BESTUUR. Reacties op Wibautlezing. Dualisme is geen succes Jan-Jaap over partijleiderschap. Sport in de schijnwerper Opmerkelijke initiatieven

LOKAAL BESTUUR

Jaargang 32 nummer 7/8

Juli/augustus 2008

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Reacties op Wibautlezing Sport in de schijnwerper Opmerkelijke initiatieven

Integratie buiten de Randstad Venray zet in op participatie

Burgemeesters in Haarlem Verslag en fotoreportage

Kaaskoppen In New York Een levendige PvdA-afdeling

Dualisme is geen succes Jan-Jaap over partijleiderschap

Foto Robert van Willigenburg/WFA

clmn

Rutger Castricum van GeenStijl vuurt vragen af op Ella Vogelaar.

Ouderwets leiderschap Jan-Jaap van den Berg secretaris CLB



Zeker, het is momenteel geen saaie bedoeling in de PvdA. Affaires, uitglijers en onhandigheden rijgen zich aaneen, en er zijn weinig opiniepagina’s waar geen doorwrocht stuk staat afgedrukt van een of andere partijprominent die schrijft hoe het verder moet met de sociaal-democratie. Nu is discussiëren over politiek een van mijn hobby’s. Mede daarom werd ik lid van een politieke partij. Maar zelfs ik begin de voortdurende onenigheid binnen onze PvdA zo langzamerhand zat te worden. Wat er hapert aan de PvdA, dat weten we allemaal al wel. Ook is het duidelijk welke richtingen we in zouden kunnen slaan. Oplossingen genoeg. Nu moet er maar eens gekozen worden. Door de leiding van onze partij. Dus door Mariëtte Hamer, Lilianne Ploumen en vooral natuurlijk door Wouter Bos. Iedereen tevreden houden gaat niet langer werken, dat bestendigt slechts het bleke profiel van de PvdA. Het is zaak dat vooral Wouter Bos nu krachtdadig leiderschap toont en knopen gaat doorhakken. Tot nu toe was Wouter Bos vooral een faciliterende, discussiërende en zoekende leider met oog voor ieders inbreng. Het laatste jaar had hij het vooral druk met zijn sleutelpositie als minister van Financiën. En natuurlijk, het helpt als Bos en onze andere bewindslieden een succes maken van dit kabinet en daarin een herkenbaar rood beleid voeren. Maar alleen daarmee zijn we er nog niet. De interne verdeeldheid binnen de partij zit dieper, de discussie over de koers is fundamenteler. Voor Wouter Bos is daarom de tijd voorbij om vanaf de zijlijn het debat binnen de partij gade te slaan. Nu moet hij het strijdperk betreden en afkondigen welke kant het op zal gaan.

Dat impliceert dat hij tevens duidelijk maakt waar de PvdA het wat hem betreft niet mee eens is. Wat mij betreft verklaart hij bepaalde standpunten maar gewoon buiten de orde. Wellicht is het daarbij ook nodig om sommige leidende partijgenoten op hun nummer te zetten of wellicht zelfs de wacht aan te zeggen. Niet leuk wellicht, en niet zonder risico’s, maar wel nodig. Tot nog toe was Wouter Bos een moderne - wellicht zelfs post-moderne - ‘open’ partijleider. Maar het laatste jaar heeft het teveel aan centrale regie ontbroken. Dat leidde tot onduidelijkheid en verdeeldheid. Dat kan zo niet langer. Als Wouter Bos te lang wacht, breidt de interne anarchie zich als een veenbrand uit en kan het partijleiderschap hem wel eens ontglippen. Natuurlijk, ik weet best dat de PvdA per definitie een lastig te besturen partij is, vol betweterige en respectloze types die leiderschap maar een vies woord vinden. Het gestaalde partijkader zette zelfs Joop den Uyl voortdurend de voet dwars, al wordt hij twintig jaar na zijn dood opeens wel bewierookt. Maar wat mij betreft gaat Wouter Bos nu eens een tijdje optreden als een ouderwetse partijleider uit de tijd van de verzuiling, als een Barend Biesheuvel bijvoorbeeld. Zet de partij maar eens voor het blok, spreek maar eens een veto uit, word maar eens boos.

clfn LOKAAL BESTUUR

omslagfoto PvdA Rotterdam wil jeugd in beweging krijgen

Jaargang 32 nummer 7/8

Juli/augustus 2008

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Reacties op Wibautlezing Sport in de schijnwerper Opmerkelijke initiatieven

Integratie buiten de Randstad Venray zet in op participatie

Burgemeesters in Haarlem Verslag en fotoreportage

Kaaskoppen In New York Een levendige PvdA-afdeling

Dualisme is geen succes Jan-Jaap over partijleiderschap

Foto Nationale Beeldbank

LOKAAL BESTUUR Maandblad over gemeente- en provinciepolitiek van de PvdA. ­Verschijnt tien keer per jaar. Lokaal Bestuur is een voortzetting van De Gemeente, opgericht in 1907 door F.M. Wibaut en P.L. Tak. UITGAVE Centrum voor Lokaal Bestuur van de Wiardi Beckman Stichting, Postbus 1310, 1000 BH-Amsterdam. ISSN: 0167-0980 32e jaargang no. 7/8 Overname van artikelen, delen daaruit of illustraties alleen na voorafgaande toestemming. REDACTIE Hans Alberse (voorzitter), Jan-Jaap van den Berg, Yasemin Cegerek, Pierre Heijnen, Iris Meerts, Nico Portegijs, Kim Putters, Richard Scalzo, Nicole Teeuwen, Lobke Zandstra. De redactie werkt op basis van een redactiestatuut.

