Betonprijs 2013
Betonprijs 2013 Elke twee jaar organiseert de Betonvereniging de Betonprijs. Waar de Betonprijs altijd bedoeld was voor nieuwbouwprojecten werd in 2012 de Vitaal Betonprijs toegevoegd. Het ging hierbij om bestaande betonnen gebouwen die moeiteloos de tand des tijds hebben doorstaan (growing old gracefully) of de vakgebieden betonreparatie en restauratie. Vanwege het succes van deze Vitaal Betonprijs zijn vanaf 2013 bestaande betonconstructies en reparatie/restauratie standaard opgenomen in een nieuwe categorie: Restauratie/reparatie.
Genomineerden Bruggen & viaducten Natte Waterbouw Woningbouw Utiliteitsbouw Restauratie / Reparatie
© Johan de Boer - Vrienden van het Máximapark
Uitvoering Betontechnologie Constructief ontwerp
De nominaties van de 18e Betonprijs 2013
Algemene beschouwing Het beoordelingsproces Er zijn in totaal 99 projecten ingezonden in 233 categorieën. Een aantal projecten voldeed niet aan de inzendingcriteria. Met name het criterium dat een project voor 15 augustus 2013 in gebruik moest zijn genomen, leverde enkele uitsluitingen op. De jury heeft ervoor gekozen het criterium strikt te hanteren. De hierdoor afgevallen projecten dingen in principe automatisch mee naar de Betonprijs 2015; dit uiteraard in overleg met de inzenders. Verder bleek de ingezonden informatie niet altijd volledig. De jury heeft de vrijheid genomen additionele informatie via internet te zoeken en heeft uiteraard gebruik gemaakt van de bij de juryleden intern aanwezige kennis. De jury heeft goed en zorgvuldig haar oordeel kunnen vellen en naar eer en geweten gehandeld. Uiteraard blijft de jury uiteindelijk afhankelijk van de juistheid en compleetheid van de informatie zoals die door de indieners is ingeleverd. Een aantal juryleden was direct of indirect betrokken bij één of meer van de ingezonden projecten. Gelet op de brede samenstelling van de jury is dit ook onvermijdelijk. Net als in andere jaren is directe of indirecte betrokkenheid van een jurylid bij een project onderling gemeld en heeft dat betreffende jurylid zich terughoudend opgesteld bij de beoordeling.
Algemene conclusies; kijkend tussen de oogharen door…. Jureren is natuurlijk een serieuze aangelegenheid, maar jureren bleek bij de onderhavige prijs ook uitermate prettig. Tussen de 99 projecten, die uitermate divers bleken in schaal en complexiteit, bevinden zich ware pareltjes van vernuft. Een kademuur is natuurlijk slecht vergelijkbaar met een UHSB balkonplaat, maar in beide schuilt een wereld van ervaring en technologisch kunnen. Toch geeft een tweejaarlijkse Betonprijs een prima algemeen beeld van de stand van zaken. Hoe wordt er gewerkt en welke ontwikkelingen zijn zichtbaar? De jury stelt vast, dat juist in deze economisch sombere tijden, de betonsector in staat blijkt onverminderd prachtige en nuttige projecten op te leveren. De grote hoeveelheid ingezonden kwaliteit heeft er dan ook voor gezorgd dat er binnen de jury verhitte debatten werden gevoerd. De ingezonden projecten kunnen vrijwel zonder uitzondering worden beschouwd als een etalage van het innovatief vermogen van onze bouwsector. Bij dit alles valt een aantal zaken in het bijzonder op: • Betontechnologie; in de categorie betontechnologie, normaliter natuurlijk het hart van een betonprijs, is sprake van vooruitstrevende inzendingen. Genoemd kunnen worden de praktische toepassing van vooruitstrevende UHSB-technologie, de toepassing van zelfverdichtend beton, remote sensing en de toepassing van zelfhelend beton. Zelfhelend beton is natuurlijk een uitermate veelbelovende technologie die aan het begin van haar ontwikkeling staat. Internationaal speelt Nederland hierin mee in de
eredivisie vooral dankzij de onderzoeksinspanningen die aan de TU-Delft werden en worden verricht. In de komende jaren verwachten we dat deze nu nog experimentele technologie verder in de praktijk zal doordringen. Ondanks deze goede ontwikkelingen vindt de jury toch dat er met betontechnologie veel meer kan dan wat er nu in de praktijk gebeurt. Ultrahogesterktebeton, vezelbeton en zelfverdichtendbeton zijn in staat projecten slimmer, goedkoper, beter, duurzamer en sneller te realiseren. Met sensors kan ook met “gewone” beton een enorme winst worden geboekt in bouwsnelheid. Onze sector moet zich beter realiseren dat het hier gaat om bewezen bestaande technologie, maar het gemiddelde kennisniveau bij architecten, constructeurs, toeleveranciers en bouwers over betontechnologie moet echt omhoog. • Samenwerking; uit de inzendingen blijkt vrijwel zonder uitzondering dat een goede samenwerking in onze gefragmenteerde sector succesfactor nummer 1 is. De jury vindt het verheugend dat, ondanks de ellende die in sommige delen van de bouw heerst, partijen de handen ineen slaan en kennis en ervaring bundelen. Lean is meer dan een hype voor adviseurs in de vakpers, het gebruik van elkaars competenties leidt gewoon tot winst voor alle betrokkenen. Dit is temeer verheugend omdat het in de onderhavige bijzondere marktomstandigheden o zo makkelijk is terug te vallen op oud gedrag. Daarbij blijkt tevens het belang van ervaring en vakmanschap. Beide eigenschappen die in de komende jaren schaars dreigen te worden; een echte uitdaging voor onze sector om in de komende jaren deze competenties gestructureerd door te geven aan de komende generatie. Ten slotte, we rangschikken dit maar onder het kopje samenwerking; BIM is niet meer weg te denken. Samenwerken in een 3D model is geen belofte meer, maar is eigenlijk gewoon geworden, zeker als het gaat om complexe bouwwerken. • Duurzaamheid; ook duurzaamheid lijkt bij vrijwel alle ingezonden projecten een echt item te zijn geworden. Duurzaamheid is meer dan een woord of een verklaring; het is net als tijd en geld een factor van belang geworden. Of het nu gaat om speciale luchtzuiverende cementgebonden producten, bio-beton, materiaalminimalisatie door bollen of ultradunne constructies, zelfhelend beton, standaardisatie en flexibiliteit of thermische activering, transformatie en hergebruik, met beton is heel veel mogelijk. Het meest verheugende daarbij is nog niet eens zozeer de uitkomst, blijkend uit de hiervoor genoemde voorbeelden, maar vooral de drive van betrokkenen op het punt van duurzaamheid echt iets te betekenen. Tussen de inzendingen zitten innovatieve meesterwerken, die laten zien dat passie, durf en vakmanschap zich nog altijd uitbetalen. De jury is grosso modo zeer tevreden met het niveau van de inzendingen.
Speciale genomineerde
Feestaardvarken Er zijn natuurlijk altijd projecten die zich lastig in een bepaalde categorie laten indelen, maar die de jury wel degelijk inspirerend vond. Een dergelijk project is het project Feestaardvarken, geschonken aan de gemeente Arnhem door Koninklijke Burgers’ Zoo ter gelegenheid van haar 100-jarige bestaan. Het gaat niet om een brug of een woontoren, maar er is wel met heel veel vakmanschap een echt kunstwerk vervaardigd. De makers zijn er op deze manier in geslaagd beton letterlijk onder de mensen te brengen. De Jury nomineert daarom het project Feestaardvarken voor een eervolle vermelding.
