NUMMER 182
APRIL 2013
DORPSKRANT
Schaarsbergen
2
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
COLOFON Dorpsraad • Wim van Droffelaar (voorzitter)
[email protected]
INHOUD
7
• Karin van Helden (secretaris)
[email protected] • Peter Offringa (penningmeester)
ING nr. 3879256 • Henny Beijer (lid) • Bert Erckens (lid) • Sjoerd Meulensteen (lid)
Website Dorpsraad
14
www.dorpsraadschaarsbergen.nl
17
Redactie Teun Alblas, Hessel van Dijk, Guus Rood, Dorine Keijzer Fotograaf Hans Broeksteeg Correspondent Rinus Voeten Redactieadres Het Lage Erf 1
18
6816 RG Arnhem E-mail redactie
[email protected] Voor overleg over kopij of inhoudelijke klachten over de Dorpskrant kunt u contact opnemen met Hessel van Dijk, eindredacteur, (026) 44 24 151 Voor klachten of vragen over de bezorging van de Dorpskrant kunt u contact opnemen met Jeannette de Vries, (026) 44 24 460 Basisontwerp Richard van Zijll de Jong Druk Drukkerij Editoo, Arnhem
3 4 5
De Dorpskrant verschijnt vijf maal per jaar in de maanden februari, april, juni, oktober en december
Sluitingsdatum kopij voor nummer 182 is 20 mei 2013 De volgende Dorpskrant verschijnt in week 23
7 9 9
Van de redactie Rin-locatie wordt RIN Staete? Impressie Algemene Ledenvergadering van de Vereniging Schaarsbergen Wij spraken met Waar is dit? Uitnodiging voor Koninginnedag 2013
10 Markant Pand 11 Column 14 Van Zypendaal tot Kemperheide 14 Opnieuw Klein Warnsborn 17 Logeren in Schaarsbergen 18 Wie de jeugd heeft... 19 Bij de hand
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
Van de redactie Op 16 maart ontving de redactie van Johan van Essenburg het bericht dat op de wandel-, fiets- en autokaarten van de Hoge Veluwe (editie juni 2012) de ingang het park via Schaarsbergen in het geheel niet meer wordt vermeld. Informatie over hoe en waarom is moeilijk te verkrijgen, hetgeen waarschijnlijk te maken heeft met het voornemen van de directie, bekend gemaakt in 2012 om deze toegang te sluiten. Een bezuinigingsmaatregel welke door de horeca de campinghouders en de hotels in ons dorp werd ervaren als een ernstige bedreiging voor de omzet van hun bedrijf. Dat leidde vorig jaar tot vele protesten en tot acties van zowel de Dorpsraad als van het Arnhemse gemeentebestuur. Het resultaat daarvan was dat de toegang nog steeds open is. Over de duurzaamheid van die openstelling is voor zover wij weten niets zwart op wit vastgelegd. Een constatering zoals gedaan door de heer van Essenburg maakt duidelijk dat het gevaar nog niet is geweken.
Onze ingang van het park De Hoge Veluwe
Dit jaar viert een van de belangrijkste attracties in ons dorp zijn/haar honderdste verjaardag. Via media als Omroep Gelderland, de pers en allerlei p.r. activiteiten van Burgers Zoo zelf wordt daar uitgebreid bij stilgestaan. Met anderhalf miljoen bezoekers en veel internationale contacten is dit bedrijf voor het toerisme van zowel het hele land als de regio van zeer grote betekenis. In ons dorp zijn veel bewoners abonnementshouders. Het is een voorrecht om zo’n grote dierentuin, zo dichtbij te hebben. Dat het bedrijf ondanks haar ouderdom nog springlevend is bewijst onder meer de slagzin van de viering welke luidt ‘100 jaar jong’. Wij zullen in het volgende nummer uitgereid aandacht besteden aan het jubileum en lopen daar met een artikel over een van de huidige medewerksters al vast op vooruit. Verder treft u in dit nummer wederom een aantal bekende rubrieken aan.
3
4
Rin-locatie wordt RIN Staete? ‘Schaarsbergen wil geen hoogbouw’ kopte ‘de Gelderlander’ in november jl. na een voorlichtingsavond in de dorpskerk. Daar waren de plannen met de RIN-locatie toegelicht door de gemeente. Daarna hadden alle burgers hun zegje kunnen doen per e-mail of brief. Ook werd een enquête aangekondigd onder onze dorpsgenoten. Op de ijskoude eerste lentedag in maart was de dorpskerk opnieuw volledig bezet. Maar liefst 10 ambtenaren onder aanvoering van wethouder M. van Gastel waren gekomen om een lijvig rapport van 34 pagina’s te presenteren: ‘Gebiedsvisie RIN-locatie’. Ook Mohamed Ghelali was erbij, ontwikkelingsmanager van Bouwinvest. In het welkomstwoord van mevrouw van Gastel meldde zij de resultaten van de enquête. Daaruit bleek dat hoogbouw op het RIN-terrein met overgrote meerderheid werd afgewezen. Projectleider RIN-locatie Gijs Frenken van de gemeente schetste vervolgens in een lang betoog (ruim een uur!) alle aspecten van de gebiedsvisie. Variërend van vliegroutes vleermuizen tot ‘schoenlepel-woningen’ die in het bos gebouwd kunnen worden. De aanwezigen in de zaal hoorden het beleefd aan, maar toen er gelegenheid tot vragen werd geboden barstte een spervuur van kritiek los. ‘Waarop is de maxi-
male bouwhoogte van 14 meter gebaseerd?’ werd de kernvraag. ‘Wat zijn daarvoor de argumenten?’ vroegen bewoners en bestuurders van ‘Stadsschoon.’ Er volgde steevast het antwoord: ‘Omdat het de vastgestelde hoogte is’. De zaal raakte verhit tot de voorzitter van onze dorpsraad Wim van Droffelaar ingreep: ‘De hoogte is door de gemeente op 14 meter bepaald, omdat Bouwinvest anders geen rendabele exploitatie van de te bouwen appartementen kan realiseren.’ Een luid applaus voor deze klare taal vulde de kerk. Na een korte pauze kreeg bewoner Klaas Altena de microfoon. In een verrassende en sterk onderbouwde diashow toonde hij een prachtig project: ‘RIN STAETE’. Losse appartementen van ten hoogste drie bouwlagen, met liften en ondergrondse parkeergarages. Balkons op het zuiden en minimale overlast voor de buurt. Altena had zelfs een prachtige maquette geproduceerd die in de kerk stond opgesteld. Een donderend applaus voor zijn voorstel klonk op. Wethouder van Gastel sloot de avond enigszins beduusd af met: ‘Gaat u dit plan eens bespreken met Bouwinvest.’ Tot medio april kan iedereen opnieuw reageren alvorens de gebiedsvisie definitief wordt. In mei gaat deze dan naar de gemeenteraad. Die beslist in juni. Wordt vervolgd.
