Biasanya dipergunakan pada konstruksi jembatan, dengan kondisi sungai dengan lebar yang cukup berarti dan dasar sungai yang dalam, sehingga sulit untuk membuat pilar di tengah jembatan.
Gelagar jembatan
Tiang penyangga
Pelengkung
Konstruksi utama dibuat pelengkung sehingga tidak memerlukan pilar. Gelagar memanjang, tempat dimana kendaraan kendaraan lewat, bisa tertumpu pada tiangtiang penyangga yang terletak pada pelengkung itu.
s
s
RAH
A
RBH
B
RAV
RAH
A
B
RAV
RBV
RBV
TUMPUAN A
SENDI
2 REAKSI
TUMPUAN B
SENDI
2 REAKSI
Terdapat 3 persamaan keseimbangan
RBH
4 REAKSI
H 0; V 0; M 0
Perlu tambahan satu persamaan lagi agar struktur bisa diselesaikan secara statis tertentu. S adalah sendi yang terletak di busur / portal antara kedua perletakan. Sehingga total sendi = 3 buah.
Struktur Pelengkung atau Portal 3 Sendi
Ms 0
Bagaimana cara mencari RAH, RAV, RBH dan RBV …??
Pendekatan 1 : RAV dan RAH atau RBV dan RBH dicari bersamaan S P1 S1 hB hA RBH
B
RAV dan RAH dicari dengan persamaan MB = 0 dan MS = 0 (bagian kiri)
b1 a1
RBV
MB 0 R AV . L - R AH . (h A - h B ) - P1 . b1 0 ...... (1)
A RAH
MS 0
RAV a
b
R AV . a - R AH . h A - P1 . S1 0 ....... (2)
L
RBV dan RBH dicari dengan persamaan MA = 0 dan MS = 0 (bagian kanan)
MA 0 R BV . L - R BH . (h A - h B ) - P1 . a1 0 ..... (3) MS 0 R BV . L - R BH . hB 0 .......... .......... ......(4)
Pendekatan 2 : RAV dan RBV dicari dulu, baru RAH dan RBH kemudian S
P1 S1
RAH dan RBH ditiadakan kemudian diganti menjadi RAB dan RBA , yang arahnya menuju
f
RBA b1
a1
A
B
RBV
ke arah perletakan yang lainnya.
ΣMB 0 R AV . L - P1 . b1 0 P1 . b1 ...... (1) L MA 0 R BV . L - P1 . a1 0 R AV
RAB
RAV a
b
R BV
L
MS kiri 0 R AV . a - P1 . S1 - R AB . f 0 R AB
AV . a - P1. S1 ......( 3) L
P1 . a1 ......(2) L
MS kanan 0 R BV . b - R BA . f 0 R BA
R BV . b ......( 4) f
Posisi RBA dan RAB merupakan reaksi yang arahnya miring RBA (↙) dan RAB (↗). Kedua reaksi ini harus diuraikan menjadi gaya-gaya yang vertikal dan horizontal. RAB Sin α
RAB
RBA Cos α
α α
RAB Cos α
RBA RBA Sin α
Dari uraian di atas, dapat diketahui bahwa : # RAH = RAB cos (→)
# RBH = RBA cos (←) # RAV = RAV + RAB sin (↑) # RBV = RBV + RBA sin (↓)
RAV Pendekatan 1
RAV RAB sin Pendekatan 2
RBV Pendekatan 1
RBV RBA sin Pendekatan 2
Lihat contoh soalnya yaaa….
1). Struktur pelengkung seperti tergambar. q = 1 t/m’
T
Ditanyakan :
10
1.
Reaksi perletakan
2.
Besar M, D, dan N di titik T
5 2
10
A
5 2
10
B
Penyelesaian Mencari Reaksi Perletakan di titik B q = 1 t/m’
M
T
B
10
RAV
A
RAH
10 5 2 1.10
0 R B 10 5 2 q.10 2 .10 0 RB
10
5 2
A
2 .10 0
5 2
RBH
RB
10
RB
RB
450
100 2 10 5 2
20 2 1 ton
RBV
Cos 450 5 2
R BV Sin 450
102 2 ton.... 1 20 2 1. 2 2 102 2 ton....
