11ce ,...., crud~l in IW!
i!Oill'•.
ur
or
ur u...
u...
ur
THE ABORTIVE NATIONAl· AGREEMENT
One month of negotiation• betw.,.n the throe main lAb....,.. militiu (tbe Oroze fol't<'!l, Amid and U... Lf'), whkh hel!an in
ur •
October. led to the preparation dnlft """''"" for • pt>litiromilit.ary ~~ettl•ment of the civil war. Obj•
or
..,.fl..,
INbam•!'P army. !Utflpnrtt>tf hy Syrinn furt'l'!o'. Tbt• ut"'*''d t•nvl~· ;lJlMI tht• immediate t'lCtahlil4hmNtt n( » nati~tnnl nmllhun KUYentml•nl untlt.>r a l'OUndl n( m~ mini:\lt•rt4 rt•J)n·~t-ntlnJl ttw nt.-tin n.•lifrinu.._.. ~·t~~ (or /A lf'dhHitiunal periud uf thrt'i! ,\'t':lr~. aner whil'h thE> l"Un(t>Nt~ionul ~ytott.>m uf poWPr-sharing J['Wt•nt· mttnt wuulrl he abuli!!'~d. and a ~lf.·tdar administratinn cn•ah•cJ. A rwow ltl!tM.Cmbly wnulcl ht• t•1N:lt.>il within the• threP·y•·••r IH·riud tu ~acL tht- nen·:;~ry Waitd;tlion. The numtwr uf rlqmti.,,,_ in tht> new """"mbly would be incn'"''"l from 99 to lliH. with th~ total dividE>d E>t1Ua1fy betwt-en Ghri~tian:-t and Muslim~. untl nu UJ'P"r hnu!l<• would he ••~1 1 to tho lt•l(i•l~tun•. For th~ 1•·riml ot tranl"itiun, a Maronit.e wuuld etmtitm~ tn huhf t h..- urrit-.. ur pMI!&idt•nt, but Sl}ff\(' of hi~ P'\4't.'Ut.IVt> llUWf't"!( W•tUitl IJit:-1:0: 'n the prime minit'lt•r. The 3Kn'4!mtont n.~l'Oj(rlizt••l 1...-•lmnm'' ~ rummunily of intPre~l with Syria an«l t~nvit-tattc"11 a ·~trah•J..ri•· inh•v.atinn· of the two countrie~ in thr fit•lcls of miHtat)' relations, for'f>i~ JlQlic-y and ~·urit.v-
...
The
~mcnl ~mt>tl
tn hotrl iUIL snmt- hlt1K" rur l.c•bauun.
u it had ~n negutiatr.tl by the <&t"tual rombatant,l( in tht• d\'il wnr anti nut mPrely hy J)nliti<'hm;:, ltuwt•H•r. Uw ~hi'ih• llt•zOOIIah ami tlw Sunnl Murahituun mililia!-4 Wt>rt• JlHt r•artil·~
to the l&M'n>t>mt'nl. t~ C'hri'llitian emnmuuity wm~ tlh·itlf"d un•r it. and it macle no pruvi~lnn for rft•altnr~ with t ht• l)rnhlt•m nf ralf!S
TilE RESURGENCE OF Tilt: 1'1..0 ('CINTINIJES In tht>
t~OIIIIl
of tlw country l•r:tPI wa.• fn.rd with tho ,..,,.,....
t1UPR<'fl1l ur tilt- raiiUNl of its invasinn. Ourin~ )~lAA ruc:kd attack~ on bntPJi Jlt(>tllt'mrntA &n oorlhrrn brat.•l wen• n-~utnt•cf
hy Pale5tinian I!W'rrilla., who had t.-..n grodu:dly r•tuMlinll! to t h• roful{ee camP" around Ty..,. and ~itlon after the I "''"'li withdrawal in l9R!i. antl had ~~tabh~twtl a numbc•r muhiiP ha..~R in Uw !f.tmlh, htrat>l ~pnndt•cl with a total or Ilot air raid!-l on Pal~tinian targt't.M in !'tJUth•:rn l... •tmnnn, mnS,11y in lhfl
LERANON cl.,be• lwt w""" the pt'Rce-keol'ii!Jf ro...., and ,.,. SLA and, in partirular, H~llah. whirh VIew UNIFIL"" an obstacle to the pursuit of war IK"inltl l•rael. In May It wu n!p01'ted that the Syriano. lgnolin11 l•raeli warninJl!l . ...,,. ronatru
ur
THE SYRIAN ARMY'S RETURN TO BEIRUT t...ad~rs of the Mu•lim rommuniti•• in Lebanon met Syrian
I{UVernm..nt o!lkial• in Dama."
.,.....,.r;,..
Syrian·oct'upiNI Rt·ka'a vallr~·. •turinR l!lfoUi (and 2:~ in tmm. Thf' Amal militia. whi1f' ("lmtrlhnting tu ttw ~nuthf..rn IRhanC'Sf! re~i!tant'E' movt~nwnt within lhf' t~r.•.,•li·impo!"cd Rt'furity wn.-, north of the inlt:•rnational hordt•r. wa."\ muno rtme+>nK-d to lilwratc oouth t,.baoon than tn rarry tht• •tMII\:11!1~ &K•in•t lor..,! into '"""' itlll'lf. It atlemptl'll. lht•rt•fore, tn kt"'P I'Ut l(U~rrillll• and ratlital l.ehan..~ K""IP" ••• far away from the zone:- as pm..~ibl~. in ordt-r tu pr..vrnt thrm fnlm launching rnckPt and mortar attt~rk~t 3Jfait1st l~r:wli tRrrilury ur rrnm infiltntinJ; ttw z.une anfl tht!'n I~,..J:PI itself. whi<-h mittht JJrovnkt• Jsr..tC'Ii n>flri~al~ inllfdt'" f,ebannn. Am;tl'=' nmtrnlling innuPnt>t• in the wuth was coming unrtcr thrt•at rmm thP pn•·1rantan ll...hollah, whkh wa.• altrllftinK inm•;..inK HIIJIJ)Ort. lfl'zh
t.=
pn..,.ue the strunle again•t
Pain
tinian reful!"" camps in lleirut lwgan on 6 April. and the slego of Shatila and llourj f'I·Rarajneh was liftetl to allow tupplits ·to he taken into the camps. The ..,_.fire wu n"KOtiated by "'P"'""ntahvea of Syria, Amal and the P"" Syrian P ....lioe National Salvation Fmnt !PNSF'). who had matle common eau .. with p...,.Arafat PW memhe"' to defend the camps. Howe-ver, in Siffon, outside effective Syrian juri!tdlr· lion, renewed lil!htinl( bn>kt> out hetweon Amal and members uf the PLO loyal to \'....,r Arafat. Amal maintainod that it ....uld only 8Kfee fully to lift the si•Ke the &irut tamp• and uf Ratthidiyab, near Tyre. ir Arafat loyolista withdrow viii"!!"S near Sidon which they had capt uretl from Amal 1n OctnhPr and November 1986. Some 1!10 !lyrion tn:>Opll wero deploy...t ..,und Sidon in mid.April. Tbe Lehane.., Prime Minister, Raohid Karami, re!tlgned en 4 May followinK the failure of tbe Cabinet (which had beld iU nrst meeting for 8even months. two weeko before) 14 8Kfee on a Ctl\II'IM! of action to allevlat<> t...bllnon'• acute eronomk problems. Under t ... tern10 of t ... Constitution the ret~ll(nation of the pvern~~Wnt fo!lowo automatically upun the Prn•ideofs ueoptan.., of the Prime Mini.ter's rt'llignation. P,...ident Gemayel rejetted Karnmi's resignation (although Karami, who had l't'fu!!ed to havo any deolinJl!l with Prositlent Gemayel sinre JanUAry 19!l6. did not rnrmally oubmit it), and it -med lhat "" would remain in om.,. until a llllitabl• (i.e. Sunni) roplatement rould be found. However, on I June. Karami w.. ltill...t when a bomb _.plo>dtod in the be!iropt<>r in whith he was travelling. Pre•idenl r.-ayel appointed the Mini.ter of Labour, Etlucation. and Fine Arts. Selim al·HM•· as acting prime miniRt~Pr. lt wa..'l not f'lear who WitS re-sponsihk for Karami'• """"'"inatiun, thnup:b the Chri!
_.,..,t
ur
!rom
ur •
TilE WAR OFTIIF: CAMI'S n~•i•lan.....
~i~::=~~~~ ~~:!nto
A Syrian·8Upt'l"lli!!ed .,.,_.nre at all tbe embattled
ur
.,r
bet--
PAXSYRIANA
In Foltnlary llm.oe I!Kht!nll took pl...., in Wftt ll<>irut A mal forte!~ and an au...,.., or the Druze, Murabitoon and Communist Party militias. Mu•lim "'""""' appeoled for Syria to lnt<>rvtne to ....torc order. and, with the ronoent of Pt1mo Minister Karami, Nabih Rem !the leatlet of Amal) and Walid Joumblatt (the DnJZe' li'aderl. about 4.000 Syrian troops .._ deJ>Ioy~d in w..t Beirut on 22 February. Tbe Syrian force (which WM ooon incroaoed to oome 7.500 lroopolllll~ in enforcing 1 .,.,_.nre in the central and northern dlstri<:ta of wut &irut, but, once lq!llin, its li'odeno lwllitated to aU.mpt to ""tond Ito control to the pl't'rlominanUy Shi'ilf ooutheFn IIUburbll, which Syrian·batk...t Leban...,.. -..rily fo.....,. hod foiled to """""' in July 191C6. when Syrian troops Cirat ...,. entered &irut. P...,ident Gemayel initially opposed tho lalftt deployment of Syrian l.roopa in Beirut u beinlt' ·u......,.titu. tional' but in March he welcomed -•ral dau"" in a Syr;.,. llpOI1liOred IK"'fmPnt on pulitical l't'form. which had ~ approved by IA!bane"" Mu•lim leade.... and which would givo Lebanon's M1111lim ~ority a Kf"Btl>r role in the govomment of the CtlUntry and reduce the puwern of the Christian preoident. On 24 l"ebruary Syrian trooP" mov...t into art!U of weot Roirut ocrupied by Rezbullah militiamen, killinJ 23 of them. but did not venture into the southo"' suburh• whero Rezhollab hM itll KfO&te•t innuen.,.,. On tho following day, Syria elaimetl that all 75 militia office• in west &irut had be
ur
to the re-eme'lf"n
598
LEBANON
lfi.rrwy
menl - ' " " ' 11111
thoorctkal riJrht that the PLO hurl tn
oflldal LebMeot proli!dion while
they opt!tllted In IA!b...,... In prat:Ute any ourh prol<>rtion hntl IOftJl heen withhel!l nr had been impntti
or
or
or
or
or
or
or May
or
or
tountry•a &eet.."lrian connirt wrrt", in tum, rfttpOnsibte ror
ll
wave of •trike• and demon•tration• by I'I'•PI• of all rrlil!ir>M in Beirut, pn>U.stinJl nl(llin.
or
AMAL ANP HEZBOLLAII CI.ASH
Cynl
Amal'~
attarko wrrr. initially di,...,t.,l l1!l1'in•t Jl.,d•>ll:th " - in ""uth~rn J,.,banon, ami <1.-.•h•• (tbe flrol milit:~ry <'lmfnmtatinn bc>lwt!t'n th<' two J!"IUI••l o>r:'CIIrwd ut tJ.... t•1ulr;, Marrh in tbt> N;ohotiyuh """'· On II April An11tl dnimt~l t01 hnv~ cnpturnl H..-.hollnh'• lust •tn>nJ(hnhl in tbe t«>uth, at Ridolio1in. whill:\1 lmnimt Rfivolutionary Guard1e ~tntinn.,.tl :1t Shm•ttiy;th and Jihohit hod been nn!~,...l to lenve lh• art'U, Aeenrrlln~t In Reutera new• &!tE'ncy, th<>u0111'1dll uf people trK>k In tbe •tn•r•t• of Tyl't' in April to Cnv.ry Guanl•. In Reirut, Syria had demon!
..,,...,..r,.,
km snuthetn
suburb~
tulvn.nt·~d
from
into "
Syrian-rnntroiiPt:J urea of W ·yrian troops t>ncin:1mf ttw flUUth~ O('go· Ualions took plat·e bf:"twt·~n Ryriaantl frnn. On '!:1 May se\·f'ral hundred ~yrian tn1op~ movetl into tht• Mulhern !'Uhurhl't ftt.irut to enfHrrtt :t cen.qe.nn• RJ!Tt!emcnt rearMo•l by ~yria.
f,r
lr:tn and their militia pru~d~!i on the Jlff'Viou~ clay. When lht• Syrian d:epluym~nt wa.
wa~
nnly aUo\l!rt•tl
by Ute loc:tl ~unni Mu~lim rnilitia (the J'upular J.itwrntiun Anny.lt'tiUy Must.'lfa ~~ul) att~:r tht!·IW~\nal inh•t'\'t"ntirmuf the Libyan learlt•r, Cnl Q:ulolali. On 7 .July Hnurj t·l· 11.-.rajou-h. YnM«•r Ararat'~ last ~trunJ!hnM in ll4•irut~ r,~n to 'Ahu Mu::.a'
nncl 120 Ar.U:tt
loyali~t.q Wt•n>
c•vaeuat€'•lln A in ai.Ui1wt•h,
LEBANON t',\II.S TO •:I.Ef1' ,\ NEW I'IU:~mt:NT ~lt>f'll {~mayt•t'! term of nffin• wa..1!: dut.~ to t•xpin• i>n Z:t Sc:optcmber l!mM and the National A.ll.<emhly W:t!t n~tnirt•il lu elect a MW pn.>~ident lwfnre that dal(', Ar. tht• ~·lt.•c:tirm approacMd. polilil':tl mantJCuvring hc?g:ul to fimt a rawlhlah·
ror the IJ(mt itnulitionally n Manmih• Chri~tian) who WllUhllw ~vtahl~ to both Chriati:tmt ami MusUms. Tht• CJltt>:.ttinn wa~ tomplirat..!rt by tlivi~inn,. withln thr Manmih! <:nmmunity :uul the unwiUinKflCA..
l.EBANON
Hitttory. Eemtcm~r
Foree.; Raymond Edd~. tho leader of tho Maronite Bloc: National, who had bt>en in oxile in F....,., llinoe 1976; 111<1 Sulayman Franjiya, who Will Pl'f'sidont Lebanon ~tween 1970 and 1976. The latter did not announce his candidacy until 16 AuJtUst. two day• before tho! date of tho! election, and the news Immediately united Prosirlent Gemayel and Samir GeOJtOa. the e<>mmander of the LF, who opp!lllfl! FMII!Jiya'a candidature on the jiT'OIInds that he rep"""'nted Syrian mlfr· esta. It wa.• Franjiya who, M p,.,.idont, had ln'V!IA!d Syria tn intervene militarily in Leba1101> tn end the civil war in 1976. PresidPnt r...may@l and Samir GeOJtOa .aid that tho!y would do everythin11 in their power, IOJ!OIIY tn prevent FrBIIiiya from bt>in11 elected. The ,.,..,lion of Walid Joumblatt, tho Druu l~ader, was 14 withdraw the presidential candidat.. of his own PSP to support Franjiya's eandidacy, Vote• for the presidency were 14 be caat in two ballota. To ho! electerl, the succemoful candidate has 14 reftive a ~ty vote of two-third• of the membt>n1 of tho National Alknlbly in the firnl ballot and a oimple ml\iority In the llf
or
or
or
in RP.irut. On 2 S..ptembt>r. acting Prime Minister S.lim al-HoM with-
•lrew the l!'•vernment's resii{Tilltion which had been tendered by the late Rashid Karami in May 1987 but not accepted by Presirlent G•mayel. G•mayel said that llosa's action was uneon•titutional and insisted that his J!Overnmenl held ofrlee only in a caretaker capaeity. Conoultations between Syria and the USA resumed during S.p!•mher 14 upon a rompromi&<> presidential
"JJ'' ••
•hn miJ!ht be a<eoptable to tho! ml\l!lrity in Lebanon. U waa
or
~ thai tho!y had ~ 14 oupport the candidacy M•khlil ad-Dahet, a parliamentary deputy, but Christian army and LF leaders repeated their rejection any candida~Ao lmpoeed upon Lebanon by foreign powers. A IIOCOI!d atlfm(lt 14 slag~! the pre•iik!ntial eloftlon .... IIChodulet! for 22 September but, .,.;n. tho l<'llllion of U.. National Asoembly failed 14 achine a quorum. Only 14 deputieo ptherod for the vote in the old parliament building in weot Beirut. Chrilltian deputi•• &Membled, instead, at a villa in l!ll!l Beirut 14 repeat their opposition 14 a Syrlan-lmp!>IM!d preoidential candidate (i.e. Sulayman FrBIIliya) and 14lhe oitinw or the venue for the election in Syrian-rontrolled, Mlll!lim, wost Beirut. Preoident Gemayel's term of ofllee expired at midnight on 22 S.ptemho!r 111<1, only minutes bt>fcmt, In accordante with his constitutional privileJ!f, he appointed a oix-""""bt>r Interim military govem-nt, composed of three Christian 111<1 thm Muslim omeero,lod by G<>n. Awn, 14 rule until& MW pl"'!ttident wu oloeted. Hi• ehoi"" of a military government wu made after Mu•lim politicians had reftuoed 14 participate in an interim civilian gov•mment headed, l'OIItrary 14 the Constitution (which Is based on the unwritten National Covmant of 1943, whirh divided power between tho Christian and Muslim rommunitieo), by a Maronite prime minister, Pierre H~l!ru instead of a Sunni Mu~lim. The three Muslim omcen named in the lDterim military JlOVemment immediately refusod to take up their post.• (which were IUIIIUmed by the remalni"l! Chriotian ministers on 4 O
or
or
Economy Lebonon's role"" the Middle East'• leadinf tentro ror trade and financial ..,..;... was destroyed by the ctvil war of 1975--76 and the subsequent ye.,. of turmoil. Attempts 14 dr:tw up plans for """'nstruction were frustrated by l"fCUrring out. hreak!ot of viuhmct', culminatin~t in the Israeli invasion of June 19R2, which atldl'd a new dimension to th• country's devastation. l
nr
or
rebuilding the country o:oold beRin in earnest. Al!houl!h detailed p~mes were drawn up, there were seriou> doubta aa tn wh•tbt>r they could be implemented, in view of the continuing political uncertainty and the unwillinJ!ftess of potential aid duoors 14 rommit themseJvps hrfore !lOme subilitY W88 restored. In 1984-87, after yeara or relative resilience tu political event.•. the deterioration nf the pnlitieal !lituation, combined with a high level of unemployment. major shift.• in population, the breakrlnwn of the infra.<trurture and the perpe· tua1 postponement o( ntCOnstrudion and dev
INTRODUCTION Political and l'
LEBANON
l.:ron,.,..r
LERANON
s,rta't Arab Dttemmt Foret~ IJid rilhlh!. militia, IJid strife !let- tlllppOOtera of hu and 1""1· In the '"""'"'" of 19112 lhe 1.-11 mvasiomiJid the bombu-dment of Beirut bi'OIIJ!ht wldt!lpread dett.ru
.me killed and 30.302 wounded betweetl 4 June and 31 August. IIJIIl the Couna1 for O..oloJIIIM!Rl and Reronstnlrlion ICDR-
C~Uted In 1971 .. the main ........tinator or n!CO!IslNt'tion
eft'orU) ntlwmted the ....t of material d..,...e at US St,900m. wltll d......-e to housmr lllone of S670m. The IIJIIting in the
Choufln September 1983 wu llllid to have !let reconstruction
efl'ortl blcl< by at ltut a year, and the viole""" of 1984 and
1985.
POPUI..ATION
......,It, there have been demands in ,.,me ttuarten tor taking a n<'W ...,n.,c< :ontl r<>r ah-.ont~ming the National Pllct altngether. The efl'I'Cts of the civil wnr on the •ize. romposition and ll"'111'1'l'hical •li•tribution nf Lebanon'• populatlon have been drmnati<. rn>m :on ••timuwtl Um. inlmbilllnl.s in 1974 (which m3lle U,bannn one of the most den,...ly populated countries of the Mldtlle ~~ ..tl. the to!lll I• believed to have declined tu 2.7m. in 1!179. and to 2.r>111. in 1!1114. The loud of tho'"' killed or di!labled during 1975-76 hu been put hy the U,bane"" Chamlx•r of Commen:e, lnduotry and Agriculture at :!0,000 hut other et!limate. run aa high as 60,000, while thou!tand• """" w•re killed or wounded during the •pring and autumn or 1978. By the Leban..., Govemment's l't'ekonin!f, a further 19,011.S people died M a reRUit or thel•raell inva.•itm of 19>!2. Eath round of violen<e tend• to tril!lP" a freoh wave of movem~••·rv.rs, with the uoual monthly r•mittnn<.., ••f $125m.·$2t~lm. falling to $7Sm.·$100m., reftect· ing the rece.,.ion in the Gulr, where many U,baneoe Work,
No proper census ha.• been h~ld in the country sillet' 19:12 for f•ar of up..,ttinl( the tlelicale politi
Of th• total ~~rea of the country, ahout 52'lo ronsistll of muunt.;oin, nr •l•...rt. and a furtb
at than lLIOO.OOOm. (US SIT,OOOm.), rompared with the Marth 19ll:l revitoion (.£1..62,200m. or Sl3,000m.l of the original 19'18 pl111: and at the t...ginning of 1985 the estimated rost hatl !!Oared to s:I:I,OOOm. (!I.A'IO,OOO.,.), takinjf IC
"''"'It
Iiiii
w,..
AGRlctiLTIJRE
""""'"I'
_ , . , Thn!lllfhout the
LEBANON
Eronomg
-.llndlnr labour tollowinlf the ldlllnlr o~- Palellth!u _,
the ~""' or othm! with the PLO. Before the invuion, a 1orae proportion of the dt.rue worll·fOI'ft wu l'llftlfnian, and the Leban- ............. who ~d them toat their employef!l aJmoat douhll' the -.a Anoth~r dillkull.y wu the iru:re..lnl( 0111pUI of """''fl' rrovea In Syria. which formerly lmportl'd ol.-t thl"'!!l-qUlll'tf!l of the ......._ erop. Orange rrowen
~oin<'d at the luk of govemm~nt uoistan<e Ill the market· inl of t~r produre. while the danJI"n of tnnsport thnlullh - or lii1IM'd -nict .... furlhH problem. The sprlllfC of 1963 saw a dediM in fruit l'Xporls. In February, for t'Umple, they ~" down lo 19,622 metric tone from 26,132 tons in the eame month of 1!182. E•porls or apples were down by «&~> and !.h.- or watenMiono by ll!l'l. In th~ spring of 1983 a boy
r.n.
INDUSTRY Untiltht' time ae well ae the lou of cheap petroleum. During the early part of urn, u the eoonomy wae """'verlllfC, tht' Tripoli refinery wu pi'OC:ell!ing only &.000 bid, compared with an average 36,000 bid in 1976. By 197ll, howeYer, it wu open11ing at around 7~ capacity on petroleum which reuhed Tripoli by tea or l'nlm neerby Zahn.ni. Iraq finally reaumed pumpin11 lo Syria through tht' ronner II'C pipeline in early 19'79 but throughput of Klrlluk
or
or
n...,
or
dnuhlinJt ofter two montlut. Of this. 35,000 bill w~.... tn he u...l do,...licaHy, with the ......Wnder exported. At the tim~ of the
.,..........,nl. the Tripoli refinery w.. u•iftlr 26,01111 bid nf &udi crudt> petroleum, whieh wae pumped tn Zohrani and then tnnsported tn Tripoli by tanker. On 24 lle<ember ll!Rt l.,..ti petroleum otarted to flow throu~rh the pipeline, but within days it wa8
or
or
or
or
or
L~:llANON
lntlu•llial t•~Hm:eh·d
l~·,.•lullllWnt l"<•ntte fur Amb State• dutinlf 1977 that lff,t uf tuUd t•apitat invt•~lt>ff in indu~try hatl
ln•.,n lw"t :m,f th:tt war clam:tl(t• napnoSoC•nlt'f) anuther :~"'J.-40'l. hulu~try w;ts sumt•what !'tlnw tu 1'it·k up i'ft"r tht• war. It v.·a.nnf unt1lltw ..::r1rinK uf 19~1 that tht• Nl\tinrml Afl'~·mhly pa~d " law un th+· rr~t·ht•tlullng nf tlt•htl4 n!A't
unit); ;an,J to hav~· ffnmaJV,.otl many small••r entt•rpri~·!'l. l>:tmaJ(t~ ln th•• lf>:dil•• in•lu:-otry wa..." Jtartkulariy ~ven:o. At>fnrt" inv.-~inn. ft•wf•r thun !'l()'l of lht• 1,2fXJ textile fartorit-t\ whit•h w.-n· "l"'ralinJ( •wrnr(> 1015 rt'maint•d aetiv~. a.nd during tlw in\"otsiun fH t>nt••rtJri~~ W£>re rnm1dt•l"ly dtt!'troyed anrl
!hf'
mun• than I!"Jfl •Jtlwrs damaJCt
l.A?h:mun alsu fK'Il\t"'cl s•ninu~ prnhtc·m~ fur indu"triali!tts. vrtm hatl lH •·umpelt> with a 1arJ(to innux of hr-JPii goods entttrinr th('" t"nuntry. Thi!! nnt on1y nWi
With tht• t.>~('f"ptinn nf pt>trnl('um rompanie~t, the lara-est intlu:-::tria.l t•mptoyers in th~ prt>·War ptoriod we~ probAbly thf• f!HHI·pf4'1('t•~Fin.c lntlustrit'!', fnllow~l by the W4111·dev~lo~l h•l
g,..,...,,., liJll!lyinlf to (ul'\'illft h•nk• ...... um•rultotl to ..........l'lllft' them It! nmtrihutv to Uw f"Pt'tmstrut't inn prnJ(r:tmi'M by inv~Ung in tht• flnu:linJt ftank and the Natinn.1t Rank ft•r the DevPI,tpnumt n( lndufltrv and Tnuri!(m. Tht' Hcm,;intr RAnk in turn emharked on a larfl'P:l'll'¥1.. lf'ncfinK ~~rnJ(rammt-' pmvlriinf( tr,.. yrar luanM at an intcno"'t r.ttt• nr unlv 2'1. An indit."ation that intfu,.try w...,.,. !4o•·1y rt'tnvering •·taK thl!' Jtnklu.tl inrn•u~ in int~Utlllrial eXftortlc. tn ~~ ttK-!le W4*1'e 15fl more Umn in mm. ;~lthnu~th ~omt~ uhll«'nen arKUecl that. with innation .,.limall'fl at :!il'l-. tht>o·•· hat! adu•lly h<,,.n a drop in exports in n•ul tPnns, In 19M1. huw"t•r, ~herv wu a 25~ int'N'~. to .£(..2.2fJ(lru. Tht• majur incn.-a~~ tn t-:otftOrl." in 19ftt wfln- in t.-~tilv!(. t:lnthinl( anti non·mt•tatlir mint-ralM, hut thtvulue nf e~Jlot1.!4 nf fond. mint'ral walf>r. ei•Jm"nl. "~ and wood tlrnpfWd. The major cli.. nt:t WN'P 1r.lft, Syria. Saudi Arubia anti .Jordan. whkh h~·twt>t•n th~m art"trunte.:l fur Rfi'l of the tntal. In 1!11!2. hnw1•v•r. in•h>
LEBANON
Economy
11m holdlnn lllm!ly ~ the pemment'a ineruelngUII!! nf """h billa to flnanee Ita bul'fi'!Uil· bur doflcita. ~ mnarbble ~ of' the LebeMM pound to the JlftiWII"'!S nf the •ar can he attributed chiefly to the ~ of' rntrictlons on withdrawal• or forPip exchange traniiACtion•, 1111 inerP- in the supply of' forPip curronein to nnanee the 'l'hl! el!pMI!on in
~ry
now
war, the pound'• strong gold backing and the of rPIIIit· tao..... W"'l\ddrding the bal....., or payments. Sbortly before the war, in Octoher 1974, the pound had -.:hed a """'rd high, standing at !1..2.22 apinat the US dollar. It loot ju•t over 30'Io or this val~ during the war but quiddy rP
·us
or
dioutrout det>recl;.Uon In the value of the tn.nl c:urrency meont that the minimum monthly Wlljl\! o( liA.300 Wh w"'1.h only $15. D<>monstration• comhinlnJf prote•b againot poverty and against the rontinuiftjf civil ronnict hetame more f""'JU.nt Lebanon'• reiO!rves fnreiJ!II uchanll!' doclined to S300m. ~~ Au)fUst, but the Gov•rnment was reluctant to reduce Sute •ubloidieo on balti• rommoditi•• (which co•t about SIOOm. por yearl. o'!iftlj' to the ~k of prov~kiRR 11\"•ter unr••l. .tl<,.ritt auboWitial tn
or
or
or
or
wary
or
I"'"'"'
During 19117 the LehMel4l pound lost morP than 112"- of its int~rnational valufll. and, according to offirtal cstima.tt>!'O. thP
or
or
an.,r
TOURISM J\Nil COMMUNICATIONS llelrut's hotel•, its port and airport ao well"" IA'hanun'slai'JI'''' ROn·JfftVernmentemployer. Middle EMt Airlines (M~;Al. wt•ro• ail ~~eVerely hit hy the 1975-76 cri•i•. Touri•m was j11•t l><•l(in· nilljt to reoover from the elf""ts of the Ocl<>b<•r 19T.l war wht•n the fi(!bting brnkl' out. A• the war PI'O!!T''"""'' the pm•J>t'rou• bot•l distrirt in the of lleinJt become the scene or """"' n( th• firm·•• fighting. ArcunliRR to thfo l..,bnllH11 bPd•l !Jv 19~1. The contrihution of t.ouri•m to GNP, whi•h Wlltl 21l'l ·in th" pn•·war period, •hrank to 7.4"- in 1977. Visitoro •l><•nt only -IG!l.272 nighl!l in lleirut in 1!119, romJ>nrt•l with 2.:«!7,122 ni(!bts in 1974. In 19110 tht•re WM some improvement. with • 15'l> rille in the number or visitant to J:l[,,f>4H, wht> SJWnt 3 total of GRU,631 nighll! in lleirut. Overall nt:<'UJ>an
"""1ft
,.#,l"ff,lftll!f
remittant"V~ frnm .ahrnml. -whi1..·h tutaJ1t•d om c•:tUmatt-.:1 $2.tMJUm. jn HIS2 ltlld h.. t,.... Kiv•~ httl:mt"4•·nf-rmvmvnb: HUt')liU~
ur
a
tLt.:t21m. in t~t)t,l. Thf• rottttmrahlt• ~ltf1' ,,s,..~ wt•n• Il...l.2Uftm. in t9Hl ami ttt,.l!JUm. in J!»((t Th••n• w;\14 ..,..•nt t"'TK'f'm in
-.r
~~~
wh••n a 1argt• •l••l'it·it un L.t•hatltto·,. halmu..-.. JJM.Ymt'tllt~ "a.-> f't"('nrd•••l f11r ttw fintl Hm••. tf}t tht• t'utmtry u:otu
wnnwru••l in l!b-14, "''ht•n a hah•nrt•·nf-paymenll
$1,3!',:hn.
M'Jift'~·nh•tl a mndt•Nl fall in N•al Wrms. Wnrke~· rt•mtltant~t'l fmm almnul ~w.w~·~l an a.larmiug clrt1p, tu unly S75tn.-SW0m. JWf mnnlh, c.·umpan-tl with fnrm~·r lev~t:o~ uf $125m.-$200m, In l91't5. huw!'Vtof. a halaJwt•-nf·pa_\o·n·wnt~ ~UrJJiu:- uf $2,1ft:m. --.·u fE>('Hrth•tt Thi!4 W
, lh>t
uf [lrlljt~!40,
indudtnJt
th~ t'tt>atiCU1
nf an f"XJIHrt·ofitonted
• in1IU)I:trfal f~ :UH'W, ~hifiillM lht• country'~ t•n(•rJCY imports away frnm J)(•lrolrum tnwant~ r•-.;tl. l'l(•lting Ul' an export cn-dit Ktlar:mlN• ~f'ncy. J(i\·in~ Uw lh•irut stock ••xf'hanjl'~ inter· natiomd statu!". aJuJ th•\'t~l•tJtitlJ( nffshun• banKing facilitie!. Uowf'vt•r, aftc·r I•·~~ than thr•·•· ,VNtN in HJw•raltun. the NCEER ht'"<·am(• •l••funl'l. ClliiiU:NeY ANil f'J:-IANn: Tbf' important··· H( Ht·irut :t.~ tht• t·ommerdW ami nnancial rt>ntrt> nf tht• Middl;• E;t."l clt•rivt•tt, in the l9ra0ft antl imwanls. froru tht• alnto!'t( t'HIIlp1f•\t• ah1({•nn> nf n•atrir'tinn~ on thP free , ntt,vemf'nt ,,f l(tl(}(l!' awl rat1ital and fntm lhf" trdn:tf~n-nfi*' o( thP Mltltllt' t-:~-~tt·rn ht·:ulrtw•rh·r~ nf many rur.-i~ funrt•ms rrnrn Cairn to 114·inJt •.n.·r w:t2. Mon·uvt•r. lat"J(1" l'Um!' weni'arttMI in the (julf hy Anth~ who wrn- KC:"ekinl( invt·~tmt'nl lueafly. f':otJ~·.,iaUy in prur•·rty~ anti fur ttwm lk•irut wa~ a mnvl.'"nit•nl t-.•ntn.•. }t:-; tk,minan('C' wa~ furtlwr !drt•nrtherwd latRr hy Uw tnKl~-·•in• in\'N'J'-'«~ in ~Uf1tht!4 oil N"VtnUl'N f'am~fl by lht• pnHIUt1ng !
Hy .Junf' Ht75 tht• numht•r nf r .. prt"Mt•ntativf" nffiA"~ opttnPd hy fnn·i~ hauK~t tn ll•·intt h:ul rt•<\c·ht-.1 7'.!. nut in t't•hruary lH76, wht•n a lull it1 t.ht• ft~htln, t•nrnura~·tl thP hank:~. tu upl'n llKain aftt•r ;, l\\·o.nmnth -dn,un•, 2ft nf tht·~· branrht•!< had O.>t>n partially ur tolil1tv •h•l'{trnvt•tt Tht• l':tlnt wa~ ~hurt·Hvt•tl but INa,-c ju~t 1Hnjt t•miuJ(h tn ;,u,•U ft•an4 nr ma~~ivt• wltluluwal~. AnoUH•r 10 munth rln~un• w:L'4 tu fn1tow, htlwt•v••r. lwfn....- thto hank!' fnrmaHy rt•nt~·•w•l :.cain in Ut·irut in mi41.fanuar.v 1977. !t~ thi~ time tlam
~ft>ly t~JHll"il hnx~
•·.t.•n• tN•li••\'l'fl th :uwnmf ,., arnutul S-if'!lm·• thou-b evc•n t.tmc .li~'\U'f! \ll.'ftJ< l~"'l.!'ht '" f 04 • ,.,..,l4f•r.
\':ttlv~. Ft•ar,; ~}f ~ ~oud ••f Wlthtlrawnl~ a.ac•ur~ I•M•VNI•tuf•nm•l•••l lnl'~~art. the lttlllldtty acl'Umulat.-.1 out:.ul•· lht· t,;u 1 ku 1l! "V:-4lt•n; ilunnjf thP War ~J(ItO lo Ouw bach lu l~· t•"tt•t1l lfl;tt, J,y. l!J1!t tutal hank tlt•J,H:
:j·
,,H,:ft.d
or
or
bt¥n l't"t't)rdE•d).~ 1Jttan!4 lo thl" pnv.atr Si'\t•.r ~··""'· ;,, ll:fJ:~"J
and tn-a:.;ury btU holtlin~ hy :t2.Wl-. Ihill! .. ·r, ,h;. , •.• ,,ft.nl hank!( ro~ hy 44fl.44. tJtivah.•·!q•ftur •lt·t••-lt· '•:· l ..... t L''· -.:nd 1iabilltiNl to nun·Tf'~idt•nt h11nk!t ruNt•l)y 21-t -;·~ "'•h 1.:..r•·•l 4 lth 19R5.. HuWfi'Vf'r, tht:!- ~in private"~·rtur •lt·f"'•·ll.• 4 ;.,.. ~ht,•~l E'-nlin•ly attributable to Uw cnl1~tJ~~ in tt.- '•iollit· .,f ·r.•· :••..,1 t.-urrt"nt·y. L' almnst all :turh df-J,usits an: m f•.r•·lf(T, ···~rr•·t.I'U·"· Tht• n~ in loon!4 ln thl& pri\'atf' ~·dur r.-n ..c<:'HI w.r .. 'I'll· PUt(h rNlt'" u( inOattnn than any 1((\nt•r:al t•rnnon.tr ... Jo'.;r. r..,,,. 1 • tr, nnn rt•:-tittt'ttts artcl nttll·tt~sl•f,•nl hankl' hist! n ... •1 r.·;v•·l,)'l ht•t·au:«• lht•st• ;uh·ant•t•!>< w••n• almvst ;ttl n. f•.r•··o~· . ..,.., r. 1.....
Co1Jn<11 r.,. llo>~ amt Rlltnnotru
Summerland S..ath Compwx op!!ned in 197M. It ,.... .,.umatetl that aome tUOOm. or darllaJte w!IS •uswne
Chaimwn~ A:cad Nasr. wnrne1l that Inflation an•l inrretL.<~~eS in fuel priret~ meant the airline must exp!!Cl narrower pn>lit
in the futu,.... In 1980 profits •lumped tu £L9m., uml in 19!11 thO! uirline'• loooeA were !LS!!m..In Mt
m&rglllt
introduce new ruutes. im'ludlng a
~n·ice
to New
Yc~rk.