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
Impressie van de Algemene Ledenvergadering van de Vereniging Schaarsbergen op 21 maart 2013 De voorzitter heet de aanwezigen welkom op de jaarlijkse Algemene ledenvergadering en gaat direct over tot de mededelingen. Allereerst wordt de komende vergadering vermeld op 20 maart over de ontwikkelingen van de RIN-locatie, deze vergadering is het vervolg op de vergadering in november 2012; het wijkgesprek met de wethouder wordt genoemd en verwezen naar de site van de dorpsraad waarop de presentaties staan en de verslagen. Voor een ieder bestaat nog de mogelijkheid om te reageren via www.meedoeninarnhem.nl Op 11 april staat de vergadering van de dorpsraad in het teken van de ontwikkelingen van het KKN/7Prov terrein ofwel buitenplaats Koningsweg. Mogelijk wordt reeds de eerste aanzet van het bestemmingsplan gepresenteerd. Op 19 april is er weer een Oranjebal in Schaarsbergen. Het vindt plaats in de Oranjerie van Landgoed Warnsborn. Kaarten kosten 17,50 euro en kunnen gekocht worden via
[email protected] Als laatste vraagt de voorzitter aandacht voor de digitale nieuwsbrief van de dorpsraad. Alle zaken staan hierin vermeld en met een eenvoudige opgave kan een ieder deze per mail ontvangen en is daarmee optimaal geïnformeerd. Vervolgens worden de notulen van vorig jaar vastgesteld en gaat de voorzitter kort in op het jaarverslag van 2012 en bedankt alle vrijwilligers die zich in het afgelopen jaar hebben ingezet. Met name de webmaster Hans Klaver wordt in het zonnetje gezet en er zijn o.m. waarderende woorden voor de vernieuwde opzet van de dorpskrant. Voor het volledige verslag wordt verwezen naar de site van de dorpsraad. Voor de kunst en tuinroute van dit jaar (22-23 juni) zijn deelnemers nog van harte welkom. De penningmeester heeft daarna het woord en licht de cijfers toe van 2012 en de begroting van 2013. In ver-
band met stijgende kosten en gelijkblijvende inkomsten zal, zoals uit de cijfers blijkt, op een aantal terreinen bezuinigd moeten worden. De voorzitter stelt een ledenwerfactie voor: maak uw buurman lid of geeft een lidmaatschap cadeau! De kascommissie is lovend over de administratie en stelt aan de leden voor de penningmeester decharge te verlenen, hetgeen met algemene stemmen wordt verleend. Nieuw lid van de kascommissie is Pim de Neef; Cees van de Staaij wordt hartelijk bedankt voor zijn energie en inzet voor 2012. Nu er geen vragen meer resteren is na de pauze het woord aan Alex van Hooff over Burgers Zoo 100 jaar jong. Alex geeft hiermee aan dat de dierentuin springlevend is en op weg gaat naar de volgende 100 jaar. De grondslag bij oprichting: laat de dieren zien in hun natuurlijke habitat, is nog steeds van toepassing. Met hun terrein van 45 ha behoren zij tot de grootse dierentuinen ter wereld en hebben met hun projecten zoals Bush en Ocean, het beleven van ecosystemen anno nu, goed kunnen handhaven. In het kader van jubileum staan er veel activiteiten op het programma. Er is een boek verschenen van Paul van Loon, er komt nog – naast meer algemene media aandacht – een jubileumboek en er worden op landelijk niveau jubileumpostzegels uit gegeven, armbanden en kranten verspreid; in het centrum van Arnhem komt een heel groot feest-aardvarken te staan. Tenslotte komt voor de ingang van het park een prachtig kunstwerk. Namens alle leden overhandigt de voorzitter hiervoor een bijdrage en wenst de dierentuin een succesvol jaar. Na een geslaagde nazit vertrekt iedereen weer naar huis. Meer info op www.dorpsraadschaarsbergen.nl
5
6
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
Openingstijden: Dagelijks van 12.00-20.00 uur, in juli en augustus van 10.30-20.30 uur. Dinsdag gesloten.
