Bewonersparticipatie in de wijkaanpak 2010

Bewonersparticipatie in de wijkaanpak 2010

Laten we elkaar leren kennen - Contactmiddagen en Kerstmiddag - Schoonmaakactie complex Hoytema - Oudereninloop De Dichter 2010 Studio 52nd - Buurtkrachttraining 2009-2010 - Bingo 55+ - De Proeverij Atelier K&K - Herinrichting speelplek Kamperfoelieweg - Fix je fiets Huiswerkklas voor middelbare scholieren - Buurtouderen Gezellig, Gezond en Sociaal met elkaar - Social Sofa’s op basisscholen - Flower Power - Tafeltennis in De Baarsjes - Feestelijke opening bloembakken Parlevinkerpad - Schildersatelier voor kinderen uit De Baarsjes - Met kinderen naar Sprookjeswonderland - Gekleurde tegels - Kerstiftar - Multiculturele bioscoop - Koekjes bakken - Kindervakantieweek in eigen buurt - Aanpak Hertspiegelplein - Podiumactiviteiten en straatartiesten - Bloembollen Albatrosplein, buurttuin Spreeuwenpark, Vogeldorp, Meeuwenlaan - Holy Paghwa - Intro peuterdans - Festival Pieter van der Does - Creatieve kinderworkshops - Clubwerk Ontspanning voor ouderen 2010 Bloembakken - STOC - Openlucht kickboksgala/voetbaltoernooi en jongerenfestival - Jaarlijks onderhoud Groen Bonaireplein - Minimanifestatie bewonersparticipatie - Hoofddoek binden - Kinderfestival 2010 - Postjesbuurt Lampionnenoptocht - Muziekkoor de Boeg - Computers op diverse basisscholen - Leren koken - Stad in Beweging - De Vogelbuurt rapt - Straatfeest Lanseloetstraat - Beweegweek - Huiswerkbegeleiding en Yogacursus - Taptoe Amsterdam - Jongerenproducties Video/film - Bestrijding Grofvuil - Empowerment Training Jongeren - Doe mee Lalla dans - Openingsfeest speeltoestellen - Sinterklaasfeest - Ouders ontmoeten ouders - Schilderworkshop Moeder en Kind - Banken Albatrosplein Kerstmiddag voor ouderen - Kinderen van de toekomst - Cinema CC - Kijk- en luisterpalen - Creatieve workshops - Kinderbingo - Kindermusicals presenteren in Troelstraschool - Thaibox - MOI maatschappelijke en financiële ondersteuning - Klassiek Aziatisch concert - Aanleg kunstgras bij speeltoestellen - Fotoproject ‘Liefde voor Zuidoost’ - Naailessen gelegenheidskleding maken - 4 picknickbanken - Streetcomedians meets EGK - De ronde van de Banne - Sense more festival - Fitness voor jongeren - Speeltoestellen Stenghof - Conditietraining voor vrouwen en mannen Disteldoolhof - Hapsnap IJplein - Mahrazan - Activiteiten ten behoeve van sociale cohesie - Modeshow - Instuif Pasen - KidZkickboxing - Multicultureel markt - Solid kids club - IBIB Jalan Jalan - Je eigen film maken - De Kok, de kweker, zijn vrouw en hun buurman - Countryline dance - De generatie - Buurtfeest voor gehandicapte kinderen - Panna nock out spel - Mag ik blijven wonen hier? - Doe mee Lalla kook - Nationale Vrouwendag - Hallo Gallo - Billboards in trappenhuizen - Postzegelplein Nias-Soembawastraat - EHBO - Handwerklessen - Activiteitenavond op maandag voor senioren - Cultureel festival Balboaplein - ORommelmarkt - Empowerment Training Vrouwen - Schaatsdag ijspret - Herinrichting tuin Leo Polak - Ontmoetingsactiviteiten voor meisjes - Schoon en groen, samen doen - Kunstobject Ontmoeten en Verhalen verzamelen - Dans ‘m fit - 3D kaarten maken 2010 - Multiculturele markt - Stichting Arrahma - Buurttuin - Buitenspeeldag Gerbrandypark - Rappers Tariq - Elke stem telt - Noordzij buurtverhalen - Eenheid in verscheidenheid - Educatieve excursie Zeeland - Buurtsportdag - 55+ In beweging - Een lichtje voor de buurt - Suikerfeest Columbusplein - Romeo en Julia - Kickbokslessen voor vrouwen - Een schoner en mooier Van Renselaerplein - Realisatie van Eesterenmuseum - Buren eetfestijn - Schoonmaakactie Westerduinstraat - Conversatielessen - Gezond koken voor- en met de buurtkinderen - Naschoolse activiteiten en openingsfeest - JIK - Kerstmarkt - Dans- en percussieworkshops - Surinaams hoofddoek binden - Gebruik je stemrecht - Halloween Feest + Country dance - Steps en Aerobics voor dames - Kledingmarkt Samen meedoen - Handarbeid en ondernemen - Bijeenkomsten ontmoeting Bosnische ouderen - Surinaamse klederdracht - Herinneringsboek Amstelmeerschool - Dagje Hammam voor dames Ontmoetingen voor Bosnische ouderen - Gentiaanbuurt schoon - Sport- en maandelijkse thema-activiteiten voor kinderen - Brassbandlessen - Buurt-nieuwjaarsreceptie - Buurtfeesten - Sportmix - Kids van Amsterdam Oost - Sint Nikolaas middag - Milieudag - Computertraining voor volwassenen - Ontdek de Marco Polostraat - Gratis naailes - Speelmiddag voor kinderen - Jongerenexcursie Volendam - Huiskamerdiner Hapsnap - Paasbrunch 65+ - Creatieve club - Buurtterrasjes Fazantenweg - Arabische les - Huiswerkbegeleiding voor kinderen van de basisschool Surinam palace - Arabisch les voor beginners - Opknappen en vullen 75 plantenbakken - Beehives plinten - Empowermentprojecten - S.D.B. Project - Fotografie en schilderworkshops voor jongeren - Spelen bij de buurvrouw - Klaverjasclub 2010 - Opknappen orgel Augustinuskerk Oudere Marokkaanse vrouwen in beweging - Computers voor het Dobbehuisje - Kerstviering Nieuwendam - Nieuwjaar 2010 vieren met alle bewoners - Kameel rijden - Meeting Aya Sofia - Aanleg asfalt in voetbalkooi - Brasa Dé - Picknick en kinderactiviteiten - Schoolplein basisschool de Insulinde - Speelvoorziening vliegenbosch - Musical The Wiz - Hudson (herdenkings)feest - Schoonmaakactie/ gluren bij de buren - Draaimolen L. Zylplein - Axe danslessen - Pilatus - Buurtkerstviering ouderen - Multiculturele ontmoeting voor vrouwen - Afvalbakken Van der Pekstraat - Hek Klipperstraat - Gymnastiek voor vrouwen 18+ - Kunstproject Foei Ooi Leeuw - Straatspeeldag - Huiskamer ouderen - Orgelconcerten Augustinuskerk 2011 - Bestevaer verbindt Landlust - Speeltuin Pinasstraat - Open Atelier (Keramiek) - Graffiti urban project - Theesalon - Skiën met jongeren - Computers buurthuis de Chassé - Koken met de buren - Geveltuinenactie: flyer - Intocht Sinterklaas - Koken met kinderen van 4 tot 12 jaar - Kijk in de Dapperbuurt - Dovenetelpleintje - Pannenkoeken bakken met kinderen - Dodenherdenking 4 mei 2010 - Buurtcamping van Eesteren - Conversatieclub Goeman Borgesius - Fabricage CD opheffing De Baarsjes - Iftar Klinkenberg - Stamppotdag - Jongeren jaargetijdentuin - Materiaal Boeninhuis - Busreis ouderen - Surinaams Wereldfeest - Speelruimte opknappen - Onderhoudsdagen Groep Bonaireplein Gastouder-opvang - Spaanse les niveau 2 - Effectief zelfverdediging voor kwetsbare groepen - Spelletjesavond voor klanten van de Voedselbank - Ganzenhoefland - Tentweek - Peuterdans - Surinaamse modeshow 2 - Olifant Elephant Parade - Crea meidenclub - Permanente waterfietsplek - Talentontwikkeling muziekproject - Activiteiten kids Grootslag - Kennismaking borrel - Excursie Pampus - Taekwandolessen - Opknappen basketballveld - Lyrical Dance classes - Spel aan huis - Ouderendag Dapperplein - Koken met bewoners - Empowerment van vrouwen door middel van sportparticipatie - Koffieochtenden jonge moeders - Multiculturele modeshow - Politiek debat voor en door jongeren - Kunst workshop Estafette - Speelplaats Ranonkelkade - Knutselen met kinderen van 4 tot 12 jaar - Madame Chocola - Steuntje in de rug - Ruilwinkel Elite - Interculturele Salon MHT 9 - Kunst in Transvaal - Mozaiekbank - Barbecue pierenbadje - Multicultureel Infotainment Nazomer Buurtfestival - StreetsmArt - Kaseko groep - Natuurlijk schoon - Geveltuinen - Schoonmaakactie Allbe JA! - Herinrichting plantenbakken Lijzijde - Geuzenveld Salon - AANEEN kookworkshops - Ecologische tuin a/d Jan Maijentuin - Naaiclub Naaikamptuin - Het kerstverhaal - Drie picknicktafels Mgr. Bekkerschool - Kinderspeelplaats Reling - Kerstversiering De Dichter - Naailes voor vrouwen - Conditietraining dames en heren - Overzichtsboekwerk kunstenaars in de buurt - Jeu de boulestoernooi - Marakech lounge - Groen onderhoud - Buurtiftars en Suikerfeest - Hairstyling 2010 - Pannenkoeken bakken - Een buurt voor kinderen - Get EGK - Fietsnietjes Spreeuwenpark - Onafhankelijkheidsviering - Omgaan met stress - Siertuin aan het water van Grasrijk - Grote Plantenactie - HEIM - Huiswerkbegeleiding - Thema ochtenden voor Turkse vrouwen - Architectuur rondleidingen - Amsterdamse middag - Inventariseren wensen bewoners op cultureel gebied - Jongerenbijeenkomst - IJsbaan - Jeugd Sporttoernooi - Ontmoetingsruimte voor kunstenaars - IJscokraampje Pierenbadje - Bos. en Herz. kultuur en traditie - Buurtbarbecue Pinasstraat - Multiculturele activiteiten - Excursie Brussel Moeders - Politiek debat - Champions cup 2010 - Slatuinenweg: van pad tot parel - Programma BBB - Mijn geluk in Holland - Kon Makandra feest - Chinees Nieuwjaar - 55+ Activiteit in De Albatros - Spelletjesmiddag - S-Cool magazine 1, 2, 3 en 4 - Clubwerk Ontspanning voor ouderen - Kid Coaching - Ouderenlunch - Acteerworkshops - Plantsoenrenovatie Lijzijde - BBQ VVE Oreliuskade/ W. Schoutenstraat - Kortingsprogramma kattensterilisatie - t Koggeschip Streetparty - Eieren schilderen - Sporten in de buurt, gezellig en gezond - Computertraining geavanceerd - Jongerenproducties workshops - Dutch Gospel Arts Institute Meets EGK - Tai Chi op het Vogelplein - Dance4life Publicatiebord Erasmus - Meer Man(s) - Nationale straatspeeldag - Kluscursus - Arbeidsparticipatie EGK-buurt - Baarsjes Borrel Lustrum Feest, Politiek Café, PubQuiz - Aanpak sociaal isolement - Busreis naar chocoladefabriek - Making Talent - Hofmakerij - Planten kinderboerderij Empowerment Afrikaanse vrouwen - Activiteiten voor verbetering van de emancipatie - Multiloog gespreksgroep - Muzikanten uit de buurt

Voorwoord

Bewonersparticipatie: energie en samenwerking Betrokken bewoners maken een wijk. Wij kunnen als gemeente nog zoveel mooie dingen verzinnen, het wordt pas een succes als ze gedragen worden door de inzet van onze Amsterdammers.

Van verdrietig naar hoopvol: de wijkaanpak investeert op de plekken in de stad, die dat het hardst nodig hebben. De inzet en motivatie van bewoners is daarbij onmisbaar.

Bewoners kennen hun buurt het best. Daarom wil ik graag van hen weten wat er leeft in de wijken. Wat denken, vinden en willen de Amsterdammers waar ik voor werk? Om dat te weten te komen, loop ik regelmatig rond in de stad. Ik wil van de bewoners horen waar het goed gaat, maar ben ook geïnteresseerd in de rotverhalen.

Amsterdam gaat door met de wijkaanpak, dat is zeker. Al wordt het zwaarder met de bezuinigingen vanuit Den Haag. Maar met hulp van de bewoners moet het lukken.

Vorig jaar verruilde ik twee weken lang mijn eigen huis voor een woning in de Van Koetsveldstraat in Geuzenveld-Slotermeer. Met eigen ogen heb ik kunnen zien dat veel mensen daar maar met moeite in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Het bestaan in de wijk is hard. Buurtbewoonster Sandra vatte het krachtig samen: ‘De buurt is verdrietig.’ Maar de bewoners spraken ook hoop uit. Ze vonden dat het wel beter ging.

Freek Ossel Wethouder Wijkaanpak

Inhoud Inleiding

3

Feiten en Cijfers

5

Het voucherexperiment in Amsterdam

8

West Huiswerkklas Robert Scott

11 15

Oost Bewoners ondersteunen bij eigen ambitie via sociale netwerken

17 21

Nieuw-West ’t Reimersveld: de groene ontmoetingsplek

23 28

Zuidoost Bewonerscommissie de K-torens

30 33

Noord De Groene Zomer

35 38

Gezamenlijk programma

40

Inleiding De betrokkenheid van bewoners is van groot belang voor een succesvolle aanpak van de buurten. Amsterdam heeft in de afgelopen periode zwaar ingezet op het verduurzamen van de relaties met bewoners. De bewonersbudgetten, die bewoners de mogelijkheid bieden om zelf initiatief te nemen voor verbetering van hun eigen buurt, zijn daarin een belangrijk instrument.

Waarom bewonersparticipatie? Waarom willen we dat Amsterdammers partner in de wijkaanpak zijn? In het Amsterdams Uitvoeringsprogramma 2010-2011 noemen we drie redenen: 1. Bewonersparticipatie is goed voor de buurt. Bewoners, oude en nieuwe, zijn de belangrijkste stakeholders en daardoor onmisbaar in het verankeren van successen en het verbeteren van de buurt. 2. Bewonersparticipatie is noodzakelijk voor het maken van keuzes en het verkrijgen van draagvlak. De inhoudelijke samenwerking met bewoners, de uitwisseling over speerpunten in de buurt en de aanpak van hardnekkige problematiek versterken het draagvlak en maken plannen kwalitatief sterker. 3. Bewonersparticipatie draagt bij aan de emancipatie van de minder zelfredzame bewoners. Bewoners die zelf initiatief nemen, doen mee in de buurt, ontwikkelen hun eigen competenties en nemen langzamerhand verantwoordelijkheid. Een rol spelen in de buurt laat mensen weer geloven in hun eigen probleemoplossend vermogen en door samenwerking met professionals groeit het vertrouwen. Resultaten In deze rapportage blikken we terug op de resultaten die in de periode vanaf het najaar 2009 tot de zomer 2010 geboekt zijn. Ten opzichte van de periode daarvoor laat die terugblik allereerst een toename zien van het aantal en van de kwaliteit van de bewonersinitiatieven. Op de tweede plaats hebben in een aantal buurten meer professionals meer contacten met meer verschillende bewoners, vergeleken met vorig jaar. Dus niet alleen de participatiemakelaars, maar ook andere professionals in de buurt zijn bewoners vaker gaan opzoeken. Daardoor worden de problemen die bewoners ervaren en de kansen die zij zien vaker met professionals gedeeld. Ook worden projecten vaker in coproductie met bewoners opgepakt. Bewonersparticipatie in de wijkaanpak 2010

De rapportage illustreert deze ontwikkelingen aan de hand van een verslag per buurt en een overzicht van de inspanningen die het gezamenlijke programma (van de stad en stadsdelen) heeft gedaan. Daarnaast is van elk stadsdeel een voorbeeld van bewonersparticipatie opgenomen. De werkwijzen in de buurten verschillen van elkaar. In deze rapportage geven we een weerslag van de resultaten en werkwijze per buurt. Participatie op verschillende niveaus We stimuleren participatie op de vier lagen van de participatiepiramide (zie afbeelding op de volgende bladzijde). De bewoners-initiatieven krijgen de nodige aandacht. Als vliegwiel voor bewonersparticipatie heeft het bewonersbudget daarnaast geleid tot meer betrokkenheid van bewoners bij de wijkaanpak in het algemeen. De problemen en kansen in de buurt worden meer met bewoners gedeeld, bijvoorbeeld tijdens bijeenkomsten van wijkdenktanks of regiegroepen. Of tijdens bewonersavonden waarop bewonersinitiatieven worden geworven. Ook andere inspanningen van de stadsdelen en corporaties hebben daaraan bijgedragen. De dialoog en interactie met de buurt is voor meer professionals in de wijken een manier van werken geworden. Ze hebben meer contacten in de buurt. Echter, het formeler ‘op de agenda zetten’ van de wijkaanpak bij bewoners en het vragen van input voor Buurtuitvoeringsprogramma’s of concrete thema’s in dialoogbijeenkomsten, is maar mondjesmaat gebeurd. Bewoners worden dus nog niet vaak betrokken in het stellen van prioriteiten voor de buurt. De inspanningen van de meeste stadsdelen zijn op dit terrein minder dan vorig jaar. De corporaties werken in alle stadsdelen in coproducties met bewoners aan wonen en leefbaarheid. Voorbeelden daarvan vindt u in dit rapport. Coproducties zijn vaak het gevolg van bewonersinitiatieven die uitgroeien tot projecten waarbij verschillende partijen bijdragen door het beschikbaar stellen van fysieke ruimten, financiële middelen en menskracht. 3

Participatiepiramide

Sterke civil society Bewoner neemt zelf initiatieven

Coproductie Bewoner als actieve partner in concrete projecten

Interactie en dialoog Bewoner als ervaringsdeskundige en mede-eigenaar wijkaanpak

Informeren Bewoner als consument Nieuwe Maan ©

Werkwijze Mede op grond van de evaluatie van de bewonersinitiatieven in 2009 is de werkwijze met het budget bewonersinitiatieven gewijzigd en zijn er eind 2009 en in 2010 de volgende ontwikkelingen te zien: In alle buurten zijn extra inspanningen gedaan om moeilijk bereikbare doelgroepen te betrekken (lager opgeleiden, vrouwen, jongeren). Een aantal stadsdelen heeft de aanvraagprocedure vereenvoudigd en de ondersteuning bij het aanvragen is ook verbeterd. Veel stadsdelen hebben initiatiefnemers met elkaar in contact gebracht. Dit heeft geleid tot het onderling motiveren, inspireren en leren van elkaar. De rol van bewoners in de toekenning van het budget is toegenomen. In meer buurten dan vorig jaar wordt met regiegroepen of wijkdenktanks gewerkt, waarin bewoners (mee)beslissen over de honorering van initiatieven. In de regiegroepen zitten ook professionals. Zij hebben niet altijd een stem in de toekenning. Sinds dit voorjaar heeft ook Geuzenveld-Slotermeer besloten om met een regiegroep te gaan werken.

