Bezinning. Bezieling

&

Bezinning Bezieling 201 3 - 201 4

Bijbel en geloofsvragen Spiritualiteit Lezing, Debat en Samenleving Jongeren en studenten Cultuur en excursie

4 19 23 27 31

Voorwoord In het najaar van 2012 heb ik namens de Oud-Katholieke Sint Martinusparochie het voorzitterschap van de Raad van Kerken overgenomen van Ds. Simon Bijl. Een nieuwe wind waait er door de Raad van Kerken en op de geweldige basis die Ds. Bijl heeft gelegd voor de oecumene in de stad mag ik verder gaan. Gelukkig doe ik dat niet alleen, maar is het een geweldige samenwerking van bezielde mensen. Hier het programma van de gezamenlijke kerken voor het seizoen 2013-2014 met de vertrouwde titel "Bezinning & Bezieling", maar in een geheel nieuw jasje. Het concept is vertrouwd, want met anderen kunt u zich bezinnen op geloofsvragen en samen op zoek gaan naar woorden die ons kunnen dragen. Woorden, beelden en muziek kunnen mensen ook bezielen. Het leven van alledag krijgt daardoor meer kleur en klank en tilt ons mensen boven het gewone uit. Mede namens alle inleiders, sprekers en organisatoren hoop ik dat u en met u vele anderen zich laten meenemen en inspireren door de veelkleurigheid van het geloof in onze mooie Sint Maartensstad. Dat dit aanbod u mag verwarmen. Pastoor Victor Scheijde Voorzitter Raad van Kerken voor de stad Groningen

Colofon

Bezinning & Bezieling is een jaarlijkse uitgave van de Raad van Kerken voor de stad Groningen en wordt bekostigd door de deelnemende organisaties.

Redactie drs. N.D. Brinkman (tekstbureau De Groene draak) Eindredactie en vormgeving drs. ing.V.P. Scheijde Redactiesluiting seizoen 2014-2015 kopij voor het volgende nummer moet vóór 15 juni 2014 binnen zijn bij de secretaris Voorzitter pastoor drs. ing.V.P. Scheijde Witte de Withstraat 2A, 9726 EC Groningen tel. 050-3644256 e-mail: [email protected] Secretariaat Mw. B. van Dongen-Svensgaard Joh. Mulderstraat 12, 9714 CW Groningen tel. 050 573 02 13 e-mail: [email protected]

Dit blad is tot stand gekomen met gebruikmaking van open source software de opmaak is in Scribus 1.4.3 gedaan. De inhoud van dit nummer is onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende organisaties. De RvK Groningen kan niet aansprakelijk worden gehouden voor auteursrechten. Oproep Wilt u meehelpen dit blad te maken dan is hulp zeer welkom.We hebben behoefte aan goede redacteurs en mensen ervaring hebben met DTP. Graag melden bij de secretaris. 1e oplage 2013: 3000 exemplaren Website www.rvkgroningen.nl

4 4 5 5 6 8 9 10 10 11 12 12 13 13 14 15 15 16 16 17 18 19 19 19 19 20 21 21 22 23 23 24 25 26 27 27 28 29 30 31 31 31 32 32 33 33

Inhoudsopgave

Bijbel en geloofsvragen Alle dingen Nieuw Bijbelkring Bijbellezen op Donderdag De Bijbel uit de kast! Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie Oud en nieuw katholiek Omzien naar elkaar Lijnen zetten in de lijdenstijd De viering van de Goddelijke Liturgie in de Russisch-orthodoxe Kerk Geloof in Gesprek Groep 30+ Zaterdagochtendcursus: de Tien Geboden nu Voetangels en klemtonen Cursus Doperdom De berg van de ziel Kierkegaard lezen Leerhuis Judaïca: David – Israëls nieuwe vorm van regeren Leerhuis Judaïca: Hoor, Israel, hoor! Sjema, Israel. De Bijbel volgens Guus Kuijer Leren van Luther – cursus van vijf avonden Spiritualiteit Meditatie- en gebedsgroep Sint Maarten langs de weg Cursus kennismaking met christelijke meditatie Meditatiegroep Meditatiegroep vanuit christelijk perspectief Spirituele kring Meer geluk dan grijsheid Leerhuis mystieke levenslessen Lezing, Debat en Samenleving Shalom Culture Boekenkring (Kerk)computer gratis inrichten Religie en burgerschap: vijanden of vrienden? Jongeren en studenten Geloven voor beginners: alles of niets? Dopers Café: platform voor een nieuwe generatie (on)gelovigen ! Gospelmuziek in stad! Pizza, Bijbel en bier! Cultuur en excursie Concert door het Bethel College Concert Choir Stadswandeling rond de Reductie Orgelconcert op het Marcussenorgel van de Doopsgezinde Kerk Wandelen op het Jacobspad Concert:‘De Twaalf’Drie kunstvormen verbonden Het geheim van Kerst verbeeld

Alle dingen Nieuw Het boek van Erik Borgman verschijnt in de zomer van 2014, maar in het kader van deze lezing kunnen we al beschikken over (gedeelten van) de tekst om die te bespreken. De laatste avond komt de auteur zelf om met ons van gedachten te wisselen over het boek. Na opgave ontvangt u de eerste tekst die we gaan bespreken.

4

Bijbel en geloofsvragen

Deze serie lezingen gaat over geloven in de 21ste eeuw. Centraal staat een boek van Erik Borgman waarin hij probeert christelijke beelden en inzichten zo te ontsluiten dat ze het heden laten zien als plaats waar de toekomst aan het aanbreken is. Denken over de kosmos in termen van Gods schepping maakt dat we de wereld kunnen zien als gave in plaats van als vijandig en bedreigend. Onder ogen zien dat de menselijke geschiedenis telkens vastloopt in gevangenschap en schuld, in onderdrukking en lijden, en in kwaad en dood maakt illusieloos realisme mogelijk. Met literatuur en kunst als toegang en in gesprek met filosofie en wetenschap komen centrale Bijbelse thema’s aan bod.

Data: donderdag 6 februari, 20 februari, 6 maart en 20 maart Plaats: De Ark, Haydnlaan 46 Tijd: 20 tot 22 uur Leiding: pastor Stefan Mangnus (Salvator Maria Parochie), ds. Peter Buikema en ds. Marga Baas (beiden Protestantse wijkgemeente Helpman), met medewerking van Erik Borgman (lekendominicaan en hoogleraarTheologie aan de Universiteit vanTilburg) Opgave: uiterlijk 19 januari bij Stefan Mangnus, 06-12717774, [email protected] of bij Peter Buikema, 0596-628968, [email protected]

Bijbelkring De Bijbelkring wandelt komend seizoen in het spoor van Paulus en bespreekt de brieven aan de Tessalonicenzen en de Galaten. Deze vroege getuigen van Jezus’ leven en vooral werken stammen uit het jaar 50 na Christus en nemen ons mee naar de eerste christelijke gemeenten in het Middellandse Zeegebied: een smeltkroes van volken en religies waar de volharding van Paulus ertoe leidt dat de Jezusbeweging goed wortel kan schieten. In de havenstad Thessaloniki en in KleinAzië – het huidige Turkije – gaat dat echter niet zonder slag of stoot.

Bijbellezen op donderdag Op donderdagmiddagen komt in De Fontein een wisselend en geanimeerd gezelschap bijeen.We verdiepen ons in een Bijbelboek of verkennen Bijbelgedeelten rond een bepaald thema. Komend jaar sluiten we aan bij wat er op zondag wordt gelezen: Koningen,‘Kleine’ profeten en I Petrus.

Data: donderdag 7 november, 21 november, 9 januari, 23 januari, 6 februari en 20 februari

Tijd: 10 tot 11.30 uur

Tijd: 14.30 tot 16.30 uur

Plaats: kosterswoning Remonstrantse kerk, Coehoornsingel 14

Plaats: De Fontein, Eikenlaan 255

Begeleiding: ds. Lense Lijzen

Leiding: d. Marga Baas en ds.Ynte de Groot Opgave en informatie: ds.Ynte de Groot, 050-3124619, [email protected]


Data: dinsdag 10 september, 8 oktober, 12 november, 14 januari, 11 februari, 11 maart en 8 april

5

De Bijbel uit de kast!

6

Op vijf avonden nemen vijf dominees, met elk een eigen verhaal, in grote stappen de Bijbel door.Voorkennis is niet nodig, maar ook geen belemmering. Een verrassend leesavontuur in vijf avonden.

1 Psalmen van wraak en liefde

In het boek Jozua worden de veroveringstochten van Israël en de bijbehorende gruwelen uitvoerig beschreven.Veel hedendaagse lezers worstelen met het gewelddadige godsbeeld in het boek Jozua, te meer omdat religieus gemotiveerd geweld in onze tijd sterk ter discussie staat.We blijven echter niet stilstaan bij onze afkeer tegen het brutale geweld in dit Bijbelboek, maar zullen proberen te begrijpen waar het geweld tegen de Kanaänieten vandaan komt. Pieter Dirk Wolthaus, emerituspredikant van de Immanuelkerk, is uw gastheer

Vaak wordt er onderscheid gemaakt tussen een liefdevolle God en een wrekende God. Die liefdevolle God komen we dan tegen in het Nieuwe Testament en die wrekende God ontmoeten we in het Oude Testament.