Koningsweg 18, 6816 TC Arnhem (Schaarsbergen) - Tel: 026 351 69 87
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
Wij spraken met... Het was in augustus 1990 toen Annemarie van Lierop zich, met een map met dierentekeningen onder haar arm, meldde bij de poorten van Burgers’ Zoo met de vraag of ze iemand konden gebruiken. Zonder werk, na een studie biologie aan de Landbouwuniversiteit Wageningen, had ze de maanden daarvoor als vrijwilliger voor de Vlinderstichting, alle vlinders van Nederland getekend en zo, ongepland, van haar hobby haar werk gemaakt. Tekenen deed Annemarie namelijk al van jongs af aan. Het begon met paarden en later werd de hele opgezette dierencollectie van een vriend vastgelegd. Een bezoek aan een open dag van de tekenacademie deed haar beseffen dat ze daar niet op haar plek zou zijn. Ze koos diergeneeskunde, maar werd uitgeloot en toen werd het biologie. Vooral de breedte van de studie beviel haar goed en ze leerde er nog beter kijken, wat bij het tekenen weer goed van pas kwam. Toeval wilde dat een andere bioloog bij Burgers’ Zoo zich meer met het ontwerpen van dierenverblijven was gaan bezighouden en dat ze wel iemand konden gebruiken die zijn tekenwerk kon overnemen. En zo kon Annemarie aan de slag als educatief medewerker. Dit betekent in de praktijk dat ze medeverantwoordelijk is voor alle naamborden, plattegronden, wegwijzers, speurtochten, enzovoort of, anders gezegd: het interne communicatiebeeld. Toentertijd werd alles nog met de hand getekend en veel werk zelfs rechtsreeks op panelen aangebracht. Voorbeelden van deze borden zijn nog te zien in het safaripark bij de leeuwen en de cheeta’s. Het gaat haar erom een dier zo karakteristiek en voordelig mogelijk neer te zetten. Dat doet ze door goed te kijken naar hun uiterlijke kenmerken en houdingen, meestal met foto’s als voorbeeld. Daarna volgt een ruwe schets met potlood, die dan verder wordt uitgewerkt. Dat ging vroeger met de hand, waarna de tekening werd ingescand en geprint. Sinds een aantal jaren maakt ze gebruik van de computer en een tekenpad. Dat was in het begin erg wennen, maar
gelukkig kreeg ze de ruimte om te experimenten. De computer maakt het mogelijk om verfijnder en gedetailleerder te werken en het gaat ook sneller. Neem de snorharen van een tijger. Je moet wel een hele vaste hand hebben en het allerfijnste potlood gebruiken om die allemaal goed weer te geven. Nu teken je één mooie snorhaar, die je kopieert en aanpast. In haar werk volgt Annemarie de ontwikkelingen in de dierentuin, zoals de komst van de Dessert, de Ocean, de Rimba en het Safari Meeting Centre. Elk ecosysteem heeft een eigen ‘smoelwerk’ en vraagt dus om een ander soort beeld. Beelden die trouwens altijd ondergeschikt zijn aan het beeld van de dieren zelf in hun natuurlijke omgeving. Haar werk wordt steeds grafischer. Zo maakte ze een fotocollage van de jaarlijkse gnoetrek die de gehele achterwand van het Auditorium beslaat. Ook voor het 100 jarig bestaan heeft ze veel grafisch werk gemaakt, zoals een tijdslijn in de vorm van generatie- en sfeerborden. Annemarie weet als geen ander de weg te vinden in het enorme fotoarchief van Burgers’ Zoo en dat komt nu goed van pas. Als je vraagt naar haar ambities dan geeft ze aan nog beter in haar vak te willen worden en graag meer te willen samenwerken met degenen die extern het beeld neerzetten. Zij zou het een erkenning van haar werk vinden als in haar functieomschrijving het woord ‘grafisch’ terug zou komen. Annemarie ziet zichzelf trouwens niet als kunstenaar. ‘Kunst moet raken en ik ben puur bezig illustratief iets goed neer te zetten, plaatjes te maken’. Ze zal dan ook nooit iets van zichzelf thuis ophangen. Dat huis staat trouwens sinds 2007 ook in Schaarsbergen. Toen kochten zij en haar partner hun ‘droomhuis’: een patiowoning. Verwacht niet daar Annemarie in haar vrije tijd tekenend aan te treffen. Thuis tekent ze niet, of, zoals ze het zelf omschrijft: ‘ik ben dagelijks betaald aan het hobbyen, maar daarmee ook een hobby kwijt’. Alhoewel... als je de krabbels bestudeert die ze maakt tijdens telefoongesprekken, dan blijken het kleine portretjes te zijn.
7
8
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
voor iedereen die fitness of Spinning wil doen of fysiotherapie nodig heeft Oremusplein 58-60 6815 DS Arnhem sport: 026 389 35 00
[email protected] fysiotherapie: 026 389 39 52
[email protected] internet: www.lifeinmotion.nl
openingstijden maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00 tot 21.30 uur woensdag van 12.00 tot 21.30 uur zaterdag van 9.00 tot 12.00 uur
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
?
WAAR IS DIT?
Het moet voor velen van u niet moeilijk zijn geweest om het logo, dat vorige keer in deze rubriek stond afgebeeld, te herkennen: het is het
logo van het Oorlogsmuseum aan de Kemperbergerweg. Je kunt dat niet passeren of je wordt met een groot bord geconfronteerd, waarop dit museum wordt aangeduid. Uit meerdere goede inzendingen moest de redactie door loting een keuze maken en de winnaar is geworden: mevrouw Bertheke Kroes. Wel gefeliciteerd! De prijs is ditmaal niet een flesje wijn, maar wel twee toegangskaarten voor het museum.
De nieuwe opgave is er één, waarbij u de blik naar boven moet richten. Want de vraag is ditmaal: Op welk pand in Schaarsbergen staat deze fraaie windwijzer? Oplossingen, zoals gebruikelijk, graag schriftelijk of per mail aan de redactie van de Dorpskrant, p/a Het Lage Erf 1, 6816 RK Arnhem of
[email protected]
Uitnodiging voor Koninginnedag 2013 Dinsdag 30 april is het weer zover: Koninginnedag! En natuurlijk vieren wij dat in Schaarsbergen weer ouderwets de hele middag op het terrein voor de kerk. Niets houdt ons tegen. Wij beginnen als vanouds met de optocht van versierde fietsen/steps/skelters (niet gemotoriseerd). Het programma 12.45 uur 13.00 uur 13.30 uur 16.30 uur 17.30 uur
verzamelen met versierde fietsen op de hoek Strolaan/Kemperbergerweg vertrek optocht naar het feestterrein opening en start feestactiviteiten prijsuitreikingen afsluiting
Boeren, Burgers en Buitenlui! Deze historische festiviteiten mag je niet missen. Zorg dat je erbij bent! Oranje Vereniging Schaarsbergen Dat Zijn Wij Met Elkaar!