4

In

sommige buurten worden bewoners door middel van verkiezingen betrokken bij de honorering van initiatieven. Alleen in de Baarsjes (voor een deel van het budget) en de EGK-buurt in Zuidoost worden bewoners niet betrokken in het besluitvormingsproces over de toekenning van de budgetten. Meer bewoners en meer verschillende bewoners dienen aanvragen in. Er is een lichte kwalitatieve verbetering zichtbaar: meer structurele initiatieven, meer bewoners die profiteren van initiatieven en bredere thematiek (ook ontmoetingsactiviteiten hebben vaak een thema meegekregen). Door de fusie van de stadsdelen per 1 mei 2010 is er een nieuwe oriëntatie nodig op de werkwijze. In de tweede helft van 2010 zullen keuzes gemaakt worden voor de werkwijze in 2011.

Amsterdamse Wijkaanpak

Feiten en Cijfers De digitale monitor Bewonersinitiatieven (www.bewonersinitiatieven.nl) maakt voor bestuurders en bewoners inzichtelijk welke bewonersinitiatieven in Amsterdam worden uitgevoerd. De monitor houdt onder andere bij in welke fase het project zich bevindt, hoe hoog de subsidie is en op welke wijze de bewoners een bijdrage leveren aan het verbeteren van de buurt. De in deze rapportage genoemde cijfers komen uit de monitorrapportage Bewonersinitiatieven van juni 2010 (Dienst Onderzoek en Statistiek).

Aantal aanvragen Tussen 1 juli 2009 en 30 juni 2010 zijn 814 aanvragen voor bewonersinitiatieven gehonoreerd. Daarnaast zijn op 30 juni 2010 nog ongeveer 20 aanvragen in behandeling, waarvan nog niet bekend is of ze worden gehonoreerd. Van 77 aanvragen is bekend dat deze zijn afgewezen.

Van alle initiatieven die zijn aangevraagd in de eerste helft van 2010 is de helft van de toegekende bedragen lager dan € 2.490 (2009: € 2.750) en 7% hoger dan € 10.000 (2009: 13%). Aan vijf initiatieven is € 50.000 of meer toegekend. Het gaat om een geveltuinenproject, het opknappen van Kas Keerweer en Social Sofa’s in de basisscholen in De Baarsjes.

Gehonoreerde aanvragen naar stadsdeel en periode van indienen aanvraag, juni 2010 september 2008 - juni 2009

juli - december 2009

januari - juni 2010

totaal

Amsterdam-Noord

43

137

70

250

Bos en Lommer

27

42

15

84

De Baarsjes

71

62

111

244

Geuzenveld-Slotermeer

80

51

86

217

Oost-Watergraafsmeer

16

8

9

33

Osdorp

32

8

45

85

Slotervaart

68

17

52

137

Zeeburg

18

0

29

47

Zuidoost

15

21

15

51

vouchersysteem

27

15

21

63

397

361

453

1.211

totaal

In alle wijken van de wijkaanpak worden bewonersinitiatieven gefinancierd vanuit het budget van de wijkaanpak. Daarnaast konden bewoners van Venserpolder, de Reimerswaalbuurt en de Dapperbuurt gebruik maken van het budget voor het Vouchersysteem. Via dit systeem zijn tussen 1 juli 2009 en 30 juni 2010, 36 aanvragen gehonoreerd.

Ook in Geuzenveld-Slotermeer zijn twee grote projecten gehonoreerd: de realisatie van het van Eesterenmuseum en een DNA-project voor veiligheid. Looptijd bewonersinitiatieven De monitor bewonersinitiatieven houdt bij hoe lang de termijn is waarop de bewonersinitiatieven effect sorteren in een buurt.

Het gemiddelde bedrag per gehonoreerde aanvraag daalt. Voor het budget van 2008 - 2009 was het gemiddelde budget € 5.950 per initiatief. Dit is voor het budget in de eerste helft van 2010 € 3.791. De gemiddelde bedragen variëren sterk per stadsdeel (zie budgetten per initiatief). Bewonersparticipatie in de wijkaanpak 2010

5

Budgetten per initiatief

Looptijd gehonoreerde bewonersinitiatieven aangevraagd eerste helft 2010

gemiddeld bedrag 2008 / 2009

2010

Amsterdam-Noord

5.625

3.642

Bos en Lommer

6.568

0

De Baarsjes

4.084

4.191


5.268

2.202

Oost-Watergraafsmeer

7.475

11.000

Osdorp

8.077

3.339

Slotervaart

2.301

1.667

Zeeburg

15.865

6.109

Zuidoost

12.061

7.152

vouchersysteem

9.690

4.526

totaal

5.950

3.791

2%

Hierbij worden de volgende categorieën gehanteerd: Eenmalig of kortdurend incidenteel Projecten die eenmalig zijn of heel beperkt in de tijd, zodat ze een incidenteel karakter houden. Maximaal 2 keer. De voorbereidingstijd door de initiatiefnemer telt hierbij niet mee. Terugkerend of langdurend Projecten die gedurende langere tijd plaatsvinden en/of die een regelmatig terugkerend karakter hebben. Minimaal 3 keer. Eenmalig of kortdurend, met structureel of langdurend effect Fysieke projecten/openbare ruimte met structureel karakter of langdurend effect. Het gaat hier om projecten die iets tastbaars opleveren, die blijvend of een tijd lang aanwezig zijn in de openbare ruimte. Ongeveer de helft van de initiatieven heeft een eenmalig of kortdurend resultaat. Daarna zijn de terugkerende of langdurende initiatieven de grootste categorie. Het aandeel eenmalige of kortdurende projecten is in 2010 lager (49%) dan in 2009 (58%). Het aandeel terugkerende of langdurende projecten is in 2010 met 34% juist een stuk hoger dan in 2009 (19%).

34%

49%

15% eenmalig

of kortdurend kortdurend met langdurend effect terugkerend of langdurend niet bekend

Thema’s De monitor bewonersinitiatieven houdt per initiatief bij via welk thema het project een bijdrage moet leveren aan het verbeteren van de buurt. Drie van de tien bewonersinitiatieven (30%) in de eerste helft van 2010 leveren een bijdrage aan het thema ‘prettig samenleven’. Daarna komen ‘recreatie en sport’ (15%) en ‘empowerment en talentontwikkeling’(13%) het meest voor. Voor de thema’s wonen, veilig en werken & economie worden met 1% of minder de minste bewonersinitiatieven uitgevoerd.

Bewonersinitiatieven eerste helft 2010 naar thema (alle aanvragen, n=505) prettig samenleven recreatie en sport empowerment en talentontwikkeling educatie cultuur schoon, heel en mooi gezondheid combinatie wonen veilig werken en economie anders niet bekend %

6

0

5

10

15

20

25

30


Er zijn verschillen tussen de stadsdelen in de thema’s waarbinnen bewonersinitiatieven worden uitgevoerd. Opvallend is Geuzenveld-Slotermeer, waar 56% van de initiatieven gericht is op prettig samenleven. Zeeburg heeft relatief veel projecten op het gebied van talentontwikkeling en empowerment (41%), terwijl de bewoners in Oost-Watergraafsmeer veel oog hebben voor cultuur (33%).

Doelgroep gehonoreerde bewonersinitiatieven eerste helft 2010 naar leeftijdscategorie 13%

2%

8% 52%

18% Prettig samenleven en empowerment & talentontwikkeling zijn de enige thema’s die in ieder stadsdeel terugkomen. De thema’s wonen, veilig en werken & economie ontbreken bij de meerderheid van de stadsdelen.

7% alle

leeftijden jongeren kinderen

ouderen volwassenen niet

bekend

Gehonoreerde aanvragen bewonersinitiatieven eerste helft 2010 naar stadsdeel en thema Aantal deelnemers Voor 61% van de bewonersinitiatieven in de eerste helft van 2010 is bekend hoeveel bewoners aan het initiatief hebben deelgenomen. Van deze projecten bereikt 78% 11 tot 100 deelnemers, met een gemiddelde van ongeveer 50 deelnemers per initiatief. Een klein deel van de projecten (8%) heeft tien of minder deelnemers. Er zijn ook initiatieven zonder deelnemers. Dit zijn vaak fysieke projecten, zoals het plaatsen van geraniumbakken. Ruim één op de zeven de initiatieven (14%) heeft meer dan 100 deelnemers.

100 90 80 70 60 50 40 30 20

Doelgroep gehonoreerde bewonersinitiatieven eerste helft 2010 naar sekse

combinatie e.d. wonen werken en economie veilig schoon, heel en mooi recreatie en sport

Zuidoost

Zeeburg

Vouchersysteem

Slotervaart

Osdorp

Geuzenveld -Slotermeer Oost-Watergraafsmeer

De Baarsjes

Bos en Lommer

0 %

Amsterdam -Noord

10

12%

2%

1%

prettig samenleven gezondheid empowerment en talentontwikkeling educatie cultuur

85% gemengd

vrouw

man

niet

bekend

Doelgroepen Ruim de helft van de bewonersinitiatieven is bedoeld voor bewoners van alle leeftijden, terwijl de andere helft zich richt op een specifieke leeftijdscategorie. In de meeste gevallen (18%) gaat het dan om kinderen. Van de initiatieven richt 13% zich op een bepaald geslacht. In bijna alle gevallen gaat het om bewonersinitiatieven voor vrouwen (12%).


7

Het voucherexperiment in Amsterdam Bewoners aan het stuur Het voucherexperiment is eind 2008 gestart door de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) in samenwerking met het Amsterdams Steunpunt Wonen (ASW). Met behulp van de Vogelaargelden bestemd voor de G31 zijn vooral die buurten uitgekozen die buiten de aandachtsgebieden vallen, maar wel behoefte hebben aan extra steun en stimulans. In 2009 werd het experiment uitgevoerd in de Dapperbuurt, Venserpolder en Reimerswaal. In 2010 heeft de HA het experiment voortgezet in de Dapperbuurt en Venserpolder. De HA heeft daarnaast, in samenspraak met de gemeente, een nieuwe buurt gekozen voor het voucherexperiment: Holendrecht.

In Osdorp is de werkwijze uit de Reimerswaalbuurt grotendeels overgenomen door het stadsdeel voor alle buurten van de wijkaanpak (zie het hoofdstuk over Nieuw-West). Voormalig stadsdeel de Baarsjes heeft voor een deel van het budget in 2010 met het vouchersysteem gewerkt (zie het hoofdstuk over West).

De

In het voucherexperiment hebben bewoners rechtstreeks invloed op de besteding van het budget. Een regiegroep van bewoners uit de buurt beslist over de aanvragen, hierin geadviseerd door een vertegenwoordiging van stadsdeel, het opbouwwerk en de HA. Voor projecten boven de 10.000 euro moet een wijkraadpleging worden georganiseerd. Bewoners krijgen bij goedkeuring van hun initiatief waardebonnen (vouchers) waarmee zij de kosten van hun initiatief kunnen declareren bij het ASW, die de betalingen rechtstreeks afhandelt.

Venserpolder

De HA heeft het experiment in april en mei 2010 extern laten evalueren door Mexit. De resultaten van dit onderzoek zijn aangeboden aan de wethouder. De belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn: Het

systeem is laagdrempelig en daardoor is het gelukt om veel bewoners te stimuleren om een initiatief in te dienen. De leereffecten voor bewoners waren groot. Een van de belangrijkste effecten is een toegenomen leefbaarheid en levendigheid in de buurt. Door een succesvol project neer te zetten heeft de HA bewezen dat de bewonersparticipatie toeneemt door het vouchersysteem.

8

ambtenaren hebben ervaren dat bewoners tot veel in staat zijn en goede afwegingen kunnen maken voor het verbeteren van hun buurt.

Hieronder volgt per buurt een verslag van de resultaten en werkwijze.

Resultaten bewonersinitiatieven In Venserpolder valt het op dat veel projecten van vorig jaar doorontwikkeld worden en nieuwe aanvragen opleveren. Veel projecten worden door dezelfde mensen ingediend. Opvallend is ook dat bijna alle projecten onder de 10.000 euro blijven. Een verklaring hiervoor kan zijn dat indieners bewust onder het bedrag blijven waarvoor een wijkraadpleging gehouden moet worden. Ook is het gemiddelde bedrag dat toegekend is omlaag gegaan, omdat de regiegroepen veel bewoners een kans willen geven. In Venserpolder waren vorig jaar veel initiatieven voor kinderen. Dit jaar is er een verschuiving zichtbaar naar projecten voor jongeren: sociale vaardigheidstrainingen, coaching, sollicitatievaardigheden, en een project waarin de relatie tussen ouders en kinderen centraal staat. Er worden ook veel fysieke projecten ingediend, zoals speelplekken, een fontein en een kunstwerk. Bij sommige projecten vraagt de regiegroep aan de aanvragers om elders aanvullende financiering te regelen. Voor een speelplek in de buurt wordt op dit moment nog gelobbyd bij de


corporaties om de begroting rond te maken. Het stadsdeel en de corporaties spelen een belangrijke rol in deze lobby. Door de bewonersinitiatieven zijn bewoners van Venserpolder het buurtcentrum ‘t Spinnewiel veel meer gaan gebruiken. De Alliantie heeft de keuken opgeknapt zodat er ook kooklessen gegeven kunnen worden. De wijkcoördinator van Eigen Haard zit ook vaak in dit buurthuis en ondersteunt bewoners bij hun initiatieven.

dit jaar de regiegroep. Daarvan zijn medio 2010 vier bewoners overgebleven. Er is geen corporatieadviseur betrokken, wel een wijkcoördinator van het stadsdeel die contacten onderhoudt met de vijf corporaties in Venserpolder. De stadsdeelambtenaar in de regiegroep onderwerpt de ingediende initiatieven aan een lichte toets. Vooral als er vergunningen nodig zijn voor een initiatief kan het, om teleurstellingen te voorkomen, nuttig zijn dat het stadsdeel vooraf een advies uitbrengt.

Een greep uit de bewonersinitiatieven in Venserpolder Bewoners ontmoeten elkaar Samen koken. Een bewoner gaat vrouwen uit de buurt stimuleren om samen te koken en met elkaar te praten over de buurt, opvoeding etc. De keuken van ’t Spinnewiel is met medefinanciering van de Alliantie opgeknapt. Empowermentcursus: twaalf Afrikaanse vrouwen volgden de cursus waarin zij eerst hun innerlijke krachten en talenten ontdekten en daarna buiten hun grenzen durfden te treden. Uit de groep is een vervolgaanvraag gekomen voor een cursus budgetteren.

Bewoners in de regiegroep worden ondersteund door het ASW. In de uitvoering worden de bewoners ondersteund door het ASW en het wijksteunpunt wonen (met behulp van extra middelen van het stadsdeel). Daarnaast is er een toenemende betrokkenheid zichtbaar van het stadsdeel en de corporaties bij het voorbereiden en uitvoeren van initiatieven. De wijkcoördinator van het stadsdeel speelt in Venserpolder een actieve rol en ook de corporaties, bijvoorbeeld door het faciliteren van een Buurtetiquette-project, dragen bij aan een speelplekje en het verbeteren van de inrichting van buurtcentrum ’t Spinnewiel.

Opknappen van de buurt Verfraaien gevels. Een bewoner zocht uit hoe ornamenten uit verschillende culturen blinde gevels kunnen opsieren. Met de Key is hij overeengekomen een kopgevel te versieren.