R BV 1 R BV 20 2 1 . 2 RB 2 R BH R BH RB R BH
Mencari Reaksi Perletakan di titik A
H 0 R
AH
V 0 R
AV
R BH 0
q = 1 t/m’
R AH 10 2 2 ton ......... q.10 2 R BV 0
R AV 1.10 2 10 2 2
T
10
20 2 1 ton .........
Mencari M di titik T
1 20 2 1 .10 10 2 2 .10 1.50. 2 200 2 200 200 100 2 25
M T 25 12 2 17 tm
10
RAV
1 M T R AV .10 R AH .10 q.5 2 . .5 2 2
B 5 2
A
5 2
H
RB
10
RA
450
H
5 2
RB
RB V
Mencari D dan N di titik T q = 1 t/m’
D T R AV q.5 2
20 2 1 1.5 2
T
15 2 20
10
B
5 2
D T 5 3 2 4 ton
10
RAV
N T R AH R BH
A
5 2
H
RB
10
RA
450
H
10 2 2 ton .......(te kan/-) 5 2
RB
RB V
2). Soal seperti tergambar. A, B dan C adalah sendi. q = 1 t/m’
C K 6m y
A
B x 6m
6m
6m
6m
Ditanyakan : berapakah besarnya reaksi-reaksi perletakan dan M maximum….??
PENYELESAIAN: q = 1 t/m’
Mencari Reaksi Perletakan
M
C K
B
R AV .24 q.12.18 0
6 y
B RBH
R AV RAV
RBV
x 6m
M
C
1.12.18 24 9 ton ....
R AV
RAH A
M
0
6m
C
6m
6m
0 R BV .12 R BH .6 0
R BH 6 ton ....
0 R AH .6 R AV .12 q.12.6 0 6.R AH 9.12 1.12.6 0
R AH 6 ton ....
M
A
0
R BV .24 q.12.6 0 1.12.6 24 3 ton ....
R BV
Mencari Momen Maksimum (Mmax)
# dari sebelah kiri bentang
q = 1 t/m’
C
Mx R AV .x R AH .y
K
9x 6y
6 y
RAH A
B RBH
RAV
RBV
x 6m
6m
6m
6m
1 q.x 2 2
1 .1.x 2 2
y dicari dengan menggunakan persamaan parabola 4fxl x 4.6x24 x l2 l2 24x24 x y 242 1 2 x x 24 y
1 1 2 Mx 9 .x 1.x 2 6 x x 2 24 1 2 1 2 9x x 6 x x 2 4 1 Mx x 2 3x 4
dMx Mmax 0 dx 1 3 x 0 2 x 6 m (dari kiri A)
1 2 x 4 1 3.6 .6 2 9 tm 4
Mmax 3 x
# dari sebelah kanan bentang …..untuk potongan di sebelah kanan C dicari dari titik B. y’ = x m dari B, dengan tinggi = y
1 2 x 24 Mx R BV .x R BH .y '
diket : y' y x
1 2 3 x 6 x x 24 1 x 2 3x 4
Mmax
1 2 x 3x 4 1 2 6 3.6 9 tm 4
Mmax
dMx 0 dx 1 x 3 0 2 x 6 m (dari B)
# Gambar bidang M Ternyata bentuk diagram M pada
q = 1 t/m’
bagian AC dan BC sama, tetapi MAC C
positif (+) dan MBC negatif (-).
K 6 y
A
B x 6m
6m
6m
6m
-9 tm
-
M + 9 tm
# Reaksi di C q = 1 t/m’
Mc 0 setimbang bagian kanan V 0 R R 3t H 0 R R 6t
C K 6
CV
BV
CH
BH
y
RAH A
B RBH
Mc 0 setimbang bagian kiri V 0 R R q.6 CV
RAV
RBV
x 6m
6m
6m
6m
AV
9 1.6 3 t
H 0
R CH R AH 6 t
3). Diketahui pelengkung 3 sendi 3 t/m’
Persamaan parabola: S C
y
αc
4 fxl x l2
y = jarak pelengkung dari garis
f = 3m yc
horizontal dasar
A
B
x = aksis yang bergerak secara horizontal dari A ke B
xc = 2.5 m 5m
5m
l
= bentang pelengkung
f
= tinggi pelengkung
Ditanyakan : berapakah besarnya reaksi-reaksi di A (RAV, RAH) dan B (RBV, RBH) dan gaya-gaya dalam di C (Mc, Dc, dan Nc)…??