Sport in Rotterdam

4 6

BASISLAY-OUT Stan Wagter, Amsterdam VORMGEVING Jos B. Koene, Amsterdam MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Jan-Jaap van den Berg (column), Harriet van Domselaar, Cathrijn Haubrich (Afgevaardigde), Pierre Heijnen (Onderweg), Mathilde de Jong (dagboek), Henk Klaver (De Estafette), Jos Kuijs (Lokale kwesties), Ton Langenhuyzen (2e Kamer), Helbertijn Luijt (dagboek), Mohammed Mohandis (dagboek), Bert Otten, Kim Putters (Onderweg), Rob de Rooij (EU-lokaal), Jessica Schipper (Persoonlijk), Jurjen Sietsema, Hans Spigt, Stijn Verbruggen (dagboek), Kirsten Verdel PRODUCTIE EN DRUK Thieme Media Center, Rotterdam ABONNEMENTEN Gratis voor leden van het Centrum voor Lokaal Bestuur. Voor niet-leden € 20,- per jaargang. Losse nummers (€ 3,50 inclusief ­verzendkosten) zijn te bestellen bij de PvdA, telefoon 0900-9553. ADVERTENTIES Tarieven en opgave: Recent (Joop Slor), Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam, tel. 020 3308998 INTERNET Lokaal Bestuur is ook te raadplegen op Internet: http://www.lokaalbestuur.nl KOPIJ Reacties en bijdragen naar: [email protected]

Participatie in Venray

Burgemeesters in Haarlem

8 11

EINDREDACTIE Jan de Roos SECRETARIAAT Jessica Schipper Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam Telefoon: 0900-9553 E-mail: [email protected]

Integreren buiten de Randstad

Berichten uit een levendige PvdA-afdeling

18

Twee wethouders reageren op Kalma

Achterkant

Een verslag en een fotoreportage

Kaaskoppen in New York

Stelling van de Maand

15

Opmerkelijke initiatieven

Dualisme brengt politiek niet dichter bij burger

Reacties op Wibautlezing

Partij van de Arbeid

24 2 afgevaardigde Cathrijn Haubrich 10 2  KAMER Verloedering 16 initiatief van de maand Haagse bomen 16 LOKALE KWESTIES Decentralisatie 17 BOEK­BESPREKING Het verhaal van de stad 17 de estafette De PvdA in Drenthe 20 EU-LOKAAL Rotterdam 20 DILEMMA Vogelgriep 21 dag­boeken van jonge raadsleden 22 onderweg Als het water komt 23  JAn-JAap over partijleiderschap DE

‘Het drijft op vrijwilligerswerk’

In Venray is mee het codewoord Foto’s Harriët van Domselaar

Wethouder Elly van Dijck, tevens voorzitter van het Moedercentrum

As het over integratie gaat, gaat het bijna altijd over de Randstad. Wat er daarbuiten gebeurt om mensen bij elkaar te brengen, blijft nog te vaak verborgen. Terwijl er, zoals in Venray, opmerkelijke initiatieven worden genomen, die heel goed blijken te werken. Harriët van Domselaar reisde voor Lokaal Bestuur vanuit Callantsoog naar Venray en zag hoe daar integratie wordt omgezet in participatie.

Harriët van Domselaar Freelance journaliste



In het Moedercentrum leren cursisten veel over elkaars culturen

Heerlijk om weer een die echte PvdA-drijfveer te mogen ervaren. De langdurende treinreis loonde de moeite want mijn bezoek aan Venray zal ik niet licht vergeten. Mede dankzij Elly van Dijck, Mathieu Emonts en Samad Houbban en hun initiatieven. Bij het station word ik opgehaald door de kersverse PvdA-wethouder Elly van Dijck, die me als voorzitster van het Moedercentrum Eva meteen verrast met een brok enthousiasme. De manier waarop ze over ‘haar’ centrum spreekt, belooft veel. In de auto geeft Elly een korte terugblik op het ontstaan, nu bijna twee jaar geleden. ‘We wisten dat het pand vrij kwam en dat het in particuliere handen zou blijven. De initiatiefgroep, bestaande uit vrouwen met diverse achtergronden, dook er meteen op omdat het qua ruimte en bereikbaarheid prachtig binnen de plannen paste om tot één centrale inlooplocatie te komen.’ Vrijwilligerswerk De positieve verhalen uit de praktijk bevestigen dat de beslissing van de gemeenteraad een juiste was. Elly: ‘Er komt gemeentesubsidie voor huur en vaste woonlasten en de betaling van de coördinator van welzijnsstichting Synthese. Maar verder is alles gebaseerd op vrijwilligerswerk. Voor speciale activiteiten betaalt iedere deelneemster een kleine bijdrage. We krijgen ook veel soms gratis, soms met forse kortingen - van sponsors. Variërend van naaimachines tot koekjes.’ Lachend voegt ze er aan toe: ‘Met de hele PvdA-groep hebben we op 1 mei de tuin opgeknapt. Dat was nog eens wat je noemt een echte dag van de arbeid.’

Eenmaal binnen bij het pand aan de Paterslaan krijgt het inleidende verhaal van Elly een vrolijk vervolg. Ze wordt van alle kanten gefeliciteerd met haar pas verworven wethouderschap (Elly volgt Hassan Najja op) en tegelijk uiten de vrouwen hun ongerustheid met ‘je laat ons toch niet in de steek?’ Helaas moet gezegd worden dat Elly geen voorzitter kan blijven, maar voor een goede opvolgster zal zorgen. ‘Maar ik blijf jullie trouw hoor.’ Nederlands Terwijl de koffie, thee en koek ter tafel komen, hoor ik verhalen over wat hier allemaal gebeurt. In het Nederlands, want dát is de voertaal in dit centrum. De ontspannen sfeer in het huis is voelbaar. ‘We snappen nog niet altijd elkaars grapjes, maar dat is eigenlijk ook wel weer grappig,’ zegt een jonge vrouw die in China is geboren. Haar dochtertje speelt in de kinderkamer. Elly: ‘Er wordt ook opvoedingsondersteuning gegeven. En uitleg over hoe ons onderwijssysteem in elkaar zit. Wat ik nog wil melden is dat ook veel vrijwilligsters houvast en structuur vinden dankzij hun contacten met vrouwen van een andere cultuur.’ Binnen (en ook buiten) het Moedercentrum worden activiteiten als fietsen, koken, naaien en computerles georganiseerd. Elly: ‘De vrouwen kunnen zelf met een idee komen en moeten daar dan een plan voor maken. Met ‘wat is er nodig’ bijvoorbeeld. Het bestuur bekijkt dan of het haalbaar en uitvoerbaar is.’ Zo kwam er een winkeltje, waar de vrouwen zelf spulletjes kunnen inbrengen en die voor een kleinigheid door de andere