Dapperbuurt

Aandacht voor kinderen Huiswerkbegeleiding: 22 leerlingen van de basisscholen Het Klaverblad en De Schakel hebben deelgenomen aan de huiswerkklassen die door ‘Educativo’ zijn georganiseerd. Ouderbetrokkenheid was een belangrijke component van de begeleiding. Er waren twee ouderavonden gekoppeld aan de huiswerkbegeleiding. De kinderen hebben bij de afronding in juni een certificaat ontvangen van de portefeuillehouder onderwijs. Aandacht voor ouderen Op initiatief van bewoners komt er een jeu de boulesbaan bij de Venser. De bewoners gaan er zelf wedstrijden organiseren om ouderen op een leuke manier met elkaar in contact te brengen. Werkwijze In Venserpolder is de samenstelling van de regiegroep gewisseld. Drie bewoners uit de oude regiegroep en drie nieuwe bewoners vormden begin


Resultaten bewonersinitiatieven In de Dapperbuurt zijn dit jaar veel initiatieven van bewoners die vorig jaar ook een project indienden. Veel initiatieven hebben betrekking op jongeren en kinderen. Vaak zijn de projecten creatief of kunstzinnig van aard. Een nieuwe bewonersgroep is bereikt door de bewonersinitiatieven. Dit is een groep Malinese bewoners die een multicultureel evenement op het Dapperplein organiseert. Een greep uit de bewonersinitiatieven in de Dapperbuurt Film: ‘Hier in de Dapperbuurt’. Filmmaker Floris Paalman gaat in deze film op ontdekkingsreis in zijn eigen buurt om de vraag te beantwoorden waarin de betrokkenheid met de omgeving naar voren komt. De film toont interviews met bewoners en hun initiatieven voor de buurt en is in mei gepresenteerd op het documentaire festival in het Tropenmuseum. Kijk in de Dapperbuurt. Fotoworkshops voor buurtbewoners van jong tot oud. Na instructies gaan bewoners onder begeleiding van een professionele fotograaf de buurt in om deze te fotograferen. Er was

9

ook een speciale kindergroep, mede georganiseerd door kinderwerk van Dynamo. Exposities van het gemaakte werk hangen in kunstvitrines aan het hek van het Oosterpark, ook een bewonersinitiatief. Ouderendag. Speciaal voor de ouderen in de buurt werd een middag georganiseerd met het zwanenkoor, Surinaamse muziek, spelletjes en eten en drinken. De Dapperbuurt heeft een bejaardenhuis, maar er wordt nooit iets georganiseerd voor de ouderen. Een dame die zelf 65+ is en het idee heeft dat veel ouderen eenzaam zijn, organiseerde dan ook voor deze doelgroep een leuke middag waarbij men elkaar kon leren kennen. Kluslessen voor vrouwen. Vrouwen leren hoe ze simpele klusjes kunnen doen waarvoor je geen ‘mannetje’ inhuurt. Vrouwen die alleen zijn blijven vaak zitten met allerlei klusjes en zijn afhankelijk van familie of vrienden. Deze cursus dient dan ook om vrouwen onafhankelijker te maken en geld te besparen (empowerment en emancipatie).

voetbaltoernooi, leesclub, huiswerk plus, jeugdtalentenuitwisseling tussen Gein, Reigersbos en Holendrecht, etc. Jongerenactiviteiten: ‘Pimp my clothes’ , lifecoaching, vormingsweekend Peer to Peer (zeer moeilijk bereikbare jongeren), empowermentproject boksen, oprichten van een jongerenplatform. Vrouwenactiviteiten: empowerment (voor vrouwen die sociale en psychische problemen hebben), sport en fitness (voor vrouwen met overgewicht). Cultuur: Holendrecht festival, speedpainting. Ouderen: ouderendag.

Werkwijze De regiegroep in de Dapperbuurt is voortgezet met dezelfde vijf bewoners. Woningcorporatie de Key en het stadsdeel zitten ook in de regiegroep. Bewoners worden bij het aanvragen van initiatieven ondersteund door het ASW. Bij de uitvoering van projecten worden bewoners ondersteund door het opbouwwerk (Dynamo). Ook de Key ondersteunt veel bewonersinitiatieven. Ze schakelen daarbij soms andere corporaties in.

De regiegroep in Holendrecht is een zeer actieve groep mensen die dit voorjaar is begonnen met de werving van initiatieven. De regiegroep organiseert zelf spreekuren in de buurt om bewoners te begeleiden bij de uitvoering. De spreekuren zijn in de Buurtentree van Stadgenoot waar de regiegroep ook vergadert.

Werkwijze In Holendrecht is dit jaar gestart met het vouchersysteem en is een regiegroep met (inmiddels) negen vaste leden gestart. De groep is divers en ook jongeren tussen de 20 en 25 jaar hebben zitting. Ook de corporatie en het stadsdeel zijn vertegenwoordigd in de regiegroep.

Budget

Holendrecht Resultaten bewonersinitiatieven Holendrecht heeft in mei 2010 een energieke start gemaakt met het vouchersysteem. Binnen korte tijd waren er circa 65 aanvragen voor een veel hoger bedrag dan beschikbaar was. Om zoveel mogelijk aanvragen te honoreren is het gemiddeld toegekende bedrag rond de 5000 euro. In Holendrecht zijn de bewonersinitiatieven gericht op de hele wijk. Er is een gezonde mix tussen de verschillende leeftijdsgroepen in de wijk. De regiegroep Holendrecht heeft bij de toekenning geprobeerd om een diversiteit aan projecten te krijgen die bijdragen aan de verbetering van de leefbaarheid en de verbetering van het imago van de buurt. Een greep uit de bewonersinitiatieven in Holendrecht Zomervakantieactiviteiten voor kinderen, waaronder een schoonmaakactie in samenwerking met boerderijen, ‘kinderbarbecue’, kinder hofjes10

Budgetten Voucherexperiment

2008

2009

2010

276.000

276.000

276.000

Gemiddelde bedrag per initiatief

Voucherexperiment

20082009

2010

9.690

4.526

Aantal gehonoreerde initiatieven Juli 2009 t/m juni 2010 Voucherexperiment

36


West

Buurten Chassébuurt, Mercatorbuurt, Jan Maijenbuurt, Does Tromp en Geuzenbuurt, Robert Scott, Gulden Winckel, Erasmuspark, Gibraltar, Kolenkit, Landlust Samenwerkende partijen De bewoners, Stadsdeel West, Ymere, Eigen Haard, de Key, Rochdale, Stadgenoot, Far West, Stichting Dock, Stichting Buurtparticipatie, Stichting Akros, Amsterdams Steunpunt Wonen (ASW), BOOT, ondernemers en vrijwilligersorganisaties.

Bos en Lommer Resultaten bewonersinitiatieven In Bos en Lommer zijn meer initiatieven opgehaald en hebben meer verschillende bewoners projecten ingediend. De thematiek is verbreed, met name meer culturele initiatieven en projecten voor en door ouderen. Ten opzichte van vorig jaar zijn veel jongeren actief geworden en veel ‘nieuwe stedelijken’ zetten zich actief in voor de buurt. Wat verder opvalt, is dat er door bewoners wordt voortgeborduurd op successen van vorig jaar. Enerzijds worden initiatieven verduurzaamd, anderzijds worden nieuwe initiatieven geïnspireerd door de projecten van vorig jaar en borduren deze voort op de thema’s, doelgroepen en resultaten. Een greep uit de bewonersinitiatieven De huiswerkklas in de Robert Scottbuurt heeft zich ontwikkeld tot buurthuis met nieuwe activiteiten. Vrouwenempowerment Robert Scott: uit de groep vrouwen, die initiatief namen voor de huiswerkklas, zijn vele nieuwe initiatieven geboren. Operatie Periscoop bestond uit een serie workshops voor kinderen die waren gericht op het perspectief op hun leefomgeving. Op creatieve en uitdagende wijze (onder begeleiding van ruimtelijke professionals) werden kinderen geprikkeld na te denken over hun leefomgeving. De serie workshops werd afgesloten met een tentoonstelling in de Openbare Bibliotheek. Daar is het door de kinderen zelf gemaakte materiaal (kijkdozen, creatieve oplossingen) getoond. Ook is er een boek gemaakt met daarin een samenvatting van de verhalen van de kinderen en een deel van hun kunstwerken. Op de website van Buurtparticipatie is het boek te downloaden: www.buurtparticipatie.nl. Muurschildering Tijl Uilenspiegelstraat. Op initiatief van een buurtbewoonster is de donkere en ongure Tijl Uilenspiegelstraat opgeknapt. Enerzijds door betere verlichting en een herprofilering, anderzijds door het maken van muurschilderingen samen met buurtbewoners en basisschoolkinderen. Na een lange weg langs de instituties zijn de eerste panelen inmiddels onthuld en is de straat aanzienlijk opgefleurd. Computerwijk Bos en Lommer: verschillende initiatieven (voor met name ouderen en vrouwen) om op een eenvoudige, maar doeltreffende manier te leren omgaan met de computer. Landlust Kidz Journaal. Een groep kinderen in de leeftijd van 7 t/m 12 jaar maakt een serie videoopnamen over thema’s die in de buurt spelen. Deze groep wordt getraind en begeleid in het totale proces wat bij het maken van een item 12

komt kijken. De deelnemers formuleren gezamenlijk een aantal thema’s. Daarna leren zij hoe je een interview moet voorbereiden en afnemen, welke opnametechnieken je kunt gebruiken en hoe een filmpje wordt gemonteerd. Gedurende dit proces wordt beroep gedaan op de creativiteit van de deelnemers. Zij leren samen te werken en hoe je gestructureerd te werk kunt gaan. Foto-expositie ‘Small is beautiful’. Vanuit de kernwoorden vrouwenemancipatie en intercultureel samenwerken is een groep van tien vrouwen met diverse culturele achtergronden samen aan de slag gegaan om de alledaagse dingen in de buurt te fotograferen. Een professionele fotografe leerde de vrouwen hoe je tot het beste resultaat kunt komen. De vrouwen zijn door hun eigen wijk gaan wandelen en hebben de buurt in beelden vastgelegd. Er is een leuk en hecht contact tussen de vrouwen onderling ontstaan. Veel uitwisseling van ervaringen en het gezamenlijk optreden versterken de vrouwen ook van binnenuit. De foto’s worden in het stadsdeelkantoor geëxposeerd. Participatie breed Vaste overlegstructuren Bos en Lommer heeft in de zes buurten van de wijkaanpak vaste bewonersoverleggen. Daar vond de terugkoppeling van bewonersinitiatieven plaats. Bewoners zijn in de buurtoverleggen veel actiever geworden en door de discussies bepalen zij daar mede de agenda van de wijkaanpak. De input van bewoners uit de bewonersoverleggen is gebruikt voor de Buurtuitvoeringsprogramma’s per buurt. Het lukt steeds beter om mensen mee te nemen in de zwaardere opgaven van het stadsdeel en het blijkt dat bewoners steeds vaker bereid zijn om te investeren in de belangrijke zaken in de buurt. Coproductie De agenda van het bewonersoverleg gaat daadwerkelijk over de agenda van de wijk en bewoners en professionals werken hier echt samen aan. Het nieuwe buurthuis dat voortkomt uit de huiswerkgroep is hier een goed voorbeeld van. Maar er zijn ook andere uitvoeringsprojecten waar vitale coalities met bewoners worden gesmeed: De Kolenkitbuurt en de Robert Scottbuurt hebben enthousiaste bewonersgroepen die actief betrokken zijn. In de Gulden Winckelbuurt is een participatietraject opgezet om samen met bewoners te werken aan de toekomst van de ‘scholendriehoek’. Het participatietraject van Stadgenoot bij de vernieuwing van Bosleeuw Midden is voortgezet.


In

een aantal buurten zijn sociale programma’s ontwikkeld in samenwerking met bewoners. Op het Veiligheidsfestival in mei (georganiseerd door politie, stadsdeel en Rochdale) is de samenwerking tussen bewoners en professionals met betrekking tot de veiligheid versterkt. Bewoners, vrijwilligers en professionals van verschillende organisaties werken in het nieuwbouwcomplex Scala samen om dit complex zowel in fysiek als in sociaal opzicht een succes te laten zijn. Werkwijze bewonersinitiatieven Het bewonersbudget is verdeeld over de zes buurten van de wijkaanpak. Ideeën worden opgehaald met de bakfiets en er zijn spreekuren bij stichting Buurtparticipatie om te helpen met de aanvraag en de begroting. Bewoners die een initiatief indienen kunnen hulp krijgen bij het presenteren van hun initiatief tijdens de initiatievenmarkt. Daar stemmen bewoners over de ingediende initiatieven. Deze werkwijze stond vorig jaar al in de steigers, maar is het afgelopen jaar verder uitgewerkt waardoor het zijn vruchten heeft afgeworpen. Bewoners beslissen nu echt zelf. Hoe werkt het precies? In elke buurt is één keer per jaar een verkiezing tijdens een initiatievenmarkt die op verschillende plekken in de buurt neerstrijkt. Deze verkiezingen waren van oktober tot december 2009 en worden in 2010 eveneens weer in het najaar gehouden. De ingediende initiatieven worden eerst getoetst aan de criteria (zie rapportage 2009). Vervolgens worden bewoners geholpen bij de uitwerking ervan. De overgebleven initiatieven worden in alle buurten in stemming gebracht. In 2009 werden de verkiezingen op verschillende manieren gehouden, om zoveel mogelijk recht te doen aan de eigen buurtdynamiek. Dit jaar zijn de verkiezingen op verschillende plekken in de buurten om zoveel mogelijk bewoners te bereiken. Het verdeelde geld wordt beschikt naar de stichting Buurtparticipatie die de bewoners ondersteunt bij de uitvoering. De meerwaarde van deze methode is dat er veel bewoners bereikt worden waarmee geen contact is in de reguliere overleggen. Elke stem betekent een gesprek. Een gesprek over de initiatieven en over wat bewoners bezighoudt. Daarnaast is bij veel bewoners belangstelling gewekt voor de wijkaanpak en bewonersoverleggen.


De Baarsjes Resultaten bewonersinitiatieven Bewoners in de Baarsjes hebben sinds eind 2009 veel bewonersinitiatieven ingediend. Tot dan toe was het aantal gehonoreerde initiatieven in de Baarsjes achtergebleven bij de andere buurten. Er is een enorme inhaalslag gemaakt. De meeste bewonersinitiatieven zijn net als vorig jaar gericht op ontmoeting. Er werden minder feesten gehonoreerd en er waren meer initiatieven met thema’s gericht op onder meer groen, empowerment, kinderactiviteiten en verbetering van de openbare ruimte. Er zijn nieuwe doelgroepen bereikt, vooral jongeren en niet-westerse allochtone vrouwen. Een greep uit de bewonersinitiatieven Marokkaanse vrouwen hebben rondom het Columbusplein allerlei ontmoetingen, voorlichting en kinderactiviteiten georganiseerd. Op de Admiraal de Ruyterweg is een kas met moestuin voor bewoners gebouwd. Een binnenterrein is verfraaid met kunst. ‘Koken voor een prikkie’: vrouwen die bij de voedselbank werken geven kookles in Akros en de Tagerijn. De Key heeft een buurtfeest in de Mercatorbuurt (Jan Meierplein) meegefinancierd en ook gefaciliteerd. ‘Move to improve’ biedt jongeren danstrainingen aan om hen te stimuleren tot bewegen. Een Marokkaanse vrouw geeft buurtbewoners een cursus milieuvriendelijk huishouden. Sporten met moeders. Omdat moeders niet veel tijd hebben om te sporten is er een groep opgericht die onder schooltijd sportles kreeg. Daarnaast kregen zij voorlichting over gezondheid en beweging. Een deel van de vrouwen kreeg airobicsles en een ander deel deed mee aan een pilot bij het vrouwenfitnesscentrum in de Vancouverstraat. Op dit moment willen dertig vrouwen een vervolg op dit project. Kijk- en luisterpalen. Samen met het ‘Historisch Archief de Baarsjes’ hebben bewoners een paal bedacht die overal in de buurt neergezet kan worden. Op deze mobiele paal zijn korte interviews met bewoners van de buurt te zien en items over de geschiedenis van de buurt. Het verzamelen van de verhalen gebeurt via workshops op basisscholen, via de praatpaalfunctionaliteit. De kijken luisterpaal heeft een ingebouwde webcam en touchscreen, waarmee bezoekers ook zelf een boodschap kunnen achterlaten.

13

Resultaten participatie breed Dankzij de initiatieven van bewoners heeft het stadsdeel nu een beter zicht op de vraag en behoefte van bewoners in de wijk. Zo geven niet-westerse allochtone vrouwen aan behoefte te hebben aan structureel aanbod. Vanuit het stadsdeel worden nu de mogelijkheden onderzocht van een vrouwencafé als knooppunt voor tal van op vrouwen gerichte activiteiten. De bewonersinitiatieven hebben ook tot gevolg dat bewoners leren participeren in de woon- en leefomgeving. Er is een grote toename van participerende bewoners die voorheen niet actief waren. Daarmee stijgt de verantwoordelijkheid en het probleemoplossende vermogen van bewoners. Het stadsdeel heeft de indruk dat, doordat bewoners moeten samenwerken bij het indienen van initiatieven, dit toegevoegde waarde heeft voor de sociale cohesie in het stadsdeel. Werkwijze Medio 2009 heeft het stadsdeel De Baarsjes, vanwege de teleurstellende resultaten, een aantal ingrijpende wijzigingen doorgevoerd in de wijze waarop wordt omgegaan met bewonersinitiatieven: Het reglement is versoepeld, de formulieren zijn vereenvoudigd en de reactietijd is verkort tot een termijn van anderhalve week. Ook de gevraagde verantwoording van kleine initiatieven is minder streng. Het stadsdeel is veel actiever de wijk ingegaan om contact te maken en te onderhouden met bewoners. Hiervoor is een ambtelijk team samengesteld dat bijvoorbeeld bij scholen, vrouwengroepen, Turkse- en Marokkaanse stichtingen en Meneer de Wit is langsgegaan. De participatiemakelaar van stichting Dock ging ook vaker de buurt in met de bakfiets. Voor een deel van het budget is met het vouchersysteem gewerkt (120.000 euro). Het stadsdeel heeft hiervoor het ASW ingehuurd, dat samen met Dock een regiegroep heeft opgezet die uit vijf bewoners bestond. Het vouchersysteem is vooral ingevoerd voor de duurdere initiatieven van meer dan 10.000 euro, maar er zijn ook minder dure initiatieven gehonoreerd. Sinds het najaar 2009 tot aan de zomer van 2010 is de regiegroep vijf keer bij elkaar geweest en heeft deze het hele beschikbare bedrag besteed. Meer initiatieven betekent ook meer ondersteuning. Zowel de participatiemakelaar bij Dock als het ambtelijk team heeft meer tijd besteed aan ondersteuning.

14

In de Baarsjes worden bewoners bij de uitvoering van hun initiatieven ondersteund door ASW en stichting Dock. De Baarsjes heeft vier keer per jaar regulier overleg met bewoners in vier verschillende buurten.

Na de fusie De werkwijze bewonersinitiatieven is dit jaar in de twee voormalige stadsdelen na de fusie ongewijzigd gebleven. Voor bewoners is er niets veranderd. Een plan voor een nieuwe methodiek voor het budget van 2011 wordt ontwikkeld. In West is buurtgericht werken de dagelijkse praktijk. Dat wil zeggen dat er in alle buurten buurtcoördinatoren zijn aangesteld.

