Vorming en Bezinning

Vorming en Bezinning Seizoen 2015-2016 Protestantse Wijkgemeente Den Haag Zuidwest =============================================================================================

De kracht van rituelen en symbolen Zonder rituelen geen geloof, zo kan je wel zeggen. In rituelen krijgt het geloof namelijk zijn tastbare vorm. Denk maar aan de zondagse eredienst, dat is een groot ritueel waarin het christelijk geloof vorm krijgt. In rituelen spelen symbolen zoals bijvoorbeeld licht, water of vuur een belangrijke rol. Symbolen horen er dus helemaal bij, als het over rituelen gaat. Vanwege het grote belang van rituelen en symbolen voor het geloof koos de taakgroep Vorming en Bezinning voor dit thema, onder de titel ‘De kracht van rituelen en symbolen’. We hopen velen van u bij onze diverse activiteiten te mogen ontmoeten. Vooral ook praktisch Het jaarthema wordt op verschillende manieren uitgewerkt, zoals u op de volgende pagina ziet. We gaan niet aan de grote vragen voorbij: Wat zijn rituelen eigenlijk? Waarom zijn ze zo belangrijk? Welke functie vervullen ze? Welke plaats nemen ze in onze cultuur en samenleving in? Er kan kennis opgedaan worden over rituelen, zoals duidelijk wordt uit de oecumenische leerhuizen op drie plekken, als het gaat over ‘de kracht van protestantse en rooms-katholieke rituelen in kerk en thuis’, en zoals ook blijkt uit de cursus ‘Rituelen en symbolen rond de joodse feesten’. Maar we zullen vooral ook praktisch bezig zijn, zoals uit diverse activiteiten blijkt. We willen behulpzaam zijn bij hoe je nu in het dagelijks leven, persoonlijk en/of gezamenlijk rituelen kunt bedenken om je geloof vorm te geven. Maar er zijn ook bijeenkomsten waarin met elkaar nagedacht wordt over de vraag hoe vorm te geven aan de uitvaart, van jezelf of anderen. TOV-zondagen Dit jaar willen we ook op een tweetal zondagen aandacht schenken aan het jaarthema. We noemen deze zondagen TOV-zondagen. Tov is allereerst het Hebreeuwse woord voor ‘goed’. Daarnaast is het een afkorting, die bij ons staat voor: Thema, Ontmoeting, Verdieping. We doen dat aan het begin en halverwege het seizoen. De eerste TOV-zondag is in de Bosbeskapel op zondag 6 september, in de Shalomkerk op de startzondag 20

september en in de Abdijkerk op startzondag 4 oktober. Op deze zondag wordt het activiteitenprogramma verder toegelicht en aanbevolen. De tweede TOV-zondag is op alle drie locaties op zondag 7 februari. Meer informatie volgt in het kerkblad en/of de zondagsbrief. Oecumenisch leerhuis De oecumene, vooral die met de rooms-katholieke kerk, heeft in Zuidwest (met uitzondering van Loosduinen) lange tijd stil gelegen, maar begint sinds vorig jaar weer wat meer gestalte te krijgen. Er is weer regelmatig overleg met de rooms-katholieke collega’s in Den Haag Zuidwest. Vorming en Bezinning vormt een fraai veld om met elkaar op samen te werken. Loosduinen kende al vele jaren een oecumenisch leerhuis. Dat nu hebben we uitgebreid tot de andere locaties. We hebben gemerkt dat mensen graag dichtbij hun eigen locatie blijven. Vandaar dat het oecumenisch leerhuis op drie locaties plaatsvindt, met (bijna) hetzelfde programma. Opgave vóór zondag 20 september Als taakgroep zijn we erg blij met deze twee nieuwe activiteiten. Naast het jaarthema treft u nog tal van andere activiteiten aan. Wij hopen dat er iets van uw gading bij zit. Als u aan een kring, cursus, leerhuis of training wilt meedoen, vragen wij u of u zich vóór zondag 20 september wilt opgeven bij degene die de kring, cursus, leerhuis of training leidt. Nico Riemersma