9
Markant Pand De Strolaan kenmerkt zich door een grote diversiteit aan huizen: van hypermodern tot klassiek en van oud tot nieuw. Sommige huizen springen direct in het oog, bij andere moet je wat beter kijken om te zien dat er iets bijzonders mee is. Zo ook het huis van Leo en Heleen Uijl op nummer 21. Wat direct opvalt is de vlaggenmast met de Zeeuwse vlag in top, en als je goed kijkt zie je rechts van het huis een pilaar staan en boven de voordeur een apart balkonnetje. Genoeg reden om de bewoners om een toelichting te vragen. Leo en Heleen, beiden Zeeuw van geboorte, kwamen in 1989 in Arnhem terecht vanwege het werk van Leo. Ze kenden Arnhem niet en vroegen een makelaar hen de mooiste plekken van Arnhem te laten zien. Er bleek weinig aanbod en de prijzen waren erg hoog, in vergelijking met Zeeland, en zeker voor hun wens: een vrijstaand huis in Arnhem Noord. Daarom plaatsten ze een caravan op camping Warnsborn om van daaruit de omgeving te verkennen. Drie maanden later kochten ze een huis aan de Karmelitessenlaan. Niet hun droomhuis, maar wel een heerlijk huis voor een gezin met drie
kinderen. Ze bleven ondertussen naar andere huizen kijken, in binnen- en buitenland (zoals Griekenland) en wat bleef was de droom om ooit nog eens een huis naar eigen ontwerp te laten bouwen. Een huis dat niet alleen mooi was, maar vooral ook functioneel goed doordacht. Iets wat ze zelden tegenkwamen. En gelegen in Schaarsbergen, want het wonen hier beviel ze goed. Onverwacht meldde zich in 2000 een buitenlandse koper voor hun huis aan de Karmelitessenlaan. Het bod was zo aantrekkelijk dat ze het niet konden laten lopen. Enige voorwaarde: ze moesten er binnen zes weken uit! Via haar bezoekwerk voor de diaconie hoorde Heleen dat de bewoner van een arbeidershuisje aan de Strolaan was overleden. Het huisje ernaast was al onbewoonbaar verklaard. Een unieke locatie met achter de huisjes een groot stuk grond. Binnen een week was de koop rond. Omdat in de wijde omgeving geen huurhuis beschikbaar was, trok het gezin tijdelijk in het kleine arbeidershuisje, waar provisorisch gas, water en licht werd aangelegd. Daarna begonnen zij aan de voorbereidingen van de bouw van hun droomhuis op de nieuw verworven plek. Dat tijdelijk wonen werd uiteindelijk tweeënhalf jaar door veel vertraging bij het verwerven van de bouwvergunning. Met een caravan naast hun arbeidershuisje, waar hun zoon in sliep, leefden ze voor hun gevoel als de familie Flodder. Deze periode bood hun wel de gelegenheid om heel goed na de denken over het ontwerp
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
van het nieuwe huis. Uitgangspunt werd de kamer waar je in de praktijk het meest verblijft: de woonkamer. Die moest heel ruim en licht worden en in open verbinding, maar niet in het zicht, met de andere functionele ruimtes, zoals keuken en computerhoek. Om zoveel mogelijk licht te creëren wilden ze tussen woonkamer en tuin graag glazen schuifdeuren over de gehele breedte en hoogte van het huis. Volgens de architect bestonden zulke deuren niet. ‘De Bijenkorf heeft ze ook, dus moet het kunnen’, zei Leo. En ze kwamen er. Evenals een overdekt terras in Griekse stijl, met pagoden en zuilen, omdat ze het huis graag een subtropisch accent wilden geven. Door ook hoge glazen deuren tussen de woonkamer en de hal te plaatsen, werd optimaal gebruikt gemaakt van het licht dat, via grote ramen aan de op het zuiden gelegen voorzijde, binnenvalt. Met het oog op de toekomst werden ook een slaapkamer en badkamer rondom de woonkamer gesitueerd, evenals een overdekt zwembad. Boven kwam drie slaapkamers en een badkamer voor de kinderen. Het huis werd geheel onderkelderd en biedt daar een zee aan ruimte voor opslag, bibliotheek, wasruimte en garage. Ze hadden ook graag aan de voorzijde Griekse elementen, zoals zuilen, willen plaatsen, maar daar stak de gemeente een stokje voor. Het huis moest een strakke voorgevel krijgen. Dat begrepen ze wel, gelet op de andere huizen in de straat. Maar helemaal luisteren deden ze niet, met als resultaat de pilaar en het balkonnetje. Andere Griekse invloeden zijn vooral zichtbaar bij en rondom het zwembad. Een andere eis van de gemeente was dat het huis meer naar achteren werd gebouwd, op dezelfde lijn als de andere huizen. Dit had als voordeel dat ze tijdens de bouw in hun huisje konden blijven wonen. Alleen als een kraan bouwmateriaal over het huisje heen tilde, moesten ze er om veiligheidsoverwegingen uit. Nadat de samenwerking met de architect was verbroken, gingen ze op zoek naar een aannemer met eigen tekenafdeling. Dat werd aannemer Goldewijk uit Doetinchem. In november 2002 werd met de bouw begonnen en in september 2003 konden ze erin. De bouw verliep in elk opzicht voorspoedig, ook omdat de aannemer over allerlei details meedacht. En nu genieten ze alweer bijna tien jaar van hun huis, dat in alle opzichten precies zo is geworden als ze voor ogen hadden. Een waar droomhuis dus. Een ding wil Leo nog wel meegeven aan andere bewoners van ‘droomhuizen’: houd de voortuin open. Niet alleen staat het mooier, maar het is ook veel veiliger, want inbrekers kunnen zich nergens achter verschuilen.