Budget Budgetten 2008

2009

2010

Baarsjes

287.040

396.562

396.562

Bos en Lommer

316.066

436.410

436.410

Gemiddelde bedrag per initiatief 20082009

2010

Baarsjes

4.084

4.191

Bos en Lommer

budget wordt verdeeld in 6.568 najaar 2010 Aantal gehonoreerde initiatieven Juli 2009 t/m juni 2010

Baarsjes

173

Bos en Lommer

57


Huiswerkklas Robert Scott Op initiatief van twee moeders is in het voorjaar van 2009 gestart met een huiswerkklas voor de basisschoolgroepen vier tot zeven in de Robert Scottbuurt. Onder ouders was behoefte aan huiswerkondersteuning omdat zij het Nederlands onvoldoende machtig zijn om hun kinderen voldoende te kunnen begeleiden. Al snel bleek er meer animo dan plaats en ontstond een wachtlijst.

In stadsdeel West werkt de stichting Buurtparticipatie als netwerkbeheerder om mensen en instanties bij elkaar te brengen. ‘Ons doel is om de sociale en maatschappelijke participatie van bewoners te bevorderen’, vertelt buurtcoördinator Jan van den Dries. ‘We zijn een onafhankelijke stichting die het netwerk van de sociale infrastructuur beheert en organiseert.’ Ook faciliteert Buurtparticipatie activiteiten voor en door bewoners. Vanuit de buurt-


gerichte accommodaties maakt de stichting individuele dienstverlening en groepsgerichte participatieactiviteiten mogelijk. ‘Bovendien zorgen we dat bewoners toegang krijgen tot de nodige informatie en voorlichting die voor hen van belang is’, aldus Jan van den Dries. ‘Op die manier weten bewoners zich serieus genomen omdat ze de mogelijkheid krijgen mee te praten en mee te doen.’

15

Contact

Trots

Messaouda el Hamdi en Khadija Lazaar kwamen in contact met Buurtparticipatie toen ze met het idee speelden om meer activiteiten voor vrouwen te organiseren. ‘We misten een plek in de buurt waar we gezellig konden samenkomen om koffie te drinken en te kletsen. Of om samen creatieve cursussen en taallessen te volgen’, vertelt Messaouda el Hamdi. Al pratend met andere vrouwen, merkten ze ook dat veel moeders zich zorgen maken over de schoolachterstand van hun kinderen. Khadija Lazaar: ‘Doordat veel vrouwen slecht Nederlands spreken en vaak ongeletterd zijn, kunnen zij hun kinderen moeilijk helpen met hun huiswerk. Daar wilden wij iets aan doen.’

Sinds begin april 2010 is de huiswerkklas uitgebreid omdat een nieuwe grotere accommodatie beschikbaar is gekomen. Mede door de grote toeloop voor deze activiteit en de vrouwenempowermentgroep is zo het nieuwe buurthuis RoSco ontstaan. De huiswerkklas bestaat nu uit 36 kinderen uit de groepen vier tot zeven. Zij komen twee keer per week twee uur bij elkaar in buurthuis RoSco om les te krijgen van een professionele huiswerkbegeleider. ‘De kinderen staan meestal al ver voor de les voor de deur, zo leuk vinden ze het hier’, aldus Messaouda. Khadija: ‘Afgelopen jaar zijn we ook begonnen met een aparte huiswerkklas voor groep acht. Die is vooral gericht op de Cito-toets. Ook er is speciale aandacht voor de schoolkeuze, zowel voor de kinderen als de ouders. Er zijn kinderen die hoger hebben gescoord op hun Cito-toets dan vooraf voorspeld. Daar zijn wij heel trots op.’

Aanmoedigen Buurtparticipatie heeft Messaouda en Khadija aangemoedigd om hun initiatief voor de huiswerkklas te presenteren tijdens een bewonersoverleg. Aan dit overleg nemen ruim dertig bewoners deel en het vindt zes keer per jaar plaats. Khadija: ‘Ik was heel zenuwachtig want ik had nog nooit voor zo’n grote groep mensen iets gezegd. Messaouda en ik zijn er met tien vrouwen naartoe gegaan om ons plan toe te lichten. Samen staan we toch sterker.’ De aanwezigen waren enthousiast over het voorstel, maar vonden dat de vrouwen nog onvoldoende hadden nagedacht over de kosten van het project. ‘Dus vroegen ze ons terug te komen om bij een volgend overleg een toelichting te geven op de financiën’, vertelt Khadija. ‘Jan heeft ons toen heel goed geholpen met al het papierwerk.’

Vrouwenempowerment Door de huiswerkklas krijgt ook vrouwenempowerment een flinke impuls. Er zijn veel nieuwe initiatieven geboren in buurthuis RoSco, zoals conversatielessen Nederlandse taal, sport en bewegen voor vrouwen (gekoppeld aan voorlichting over gezondheid en voeding), naailes, computerles en voorlichtingsbijeenkomsten over bijvoorbeeld opvoeding en inkomen. ‘We zijn meer zichtbaar’, zeggen Khadija en Messaouda. ‘Ook is de buurt leuker en levendiger. Dat vinden anderen blijkbaar ook, want we krijgen heel veel complimenten van bewoners.’

Kans Uiteindelijk besloot het Bewonersoverleg van de Robert Scottbuurt dat de huiswerkklas een kans moest krijgen. Jan van den Dries: ‘Zij zijn de gesprekspartners voor vertegenwoordigers van het stadsdeel en andere organisaties. Het Bewonersoverleg beslist ook over aanvragen voor het buurtbudget van tienduizend euro per jaar. Dit geld wordt gebruikt om verschillende initiatieven van bewoners te ondersteunen. De eerste maanden van de huiswerkklas zijn gefinancierd via het buurtbudget, daarna is het project verduurzaamd via de gelden voor bewonersinitiatieven.’

16


Oost

Buurten Indische buurt, Transvaalbuurt Samenwerkende partijen De bewoners, Stadsdeel Oost, Timorplein Community, Karrewiel Community, Stichting Indische Buurt in Bloei, Zakelijk Ondersteuningsnetwerk Indische Buurt, Dynamo, Eigen Haard, de Alliantie, Rochdale, Stadgenoot, Ymere, ondernemers, politie Amsterdam Amstelland, basisscholen, UWV Werkbedrijf, Albert Heijn en DWI.

Indische buurt Resultaten bewonersinitiatieven Vanaf januari 2010 zijn er in de Indische buurt drie belangrijke ontwikkelingen: 1. Een aantal bewonersinitiatieven uit 2009 is uitgegroeid tot voorzieningen in de buurt waar veel bewoners gebruik van maken: Studio 52nd – theaterschool Atelier K&K – werkplaats Buurtatelier Schaakschool Muziekschool in oprichting Vrouwensalon Het Karrewiel Deze projecten zijn zelfstandig geworden, hebben allemaal een professionele coördinator gekregen en hebben financiering elders (buiten het bewonersbudget) gevonden. 2. De bewonersnetwerken hebben zich verenigd en hebben in januari een ‘ Bod aan de buurt’ gedaan. Ze bieden het sociaal kapitaal aan van vier bewonersnetwerken (De Timorplein Community, de Karrewiel Community, Stichting Indische Buurt in Bloei, Zakelijk Ondersteuningsnetwerk Indische Buurt). 3. Er zijn in 2010 meer initiatieven ingediend dan in 2009. Ook nieuwe bewonersgroepen hebben initiatieven ingediend: Het aantal is gegroeid van 27 naar 46 ingediende initiatieven. Hier zijn er 19 van gehonoreerd. Nieuwe groepen bewoners, met name lageropgeleiden en jongeren hebben initiatieven ingediend. De initiatieven zijn vooral gericht op sociaal culturele verbetering. De kracht van de Indische buurt is de verbinding tussen de creatieve klasse en de lager opgeleide/ kansarme bewoners. Een greep uit de bewonersinitiatieven Voortkomend uit vorig jaar: De schaakschool heeft nu meer meisjes dan jongens die meedoen. Het ZinaPlatform heeft vrouwen in de wijk geactiveerd. Vijftien vrouwen hebben nu zelf een initiatief ingediend. Nieuwe initiatieven: MOI: een netwerk van (Hindoestaanse) vrouwen op zoek naar zelfstandigheid. Dit project heeft de publieksprijs gewonnen tijdens het Samen Indische Buurtfestival

18

Veel

groenprojecten – een Groen Netwerk is in ontwikkeling. De Rode Appel. Studenten geven huiswerkbegeleiding en advies aan pubers, ze begeleiden hen ook in ‘ burgerschap’. Streetsmart. Een project met jongeren van de straat. Asri. Het bevorderen van werkgelegenheid voor jongeren. De corporaties ondersteunen de gehonoreerde initiatieven met aanvullende financiering en met locaties. Een aantal initiatiefnemende bewoners is op dit moment in gesprek met Ymere en Eigen Haard over locaties. De Alliantie heeft gezorgd voor een locatie (de poortgebouwtjes aan de Molukkenstraat) voor het project ‘Haak-In’: een project van vrouwen die allerlei voorwerpen maken van oude plastic zakken. Resultaten participatie breed De wijkaanpak geeft een enorme impuls aan de civil society. De civil society eist zijn plaats op als gelijkwaardige partner. Het ‘bod aan de buurt’ maakt dit duidelijk. Via de bewonersnetwerken zijn er veel contacten met bewoners. Het stadsdeel en de corporaties hebben met twintig bewoners een ‘voeten op tafel-gesprek’ gehad over de stand van zaken en de gewenste toekomst van de wijkaanpak. Daarnaast zijn er veel contacten met bewoners. Werkwijze bewonersinitiatieven De werkwijze in de Indische buurt is niet gewijzigd. Kleinschalige initiatieven worden uit het civil society-budget betaald. Het bewonersbudget van de wijkaanpak is voor grotere duurzame initiatieven die gericht zijn op empowerment, integratie en participatie en niet eenmalig zijn. Tijdens het Indische Buurt Festival is weer een initiatievenmarkt gehouden. De denktank sociale cohesie, die volledig uit bewoners bestaat, honoreert de initiatieven en werkt met de criteria die opgesteld zijn in 2009 door een bewonerspanel van dertig personen. Nieuw is de stichting ZON IB (Zakelijk Ondernemen Indische buurt) die bewonersinitiatieven ondersteunt. Deze stichting wordt gefinancierd uit wijkaanpakgeld. De participatiemakelaar koppelt bewoners aan ZON IB of aan andere ondersteuning. De participatiemakelaar zit in het programmateam en heeft goede contacten met corporatiemedewerkers. Regelmatig fietsen ze samen door de buurt.


Transvaalbuurt Resultaten bewonersinitiatieven Waar het eerste jaar van bewonersinitiatieven in het teken stond van ‘laat duizend bloemen bloeien’, heeft het afgelopen jaar gezorgd voor verdieping van veel van de initiatieven. Zo is het Transvaaljournaal doorontwikkeld tot een ‘peer-education’ traject. Jongeren van het eerste jaar geven workshops aan nieuwe deelnemers. De investering die in de eerste fase aan opleiding is gedaan, kon hierdoor in het tweede jaar bijna geheel vervallen. Wat betreft initiatieven op het gebied van sport lag de focus dit jaar op het betrekken van ouders. Hierin is veel tijd en energie gaan zitten, maar het resultaat was duidelijk zichtbaar bij de evenementen. Waar ouders het voorheen vaak lieten afweten, stonden ze nu wel langs het veld of in de sporthal. Een andere duidelijk zichtbare ontwikkeling is de samenwerking tussen bewoners onderling. Eerder kwamen initiatieven voort uit individuele bewoners, maar nu zijn er veel meer koppelingen gekomen waarbij bewoners elkaar opzochten, of door de participatiemakelaar gewezen werden op de mogelijkheden tot samenwerking. Hierdoor zijn ook meer contacten ontstaan tussen bewoners en professionals. Beide kanten hebben aangegeven hier veel van geleerd te hebben. Professionals zagen het enorme netwerk dat actieve bewoners vaak hebben en de bewoners ontdekten dat hun project kwalitatief beter werd. Het aantal initiatieven ligt precies op schema. Het gehele jaar door kunnen initiatieven worden gehonoreerd. Ook dit jaar ziet het ernaar uit dat het gehele beschikbare budget weer zal worden besteed. Een greep uit de bewonersinitiatieven ‘Trots op Transvaal’. Een groep bewoners heeft zich verenigd en is een actieve motor achter een aantal activiteiten. Zo organiseren ze al voor de derde keer de ‘Markt voor vrouwen uit de buurt’. Op deze markt kunnen vrouwen hun ambachtelijke producten verkopen. De eerste twee keer waren een enorm succes. Daarnaast zijn ze momenteel bezig met het organiseren van een klassiek concert in de openbare ruimte. Hierin is samenwerking gezocht met de nationale concertzender en het conservatorium. ‘Kunst in Transvaal’. Twee bewoners zijn maandenlang de buurt ingegaan om portretten te maken van kunstenaars (professionals en amateurs) die woonachtig zijn in de buurt. Dit heeft een overzichtswerk opgeleverd met ongeveer zeventig


portretten. Uit de inventarisatie is weer een kunstenaars-community aan het ontstaan. Ook zijn veel kunstenaars weer gekoppeld aan andere initiatieven. ‘Voetbal-project’. Jongeren gaven aan graag mee te willen doen met een voetbalcompetitie. In ruil voor activiteiten in de buurt (meehelpen met het organiseren van festivals, flyeren, etc.) hebben ze meegedaan met de competitie van de KNVB. Door hun activiteiten zijn het bekende en gewaardeerde gezichten geworden in de buurt. Ze zijn kampioen geworden en AFC (een ‘chique’ club buiten de buurt) heeft gevraagd of een aantal talenten bij hen wil komen voetballen. ‘Zandkastelen’. Kinderen hebben twee weken lang zandkastelen gemaakt. In het zandpaviljoen gingen bewoners met elkaar in gesprek. Verschillende groepen konden de gesprekstafels gebruiken om te werven voor activiteiten of om met elkaar in contact te komen. Resultaten participatie breed In de Transvaalbuurt is de betrokkenheid van bewoners door de wijkaanpak versterkt. Dit is direct merkbaar door de sterke rol van bewoners in de organisatie en in projecten. Het jaarlijkse grote Transvaalfestival was dit jaar in zijn geheel geprogrammeerd door bewonersinitiatieven uit de buurt. Alles werd verzorgd door bewoners. Van de muziek, workshops, rondleidingen, tot eten en drinken. De professionals van het stadsdeel en de corporaties faciliteerden hen slechts door het beschikbaar stellen van ruimtes, materiaal, het regelen van vergunningen, etc. Daarnaast zijn veel meer medewerkers van het stadsdeel (bijvoorbeeld van de afdeling kunst en sport) direct betrokken bij bewonersinitiatieven, waardoor er veel grotere netwerken ontstaan zijn. Werkwijze bewonersinitiatieven De werkwijze in de Transvaalbuurt is niet gewijzigd. Het hele jaar door kunnen aanvragen worden gedaan tot het geld op is. Wel is er door de werkgroep en de commissie (de twee organen die alle aanvragen behandelen en beoordelen en waarin bewoners deelnemen) besloten om een verdieping te vragen van alle initiatieven. Er moet aantoonbaar verbanden worden gelegd met andere groepen en bewoners. Daarnaast zal dit jaar worden gekeken of er ook prioriteit in de budgetten aangegeven kan worden, aansluitend op de prioriteiten in de Buurtuitvoeringsprogramma’s.

19

Na de fusie De werkwijze in de twee buurten is verschillend, maar er wordt wel veel van elkaar geleerd. Bewoners zijn bij elkaar gaan kijken en op het Samen Indische Buurt Festival hebben bewoners de verloving van de Transvaalbuurt met de Indische buurt symbolisch laten zien. De Indische buurtprinses werd geschaakt door de Transvaalprins. Op het Rode Loperfestival in september zijn ze getrouwd. In alle buurten van het nieuwe stadsdeel Oost is de werkwijze van de wijkaanpak met participatiemakelaars overgenomen. In het najaar werd een conferentie gehouden over bewonersparticipatie.


2009

2010

Indische Buurt

130.358

179.792

179.792

Transvaalbuurt

98.537

136.120

136.120


2010

Indische Buurt

15.865

6.109

Transvaalbuurt

7.475

11.000

Aantal gehonoreerde initiatieven Juli 2009 t/m juni 2010

20

Indische Buurt

29

Transvaalbuurt

17


Bewoners ondersteunen bij eigen ambitie via sociale netwerken De sociale netwerken in de Indische buurt staan in bloei. In korte tijd hebben bewoners, kunstenaars en (maatschappelijk) ondernemers zich op verschillende manieren georganiseerd en zo een prominente positie ingenomen binnen het maatschappelijke middenveld. Vooral de keuze om geen ambities voor de burgers te formuleren, maar hen juist te ondersteunen dit zelf te doen, vormt de sleutel tot succes.


21

Die ontwikkeling is mede te danken aan het beleid van stadsdeel Oost om in deze beweging te investeren en sociale netwerken als samenwerkingspartners te zien. Het stadsdeel heeft ervoor gekozen om via participatiemakelaars te werken aan de ondersteuning van formele en informele bewonersorganisaties en -netwerken en dus niet voor het bieden van uitsluitend eigen activiteiten en productie. Binnen deze nieuwe benadering van participatie is de bewoner ook producent van activiteiten. De netwerken zorgen voor een vliegwieleffect omdat de bewoners er samen voor zorgen dat er initiatieven worden ontplooid om de buurt te verbeteren. Door de activering en facilitering van de netwerken wordt het stadsdeel veel werk uit handen genomen.

Ambitie faciliteren ‘Bewoners zitten vol ambitie om hun directe en indirecte leefomgeving te verbeteren’, zegt participatiemakelaar Rob van Veelen. ‘Ze kunnen daarom een beroep doen op ruimte om deze ambities te kunnen formuleren en te ontwikkelen. Deze ruimte is zowel mentaal als fysiek. Hierin speelt de overheid een faciliterende rol.’ Door het bieden van ontmoetingsruimte, activiteitenruimte en andere openbare ruimtes kunnen interacties, activiteiten en ontmoetingen plaatsvinden die bij het ontwikkelen van ambitie bevorderend werken. Van Veelen: ‘Het gevolg van het formuleren van ambitie is vaak een groeiend gevoel van eigenaarschap. Dit gevoel kan betrekking hebben op het eigen leven, de groep waar men toe behoort, de directe fysieke leefomgeving et cetera.’