bezoeksters gekocht kunnen worden. Sarah uit Iran: ‘En weet u wat ook leuk is: de gespreksgroepen. Dan praten we over actuele dingen. Of over bepaalde onderwerpen, die we van te voren kunnen kiezen. Straks gaan we over de binnenkant van het lichaam praten. Komt u er bij?’ ‘Mooi hè?’, zegt Elly, zichtbaar genietend van ‘haar’ vrouwen. ‘Je ziet ze groeien, vertrouwen krijgen. In de ander, maar ook in zichzelf. Het is hier niet alleen een kennismaking met Nederlandse gewoonten en gebruiken, ze, of laat ik liever zeggen ‘we’, leren ook veel van elkaars culturen. Op een heel ontspannen manier.’ Participatie ’s Middags, in het gemeentehuis, trakteert wethouder Mathieu Emonts (óók PvdA) me niet alleen op een lunch, maar ook op een bevlogen verhaal. Over integratie, wat hij liever participatie noemt. ‘Accepteer de verschillen. Zie ze als verrijking van onze culturen. Daar is ook het Moedercentrum op gericht. Ontdek de mogelijkheden om aan de samenleving mee te doen. Los van kleur of afkomst. Gebruik je talenten. Grijp je kansen. Jong en oud. Autochtoon en allochtoon.’ Zijn drijfveer is duidelijk. En gebaseerd op het aloude sociaal-democratische beginsel. ‘Het thema van ons collegeprogramma is niet voor niks ‘Doorontwikkelen en meedoen’. Vanuit de wil om voor elkaar te zorgen, verandert het begrip integratie geleidelijk aan in participatie: deel hebben in iets. En dan heb ik het wel over álle inwoners.’ Dorpsgevoel Dat specifieke groepen daarbij

eedoen d

‘We willen jonge allochtonen interesseren voor het welzijnswerk’

Ook niet-schoolgaande kinderen van de moeders zijn welkom

Mathieu Emonts (boven) en projectleider Samad Houbban (onder)

specifieke instrumenten nodig hebben is buiten kijf. ‘Er is nog teveel sprake van afstand en beperkingen. Daardoor ontstaan er groepen ‘die niet zo gemakkelijk meedoen’. Maar daar leg ik me niet bij neer. Ik wil hier in Venray gebruik van het dorpsgevoel. Er is een sterke sociale samenhang, maar dat is tegelijkertijd ook een valkuil. Het ons-kent-ons verschijnsel sluit namelijk alles wat ‘vreemd’ lijkt op voorhand uit. Dat kan alleen doorbroken worden door elkaar te leren kennen. Plannen en projecten uit een dorp of wijk zélf laten komen. Als gemeente moet je dan financiële en materiële voorwaarden scheppen. Op de lange termijn moet er ook infrastructureel wat gebeuren. Door bijvoorbeeld de toegang naar wijken te verbeteren en bij nieuwbouw de voordeuren naar elkaar toe te bouwen.’ Venray heeft bijna 40.000 inwoners, waarvan 18% van niet-Nederlandse afkomst is. Er is een stedelijke kern, met zeer uiteenlopende wijken, en een groot buitengebied met tien dorpen. ‘We hebben hier traditiegetrouw een bloeiend verenigingsleven. Driekwart van de inwonersaantal is lid van een club. Méédoen is ons min of meer met de paplepel ingegoten. Wat niet wil zeggen dat iedereen mee móet doen, maar het gaat er om dat iedereen kansen krijgt om mee te doen. Als een Marokkaanse jongen lid van een fanfare wil worden, moet dat kunnen. Waarom zou hij alleen mogen voetballen? Talenten moeten gezien worden en ontwikkeld worden.’ Onderwijsproject De inmiddels aangeschoven Samad Houbban, woordvoerder

van een uniek onderwijsproject in Venray en omgeving, vult aan: ‘Vaak hebben jongeren de juiste kwaliteiten, maar niet de juiste opleiding gevolgd. Het is aan ons om hun talenten alsnog te herkennen en te gebruiken. Het project IKRA (Arabisch voor ‘leren’) wil met name allochtone jongeren bereiken, die interesse hebben voor welzijnswerk. Van huis uit wordt vaak verwacht dat ze voor een handelsrichting kiezen, maar verloskundige of verpleger zijn ook mooie beroepen. Daarom is het ook belangrijk dat we hun ouders er bij betrekken. Hun werelden, die soms heel ver uiteen liggen, dichter bij elkaar brengen.’ Mentaal en financieel gesteund door de gemeente wordt er gewerkt met als motto ‘wat kunnen we voor elkaar betekenen?’ ‘We hebben goede contacten met bijvoorbeeld de Rotaryclub en diverse bedrijven. Ook de welzijnsstichting Synthese verleent alle medewerking.’ Mathieu vult nog aan: ‘De manier waarop er met migranten wordt omgegaan lijkt soms ruimdenkend, maar grenst vaak aan een soort onverschilligheid. Een menselijk mechanisme hoor. Maar als je onverschillig blijft, sluit je niet alleen de ander uit, maar ook jezelf. Dat zorgt alleen maar voor misverstanden en vooroordelen.’ Trots Bij het afscheid nemen filosoferen we nog even over de uitspraak van Job Cohen (‘Doe geen andere dingen, maar doe de dingen anders’). Als ik een half uurtje later weer in de trein zit, op de terugweg naar het ‘meer afstandelijke westen’, voel ik nog steeds een

glimlach op mijn gezicht: mooi, zoals ze in Venray bezig zijn… Een jonge Marokkaanse komt tegenover me zitten en glimlacht terug. We raken aan de praat. Over haar studie bedrijfskunde en over haar trouwdag. Het bijzondere is dat ze me vertelt over haar moeder. ‘Ik nam haar altijd alles uit handen,’ vertrouwt ze me toe. ‘Maar ik dacht ineens: nu ga ik het huis uit, wat nu? Toen is ze een cursus gaan doen. En volgt nu gespreksgroepen. En weet u wat er gebeurt? Ze is gelukkiger. En trots. Waar ik natuurlijk óók weer trots op ben.’ De cirkel van mijn bezoek aan Venray was rond.