3 Job


Maar klopt die tegenstelling wel? En is die God der wrake, zoals we die bijvoorbeeld aantreffen in psalm 94, echt een andere God dan de God van liefde? We zullen op deze avond enkele wraakpsalmen onder de loep nemen en ook buiten de psalmen rondkijken naar dit thema van de wraak van God en zien wat dit betekent. Jaap Goorhuis, emerituspredikant Lewenborg, is uw gastheer

2 Oorlogsgeweld in het Bijbelboek Jozua

Het Bijbelboek Job maakt deel uit van de wijsheidsliteratuur. Het draagt de naam van de hoofdpersoon.Wie is Job? Hij is een mens die geconfronteerd wordt met een lijden dat te groot is voor woorden, en hij is tegelijkertijd een diep gelovig man, die geen genoegen neemt met de theologische verklaringen die anderen aanreiken om hem te troosten en God te rechtvaardigen. Hij zoekt een eigen weg en worstelt hartstochtelijk en fel met de vraag hoe het lijden dat hem overkomt te rijmen valt met alles wat hij meent van

God te weten: zijn goedheid en rechtvaardigheid. Je zou dus kunnen zeggen dat in dit boek de geloofwaardigheid van God aan de orde wordt gesteld. Dat maakt Job tot een spannend, weerbarstig en boeiend boek.

5 David en Saul – een koningsdrama

7

Gastvrouw is Marga Baas, predikant in De Fontein en De Ark.

4 Wonderverhalen in de evangeliën

Sommige Bijbelverhalen staan ver van ons af: vijf broden en twee vissen voor een hele menigte, eten dat zomaar uit de hemel valt, iemand die over het water loopt… wat moet je ermee? Simpelweg geloven dat het allemaal echt gebeurd is omdat het in de Bijbel staat, of ze terzijde leggen omdat je niet in sprookjes kunt geloven?

De Bijbelboeken 1 en 2 Samuël vertellen over Saul en David, niet als geschiedenis, maar als kritische analyse met het oog op de toekomst: wat kenmerkt een goede koning? Gastvrouw is Jannet van der Spek, predikant van de Immanuelkerk

Data: woensdag 8 januari, 29 januari, 12 februari, 26 februari en 12 maart Tijd: 20 tot 22 uur Plaats: gebouw van de ProtestantseTheologische Universiteit, Oude Ebbingestraat 25 Informatie: ds.Ynte de Groot, 050-3124619, [email protected] en www.bijbeluitdekast.nl


Deze avond proberen we een paar van deze verhalen zelf aan het woord te laten.Ynte de Groot, predikant in De Fontein, is uw gastheer.

Saul, de eerste koning van de Israëlieten, werd tot koning uitgeroepen in reactie op de dreiging van omringende volken, maar hij leed aan depressies. Daarom haalde hij de jonge herder David naar het hof. Die kon zijn somberheid met zijn harpspel verlichten.Aan het hof sluit David vriendschap met Sauls zoon Jonathan. Bovendien verricht hij heldendaden in de oorlog. Saul begint in David een concurrent te zien en wil hem uit de weg ruimen. Uiteindelijk sterft Saul: na een verloren veldslag stort hij zich in zijn eigen zwaard. Na veel verwikkelingen wordt David inderdaad de nieuwe koning. Maar doet hij het beter dan Saul?

Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie

8

Donderdag 19 september:‘Dag pastoor, bent u priester?’, over ambten en hiërarchie in de Kerk – liturgische gewaden Spreker: pastoor R.Wagenaar Dinsdag 1 oktober: eerste lezing over het Marcusevangelie (mogelijk vervolg in 2014) Spreker: mr.drs. D. van der Meijden

Spreker: pastoor R.Wagenaar Dinsdag 14 januari:Aan de voet van het kruis: eucharistische aanbidding met Maria Spreker: drs. Diederik Duzijn

Dinsdag 15 oktober: tweede lezing over het Marcusevangelie (mogelijk vervolg in 2014)

Dinsdag 25 februari: De receptie van Europa in de moslimwereld vanaf de achtste eeuw; aspecten van wederzijdse beïnvloeding

Spreker: mr.drs. D. van der Meijden

Spreker: drs. Geert Haayer

Maandag 28 oktober: Maria in de Bijbel en in de Kerk

Dinsdag 25 maart:Vier evangeliën, één Blijde Boodschap –overeenkomsten en verschillen

Spreker: mgr.dr. G.J.N. de Korte, bisschop van Groningen-Leeuwarden Dinsdag 12 november: de Avondmaalstraditie – Paulus en de Eucharistie: sacrament van eenheid in Christus Spreker: drs. Diederik Duzijn


Dinsdag 10 december: over Advent en Kerstmis – wat en hoe vieren wij?

Spreker: dr.A. Hilhorst Dinsdag 8 april: over de Goede Week en Pasen Spreker: pastoor R.Wagenaar

Dinsdag 26 november: derde lezing over het Marcusevangelie (mogelijk vervolg in 2014) Spreker: mr.drs. D. van der Meijden

Tijd: 20 uur Plaats: pastorie St. Jozefkathedraal, Radesingel 4 Voor aanvullingen en wijzigingen: www.stmartinusparochie.nl

Oud en nieuw katholiek meeste mensen alles wat ze nodig hebben om comfortabel te kunnen leven, maar juist daardoor knaagt de spirituele nood nog meer. Soms lukt het geloofsgemeenschappen daarop in te spelen, maar vaak lijkt het alsof de kerken te weinig ruimte kunnen scheppen voor die hedendaagse zinzoekers.

Wilt u wel eens op verfrissende wijze kijken naar het geloof? Tijdens deze workshop gaan we in vier avonden op interactieve wijze op zoek naar antwoorden. Ga mee op die zoektocht aan de hand van het boek van aartsbisschop Joris Vercammen.

Het ontbreekt de kerken aan vrijheid. In een katholieke spiritualiteit zou die vrijheid centraal moeten staan: de vrijheid om verbonden te kunnen worden. Katholiek zijn betekent immers leven vanuit verbondenheid met de cultuur en de maatschappij, met medegelovigen, met de wereldwijde christenheid en al hun kerken, en ook met anders gelovigen. In die verbondenheid wordt de kerk tot een ruimte van ontmoeting, gesprek en viering. Een dergelijke kerk biedt ook de ruimte die gelovigen nodig hebben om de sporen van de Drieëne te kunnen ontcijferen. Een dergelijke kerk bouw je op van onderop. Op die wijze draagt ze bij tot de kwaliteit van het leven en de menswaardigheid van het samenleven. De Oud Katholieke Kerk van Nederland weet zich dienstbaar aan dat ideaal. De workshop Oud en nieuw katholiek geeft een schets van de spirituele zoektocht van deze ‘andere katholieken’, als een bijdrage aan een hedendaags katholiek geloofsbeleven ‘van eigen bodem’.

Data: maandag 3, 10, 17, 24 februari Tijd: 19.30 Plaats: Oud Katholieke kerk,Witte de Withstraat 2 Leiding: pastoorVictor Scheijde en op 10 februari mgr. dr. JorisVercammen Kosten: een bijdrage in de kosten is welkom en het is wenselijk om het boek aan te schaffen (ca. 16 euro, ISBN 9789056253530) Opgave en meer informatie: [email protected] en www.groningen.okkn.nl


De traditionele kerken hebben het moeilijk: te midden van de turbulente ontwikkelingen in cultuur en maatschappij slagen zij er niet langer in om op een positieve wijze van zich te doen spreken. Het leven is er de laatste decennia ook niet minder complex op geworden en dat maakt de behoefte aan inspiratie juist groot. Gelukkig hebben de

9

Lijnen zetten in de lijdenstijd

Omzien naar elkaar Het kan ieder van ons gebeuren: verlies van werk, inkomen, gezondheid, partner, familielid of een andere dierbare… In zo’n situatie krijgt omzien naar elkaar extra betekenis. De stedelijke werkgroep pastoraat organiseert twee bijeenkomsten rond het thema verlies.

10

Verlieservaringen


Met het jaarthema van onze Doopsgezinde gemeente,‘Neem de plaats, de ruimte en de tijd’ (lied 44 uit de eerste Ionabundel), willen we in onze kerk tijd en ruimte nemen om de bezinning en verdieping tot ons te laten komen van de veertigdagentijd. Net als andere jaren lezen we met elkaar op woensdag de teksten van de daaropvolgende zondagen en wisselen we uit hoe we ons verbonden weten met deze verhalen van pijn en verdriet, maar ook van moed, volhouden en verlangen. Na een eenvoudige maaltijd van soep en brood vertrouwen we onze beelden toe aan een groot doek, dat op de zondag centraal zal staan in de viering.