Haak-In Corrie van Huisstede won de ruimte een jaarlang huurvrij om haar concept Haak-In in de praktijk te brengen. Haak-In is een originele, positieve en creatieve aanwinst voor de buurt. In de Haak-In hergebruikt van Huisstede plastic tasjes (afval) op een creatieve manier. In poorthuisje nummer 68 bevindt zich het atelier waar cursisten leren haken met plastic tasjes. In poorthuisje nummer 70 zit de galerie. Daar staan de onbegrensde mogelijkheden van haken met plastic tasjes te koop.

Droom ‘De Haak-In is een droom die uitkomt’, vertelt Van Huisstede. ‘De poorthuisjes zijn een unieke locatie midden in het kloppende hart van de Indische buurt waar op een creatieve manier hergebruik gekoppeld wordt aan sociale doelen. Buurtbewoners ontmoeten elkaar tijdens de cursus, leren, indien nodig, op een ongedwongen manier beter Nederlands spreken en worden zich beter bewust van hergebruik.’ Van Huisstede was al een tijdje op zoek naar een geschikte locatie voordat ze de prijsvraag van de Alliantie won: ‘Als activiteitenbegeleidsters heb ik altijd allerlei groepen creatieve activiteiten aangeboden en hield ik mij bezig met het begeleiden en coördineren hiervan. Het opzetten van de Haak-In is een logisch gevolg van mijn ervaringen; een vorm waarin mijn expertise en passie samenkomen.’

Maatschappelijk vastgoed Het gebruik van maatschappelijk vastgoed is een belangrijk instrument om de ondersteuning hiervan te verstevigen. ‘Accommodatie moet worden gebruikt als een fysieke ruimte waarbinnen instellingen van zorg en welzijn maar ook bewonersinitiatieven werken aan ontmoeting, vraagformulering, informatie en advies, activiteiten en empowerment’, aldus Van Veelen.

Nieuwe bestemming poortgebouwtjes Een voorbeeld hiervan zijn de poortgebouwtjes. Die horen bij het onlangs door de Alliantie monumentwaardig opgeknapte Van der Pekblok. De Alliantie schreef een prijsvraag uit voor de nieuwe bestemming die een positieve betekenis voor de buurt en de directe omgeving moest opleveren. 22


Nieuw-West

Buurten Slotermeer (Noordoost en Zuidwest), Geuzenveld, Borrendammebuurt, Wildemanbuurt, Zuidwest Kwadrant, Reimerswaalbuurt, De Punt, Overtoomse Veld, Jacob Geelbuurt Samenwerkende partijen De bewoners, Stadsdeel Nieuw-West, Eigen Haard, Far West, Ymere, Stadgenoot, De Alliantie, Rochdale, Amsterdams Steunpunt Wonen (ASW), Sezo, Huurdersvereniging Amsterdam (HA), Eigenwijks, AABADiversion, basisscholen, politie, west in kracht, opbouwwerk, jongerenwerk, UWV, DWI, nieuwe kansen nieuw west en ondernemers.

Geuzenveld-Slotermeer Resultaten bewonersinitiatieven Het gaat goed met de bewonersinitiatieven. Het aantal ingediende initiatieven is gelijk aan de eerste helft van vorig jaar. Echter, de spreiding is minder groot. In een aantal buurten vinden minder activiteiten plaats ten aanzien van het eerste half jaar van 2009. Tevens vinden er meer binnenactiviteiten plaats dan buitenactiviteiten. Het stadsdeel kan hier geen verklaring voor geven. De nieuwe regiegroep (met bewoners) is kritisch in het beoordelen. Daardoor worden sommige grotere initiatieven niet gehonoreerd. Er zijn dit jaar meer initiatieven die te maken hebben met werkgelegenheid. Ook het verbinden van bewoners blijft dit jaar hoog op de agenda van bewoners staan. Initiatieven ingediend door jongeren blijven achter. Daar wordt nu meer op ingezet. Een greep uit de bewonersinitiatieven Succestraining. Jongeren tussen de 18 en 23 jaar krijgen een training sollicitatievaardigheden. De initiatiefnemers hebben dit idee samen met een kleine ondernemer uit Slotermeer ingediend om de jeugdwerkloosheid tegen te gaan. Hairstyling-/visagiecursussen. Vrouwen in de buurt kunnen een certificaat halen op het gebied van schoonheid en verzorging. Zij kunnen er voor kiezen om door te studeren of een eigen bedrijf te starten. Nationale Straatspeeldag. Op initiatief van een bewoner is in juni op het Abraham Kuyperplein een groot festijn georganiseerd. Ouders en bewoners hielpen mee bij het begeleiden van kinderen tijdens de spelactiviteiten. Ook nieuwe bewoners kwamen een handje helpen. Themadag zijde beschilderen om ouderen uit hun isolement te halen. De ouderen hadden een leuke dag met buurtbewoners. Deze activiteit werd georganiseerd door vrijwilligers van de Zonnebloem. DNA-project. Bewoners nemen zelf of met behulp van de corporaties inbraakwerende maatregelen, met ondersteuning van het DNA-project (het aanbrengen van synthetisch DNA op goederen). Resultaten participatie breed Dialoog Het stadsdeel is met alle actieve bewoners om de tafel gegaan om een bewonersnetwerk op te zetten. Er zijn vier bijeenkomsten geweest waar onder andere gesproken is over de thema’s van de wijkaanpak.

24

Coproducties Het buurtbeheer wordt versterkt door klussenteams waar buurtbewoners aan deel kunnen nemen. Onder begeleiding van een werkmeester pakken zij klussen in de openbare ruimte aan. Zo doen ze werkervaring op en nemen ze deel aan de samenleving. In het project ‘West in Kracht’ leren bewoners om te gaan met escalaties en conflicten. Werkwijze bewonersinitiatieven Bewoners kunnen zelf initiatieven indienen. Daarvoor is een front office in de buurten ingericht. Deze wordt bemand door drie personen van een extern bureau. Zij helpen bewoners bij aanvragen en in de uitvoering. Het campagnemateriaal met de slogan ‘Goed idee’ wordt nog steeds gebruikt. Jongeren in Geuzenveld-Slotermeer worden extra aangespoord om initiatieven in te dienen. Initiatieven worden daarnaast aangejaagd door thematisch coalities te sluiten. Het doel is om tot meer duurzame initiatieven te komen. De thema’s zijn voortgekomen uit gesprekken die vorig jaar met de bewoners in de buurt zijn gehouden. De coalities zijn gevormd rond de volgende thema’s: gezondheid en empowerment van ouderen; sport en bewegen voor jongeren; educatie voor groepen die het inburgeringsexamen niet halen. Aangaande het thema gezondheid werken een groep oudere mannen, de Vrijwilligerscentrale, het stadsdeel en een sportcentrum op dit moment aan een plan. De coalitie inburgering die bestaat uit bewoners, ROC, VU, Impuls, het participatiecentrum en het stadsdeel, zet een lesprogramma op waarbij cursisten naast theorie ook praktijklessen in de buurt krijgen. In Geuzenveld-Slotermeer is in 2010 begonnen met het werken met een regiegroep. De regiegroep bestaat uit vier bewoners, een ondernemer, een corporatiemedewerker, drie stadsdeelmedewerkers en een onafhankelijke voorzitter en een notulist. Eens per zes weken beoordeelt deze regiegroep de ingediende initiatieven. Initiatieven tot 5000 euro worden goedgekeurd door het ambtelijk team. Initiatieven boven de 5000 euro worden voorgelegd aan de portefeuillehouder. Voor jongeren is er een aparte commissie opgericht, bestaande uit drie jongeren en drie professionals.


Osdorp

hier ook themabijeenkomsten georganiseerd. heeft een aantal Buurtentrees geopend. Onder andere in de Garage Notweg en aan Tussenmeer. In de Buurtentree Tussenmeer wordt elke dinsdagavond gekookt door en voor buurtbewoners. De buurtbewoners kunnen deze maaltijd tegen een kleine vergoeding nuttigen. Dit zorgt voor continuïteit in het samenkomen van bewoners. Ymere heeft met veertig bewoners een bijeenkomst gehouden over een braakliggend terrein (het Reimersveld) in de Reimerswaalbuurt. Het terrein is omgetoverd tot een tijdelijke ontmoetingsplek voor de buurt voorzien van een bloemenweide, een speelveld en een picknickplaats. Stadgenoot

Resultaten bewonersinitiatieven Dit jaar hebben de bewonersinitiatieven meer bekendheid gekregen. Daardoor zijn er, vergeleken met vorig jaar, meer initiatieven ingediend. De actieve bewoners vormen een goede afspiegeling van de populatie in hun buurt. Zo zijn er bijvoorbeeld in de Reimerswaalbuurt veel ouderen actief. De initiatieven lopen uiteen van een milieudag tot fysieke projecten. Bijvoorbeeld het plaatsen van bloembakken om de buurt aan te kleden. Bij groenprojecten worden bewoners gestimuleerd om het onderhoud op zich te nemen. Hier worden nauwe afspraken over gemaakt met de bewoners. Het gevolg is dat bewoners meer tevreden zijn met de openbare ruimte. Een zichtbaar resultaat als gevolg van de uitvoering van initiatieven is dat bewoners elkaar leren kennen en elkaar sneller opzoeken. Een greep uit de bewonersinitiatieven Olijfbomen. Bij de Emmikhovenflat in de Borrendammebuurt worden olijfbomen geplaatst tegen overlast van hangjongeren, vervuiling en wildplassen. De bewoners zullen deze olijfbomen zelf onderhouden. Milieudag. Deze dag was bedoeld om bewoners milieubewust te maken. De dag bestond uit een gezamenlijke opruimactie in de Wildemanbuurt en een debat. Er wordt in het Botteskerkpark een ontdekpad gerealiseerd. Dit ontdekpad is voor kinderen van 8 tot 12 jaar en bestaat uit tien natuuropdrachten. Dit pad kan bijvoorbeeld ook voor verjaardagsfeestjes worden gebruikt. Resultaten participatie breed Dialoog SEZO Maatschappelijke Dienstverlening houdt dit jaar opnieuw portiekgesprekken in opdracht van stadsdeel en corporaties. In de Borrendammebuurt is daarnaast een vertrouwenspersoon aangesteld die moeilijk te bereiken bewoners bezoekt en deze probeert te activeren. Coproducties Ymere voert portiekgesprekken met bewoners in de Reimerswaalbuurt met als doel dat bewoners hun eigen portiek schoonhouden en opknappen. Het stadsdeel betrekt bewoners bij de inrichting van de El Amienstrook. Diverse huiskamerprojecten worden ondersteund door de wijkaanpak. Hiermee wordt onder andere de netwerkvorming bevorderd en tevens worden


Werkwijze bewonersinitiatieven De Reimerswaalbuurt valt sinds 1 januari 2010 niet meer onder de experimentbuurten van het voucherproject. De werkwijze van het voucherexperiment dat door de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) werd uitgevoerd in deze buurt, is grotendeels overgenomen door het stadsdeel voor alle buurten. Voor de uitvoering heeft het stadsdeel het Amsterdams Steunpunt Wonen (ASW) ingeschakeld. In alle vier de buurten van Osdorp (de Reimerswaalbuurt, het Zuidwest Kwadrant, de Borrendammebuurt en de Wildemanbuurt) werft en begeleidt het ASW de bewonersinitiatieven. Ze organiseert eens per kwartaal een bewonersavond waar de bewoners over de ingediende initiatieven stemmen. Deze avonden worden over het algemeen goed bezocht. Zo waren er bij de laatste bewonersavond in de Wildemanbuurt ongeveer tachtig bewoners aanwezig. In de buurten waar vorig jaar weinig aan bewonersinitiatieven is gedaan is minder bekendheid en zijn de bewonersavonden dus minder druk bezocht. Tijdens de bewonersavond spreekt men ook over de problemen in de buurt. Op deze manier worden bewoners gestimuleerd initiatieven in te dienen die bijdragen aan de oplossing van de problemen in de buurt. Ideeën voor nieuwe initiatieven kunnen na de bewonersavond doorlopend bij het ASW worden ingediend. Wanneer een aanvraag is ingediend wordt deze, voordat hij in stemming wordt gebracht, getoetst door het ASW en de gebiedsregisseur van het stadsdeel. Wanneer het om fysieke projecten gaat, beoordeelt het stadsdeel. Voor de goedgekeurde initiatieven tot en met 7.500 euro beheert ASW de kas en betaalt aan leveranciers. Alles boven 7.500 euro wordt afgehandeld door het stadsdeel.

25

Slotervaart Resultaat bewonerinitiatieven Op 6 juni 2010 werd tijdens ‘Overtoomse Veld in Actie’ het resultaat van vele bewonersinitiatieven zichtbaar. Opdeze dag organiseerden bewoners allerlei activiteiten en werd het resultaat van bewonersinitiatieven gepresenteerd. De meeste activiteiten zijn kleinschalig, dicht bij de mensen en gericht op prettig samenleven, ontmoeting, kennismaken, educatie en recreatie. Het hoogst toegekende bedrag is 6000 euro. Veel bewoners die vorig jaar al actief waren hebben dit jaar nieuwe activiteiten ingediend. Soms in samenwerking met elkaar, nadat zij door Eigenwijks aan elkaar gekoppeld werden. Eigenwijks ziet bewoners persoonlijk groeien. Door het organiseren van activiteiten winnen ze aan kracht en worden zij mondiger. Bewoners weten ook steeds beter de weg naar hulp van professionals te vinden. Nieuwe bewoners in de buurt zijn ook actief geworden. Zij zijn door Eigenwijks via VVE’s benaderd. In het najaar, tijdens het Rembrandtparkfestival op 10 oktober, heeft opnieuw een aantal bewonersinitiatieven plaatsgevonden. Een greep uit de bewonersinitiatieven Overtoomse Veld Gezamenlijke iftar. Vijf organisaties zijn door Eigenwijks samengebracht om samen een iftar te organiseren. Voorheen werden meerdere iftars van verschillende groepen gehonoreerd. De maaltijd werd geserveerd in een tent en na de maaltijd werd een film gekeken in het kader van ‘Africa in the Picture’. Het samenbrengen van de organisaties zorgde ervoor dat er een heel ander en groter publiek op de iftar afkwam. Peuterdans. Turkse moeders hebben, in navolging van Nederlandse moeders die dit vorig jaar organiseerden, een cursus peuterdans georganiseerd. Eigenwijks heeft contact gelegd tussen de verschillende groepen moeders. Knutselclub. Kunstenaars die een ruimte huren van Far West organiseren als tegenprestatie een knutselclub voor buurtkinderen. Geld voor de benodigde materialen komt uit het bewonersinitiatieven budget. The making of talent. Vanuit jongerencentrum Opportuna hebben jongeren in een talentontwikkelingsproject zelf bewonersbudget aangevraagd voor hun eigen initiatief. Het proces van aanvragen legden zij vast op film en deze clips werden vertoond tijdens de Actiedag.

26

Cursus

marmeren. Jonge Turkse meiden krijgen eens per week professionele begeleiding bij het marmeren van papier.

Jacob Geelbuurt Tuinworkshop. Advies en tuinplanten voor bewoners van laagbouw woningen, onder andere voor de aanleg van een geveltuin. Graffitikunst. In vier bijeenkomsten leren jongeren (van 16 tot 20 jaar) de basis van graffiti en ontwerpen zij hun eigen tag (soort handtekening waarmee je laat zien wie je bent). Buurtfeest. Bewoners organiseerden op 16 juni zelf een buurtfeest voor kinderen en volwassenen met diverse activiteiten, zoals workshops rappen, graffiti, bloemschikken, een modeshow van zelfontworpen kleding en diverse muzikale optredens. Participatie breed Coproductie Participatie Rembrandtpark. In het kader van het participatieproces Rembrandtpark hebben tien bewoners (een mix van verschillende soorten ‘gebruikers’ van het park) een excursie gemaakt naar het Vondelpark. Zij hebben met fototoestellen en scoreformulieren de horecavoorzieningen in het Vondelpark beoordeeld. De uitkomsten werden meegegeven aan het ontwerpbureau dat een nieuwe Horecavoorziening voor het Rembrandtpark gaat ontwerpen. Daarnaast zijn bewoners betrokken bij ‘Spelen in het groen’. Door middel van een lesprogramma op basisscholen zijn ideeën van kinderen opgehaald. Die zijn besproken met een groep volwassen bewoners. Jacob Geelbuurt Samen Beter. Onder dit motto werken bewoners, ondernemers, organisaties, de Alliantie en het stadsdeel samen aan de verbetering van de sociale cohesie, de leefbaarheid en aan de vernieuwing van de buurt. De Jacob Geelbuurt grenst aan Overtoomse Veld en is sinds eind 2009 wijkaanpakbuurt. In het najaar 2009 is gestart met een Planteam dat meedenkt over de vernieuwing en het Betere Buurtteam, waarin leden zelf knelpunten en wensen benoemen en initiatieven nemen voor het verbeteren van de leefbaarheid. Enkele resultaten: - Ruim honderd bewoners doen mee in een team en/of hebben zich daarvoor aangemeld. - Een informatiebijeenkomst in maart 2010 trok 250 bezoekers, voorlichtingsbijeenkomsten van het Wijksteunpunt Wonen ruim 120 bezoekers en in juni werd een buurtfeest gehouden met ruim 250 bezoekers.