Bomen over de lente Eindelijk, de winter is weg. Bomen laten weer een groene waas zien, het stadium van ‘half blad’. Tulpen en narcissen staan fier in bloei en vogels broeden op de gezinsuitbreiding. Ook de overheid heeft het voorjaar actief voorbereid. Tot 15 maart mocht er in de bossen en langs de wegen intensief gezaagd en gesnoeid worden. Zoals elk jaar kijk je als leek wat verwonderd naar de enorme stapels omgezaagd hout. Tussen de manege aan de Wekeromseweg en de Kemperbergerweg zag ik over een lengte van bijna een kilometer de hoog opgestapelde stammen liggen. Verderop, aan het eind van de Koningsweg, was zelfs een kale vlakte ontstaan. Alle bomen weg. Volgens ons onvolprezen Gelders Landschap is dat nodig om nieuwe lage ‘ondergroei’ te laten opkomen waar insecten hun plek vinden, die weer vogels aantrekken en waar nog later een nieuw bos ontstaat. Uw (achter)kleinkinderen zullen het eindresultaat kunnen bewonderen. Ook de gemeente sloeg de bijl aan de wortel, om het eens letterlijk te zien. Al vele maanden zagen we enkele bomen aan de Bakenbergseweg voorzien van een rode ring. Dat betekent: omhakken. Op een ochtend arriveerde een hoogwerker van waaruit eerst de hoogste takken verwijderd zouden worden. Helaas bleek de arm van de drager te kort. De mannen vertrokken om enkele dagen later met een ander ‘bakkie’ terug te komen. Nu kon de boom geveld worden. Het gekapte hout bleef enkele dagen liggen waarna weer een ander bedrijf de stammen ophaalde. Een boom op slechts 10 meter afstand, ook voorzien van een ‘gebleste’ stam, bleef onaangeroerd. Er ging twee weken voorbij. Opnieuw verscheen een hoogwerker met enkele zaagmannen, begeleiders om verkeer te waarschuwen, een chauffeur en een chef. Ook die boom werd gekapt en zelfs op dezelfde dag verwijderd. Al met al heel wat gedoe voor twee bomen naast elkaar. Ach ja, tegenover al die verbazing over deze wijze van werken moet ook gezegd worden dat elders in Arnhem weer andere meningen heersen. In Presikhaaf klaagden de bewoners over het vele ongemak dat ze ervaren van de bomen in hun straat. ‘Pluisjes’ in het voorjaar, die de balkons bevuilen, vogelpoep op het trottoir en veel blad op de straat in de herfst. Ook zo kun je denken over de natuur. De gemeente was zo vriendelijk om-en-om de bomen weg te halen. Gelukkig doen ze dat voorlopig nog niet op de Apeldoornseweg, waar de kettingzagen de prachtige dubbele laan van de mooie invalsweg naar het centrum nog steeds ongemoeid laten. Voorlopig althans, want je weet maar nooit. Wie een kettingzaag bezit wil hem nu eenmaal gebruiken. In de ene wijk op verzoek van de bewoners, in de andere juist niet. Want elk vogeltje zingt zoals het gebekt is. Luister buiten maar even. Kees Groen
11
12
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
autobedrijf
de Bruin Reparaties alle merken APK keuringen Schadeherstel en spuitwerk In- en verkoop van nieuwe en gebruikte autos Total tankstation
autobedrijf
de Bruin ’n goed adres voor vakmanschap en service
Kemperbergerweg 727 6816 RV Arnhem Telefoon (026) 443 59 04
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
13
14
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
Van Zijpendaal tot Kemperheide PLUIM - Aan het prille begin van de 20e eeuw is sprake van de stichting van een huis op perceel A 761, groot ruim 68 ha heide, in bezit van Guillaume M.A. baron van Heeckeren van Enghuizen. In 1905 wordt de verkoop van de heide en het huis geregistreerd; nieuwe eigenaar is Sara A.S. baronesse van Pallandt. Huis en erf staan op perceel A 907, groot 0,0755 ha. De eerstvolgende vermelding is in 1910 als in het kadaster de vaststelling van ‘vervallen vrijdom’ (belastingbetaling) wordt vastgelegd. Een jaar later wordt het perceel vergroot tot perceel A 1027, huis en bouwland van 0,138 ha. Het adres van het pand is Deelensche weg 2. Op de foto valt meteen de grote, vóór het huis geplaatste, grenspaal op. Deze paal heeft als opschrift: ‘Sonsbeek Privative Jagt Heeckeren van Enghuizen’. Naast de paal is een bordje aangebracht met daarop: ‘Landgoed Sons-
beek. Deze tussen 1832 en 1862 geplaatste jachtpaal markeert de oude grens van de jachtterreinen van het Landgoed Sonsbeek, destijds in het bezit van Hendrik Baron van Heeckeren van Enghuizen (1785-1862). Van dit landgoed resteert het gelijknamige stadspark aan de rand van het Arnhemse centrum. De jachtpaal is in 2011 bij de reconstructie van dit kruispunt enkele meters verplaatst.’ In Adresboek Arnhem wordt in 1912 als bewoner van Deelensche weg 2 vermeld landbouwer C. Hulleman. Kennelijk is dit voor hem een tijdelijk onderkomen. Reeds in 1914 blijkt hij te zijn opgevolgd door arbeider W. van de Steeg. In 1920 wordt vermeld voerman G. van de Steeg, die vanaf 1922 te boek staat als boswachter. Hij voert zijn werk uit op het, ten zuiden van de Koningsweg gelegen, jachtgebied van de barones. Het gaat hier om Gijsbert (Giep) van de Steeg, die in 1913 in Ede is ge-
Opnieuw Klein Warnsborn In het decembernummer van het jaar 2003 heeft onze correspondent Rinus Voeten een artikel geschreven in de Dorpskrant over de geschiedenis van Klein Warnsborn, gelegen aan de Amsterdamseweg en van oorsprong één van de twee locaties in Schaarsbergen waar tol werd geheven. Het werd in de eerste helft van de negentiende eeuw een landgoed met veel grond en bewoond door diverse families van aanzien. Recent werd de redactie benaderd door de biografe van de familie Heineken. Er was een brief opgedoken van de oprichter van de brouwerij aan zijn moeder. Midden 1863 schreef deze haar dat hij zojuist een brouwerij had gekocht en wel De Hooiberg in Amsterdam. Daarmee begon de heer Heineken zijn loopbaan als bierbrouwer en daardoor werd deze brief een historisch document. Zijn moeder verbleef op dat moment op het landgoed Klein Warnsborn en de vraag is natuurlijk waarom zij zich die zomer daar bevond. Tot nu toe heeft de redactie het antwoord op die vraag nog niet kunnen vinden.