The Israeli inv.,.iun in 1982 plun~ MEA into ib wor.t· ev•r rrisi$. The airline ,...,. em..,< I for l Hi •lap, losing almo•t. £L140m. ann five aircral\ '"""' dptem· ber 1983 doood Reirut airp>rt. In thut year MEA mude u lun of about tL250m. Ill problems rontinuod in 19!14 with the dOifUre of the airp>rt from February until .July, which cuu..,d the airline to 1... S2SO.OOO p!!r day. The dooure of Reirut airp>rt cau-t a 30.8% drop in aviatinn trallic rut paS!II!nJer traffic hy around tm. and «J•t MEA about 'msm. Tl14! Leba...,... conflict h;m cnntimwol to u.lfect MEA. The mute network hu halved in ,.;.., •ince 19.'l2. and lo.....a in 1985 tntnlled .£1A54m., and were e~p!!ctecl to total tL50m. in 1~. . In 191!7 MEA •ulfered f"'m a disputeovl!r thO! new, pnv:tte1y· flevelnp!!d Halat airp1rt, •itetl in Chri
"""'.ll'l'.'""
or
0
~:..:':~
l.t:RANON
Ecmwmu
LEBANON
heen on intre- in ainreil(ht, due to mmpani""' reluctan<e tn sl<>n! I(OOd• in ...,bunnn, which in tom """""' sil.nt.oo " fa.•ter tuma..mnd thnt can be rr:nvidc~l only by air. Lebanon's chirf cai'JI"'tarrifr. Trans·M .. hten".&!K'un A'"""l'" (TMA) in op!!notion ointe 195.1, hopelalled ll,lilm.. and in May 1!1114 the romt>any uketl for immediate government lin•ncial lll<.•i•tnll(f! tn aMure its survival. In mid-1985 TMA sulfered !l<'rious '"-"""" as ~ result of a three-w""k boon nn its aircral\ •nlenng S•uch ain<pate. It flliled to ~pture the l•l11l volume of fN•il(ht whon Uw ban WM lifted. and was fnn1::d to a.sk fur '!'ore finam·ml he!n. Flight• were IU"'"'n•kod in ,July, wht'll p
W<~lt &Jim."Ptl undt'r J('J\'l'nlmt•nt l'uutrul. In .July 19!11l " majority •take in T!IIA wao ""'luin•l hy J•·l Holdinr. an I!Ullt Reinot JI1"0Uil ho>ul<'tl hy financi•·r lln~t<•r Tamru. In Det:emher the airline re•umed fiiKhl• hclw.-·n Eunop!! and the Middle •m•l f';or t:ut. Plan• for a merl(i'r nf TMA •ml MEA h•d been approved hy the I(OWrnment in llct!lher 19!14 but had heen nppo""d hy the hollrd or MEA. Cttn~tion at Rttirut p<Jrt wa..-t alr"ady chrHntr befuh"' lb.~
In Augutt Uw nirtinP
truub,e!', larvely J>Kau~ uf th~ vo)umr
nr ~nod~
bt1UU1I
for
Saurli Arahia. Kuwait and ltal'l. wht·re oil t"fi'Yvnu~ w••n·
bnn!ltinJf d_.velupment ~ntlinJ(. DurinK the t!•7fi~ 7fi civil war. unltmding wa~ badly himlt"n.._l by Mu~lim wurke~· n>l.ut"lmtc~ to .:nlM over intn ChrisHan nreaq and by a hUKt> lire- m Apn1 t97A which ~~trc•v~~~~ a rlnzen m;tjur war(•houl:'es. ShurHy hefnre the \VOr, Rrlti•h Mn!IUIL,nt• I'Pot. M;lrwkk Mitch•ll & Co, nncl cun,.ulting t•nKin('Pr.l Comlt• ~\ rartnt'~ hatl earri~?ll out a major ~tmly of fkoirut olnd Tri}mli pt'lrt~ and •lr
P"'P''""'
a.,
Econnm11. Sttt!illtiml Sul'l!"r
PIJRUC FINANCE AND PEVELOPMENT Tho dnll f;!Jite hudg<>t for 191!7 r..,..,.,...~ total exp<mdltun! of tl...27,2.'51l!n., rompah'd with fLI7,!137m. In 1988, an ~ of !;Mo. In udrlitinn. there Willi a oupple!YK'nloey budpt 1!.42,000m., rovering pnsto ond tele«>mmuni
or
p~vious
ye.ars. the govt>mment's ewtimates
ot
eustoma
rovenu.. had "'""" wildly optimi.'llie, given the autheriliH' cnnlinumg inability to wrest control of the ports trom mililiu. The sharp fall in 1'1!Venues proje
from
thi~
!Wtlrce amounlf'd to only flA52m .• or nurly
6.'i% leM than in 19!13. The government introdured further measures to do.., illegal port• in O
expenditu,...), to emtiring the 111lional debl (an ..Umat...t IL98.000tn. in Marth 1987), whue a further !L20,000m. wu .tlocated in a oupplementoey budl(l!t for the underoub..nption treuury bills. The droll budget for 19118 efttimato>d expenditure at !L70,000m. with a d.!llcit of tl..18.000m. A ,....~Bed budJlPl. whirh had yet to he formally approved In O
or
or
w.,
Statistical Survey Snu.n.·~ (unl«·~!4 uth..-rwitte st:Alt>tll: Dirl"ction Centnlf' de Ia St.atistittUP, Mini!!'!\!re du Plan, and OlrNt1on G~ru!rttiP tleM Oouant"l'\, Rl·irul,
Area and Population ARF.A, J'Cirlii.ATIUN ANil
10,452•
t\n•a fs.J kml Pnpulalinn (nffi•'i;d ('Jttimatf') J[, N1wt:>mlwr t~•7nt Mah•s .
1,080,015 1,046.310 2,12.6,323
Ft•malt·~
T1ttal l•,qmfatlHn (\fN
··~timah•s :lt
m1•i·yt•arlt
I!""
2.644,000
2.6AA.ooo
19>!.~ . )!tMI)"
ll•·n:-~ity
.PRINCIPALTOWNSI.,.timatod pupul•tion in 19751
U~:NSITY
(JW>r ,.1 kmi at mid·19Rf;
2.707.000 259.0
"J.tttfi ~~ milt•!".
t
Fiatnr~~ an> ha.wtt tln thtt ""~ulb of a :tample.fiUI"VeJ. ••~inR
f'ah•s:t mi:m n•ful(l't'\'1. in c·amp:t. Th•• tnta.l HF n•ftit~:lf'rl'd Palt-t~ti'4ian n•fuJlt•t•!" w~ :!';'tt.ZU at :11\brrh 1!""7. t Snun·.-: PN, Wwld flnpttl11f!ll~f l 1mitp4'fl~: l:.
A:t~tJ"III!'IPd Jn l~N4
~:~ ~~~.h~~.~~~~~; J:~~~;~1 a~·~~~
i'.ahleh IM.fiOO;
BIRTHS AND DEATIIS A••••"" annual bi!'l.h DIP 32.1 l"'r I,IWMI in 1!1711- 75, 30. I p<>r IJ)OO in 197r,-MO; 1lt•ath rate 9.3 ,:..:r t.flOO m 1970-7!";., R7 per \,!kXl m 1975-HO !liN ..,.timat..,.J.
Stati•tirnl
LERANON
S~trory
StatU.tic.U
tEBANON
Industry
EMPLOYMENT (ISIC Mlljor lllvi•ioMl
Aflrl
lt1.124 139.411
f~!'i!~~~unint• ·anci ~I• . .
6;ll!l 47.3.'i6
10:1,400 45.000 UI,OOO 25.000
129.116 45,529 227.921 744,0!18
1H,OOO
171,000 452.900
·
T~. •lomi!" and eommun...,.lioM
Other 01!1'\';.,.. Total .
PETROLEUM l'ROOUCT!! l••tim•t••· '!.WI metri< tnnsl
1Mr)·
1915
.
S"""''
Jet fuel~ Kt•rtllWne Motor ttpitii (p.;trul) Oi~tmatr fwl oit" . Rt'sithm1 fuel oi114 Li•ttwrw.d pettnleu~ ~
20.500
l!lKI
19114
~
:to
121! ltMI
10 10
1111
lf~l
I!WI
150
4011 1$
21tl tH!'l
:Ill
10
1!»(;
2fl
2H
• E"tima:tes. Souffi>: National Employ- Olllre.
!'t:I.F.CTF.II OTIIF.R I'R011Ul'"1'S
Agriculture
Wlleat .
u.,.tey.
19!!5 13
&
9 75
.
Suf(IT beet. Pntal~ . Oniun!
Tobotro Citrus fruit Appl.. Grape•
80
·~124
Z:IO
too•
13:1
12.~
9 130
1
4 14
oo•
lf>ll
160 10
Ohv~s . Tomat~
(')yWI'o()li•
~~~~;hK~:~ f~'hi~~::;:t•
440
Goals
~uit;kiJnu·l
IJO
Sh...-p.
4-r,
Cattl•.
VIT'll•nll . Elm rir ('nttrazy
10 19
A~~~
r;~
n,mrt •
Ci)C
19M~~
:10
.
Wh(•nl Win,,•
~~X~=••· ·ooo h•••t. y•·•• •ndin~ St•pt•mht·rl
PRINCIPAL CROPS IF AO ..timate•. '000 metri< tonal
19114
Olivt>;•il•
(!11(1
19114
I9HS
4
'000 mt!lrlc tuns
19!1 50
Ill n.a.
n.a.
mill inn
2m
2f)O
·ono rrw.tri<' tum1 •ooo lwett~litn-s
·ooo t.'U mctrTs •ooo metrir tnnfl ·ooo mt>tric tontt
'000 metri:t: ttml"l •ooo mc...ric- U•n!t million kWh
t::~tirttatt>tl: by t~ fAO. FiJurH for phMp:hutc ft!rtiliu:!M' t F:~timatt_>~ hy the tnt~mattooal Wheat Cuuncil.
•
Chickens IJo~AO ~Pstimatf'~. milllt.n): !l in t~JK.t; 10 in l~»t.t); tt in
~5
20
1.51••
1,2!;tl
l.fl!MI
1.:~,5
l.:trtJ
45
n.a.
1-1
tt>rm!'l; ur phti$Jlhuric
Ill
.t~ift
t 1-:sUma:tt!'" hy the lntematlunal Su)tar OrgttniLatlon.
l~i
' E~Umat•·~ hy Uw US Df.partment Hf AJ{Ticulture, 1 E~tt im:ttt•!O- hv th~ US 8uretau or Mines. Snurn•: mainl.~ UN. lndtutrial Stati.~tfctt Yrorbook.
Sourct': FAO. Pmdttr:ftou )'rnrlmnK.
1!1>1.~
19114 J\f>ef Jlntl
YP1li
•
9 ·I
4 !H
r~~r~w~"t
f,!)
..r.
9'l 16
:l9
42 11.2 :,.t;,O
1·1
Sh..p's milk (foab' milk
10:1
en.....,
~~.f)
Hen t'l!J!!'
Finance
15
9
(;uatt4' mrat
Source~
19>!6
14
Mutton and lamh
('{!RRF.NI:Y .\Nil F.li.CIJ,\NGE R,\TF.S Mon•tary l!nito 100 Jlln[;tr•·!l .. 1 l...r.h::tne~(' pnuo•l t£1.).
CENTRAL RANK RF:l'ERVF:S IUS$ million at :n O..:.mht'rl
lHnominatioM
~~)1 t~~~: t ~:"t~:· i~· ~,. ·~~. r~rJ:.i~;~:r;(l r.ri.ux~'~uncts. 1
f"Jftld· . • . ' . . I Mr sped a I drawing right• RE>.lw.'rvt• pn~ltion ln lMF • Fnrf'ign t•xdmngP. ,
St..Unr nnd Dollar Equlvnltnl.t !~I May 198KI
FAO, l'nwlurtiurt Yf'nrlwok.
fls·~~·~·~,:ii.';~~?.:IH:
Total .
!Ll,O<Ml • .II.I!IR •terlinK • $2.7!iS.
Forestry
,\••rn••
Fishing
ROUNDWOOD REMOVALS . IF i\0 ..umat••· '000 rubi•· met,.., ududing bark)
CFAO f>slim•tMI.
lndulllrial wood Fuel wood.
Total .
25 4tll 4R6
~~~~
19"7
·noo mt"tric tnM, livt>- wP.i~thU
I~
Total ratrh
1.2
~:nhnnw•
19R4
191l.'o
HIX6
:1.~.4
3H9.·1 1.9 20.7
3H9.4
1,051.2 l.·tl;.1.2
461 K
0.~
1R5 fi.'i:!.:l 1.061.0
3.2
:no R7H
• Valu•d at $42.22 ,,... l"'Y """""· Sourtt*: tMf·, lttff!nttttimtnl Firutnrial Stnti!llktt.
Rat• (£1. p<•r US$)
lfi ..l2 :tX.:Ji :!'U.Iill
MONF.V SUPPI,Y 1£L million at 31 ll<>cemb.-rl
I!IAA 14
Curren<:y oul.oidf' bank•
!km:An'l tiE'~it~ at
('tlmmPft'tal hunk,c Total tttonry• .
19114
I!IS6
7.r>f>9
l0.2'i1
..
14,719
~ ~.
9,AA7
l~.ro.'\1
IUH4
20.1~
3Cl,3'.?f.
• lndutlint privatt>·~'("lnr m.mand "-'f"~it!'l at Rank of t ..b:mon. SourrP: IMF, (nt4'nw,uma1 fin;uuiol St11htttirtJ, t>;.tn:>pt 1~io(Rank
Mining
SAWNWOOili'ROOlll,-llll'l IFAO ..tim•1.t'•. 'IIIMI eubit met"'"· indu
191<'>
19114
2S WI 473
w•••ll
·liJ
5 21! 1.2211
~"'in
50 211'1 34
:14
I.IVF.mi('K l'ROIIt!f'l'S WAO t•stimal••· '!lOO mt'tri< i<>n•l
•Uru>!TicialfiKUr
Cmilunus(onl\ wood) . llroatlle•v*"l {hard Tot~~ I
:~t
~!l
of' Lt•h:mon).
19146 I!IICI
22 II :tl
fiiO
Slali~tirol Surw11
LEBANON
LERANON
litati&hcol
ottDJNARY BllllGF.T ESTIMATF.S IlL millionl
~-
·-Ia•
[)irO
19115
1986
1.375
1,311
1,000
f'n>I!OT\Y tax • lndiro
.
.
••rile
cu.tom• ond Car tax Fuel tax • •
•
Natio"ol inllll()thfrr in..'OrM* •
.
~:'Mi.::'ot~~~...
1.000
300 3,721 3.000 300 300 Hill 3,9'l7
•
. . dutieo
300
4,137 4,000
Mini.try of ju•tl«!
.
or nnance
•
17.5} 51.4 240.5 77.1
. .
:::~ ~~ f~:~ ~ai~
300 300 115 5,299
Ministry
.
2.447.H
Ministry nr nation•! eduutioo Miniotry nr hoalth . . . Mij1~~ of l~bou~ and O<~i•l.
l,fi:Hl.5 Jf.).J
H!.9
729.0 IZI.O
1,6.'10.7 1;,1n
ll;
7fJ).5
·~u
RO.:I
5!l9.9
7S4.7
.
.
:JA.H
1;/l.i
"·"
vf industry and nil .
Minit'try o( hou~intc anti ro-
"··
t..1Jl
upcrtttives . Paymrnh tm rirht
llll.f>
>.:lf..to
2.~12.0
lii
Rt·~·n·t!l
12,112
17!;.7
.
Mini!Ctry of ttmmm .
9,r!67
llW.H 3.7411.1 2.11i2.9 578.1
•••
te1erommuni<'alion"
Mini~tty
000.4
J7!l.9 f..1J)
Mini•try of hydrvele
9r,.3 :Jfiu;
147.0
Ministry of national ttd'tltCE'.
~Ul"Cetl.
:122.7
IK7.5 7:r.t9
•
Miniotry of informatinn . . Mini•try of publir Wt>rks and tronoport . . . . . Miniotry of "ffl"'culture . . Ministry n( nau,,nal PCOnnmy Mini...;.ry of JXlllo and
Total
l!lllll
lDW•
J>n..itlent'o ofl'..,.
Total
41>2.4
17.9:!1,0
• Including incut"ne fntm public ~lttrpriS('~ and land n•venuP14. Stturce: Ministry or Finance.
External Trade PRINt:II'AJ. I:OIIt!IIOIIJTII>:S lfL'llflO) K'tpnrt!'< fo~,.-"IIIM,dUt:t~ . R4·vrrUJ(fl:' • ,
19116
19116
Import•
l!~l
51,7~7
321,:100 1!0.742 600,542 1!4.&94 14.193 129.134 55.571 68,096 62.0'1:!
Belj!ium
4111,100
f>l,7:l7
113.1011 65.1!!1 2>7.946 17.046 4,714 :15,127 9.465 32,11:19 TI,042 71,974 244,132
112.:171
l55,5.1R
iJI!.714
C1nthtnl(
121.:~16
Trxtilt•!( Carpt'tM
:
:
:
9,571 !!:1.221 12,lllll
:
Tannrd hittc•s
Paints. . . Cht•mit>allm .. ttwb :
:1.546 J5A'W :1:!,1145
·
49.f).t:{
rharmart>utit'alpnJtltiC't!'l f'atwr and ~mJit'r <trul
r.r'~~~~~.. ~~~l'~:;~!it~:'v ~...,.;.
Gla,-.l(W<\rt• •
.
. . .
Metal prmlut'ls . . Aluminium prndtt<'t~t _ Marh1nt•ry att
flla!-ltir prmh1d~
J<-wt.-11rry Total lin'!. uthrn).
.
28,600
4-1.744
551!.1!29 :11>2.344
flli.r•21 :tl.074
219,061>
447.398 llO.MS 1,160.263 n.a.
49.370
IIS.AAt
5.~,211!1
507.2:lll
2.41i2,0110
·1.913.000
01'1
Cov~m@nt
nnal consumption
!107.000 2-12.i.OO
296.400
'""I
Italy Japan .
1.729.HOO 7tl,l;ull :lllUOil
.
Netht>rl•ncl• Romani•
74H,f~IO
!!"•!li Ar•hi.. Spam .
3.'13,119
241,001! 1:11!.244
12.171
49.79!1 Xl.132
t.:na.!lno
F""""'
G<-11m1ny. Fr
65.901
312.:162 120.134 27.178 6.815
.
(:f"nwnt Nnn·mt'tal ;.,int:ral Prm.lut-t~
PRINCIPAL TBAfliN(l I'ARTNI>:RS (II;mm
1!1114
1,.144.900
m.ROO
Swit:wrhtnrl , · Unit... Kingdnm USA .
52l.21Xl
Turlc~l
Ch.o~mhrr
19112
m.!IOO
904.:-.oo
,.r (':nmrw~ an•llndustry, Relrul.
E!tpnrttt
19HI
1!1112
19Rl
CMEA. F.EC
61.1100 2:111.0110 1,4411,1Wl0 :I>I-I,IWMI
4.1,000
19;100
J~~:\an ·
Sourcr>: Mim~try nf Ecnn.,my. Totol im~H>rh 1£L milliunt. $,100 in 197A; 7,500 in 19'19· 10000 in ,H•MO: l~.fd~) ~n l~l~ I:UfiO in 1~•1(<.!: lf.,f!Ofl in 19X3; 14.800 i~ 19~: ZttHXl 1n i Jti,t.
1!1111
436,000 41l!,900 1.&71.300 1.600.700 .1.025.500 1.222.21111 214.100 332.100 :1119.000 340.21111 2.041.!1111 2.446.000 72H.HOO 193,'100 :J.'j!i.IOO 374,100 913.200 1194,901) 1,752.700 919,100 :12!1.000 :JI!:I.700
:lli!l,i
Total lind. oth~ro)
SoliJT(\:
Kuw"it
~u~fi Arabia .
.
.
rrn~!.J .Arab E~ir.;t~'~<~. Total (int"l. ntht•nt},
NATIONAL ACCOUNTS (IL million at "'"""t J>rireol Expondlturo
s,.....,
100.000
24!"l,0fl()
27'l.OI~l
l.47H.!MKI
t.!"'-'l9.000 :1!10,000
610.HOU IH2JI0fl !l,-1-U.IIIIO
44.fi00 IOO.i'oOO 19:1.li01l 22U.fi00
1,16.1.000 r.AA.OOU
1.293.!;00
:MIS.t
170,4100
lf..'i.tOO
5.l.'lfl.OOO
Z.ll!14.200
lh• Grooo Domnli< Produ
l!!l
G"'"" nxed capital r~uon
~ten~.
GOP b• I>Uf'
I!JRO
1982
Al(riculturv. hunting. fnrc!ltry
:}
Total domnli< ..pendltu"' Exporto of jlOOda and oervi.,.• .
Lf•• Imports o( ~~"'""' and
I!!Ill
.
.
.
.
,
.
1.1112
2,1!rl
Elt•dridly, JC"d!O tmct watrr .
ond r...nin~e . Mnnufacturina:t ,
1111<
911
417 4.1KIIi
4.7:.1
3,515
4.219
~.1150
12.90fi
15,48!1
2.100 IK,r.t6
3.459
15,1140 1.119
Cunstruetion
21,R69
Trnn~rt.
Zl.llili
MOO
5,724
5,2.'15
IO,M6
12.090
14.525
H.OOO
,
.
,
.
.
Mtd hotf'1~ . storage Mfl rommunit'ationM . . Finane•~. insurnnct•. rr«1 e!d'at.. and hu!'ineR!'I NCrvke.,.
Tratk·.
n-~umnmts
1.2HR
Govl'rtll'r\Pnt MPrvKM , , Oth<"r community. IIO("ial Jrut IM:!nonal .-ervi«'tot
Gllr In purcho~n· YOiut•
16}00
Transport
1.4~5
Sllll'riN!; Uwirutl
575
1971
1)2R
471
2.349 1.44:1
2.7l<S
2.01<9
l.521i B.nnn
1.11l
1972
J9n
Journf'vr-
.
Goort"' ('UOO)
1,1<119
t.:tr.1
Tnns. Tun km .
IC..~Il
12.·~~·
.
71
7,!~
.
Rt>Vf'RUt' ('000 £L) ra.'<SPnger~
f'rt·~~
(meLrk
ftnterPci
l'a."'sf"nK.-r·km
1.214
Mt>trhandi~f' tun~)
~hiJ>ll
PU:.o:.t•OJt1'fS ('tlf)Ol
'
Tol•l
:l'li> 2fi.1~·
IR4
2.!!:16 2,420
55
5.004 417
33,116
·~
36
(number)
Ent•,...d
(..1•arod
1,!111 1.24H
1.1!111.1''12 2.1'17.718
1,f~fi
2,:!10,~
00,714 156.RI!8 14:1.275
2.1!29 1!1112 1!1114' t9t'tl'J
512 :15,00.1
• Figu~ for 19S3 an> nQt avail;a.hl('.
Sl
2.313
2.4~6
2.447
2,527 CIVIL AVIATION !r•vcnur traflk nn ..-ht•dul•
l':&.'l.."E'nJrrr r;u-,; find. I :lxiM•, lluSt·~
.
l..tlnif'~ . MIJtt•r t'y<"h'!'
611
19m
19111
191!2
:11>2,013
4011.532 3.161
473,a72 3,348
41.~70
4~.212
16.251
16,197
2.!ll10 37.~Mi
tr,.9f).1
Kilurrwtre!t nuwn (million) . p...,.nll""' carried ('OOill Pa~~~sengt>r·km (million} , Frt>tJthl tnn.km {million) Matl ton·km (million) . Total ton, km (millinnl
612
"'"'i""")
191!2
19R3
:rz.1
42.2 li%
&71 !1614 ·1Cil.9
.u
r~a
1.~
fHO.t
.1.9 132
19114 21'3
411 !til 4H7.7 1.5
r•,r,
LEBANON
l>flw""J \'Jee.I'Nt. SATED AOU.: Stc..c.n. AlmliNII ABU
CABINET
~Seplember
1!188)
...,... Mlnlalu w Mlnlalu of F-'cn w B-"1•'* A.ffaln: Dr Sat.lll AL·Hosa(Sunni) (~
Fl-.
MJN1STRIE8
legislature MAJLIS ALHW AB (Notional A_,..bly)
The elt
:!A_,bly' It· ~i~.J:. ~~ 2: ~ o:;,.Oeptf~1!.: in M....,h 19'19.
633, nM al·Hout, hnm. du Pard Communistt Libanai~. ~irut f. 1924; off!dally di...,lvtd 1948-71; Maniet, m~~
• pntrol •le
Druue
•
.
In tht National "--biJ
•
Pre·primary
l'rhrt.lry• ,
~::~:!7-:.
30 20 19
t=~ ~::~n; 8:~; ~:JA~~:~!vi~H~~~~.~A=~~
AL-FATAYRJ. Partl Sodaltm ....,.._latt (At·Takaduml al·bhtt,...kit. I'OB 2893, Zbk Ol·lllat, Beirut; r. 1949; p~ive party. odvo
II
6 6 4 I I I 99"
• Of tht 99 member>~ tleottd 14 tbe l'
Mmmwnt (Murahitoun; Sunni MuM.im Mitilia; l...,adPr JRRAHtW
Political Organizations
QuunTl and the Union of Worklnr P-t.·o For
"'-ollll a-tuthmafl' F..t.rratlon CABFl: POB 11-1187, Sotare St, Btilvt; f. 1890; principal Al'l'llt'llian party; II"" known .. Taeh· Nil! Party, which tho dominant naiionl.lilll party in the indtDttldtnt A""""ian Republic of y.,..• .,. of 191'7-21. prior 14 ito beooml!'f part of tht Soviet Union; -wli•t ideology; ..n..uve ltoderolup; 6 moms in National A_,bly. At-lluth: f. In Syria. 1940, by MICHEL AFLAK; ....tor pro-Svrian party with policy of Arab union, b - - In 8tYtr'ol Mlddlt EMtem .. untri
Arab !locolallot Union mtrR<'d in January 19117, ,...tainlnlf th• namr of the fonner (Sec.·!"'•· Mu.,.oFA ~MD). Amal !Hope) •• a Shi'::d oolitieo-military orpnilation (Principal C..ontm11f'r of Cumma Coun
MAJID RAF£1.
Bloe Notional: f. IN:!; right·Wi"' Miii'Dnite party with pul!cy of l"'w•r·ebarina betweon Chriotlane and Muolim• and the ..dutdon of tho mHitary from politic•; 5 ""'""' in the National Ao..mbly; Loader RAYIIOH'D Eont lin otlf·i~ ..ilo In Parie !linre 1976t.
1114
.
T€>adwr tntininfl Vnc:ational
Hi~e..,.r.
Pupil•
191!1
l!llt!
191!4!
1!11!1
l!llt!
I!IMolt
6.744
22.RIO
n.a. n.a.
n.a. n.a.
1211.4.11 :1!11!.971
12'l.l!7~
llfl~l44
n.a. n.a. n.a.
....
n.L n.a. 3.51)11
2!',0.0211 n.a. :19,046
7.4110
70,114
n.a.
n.a.
3.1l66 7,976
:11!2.5011
:129.:140
2511.:!:".1
ZPI.9:'14
:19.9:1.1 7:1,0!'.2
37,006
n.•.
n.a.
70,510
• lnrludin~r "
AI-Kato'tb ll'ltal""'" LlbMaiiH, f'ltalanriat Party~ POD 992, p1- Chart.. H&u. Boinrt; ttl. lOll 3382:10; toln 42245: r. 1936 br tho late I'IIRR£ GE•Ant.; nationalist. rolonnilll, d•m«nlit -wl plrty; laraut Miii'Dnite party; 100,000 mtma; 1 m.m. ill Natlonll Auombly; an..........! _...,. ..Uh Part! National Li....nl. May 19'19; Leader GEORC£9 SAAOt; Vi<e-P,s. GtoRG£9 UMAT· ltAH; S...-Gen. MIJNIR AL·HAJ. M...,..ment dt I'Adi011 Natlonalt: POD 5890. Ctnt"' Stat-co. Bloc Sud. Btlrut; r. 196S; Founder and ~· OSMAN MOSDAH AD-DAilA. An-NIQIIIM (Tho Ktlpere~
AU rinlatrin on In Btin&L
Armenian Orthodox Armenian Cotholi
T...ht.,.
o.-
Mlnlattr of lnformatlotr. (v-.t~ Mlnlalu of f'olta, Ttr-tnllftlcatloM, Hnlth n Sadlll Aft'aln: l,_ntt Mlnlattr of ~r. Tndt, ,........,. n 011: (v~
Rell~ Gnllllpo
Education
AI-Harolklylnn ai·Arab: Bttrut; f. 1948 by GEORCJtS KAR"'II; Arab natlonlliat party, with Muxlat lenden<:IM. AI·H•,.t •1-Watanlya: Btlrllt; r. 19114 by A•tH£ ARAY9SI. AJ.Hiab *"'Damuqr&tiJA al·fohtii"IIQI al-mulhl
SILl• AvHOIII !Sunni).
Miii'Dnito Cathofico Sunnl Muolimll Shi'oMilOHme. • GretkOrthodox • . GrHk·Melkitt Catholi<s
s.t:BANON
A-.nb'-'· l'llllonalo, ~ de I'Et
wu:
in
::loun:e: UN~:sco. Stati•timl r..,rboo.\, fn'1!'b~':,!!:e ara•IPmie Y••• 1!11!6/R1an O!ltlmattd 33.985 pupil• w•l"l' enrolltd at H2 UNRWA !lt'hnnl•
Directory The Constitution
• Maronlle Christian and tht Prime Ministtr • Sunni Muslim; and
the choice mthe other Ministen hL~ to rt*f1ecl the divlAion bf1t'fteft the wmmunlti~ in the Chami:M!r, The r~side-nt him!K>If can initiate laW!\, Alternatively. the Prtofti· dent. may demand an additional dt"bate on law~ already p.au:td by the Chamber. He ron adjourn the Chamber for up to a munth, but
'nte Con!rtitution wa...:: prnmulf(ated on 23 May 1926 and amtndt!d by the eon.titutional LaWll of 19'Z7. 1929. t94a and !947. Aetording to lh4" Cnn!Otitution. thE' R.-puhlie of Lebanon is an indf'.(M'ndt"nt ant! ~ov~tt>ign Statf". and no part nf the territory may be al~nated or <:f'
h:t~!fv'e o:;;: a::e::r~ =~c:r~ti~~. t!t~~~:!:n:: be made to teaiJtn by a vote of no ronlicte11te.
All Lobane.. ""' <'qUlll in the •Y.. of the ..... P......... fretdom
~~1~7::!;:.~::,~"~'~:~ ~~"~me4rL~,:~~:"t~er:;,t:;~.~
Not•: In March 1979 the Chamber of O.,.uti•• w.. tenam.d !he National A.,..mhly.
provid~
they tnnl'ortn to the f{f"neral requiremt'nt" relating to puhlic int'trudi<m a!' laift down by the State. Owttllinr at'f! irwiol&b1f'; right~ of ownrnhip U't' pmtt>tt~d by law-. F. very I.AbaneM ritf:t.Pn wfm hu comph_•tM his tw.,.nty-fint yt>ar iR an f>lector and qualifW'!'a for tht- ftaiU'hise.
The Government HEAD OF STATE
LF.GISLATIVE POWER Lf«i•lative ,.........,. i• .......lstd by one hnu..,, the Chamber or O.Uutioto, wrth 99 ...,.L•. 5.~ of which on aiiO
Preoldtnt: (vacant), Tht National A......,bly failtd to tied • Mw prosident b
:;;;:~~~~·~~":'.:~ <~~~!:'.:.~':!:·not ~J"t':,"ii!i::,:!
government. pfndina
dit?dives ftum thPi.r renstil.uencii'S. 'Thf!y can be au.,ended only hy 1 two-third• rnll)ority o( their f•llow·memhtro. S..ret ballot •u inlrodutf'fl in a new t>let'tion law of April
t96n.
or a new Jlresidf>nt. Howt"ver.
atfmini11tration Waft Uh<'Oh8titutionaJ. Tlu.• offi('('f"S ur hoth atfmini"'· !ration• ""' listffi oolow
The Chamber holdo two...,..;.,.,. yearly, from the nret Tuttday 11\or 16 March to the end ot May. and from tht r.m Tueeday ott.r u; Octoh
COUNCIL OF MINISTERS (Interim Military Go••mment; appnintffi 22 S.ptemh
Primo Mlnlattr aM Mlnlater or National llefonc~. Fon:irn Atta• and lht All'ain•, lnfomnation, Notional Edu
•·1,..
P-.
EXECUTIVE POWER
Tht Pr
L~ ~JPrt1on
~i~-~~"!R~i~}:nJ~':~dtdc.~. ~1ai:~~~ tr~n:h~ ~~~~s~~
or tht Republic ia tll'<'ttd for •
term of ... ,..... lnd ia not immtdiatoly ......tij!ibt.. He and hia minietero deal with U.. promulption and •xeamon or low• ~ by the Chamber of O.pulies. The M miM~rw and the PrirM ltinil'll~r ..,.. du)Mn by the
The portlolina marked with a aymbol we,... oril(inally alloeotod to Br:llf.-~n. NABil Qt
Pr.;•id<mt of th• R•publk. They vt nut ....,-..;ty mtmbero of !be L'hambtr or D.pUti••· ollhouah they art ""'P<'Mible to it and t.... """'"" to ito d•bat<>e. Tht P,aident or !he R.public mUll! be
613
U:BANON
Diplomatic Representation £MBASSIES IN I.F.HANON (',oral !Wuhl. IWirot: Amba.,...t.Jr: At.·
jlprla: Jnoh f - i t • ftAI!l'AWI AI.·KIIALIO.
.....,.tina: 149 ••• Fouad ler. &irut: Amhw•ulor: Lt•IN R•,."· Jilt !.A VEGA. ....,.llo: nlf BliM. &irut: !flex 20912; Amhas.,.h>r. OAVID 'WIUIOif.
'"'"'*rio: Ru Btlrot. I'U1! Sadat. Sadal Towor. Rein~!; tel. tOll 1015'74; telex 211«6; Amba"""""r: Dr GEOI
.....ladnh: rue Tabot (Verdun), lmm. !laid Jaafor, Beirut: Amb-dnr: KHOI
V•r
lloirul; t
Cot!J'IETD'Eums. llellvla: Dora. lmm. Tarhjian, Beirut;
Charg~
•l'alfairt'<:
NAJI~
81CHARA GMOSN.
Jlrull: POB 1611175, Mlf' d
t'htle: n.te Taleb Hobrich. Quartier Battaru, 1mm. Stirut~
Ami~
Cahh:thr,
Arnbo!tadtlr: ENRIQtlE (iUZMAN.
China. Poop!•'• R.:puhli<: ""' 1'l, Nienla• lbrohim Su,.,.,..k, Ram, let EI·Raida. Rrirut; AmbM..,.~tlor: W11 SmtNYil. Colnmbia: POR 149f;, Chouran, lmm .•lat...r ai·Ahmad as-Sat.hah. BriNt: Ambas1<\&flur: Gt!!:rtAVo IJUAMTE. Cube: rue Ahd a."'&bbah br!lwoon n.Jt> Sakin t>l·.fan!ir and rur
•
VK>nnc, Jmm. Ghl&7..1.al+ fk>lrut~ let
~OftGE CURILES.
Cr«hosiMakia: POD 1529, ave AmbUS~adnr:
d~
(Ql}
XU!'i:!':!;i; Amha!'~tlnr;
22 Nn\'t•mhrf', Ht•intt;
KAKY.t. 1-"'ISEit.
finland: 1'08 11!l·59fJi1, &tfat Sl. 11th f1uor, Sa:tlotl Ttn~er. Rrin1t:
lei. fOU Htrl275; h•lt•X 205ft.~; Cha~ d'affalre~: \'•:~A
JAAKHLA.
frlnct': rue Cl<'menctoau, UeiNt; Ambas~ador: PAt:~.. 1\t.ANt.:. OHman l>tmfM'ratH: RtopubUc: Ne de l'aN. enrnkhf' M:tnara, llfirut; tot. !Oil :11>11)711; Amba.•.dnr: Hnan l.INI>NEH. GHmany. Ffltt-ral Rf'publi~: .Jnunieh; tf"lrx 207N'.'l; Amh
AHTOr
Moto('tO: Bir H:t.~n. Rt!intt: t<'IPX 2ftf4fi7; ('harKP d'af'falrt'l' n.i.: MUHAMM•n ARU AM-RAHMAN AI,·At.AHllt, Nl~ria: Said Amar nlitg, Cnrnkh~ Al·M:ttraa. M
M. BA'HIR
tt'aiTair•~:
d'alfairc.: SARIIAR AL·Ibt>ITIIL fl:latod: POB 113-&.~1!0. Sadat Tower, Third Flnor, MIO !;a.lal, lltX:,~E~I. (Oil 801202; tole• 22i!IJ.I; Amba.,,..L•r: l'ATRU'K
~. ru. Makdi ..i, lmm. C""midi•, I'OR 211. !Wirut; tel. (Ill) ._,""""'; ~~ 23fi.'l5; Ambft88Hdur: ANTONiO MANC"INL {""""' Corniche Chounm, IP>m. Olfat Nogib S.lha. I'Mn1t: nmb~r: TE1UIYUKI HAW At.
t""'"' rue mhll8ll0dor;
V
MITTASSEN RAI.OIS~I.
!_....., l,.....,.ratk Pooplr'o R..,..bli<:
R••irut; An>h.,...tlor: KIM
- . . R-blk: lleinrt; Amh..,..dor: KIM Hvor<·CIIIt!. Kuwait: Bir Hu.un. "nte Stadium Roundabout. t.k•irut; Arnha.'4· lldor. A en AL·HAMID RUAIJAN (no longer in Rc-•in10. I.M.tnia: n,ae; Clt>men«oau, tfnm. Alpha. lleintt: Amha~!'ador: Wtt.· • 01:
A.
{)A VII>.
Libra: Jnah, lmm. Cb.ikh Ahtlallah Khalire OR·Sahhah, ftt.irut; ·~x 20Afl9; Chair. of P("ltplr's HurHu: A~ttOtitt ARil AlAIAMtrl AlrFOURTAS.
!!nl
l>r MAMilOPtl fL AtaM. Suurati. ln1m. NaSMif. Rein1t: Amha.-...
Poland: R~ Rt-irut, rut.> !lRftor. JANtl!tl 7.ARI.OCKL
l'orlucal: nu• Mow Curit>, Gn-.~n RuiMinJ(. Rf•irut: tt•l. fOlJ ~l207tJ; l~le!<. :l(J.'U2; f'EkRF.IRA.
(dn;Wtf O..·tobcr l!~Ht;)~ Amha:<$~ttnr: l.UJZ l:oNZAfa
Qatnr: Oih!< RuUding. Chouran StrN•t. Prlrut; Amha.<.~dnr: (va<·anU. Romanla: g,.('tf:ur !lu. Manara., MJP 77. lmm. Kh..-1Nt Ah1h llt•inJt: Antha.<.!'artor: FI.Ultt.A \.HI'tEL
Saudi Ambia: nw R1il'!i, M:mar.t, nt•irut:
Amhal-i~'n,tnr:
Amuu
IBN f\.h.HMOI'Il MJ~.H'MtH'H AI~·KAtlf.lNL
~ttnds. Pt:nRn MANI;f:t. UF: ARi~Tf.::nt:t v Pr:TIT.