2

Rond het jaarthema

Kring ‘Passende rituelen voor het persoonlijk en het gezinsleven’ Veel klassiek protestantse rituelen zoals b.v. gebed en bijbellezen aan tafel voldoen niet meer. Tegelijkertijd realiseert men zich dat rituelen nodig zijn om in je dagelijks leven het geloof tastbaar vorm te geven. Dat geldt de kerk, maar ook het gezin en het individu. Op zes middagen willen we bezig zijn met de vraag hoe je in je leven, persoonlijk en gezamenlijk, in het gezin, passende rituelen kan ontwikkelen, waarbij jong en oud zich thuis kan voelen. We doen dat met behulp van een aantal woorden uit de christelijke traditie die dikwijls met een ritueel gepaard gaan: zegenen, zalven, bidden, maaltijd. Data en tijd: maandagmiddag 5 oktober, 2 november, 7 december 2015, 4 januari, 1 februari en 7 maart 2016 van 14.30-16.00 uur. Plaats: Bosbeskapel, Bosbesstraat 5. Leiding en opgave: ds. Nico Riemersma, tel. 325 15 99, e-mail: [email protected]. Cursus ‘Rituelen en symbolen rond de joodse feesten’ Op drie avonden staan we stil bij de rijkdom aan gebruiken op en rond de joodse feestdagen. De grote feesten komen aan bod: Pèsach (= Pasen), Sjavoe’ot (= Wekenfeest), Loofhuttenfeest en Chanoeka (= Feest van het licht), en ook feesten of gedenkdagen zoals Poerim, Simchat Tora (= Vreugde der Wet), Rosj Hasjanna (= Nieuwjaar), Jom Kippoer (= Grote Verzoendag) en Jom haShoa (= Herdenking van de Shoa). Indien mogelijk bezien we of we een vierde avond kunnen beleggen met een joodse gast die ons vertelt over de sabbat. Data en thema: dinsdag 22 september: Rosj Hasjanna, Jom Kippoer, Loofhuttenfeest en Simchat Tora; dinsdag 29 september: Chanoeka, Poerim en Nieuwjaar van de bomen; dinsdag 13 oktober: Pèsach en Sjavoe’ot, Jom haShoa en Tisja Beav. Tijd: 20.00-21.45 uur. Plaats: Abdijkerk, Willem III-straat 40. Leiding en opgave: ds. Martin Koster, tel. 406 58 71, e-mail: [email protected] Oecumenische leerhuis ‘De kracht van rituelen’ De Loosduinse traditie van het oecumenisch leerhuis willen we dit jaar uitbreiden tot heel Zuidwest. Op drie verschillende locaties worden er aan het begin van 2016, in de maanden januari-maart oecumenische leerhuizen,

gehouden, bestaande uit drie – en in Loosduinen vier – bijeenkomsten. Met het onderwerp ‘De kracht van rituelen’ sluiten we aan op het jaarthema. Op de drie plaatsen wordt hetzelfde programma aangeboden. De eerste lezing, verzorgd door ds. Nico Riemersma, gaat over de kracht van rituelen in het algemeen: Wat zijn rituelen? Wat doen ze met mensen? Wat is hun plaats in onze cultuur/samenleving? De tweede lezing, verzorgd door pastor Duncan Wielzen, gaat over de kracht van rooms-katholieke rituelen in de kerk en thuis. De derde lezing, verzorgd door ds. Axel Wicke/ds. Martine Nijveld (Bergkerk), gaat over de kracht van protestantse rituelen in de kerk en thuis. In Loosduinen is er nog een aanvullende (eerste!) lezing, verzorgd door pastor Ad de Gruiter over de kracht van rituelen bij bijzondere, seculiere gelegenheden. Plaats, data en tijd: in de Bosbeskapel, Bosbesstraat 5, op maandagmiddag 11, 25 januari en 8 februari 2016, van 14.00-16.00 uur; in de Maria Hemelvaartkerk, Loosduinse Hoofdstraat 6, op maandagavond 18 januari, 1, 15 en 29 februari 2016, van 20.00-22.00 uur; in de Emmauskerk, Leyweg 930, op dinsdagmiddag 23 februari, 8 en 22 maart 2016, van 14.00-16.00 uur. Informatie: ds. Nico Riemersma, tel. 325 15 99, e-mail: [email protected]. Bezinning op de uitvaart(dienst) – een belangrijk ritueel De uitvaart is voor de meeste mensen niet een alledaags onderwerp, maar veel mensen hebben er behoefte aan om hierover met elkaar te praten en na te denken. Op verschillende locaties rond de Abdijkerk organiseren we twee opeenvolgende bijeenkomsten op donderdagmiddag over de vraag wat het betekent om voor de laatste keer afscheid te nemen van iemand die is overleden. Wat vindt u een mooi gebaar en/of een mooie tekst in afscheidsdienst? Het is het mooiste als de wensen van degene die is overleden en de wensen van de mensen die achterblijven beide ruimte krijgen in een afscheidsdienst. Het is de bedoeling dat u na twee middagen iets op papier hebt over uw wensen met betrekking tot uw eigen uitvaart. Verder krijgt u een aantal telefoonnummers en tips op papier, ook voor de nabestaanden. Leiding en opgave: ds. Wietske Verkuyl, tel. 06 – 382 67 000, e-mail: [email protected].