Wat kan er met een mens gebeuren in een situatie van verlies? Wat kan een luisterend oor van een bezoeker betekenen? Op grond van welke signalen kan een bezoeker beter verwijzen naar een deskundige en wie zijn dat?

Omgaan met verlieservaringen Oefenen van gesprekstechnieken in kleine groepen door middel van rollenspelen die de deelnemers veiligheid bieden en hun privacy beschermen.

Wat gebeurt er als het lijden van toen van alle tijden is, als ook in onze ruimte lijden en wanhoop zichtbaar worden en als we plaats willen geven aan de betekenis van daar en toen voor hier en nu? Data: woensdag 5 maart, 12 maart, 19 maart, 26 maart, 2 april, 9 april en 16 april

Data: donderdag 17 oktober en donderdag 14 november

Tijd: 18 uur tot uiterlijk 19.45 uur

Tijd: 19.30 uur

Plaats: Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33

Plaats: De Fontein, Eikenlaan 255

Opgave: [email protected], [email protected] of 050-3123053

Opgave (indien mogelijk):T. Rutgers, [email protected] of 06-29331769

De viering van de Goddelijke Liturgie in de Russisch-orthodoxe Kerk In een serie van drie lezingen gaan we in op de Goddelijke Liturgie in de Russischorthodoxe Kerk. De eerste lezing zal gaan over de inhoud en betekenis van de Liturgie, de tweede over de Liturgie en de iconen, de derde over de Liturgie en de muziek. De laatste lezing vindt plaats tijdens de Grote Vasten; tijdens deze lezing zal dan ook aandacht besteed worden aan de diensten van de Voorafgewijde Gaven die worden gehouden op de woensdagavonden in de Vastentijd.


Data: dinsdag 11 februari, 25 februari en 11 maart Tijd: 19.30 uur Plaats: Ganzevoortsingel 2 Leiding: Hegumen Onufry Opgave: Hegumen Onufry, [email protected]

11

Groep 30 +

12

Wat is geloven? Wat is goed leven? Wat geeft je bestaan glans en draagkracht? Aan de hand van Bijbelverhalen, een film en teksten van hedendaagse schrijvers en denkers gaan we met elkaar in gesprek over geloofs- en levensvragen.


Deze kring is bedoeld voor mensen vanaf dertig jaar en komt eens in de maand bijeen.

Geloof in Gesprek Stel: je bent rond de dertig en van huis uit gelovig opgevoed. Soms komt het ervan om naar de kerk te gaan, vaak ook niet. Toch laat het geloof je niet los. Of van huis uit is geloof je vreemd, maar je bent op de een of andere manier met het christelijk geloof in aanraking gekomen en je blijft ermee bezig. Met wie kun je erover praten? Ook dit jaar is er weer een kring voor mensen rond de dertig die hier over in gesprek willen.

Data: maandag 30 september, 21 oktober, 4 november en 9 december, data in 2014 in onderling overleg

Data: donderdag 3 oktober, 24 oktober, 14 november en 12 december; data in 2014 in overleg

Tijd: 20 tot 22 uur

Tijd: 20 tot 22 uur

Plaats: bij deelnemers thuis

Plaats: de eerste bijeenkomst is in de Immanuelkerk, Overwinningsplein 1

Opgave en informatie: ds. Marga Baas, 0505798506, [email protected]

Leiding: ds. Peter Buikema Opgave: voor 23 september bij Peter Buikema, 0596-628968, [email protected]

Voetangels en klemtonen Een avond over vrijzinnig geloven in onze tijd. Dr. Heine Siebrand en dr.Yvonne Hiemstra hebben een aantal essays geschreven over de toekomst van het christelijk erfgoed.Aan de hand daarvan leiden zij deze avond in.Vervolgens gaan we met elkaar in gesprek over vragen als: doet God er nog toe? en: welke rol speelt de vrijzinnige theologie in het (voort) bestaan van God? Heine Siebrand is predikant van de remonstrantse gemeente Utrecht en was daarvoor predikant in de Groningse gemeente.Yvonne Hiemstra is predikant van de Verenigde Christelijke Gemeente, het ruim tweehonderd jaar oude samenwerkingsverband van remonstranten en doopsgezinden in Dokkum. Beiden gaan regelmatig voor als gastvoorganger.

Plaats: kerkzaal Remonstrantse kerk, Coehoornsingel 14 Tijd: 19.30 uur Toegang: vrijwillige bijdrage

In de zaterdagochtendcursus van dit seizoen gaan we in gesprek over de actuele betekenis van de Tien Geboden: wat betekenen zij voor ons in deze tijd? Zijn ze nog wel een leidraad of zijn er andere geboden bij gekomen? Zien we een verschuiving van waarden plaatsvinden bij onszelf en in de samenleving?

13

Aan de hand van enkele korte films van de IKON zullen drie geboden centraal staan: maak geen godenbeelden, houd de sabbat in ere en leg geen vals getuigenis af. Aan het slot van elke bijeenkomst is een eenvoudige lunch.

Data: zaterdag 25 januari, 15 februari en 15 maart Plaats: kerkenraadskamer Remonstrantse kerk, Coehoornsingel 14 Tijd: 10.30 tot 12.30 uur Toegang: 5 euro per keer Begeleiding: ds. Lense Lijzen


Datum: maandag 17 februari

De Tien Geboden nu

Cursus Doperdom en waar het streven naar vrede nog dagelijks doet twijfelen tussen strijdbare politiek, tolerantie en acceptatie, of zelfs verlies van betekenis en gezapig cirkelen om ‘de lieve vrede’? Is er nog plaats voor een gemeenschap met een roemrucht verleden of is het nu de tijd om opnieuw te formuleren welke ruimte de Eeuwige ons geeft om Zijn ‘nieuwe creatuur’ te zijn.

14


Tijdens vijf wekelijkse bijeenkomsten willen we de wezenlijke trekken van onze geloofsgemeenschap schetsen en proberen te formuleren welke bijdrage de ‘doperse’ manier van geloven wil geven aan de oecumene en onszelf.

Met het jaarthema van onze Doopsgezinde gemeente,‘Neem de plaats, de ruimte en de tijd’ (lied 44 uit de eerste Ionabundel), willen we ook onze eigen traditie een plaats geven in ruimte en tijd.Van radicale hervormers en fanatieke wereldverbeteraars die niets met ‘de gewone wereld’ te maken wilden hebben, ontwikkelden doopsgezinden zich tot vreedzame gegoede burgers die geloof en praktijk ook heel pragmatisch met elkaar willen verbinden. Maar hoe zit dat nu met het gemeenschapsgevoel van een gemeenschap waar je elkaar heel ouderwets broeders en zusters noemt,

Data: donderdag 6 maart,13 maart, 20 maart, 3 april en 10 april Tijd: 19.45 tot 21.15 uur Plaats: Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33 Opgave: [email protected] of [email protected]

De berg van de ziel

In het voorjaar van 2013 verscheen het boek De berg van de ziel. Persoonlijk essay over kwetsbaar leven. Dit boek kreeg veel publiciteit, met name door de tragische persoonlijke levensverhalen van Ada de Jong en Christa Anbeek. Het gaat de twee auteurs echter ook om de levensvragen waarmee zij werden geconfronteerd en die zij in dit boek aan de orde stellen: wie ben je als er geen ander meer is, hoe stijg je boven je verdriet uit en wat is verantwoordelijkheid als je beseft hoe kwetsbaar het leven is? Christa Anbeek zoekt tijdens deze avond bovendien naar een weg om deze vragen te verbinden met het grotere kader van haar levensovertuiging.

Kierkegaard lezen Het Kierkegaardjaar 2013 heeft een stortvloed van publicaties opgeleverd. Kennelijk spreekt deze originele en weerbarstige denker uit de 19e eeuw nog steeds velen aan. Kierkegaard maakte gebruik van wel twintig pseudoniemen om zichzelf voortdurend tegen te kunnen spreken. Hij is even venijnig kritisch op het establishment van Kopenhagen, als op de in zijn ogen verburgerlijkte kerk. Zijn denken is zeer nauw met zijn leven verbonden. Uiteindelijk kiest hij voor een radicale vorm van navolging van Christus. Al lezend in zijn werk stelt hij je voor de vraag:Wie ben jij? Hoe leef jij? We gaan op deze vragen in aan de hand van enkele fragmenten uit zijn dagboeken. Daar de kring van vorig jaar snel was volgeboekt bieden we hem nog een keer aan.

