Bezoek aan China en aan Jianhu High School (Shaoxing), 16 – 20 oktober ’14 Van 15 tot 21 oktober 2014 zijn Hans Huismans (afdelingsdirecteur vwo) en Leenderd van der Deijl (rector) op uitnodiging van de ‘Duitsland-China vriendschapsvereniging’ op bezoek geweest in de Provincie Zhejiang, ten zuiden van Shanghai. De ‘Duitsland-China vriendschapsvereniging’ heeft als doel om in de komende jaren 1000 uitwisselingsprojecten tussen scholen op te zetten. We reisden samen met twee Vlaamse en 20 Waalse schoolleiders naar China. Na een gezamenlijke start in Hangzhou, de hoofdstad van Zhejiang, gingen de schoolleiders op 18 oktober naar verschillende, vooraf geselecteerde, scholen in de provincie. Het Strabrecht College werd gekoppeld aan de Jianhu Senior High School in Shaoxing. Shaoxing ligt op 1,5 uur rijden van Hangzhou, en op ca. 3 uur rijden van Shanghai. De provincie Zhejiang heeft ca. 55 miljoen inwoners en een oppervlak van ca. 110.000 km2. De bevolkingsdichtheid is te vergelijken met de bevolkingsdichtheid van Nederland. In Hangzhou wonen 8 miljoen inwoners. Shaoxing heeft ca. 700.000 inwoners.
Avondmaaltijd na aankomst in Hangzhou, 16 oktober
Startconferentie in Hangzhou op 17 oktober. Tijdens deze bijeenkomst werden de ‘letters of intent’ ondertekend.
Onze indrukken van vier dagen China Zhejiang Province heeft in de afgelopen decennia een enorme economische groei doorgemaakt. Je ziet het onder meer aan de vele mooie, grote nieuwe gebouwen, de vele dure, nieuwe auto’s, de grote shopping malls, de goed verzorgde wegen en parken. De steden zien er alleszins modern uit. Men staat bijzonder open voor de ‘buitenwereld’: men wil graag allerlei contacten met het buitenland. Nog niet zo lang geleden was China een gesloten land. Die tijd lijkt nu voorbij. Men begrijpt heel goed dat men veel kan leren van het buitenland maar ook dat men veel kan verdienen aan het buitenland. Buitenlanders zijn buiten steden als Shanghai en Hangzhou nog een echte bezienswaardigheid. Hans Vanhulle, de rector van het Heilige Maagd College uit Dendermonde bezocht de stad Ping Yang, 600 km ten zuiden van Shanghai. Een stad van 800.000 inwoners waar men zelden of nooit buitenlanders ziet. Hans Vanhulle werd dan ook ontvangen als ware hij een buitenlands staatshoofd. Hij werd zelfs ontvangen door de burgemeester van de stad! Communicatie met buitenlanders is in het algemeen een probleem, want de meeste Chinezen spreken geen Engels. En degenen die wel Engels hebben geleerd op school, beheersen de taal slechts op basisniveau. Echter, naar verwachting gaat dit in de komende jaren veranderen. Engels is op de senior highschool één van de drie (verplichte) kernvakken, naast Chinees en wiskunde. Het moderne gezicht van Zhejiang Province en van Shaoxing, is slechts één van de gezichten van de samenleving. In vele opzichten is het bijvoorbeeld ook nog een sterk traditionele samenleving. Het ‘oude China’ tref je nog overal aan, bijv. in de vele Chinatown-achtige wijkjes en straatjes en in allerlei gebruiken en gewoonten. Verder is China ondanks de opkomst van het kapitalisme en de daarmee gepaard gaande welvaartsgroei ook nog ‘gewoon’ een centraal geregeerde communistische eenpartijstaat, waarin de staat c.q. de communistische partij oppermachtig is. Dat realiseerden we