Spain: ftamlt•l t•Uinl,la, lmm. Whitf"
IWitut; Amha~:ot:t•lt•r:
flr•)nlt; Amh;a~-.;ufnr: ~N{;t:NAK SitfTJf:RN'Kr:Rc:.
Swrdtn:
Swilurland: rut• .John Kt•nncrly. lmm. A,·huu, ft.-intt; Amhli.<.· ~:vlor: (vnnmt t Tuni~ia: lbtmh•t t•H~ai•la, lmm. ltufk Knd Marhlt>, Udn1t. Turk•y: U:uch,ta, f 'amillf' Chumnun St •. 1n~·11h YaziJ!i lthll(, B••inn: lf'l. (HU 42fl!".x2; h•lt·~ >1:ttU: Amhm~~•ulur; lllftAitnt llwf.I.:LI. 1111' Mar •:Ji:t~ VU"If KnLOTI$fiA.
liS."U:
t>l Tina, Ht·h·ut:
Amh•t~~a•lur:
V.&.S.iU
lVA:'o"tt-
l!nUf'd t\rah •:mirttlt>!t: ,Jrmh. f":K't' f::,h•n Hc":k. lmm. Wan" Tanhara. n..·inl1; Amh
Bt~irut }.
Y;tl'~~dn~~."r:~::nr~.~~~~~~!'~f>r:~~~),~iri:~::;~ ~~~~.·.~· L~Kt~iA~:.~:~:j:'.~; ALLAN f{,\M~J,)'.
f'ari~ i('nrnidw), lmm. Amh:l~t'nttm .. .IOHN P..kC'ARTIIY.
t!SA: a\'t' rf,.
Ali Rt•t.a. Rt•irul:
ll·l~·~ :;!tf!~H.
tJru~:un}·:
rut> Vt•rtlun, t';~.vuumt>. tmm. Muhamnd flu:o~:»t•in ll.·11 Muuhthar. Ht•it"ut; Amha~~ador: (\.'ac;.nn Vf'nUuoP.Ia: rUt• 1\.omtari, lmm S.!hm<'rsmi. ll1•irut; l1•t {01) -t;;Z44fi:
ldl't 4-t:i!~l; Anll':ms!i.~lnr: AJ"rl'TONIO PliTilt.
\'~mf'n Arah HrpuhHr: hl•nl Khahk~-Qu1.ni, ltnm. ln~•"nit•ur fh•atl Am~lichl•, Ht·irut; Amlm~sattur: A11lltAit AltMAh At.-Mot:flW>\IU.fll•J tun)lf'r in fll'imt l. \'rrn.-n. 1'..-.;pl(''!l f)tomO('rfttit' Rr-publir: Rir U;tJ~::>an, nit> f;Jmhllttv. H••in1L Amha)l;~ulur: (VliL'nnn YuiniiiiRvia: fmm. Uauuk, Art>* N Ml>til:'t:o: Qu.arh•r, [~·irut; \(·t :tfina:t; Amhassarlnr: S:TAS1MJR I.AZARF.VIt~
Judicial System
«m
thSTAtiLITJIAN. lr.q: Beirut; Cha~
FIABAR .
Pararuay: nm Kantari. lmm. Muhamtmul f!t.·Zf•fflm, At•irut:
ChaW
1
~1th :'h,~ /c:J~~~i:t!" r!!'t~"~~~h'i~~"a:;t•h::~~~~~~:~:;~~,l~J.,~~·c:;J!"~~~~~~
uf t·ivil :md r·t·imimd l··~ri~lallnn: CI) Cwk• dt> la ('rnprit'•te (J~UU). (2) Cmlr tl~·~ OhlitaUnmt Pl flt·~ Cnttt t:il s ( I!t12l. (3) Cmlt• df" l"t'tM"~Iurf' ( 'ivilc• U!t:tn.
(·tJ Cml.- M;tritimt• tHl-17). Cudt' tlr Pr•t~..'~tlun: P-•n:alt• H~udt• Ottum:m Mmliri:t;). 1\0nal ti~J·t\). (~) Ctt4it• l"enat M&!itllirt• UMtl). t!H Cndt• trlu.<.trul·tinn Crimint•IIP.
(li)
{7i
f~ttdt•
ThP folluwinK f'HUrl.tt art' nttW ('xtnhCi~hf"ll:
1~!~:~i.llJ,;di~~~~:!~·t::.~~~f1:1a"~;..
:i:h \:~h~:~i~~f a~!t ~ri~i~;,
1
('!f..
t"uurb at B••lrut. omrt
~·v~n at
Tripnii. (h) t-:lt'V("fl
Court• or A.ppPal. ('IRt:h
ron~l!-!ling
uf
th~
jud.rH .
;~~:~~~~, c~!rn;;·~::.~~~~~~~~~~v~~~:h~.~:~rt:"~l ltt~~~
(r.l
•
ith F'nur (;ourbJ of CRIIUll&tlon. thrt'C' dt>Aiin.c with tivil and cnmmtor
('ja' CRJII;f'!\ and th<' fnurth with rrimimal ~·a!l\"!4, A Court nf CaNt~atiun,
tu lw Jlnllwrly fOnl'titutcd. mu~t havt' at fraflt thnoe judr-~. ooto h..·in.c 1h•· Prt•Mic1f"Ut and lht• !llh~·r two Councinor!ll. ThE> rirst
Handleiding voor het ~ilianese lahyrint .......,. Mt. ...,. zljn- ..,..,.. •fmtrllngen 11101 .,.en kwert ftft NecMr· !Mdl ltu'*'t>roponlonMI eroot unHel op 1ft 11ft - ' d n l - . lien OMfzJenbiiN rMkl lflekMn~. •cfldneen en polltleke lntrlnclllllet ultbrelc•n wan de ltu...,_rtog .fA 111&, Hjltt 11ft land nltwmlatlgfnll Maar poelneen wn bulten_ndrlra, -•• Frankrijk. de VtrW!Itcle Staten. l8ntll en Syrll, om de llroederkrilt te beilndlten of t1t bllimdoeclen. leklden tot n u - - tot lrotlt wrtlazen un _...... en polltleke nederlagen. Wle Yecht ....,. wHI. _ , , -rom7 0. kurt op ciNe P~~Gine kan et. laldrud dl-n door 11ft labyrint van IUiclen, ~. et~tm rnen, lltrfjcltonelen en hl•n-
u.--
11•· _,., ..
u·-·
fln·
9
10 I
- dttlsttlllfk
,. )
....
tp
. • SLA·I1f'WI'
March 1988 (revised)
LEBANON:
AN A TO Z
Modern Lebanon, indPpendent since 1941, was created in 1920 as the State of Greater Lebanon under French mandate. It comprised the almost exclusively Christian Mount Lebanon, north-east of Beirut, which had been an autonomous province under Ottoman rule since the mid-19th century, together with the predominantly Muslim coastal regions of Beirut, Tyre, Sidon and Tripoli, and the Beka'a Valley. The Marcnit~s are the largest single Christian community but there are also Greek Orthodox, Greek Catholics, Armenians anc smaller numbers of Catholics and Protestants. Of the Muslims, the Sunnis are the most urbanised and influential while the Shi'ites are now more numetous but poorer. There are alsc a substantial number of Druze in the central ~rea. The 1932 census, which sho~ed a slight Christian majority, became the of the governmental system: Christia~s were represented in parlia~ent on the bal'i s of six seats t') ever-y five fc-:- Muslims; and the preside(u~y became a Maronite preserve. Although there are no reliab!e statisti~s, it is gen.erally accepted that Muslims have gradually come to outnumber Christians.
b:si~
The failure of the political structure to reflect this change led to discontent among the Muslim population. At the same time, the laissez-faire economic system widened the gap between rich and poor. This situation was exacerbated by various external factors, such as the 1967 Arab-Israeli war and the growth of the Palestinian population, in particular after the expulsion of Palestinian commandos from Jordan in 1970. Conflict erupted in civil war in 1975-76, since when Lebanese politics have continued almost entirely along sectarian lines. Israel's invasion in 1982 resulted in the expulsion from Lebanon of the political and military personnel and facilities of the Palestine Liberation Organisation (PLO). The Palestinian fighters subsequently began to return gradually to southern Lebanon and West Beirut and to stockpile arms in the Palestinian refugee camps. The Syrian-backed AMAL Shi'ite militia, fearing the consequences of· renewed Palestinian strength, particularly in the south, attempted to contain Palestinian activities and in particular to prevent a resurgence of Palestinian military action in southern Lebanon. This resulted in 1985-87 in what became known as the "camp wars", during which the camps in Beirut were besieged and those in the south also came under pressure.
This paper has been prepared for general briefing purposes. It is not and should not b~- construed or quoted as an expression of Government policy.
- 2 -
During 1986 and 1987 the Iranian-backed Hizbollah (Party of God) strengthened its presence in West Beirut and the southern suburbs of the city. It also stepped up attacks on the South Lebanon Army, an Israeli-backed, largely Christian militia used by Israel to police its self-proclaimed "security zone" in southern Lebanon. In return, Israel attacked Palestinian positions and Shia villages in the south. In predominantly Muslim West Beirut, the seizure of foreign hostages continued to be a frequent occurrence during 1987. the renewal of serious factional fighting in West Beirut in early 1987, after Syrian attempts at mediation, led the Lebanese Prime Minister, the Speaker of Parliament, and the rival Druze and AMAL leaders, to appeal to Syria to intervene. On 21 February the Syrians sent in troops and tanks to restore order. The Syrian intervention relieved the suffering of the Lebanese inhabitants of West Beirut but Syrian troops failed to enter the southern suburbs or to bring an end to the camps war, where over 800 people died during five months of AMAL blockade and bombardment. In January 1988 AMAL lifted the siege, ostensibly as a gesture of support f~r Palestinians in the Israeli occupied territories. Since the collapse of the Syrian-sponsored Tripartite Accord between the Christian, Druze and AMAL militias in January 1986, progress towards a political settlement has been £1mcst completely deadlocked. Efforts to achieve movement were further set back by the assassination of Prime Minister Rashid Karame on l June 1987. The focus of political attention is now on the presidential election due in July/August 1988, In ove~ 12 year~ of civil conflict there has been an estimated loss of some 100,000 lives with 250,000 wounded and a half a million people dispossessed. The government controls only a small area of central Lebanon. The Syrians occupy the Beka'a Valley to the east and the Tripoli area to the north; the Druze control their mountain enclaves; the Maronite Christians have their own enclaves north of Beirut and along the country's southern border; and Shi 1 ite and Palestinian groups operate independently in towns in the south. The country is in deep economic crisis. The war has destroyed much of its industry; exports have decreased, and Lebanon's once pre-eminent poSJ.tlon as a financial centre has been seriously eroded. The government can draw no customs revenue from ports held by the rival militias and is unable to collect taxes; service industries can only collect a small percentage of payments d~e. The currency, in steady decline for the past two years, has collapsed, losing over 80 per cent of its value in 1987, while inflation has ac·cel era ted into three figures. The following is a glossary of some of the militias, political parties, locations, politicians, religious leaders and other factors which have played a part in events iq Lebanon.
Els. ~aa·ne,.~2f~)
'22 febr:.o6:
Ctz, CJ3, 'IS/f}'
Ml DDEN·OOSTEN
,E is gee
eer''
Voltooid ''erleden tijd: .. Door de historische wil van ons volk is Libanon een vader/and van waardigheid, een oase ran lie/de, een ha,·en van vrede en de wieg \'Oil een 1•rijheid die slechts beperkt u·ordt door de noodzaok 1·an orde. " (Soeleim:m Franjieh, president van de Republiek Libanon, in 1974)
G
eroffel \'an machinegeweren is het weJ.' l.:ommtaccato als ik bij Metula lopend de grens tussen Israel en Libanon passeer. Soldaten in groene uniformen rennen door bruinrode modder naar een tweetal Jeeps en stui\'en in een stofwolk weg. Nog geen \'ijf minuten later ben ik getuige van een anriclimax. ,.Saluutschoten bij een begrafenis." De Israeli die het mij zegt, grinnikt schaapachtig maar opgelucht . .,Niets aan de hand." Er sterven nog mensen aan ziekte of ouderdom in Libanon. Het land zelf is, aan een gebroken hart, al elf jaar !!eleden ten onder gegaan. Als wij in een Mercedes zonder nummerplaten - wie zou da:tr als kniesoor op moeten !etten in dit land? - met veel te hoge snelheid noordwaarts zoeven, is hct uitzicht adembenemend fraai. Links het hooggelegen kasteel Beaufort, in '82 nog bastion van een hopeloos teloorgegane PLO-eenheid. Rechts glanzen de besneeuwde hellingen van de Hermon in de rrille stralen van een door wegtrekkende d:mw dringende zon. We rijden langs rui·nes die ik nog als huizen heb gekend, in ecn ver verwijderd gisteren. In een krater ligt het uitl!ebrande wrak van een Israelische tank. Een paar honderd merer verder staat
Bufferzooe Slnds april '84 regeert in Zuld·Libanon generaal Antoine Lahad (nu 56). Hij be· heerst de chrlstelijke enclave, dank zij steun van lsrai!l vandaag het mlnst gewelddadlge deel van Libanou. Een buf· ferzone. De grenzen zljn hermetlsch gesloten. Maar dank zlj Middle East Te· levision, een Amerikaans·christelijk station dat deze regio bestrijkt, Is Else· vier nlettemln doorgedrongen tot La· hads gebied. En tot de generaal zelf, die blvakkeert in een oude Franse ka· zerne, strategisch gesitueerd op een heuveltop.
42
Generaal Antoine lahad (I) in gesprek met Elseviers G. Philip Mok
een christensoldaat voorbij een wegversperring. Halt. En pas weer optrekken als het jongmens, gehuld in een allegaartje van een uniform, dat met een genadig handgebaar toesraat. Wie niet wacht, riskeert zijn Ieven. De praktijk van de krijgers in dit land ligt besloten in wat een lid van de hier heersende christen-militie bij wijze van bitcere grap zegt: .,1 kill you for five lira. But becilusc you are my friend, I kill you for nothing." Dijna tweehonderdduizend doden verder in de strijd van Arabieren onderling hebben die w')orden lugubere geloofwaardigheid
gekregen. Zelfs de bestanden die luttele ki· lometers noordwaarts regelmatig met nieuwe moed der wanhoop worden afgekondigd, worden nog ,gevierd" met roffels uit automatische wapens. Maar dat is noordwaarts. Hier, in Marjajoun, heerst de betrekkelijke rust van de macht die christen-generaal Antoine Lahad (56) met zijn door Israel gesteunde militieleger uitoerent. Het bastion van Lahad ligt buiten Marjajoun, strategisch op een heuvel die ooit de Franse koloniale armee geschikt leek als legerplaats. In bet plaatsje zelf stuit ik op een rnoderne versie van antieke fran~e gloric: het standbeeld van Lahad~ voorganger, majoor Saad Haddad, dat op een voetstuk met inscriptie aandoet als het Amsterdams~ Lieverdje, verdwaald van het Spui naar een christelijk perkje in Libanon. In het verre Damascus heeft cud-president Soeleiman Franjieh zojuist zijn Libanese landgenoten opgeroepen het door christendissident Elias Hobeika zonder fiat van staatshoofd Amin Gemayel getekende .,vredesakkoord voor Libanon" alsnog te eerbiedigen. Het antwoord van Gemayel was een bits .,nee". Geen wonder: Hobeika, oud-geheime dienstchef van Gemayels Falange en bedrijver van de beruchte bloedbaden in Sabra en Chatila in '82 (er zijn, intussen, lientallen van zulke slachtpartijen door uiteenlopende partijen aangericht; nu Israels Ieger weg is uit Liba-
non, halen ze amper de pers) - Hobeika de rnachteloze is door de knieen gegaan voor de macht die de Syrische president Hafez al-Assad in het grootste dee! van Libanon, vooral in bet noorden, meedogenloos uitoefent. Amin Gemayel heeft de op bet ,.akkoord van Damascus" volgende strijd van Hobcika gewonnen. Maar ook zijn macht is bcperkt - en dat is nog royaal geformuleerd. Arm Libanon. In zijn kale werkkamer met de sfeer van een antiek schoollokaal, waar een potkacheltje behaagziek knort, Jijkt generaal An-
toine Lahad van de Zuidlibanese strijdkrachten een rilmster in een dwaze rolprent. We zijn beiden verkouden; hij zuigt gretig op de Strepsil die ik hem solidair of· freer. Dit gebaar heeft het ijs gebroken, de stugheid en aarzeling bij de eerste handdruk zijn verdwenen . .,Ah, merci." De voertaal is Frans dat .,mon general", zoals zijn secondanten zeggen, lardeert met zelfbewusle, gedicideerde handgebaren.
Mon gem!ra/, u bent de chef in dit gebied. Ooit diende 11 de centrale regering in Beiroet. Hebt u nog contact met president Gemayel? Of bent u /outer aangewezen op communicatie met Israel? LAHAD: ,Natuurlijk heb ik indirect wei contact met Deiroet. Maar Gemayel kijkt mij officieel zo ongeveer voor een Israeli aan, een collaborateur. Onzin natuurlijk. Zuid-Libanon lecft in vredc met Israel, dat is een kwestie van wederzijds btlang. lk accepteer de lsraelische steun, net als mijn voorganger Haddad, omdat de bevolking in dit gebied door jarenlange terreur van de PLO en uitcenlopende groepen genoopt werd zichzclr te bcschermen. Neemt u dit van mij aan: de meerderheid van alle Libanezen begrijpt onze positie uitstekend. Het nare is aileen dat diezelfde meerderheid zucht onder Syrisch gezag, onder Syrische bezetting. Tripoli, in het noorden, is niets Het standbeeld van majoor Haddad in Mar· jajoun, onder: Elders in Llbanon voert chaos de bovenloon.
ELSEVIEAS MAGA%1NE.22 FEBRUAR11l186
anders meer dan een Syrische stad. Elders in hetland voert chaos de boventoon."
En hier? ,.Hier?" Hij gaat recht zitten. ,Hier zorg ik ervoor dat de orde gehandhaafd blijft. Hier houd ik de gemeenten in stand. Hier worden, hoe dan ook, nog politietaken verricht. Heel Libanon is verder ten prooi aan wetteloosheid, heel Libanon staat vandaag buiten de legaliteit." Wat is uw oordeel over het akkoord dot Elias Hobeika met Syrie ook namens de Libanese clzristenen heeft willen sluiten? ,.Hobeika is gecn Libanecs Ieider, hij was een militiechef. Eerst zag hij wat in samenwerking met Israel, nu met Syrie. Maar hij vertegenwoordigt niemand. Jumblatt is ook een militiechef, maar is daarnaast ook Ieider van de Droezcn. En bovendien minister in bet Libanese kabinet, wat dat dan ook moge voorstellen. Hobeika's kracht is nu weg, hij is niet relevant." In uw gebied wonen naast christenen ook sji'iten. Betekenen de A mal en de Hezbolla - de radicale pro-lraanse strijders - een bedreiging voor u? · .,De Hezbolla is maar een kleine. radicale en fanatieke groep. De sji'iten hier zijn het in meerderheid met ons eens. Zij hebben geen belang bij confrontatie met Israel. Ik heb sji'iten in mijn Ieger; de verstandhouding is prima. De bevolking bier voelt er niets voor opnieuw de dupe te worden van
43
acties die door welke radicalen dan ook te· gcn Israel ondernomen zouden kunnen worden. Daarom staan de mensen sympa· thiek tegenover ons. Maar tegelijk zijn zij \·eelal bang voor represailles die onder aanstichting van de Syriers tegen hun familiele· den in het noordcn gericht kunnen worden. De meerderheid van aile: Libanezen zit onder de duim van de Syriers die de: Bekaa"·allei beheersc:n. Damascus maakt de dienst uit, net zoals heel vroc:ger de Turken hier de macht dictc:erden."
De SyrisciJe invloed was ook voor 197J zeer groor in Libanon. De Chehabisren, het Li· bam:se Deuxieme Bureau - is het nodig u de fact oren van Syrische invloed in het verleden te noemen? .. Oat is waar, maar wat wij nu zien is vc:rrc: van hetzelfde. Oat akkoord waarover wij bet wjuiM hadden, is c:en poging Libanon dfectief te annc:xc:rc:n. Het is geen vrc:dc:sakkoord maar c:c:n capitulatie."
lf'ar kan president Gemayel doen? ,.Hij moet doen wat bij doet: het nic:t acceptc:ren. Hij moet onder geen bc:ding tekencn."
Dat houdr een enorm risico in. Gemaye/s positie is heel wat onveiliger dan de uwt> . .. Dat is waar. In dit gcbied Ieven de mensen \ciliger dan waar ook in Libanon. Er kunnen soms terrc:uraanvallen zijn. Maar in het noorden, ook in Joc:nieb (c:en christc:lijkc: enclave noordelijk van Deiroet) Ieven de mc:nscn onder dagelijkse terrc:ur. Hier is bet vecl rustiger. Wie de kans krijgt, probeer! hierheen te emigreren."
Hoe ;,ietu de roekomst? .,Dat moet u aan de heren Reagan en Gorbatsjow vragen. Reagan heeft hier invloed via Israel, Gorbatsjow via Syric. Het land puilt uit van de: wapens. Religie wordt hic:r als argument misbruikt. Wij zijn hier slacbtoffen van een machtspolitiek die over ooze boofden gespc:eld wordt."
Er :.ijn hier Unifi/troepen, die als vredesmachr bt>doeld zijn- zegt men. De gcneraal spitst misprijzend de lippen. ,.Ja, dat is grote kletskoek. Er waren hier ook Nederlanders. Wij badden weinig problemen met ze. Maar voor aile Unifillers geldt dat ze hier niet meer dan vriendelijke pial>~Cn zijn. Analfabcten zijn bet. lk kom bij een wegvcrsperring. 'Hoe heel je?' vra· gen ze. Jk toon mijn paspoort waiuop Staat datil: Antoine heel. In het Arabisch. Als ik zeg dat ik Machmoed beet, schrijvc:n ze dat ldakkeloos op; ze kunncn de papieren niet lezen. Ze gaan met de milities om alsof dat cdue mijdl:rachtc:n zijn. Ze deden alsor de PLO bij de Libanese rc:gcring hoorde, de onzin. Wat hier nodig is. is een intc:rnationale macht die aile partijen ontwapent en in bet hele land de orde berstelt. Maar zic:t u d:H snel gebeuren!"
;'\'ee. En dus blijft u aangewe:.en op de Is· ELSEV1£RS MAGAZINE. 22 FEBRUARI 1986
Arabische staten zijn groot genoeg. Daar is plaats voor de Palestijnen. Er zitten een miljoen Egyptenaren in lrak, het wemelt van de Egyptische emigranten in Jordanie. Naar de Westoever kunnen de Palestijnen die elders zitten niet, het is er met 800.000 Arabische inwoners al vee! te vol. Hier in Libanon horen te ook niel. Er tijn hier in dit land iets meer christenen dan moslims. Vroeger was er een evenwicht. De Pale· stijnse strijders die hier na 1970 gekomen zijn, hebben geprobeerd Libanon over te nemen. Ze hebben het evenwicht verstoord. Nu is er gcen Libanon meer. De grootmachten zoudcn iets Iosisch moetcn doen, ook wat betrdt die Palestijncn. Het heeft geen zin onhaalbare illusies le11end te houden. Als je nog een miljoen Arabieren naar de Westoever brengt, komt er een situatie als in Libanon."
,.De Palestljnse vluehtelingenkampen hler zijn mllltalre bases"
roeli's. Hoe :Jet u het resultaat van hun operarie .. Vrede voor Galilea"? .. Militair was het een succes, maar politiek hcbben ze verloren. Misschien is dat laatste de schuld van de grootmachten. Ik denk dat het zo is. Maar wat betreft die vrede voor Galilea zijn ze geslaagd. De Palestijnse bases zijn hier weg. Ze kunnen nog ~·el eens een Katjoesja-raket- afschieten, maar dat stelt niets voor." Er :.ijn weer PLO-.,commando 's" teruggekeerd. Vormen die opnieuw een gevdar? ,.lncidenteel misschien, niet structureel. Wei zitten de Palestijnse kampen nog vol wapens. Sidon wordt weer door Palestijnen geregeerd. Ze weten dat ze niet echt hoeven te vrezen voor represailles omdat de hele wereld opgewonden raakt als ze worden aangepakt. Aboe Moesa is een vazal van Syrie, maar Arafat is de sterkste. Maar tegcnovcr Israel stellen ze echt niets meer voor. Hetzelfde geldt voor de lraanse sji'iten die zogenaamd in Libanon zijn om tegcn Israel te vechten. Kletskoek. Twee dagen geleden hebben ze een reuze ophef gcmaakt, vanwege de zevende verjaardag van Khomeini's regime. Met kreten over de 'bcvrijding van Palestina'. Ze willen naar Jeruzalcm. Maar Jeruzalem ligt veel dichtcr bij Syrie en Jordanic. Waarom dan die omwcg?" Dat weer u heel goed. ,lnderdaad. Assad wil geen strijd van zijn grondgcbicd af. En koning Hoessein voelt cr al helcmaal niets voor. De oorlog tegcn Israel moet blijkbaar gevoerd worden tot de laatste Libanees. Maar daar passen wij voor. Dat verdom ik. Niet aileen ik, ook de andere Libanezen." Wat denkt u van de bewering van /sraels premier Peres dat koning Hoessein vrede ELSEVIERS MAGAZINE, 22 FEBRUARI1986
metlsraelwil sluiten? ,Hoessein mist de macht en kracht. Hij heeft deportee van Sadat niet. Wat kan hij uitrichten als Syrie of andere staten in de moslim-wereld nee zeggen? Het beste voor Hoessein is de status quo, de huidige toestand. lk heb vee! gesprekken gevoerd met mensen van de Westoever- die zeggen dat ook. Die mensen hebben ook begrip voor de opstelling van ons hier in Zuid-Libanon." Hoe ziet u de positie von de Palestijnse vluchtelingen in Libanon? ,De kampen zijn militaire bases, die hebben met dat vluchtelingenprobleem weinig te maken. Hoe je het moet oplossen? De
Mercedes voor 'n krats Mijn chauffeur in Zuid-Libanon heel Jihad, wat Heilige Oorlog betekent. Een onzalige naam in een vermor;;eld land. Zijn glanzende Mercedes is z'n trots. Hi} heeft de Duitse nummerplaten er afgesloopt. Maar er rijden nog talloze limousines met Duitse en ook Nederlandse kentekens. Ze zijn in heel Libanon voor een krats te koop: vijftienduizend gulden voor een slee van pakweg een jaar oud. Officiele Libanese papiere11 worden er voor /uttele tientjes laconiek bijgeleverd. Libanon is geen staat meer, maar een kapersnest. Hasjiesj en heroine zijn niet de enige zaken die nog immer menige Libanees rijk maken .. De .,stuff" gaat naar Europa, ook naar ons land. Wie zijn kostbare voiture mist, moe/ maar eens in Libanon gaan kijken. Het is wei riskant. Want Libanon b/ijft in de greep van Jihad, de gntwelijke oorlog.
U werkt met Israel samen. Er is beweerd dat Israel territoriale ambities in Libanon zou hebben, wat Jeru;:.alem overigens altijd ontkend heeft. Hoe Staat u daar tegeno\•er? ,.lk geloof er niets v:m dat lrai:l zulke ambities heeft of zelfs maar ·gehad heeft. A Is · dat zo was zou ik tegen Israel vechten. Jk ben en blijf Libanees. Israel heeft eigen beJangen, wij hebben onze eigen belangen. Voor ons christenen in Libanon geldt nu eenmaal dat wij ons moeten verdedigen. Dit is het enige land in de Arabische wereld waar christenen tot dusverre vrij zijn ge· weest. Waar wij ons niet als Dzjimmi's tweederangs burgers, aan de Ramadan hoeven te houden, of de regels van de Koran moeten volgen. Overal in Arabie is dat anders. Dat zouden de christenen in Holland of in Amerika moeten beseffen." Zijn handdruk bij het afscheid is krachtig. Bij een wegversperring, luttele kilometers naar het noorden, zwaait een christen-soldaat vriendelijk. De weg kronkelt zich richting Jezzine. Plotseling: een prikkeldraadversperring. Manschappen van Antoine Lahad bemannen een geschutstelling op een iets hoger gelegen heuveltop. Een salvo kraakt, zand stuift op bij de banden van onze Mercedes. Jk hoor weer de stem van die grinnikende soldaat: .,I kill you for nothing." We stuiven zuidwaarts, naar een dorpje waar Noorse VN-militairen ecn roadblock bemannen. .. Waar rijdt u heen?" luidt de vraag van een bleek jongmens met blauwe baret. .,Naar Beiroet." Hct kim niet, er ,,.,,rdt al weken niemand doorgelaten naar hct noorden. Bovendien willen we zuid\vaans. Maar de Unifiller zegt ,okay", tikt ;~an zijn baret, noteert iets in een boekje. Generaal Lahad heeft gelijk: je kunt ze allcs wijsmaken, die jongens van Unifil. We rijden door het heuvelland, met Jinks opnieuw besneeuwde berghellingen. Aileen de natuur herinnert nog aan de bijnaam die Libanon ooit had: ,'t Zwitserland van het Midden-Oosten''. Zal dat ooit nog uit z'n as verrijzen? G. Philip Mok in Marjajoun
49
Uit: L. Biegel (red.) Zicht op het Midden-Oosten, Amsterdam, 1985
IX
LibanPn, dt~gvtld van htl Middm-Oosltn
Het Libanongebergte, het binnenland van de huidige republiek, was vanouds een toevluchtsoord voor islamitische en christdijke sekten, die elders vervolging te duchten hadden. In de ontocgankelijke bergen konden zij een relatief autonoom bestaan leiden. De grootste christelijke gemeenschap in het Libanongebergte was die der Maronieten, een oosters kerkgenootschap dat later het gezag van Rome erkende, maar vasthield aan de eigen ritcn. AI sinds de tijd der kruistoch-
ten onderhielden zij nauwe contacten met Frankrijk. Tot op de dag van vandaag spicgelen zij zich nog graag aan de Franse cultuur en de gelctterden onder hen geven hun kinderen Franse voornamen en spreken onderling Frans. Hiermee brengen zij een soort superioriteitsgevoel tot uitdrukking ten opzichte van de islamitische en Arabische cultuur. In het zuidelijk gedcelte van het gebergte (de Chouf) domineren de Dnu~en, een mystieke sji'itische sekte, die dateert uit de elfde eeuw. Destijds als ketters vervolgd, vormden zij een zeer hechte, gesloten gemeenschap. In hun geheime leer zijn elementen van verschillende godsdiensten (zoals het geloof in reincarnatie) vermengd. Druzische feodale heren oefcnden vroeger hun macht uit over grote delen van het Libanongebergte. Vaak wcrkten Maronitische pachters op de landgoederen van Druzische grootgrondbezitters. Ondanks sociale tegenstellingen blcef de verstandhouding tussen bcide gemeenschappen eeuwenlang tamelijk goed 1• In het midden van de vorigc eeuw werd het evenwicht echter verstoord, mede door het streven van de Ottomaanse overheid het staatsgezag in hct berggebied uit te breiden. Tijdens een bloedige burgeroorlog richttcn Druzische krijgers bloedbaden aan onder de Maronieten, waarop Frankrijk zijn vloot naar de Libanese kust dirigeerde en aan de Turkse sultan het reglement organiqut' ( 1861) afdwong. Hierbij erkende de sultan de Franse protectie van de Maronieten en werd de 'berg Libanot1' een autonoom district onder een christelijke gouverneur. Nadat het Turkse rijk in de eerste wereldoorlog ten onder was gegaan, werd het Midden-Oosten in Britseen Franse mandaatgebieden verdecld. Daarbij viel de voormalige Ottomaanseprovincie Syrie (exclusiefPalestina, maar inclusiefhet autonome Libanongebergte) aan Frankrijk toe. De soennitische meerderheid van de Syrische bevolking keerde zich fel tegen het opgelegde Franse mandaat, maar onder bepaalde minderheden en in het bijzonder de Frans georicnteerde Maronieten in Libanon, kon Frankrijk op mecr sympathie rekenen. Teneinde het gebied beter te controlercn. besloot Frankrijk tot een bestuurlijkc herindeling. Daarbij werd de administratieve ccnhcid Groot-Libanon gecreeerd uit het autonome Libanongebergte met daaraan toegevoegd de vruchtbare Btka'-vallei in hct oostcn en de kustvlakte met de havcnsteden Tripoli, Beiroct en Saida (Sidon). In deze cconomisch aantrckkelijke, maar kunstmatig gevormdc ecnheid woondc nogjuist een, zij hct gemelcerde, christelijke meerdcrhcid. Als vlag introducccrde men de tricolore met de ceder als symhool van hct Libanongcbcrgtc en men hoopte tot in lengte van tijdcn op ccn christclijk en op Frankrijk gcoricntccrd Libanon.
180
IRJ
Libanon, slagveld van het Midden-Oosten R. Hoff De afgelopen tien jaar is het kleine Libanon (nog geen derde dee I van Nederland, bijna 4 miljoen inwoners) bij voortduring in het wereldnieuws geweest. Het is welhaast synoniem geworden aan oorlog, geweJd, aanslagen, wraakacties en een schier eindeloze reeks onderlinge conflicten en bloedige gevechten. Er vielen in de aanhoudende strijd tienduizenden doden en gewonden, ongeveer een derde dee! van de bevolking sloeg op de vlucht. Beiroet, de zwaarst getroffen stad van deze tijd, geeft een. beeld van verwoesting, kapotgeschoten hotels en flatgebouwen en uitgestrekte armoedige krottenwijken. Toch gold de stad eens als ~en der meest paradijselijke oorden langs de Middellandse-Zeekust. Beiroet was de bloeiende metropool met schitterende villa's en dure hotels, een zonovergoten boulevard vol palmbomen. Libanon stond bekend als het 'Zwitserland van het Midden-Oosten', waar men van ongekende vrijheid, luxe en welvaart kon genieten. De wereld verbaasde zich over bet 'Libanese wonder' en nam dee! aan de vele economische en politieke activiteiten van dit kleine veelbelovende land. Maar achter de facade van welvaart, democratic en vooruitgang gingen scherpe maatschappdijke tegenstellingen schuil. Bovendien raa kte Libanon verstrikt in de genadeloze machtspolitiek van zijn buurlanden, die er hun onderlinge conflicten uitvochten. Het Libanese wonder werd in bloed gesmoord. 1. Staalkaart a•an mindtrhtdtn
Ziehl op htt Mitfdm-Oosttn
Libamm, sla}lvfld van lrrt Middm-Oostm
Het christclijke bcvolkingsoverwicht en bet zcer gemengdc karaktcr van de 'Libanese natic' bleken uit de volkstclling in 1932 (zie tabcl1 ). Van de in totaal bijna 8oo.ooo inwoners behoorde toen p"'o tot ecn der christdijke dcnominaties. De Maronicten gaven daarbij de toon aan (29%). Voorts waren er nog Grieks--orthodoxen in het noordcn en in de stcdcn, Grieks-katholickcn vooral in hct oosten en zuiden, rooms-katholieken, protestanten, Syrisch--orthodoxcn, Ncstorianen en Syrisch-katholieken. Een aparte plaats namen de christdijke Armcniers in, vluchtelingen voor de Turkse massamoorden in de eerste werddoorlog. Zij zouden in de burgeroorlog neutraal blijven. Ook de moslims waren verdeeld. In l9Jl waren de soennicten onder hen nog in de meerderheid. Zij woonden vooral in het noorden rond Tripoli en in Beiroet. De sji'ieten in de Beka'-vallei en in het zuidcn vormdcn de armste en minst ontwikkelde groep. De Druzen vormden 7"/o van de bevolking. Daarnaast waren er nog de heel klcine erkende gemeenschappen der Bahai, Alawieten, lsmaili's en jodcn. Aan deze lappendeken van etnische en religicuzc minderhcden zoudcn nog Syricrs, Koerdcn en een groeiend aantal Palestijnen worden toegcvoegd. De Libanese samenleving heeft altijd ecn zeer verzuild karakter gedragen. De verschillende gemeenschappen zijn wdhaast vollcdig 'gcsloten' en 'zclfvoorzienend'. Zij hebbcn niet aileen elk haar eigen bedehuizen en religieuze Jeidsmanncn, maar ook haar eigcn scholen, verenigingcn, politieke partijen, stadswijken, dorpen, bedrijven en later ook strijdgroepcn. Aan de basis bestaat er tussen de verschillende 'zuilcn' vrijwd geen contact 2 • Onderlingc samenwcrking, gemengde huwclijkcn etcetera komen nauwelijks voor. Op eliteniveau cchter waren er wei degelijk contacten en gemeenschappdijke belangen. In vrijwel aile gemeenschappcn treft men leidinggcvende, al dan nict feodale, families aan. Toonaangevend onder de Maronicten zijn de families Frangieh, die de streek rond Zgborta behcerst in hct noorden, en Cbamoun, wier bolwerk tot de burgeroorlog Damour ten zuiden van Beiroet was. De in augustus 1984 overleden Pierre Gemaycl was de oprichter van de paramilitaire Karaeb (de falangistische partij) en zijn familie zou evenzeer binncn de cbristclijke gemeenschap een leidende rol spclen. Onder de soennieten geldcn de families Karameb, Salam en Sulh als zeer machtig en vooraanstaand in respectievelijk Tripoli, Beiroet en Sidon. De sji'ietcn in het zuiden stonden veda! onder gezag vanlandheren uit de families As ad en Osseiran. Onder de Druzen wordt al eeuwenlang bet gezag uitgeoefend door de feodale families Joumblatt en Arslan.