3

Activiteiten voor kinderen en jongeren KIDS Geloofsonderricht voor kinderen van 7-11 jaar Activiteiten rond het thema ‘De verloren schat van de Abdijkerk’: een speurtocht door acht eeuwen Abdijkerk, met vele spannende ontdekkingen. Data en tijd: donderdag 29 oktober, 5 en 12 november van 16.00-17.00 uur. Op zondag 15 november 2015 is er een Sint Maartenkinderdienst in de Abdijkerk. KIDS wordt voortezet in het voorjaar van 2016. Meer informatie volgt via onder meer de zondagsbrief. Het komend najaar nog één keer KIDS met ds. Jacob Korf. Mis het niet! Plaats: Abdijkerk, Willem III straat 40. Opgave en leiding: ds. Jacob Korf, tel. tel. 328 13 07, e-mail: [email protected].

een goed gesprek te hebben met leeftijdsgenoten? Kom dan kijken en ervaren of deze gespreksgroep wat voor jou is. Goed om elkaar (weer) te ontmoeten in het nieuwe seizoen 2015-2016! We bespreken telkens een ander onderwerp: een bijbelverhaal, een levensthema, een actualiteit. Dit jaar volgen we ook een aantal keer het jaarthema in Zuidwest: ‘De kracht van symbolen en rituelen’. Data en tijd: woensdag 23 september, 21 oktober, 18 november, 16 december 2015, 20 januari, 17 februari, 16 maart, 13 april, 11 mei en 8 juni 2016 van 20.00-21.45 uur. Plaats: Bosbeskapel, Bosbesstraat 5. Opgave en leiding: ds. Nicolle Pronk, tel. 06-175 164 51, e-mail: [email protected]. Bijbel op Schoot Voor gezinnen met jonge kinderen

M25 Den Haag Dienstbaar bezig zijn voor jongeren van 12-18 jaar Ben je tussen de 12 en 18 jaar? Daag jezelf uit, zet je in voor kwetsbare mensen in de samenleving en zie kanten van Den Haag die je misschien nooit hebt gezien of meegemaakt. Leer zelf vorm te geven aan ‘iets goeds doen voor een ander’ en laat je verrassen door inspirerende ervaringen met M25 Den Haag. Data, tijd en activiteit: Zaterdag 26 september van 12.30-16.30 uur: Het verzorgen van het kinderprogramma voor het Vredesfeest in de Schilderswijk. Zondag 18 oktober van 14.00-16.30 uur: Een activiteit met muziek, dans en cupcakes voor ouderen in verpleeghuis ‘De Schildershoek’. Vrijdag 30 oktober van 16.15-20.15 uur: Het serveren van een maaltijd voor dak- en thuislozen. Zondag 22 november van 15.00-18.00 uur: Een activiteit met kinderen met een verstandelijke beperking. Zondag 13 december (tijd wordt nog bekendgemaakt): Op bezoek gaan in het ziekenhuis. Zondag 10 januari van 9.00-13.00 uur: Een viering meemaken in de gevangenis (activiteit voor 16+). Zondag 17 januari van 15.00-18.00 uur: Een high-tea met ex-gedetineerden. Informatie: www.m25denhaag.nl. 20-30+ groep Gespreksgroep voor jongeren van 20-35 jaar, maar jonger en ouder mag natuurlijk ook Vind je het leuk om uitgedaagd te worden in jouw denken over geloofs- en levensvragen en om met enige regelmaat

Jonge kinderen (tot 12 jaar) kunnen diepzinnige en spirituele vragen stellen over belangrijke zaken in het leven. Ze verlangen en zoeken naar antwoorden. Dat vraagt om een open, eerlijke en uitnodigende houding. Zes keer per jaar pakken we de ‘Bijbel op Schoot’ en ontmoeten we elkaar als ouders en kinderen. We genieten van elkaar tijdens een zondagse lunch en verdiepen ons in de geloofsopvoeding. Ook stappen we een religieuze, spirituele en morele ontdekkingstocht binnen middels Godly Play. Data en tijd: zondag 6 september, 11 oktober, 22 november 2015, 7 februari, 13 maart en 17 april 2016 van 12.30-14.15 uur (met lunch). Plaats: Abdijkerk, Willem III straat 40. e Op 2 Pinksterdag, 16 mei 2016, is er een gezinsretraite in het Stadsklooster in het centrum van Den Haag. Een dag vol rust én gezelligheid, met tijd voor eigen gedachten, tijd voor elkaar als gezin en tijd voor ontmoetingen met andere ouders en kinderen. Contact en opgave: [email protected] of ds. Nicolle Pronk, tel. 06-175 164 51, e-mail: [email protected].