Opdrachtgever: Koninklijke Burgers’ Zoo Architect: Florentijn Hofman (kunstenaar) Constructeur: ABT BV Aannemer: Job Saltzherr| JobArt Andere betrokken: Grouttech, Cantillana, Keim, RhineTech
Feestvarken
Bekendmaking winnaars tijdens het Betonprijsdiner 2013 20 november 18.00 – 22.30, Hulstkampgebouw Rotterdam De nominaties worden in de onderhavige brochure bekend gemaakt. Tijdens het Betonprijsdiner, op 20 november aanstaande, zullen de winnaars in de verschillende categorieën bekend gemaakt worden. Dit diner, dat plaatsvindt aan de vooravond van de Betondag, zal worden georganiseerd in het Hulstkampgebouw in Rotterdam. Het Hulstkampgebouw dateert uit 1893 en ligt aan de Maaskade op het Noordereiland te Rotterdam. Het interieur van deze voormalige distilleerderij is op schitterende wijze verbouwd. Deze feestelijke bijeenkomst wordt bezocht door vertegenwoordigers van de genomineerde projecten. Een bijzonder gezelschap van creatieve, zeer betrokken gebruikers, constructeurs, architecten, bouwers en opdrachtgevers, die ervoor hebben gezorgd dat de genomineerde projecten tot stand zijn gekomen. Wanneer u zich niet onder de genomineerden bevindt, bent u toch van harte welkom. Een aanmeldingskaart is achter in deze folder bijgesloten. Het Betonprijsdiner is de perfecte combinatie van het nuttige met het stijlvolle aangename. Het is dan ook een ideale gelegenheid uw beste relaties of uw meest gewaardeerde medewerkers eens extra te belonen.
BETONPRIJS 2013 PROGRAMMA
18.00 uur
Ontvangst met champagne
18.45 uur
Aanvang diner
20.30 uur
bekendmaking en uitreiking van de winnaars van de 18e Betonprijs 2013 door Cees Brandsen, directeur Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud
22.30 uur
Einde van het Betonprijsdiner 2013
Dessertbuffet
Cees Brandsen
Genomineerden Betonprijs 2013 ! Projecten worden genoemd op volgorde van datum van inzending.
Genomineerden
Bruggen & viaducten Ramspolbrug De Ramspolbrug is de eerste brug ter wereld die energieneutraal functioneert. De motor die het beweegbare brugdeel bedient, wint energie terug als de klep van de brug dicht gaat. Deze groene energie wordt opgeslagen in accu’s. Met nabij geplaatste zonnepanelen produceert de brug minstens net zo veel energie als hij zelf nodig heeft om te functioneren. Extra geproduceerde energie wordt aan het net teruggeleverd. De betonnen delen van de brug zijn een combinatie van prefabbeton en in het werk gestort beton. Het dek is vervaardigd met een nieuw type voorgespannen ligger, de RHE-ligger. Deze H-vormige liggers worden in het werk met dwarsvoorspanning aan elkaar gekoppeld. Hierdoor is een druklaag overbodig. Door het toepassen van prefab betonnen pijlerbakken werd een hoogwaardige afwerking bewerkstelligd en door een “low-heat-betonreceptuur” werd het risico op thermische scheurvorming geminimaliseerd. De pijlerbakken fungeerden tevens als bekisting, zodat gecomRamspolbrug
pliceerde bouwkuipen niet nodig waren en er dus minder overlast voor het scheepvaartverkeer was. Recentelijk is het project uitgeroepen tot één van de twee Rijkswaterstaat voorbeeldprojecten. Mede door toepassing van het lean-principe werd de brug eerder opengesteld dan contractueel vereist. De jury heeft veel waardering voor het zorgvuldige constructief ontwerp van de brug. Het is een zeer geslaagd concept waarin een goede ketensamenwerking en vakmanschap resulteren in een duurzaam gebouwde brug. Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Architect: Studio SK Constructeur: Volker InfraDesign bv / Iv-Infra b.v. Aannemer: Van Hattum en Blankevoort B.V. Andere betrokken: KWS Infra bv, Vialis, Hollandia b.v., Boskalis
Brug Wilhelminakanaal Als sluitstuk van de randweg Tilburg is er de brugverbinding over het Wilhelminakanaal. De brug kent een overspanning van 120 meter en een naastgelegen 3 meter brede ecopassage. De jury heeft lang gedebatteerd over dit project, omdat de verkeersbrug zelf is vervaardigd uit staal. De esthetische vormgeving van de brug echter woog zwaar door in de beoordeling en het besluit om de brug te nomineren. Ook voor omwonen- Whilhelminakanaal den en de lokale politiek bleek dit een doorslaggevende factor. De balansconstructie van de brug is bijzonder door combinatie van de organisch vormgegeven betonnen pyloon, met het dubbel gekromde stalen dek en het ontbreken van achtertuien. De pyloon bestaat uit negen losse unieke secties, waarbinnen beide benen van de pyloon zijn uitgekist. De houten binnenbekisting is vier maal gelakt om een zo glad mogelijk betonoppervlak te realiseren. Door een exacte analyse van warmteontwikkeling, bekisting, betonmengsel en de bekiste periode zijn de pyloonsecties zonder inwendige koeling gerealiseerd. Om het gebruik van de ecopassage te bevorderen zijn in de verkeersbrug geluidsreducerende voegovergangen, stil asfalt en laag gemonteerde LED rijdekverlichting aangebracht. Door toepassing van integraal 3D ontwerptools en de goede samenwerking in het team ontstaat een eindresultaat dat het gevraagde kwaliteitsniveau ruim overschrijdt. Opdrachtgever: Gemeente Tilburg Architect: Queeste Architecten B.V. Constructeur: Volker InfraDesign bv. Aannemer: Van Hattum en Blankevoort B.V. Andere betrokken: Gebr. Van Kessel B.V., Holland Scherm B.V., Arup B.V. Westrandweg A5
Westrandweg A5 Rijkswaterstaat heeft in het westelijk havengebied van Amsterdam een nieuwe snelweg gerealiseerd, de Westrandweg A5. Onderdeel van deze snelweg is een ruim 3 kilometer lang viaduct, gemiddeld 10 meter boven maaiveld dwars door het Amsterdamse havengebied. Tijdens de aanleg werden tal van innovaties toegepast. Zo werden 900 prefab liggers met een “launching girder”geplaatst. Deze horizontaal wandelende hijskraan, Hercules genaamd, beweegt zichzelf voort van pijler naar pijler en voorkwam dat wekelijks een voor de Amsterdamse haven belangrijke ontsluitingsweg afgesloten moest worden. Het viaduct dankt zijn vloeiende belijning aan de horizontale boogstraal van de liggers. Voor een snelle en economische realisatie werd een nieuw liggersysteem ontwikkeld. Verder werd een nieuw verhardingsbeheerssysteem toegepast. Door middel van
sensoren werd de thermische conditie van het vers verhardende beton continu gemonitord en werd naar behoefte verwarmd of gekoeld. Ten slotte kan worden gewezen op de goede samenwerking in het ontwerp en uitvoeringsteam. Al met al een innovatief project waar op slimme en industriële wijze met bestaande en nieuwe technieken door elkaar heen een prachtig eindresultaat is ontstaan. Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Nood-Holland Architect: Zwarts en Jansma Architects Constructeur: Volker InfraDesign bv /Ontwerpcombinatie Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs bv/Royal HaskoningDHV Aannemer: Combinatie Westpoort (Van Hattum en Blankevoort B.V., Boskalis, KWS Infra bv Andere betrokken: Spanbeton B.V., ProRail B.V., Haven Amsterdam
Tacitusbrug - A50 Ewijk-Valburg Tussen Ewijk en Valburg in de A50 is over de Waal aan de westzijde van de bestaande brug een extra brug over de Waal gebouwd. Het project is naast prijs aanbesteed op vormgeving, onderhoudskosten tijdens de levensduur en de bouwtijd. Het team van de opdrachtnemer, dat bestond uit de architect, constructeur en uitvoeringsspecialisten is erin geslaagd een optimale balans te vinden tussen deze verschillende beoordelingsaspecten. Door de vorm van de pylonen gelijk te houden aan de bestaande brug ontstaat in een vergezicht het beeld van een brug en van dichterbij het beeld van twee bruggen die bij elkaar horen: een koppel. Om bouwtijd te besparen is de brug op twee wijzen gebouwd. Voor de aanbruggen is gekozen voor een bouwmethode van schuiven. Ter plekke werden kleine fabriekjes ingericht die industrieel steeds delen van dertig meter lang produceerden. Elke drie weken werden deze onafhankelijk van rivierwaterstanden in de uiterwaarden richting rivier geschoven. Boven de rivierpijlers