ons toen we zagen dat zich pal tegenover de kamer van de rector van onze partnerschool de kamer van de vertegenwoordiger van de partij bevond. Tot onze verbazing bleek dit onze contactpersoon Mr. Chen te zijn. Buiten de kamer hing het bordje ‘Party Committee’ en zijn kamer was even groot als die van de rector. (Groot dus!). De welvaartsgroei is in China niet gepaard gegaan met een toename in (democratische) vrijheden. We merkten op meerdere momenten tijdens ons bezoek aan China wel dat men er tegenwoordig een genuanceerde mening over Chairman Mao op na mag houden: hij was een groot en krachtig leider die eenheid heeft gebracht, maar op economisch gebied schoten zijn inzichten tekort. Die tekortkomingen zijn later door andere leiders zoals Deng Xiao Ping, rechtgezet. Zowel de feodale structuren van voor de communistische tijd als de communistische periode heeft gezorgd voor een ‘top-down cultuur’ en een volgzame houding bij de bevolking. Als burger, werknemer, scholier enz. word je geacht te doen wat ‘boven’ wordt bedacht en opgedragen. Het gehele programma dat voor de 22 Belgische en 2 Nederlandse schoolleiders was georganiseerd, was doortrokken van deze top down benadering. Er was hoegenaamd geen ruimte voor eigen inbreng en eigen tijdsbesteding. Men leek zich ook niet af te vragen wat wij wel of niet interessant zouden vinden. Zo werden wij op zondagochtend 3 uur lang door twee woonhuizen van de Chinese schrijver Lu Xun geleid en ook nog door een museum gewijd aan zijn leven. In dat museum was de informatie uitsluitend beschikbaar in het Chinees. Ook opmerkelijk hierbij was dat ons vooraf vrijwel geen informatie over het programma werd verstrekt. Dit alles neemt niet weg dat de Chinese gastheren, zowel in Hangzhou als in Shaoxing, hun uiterste best hebben gedaan om ons een uitstekend verzorgd verblijf te bieden. We werden gehuisvest in (te) luxueuze hotels en ze deden hun best om het ons naar de zin te maken.
Het Lu Xun museum in Shaoxing
De maaltijden die we kregen voorgeschoteld, waren in meerdere opzichten bijzondere ervaringen. In een hoog tempo werd een groot aantal gerechten schijnbaar lukraak op tafel gedeponeerd. Voorgerechten, hoofdgerechten en desserts verschenen tegelijk op tafel, en ieder mocht er zijn eigen potpourri van maken. En als er niet voldoende ruimte was op tafel, dan werden de borden gewoon boven elkaar gestapeld. De overdaad aan voedsel ervoeren we als stuitend. Een groot gedeelte werd niet geconsumeerd en moest dus naderhand worden weggegooid. Het verorberen van het voedsel ging niet alleen gepaard met veel smakken en boeren – dat hoort bij de Chinese etiquette – maar ook met eindeloos toasten. Soms toast iedereen, maar meestal wordt er getoast tussen twee tafelgasten, steeds in wisselende combinaties. De uitdaging is natuurlijk om niet dronken te worden. De sfeer wordt mede door het vele toosten steeds losser, zelfs op het ‘volkse’ en gênante af. Niet echt prettig, vonden wij. Op zaterdagavond waren we te gast op een bruiloft van een (oud)docent van de school. Ook dit was een bijzondere ervaring. Niet alleen vanwege de absurd grote hoeveelheid voedsel die in ongeveer 1 uur op tafel verscheen – de borden stonden op het laatst driehoog opgestapeld – maar ook vanwege het feit dat het bruidspaar een marginale en bijna onzichtbare rol leek te vervullen. Ze kwamen wel bij iedere tafel even langs om de toast en de felicitaties in ontvangst te nemen. Er werden geen speeches gehouden, er waren geen liedjes, sketches enz. Ook hier werd weer heel veel gedronken en ook wat dat betreft was het goed dat het feest na ongeveer 2 uur weer voorbij was. Als het langer had geduurd, was iedereen dronken geworden. Om acht uur ’s avonds stonden we weer buiten; het feest was voorbij.