Data: 5 maart, 19 maart en 2 april 2014 Tijd: 20.00 -22.00 uur Plaats: Immanuelkerk, Overwinningsplein 1 Max groepsgrootte: 8 leiding: Rachel EstherVanhaelen en Ds. Jannet van der Spek Opgave voor 31 januari bij Jannet van der Spek, 050-5252633, [email protected]


Christa Anbeek is remonstrants theologe en sinds medio 2012 docent aan het remonstrants seminarie. Ook is zij docent aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Datum: woensdag 9 april Plaats: kerkzaal Remonstrantse kerk, Coehoornsingel 14 Tijd: 19.30 uur Toegang: vrijwillige bijdrage

15

Leerhuis Judaïca: David – Israëls nieuwe vorm van regeren

16

In het cursusjaar 2013-2014 vervolgen wij onze bestudering van het Lev-cahier 9: de verhalen en tradities van David en zijn Rijk.We zijn toe aan hoofdstuk 3: David en Batseba. De titel duidt erop dat met het Rijk van David iets nieuws in de wereld kwam dat er voordien niet was.Twee cultuurkringen waren voorafgegaan; nu zag een messiaanse constitutie het licht. Deze rijksvorm kleurt alle latere verwachting van joden en christenen. De hele mensheid draagt sindsdien de sporen van het zichtbaar worden van de toekomst, van ‘de eeuw die komt’ – de olam ha ba – waarin alle volken leren de vrede gestalte te geven. De God van Israël spreekt:‘Mijn wegen zijn niet uw wegen en uw wegen niet mijn wegen.’ Hij rukt de sjamanen hun maskers en de keizers hun kronen af.

steeds? Het werd in het afgelopen seizoen al spannend en leerzaam, en dat lijkt het nu nog meer te worden. Nieuwkomers heten wij van harte welkom!

Leerhuis Judaïca: Hoor, Israel, hoor! Sjema, Israel.


Aan het eind van dit cahier bespreken we de vraag of de zionistische staat Israël die in 1948 tot stand gekomen is na de shoah op deze verwachte heilsstaat lijkt. Binnen de grenzen van de huidige staat heeft onder anderen de literator A.B. Jehoshua hierover behartigenswaardige dingen gezegd. Wijzelf worden geconfronteerd met de vragen die de Bijbel plaatst bij onze eigen regeervormen. Hoe messiaans zijn onze democratieën, hoe imperialistisch nog Data: dinsdag 8 oktober, 12 november, 10 december, 14 januari, 11 februari, 11 maart Tijd: 20 tot 22 uur Plaats: Nieuwe Kerk Centrum, Nieuwe Boteringestraat 1/15 Opgave: werkgroep Leerhuizen Judaïca, Jelly Wijngaarden, 050-5732921 of Herma Lof, 0503145003 Leiding: drs. Lise van der Molen,Winsum tel. 0595442673, [email protected]

Het komende seizoen gaan we in dit Leerhuis ons verdiepen in wat wel genoemd wordt “de Joodse geloofsbelijdenis”. Deze woorden uit het boek Deuteronomium 6: 4 en 5, vormen de basistekst van het Jodendom de eeuwen door.Allerlei rabbijnen hebben daar hun teksten bij gegeven, waarin velerlei aspecten aan de orde komen. Ook Jezus haalt deze tekst aan in zijn gesprekken met tijdgenoten. In het Leerhuis proberen we de traditie met al haar overleveringen op het spoor te komen en te begrijpen wat deze

Leerhuis Judaïca (vervolg) woorden ook ons nu te zeggen hebben. We maken gebruik van een uitgave bij deze tekst van de Folkertsma Stichting. Voor de deelnemers zal de tekst aanwezig zijn tegen een geringe vergoeding. Excursie Leerhuis Op donderdag 26 september wordt een excursie gepland naar de tentoonstelling Qumran en de Bijbel in het museum van Assen. U kunt zich hiervoor opgeven bij ds. Simon Bijl De bedoeling is om met de trein te gaan van 13.16 uur vanaf het Hoofdstation te Groningen. Bij de tentoonstelling hoort een fraai boekje dat voor nog geen 15 euro in de boekhandel te koop is. Daarin vindt men alvast heel wat informatie over de Dode Zeerollen die in en om Qumran gevonden zijn en de betekenis van deze vondst voor de tekst van de Bijbel zoals we die nu kennen.

De Bijbel volgens Guus Kuijer Guus Kuijer, aan wie de Astrid Lindgren Memorial Award werd toegekend voor alle kinderboeken die hij schreef, is ook een succesvol auteur voor volwassenen. De Bijbel voor ongelovigen. Het begin. Genesis is het eerste deel van zijn hervertelling van de Bijbelse verhalen. Kuijer is bij het begin begonnen: het boek Genesis. Hij vertelt de oeroude verhalen over Adam en Eva, de aartsvaders en Jozef telkens vanuit een ander perspectief, bijvoorbeeld dat van een zoon of vrouw van de bekende hoofdpersoon.

Data: donderdag 17-10, 21-11,19-12, 23-1, 202 en 20-3 van 20.00 uur tot ongeveer 22.00 uur. Plaats: het Nieuwe Kerk Centrum, Nw. Boteringestraat 1-15. Gespreksleider: ds. Simon Bijl, H.W. Mesdagstraat 78, tel. 3131017 e-mail: [email protected]

Datum: dinsdag 22 oktober en 5 november Tijd: 14.30 tot 16.30 uur Plaats: De Ark, Haydnlaan 46 Leiding: Marga Baas en Peter Buikema Opgave: voor 13 oktober bij Marga Baas, 050-5798506, [email protected] of bij Peter Buikema, 0596-628968, [email protected]


Deze wisselende invalshoek stelt Kuijer in staat om zijn eigenzinnige visie weer te geven en zorgt ervoor dat de verhalen vol verrassingen staan.Tijdens deze twee bijeenkomsten gaan we met elkaar in gesprek over het verhaal van Adam (Genesis 1-4) en het verhaal van Isaac (Genesis 22-27).

17

Leren van Luther – cursus van vijf avonden

18

Het afgelopen seizoen werd met veel succes een eerste reeks avonden over Luther gepresenteerd. Protestantse theologie is niet te begrijpen zonder enige kennis van het gedachtegoed van de kerkhervormer Maarten Luther (14831546). Daarom wordt dit najaar een tweede serie van vijf avonden aangeboden, in een iets compacter tijdsbestek, want uit de evaluatie bleek dat de deelnemers daar de voorkeur aan geven. De cursusperiode loopt nu van oktober tot en met januari.

reeks niet heeft gevolgd, kan moeiteloos deelnemen aan de nieuwe reeks. Er wordt tijdens de bijeenkomsten een cursusbundel gebruikt; men kan zich voorbereiden door vooraf de teksten te lezen over het onderwerp dat aan de orde zal zijn. Deze cursus wordt in Groningen georganiseerd door de wijkgemeente Nieuwe Kerk en de Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen. Zie voor het exacte programma hun websites: www.nieuwekerk.org en www.elgg.nl.


Tijdens de cursusavonden krijgt u een indruk van de belangrijkste aspecten van de levensloop, de theologische opvattingen en de visie op kerk, sacramenten en eredienst van Maarten Luther. Dit jaar zijn de thema’s: avond 1 – Luthers visie op Gods Rijk en de wereld avond 2 – Over vrijheid en tolerantie avond 3 – Bijbelvertaling en interpretatie avond 4 – Luthers visie op het avondmaal avond 5 – Luther en de kerkmuziek De cursus wordt gegeven door vijf lutherse predikanten uit het noorden en oosten van het land. Ook wie de eerste

Data: dinsdag 15 oktober, 5 november, 26 november, 17 december en 21 januari Plaats: Nieuwe Kerk Centrum, Nieuwe Boteringestraat 1-15 Opgave: ds. Susanne Freytag, [email protected], 050-3130985 Kosten: 20 euro voor de tekstenbundel en koffie/thee Zie voor het exacte programma de websites www.nieuwekerk.org en www.elgg.nl

Cursus meditatie

Meditatie- en gebedsgroep Vanaf januari 2014 starten we met een aanbod op spiritueel gebied. Zo zal er wekelijks een christelijke meditatiegroep plaatsvinden en is er een ruim aanbod van gezamenlijke gebedsmomenten. Deze gebedsmomenten vinden regelmatig plaats; u kunt geheel vrijblijvend en zonder dat u iets moet bij ons aanschuiven.

Zoeken naar verstilling, oefenen van aandacht, ontvankelijk worden voor wat op je afkomt, op een andere manier met geloof bezig zijn en dat midden in het alledaagse leven.

19

Dit najaar start er een cursus kennismaking met christelijke meditatie in de Immanuelkerk. De cursus wordt gegeven in twee delen. In september gaan we oefenen in stil worden, en concentratie op ademhaling en het lichaam. Dit is de basis van alle meditatie. In januari gaan we daarmee verder en oefenen we ook met een aantal vormen van christelijke meditatie, zoals de lectio divina en de ignatiaanse meditatie. Voor beginners die willen onderzoeken wat meditatie nu eigenlijk is.Voor mensen met ervaring die willen kennismaken met christelijke meditatie.Voor iedereen die zin heeft om mee te doen.