Aan het begin van de twintigste eeuw komt het landgoed in het bezit van de heer Schreuder die het verandert in een schoolgebouw voor kinderen uit de betere standen met leer- en opvoedingsmoeilijkheden. Vanaf 1921 heeft het gebouw een nieuwe bestemming namelijk als kostschool, lange tijd onder leiding van een zekere Pieter van Aalten. Na nog wat veranderingen komt het in 1980 in handen van de Stichting Opvang- en Vormingscentrum voor jongeren uit Suriname. De voormalige tuinen rond het herenhuis zijn tijdens al die veranderingen geheel verdwenen en vervangen door een reeks van kleine gebouwen en wat sportaccommodaties. Van de oorspronkelijke uitstraling van het herenhuis is helaas eveneens weinig overgebleven. In het begin van de twintigste eeuw komt Klein Warnsborn in handen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Deze dienst vestigt hier een POL, dat is een Procesopvanglocatie. Hierin verblijven asielzoekers die net voor hun algemene asielprocedure staan, of hiermee bezig zijn. Voor deze procedure gaan de bewoners van de POL naar het aanmeld-
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
trouwd met Johanna Cornelia Pluim uit Hoenderloo. Giep overlijdt eind 1932; zijn werk als boswachter wordt overgenomen door Cornelis Pluim uit Hoenderloo. Cornelis, de jonge broer van Johanna Cornelia, is rond 1930 te Hoenderloo getrouwd met Dirkje Wrekenhorst, eveneens uit Hoenderloo. In 1955 wordt Cornelis Pluim geregistreerd als koper van perceel A 1355, huis en bouwland ter grootte van 0,874 ha. Als adres geldt dan Deelenseweg 20. De drastische verhoging van het huisnummer heeft te maken met bouwactiviteiten die gedurende de 2e wereldoorlog zijn uitge-
voerd op Klein Heidekamp. Na de oorlog wordt Cornelis Pluim boswachter/veldwachter bij de gemeente Arnhem. In 1936 wordt zoon Bernardus (Ben) geboren; hij bewoont nog steeds het huis op de hoek Deelenseweg/ Koningsweg, dat inmiddels als adres heeft Deelenseweg 30. Aanvankelijk oefent hij het beroep uit van timmerman, waarna hij overschakelt naar de autowereld. Anno 2013 is hij nog steeds werkzaam in zijn autobedrijf. In hetzelfde huis, maar dan beneden, woont zijn jongere neef Kees, die zich al geruime tijd bezighoudt met het verzorgen van APK-keuringen.
SCHAARSBERGERTJES centrum in Zevenaar. De algemene asielprocedure telt 8 dagen en deze bewoners van Klein Warnsborn verblijven daar dus maar kort. Als de uitslag van de procedure is dat ze recht hebben op opvang stromen ze door naar een regulier AZC. De POL telt 103 opvangplaatsen. Degene die langs het landgoed komt, verbaast zich over de omvang van de huidige bebouwing. Aangezien het voor iemand die onbekend is met de werkelijke situatie lijkt alsof het complex deel uitmaakt van het rustieke landgoed Groot Warnsborn, vraagt men zich waarschijnlijk af hoe het toch mogelijk was dat men in zo’n mooie en kwetsbare omgeving toestemming kon krijgen voor dergelijke uitbreidingen. Hoe het zij, de Rijksdienst heeft de gebouwen en het complex is verlaten. Er is nog wel bewaking aanwezig, maar deze zal op korte termijn worden opgeheven. Wie dan de volgende gebruiker zal zijn? Onze fotograaf Hans Broeksteeg maakte een foto van een van de gebouwen. Het resultaat ervan zag u terug op de voorpagina.
Kunst om trots op te zijn Op 13 en 14 april van 11.00 tot 17.00 uur is werk te zien van KWA, werkplaats voor kunstzinnige ontwikkeling in de Diaconessenkerk aan de Izaak Evertslaan 11 onder de titel ‘Kunst om trots op te zijn’. Van de Schreuderhuizen Perkplanten, compost en openhaardhout te koop bij de plantenkas van de Schreuderhuizen. Vraag naar Herman. Dag van de Mondhygiënist Op 20 april geven wij extra aandacht aan het belang van het beroep mondhygiënist in relatie tot de algemene volksgezondheid. De Mondhygiënistenpraktijk Arnhem aan de Breitnerstraat 24 is deze dag geopend van 10.00 tot 16.00 uur. Wij geven in die periode kosteloos voorlichting, doen tandvleescheck, geven poetsinstructie en begeleiden onze gratis adviezen met het meegeven van gratis materiaal. U bent van harte welkom.
15
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
Zowel zakelijk als privé! Zeer bijzondere bruidssuites Unieke trouwlocatie Oranjerie Groot Warnsborn‘ Idyllisch Serre-Restaurant Lunches, diners, brunches en High Tea, ook voor kleinere gezelschappen Prachtig terras ‘
16
Bakenbergseweg 277, 6816 VP Arnhem • Tel. 026 445 57 51 • Fax 026 443 10 10 • E-mail:
[email protected] www.grootwarnsborn.nl
Coupeuse gediplomeerd lerares coupeuse, voor verander- en herstelwerk, geeft naailes, ook voor kinderen en workshops
AUTOBEDRIJF
Ben Pluim VOOR ONDERHOUD EN REPARATIE VAN
OPE L Greet Gerritsen Meesters van Goghstraat 71 6813 HE Arnhem 026 - 4460555
Al jaren kun je voor 1 euro een ei kopen via dit kastje. Naast een geldbusje en een uitleg van het goede doel waar het geld voor is bestemd, stond daar pontificaal een oude kip. Iemand heeft het slechte idee gehad om de kip, wat geld en eieren mee te nemen. Een oproep om tenminste de kip terug te brengen bleef tot nu toe onbeantwoord. Wie kan hier uitkomst bieden ?