PENYELESAIAN: Mencari Reaksi Perletakan 3 t/m’
M
S C
B
0 R AV .10 q.10.5 0
3.10.5 15 t 10 M A 0 R BV .10 q.10.5 0 R AV
αc f = 3m
yc
R BV A
B
RBH
RAH
RAV
RBV
xc = 2.5 m 5m
5m
M
S
3.10.5 15 t 10
0kiri bagian S
R AV .5 R AH .3 1 2 .q.5 2 0 R AH
H 0 R
BH
R AH
R BH 12,5 t
15.5 12 .3.52 12,5 t 3
Mencari Mc, Dc, Nc # Mencari ordinat titik C
4fxl x yC l2
3 t/m’
4.3.2,510 2,5 2,25 cm 2 10
S C
αc
# Mencari Mc (dihitung dari kiri C)
M C R AV .x C R AH .y C
1
2
q.x C
f = 3m yc
2
15.2,5 12,5.2,25 1 2 .3.2,52 0
A
B
RBH
RAH
RAV
RBV
xc = 2.5 m 5m
5m
Menentukan nilai αc
4fxl x l2 dy c 4f l 2x tgα c dx l2 yC
S C
RCH
αc RCV
f = 3m
untuk x 2,5m
A
B
RBH
RAH
RAV
RBV
xc = 2.5 m
dy C 4.3l0 5 0,6 2 dx l0 arc tg α C 0,6 α C 30,960
R CV R AV - q.x 15 - 3.2,5 7,5 ton
H 0 R
CH
R AH 12,5 t
# Mencari gaya lintang dan gaya normal di C RCH Sin a c
C
C
ac
RCV Sin a c
RCH RCV Cos a c
RCH Cos a c
RCV
A
A
RAH
RAV
RAH
RAV
D C R CV .Cosα C - R CH .Sinα C
7,5.Cos 30,960 12,5.Sin 30,960 0 N C R CV .Sinα C R CH .Cosα C
ac
7,5.Sin30,960 12,5.Cos30,960 14,5774t
1). Tentukan rekasi-reaksi perletakan dan gambarlah bidang M, D, dan N.
2
4
D
E P=2t C q=2t/m’
4 6
A
B
2
Cara 1
4
D
E
P=2t
C
Σ MA = 0 - 6 RBV + 2RBH - P.4 + q.L.2 = 0 - 6 RBV + 2RBH - 2.4 + 2.4.2 = 0 - 6 RBV +2RBH - 8 + 16 = 0 ............ (1)
q=2t/m’ 4 6 RAH A RAV B RBH
Σ MC = 0 (dari kanan) - RBV . 4+ RBH . 6 = 0 4RBV = 6RBH 2RBV = 3RBH ............ (2)
Substitusi pers (2) ke pers (1) - 6 RBV 2 RBH 8 0 - 3 (2RBV) 2RBH - 8 - 3 (3RBH) 2RBH - 8 - 7RBH -8 8 RBH ton 7
RBV
Substitusi RBV ke pers (1) - 6 RBV 2 RBH 8
0
8 - 6RBV 2 8 0 7 16 56 - 6RBV 0 7 72 6RBV 7 12 RBV ton 7
2
Σ MB = 0 - 2 RAH - 6 - 2 RAH - 6 - 2 RAH - 6 - 2 RAH - 6 ............(3)
RAV + q . L . 4 – P . 6 RAV + 2 . 4 . 4 – 2 . 6 RAV + 32 – 12 RAV
=0 =0 =0 =- 20
4
D
E P=2t C q=2t/m’
4
