Bezoek aan Groningen 1 en 2 oktober 2013
programma 1 - 2 oktober 2013 www.cultuurindespiegel.be -
Barend geeft een stavaza van CIS Nederland Emiel Copini (10-14 jaar) Theisje van Dorsten (4-10 jaar) Astrid Rass van SLO ‘vertaling van leerplankader’ Stavaza CIS Vlaanderen door Lode Scholenbezoeken Discussie lerarenopleiding afrondgesprek
Stavaza CIS Nederland Vraagstelling: tegemoet komen aan behoefte aan houvast m.b.t. -Inhoud -Samenhang (intern en extern) -Doorlopende leerlijn -Status -Theorie: cultuur als cognitie – vanuit cognitiewetenschap, cultuurwetenschap en semiotiek -Validering van de theorie door -Literatuuronderzoek: ontwikkeling van metacognitie (cultureel bewusztijn; vaardigheden; media) -Empirisch onderzoek naar inzicht (begrip) van docenten (houvast) -Vertaling van theorie naar leerplan (SLO) -Uitwerkingen…
Stavaza CIS Nederland -Uitwerkingen (spin-off): -analyse en verbetering van samenwerking scholen – instellingen (Fianne Konings); -evaluatie en beoordeling van cultuuronderwijs (Anne Sasbrink); -leergang Cultuuronderwijs (Eelco van Es); -Handboek voor lerarenopleidingen (Van Heusden, Rass, Tans); -Cultuureducatie met Kwaliteit-projecten werken met CiS (adviseurs)
Stavaza CIS Nederland Leerlijn : wordt handboek voor docenten met drie auteurs: Astrid Rass, Barend Van Heusden en Jeroen Tans Ontwikkelingsprofielen (nog lopende) Emiel Copini: 10-14 jaar Theisje van Dorsten: 4-10 jaar Welmoed Ekster: 14-18 jaar 20 maart slotconferentie CIS Nederland 2de Leergang CIS aan RUGroningen februari 2014
Emiel COPINI 10-14 jaar Welke mogelijkheden biedt het theoretisch kader in de praktijk? -
Ruim 2 jaar begeleiding aan 4 scholen 23 docenten Cyclus van ontwerpen/uitvoeren/evalueren Per team 4-8 docenten, een onderzoeker en een leerplankundige
Hoe ontwikkelt zich het begrip van het theoretisch kader bij docenten en helpt het ze om cultuuronderwijs vorm te geven?
Emiel COPINI 10-14 jaar Theorie Bijvoorbeeld: muziekonderwijs -Waarneming (muziek ervaren): ritme, geluid, klank, beweging -Verbeelding (muziek maken): stem en instrument, spel, samenspel, compositie, stijl -Conceptualisering (muziek interpreteren): genreregels, begrippen, geschiedenis, betekenis -Analyse (de structuur van muziek ontleden): notenschrift, sleutels, partituur, theorie, etc.
Emiel COPINI 10-14 jaar Het kader is geen kant-en-klaar product, maar een analytische blik. Hulpmiddel: 3hoek (www.cultuurindespiegel.nl/3hoek)
Emiel COPINI 10-14 jaar Het kader is geen kant-en-klaar product, maar een analytische blik. Hulpmiddel: vaardighedencirkel
Theisje van Dorsten 4-10 jaar - Start Lezing barend als startpunt in 4 scholen, - begeleiding door vier teams. - Vier ontwerpcycli doorlopen: - samen ontwerpen lessen met een AIO en SLO: - De uitvoering van de lessen werd gefilmd - de producten uit de klas werden verzameld. - Individuele gesprekken met de leerkrachten Om de evolutie eigen maken CIS in kaart te brengen van cyclus 1 en cyclus 2 werden drie meetmomenten ingelast.