In het zicht van de komcndc onafhankclijkheid ontwierpcn de voornaamste )eiders van de Libancse bevolkingsgroepen in 1943 het NatiOtural Pact, een_!~tntlemen's agrummt, waarin de verdeelsleutel voor hun macht en de grondslag van de Libanese republiek werd vastgclegd. Syrischenationalisten hcbbenzich van meet afaan srberp gekcerd tegen een onafhankdijke Libanesc staat los van Syric en konden daarbij rekcncn op de sympathie van ecn dcel van de Libanese moslims (de Groot-Syri€ gedachte)l. De christenen daarentegen waren veeleer geneigd de blik naar bet Westen te richten. Zij benadrukten de cigen Libanese identiteit als Levantijnsenatie, meer verbonden met bet ch ristdijke Europa dan met de islamitische Arabischc wercld. Daarbij beschouwden zij zich vaak als de erfgenamen van cen eigen pre-islamitische cultuur (het Phoenidanismt). De compromisformulc, zoals die in het Nationaal Pact werd vastgelcgd, verklaardc Libanon tot een Arabische staat, maar met een strikt neutralc buitenlandsc politick zonder aspiraties om zich a:m te sluiten bij Syric of grotere Arabische vcrbanden. In de op deze basis gegrondveste republiek zou de macht zorgvuldig verdeeld worden tussen de verschillende religieuze gemeenschappen, uitgaande van de reeds genocmde volkstclling van 1932. De president, om de zcs jaar door het parlcment gekozen, zou steeds ecn Maronitische christen zijn. De premier diende steeds uit soennitische kring te komen, de parlementsvoorzitter uit sji 'itiscbe kring. In het parlement, welks zeteltal steeds een veelvoud van 11 diende te zijn, was de verbouding christenen-moslims vastgestcld als 6: 5· Zo had iedere groep zijn cigen gereserveerde zetcls. Tot in de lagere functics in het bcstuur en in het Ieger werd deze sektarische verdcelsleutel gehantcerd. De christclijkc meerderheid wist zicb daarbij vcrzekerd van het opperbevcl van bet Ieger en de Ieiding van het dmxirmr lmreau (de inliclningendicnst).
182
2.
Het Libantst wolldtr
Zo was bij de onafhankelijkheid van de tweede wereldoorlog de verzuiling de legale grondslag geworden voor de Libancse republiek. De staat was niet gegrondvest op een -overigens nauwelijks bestaande- Libancse nationale identiteit, maar op de traditionclc loyaliteiten van de bcvolking zoals die uitgingen naar de eigen (religieuze) gcmeenschappen. Hct Nationaal Pact, zo betoogden voorstanders, zou de basis voor een harmonieuzc samcnlcving vormen daar bet botsingen tusscn religieuze gemeenschappen zou voorkomen. De politieke competitie zou zich immers binncn de gcmeenschappen zclf afspclen. Ook buitenlandse waarnemcrs
Zicllf ttp l1tt MiJdrn·Oosltn
bezagen bet interconfessionele democratiemodd van Libanon vaak als een succes en zelfs als een model voor pluriforme staten elders op de wercld''. In de eerste dertigjaar dat dit stelsel functioneerde, kendc Libanon een voor de Arabische wereld hoge mate aan politieke vrijheid. Er was ecn grote verscheidenheid aan politieke partijen, vakbonden, kranten en tijdschriften en hetland bood onderdak aan politieke ballingen van elders uit de Arabische wereld. Dank zij de persvrijheid bleefBeiroet een centrum van uitgeverijen van boeken en kranten. In het Westen genoot Libanon de reputatie een der weinige democratische staten te zijn in de turbulente Arabische wereld. Daar kwam bij dat Libanon, en in het bijzonder Beiroet, een opmerkelijke economische ontwikkeling doormaakte. De politieke neutraliteit en het ver doorgevoerde laisstz1aire-karakter van de economic maaktcn Libanon aantrekkelijk voor buitenlands kapitaal. Dankzij het bankgcheim werd het een centrum van het internationale bank- en verzekeringswezen, het 'Zwitserland van het Midden-Oosten'. Beiroet werd de toegangspoort van het Westen tot de Arabische wereld. Hct rclatief hoge ontwikkelingspeil, toonaangevende universiteiten, de intemationale gerichthcid, de goede infrastructuur (havens en luchthaven) maakten het tot een centrum van internationale contacten, commercieel en diplomatiek, maarook van spionage-activiteiten ensmokkelhandel. In des tad verrezen grote hotels, restaurants en nachtclubs. Met zijn boulevard en mondaine winkels aan de rue Hamra werd Beiroet het uitgaanscentrum bij uitstek. Libanon leek alles te bieden te hebben wat het Ieven aangenaam maakt, van de beroemde nationale Libanese drank arak totaan de 'rode Libanon 'hasj en hetland, in het bijzonder de omvangrijke bank- en dienstensector (70% van het bnp) voeren er wei bij. Het delicate machtsevenwicht zou echter steeds meer op de proef worden gesteld. Een belangrijke oorzaak daarvan was dat de snel toenemende welvaart zeer ongelijk verdeeld werd. Zij kwam vooral ten goede aan de overwegend christelijke en soennitische handclselite in de steden, terwijl de arme sji'ieten en soennieten op het platteland in het zuiden en noorden verpauperden. Bovendien vestigden zich na 1948 talrijke, veelal totaal berooide, Palcstijnse vluchtelingen aan de rand van de steden. Werkloze moslims, die naar de stad trokken, werden in de harde Libanese samenleving aan hun lot overgelaten. Samen met de Palcstijnen bcvolkten zij de gcleidclijk grociende krottenwijken. Terwijl in de luxe villawijken en langs de boulevard van Beiroet het mondaine Ieven florecrde, verrees rond de stad de 'Gordel dcr Ellcndc'. 184
In de sloppenwijkcn vonden radicale stromingen ccn grocicnde aanhang. In de jaren vijftig sprak het Arabisme van de Egyptischc Ieider Gamal Abdel Nasser sterk tot de verbeelding van de verpauperde Libanese moslims. De spanningen binnen de Arabische wercld rond het omstrcdcn pact van Bagdad, de Suez-crisis en ten slotte de unie tussen Egypte en Syrie in 19sBiieten ook Libanon niet onberoerd. De christelijke president Camille Chamoun, bevreesd voor het wassende tij van het Arabisch nationalisme, riep de hulp in van Amerikaanse marinicrs waarmee hij het neutralitcitsbeginsel van de Libanese politick schond. Chamoun ambieerde, in strijd met hct Nationaal Pact, een tweede ambtstermijn en lokte daarmee een opstand uit onder vooral de moslimbevolking. Hij moest echter het veld ruimen voor Fouad Chehab, die het evenwicht herstclde, maar de oorzakcn van toekomstigc instabiliteit niet wcg nam. Grondslag voor de machtsverdeling bleef de volkstelling van 1932, terwijl de bevolkingssamcnstelling zich inmiddels aan het wijzigen was. De bevolkingsaanwas onder de moslims en vooral onder de sji'ieten was aanzienlijk groter dan die onder de christenen. Bovendien hadden vee! christencn zich in Europa of A merika gevestigd en kreeg Libanon cen paar nicuwe stromen, ovcrwegend islamitische Palestijnse vluchtclingen te vcrwerken ( 1967, 197o-7 I). In de jaren zestig groeiden de ongclijkhcid en de socialc spanningen tcgclijk met de bemoeienis door andere Arabischc staten. De modus vivendi tussen de !eiders van de verschillendc gcmecnschappcn bleef vooralsnog in stand, maar aan de basis vcrscherpten de tegenstdlingen tussen de sociaal zwakkere moslims en de over hct algemeen beter gesitueerdc Maronieten. Een belangrijke splijtzwam werd aan het eind van de jaren zestig de aanwczigheid van de PLO in Libanon. 3. Ee11 volk zonder lartd, ee11 staat ill de staat
Het was vooralna dejuni-oorlog van 1967 dat het Palestijns nationalisme wortcl schoot onder de Palestijnsejongeren in de kampcn. Na de ncderlaag tegen Israel had Nassers Arabisme vecl van zijn glans verloren en schaardcn talloze onthecmde Palestijnen zich achter de vaandel van de Palestijnse bevrijdingsbewegingen. De invloed van deze organisatics nam zo sterk toe, dat zein 1968 onder Ieiding van AI-Fatah van Vasser Arafat de ovcrkocpclcndc Palcstijnsc bevrijdingsbeweging PLO kondcn overncmcn. De Palcstijnsc strijdgrocpcn, voortaan ccn zclfstandigc factor in hct politicke krachtenspel van het Middcn-Oosten, hadden hun voornaamstc bases in Jordanic en Libanon. Daar bcrciddcn zij zich voor op de gcwa pen-
Zicllt op htr MiJJm.Oosttll
Libauou, sla.flvtld van llrt Middm·Oostl'tl
de sttijd tegen Israel en van daaruit ondcrnamen zij acties, sabotagedadcn, vliegtuigkapingen en gijzclingen in Israel en elders. De groeiende gewapende aanwezigheid van de Palestijnen leidde:zowcl in Libanon als injordanie tot hoog oplopende spanningen. Het ge:zag van de centrale regeringen werd ondermijnd naarmate de PLO mcer een staat in de staat bcgon te worden. Bovendien stelde Israel de:ze Ianden verantwoordelijk voor aeries vanafhun grondgebied en volgden vergeldingsen 'prcvenrieve' aanvallen op Palestijnse of andere doelen. Vooral in het :zuiden van Libanon (dcstijds ook wei aangeduid als Fatahland) vielen daarbij veel slachtoffcrs en werd grote schade aangericht. Vecl armc sji'itische boeren verlieten de streek en voegden zich bij bet snel grocicnd proletariaat in de krottenwijken van Beiroet. Een Palestijnse aerie leidde in december 1968 tot een grote lsraelische vergeldingsaanval op de internationale luchthaven van de Libanese hoofdstad. Vooral onder Maronieten in Libanon, waarbij de gevoelens van Arabische broederschap en solidariteit met de Palestijnse zaak toch al niet :zo sterk waren, heerste grote onvrede met het optreden van de PLO. Maronitische !eiders, die bovendien de rcvolutionairc gezindheid van de Palestijnen vreesden, pleitten voor een drastische bepcrking van de bewegingsvrijhcid van de Palestijnse strijdgroepen. Tegelijk breidden zij als reactie op de groeiende macht van de PLO hun privemilities aan:zienlijk uit. Gewapende lijfwachten en bewakers van grootgrondbezit waren evenals paramilitaire organisaties reeds lang een bckend verschijnscl in Libanon. Hun uitbrciding tot een soorr minilegertjes en hun modcrne bewapening waren echter nieuw. . De christelijke families Gemayel, Chamoun en Frangieh hadden hun eigen milities. Pierre Gemayel had at in de jaren dertig de Kataeb opgericht, een paramilitaire organisatie en partij, die het Maronitisch overwicht in de Libanese staat wilde veiligstcllen. Fascistischc bewcgingen in Europa dienden hem ten voorbeeld. De:ze ook wei alsfalangisten aangeduide militie ontwikkelde zich in de jaren zeventig onder Pierre's :zoon Bashir Gemayel tot de grootste christelijke strijdgroep in Libanon. De Nationale Uberale Partij van oud-president Camille Chamoun had haar eigcn militie: de Tijgers onder bevel van Danny Chamoun. In hct bergland van Noord-Libanon was de Marada-brigade (Reuzenbrigadc) van Soeleyman Frangieh beer en meester. In bet Shoefgebergte ten oosten van Beiroct hadden de mceste Dru:zcn :zich verenigd in de Progressitve Socialistiscl•e Partij, die behcerst wordt door de familie Joumblatt. Kamal Joumblatt organisccrdc in de jaren zeventig zijn cigen strijdmacht, die de kern vormde van een beweging
waaraan ook socnnitische en sji'itische moslims declnamen. In 1969 kwam hct tot ccn reeks ernstige botsingen tussen falangistcn en PlO-strijdcrs. Het libanese Ieger- vanwegc de interne scktarische verdccldhcid niet gocd in:zetbaar- trachuc de orde te herstcllen. Ten slottc slaagdc een bemiddclingspoging van de Egyptische president Nasser en tekenden de christclijke opperbevelhebber van het Libanesc Ieger, Emile Boustani, en PLO-Icider Vasser Arafat, de akkoordm van Cairo (3 november 1969), waarbij de vrijheid van handclen van de Palestijnse commando's werd beperkt, maar hun gewapende aanwe:zighcid in Libanon werd gelegitimccrd. De Jordaanse koning Hocsscin koos een andere oplossing voor zijn Palcstijnse probleem. In 1970en 1971 verdreefhij op gewdddadige wijze de PLO-strijdgroepen uit zijn land. Niet aileen werd hierdoor de Palestijnsc gewapcnde aanwc:zigheid in Libanon aanzienlijk vcrstcrkt, tcvcns werd Libanon de enige uitvalsbasis van waaruit de PLO vrijclijk acties tegen Israel kon ondcrnemen. De regering in Beiroet was te zwak om de PLO aan bauden te leggen; terwijl de PLO zich tegelijk kon verheugen in de steun van vccl Libancsc moslims. Op hun beurt steunden de Palcstijnen islamitische eisen voor staatkundige en cconomische hervormingen in libanon. 4· De cerste rot1de, de burgeroorlog 1915-1976
In de cerste hclft van de jareu :zeventig kwam een eind aan de snellc tocname van de welvaart. De oliecrisis en de daaropvolgende recessic in de wercldcconomie misten haar uitwerking op Libanon niet. llovendicn vloeiden vecl oliedollars. die voorhecn op Libanese banken werden gedeponccrd, nu naar de Verenigde Staten en West-Europa. Daarenboven werd het vcrtrouwen in het Libanese bankwezen ernstig geschokt door de ondcrgang van de grote lntrabank. De inflatic, de verarming en de verscherping van de tcgcnstellingcn brachten stijgcnde sociale spanningen teweeg. Stakingen en demonstratics waren uitingen van sociale onvrede en van tocnemend misnocgen ten aanzien van de verdcling van de politieke macht in Libanon. Vooral tijdens hct bcwind van president Frangieh ( 197o-1976) gingen de traditioncle leidende families :zich te buiten aan :zclfverrijking, corruptic en nepotisme. De familie Frangieh :zou grote belangen hebben bij de handel in hasj en minister Chamoun verleende begin 1975 schaamtcloos een bclangrijke visserijconccssie aan zijn eigcn protc'ineconcern. Vooral van linksc zijde werd steeds feller ver:zet aangctckend tegcn hct
Zicht op htt Mitldm-Oosltn machtsmisbruik en de machtsverdcling. Veel moslims sloten zich a:m bij linkse bewegingen en zij werden in hun eisen gesteund door de PLO. Deze polarisatie, die gepaard ging met een snelle groei en bewapening van de partijmilities, mocst wei tot een botsing leidcn. Aanleiding werd ccn aanval van falangisten op cen autobus met Palcstijnse arbciders in april 197.S· Deze werd gevolgd door een schier einddoze reeks wraakacties over en weer. De gevechten breidden zich over het hdc land uit en escaleerden steeds meer. Toen in december I97.S de PLOactief aan de burgeroorlog ging meedoen, kreeg deze tevens een intemationale dimensie. In de Progressieve N11tionale Beweging hadden zich onder Ieiding van Druzenleider Kamal Joumblatt Druzen, soennitische en ecn deel dcr sji'itische moslims vercnigd. Gesteund door de Palestijnen eisten zij ingrijpcnde hervormingen van de Libanese staat en samenleving. Maronitische christenen aangesloten bij de Kataeb en de Nationale Liberale Partij daarentegen wilden het christelijk overwicht en het kapitalistisch karakter van Libanon behouden. Zij zouden zic}llater aaneensluiten in het Nationale Front. De regering en het Ieger poogden aanvankdijk tusscn beide partijen te bemiddelen. Maar bestandsovereenkomsten werden even vaak geschonden als afgekondigd. Uiteindelijk zou het machtcloze Libanese Ieger uiteenvallen en verdween het laatste restant van het centrale gezag. In de buitengewoon bloedig uitgevochten strijd kreeg de moslimlinkse alliantie geleidelijk de overhand. PLO-strijders verdreven de militie van Chamoun uit diens bolwerk DatJ,lour en richtten in deze voormalige villawijk een Palestijns kamp in met scholen, fabriekjes, een zickenhuis en een militaire basis. In het zakencentrum en de hotdwijk van Beiroet leidde een verwoestcnde krachtmeting tot een moslim-linkse overwinning. De in het nauw gebrachte christenen keken om naar buitenlandse hulp. In het voorjaar van 1976 mengde Syrie zich direct in de burgeroorlog ten gunste van de zittende christelijke president Frangieh. De Syrischc interventie redde de falangisten van de ondergang. Na een bclcg van zes weken verovcrden dezen het Palestijnse kamp Tel Za'tar (12 augustus 1976) om er vervolgcns een gruwelijkc slachting aan te richtcn. S· De Syrisclre interventie
Over de beweegrcdenen van de Syrische president Assad om ten gunste van de christencn in te grijpen is vccl gespeculeerd. De persoonlijke vriendschapsbandcn tusscn de families Frangieh en Assad zijn in dit 188
LiiJaiiOII,
slagveltl vall hd Mitltlm-Oosttll
vcrband wcl aangevocrd, maar ook politiekstratcgische overwcgingcn. Een overwinning van moslim-links zou bedreigend kunncn zijn voor de positie van het regime in Damascus. Het is bovendicn ecn dod van Syrie om de PLO onder controlc te krijgcn. Ecn vrijgcvochten PLO zou zich in ecn oorlog met Israel kunnen storten en de Arabische staten daarin mecslcpen. Bovendien zou bij een moslim-linkse-Palestijnse ovcrwinning Israel in Libanon kunnen ingrijpcn. Daarnaast hcbben ongetwijfcld ook Groot-Syrischc aspiraties cen rol gespeeld. Het scheppen van een situatie zondcr winnaars .:n zonder verliezers garandeerdeeen maxi male Syrischc invloed in Libanon. Israel en de VS stemden in met de Syrische steun aan christen-rechts, daar dit hct gevaar van een verdere machtsontplooiing van de PLO verhinderde. Maar Israel stelde aan hct Syrischcoptreden wei ccn grcns; de 'rode lijn' was de rivier de Litani, ten :zuidcn waarvan de Syricrs zich dan ook niet vertoonden. In de Arabische wercld werd de Syrische interventie scherp veroordeeld als een inmenging in de interne aangclegenhcden van ecn ander Arabisch land en als verraad aan de Palestijnsc zaak. Aan de verkettcring van Syrie door de Arabische wereld kwam een eind op de topconfercntic van oktober 1976 in Riyad. Het akkoord van Riyad, dat formed een cind maakte aan de Libanese burgeroorlog (althans de eerste ronde) legaliseerde de facto de Syrische aanwezigheid in Libanon. De Syrische troepcn in Lib anon werden aangevuld met enige Saoedischc, SoedanesecnJemcnitische eenheden en goedgekeurd door de Arabische Liga, omgcdoopt tot Arabische Overredingsmacht. Deze had tot taak de strijdende partijen te scheiden en het centraal gezag te hcrstellen met inachtneming van de Libanese eenheid en soevercinitcit. Een maand tcvoren was de ambtstermijn van de omstreden president Frangieh ten eindc gekomcn en was de wat kleurloze Elias Sarkis hem opgevolgd. Zijn streven naar nationale verzocning lcverde wcinig op. De vcrschillcndc partijcn, vervuld van wantrouwen en wraakgcvoelcns, weigcrdcn hun wapens in tc levercn. Van tijd tot tijd kwam het tot bloedige botsingen. De Syriers oefenden over grote dclen van hct land effccticvc controlc uit, maar raakten ook dikwijls zclf bij gevcchten betrokkcn. Van hcrstcl van ccnheid en centraal gezag was gccn sprakc. In de twecde helft van de jaren zeventig traden in hct patroon der Libanesc tcgenstellingen enigc opvallendc wijzigingen op. Dit bctrof de rivaliteit binnen hct Maronitischc kamp, de opkomst van socnnitische en vooral ook sji'itische militics en een wisseling van bondgcnoten door Syric. Dit alles gcbeurde tegcn de achtcrgrond van toenemcnde lsraclische inmcnging in Libanon.
Zicl1t op
ln~t
MiJrlni·OoJtrn
6. lsrailiscllt i11menging In bet zuiden van Libanon maakte de PLO de dicnst uit, hetgeen nogal eens tot incidenten aan lsraels noordgrens leidde, vooral na hct aan de macht komcn van de regering-Begin injcruzalem. Zich in de rug gedekt wctcnd door het vredesoverlcg met Egypte, voerde Israel in maart 1978 in Zuid-Libanon een grote 'schoonmaakactie' uit. Gedurendedrie maanden hield Israel bet gebied ten zuiden van de Litani bezet. Daarna werd er een VN-trocpenmacht, UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon), gelegerd om toezicht te houden op bet informele hestand tussen Israel en de PLO. Een bufferzone tangs de lsraelische noordgrens werd door Israel echter overgedragen aan de dissidente christelijk Libanese majoor Sa'd Haddad, die metzijn Vrijt Libantst Strijdltrachtm als stroman van Israel fungecrde. Totzijn dood in 1984 speelde hij een belangrijke rol in de lsrai!lische strategic ter beheersing van Zuid-Libanon. Maar ook elders in Libanon raakte Israel betrokken bij de interne verwikkelingen. Aanvankelijk in het gebeim, maar later steeds openlijker verleende bet steun aan de christelijke milities'. Dit bing onder andere samen met de opvallende omkering der bondgenootschappen, die de Syriers in de loop van 1978 voltrokken. Vooral bij de falangisten was in toenemende mate onvrede ontstaan over de Syrische machtspositie in Libanon. Men verweet de Syricrs de statusquo en de defacto verdeling van bet land te handhaven in plaats van bet centrale gezag met bet legale christelijke overwicht te herstellcn. De falangisten poogden het gebied dat zij onder controle hadden (OostBeiroet en bet gebied ten noorden van de hoofdstad) uit tc breiden, terwijl de Syriers soortgelijke oogmerken hadden. In bet najaar van 1978 kwam het tot hevige beschietingen tussen de Arabische Overredingsmacht en de falangisten tangs de 'groene lijn' die Beiroet sinds de burgeroorlog verdedde. Vooral de arme christelijke wijken Quarantine en Achrafich moesten het ontgelden. Uiteindelijk trokken .de Syriers zich uit de stad terug. Maar ook in de Beka'-valid en bij Zahle aan de strategische verbindingsweg Beiroet-Damascus raakten falangisten en Syricrs slaags. Mede hierdoor kwam het tot een breuk in bet christelijke kamp. De pro-Syrische oud-president Frangieh verweet de falangisten contact met Israel en stapte uit het Nationaal Front. De vete liep hoog open op 1 Jjuni 1978 werd Tony Frangieh, de zoon van de oud-president en ex-minister met enkele tientallen van zijn aanhangers door falangisten vermoord. Ook tussen falangisten en chamounisten kwam hct tot cen machtsstrijd. Bij een bloedige krachtmeting in de straten van Oost-Deiroct
Librmou,
sla,~vtlrl
van hrt Mirltlm-Ooste11
wcrden de Tijgcrs van Danny Chamoun verslagen en onder bevel van de Katacb gestcld. Bashir Gemaycl formeerde hieruit het christclijk eenhcidsfront de Forces Uba11aises. In de loop van 1981 laaidcn de gevechten tusscn de falangistische Forces Libanaises en de Syricrs weer in aile hevigheid op. Terzclfder tijd nam de spanning in Zuid-Libanon tusscn de PLO enerzijds en Israel en de troepcn van Haddad anderzijds sterk toe. Bcide confrontaties raaktcn met clkaar vcrweven, toen Israel cind april nict aileen Palestijnse doe! en, maar ook posities van de Arabische Overredingsmacht in de Beka '-vallci bombardeerde. Syric plaatste daarop ltussische Sam-2. en Sam-6 raketten in de vallei, hetgeen de spanning in bet Midden-Oosten verderopvoerde. lsra~l eiste ontmanteling van de raketinstallaties en voerde zijn bombardcmentsvluchten hoven Libanon op. Om een oorlog te voorkomcn zond de Amerikaansc president Reagan zijn speciale gezant Philip Habib naar hct Midden-Oosten. Dicns onvermoeibare pendddiplomatie leidde tot hct bestand van 24 juli 1981. De PLO staakte haar beschietingen en andere acties, Israel zijn aanvallen op Libanees grondgeb~ed_. Dit best and, dat bijna een jaar standhield en vrijwcl nict geschonden wcrd, blcck achteraf toch slechts een adempauze. De situatie bleef ins tabid door de voortgaande machtsstrijd in Libanon en de nauwdijks vcrhulde intenties van premier Begin en diens defensie-minister gcneraal Sharon de PLO ecns en voor altijd uit te schakelen. Het wachten was voor Israel op een gunstig tijdstip en een geschikte aanleiding. Die dcden zich voor injuni 1982. De Arabische wereld was meer verdeeld dan ooit ten gevolge van de oorlog tussen Iran en lrak, de vrede met Egypte was bezegcld en bet Syrische regime had te kampen met interne verzctshaardcn. De aanleiding werd een aanslag op de lsraelische ambassadcur in Londen door ecn dissidcnte Palestijnse splintergroep. door Israel aangemerkt als ecn bestandsschending door de PL06 • Op 6 juni 1 982lanceerde Israel ecn groot offensicfin Libanon onder de leus 'Vredc voor Galilca'.
7. · Vrede voor Galilea, oorlog voor Liba11on Oat de lsraclischc bcdoclingcn vcrdcr reiktcn dan uitsluitcnd de hcschcrming van de noordgrcns bleek toen de lsraelischc strijdkrachten de aanvankelijk gestdde zone van 40 kilometer ovcrschreden en optrok kennaar Dciroct. Dod was de uitschakcling van de PLO-infrastructuur en daarmee van de PLO als machtsfactor (met aanspraken op de Wcstdijkc Jordaauoeveren Gaza). Tcvcns wilde men aan Libanon ecn'pax Hebraicn' oplcggen: de Syricrs tot vertrck dwingen en ccn stabicle Israel goed 191
Ziehl op IJt~l Midtlni·Oosttn
Lil1anon, slagvtld van htt Mitldm-Oostm
gezinde regcring instaltercn. Het schcppcn van dcze 'nicuwe realiteiten' ging gepaard met cen verwoestende oorlog, die vooral onder dt:: burgerbevolking een zwarc tol aan mensenlevcns ciste7. In de Beka '-valtci schakddc Israel de Syrische rakctinstallatics uit en op 1:1 juni begon Israel met zijn christelijke bondgenotcn hct beleg van het door de PLO en moslim-linkse milities behccrste West-Beiroet. Tijdens dit dramatische beleg, dat ruim elfwe ken duurde, voerdede Amcrikaanse bemiddelaar Habib koortsachtig overleg om tot een politiekeoplossing te komen. In augustus bereikte hij cen akkoord over de aftocht van de ruim 10.000 PLO-strijders indusiefhet PLO-lciderschap. Een multinationale troepenmacht (MNF), bestaande uit Amerikaanse, Franse, Britse en ltaliaanse militairen, zou op de evacuatie toezien. Op JO augustus vertrok Yasser Arafat als een der laatsten uit de haven van Beiroct. Althans in de Libanese hoofdstad en bet zuiden was de PLO als militaire machtsfactor uitgeschakeld. Nog tijdens bet beleg van West-Bciroet liep de ambtstcrmijn van president Sarkis ten einde. Onder de hoede van bet lsraelische Ieger k wam bet Libanese parlemcnt (gekozen in 197:1) bijeen om ccn nieuwe president te kiezcn. Op lJ augustus stemde een meerderheid van het nauwelijks bereiktc quorum voor falangistenleider Bashir Gemayel. Met de kcuze van deze pro-lsraelische en fcl anti-Palestijnse militicleider leek een tweede belangrijke doelstelling van lsraels invasie in Libanon te zijn verwezenlijkt. Nog voor hij als staatshoofd kon worden geinstalleerd kwam Bashir echter bij een bomaanslag om het Ieven. 'Om orde en rust te bewaren' trokken daarop, in strijd met bet door Habib bereikte akkoord, lsraclische troepen West-Beiroet binnen. Christelijke milities kregcn toestemming om Palestijnse kampen op wapens te doorzoeken, hetgeen tusscn 16 en 18 september leidde tot het bloedbad in Sabra en Chatila. Onder Amerikaanse druk moesten de lsraeliers West-Beiroet verlaten en kcerden de MNFmilitairen terug. Amin Gemaycl werd door het parlement tot opvolgcr van zijn vermoorde broer gekozen. Hij besefte dat hij enigszins afstand moest nemen van zijn lsraelische bondgenoot, wilde hij in de hcle Arabische wercld nict geisoleerd komen te staan. Libanon kon zich, economisch alhankelijk als het is van het Arabische achterland, minder dan Egyptc ecn breuk met de Arabische wcreld veroorloven. Bovendien diende de Libanesc president, wilde hij een 'nationaleverzoening' bereiken, ook rckening te houden met de gevoclcns en politieke opvattingen van de Libanese moslims. Aanvankelijk stclde president Gemayel zijn vertrouwcn vooral in de
Verenigde Staten. Washington was immers als enige in staat cffectieve druk op Israel uit te oefenen en leek bovendien gencigd ecn actieve rol in hct Midden-Oosten te spelen. Het plan-Reagan (september 1982), de drukke Amerikaanse pendcldiplomatie en de Amerikaanse militaire aanwezigheid (Zcsde Vloot en MNF) duidden op het strevcn van het Witte Huis naar cen pax Americano. Onder Amerikaans auspidcn begonnen dircctc bcsprekingen tusscn Libanese en lsraelische diploma ten. Omgcvcn door de nodige garantics van de Amerikaansc minister van buitenlandse zakcn, George Shultz, bereikten zij het akkoord va1111 mei 1983. Dit bchelsde beeindiging van de staat van oorlog en terugtrekking van Israel uit Libanon. Aan de ontruiming van Zuid-Libanon had Israel echter als voorwaardc verbonden dat ook Syrie en de PLO Libanon zouden vcrlaten. De Amerikaanse ovcrtuiging dat de regering in Damascus hiertoe wei te bewegen zou zijn, werd echter geloochenstraft. Syric, door de Sovjctunie in hoog tempo van nieuwe wapens voorzicn, kcurde het akkoord van 17 mci scherp af en steldc dat de Arabische Overredingsmacht cen gehecl andere status had dan de lsraelischc bezettingstroepen. Het lsraclisch-Libanesc akkoord bleef daarmce een dode letter. De sleutcl voor ccn politicke oplossing lag in Damascus en president Assad was niet van zins die zonder meer uit handen te geven. Hij confronteerde Israel en de V crcnigdc Staten, beide in belangrijke mate in Libanon gclnvolvccrd, met ecn patstelling. Israel had ervaren hoe een militaire overwinning niet zonder meer in een politieke zege kan worden vertaald. Vrede laat zich niet door gewcld afdwingen. Mocht Galilea nu wellicht in vrcde Ieven, voor de lsraclische soldaten in het bezette deel van Libanon gold dit steeds mindcr. Bovendien voltrokken zich in de rest van Libanon machtsvcrschuivingen ten gunste van Syrie.
192
193
8. Maclllsversclluivittgeta 1983-1984, ten taieuwe ronde In september 198 3 ging het lsraclische Ieger uit veiligheidsoverwcgingen over tot ecn 'tactische terugtrekking' achter de rivier de Awali. Hct door president Gemayclnieuw opgezette Libanese Ieger dat van meet af aan met desertie tc kampen had, was niet in staat het ontruimde gebied over te nemcn. De Druzische strijdgroepen van de PSP van Walidjoumblatt (die zijn in 1977 vermoorde vader was opgevolgd) slaagden er in het machtsvaculim in het Chouf-gcbergte op te vullen. Met steun van Syric verdrevcn zij de falangistcn en bclegerden christelijke enclaves als Deir al Qamar en Souk al Gharb. Toen de Druzen oprukten naar de kustweg ten zuidcn van Bciroct en de intcrnationale luchthaven, raakten zij ook slaags met
Zicht op l1rt MidJtii-Oosttn
Amcrikaansc mariniers van de MNF tcrwijl de Zcsde Vloot Druzischc stellingcn in hct gcbergte bcstookte. In hun poging het wankclende bewind van Gemayel overeind te houdcn, waren de Amerikanen daarmcc partij gcworden in het Libancse conflict, hetgcen nict zonder gevolgcn kon blijven. Een andere opmerkelijke ontwikkeling was de opkomst van de grootste en armste Libanese bevolkingsgroep, die der sji'ieten. Onder hen was eind jaren zeventig onder de bezielende Ieiding van hun geestelijke voorman, imam Moussa Sadr de Beweging der Onterfden ontstaan, die streefde naar maatschappclijke en politieke verheffing van dcze achtergestcldc bevolkingsgroep. De imam verdween in 1978 op mystericuze wijze en werd daarmee een martdaar en symbool voor hct Libanese sji'isme8 • Hct vaandel werd spoedig overgenomen door Nabih Berri,lcidcr van de A mal (de Hoop). Zijn milities rekrutcerden strijders uit de krottenwijken van Zuid-Beiroetcn vormdeneind 1983 ecnstrijdmacht van betekenis. Begin 1984 veroverde Amal op verrasscnde wijze bet islamitische westelijkc stadsdccl van Beiroct9 • De sji'itische revolutie in Iran (1979) miste haar uitwerking op de Libancse sji'ietcn nict. Ayatollah Khomeini stuurde cnkele honderdcn lraanse revolutionaire gardisten naar Ba'albek in Oost-Libanon, maar groter was zijn gecstelijke invloed. In de Bcka'-vallei, in Zuid-Beiroet en Zuid-Libanon krcgen radicale fundamentalistische groeperingen vcel aanhang. De Amal al·lslanliyah (de islamitische hoop) van Hocssein Moussa vi vormde de religieuze tegenhanger van de seculiere A mal van Bcrri. Zij vertolkte fclle antiwcsterse en anti-lsraelische sentimcnten en schreef daarbij het martelaarschap hoog in haar vaandel. Deze bewcging wcrd onder andere vcrantwoordelijk gehoudcn voor de kamikazc-aanslagen op de Amcrikaanse en Franse garnizoenen van de multinationale vredesmacht in Beiroct, waarbij op .13 oktober 198 3 honderden militairen omkwamen. Een andere fundamentalistische sji'a-beweging die steeds meer van zich deed spreken was de Hezbolltdr (de Partij van God). · Ook onder de soennieten won bet fundamentalisme veld. Een deel van de noordelijke havens tad Tripoli raakte onder controle van de orthodoxe Tawheed (Eenheid)-bewcging van sjcik Said Chabane. De Tawheed raakte dikwijls in hevige gevechten gcwikkcld met de pro-Syrischc Rode Riddtrs, de militie van de Arabische Demomllische Bewegittg in Tripoli. De soenni-fundamcntalisten beschouwcn het Syrische regime als 'athei'stisch' en steunen de in Syrie scherp vervolgdc Moslimse Broederschap. De confrontatie tussen pro- en anti-Syrische facties in Tripoli raakte cind 194
Lil~tlllllll, sltt,(Vf'ld VIlli lrf't Middtii-Oostfll
1983 vcrwcvcn met de machtsstrijd in en om de PLO. Onder de in hct door Syric beheerstc decl van Libanon gclegcrde PLO-cenheden was in hct voorjaar van 1983 cen rebetlic tegcn het leiderschap van Vasser Arafat ontstaan 10• Syric, dat hicrin ccn mogclijkheid zag de PLO onder zijn controle tc brengcn en bovendicn ernstige bezwarcn had tcgen de tocnadcring die Arafat tot Jordanic zocht, stcunde de dissidcntcn. Arafatgctrouwe trocpcn werden in de loop van 1983 vanuit de Bcka'-vallei steeds vcrdcr tcruggedrongen, tot zij zich in hun laatstc bolwerk Tripoli vcrschanstcn. Na cen langdurigc belegcring werd ten slone een overeenkomst bcreikt over de aftocht van Arafat en de zijnen uit de zwaar bcproefdc havenstad. Zo voltrok zich in december 1983 andermaal een grootschccpse cvacuatic van PLO-strijders uit een belegerdc stad. Ditmaal warcn het nict de Israclicrs die hen ertoe dwongen, maar rebellen uit eigen gcledcrcn mctopdc achtergrond Syric. De PLO was als zdfstandige machtsf.1ctor in Libanon nu volledig uitgeschakcld.
9· Naar ee11 uatiouale vcrzocning?
De behcndig opcrcrcnde Syrischc president Assad had :zijn plaatsclijke bondgcnoten in Libanon (Druzen, sji'ietcn en PLO-dissidcnten) een reeks ovcrwinningen bezorgd. Bovendien was hij er in geslaagd de lsraelischc en Amcrikaanse politick in Libanon te doorkruiscn. Met hct na zwarc verliezcn terugtrckkcn van de multinationale strijdkrachtcnlecd de Amerikaanse Midden-Oostenpolitiek na het debacle van Iran opnieuw ecn nedcrlaag. President Gcmayel richtte de blik nu naar Damascus. Omdat de Amerikancn en lsraclicrs niet in staat waren gcblcken cen vrcdc in Libanon af tc dwingen, werd naar een Syrisclte oplossi11g gczocht. De rcgering in Damascus immers moest als enigc in staat geacht worden cffccticve druk op de verschillende Libanese facties uit te ocfenen. T erwijl Druzenleider Joumblatt deconfessionaliscring van de staat en het hecn gaan van president Gcmaycl cistc, dachten diens broodheren in Damascus daar kenndijk andcrs over. De bcproefde politick van Assad was immers het tegen clkaar uitspclen van de Libanesc partijen teneinde de Syrische invlocd te optimaliseren. Er moest ecn nationale verzocning en een eind aan hct gewcld komcn, maar cr mochtcn gccn winnaars en gccn verliczcrs zijn. In hct ncutrale en comfortabcle Zwitscrland kwamcn onder Syrische voogdij de voornaamstc Libancse krijgshercn bijecn. Een aantal van hen hadden vccrtig jaar tcvoren nog aan de wieg van hct Nationaal Pact gestaan, maar sindsdien had den zij clkaar te vuur en te zwaard bcstrcdcn. 195
Zicht op lrtt Midtltti·Oostm
Lilu1mm, sla,ttveltiJ•an htt Mitltlm-Oostttr
Hier ontmoette de oude Pierre Gemayel zijn christelijke aartsrivaal Soeleyman Frangieh. Verder waren aanwezig de bejaarde Camille Chamoun en de moslim-veteranen Rashid Karameh, Saeb Salam en Adel Osseiran. Maar hervormingseisen waren vooral op tafd gdegd door Druzenleidcr Walidjoumblatt en sji'ietenleider Nabih Berri die versterkt uit de laatste gevechtsronden te voorschijn waren gekomen. De opmerkdijke bijeenkomsten in Gencve en in Lausanne leidden ten slotte tot de vorming van een 'nationaal kabinet' onder Ieiding van de pro-Syrische Karameh, waarin de vooraanstaande !eiders van de diverse partijen werden opgcnomen. Dit kabinet kreeg tot taak de vorming van een evenwichtig samengestcld Libanees Ieger, de opstelling van een veiligheidsplan eerst voor Bciroet, vervolgens voor de rest van Libanon en in samenhang hiermee staatkundige hervormingen. Daarbij werd gedacht aan een gdijke vertegen woordiging van moslims en christenen in bet parlement en versterking van de positie van de moslim-premier, een meervoudig opperbevel van het Ieger en deconfessionalisering van de lagere regionen. Het Arabisch karakter van de Libanese staat werd bekrachtigd en het omstreden akkoord met Israel opgezegd. Syrie was tevreden. · Israel bleefonderwijl, ondanks groeiende problcmen, bet overwegend door sji'ieten bewoonde zuiden van Libanon bezet houden. Toonden Israelische propagandafilms in 19b nog hoe juichende dorpsbewoners het lsraelische Ieger inhaalden, tweejaar later h:ad men hier te kampen met een hardnekkige sji'itische guerrilla. Nabih Berri, inmiddels minister voor Zuid-Libanon, riep op tot de gewapende strijd tegen de lsraelische bezetter en de met hen heulende Libanest Gardt van Antoine Lahad (de opvolger van de overledcn majoor H~ddad). Men vreesde blijvende of langdurige lsraelischc aanwezigheid. Zonder de nodige veiligheidsvoorzieningcn getroffen te hebben, was een lsraelische terugtrekking zonder ge:zichtsverlies niet goed mogelijk. Dan zou immers de PLO in ZuidLibanon kunnen terugkeren en samen met de Israel inmiddcls evenzeer vijandige Libanese sji'ieten opnieuw een bedreiging langs lsracls noordgrens kunnen vormen. De politieke mislukking van de invasie van 1982 zou daarmee compleet zijn. Maar ook wordt een langduriger bezetting inmiddels wel bepleit vanuit religieuze overwegingen, economische motieven of beheersing van watcrbronnen 11 • Daar staat tegcnover dat er zwaarwegendeoverwegingen van binnenlands-en buitenlands-politicke aard voor Israel zijn om zich uit Libanon terug te trckken (financien, lsraelischc slachtoffers, de publicke opinie, de relaties met Egypte en de Verenigde Staten). In dat geval is te vrezen dat moslims en christcnen gewapenderhand zullen pogen hct dan ontstane machtsvacuiim op te vullen.