- Het Planteam heeft de ‘Agenda voor de buurt’ vastgesteld over woningen, woonomgeving en voorzieningen. - Het Betere Buurtteam is in overleg met Impuls activiteiten in De Villa gestart, heeft een buurtfeest georganiseerd en denkt en doet mee met schoonmaak- en herstelacties van het stadsdeel. - 25 (Marokkaanse) jongens maken op proef één avond per week gebruik van de activiteitenruimte De Villa. Ze leverden ook een bijdrage aan het buurtfeest. Werkwijze bewonersinitiatieven Het bewonersbudget van Overtoomse Veld en de Jacob Geelbuurt is overgedragen aan de stichting Eigenwijks die de rol van participatiemakelaar op zich neemt. De opbouwwerkers begeleiden, werven en ondersteunen intensiever in deze wijkaanpakbuurt dan in de andere buurten van Slotervaart. Ze zijn veel op straat en spreken daar met bewoners. Eens per jaar is er een startbijeenkomst wijkaanpak en bewonerinitiatieven. Hier waren in maart 2010 circa zestig mensen die in groepjes initiatieven bedachten. De initiatieven werden zoveel mogelijk gebundeld rond twee momenten: de dag ‘Overtoomse Veld in Actie’ op 6 juni en het Rembrandtparkfestival op 10 oktober. Deze werkwijze geeft houvast aan bewoners en is organisatorisch prettig. De ondersteuning kan gebundeld worden door het evenement goed te faciliteren met podium en marktkramen en dergelijke. De kosten hiervoor worden versleuteld in de begrotingen van de projecten. De criteria voor bewonersinitiatieven worden in overleg met het stadsdeel bepaald. Eigenwijks honoreert de initiatieven tot 80% van het budget op is. Als er dan te veel aanvragen over zijn voor het resterende budget, dan wordt een bewonersbijeenkomst georganiseerd om keuzes te maken. Corporaties faciliteren de Actiedag en faciliteren met ruimtes. Zo heeft Eigen Haard een buurtruimte beschikbaar gesteld in een complex dat gesloopt gaat worden (Thorn Prikker 23). Aanvragen van reguliere stichtingen die iets organiseren voor de eigen groep worden afgewezen omdat andere bewoners hiermee niet bereikt worden.


Na de fusie Er wordt een plan gemaakt om de werkwijze bewonersinitiatieven in de drie voormalige stadsdelen meer op elkaar af te stemmen of te integreren. Dit plan zal met verschillende partijen, waaronder de bewoners, worden besproken.


2009

2010


408.395

563.922

563.922

Slotervaart

101.469

139.945

139.945

Osdorp

257.622

355.758

355.758


2010


5.268

2.202

Slotervaart

2.301

1.667

Osdorp

8.077

3.339

Aantal gehonoreerde initiatieven Juli 2009 t/m juni 2010 Geuzenveld-Slotermeer

137

Slotervaart

69

Osdorp

53

27

’t Reimersveld: de groene ontmoetingsplek Een braakliggend bouwterrein in de Reimerswaalbuurt in Nieuw-West is deze zomer omgetoverd tot een tijdelijke ontmoetingsplek voor de buurt, waar activiteiten voor en door bewoners worden georganiseerd.

De vernieuwing van de Reimerswaalbuurt is al enige jaren aan de gang. Zowel Ymere, Bouwfonds als het stadsdeel vinden het belangrijk dat de wijk leefbaar blijft tijdens de werkzaamheden. Daarom is het terrein tijdelijk ingericht als groene ontmoetingsplek voor de buurt en heeft het een naam gekregen: ’t Reimersveld.

28

Bewoners denken actief mee ‘Een groep van veertig buurtbewoners heeft actief meegedacht over de invulling en het ontwerp van het terrein’, vertelt Else Ham, projectleider Sociaaleconomische Vernieuwing Reimerswaalbuurt bij Nieuw-West. ‘Een deel is ingericht als bloementuin met een speel- en sportveld, een terras in het midden met picknicktafels en moestuintjes voor


kinderen uit de buurt. Sport- en spelorganisaties in de buurt, maar ook de fysiotherapiepraktijk hier tegenover kunnen hun programmering tijdelijk voor een deel op ‘t Reimersveld laten plaatsvinden.’

Bewoners hebben kennis ‘Wij willen hier de komende tijd regelmatig wat organiseren voor de buurt’, zegt Lucy Drost, projectleider wijkaanpak bij Ymere. ‘Samen met bewoners, want zij weten als geen ander wat er kan bijdragen aan de verbetering. Daarbij blijven zij realistisch. De meeste mensen vinden dat we niet téveel geld moet besteden aan dit terrein omdat het slechts tijdelijk is. Velen willen graag dat die woningen er komen.’

Saamhorigheid Buurtregisseur Frans van der Tol vindt dat Ymere en het stadsdeel veel doen voor de buurt. ‘Maar daar zitten we dan ook samen met bewoners bovenop. Ik ken zo’n beetje iedereen hier, mede door de vele portiekgesprekken die ik voer. Door dit terrein als ontmoetingsplek te gebruiken, voorkom je verloedering en bevorder je meer saamhorigheid.’

Volleybalwedstrijd Ymere greep het buurtinitiatief aan om op dezelfde dag een volleybalwedstrijd te organiseren voor bewoners, jong en oud, en professionals die werken in de buurt. Voor die gelegenheid heeft Ymere een professioneel volleybalnet heeft geïnstalleerd dat voorlopig op het terrein blijft staan, zodat iedereen er gebruik van kan maken.

Startpunt Er worden in Nieuw-West verschillende invalshoeken gekozen om de bewonersinitiatieven te initiëren (wijkaanpak en daarvoor het voucherproject van de Huurdersvereniging Amsterdam). De bewonersinitiatieven zijn een startpunt, waarna en waarmee de bewoners vervolgens zelf verantwoordelijk zijn voor het behoud en de uitvoering. Daarin schuilt het succes van deze bewonersinitiatieven.

Bewoners met lef Die saamhorigheid werd zichtbaar toen twee bewoners een buurtfestijn organiseerden waar ruim honderd kinderen en volwassenen op af kwamen. Initiatiefnemer Suleyman is in het dagelijks leven buschauffeur. ‘Waar ben je nu weer mee bezig?’, hoort hij vaak van buurtbewoners. ‘Ach, ik houd ervan om dingen te organiseren voor mensen’, laat hij weten. ‘Of het nou voor de jeugd is bij de Turkse moskeevereniging, voor mijn werk of voor de buurt. Ik ben ook kind aan huis bij de huismeester en het Buurt Beheerbedrijf. Dan bespreek ik mijn ideeën. Een groot kaal veld voor de deur waar voorlopig geen nieuwe woningen worden gebouwd, dat is toch treurig? Daar moeten we toch wat leuks mee doen? Wat je hier ziet vandaag, samen eten en een film in de openlucht kijken. De picknicktafels op het terrein, zodat buurtbewoners even bij elkaar gaan zitten.’


29

Zuidoost

Buurten EGK-buurt Samenwerkende partijen De bewoners, Stadsdeel Zuidoost, Rochdale, Ymere, de Key, Eigen Haard, ondernemers, diverse basisscholen en politie AmsterdamAmstelland.

EGK buurt Resultaten bewonersinitiatieven De stroom bewonersinitiatieven is goed op gang gekomen in de EGK-buurt. In 2009 was er een onderbesteding van het budget. Dit geld werd in 2010 uitgegeven. Bestaande bewonersinitiatieven hebben vervolgaanvragen ingediend. Deze worden alleen gehonoreerd als het project wordt verbeterd of er iets nieuws aan toegevoegd wordt. Daarnaast zijn er ook veel nieuwe aanvragen. Daarbij wordt de Afrikaanse doelgroep steeds meer bereikt. Vrouwen en jongeren zijn de belangrijkste doelgroepen. Hun initiatieven hebben vaak betrekking op empowerment. Dit jaar zijn er veel kinderactiviteiten ingediend. Een greep uit de bewonersinitiatieven ‘Liefde voor ZO’: een bewoner fotografeerde koppels en verzorgde een tentoonstelling in het buurtcentrum. ´Streetcomedians meet EGK´: een groep cabaretiers- comedy artiesten houdt voorstellingen op straat voor hangjongeren, ook in samenwerking met de politie. Vrouwenempowerment-cursus voor dertig vrouwen: zij krijgen een voorbeeldfunctie voor andere vrouwen in de buurt. Huiswerkbegeleiding door zes studenten van het wo/hbo. Een bewoner organiseerde kinderactiviteiten op de kinderboerderij en maakte er een leer-/ speelterrein over schoon/heel/veilig. Neveneffect: goede promotie van de kinderboerderij. Een bewoner organiseert inloopspreekuren voor hulp bij het lezen van post, formulieren, en bij doorverwijzen naar instanties. Bewoners organiseerden een zomerschool op een basisschool: samen op ontdekkingsreis door de EGK-buurt. Voor veel kinderen een leerzame manier om de zomervakantie te besteden. Resultaten participatie breed De wijkcoördinator heeft veel nieuwe bewoners en bewonersnetwerken geactiveerd. In het project ‘Keep it clean’ wordt voorlichting gegeven over ‘schoon, heel, veilig’ en worden jongeren betrokken. De corporaties hebben door middel van gebiedsbeheer hun contacten met bewoners in verschillende complexen en spreken bewoners over leefbaarheid en veiligheid.

Bijzondere projecten van de corporaties Voor de bewoners van de Kortvoortbuurt organiseerde Rochdale en Ymere de workshop ‘Elkaar aanspreken met respect’. De Key heeft zich samen met huurderskoepel Arcade ingespannen om de bewonersparticipatie in de K-flats te verhogen. Door een persoonlijke aanpak is er een gemêleerde bewonerscommissie ontstaan die inmiddels een eigen website heeft (www.k-torens.org) en, met financiële steun van de Key, bezig is met een leefbaarheidsproject. Portiekportiers van de Key en Kortvoortkanjers van Ymere. Werkwijze bewonersinitiatieven Ten opzichte van vorig jaar is de werving van initiatieven geïntensiveerd. In maart was er een bijeenkomst voor initiatiefnemers en andere bewoners bij het stadsdeel om ervaringen uit te wisselen over de uitvoering van initiatieven. Het wijkaanpakteam van het stadsdeel heeft in juni in samenwerking met de corporaties en bewonersverenigingen een wijktour georganiseerd. De wijktour bestond uit drie bijeenkomsten in drie buurten die voor een groot deel door de bewoners zelf werden georganiseerd. Als trekker werden de voetbalwedstrijden van het WK voetbal gebruikt. Na de bijeenkomst die in het teken stond van het ideeën uitwisselen over de verbetering van de buurt en het pitchen van initiatieven, werd gezamenlijk op een groot scherm naar een WK wedstrijd gekeken. De wijktour leverde veertig ideeën op. Na de wijktour is in de wijk een spreekuur georganiseerd waar tien concrete projecten in behandeling zijn genomen. Daarnaast gaat de participatiemakelaar de wijk in en schuift aan bij bijeenkomsten van andere organisaties (bijvoorbeeld bij een jongerenbijeenkomst in No Limit) om de bewonersinitiatieven te promoten. De komende tijd wil het stadsdeel nog meer investeren in deze manier van werven. Alle bewoners die een initiatief hebben ingediend hebben een gesprek met de participatiemakelaar. Deze adviseert over de schaal van het project, het budget, het passend maken bij de wijkaanpak, de haalbaarheid en de verantwoordelijkheid van bewoners om het project zelf uit te voeren. De toekenning van initiatieven gebeurt op dezelfde manier als vorig jaar. Beneden de 3000 euro besluit het hoofd concernstaf, ná advies van het wijkaanpakteam. Boven de 3000 euro besluit de adviescommis-


31

sie die bestaat uit een vertegenwoordiging van de corporaties en het stadsdeel. De adviescommissie komt één keer per maand bij elkaar. De uitvoering van de initiatieven ligt bij de bewoners zelf. Zij kunnen wel professionals inhuren om hen te helpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de vrouwen die een deskundige hebben ingehuurd om een empowerment cursus te geven. De participatiemakelaar verwijst bewoners ook naar de vrijwilligerscentrale voor hulp door vrijwilligers die daar in het bestand staan. Op 25 september 2010 was De Bewonersdag, met als thema ‘duurzaamheid’. Hier lieten de bewoners ‘best practices’ zien en vertelden zij over hun initiatieven. Ook was er een gesprek over het verduurzamen van initiatieven en werden er ervaringen uitgewisseld met bewoners uit Nieuw West. Op 26 september gingen bewoners uit Zuidoost naar stadsdeel Noord voor een uitwisseling.

32

Budget Budgetten Zuidoost

2008

2009

2010

240.454

331.850

331.850


Zuidoost

20082009

2010

12.061

7.152

Aantal gehonoreerde initiatieven Juli 2009 t/m juni 2010 Zuidoost

36


Bewonerscommissie de K-torens Bewonerscommissie de K-torens bestaat uit een groep vrijwillige bewoners die de belangen behartigt van alle huurders in de flats Kralenbeek, Kempering, Klieverink en Kouwenoord (K-buurt) in Amsterdam Zuidoost.

De K-torens bestaan uit vier circa dertig jaar oude flats met in totaal 600 woningen die een paar jaar geleden grondig zijn gerenoveerd. Op initiatief van Abdoul Karrouch, account manager bij Woonstichting De Key, zijn de bewoners van deze flats eind 2009 uitgenodigd om zich aan te melden voor een op te richten bewonerscommissie. Zij kregen uitleg over de participatieactiviteiten van


De Key, het nut van bewonerscommissies en de belangrijke rol die bewoners kunnen hebben bij verbetering van de leefomgeving. ‘We willen weten wat er in deze buurt gebeurt’, aldus Karrouch. ‘Bewoners weten zelf heel goed wat er speelt, dus moeten we naar ze luisteren. Je kunt niet achter hun rug om over ze beslissen, maar moet samen met hen tot besluiten komen.’

33

Krachten bundelen Aanvankelijk twijfelden de bewoners over het nut van zo’n commissie. Technische problemen worden namelijk al gemeld bij de huismeester en in het algemeen goed opgelost. Maar na een inventarisatie van wat er nog kon verbeteren aan de leefbaarheid van de buurt, kwam er toch een aantal speerpunten naar boven: veiligheid, overlast van jongeren en zwerfvuil bleken belangrijke punten van zorg en ergernis. Karrouch: ‘Men raakte er van overtuigd dat het bundelen van krachten richting De Key, maar ook naar andere instanties een positief effect zou kunnen hebben.’

tot deur gegaan’, vertelt penningmeester Carlos Baidjoe. ‘Dat leverde veel reacties op. En aangezien ik nog niet zo lang hier woon, heb ik meteen veel nieuwe mensen leren kennen. Ook konden we de Bewonerscommissie opnieuw onder de aandacht brengen, want het bleek dat veel bewoners toch nog niet wisten van ons bestaan.’ De bewonerscommissie komt een keer per maand bijeen en houdt haar vorderingen bij op www.k-torens.org.

Goede afspiegeling De bewonerscommissie valt onder huurderskoepel Arcade en is samengesteld uit bewoners met een diversiteit in leeftijd en etniciteit. ‘Wij vormen een goede afspiegeling van de bevolking in deze buurt’, zegt voorzitter Martijn van Veen, die is toegetreden tot de Bewonerscommissie omdat hij volgens eigen zeggen de boel wil verbeteren voor zijn naaste omgeving. ‘Over het algemeen leven we hier heel comfortabel. Echt dramatische problemen zijn er nauwelijks. Maar het kan natuurlijk altijd beter. Daarom proberen we via de kleine ergernissen bewoners te activeren om daar samen iets tegen te doen. We steken het altijd positief in. We klagen niet, maar pakken aan.’

VoorleesExpress De Bewonerscommissie is er vooral om de bewoners van de flats meer met elkaar in contact te krijgen en participatie aan te moedigen. Van Veen: ‘Dat doen we bijvoorbeeld met de VoorleesExpress, een project dat we zijn gestart in samenwerking met De Key en de landelijke organisatie Diversion.’ Het concept van de VoorleesExpress is dat studenten en bewoners uit de K-torens, die de Nederlandse taal goed beheersen, een keer in de week gaan voorlezen bij gezinnen met kinderen uit de K-torens die Nederlands als tweede taal hebben. ‘Het doel is om de taalontwikkeling van kinderen te bevorderen, bewoners met elkaar te verbinden en de leefbaarheid in de K-torens te bevorderen’, vertelt Van Veen. Met behulp van flyers en posters is geprobeerd aandacht voor de VoorleesExpress te krijgen, maar de respons was matig. ‘Later zijn we van deur

34


Noord

Buurten De Banne, Nieuwendam Noord, Van der Pekbuurt en Vogelbuurt. Samenwerkende partijen De bewoners (georganiseerd in de denktanks), Stadsdeel Noord, Ymere, Rochdale, Eigen Haard, Stadgenoot, De Key, de Alliantie, Cordaan, SPIN, Museum de Noord, Osira groep (Albatros), het Wijksteunpunt Wonen, huurdersverenigingen (de Banne en Bloemenbuurt), Kansweb/Combiwel, Solid Amsterdam, Stichting Dock, TOS, JAA! en Noorderparkkamer.

De Banne, Nieuwendam Noord, Van der Pekbuurt en Vogelbuurt Resultaten bewonersinitiatieven Noord kent vier buurten in de wijkaanpak: de Banne, Nieuwendam Noord, de Vogelbuurt en de Van der Pekbuurt. Bewoners uit alle buurten weten het stadsdeel, en het bewonersbudget in het bijzonder, steeds beter te vinden. De basis die in 2008-2009 is gelegd, zorgt in 2010 voor meer aanvragers, maar vooral ook voor een kwalitatieve verbetering van de ingediende initiatieven. Projecten hebben meer impact op de buurt en zijn structureler van aard. Er zijn meer sociale activiteiten gekomen naast de projecten die de openbare ruimte verfraaien. Door de bewonersinitiatieven hebben meer bewoners elkaar leren kennen. Ook hebben ze geleerd van elkaar door de uitwisseling in de wijkdenktanks en tijdens de initiatievenmarkt, waar maar liefst tweehonderd mensen aanwezig waren. Tijdens de initiatievenmarkt is een prijs uitgereikt voor het beste bewonersinitiatief, gekozen door de bewoners die de markt bezochten. Nieuwe bewoners zijn bereikt doordat de werving stevig is opgepakt door professionals die in de buurten werken. Bewoners hebben geleerd om ook elders financiering te vinden. Ambtenaren, denktankleden en het opbouwwerk geven informatie over sponsorwerving. Stadsdeelbestuur en bewoners zijn tevreden over de resultaten van dit jaar. Het bestuur gaat vaker de buurten in en voert meer gesprekken met bewoners. Een greep uit de bewonersinitiatieven Ouderenhuiskamer in de van der Pekbuurt. Ymere heeft een woning aan de bewoners ter beschikking gesteld. Wekelijks worden er in deze ruimte workshops gegeven en activiteiten georganiseerd (o.a. kaarsen maken) waarbij bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Buurtbazar van der Pekbuurt. Bewonersgroep ‘Leuke Stek Van der Pek’ organiseert, in nauwe samenwerking met maatschappelijke organisaties die actief zijn in de buurt, een gezellige buurtbazaar met een aantrekkelijk podiumprogramma, activiteiten voor kinderen en een buurtverkoopbeurs. Organisaties die werkzaam zijn in de Van der Pekbuurt worden uitgenodigd om zich te presenteren. Huiswerkbegeleiding in Nieuwendam Noord.