Deelenseweg 30, 6816 TS Arnhem Tel. 026-4423431
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
Logeren in Schaarsbergen
Ons dorp heeft de reputatie van een rustiek gebied. De rust en de prachtige natuur maken het tot een ideale plaats om te wonen. Ook veel toeristen en dagjesmensen weten Schaarsbergen te vinden. We hebben dan ook aardig wat gerenommeerde hotels, pensions, campings en Bed& Breakfast huizen. Restaurants zijn ook ruim aanwezig. De dorpskrant beschrijft graag de vele activiteiten in deze recreatieve sector. In dit nummer: B&B Vildtgaard aan de Koningsweg. Een ruime oprijlaan scheidt het prachtige huis van de familie Veraart van de Koningsweg. Op de stenen zuilen een bord: Vildtgaard. Het betekent in het Noors: jachthuis. Zowel het pand als de tuin zijn fraai en stijlvol. Daarachter een gebouwtje waar gasten kunnen slapen en ontbijten: Bed & Breakfast. Dat verzorgt Margriet Veraart en haar gezin. Ze zegt lachend: ‘Ik ben dan wel de vrouw van het B&B, maar mijn man Jeroen en onze kinderen Bernard van 15 en de 13-jarige Hilde werken hard mee om het onze gasten naar de zin te maken.’ Het huisje was misschien een kantoor geworden, maar er liep al een reservering en die wilden zij niet teleurstellen. De gezellige zitkamer, keuken en slaapkamer maken dat het goed toeven is in deze ruimte. Privacy en rust zijn verzekerd. Gastvrouw Margriet ontvangt de redactie van de dorpskrant in haar woonkeuken. Ze vertelt enthousiast over het werk als aanbieder van haar B&B. Waar Nederlanders, maar ook Fransen, Italianen, Chinezen en Duitsers op afkomen om een of meer dagen in Schaarsbergen te logeren. We woonden op de Hoogkamp, maar verlangden er al enige tijd naar om nog wat dichter bij de natuur wonen. We zetten ons huis te koop en hadden het na een week verkocht. Toen viel ons oog op dit mooie plekje aan de
rand van de Hoge Veluwe. De vorige eigenaren hadden al een B&B. Er liep zelfs nog een reservering om te komen logeren. Van Franse gasten. We besloten om die gewoon te ontvangen en zo waren wij plotseling ondernemers in het toerisme geworden. We hobbelden in de auto vanuit de Hoogkamp met grote bladen ontbijt en klotsende koffiekan naar de gasten. Toen we er zelf kwamen wonen konden we onze eigen stijl ontwikkelen. We hebben een heerlijke moestuin aangelegd waar we aardbeien kweken en ander fruit, dat onbespoten kan worden geserveerd. We denken nog aan een plantenkas. Ook de kleuren die we hebben gebruikt in het gastenhuis zijn bewust gekozen. We willen ‘kleur geven aan het verblijf’. Margriet vertelt over de vele bijzondere gasten die via www.vildtgaard.nl een of meer dagen bij haar een B&B reserveren. ‘Ze komen als familie, als gezin, als drietal van oma, dochter en kleindochter, of soms individueel als ze ruimte zoeken om tot rust te komen, ongestoord te werken, of enkele dagen in Arnhem moeten zijn.’ Toch is de grootste drijfveer om te boeken de nabijheid van de Hoge Veluwe met het Kröller-Müller museum. Vooral gasten uit België en Frankrijk worden ontvangen door de perfect Frans sprekende Madame Veraart. Ze zegt het mooi met de woorden: ‘We willen met anderen delen waar we wonen. Zelf bewust worden van wat je hebt en kunt delen.’ Is het een goede suggestie om ook troost aan te bieden bij situaties van stress, problemen of andere perikelen van gasten? Daar doen Margriet Veraart en haar gezin niet aan. Ze laat de vraag onbeantwoord of er ook mensen uit ons eigen Schaarsbergen zijn, die een B&B boeken uit avontuur, of om uit de sleur of problemen te komen. ‘Privacy staat bij ons voorop’ zegt de trotse onderneemster.
17
18
Waar word je blij van? Van buiten spelen op de boerderij met de hond of op de trampoline. Ik ben altijd wel blij. Waar word je boos om? Als mijn broertje of zusje vervelend zijn, maar dan ben ik meer geïrriteerd. Wie zou je graag een dag willen zijn? Presentatrice van bijvoorbeeld ‘the Voice’ of ‘Everybody dance now’.
Wie de jeugd heeft... Nadia (12 jaar): ‘Ik wil graag naast een sportveld wonen’. Met wie woon je in huis? Met mijn vader, moeder, zusje Larissa (10) en broertje Elias (8). En de katten Elise, Speedy en Bobby, maar die mogen alleen in de bijkeuken komen. En buiten lopen ook nog heel veel katten, een hond en de koeien. Met de vaarsen erbij zijn dat er 200. Sinds wanneer woon je in Schaarsbergen? M’n hele leven. Op de boerderij, net als mijn vader en opa. Opa en mijn oom wonen naast ons, er zit alleen een deur tussen. Op welke school zit je? Op de Heijenoordschool, in groep 8 van groep 6/7/8. Daar zijn er nu 6 van, maar volgend jaar nog maar 5, want onze school wordt steeds kleiner. Ik heb een hele leuke klas en de juf is ook heel aardig. Het leuke is dat iedereen met elkaar speelt, er zijn niet echt groepjes, al spelen de meisjes en de jongens dit jaar niet echt meer samen. Ik zit ook in het Jenaparlement als klassenvertegenwoordiger. Volgend jaar wil ik graag
naar het Beekdal, de afdeling sport en, als ik word uitgeloot, naar het Gym+ van het Arentheem. Wat zijn je hobby’s? Ik vind alle sporten leuke, behalve karate en judo. Ik zit nu op volleybal, maar wil ook heel graag op turnen, maar twee sporten kan niet vanwege het rijden (het is 12 km van mijn huis naar school). Thuis speel ik veel buiten: springen op de trampoline, waveboarden of de hond uitlaten. Vaak met mijn vriendinnen Elona of Aysa, want alleen het bos in mag niet. Wat is je belangrijkste bezit? Vrienden en familie en de dieren en het huis. Ben je wel een verliefd? Nee. Waar heb je voor het laatst hard om moeten lachen? Eigenlijk elke dag wel, vooral op school. Welk dier zou je willen zijn? Een poes, omdat ie kan klimmen. Of een hond, geen teckel, en niet één die op een flat woont. Een hond is gewoon zo lief.