De kunstmatigc constructie Libanon droeg van meet af aan de kiemen van spanningen en conflictcn in zich. Buitenlandse bemoeienis en al dan niet directc inmcnging door buurlanden maakten Libanon sinds l97S tot het slag veld van hct Middcn-Oosten. Ecn slag veld met velc partijen, die clkaar in soms wisselende coalities met grote bitterhcid bevochten. Dat na bijna tien jaar strijd door de krijgsheren aan ecn nationale verzoening wordt gewerkt mag als cen wonder worden beschouwd. Het evenwicht is wankcl en de onderlinge verbittering en het wantrouwen zijn hevig. Bovendien vragen de reeds zo lang geteisterde Libanezen zich vol zorg af ofde traditionclc !ciders hun achterban in de hand zullen wcten tc houdcn en bovcnal of nict opnieuw buitenlandse machten hun conllictcn op Libancsc bodcm gaan uitvechtcn. Tabtl 1: Dcvolkingssamcnstclling
Census 1932 Schatting 1983 Christcncn Muonictcn Grieks-
226.J18 76.jU
Moslims Socnnietcn Sji'ictcn Druzen Alawicten, lsn'taelictcn en overige sckten
!JOO.OOO
45·999
250.000 150.000
3 I. I 56
175-000
21.)08
50.000
115·925 I 54.208
750.000 1.100.000
SJ.047
200.000
10.000
Nict·lihanczcn (Palc~tijncn, Koerdcn en Syrii.'rs) Dron: Minority Rights Group, Ucport 61, Lebanon, Londcn 1983.
197
Ziclrt op lrtt Middm·Oostm
Libanon, slagvrld van htt Middtll·Oosten Tabrl 2: De voornaamste partijen en milities
Lihanon: Dt totstarrd ill
tJOVtmbtr
1984
Deheerst door de Syrische strijdmachten (PLO-dissidcntcn aanwezig) Libanese strijdkrachteu (Maronietcn)---4~
Christdijke milities De overwegend Maronitische Forcts Libanttlsrs (Libanese Strijdkraclnen) bchcersen Oost-Deiroet en de kuststrook ten noorden van de hoofdsud. De kern ervan wordt gevormd door de Katatb (falangisten), opgericht en tot zijn dood in 1984 gclcid door Pierre Gemayel, als politick Ieider opgevolgd door Elie Karameh. De militie werd tot 1982 gcleid door Dashir Gemayel en sindsdien door Fadi Frem (tot 1984) en Aboe Nader. Voorjaar 198S kwamcn de meeste milities van de Forces Libanaises o.l. v. Samir Gcagea in opstand tegen de partijleiding. De militie van de Natiolltllt Libtralt Partij van Camille Chamoun, dt Tijgm onder Ieiding van Danny Chamoun werd in de Libanese Strijdkrachten opgenomen. De Marada(Reuzcn)-brigade van de pro-Syrische Maronitische politicus Soelcyman Frangich bchcerst het noordelijke bergland rond Zghorta. In dezc streek zijn eveneens actief de Waclrttrs van dt Ctdtrs en de Maronitischt Monniktnordt. De Vrijt Uhanm Strijdkrachttn, opgericht door Sa'd Haddad, zijn actief in Zuid-Libanon, waar zij nauw samenwerken met de lsnelische strijdkrachten. Haddad werd na zijn dood in 1984 opgevolgd door Antoine Lahad. Moslim-milities De lJrCtgrtssievt Socialistisdrt Partij (PPS), de partij van de Druzen, opgericht door Kamaljoumblatt (in 1977 opgevolgd door zijn zoon Walid), behccrst het Choufgebergte ten oosten van Deiroet. De A mal (de Hoop), de voornaamste sji'itische militie onder Ieiding van Nabih Dcrri, bcheerst de westdijke en zuiddijke wijken van Beiroct. De Amal i·lslamiyyah (de sji'itische Amal) vertegcnwoordigt evenals de Htz&ol· lair (de Partij van God) de fundamentalistischc sji'ieten. Haar voornaamste basis bevindt zich in Da'albek in de Deka'-vallei. De Mourabitoun (nasseristen) onder Ieiding van Ibrahim Kulcilat in West-Deiroet. In Tripoli zijn actief de fundamentalistiscbe soenni-militie Taw/reed (Eenheid) en de pro-Syrischc Rode Ridders van de Arabisclrt Democratiuhe Beweging. Voorts zijn in Libanon aanwezig de strijdkrachten van diverse Paltstijme organi· satie~, Syrii', lsrai'l, lraanse revolutionairt gardisten en UNIFIL (VN).
0
PSP
Druzen milities
01----tzo
km
199
RECENTE POLITIEKE ONTWIKKELINGEN
( zaterdag 18IJ!JlSliS 1987
MENS & BEDRIJF
Bloedig en wanhopig verzet tegen de 'dollar-maffia die het volk uithongert'
• • Krijgsbenden houden Libanese econom1e In worggreep sllore-banken in Bahrein en zelfs door de fin.nei!le markt van de Jordun"' hoofdstad Amman.
Ambtenaren en arbeiders in het door de burgeroorlog geteisterde Libanon zijn de afgelopen tijd massaal de straat op gegaan. Zij vooral zijn de dupe van de vrije val waarin de Libanese pond terecht is gekomen. De verwording van een economic die wordt gegijzeld door krijgsbenden
Wu de Liba;ese betalin~b• lano in 198J ""'' positief, Slnds· dien vcrtoonl ze Jaarlijks lekorten van rnnd de 120 miljoen dollar. Voor een land van twec: miljocn inwoners it dat veel te vect hoe· wet men daarbij wei moet bedenken dat nicuwc ••onzichtbare exporten" van hasj en heroine en de opbrenpten von de vcrvalsina•· mark! in bijrootbetld stheeps· en ladinBSpapieren niet op de beta· linssbalans stun maar z:~r veel geld opbrengen en voor bet doorfinancieren van de burgeroorlog zorsen. Kortum. Ubanons altijd •o be· lanarijke bedrijvisheid in de dien-
Door onze correspondent HARM BOTJE KAIRO, I
&UJ. -
.. Het
libtt-
nese pond &eert zich weer eena
over un zijn mcut aelidde sport, de vrijc val". Zo stond onlanp te lezen in The Middle East Times. een weekblad, dat tich, zoala YUI andere ..,.pccialisecrde week- en maandbladen, bezighoodt met bet Middenoooterse wei en •ee. In Beiroet iJ inmiddels aebloken dat bcl over&rote deel YOR de Libanezen ~~:boon 1•nocs heeft vu die Yllneieingen van de nationale munt. Op 17 juli ontplofte een bom in een wisse1klnroor, dat sevcsligd was vlak naast het. hoofdkwartier ¥all bet Syrische ,,vrcdeslege:r" in Bciroet. Twee lot dan toe volstrekt onbekende or@anisaties, de •.Zwarte bergbtt· ten van bel volk" en de ,.Vereni· gins anm:n en behoenigen" hadden de daJ daam>or Iaten ten de otrijd te zullen unbinden met de ,.dollar-marta die bet vollt uithonaert". or men de dreiaementen de Z•arte bergbtten en van de Strijders root armen en behocrti· sen ccht sericus moet nomen il mel de ontploffins allcrminst JCzegd miW bet stoat wei vast dat de born in bet wisselkantoor WIW· schijnlijk de mecst populaire unslaa in Beiroel sinds jaren vormt. Vier dagen voor de aanslaa op bet wisselkantoor hadden de Libanese premier ad interim Selim ei-Hoss (cen sunnitisc:he moslim) en mi· nister von financien Camille Chamoun (een malllflitische 1'00111$htholiek) tich aedwongen aezien samen te •ergaderen. de cente kcer dat beide mannen elkaar uaen sinds de moord, twec munden aelcden, op premier Rashid Karami. Aan die bijeenkomst tussen Hoss en Chamoun werd daan door de dirccteur ••n de Liha...., Centrale Bank, Edmond Neim, en de directeur-generaal van ltd ministerie van financi~n Habib 1\bu Sakr. Terwijl het vier· tal in bet parlements&ebouw, pal \.~nd~sl&rens tussen het ovc..,... \ -amitische West·Beiroct en
mceae·
christclljlt Oost·Beiroct, zieh een uurlan& met elkaar onderhield, za.. len op de trappen van het parlementsaebouw dernonstrerende leiden •111 de overkoepelende Liba· nae Ylkvcrcnilli•J. Zij kregen •an Hoss en Chamoun te horen dat er ,.lot &ee• mutreaelen was balotmu mur dat er nieuwc ont~ moetinaen op rcgeringspivcau zouden •ol1en.
stensector~
van ouds 's~lands be~ langrijk.stc inkoms.tenbron is~ r.oals ccrder dat he! &c•al was met de politieh en militaire mach! in bet tand. in toenemcmdc mate in
Moonl De ontmoctina daarYoor had plaatsJCYOnden op 23 april. toen bijna hot hole libanese kabinel over de economische crisis be· rudsl111de en daartoc voor het cent sinds jaren Fzamenlijk bijeenkwam. Een n1cuwe &esprebronde, bepaald op cind april. werd uit&csteld en vervolaens bood premier Kanmi zijn ontslag aan (4 mei). Ocze werd I juni mel een bcmunslaa vermoord terwijl hij in een hclikoptcr nn tijn Noordlibanese bclwerk Tripoli N~r Bei· roetYIOOJ. De economiKhc en financiele erisiJ in Libanon is beduidend ouder dan de moord op Karami maar dat wil niet uuen dat er aeen vcrband bestaat tussen de JM8 •an taken op dit moment rnnd het libanese pond en de moord op de premier. Aan de vooravond van de moord op Karami deed de dollar, de algemene Middcnoosterse •leu· telvaluta, 122 libanese ponden. In de dqen na de moord vluchtte iedercen die ponden had uit de Libanese munt de dollar binnen en dat leidde hal•erwe&c deze maand tot ecn kocrs van 184 pond root de dollar. ecn koen die zich nu. voorlopis althllnl, heert gcsta. biliseerd op rnnd de 160 pond YOOt de dollar. Wie wil weten wat dat VISor de libaneun belckent moct hedcnkcn dat tot hot begin van de jaren tachti& toe de Libanese valuta. burgeroorlog or niet, als cen ••• de hardstc muntsoorlen ter wereid gold. Het pond had toen een
handen niel van keur1ge arbeidcNi en ambtenaren maar in die van de krijgsbenden. Finandecl gezien is libanon in toenemende mate ,.gcdollari· seerd.. en in econornisch opzicht is bet nu, zoals bet eerder mel de . politicke en de militairc machUw De nip ••I wuriJt hrl Liba.,... pond io kolllt'tl le fttkrrm, buorgl de «•ldwi..•larrn in BtlrOft .,........,. - ' . . Dt • • Ws op de •oorlfond vetde1in.@ htt geval was •••gemaw ...all! ~It ••• - wallllr talkio om zi
Goudsehat
sao
...
woensdag 30 decen1Jer 1987 ~"·
BUITENLANO
NRC Handelsblad 4
Groeiende annoede in Libanon treft zelfs de middenstand Door ........... MICHAEL STEIN
or in de strlllhanclel zlja ICIII" met aoedkope aisaretten, buwsom. loten en bloernen. Met bet toncn '1111 hun verminkiJIIA prohcrcn tiJ leta ..n de ooorbij~B~~~Cr 101 te krijpn.
naeht. als bet water opecnt _ , loopt, uit hun bed sprinacn om un hun huishoudelijlte werlr.· uamheden tc hcai11nen. Een alaemene wijfdaaaac at• kina be1in vorip maand hon· derdduizendcn .-lim• en chriaaencn in Bciroet. Tripnli. Sidon en Tyre brteht aeen enkcle uil· komtt. De lllkcn overa~hredcn de Groene Lijn die Beiroet in twec atultltcn deelt en riepen aewnenlijk ,.Nee tepn de honser. nee tqen de ootiOB". De rcprina hcloofde ecn commillie in le stel· len die mlllrtlelen moet Yoot· llellen om de e~onomic weer op pns te bijpn. Vcrder verander· de er nieu. Van de commiuie heeft nooil meer icmand ieu vcr· nomen - tot niemandl vcrbatiJII overipns omdat de rcaerins in eipn boezem de buraeroorloa YOOI'Izet en dus aeen enlr.ele he· slisain11tan nemcn.
dclen
,
£ten - decenniiiiRI In Li.._ non - ook ¥OOr de alltl'lmllten 1ecn probleem. Oat is nu ..,,. !eden lljd. Teaen-.fil JOeden lloftdenlduiHllden me-n lich aileen 1101 mur met brood eft linzen, en ar en toe met pocntc. AI hct andete is onbelaalbur . _ hen pworden. W~nt hun aalariasen en pemioetle11 die in Li.,.._ POI!Cien worden aitbelaald, hebben aileen dit jur al m'n 80 pro'""'' ¥1ft hun koopk-ht ocrlomt. Taen een m-r ¥1ft Tripoli per ad..,rtentie in de knmt zijn vijf kinderen ter ooername Ufto bood omdat hij zc niet mecr Icon vertntten. bunle dat 1101 enia 011zien. Mur bet blijft vrijwel ongemerkt dat ticnduizendcn bon auto's, hun land, buR lu':~L,";:. len, ja hun trouwrinpn om de hcnodiade etenswuen en mcdic:ijnen aan te tehaffen. Mili· tiamanncn daen durvoor a:lft hun pweren Yltl de hand. In september muktc dl'llzenloider Walid Jumblatt hctend dat zijn m~R~eh!lppeli tqen CCII maandelijkse hclonin1 van SOO 101 duizend dollar de Arabilc:he zaalt in Afrika konden dieften aan de kant ...,.. Libie tepn Tsjaad. Het liep meteen ttorm. Dvizenden jon1• druzen meldden lich om voor kolonel Gaddali lettcrlijlt aJ. let lc doen. Oat wat v66r cle recenle ineenslortinl van de dollar, toen men 5SO pond voor ecn do(. lar hctaalde. Terwijl het IIIIIJidc. lijk>e minimumaalarit 4.300 hcdroea. zouden de druztsche huurlinBCII omaerekcnd IUttell de 225.000 en 550.000 pond 8111 oof. dij onlvangen. Bedelurs en straatventen w• rcn er allijd aJ in Beiroet, mur hun aantal is de af1elopen IIIUJio den met spronpn getteaen. Ecn nieuw fcnomee11 is ook dat er thans zo veel oorlopinvalidcn he·
J"'!'d
••n
Vlli.lni.tWtea De om rich hen alllllicle v. de ae~ middcftstand unptlll. Het 11 po WOOl! om mtiiiCft in een lteuria net pak or kindcre~~ te z1en rnndscharrelen ill wilnilhclten, op lOCk nur iett eetburt CCII rOI• lendc appel, ecn oud ltult brood, afvalresten Yltl een restaurant or 1111r ictt dat miuc:hien 1101 efti· •aarde hecft en dut verkoc:ht an -den l'letsen, alllldten koper en ijnr, brton, platie kannen, oud papier. &n twr jur 1• ltden sc:humdcn zij zieh er 1101 woor; zij prohcerden vroea in de ochtend, onp:rien ¥OOr hun ver• wantcn or kenniuen, de ltinltendc wilnbhopen te d-kn. Nu it ook die schumtc wqpvallen. De nood it m hooa patqcn clat aecretari.....,neraal Perez de Cuellar Ylft de VN hcain dcze mund ecn oproep deed un de wercld om IS miiJOCII dollar _ , Liblnon in te ramelen. De helh ..n bet hcdrq it bettemd om ltinderen op school pdurendc neFII maandcll tc ooeclea. Bovcndien moct cr ecer drinpnd leta un de landbou...:tor worden po dun en zij11 er evet~ clrinaend bouwmaterialen nodla . _ bet hcntel van ve..-te zleltenhui· ten, scholen eft huizen. Perez de Cuellar deed zijl! oproep na ecn ondcrzoelt van t eommilaies die tot de conclulie wvcn pkornen dat een ltwart miljaen femiliel, dat wil zegen zo'n anderhalf miljaen - n of mecr, onmiddellijlt hulp nodia hebhcn om te ltunnen cwcrleven. Functionariuen van U11ieef, bet Kindcrfondt van de Verenia~ moedc beeR ...
mra
r.
£a td
c.,. t-..t.t ............ 1a ......,. ...-. . . . . . . ~~tt
..........wlswlun _ . , . . uk.._ (foto AP)
Natia. tchltten dat thanl 0111"' _ , duirend ltindcre11 per jur in Unnon un ondervoedi111 dood11111 en un infeeticziektet die door ondervoedina tijn veroor· uakt..
Paradljs Natuurlijlt zijn er uitzond~n JCn in de mistre. Wie p:ld krijat toepstu"rd ..n familte in het buitenland, wie in buitenlll!dse 01luta wordt uitbetuld of w66r de ••I van bet pnnd in buitenlandse •aluta hecft l
un-,....
dollar per mund ..,., kost en in-
een - rij bet - onrustit - .,. radijJ. De 800 reataurantt. de 2.300 boutiques en de lOO schoonhcidssalona •an Beiroet
wonina hcreltent en zeer tevreden is over de bezelliJIISiflld Yltl zijn hotel. or' de slimmerik die verschaffen hun, 1111rmate het zijn correspondentievriend in pond verder wqzakt, aoedc en · Koeweit brieven op pondbiljetten apotsoedkope consumptie-anike- ~~threef. De ander Jict het natuurlen. lijk nict op tieh zitlen en Khreef Ecn enkelina •indt ook op ei- 011 Koewettse di111rbiljetten tcrua pn bacht ern uitwea. Zoals die - de Libanees verdiende ern ver· au1omonteur eRn buiten Beiroet. m01en. Hij hecft een 24-uunerviee 01110' De .•fselopen wekcn kresen de bouwd en pantserl voor de he· inwonen van Beitoel. een atad dreigde rijken auto'• die tepn mel teer •eel en - · hop natpo brandbommcn en kleine rakellen bouwen, nos maar tien uur per cl· hestand moelcn zijn. or de eiae· mul clektrieitcit. Als oonaak naar van e:en 'vier.-stenenhotel• werd ditmaal op~C~C¥Cn dat er • .,.,. honden die zijn poten 7S door onvoorzicnc omstandiaheden
•
onvolcloende stookolie hcaehik· bur was _ , de pncratore11 die Beiroet en omttrcken Yin stroom hcdiellen. M ur iedereen weet dat de OYerbeid onvoldoende pld he· schikbaar hecft of stelt Yoot de aankoop van stookolie. Du• hebhcn de vei'IIIOpndcn hun risen pneratoren llftiCKhaft - mini· mumprijs SOO ckdlar. Ala de elektti~iteit uitvalt, he· derven de le¥eMmiddelen en de ovenloedil pbruiktc mcdicijnen in de ijskut. 1>111 moet men trippen klimmen na.ar de lOde, lldc en 14de ctqe. Dan werken ook de waterpompen niet meer. zndat duizenden vrouwen midden in de
Ubanon bettond als politleltc ecnheid!.SI&II allanl niet meer. Nu beeft ook de economie •111 deze denkhceldiae eenheidutut bet beae•en. Wat de situatie ••· tra tchrijnend multi, is dat de U· bai!Cte overbeid In feite schatrijk is. De Libai!Cte pdrescrves WOf· den aeschat 011 meer dan 4,5 mil· jard dollar, de reaerva in hardc •aluta 011 190 miljoe11 dolllll'. Hierrnee r.ou Libanon meet dan twee jur tijll trecrde impnn hctaletl - te •den altevredrn zijn met een valu· llreserve die drie munden im· pnn dekt. ~ hcllliqsbalans tiet er op papicr prima uit en er is een bloeiende eo'pl!rl van juwelen, leerarlikclen. · fruit, aroente en al die rijkdom i1 men niet tot overeen~temmina komi hoe men ze moea aanwc:ndcn tcneinde de om rich been arijpende crisis te hcttrijden. De noodutelijke pnlitid:e
overeenstemmillf om -Ike economiKhe betlis51nll dan ook te ne· men is onmoselijk omdat de bur· 11eroorloa in reite thans op een andere manier wordt voorlpret. Na de eindcloze reeb van bomrnen. 1ra1101en en ontvoerinpn wordt de hcvolkina tham systcmatiseh •erarmd en 011 die manicr murw aemaakt. De achterligende doch niet uit,esproken pdachle is dat de partiJ met de lanaste adem het uiteindelijk politick zal winncn. Vandaar dat men in de Syri><:he hoofdstad Damascus niet aebeel ontevrcden is ovet het vc:rloop van de uilpullingsslas die de verfoei· de presidem Gemaycl en de zii· nen steeds verder isoleert. Het oorlopgeweld is dit jaar unzienlijk ¥Crminderd - er vaJ.. len than• minder dan SO doden per maand. De hcschictinpn zijn sporadischer 1eworden. Oaarente· 11•n zijn de 11••apende overvallen sterk tOCIICMmen. £n 1101 steeds de Iaten onhckendc arocpen lutstc tijd via vrouwen die wur~ sc:hijnlijk onder invloed Yin drup hll!delden - op druk hczochte plaatscn bommen tot ontplofling komen. lOlls in de wachtkamer van u:n zietenhuis. De lnpten en onrelterhcden zijn dan ook hcpaald niet afp:IIO-
men. Wie het ook maar eniauins kan hctalcn. slikt ltllmerende middelcn ai!IOf het tnoel'jes tijn. Ec:n 1eraar vertclt: .-MiJn vrouw en ik doen nu afwisselend de boodschappen en nooit meer ,.. men. Als een van ons door een bom om het le•en komi. tan de udcr ten minste 1101 voor de kin~ deren rorgen". Als ze weer veilil thuis tijn. kunnen te tich ZOlJen maken hoe re de noodzakelijke boodsc:hoppen van morsen moe· len hclalen.
(T-tdt .,,
lat~IIU
dtd
WI~
,.,. strit ov.:r lrrt dtJ~Iijb town irt Liba1101t. "'' '~'-''' d#rl """" /II.
"#'-
r:~Israelische ~=·~·L~•=L~..: ·:·~V~A:N~ ~ ~4~M:E~I~IIeger :~K:x ~~------~::::::::::::::::::::::::::::::~~~======~======~========~~ ..
nadert Syriers in Zuid-Lib.anon TEL AVIV (Reuter, AFP. DPA)- Tetlll de tweeduizend JsneUtdle iDfanteristml!ll PIJ'Khutisten zijn dinada&ochtend tot vlakbij de voome Syrisc:he liDies in de Beka'a-vallei in Zuid-Libarum opgerukt. Daarmee ovenchreden ze de areas nn de lsnl!lische ..veiligheidszo. ne" in dat aebied. Hll!l Syrische Ieger is in stat nn . paraatheid aebraeht. Premier Slwnir ·heeft &ezead geen confrontatie met de
Syrim te zoeken. ..De operatie is teaen niemand aericht", zei hij. lnmiddels is de terqtocht van de Jsraflische troepen &isteren tqen de '---avond al weer op Pill &ebracht.
·-
-···
Een lsrallischtr militair bij het brantfmlo AP 01'/ttrn:wpm om ttren btrlastint mtw ltr Mlal..n:
ISraot:xa·ISChe Ieger • 3 p I •• SCh1et 8 estiJnen
nden DPPint'll. AI F~r 'fti".!ChijntaoJEilUZALDI lllNier, AP, AFPl wei in her Arahisch ats in her Engolo m lij ~panijftt op de ._.,., wftlewordt boschouwd als - der m~ell gelijlte Jonlu11tWVetr aijn pnl'l'ftl drie "'"'~ Pal~•u- hladon. hlsllinen om her lnen c8omm. Twte hleslijnse JOftlm~.~nnen Wfldftl Maandal werd a1 her Enplstalip dodf;Jijk ltlrolfm door lsnflilf:M mi· wed;blad AI Awdlh lOt THUp~rl, lilalrm tijdma ten demonolrali<e ill krant Al Fllir (Ore dat evenMRS in Oost-jHUDiem ••r· Bani Nabn, heiiiMJI door de loraelisclte ftll de aurorittitm is boviiStiJd. Volatns hlfs. Oqeraad) &nrr~t-d in Oost-jerwa- schijnt. door de lsraflische autorittitm lijnse l>nmrten kwam ttrn derdt jonp k-m. Hoofdr"actour Siniora dimde on· aeslottn. AIs •""" werd opae~ven dat hk!slijn om htt levm bij em botoain1 middellijk ten prot~! in en ••rklaarde het blad financitel zou worden &I!SI~nd ill htt vluchtolilla~nluomp Jlalala bij N•· dat de Jsra
dood in bezet gebied Palesi'unse
.......
.J
I
/Syrte zet zij~1 f-_tpchters in
IJzervreters van lama staan in Zuid-Libanon
door Eildert Mulder Syril heeft de slachters van Hama in stelllng gebracht. De generaals Ali Oieb en Hisjam Moallak hebben een Ieger· macht van zevenduizend man samengetrokken rondom het Juidelijke deel van de llbanese hoofdstad Beiroet. · Het tweetal ijzervreters eerste klas zal de daar wonende en elkaar ver· moordende sji'ieten mores leren als ze geen gehoor geven aan een Sy· risch ultimatum om de wapens neer te leggen. Als de sji'ieten blijven weigeren het wren te staken lijkt het erg slecht te zullen aflopen voor het zuiden van Beiroet. Oat is ook een reden tot paniek voor familiele· den van ontvoerde Europese en Amerikaanse gijzelaars, die waar· schijnlijk in dit stadsdeel gevangen zitten. De twee Syrische generaals hebben bij twee vorige gelegenhe· dtm Iaten zien hoe ze optreden te· gen oproerige steden waar islamiti· sche fundamentalisten de macht dreigen over te nemen. Hun eerste louweren verwierven ze in maart .1982 in Syri~ zelf, toen in de stad Hama een opstand uitbrak tegen president Hafez AI-Assad. Die op· stand was vooral het werk van mili· tanh~ moslims:
Over de kling Het Ieger richtte een bloedbad aan van onvoorstelbare afmetingen. In een paar dagen gingen zo'n dertig· duizend mensen over de kling, veel
meer dan enige maanden later bij de invasie van lsr~l in Libanon; Kreeg het lsraelische optreden uitgebrei· de aandacht, anders was dat met de slachtpartij in Hama. De generaals Dieb en Moallak lieten geen patten· kijkende journalisten toe toen ze 'hun' stad uitmoordden. . f'uim drie jaar later toonde het duo ook inzetbaar te zijn over de gren· zen. In de Noordlibanese havenstad Tripoli rekenden ze af met een mili· tie die de steun had van de lraanse ayatQIIah Khomeini. De belegering vormde een van de wreedste hoofd·
kracht achter de militie Hezbollah, die de door Syrie gesteunde militie Amal een nederlaag heeft toege· bracht bij de gevechten van de afge· !open twee weken, waarbij zo'n 250 doden vielen. Zij aan zij met Hezbollah zouden vijfhonderd lraanse revolutionaire gardisten vechten. Als Iran bakzeil haalt en als het zijn Libanese bondgenoten van de Hez· bollah kan overreden hetzelfde te doen blijft Seiroet misschien een nieuw groot drama bespaard. Tot zover de rol van Syrie en Iran. Maar wat beweegt de sji'itische
Afstraffing fundamentalisten bedreigt ook westerse gijzelaars stukken van de libanese oorlog kemphanen zelf elkaar naar het le· maar kreeg - de overeenkomst met · ven te staan? De gebeurtenissen in Hama is treffend - betrekkelijk wei· het zuiden van Beiroet vormen de nig aandacht in de buitenlandse voorlopige ontknoping van een ernpers. Misschien toch nog juist ge· stig verschil van mening binnen de noeg om de Syri@rs te nopen tot sji'itische gemeenschap in Ubanon, enige zelfbeheersing, waardoor er dat te maken heeft met Iran. Tijdens minder slachtoffers vielen dan in de eerste twee jaren van het be· wind van Khomeini waren de meesHama. te libanese sji'ieten aanhangers van hun illustere lraanse geloofsgenoot. Bloedbanket Dieb en Moallak maken zich nu op Ongeveer in 1981 sloeg de stemvoor een derde bloedbanket. deze ming om. maal in het zuiden van Beiroet. Of libanese pelgrims, die de heilige sjihet zover zal komen hangt onder· 'itische plaatsen in Iran bezochten, meer at van Iran. Want de klap die vertelden bij thuiskomst dat de ver· Syrie op het punt staat uit te delen halen over onderdrukking en te· is ook tegen dat land gericht. De rechtstellingen geen verzinsels wa· lraanse ayatollahs zijn de stuwende ren van de westerse propaganda
maar feiten. Er voltrok zich een splitsing. Radicalen, die Iran bleven steunen, sloten zich aan bij Hezbol· lah, de 'Partij van God'. Ze will en van libanon een islamitische repu· bliek maken, en hebben als een voorschot op hun droom alvast maar geld in omloop gebracht waar· op staat gedrukt: "De islamitische republiek libanon". Ondanks het militaire overwicht van Hezbollah in Beiroet voelen de meeste sji'ieten zich verwant met de concurrerende militie Amal. Ook aanhangers van Amal hebben het wei over een islamitische republiek maar in vagere termen dan de Hezbollah. Amal-mensen willen vooral een einde van de burgeroorlog. Of libanon naderhand al dan niet een islamitische staat wordt is van late· re zorg en minder belangrijk. Het verschil tussen Amal en Hezbollah lijkt een beetje op dat tussen sod· aal-democraten en ouderwetse pro· Moskou·communisten.
Bijlen
Voor Syrie is de keus tussen Amal en de dwepers van Hezbollah niet moeilijk. Hoe Damascus denkt over de Hezbollah bleek begin vorig jaar, toen Syrische militairen een slach· ting aanrichtten in het hoofdkwar· tier van de 'Partij van God', volgens de verhalen met bijlen. Syrie mag dan een trouwe bondgenoot zijn van Iran als het gaat om de oorlog tegen lrak, Assad is over twee dingen heel duidelijk: een islamitische republiek is genoeg en Iran heeft niets te zoeken in libanon.
5 '
/·
Assad speelt op safe in land van vijfde colonnes Van onze redactie buitenland Arabische eenAMSTERDAM heid? Een paar jaar geleden spotte een , volksliedje met dat ideaal van de heren · Arabische politici...Ze praten en praten, hebben jemen twee jemens Iaten wor· den en van Libanon maken ze er vier", ging de tekst. Afkalvend centraal gezag en toenemende eigenrichting heten al libanisering, in een verwijring naar het land, waar de christelijke militie van Samir Geagea (Libanese Strijdkrachten) donderdag de presidentsverkiering blokkeerde. Misschien is de deling van jemen in noord en zuid toe te schrijven aan de Ottomaanse Turken. Voor de fragmen· tatie van Libanon kan dit soort histori· sche excuses niet worden aangevoerd, al zijn de Fransen wei verwijten gemaakt. Zij zouden in 1920, als mandaatsmacht, de grenzen van het land min of meer uit de losse pols hebben getrokken, waar· door een onbestuurbaar mozalek van allerbande christelijke en islamitische stromingen ontstond. Gemakshalve wordt dan vergeten dat Frankrijk uit de voormalige Turkse ge• bieden tegelijkertijd de eenheidsstaat Libanon schiep met bijbehorende instituties: parlement, president, Ieger. Ook zorgde het ervoor dat vertegenwoordi· gers van de religieuze gemeenschappen bij de onatbankelijkheid in de jaren veertig een mondelinge overeenkomst sloten: het Nationaal Pact. De afspraak was dat president en Jegercommandant voortaan marcinitische katholieken zouden rijn, de premier een sunnitische moslim en de voorzitter van bet parle· ment- waarin zes christenen op elke vijf moslims ritten ..._ een shi'iet. Rier· mee werd recht gedaan aan de toenmali· ge demografische verhoudingen. Ret ongeschreven Pact houdt nog stand. De meeste Libanezen zijn het erover eens dat het moet worden gehand· baafd zolang er Diets voor in de plaats is gekomer.. Dit verklaart de ernst waarmee de 76 overgebleven leden van bet parlement hun taak opvatten een opvolger aan te wijzen voor president Amin Gemayel, wiens mandaat op 23 september afloop~: Gemayel won!t sinds 1986, toen hij weer eens een bervormingsplan afwees, geboycot door de islamitische ministers. Zijn macbt is grotendeels fictief geweest. Bovendien beeft de Syrische president Assad hem bet grootste gedeelte van zijn ambtstermijn gemeden, omdat hij hem te pro-Ameri.kaans en te proIsra~liscb vond. Libanezen vra,gen zich wei eens af of Gemayel bet presidentschap niet voo~ goed heeft uitgehold door slechts prest· dent van Marounistan te zijn. De somberste voorspelllngen uit de jaren veertig :zouden daarmee zijn uitgekomen. Met het Nationale Pact van 1943 za. gen de christenen af van Franse protec;· tie de moslims gaven hun pan·Arabtsche (groot-Syrische) droom op. Georges Naccache, boofdredacteur van de invlOedrijke krant L'Orient, ~aar scbuwde taen dat ,.twee ontkennmgen nog geen Staat maken". Hij karakteri·
seerde christenen en moslims als ,.twee vijfde colonnes". Naccache kon nog nauwelijks reke· ning houden met de invloed die de Pa· lestijnse kwestie zou uitoefenen op de Libanese machtsverhoudingen: pas in 1948 vluchtten tienduizenden Palestij· nen uit. het net ontstane Israel naar Zuid-Libanon. De Palestijnen waren geen Libanese staatsburgers. Niettemin werden zein de jaren zeventig, toen grote groepen PLO-strijders zich vanuit Jordanie in Libanon vestigden, ee"n beslissende fac· tor in de radicalisering van de linkse islamitische groepen die besloten poli· tieke hervormingen gewapenderhand af te dwingen. In 1975 was de burger· oorlog een feit. President Franjieh riep in januari 1976 de hulp van de Syrii!rs in toen hij merkte dat het Libanese Ieger bet niet kon bolwerken.
De Syrische troepen, die officieel opereren onder een mandaat van de Arabi· sche Liga, zijn sindsdien niet meer ver· trokken. De Syrische jongens die in Libanon dienen, gaan tegen hun rin maar met een duidelijke missie: het land voor desintegratie behoeden en de orde her· stellen. Daarnaast had president Assad nog andere motieven. Rij wilde de in· vloed van de PLO, van radicale ~hi'ie ten, van Israt!l, Iran of lrak beperken en tegelijkertijd zijn status als regionale macht waarmaken. Rij is er niet in geslaagd en hij weet dit. De man die twaalf jaar geleden de Syriers binnen haalde, Suleiman Fran· jiel., stelde rich maandag k~.ndidaat voor een nieuwe ambtstermljn. Ret spreekt vanzelf dat hij wordt gezien ais de man van de Syrii!rs. Sommige afgevaardigden bleven donderdag opzettelijk weg, terwijl anderen juist hun best deden het provisorische parlementsgebouw te bereiken maar werden tegen· gehouden door de mannen van Geagea. Ret quorum werd bij lange na niet gehaald: 38 parlementarii!rs waren present in plaats van de benodigde 53. President Assad heeft met de kandi· datuur van Franjieh niet aileen de Liba· nese Strijdkrachten tegen rich in .bet barnas gejaagd, maar ook de Amenkanen. Onderminister van Buitenlandse Zaken Murphy en Assad zouden bet een paar maanden geleden eens zijn gewor· den over een andere kandidaat. De Ver· enigde Staten rien een stabiel Libanon als noodzakelijk voor een vredesregeling in bet Midden-Oosten. Ze zijn tot de slotsom gekomen dat ze dit niet zonder Syri~ kunnen bereiken. Vandaar dat Assad en Murphy badden afgesproken dat de toekomstige president van Libanon een neutrale fi. guur zou moeten zijn. Ze leken die te bebben gevonden in de commandant van bet geregelde lege~. Micbel..Aoun, wiens grote voordeel IS dat hlJ geen eigen militie heeft. Uiteindelijk heeft Assad de voorkeur gegeven aan zijn marionet en daarmee gekozen voor zekerheid in Libanon nu in de rest van bet Midden-Oosten •dies / verschuift. ~ GUIDO GOUDSMI
VOL.. k S K(? A-Nt
P..o . . tl- Jj
ft NltNC I I
OVERSEAS NEWS
At...