Genomineerden
Natte Waterbouw
Tacitusbrug
zijn de pylonen gebouwd met behulp van klimkisten en is de hoofdoverspanning van 270 meter tot stand gekomen door met vier vrije voorbouwkisten iedere week 5 meter van de brug te bouwen. In het werk zijn speciale betonmengsels met hoge aanvangssterktes tot 34 N/mm2 binnen 48 uur toegepast. De jury is onder de indruk van de goede en vakkundige samenwerking tussen de betrokken partijen. Vooral de prima beheersing van het uitvoeringsproces van vrije voorbouw en het schuiven van de aanbruggen verdient hierbij respect. Opdrachtgever: Rijkswaterstaat - Grote Projecten en Onderhoud / Projectbureau A50 Architect: Quist Wintermans Architecten, Rotterdam Constructeur: Kinkel + Partner GmbH / Mobilis B.V. Aannemer: Combinatie Waalkoppel v.o.f. (Mobilis B.V., Dywidag, Van Gelder)
EMO afmeerconstructie M5/M6
Keersluis Heumen
Voor de toekomstige verbreding van de Amazonehaven realiseerde het Havenbedrijf Rotterdam een nieuwe afmeerconstructie voor EMO (Europees Massagoed-Overslagbedrijf). Het remmingswerk van de afmeerconstructie is geïntegreerd in de betonnen voorwand van de bovenbouw, hierdoor kan de constructie hoge afmeerbelastingen opnemen. Door het toepassen van een betonnen schil versterkt met staalvezels heeft de kade een hoge impactweerstand tegen de sterk geconcentreerde belastingen uit duwbakken. Een “normale” fenderconstructie van stalen balken of azobéhout gaat maximaal 25 jaar mee en kent geen tussentijds onderhoud. De onderhavige betonnen schil is ontworpen op een levensduur van 50 jaar, gelijk aan de levensduur van de kadeconstructie.
In het kader van de Maaswerken is bij Heumen een nieuwe keersluis gerealiseerd. Een helder baken in het herstelde open kanaallandschap, verbetert de doorgang voor de scheepvaart, creëert een ecologische verbinding en beschermt het achterland. Na een D&C competitie werd het werk begin 2010 gegund. Een hefdeur als hoogwaterbescherming is een veilig en beproefd principe. Bij calamiteiten immers helpen altijd de zwaartekrachtwetten van Newton. Het landschap, de Nijmeegse stuwwal, de bestaande sluis en de betonnen brug verdragen de schaal van de betonnen heftorens. De loopwielen zorgen voor een markante uitstraling. Het is een goed voorbeeld van een in de omgeving ingepast ontwerp waarbij de werkende functie direct tot de verbeelding spreekt. Helder bij dag, mystiek verlicht bij nevel en nacht. De teamgeest, ontstaan tijdens de ontwerpcompetitie heeft de organisatie en het project positief beïnvloed evenals de keuze om het project in BIM uit te werken. De jury heeft daarom veel waardering voor dit project, zeker ook gelet op het tentoongespreide vakmanschap.
EMO afmeerconstructie M5/M6
Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Projectbureau Maaswerken Architect: Quist Wintermans Architecten | Geertjan van Geffen Constructeur: Besix Design Department Aannemer: BESIX Nederland Branch
De jury heeft waardering voor de strakke benutting van de eigenschappen van beton. De gerealiseerde constructie is robuust en duurzaam. Door de geïntegreerde fenderelementen ontstaat een visueel glad beeld. De duurzaamheid van het geheel wordt onderstreept door de onderhoudsvriendelijkheid. Opdrachtgever: Havenbedrijf Rotterdam Architect: Volker InfraDesign bv Constructeur: Volker InfraDesign bv Aannemer: Van Hattum en Blankevoort B.V. en Volker Staal en Funderingen Andere betrokken: Gemeentewerken Rotterdam, Waterschap Hollandse Delta, Electrabel, N.V. Nederlandse Gasunie, Volker InfraDesign bv, Bruil (Oudenallen)
Keersluis Heumen
Genomineerden
Villa uitgevoerd in wit schoon beton
Woningbouw Stadstuin Overtoom Amsterdam (Co green)
Stadstuin Overtoom Amsterdam (Co green) Co Green is een samenwerkingsinitiatief waarin verschillende partijen samenwerken om een klimaat-neutrale stadsvernieuwing te realiseren. Het onderhavige project betreft 154 sociale huurwoningen in Stadstuin Overtoom Amsterdam. Het project onderscheidt zich door een bijzondere visie op duurzame toepassing van bouwmaterialen, maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), samenwerking in de keten, bewonersparticipatie en betaalbaar houden van wonen. De ontwikkeling van een technische vloerplaat heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de realisatie van al deze doelstellingen. Vanuit de gedachte een zo kort mogelijke bouwtijd te realiseren is een verregaande vorm van prefab doorgevoerd. Niet alleen is het casco volledig uitgevoerd in prefab beton maar ook zijn in de wanden en vloeren reeds in de fabriek alle (installatie) voorzieningen aangebracht. Een van de voornaamste doelstellingen binnen Co-Green betreft het hergebruiken van 90% van de vrijgekomen sloopmaterialen. De samenwerkingsvorm binnen het project Co-Green en de ontwikkeling van nieuwe duurzame producten hebben niet alleen geleid tot een succesvol verlopen project, maar zijn tevens de basis voor de verdere ontwikkeling van een prefab casco dat in de toekomst toegepast kan worden voor (binnenstedelijke) woningbouw.
In een heuvelachtig terrein van zandduinen bevindt zich een imposante villa. Het witte rechthoekige volume, waarvan zowel het interieur als het exterieur volledig is uitgevoerd in schoon beton, contrasteert op krachtige wijze met de groene, natuurlijke omgeving. Het project laat een prachtige integratie van ontwerpen en materialisatie met de omgeving zien. Slimme technieken zijn toegepast om dilatatievoegen zoveel mogelijk te voorkomen. Er is schoon beton toegepast overeenkomstig de zeer strenge CUR Aanbeveling 100 eisen. Door experimenteren met betonsamenstellingen en bekistingstechnieken voldoet het oppervlak aan deze strenge eisen. De hoge esthetische prestatie was mogelijk door intensieve samenwerking tussen opdrachtgever, architect, constructeur, bouwer en betontechnologisch adviseur. Bij schoon beton is de ruwbouw tevens de afbouw en is er geen ruimte voor herstel achteraf. Aan de hand van verscheidene proefstorten werd de gewenste uitstraling bepaald. Deze villa is een toonbeeld van vakmanschap en zorgvuldige detaillering; het gebouw “ademt” beton. Opdrachtgever: Particulier Architect: Russel Jones Ltd, London Constructeur: Arup bv. Aannemer: Burgtbouw B.V., Deurne Andere betrokken: H. Oude Kempers., Gebr. Van Hout b.v. Veldhoven Mansveld Proejecten en Services b.v. Villa uitgevoerd in wit schoon beton
Opdrachtgever: (VAB) ERA Contour B.V. Architect: KOW Constructeur: Vericon Ingenieurs BV Aannemer: ERA Contour B.V. Andere betrokken: Oranje
Huize het Oosten – Ultra dunne balkons Op het terrein van Huize het Oosten in Bilthoven is een nieuw zorggebouw gerealiseerd, waarbij zeer grote en slanke HI-con balkons zijn toegepast. Dit is een nieuw type balkon ontwikkeld voor de Nederlandse markt, in samenwerking met een Deens bedrijf. De balkons hebben een derde van de dikte van een traditioneel balkon en zijn eenvoudig te bevestigen aan een gebouw. Het gebruikte materiaal is extreem duurzaam waardoor de balkons tot wel 100 jaar mee kunnen. Voor de gewenste uitstraling vormde een minimale dikte van de balkons een essentieel onderdeel in het architectonisch ontwerp. Het geheel heeft een stoer en fris, eigentijds gebouw opgeleverd. De balkons zijn gemaakt van Compact Reinforced Composite (CRC). De toepassing van staalvezels zorgt voor een zeer taai materiaal en maakt het mogelijk wapening dicht bij elkaar te plaatsen met een kleine dekking. Er is geconstrueerd op de rand van wat mogelijk is, maar toch zijn de dunne balkons extreem sterk. Het project laat zien dat goede architectuur en ‘’state of the art’’ technologie elkaar prima aanvullen.