De Jianhu High School, het onderwijssysteem en de (mogelijke) samenwerking In 2005 zijn twee van de negen high schools in Shaoxing samengevoegd tot de Jianhu Senior High School. Vorig jaar is deze school verhuisd naar de huidige locatie. De gebouwen zien er prachtig uit. Het is een mooie campus met een ‘administration building’, een auditorium, twee grote gebouwen met klaslokalen, een science gebouw met laboratoria, een groot gebouw waar alle leerlingen kunnen eten (op 3 verdiepingen), een fraai sportveld omgeven door een atletiekbaan, en enkele grote gebouwen met de ‘dormitories’. 90% van de 2400 leerlingen verblijft gedurende de schoolweek in deze internaatgebouwen. De klaslokalen zijn zeker niet groter dan onze klaslokalen in Nederland – eerder kleiner – maar er staan standaard 48 stoelen en bankjes in zo’n lokaal. Het onderwijssysteem is nog erg traditioneel, althans die indruk kregen wij. Leerlingen moeten luisteren naar hun docent. Ze mogen pas iets zeggen als ze daarvoor toestemming hebben gekregen. Als je een beurt krijgt en je weet het goede antwoord niet, dan levert dat onmiddellijk een negatieve beoordeling op. We kregen ook de indruk dat activerende didactiek, samenwerkend leren, projectonderwijs enz. nog niet zijn geïntroduceerd in het Chinese onderwijssysteem. Leerlingen maken (nog) geen gebruik van computers. Docenten hebben wel computers tot hun beschikking. Laptops kosten net als bij ons ongeveer 500 euro, maar de koopkracht per persoon ligt veel lager dan in Nederland: Een docent verdient ongeveer 500 euro per maand.
Het hoofdgebouw van de school
In de weekenden gaan de leerlingen naar huis. Gebruik van mobiele telefoons is verboden. Die mogen ze de hele week niet gebruiken. In noodgevallen mogen ze naar huis bellen. De school is een Senior High School, bevolkt door leerlingen die (elders) de Junior High School hebben afgerond. Er zijn drie leerjaren en de leerlingen zijn 16 – 18 jaar oud. Aan het eind van het derde jaar, begin juni, nemen ze samen met nog een paar miljoen lotgenoten in China, deel aan de National Exams. Dit systeem is vergelijkbaar met het systeem van centrale examinering in Nederland. De cijfers die je haalt bij de National Exams bepalen de vervolgroute. Er wordt dan ook hard geblokt door de eindexamenleerlingen om goede scores te halen bij de National Exams. Deze leerlingen hebben daarom ook nog studieuren op zaterdagmorgen. Iedere leerling wil graag naar zgn. ‘key universities’ of ‘key colleges’. Dat zijn de topinstellingen die in de ranking van het hoger onderwijs in China een hoge notering hebben. Een diploma van zo’n universiteit leidt bijna automatisch naar een goede baan. De school heeft 210 personeelsleden. Iedereen werkt fulltime. Leerlingen volgen 35 lessen van 50 minuten per week. ’s Avonds moeten de leerlingen verplicht in de klas hun huiswerk maken. De hele opleiding bestaat sinds 3 jaar uit 14 verplichte vakken en 20 keuzevakken. Verplicht zijn onder meer : wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie, Engels, Chinees, LO, Computer science, algemene technologie en ‘arts’. Voor de verplichte vakken worden de leerboeken nationaal voorgeschreven. Dat ligt anders bij de keuzevakken. Daar heb je als school meer vrijheid. Iedere school in Zhejiang Province moet sinds enige tijd een eigen profiel c.q. een eigen specialiteit kiezen. Het profiel van de Jianhu High School is ‘arts’ (muziek, tekenen, students inventions, discovery..) Ongeveer 15% van de graduates gaat al van
oudsher naar een Arts University of Arts College. Het lag dus voor de hand dat men feature school (‘Magnet School’) wil worden op het gebied van ‘Arts’ in Zhejiang Province. Ze krijgen in november 2014 een assessment hiervoor.