T I
tt E"S
fk,L
1
Lebanese pin hopes on a US-Syrian understanding
Jim Muir writes from Beirut on a political crisis which threatens the country with further violence LESS THAN a Wftk a,..t from the outcome of whjcb nobody can llredlct - Lebanon onte apln hnds lttelf teeterlnr on the brink. If thaN Is I COIIHIIIII& Ill llolrut.. It Is the belief that only an underlltndlnt between the US and SJri• can pnvent the country from plun11111 Into flub crillt and division. The effortl of Mr Rlchald Murphy, the US 1peclal envoy, Ill the nelll. few dayo wW deter· mine wbetbtr 1ucb an Wider· ltandlna can be round. and wtU haft an lmpor1ant bearllll on the poUtlcll future of Lebanon and the role to be played there by Syria, which sent Its forteS Into llolrut In February 19117 and now haa an estimated 2:1,000 lrooplbl the country. The road to rurth
I
1 prelldenttal election
=:'ori~~~J'd :t~~~J
Amln Gemll"'l'l tmn of olllce. Under mllltl·confeaolonal Lebanon's 4&-f"'r·old power· ahariJIIananpments the PresIdent II ""'Uired to be a Maronlte Cltriatlan, the Prime MinIster a SUnnl Moslem. and the parUament Jpeaker a Shll Mo. lem. The probl
.
~
On the brtllll: hm loft lo rlcht. Gemayel, Frall)ieh, Murphy and Syria'• 1111 candidate". and the SYrl· ans and tbolr allies conllnuo to press the eontentlouo candi· dacy of Iormor l'mlldenl Sulel· man Franlleb, the hardllne Chrlttlan Lebanese Forces mllltll wiD qaln boycott the election session. u II did suecosafWIJ In Aul\lst. Apart rrom Mr Fra'llleh. the only declared candidate. other possible contenders Include Gen. Michel Aoun, the Lebln· ese army commander, and Mr Raymond Edde, a Christian parllamentarlan. If psrllamontla denied • quorum and ralls to produce a now pmldenl - u happened at an abortive first session on August 18 th.,re will be a constitutional vacuum. Hard·llne Christian leaden Insist that In such a situation,
Mr Gemayel must form a Iran· sltlonal rovernment. headed by a Christian Prime Minister. to fill the gap. But the Syrians and their aUtos In West llelrut havtt denounced the step •• a scheme for partition. and real· firmed their support tor the current rovemmmt headed by Mr s.um ai·Hos.•. With the two sides already exchanrlniJ accusations or Intimidation. and tension rtslng alonlf the Green Line divld· lnl East and West llelrut, It Is hard to Imagine such a •..,. narlo going ahead without a relapt~e Into violence. • Yet deoplte all the ominous signs. there Is a surprising degree or optimism on both sld.,. of Bolrut that the Amerl· cans will somehow sort 11 out with the Syrians.
~ldont AUld
"We're still bett1111 0111 Pftll· !dent emerging In the last quarter ol an hour.• said Mr Karim Pakradounl. deputy commander or the Lebanese Fon:es militia In East Beirut. "Murphy's arrival In Dama!IC\Is Ia Itself 50 per coni of the solu· lion. and the other 50 per ct!nt ts up to the ...,..,uatlons." Underptnnln1 the llopa, per. haps. Is a belle! thalli Ia not In Syria's Interest to - Lebanon plunl!ed deeper Into chaos. Vlolence has In the past served only to untry the Christian camp and stllfen Its denance. II would onlY make sense If the Syrians were wllllnl! to sond their troops In to East Bolrut to crush the Christian mllltla, a step from which they have always shrunk In the past.
Tha o:Umnt dlmata or crllls hu, It mutt be said, been lartiO!b 1•nerated by Damas· cua. Ita conllnullll 8llpport for Mr Fra'IJieh"s bid for power wu a clear challen811! to the East llolrut ChrlatLan camp. to whom the former president Is totally unacceptablo. Behind the brlnllmalllhlp It a clear Syrian Insistence that the presldtmllal eh!ctlon must be an occulon for cbanlf. So far. Damascus hu refused to 111ree to the election or an Innocuous. lneffoctlve presl· dont who would simply perpot· uate the status quo. It wants to use the eh!ctlon to break the deadlock which has PAralysed Lebanon since January 1986. when the current Chrllllan militia commander, Mr Samlr GeatiO!a. revolted aplllll a Syr· lan·sponaored ••tllement omendlnll the power-tharlna arrangements. Hence DomaiiCIIS bas so far
Gequ.
While the Syrians are looklnl to the US to Induce. change In Eut Beirut the. hard-Uno Christians theft! are. clearly hoplftl that Mr Murphy can persuade Damascus tcf back olf and ac::cept a compromise candidate without Insist· lng on prior agreement to far·reaclting reforms. . If he falls In his unenviable.. taolt, the Syrians themselves will be raced with • chnle<>. They could back down ant!: accept a colourless presldrnt just to keep the peaco. Or they could pf1lS!I ahead with their attempt to lmpme extent from II~ war with Iron. will use Lebanon as a •prinKhoard for anU.Syrlan activities. They are psrtltularly wary or lite deepenlnc relationship between Jroq and the Christian mllllla, wao torpedoed Ill l!llli on the whooe olllclalll admit that Iraqi lfOUnds that It 111M! away too lnterosl In Lebanon has been much Cltrtstlln powor to the rekindled slnco the Gull war Moslems, and too much of Leb- stopped. Such conslder~tlons could anon·• so""'"'IIPitY to Syria. Hence. too the apeclal rnte lead the Syrians to switch thelT allotted to the Americans. backing to the far from pallid They, Syria bellews, aro the Ogure or Gen Aoun whos(\ only party capsble of exertlns undeclared candidacy \~ sufficient prenure on the rumoured to enjoy some US Christians to neutralise Mr support.
~~~~J::V:.:n':.'t~oc.:':l"",."~
:f:.f!:"~ ~.: =r.=~
---------------------------------------------------
1
Verkiezin9er10fti'h Libanees Syrische bemoeienis met benoeming van president door Iehan ten Hove Llndtn~op_,.._
clemanlentn ~hun~ t.n ltomen. In sommlge Ianden wotdt h~ (tot op heclen b ., '"" vrouwelljte pnsldent In • ~J:i'tslleells geltoun. In lAnden gebeurt het getrapt en klest het perlement de president. lnWftr llldere Ianden dlt!nt 1riJ zkh. zl!lf nogal nadrul
'*'-'"
door htt dat 99 rmls tell. 111M dlt momenttet ~echts 76 IIden htett. De bomalnslag van dlnscllg, waarbij par!emtnt.-ifrs Jo. Mph Skaff maar ntt de dans ont· SptOflg, geelt mlsschien aan - · om er slechts 76 zijn. Skaff. vier van rljn lijlwachten en enkele escort~ rende politltmanru!n. m•lddt! dt politit in Btiroet. reakten Iicht ge. woml Htt is nit!t ztker of aile parltmtnt.-ifrs roveel lijlwachten he-bben en zich motpoliti~b
Fonnule
Volgtns de grondwet mott de lftsidt!nt in libanon ten ....,..;tischt christen lijn, is de premitr een soen· nitiKht rnoslenl. de voorzitter van htt p.-lement een sji'ltischt rnos· ·rem en de appt!l'bevtlhtbber van dt strijdltrachten weer Hn lnll"oniti· scht christen. Otze fonnule hHft zijn wortels in htt Nationaal Pact van 7 oktobt!t 1943 en dat p;1e1 siN! terug ap de HtS!f en enige volbtelling cflt! in Libanon is gl!houdt!n en wei in 1932; Grofwtg _ . . , toen de vtle rell· gieu1t gernoenschappen verdeeld in christenen en moslems en in die tijd blnen dt rn.-onitischt d>ristenen een -derhtid van 53 pro. cent te htbben, httgeen hen een 6:5-verhouding in politit'k~t functies oplevtrde. Dt! ec:onomischt mach! haddtn zt II. Sinds die tljd zlln de -"ouofmgen
fan verandtrd. libanon kent nu een mosfem.motrderhtid. maar dt for. mule is formtel nog steeds van kracht en htt ;, niet moeilijk It ra· dt!n wit! er ttgen een nieuwe volkstelling is. Wei is de invulling van al die poll•ietl! functits ~eranderd. Zo heeft dv islamltischt premier meer mach! gekregen ten koste van de christ4!1ijke president.
Llbmtse wonder Het pact en de !!tOp gebaseerde formule die htt staatsbtstel van htt land btpaalde en een lritmt deli· caat evenwicht tussen dt vele rei~ giwz~ groeperingt!n moest vormtn, Is ooit het 'Libantse wonder' genoemd. Daar hoor je. na dtrtien jaar burgeroorlog en hondordduizend doden, niemand meer over. Ool< in htt ~mont btstaat for. meet nog dt 6 tot S """"""'ing als htt gaat om christ4!1ijke en islamltischt afgevaardigden. Maar de christelljke afgevaardigdtn en eveneens de islamitkcht vormtn nitt ttn blok. In Ieite word! bifvoor· beeld htt christtlijke tamp ver. Khturd door polltieke en familie.,.. Its.
Oat parl-1 wtrd geacht al op 18 augustus een nltouwe prt!sident aan te wijzen. Maar totn ging htt mis omdat htt vereistt quorum van SI ~ nit!t HnWt!Zig was. Prtsl· dtntskanclidaat was (en is nog steeds) de 78-jarige Suleiman Fran· jieh, die al eens eerder pttsident was. De christ4!1ijko falangisten liOnden hem echter It! pro-Syrisch en de falangisten moeten tl'Vtns niets
htbbtn van de btrtidheid van Franlith tot htt opgeven van de domi· nantie •an de christenen. De militit van de falangi~ten (de libantst Strijdkrachten. niet te verw¥ten met wat voor htt geregelde libane· '" Ieger doorgaat) ondor Ieiding van Samir ~agea, wisten m•t militair machtsvtnoon te vtrhindtren dat er genoeg ~mentari!rs het par· lementsgfl>ouw konden binnenkomen. Verde< ontvotrdt!n ze gewoon een aantal parlemontari@rs. Parll!mentsvoorzitter H~ssein Ho~ssetni mots! de zitting opschorten tot 22 september, vandoag dus. loals gt· zegd: ..rkit!zlngen op z'n liban.,.,s.
lemoeienls Het werd tijd voor blritonlandse bem~i~is. in dt vorm van de V~ enigde Staten, op wie dt maronlto· ten hun hoop hadden gevestlgd en Syril!, dat de term "buitmlandso bemoeienis' natuurlijk niot zal hant•· ren. Ha vijf dagen onderhandtlon in Damascus tusstn de Amtrikaa""' afgezant Richard Murphy on de Syrischt president H•fez Assad, kwa· mon zij htt afgtloptn woekeindt tot een compromis-kandidaat in de persoon van Michael Daher, ttn IN· ronitisch-thristflijk lid van htt parlo· mont uit htt noorden van libanon. Geruchten willen dat de Syritrs hun steun aan franjieh zullen opgoven en andere gen,chten willen dat Franjioh zich vandaag terugtrekt. Maar ook met doze kandidaat zijn de christelijke Afgevaardigden nit'! tl!VI'tdtn omdat ook deze te proSyrisch zou zijn. Het Amerikaans·
•
Syrischt akk~ kwam bij de chrlstenen hard aan en~ bet van htt Ieger, de maronitt Mi· chtl Aoun sprak v.an ten ongeoor. loofde inmenging in de binnenf.lnd. se aangell!genhtdtn van libanon. Laten de Syrifrs !Mt maar nltot horen. De chriltonen htbben inmicldels ttn ligen kandidaat ....., vO<en gtsehoven: ~ Edde (75), een gtmatigd christ•n·maronitisch par. lementslid, clit sinds 1976 vrijwillig in Parijs woont om to zion wat hij daM voor libanon kan betek11ntn. Hij is lol gtkant ltgen Syrischt inYioed in libanon on Damascus stond niet op zijn kandidatwr It wac:hten, laat staan op zlln presidontschap. Overigens blijlt nog steeds do vraag of die verkltolingen vandaag door· gaan. Dt! maronitischt p.ltri.-ch Hasralla Fstir en 27 christefijkl! afge· vaardigden hebben gtfist dat d• verkiezingen niet wordt gthoudtn in htt oudt ~montsgebouw, dat in htt door Syrif bo!heerste centrum van Btiroet ligt. llj willen naar .,._ lois Mans....-. sinds 1976 de ¥OOffo. pige zetel van htt parlement, d1t ligt op dt · · - lijn', de grens tuuen httlslamitiKht West- on htt christflijke Oost·Beiroet. Parh!moniSliOO
0.. AmerlltHnH gelllftt Richard Murphy komi aan in West·Boiroet om to meldtn dat Amertlta en Syrll htt ""' zljn. fOTO •wrt•
dan is in do tweedt ronde de helft plus Hn votdoendt. Is htt quorum er niet en komt er geon niouwe prtsidt!nt, dan kan Ge· mayel een OY
aanvaarden en Damascus z~lf ul htt niet leuk vindon. Libanese kran· t~
voonien ftn nill!uwe crisis
waarbij htt woord niouw vreemd aan dott. Ongetwijfeld h•elt etm aantal libanese parl•mentari@rs vannacht geen oog dicht gedaan.
( \
NRC Handelsblad 4 \
BUITENLAND
DMr-...-.... MICHAEL STEIN
\\~ AMSTERDAM. 24 . . . \}!. :.e:::e_:c!:. ~~'h.•.IC!~·:~. ~ dat 11) btrc•d ll)ft ....... ar le
slachten om hun plijt tn~ebt bij te .cuen. Toch ledt teplijtenijd bij de OYerarote mecrderheid •an de Libanae btoolkina de wens om Libanon als aparte ttul te handllaven. Die tcpnttrijdip houdini mukt hct YOGI' sehijnbaar oppel'llllll:htiae bvitCMtden zo moeilijk om hun wil der.. nitid..,. Libanon op te legen. De Amerikam:n e11 de Syrien crvoercn dat dezer d1111en tocn zij bnloten om bet Liba- parle· ment dwinaend voor le schrijven welke presidenllkandidut hct moest kiezen als de-tliae opvolaer van president Amin Gemayel. De kcus van de Ameribnen en de Syriers viel op Mikhail Daher, een 60-joriae m...,..itische parfe. mentorier uit bet noorden nn hct land. die btkend stut om zijn plooiboarheid en om zijn onver• ITIOI!tn als advokut processcn le winnen. lijn bijnum is dan ook .. De Eeuwi(le Verliczer". Dahers eerste (lrOte zuk betror de verdedi(lina van de franjiehclan. die onder leidinf ..n Sulcoy· man franjieh in 19S in de kerk van bet Noordlibanese plaall~ Miziara met maehineaeweren 23 leden van een vijandiae clan tijdens de eredienst voor God ail• moordde. Daher verloor het ~ de rcchtl>ank veroordeelde SO f'
Amerikaans-Syrische ruil 'gijzelaars tegen president' ging niet door
L.b h I, d h 1 anon ee. t voor e c aos gekozen
Gijzelaars Vori~o week kwam de Ameri· kaansc ondcrmini~ttr v
moc:di,inR van de Amerikanen Mikhml Daher kiezcn. Syrie 1ou dan 1iln uitente bellt dotn om ten aantal in lleiro
c'"'
worden. Dezclrde Daher 111emde als par. lernentsarsevaardigde in 198) YOGI' bet libanecs-lsraelische vre· desverdraa. dat kone tiid later • door Libanon onder Syrische druk eenzijdis werd oppzead. Maar in december 198S •trklaar· de Daher zich voontander van h
Broer De oldus aefrustreerde •mbi· tie; van Syrit waren aanleiding
de tccr slechte •cntandhou· ding tu<SCn de Syrioche overheid en hcl 'christelijie lamp· onder VOOI'
Strijd\raehten' ell •an de christ~· lijke legerpneraals werd bet L•· banelle porlement op 18 augustu• verhinderd om doze in Libanon btpaatd nitl btminde 18-jarige @ri jsaard opnieuw als president te kiczen. Vo11ens de media •n Oa· mascu~ St3k.(n de Amerikanen daar achier. Zij rouden de chris· lenen hebbtn opttcstookl om te· sen dt wil van Syrie in te pan. omdat franjich lei anli·lsrael is. Een kracbtige •nti-Amerikaanse camposne volgde in de Syrisehe media.
U h - - e n rii!IIIIOII ""I llii bet Jflllicl ..n lll!llaa'* artiUfl'l"ln· uten In tho bnrl qn bel p~~rlttnenl.....,.... In Wm·llriroot. Dt btsrhitli"lfl! . , . . _ naut de .,.........,...~"~ donderdac W bt· slolm dt •trkiuinc •an Hll .,........., ult It sttllen ,.....,.. bet 0111.,.._ ken ••n Mil qaor.,.,(Foto Rnttr) leidiaa van president Oemayel. De islamiti..:he en linbe grocpen in libanon, die in hun strijd om meet politieke en economische macht op Syrische steun rekenen. namen hun grote Syrische brocr ten voorbeeld. Zij verb1aken. pre· cics loals president Hafez al-A•· sad, aile btttekkinpn mel 'bet christclijke kamp' onder leid'ns van president Gemayel. De liba· nese c:oalitiereserins. die in 1984 na een door Syrie (ICieide 'verzoenins' tot stand was sekomen, Wlrt'rd lam &elecd. ~aar de sroeiende ondertinge twisten die de pro-Syrische sroe· pen met de warens probeerden op te lo!sen, leidden ertoe dat ·Gema,.el en de 'libanese Strijd· trachten· niet al le hard Werden aangepakt Syrie C
Ieider Ararat volgen., De uitkomst van at die fewapende connicten die de strijdende partijen niet lelr kondcn opl.,.sen. was dat Syrie als arbiter en handhaver Vlln de orde te hulp snelde en langlaam maar •eker tijn macht over libanon uitbrcidde.
Voor Syrie ;, libanon van le· ven•btlang op arond van histori· sche, polilick-•deolo(lische. s•· ostrateg ..cne en economische te· dcnen. President 1\s.ad wil hoc dan ook de gang van uken in li· baoon bthecr
------------------------------------------------------------
tich teaenover Wcsterst belani!en of burpn bedienen, i• een wei 7ter kostba:tr Joed. Sinds meer dan ecn jaar onderhandclen de VS daarover rcer serieus met Syrie. De Syrien dachten met de 1\meribnen een afspraak te heb· btn gemaakt. Syrie rou Hczbolt;~h, dat vuor 1.o vee! gijzelin(ICn verant•oordclijk is. teru(ldringen en l
!l.tckend kunnen ttebru\kcn ten gumte van presidcnukandidaat Bush. 'lslamilische Hcilige Oorlog sliktc vori(IC week donderdag opeens zijn vroegcrc cisen in. De or~ JOniutie btrichue dal 7ij 'I'O'itiC· vc staprcn' overwoog ten oon>icn van de vrijlaung van vier (!ijze· laan. onder wic drie Amerikanen, als de Amerikaanse regering 'een positief en duidelijk
--~~----------------------------~
•
•
·. 11; ftl cloor cln L. Metsemaekera Seeler! 22 upte.mber hteft Lfba. ill feite twee regl!l'lrlgen en ceu c:onstitutioneel president De ene regetm, Is die van de moslims. dle de meerderileid VIlli de bevolkln& mtepnwoordlgt 1!11 Rtelt ill West-Beiroet,IIJesloten van bet oostelijke, c:hri.stdijke dftl door de 'lfOelll: lljn' die ill feite fungeert Ills een soort BerUjnse rnuur. De uulm real!l'lrl.c wonlt celeid door de c:ommandlllt va.o de strijdlm.d:lten. pnerul AOUil, dle door Amill Gt'mayel wen! UJ11esteld teen bet nlet mogelijk bleek om ill bet parlement een voldcende meerder· beid bljeen te krij&tll om zijn opvolger te ldtu~~. De dlristenen zijn onderlillc verdeeld ill een pro-Syrlsche JI'OI!P en een IJWP 4ie t.ltlums de sc:hfn van onafhankelijkheid t~t op te bouden. Tot hen beboorde de af&etreden Amill Gt'm.ayel. De pro-Syrlsche croeP aanvaardde aanvankeUjk de kandldaat vaa Da.mascus. oud-president Franjieh, 4ie. boewel c:bri.iten. ook voor de moslims aanvaardhaar wu. De erondwet wen! seder! de ona!bl.nkelilk· beid van Frankrljk ill 1943 zo ceinterpreteerd dat de presidtllt een christen zou zijn, de premier een scenni-moslim en de parlementsvoortitter een lji'itl.scbe moslim. Voor Damascus was ec:b· ter besli.ssend dat de nleuwe prelident posltief zou rtaan teamover de Syrlsche illvloed In bet land. Syrii controleert op dlt moment ongeveer driekwart van bet crond&ebied va.n Libanon . Na lance t11 moeiza.me onderhandelingen tussen president All· sad en de Amerikaanse ondenni· nlster van buitenlandse zaken Ri· chard Murphy wen! een comprom.is-kandidaat naar voren gescboven ill de persoon va.n Mikhael Daher die aanvaardbaar zou zljn voor Damascus en voor de moslims, nlet ecbter voor de groep c:hristenen onder Ieiding va.n generaal Aoun. lnmlddels bleef ook FI'IUljieb lijn kandidatuur hand· haven. Op aandrillaen VIII Damascus wen! een bljeenlr.omst georgani· seen! van de belancrijkste poll· tid van t.lle partijen onder Ieiding van de voorloplge premier VIII de moslims Salim Hoss, die ook onder Gemayel premier was c de parle:mentsvoonitteiHoeslein Hoeueinl. De bedoeling was een akkoord te berelken over de
11011
•
vemezmc VIlli nleuwe prei· dent door bet parltml!llt, om de
eenbeid va.o bet land te bentellen ell de blll'gl!l'OOrloc te beelndiaen. De bljeeii.lr.omst leverde ec:bter Dietsop. Voorlopic blljft bet land clus IItten met twee regerizlcen, een Vlll de -rderileid cler cbrlstenen onder ll!l1f!l'8.ll AOUil ell JDet Ills Rtel Oo.st-Beiroet ell als feltel.ljk tenitoir ongeveer een kwart VIII bet off!dile LibaDese JI'OIId&ebled· De andere regetm,, Rteland In West·Beiroet en aanvurd op de rest VIII bet crondllebied, maar ooder mllitaire eontrole VUI bel Syrisebt! lectr. staat ooder lel4ine VIII Salim Hoss. AI· · leen bet ulterste zuiden vaa bet land staat &eheel onder mllitalr . toezlcht VIII Israel. De feltel.ijke del.lnl VIII Liba11011 clateert Diet va.o bet moment dat president Amill Gemayel II·
11-CO
-~
«
Versplintering van de staatsmacht in Lihanon
1
handel Is lfOiendeels smokkel· bandel1eworden. ·Aileen de centrale bank Is nog mill of meer illtact aebleven, waarscbijnlijk omdat t.lle partijen daar evenveel belang bij bebben. De bank beschikt nog over een IQUdvoorraad ter waarde van bljna vier millard dollar en daf boudt de Libanese munt oog enlgszins op peil. Het is ook de centrale bank die nog t.lle ll!lbtenaren betaalt, evenals de dlplomaten 4ie nog overal bet offlclile Libanon vertecenwoordl· pn, al bestaat dat In felte nlet
-·
Twee van de ve!e ~P,!ers in het Libonese politieke d~ama: pnrident Auad von S!lril (met .rno~) en de Ieider van de chmtelijke mee~derheldrgroepering. generaol Aoun. Hij verklaarde: 'De Libanese regering, dat ben ik '. De moalem-meerderheid blijft echteT ochter de regering van Selim Hcnr1taan, waarmee hetland ondertweeregeringen va!t. (I'..... A.IIP).
trad omdal zijn mmdaat afliep. De versplintering van de &taats· mac:bt begon ill 1975 toen de burceroorlog uitbrak. De spannillgen tussen de verscblllende bevol· kingsgroepen kwam toen tot een uitbarstillg. Tevens begonnen toen de buitenla~~dse bemoeienls en interventies, eerst door Syrie, ge· volgd door Israel ill 1982. Onder Amill Gemayel, die In 1982 z.ijn vermoorde broer ill1983 onder sterke Am FranR druk ~ akkoonl met Israel waarover president Assad woedendwas. De J)Oiillg van bet Westen om via een soort multinatlonale poll· tlemacbt bet llez.llll van de presi· dent te herstellt11 mislukte lam· merlijk en had tot &evolg dat de Syrlsche invloed aanz!enlijk ver· sterid wen! en bet 1-c van de president over bet hele land een doclelijke slag :werd toegebracbt. Toc:h lliaaide ook Syri~ er Diet In een!leid of orde ill bet land te herstellen. Blnnen de moslimse cemeenschap braken onderlinge twisteD ult die sji'ieten m soen· nleten, elk met hun eJcen militia, met ellw.r uitvoc:hten en die de terrttoriale splitslng In drie delen tot resultaat badden: druzen, scennleten en sji'leten· venledigden elk hun=ehied eo onttrokken zleb Ull bet ,_, van de ~:en e regeri.nc- Dat gat Assad de ceJecenbeid een politiek VIII verdeel t11 beers te vomn. Assad zorgde er ec:bter zorgvuldig voor nlet met lsrali ill Libanon ill c:onflict te komtll en liet bet zui. delijke cnmseebled met Israll ce-
heel over aan de COIItrole van bet lsraellsche Ieger. Het nationale Ieger desilltegreerde snel na 1970. In 1984 werd de eenbeid voor korte tljd hersteld, maar daarna vie! bet uiteen In een cbristeiijke afdelillg die op dit moment Oost-Beiroet COIItroJeert, en een aantal eenheden diezlch overeeni
Gebeel onduidelljk Is wat presi' dent Assad van Syrie nu verder met Lihanon wll. Wacbt bij op eeD VOOI'Wenc!sel Om ill te criJpen en bet land eenvoudig ill te lijven blj Syrie! Die unleiding za1 biJ oogetwljfeld krii&en want de ver· schlllende 'staatjes' komen gelllll.kkelijk over alles en nog wat met tikaat ill botsing en ze bescblkktll t.1le over mililaire een· bedm 4ie wonderlijk lelloe& overvloedla vaD wapens worden voortien Vlllult bet buitenland. Het is een !deale mark! voor de llleple wapenbandel Generaal Michael Aoun, de door Gemayel a.angestelde illterim-president, zegt voomemens te zljn de eenbeid en ona1banltelijk · beid te berstellen. 0p een persconf~tie vroeg bij z.icb af: 'Zijn we nu een onafhankelijk en sou· vereill land of een 'sous-prefec· ture' van een buurland (SyriiH?' Damascus bescbuldigt bern ervan clat bij de venlellng van bet land bm!geld beeft Kan Aoun de strijd tegen Syrie aangaan' Hij zal da.n oncetwijfeld nlet t.lleen bet Syrlsche Ieger tl!ll!ll zlcb krij· pn maa:r ook de milities van dru· zen,IOillnieten en sji'ieten ge:amenlijk. · Of zal Assad zich tenslotteneer· le&llen bij bet feitelljke ontstaan VIlli twee staten, een c:hristelijke en een moslimse! De vt1lllll is of bij daartoe de gelegenbeid zal krijgen. Zeker is dat de momen· tele sltuatie uitent uplosief is en dat de burgeroorlog elk ogenblik . weer ill volle bevigbeid kan oplaalen.
lnterventie van buiten om de eenbeid en onafhankelijkbeld VIII Lihanon te berstellen, Is on· wamcllijnlijk. De VN-organisatie Is tegen een derceliike taa.k nlet opaewassen. Een illterventie met militaire mlddelen onder de via& van de VN. zoals destljds ill KO!'e&, lijkt onmogelijk. De Verenlgde Staten :ijn biertoe zeker nlet bmid. Andm westelijke mogendbeden evenmln en voor een VN~eid die werkelijk zal mo:!.,~.r.an vec:bten, bestaat al bel ceen animo. lsrall beeft met z!jn Libanese avontuur Vall 1982 leergeld cenoea betaald en zal dat mislukte experiment ze. kerniet willenberilalen. De conclusie Is dan clat, Ills er ceu nieuwe burgeroorlog uit· · breekt, de lituatie van bet moment zich ceJeidelijk tal stabill· seren ell de verdeling feitelilk cebandhaafd blijft, tntdat u mill of meer ceJepllseerd wordt. De delen waarin Libanon uiteengevallen Is, zullen in Ieder ceval om te overleven de onderlillce lnteracttesopallerleicebiedm!M!tenber· vatten; cedeeltel.ljk Is dat Jli'OCeS al CIULilde. De afhankeUjkheid vaD Syrie blijft da.n groat, ook al wordt Libanon nlet blj dat land lngelijfd. /
('
'
h\F Arafat ruiltJn. Libanon de e~e bondgenoot voor de andere \ ·Ooet_....._ zaterddg 7 jaooari 1989
AMSTERDAM, 1 jan. - Op lO december IIUunie de PalatijniC huurmoordenaar Abu Nidal !CII vu zijn ...n-welinacil.
Vl~rH~.naarhdCW·
ton Hotel in Wnt·Beiroet. Our .oerd sehoudeft bel 'Eente We•eldconpes let Ondenteuni111 ..., de lntifadah' (de opstand Je Palestijnen in de door lonoel ~Uc aebieden). De bijeen
•:iit.,
andc:R conpadeelnemer
""*' Ahmed Jabril, de Ieider Yllll 1et Volufront . _ de Bevrijdiq c-....,.
.... Poll:lti-AIJ.emeea do. Deze l'llesttjn, ·•oormalil Q. ·•itein in bet Syrische lqer en 11"" ~erbonden met een Yllll de iyrll<;ht aeheime diensten, il 11:ijd een van de t-wate dienaren .,... o - aeweal. Zijn man'-c!wPJ>cn streden in 1981 zij :;ij _, die.- lrolonel Abu Mus.-.~· · en de eenheden "" Arafot :n' . Jobrilt efficient werDfiiRiutic. die 'op !!<~ ,aeld. Wlptlll en loaistieke ~'-"·•.,... Syrie bn re:kenen, ~~' ,_., door de PLO Y1111 \rliat als door broel als een bijoodcr aevaarlijlte •ijand .Wen. Aadere deel11emers un het Congres' in bet CarltO'R Hotel •aren Yeneaenwoordigen VIII !lezbollah, de door Iran betoalde ''" JICS!eunde Lil>aneeMhi'itische .:roep die zijn sporen htefl ·~r· diend in de nit:t anatende ttnjd tqen het Westene imperioli,me '" de vljllllden """ de islam. ~ooN waren er IUnnilische J
t
zr
i .
~ . ' . . ! . ; ., ! . ~ dat Amlllltwee jur aOJ:eden ae· dwonaen wu de 'bm~oorloa' IIUI' Beiroet te Yerlegen, teneinde de Palmijnae krachten op te oplltsen. Een nleuwe &eYechlll'l'll· de teaen de Paletlijnen zou Amal ulcer hebhen -loren. Daarom It- de orpnioatie ·enlh:n •oor hoar pld. Mur zij sloot niet al· leen nen ol'r11:ieel ,noord met de PLO '"" Arafat doth oolt een infonntel akkoord mel de anli·Ara· neren. fot·,.,.peringen. Volgensl!et aUoord, dat vii elr De moord op Daoud Daoud, de punten heltond, zouden aile wea- hoople commandant van Amal in aejaqde of se•luchte Polntijnen luid·Libarton, en twee ... zijn en Libaneoe abi'ilen weer 11111 adj•~~c:teo Yerzwakte de organisahun woonplutsen moaen terugkc· tie zeer. Daoud Daoud en zijn ren. Hun Yerwotllle huinn en medewerkers werden op 22 sepwoonplaataen mochten weer wor· !ember door Hezbollall in ten den opaebouwd. Amal zou de om- hinderlaq aelokt en neetl!e><;holinaelina - de Pal.,tijnse hm- ten. Hun liquidatie beroofde het pen ophtffen, waordoor de I'll... ahijd Ill zeer chaotische Amal ••• tijnen zic:h met nieuwe slrijden de""' cnipzins werkende bevelsen wapens zoude~~ kunnen beooor· !lructour. raden. En. 14Sr bur 1101 l#tUI, de Daoud Daood wu een keihardc PLO Yerpli<:hue zich Hezbollah Jll'llm&lic:us die zijn eiaen poli· niet laqer met wapeM en militai· tiet voerde, los van het~een zijn re traininate steunen. Amal·bazen in Beiroct beslistcn. Hij ..,., bereid met iedereen Rollen .........A.....id i~~c:lusief de lsraeliers _ mken te ......&_,do•on. Daarom beschuldigden zijn Daarmee Wlretl in ~n klap aile vijanden hem ""'"" een Israeli· rallen om~l'lllid. De Palestijnen sebe eollobonlteur to lijn. Jarenhadden tijdem de oorlolt van de Jaq ...,.g~~e hij ervoor dat zijn afaeiopen jaren ill Zuicf.Libanon strijdera geen -••lien uitvoer· en in aid-Beiroet teaen Amol al· den op hr..l, doth zich beperk· tijd kunnen rekenen op tympothie ten toe de door lmel be1ette vei· en tteun van de strijden •an liaheidsrone in Zuid-Ubanon. HeDollah. Arafat had namrlijk Door zijn verdwijnins werd de altijd met ,_1 111011elijk lund• wq fiXlpend voor aanvallen op Ismentalistilcbe aroepen en leiden roel. · · in Libanon qmenaewerkl. Hij . had met name Habollah •111 nJeuwe. •. .~dat pena ~ien. Durdoor hield hij · een openin1 nur Iran .tat hem of· Die rec:lltttreebe u.nvallen op licieel ftnrierp, terwijl bij tich Israel door Polestijl..e 'strijden lqelijbni)d betet loon YCrwertn k..-n YOOral Syrie uitllekend teaen Syne dat hem via Amal van pa. Reden • 1110111 V
VIICJIAEL STEIN
NRC Handc'{~d 7
BUITENlAND
.
da. die de volpnde punteD dm•aile: . . • Hoe bn fe bl«llfiiiKH tntlfadah in Palettina wmden IItleund? • Hoe bn bet komplot worden heatreden dot de erwniq Yllll de zionittilcbe entiteit (Israel) ten doe! hedt? . • Hoe bn IIICII de YCI'I'ade11 un Anbilcbe zijde. die do QIJ!itulatie in hun vUndcl voeren. bet zwijaen oplqaen? Punt een •1111 de lftnda llllllkte duidelijk .tal htt •W'mldconJtreo' de Polcstij..., orpniutll! Mama wit steunen. HMIU diJI in de door lll"~el bemte aobieden al die motlim fu...t.men.. listen, oolt wei M..lim Broedoro aenaamd, . _ wie de bevrijdinll •1111 11eheel Polntina een islamit1sche aeloot'sdud is. ........, niet bn worden aetornd. . Vtel •lift doze Moolim llroe· den, die vult: ilauwe COIIIac:len onderhouden met Jordunae Motlim Broeden en oolt met koaina HIIUCin Y1lft .l«ccome, - n i• renlana Ylln menina .tat do islamitische Palatij- natie ee11t Yllll htt ware ploof moeot worden venuld, -"at men met de llrijd teaen de oqelorip ,_. wcldi...,. kon beairme11. Zij retl dan oolt -yanlr;efijlt htJe.. 111181 niet 10 enthousialt loen de iatifadah ia de bewte pbiedea loobentte. I'll toen de opstand bezielend Gp de bele PaleStijllltl bewllkin&llleclt tc werken. slote11 zij zicb llij de itltif*'ah 1111..Mwtl YOOrtdurend met de dnnpnde bondschap dat bet uiteindelijke doel - : de bevrijdina •1111 Ill>-( heel Palatina. zonder Un enkele <:OIICeUie un de llonistisc:lle entiteit. Pdnt drie op' de apnda,.,.. de conlerentie in bet Carlton Hotel maakle duidelijk dat PLO-leidet Arafat een YCf'rader is aeworden, een tweede Sadot. Hem moet. roals de •normalise Eayptischt pre· sident, hel eeuwiae twijgen wordell opaelqd.
.J
pen opvallend omdot Amal •rijwel nieu hn O'Rdememen ..,., niet '"" tevoren door Syrie is aoedaeltcurd. Vier daaen later wu htt rudsel opaelost Amal en Anfats PlO bleien in de luidli· blnese stlld · Sidon een OYereen· komat te bebhen aesloten mn hun bloediae oortoa. die drie jaar had &eduurd. te heeindiaen. Zij rou· den zelf• nn nu ar un hun mill· taire opet'lllies tcaen Israel coordi·
••tt.....-
De -te afw...,.._
Geea,
·'
.
Amol in de eerste plaats om Syrie te. loten zien dat ~de~ hem in Lll•onon uttemdehJk Altll tan worden aereaeld. , Bovendien AC
!""•'"•
"Z"
•
.
Ill! fundllmtntalisten besdtuldigen Amll ervan hen It' Wft!fhoudo!n van ..de heHigt' plidlt van jihad (ht'iligt' oorlog) om Palfltina van .t. zionistische bt!mting te .,...tou~n·· ... E~n jihad om de heiligt' stad .ti-KOt'ds (JI!I'IIUiem) t'n de rut van Palestina te bt!vrijden is de plicht van 1!11<•
J
I
moslim", schrftf htt Hl!lboltahwet'kblad AI-Aahd in "" commm-
taar. Arnal beschouwt de bt!vrljding van
Palestina als ten •• coiiKtiht' p!icht ,., aile Arabit'rt'n t'n moslims". ni . Abu Hassan Koebeissl, Amah velligheidschel in luld-Libanon. Maar de LiblneH sji'it'ten kunnt'n den plicht nlet als enigen uit - , .. de Arabische en lslamitische
..... u;-.