Meditatiegroep Op 7 oktober start er in de Immanuelkerk een groep mensen die met elkaar willen mediteren. Elke maandag van 19.30 tot ongeveer 20.30 uur. Niet in de schoolvakanties. Eén van de deelnemers bereidt het voor. Inlichtingen en opgave bij Hanna Halma, [email protected], tel. 0505255248

Begeleiding: pastoorVictor Scheijde Kosten: geen, vrije gift is welkom Opgave en meer informatie: [email protected] Website: www.groningen.okkn.nl

Data: 16, 23 en 30 september en 13, 20 en 27 januari Tijd en plaats: 19.30 tot 20.45 uur in de Immanuelkerk, Overwinningsplein 1 Begeleiding en informatie: Ds Jannet van der Spek, [email protected], 0505252633 Opgeven uiterlijk 15 september

Spiritualiteit

Data en tijd: vanaf januari 2014 op meerdere tijdstippen Plaats: pastorie Oud Katholieke kerk,Witte de Withstraat 2

Meditatiegroep vanuit christelijk perspectief Christelijke meditatie beoogt meer te zijn dan een ontspanningstechniek. Het is het opgaan van een geestelijke weg, waarbij je je openstelt voor de (geestelijke) betekenis van een (sacrale) tekst of een (sacraal) beeld om zo te komen tot een leven in overgave aan de Eeuwige.

20

Meditatie is ‘in’. Er is op dit moment een ruime keuze mogelijk uit verschillende meditatiemethoden. Meditatie wordt daarbij vaak gezien als een bewustzijnstechniek, als een methode om zelf te werken aan je welbevinden. Het zou een goed middel zijn tegen stress en depressies. Mensen kunnen zich beter concentreren, omdat ze leren de dingen meer met aandacht te doen. Het verlaagt de bloeddruk en bevordert de nachtrust.

Spiritualiteit

De meeste vormen van meditatie baseren zich niet openlijk op een bepaalde levensbeschouwing of godsdienst, maar veel methoden zijn ontleend aan hindoeïstische of boeddhistische meditatietechnieken, zoals zen.Als we echter toch onze joodschristelijke wortels trouw willen blijven, kunnen we ook terecht in onze eigen traditie. Deze heeft op dit gebied een enorme rijkdom in huis. Christelijke meditatie is zeker niet nieuw, maar gaat terug op eeuwenoude bronnen.

In De Bron (Beijum) komen nu al enige tijd twee meditatiegroepen samen op de tweede en de vierde maandagavond van de maand.Wie vertrouwder wil worden met christelijke meditatie is van harte welkom en kan zich bij ons aansluiten. De ervaring heeft geleerd dat ‘nieuwkomers’ moeiteloos worden opgenomen. Na even bijpraten met koffie en thee gaan we de kerkzaal en de stilte in. Eerst is er een meditatie om het lichaam te ontspannen; daarna is er een meditatie voor meer geestelijke verstilling, bijvoorbeeld met muziek, beeld of een tekst.Aan het eind is er nog gelegenheid te reageren, voor wie dat wil.

Datum: de eerstkomende keer is maandag 23 september; daarna elke tweede en vierde maandagavond Tijd: er zijn twee mogelijkheden – inloop van 19 tot19.30 uur en aansluitend meditatie tot 20.30 uur, of inloop van 20.30 tot 21 uur en aansluitend meditatie tot 22 uur Opgave en inlichtingen: ds.A. van Ess, [email protected], 050-5415050

Meer geluk dan grijsheid Ouder worden gaat vaak gepaard met een proces van aftakeling. Mensen reageren daar heel verschillend op: sommigen met verzet en teleurstelling, anderen met aanvaarding en blijmoedigheid. Een klein boekje over de spiritualiteit van de ouderdom van Jean-Jacques Suurmond begint uitdagend met een citaat van Paulus: terwijl de uiterlijke mens vervalt, wordt de innerlijke vernieuwd. Jean-Jacques Suurmond stelt dat er een samenhang bestaat tussen die twee: juist door de achteruitgang van de uiterlijke mens kan de innerlijke vooruitgang boeken. Hij ziet het ouder worden dan ook als een spirituele kans. Op deze middag lezen we een paar fragmenten van het boekje en praten daar met elkaar over.We vergelijken wat Suurmond zegt met onze eigen ervaringen en inzichten.

Spirituele kring De recente film over de Duits-joodse filosofe Hannah Arendt (1906-1975) brengt op een indringende manier in beeld waardoor Arendt vooral bekend geworden is: het Eichmannproces en haar denken over goed en kwaad, door Arendt samengevat in het begrip de banaliteit van het kwaad. Haar werd niet in dank afgenomen dat zij de positie van de ‘mens in een systeem’ meer benadrukte dan diens pure slechtheid.Toch was ze niet de enige die dwars keek; ook Harry Mulisch deed dit in De zaak 40/61.

21

Tijdens deze kring gaan we op verkenning door leven en werk van Hannah Arendt, waarin – beknotte – vrijheid een centrale rol speelt en waarin zij kritisch (vooruit)kijkt naar de mens, die steeds meer een radertje wordt in het mechaniek van een onpersoonlijke samenleving. Arendt zoekt de weg van de verbinding, duidelijk ook vanuit haar joodse achtergrond.Als leidraad bij deze kring wordt aanbevolen:Arendt door Karl-Heinz Breier (uit de serie Kopstukken filosofie), Lemniscaat, Rotterdam 2005.

Leiding: ds. Marga Baas en Peter Buikema Opgave: voor 12 januari bij Marga Baas, 050-5798506, [email protected], of bij Peter Buikema, 0596-628968, [email protected]

Data: woensdag 18 september, 16 oktober, 20 november, 15 januari, 19 februari en 19 maart Tijd: 20 tot 22 uur Plaats: kosterswoning Remonstrantse kerk, Coehoornsingel 14 Begeleiding: ds. Lense Lijzen

Spiritualiteit

Datum: dinsdag 21 januari Tijd: 14.30 tot 16.30 uur Plaats: De Ark, Haydnlaan 46

Leerhuis mystieke levenslessen In dit leerhuis willen we mystieke teksten verkennen aan de hand van bovengenoemd boek.We doen dit middels een aantal daarmee verbonden fundamentele thema’s: leven in aandacht, leven in eenheid, leven in liefde, leven met gebed en meditatie en leven in vreugde.

22

Aanschaf van het boek is noodzakelijk; het kost €22,50. Het leerhuis wordt gegeven door Alberte van Ess en Rob Kroes, die beide in opleiding zijn als geestelijk begeleider. Zij hebben daartoe colleges gevolgd aan de School voor Spiritualiteit in Nijmegen.

‘Kun je mystiek leven? Ja, mystiek is om te leven, mystiek is levende ervaring die je inspireert om je eigen levende ervaring op te doen, te verdiepen, te zuiveren. Om je te laten raken, om vol te houden op de weg van het verlangen, om je begrepen te voelen, en door voorgangers de weg gewezen te worden.’

Spiritualiteit

Dit citaat is afkomstig uit het voorwoord van Mystiek leven, levenslessen in mystieke teksten van Kick Bras.Voor de auteur is mystiek de diepste kern van alle geloof. Eenieder die omgang zoekt met God als bron van leven is door God zelf in diepste wezen aangeraakt. Zijn Geest legt het verlangen in jou.

Data: donderdag 3 oktober,1 7 oktober, 31 oktober, 1 4 november, 28 november, 9 januari, 23 januari, 6 februari, 20 februari, 6 maart Tijd: 20 uur Plaats: de eerste keer is in de Fontein, Eikenlaan 255 Opgave en inlichtingen: A. van Ess, [email protected], 050-541 5050 en R. Kroes, [email protected], 06-547471 08

Shalom Culture ‘Shalom Culture’ biedt maandelijkse lezingen over joodse cultuur met uitwisseling van meningen en ervaringen: leerzaam en gezellig. De lezingen staan open voor alle belangstellenden. Het programma van dit seizoen is als volgt: • een minicursus door ds.Adri Sevenster over de Joodse filosoof Franz Rosenzweig en zijn theologische boek De Ster van de Verlossing Data en tijden: maandag 7 oktober en 4 november van 19.30 tot 21.30 uur, maandag 25 november: 15.30 tot 17.30 uur • ds. Henk Poot spreekt over zijn positie als Israëlpredikant van Christenen voor Israël

• een middag vol joodse cultuur is gepland op zondag 16 maart van 13 tot 19 uur.Voor deze middag zijn we nog op zoek naar vrijwilligers!

23

• schrijfster en dichteres Tsafrira Levy vertelt over het schrijven in een vreemde taal Datum en tijd: maandag 19 mei van 19.30 tot 21.30 uur • Johan de Wolf spreekt over het onderhouden van Joodse begraafplaatsen in Nederland Datum en tijd: maandag 16 juni van 19.30 tot 21.30 uur

Datum en tijd: maandag 17 februari van 19.30 tot 21.30 uur • René S. de Vries vertelt over zijn boek Joodse Groningers: een Mozaïek

Plaats: het Mennohuis, Doopsgezinde kerk, Oude Boteringestraat 33 Kosten: 4 euro (inclusief thee, koffie) Inschrijving per email: [email protected] Meer informatie en eventuele wijzigingen vindt u op de website van Shalom Culture: https://sites.google.com/site/shalomculture/

Lezing, debat en samenleving

Datum en tijd: maandag 7 april van 19.30 tot 21.30 uur

Boekenkring

24

Vanuit de Remonstrantse Gemeente is vijf jaar geleden een boekenkring van start gegaan. In deze kring gaat het niet specifiek om vraagstukken van geloof en kerk, maar wordt de literatuur gezien als een open brief aan eenieder die bewust wil leven. In een eerste ronde geven de deelnemers kort aan wat hen het meest heeft getroffen in het betreffende boek. Daarna volgt een open gesprek over de vraag hoe de schrijver en zijn problematiek zich verhouden tot ons en onze plaats in de samenleving. De discussie wordt afgesloten met het checken van een vragenlijst die van tevoren is toegezonden. Deze lijst fungeert als een richtingwijzer. De boekenkring komt op zeven donderdagmiddagen bijeen en wordt geleid door Jan Hovy, oud-directeur van de bibliotheken in Deventer en Arnhem.