Σ Mc = 0 (dari kiri) 4 RAH - 2 RAV – q . L . 2 = 0 A 4 RAH - 2 RAV – 2 . 4 . 2 = 0 4 RAH - 2 RAV = 16 2 RAH - RAV =8 RAV = 2RAH - 8 ............(4)
6 RAH RAV B RBH RBV
Substitusi pers (4) ke pers (3) - 2 RAH - 6(2RAH - 8) - 20 - 2RAH - 12RAH 48 - 20 14RAH 68 RAH
34 ton 7
RAV 2 RAH - 8 12 34 2 ton -8 7 7
Cara 2 2 D
E
C
q=2t/m’
4
y4x
4 P=2t
Y
X RAH
C’ RAV1
RAV2
RBH RBV2
B
RBH1
RBV1
x 2 2 6
y4x 2 2 4 4 3 3
6
RAH1 A
Panjang x
MA 0
- 6 RBV1 - P . 4 q . L . 2
0
- 6 RBV1 - 4 . 2 2 . 4 . 2 - 6 RBV1
0 -8
4 ton () 3 MC 0 (untuk bentang sebelah kanan C) RBV1
- 4 RBV1 RBH . y
0
2 4 - 4 . RBH . 4 0 3 3 8 RBH ton () 7
2
4
D
q=2t/m’
4
E
C
M B 0 6 RAV1 - P . 6 q . L . 4 6 RAV1 - 2 . 6 2 . 4 . 4 6 RAV1 32 - 12
P=2t
Y
6
6 RAV1 RAV1
RAH1 X RAV1
RAV2
RBH RBV2
- 20 20 ton () 3
MC 0 (untuk bentang sebelah kiri C)
RAH
C’
A
0 0 0
B
RBH1
RBV1
- RAH . y - RAV . 6
q.L.2
0
14 - RAH . - RAV . 2 - 2 . 4 . 2 0 3 14 - 16 RAH - 2 RAV 3 14 10 - 16 2 RAH 3 3 34 RAH ton () 7
C’
- RAV2 RAH tan
RAH
α
RAV2
RAV
RBV2
RBV2
2 34 42 7
RBH
34 ton () 21
RAV1 RAV2 10 34 12 ton 3 21 7 RBH tan
α
-
2 8 427
8 ton 21
RBV RBV1 RBV2 4 8 12 ton 3 21 7
Bidang D 2
4
D
E P=2t
RAH
DDA
RAH - q . L 34 - 2.4 7
C q=2t/m’ 4 6 RAH A RAV B RBH
DDE
DED
DBE
DEB
RBV 6
12 7
-
11 7
17 7
+
22 7
+
34 7 8 7
6
34 ton 7
DAD
22 ton 7 12 RAV ton 7 8 RBH ton 7
Bidang M 2
1 My RAH . y - . q . y 2 2 34 1 34 y - . 2 . y2 y - y2 7 2 7
4
D
E P=2t C q=2t/m’
4
dMy 0 dy 34 34 2y y 7 14
Mmax
6 RAH A RAV B
34 34 34 - 7 14 14
MDA (y 4)
MDE MDA MEB MED
289 49
34 4 - 4 2 24 tm 14 7 24 tm 7
RBH. L MEB
8 48 .6 tm 7 7
48 tm 7
RBH 2
-
24 7 11 7
17 7
24 7
RBV
4
48 7 48 7
+
Mmax
2
-
+ 289 49
6
Bidang N NAD
NDE NBE
2
12 RAV ton 7 8 22 RBH P 2 ton 7 7 12 RBV ton 7
4
D
E P=2t C q=2t/m’
4 6 RAH A RAV B RBH RBV
6
4
+
22 7
-
12 7 12 7
6
2). Tentukan rekasi-reaksi perletakan dan gambarlah bidang M, D, dan N.