4

De Bijbel, zijn verhalen en taal Leerhuis over God en het lijden Bestudering van het bijbelboek Job Als kwaad/lijden mensen treft, dan reageert iedereen daar op haar of zijn eigen wijze op, afhankelijk van wat je overkomt en wie je zelf bent. Die variëteit aan reacties tref je ook in de Bijbel aan. Een bijbelboek dat zich in het bijzonder met het lijden bezighoudt, is Job. Het ene leed heeft hij nog niet achter de rug, of het volgende leed kondigt zich al. Dat roept tal van vragen op, dat is bij hem het geval, zoals dat ook bij ons gebeurt. De grootste vraag is die naar het ‘waarom?’ Daarover gaat Job in debat met zijn vrouw, zijn vrienden, en met God. In het leerhuis lezen we die passages die karakteristiek zijn voor dit bijzondere bijbelboek, dus in elk geval de verhalende hoofdstukken aan het begin (Job 1-2) en aan het eind (Job 42). Daarnaast schenken we aandacht aan een aantal bekende redevoeringen, waaronder Jobs eerste en laatste antwoord (Job 3 en 42), en vooral ook het antwoord van God op Jobs klachten (Job 38-42).

TeNaCh (d.i. de joodse aanduiding voor het Oude Testament) aanreiken wat we dan gaan lezen in de oorspronkelijke taal. De eerste uitdaging zal zijn om de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet te leren en de eerste één-lettergreep woorden. Wie weer eens wil ervaren hoe het is om een taal helemaal vanaf het begin te leren lezen en tijd heeft om eens in de veertien dagen tussen eind oktober en begin juni een les te volgen van vijf kwartier, kan zich aanmelden bij ondergetekende. Al lerend staan we tegelijk ook stil bij onderwerpen en thema's uit het Eerste- of Oude Testament. Laat bij je opgave ook weten welke dagdelen je niet kunt. Begin oktober wordt met alle belangstellenden contact gelegd en bezien welk dagdeel voor de meesten het beste uitkomt. Ook de plaats wordt dan bekend gemaakt: Abdijkerk, Shalomkerk of Bosbeskapel.

Data en tijd: dinsdagmorgen 29 september, 27 oktober, 24 november 2015, 26 januari, 23 februari en 22 maart 2016, van 10.00-12.00 uur. Plaats: Bosbeskapel, Bosbesstraat 5. Leiding en opgave: ds. Nico Riemersma, tel. 325 15 99, e-mail: [email protected]. Workshop ‘Op verhaal komen’ Schrijvend bezinnen aan de hand van godsdienstige teksten In de workshop geven we schrijvenderwijs op onze eigen unieke manier betekenis aan teksten die we lezen of horen. Eenvoudige creatieve schrijfoefeningen bieden een opening om in teksten door te dringen waardoor we geraakt kunnen worden door een personage of passage. We schrijven in stilte. Wat we geschreven hebben, lezen we aan elkaar voor in de kleine of grote groep. Voorlezen hoeft niet. De luisteraars luisteren, laten zich inspireren, maar geven geen commentaar. Alles wat geschreven is, verdient gelijk respect en waardering. Iedereen die belangstelling heeft of nieuwsgierig is kan deelnemen. Veelzijdigheid inspireert! Alleen graag een pen en een schrift meenemen. De groep bestaat uit minimaal acht en maximaal zestien deelnemers. Data en tijd: dinsdagavond 6 oktober, 10 november, 8 december 2015, 12 januari, 9 februari en 1 maart 2016 van 20.00 – 22.00 uur. Plaats: Bosbeskapel, Bosbesstraat 5. Leiding en opgave: Renske Visser, tel. 323 63 41, e-mail: [email protected]. ALEF-cursus Bijbels Hebreeuws voor beginners Deze cursus, die voor de derde keer wordt gehouden, geeft veel ruimte voor inbreng van de cursisten. Die kunnen bijvoorbeeld zelf een geliefd vers of woord uit

Leiding en opgave: ds. Martin Koster, tel. 406 58 71, e-mail: [email protected].