Opdrachtgever: Huize Het Oosten Architect: TenBrasWestinga - architectuur interieur stedenbouw B.V., Amersfoort Constructeur: Pieters Bouwtechniek B.V., Haarlem i.c.m. Delft Aannemer: Van Norel Bouwgroep Andere betrokken: Hi-CON, Denemarken als leverancier van de balkons
Huize het Oosten – Ultra dunne balkons
Genomineerden
Utiliteitsbouw
In deze categorie is sprake geweest van een ‘’close contest’’ tussen een aantal heel verschillende projecten.
Renovatie Ministerie van Defensie Het Ministerie van Defensie is een bestaand Rijksmonument. In het gebouw is een nieuwe ordening aangebracht. De bestaande vier gebouwen zijn met elkaar verbonden door de open binnenplaatsen te overkappen. Deze betonnen structuur met piramidevormige daklichten is prachtig vormgegeven. Als een camouflagenet omspant het glazen dak de binnenhoven. Anders dan bij veel recente glazen overkappingen is hier niet gezocht naar de meest lichte en transparante oplossing, maar juist naar een duidelijk aanwezige sculpturale vorm. De uitvoering van de organisch gevormde kolommen vroeg om speciale aandacht. Aan de kop van iedere kolom zit een kroon met vier balkaanzetten. Het balkrooster tussen de kronen is in het werk gestort beton met een hoge kwaliteit zelfverdichtend beton. Voor het storten van het betonnen dakgrid is een zeer nauwkeurige polyester bekisting gebruikt. Het effect is verbluffend strak. Renovatie Ministerie van Defensie
Het gaat bij dit project om een helder zichtbare toepassing van beton. De jury vindt het project een kathedrale transformatie van de bestaande binnenplaatsen in een verouderd gebouw. In de geest van deze tijd een relevante en duurzame ingreep. Door het nieuwe gebruik wordt het geheel passend in de huidige tijd. Het resultaat is een zichtbaar zorgvuldige detaillering en getuigt van vakmanschap.
Waterschild Muiderslot
Waterschild Muiderslot Vanaf de westertoren van het Muiderslot is te zien hoe het Waterschild een plek heeft ingenomen in de pruimenboomgaard van Hooft. Het paviljoen ligt verzonken in de grasvlakte zodat het schild niet boven de beschermde vestingwallen uitrijst. Het paviljoen is gebouwd op de fundamenten van het bomvrije officiersgebouw dat hier ooit stond. Het Waterschild vertelt het verhaal van het Muiderslot maar ook het verhaal van zeven eeuwen waterdefensie. Het is een betonnen monoliet, waarvan de constructieve noodzakelijke dikte aan de buitenzijde goed is af te lezen. Rauw beton en verfijnde detaillering wisselen elkaars steeds af. De jury vindt dit project een modern pareltje in een historische context. Het is een geheel in beton uitgevoerde expositieruimte die zonder zich neutraal of bescheiden op te stellen toch goed past op deze bijzondere plek. Een simpel ogend “klepje” in het landschap geïntegreerd combineert een constructief uitdagende oplossing, daglicht en technologische vernieuwing. Regenwater op het dak maakt een pruimenbloesemafdruk zichtbaar en brengt het water als een regengordijn naar binnen. Opdrachtgever: Rijksmuseum Muiderslot Architect: Buro³ architecten Constructeur: Duyts Bouwconstructies B.V. Aannemer: C. Mulckhuyse B.V Andere betrokken: IJsfontein, Rapenburg Plaza
Opdrachtgever: Rijksgebouwendienst, Den Haag Architect: Sander Architecten B.V., Amsterdam Constructeur: Pieters Bouwtechniek B.V., Delft Aannemer: Heijmans Utiliteitsbouw, Rosmalen Andere betrokken: Bijzonder Bouwkundig Alkmaar, De Jong Beton B.V., Alphen
Ministerie van Veiligheid&Justitie en Binnenlandse zaken&koninkrijksrelaties Als nieuwbouw van de Ministeries van Veiligheid&Justitie en Binnenlandse zaken (JUBI) en Koninkrijksrelaties is in Den Haag een nieuw gebouw gerealiseerd van 41 bouwlagen met een hoogte van 146 meter. Het gaat om een groot en stoer project in een complexe binnenstedelijke context met extreem weinig bouwplaatsruimte. Het project is puur in massa en volume al een prestatie en een uitdaging: het grootste kantoorgebouw in Nederland op dit moment met een capaciteit oplopend tot circa 5000 werkplekken. In het project zijn ‘’state of the art’’ technieken toegepast zoals thermische activering en betonsparende vloer-
Ministerie van Veiligheid&Justitie en Binnenlandse zaken&koninkrijksrelaties
elementen (bollenvloeren). Afzonderlijk geen nieuwe technieken, maar het integrale ontwerp is een feest van vakmanschap met als resultaat een duurzame kolos. Kijkend naar de architectuur en naar de goede afwisseling tussen in-situ en prefab beton, is aangetoond dat binnenstedelijke hoogbouw zeer goed te realiseren is in beton. Opdrachtgever: Rijksgebouwendienst, Den Haag Architect: Kollhoff Architecten GmbH, Berlijn, Duitsland Constructeur: Zonneveld Ingenieurs b.v.,Rotterdam Aannemer: Bouwcombinatie Jubi b.v., (BAM Utiliteitsbouw, Rotterdam en Ballast Nedam Speciale Projecten, Bunnik) Andere betrokken: Inbo b.v.,Woudenberg
Rijksmuseum Amsterdam Na tien jaar verbouwen, renoveren en restaureren heeft in april 2013 de Grand Opening van het Nieuwe Rijksmuseum plaatsgevonden. Het ontwerp introduceerde een aantal serieuze constructieve uitdagingen, zoals de realisatie van diepe ondergrondse bouwdelen op korte afstand van de bestaande fundering en de complexe vervanging van de betonnen kelderconstructie van de Passage. Bij dit alles moesten bestaande constructies
gefundeerd blijven op de originele palen. Geotechnisch een meesterwerkje, waarbij tijdens de uitvoering zeer zorgvuldig werd gemonitord om in geval van problemen tijdig te kunnen ingrijpen. De jury vindt dit een toonaangevend project van inter-nationale allure. Het is een bijzondere transformatie van een bestaand monument, waarbij een geheel nieuwe betonnen kelderconstructie de ontvangst “organiseert”. Binnen ervaart de bezoeker het zichtbare contrast tussen het bestaande gemetselde gebouw en de nieuwe solide plint. Een markant bouwwerk dat de komende tientallen jaren weer voor veel genot kan zorgen.