Het programma voor het seizoen 2013-2014 is als volgt: 26 september:Tommy Wieringa, Dit zijn de namen (2012) 31 oktober: Eugen Ruge, In tijden van afnemend licht (2012/ vert. uit het Duits) 28 november: J.M. Coetzee, De kinderjaren van Jezus (2013/ vert. uit het Engels) 30 januari:Allard Schröder, De dode arm (2013) 27 februari: Michael Sjisjkin, Onvoltooide liefdesbrieven (2013/ vert. uit het Russisch) (NB) 27 maart: Rascha Peper, Handel in veren (2013) 1 mei:Andreï Makine, Het boek van de eeuwige korte liefdes (2013/vert. uit het Frans) Plaats: catechisatielokaal Remonstrantse kerk, Coehoornsingel 14 Tijd: 14 tot 16 uur Kosten: aan de bijeenkomsten zijn geen kosten verbonden, behalve een bijdrage voor koffie en thee Nadere informatie: Jan Hovy, 06-53973785 of [email protected]

(Kerk)computer gratis inrichten

25

Uw computer gratis inrichten kan! Weg met al die dure software. Leer zelf de baas te zijn over uw pc en bespaar duizenden euro’s. In deze cursus maakt u kennis met diverse mogelijkheden en wordt u op weg geholpen in de wereld van de gratis software.

In de planning staat ook een cursus die is gericht op efficiënt omgaan met een tekstverwerker. Kosten, plaats en tijd moeten nog bepaald worden.Als u hierin geïnteresseerd bent, kunt u zich melden bij pastoor Victor Scheijde.

Datum: maandag 24 maart Tijd: 19.30 tot 21.30 uur Kosten: 55 euro inclusief dvd Plaats: Oud Katholieke kerk,Witte de Withstraat 2 Leiding: pastoorVictor Scheijde Opgave en meer informatie: [email protected] / Website: www.groningen.okkn.nl


Voor u als kerk is het duur om uw computers te voorzien van geavanceerde en professionele software. U wilt het parochieblad opmaken, brieven versturen, foto’s bewerken, noem maar op.Voor u het weet, investeert u duizenden euro’s in uw machine. Over een paar jaar komen die kosten terug omdat u een update nodig hebt. In deze cursus maken we u vertrouwd met de mogelijkheden van gratis software. Het is ideaal voor mensen in de kerk die op kostenbesparende wijze te werk willen gaan en toch het nieuwste van het nieuwste willen hebben. Maar ook voor gezinnen met schoolgaande kinderen die het nieuwste van het nieuwste willen hebben. U ontvangt zelfs een dvd met software die een waarde

vertegenwoordigt van zo’n €2500,- in vergelijking met de kosten van commerciële software. Geef u dus snel op! De cursus gaat door als zich minimaal vijf deelnemers hebben aangemeld.

Religie en burgerschap: vijanden of vrienden?

26

De laatste jaren staat de maatschappelijke en politieke rol van religie volop in de aandacht. Een van de discussiepunten is de vraag hoe overheid en burgers moeten omgaan met de ambivalente rol van religie binnen maatschappij en politiek.Aan de ene kant zijn burgers door hun verschillende geloven verdeeld over belangrijke persoonlijke en sociale zaken, aan de andere kant heeft geloof de kracht om sociale cohesie te vergroten en integratie te bevorderen. Deze ambivalentie staat centraal tijdens de lezing van Reneé Wagenvoorde.


Renée Wagenvoorde studeerde cultuuren godsdienstpsychologie en filosofie in Nijmegen. Ze werkte enige tijd als academieassistent. Momenteel doet ze promotieonderzoek met als onderwerp ‘Religie en goed burgerschap’ bij de Rijksuniversiteit Groningen; daarnaast is ze verbonden aan het Centrum voor Religie, Conflict en het Publieke Domein, dat vorig jaar werd opgericht en onderdeel uitmaakt van de RUG. Een van de centrale vragen waarnaar Reneé Wagenvoorde onderzoek doet, is hoe de religieuze identiteit van burgers kan worden behouden binnen een multiculturele samenleving als de Nederlandse. Haar onderzoek laat onder andere zien dat er een grote verschillen bestaan in de manieren waarop deze vraag wordt beantwoord tussen overheid, wetenschap en samenleving.

Datum: maandag 14 oktober Plaats: kerkzaal Remonstrantse kerk, Coehoornsingel 14 Tijd: 19.30 uur Toegang: vrijwillige bijdrage

Geloven voor beginners: alles of niets? niets voor jou, maar je zit ook niet te wachten op twijfelende inleiders die samen op zoek gaan omdat ze het zelf ook niet precies weten.

27

Gelukkig! We hebben een aantal stevige dominees gevonden die hun nek willen uitsteken met hun kennis en met hun geloof om jullie mee te nemen op een geloofsreis tussen alles of niets. Dit is een basiscursus die vragen stelt, maar ook antwoorden geeft, met zowel theorie als praktijk.

Als het gaat over geloven en er stelligheden worden verkondigd, zeg je dan vaak als eerste dat je zeker niet alles gelooft, om vervolgens te weten en te zeggen dat je ook zeker niet niets gelooft? Misschien heb je dan wel de behoefte om eens wat preciezer te onderzoeken waar jij staat tussen alles of niets. Een cursus die alleen maar zekerheden verkondigt, is

De basiscursus is een initiatief van meerdere kerken in Groningen en is bedoeld voor jonge mensen vanaf 18 jaar. De cursus bestaat uit zeven bijeenkomsten in een ritme van eens in de twee weken. Elke bijeenkomst begint met een gezamenlijke maaltijd.

Jongeren en studenten

Data: dinsdag 14 januari, 28 januari, 11 februari, 25 februari, 11 maart, 25 maart, 8 april Tijd: 18 tot 20.30 uur Plaats: Kraneweg 33 Informatie: [email protected], [email protected] of [email protected]

Dopers Café: platform voor een nieuwe generatie (on)gelovigen !

28

In deze huidige ‘snelle’ tijd is behoefte aan verdieping.Vanuit een traditie van tolerantie en individuele verantwoordelijkheid organiseert het Dopers Café een open uitwisseling van standpunten en ideeën.Avonden op het snijvlak van geloof en samenleven. Het jaarthema van onze Doopsgezinde gemeente is ‘Neem de plaats, de ruimte en de tijd’. In dit kader geven we jongeren rondom onze gemeente een plaats om te delen wat hun inspiratiebronnen zijn: raakvlakken van geloof en ongeloof op een moment dat je langzaam maar zeker je eigen ruimte verkent. Met interviews, fragmenten beeld en geluid delen ze wat kracht, ruimte en inspiratie geeft, en hoe zij kijken naar de verhalen en traditie van geloven waarmee ze iets, alles of niets meer hebben! Na afloop een drankje, en met elkaar doorpraten.

Don Quichot


Annerixt Pijlman, masterstudent Religie en Identiteit Wat geeft mij zin en betekenis in het leven? Wat zijn mijn doelen? Waar haal ik mijn inspiratie vandaan? Deze vragen ben ik tijdens mijn Master tegengekomen en ze laten me niet los. Ik ben op zoek naar antwoorden en probeer deze te vinden in zowel de praktijk als de theorie: persoonlijke beleving en gedeelde ervaring. Uiteindelijk voel ik me net Don Quichot, vechtend tegen ontelbare vragen, om er uiteindelijk achter te komen dat er niet altijd alleen maar antwoorden kunnen zijn.

Soms vraag ik me af hoe andere mensen dat doen, die zinnetjes uit de bladen: Keuzes maken vanuit wie je echt bent of Aandachtig leven in het moment. Zou het echt bestaan, mensen die daadwerkelijk evenwichtig zijn, die geen koffie morsen voor een belangrijke vergadering of die na een paar wijntjes alles eruit flappen?

Datum: donderdag 26 september

Deze avond gaan we niet touwtrekken en ik vrees ook geen geheim ontrafelen. Misschien eerder balanceren en zoeken hoe om te gaan met de kreukels in ons leven.Welke strijkbout hanteert u? Of knipt u de vlekken eruit? Een avond vol verhalen over het zoeken, vinden en verliezen van zin.