Kring ‘Eten en lezen’ Bij een boterham overdenken we de teksten van de komende zondag. En dan is het altijd weer spannend wat we als predikanten van de Abdijkerk daar vervolgens mee doen! Let op: neem brood mee. We verzamelen alle broodjes op een schaal en eten daar samen van. Koffie en thee zijn van het huis. Data en tijd: maandag 7 en 21 september, donderdag 1, 22 en 29 oktober, donderdag 12 november, maandag 23 november, donderdag 3 en 17 december 2015; donderdag 14 januari en maandag 25 januari, 15 februari, 7 maart, 18 april, 9 mei 2016 van 18.00-19.00 uur; en een slotavond op een nader te bepalen datum in juni. Plaats: Abdijkerk, Willem III-straat 40. Leiding en info: ds. Wietske Verkuyl (op maandag), tel. 06 - 382 67 000, e-mail: [email protected]; ds. Jacob Korf (op donderdag), tel. 328 13 07, e-mail: [email protected].

5

Geloof, leven en de samenleving Kring ‘Spirituele oefening’ In deze groep gaat het om het vinden van een spirituele houding in dagelijks leven en geloof, geïnspireerd vanuit de christelijke traditie. Uitgangspunt hierbij zijn meestal persoonlijke ervaringen van de deelnemers, waardoor hun gevoelsleven is gevormd en die nog steeds emoties oproepen. Hierover gaan we met elkaar in gesprek, daarna mediteren we in aandachtige stilte. Als leidraad gebruiken we een boek van Anselm Grün: ‘Het boek van emoties. Gevoelens als bron van levenskracht, energie en levensvreugde.’

perfectionisme? Proberen we alles onder controle te krijgen? Zoeken we een schuldige en nemen we maatregelen om onheil in de toekomst te voorkomen? En als ons leven geen kwaliteit meer heeft, stappen we er dan uit of erkennen we dat het leven een tragische kant heeft en dat we het niet altijd naar onze hand kunnen zetten. Hoe weerbaar zijn wij in onze omgang met het lijden? En zou het christelijke begrip zonde ons iets positiefs kunnen leren? En een lesje Paulus helpt ons misschien verder. Er is voldoende gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan. Daarom geldt een maximaal aantal deelnemers van 15. Bij meer inschrijvingen bestaat de mogelijkheid dat een tweede groep van start gaat.

Data en tijd: elke eerste en derde dinsdagochtend van de maand, vanaf dinsdag 6 oktober van 10.00 - 11.30 uur. Plaats: Shalomkerk, Vrederustlaan 96. Leiding en opgave: Ineke Ras, tel. 367 41 27, e-mail: [email protected], Wim van der Weij, tel. 360 78 24, e-mail: [email protected].

Gespreksavonden 40plusmin Een goed gesprek tussen de bedrijven door Een grote groep kerkleden bevindt zich in de leeftijd zo tussen de 35 en 55 jaar. Veelal een druk bezette levensfase: maatschappelijke verplichtingen en verantwoordelijkheden al of niet op de arbeidsmarkt, vaak opgroeiende kinderen, huis en huishouden, een eigen bedrijf, zorg omtrent familieleden, één of enkele hobby’s, een kerkelijke taak op het terrein van b.v. beheer, diaconaat of pastoraat, etc. Rond thema’s uit ons dagelijks leven en geloofsleven zal het echter zeker de moeite waard zijn om elkaar tussen de bedrijvigheid door te ontmoeten en met elkaar van gedachten te wisselen.

Meditatiegroep Meditatie is universeel. In alle grote spirituele tradities is er de ervaring dat de menselijke geest zich in diepe stilte bewust kan worden van zijn bron. Vanuit deze bron zijn we verbonden met allen op aarde en kunnen we, ieder moment opnieuw, leven vanuit liefde, mededogen, openheid en vertrouwen. Jezus leefde ons dit voor. Onze meditatiegroep mediteert twee keer in de maand op woensdagavond. U bent van harte welkom, en kunt gewoon eens langskomen om te proeven of dit iets voor u is! Ervaring is geen vereiste. Data, tijd en plaats: elke eerste en derde woensdagavond van de maand, te beginnen op woensdag 2 september om 19.30 uur in de Abdijkerk, Willem III straat 40. Leiding en opgave: Johannes Borger, e-mail: [email protected]. Gesprekskring ‘Het leven is niet volmaakt. Wij zijn niet perfect. Zonde!’ Ons leven dient kwaliteit te hebben. Het is pas acceptabel als het aan ons ideaal beantwoordt. Ook aan onszelf stellen wij hoge eisen. We streven ernaar onszelf te verbeteren of zelfs te perfectioneren. En in onze maatschappij is het basisprincipe dat ieder krijgt wat hij/zij verdient. Maar wat als ons leven niet aan onze verwachtingen voldoet. Als wij onvoldoende scoren. Als we geteisterd worden door tegenslag! Zetten we dan in op nog meer

Data en tijd: dinsdagavond 5, 19 januari, 2 en 16 februari 2016 van 20.00-22.00 uur. Plaats: Bosbeskapel, Bosbesstraat 5. Leiding en opgave: ds. Jan Eikelboom, tel. 325 78 11, e-mail: [email protected].