‘Eén op de vier kinderen is te dik’

sport moet gew Fotobureau Roel Dijkstra

Matthijs van Muijen

Matthijs Het kan niet op deze zomer. Eerst van Muijen het EK, straks de Olympische Spelen. Woordvoerder Sport in Rotterdam Schreef nota ‘Sport in Rotterdam, Voor Lokaal Bestuur aanleiding om altijd in beweging’ ook het vizier op sport te richten. Je tuigt in je nota een indrukwekkend systeem op met als doel om Lokale sport, welteverstaan. In je stadsgenoten in beweging te Denk je dat de gemidRotterdam wil PvdA-raadslid Matthijs krijgen. delde Rotterdammer op dit soort zit te wachten? Er van Muijen naar een systeem waarin ‘bemoeizucht’ zijn toch voldoende sportverenigingen waar ze terecht kunnen? gemeente, topsporters, scholen ‘Er zijn veel wijken waar maar 10% van de scholieren actief is en sportverenigingen, maar ook in een sportvereniging en dus 90% niet. Het zijn vaak mensen politie en andere maatschappelijke uit culturen waarin dat ook niet is en die er ook de partners samenwerken om mensen gebruikelijk financiële middelen niet voor hebben. Bovendien is er niet in al vanaf de basisschool aan het elke wijk een sportvereniging.’ bewegen te krijgen. Hoe denkt hij Wie wil je vooral bereiken met dit sportoffensief ? dat te bereiken? En wat vindt Marjo ‘Eén op de vier kinderen van jaar in Rotterdam is te dik. van Dijken, woordvoerder sport in de twaalf Ze krijgen veel te weinig beweging. Op scholen heb je als lokale Tweede Kamer, ervan? overheid invloed en kun je een probleem als dit vroeg aanpakken. We willen ervoor zorgen dat de kinderen meer uren sport krijgen in hun lesprogramma en dat er ook na schooltijd voldoende mogelijkheden zijn om te bewegen, door ervoor te zorgen dat er ook in de wijken gesport kan worden.’

Jurjen Sietsema Freelance journalist



Er is een groot tekort aan bevoegde sportleerkrachten in het westen van het land. Hoe kom je dan aan de menskracht om je plannen waar te kunnen maken? ‘Er zijn te weinig sportleerkrachten op HBO-niveau. Er zijn wel mensen met een sportopleiding op MBO-niveau die, onder begeleiding van zo’n HBO-geschoolde leerkracht, het werk prima zou-

den kunnen doen. Wij willen, om het tekort zo snel mogelijk aan te vullen, dat we de mogelijkheid krijgen om die MBO’ers op deze manier in te zetten op scholen, in wijken en bij verenigingen. Maar daar is, naast de toestemming, ook geld voor nodig.’ In je nota staat ook dat je topsporters wilt inzetten. Eén van de grootste voorbeelden van topsport in Rotterdam is Feijenoord. Zijn voetballers van dit niveau eigenlijk wel warm te krijgen voor dit soort kleinschalige buurtactiviteiten? ‘Feijenoord doet relatief weinig voor de buurt. De gemeente draagt wel behoorlijk bij aan de veiligheid rondom de wedstrijden en straks misschien ook aan een nieuw stadion. Wij vinden dat we daar eigenlijk best iets voor terug mogen zien van Feijenoord. Een voetballer kan zich bijvoorbeeld verbinden aan een wijk of aan een school, daar regelmatig naartoe gaan en jongeren stimuleren om te gaan sporten.’ Hoe denkt Feijenoord daar zelf over? ‘Ik heb niet het idee dat het een prioriteit van ze is. Dat pakken Engelse topclubs heel anders aan. Die staan midden in de wijken en ontwikkelen lesprogramma’s om sport op scholen en in buurten te stimuleren. Feijenoord is daar in mijn beleving helemaal niet mee bezig. Voor hen tellen de titels en de Champions League. Er staat in onze nota wel een citaat van Erik Gudde, de voorzitter van Feijenoord, die het Engelse voorbeeld aanhaalt, maar ook toegeeft dat Feijenoord zelf nog heel wat stappen moet zetten voor ze zover zijn.’ Wat kun je als gemeente doen om een club als Feijenoord, en daar-

mee ook anderen, die stappen te laten nemen? ‘Feijenoord wil van de gemeente toestemming om een nieuw stadion te bouwen en wil ook een bijdrage van de gemeente voor de aanleg van de infrastructuur rondom het stadion. Je zou dus heel goed voorwaarden kunnen stellen aan de toestemming en/of aan de bijdrage. Bijvoorbeeld dat ze zich meer in de wijken laten zien. Niet één keer per jaar, maar regelmatig de spelers inzetten, clinics geven op scholen en zo. Laten zien dat het echt uitmaakt dat er een topsportclub in de omgeving is.’ We hebben het nog niet gehad over de mensen om wie het eigenlijk gaat. Hebben die eigenlijk wel behoefte aan zo’n gerichte, georganiseerde aanpak? ‘Wij vinden het nodig dat er om gezondheidsredenen en gewoon omdat het prettig is……. Wij? ‘Uit onderzoek van het Centrum voor Informatie en Statistiek blijkt dat Rotterdammers het erg prettig vinden dat ze in hun eigen buurt kunnen sporten. We komen op verschillende niveaus met voorstellen om dat te kunnen bereiken. In buurten, op scholen en via verenigingen.’ Hoe? ‘We willen bijvoorbeeld meer ruimte voor ‘zomaar even sporten’. Sport moet een natuurlijk onderdeel van het dagelijks leven zijn. Daar is Rotterdam onvoldoende op ingesteld. Daarom willen we dat de gemeente daar bij de (her-) inrichting van straten meer en tijdiger rekening houdt. Daarnaast staan sportzalen en sportvelden van verenigingen grote delen van de week leeg en sporthallen van scholen in de

‘Zet er altijd een picknicktafel bij’

woon worden

Marjo van Dijken

weekenden. Wij willen dat er afspraken komen om intensiever gebruik te maken van die zalen en velden. Het worden zogenaamde ‘stand alone’ faciliteiten die qua eigendom, onderhoud en begeleiding in handen zijn van een aparte stichting. Woningbouwcorporaties zouden daar, volgens ons, een grote rol in kunnen spelen.

meer bevoegde (lees: HBO-geschoolde) sportleraren komen, want daar is wel geld van het Rijk voor nodig.’