Omgaan met de kreukels in ons leven

Datum: donderdag 17 oktober

Annegreet van Wijk, geestelijk verzorger in een verzorgingshuis

Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet, en zelfs dat zie je niet

Dopers Café (vervolg) Kalle Brüsewitz , netn afgestudeerd in Kunst, cultuur en media Al jaren verbaas ik me over alles wat ik zie. Is dat wat ik zie wel echt wat ik zie met mijn eigen ogen en brein? Mythologieën… In kunst, in het nieuws, in je eigen leven: wat je ziet is niet wat je ziet! Blijf altijd scherp en ga de confrontatie aan met je eigen connotaties en veronderstellingen.Wat je ziet, zie je niet… Kijken als een bron van Inspiratie. Datum: donderdag 28 november

Wie heeft de gospelmuziek in de binnenstad gemist? Vanaf vrijdag 20 september kunnen gospelliefhebbers gelukkig hun hart weer ophalen. De organisatoren nodigen vooral ook jonge mensen uit om onderstaande gospelconcerten als ontmoetingsplek te gebruiken.

29

• 20 september: Elise Mannah • 25 oktober: Elly en Rikkert • 29 november: Matijn Buwalda

Plaats: Nieuwe Kerk, Nieuwe Kerkhof 1 Tijd: deur open om 19 uur, programma start om 19.30 uur Entree: 10 euro


Tijd: deur open om 19.30, aanvang 20 uur Plaats: Oude Boteringestraat 33 Entree: gratis Informatie: www.dggroningen.doopsgezind.nl

Gospelmuziek in stad!

Voor hen is er Pizza, Bijbel en bier! Een Bijbelcursus voor als je uit je werk komt en toch moet eten, maar het een uitdaging vindt om samen met anderen de oude verhalen en de structuur van de Bijbel te bevragen op wat voor jou relevant is. Dit jaar willen we met elkaar een aantal echte Bijbelse wijsheidsverhalen onderzoeken op hun hedendaagse relevantie en waarschijnlijk stuiten we dan vanzelf op andere bronnen, buiten de Bijbel, die ons gaan helpen of uitdagen! Voor hen die pakweg tussen de 25 en de 40 zijn.


30

Met het jaarthema van onze Doopsgezinde gemeente,‘Neem de plaats, de ruimte en de tijd’ (lied 44 uit de eerste Ionabundel), willen we ook een aparte ruimte creëren voor diegenen die opleiding en studie voorbij zijn, maar zich toch nog wat jong voelen tussen de anderen zondagmorgenbezoekers! Hoe mooi ontmoetingen met mensen van alle leeftijden in een geloofsgemeenschap ook zijn, het is ook waardevol om af en toe eens te zoeken en te vinden met mensen van je eigen leeftijd! Data: vrijdag 27 september, 15 november, 14 februari , 21 maart en 16 mei Tijd: 18 uur tot ongeveer 21 uur Plaats: Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33 Opgave: [email protected] of [email protected]

Bethel College Concert Choir

Naar aanleiding van het jaarthema van onze doopsgezinde gemeente:‘Neem de plaats, de ruimte en de tijd’ (lied 44 uit de eerste Ionabundel) willen we in onze kerk plaats bieden aan een groot koor van een doopsgezind college uit Kansas in de Verenigde Staten: het Bethel College Concert Choir. Het koor is een onderdeel van het onderwijsprogramma en is onder meer bedoeld om de deelnemende studenten in contact te brengen met mensen uit andere delen van de wereld en uit andere culturen.

Datum: maandag 20 januari Tijd: 20 uur Plaats: Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33

In 1594 wordt de stad Groningen door de succesvolle belegering van de stad door de stadhouders Maurits en Willem Lodewijk bij de Republiek gevoegd. Deze belangrijke historische gebeurtenis staat bekend als de Reductie van Groningen. De gevolgen zijn groot: de band met Brussel wordt verbroken, van nu af is de stad onderdeel van de Republiek, Stad en Ommelanden vormen de provincie Stad en Lande, de stad wordt gereformeerd in plaats van roomskatholiek en er wordt besloten tot de aanleg van een nieuw bolwerk met liefst zeventien bastions en tot een verdubbeling van de oppervlakte.

31

Onze wandeling begint bij het Martinikerkhof en voert ons vervolgens naar de Martinikerk, de Grote Markt, het Broerplein, de Oude Boteringestraat en het Nieuwe Kerkhof. Onderweg vertellen we over deze belangrijkste gebeurtenis uit de stadsgeschiedenis en over de gebeurtenissen die eraan vooraf gingen en erop volgden.

Datum: zondag 29 september Tijd: 14.30 uur Duur: twee uur Start: achteringang Martinikerk Kosten: entreeprijs Martinikerk (2 euro 50) informatie: [email protected]

Cultuur en Excursie

In dit kader heeft het koor al op diverse plekken in Europa opgetreden.Voor ons als Nederlandse doopsgezinden mooi om te zien hoe geloofsgenoten op andere plekken in de wereld doopsgezind zijn, en voor de koorleden is het een uitdaging om te merken hoe anders geloven hier beleefd en beleden wordt! De toegang tot het concert is vrij, met een mogelijkheid tot een kleine gift. NB: De koorleden vinden meestal onderdak bij gastgezinnen. Mocht u interesse hebben als gastgezin op te treden, neemt u dan contact op met [email protected].

Stadswandeling rond de Reductie

Wandelen op het Jacobspad

32

In Uithuizen begint een van de aanlooproutes naar de eeuwenoude pelgrimsweg die leidt naar Santiago de Compostela.We hebben in voorgaande jaren al een flink aantal etappes afgelegd.

Cultuur en Excursie

Dit kerkelijk seizoen zetten we onze tocht voort en hopen we uiteindelijk Hasselt te bereiken.We lopen meestal met twintig mensen. Elke keer is de groep weer anders van samenstelling.Aan het begin of aan het einde van de wandeling is er een liturgisch moment in een van de kerken langs de route.

De eerstvolgende keer is op zaterdag 28 september; we lopen dan van Spier naar Ruinen (16 kilometer). Opgave en informatie: ds. Marga Baas, 0505798506, [email protected]

Orgelconcert Op deze avond vindt er een concert plaats ten behoeve van de restauratie van het historische Winterorgel van onze doopsgezinde broeders en zusters uit Leer. Bespeler van het Marcussenorgel van de Doopsgezinde Kerk is Eeuwe Zijlstra. Medewerking aan dit concert wordt verleend door enige blazers en andere solisten. Na het muzikale gedeelte is er tijd voor gesprek over de orgels en de restauratie, en voor een ontmoeting met de eigenaren van het orgel in Leer, die op traditionele wijze een Ostfriesische Tee zullen verzorgen.

Datum: vrijdag 4 oktober Tijd: de kerk is om 19.30 open, het concert begint om 20 uur Plaats: Doopsgezinde kerk, Oude Boteringestraat 33 Entree: de entree is vrij, maar u begrijpt dat het doel van de avond fondsenwerving is, dus u zal uitgenodigd worden naar eigen inzicht een bijdrage te geven

Het geheim van Kerst verbeeld

Door de eeuwen heen hebben gelovigen geprobeerd het geheim van het Kerstfeest weer te geven: op schilderijen en in kerkramen, op kansels en altaarstukken, op iconen en in handschriften en op nog vele andere manieren. Steeds werden andere accenten gelegd, afhankelijk van de opvatting die in een bepaalde periode heerste of ingegeven door de persoonlijke geloofsbeleving van de kunstenaar. Afbeeldingen van het Kerstgebeuren zijn daardoor een boeiende spiegel van de wijze waarop het geheim van het Kind in Bethlehem in de kerkgeschiedenis is opgevat en beleefd.

Leiding: ds. Marga Baas en ds.Ynte de Groot Opgave en informatie: ds.Ynte de Groot, 0503124619, [email protected]

Aan de vooravond van de Stille Week, vindt een bijzonder concert plaats in de Doopsgezinde Kerk. Hier wordt het project ‘De Twaalf’ gepresenteerd, dat drie kunstvormen verbindt. Het is georganiseerd rond twaalf apostelbeelden door Koos van Bruggen in de jaren zeventig van de vorige eeuw gemaakt in de vorm van karakteristieke hout gesneden kandelaars. Herman Verbeek schreef daarbij teksten. Chris Fictoor maakte voor deze presentatie composities bij deze teksten.

33

De muzikale uitvoering van het concert is in handen van het koor van de Doopsgezinde Kerk, onder leiding van Ella van Osnabrugge, met begeleiding van organist Eeuwe Zijlstra. De presentatie is in handen van Chris Fictoor. Het project is een unieke samenwerking van de Doopsgezinde Kerk, die de beelden in eigendom heeft, met de stichtingen Verbeekfonds en Chris Fictoor Foundation. Het concert is het tweede deel van een tweeluik waarin Herman Verbeek wordt herdacht, die in 2013 overleed. Het eerste deel rond zijn teksten en liederen vindt plaats in februari 2014 en wordt georganiseerd door het Verbeekfonds.