Wat is je favoriete plek in Schaarsbergen? Op de boerderij bij de trampoline. Wat vind je leuk en wat vind je niet zo leuk aan het wonen in Schaarsbergen? Niet zo leuk vind ik dat ik zo ver van andere kinderen vandaan woon en van de sportvelden. Leuk is dat we veel ruimte hebben om te spelen en dat je lekker vrij bent, zonder andere huizen in de buurt. Ik vind het helemaal niet erg dat we niet vaak (met z’n allen) op vakantie kunnen gaan vanwege de boerderij. Ik heb altijd genoeg te doen, zoals spulletjes verkopen op de parkeerplaats bij het wandelpad voor het goede doel: ‘energy for all’. Waar zou je willen wonen als je niet in Schaarsbergen woonde? Naast een sportveld, waar je meerdere sporten kunt doen, zoals bij Valkenhuizen. Wat wil je later worden? Weet ik nog niet, maar wat ik wel weet is dat ik graag een eigen bedrijf wil en misschien de boerderij overnemen. Hoe ziet de wereld er uit over 10 jaar? Niet zo heel veel anders dan nu. Misschien zijn de media, zoals de Ipad enzo, nog meer ontwikkeld en zijn er meer digitale dingen in de straat.
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 182
BIJ DE HAND Centraal Informatie- en Adviespunt van Swoa
Activiteitenkalender
Ouderen in Schaarsbergen kunnen hier terecht met vragen over wonen, welzijn, zorg en financiën op werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur, onder telefoonnummer (026) 445 99 99.
11 april 13/14 april 14 april
Servicenummer gemeente Arnhem Voor al uw vragen of klachten over de openbare ruimte, kunt u dagelijks bellen, 24 uur per dag, bellen met telefoonnummer 0900-1809. Ook kunt u een e-mail sturen naar
[email protected]
19 april 20 april 20 april 21 april 30 april
Bak buiten De dagen voor het ophalen van huisvuil, plastic en papier zijn de volgende: 8 april grijze bak 13 april oud papier 15 april groene bak 22 april grijze bak + plastic 29 april groene bak 6 mei grijze bak 11 mei oud papier 13 mei groene bak 18 mei grijze bak + plastic 27 mei groene bak
22/23 juni 8/12 juli Verder nog April April April
Dorpsraadvergadering, onder meer terrein KKV/Zeven Provinciën, Koningsweg expositie KWA in de Diaconessenkerk, Isaak Evertslaan Verhalen door Walter van Wingerden (dorpskern) Oranjebal Warnborn Dag van de Mondhygiënist Wandelfeest ‘s Koonings Jaght, meer info op www.siza.nl Voorjaarsconcert De Eendracht, Elektrum Koninginnedag locatie het veld voor de Dorpskerk Kunst- en Tuinroute (onzeker geworden) Fiets4-daagse Otterlo
Tennisclub TVS start het nieuwe seizoen aan de Kemperbergerweg 671a Schreuderhuizen, Bakenbergseweg 258 start verkoop planten etc. Tafeltennissen in Arnhem Noord, tel. (026) 4431762, Ruud Regtvoort
Nieuwsbrief van de Dorpsraad Schaarsbergen Papier en karton wordt altijd opgehaald op de tweede zaterdag. Op zaterdag 18 mei het huisvuil vanwege Pinksteren. De SITA servicelijn (026-446 04 90) kunt u bellen voor het ophalen van grofvuil. Kosten: e 30 per keer.
SIZA en boodschappenservice Hoe werkt het? Klanten kunnen via een boodschappenlijst doorgeven wat ze nodig hebben en een tijdstip afspreken waarop de boodschappen worden bezorgd. De boodschappen kunnen bij de bezorger contant worden afgerekend of via PIN betalen. Wanneer u gebruik wilt maken van deze service, dan kunt u contact opnemen met de Troefmarkt via (026) 483 69 45 of
[email protected]
Als beheerder van www.dorpsraadschaarsbergen.nl valt het mij op dat na het verzenden van een nieuwsbrief, ik regelmatig ‘onbestelbaar’ meldingen retour krijg. Een mogelijke oorzaak kan zijn dat de eigenaar van het e-mailadres is overgestapt naar een andere internet-provider. Bestaand e-mailadres komt dan te vervallen met als gevolg dat u verstoken blijft van deze informatie. Indien u de laatste maanden via e-mail geen nieuwsbrief meer heeft ontvangen is dat een mogelijke oorzaak. De nieuwsbrief van de Dorpsraad Schaarsbergen wordt regelmatig verstuurd. Meestal met informatie die niet kan wachten tot de Dorpskrant verschijnt. Denk daarbij aan informatie van lezingen, wandeltochten en ontwikkelingen rond de RIN-locatie e.a. Indien u de nieuwsbrief wilt ontvangen dan kunt u zich aanmelden via de website www.dorpsraadschaarsbergen.nl aan de rechterzijde ‘Abonneren op nieuwsbrief’ met uw naam en e-mailadres. Hans Klaver, sitebeheerder
19
ZOO KONINKLIJK!
In 2013 is Burgers’ Zoo 100 jaar jong en ter ere van dit jubileum hebben we het predicaat Koninklijk ontvangen! Kom dit vieren met onze dieren in de Bush en Desert: het grootste overdekte regenwoud en de grootste overdekte woestijn ter wereld. Duik daarna in 8 miljoen liter tropische koraalzee van de Ocean, ga op Safari in de Afrikaanse savanne en sta oog in oog met tijgers in de Rimba. Kijk voor alle feestelijke jubileumactiviteiten op www.burgerszoo.nl
BUSH
DESERT
OCEAN
SAFARI
RIMBA