Rijksmuseum Amsterdam
Genomineerden
Restauratie / Reparatie Liggerkoppen In de zestiger en zeventiger jaren werden in Nederland tientallen viaducten gebouwd met seriematig vervaardigde voorgespannen prefab betonnen liggers. In de loop der tijd zijn steeds meer voegovergangen gaan lekken waardoor aan de koppen van de liggers corrosie optreedt en betonschade is ontstaan. De indringing van chloride bedreigt op termijn de constructieve veiligheid. Door een consortium van partijen is een oplossing bedacht waarbij de lekke voegovergangen worden vervangen door duurzame klauwprofielen om daarmee de toevoer van dooizouten te stoppen. Bij het project gaat het bovendien om een grootschalige toepassing van kathodische bescherming bij voorgespannen liggers. Het systeem is toegepast omdat traditionele reparatie niet mogelijk was zonder de snelweg gedurende langere tijd geheel af te sluiten. De aannemerscombinatie voert niet alleen het werk uit maar blijft bovendien 20 jaar verantwoordelijk voor het monitoren van het systeem. Het project omvatte 37 viaducten in combinatie met een onderhoudsperiode van 20 jaar, hetgeen nog niet eerder is voorgekomen. Liggerkoppen
Opdrachtgever: Rijksgebouwendienst en Rijksmuseum Architect: Cruz Y Ortiz & Van Hoogevest Constructeur: Arcadis Nederland BV Aannemer: BAM
Nieuwbouw huisvesting Rothuizen Zeeland Het is een ombouw van een graansilo naar atelier en kantoor en is een voorbeeld van behoud en verduurzaming van industrieel erfgoed. De silo, een karakteristiek gebouw uit 1963, is na een ingrijpende verbouwing omgetoverd in een kantoorpand. Bij de verbouwing van de silo is een extreem laag energieverbruik nagestreefd maar ook een hoge kwaliteit van leef- en werkklimaat. In het constructief ontwerp is de massa van het beton energetisch hergebruikt. De grote thermische massa leidt tot thermische stabiliteit. In het ontwerp zijn het constructief ontwerp, het gebouw- en het installatieontwerp optimaal op de inzet van de thermische betonmassa ingezet. Het vermogen om warmte en koude op te nemen, een periode lang vast te houden en later afhankelijk van de ruimtetemperatuur weer af te geven is één van de grote voordelen van beton, ook bij beton uit oudere constructies. De toegepaste reparatietechnieken en het hergebruik van een bestaande constructie voor een nieuw gebruik laten zien dat betonnen constructies zichzelf kunnen overleven. Opdrachtgever: RDH Vastgoed B.V. Architect: ir. B. Westenburger, Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Constructeur: Faktor Civil Engineering b.v. Aannemer: RDH Project B.V. Andere betrokken: DWA, Arup B.V.B.V. Nieuwbouw huisvesting Rothuizen Zeeland
Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Constructeur: Rijkswaterstaat/Royal HaskoningDHV Aannemer: Combinatie Mourik-Salverda Andere betrokkenen: SGS-INtron B.V., TNO
Nedinsco, reparatie betonnen casco Nedinsco is een voormalig industrieel complex in Venlo in Bauhaus-stijl. Markant onderdeel van dit complex is de 36 meter hoge torenconstructie, die in 1929 gebouwd is. Tot 2007 was hier de Nedinscofabriek gevestigd. Kenmerkend voor de bouwstijl is de eenvoudige, rechtlijnige structuur opgetrokken uit beton en staal. Het gebouw is een goed voorbeeld van de ‘Nieuwe Zakelijkheid’ die in de jaren 20 in de mode was. Andere voorbeelden zijn de Van Nelle fabrieken in Rotterdam en de ‘’Witte Dame’’ van Philips in Eindhoven In de loop der tijd is het door verschillende bedrijven gebruikt, het laatste als een accuzuurfabriek. In het begin van de 21e eeuw werd besloten het project te revitaliseren. Het industriële rijksmonument stond de afgelopen jaren leeg, maar inmiddels is in opdracht van woningcorporatie Woonwenz en met hulp van subsidie van het rijk en de provincie,
Genomineerden
Uitvoering De Gele Rijder In Valkenswaard is het appartementencomplex met winkels “De Gele Rijder” gebouwd. Op een zeer complexe locatie werd onder het project een tweelaagse betonnen parkeerkelder gerealiseerd. De Gele Rijder
Direct aangrenzend bevinden zich een monumentaal gebouw, een nieuwbouw op palen met een paallengte tot halverwege de bouwput, een monumentale boom en een oude olievlek waardoor geen water aan de omgeving mocht worden onttrokken. Waarlijk een monumentale opgave. Het ontwerp van de bouwkuip, alsmede de te verwachten vervormingen, werden berekend met het eindige-elementenprogramma Plaxis. In het project is gebruik gemaakt van soilmixwanden en waterglasinjectie op diepte. Het gaat bij dit alles om een zeer geslaagde interface van geotechniek en beton. Er is optimaal gebruik gemaakt van innovatieve technieken en vernuftig omgegaan met een zeer streng pakket aan omgevingseisen. Opdrachtgever: Nieuwenhuizen- Daandels Bouw BV Architect: Margry | Arts Architecten Constructeur: Krekon BV Aannemer: Nieuwenhuizen-Daandels Bouw BV Andere betrokken: Crux BV
Nedinsco
de restauratie en herbestemming van het markante complex gerealiseerd. Het is een mooi voorbeeld van hoe oude gebouwen nieuw leven kan worden ingeblazen. De functieverandering van industrieel naar wonen en werken, is op een prachtige manier vormgegeven binnen de oorspronkelijke structuur van het gebouw. De meest recente technieken van betonherstel zijn gecombineerd met de herontwikkeling en renovatie van het project. Het casco van het gebouw is nagenoeg geheel in zijn oorspronkelijke vorm teruggebracht. Opdrachtgever: Woningcorporatie Woonwenz Architect: Diederendirrix b.v.,Eindhoven Aannemer: Vogel B.V.