Data: vijf à zes avonden per seizoen, oftewel in de maanden oktober 2015 tot en met mei 2016 zo eens in de vijf weken. Plaats: om beurten bij deelnemers thuis (die dit hebben aangegeven). Leiding en opgave: ds. Martin Koster, tel. 406 58 71, e-mail: [email protected]. Vrouwengespreksgroep ‘Op Dreef’ Op elke bijeenkomst behandelen twee deelneemsters een bijbels of actueel onderwerp. Na de pauze is er tijd voor vrije inbreng. De vereniging bestaat langer dan vijftig jaar en telt momenteel veertien leden. Nieuwe leden van harte welkom. Data en tijd: iedere eerste woensdag van de maand van oktober 2015 tot en met mei 2016 van 19.45-22.00 uur. Plaats: Shalomkerk, Vrederustlaan 96. Contactpersoon: Henny de Raad-Zandbergen, tel. 367 45 53.

6

Geloof, kunst en cultuur Films die je raken Still Life, maandag 12 oktober 2015 John May is een gemeenteambtenaar belast met het vinden van nabestaanden van hen die in eenzaamheid gestorven zijn. Met zijn perfectionistische instelling probeert hij zoveel mogelijk informatie over de overledene te achterhalen, zodat er een passende uitvaart geregeld kan worden waar uiteindelijk niemand anders bij zal zijn dan hij. Wanneer zijn afdeling wordt afgeslankt, zet John alles op alles om voor zijn laatste zaak een waardig afscheid te organiseren. Het blijkt een bevrijdende reis te zijn, die hem in staat stelt eindelijk zijn eigen leven te gaan leiden. Hartverwarmende film met een prachtige hoofdrol van acteur Eddie Marsan. Ladies in Lavendar, maandag 16 november 2015 Het verhaal speelt zich af in een vissersdorpje aan de schilderachtige kust van Cornwall in de jaren ’30. De jonge joodse violist uit Krakau, Andrea, wordt tijdens zijn overtocht naar Amerika in een hevige storm overboord gegooid. Wanneer de zusters Widdington de knappe, mysterieuze vreemdeling op het strand bij hun huis ontdekken, verzorgen zij hem tot hij hersteld is. De aanwezigheid van de muzikale jongeman verstoort echter het rustige leventje van beide zussen en van de gemeenschap waarin zij leven. Met geweldig spel van Maggie Smith en Judy Dench. Das Leben der Anderen, maandag 18 januari 2016

Oost-Berlijn, 1984. Stasi-officier Wiesler krijgt opdracht de gangen van schrijver Georg Dreyman en diens vriendin na te gaan. Hij installeert afluisterapparatuur in hun flat en begint zijn tocht in het leven van anderen, een tocht die zijn leven zal veranderen. De film kreeg in 2006 een Oscar voor beste buitenlandse film.

Doubt, maandag 15 februari 2016 Doubt - met Meryl Streep en Philip Seymour Hoffman - is gebaseerd op een toneelstuk. Het vertelt het verhaal van zuster Aloysius Beauvier, het stugge schoolhoofd van de Saint Nicholas Church School, die een sterke aversie heeft tegen de progressieve priester Flynn. Zuster Aloysius zoekt overal iets achter en gelooft dat zij de ultieme zonde heeft ontdekt, wanneer ze hoort dat pastoor Flynn wellicht teveel aandacht besteed aan een verwarde jongen. Maar zonder bewijs is onzekerheid de enige zekerheid die zij heeft. Monsieur Lazhar, maandag 21 maart 2016 Een basisschool in de Canadese stad Montreal wordt op een ochtend opgeschrikt door afschuwelijke gebeurtenis. De juf van de hoogste klas heeft zich in haar eigen lokaal opgehangen. Kort daarna meldt de Algerijnse vluchteling Bachir Lazhar zich als vervangende leerkracht. Door open en eerlijke gesprekken met de leerlingen te voeren, helpt hij ze om te gaan met de traumatische gebeurtenis. Langzaam wordt duidelijk dat hij ook zelf het nodige te verwerken heeft, en daar kan de schoolleiding maar moeilijk mee omgaan. Een hartverwarmend drama dat ondanks de zware thema’s luchtig blijft. Le Havre, maandag 18 april 2016 Marcel Max is een voormalig bohémien en auteur, woonachtig in de havenstad Le Havre. Hij leidt er een eenvoudig leven als schoenpoetser. Als zijn vrouw Arletty plotseling ziek wordt, maakt hij kennis met een minderjarige Afrikaanse vluchteling. Samen met enkele buurtbewoners helpt Marcel de vluchteling te verbergen voor de Franse politie. Luchtige Fins-Franse film over een actueel probleem. Tijd: 20.00 uur; inloop vanaf 19.30 uur. Plaats: Bosbeskapel, Bosbesstraat 5. Toegangsprijs: een vrijwillige bijdrage. Info: filmgroep Zuidwest (bij Jenneke Reitsma, tel. 325 85 63, e-mail: [email protected])

