Betekenisvol beleid voor een aantrekkelijke stad De stad als bevolkingsmagneet
Koos van Dijken
functie
29 januari 2013
1
Betekenisvol beleid voor een aantrekkelijke stad
• Wat maakt de stad aantrekkelijk
• De opgave om de stad aantrekkelijk te houden in enkele trefwoorden
• Hoe hou je de stad aantrekkelijk
• Betekenisvol beleid
2
Aantrekkelijkheid van de stad Stad en land
Onverklaard; 23% Bereikbaarheid banen; 34%
Overlast; 2%
Stedelijke voorzieningen; 22%
Ligging; 18%
3
Aantrekkelijkheid: de determinanten Stad en land Amsterdam
Haarlem
Utrecht
's-Gravenhage
Rotterdam
Grondprijsverschil feitelijk
396
255
169
254
101
Grondprijsverschil verwacht
379
193
181
237
139
Loon
12
3
6
11
6
Bereikbaarheid werk per auto
58
36
44
48
29
Bereikbaarheid werk per OV
38
27
39
43
34
Historische binnenstad
49
8
1
-3
-7
Podiumkunsten
119
32
44
45
30
Culinair aanbod
19
8
4
12
3
Luxe winkels
80
44
42
60
44
Stadspark, natuur
4
23
12
16
6
Disamenities
0
11
-10
6
0
4
De opgave om de stad aantrekkelijk te houden
• Zowel fysiek, economisch en sociaal grotere opgaven • Tien jaar voordat effect crisis voorbij is • Aanzienlijke daling van de financiële middelen • Lage economische groei, zeer lage productiviteitsontwikkeling • Vergt scherpere keuzes, betere prioriteiten, hoger aan de wind zeilen • Foute keuzes hebben grotere gevolgen • Kaasschaaf werkt niet meer of is niet wenselijk > innovaties nodig 5
Hoe hou je de stad aantrekkelijk • Hogere eisen kwaliteit, ruimte, variatie, groen, water • “Werken volgt wonen” (en dat steeds sterker) • Wie de goede woonmilieus en leefomgevingen heeft, heeft de arbeidsmarkt • Besef wat de stad aantrekkelijk maakt • Zorg voor goede verbindingen (vooral in de regio) • Speel in op de sterk wijzigende bevolking en huishoudsamenstelling 6
Maar verbetering gaat te langzaam
Nieuwbouw
1 % van de voorraad
Sloop
0,20% van de voorraad
7
Blijf aantrekkelijk: besef de verbindingen •
Woon- en leefomgeving, voorzieningen > arbeidsmarkt > economie
•
Veiligheid > leefbaarheid en economie
•
Onderwijs > arbeidsmarkt > economie
•
Onderwijs > arbeidsmarkt > ondernemerschap > sociaal beleid
•
Formeel en informeel (sociale domein, economie)
•
Check en balances
•
Behoud de balans en zorg voor evenwicht: alle aandacht de komende jaren dreigt uit te gaan naar de decentralisaties in het sociale domein en dit is toch niet het meest belangrijk 8
Houdt de stad aantrekkelijk: blijf innoveren Niet alleen bezuinigen, maar vooral bezuinigingen gebruiken om te innoveren:
•
in het bestuur
•
in het sociale domein
•
in het fysieke domein
•
nieuwe coalities, nieuwe actoren, nieuwe prikkels, nieuwe rollen
•
experimenteermiddelen, (maatschappelijke) ontwerpopgaven, daag uit, geef ruimte, laat los
•
gun jezelf een substantieel investeringsfonds om strategisch mee te doen (Talk the Walk) 9
Betekenisvol fysiek beleid •
Creëer schaarste, schrap projecten, haal lucht uit de planning
•
Blijf goed geprioriteerd strategisch investeren
•
Differentiëren van woon- en leefmilieus t.o.v. de steden en gemeenten in de regio
•
Meer stapsgewijze en incrementele gebiedsontwikkeling, mét hoge publieke investeringen t.b.v. openbare ruimte
•
Zet vooral in op (Collectief) Particulier Opdrachtgeverschap
•
Zet nieuwe instrumenten en vaardigheden in
•
Inhoud geven aan duurzame verstedelijking 10
Betekenisvol economisch beleid • Kies een unieke specialisatie en profilering in regionaal verband (de 4 V’s) • Stel ondernemerschap nog meer centraal, creëer een echt ondernemende cultuur • Verlaag lasten, verminder regels, verruim waar ondernomen mag worden • Hou afstand tot het georganiseerde bedrijfsleven, geef ruimte aan nieuwe toetreders • Benut de kansen van een nieuwe sociale economie (decentralisaties beleid) • Afscheid van de vrijblijvendheid in beroep en schoolkeuze 11
Betekenisvol sociaal beleid • Betere werking arbeidsmarkt (kwantitatief én kwalitatief) moet kern zijn van het economische en sociale beleid • Grotere arbeidsparticipatie en hogere productiviteit noodzakelijk • Goed in- en uitvoeren van de drie decentralisaties • Scherpe keuzes in het sociale beleid, herdefinieer het sociale beleid: wat wel, wat niet, de échte doelgroepen (multipobleemgezinnen, dementerende ouderen, zorgmijders, overbelaste jongeren)
• Meer maatwerk, gelijke monniken en toch verschillende kappen, sociale acupunctuur 12
Betekenisvol beleid: dé prioriteiten 1. Verbeteren woonmilieus en gebiedskwaliteiten, en met snelheid en ambities verbeteren van de bestaande woningvoorraad 2. Werking arbeidsmarkt (kwantitatief, kwalitatief) en kwaliteit van onderwijs topprioriteit en verantwoordelijk nemen en beleggen 3. Stimuleer en geef meer ruimte aan ondernemerschap 4. Transformeer, moderniseer, experimenteer en innoveer in de sociale pijler (probeer dat met tempo, snelheid, visie en ambitie te doen in de regio) Vergroot kwaliteit, effectiviteit en doelmatigheid Blijf strategisch investeren
13