Mr. M. Chen (docent natuurkunde en contactpersoon), Leenderd van der Deijl, Mr. S. Zhao (rector), Hans Huismans en Ms. Li Jing (docente Engels) alias ‘Ava’
Hoe nu verder? We hebben geprobeerd af te tasten bij onze gesprekspartners welke beelden en wensen zij hadden m.b.t. de samenwerking met onze school. We hebben de indruk dat de rector (Mr. Zhao) niet bijzonder geïnteresseerd is in het komen tot daadwerkelijke afspraken. Bij Mr. Chen en Ms. Li Jing (‘Ava’), maar ook bij andere collega’s zoals vice-principal Robert Sun, ligt het gelukkig anders. Zij willen zich graag inzetten om te komen tot concrete vormen van samenwerking. 1. Mr. Chen is vooral geïnteresseerd in contacten met een docent natuurkunde op onze school. Robbert Kluijtmans lijkt de aangewezen persoon hiervoor. Het liefst wil Mr. Chen informatie over de curricula uitwisselen. Wij hebben echter geen lesboeken in het Engels. We hebben beloofd informatie te verzamelen bij TTO-scholen, bijvoorbeeld bij het Jan van Brabant College. We gaan Robbert Kluijtmans vragen of hij hierover en mogelijke andere thema’s met Mr. Chen gaat corresponderen. 2. We onderzoeken of het mogelijk is om onze leerlingen die deelnemen aan de Chinareis in april 2015 enkele dagen op bezoek te laten gaan bij de school in Shaoxing. De Chinese collega’s geven aan dat ze van harte welkom zijn. Men zou gezamenlijk iets kunnen doen op het gebied van economie/innovatie/Brainport en/of op het gebied van literatuur. Dit zou bijv. kunnen in de vorm van een project waarbij leerlingen ervaringen uitwisselen. Chinese leerlingen zouden bijv. van te voren Multatuli of een andere Nederlandse auteur kunnen
lezen (in het Engels), Nederlandse leerlingen kunnen dan iets lezen van bijv. Lu Xun, een nationale bekende schrijver. 3. Men is op langere termijn ook geïnteresseerd in uitwisseling van docenten voor kortere of langere periodes. Verder is men zeer nieuwsgierig naar c.q. geïnteresseerd in ons onderwijssysteem, en men wil graag van ons leren. Er lijken veel raakvlakken te zijn in onze beider aspiraties en visies. Men ziet het belang van vaardigheden, competenties, 21st century skills, burgerschapskunde enz. Men wil net als wij leerlingen opvoeden tot kritische denkers en de creativiteit van leerlingen stimuleren. In hoeverre dit realiseerbaar is binnen het huidige Chinese onderwijssysteem is nog de vraag. Het zou best nog wel eens een hele tijd kunnen duren voordat men deze veranderingen kan in voeren. Tegelijkertijd zijn veranderingen/vernieuwingen in het Chinese systeem sneller door te voeren dan bij ons. Als men eenmaal op centraal niveau een visie heeft ontwikkeld en een implementatieplan heeft gemaakt, dan kan het in een centraal geleid systeem snel gaan. Schoolleiders en docenten worden geacht te volgen en zijn – meer dan bij ons – ook geneigd om te volgen. Een land als Singapore heeft in 10 à 15 jaar enorme onderwijshervormingen doorgevoerd, met name door gebruik te maken van methodes en inzichten uit andere landen. Wat hierbij ook helpt is dat in Singapore, Shanghai, Zuid-Korea grote waarde wordt toegekend aan het behalen van goede resultaten, zowel van individuele leerlingen als van het systeem als geheel. Er is daarom een grote drive aanwezig om verbeteringen door te voeren.
Nuttige adressen: Jianhu High School, 1796 Xianglin Road, Keqiao, Shaoxing, Zhejiang, 312031 P.R. China Tel. 86-575-81108028 www.sxjhhs.net
Rector: Mr. Zhao Shuirong (Zhao is zijn achternaam) E-mail:
[email protected] Contactpersonen: Dr. Chen Minghua Bs (Phys.), Med, PhD (Edu), docent natuurkunde, contactpersoon en vertegenwoordiger van de communistische partij op de school. E-mail:
[email protected] Ms. Li Jing (‘Ava’), docente Engels Email:
[email protected] Robert W. Sun, vice principal general affairs en docent Engels Email:
[email protected]