Theisje van Dorsten Codering uitspraken van leerkrachten om evolutie cultureel zelfbewustzijn te meten, van -1 (niet begrepen) tot +2 (helemaal mee en geen reproductie wat +1 geeft). -
Vooral conceptualiseren goed begrepen duidelijk een toename van begrip doorheen de cycli, voor bijna alle docenten. van aansluiting naar inhoud. Inhoud: vaststaande thema’s: oefening om dit om te schakelen naar CO Docenten die drie cycli hebben gedaan doen het beter. Ontwerpen, analyseren deelnemen beter dan het volgen van lessen erover. Conceptualisering (van de theorie) is centrale vaardigheid, maar neemt af doorheen volgende cycli ten gunste van de andere drie vaardigheden. - Verticale samenwerking heel moeilijk
Astrid Rass (SLO) SLO : van theorie naar praktijk -> leerplankader = basis doorlopende leerlijn Vanuit ontwikkeling van de leerling. Theoretisch kader = Onderwerp +Vaardigheden + Media + breder kijken -> zodat kan worden aangesloten bij kerndoelen en bestaande methodes
Astrid RASS (SLO)
Astrid RASS (SLO) Meenemen voor in het leerplankader: 1.Theoretisch kader kort en bondig 2.Kennis van theorie heeft tijd nodig 3.Biedt houvast (o.a. inhoud en samenhang) 4.Geen visie! Geen didactiek of methodiek
Astrid RASS (SLO) Contextanalyse (schoolvisie) CiS-team (docenten, aio's, leerplankundige) Ontwikkeltraject: ontwerpen, uitproberen en evalueren •Beoogd leerplan – 'de les op papier' •Uitgevoerd leerplan – 'de les in de klas' •(Gerealiseerd leerplan) – 'de les die de leerling heeft geleerd'
Astrid RASS (SLO) Meenemen voor in het leerplankader: 1.Voorbeelden hoe het zou kunnen (niet hoe het moet!) 2.Waar herken je (met elkaar) elementen van reflectie op cultuur, de vaardigheden en de media. Maar ook: aansluiten bij de leerlingen. 3.Handreikingen, flexibel in te zetten 4.Samenhang binnen en tussen vakken (kerndoelen en eindtermen) 5.Leerlijn uitwerkingen (exemplarisch) en leerlijn-denken (scholen maken eigen leerlijn)
Astrid RASS (SLO) Leerplankader (concept) 1 Cultuur in de Spiegel oTheoretisch kader over cultuur en cultureel (zelf)bewustzijn oProfielen: cognitieve ontwikkeling van leerlingen (4 tot 18+) 2 Cultuuronderwijs in de maak! oOntwerprichtlijnen (criteria en denkvragen) voor cultuuronderwijs oHandreikingen 3 Hoe ziet cultuuronderwijs eruit? oVoorbeelden en illustraties 4 Het maken van leerlijnen cultuuronderwijs oExemplarische leerlijnen
lerarenopleiding De thema’s van de vragen gaan over het werken vanuit het kader van CIS m.b.t.: CURRICULUM (leerdoelen, plaats CIS, vorm, geïntegreerd, begeleiding) COMPETENTIES (start- en eindcompetenties) EFFECTEN – OUTCOME werken CIS in lerarenopleiding (reflectie, ervaringen) UITWISSELING VOOR- en NADELEN
lerarenopleiding
afrondgesprek DRAAGVLAK het sensibiliseren en meenemen op verschillende niveau’s enthousiaste trekkers zijn op school, maar rest mee het gevaar individueel verhaal i.p.v. een groepsproject randvoorwaarde: tijd krijgen om zaken ter sprake te brengen op school De trajectbegeleiding is cruciaal
afrondgesprek VERTICALE SAMENHANG overgang basis- secundair Dit middenblok 10-14 jaar CIS op niveau-overstijgende wijze grotere samenhang in de onderbouw de bovenbouw meer projectmatig HORIZONTALE SAMENHANG het is duidelijk moeilijker om in het secundair horizontaal te werken Interessant is de kruisbestuiving tussen kunstvakken en andere vakken -> brede-school concept geïntegreerd werken naar andere leergebieden. tijd overleg tussen leerkrachten verschillende vakgebieden cruciaal
afrondgesprek IMPLEMENTEREN Theorie meer in de lessen geïntegreerd CIS niet vr schoolprojecten -> geïntegreerde aanpak. expliciteren op leerlingenniveau koppelen theorie aan producten ontwikkelingsprofielen ->tool om de implementatie gaande te houden kunst maakt betere wetenschappers kader leren kennen en begrijpen vraagt tijd het kader biedt een denkstructuur inzetten op kennisoverdracht bij docenten zowel in lerarenopleiding als in navorming
afrondgesprek DUURZAAMHEID verankering in de beleidsdocumenten school verankering van CIS in het curriculum lerarenopleiding in kaart blijven brengen handreikingen implementeren en evalueren Groei cultureel zelfbewustzijn in kaart brengen
afrondgesprek EFFECT ‘zelfbewustzijn’ blijven bestuiven Cultureel zelfbewustzijn als uitgangspunt waardevol Het idee dat CIS voor het volledig onderwijs nuttig is werd duidelijk Proces en product zijn beide evenwaardig, maar meer aandacht voor het proces doet geen afbreuk aan de kwaliteit van het product. En dat stemt erg hoopvol.