Westrandweg A5 Rijkswaterstaat heeft in het westelijk havengebied van Amsterdam een nieuwe snelweg gerealiseerd, de Westrandweg A5. Onderdeel van deze snelweg is een ruim 3 kilometer lang viaduct, gemiddeld 10 meter boven maaiveld dwars door het Amsterdamse havengebied. Tijdens de aanleg werden tal van innovaties toegepast. Zo werden 900 prefab liggers met een “launching girder” geplaatst. Deze horizontaal wandelende hijskraan, Hercules genaamd, beweegt zichzelf voort van pijler naar pijler en voorkwam dat wekelijks een voor de Amsterdamse haven belang-rijke ontsluitingsweg afgesloten moest worden. Het viaduct dankt zijn vloeiende belijning aan de horizontale boogstraal van de liggers. Voor een snelle en economische realisatie werd een nieuw liggersysteem ontwikkeld. Verder werd een nieuw verhardingsbeheerssysteem toegepast. Door middel van sensoren werd de thermische conditie van het vers verhardende beton continu gemonitord en werd naar behoefte verwarmd of gekoeld. Ten slotte kan worden gewezen op de goede samenwerking in het ontwerp en uitvoeringsteam. Al met al een innovatief project waar op slimme en industriële wijze met bestaande en nieuwe technieken door elkaar heen een prachtig eindresultaat is ontstaan. Voor de Betonprijscategorie uitvoering zijn de excellente samenwerking tussen alle betrokken partijen en de innovatieve uitvoeringsmethodiek een belangrijk selectiecriterium geweest. Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Nood-Holland Architect: Zwarts en Jansma Architects Constructeur: Volker InfraDesign bv /Ontwerpcombinatie Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs bv/Royal HaskoningDHV Aannemer: Combinatie Westpoort (Van Hattum en Blankevoort B.V., Boskalis, KWS Infra bv) Andere betrokken: Spanbeton B.V., ProRail B.V., Haven Amsterdam
Westrandweg A5
Nieuwbouw Erasmus MC
Tacitusbrug A50 Ewijk-Valburg
Tacitusbrug A50 Ewijk-Valburg Tussen Ewijk en Valburg in de A50 is over de Waal aan de westzijde van de bestaande brug een extra brug over de Waal gebouwd. Het project is naast prijs aanbesteed op vormgeving, onderhoudskosten tijdens de levensduur en de bouwtijd. Het team van de opdrachtnemer, dat bestond uit de architect, constructeur en uitvoeringsspecialisten is erin geslaagd een optimale balans te vinden tussen deze verschillende beoordelingsaspecten. Door de vorm van de pylonen gelijk te houden aan de bestaande brug ontstaat in een vergezicht het beeld van een brug en van dichterbij het beeld van twee bruggen die bij elkaar horen: een koppel. Om bouwtijd te besparen is de brug op twee wijzen gebouwd. Voor de aanbruggen is gekozen voor een bouwmethode van schuiven. Ter plekke werden kleine fabriekjes ingericht die industrieel steeds delen van dertig meter lang produceerden. Elke drie weken werden deze onafhankelijk van rivierwaterstanden in de uiterwaarden richting rivier geschoven. Boven de rivierpijlers zijn de pylonen gebouwd met behulp van klimkisten en is de hoofdoverspanning van 270 meter tot stand gekomen door met vier vrije voorbouwkisten iedere week 5 meter van de brug te bouwen. In het werk zijn speciale betonmengsels met hoge aanvangssterktes tot 34 N/mm2 binnen 48 uur toegepast. De jury is onder de indruk van de goede en vakkundige samenwerking tussen de betrokken partijen. Vooral de prima beheersing van het uitvoeringsproces van vrije voorbouw en het schuiven van de aanbruggen verdient hierbij respect. Opdrachtgever: Rijkswaterstaat - Grote Projecten en Onderhoud / Projectbureau A50 Architect: Quist Wintermans Architecten, Rotterdam Constructeur: Kinkel + Partner GmbH / Mobilis B.V. Aannemer: Combinatie Waalkoppel v.o.f. (Mobilis B.V., Dywidag, Van Gelder) Sporen in Den Bosch
Sporen in Den Bosch Het project Sporen in Den Bosch heeft op uiterst efficiënte en innovatieve wijze knelpunten in het treinverkeer opgelost. Kern van het project is een spoorbrug over de Dieze. Gekozen is voor een licht en ruimtelijk ontwerp van beide bruggen. Bijzonder is de gouden, aluminium netkous die om de bruggen is geplaatst. Het inschuiven van de spoorbrug over de Dieze was een waar pre-
Na 45 jaar dienst was de bestaande hoogbouw van het Erasmus Medisch Centrum aan vervanging toe. Om het ziekenhuis bereikbaar en herkenbaar te houden voor de bewoners van Rotterdam is besloten om de nieuwbouw, een slanke toren van 120 meter hoog, voor de deur van Nieuwbouw Erasmus MC het bestaande ziekenhuis te realiseren. Onder meer door toepassing van prefab betonnen kernen, stalen kolommen en witte sierbetonnen sandwichelementen was het mogelijk het hele gebouw als een prefab bouwpakket ter plaatste te assembleren. De positie van de toren en de extreme elementgewichten (35 ton), hebben de bouwcombinatie doen besluiten te kiezen voor een bouwmethodiek met een zichzelf omhoogdrukkende bouwloods te kiezen. Deze, in de volksmond “hijsloods”genoemde, constructie kende een gewicht van 450 ton en was 60 meter lang, 25 meter breed en twee verdiepingen hoog. Na elke gereedgekomen verdieping drukte de hijsloods zichzelf omhoog. Door toepassing van deze loods werd een werkomgeving gecreëerd die onafhankelijk was van weersomstandigheden. Er ontstond een fabriekje, waar industrieel kon worden geassembleerd en dit resulteerde in een bouwtempo van een verdieping per week. Omdat de logistiek perfect was geregeld zorgde dit voor minimale bouwoverlast voor het naastliggende vol in bedrijf zijnde ziekenhuis, door een bouwtijd van slechts 9 maanden! De jury is zeer gecharmeerd door dit project en vindt het een geslaagd voorbeeld van ter plekke industrieel bouwen met veel vertoon van kennis, ervaring en vakmanschap. Opdrachtgever: Erasmus MC Architect: EGM Architecten BV Constructeur: Aronsohn Constructies Raadgevend Ingenieurs BV Aannemer: Bouwcombinatie Erasmus MC Andere betrokken: Hurks Delphi Engineering, Adviesburo Snijders B.V., De Boer CT en Heidelberg Cementgroep
cisiewerkje waar maanden van voorbereiding aan vooraf is gegaan. In één buitendienststelling van 14 dagen is, in juli 2013 de bestaande stalen brug gesloopt, zijn de drie geassembleerde brugdekken (150 meter totaal) ingeschoven, waarna de spoorverbinding direct weer in gebruik is genomen. Kern van de constructie zijn drie zeer slanke prefab betonnen liggers die met maximaal speciaal transport van 160 ton zijn vervoerd naar de bouwplaats. Tussen deze liggers zijn gekromde betonnen schalen gelegd. De jury is onder de indruk van de slimme combinatie van prefab betononderdelen. Door een slim ontwerp en uitgekiende logistiek was er minimale overlast voor het treinverkeer en een veilige werkomgeving. Ook de coördinatie en afstemming van verschillende projecten in de directe omgeving verdienen veel lof. Opdrachtgever: ProRail B.V. Architect: Architectenbureau Marius van den Wildenberg BV Constructeur: Heijmans N.V./Movares Nederland BV/Wagemaker en Royal HaskoningDHV (ProRail B.V.) Aannemer: Heijmans N.V. Andere betrokken: Beton Son B.V./Sorba Projects bv
Genomineerden
Betontechnologie Woongebouw Amber met UHSB balkons (Ultra Hoge Sterkte Beton) De architectuur van het woningbouwproject Amber in Delft is afwisselend en gevarieerd. Er is veel buitenruimte zoals een eigen balkon of dakterras. Vooral de toepassing van de zeer slanke HI-con balkons zijn reden voor nominatie voor de Betonprijs 2013 in de categorie Betontechnologie. Dit is een nieuw type balkon ontwikkeld voor de Nederlandse markt, in samenwerking met een Deens bedrijf. De balkons hebben een derde van de dikte van een traditioneel balkon (65 mm) en zijn eenvoudig te bevestigen aan een gebouw. Het gebruikte materiaal is extreem duurzaam waardoor de balkons tot wel 100 jaar mee kunnen. De balkons zijn gemaakt van Compact Reinforced Compositie (CRC). De toepassing van staalvezels zorgt voor een zeer taai materiaal en maakt het mogelijk wapening dicht bij elkaar te plaatsen met een kleine dekking. Er is geconstrueerd op de rand van wat mogelijk is, maar toch zijn de dunne Woongebouw Amber balkons extreem sterk. Het project laat zien dat goede architectuur en ‘’state of the art’’ technologie elkaar prima aanvullen. Bestaande technologie is voor het eerst toegepast op deze schaal, met een potentie om het aanzien van woningbouw wezenlijk te veranderen. De jury acht ook de toepassing van lichte balkons bij transformatie van bestaande utilitaire gebouwen naar woningbouw of de revitalisatie van bestaande woongebouwen heel goed mogelijk, juist door de geringe constructiehoogte.