36

Ken

je geschiedenis: kinderen van allochtone afkomst weten weinig van de Nederlandse geschiedenis en gaan naar Madurodam (Nieuwendam Noord). De Ronde van de Banne is een hardloopwedstrijd voor kinderen en jongeren. Multiculturele markt de Banne. Een bewoonster heeft het initiatief genomen om op een zondag in het buurtcentrum bewoners uit te nodigen voor een multiculturele ontmoeting. Er waren dansgroepen en muziek uit verschillende culturen en er werden workshops gegeven. Gedurende de dag zijn er meer dan vijfhonderd bezoekers geweest. De bewoner is ondersteund door Kansweb en heeft hetzelfde initiatief dit jaar nog een keer ingediend. Ieder kind een eigen boek. Dit project in de Vogelbuurt is een samenwerkingsverband tussen scholen en buurt. Elk kind krijgt een boek, waarin hij of zij zelf de hoofdrol speelt. Het verhaal gaat over het onderwerp milieu. Hapsnap IJplein (Vogelbuurt). Buren nodigen andere buren uit om bij hen te komen eten. Op deze manier leren buren elkaar kennen, spreken elkaar sneller aan en weten elkaar te vinden als er problemen zijn. Resultaten participatie breed In februari vond een burgeravond plaats over de wijkaanpak en bewonersinitiatieven. De raad en het bestuur hebben met bewoners gesproken over de thema’s en projecten van de wijkaanpak. Deze input is gebruikt voor de Buurtuitvoeringsprogramma’s. Informeel vinden maandelijks gesprekken met bewoners plaats over de stand van zaken in hun buurten en de lopende projecten in het kader van de wijkaanpak. Met deze input blijft het stadsdeel scherp. Het bestuur en het managementteam gaan regelmatig op wijkbezoek om te zien wat er speelt en te horen hoe bewoners hun wijk ervaren. Dialoog en coproductie in projecten De projecten die in de vorige rapportage genoemd zijn, zijn voortgezet. Onder andere: Achter de voordeur (IBAN), Zomerzondagmiddagen in de Banne, Hofmaken, Burenuurtje en Burenbus Nieuwendam Noord, buurtplatformbijeenkomsten van der Pekbuurt. Het stadsdeel wil het project vrouwenatelier ‘De Vrouwenzaak’ in Nieuwendam Noord uitbreiden naar andere buurten. In Nieuwendam Noord is een participatieproces gestart om bewoners te betrekken bij het park De Groene Zoom. Er wordt een aantal ontwerpateliers georganiseerd.


Het

buurttijdschrift ‘Van der Pek Maggezien’ is voortgezet en de redactie wordt nu gevormd door bewoners. Eigen Haard, de Alliantie, het stadsdeel en Solid organiseerden een bewonersbijeenkomst voor bewoners van flats rond de Ankerplaats in de Banne. Ontmoeting, informatie over de vernieuwing en gesprekken over bewonersinitiatieven vormden het programma. Toekomstige bewoners van de Noordkaap (Eigen Haard) mochten met spuitbussen een persoonlijke wens op de gasbetonblokken zetten, die samen een levensgroot dominospel vormden. In de Banne zijn veel activiteiten in coproductie met bewoners: Alles Kids, Banne Bruist en ZomerZondagmiddag. In de Vogelbuurt wordt op 25 september de ‘Muziekstraat’ geopend. Dit is een coproductie tussen Stadgenoot, Stichting Broedstraten en bewoners. De participatiewerkgroep in de Vogelbuurt (stadsdeel en corporaties) heeft een ‘groenkalender’ gemaakt voor bewoners en organiseert een Groendag. De participatiewerkgroep in de Vogelbuurt organiseert in 2010 opnieuw drie keukentafels. Bewoners geven aan wat er goed gaat in de buurt en/of wat er beter kan. Afhankelijk van de situatie worden er specifieke vragen gesteld. De eerste keukentafel was op het Zwanenplein waar met bewoners over ‘groen’ gesproken werd. Het tweede keukentafelgesprek vond plaats op 25 september. De gespreksthema’s zijn muziek en groen. Het derde gesprek zal plaatsvinden in het laatste kwartaal 2010.

deel van hun werk geworden. Ondersteuning bij de uitvoering wordt door Solid, Kansweb en soms door TOS (Thuis op straat) geleverd. De ondersteuning nemen bewoners op in de begroting van hun initiatief. Een gouden greep was de initiatievenmarkt die in januari werd gehouden. Bewoners presenteerden hun initiatieven, ze konden bij elkaar ‘shoppen’ en er werd een prijs uitgereikt voor het beste bewonersinitiatief. Het leverde veel uitwisseling op en nieuwe coalities tussen de verschillende buurten. Het stadsdeel wil hier graag mee doorgaan. Met het oog daarop wordt het inschrijfformulier gedigitaliseerd waardoor het aanvragen nog makkelijker wordt.

Budget Budgetten

Werkwijze bewonersinitiatieven De wijkdenktanks die vorig jaar zijn opgericht, zijn meer ingewerkt geraakt en steviger geworden. Ze komen een keer per vier à zes weken bij elkaar om initiatieven te beoordelen. De samenwerking tussen bewoners en professionals in de wijkdenktanks werkt goed. Bewoners worden in de toetsing strenger en nemen meer verantwoordelijkheid voor het resultaat. Veranderingen in de werkwijze worden aan bewoners voorgelegd, waardoor bewoners meer invloed krijgen op het hele proces. Professionals in de buurt, zoals gebiedsbeheerders van de corporaties, sociaal wijkbeheerders/buurtmeesters van het stadsdeel en opbouwwerkers van Solid, promoten het bewonersbudget. Dit is onder-


Noord

2008

2009

2010

469.184

647.433

647.433


Noord

20082009

2010

5.625

3.642

Aantal gehonoreerde initiatieven Juli 2009 t/m juni 2010 Noord

207

37

De Groene Zomer De participatiewerkgroep van Vogelbuurt/IJplein in Amsterdam Noord had deze zomer speciale aandacht voor het thema ‘groen’ in de wijk. Onder de noemer ‘Groene Zomer’ wil de participatiewerkgroep het groengevoel onder bewoners aanwakkeren en hen bewust maken van de waarde van het groen in de openbare ruimte en in hun eigen tuin.

Vogelbuurt/IJplein is vorig jaar naast andere werkgroepen een aparte participatiewerkgroep gestart met vertegenwoordigers van de corporaties en het stadsdeel. De participatiewerkgroep heeft een rol gespeeld in het ontwikkelen van de methodiek voor bewonersinitiatieven en het werven van ideeën. Daarnaast organiseert de werkgroep tijdens buurt-

38

feesten keukentafelgesprekken over de wijkaanpak breed. Door de participatiewerkgroep is de verbinding met de professionals in de buurt (zoals huismeesters, buurtregisseur en opbouwwerker) verstevigd. Veel uitvoerende professionals in de buurt hebben actief meegedaan met de werving van initiatieven en uitwisseling tijdens bijeenkomsten.


Groene smoel ‘Tijdens een dergelijke uitwisseling met bewoners merkten we dat zij de aanwezigheid van groen in hun buurt heel belangrijk vinden’, vertelt Silvia Kuckulus, programmamanagementassistent wijkaanpak Vogelbuurt/IJplein. ‘Groen is de smoel van de buurt. Als we dat met zijn allen goed onderhouden, creëren we een rustig en positief straatbeeld. Maar helaas gaat niet iedereen even zorgvuldig met onze buurtnatuur om. Ook veel voor- en achtertuinen verkeren in wisselende staat. De een is keurig onderhouden, de ander zeer verwaarloosd. Aan die verwaarlozing willen we als stadsdeel en corporaties iets doen. Samen met bewoners, want zij zijn als eerste verantwoordelijk voor de zorg van hun tuin.’

Bewustwording Het gaat om bewustwording, laten Stadgenoot, De Key en Eigen Haard weten. ‘Bijna alle woningen in de Vogelbuurt zijn in het bezit van woningcorporaties’, aldus Lara Simons van Eigen Haard. ‘Mensen hebben dan vaak ten onrechte het idee dat wij ook hun tuin moeten onderhouden. Maar dat is de taak van de huurder. Daar zijn we in het verleden nooit echt duidelijk over geweest. Nu gaan we dat beleid handhaven.’ Niet dat het altijd met onwil te maken heeft, weet Kenan Uzunovic van Stadgenoot. ‘Deze buurt kent veel zorgwoningen voor mensen die te kampen hebben met onderliggende sociale en fysieke problematiek. Die zijn gewoonweg niet in staat om hun tuin regelmatig te onderhouden.’

Vele handen maken licht werk Om haar huurders op weg te helpen met het onderhoud van hun voor- en achtertuinen heeft De Key, onder het motto ‘vele handen maken licht werk’, een grote najaarsbeurt voor de tuinen georganiseerd. Leonoor Luth van De Key: ‘Groene vingers of niet, alle bewoners van de Punt waren uitgenodigd om onder begeleiding van een team professionele hoveniers de fijne kneepjes van het vak leren. Naast de tuin konden bewoners kleine klusjes in huis laten uitvoeren door onze onderhoudsmedewerkers. Het was een geslaagde dag. We hopen dat de bewoners dit enthousiasme vasthouden en beter in staat zijn om de tuinen meer te gaan onderhouden.’


Het grote binnentuinen avontuur Om het gezamenlijke te onderstrepen heeft Eigen Haard deze zomer huis aan huis een plan verspreid onder de noemer ‘het grote binnentuinen avontuur’. Hierin wordt bewoners uitgelegd dat het belangrijk is dat iedereen plezier beleeft aan de achtertuinen en hoe dat samen gerealiseerd kan worden. Lara Simons: ‘Omdat sommige tuinen nog flink opgeknapt moeten worden, helpt Eigen Haard mee om deze weer op orde te krijgen. Daar zijn we met bewoners een aantal collectieve, maar ook individuele afspraken overeengekomen.’ Een begin is al gemaakt door het opknappen van de toegangspoorten (die samen met buurtkinderen zijn opgevrolijkt), het vernieuwen van de drangers, en het aanvragen van vergunningen voor het verwijderen van bomen die overlast geven. Ook is er een tuincommissie gevormd bestaande uit bewoners. Deze commissie ontvangt een budget waarmee ze de achterpaden kunnen onderhouden. Zij moedigt buurtbewoners aan om hun tuin netjes te houden en geeft tips voor onderhoud.’

Initiatieven voor vitamine-G ‘Ik merk langzaam een positieve verschuiving’, zegt Silvia Kuckulus. Doordat de corporaties de eerste stap zetten, krijgen bewoners vertrouwen en merken ze de goede effecten van de aanpak. We zien nu veel bewonersinitiatieven ontstaan die zich ook richten op het groen. Zoals initiatieven voor geveltuinen, het beschilderen van de betonnen bloembakken op straat en het planten van bloembollen rondom het Vogelplein.’ Stadsdeel Noord lanceerde deze zomer de Groenkalender met allerlei ‘groene’ activiteiten binnen en buiten de buurt: een fietstocht door landelijk Noord, met de stadsdeelecoloog vleermuizen spotten in de Vogelbuurt, koken met moestuingroenten, of jam maken van zelfgeplukte bramen en bessen. ‘Wij willen nieuwsgierigheid en verwondering aanwakkeren’, besluit Silvia Kuckulus. ‘En hopen hiermee bewoners op nog meer goede ideeën te brengen voor meer vitamine-G in hun leven.’

39

Gezamenlijk programma Het gezamenlijk programma bewonersparticipatie in de wijkaanpak is gericht op kennisdelen, faciliteren, verbinden, onderzoek en monitoring en communicatie. De verbinder bewonersparticipatie werkt vanuit de Dienst Wonen Zorg en Samenleven in het programmabureau wijkaanpak en samen met de partners in de hele stad. In de periode najaar 2009 tot september 2010 zijn de volgende activiteiten ondernomen:

Werkgroep participatiemakelaars De werkgroep participatiemakelaars van de stadsdelen is voortgezet en kwam onder leiding van de verbinder bewonersparticipatie eens per zes weken bij elkaar. De belangrijkste thema’s die dit jaar besproken zijn: Evaluatie budget bewonersinitiatieven en werkwijze 2010. Voorbeelden van werkwijze en methodieken uit diverse stadsdelen en de start van de discussie over de belangrijke elementen voor de werkwijze na de fusie. Samenwerking met het netwerk communicatie in de wijkaanpak bij de start van het werkplan voor 2010, ter verbetering van de samenhang tussen communicatie en participatie. Monitor bewonersinitiatieven, uitkomsten en verbetering van de monitor.

40

Toolkit

bewonersparticipatie. participatiemakelaar. Jongerenparticipatie. Profiel

Training e-participatie en sociale media Op initiatief van de werkgroep participatiemakeaars is deze training in juni 2010 gehouden voor participatiemakelaars en communicatiemedewerkers in de stadsdelen. De training werd voorbereid en gegeven in samenwerking met de Adviesgroep Amsterdam (AGA). De inzet van de training was om uitvoerders in de buurt te prikkelen om sociale media te gebruiken bij participatie. De training heeft het kennis en begripniveau van de deelnemers vergroot en zij zullen de mogelijkheden eerst zelf verder ontdekken door te doen.


Samenwerking HA In het gezamenlijk programma werkt de verbinder bewonersparticipatie samen met de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) en het Amsterdams Steunpunt Wonen (ASW). Circa acht maal per jaar komen ze bij elkaar voor strategische overleg over de werkwijze en de mogelijkheden om de rol van bewoners te versterken. De punten op de agenda komen voor een deel overeen met de agenda van de werkgroep participatiemakelaars, aangevuld met het voucherexperiment en de gang van zaken van de wijkaanpak. De HA overlegt daarnaast drie tot vier keer per jaar met de wethouder. In 2010 gingen die gesprekken over de resultaten van het voucherexperiment en het voortzetten van de werkwijze van de wijkaanpak. De goede resultaten van het werken met bewonersbudgetten zijn aanleiding geweest om de HA (zoals ook de cliëntenorganisaties) mee te laten denken over het ontwikkelen van een basispakket collectieve welzijnsvoorzieningen. Het ondersteunen en stimuleren van bewonersinitiatieven is hier een belangrijk onderdeel van. Kennisconferenties De verbinder bewonerparticipatie organiseerde twee kennisconferenties met het KennisNetwerk Amsterdam (KNA), die beiden uitstekend bezocht werden door professionals van diverse organisaties in de stad (corporaties, stadsdelen, welzijnsorganisaties, bewonersondersteuners, HA, etc.). In de najaarsbijeenkomst van 2009 lag het accent op het leren van elkaar en van de Amsterdamse voorbeelden. In de voorjaarsbijeenkomst van 2010 kwam vooral aan de orde wat wetenschappelijk bekend is en hoe zich dat verhoudt tot de praktijk. Beide bijeenkomsten dragen bij aan het bestendigen en verstevigen van bewonersparticipatie in de wijkaanpak. De kennisbijeenkomsten werden voorbereid in samenwerking met de partners van de wijkaanpak: HA, ASW, WZS, HvA/UvA en stadsdelen. 19 november 2009: Wat bepaalt het succes van een bewonersinitiatief? Centraal stonden de volgende vragen: Hoe kun je er voor zorgen dat bewonersinitiatieven tot stand komen? Hoe kan de professional bewonersinitiatieven ondersteunen zonder de boel over te nemen? In de workshops zijn drie bewonersinitiatieven besproken: buurttuin Zonzeelstraat schaakschool Zeeburg huiswerkklas Bos & Lommer


Dit leverde voor de deelnemers veel inzichten op over resultaten en werkwijzen. Er was een levendig debat volgens de debatmethode van het Engelse parlement. 25 maart 2010 kennisconferentie: Bewonersparticipatie: de hype voorbij! Centraal stonden de lessen uit actueel wetenschappelijk onderzoek en hoe deze zich verhouden tot de Amsterdamse praktijk. Vanuit de theoretische reflectie en de praktische context werd gezocht naar de randvoorwaarden en mogelijkheden om bewonersparticipatie te verduurzamen. Als vervolg op deze kennisconferentie was er op 14 april een denktankbijeenkomst met deelnemers vanuit alle partners in de wijkaanpak. Hier werd vastgesteld welke onderzoeksvragen er liggen voor de komende periode. 14 oktober 2010: Conferentie Empowered Participation, een volgende stap in wijkontwikkeling? Tijdens een bruisende bijeenkomst in de Garage Notweg stonden inspirerende voorbeelden van participatie in Zuid Afrika en Chicago op het programma. Toolkit Instrumenten en goede voorbeelden van bewonersparticipatie uit de Amsterdamse praktijk zijn verzameld en zijn in het najaar van 2010 gepubliceerd als ‘toolkit’ op de website van de Amsterdamse wijkaanpak (www.wijkaanpak.amsterdam.nl). Dit wordt een bron van informatie en handvatten voor participatiemakelaars en andere professionals in de buurt, die in de loop van de tijd nog verder kan worden aangevuld met meer van hun eigen praktijkervaringen. Ontwikkelen profiel participatiemakelaar Als onderdeel van het onderzoekstraject van de HvA wordt een profiel voor een participatiemakelaar ontwikkeld. Dit profiel wordt in november 2010 geanalyseerd tijdens een expertmeeting als onderdeel van het onderzoekstraject. Evaluatie budget bewonersinitiatieven en vouchersysteem In september 2009 is een evaluatie van de bewonersinitiatieven gedaan. Dit heeft geresulteerd in advies aan wethouder en portefeuillehouders in de stadsdelen en heeft bijgedragen aan de verdere verbetering van de werkwijzen.