Datum: 12 april 2014 Tijd: 20.15u Plaats: Doopsgezinde Kerk aan de Oude Boteringestraat 33 Entree: vrij, collecte bij de uitgang. Beelden van Koos van Bruggen Teksten van HermanVerbeek Muziek van Chris Fictoor

Cultuur en Excursie

Datum: dinsdag 3 december Tijd: 20 tot 22 uur Plaats: De Fontein, Eikenlaan 255

Concert: 'De Twaalf'

Agenda

10 september: Bijbelkring 16 september: Cursus kennismaking met christelijke meditatie 18 september: Spirituele kring 19 september: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 20 september: Gospelmuziek in stad! 23 september: Meditatiegroep vanuit christelijk perspectief 23 september: Cursus kennismaking met christelijke meditatie 26 september: Boekenkring 26 september: Excursie Leerhuis Judaïca 26 september: Dopers Café: platform voor een nieuwe generatie (on)gelovigen ! 27 september: Pizza, Bijbel en bier! 28 september:Wandelen op het Jacobspad 29 september: Stadswandeling rond de Reductie 30 september: Cursus kennismaking met christelijke meditatie 30 september: Groep 30+ 01 oktober: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 03 oktober: Geloof in Gesprek 03 oktober: Leerhuis mystieke levenslessen 04 oktober: Orgelconcert op het Marcussenorgel van de Doopsgezinde Kerk 07 oktober: Meditatiegroep 07 oktober: Shalom Culture 08 oktober: Bijbelkring 08 oktober: Leerhuis Judaïca: David – Israëls nieuwe vorm van regeren 14 oktober: Religie en burgerschap: vijanden of vrienden? 15 oktober: Leren van Luther – cursus van vijf avonden 15 oktober: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 16 oktober: Spirituele kring 17 oktober: Omzien naar elkaar 17 oktober: Leerhuis Judaïca: Hoor, Israel, hoor! Sjema, Israel. 17 oktober: Dopers Café: platform voor een nieuwe generatie (on)gelovigen ! 17 oktober: Leerhuis mystieke levenslessen 21 oktober: Groep 30+ 22 oktober: De Bijbel volgens Guus Kuijer 25 oktober: Gospelmuziek in stad! 28 oktober: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 31 oktober: Boekenkring 31 oktober: Leerhuis mystieke levenslessen 04 november: Groep 30+ 04 november: Shalom Culture 05 november: De Bijbel volgens Guus Kuijer 05 november: Leren van Luther – cursus van vijf avonden 07 november: Bijbellezen op Donderdag 12 november: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 12 november: Bijbelkring 12 november: Leerhuis Judaïca: David – Israëls nieuwe vorm van regeren 26 november: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 14 november: Omzien naar elkaar 14 november: Leerhuis mystieke levenslessen 14 november: Geloof in Gesprek 15 november: Pizza, Bijbel en bier! 20 november: Spirituele kring 21 november: Bijbellezen op Donderdag

5 19 21 8 29 20 19 24 16 28 30 32 31 19 12 8 12 22 32 19 23 5 16 26 18 8 21 10 16 28 22 12 17 29 8 24 22 12 23 17 18 5 8 5 16 8 10 22 12 30 21 5

16 18 22 24 28 29

03 december: Het geheim van Kerst verbeeld 09 december: Groep 30+ 10 december: Leerhuis Judaïca: David – Israëls nieuwe vorm van regeren 10 december: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 12 december: Geloof in Gesprek 17 december: Leren van Luther – cursus van vijf avonden 19 december: Leerhuis Judaïca: Hoor, Israel, hoor! Sjema, Israel. 07 januari: Meditatie- en gebedsgroep Sint Maarten langs de weg 08 januari: De Bijbel uit de kast! 09 januari: Bijbellezen op Donderdag 09 januari: Leerhuis mystieke levenslessen 13 januari: Cursus kennismaking met christelijke meditatie 14 januari: Bijbelkring 14 januari: Leerhuis Judaïca: David – Israëls nieuwe vorm van regeren 14 januari: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 14 januari: Geloven voor beginners: alles of niets? 15 januari: Spirituele kring 20 januari: Concert door het Bethel College Concert Choir 20 januari: Cursus kennismaking met christelijke meditatie 21 januari: Meer geluk dan grijsheid 21 januari: Leren van Luther – cursus van vijf avonden 23 januari: Bijbellezen op Donderdag 23 januari: Leerhuis mystieke levenslessen 23 januarie: Leerhuis Judaïca: Hoor, Israel, hoor! Sjema, Israel. 25 januari: Zaterdagochtendcursus: de Tien Geboden nu 27 januari: Cursus kennismaking met christelijke meditatie 28 januari: Geloven voor beginners: alles of niets? 29 januari: De Bijbel uit de kast! 30 januari: Boekenkring 03 februari: Oud en nieuw katholiek 06 februari:Alle dingen Nieuw 06 februari: Bijbellezen op Donderdag 06 februari: Leerhuis mystieke levenslessen 10 februari: Oud en nieuw katholiek 11 februari: De viering van de Goddelijke Liturgie in de Russisch-orthodoxe Kerk 11 februari: Bijbelkring 11 februari: Leerhuis Judaïca: David – Israëls nieuwe vorm van regeren 11 februari: Geloven voor beginners: alles of niets? 12 februari: De Bijbel uit de kast! 14 februari: Pizza, Bijbel en bier! 15 februari: Zaterdagochtendcursus: de Tien Geboden nu 17 februari: Oud en nieuw katholiek 17 februari:Voetangels en klemtonen 17 februari: Shalom Culture 19 februari: Spirituele kring

33 12 16 8 12 18 16 19 6 5 22 19 5 16 8 27 21 31 19 21 18 5 22 16 13 19 27 6 24 9 4 5 22 9 11 5 16 27 6 30 13 9 13 23 21

Agenda

21 november: Leerhuis Judaïca: Hoor, Israel, hoor! Sjema, Israel. 26 november: Leren van Luther – cursus van vijf avonden 28 november: Leerhuis mystieke levenslessen 28 november: Boekenkring 28 november: Dopers Café: platform voor een nieuwe generatie (on)gelovigen ! 29 november: Gospelmuziek in stad!

Agenda

20 februari: Bijbellezen op Donderdag 20 februari:Alle dingen Nieuw 20 februari: Leerhuis mystieke levenslessen 20 februari: Leerhuis Judaïca: Hoor, Israel, hoor! Sjema, Israel. 24 februari: Oud en nieuw katholiek 25 februari: Geloven voor beginners: alles of niets? 25 februari: De viering van de Goddelijke Liturgie in de Russisch-orthodoxe Kerk 25 februari: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 26 februari: De Bijbel uit de kast! 27 februari: Boekenkring 05 maart: Kierkegaard lezen 05 maart: Lijnen zetten in de lijdenstijd 06 maart:Alle dingen Nieuw 06 maart: Leerhuis mystieke levenslessen 06 maart: Cursus Doperdom 11 maart: Bijbelkring 11 maart: Leerhuis Judaïca: David – Israëls nieuwe vorm van regeren 11 maart: De viering van de Goddelijke Liturgie in de Russisch-orthodoxe Kerk 11 maart: Geloven voor beginners: alles of niets? 12 maart: De Bijbel uit de kast! 12 maart: Lijnen zetten in de lijdenstijd 13 maart: Cursus Doperdom 15 maart: Zaterdagochtendcursus: de Tien Geboden nu 16 maart: Shalom Culture 19 maart: Lijnen zetten in de lijdenstijd 19 maart: Kierkegaard lezen 19 maart: Spirituele kring 20 maart:Alle dingen Nieuw 20 maart: Leerhuis Judaïca: Hoor, Israel, hoor! Sjema, Israel. 20 maart: Cursus Doperdom 21 maart: Pizza, Bijbel en bier! 24 maart: (Kerk)computer gratis inrichten 25 maart: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 25 maart: Geloven voor beginners: alles of niets? 26 maart: Lijnen zetten in de lijdenstijd 27 maart: Boekenkring 02 april: Lijnen zetten in de lijdenstijd 02 april: Kierkegaard lezen 03 april: Cursus Doperdom 07 april: Shalom Culture 08 april: Geloven voor beginners: alles of niets? 08 april: Bijbelkring 08 april: Lezingen en catechese R.K. St. Martinusparochie 09 april: De berg van de ziel 09 april: Lijnen zetten in de lijdenstijd 10 april: Cursus Doperdom 12 april: Concert:‘De Twaalf’Drie kunstvormen verbonden 16 april: Lijnen zetten in de lijdenstijd 01 mei: Boekenkring 16 mei: Pizza, Bijbel en bier! 19 mei: Shalom Culture 16 juni: Shalom Culture

5 4 22 16 9 27 11 8 6 24 15 10 4 22 14 5 16 11 27 6 10 14 13 23 10 15 21 4 16 14 30 25 8 27 10 24 10 15 14 23 27 5 8 15 10 14 33 10 24 30 23 23

Bezinning. Bezieling

Recommend Documents