Je hebt het in de nota ook over ‘veilig sporten met fatsoen’. Wie over de schreef gaat moet volgens jou hard worden aangepakt. Is dat echt nodig? ‘Het komt steeds vaker voor dat kleine incidenten in de buurt, op het sportveld of langs de lijn uit de hand lopen. Aanmoedigingen aan de kant van het veld of vanaf de tribune hebben soms een ronduit naar karakter. Het kan toeschouwers maar ook spelers aanzetten tot geweld. Ook binnen het spel is het respect voor elkaar en voor de scheidsrechter soms ver te zoeken. Als de scheidsrechter een beslissing neemt die een speler niet welgevallig is, kan dat een vechtpartij tot gevolg hebben waarbij rake klappen worden uitgedeeld. Het is dus hard nodig om te laten zien dat we dit soort gedrag onder geen voorwaarde tolereren en dat we dat gedrag ook bestraffen. Sport is een spel en moet vooral zo gezellig mogelijk zijn en blijven.’

Kunnen Matthijs van Muijen, zijn fractie en eventueel anderen die zijn plannen overnemen rekenen op steun uit Den Haag? ‘Dat zal heel wisselend zijn. Sommige punten uit de nota zijn namelijk puur het eigen sportbeleid van die gemeente. Wat er in het landelijk beleid van Jet Bussemaker en Sharon Dijksma wel extra zit, is geld voor combinatiefuncties waarin je de koppeling legt tussen naschoolse opvang, sportverenigingen en onderwijs. Buiten dat zijn heel veel van de punten uit de nota alleen maar op lokaal niveau vorm te geven.’

Is de nota alleen geschreven voor Rotterdam of kunnen andere gemeenten er ook iets mee? ‘Natuurlijk is de nota in de eerste plaats voor Rotterdam geschreven maar er zit toch ook wel iets achter van het leggen van een basis voor een PvdA-visie op sport. Die hebben we namelijk als partij nog steeds niet echt. Misschien is dit een begin.’ Tot slot: verwacht je concrete steun uit Den Haag voor je plannen? ‘Ja, toch wel. Vooral als het om de leraren gaat. Dat is een Haagse kwestie. Daarom hoop ik ook dat de Tweede Kamerfractie zich er, ook bij monde van Marjo van Dijken, voor gaat inzetten dat er

Marjo van Dijken PvdA-kamerlid, woordvoerder sport

Geeft u eens een concreet voorbeeld? ‘Ik herinner me een korfbalvereniging in Groningen die alle wijken langs ging. Ze plaatsten een oproep in het wijkkrantje en op elk veldje waar ook maar iets kon, werd gekorfbald. Dat levert leden op en dus winst voor iedereen. Het was een vereniging met een duidelijke jeugdafdeling en met een helder jeugdbeleid. Daar heb je dus als ‘Den Haag’ helemaal niets aan toe te voegen. Dat regelt zich helemaal vanzelf en dat moet je ook zo laten.’ Waar heb je als ‘Den Haag’ volgens u dan wel iets aan toe te voegen in dit verband? ‘In overstijgende zaken zoals de combinatiefuncties en de buitenschoolse opvang worden gemeenten met middelen ondersteund.’ En de sportleraren? ‘Vanuit de onderwijshoek, dus geld voor meer HBO-opleidingscapaciteit, kan ik het niet beoordelen maar ik vond het voorstel om MBO’ers in de uitvoering, on-

der mandaat van een HBO’er, in te zetten om het personeelstekort terug te dringen erg verstandig.’ Heeft u nieuwe dingen gelezen in de nota van Matthijs van Muijen en zijn fractie? ‘Wat voor mij redelijk nieuw was, was de suggestie om naar de woningcorporaties te kijken als het gaat om het beheer van de sportzalen. Het beheer van een kantine moet je dan niet van één persoon afhankelijk laten zijn. Zo iemand sluit de kantine op uren waarin hij misschien minder omzet draait. Op zich een legitieme afweging, maar de ontmoetingsfunctie valt dan wel weg. Ik liep er tegenaan

bij de peuter- en kleutergym op de zondagochtend, waarbij het geweldig zou zijn als de ouders met elkaar in de kantine in gesprek zouden komen, maar waarbij dat dus niet kon. Bovendien zou je dan als overheid ook eens tegen iemand uit het maatschappelijk werk of uit de opvoedingsondersteuning kunnen zeggen ‘ga er gewoon eens bij zitten, drink een kop koffie mee en kijk wat daar gebeurt. Je hebt er zo’n prachtige vindplaats’. Maar dan moet je dus als overheid wel zelf zeggenschap hebben over de openingstijden van de kantine. Voor in de wijk zou ik nog als suggestie willen meegeven: Zorg dat je in elke

wijk een ontmoetingsplaats hebt voor de allerkleinsten en zet daar altijd een picknicktafel bij. Dat is hét instrument bij uitstek om mensen tegenover elkaar plaats te laten nemen. Vermijdingsgedrag is zo bijna niet mogelijk. Die kleintjes spelen in de zandbak maar de ouders raken met elkaar in gesprek en dat kan tot mooie dingen leiden.’ De nota ‘Sport in Rotterdam, altijd in beweging’ is als pdf-bestand te downloaden vanaf de site van de PvdA Rotterdam: www.pvdarotterdam.nl/nieuwsbericht/4102