Camouflagebeton RWZI Hilversum
Camouflagebeton RWZI Hilversum In Hilversum is een nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallatie gebouwd. Er werd gekozen voor de aanleg van een conventionele zuiveringsinstallatie, met veel aandacht voor beperking van omgevingsoverlast. Naast aandacht voor beperken van overlast door geur en geluid is ervoor gekozen de installatie in de natuurlijke omgeving te laten passen. Als onderdeel hiervan werden de betonnen bassins uitgevoerd in kleuren die aan de omgeving zijn ontleend (schutkleur). Uitvoeringstechnisch was dit een uitdaging van de eerste orde maar ook betontechnologisch een unieke opgave. De verschillende gekleurde betonmengsels moesten via een pomp worden aangebracht. Dit betekende dat gelijktijdig twee truckmixers, met verschillend gekleurde mortels aan de pomp stonden en de betonmortel in wisselende samenstelling werd aangebracht. Er was een intensieve samenwerking tussen de betontechnoloog en de architect. Er zijn meer dan 300 monsters gemaakt om het eindresultaat te kunnen bereiken. De uitdaging was een vloeiende overgang van kleuren te krijgen waarbij de omgeving een belangrijke rol heeft gespeeld bij de uiteindelijke kleursamenstelling. Het resultaat is een architectonisch hoogstandje. Opdrachtgever: Waternet Architect: Claus en Kaan Architecten Constructeur: Tauw BV en Grontmij Nederland BV Aannemer: VBK groep Andere betrokken: Mebin, leverancier beton
Opdrachtgever: Woonbron Ontwikkelbedrijf B.V. Architect: Mecanoo Architecten i.s.m. CHANGE.NL Constructeur: Pieters Bouwtechniek B.V., Delft Aannemer: ERA Contour B.V. Andere betrokken: Hi-CON, Denemarken als leverancier van de balkons
Paviljoen Galderse Meren Het paviljoen voor de Reddingsbrigade in Breda is waarschijnlijk het eerste project ter wereld dat is uitgevoerd met zelfherstellend beton. De dak- en gevelschil zijn uitgevoerd in 60 mm spuitbeton als een buitenschil: vandaalwerend en niet waterdoorlatend. Het spuitbeton is voorzien van, voor mens en dier onschadelijke bacteriën die zorgen voor kalksteenproductie, waardoor eventuele scheuren in beton vanzelf hersteld worden. Hierdoor kunnen betonconstructies aanzienlijk dunner worden uitgevoerd en is minder onderhoud benodigd. Belangrijk hierbij is dat de levensduur verlengd kan worden, de constructieve veiligheid op den duur beter geborgd is en door dit alles de CO2 klimaatbelasting van het wereldwijd meest toegepaste materiaal (beton) sterk verminderd werd.
Paviljoen Galderse Meren
De jury is onder de indruk van de potentie van het hier toegepaste mengsel. Hoewel zelfherstellend beton zich nog in de experimentele fase bevindt, zal het naar verwachting zorgen voor grote veranderingen in onze betonwereld. Zelfherstellend beton, slankere constructies en minder onderhoud en reparatie; een innovatie in het hart van de betonwereld. Voor de jury is het hierbij tevens van belang dat dankzij gedegen wetenschappelijk onderzoek aan de TU-Delft, Nederland op dit gebied een relatieve internationale voorsprong heeft verworven. Opdrachtgever: Gemeente Breda Architect: Frank Marcus Architecten Constructeur: Archimedes bv, de heer R. van Gestel Aannemer: Balemans bv Andere betrokken: TU Delft, de heer H. Jonkers
Leidsche Rijntunnel De aanleg van de 1650 meter lange Leidsche Rijntunnel (ook wel DODO genoemd) was een technische en ruimtelijke uitdaging. Er is in het project een uitermate snelle betonstortcyclus gerealiseerd. Dit werd mede mogelijk door een goede samenwerking in een integrale ontwerpmethodiek. Dit resulteerde in een industriële uitvoering mogelijk gemaakt door een innovatief verrijdbaar en herbruikbaar bekistingsysteem. Vijf wandbekistingen zijn opgehangen in een zelfrijdende traverse op rails en ook de hydraulische dekbekistingen waren zelfrijdend over een rails. Traditioneel worden brandwerende platen meegestort of achteraf aangebracht. Door toepassing in dit project van polypropyleen vezels en kalksteen was het aanbrengen van brandwerende E L’ van de polypropyleen vezels platen niet nodig.IJDoor toepassing R NTUNN K E H C S ID E geen spatgedrag bij temperaturen van boven ‘Lvertoont het beton TONWER EGGEND BE RENSVERL G ER ET M de 1350 0C, omdat stoom gecon650 1. Leidsche Rijntunnel troleerd kan ontsnappen. Bij een eventuele brand behoeven slechts minimale reparatiewerkzaamheden te worden uitgevoerd. Voor zover bij de jury bekend is dit het eerste project binnen Nederland waarbij van deze innovatie gebruik is gemaakt. Veiligheid heeft zo op een efficiënte wijze een nieuwe stap gezet. Hiermee worden materialen bespaard, wordt de uitvoering versimpeld en ruimte gewonnen. Wandbekisting
BESIX, Dura Vermeer en COFELY bundelden de krachten op het gebied van beton, asfalt en VTTI. Het resultaat is een fraai vormgegeven, hightech tunnel. Het verkeer rondom Utrecht liep vaak vast en daarom maakte Rijkswaterstaat plannen voor verbreding van de A2 naar twee keer vijf rijstroken. De gemeente Utrecht had, omwille van de leefbaarheid, de nadrukkelijke wens om het centrum van de nieuwe stadswijk Leidsche Rijn zo dicht mogelijk bij de Domstad te situeren. Het resulteerde in een ambitieus overkappingsproject dat tegemoet komt aan de wensen van alle partijen; meer rijstroken én ruimte om te wonen en te recreëren. De aanleg van een landtunneltracé met een lengte van 1.650 meter is een technische en ruimtelijke uitdaging. In 2007 heeft Rijkswaterstaat het Design & Build contract voor de realisatie van de Leidsche Rijntunnel gegund aan de DODO-combinatie. Inschrijving Betonprijs 2013
Doo dez voor met inst zieni mee was was wor Uite voer Er is op e beto wee dag nati en r tunn
ME TIJ
TNO
De Leidsche Rijntunnel - in de volksmond vaak ook wel DODO-tunnel genoemd - is boven het oorspronkelijke maaiveld aangelegd en het maaiveld is opgehoogd. Zo kan de nieuwe stadswijk over de snelweg heen aangelegd worden en wordt barrièrewerking voorkomen.
e en tunnel
aties (VTTI)
Inschrijving Betonprijs 2013 | Dodo
Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Dienst Infrastructuur Architect: Quist Wintermans Architecten/BESIX Engineering Department Constructeur: Arcadis Nederland BV Aannemer: BESIX Nederland Branch Andere betrokken: Dura Vermeer/Cofely
Genomineerden
Duurzame Modulaire UHSB brug
Duurzame Modulaire UHSB brug In 2011 gaf de gemeente Rotterdam opdracht voor het aanleggen van een UHSB brug aan de Hoekersingel. De brug moest gebruikmaken van de nieuwste groene technologieën (lage CO2 uitstoot) en 100 jaar onderhoudsvrij zijn. Daarbij mocht de brug niet meer kosten dan bestaande brugconcepten. De brug aan de Hoekersingel kent een lengte van 18,9 meter en hiervoor werd minder dan 10 m3 beton gebruikt (C170/200). De werkelijke sterkte van het beton was 240N/mm2. Het dek heeft een gemiddelde dikte van 65 mm. Het bleek onmogelijk voor het uiteindelijke ontwerp een bouwer te vinden (men achtte productie te risicovol), daarom hebben de ontwerpers zelf de productie ter hand genomen. Het uiteindelijke resultaat is een schitterende brug van onwaarschijnlijke dimensies. De combinatie van ligger en balustrade als één integraal constructief element verdient lof. De jury heeft daarbij ook bewondering voor het doorzettingsvermogen en het lef van de betrokkenen. Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam Architect: Chris Bosse Constructeur: FDN Engineering BV (Functional Design NL) Aannemer: FDN Construction BV
Waterschild Muiderslot
Constructief ontwerp Waterschild Muiderslot Vanaf de Westertoren van het Muiderslot is te zien hoe het Waterschild een plek heeft ingenomen in de pruimenboomgaard van Hooft. Het paviljoen ligt verzonken in de grasvlakte zodat het schild niet boven de beschermde vestingwallen uitrijst. Het paviljoen is gebouwd op de fundamenten van het bomvrije officiersgebouw dat hier ooit stond. Het Waterschild vertelt het verhaal van het Muiderslot maar ook het verhaal van zeven eeuwen waterdefensie. De paraboolvormige betonconstructie is op vakkundige wijze ontworpen. Het is een betonnen monoliet, waarvan de constructieve noodzakelijke dikte aan de buitenzijde goed is af te lezen. Rauw beton en verfijnde detaillering wisselen elkaars steeds af. Het is een geheel in beton uitgevoerde expositieruimte die zonder zich neutraal of bescheiden op te stellen toch goed past op deze bijzondere plek.
