+
Bètadag 2015
+ Bèta In Leiden In samenwerking met de landelijke stichting bètadag organiseert Universiteit Leiden dit jaar de bètadag. Een Hele dag vol activiteiten zodat scholieren kunnen ervaren hoe het is om een bèta studie in Leiden te doen.
1 2
+
Voorwoord Bèta voor mij? Het is alweer 7 jaar geleden dat ik een
kwamen er juist weer laat achter dat de
profielkeuze moest maken op de middelbare
opleiding die ze willen volgen natuurkunde,
school. Wat ik van de meeste mensen om me
scheikunde, biologie of wiskunde nodig heeft.
heen te horen kreeg is dat je met een natuurprofiel “alles” kan worden. Zo kon ik mijn opties open houden, omdat ik nog niet zeker wist welke vervolg opleiding ik wilde volgen na de middelbare school.
Daarom denk ik dat je zo vroeg mogelijk moet beginnen met kijken waar je interesses liggen, want als je iets leuk vindt dan gaat het leren vanzelf.
Achteraf gezien ben ik natuurlijk heel bij met
Misschien is het nu nog te vroeg om te denken
mijn keuze, anders zou ik niet hier in Leiden
over je positie op de arbeidsmarkt of je impact
Bio-farmaceutische wetenschappen kunnen
op de maatschappij, maar al deze dingen
studeren.
beginnen hier, met een juiste keuze!
Om mij heen waren er veel mensen die na het
Deze dag is daarom bedoeld om jou een
kiezen van hun profiel spijt hadden van hun
beeld te geven van wat de keuze voor een
keuze. Ze hadden bijvoorbeeld een
natuurprofiel inhoudt later.
natuurprofiel gekozen terwijl ze dat heel moeilijk vonden en er later toch niets mee wilden gaan doen. Andere vrienden van mij
2
Arian Khoshchin Voorzitter Bètadagcommissie
1 2
Docent aan het woord To be(ta) or not to be(ta) Keuzes. Die maak je de hele dag door. Of je
Zelf doe ik onderzoek in de informatica.
koffie wilt of thee, of misschien toch limonade.
Ik kijk hoe een computer zich intelligent
Een koek erbij? Ga je met de bus, met de
kan gedragen. Hoe moet je zoeken in hele
trein, of met de fiets? En waarom?
grote bestanden? Hoe kun je een spel beter spelen? Hoe kun je, samen met studenten,
Over belangrijke keuzes mag je vaak rustig
meer over computers leren? Kunnen
en lang nadenken. Wat wil je later worden,
computers
bijvoorbeeld. Vandaag gaat het over kiezen
zelf misschien ook denken? En keuzes maken?
op de middelbare school. Welke richting wil je op, welk profiel kies je? Die keuze heeft
Universiteiten organiseren veel activiteiten
belangrijke gevolgen, ook voor je latere
op het gebied van voorlichting. Dit is er
beroep.
een van. We proberen je wat te laten zien van verschillende bèta-opleidingen. Wees
Het is daarom goed om je uitgebreid te
nieuwsgierig, loop rond, stel vragen, kijk
oriënteren. Je kunt daarbij op veel dingen
om je heen. We hopen dat het je helpt om
letten. Wat vind ik leuk? Waar ben ik
beter te kiezen!
goed in? Wat wil ik ermee? Walter Kosters docent Informatica
3
+
Dagprogramma:
9.00 - 9.30: Inloop 9.30 - 10.00: Welkomstwoord en college farmacochemie 10.00 - 10.20: Pauze 10.30 - 11.50: Practicum geneesmiddelen synthese 12.00 - 12.50: Lunchpauze 12.50 - 13.20: College kunstmatige intelligentie 13.20 - 14.50: Practicum Fysica 14.50 - 15.30: Afsluiting en Quiz
4
Ochtend In de ochtend beginnen we met een klein college van professor IJzerman die in Leiden les geeft over hoe je scheikunde kan toepassen om geneesmiddelen te maken die werken in het lichaam. In zijn college krijgen jullie te horen wat een geneesmiddel eigenlijk is en hoe je een geneesmiddel kan maken. Na het college is er een korte pauze met koffie en thee. Hierna zullen we met zn allen verder gaan naar de practicum zalen. Voor het practicum geneesmiddelen synthese.