Gratis sporten voor kinderen in Overschie Een opmerkelijk initiatief komt uit de Rotterdamse deelgemeente Overschie. Daar kunnen kinderen gratis sporten. Het project Overschie Sport Gratis blijkt succesvol. Vier maanden na de start van het project profiteert al 25 procent van alle kinderen in Overschie in de leeftijdscategorie 6 tot en met 12 jaar van een gratis lidmaatschap bij één van de Overschiese verenigingen. 26 procent van deze groep is als nieuw lid bijgeschreven bij een Overschiese vereniging. De andere 74 procent van deze groep was dus al lid van een vereniging en heeft daarvoor nu een gratis lidmaatschap aangevraagd. Overschie kent in totaal zo’n 900 kinderen in de leeftijdscategorie 6-12 jaar. Vorig jaar besloot het dagelijks bestuur van de deelgemeente Overschie om het lidmaatschap van één sportvereniging of scouting voor alle leerlingen van de basisschool gratis te maken. Dit houdt in dat de deelgemeente voor elk kind de contributie voor één vereniging, binnen gemeentegrenzen van Overschie, voor haar rekening neemt. Vanaf 1 januari 2009 geldt dit aanbod voor álle schoolgaande kinderen tot en met 18 jaar. In de eerste maanden dat deze actie nu loopt, hebben 224 kinderen een verzoek voor gratis contributie bij de vereniging van hun keuze ingediend. Ouders en hun kinderen mogen zelf kiezen bij welke vereniging zij het formulier voor gratis contributie inleveren. Zo zijn er naast kinderen die voor het eerst gaan sporten ongetwijfeld kinderen die door de regeling van de deelgemeente nu een tweede sport zijn gaan beoefenen, naast de sport die zij al deden. Met het project, dat op 1 januari 2008 van start is gegaan, wil het deelgemeentebestuur de kinderen én het verenigingsleven een gezonde impuls geven. Behalve het vergoeden van het contributiegeld zorgt de projectorganisatie Ambition Sportburo ook voor vele initiatieven en activiteiten die kinderen moeten stimuleren om (meer) te gaan sporten. Zo worden er op alle Overschiese basisscholen meerdere clinics georganiseerd. Ook buiten schooltijd vinden er veel sportieve evenementen plaats. Deze zomer kan Overschie bijvoorbeeld kennismaken met het straatvoetbalfenomeen Soufiane Touzani, die in juli en op 31 augustus tijdens het festival Paradie Overschie een vier uur durende clinic (Rotterdam Streetleague) verzorgt. Tevens heeft Touzani zich opgeworpen als ambassadeur voor het project Overschie Sport Gratis. Het idee daarachter is dat deze straatvoetballer voor veel (allochtone) jongeren een extra aansporing kan zijn om te gaan sporten en zich bij een Overschiese vereniging aan te sluiten. Overigens wil het deelgemeentebestuur met het project niet alleen kinderen aan het sporten krijgen. Het is ook een enorme kans en uitdaging voor de verenigingen in Overschie. Het verenigingsleven en de sociale samenhang wordt hiermee versterkt. De deelgemeentebestuur beseft dat door het succes die de actie nu heeft verschillende clubs opeens met een flinke groei te maken krijgen waarop ze wellicht niet zijn berekend. Daarom bestaat het project ook uit een partnership tussen de deelgemeente en de verenigingen. Zo worden er acties opgezet om inwoners actief te stimuleren om als vrijwilliger aan de slag te gaan bij een vereniging waar hun kind actief is of wordt. Ook helpt Ambition Sportburo, dat de uitvoering van het project verzorgt, verenigingen bij het opleiden van kaderleden, het uitbouwen van het sportaanbod, enzovoorts. Nadere informatie over dit project is te vinden op www.OverschieSportGratis.nl.



afgvrdgd STEMBUREAU 19 Wat houdt de PvdA’ers in de Eerste en Tweede Kamer en in het Europees Parlement bezig? Zij komen hier beurtelings aan het woord. Dit keer Cathrijn Haubrich, lid van de Eerste Kamer.

Foto Hans Kouwenhoven

Mijn Estlandse collega en ik stappen om 13.45 uur stembureau nummer 19 binnen. De kiescommissie is duidelijk geagiteerd. Onmiddellijk worden hapjes en een glas wijn aangevoerd. Die Europeanen mochten anders eens denken, dat dit Georgische stembureau niet weet hoe het hoort! En misschien duurt het dan nóg langer, voordat Georgië tot de NATO en - liever nog - tot de EU mag toetreden! In Georgië zien ze maar al te goed,hoe de EU mede kan bijdragen aan nationale welvaart, aan werkgelegenheid en het inrichten van een betrouwbare rechtsstaat. In Nederland vinden we het gewoon dat de politie doorgaans niet corrupt is en rechters niet partijdig. Wij rekenen er op dat je eigendom niet straffeloos kan worden afgenomen, en dat je doorgaans redelijk betaald werk kunt vinden. Als parlementariër - ook Eerste Kamerleden zijn volwaardig parlementariër; dat wordt nog wel eens over het hoofd gezien! - heb je het voorrecht regelmatig te worden uitgenodigd voor waarnemingsmissies, die door de EU of door de OVSE worden afgevaardigd naar landen, waar democratie minder vanzelfsprekend is als in Nederland. Het waarnemen biedt je de unieke kans om in landen rond te kijken zoals dus Georgië, waar op 21 mei 2008 parlementsverkiezingen werden gehouden. Het beoordelen van wetten is voor de Eerste Kamer een belangrijke taak, zo niet dé belangrijkste taak. Van ons als senatoren wordt

verwacht dat wij door de Tweede Kamer aangenomen wetsontwerpen langs de finale maatlat leggen. Draagt het wetsontwerp - al dan niet geamendeerd door de Tweede Kamer- echt bij aan het oorspronkelijke doel? Is de wet in overeenstemming met de Grondwet en internationale verdragen? Is de wet wel uitvoerbaar? Leidt de wet tot (administratieve) lastenverzwaring? Veel vaker dan de gemiddelde Nederlander in de gaten heeft, gaat het dan om het beoordelen van Europese regelgeving - doorgaans het inpassen in het Nederlandse recht van Europese Richtlijnen en het goedkeuren van verdragen, zoals het Verdrag van Lissabon. Menige gemeente en provincie zal zelfs oordelen: het gaat té vaak om Europese regelgeving - luchtkwaliteit, kaderrichtlijn water, verboden staatssteun, aanbestedingsverplichtingen - waar bemoeit Europa zich mee? In een globaliserende wereld kan een klein land als Nederland het niet meer in zijn eentje redden, noch economisch, noch op het gebied van veiligheid en rechtvaardigheid. In de afgelopen 50 jaar heeft Europa veel betekend voor economische ontwikkeling en welvaart van bedrijven én burgers. In de komende 50 jaar zal de focus wellicht meer verschuiven naar veiligheid in veel verschillende betekenissen. Terrorismebestrijding, bestrijding van de georganiseerde internationale criminaliteit, voedselveiligheid, klimaatverandering en