Een simpel ogend “klepje” in het landschap geïntegreerd combineert een constructief uitdagende oplossing, daglicht en technologische vernieuwing. Regenwater op het dak maakt een pruimenbloesem-afdruk zichtbaar en brengt het water als een regengordijn naar binnen. Opdrachtgever: Rijksmuseum Muiderslot Architect: Buro³ architecten Constructeur: Duyts Bouwconstructies B.V. Aannemer: C. Mulckhuyse B.V. Andere betrokken: IJsfontein, Rapenburg Plaza
Ministerie van Veiligheid&Justitie en Binnenlandse zaken&koninkrijksrelaties
Parkpergola Maximapark
Als nieuwbouw van de Ministeries van Veiligheid&Justitie en Binnenlandse zaken (JUBI) en Koninkrijksrelaties is in Den Haag een nieuw gebouw gerealiseerd van 41 bouwlagen met een hoogte van 146 meter. Het gaat om een groot en stoer project in een complexe binnenstedelijke contaxt met extreem weinig bouwplaatsruimte. Het project is puur in massa en volume al een prestatie en een uitdaging: het grootste kantoorgebouw in Nederland op dit moment met een capaciteit oplopend tot circa 5000 werkplekken. In het project zijn vrijwel alle ‘’state of the art’’ technieken uit de hedendaagse betonbouw toegepast, zoals thermische activering en betonsparende vloerelementen (bollenvloeren). Afzonderlijk geen nieuwe technieken, maar het integrale ontwerp is een feest van vakmanschap met als resultaat een duurzame kolos. Kijkend naar de architectuur en naar de goede afwisseling tussen in-situ en prefab beton, is aangetoond dat binnenstedelijke hoogbouw zeer goed te realiseren is in beton. Een goed voorbeeld van geïntegreerd ontwerpen met duurzame en innovatieve keuzes binnen het ontwerp.
De Parkpergola omsluit het Binnenhof en vormt gezamenlijk het hart van het Maximapark. Het is een Parkpergola Maximapark plek waar natuur en cultuur samenkomen. Nu is de Parkpergola nog kaal, maar deze zal over de gehele lengte begroeid raken met klimplanten. Wat omvang, slankheid en detaillering betreft heeft de pergola de grenzen van de constructieve mogelijkheden opgezocht. Een kunstwerk in het landschap. Door een zorgvuldig uitgedacht ontwerp, een bevlogen opdrachtgever en optimale samenwerking door verschillende partijen is het mogelijk geworden het project op een traditionele haast ambachtelijke wijze te realiseren. Met een klein aantal demontabele mallen is een enorme vrijheid van het ontwerpen van het beton bewerkstelligd. Door de zeer slanke afmetingen bleef niet overal voldoende dekking over voor traditionele wapening. Daarom is gebruik gemaakt van thermisch verzinkte wapening. De jury is vooral onder de indruk van het bijzondere ontwerp. Op zich bekende technieken en inzichten, maar dan vakkundig samengevoegd, resulteren in ’s werelds langste pergola, waarbij een prachtige betonnen constructie vloeiend overgaat in aangelegde natuur. © Jeroen Musch
Ministerie van Veiligheid&Justitie en Binnenlandse zaken&koninkrijksrelaties
Opdrachtgever: Gemeente Utrecht, Projectbureau Leidsche Rijn Architect: West 8 urban design & landscape architecture, Rotterdam Constructeur: ABT BV, Velp Aannemer: Ed. Züblin Fertigteilwerk, Gladbeck (DE) Andere betrokken: Bouwmanagement: ABT BV, Velp; mallenbouwer: Verhoeven Timmerfabriek Nederland, Venray; aannemer onderbouw: Van Wijk Nieuwegein
Opdrachtgever: Rijksgebouwendienst, Den Haag Architect: Kollhoff Architecten GmbH, Berlijn, Duitsland Constructeur: Zonneveld Ingenieurs b.v.,Rotterdam Aannemer: Bouwcombinatie Jubi b.v., (BAM Utiliteitsbouw, Rotterdam en Ballast Nedam Speciale Projecten, Bunnik) Andere betrokken: Inbo b.v.,Woudenberg
AANMELDINGSKAART Uw naam
Dhr.
Mevr
Bedrijfsnaam 18e editie Betonprijs Het verschuldigde bedrag is voor aanvang van het Betonprijsdiner overgemaakt op ING Gouda IBAN: NL98 INGB 0000 3512 39 BIC:
Postadres / Bezoekadres Postcode / Plaats Telefoonnummer Lidmaatschapnummer BV
Fax Geen lid
Lid
INGBNL2A t.n.v. Betonvereniging Gouda, onder vermelding
(Uw) E-mail adres
van ‘Betonprijsdiner’ en de naam van de deelnemer(s).
Wij / ik bestel(len) hierbij de volgende kaarten:
BTW-nummer
Aantal deelnemers betonprijsdiner (leden)
x
195,- =
Aantal deelnemers Betonprijsdiner (leden)* incl. toegang Betondag
x
295,- =
Aantal deelnemers Betonprijsdiner (niet leden)
x
295,- =
Aantal deelnemers Betonprijsdiner (niet leden)* incl toegang Betondag
x
440,- =
NL00.26.08.443.B.01 Wegens fiscale redenen zijn wij verplicht u een factuur te sturen. Annuleren: Bij annulering van uw aanmelding tot uiterlijk één week voor het evenement zal het overgemaakte bedrag
Indien u er zeker van wilt zijn dat u met uw collega(s) en/of genodigden aan één tafel komen te zitten dan dient u minimaal 8 personen aan te melden.
Datum
/
+
worden gerestitueerd minus € 25,- (incl. 21% BTW)
(Bedragen zijn inclusief 21% BTW)
Totaal =
administratiekosten. Bij annulering daarna is geen restitutie mogelijk. Annuleren dient schriftelijk te geschieden.
De annuleringsregeling is in acht genomen. Stuur, fax of scan naar: Betonvereniging – Antwoordnummer 10058 - 2800 VB GOUDA - Fax: 0182-537510 Mail:
[email protected] Aanmelding kan ook via www.betonvereniging.nl
Handtekening
* Indien u eveneens de Betondag op 21 november wilt bezoeken dan kunt u een hotel reserveren, ga naar www.betonvereniging.nl => Betondag 2013
2013
De Jury Betonprijs 2013 Cees Brandsen Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud (voorzitter jury) De Betonprijs 2013 wordt mogelijk gemaakt door:
Anton Koomen Provast
Jan Dekkers Hurks prefabbeton bv
Ronel Dielissen Mebin B.V.
Sander Bucx Prorail BV
Do Janne Vermeulen Team V Architectuur
Toine van Casteren B|A|S Research & Technology
Hans Galjaard Volker InfraDesign bv
Myrte Loosjes IMd Raadgevende Ingenieurs / Youcon
Bert Verheugd Rijksgebouwendienst
Frens Pries Betonvereniging (secretaris)
Bart van der Woerd VBR
18 e editie Betonprijs
Meer informatie is te verkrijgen via: Betonvereniging Büchnerweg 3 Postbus 411 2800 AK Gouda
tel: 0182-539233 fax: 0182-537510 e-mail:
[email protected] www.betonvereniging.nl