Practicum Geneesmiddelen synthese Tijdens dit practicum gaan we kijken hoe je op kleine schaal een geneesmiddel kan maken, zoals we dit vaak doet als je een scheikundige studie gaat volgen in Leiden. We gaan zelf een stof maken, namelijk aspirine. Aspirine, daar hebben jullie vast wel van gehoord. De werkzame stof in aspirine is acetylsalicylzuur. Acetylsalicylzuur is een ontstekingsremmende stof en wordt gebruikt bij pijn of griep. We gaan de aspirine maken door twee verschillende stoffen met elkaar te laten reageren, namelijk azijnzuuranhydride en salicylzuur. De reactie staat hieronder afgebeeld met structuurformules.
Na de reactie zal de aspirine nog niet helemaal zuiver zijn. Het zuiver maken van een medicijn is een moeilijk proces en daar hebben we de tijd niet voor. Ga je zelfgemaakt aspirine dus ook niet proeven!
5
Middag We beginnen de middag met een college over kunstmatige intelligentie van Walter Kosters, docent en onderzoeker aan de Universiteit Leiden. Kunstmatige intelligentie is op het moment een veelbesproken onderwerp, want is het verstandig om computers te maken die slimmer en krachtiger zijn dan wijzelf? Na dit college zullen we doorgaan naar de practicumzalen voor een natuurkundepracticum. Het practicum bestaat uit twee delen: het solderen van een diode en een stikstofpracticum.
Physics practicum Solderen van een diode Een diode is een stukje halfgeleider materiaal met twee metalen pootjes. Het ziet er uit als een weerstand, maar er is een belangrijk verschil: een diode geleidt de stroom alleen in een richting. Als je de plus en min van de spanningsbron omkeert, dan geleidt hij geen stroom. In de geleidende richting heeft een diode een lage weerstand. Dit wordt ook wel de doorlaatrichting genoemd. In de andere richting, de sperrichting, heeft een diode juist een heel hoge weerstand, waardoor er geen stroom wordt doorgelaten. Dit is handig voor bijvoorbeeld je tv of radio: uit het stopcontact komt wisselstroom, maar deze apparaten werken meestal op gelijkstroom. De diode kan van een wisselstroom een gelijkstroom maken. Jullie zullen zelf een diode aan de aansluitdraden solderen. Je krijgt een blad met meer uitleg erop. Tip: De soldeerbout is heet. Stikstofpracticum In het laboratorium zullen jullie kennis gaan maken met de lage temperatuur fysica, een vakgebied waar Leiden beroemd om is! We gaan werken met vloeibare stikstof. Stikstof heb je waarschijnlijk al wel eens vaker gebruikt. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt als drijfgas in spuitbussen om de inhoud onder druk te zetten. Normaal gesproken heb stikstof in gasvorm. Het heeft namelijk een kookpunt van -196 graden Celsius. Kun je nagaan hoe koud vloeibare stikstof is! Jullie gaan onderzoeken wat voor invloed zo’n lage temperatuur heeft op de weerstand van een diode. Verder gaan jullie kijken wat er gebeurt als je een banaan in vloeibare stikstof doopt.
6
+
Bètadag Commissie
Foto Commissie
Dankwoord: Graag willen wij iedereen bedanken die deze bètadag tot een succes hebben gemaakt. Niet alleen hebben veel mensen verbonden aan Universiteit Leiden tijd gemaakt om de bètadag te organiseren, ze hebben ook meegedacht en tijdens de dag zelf geholpen met het begeleiden van de groepen en uitleggen van practica. In Samenwerking met: Stichting Bètadagen, Anne Hommelberg, Tjerk Oosterkamp, Trudie Brouwer, Prof. IJzerman, Walter Kosters, ….. Bestuur der L.P.S.V. „Aesculapius” (
Namens de Bètadagcommissie 2015 Leiden, Arian Marlise Femke Kevin Elaine
7
Locatie: Gorlaeus Laboratorium Einsteinweg 55 Leiden