7 Cursus ‘Schilderen met een thema’ Schilderen is een gezellige en ontspannen bezigheid. Heeft u nog nooit geschilderd, dan is dit uw kans er kennis mee te maken. Schildert u al, ook dan bent u van harte uitgenodigd. Wat u gaat schilderen, blijft nog even een verrassing. Voor materialen wordt gezorgd. Daar staat een kleine vergoeding van € 3,tegenover. Advies: trek een oude blouse of overhemd aan. Data en tijd: donderdag 12 en 19 november 2015 van 10.00 – 12.00 uur. Plaats: Shalomkerk, Vrederustlaan 96. Data en tijd: maandag 8 en 15 februari 2016 van 19.30 – 21.30 uur. Plaats: Bosbeskapel, Bosbesstraat 5. Opgave: Sarie Talsma, tel. 397 04 59, e-mail: [email protected]; Petra Oudshoorn, tel. 737 01 69, e-mail: [email protected]. Cursus ‘Dichter bij dichten’ In het licht van het jaarthema ‘De kracht van symbolen en rituelen’ zullen ook dit jaar woorden worden gezocht, gevonden en geschreven worden bij een nieuw seizoen van drie avonden ‘Dichter bij dichten’. Onder leiding van Adrienne Vooijs en Jacob Korf (tot januari 2016) gaat u genieten van gedichten beluisteren en zelf schrijven. U zult merken dat de woorden als vanzelf op papier komen! De cursus gaat door bij een minimum van 8 deelnemers. Data en tijd: donderdag 29 oktober 2015, 28 januari, 7 april 2016 van 20.00 – 21.30 uur. Plaats: Abdijkerk, Willem III-straat 40. Opgave en leiding: Adrienne Vooijs, tel. 06-250 210 19, e-mail: [email protected]. Cursus ‘Dansen uit Israël’ Wij nodigen u van harte uit om vier avonden mee te dansen. De dansen zijn gebaseerd op teksten uit het Oude testament. U maakt kennis met prachtige muziek en sierlijke danspassen. Er wordt bij iedere dans een toelichting gegeven. Advies: gemakkelijk zittende kleding en lage schoenen. Data en tijd: maandag 2, 9, 23 en 30 november van 20.00 – 22.00 uur.

Plaats: Bosbeskapel, Bosbesstraat 5. Opgave en leiding: Sarie Talsma, tel. 397 04 59, e-mail: [email protected]; Petra Oudshoorn, tel. 737 01 69, e-mail: [email protected]. Kunstkring Het motief van de kunstkring is: ‘Kunst troost omdat zij bezielt.’ Data, tijd en onderwerpen: Donderdag 8 oktober om 20.00 uur: Zingen met de ziel. Donderdag 12 november (tijd en verzamelpunt worden later bekend gemaakt): Museumbezoek. Donderdag 10 december om 20.00 uur: Schilderen en rituelen. Donderdag 14 januari om 19.00 uur: Driekoningenmaaltijd, muziek, gedichten, verhalen.

Donderdag 11 februari om 20.00 uur: Muziek in de getijden van de kloosters. Donderdag 10 maart (tijd en verzamelpunt worden later bekend gemaakt): Museumbezoek. Donderdag 14 april om 20.00 uur: Het onderwerp wordt later bekend gemaakt. Plaats: Abdijkerk, Willem III-straat 40. Opgave en leiding: ds. Jacob Korf, tel. 328 13 07, e-mail: [email protected] (tot half januari 2016) en Petra Oudshoorn, tel. 737 01 69, e-mail: [email protected].