1n wmelijlheld Amll voor ten hl!mlollng van de lsraflische - geldingactiH -an juist de La.. sji'it'lfll in het widen htt . • . • . , •• ' ! l slachtofftf zljn. V.wlaar dll Koe1 Sil'ltlscM..-.IIIICfllrtiJifthetzuldenqnlltiMon'""""aptllti.strl)dteg~~n'depro-"-Hubolllh. bt!issi ztl d.tt Hl!lbollah geen kans ZIJ hlffen de WIIIMM ~ tle IMignlfenls van ll!lkeltt c~orpsgeno~l· IIWflR · lcrijgen In ht'tzuidl!n ltfUCJ . ; · te komen om apnit'uw taketten op ten gevecht met dt lsr~ die mlljoen dollar per -.net - hHft ij echt« ftll Hl!zbollah.lelmi op ftll lsrafl af tt vuren en dllarmH lsrafli· nog llltijd ten bufftrzone In het zul. YHI sji'leten ult het Arnal-ltamp aan mW' In het zilidt'n van lltlroet. scht' bombardtfnt'nten op sji'ltische den bt!zeltm. rich weten tt' bindtn. Hl!lbollah wordt bi!Schouwd als de clorpen in ht't zulden uit It' lokkm. Wenl.lng Mbbt!n de twH sJI'lt~ De national'ostisch gezinde Amll. ovetkoept!lend~ organisatit' van sji- ,.Zullte OIM!I'antwoordelijke dad•n sche stromingl!n . . _ de 1111Cht bew..,.nct door Syrit en ..... 'ithche fiCti~s die dt' meestt'n van ht'bbt!n Wt'inig nn doen ml!l ftn betvvist OVtf de llbiMw sJI'Ittt'n. VOtfd door ministtf van justlth! Nf- dt'vijfth!nwMttfSt' gijze~ in llti- jihad", meent de velligheidschef. Ill! aanhangerJ van lte:rbolllh wlllt'n bih lffri. Is voorstandtf van ftll toet vasthoudt'n. Vandllar ool( dat Jennalem voorloin Libanon ttn bewlnd wtstlgt'n hert'nlging van htt verdftlde La.. ,.Vmlders zijn ziJ dle bulttfllandtofs pig ingenornen Is ml!t het verloop na. htt ~van de door hen onder ..., plurllllslhche tegt- on~en en in de hele -•ld ttf· van de sttijd en hoop! op"" .,__ bt!-ldt!rde.lsllmlthche l't'Wllutllt ""9. en..., gelijl(~ljk tussen chtlt- rewdaden uitVOtfm in dienst van winning van de Amal. van Khomelnl. Ill! groep h<Mft 111111 tenen en islamlett'n Vtfdet'lde de ltaanSt' bt!langt'll "' 11.'11 kostt' !runs geld ftll llltiWtrt C1P!14!" llllcht. .· ' I de Libant'se sji'leten", lei de libanon hHft II Mit varianlt'n op veiligheidschel van Arnlll in dt' zul. bondgl!nootschlppt'n · en ...-ige bouwd vow sociall-'t, ai!dt'rwijs strijd bt!let'fd. De huidige gl!YKhtfln en bijstand. Mitt de nlitM mlddefen " ' " - moslim dh! zlch de ,.ts dt'lljk• hlvt'nstad Tyrus. die dt' groep door Tt'heran let hand van "" nl~tt·lslamitisch~t slut laM Amal -dfHf Hezbollah ult Tyrus -mt!n 9ft" uilzondering op difl wordt'n gtsteld- naar sthelting vljf ~allt'n is un -•adl!r", luidt en vrljw~tl 9"hftl ruid-lll!lrOt'l Iii· regtl.
.
.
'*'
van
.
-zou
tmnKht hudhuft in Li'lolnou. En hfl .....,_ _ is uit&t!$1oten dat dt! conunl$sie het nit!t· Anbische Iran tevrt!den zal Stellen: het
ldtouJ van de pro-ll'liiiii.W shi'itisc:ht! milhie Hed!ollah, """ lslamllische repu-
hllek,ls voor de Anbische Up uit den boz,t. . . De lnnlen YOelen alnattiaht!ld. Hoewei delrunse pnsident Khament!l zijn Syrische collep Amd YOI'ip - " in ftll " " " ' liet weten te hechten aan ,.sterke handen". besc:huldi!ldt! dt! lrume krant Abnr de Syrischt! troept!nin Uhanou lti'Van de shi'itische mill· tie Amaltt! pbruiken om de pro-Iraan· se shl'itische militie Hezbollah te vernl~.
. lsra~l gaat betogers die stenen gooien strenger aanpakken ji!RUZAI.DIIRI!IIter, AP)- De Ia,.,..._ mlnllter...., Dl!ftmle. Rltbln. p a t . . _ poiftlde bet!llen In de bat!tte pbiedeft llrtnlft' strolfm. DU lo zandqla llrlnlm Yin de larlotliKhe
In h e t l - commentaar klonk telt!urstellinl door over de mislukte po&inc van een Jraanse afgnant, de brotr van parl.....,tsvoonitter Rafsanjani, in Boiroet It! bemiddelen tll!lSI!n Amal en Hftbolbh. Amal weiaerdt> hem te ant· moeten, lcennelijk zeker van d• overwinnin& in d• jonf!Sie ulnter·•hi'itisdte" aevechtsronde, die slnds bet ni..uwjursweekt!lnde aan meer dan 160 ml!ftWD htt Ieven hedt r.ek051. Jlezbollah, de fundamentalistlsche III"'"P
~ ftniOII>en. De tnllllalre atorltt!ftm IIIUdett het m:ht .,.onaodsdifti:Stia*'. krUiea ~ die met llenen toalea, lft1!Dienildnll'en tot yijf jaar optehgftlmhunbulzenopteblaun Staakt-htl·•uren all Ill lemand hebl.len fti'WOfld. Ouden &n hop ~-~lijke van Hed!ollah. vm Jonp U1'8111nten luiJ1m boetes. fbnhim •1-Amln, riep zondac op tot an
..-"'*'""
Met de nleuwe hoopt de onmiddellijk staakt·het-vuren. &n hntllsche r~ llfHIP te krtisen op hose AmaHunctionaris ui daarentedeal dertien -.den durende intifada. pn dar er ..aeen ruimte voor eniaerJei de Pllostijnse opstand op de Westelijke wapenslilstand" was. De Syrifn, die Jortlaanoever en in de Guaslroolc.. De tntt ,.,.nir,dui.tend militalren !Weeder· opst:ond wotdt veoral - 'stenen ul.,... de van Ubanon behHrsen, houden rich voonW!oa op de achtergrond. Z.. ttaan vochten. Sindt dondetdq zijn in de bezettfl erbij en ltijken emaar. Hoe-1 ze de r.ebiedm zeker Kht Pllestijnen omp- striidende partijen voor de aoe.te onle komen. lsn!lische soldaten schoten an tijd tot rijd .,.., hestand oplegen, ~htend """ zevmdei\Jarige stut de Syrische president Aaad allerPalestijo dood. Het incident deed zich tninst re trappelen om mllitair in te voor in de Stad Hebron op de West· arijpt!n. oe-. wur bet01ende studentm slaqs Zolanc Amal zich staande houdt, nalttea met de militairen. hfttt Assad, die afplopen wale de Volpns een Pllestijme venJaaeyer 1 . . - onderminlster nn Buitmland· lljn zondalna
!Jierf
He:::.hollah-aunharrg;t,•rs dra~~n tnkt•lt! metlt•sutjders tf"n grat•e dre
::.r)tl
gc!mc.•ut•£lcl m d~ strijd mtt de Amal.nulwr. toln ""111f't
rif van Inn inarllpen maar ,.flllkhtte kl'liCht ...., de PLO. He! akkoord IOU knchten !FL) .,...e .oet te htbben r.ehet l!ich - volaens bet compromit- met hehulp van Algerije en de Sovjet- kresen in l.ihanon. lloor de halsstarrillf' Hftbollah niet te ontwapenel\. Wur- . Unie tot sunol zijn r,ekomen en de stil- houdifll un de FL slaagde A-.1 n tchijnlijk liet A-.1 dh keer aren redm :rwii~tmd;, aoedburins Jlenieten van af~tolopen zomer niet in ,,zijn" pr...t· m'n coucessie te doen, temetr dur er Syril!, nnouch r;,aenstander van PLO- dentskandidoat, Sult!lman Franjieh. brede overeenstemmina bostaal dar al· voonitter Arafat. 0p II"J"d nn het alt- verkozen te krihlon met als gev<>ll! dat leen complete oncwapenlna van de mill- koonl heeft de PLO aile militaire en er op het ogeblik htlemaal 11een pr...;. ties lets zal uithalen. &n staakt-het- 'polidrke amenwerkina met flftbollah dtntls. vuren 15 niet voldoendr. ,.Z.,If• ak deze s ..taakt "'""'" oak de Syriers niet met De lrubO! minister van Buitenlandse 1evechtsronde door bemlddelin& wordt '_lege honden stun. Zaken. Tarik Arir., tutte de Syrifn vobofindir,d, mu her zijn als bet hechten • rip week Opt!nlijk door zijn suuntir van ftn wond die w!fl' 01'ftl t.nt.., een lrukse Yredesmacht naar Lihanon verwoonlde een Uhanees dat lfl'oelen. .Vaste Toch zal president Amd er voor wa· te 01uren. Tea<"lijkortijd vroec d december met de PI.O sloot on waarmee mkte. Glilllll (:IIUOSMIT ; m
·,oec
,
~fRL·H·
/
Kersvers bestand in
~~~!?.~~~~~~~!~~~~k
i ~ade Ll.banese sha attsehe aroepe--
Labanon, dae eind vorige maand in rmgen dte elkaar de afgelopen we- aile bevigheid losbarstten hebben ken op le!~n en dood bebben be- aan zeker 150 mensen bet Ieven stredcn ZIJR het ecns geworden gekost. Andere schattingen sprcover ecn staakt-het-vuren. Dit ken overigens van teri minste 450 ! werd vanmorgen in de Syrische doden. lnzet van hun strijd die hoofdstad Damascus bekend ge- herhaaldelijk ecn ook. voor libamaakt. . Het bestand Z?U vanmor· nese begrippen ongekende wrecdgen al mgaan, maar dne uur later heid bereikte, vormde de controle w~rden er vanuit h~t zuiden van over de ongcveer e~;n miljoen Ltbanon al weer hevage gevechten mensen tellende Libanese shi'itigemeld tussen de pro-fraanse sche gemeenschap. Een woordvoerder van Hezbol· • Hezboll~~ . en de pro-Syriscbe Amal-mdat1e. lah decide overigens vanmorgen ~ afgelopen dagen is er in de mee dat er nog meer overleg noSrnsche hoofdstad Damascus in· dig zou zijn tussen de partijen aldnect overl~g geweest .tussen ver- vo!'C':ns er een verzoen.ng tussen tegenwoordage~ yan de pro-Syri- beade groepen zo kunnen platssche Amal-mllatae en de pro- hebben. lraanse Hezbollah·bewe8ing over Een vande breckpunten in de een bestand. Aan het overleg nam besprekingen tussen beide parti'oo~ deel de lraanse minister van en IS dat Amal blijft volharden i~ buttenl~se zaken, AI! Akbar zij.n eil dat de moordenaars van V:clayata. De lraanse bewandsman, .dne van zijn militicledcn zullcn twee dagcn in. de Syriscbe .'·~.-,IP..;:,Wl81'f~Y~ .•aan Syrische fd.stad,apendeerde IIUt·det be- , .. DJtltWI:c:lh ..Jodica aM dcze voor~~DfCta, 1\'trliet ..~dn- I;w~~ 7v~ld~•. dan staat de lllJtl4~11j~Ott!l!fqbot~,t~s- !.tl~fi~.QPe.l11 !Rf}r11SJ:»" verzoening". sen de stnJdende parta}Cn vanmor- ve'rl:'faarae· - Amru:re~der Nabih gen bekend was acm_aakt. , . Berri ~mortten tegtnover jouri
g:
~~~ ll!lY.f:iftlJC.!IAP~~~,,~~~~·I- _;;~~{~,ij~ef~~fil>)
./
Tk~
I
\
•
~
flezbollah maakt kn1eval bij beei~'\!!fi~g van strijd ... al te gewaagde actles van de Hez· wensen van Amal. Volgens Syr.1f bohah, omdat die leiden tot wraak· heeft Hezbollah de moordena,ars acties waaronder de bevolking van . van drie !eiders van Amal overge(lrahet zuiden van libanon ernstig gen aan het Syrische Ieger. Vetlfer heeft te lijden. · zal Hezbollah het beleg van do~ri Amal vertegenwoordigt de meer· In het zuiden van Li~non ophef{~n derheid van de sji'ieten, maar was Er komt een gemeenschappelijk CSI: toch lange tijd in het defensief. Het dinatie-centrum voor acties tegen had de meeste strijders, maar de lsrafl, een maatregel die bedoeld vechters van Hezbollah bleken beter lijkt om Amal meer grip te gev~n: te zijn geoefend. Daarbij zouden over de operaties van Hezbollah..AI De vete tussen deze twee groepen lraanse revolutionaire wachters een behouden volgens het akkoord ().et· heeft de afgelopen negen maanden rol hebben gespteld. Hezbollah kon de milities het recht om op eigel) aan zeker vijfhonderd mensen het verder rekenen op de steun van de houtje aanvallen te doen op lsra~l. Ieven gekost. Het conflict is des te Palestijnse Devrijdingsorganisatie Het verdrag van Damascus gaf voro., · pijnlijker doordat het dorpen, fami· PlO. aanleiding tot speculaties over !en lieclans en gezinnen verdeelt. Het Oat laatste is sinds ongeveer een op handen zijnde vrijlating van, ~e, komt voor dat broers met de wa· maand niet meer h~t geval. De PlO zeventien westerse gijzelaars ii\J,i· pens in de hand tegenover elkaar wisselde in libanon van bondge· banon. Naar wordt aangenomen be· staan. Slagveld zijn de zuidelijke wiJ· noot en sloot een verdrag met aarts· vinden die zich in handen van aan·. ken van de hoofdstad Beiroet en de vijand Amal. De PLO had daarvoor hangers van HezbOIIah. Het is nief dorpen in het zuiden van libanon. twee redenen. Na het begin van de duidelijk of de ontvoerders op eig~F\ Gisteren zetten !eiders van beide dialoog met Amerika heeft de ;to initiatief handelen, in opdracht .varJ. groeperingen hun handtekening on- geen behoefte meer aan acties van· hun organisatie. of rechtstreeks h1 der een verdrag dat tot stand kwam uit libanon tegen lsrafl omdat die opdracht van Iran. Als Iran hun :op· na bemiddeling van de Syrische mi· de goede sfeer in de gesprekken drachtgever is en de ontvoerders of nister van buitenlandse zaken Fa- met Amerika in gevaar zouden kun- Hezbollah optreden als 'onder~an roek AI·Sjaraa en zijn lraanse collega nen brengen. Verder is de PLO bang nemers' llgt het weinig voor A.t Velayati. vcior het virus van het islamitische .hand dat ontwikkelingen in libaoon Hezbollah en Amal hebben -een fundamentalisme, dat via de libane- van lnvloed zijn op het lot van: d*t diepgaand verschilvan mening over se Hezbollah ook vat zou kunnen gijzelaars. De gijzelaars lijken eerder zowel tactische als ideologische za. krijgen op de inwoners van de door pionnen in een groter spel 'dat ken. H~zbollah is voorstander van lsrafl.bezette gebieden. AI wordt wordt gespeeld in Teheran en wit~~:. een islamitische republiek in liba· dat niet hardop gezegd, nu al vormt terse hoofdsteden. non naar het voorbeeld van het aya- de fundamentalistische beweging tollah·bewind in Iran. Amal bewijst Hamaas in de bezette gebi~den een In het christelijke oosten van Bel; ook wellippendienst aan de ayatol· uitdaging voor de PLO. roet mislukte een autobomaan~a~ lahs maar voelt in de praktijk weinig Het verdrag van Damascus weer· op de Ieider van de christelijke Fala· / voor navolging van het lraanse voor· spiegelt de gewijzigde machtsver· nage-partij, George Saade. Twe.ejj!.;_,.. beeld in libanon. Het tactische ver- houdingen. De Hezbollah is diep wachten en drie omstander~· schil van mening heeft betrekking door de kniei!n gegaan. De Partij men wei om het Ieven. De Fai. '{IP de strijd met Israel. Amal is tegen van God vervulde drie belangrijke partij leeft in onmin met Syrii!. ~,~--~--------------~----------------------~~--~--~----------------? Van onze redactte buttenfand AMSTERDAM - Op papler Is er een elnde gekomen aan de. broederstrijd tussen de Llba· nese sjl'itische moslims. In de Syrlsche hoofdstad Damascus kwam glsteren een verdrag tot stand tussen de militie Amal en de militie Hezbollah, de Partlj van God. .
DE ROL VAN UNIFIL
UNIFIL, Nederland en de rol van de Verenigde Naties In Libanon
llOBERTSERRY
"Oeen alldere ltwestie ¥1111 intemationale 1lrede en wil;pid is de af,elopen tijd ro veelvuldi& in de Veilipeidsraad YJn de VN aan de orde ,eweest als de situatic in Ublnon. H-1 hel aan pogingen niet heeh ontbrol<en, is de Veiligheidsraad er evenwd nict of nauwelijlts in pslaaad de aisisln llbanon te helpen belleenen. Dit ondanb de aanweziaheid van een VN-vredesmKhl in Zuid-Ubanon (lJNIFil), die de lsratlische invuie van juni 1982 echlet niel heeft weten te YOOtkomen en sind..tien in een weinis henijden•waatdige positie verkeert. (Op 17 april 1911S werd het mandaal Yln UNIFJL met een half j11r verlengd.) Op de vraaa waamm UNIFil. waat· van Nederland een der deelnemen is, dan toch is aehandhaafd en welke vooruitzichten er thans noa bestaan op een dfoctieve rnl van due vredesmacht, ul hiemnder worden teruaaekomen. Eerst·zal wor· ·den aeanalyseerd waarom pogingen de VN een zi,.. vollere conflictbeheenende rnl in Ubanon te Iaten spelen en UNIFIL zonodig daarbij te betrekken zijn mislukl. Een der weinige pluspunten is de evacuatie onder VN-vla& van de Palestijnse Ieider Ynwr Ara· fat uit Tripoli sewtest. waaraan de Veili&heidsraad in decemher 1983 onder Ntderlands voorzittenchap zijn 1oedkeuring verleende. De Veiligheidsraad kan nu eenmaal niet meer doen dan wat de supermogendheden met hun vetorecht loestaan. Zowel de Verenigde Staten als de Sovjet· unie hebben in essenliifle fasen van het connirt in Ubanon een zinvollere hemoeienn van de VN in de wee gestaan. In Libanon speelt rich een krachtme· tin& al tussen twee reJ!ionale machten, Israel en Syrif. die zich verzekerd weten nn de steun van re;,pe(!ievelijk de Verenisde Slaten en de Sovjet· unie. Libanon zelf verkeen allinds de bur,eroorlog van 1975 in staal van ontbindins en is zowel slachlof· fer als pion in de macht-."rild die zich op zijn grond· gel!ied afspeelt. In dil soort situaliu is de Veilig· heidsraad door~aans lot weinig in staat gebleken.
R. H. Scrry i•lid wn de l'nm-nte Vett•aenwoordi· &ina Nederland t.ii de Vcrcnip Natics. PubUl
••n
zeker wanneer de betrekkingen timen de supermopndheden zo slecht zijn als de afselopen tijd het pvalwas. De Veili&heidsraad lleeh eerst vrijwel machteloos moeten toezien hoe Israel heefl geprobeerd zijn doelstellinsen in Libanon le bereiken. Deze gingen duidelijk verder dan aileen een militaire operatie ter bescherming van de lsratlische noordgrens. zoals hel motto van de invasie, ·orede voor Galilea', wilde doen gelovtn. De Ieider van de operatie, de ambi· tieuze minister van delensie Sharon, strecfde de tiquidatie van de PLO als militaire en politieke organiutie in Libanoo na. om vervolgens een doot de Mamnieten gedomineerde regering in Briroet in bet zadelte helpen, waarmee Israel eon vredesaHoord wenste af te sluiten. Zodoende hoople Israel niet aileen de eigen noordgrens te garanderen, maar lege· lijlt de PLO en Syrie een zware slag toe te brengen. door na Egyplr nu ook een afzonderlijke vrede met libanon te sluitcn. zonder hiervoor enige concessie te doen ten aanzien van de hoogvlakte van Golan en de sinds 1967 hezellegebitden. De Veiligheidsraad rea,eerde weliswaar vrij snel np de hrai!lische invasie van juni 1982 met resolutin :1011 en SO'I. waarin een onmiddellijke en onvoor· waardelijlte terustrekking der l
273
economische en militaire blo._.ade te onderwerpen. waarbij duizenden slachtoffers onder vooral de but· gerhevolking zijn ,eva lien. Uiteindrlijk slaagdc de Amerikaanse bemiddelaar Philippe Habib erin oind augustus een atkoord tot stand te brengen. dat heeft ,eleid tot de evacuatic van de PLO uit Beiroet onder bescherming van de eerste zg. Mullinationale Vredesmacht (MNF), die bestond uit rontinll"nten van de Verenigde Staten, Frankrijk en ltalii!. Israel had een •an zijn doelstel!in,en bereikt. maar dit succes zou van korte duur blijken. hrai!l is er namelijlt niet in geslaagd zijn betrekkingen met Libanon te normaliseren, en de IDF werd gedwongen tot een langdurill", kostbare en ook in eigen land steeds minder populairo bezettingsoperatie. die tot op heden voortduurt. DeVerenigde. Staten geraakten vanaf dit ogenblik steeds dieper in het Ubanese wespennest ventriltt. De moeilijkhe
274
weest dat zij zich door lsra~l heefllaten hepraten tot de terugkeer van de MNF naar Beiroet. De Sovjctunie was op dat moment namelijk nog voor een VN. vredesmacht in Beiroet te vinden en nam zelf• hin· nen de raad he! initiatief tot ronsultalies hierover, die echter geen zin mecr hadden loon de Lihanroe reprin&. hiertoe aangespoord door de V
Ill Hardn
(2) In tk anne1: van dtzt: uwrtcnkom~l W:tJ Jlechl~ hf!o. ~·ah.l dat UNIFU. tont.M.Iitt rrn heschcrmentk rol zou m~•~n Vt!TV\Itlcn ten ht,~hnct>t: van
dr: l'alt~hJn-.c vluchttlin-
~tnkamp:n in de nahijf'teid van Sidon en Tyru\, (.l) Synt ~n..:pt m:h t't(tr in 1~7~ck~~tlt t'en ~~luft \13ft dt' A•;•htfoCht• Uga tr ttjn uitgetkw.!lgtl om t.fctl tr: nrmcn aan t:('n ArahN:~ Vt('dt\macht in ltt'to1nnn. Uh hc:stuit van de Aw~l~he U(la '' ftumt'cl numt 1Pgc1rnU.cn.
DeiC! n1et van ti:\'Oml ~inemle lmtlische terVII"'kkinJ moet vooral de Verenip Staten on......-m vert'Ut hebben. te meer omdat erop vol· pnde sebeurtenissen al snel aantoonden hoe zwak de Ubanne reserin& wei was en hoe kwetsbaar
do- de positie van de MNF Je'II'01'den - ·
ne partiele tsraflische teruJUekltinaleiclde re~tl
!eCht tot een nieuwe crisis door de opmars .an de door Syrie aesteunde Druzbche militie tot dichtbij Beiroel. Zclfs het presidentied palelt moest bet lrierbii ontplden. De positie van de Ubanese retJt·
rfnl werd zo precair, dat de A~~~~triklanse vloot voor Beiroel zich in de strijd menpe door Druzisclle posities in het berqebied boven Beiroet te botnbar· derell. De eerste sluhtotfen waren onder de MNF feeds pnllen. en vanaf dit tijdstip zou dea vredft. maeht steeds dieper bij ~ interne Ubanese connieten betroltken nken. Steeds zou de MNF ook worden pzien als een eenzijdia Westene en dus in de interne verhoudinsen poteotieel partijdise strljd· mach!. De in he! nauw aebrachte Ubanese reaefina ltlopte v•rvolgt:ns zelr bij de Veiliaheidsraad om onder· steunin& aan. De Veiligheidsraad kwam op 12 september in spoedzitting bijeen om de speciale llbano· • afaeunt G. Tueini aan te horen. Hij trachtte aal\nomelijk te makell dat de Yijandelijkhedell in het Shoufseberate in de eente pl11ts te wijten waren aan builel\landse inmenaing in Ubanon, waaraan de Rud nu eeM conform eerdere besluiten een eind diende te maken. Het voortbestaan van llbanon als pluralistiS~:he samenleving van christenen en Arabieren stond op het spel. en nadrukketijker dan ooit stelde de llbanese vertegt:nwoordigt:r dat de aanwezigheid van aile buitentandse troepen in llbanon thans onwelkom en onwettig was. Tueini stelde aan de raadsleden een ontwerpresolutie ter hand. metals elementen: een oproep tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in geheellibanon. de inzct van VN-troepen om de libanese regering te helpen haar aezag re henlellen en ten slotte een oproep om he! vertrek van aile niet-libanese strijdkrachten te helpen hewerkstelligt:n. De Libanese delegatie had eerder ook aangedronsen op de inzet van een UNIFIL-contingent in de Shouf. maar zij was door de Westelijke raadsltden van dete voorbarige gedaehtt afgebracht. Het zal seen verbazing wekkcn dat de libanose ontwerpresolutie nu wei in 80fde aarde vie! l>ij de Vtrenigde Staten en ulfs door de Amerikaan!<e delegatie krachtig is onder
waarop de Oost-We$1Verhoudinsen een nieuw dicptepunt haddon bereikt, als gevols van het Rt!er· sc:hieten door de Sovjetunie van een Koreaans bur· prvlitKtuia. Tijdens de raadsconsullatics stelde de Sovjetunie zich op bel standpunt dat de Veiligheid•· raad zich eigtnlijk helemaal niet diende '" bernoeien met wat de Sovjctunie besc:houwde als een interne Libonese aanselegt:nheid. Ambassadeur Trojanovs· ki diende zoveel amendementen op de Libancse ontwerpresolutie in, dat dcze vrijwel van elke in· houd zoo i!ijn heroofd. Een toleurge>telde Libanese deleptitlket hierop wett!n dat Libanon in ditstadium niet verder op actie van de Raad zou aandringcn. Hier zij opgemerkt dat de Libanese voor
af te
ta~ten
hoe ziJ zouden
~taan
tettenover een
initialief van de Veiligheiduaad om de escalatie in libanon door rnigrrtei vorm """ VN-pre~ntie tegen te gaan. De readies van Syrit en de Sovjctunie waren echler zo weinig bemoedigcnd. dat aml>assa· deur Van dcr St.,.,! vcrderc raad•actie voorlorig niel oprortuun a.:hne.
f.l) Op 2.\ nklo~r 191(1 YtnhJ de du..,bcl~ twmaan,l;tg. ptaat:'o Ofl kwarlitrt"n v;1n de 1\,mcnkmlnsc en fral"'"iC_MNf.conhn· J't'M1l'n. wot;if~ij :!Jf Aml·nk:t
Ararats aftod1l•h Tripoli Toch hedt de maand december 1983 onder Neder· lands voorziuer.chap een van de weiniae bescheidcn wapenfeilen opgeltverd waarop de Veiligheidsraad in deze periode in Libanon tan teruszicn. Van der Stoel heeft namelijlt wet en te bewerkstellisen dat de Veilighoiduaad goedkeuring verleende oan bet &ebruik van de VN-vtas voor de ovuuatie van Ara· fat on zijn aanhangcrs uil de Noordlibanese stad Tripoli. Voor de tweede maal drei£de cen Ubanese stad vanwege de aanwezigheid van Arafat gt:bom· bardeerd le worden. In plaats van Israel waron het echter ditmaal door Syrie gesteunde dissidente PLOeenheden. die hun voormalige Ieider de zee in wilden drijven. Op I december ontvins de secretarit.-g~ne· raal evenwel ten,boodschap van Ara(at, waarin hij zich bereid verklaarde zich met zijn eenheden uit Tripoli terug re trek ken om verder bloedvergitten te voorkomen. Als voorwaardc werd echler door Arafal de eis gesteld dat het verlrek per schip onder VN· vlag zou plaat•vinden. De secretaris-generaal was zelf niet bevoegd de VN-vlag voor zo'n delicate operatie als deze af te slaan en lichtte da•rnm nog dezellde avond Vander Stoel in. die de Veiligheidsraad de volgt:nde dag dirt<"! in informele consultaties bijeen heefl seroepen. Nadat de raadsleden door Perez waren geinformcerd over hetverzoek van Arafat. gingen zij ermee akkoord dat de voorzitter eerst in bilaterale consullaties met de raadsleden en betrokken partijen de mogelijkhtden voor actie zou aflasten. Arafats VNvertegenwoordiger Terzi lichtte op die daa aan Van der Stoeltoe dat hel zou gaan om de evacuatie van drie- lot vierduizend man. waarmte aile betrokken partijen reeds zouden hebbtn ingesremd. Hij verschalte de voorziuer inzage in een akkoord over her vertrek van aile gewapende Palestijnse eenheden uit de omgeving van Tripoli tussen Syrii! en SaoediArabie. dat een bemiddolaar gestuurd had. Konnelijk had Syri~ (en opde achrergrond de Sovjeluniel er ook mee in~e•temd dat Arafar om VN-bescherming zou vragen. gezien het inderdaad niet ondenkbeeldige gt:vaar dat de evacuatieschepen door Israel zou· den worden aangevallen. Het verzoek van de PLO stuillt echter op hezwaren van de Verenigde Staten en, in mindert mate. ook he! Verenigd Koninkrijk. Nier len onrechte vreesden dezo Ianden dat he! gebruik van de VNvlag de operatic zuu hestempelon to! een polili
27n
rol voor het Rode Kruit.lag volgt:ns haar en de Bril!le vertepnwoordi~er eerder voor de hand. lsral!ltoonde zich verder een felresen•lander van het "'"""" van de VN-vla1aan Arolar. Hoewel de Nederlandse voonitt~r sympathie koesterde voor de Britse en Amerikaan"' bedenkin. sen. diende hij anclenijds ook rekening te houden met de wensen van de grote meerderheid der raad•leden. die de VN-vlag wei aan Arafat wilde al
generaallegdc or 3 december in de raadsconsultati.een vooraf zorgvufdig voorbereic.le vcrklaring af, waarin btj voorstclt.Jc dt VN ·vfa~ voor de ~vacuahc be..:hikbaar tc stellen onder bepaaldc vomwaardcn en modahttitt-n. die nauw rekening hirlden met de AmerikaanSt" en Uhane~ wcn~n. Op dt:lt' wijzc bt'hot'fde de VtiHJthcidsraad nief meer te nndt-rhandetcn, maar Stechts In te ~temmcn met hel vountcl van de srcretaris-grneraal. hergecn op dezdfde dag door de voorzltter tut uitdrukktng wcrd ftt"hracht in cen drieregcligc verklarin~.
PLO.fKiies de ~~enntwoordelljkheid opeiste, door Arafats pmilie h1 Tripoli vanaf ue 1e botnbanleren. De sec:relaris-lt!Mrul werd boven· dien FVrugd zi jn toestemming voor bel Fbruik van de VN-vla1 in te trek ken. Nadal de Vereni&« Staten ecllter duidelijk le ll:enn:en hadden Fltftn de evacu· alie van Arafat en zijn troepen te Mnsen en Frank· rijk enkele oorlopschepen naar Tripoli had FlOR• den om de vijf I"Chanerde Griekse tralllportscbe· pen le nconereo. beeft Israel zich hierbij MeriJe· legd. De evacuatie vond op 20 december 1983 plaats. aetl .... de
Het CIOllnict rond Beiroet naderde ~~eMIIFM in de eeiSie maanden van 1984 zijn ontknopin1. Neder· landse sonderingen in december 1983 hidden weini1 opp:le~~erd, hoewel Syrie en de ~jetunie het denlt· beeld van een grotere VN-presentie overi&eM niet meer bij voorbaat hadden afg.,..ezen. Het lijkt ech· ter voor de hand te lig&en dat Moskou zelfs de lt!dKhte van een 101 enkele hot'lderden penotll!n uit~ebreid VN·waarnemerscorps. zoals Nederland had pwg&ereerd, toch zag als een middel om de uiterst onbehaaglijke positie waarin de Amerikaanse mariniers verkeerden. te ~~ergemakkelijken. De ~ jetunie ginger kennelijk vanuit dat, indien de situatie OftS"""iizigd zou blijven, de toenemende druk vanuit het Amerikaanse congres, de media en de publieke opinie. die gepaard ging met een toenemende twijfel bij de MNF-panners {vooralltali~) over het nut van hun aanwezigheid. de Amerikaanse president Rea· pn ten slotte loch voor een dilemma zou plaats~ van een nnuwelijks gecamouneerde aftocht of bet betalen van een polentieel steeds hogere electorate prijs voorvasthouden aan een Amerikunse militaire unwezigheid in Beiroet. De terugtrekking der A me· rikaanse mariniers leek nog slechts een ltwestie van tijd. Deze Sovjetrussische taxatie van de situatie is aehteraf juist &ebleken. Reeds in februari 191!4 wer· den de Amerikaanse mariniers teruggel!rathl naar voor Beiroet selegen Amerikaanse vlooteenheden als een eerste $lap. die uiteindelijk zou leiden tot de volledige teruglrekking van aile MNF-tnntingenten uit Beiroet. Het met Amerikaanse steun opgebuuw· de Libanese Ieger verloor de slag om Beiroet en desintegreerde in dat proces tangs christelijke en islamitiscbe Kheidslijnen. De Libanese regerintt· Wauan trad noodgedwongen af. In deze onzekere situatie. waarin de strijd in Beiroet steeds wur oplaaide. deed Frankrijk. dal at. laatste zijn MNF· continlt!nl in Beirne! had gehandhaafd. een vertwij· felde, maar ook hardnckkige pugingde MNF te doen
vervanFn door een VN·vredesmacht. Na intensieve consult aties strand« ook deu F ranse poging op 29 februari op een veto, ditmaal van de Sovjet· unie. Het had Frankrijk niet gebaal dat in de resolu· tielekst leFmoet w~s lt!komen un een Oink aantal Sovjetrussische verlangens. Zo was de stationering van de VN-vredesmacht afhankelijk gemaakt van het venrek van de laatste MNf-cenheden uit niet aileen Beiroet. maar ook de Ubanese wateren. Bovendien was sestipuleerd dat de VN-vredesmacht zich niet diende te mengen in de interne libanese aangelepnheden en worden aile lidslaten opp:roe· pen zulks evenmin te doen en geen actio te onderne· men die de vrede in Beiroet en omgeving in gevaar zou kunnen brengen. Op deze wijze wilde frankrijk tegemnet komen aan een door de Sovjetunie geeiste garantie dat de Verenigde Staten dch niet opnieuw in de Libanese aangeleaenheden zouden mengen. De oprnep sloeg echter even goed op Syrie of l"ael. Een schrak troost voor Frankrijk was dat men er tenminste wei in geslaagd w.. de Sovjetunie internationaal te isolen!n. Behalve de overili\e Wester<e raadsleden sh:mden namelijk aile ong<'bunden raadslcden en China voor de ontwtrpn!solutie. Hrn:wel Nederland het franse initiatiel gesteund heelt. ge· beurde dat wet met ecn Z
217
die ook een Jrotere laos op aanvurding zouden bebben gehad, niet inpan. Helaas dientte worden vastgesreld dat het We.terse raadsoverleg over u. banon vrijwel niets heeft voorgestdd. Voontl Frank· rijk en de Verenigde Staten toonden keer op keer hieraan geen behoefte te hebbcn. Frankrijk ziet voor zichrelf vanwege bistoriscbe banden een bij:rondere rol in Libanon weggelegd en moet met lede oaen bebben aangezien hoe vooral door toedoen van de Verenigde Staten de Ubanese kwestie steeds meer in de Oost-Wesnegenstelling verstrikt is geraakl. Syrif heeft sindsdien wei gemerkt dat het veel gemakkelijker is in libanon de rol van dwarsligger te spelen dan dit verdeelde land weer bijeen te brengen. Ook onder Syrisch voogdijschap hetft de nieuwe lrban""' resering, die geleid werd door de proSyrische premier Karame. nauwelijks vooruitgans Fbnekt op de weg naar n-'ionale verzoening. zij het dat de rust if11leiroet enisermate is teruggekeerd. Een der eer;te prioriteiten van de nieuwe regering werd wat 'dr bevrijding van Zurd-libanon' wordt genoemd. l!NffiL Wat de VN betreft is de aandacht nu weer voornamelijk gericht op het probleem van de brae!ische !