aantasting van de privacy - het zijn allemaal onderwerpen die onmogelijk nog nationaal kunnen worden aangepakt. Mensenhandel, internetcriminaliteit, broeikasgassen en schending van mensenrechten - daartegen helpen geen nationalisme, geen ijsmuts en geen klompen meer. In de Eerste Kamer zijn maar weinig echte eurosceptici te vinden. De senatoren beseffen dat in deze razendsnelle wereld grenzen eigenlijk niet meer bestaan. Wel zijn de senatoren zonder uitzondering zeer alert om - als het kan - de nationale eigenheid en zelfstandigheid te bewaken. Niets menselijks is Nederland vreemd: zoals een Nederlander graag de regie over eigen leven, relaties en werk behoudt, zo wil Nederland maximale zeggenschap over de inrichting van de samenleving. Als het kan. En alleen als het móet die zeggenschap overlaten aan het grotere verband. Langs die maatlat zal deze zomer het Verdrag van Lissabon worden gelegd. Aan dat soort luxeproblemen zijn de dames en heren in stembureau nummer 19 nog niet toe. Veiligheid tegen boze buur Rusland, exportmogelijkheden voor hun wijn, riolering voor de wc, asfalt op de dorpsweg en boven alles werk voor de jonge mensen die afstuderen aan de universiteit - dát is wat hen bezig houdt. Daarvoor zouden ze best wat autonomie willen inleveren. En daarom rennen ze met hapjes en thee.

Advertentie

P&O Services Groep

dé mobiliteitspartner voor bestuurders en ambtenaren. Op het gebied van mobiliteit, te weten in-, door- en uitstroom, zijn wij de adviseurs van het eerste uur. Wij bieden oplossingen die leiden ‘van werk naar werk’ en competentieontwikkeling. Wij hebben vele werkgevers, werknemers en bestuurders ondersteund in mobiliteitsvraagstukken. Ons uitgangspunt is het bieden van creatieve oplossingen voor mobiliteitsvraagstukken voor ambtenaren en bestuurders met behoud van ambtelijke zekerheden en een ABP- danwel APPA-pensioen.

Wij streven in alle gevallen naar een win-win situatie, zowel voor werkggevers als voor werknemers en bestuurders. Voor informatie: Neem gerust kontakt met ons op via Frank Damen (06 - 53175662), Ad Anthonissen (06 - 51073692) danwel via ons algemene nummer: 073 - 5039320.

Den Haag Maastricht Meppel Tilburg Wageningen Hedel Correspondentieadres



| Postbus 94, 5320 AB Hedel

Telefoon

| (073) 503 93 20

Internet

| www.posg.nl

DE STELLING VAN DE MAAND Foto Nationale Beeldbank

Elke maand legt Lokaal Bestuur een stelling aan u voor. Vorige keer was dat:

Door het dualisme is het contact tussen bestuur en inwoners verbeterd. We kregen de volgende reacties: Annebeth Evertz, statenlid in Zeeland: Ik heb de indruk dat het dualisme juist heeft geleid tot een grotere afstand tussen politiek en burgers. Discussiëren over beleidskaders en financiële verantwoordingen is belangrijk, maar heeft geen grote aantrekkingskracht op burgers. Burgers willen hun concrete problemen erkend en het liefst nog opgelost zien. Zij zoeken die erkenning bij belangengroeperingen en proberen, veelal via juridische procedures, hun oplossingen te krijgen. Aan volksvertegenwoordigers dus de taak om de problemen van burgers politiek vertaald te krijgen en in heldere taal uit te leggen hoe zij die problemen gaan oplossen. Dat is en blijft lastig. Carry Abbenhues, gedeputeerde in Overijssel: Op het antwoord heb ik flink moeten kauwen. De invoering van de wet dualisering van het gemeentebestuur zou een aantal ‘zegeningen’ moeten brengen in het openbaar bestuur. O.a. duidelijkheid voor inwoners over wie (de raad, de staten, het college) waar over gaat en hoe inwoners daar wijzer, beter van worden en meer betrokkenheid. Een structuur- en een cultuurverandering waren nodig. In het eerste zijn we wel goed, met dat bijltje kunnen wij wel hakken en er heeft zeker een cultuurverandering plaatsgevon-

den. Niet in het minst door een scherpere rolverdeling tussen raden/staten en het college. Zijn inwoners sneller en beter betrokken bij de beleidsvoorbereiding en – uitkomsten? Je ziet nu mooie nieuwe vormen van participatie in gemeente- en provincieland. Als gevolg van het dualisme? Nja, het is het onderzoeken waard. Ruud Vreeman, burgemeester van Tilburg: Het is niet verbeterd. Al deze bestuurlijke ‘vorminterventies’ hebben geen invloed op de rolopvatting van politici. De kwaliteit van de contacten tussen bestuur en inwoners wordt bepaald door de opvatting en organisatie van raadsleden in de politieke praktijk. Ook de bestuursstijl in het college (duaal of monistisch) bepaalt de mate van contact met de burgers. Het gaat dus om een politiek-maatschappelijke oriëntatie van gemeenteraadsleden en wethouders, die los van welke organisatorische structuur dan ook uitgeoefend kan worden. Constantijn Jansen op de Haar, raadslid in Utrecht: Nee, het dualisme heeft er niet voor gezorgd dat bestuur en inwoners dichter bij elkaar zijn gekomen. Wat heel belangrijk is, als het gaat om het dichter bij de burger staan, is dat je de inwoner opzoekt, kijkt waar hij woont envandaan komt, wat er speelt, dat je informeert en dat je in dialoog

gaat. Dat gaat haast per definitie niet om technische discussies zoals die over de verhoudingen tussen de raad en het college. Ook in de oude niet-duale situatie was er de mogelijkheid om mensen te spreken en als raadslid midden in de maatschappij te staan, daar is niets aan veranderd. Jacques Wallage, burgemeester van Groningen: Het is nog te vroeg om deze stelling te onderschrijven. Raadsleden zijn wel meer volksvertegenwoordigers geworden en nemen hun controlerende rol serieuzer. Van groot belang is of wethouders informeel feitelijk nog deel uit maken van de fractie. Daar waar dat het geval is zie je nog veel van de traditionele “binnenskamers”-strategie. Nog te weinig voeren gemeenteraadsleden zelf de politieke regie. In dat opzicht verloopt het transparanter maken van de lokale democratie trager dan ik voor ogen had toen ik meeverantwoordelijkheid nam voor de instelling van de Commissie Elzinga. Hans van Agt, raadslid in Breda: In Breda is door de overwinning van de PvdA is 2006 de communicatie tussen bestuur en burgers verbeterd. De PvdA-wethouders, burgemeester en raadsleden zoeken direct het contact met de burger. Wij zijn zichtbaar, aanspreekbaar en afrekenbaar. Bert Kersten, gedeputeerde in Limburg: Laat ik vooropstellen dat iedere poging om het contact overheid burgers te verbeteren waardering verdient. Maar ik vraag me af of we niet doorschieten. Door alsmaar energie te steken in allerlei pogingen zoals dualisme, kiesdrempels verlagen enz., ontstaat