q=2t/m’
D
C
E
S1
S2
4
A
B 4
4
2
4
PENYELESAIAN:
MS2 0 (daerah sebelah kanan S2) - 4 RC q . L . 2 - 4 RC 1 . 4 . 2
0 0
q=2t/m’
D
8
- 4 RC RC
2 ton
V 0 (daerah sebelah kanan S2) RS2 RC q.L RS2 2 4.1 RS2 2 ton
C
E
S1
S2
4
A
MB 0 (daerah sebelah kiri S2) 8 RAV q . L . 4 q . L . 1 RS2 . 2 0 8 RAV 1 . 8 . 4 1 . 2 . 1 2 . 2 0 8 RAV - 32 2 4 0 8 RAV 26 13 RAV ton 4
B 4
4
2
4
MS1 0 (daerah sebelah kiri S1) 4 RAV q . L . 2 - RAH . 4 0 13 4 1 . 4 . 2 - RAH . 4 0 4 29 4 RAH - 8 4 5 RAH ton 4
q=2t/m’
D
A
4 RBH - 4 RBV q . L . 2 q . L . 5 RS2 . 6 0
5 ton 4
B 4
MS1 0 (daerah sebelah kanan S1)
RBH
S2
4
M A 0 - 8 RBV q.8.4 q.2.9 RS2V.10 0 8RBV 32 18 20 35 RBV ton 4
35 4 RBH 4 1 . 4 . 2 1 . 2 . 5 2 . 6 4 4 RBH 8 10 12 0
C
E
S1
0
4
2
4
Bidang M
MDA
RAH . 4 5 4 - 5 tm 4
q=2t/m’
D
Momen pada bentang DE 1 4 Mx RAV . x - RAH . 4 - . q . x 2 2 13 1 5 x - 4 - . x 2 A 4 2 4 dMx Mmax 0 dx 13 - x 0 x 3,25 4 13 20 1 9 2 Mmax 3,25 - - 3,25 tm 4 4 2 32 MED (x 8)
S2 Rc
B
RAH
RBH RBV
RAV
13 8 - 20 - 1 8 2 - 11 tm 4 4 2
MDE (x 0) - 5 tm
C
E
S1
4
4
2
4
MEB
5 RBH . 4 4 5 tm 4
Momen pada bentang EC 1 Mx RC . x - . q . x 2 2 1 2x - . x 2 2 dMx 0 dx 2-x 0 x 2 Mmax
D
C
E
S1
S2 Rc
4
B
RAH
A
RBH RBV
RAV
20 1 2 - 2 2 tm 4 2 q . L . 1 RS2 . 2 - 1 . 2 .1 2 . 2 6 tm
Mmax 22 MEC
q=2t/m’
4
4
2
4
q=2t/m’
D
C
E
S1
S2
Rc 4
B
RAH
A
RBH RBV
RAV 4
4
2
4
8
6
3,25
4
4
2
2.5 11
6
-
5
-
5
4
9 32
+
5
+
2
Bidang D
DAD
RAH
5 ton 4
q=2t/m’
D
DDB
RAV
13 ton 4
RCE 2 ton
S2 Rc
4
DED RBV - q . L - RS2 35 - 1. 2 - 2 4,75 ton 4 5 DBE RBH ton 4 DEC RS2 q . L 2 1. 2 4 ton DCE
C
E
S1
B
RAH
A
RBH RBV
RAV 4
4
2
4
q=2t/m’ q=2t/m’
D
C
E
S1
D
E
S1
C
S2 S2
Rc Rc
4 4
B B
R RAH
A A
AH
R RBH BH
R RBV BV
R RAV AV 4 4
4 4
2 2
4 4
8
6
8 3,25
3,25
6 4.75
4
4.75
4
3,25
4
+
+
+ 4
2
4
3,25
4
2
-
-
+
4,75
4,75
+
+
1,25
1,25
1,25
1,25
-
2
2
Bidang N
q=2t/m’
NAD NDA RAV
13 ton 4
D
C
E
S1
S2 Rc
4
NDE NED RAH NBE NEB RBV
13 ton 4
35 ton 4
B
RAH
A
RBH RBV
RAV 4
4
2
4
q=2t/m’
D
C
q=2t/m’
E
S1
S2 Rc
D
S1
4
C
E
S2 Rc
4
A A
RAH
B
RAH
B
RBV
RAV RAV
RBH
4
4
4
4
RBV 2 2
8
-
4
-
4
6
-
-
4
6
8
4
RBH
1,25
-
-
3,25
8,75
3,25
8,75
1,25