2111
kende risiro's zijn blootgesteld. Een ander argument i•. dat indien UNIFIL znu verdwijnen. de Israeli. sche bezetting aan geen beperkingen mrer zou zijn onderworpen. zodat de intrrnahonale 'emeens.:hap alsnog zou berusten in het l"aflisch ttebruik ••n pweld dat lot die bezetting h~eft ttelerd. Bovendirn geldt dal continuering van UNIFIL ~erds de vurige wrns van de libanrse repring is pbleven. ter10ijl ook dt farro politieke autoriteiten. zoals dr sjiili..:he Amal-beweging. in zuidelijk Libanon do aanwczig. heid van UNIFIL op rrii• stellen. Dr hoofdreden •oor handhavins van UNIFIL i~ echter geweest dot de Veiligheidsraad de vredesmacht beschikbaar wil· de houden om de terugtrekking der t.raelische strijd. krachtrn uit Libanon te helpen bewerkstelligen. L;. banon en enkele raadsleden hcbben UNIFIL huvendien elders in hetl~nd willen inzetten. Oaarom is bet voorthestaan van UNIFIL binnen de V~ilig.
lndlen Nedalllld dch wei ecnzildil ult UNIFIL
.,.llebben lerugetrokke~~. zou dat door de intema· dcJMic acmeenschap sl..:ht zijn begrepen. Vcnchtl· defte Ianden e11 ook de seerrtaris·Fneraal hidden op Nederland ccn drinaend beroep Jtdaan zijn bclluit It herzien. Deelnemina aan UNIFIL Ievert Neder• land oeel ltmtlct op in de Arabiscbe wereld. en _ . t dete Ianden zoudtn ecn ccnzijdige Ntdt!r· landst uittredina minder aoed begrepen hebben. . Hier kwam 1101 bij dat ccn ewntuele uillredinll Nejltrland wor een dilemma in de Veilipeidsrud rf~~aatst mu hehben. Zou Nederland zidl in atztl· tdlap van de Sovjetunie en Oekraine op de verlen· Jinprnolutie hebben moelen onthouden? Ander· zijds :t011 een voorstem moeilijk te rijmen zijn ae· wefll met onze eventuele uittredina. Nederland kon hel zidl buitenlands.politiek dus nauwelijks veroor· 1om! eenzijdia uit UNIFIL te treden. Hoewel de Nederlandse beslissing de eigen bijdr• F wei aanzienlijk te verkleinen met besrip werd ontvangen als een krachti& signaal van onseduld van een der troepenleveranciers. client bier gezegd te wotden dat bet pantscrinfanteriebataljon ook op lfOnd van financiele overwegingen is terullJCirok· ken. Hd it llit:r niet de plaats om de problemen rond de linancierins van VN-vredesoperalies aan de orde te Slellen. maar de ervering met UNIFIL heefl wet geleerd dat Nederland in de toekomst niet meer op beduidende wijze aan VN-vredesoperalies. zoals UNIFIL of andere, zal ltunnen bijdragen, lenzij lriervoor structurele financii!le voorzienin~tn wor· den ge1roffen. Nederlandse reaerin~tn zouden an· den in de IQ~ekomsl wei eens genoodzaakt ltunnen zijn nee te zegsen tegen vredesoperaties die zij om politieke of principieJe redenen parne zouden willen steunen. Er zij bier aan llerinnerd dat Nederlandse re~tringen zich in bet vcrleden altijd voorstander llebben getoond van een buitenlands belf!id dal <'rop JCricht is actief bijte dragen aan vreedzame geschillenbeslechlinJ en behoud van de internationale vre· de en veiligheid. De kumende maanden zullen waarschijnlijk wei uitwijzen of de Veiligheidsraad er goed aan gedaan hftft UNIFll te handhaven. Recente ontwikkelingen geven echter weinit aanleiding 1111 optimisme. .Op IS januari J9RS kondigde de lsraelische regering 'Weliswaar aan dat de I OF in drie fasen naar de lsraelisch·Libanese grens zal worden teruggrtrok· ken. maar de militaire onderhandelingen tu<sen Js. raflen Libamm. die in nuvember J9R4op uitnndi~in~ van de secretaris-genrraal in bet UNIFIL-hoofd· kwartier waren begonnen mel het docl de lsracliM'he altocllt urdelijk te latrn verlopen en te voorzien in een voor aile p<~rtijen aanvaanlhare veiligbei
lint in Zuid·Libanon. warentoen reeds vasl~tlopen. De onderhandelingen in Naqoura waren in het verdeelde Ubanon eigenlijk vanaf bet begin om<~re· den. Voor radk:alere islamitische aroepen was zelfs elite ondrrhandelinJ met tsrai!l over ·veilillheids· voorzieniltsen' uit den boa. De Ubane\IC onderhan· delaan hebben datzelf mogen ondervinden. doordat de ltaliaanse VN·helikopren die hen voor elke ge· spreksronde uit Beiroet kwamen ophalen. enkele malcn zijn betc:holen. De Ubanese enderhande· finpvrijheid werd verder vcrsmald duor de starre houdinJ van Syrie•. dat elite uitbreiding van UNI· FlL's mandaal in noordelijke ridlting tot aan de rlvier Awali- zelfs tijdelijk- (zoals duor lsrall werd aewenst) afwees. De Libane\IC regering - voorheen altijd voontander van uitbreiding van UNIFIL's rol in Libanon - drong nu slechts aan up uitvoerins van uitbreiding van het oonpronkelijke mandaat van UNIFIL' en ontplooiinll van de blauwhelmen tot aan de libane.... tsraelische grens. De lsraelische onderhandelaars bleven ecllter vasthouden aan een voilipeidszone in Zuid·Liba· non langs de internationale gr•n•. waarin de 'South Lebanon Army' - een duor Israel gesteunde lokale militie o.l.v. de libanese ••·l
("')
u~· is de vraag uf Syrtl' -~· artntcrt!l.~Crd is om mte tt" ~1ahifl,crtnJ van dr lt><S1otnd in Zuid~
wcrtcn aan tt:'n
Uboanon, Een onru~li~ l~rafli«hc noonJ@:rtn~ ~ nict M~ vortkrtijk vour de rct"etne vrcdcsinitiatirvcn in hd Mtdden-OtKrcn. waar SyriC zu ll<'vrcnd voor ls. t11 De VeiliJhciusrauu hc.fl in rcsolutit ~25 van IY7~ hnloten llNJFIL ur lt rit.:hten ·rur the rur,rt"c of confirmi"~.lbe withdrawal nf the bracli FoKC'. rt'.,turfng intc;rnahonal J"C'OICC nntl ~cunty ,;,nd as."i~ting the (juwrnm~nt oJ UJ,
27'1
volgens geconfronteerd met een slerte toenemina van libanese verzetsacties tesen de zidlterugtrek· kende IDF. die vooral in de 1101 hnette omgevlns van T)'fus - het sjillische hartland in zuidelijk Lib•· non- plaatsvonden en waartegen de IDF naar ei~tn zeggen 'mel een ijzt'ren vuisl' optrad. Ubanon be· klaagde zicll hierover bij de Veiligheidsraad, maar een libanese ontwerpresolutie, waarin de 'lsrafli· sche praktijken· in zuidelijk Ubanon zouden zijn veroordeekl, stuille op 12 m11rt op een Amerikaans veto. Voor de aan UN!Fll deelnemende Ianden waren deze ontwikhlingen aanleidinll zich op 28 maart in een gezamenlijke brief aan de secretaris·seneraal diep verontrust te tont'n over de gebeurtenissen in zuidelijk libanon. waaraan ook steeds grotere vei· liglleidsrisico's voor de UNIFIL·Iroepen zijn verbonden. In Ne
280
-rs de lsraflische !eiders nu reeds waanchuwen. meedogenloos rullen zijn. In zo'n siluatielijkt UN I. FlL gren lang Ieven meer beschoren en zou het oot onvorantwoordelijk zijn de blouwhelmen nog Ianger blootte slellen aan arote gevaren in ern uilzichtslnze vredesoperatie. Het zojuist beschreven sombere scenario lijkt al· leen nog vermijdl!aar. indien partijen ter ellder ure todt zouden 'lvillen meewerken aan maatregelen die de toestand in zuidelijk Libanon ;rouden kunnen stalriliseren. De situ&lie wordt echter nos verder bemoeilijtl doordat de Lil!anese regering nauwelijb •.•iae invloe~ heeft in zuidelijk Libanon. lsr~l. sy. ni! en de SJtllncbe Amal·bewesinl zijn aldaar dt /at:tode belangrijkste 'betrokken partijen'.ln Amal - op dit ogenblik nog de drijvende kracht achier de Libanese verzetsacties - wordt bovendien becon· curreerd door radicaal-religieuze groeptringen zoals de 'Hezbollah' (partij van God), die haat instructics uit Trheran schijnt te onlvangen. Er zijn derhalve voldoendo kandidaten in de omgeving aanwezig om eventuele veiligheidsafspraken te saboteren. De operatic 'vrede voor Ga!ilea' lijkt bra<;J ten slotte niets dan ellende gebracht re hehben. We hebben gezien dat Sharons veel amhitieuzere docl· Stelling - de vorming van ren Israel gunstig gezinde rf!'tttring in Beiroet - reeds in etn vroeg stadium schipbreuk heeft 8('leden. Maar de beperkte duel· Slelling - beveiliging van lsratls noord~rens - liJkl ondanks reetk meer dan 7!10 gesneuvelde IDF·mlda· trn op korte termijn evcnmin tc- worden gerta11~en.t Dank zij de invasie i• weliswaar de PLO. althans voorlopig, uil zuidelijk libanon verdreven. maat door de Iang.durige bezrtting is in dil gebied een nieuwe en potentieel veel gevaatlijkcr vijand lef!"n lsra•J opgeotaan. lnai!llijkt nlf ongewild te hehhen bijgedra8('n aan de emancipalie van de in libannn ~uwenlang achtergesleldr •Jiilen. die de slaatlsrafl op religieuze gronden afwijlen •n her Lie IDF ou reeds moeilijker makcn dan de l'l.O in de ptriode voorafgaand aan de inl'aste van juni 19H2.
(M) Ecn van de dorren in Nunrd·l\ratt d~ vMr de im•aslt: rt~tlmatip: bc:stctokt wtrdcn
De terugtrekking van het Nederlandse contingent uit UNIFIL
R. C. R. SIEKMANN Precin op de dag af dat de Vereni~e Natieo veeHil jaar bestonden. op 24 oktober 111115. kerrde het Ne· derlandse UNIFIL·detacheml'nl uit Zuid·libanon tef\11. Oaarmee was een einde j!ekomen aan een periode van jarenlance deelnt"mins. ,;ods 1979. aan de vrrdesoperatie van de VN in dat j!ehitd. De r..rustrekking van het nationale continj!enl is bijna [I.<'Nisloos verlnpen. Parlement. politieke tijen en pers. niemand hrl'lt zich tej!en hrt besluit verzrt. Kennrlijk kon het op ern brede consensus in de Nederlandse samenlrvina steunen. Het lijkt er veel op dat de puhlid.e opinie terul!frekking uit UNIFIL. ~zien de steeds verwarder toestand in libanon. als ren vanzelfsprekendheid herft op~· vat. Wellicht hreft men in onsland- en dat geldt dan mis.~hien ook voor de Jtledin~n die directer bij de builenlandse politiek zijn betrokken onvoldoende beseft dat we hier loch met een belangrijk politiek feitt .. maken h .. bben. Aileen al daarom lijkt h .. r van belang ..en balans op te maken. lk st.. l me voor dat op de vol~nde wijze te doen. Nederland hedt als lidstaal van de VN aan UNI· FIL deel(l.enomen. De ....,.,.. vraag die daarom aan de orde komi is wat de algemrne rrgelszijn. resp. de VN-praklijk tot dusverre isgeweest opdit punt. Een belangrijk aspect i' welke redenen 1100r terugtrek· king kunnen gelden en tot nu toe rijn aan~tvotrd door trotpenleverende Ianden in concrete ~eval!en van terut~trekking. Vervolgens komen de Ntderlandse ontwikkelin· gen ter sprake. Ten eer
rar·
Drs R. C. R. Sidmonn is a!< wrleruch"''!"'liil hoofdmt· dcwerkrr vcfht,ndcn aan hct TMC Auer tnsthuut VOttr int~rnationaal ret:ht re: Den I la111. Dr aulcur hcrtttlt ecn · ~fKhrifl voor rn:er \Je jurid~ ll!'lf'ecttn van tlr dtrl~ ncming met natiunute conthtgcmtn aan VN ·vrrdcsnpera~ ties. In de lnltrnutkJ~tal,. .Y,«tdtoT puh1iceenle hii ondrr
meet ·vutkcnrcchtdijkr ;pre'-1cn van de mutttnationalt vutk"macht in de Sinal" (JMwcrnhtr I'HI~'). Over VN-vrt~ dtsmxhttn in hc:-1 ui~P'K't'n zie vrrtkr T"h\mtaJ Carter. ·VN-vrtdtmat.·htcn ~mb 19~· (lntttnati(malt S~f'towt,
januari 1'11141.
t.o.v. deelneminp. aan ptartlcupi"R toen over deel· neming aan UNIFIL moest wordtn beslisl en anderzijds het proces van besluitvorming zelf in 1979. Welke overw
\'N·ptlklljk Wie zich verdiept in de vra"g of er algcmcnc rcgels m.b.l. de terugtrekkinl! van natinnale continj!enten uit VN·vredl:smachlen brstaan. constateerl al spoc· ditt dat er in ieder ~tval g;tn uiRtmtne gt.tdtrtTf'n re,rts htstaan. PrfJr~lt.et'pinR is als lmhmig niet gcreBcld in het VN·IIamlvesl. En de cocJifkalicp<>· gin~ die ecn werk!!rr>ep ,·an htl Speciale VN-Cnmitc \tonr vredcsortratics. dt zogcnaamdc Con1mi~!ooie van JJ. ondern«ml. zwijj!l 1mk I!Cheel over dele kwe•tic. In de laalsle veNie van de d.sbctrerrcnde richtlijncn. die alwetr uti 1977 d<~lecrl. is da.,mvcr nict~ te "'indco.
93
Blijft over de mogelijkheid dal uit de VN-praktijk mee:r valt af le leitlen. wellichl zelfs enige gewoontc· rcchtelijke rcgel in het kader van een intemalionale orl!lnisatir. AI snel word! dan duidelijk dat nnk die praktijk per vredesoperatie. van UNEF 'I'. in(!esreld in 1956 n.a.v. de Suezcrisis. tot en met hedu. nau· welijks tot formt!l~ re~tlin!, vooraf hteft ~leid. De eni11r forme!(, regtlinB. isechtereen belangrijke bepa· lin(!. die hij UNEF 'I' en UNFICYP. de vrede•macht op Cyprus J!%4). is neer8elr11d in de zngcnaamdt 'participation agreements' die per briefwisseUng met de trorpenleverende Ianden werdtn t~osloten. Artikel S zegt dal het national• contin(l.enl nitl znnder 'adequate prior notification'zal worden tcrul!Betmk· 'len. opdat de yredrsmacht haar taken zal kunnen blijven vcrvullen. We vindcn ern 'adequate rrim notificatton~bedin' overi~ens ook weer terull in de 'participation •t~r""m~nt5 met de troepenlcverende Ianden. waaronder Nederland. die in 1911~ door dt directtur-generaal "'" dt MFO. de muttinationale vrcde~macht .tn de Sinal. werdf!'n ge~lutcn. Oil lijkt aan lc tonen dat dete htp•linf! no~ allijd stilzwijgcnd en gewoontcrechlelijk m.h.t. VN-vredesmachten geldl (na UNFICYP werden er ~en ·participation agreements' meer ge-loten ). aan~ezi~n de MFO als allcrnatievr vredesmacht naar VN-voorbeeld werd opgnel. Oorspronkelijk schijnt Hammarskjold in zijn brief het woord '(onsuhation' Lp.v. 'notification· tc hch~ hen willen ztllen. maar dal siUitte dcstijd• l>ij "'""' mi~t troepenleverendc Ianden op crn"igc bedenkinl!
hctrcft. rcj!erinj!cn he«luitcn In! ferUJ!Ittkkinf! van hun natlum1le continl!ent en ~tel· len dr ,c~.·rctari'·~Cnt.•r;ml ..,an hun \10(\rrtemt>n in
kenni•. Siods UNI!F ·n·. dat wenl in~tstcl
Ec!n van de centmlc d.ac:l-.tl~lhnJ!t'n "an ltl"l Nl•tlt-rlandse t'tuitenl:~nd~ ~lcld is de nmft•r'\trunin~ \·;m de internolliunille n.·l'"hi\Hrtlc. In (lc fi rnndwt"l ~' nu\:
in de nieuwe Wl'!lie ten hcpalin, blljve11•11an (arll• ktlllll) die de R11Frin1 opdranJI de ontwikk111in1 van de int~rnational~ r«ht!mrde teo hnordel'lln. Nl/der· land hurt de VN nltijd alsecon helan1rijk instrument bij de -zenlijking van deze docolslt'llill8 be!!dlouwd. De ro•itieve helanptellinl""" Nederland VtiOI' VN·vrt'desoperaties is een ..., element in het builenlands heleid. Hiervon Ftui" het in I '163 geda· ne en in 196S ui!Jebt~~ide annbod aan de VN voor die operaties militaire eenheden besc:hiltbaar te houden, en ook kan in dit verband hel Nederlalldslllidmaalschap van de Speciale VN..Commis•ie inzab vre· dl/'loperatieo worden genoemd (de 'Commksie van 33'). Met de 'earmarking' van eenheden in de jaren 'fill behoorde Nederland 101 de wcinige Ianden die rea· geerden op een de•hetreffend vermek van de s«rt'· taris-Jenetanl van de VN. De VN wilden ttraatt over een ·pe-keepintt pout' be~ikken van Ianden waarop een beroep kon worden ~11daan. Oe Scandina,i!!Che Ianden riepen zelr• een 'Nordic Standby Force' in hct Ieven. in -lk verband hun bijdragen W
wc-cs rr n.a. op dat de mariniers cen
elitecor~
vormden met ecn ceuwenlan~e traditie en dcel uit· maakten van de interna!ionale pnlitiemacht die door de Volkenhund in dr jaren 'JO t.h.v. de vnlk!l.•tcm· mintt in hct Saart~ehicd wert! inttcttt. De achtert~mnd voo dit aanhod wa< dat hct Nederland"' venrek uit Nieuw·Guinca het m
Fll durt'n. nleer Nederland in dr ttel~~enheid werd ~t~teld troepen 111 leveren voor een VN·vrtdt•· mach! op ba
liNIFit In december 19711 wrrd Nederland ~pnl" dn•lf hel VN-~cretariailt over t.lc hijdra~e van C't'n
rnntscrfn·
fanteri~bataljon aan lJNIFll. de VN·vredcsmacht in Zuiti-Lih;mon. l)c redtn wa~ d:1t Iran tijn contin· gent zou tcruj!!rekken uitliNIFIL v;mwc~e de inter·
ne roliriek:e ,.ituatic van dott land ""' t.lc \'31 van de
•iah. en Frankrijk zijn hij<.lra~ on~C\'eer m
tal inn h~ru@:ttcUokk.cn. Ecn hiikomt.~nd :u~umrnt wac; reo ttk('rc matr vnn onf!cduld hij de- Fr:m~l·n over hct t('mpt:t wa4tr1n UN1Fil ~urcc~vnt WiiS ~cwrellit in hct ui1vncrcn """ haar m;tntfaat. 1c we ten hcc hc~td vom het lih;tncsc ~7aJl. Ncderhmd tun de l")'iilic van Fmnkrijk rntt\.•tcn 'wernt:mt·n met ccn p;mtst.•rin· fanlcriehataljnn. alot IC~?CI1Wi\.'hf tt.·~cn lie duor h.md
Soltfk~ without l'ltrtnir., rrrrtomiJ: tltr l!ttilttl Natum~ Jor p.·t~r·rkc·••t;m,_, W;1!'hin,:tnt1. 0 ( ·.
(Jl L L Faltian,
t•7t. ~"- IJI>.
(~)G.
Vilalha. 'le:\ cat,quC"< hh:'UCi. lt~ swuvdk ftlm:tiHn
P.'"' lc" ;tfmt!-t."it nafiHnak,_., •. Cahil"l"f Jt ltl l'rmdttllml 1'01'" I~\ tltmfr-f ,It' t/~frnu liUflmw/l'. Ntl. ft, 1q11. hb .1.J . .l';
.......__________
JIISieunde milities nn Haddad, in VN-jai)On de zosenaamde De Facto Forces:' llchalve Nederland waren overigens oolt de I'IIJt• ringen van Denemarken en Belgii! benaderd. Oe Ocense regerins besloot op dit verzoek niet in te gun. omdal Oenemarken rt'eds een bijdrage aan VN-vredesoperaties leverde in de vorm van een half l>ataljon op Cyprus. Oe llelgische retterinssaf even· min aan het verzoek gevolg: bet op daltijdstipdemis· sionaire kabinet meende een dergelijke bo:stissing niette kunnen nemen. De Nederlandse regerin1 had zich in het verleden wei eens teleurgesteld getoond dat er tte•n gebruik werd gemaakt van haar bereid· heid !roepen ter beschiUing te stellen (het Jl«11dbyaanbod). Oat dit verzoek nu wei werd gedaan, was onder meer het gevolg van het fei! dat de traditionele troepenleverancicr.. - de Scandinavische Ianden. lerland en Canada- moeilijk nog meer troepen kon· den opbrengen dan zij reeds in libanon en bijv. ook in Cyprus hadden ingezet. Nadal se~retaris-generaal Waldheim de posilieve Nederlandse reactie op zijn poising had ontvantten. consulteerde hij de leden van de Veiligheidnaad en libanon over de aanvaardbaarheid van Nederlandse deelmeming aan UNIFIL, alvorens in een later stadi· um een officieel vcnoek tot de regering te richten. Nederland hehoefde daarom zelf geen stappen te ondernemen. Wei had de minister van Buitenland'IC Zaken tijdens ecn ontmoeting in december 197R in Brus.<el met zijn lsraehsche ambtgenoot kunncn vaststellen dat deze positi~f tegenover Nederland"' deelneming stond. Syrie. sinds 1976 nam~ns de Ara· bische liga in libanon aanwezig als 'deterrence force' voor de handhaving van de veiligheid van het land. had in Oama<cus en via zijn ambassadeur in Den flaag rechtstrceks Iaten we!en dat hel eveneens Nederland<e deelneming op prijszou s!ellen, Op 12 januari 1979 nam de Minislerraad hel princi· pebesluit aan UNIFIL d~el te n~men. en op 15 fehruari 1979, nada! er in he! parlement tot tweemaal t~ ov~r was gedehatteerd. wcrd aan de sec:r~taris· (l.t'ntraol van de VN in cen nota positief np zijn intus!len ontvangen offi
en defensiebeleid als verwoord in het re~~ernkkoord en de resering•verklaring. niel le moc:ttn schuwen. Daarnaast Wll$ mede overwllgen dal kter op keer dr Wllnselijkheid was ui!ge•proken van een a
Eind 1979 nam de Mini5terraad h~! principebesluit de tcrmijn van de Nederlandse deelnemin~ te dt><en aansl11it•n op die van het mandaal van UNIFIL. dat annvanktlijk telkenlli mel ec:n hair jaotr zou "-'Orden \trlengd. Bij die t~clegenheid vrrklaardeo de mini<· lets van Buitenland~t Z;•ken en van llden~>ie tegen· over dt Twe.r-dc Kamt'r dal dr ta~t van vredesopera· tin in het :tlgemeen dnor aile leden van de VN diende le wonkn gedragen. De regerintt O
en.
Oe termijn die de re~erinJ! in gedarhlen had. hlcek vie-r jaar te zijn. d.w.l. tot mnarr 19~.l In ,.:!C'Val v•m niet~voortzeuin~ "Van de: declnemin!( ai'" UNIFft had Nederland de m-nrtlc opdracht pa~~entlc vcrvanging te zoeken. maar c.Jic wa~ nielln ~t'!moikkclijk tc vinden. aldu~ de minl~tcr v;m Defe-n~ie tijden' ern mnndding overlc:~t met de va~te Cummi~!i.it."'\ vour Buitenland\t Zaken en voor Dden!iie in dct•c,-mhcr I'IRI. I let i' duidelijk dar de re~cring ervan llllf!in~ dal de UNIFIL-t:~ak geruimo tijd mne'l ''"'""-'" vervuld. De besluiten om de NederlantJ,c hijdr:ogc aan lJNlFIL voort te tttlc-n WC'nlcn ldkcn:o. \!c.·nomcn na (J) A. Verrier, lnlf'""''umal proa•lt.(f'f'i"lt· lllfllt'tl Nruwn,t fnrct.f In 4 tmubl~d "'·arid. r~nguin RtW'Ik~. IQMI, hlt. t-Il
.
overlea met de pnoemde ¥Idle Conunluies. In de ftrondttrstellina dat de Veilisheidsrud positief zoo bnlil!!en over mandaatwrlenginJ. Spocif~eke over· we~naen die daarbij YOOral <>p~eld dttden. waren van tweefrlei aard. Enenijds werd aeweun op de onmisbare functic van UNIFIL voor dttllabiliseriq van de situatie in het Midden-Oosten. Durbij werd wei uit,egaan van een situatie wurin UNIFIL in staat zoo zijn hoar mandaat ook werkelijk te vervul· len. Andttnijds en in verband daannee werd van Nederlandse zijde kennelijk sdlerp ,elet op wat de overi,e troepenleverende londen dedttn. Deze waren met Nedttrland unaniem van oordeel ,ezamenlijk te ~ten blij..en optreden ter ondenteunins van dtt secretari...aeneraal van de VN in zijn pogingen UNl· Fll haar taken effecticver te Iaten vervullen. Hoc· zeer de donorlandttn daarbij samenwerkten. mose blijken uit de l<'mcensdlappelijke ministeriele bii· eenkom•t die leidde tot he! communiqu~ van Dublin d.d. 2 mci 1980! Die onpbruikelijke •tap. op len initialief. duidde op de moeilijke situolie waarin UNIFIL tocn al wa• ko-n te verkeren. Daarbij wa• ook de veilitheid van he! pen;oneel van UNIFIL een punt van Jro!C zorg als 1e•ol11 van het optreden van de Haddad·mililiu en andere gewapende elcmenten (PLO). In die tijd trok aileen Nepal zich uit UNJFIL terug. maar dat wa• tijdelijk en hield waanchijnlijk \
Toen Ned"land aan UNIFll ging deelnemcn. wer· den van regerinii'Ziidc enkele algemene uitspraken gedaan !e(!tll
tesen aile ...,..achtingen in. toch gebeuren. dan rou de regering haar wensen en inzichten aan de !Ccreta· ris-gcneraalen.zo nndil. aan de Veiligheid.raad, die UNIFIL had ingesteld. kenbaar maken. In nood11e· nl stond de regerinp; de weg open om de. vrijwillis be"'hikbaar gestelde. Nedttrland>e bijdrage terug te trek ken. zonder toestemming van welk land of oraaan ook. Zutke autonome terugtrekkingen waren seen novum in dtt geschied~nis van VN-vredes· machten. In een later stadium. toen de ·proeftijd' die tot de eente. particle terugtrekking van het Nederland.e contingent zou leiden. al aan de orde was. schreven de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defen· sie aan de Tweede Kamer dat nationale rontingenlen in hegin11e! te allen tijde kunnen worden teruuetrok· ken' Wtl moct de secrttaris·generaal tijdig op de hoogte worden 1esteld ('adequate prior notification') van het voorne-n tot terugttekking. zndat zo nodig in de lacune kan worden voorzien. Tot zover was het regering~~tandpunt gehnl in overeenstemrning met de VN·praktijk. waaraan htt ook rdereert. Hi
( ..) JoarlkHA Mini.urrit wm Buitrnfamltl' Zakrn 191CJ-IfiM,,
bit.
7~8· 778.
{$) VJI. mijn bijdroJe In Milirnir R<eh!rlij4 Tijdschrift van ftbtuari t'hC2: 'Ovrr de rmlpe'Ujkfltid tntleru,.trckkinR vao
hct Nederland"' UNIFIL-hatoljnn uit lihanun·. hlz. 45.
0., Nederland~• tr~pen nu zouden in lihaoon kunnen hlijven a zolang zij hun taken hehoorlijk kondrn vervullcn; I> zolang et pen open oorlog zou uitbreken in her phied; r zolanl! dtt agr..sie zkh niet speciaal ginp. richten op de VN·troepen; end zolang de VN en bet Nederland.. detachcment het ver!rou· wen hadden van de ttctrokken part*n in het ron· nict. Oe minister van Buitenlandse Z.1kcn beaamde daarop zich in grote trekken in dcze punten te kunnen vinden. Oil werd nug een• bevestigd tijdens ern parlementair debat in '"Jllember l
••rwee•
van natlonale rontiqenten uit VN-vrcdc•machten. De statenpraktijk is zeer ruim bemetrn. maar zijn de rcdenen die voor terup;trekkin~ kunnen worden :tanpvoerd. in feite onbegren-.1? De Nederlandse rep· ring lijkt die laat2 Jid 3. Gmndwet.zijnde het voorhehoud van t.eeindiging van de overeen)(om~t hij unthouding vandegocdkeuring. omdat t
voorhehoud ull'likel 62.1id 3. Grondftt te,enover de dirmeur-senerul van de MFO te maken. Oat had oak voor de hand ~~elegen. omdat Nederland eerder in EPS-verband te kennen had ,_,geven •af· hankelijk van de constitutionele procedure'. d."' .z. behoudem parlementairc pdkeurins. te •illen deelnemen aan de MFO.
tn 19112 .... lsrlfl Libanon binnensevallen. en in maan 19113 liep de termijn van vier jaar af ..aarvoor de Nederlan
Ten sltJtle werd ttJt een !<0<»1 ·proeftijd" heslotrn: teru~rckkinl£ na afloop van de volgcnde mandaats-
periode behoudens l!'eheel nieu~ om•tandigheden in Libanon. Dit slandpunl werd door de Ncderlandse permanenle vetteJenwoordi~ter ook in de Vciligbeid.raad bekend ~temaakt. Drie maanden later dcelden de beide mini<~er; he! park-ment mee dal de omstant.lighetlen in Zuid-Lihanon niet in die mute waren gewijzigd dal een meet bevredigcnd mandaal voor UNlFIL "I' korte tcrmljn te verwachten was. Andctzijds hadden zich de algelopen weken in Ubanon dermate ingrijpende ont· wikkelinJen voorgedaan. dat ecn volledisc teruglrekking van het Nederland"' UNIFIL-detachemenl onder de heer.;ende omstanditthed
intemationale vrede en .,.iligheid. en waarvan de niet·permanente leden worden gekozen melle snien hun bijdrage daaraan: in detweede plaats de destabi· lisatie die bet gevolg zou zijn van he! venrek van de cruciale Nederlandse bijdrage (een arpment dat destijds mede een rol had Jl!speeld om Frankrijk te vervanscn); "" ten slott• de politiek" druk die op Nederland was uitgeoefend om te blijven deelnemen. waaruit hot grote vertrouwen sprat dat de VN, het gastland en de Ianden in de reaio Slelden in het Nederlan
De eerste stap wasg,.zet. en twee jaar later. in 198S. zou cr tach een de(initief einde komen aan de Nederlandse deelneming aan UNIFIL. De Nederlandse rcgering nam in maart 1985 in New York her iniliatiel tot een gemeenschappclijke SlellinJOame van de troepenlcverende Ianden. die werd aangeboden aan de secretaris-generaal "n aan de vootziuer van de Veiligbeidsraad. Net als destijds in Dublin in 1980 waren de onuilvoerbaarheid van het mandaat en de onveiligheid. van bet perooneel de aanleiding. Als JeVOig van de inval van Israel waren in de afaelopen jaren vrijwel uitsluitend humanilaire tak"n vervuld t.b.v. de plaatselijke bevolking. In hun verklarlng uillen de troepenleverende Ianden de wens dat Israel en Libanon overeenstemming zouden bereik"n over de r<>l van UNIFIL en dal UNIFIL in staat zou worden JCS!eld zich in ien ononderbroken operatiesebied lot aan de international• grcns te ontplooien. Vervol,.ens moest de Nederlandse regerina echter constateren dat lsra~l in Zuid-Ubanon een veilig· heidszone wilde aanhoud""· in ieder seval in de vroegere Haddad-enclave. In deze zone opereerden nu het door Israel gesteunde Zuid·libanese Leger (SLA) van g<'neraal Lahad en lohle milities. In die situatiozou UNIFIL minder te maken krijgen met de dreiging van PLO-infiltraties. zoals dat v60r de lsra~lische invasie in 1982 het geval was. maar eerder met wrijvingrn en incidenten tuMf'n eenheden van de sjiilische AMAL-beweging -cnerzijds en de SLA en lokale militi<> anderzijds. Dat was voor UNIFIL niet tonder rt.ico's. Mochtl.'n de ontwikkelinJen '"'"• leiden dat he! UNIFIL's eersle zorg zou worden do veiligheid van de eigen oenbeden te hewarrn. dan zou de vraa8 onder O(lt"n moeten ~nrdcn gezit-n~ aldus de regering legenover de Tweede Kamer in juni 1'1145. of voor UNIFIL nog wei de minimale voorwaarden aanwt>zig waren om te kunen funclio-
I! XI
neren. Meer in bet tlsemeen kon men zicb dan ook tfvrascn.zo wetd daaraan !oegevoegd. of het ideaal van vredeshandhaving door de VN op d"n duur &~:diend zou zljn mel voonzettmg van een operati" die niel aan haardoel kon beantwoorden. De recente ontwikkelingen rond UNIFil duidden "crop dal een voortzetting van UNIFIL na afloop van de lopende maandaatsperiode in nklober 19115 nietlanger zinvol en verantwoord ..... tenzij alsnog een aanmerkelijke verbetering in de silualie in Zuid-Libanon zou optreden. De rc1erins was. bij monde van de ministers van Buitenlan
feite niet ~rden pt'Oftlroleerd door de reatrlllllftn het 11slland. 'Buffer forces' stun in het alatmeen veeI minder bloot aan deze risico 's en llunnen m-· al in beuekkelijte rust opereren (men lie de beide UNEF's en UNOOF op de Golanttoosvlakte). Onuitvoerbaarbeid van bet mandut had in 1983 al atleid tot een 'proeftijd' en vervolpns sedeeltelijke reductie van de UNIFil-bijdra1e ftn Nederland. van bataljon tot compapie. Nu was daar ook 1101 eens ah fa
Slolbtsdlouwtnr; pti"'JJfttltf .._. Nedmand • pHC.,_kH~Wr?
De verwachtinaen waren hooJFSPSnnen toen Ne· derland aan UN IFit gins deelnemen. Het nationale contingent heeft het ook altijd voortrdfelijk pdaan. tot srote voldoening van bet VN-Secretariaat in de pe"oon van Brian Urquhart. Nederland vervulde lange tijd een skutelrol in UNIFil. er is veel ~· will gekweekt onder de plaatselijke bevolking. ook door bet vervullen van humanitaire taken. en er zijn door vele lichtingen nuttige militaire ervarinpn opgedaan onder moeilijke omstandigheden. Nederland kreeg eindelijk gedurende tangere tijd de kans te Iaten zien dat bet zich ook op dit 8ebied metterdaad wil inzetten voor de VN-doebtellinpn. Ten stone aal de onuitvoerbaarheid van bet UNiflt·mandaat. dal van het bettin al aan een punt >an srote zorg was 8"wtest (zie Dublin 19!!0). echter de doorslag om zich teruate trek ken.' Helau gebeurde dat jui•t op een tijd51ip dat de VN veertig jaar bestonden. op de dag af. In de jaren 111!13-111114 was ons land nog lid seweest van de VeiliJlheidsraad. maar die veranl· woordelijkheid was nu weuevallen. Behalve bet tijdstip van terugtrekking lijkt bet eindaanbod van een vi jftiental marechaussees als ·symholische bijdratte' weinig ll"lukkig. De Neder· landse bijdrage (een romragnie) was al sinds 1983 bijna symbolisch. nos ~lechts een 'politick belangt·ij· ke' bijdrage. De aanweziJlbeid van UNIFit als zo. danig symbolioeerde ten stone trouwens niet veel meer dan de wil van de internationale Fmeenschap de internationale vrede en veiligheid te berstelkn. En toch is dat voor de overill" troepenleverende Ianden kennelijk voldoende reden geweesl om te Mi jven dcelnemen. al verkeerden ze niet aile op even gevaarlijke !okaties als het Nederlandse continll"nl. Nederland rrok zich dis enige nu terug. en andt-ren (Nepal en Fiji) mo•"ten zijn taken. hoe beperkt oo~. overnemen. Oil deed alhrcuk nan de solidariteit~,•· dachte. Er l>cstond ook weinitt waardering vom hij UNIFIL.' De troepenleverende Ianden zijn juisi in
UNIFilals eenbeid OP8"treden (lie bebalve Duhlin 1\1!!0 ook New York 1\IRS). Daarom vall een soli<· tisch optt!!den. een · Alleingang' door Nedt:rland. It: betreuren. In de bep.inperiode van de Nederlandse deelnemins werd immers al sterk de nadruk gelegd op de afstemmint van het beleid inzake voortzetting van de deelneming op dat van de overige troepenle· verende Ianden. Was het niet mogelijk pees! het feed iels te verzacbten door een 'transfer' van de Nederlandse cenbeid aan te bieden naar UNFICYP of UNOOF om daar de taken •an andere Ianden te verlichten? UN fHoak~~ping kent cen hele traditie van zulke overbren~ingen wanneer het erom ging een nieuwe vredesmacht van de grond te krijgen. van UNEF ·f' tot en met UNIFIL. Terugkijkend is bet semakkelijk praten. maar het zou waarscbijnlijk verstandigrr zijn geweest indien het rontin,enl eenvoudig na de voorgenomen vier jaar was teruggetrokken. Vooral indien er naar ge· streefd was om een vervangend land achter de hand te hebben.zoals dat hij de dnlneming aan de MFO is gebeurd. waar al meteeneen ander Europees land(in EPS..vetband'') voor anos.~ing na aOoop van de twee jaar-termijn werd getocht (intussen werd de Nederlandse deelneming opnieuw met twee jaar tot 1986 verlenjd). Natuurlijk zou dat strevt'n nieteenvoudig zijn serealioeerd. want UN!Fil is geen ·buffer for· cc. zoals de MFO. maar veeleer ecn ·taw and order force·. Niei·Voortgezelle deelneming na vier jaar in combinatie mel de betalingsachterstand van de VN aan Nt:derland voor de vergoeding van kosten (me· dio 1981 bedroeg de schuld f 61.5 miljoen) zouden zuiver ttthnische 'ronden voor terugtrekking zijn ll""'tesl in plaats van de meer politieke redenen die in 19115 werden nangevoerd. De Ianden die zich tnt dusverre om diverse rede· n~n. aldan ni~tlijdelijk en gebeel of gcdccltclijk. uit lJNIFil hebben teruJ8etrokkcn behuren ~<en van aile tot de traditioncle ·peacekeeping nations·. Frankrijk deed als permanent lid van de Veiligbeids· raad voor het ee"t mee aan een VN·vredesmacht. Hetland bezit van oudsher ..,n bijzonderc band met Libanon en was daarum voor het gastland aanvaard· baar. In principe moe! ervan uill!e~aan worden dal dit Franoe optreden slechl\ voor ~en kcer is g<wee>l. gezien bet begin~l van de uitsluiting dcr permanente
Veili[lheidsraadleden van de deelnrminll aan VN· vredesmachten. dat waarsc:hijnlijk no8 wei onver· kott geld!. De overij1.c l11nden die zich 1..-ru~ttmkken waren: Iran. Nepal. Nigeria en S...negal. dee!s Onl binnen!and•·pnlitieke redenen. deels om financifle redtnen. voor zover te achlerhalen vall. ffet zijn ontwikkclin~slanden. en ze l>chnren nietlot de vaste kern van p~t1crkrrpr171. Gehleven zijn o.a. Finland, lerland. Noorwe~en en Zweden. die l>chnren lot de l<tp.cnaamd< 'Core Grnup'' van Ianden die vaak ~
(7)1ntijnm•rnoirnV~rhtr:>·rof1hHI<>""· bl>. IRQ)n....,mt Kun Wakfhelm. oud~cre:tarito-~ncraal van de VN. hcd an«rt (Eronden: •to pacify ~wwtn~ d••mcs1k HrJMlSilinn uver the ca!uaflif's and \lVCf cmhmil~n1 witb th( hradi~·~ (R) K. Skj•t.~ack. M. II. Nc-.. ·The predkom
Ovcrigcn!t 1al Nederland in de tuckumst in hcgin~ sel een mindcr ,uho;tantiele hiJdr:rge t.h.v. VN-vre· de~tperalic~ he,chikhaar tmutkn. In I'JKU advister· de de Ad..,i.:*
terid>ataljon i.p.v. bet bestaunde Nederland.e aanbod uil de jaren '1\0 (in 1'179 '"'Jmaal< tegcnover de VN bevestif.d). De Raad meende dat de ~eld
knrl~1ondt~e
tcrheschtkkin~o;.tclling.
d.w.z. aileen voor t.lc e-cr .. te. 'emcrtzl·ncy' -period.!.
Ill! J Rikbyr. Jlot llu·o,..~, tmd f1tllt'tin· of l'~ttrr44't'('W.l' l.nntkn. I•»W. ltli. I'lL (Ill! liN !:h>< i\IJI/S~ rc•p. SII7N<~
(U) I_
De mee~1c VN·vrcdc\machten rijn immers ln de prakliJk j;ncnl:tng nperaliflncel F•"lcven. !lij de ver· mimlcring van hct Nedcrlandse a