Kerkcafé Een actueel onderwerp, een goed gesprek, elkaar ontmoeten en gezelligheid is de basis van het Kerkcafé. Na een korte inleiding over een actueel onderwerp is er gelegenheid vragen te stellen en gaan we met elkaar in gesprek. Na afloop is er onder het genot van een hapje en een drankje nog een gezellig samenzijn. De onderwerpen worden tijdig in de zondagsbrieven en in Samenklank bekend gemaakt. Data en tijd: vrijdag 2 oktober, 6 november 2015, 5 februari 2016, 4 maart, 1 april om 20.30 uur, inloop vanaf 20.00 uur. Plaats: Abdijkerk, Willem III-straat 40. Leiding: Hans Timmerman, tel. 366 85 18, e-mail: [email protected].

8

Pastoraat

Gespreksgroep ‘Een land waar je de weg niet kent’ In het aankomende, vroege voorjaar gaat er een gespreksgroep van start voor mensen die hun partner door de dood verloren. Dit bijzondere samenkomen in een kleine groep met maximaal acht deelnemers is bedoeld als ondersteuning bij de verwerking van rouw. In de maanden februari en maart 2016, wekelijks op een ochtend, staan we met anderen stil bij rouw-ervaringen; we ontmoeten elkaar rondom een aantal herkenbare thema’s. Deze groep is bedoeld voor mensen voor wie het in februari 2016 ongeveer één jaar of langer geleden is dat hun partner overleed. Wanneer er meer dan acht aanmeldingen zijn, is het mogelijk dat er op een andere weekdag in die periode een tweede groep gevormd wordt. Verdere informatie en aanmelding bij ondergetekende. Met ieder die zich aanmeldt wordt voordat de kring start persoonlijk kennis gemaakt. Data en tijd: 8 á 9 bijeenkomsten in februari en maart 2016 van 9.45-11.30 uur (dag in nader overleg). Plaats: Shalomkerk, Vrederustlaan 96. Leiding en opgave: ds. Martin Koster, tel. 406 58 71, email: [email protected] en Wil Groeneveld, tel. 329 48 72, e-mail: [email protected].

Training ‘Het leiden van groepen’ Verschillende kringen en gespreks- en leesgroepen zijn actief rond de Abdijkerk. We willen de mensen die hierin een (bege)leidende rol spelen een training aanbieden. In het kader van het project ‘De kerk komt naar je toe’ zijn er nieuwe gespreksgroepen ontstaan, sommige nog in oprichting. Het is de bedoeling dat deze groepen zelfstandig gaan functioneren. Het is belangrijk dat er een aantal mensen zijn die de leiding nemen in een groep. Enerzijds om het goed te organiseren, anderzijds om het gesprek inhoudelijk te begeleiden. Voor de mensen die een rol op zich willen nemen in het begeleiden van een kring is deze training bedoelt, maar ook voor mensen die al jaren een kring leiden. De training is met name gericht op het verwerven van inzicht in de groepsdynamiek. Daarnaast worden er handreikingen gedaan voor het inhoudelijke gesprek. Marlene van den Bos zal deze training verzorgen. Data en tijd: woensdag 18 november, 2 en 16 december 2015 van 20.00-22.00 uur; na het kerstreces volgen nog twee bijeenkomsten op nader vast te stellen data. Plaats: Abdijkerk, Willem III-straat 40. Leiding: Marlene van den Bos. Opgave: ds. Wietske Verkuyl, tel. 06-382 67 000, e-mail: [email protected].

Het activiteitenprogramma is samengesteld door de Taakgroep Vorming en Bezinning Den Haag Zuidwest: Wim van der Weij (voorzitter) (namens de Bosbeskapel), Mieke Kooper (namens de Bosbeskapel), Nico Riemersma (taakgroepcoördinator), Johan Droppert (secretaris) (namens de Abdijkerk), Petra Oudshoorn (namens de Abdijkerk), Suze Mulder (namens de Shalomkerk), Wil Groeneveld (namens de Shalomkerk), in nauw overleg met de predikanten van Zuidwest. Ontwerper en opmaker van de Vorming- en Bezinningskrant: Nico Riemersma. De taakgroep heeft twee vacatures: een penningmeester (het gaat om een kleine taak) en iemand die verantwoordelijk is voor de publiciteit: het sturen van de gegevens van Vorming en Bezinning naar de zondagsbrief, Samenklank en naar de locale media. Daarbij houdt diegene het planningsschema bij. Voor informatie en aanmelding: ds. Nico Riemersma, tel. 325 15 99, e-mail: [email protected].