41

Het voucherexperiment is landelijk geëvalueerd door WWI en ook in Amsterdam in opdracht van de HA door Mexit, gepubliceerd in mei 2010. De belangrijkste conclusies zijn beschreven in het hoofdstuk over het voucherexperiment. Monitoring De monitor bewonersinitiatieven (www.bewonersinitiatieven.nl) is eind 2009 ontwikkeld om enerzijds de voortgang stedelijk te bewaken en anderzijds de stadsdelen een tool te bieden voor hun eigen administratie. Eind 2009 is de monitor in gebruik genomen en op grond van de eerste ervaringen van de stadsdelen is het systeem in het voorjaar van 2010 door de Dienst Onderzoek en Statistiek verbeterd. Communicatie en kennisdelen De verbinder bewonersparticipatie werkt samen met de communicatieadviseur van het programmabureau wijkaanpak en brengt de netwerken van communicatiemedewerkers en participatiemakelaars regelmatig bij elkaar. Bewonersparticipatie in de wijkaanpak wordt ondersteund door gerichte communicatie en pr-instrumenten die bewonersparticipatie stimuleren en de bewoners en uitvoerders in de verschillende buurten met elkaar verbinden. Stedelijk zijn de volgende activiteiten ontwikkeld: BUURT op AT5 AT5 en de gemeente Amsterdam werken samen aan een nieuw tv-programma waarin (de bewoners van) de buurten van de wijkaanpak centraal staan.

42

De redactie van het programma bestaat uit zeven studenten van de opleiding Media, Informatie en Communicatie van de Hogeschool van Amsterdam. Zij zijn ter voorbereiding van het filmen de buurten ingegaan, voeren gesprekken met professionals en buurtbewoners en gaan op zoek naar initiatieven van bewoners. Op 24 september 2010 startte BUURT op AT5. Het programma biedt informatie over de wijken en een podium voor buurtbewoners. Het laat hun initiatieven zien om de buurt te verbeteren. Wekelijks wordt er een nieuwe aflevering van acht minuten gemaakt. Het tv-programma heeft de vorm van een tv-magazine: een programma met daarin meerdere items en rubrieken. Buurtbezoeken en de Nacht van de wijkaanpak Actieve buurtbewoners hebben aangegeven dat ze van elkaar willen leren. Het programmabureau heeft daarom in samenwerking met de participatiemakelaars buurtbezoeken voor initiatiefnemers georganiseerd. Bewoners gingen in september en oktober 2010 bij andere buurten op bezoek. Met als doel een uitwisseling tot stand brengen die leidt tot inspiratie, uitwisseling en wellicht tot het uitrollen van goede projecten in andere buurten. De bezoeken zijn soms op momenten dat er bewonersfestivals worden georganiseerd, zoals Banne Bruist of het Rode Loper Festival. Op 18 november 2010 vond de Nacht van de wijkaanpak plaats. De nacht stond in het teken van bewonersparticipatie en bewonersinitiatieven in


de wijkaanpak. Actieve bewoners en professionals lieten zien waar zij trots op zijn en gingen met elkaar in gesprek over de resultaten en de toekomst van de wijkaanpak. Op de Nacht van de Wijkaanpak ging ook de documentaire ‘Op bezoek in de buurt’ over bewonersinitiatieven van Amsterdammers in première. Traineepool 11 in de wijk De trainees van de Gemeente Amsterdam hebben zich van april tot en met september ingezet om in de buurten van de wijkaanpak te helpen met het oplossen van problemen in de uitvoering. De problemen werden aangedragen door (coalitie)partners van de wijkaanpak. Bijna alle opdrachten bleken een vraagstuk over bewonersparticipatie te bevatten. De trainees werden uitgedaagd te werken volgens de ‘wijkaanpak methode’. Tijdens het eindseminar ‘Durven Doen en Duurzame wijkaanpak’ presenteerden de trainees de projecten die zij de afgelopen maanden hebben uitgevoerd in de buurten van de Amsterdamse wijkaanpak. Wethouder Freek Ossel was aanwezig en kreeg een dvd met een compilatie van de volgende vijf projecten mee: Behoud van de Kickboksschool in de Wildemanbuurt, Een bruisend buurtcentrum de Meevaart, Maatschappelijke horeca met Nisa for Nisa, Bewonersinitiatieven in Zuidoost en Far West, Participatie 2.0.

Factsheets uitgebracht in 2009 15. Hudsonstraat feest 16. Moestuinproject 17. Muurschildering 18. Huiswerkbegeleiding & empowerment 19. Het Spreeuwenpark 20. Tuineninspiratiedag 21. Pittig gekruid: kruidentuin 22. Cultuur-educatieve uitjes voor mannen 23. Budgetmarkt 24. Transvaaljournaal 25. Jeugdkrant 26. Computerbrain 27. Dovenetelpleintje Noord

De Baarsjes Reimerswaalbuurt, Osdorp Slotervaart Robert Scottbuurt, Bos & Lommer Vogelbuurt, Noord Wijsgerenbuurt, Geuzenveld-Slotermeer Nieuwendam Noord, Noord Zuidwest Kwadrant, Osdorp De Baarsjes Transvaal, Oost-Watergraafsmeer Transvaal, Oost-Watergraafsmeer EGK, Zuidoost Van der Pekbuurt, Noord

Factsheet 1 t/m 27 zijn te zien op www.wijkaanpak.amsterdam.nl.


43

Colofon Bewonersparticipatie in de wijkaanpak 2010 is een uitgave van het Programmabureau Amsterdamse wijkaanpak, Gemeente Amsterdam Concept en eindredactie Emilie van Steen, Lapidair Teksten Hiske Dermout Cramer, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Karin Daman, Dienst Wonen, Zorg en Samenleven Kirsten Simhoffer, Dienst Wonen, Zorg en Samenleven Tekst Danielle Driessen, Nieuwe Maan Emilie van Steen, Lapidair Teksten Vormgeving ABC Vorm, Gemeente Amsterdam Drukwerk Imago printing

Fotografie Mathijs Wessing, 5.6 Fotografie VANDOORN Photography (Oost, Zuidoost) Katinka Schreuder (Oost) Gemeente Amsterdam (Voorwoord) Irene Slothouwer (Noord) Hiske Dermout Cramer (Gezamenlijk programma) Stephen Deul (Gezamenlijk programma) Seyit Ozilhan (West) Met dank aan Amsterdams Steunpunt Wonen, Bewonerscommissie de K-torens, Buurtparticipatie Bos en Lommer, Stichting Dock, Eigen Haard, Eigenwijks, Haak-In, Huiswerkklas Robert Scott, Huurdersvereniging Amsterdam, de Key, Stadgenoot, Stadsdeel Oost, Stadsdeel Nieuw-West, Stadsdeel Noord, Stadsdeel West, Stadsdeel Zuidoost, Ymere. November 2010

- Kennismaking met catering - Communicatietraining BB’ers bij wijkvergadering - Bewonersondersteuner - Laat de muziek spelen - Oosterparkloop / kinderloop - Huiswerkbegeleiding Compubrain - Speeltoestellen Banne Zuid - Openhuis buurtruimte - Halloween Party - Opknappen speelvelden - Iftar maaltijden - Streetsmart cultuurworkshops - Educatief Bustocht - Sterren van Bos en Lommer - Computercursus voor senioren - Moeders met baby’s praat groep - Samen Koken - Schaakclub Buurtentree - Inloopspreekuur voor integratie en zelfredzaamheid - Publicatie project Periscoop - Postjesbuurt Kinderkunstroute - Hinkelbanen - Sportdag bovenbouw Joop Westerweelschool - Geuzenschilders - Info Middag Hudsonhof - Banierenproject - Materiaal voor reeds bestaande huiswerkbegeleiding - Jubileumfestiviteiten Lucasparochie - Orgelconcert en lezing - Kerstsamenzijn in Vogeldorp - Making the talent - Desycling op tafel - Conversatieles vrouwen - Sport; Hatya Yoga - Activiteitendag voor kinderen 4-6 jaar - Straatfeest Chasséstraat - Buurtbrunch Vogelplein - Excursie Keukenhof - Fashion en Beauty fair 2010 - Jeugdplan Evergreen - Picknicktafel kruidentuin - Milieuweek - Computer inloop ouderen - Kindergala - Inburgering Baarsjesvrouwen - Promotieteam schone buurt Open keramiek atelier - Kas Keerweer - Eetcafé, leren koken - Move to improve - Speeltoestellen Overslaghof - Keti Koti festival - Scala aan kunst - Rommelmarkt - Milieuvriendelijk huishouden - Rode appel educatief centrum - Herinnering aan de majestueuze bomen aan de Burgermeester Roellstraat - Kerstboom Vogelplein - Jeugdzomerfeest De Baarsjes - Schoonmaakacties - Lokale Aanpak Gezondheidsbevordering - Actieve moeders - Diversiteit is in Suriname ontstaan - Hapsnap Vogelbuurt - Pieterpeuterpad - 5 meiviering - Kinderdisco - Five Minutes of Fame - Koek en Zopie - Multiculturele foto-expositie - Studeerplek en huiswerkbegeleiding- Koffie inloop voor ouderen - Natuuractiviteiten Botteskerkpark Samen Stilstaan, Leven & Vieren - Muurschilderen - Tafeltennistafel - Klimrek voor rozen - Culturele Nalatenschap Edgar Cairo - Fietsproject Ontwerp flyers - Excursie Rembrandthuis - Hindilessen 2010 - Tekenclub - Themaochtenden voor Turkse vrouwen - Muziekproject Maskers van dezelfde God - Corries’ creatie - Beveiliging entree van de school - DNA project - Surinaamse vrouwen in De Baarsjes - Het gouden handen project - Koken met vrouwen en kinderen - Kidzzplaza - Playmaking III - Media en theatertraining voor jongeren - Jongeren aan het woord - Ontmoetingsmiddag voor senioren - Solid vrouwennetwerk - Speelplek Ribesstraat - Jongerendag - Jongerenkrant - Themabijeenkomsten respectvol omgaan met elkaar - Ieder kind een eigen boek - Kindervideofilm - Nieuwjaars receptie van de buurtvaders - Sint Maarten - Fancy Fair Meidoorn - Samen doen - Maaltijden met de buurt - Familieyoga - Creatieve activiteiten voor kinderen en jongeren - Chi Qong lessen - Opknappen dijk Buiksloterweg - Bollenplantdag en meerdere onderhoudsdagen - Themadag: Zijdebeschilderen - Droom van het paradijs - Opknappen Lupineplein - Geraniums Mercatorplein - Ouderinitiatief Rosa Boekdrukker - Bezoek aan Artis - Film van Speijkstraat “Dan liever de lucht in” - High tea voor bewoners - Evaluatie Voucherprojecten Dapperbuurt - Opknapbeurt Kerkplein van de St. Lucaskerk - Afscheidslied voor stadsdeel De Baarsjes - Geraniumzuilen Meeuwenlaan - 40-jarig jubileum - Avontuurlijke wonderreis door De Baarsjes - Buurttuin Spreeuwenpark - ICT-cursus voor ouders - Kindervakantie naar Slagharen - Paradijsvogels - Moeder en dochter vrouwenfeest - Buurtactiedag Reimerswaal leeft - Tekenen - MBO/ HBO ontdekkingstour - Theatervoorstellingen voor de buurt - Geraniumbakken - Knutselclub Fanny en Eeke - Multicultureel kalenderproject Jongerenonderzoeksteam - Scouting - Loterij middag - Schildersclub ‘t Ezeltje - Computercursus voor BBB-ers - Hek van de dierenweide verstevigen - Graffiti project jongerencentrum De Valk - Leuke stek, koffie inloop - Caribische orkesten - Jeu de Boulesbaan - Coen 100 jaar in de buurt - Schoonmaakactie Banne Zuid - Paasfeest vieren met kinderen en bewoners - Film ‘Breien in de Dapperbuurt’ - Contactmiddag en kerstmiddag - Radio Control Club - Buurtboekje - Openingsfeest Wachterliedplantsoen - Themadag: Bloemschikken - Computerlessen - Ouderenactiviteiten - Speelplaats Lidewijdepad - Clubwerk OvO - Kaboelagroep - Debat Rechten van de mens - Musical Lunch - Hekwerk voetbalveld - Fietsenwerkplaats - Zoete dansen - Iftar viering - Zomerbelevenis op Renselaerplein - Kinderactiviteiten voor de Mercatorbuurt - Winkel mozaiek - Kookclub oprichten - Taal en rekenles voor kinderen - Offerfeest - Youth on the move - Verkiezingsvoorlichting Farah stadsdeelraad - Naailessen (interculturele) gelegenheidskleding - Paspoort naar je toekomstdroom - Troefcall inloop - Zomercursus rap en beat - Vrouwenemancipatie in de multiculturele samenleving - Winterverlichting winkelstraten Slotermeerlaan - Het atelier - Trots op Transvaal - Kickboxgala deel II - Barokmuziek concert in De Valk - Kookworkshop voor jong en oud - Zwemlessen voor volwassenen - Varend inburgeren Geuzenveld-Slotermeer - Tuinfeest Zonzeelstraat - Uitstapje naar Ballorig - Wereldfeest - Speeltoestel Albatrosplein - Verhalenvertelproject - Assertiviteitstraining - Jongerenfeest - Fijnschildersclub 2010 - Uitstapje naar keukenhof - Wortelen in je buurt - Kerst nieuwjaarsborrel Erasmusbuurt - Workshop schilderen - Groot feest Joubertplein - Viswedstrijd - Zomeractiviteit voor kinderen met sociaal-economische achterstand - Reggae movement meets De Baarsjes - Muzikaal jong talent - Stuk grond beplanten/ kleine tuin - Vrouwennetwerk - Wijk van de meiden - Zitbank voor De Meeuw - Tori oso - srefidensi, verhalen van toen en nu - Voorwaarts in stap - Vreemde Vogels - Transvaal Danst - How to beat Mr. Hardtime - Zomerfeest peuters en kleuters Jan van Riebeeckstraat - Vogelhuisjes maken - Zandkastelen - Vrouwenbazaar - Voetbalveld - Optreden theater de Toverknol - “Muziekfeest Jan Mayenplein “”Baarsjes klinkt beter”” - Verkiezingsvoorlichting Farah tweede kamer - Vrouwencafé 8 maart 2010 Vrouwendag - Vrij Schilderen - Pony rijden - Voortzetting computerlessen - Uitstapje Madurodam en Sealife - Workshop journalistiek - Welkom Bedevaartgangers - Concert Klassieke Muziek - Vakantieschool - Milieu en informatiemarkt - Videovoorstelling + debat Messegaes from Paradise - Opknapbeurt Entreehal Oklahoma - Voorlichting en wandelingen voor ouderen - Thuis in de Van der Pekbuurt - Voorlichting voor vrouwen - Muziek met kinderen - Doetuinen Voortzetting activiteiten vrouwenempowerment - Dag tegen Racisme - Wijkfeest ‘Dapperparty’ - Activiteitendag voor kinderen 7-9 jaar - Woonfestival - WK voetbaltoernooi - Simpel EHBO Project - Bijeenkomst Ouderen in de Baarsjes - Uitstapje ouderen - Zaanse Schans - Workshop Ebru - KIZ Vanuit Badhuis is ver weg dichtbij - Inrichten bewonerscentrum - Yoga4kidZ - Unity Festival Zuidoost - Wereldmuziek in een wereldwijk - Excursie naar Brussel - Wereldkoken met vrouwen - Busuitje senioren - Tuinen opknappen Commelinstraat 2e ronde - Winterviolen in de Banne Workshop Buurtfilmers - Zakgeldproject - Vossenjacht - Zwerfvuilbestrijding met jongeren - Yoga zonder grenzen - Zeskamp Tuingroep Eendracht - Schilderen boombakken - Eten verbindt - VSD activiteiten met bewoners - Contactbijeenkomsten West - Voorleesproject meerdere generaties - Senioren op stap - Afterparty Beehive - Waterbeest - Kerstbrunch 65+ - Verdraagzaamheid en Respect - Verspreiding huurderskrant - Workshop fotograferen - Zaalvoetbal - Kinderkooklessen - Kinderworkshopserie - Verkiezingsdebat en markt - Zwemmen met moeders en dochters - Éénmalige openlucht kinderbioscoop - Conversatie en bewegen - Valpreventie ouderen/ zesde zintuig 2010 - Vrouwenfeest - Workshops talentontwikkeling jongeren - Activiteiten Marokkaanse jongeren - Burenfeest Bonaireplein 2010 - Vrouwendag, contact in de buurt - Ivora - Violen en eenjarigen Meeuwenlaan, Albatrosplein en Ketelmakerij - Waterpret - Visagie/ Grime/ Make-up - TransvaalJournaal - Vrouwensalon - Muziekles voor jong en oud - Vervolg cursus Goedkoop Koken - Sport- en naailes voor vrouwen - Vervolg koffie-thema ochtenden voor jonge moeders uit Mercatorbuurt - Versiering en bingo in de Buurtentree - Pinkpostcodeborrel - Voetballen Dappermarkt - Massagecursus voor vrouwen - Wieden en watergeven buurttuin Spreeuwenpark - Voetbaltoernooi - Zonnebloemdag - Cursus voor ouders - Winterbloembak Aagdorperpad - Sporten met moeders - Venster op Cultuur - Kerst op het plein - Cursus Goedkoop Koken - Engelse lessen - Trimbaan - Voetbal tornooi - Schaakclub/ Verhalenverteller/Kerstontbijt - verkiezings debat - Winteractiviteit voor kinderen in sociaal-economische achterstand - Vogels schilderen - Water geven bloemen - Woonmusical - Verfraaien groenstrook / schooltuin st. Paulusschool - Vismiddag voor kinderen - Vrijetijdsbesteding Jongeren in De Baarsjes - Workshop Zijde Beschilderen en bewerken - Weerbaarheidstraining - West! Thuis Best! - Van zandbak tot rozenperk - Zeskamp voor buurtkinderen - Mozaik Peter Stuyvesant - Zwemmen voor ouderen - Verkiezingsdebat Wonen - Uitstapje naar Oegstgeest - Vuilcontainers beschilderen met kinderen

www.wijkaanpak.amsterdam.nl

Bewonersparticipatie in de wijkaanpak 2010

Recommend Documents