er een beeld alsof burgers overal over kunnen meepraten, terwijl in werkelijkheid dat toch vaak niet waargemaakt kan worden. Politiek is ook een vak! En het gaat over gekozen volksvertegenwoordigers! Vertegenwoordig dan ook, en neem verantwoording. Ik denk dat het veel wezenlijker is dat we als overheid ons bescheidener opstellen en ons concentreren op het waarmaken van wat we beloven en efficiënter werken. Te veel beleidsnota’s en vergezichten vertroebelen het beeld. Te vaak volgt het ene onderzoek het andere op! Nee zeggen is ook een kunst in dit vak. Pak niet alles aan alles en zorg dat reële problemen van mensen opgelost worden. Beloof minder en doe meer! Het dualisme heeft mijns inziens te veel verwachtingen gewekt die we niet kunnen waarmaken en leidt tot een detailniveau in de politiek die veel ambtenarij (lees geld) oplevert. Visie, nee durven zeggen, koersvast zijn bij tegenwind en bescheidenheid levert meer op! Joost Peetoom, raadslid in Teylingen (Sassenheim, Voorhout, Warmond): Oneens. Het is niet ‘door’ het dualisme. De structuur van het dualisme kent een spagaat. De raadsleden worden geacht volksvertegenwoordiger te zijn, maar ook de hoofdlijnen

De nieuwe stelling van de maand luidt:

xxx Eens of oneens? Mail uw reactie (max 200 woorden) voor 4 juli naar [email protected].

Succesvolle bijeenkomst over ‘links aanbesteden’ Ongeveer 40 lokale bestuurders hebben op 17 mei in Utrecht deelgenomen aan een bijeenkomst over ‘links aanbesteden’. Samen met PvdA-europarlementariër Ieke van den Burg en PvdA-kamerlid Mei Li Vos discussieerden ze plenair en in workshops over de vraag hoe de Europese aanbestedingsregels kunnen worden gebruikt voor lokale linkse politiek, zodat sociale en duurzame doelstellingen kunnen worden bereikt. De bijeenkomst werd afgetrapt door Ieke van den Burg. Volgens haar is het een misverstand dat het bij aanbe-

steden enkel om de goedkoopste aanbieder gaat. Via aanbestedingen kan juist de beste dienst/product tegen een zo laag mogelijke prijs worden geselecteerd, kwaliteit kan dus wel degelijk leidend zijn. Een ander vervelend misverstand is dat Europa lidstaten zou verplichten om bepaalde diensten aan te besteden. De thuiszorg, het inburgeringsonderwijs en de schoolboeken zijn allemaal voorbeelden waarbij het de nationale regeringen zijn geweest die hebben gekozen voor marktwerking via het Europese instrument van aanbesteden. Ook is het volgens Van den Burg zonde dat lokale bestuurders aan-

besteden vooral zien als een technische en ambtelijke procedure waarmee niet politiek gescoord kan worden. Door als lokale bestuurder heldere politieke doelen te formuleren kunnen ambtenaren het aanbestedingsbestek dusdanig opstellen, zolang niet discriminerend en transparant, dat sociale en ecologische doelstellingen bereikt worden. Hoe doe je dat linkse politiek bedrijven via aanbesteden? Tijdens de workshops over Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO), de grote bouwprojecten, de gratis schoolboeken en sociale werkvoorziening is gediscussieerd aan de hand van concrete

uit te zetten en het college -het dagelijks bestuur- te controleren op een rechtmatige, doelmatige en doeltreffende uitvoering. De contacten die ik als raadslid met  ‘gewone’ inwoners, naast het maatschappelijke middenveld, heb, hebben meestal te maken met beleidsuitvoering.  Je blijft uitleggen en doorverwijzen naar 1) de servicelijn en 2) het college. Ik ken zowel de monistische situatie als de dualistische van binnenuit. Het dualisme betekende wel een verbetering in besluitvorming. Het heeft geen extra tijd vrijgemaakt voor contacten met inwoners. De zuigende kracht van het raadhuis blijft groot. Sinds de dualisering is er wel flink wat veranderd, maar dat is meer persoonlijke dan structurele verdienste.  Onder leiding van een enthousiaste griffie is er -eerst in Voorhout, na de herindeling in 2006 in Teylingen- continu gewerkt aan bestuurlijke vernieuwing. Dat leidde tot een scala aan initiatieven, ook voor intensievere contacten met inwoners. Trainingen in debatstijl, burgerinitiatief, rondetafelgesprekken, verruimd inspreekrecht, wijkbezoeken met aansluitende wijkmarkt, een kindergemeenteraad, en als meest geslaagde voorbeeld in onze gemeente: de regelmatige ‘gast in de raad’-sessies (http://www.gastinderaad.nl).

voorbeelden over het hoe en wat. Daarbij kwam naar voren dat de PvdA maatschappelijk verantwoord moet willen aanbesteden. Voorkomen moet worden dat de PvdA meewerkt aan de creatie van de ‘working poor’ of een mogelijke verslechtering van het milieu. Ook is een goede communicatie over het aanbesteden van essentieel belang. Te vaak wordt er te laat gecommuniceerd of wordt er onterecht angst aangewakkerd door belanghebbenden voor bijvoorbeeld juridisering. Daarnaast is aanbesteden een perfect instrument om zowel gebruik te maken van de markt als deze, indien nodig, bij te

sturen. Deze bijsturing kan via de opname van sociale en ecologische criteria. Het is dan ook aan politici om vooral energie te steken in het ‘wat’ en in minder het ‘hoe’. Het gaat uiteindelijke om de politieke wil om sociaal-democratische doelen te bereiken via aanbestedingen. En natuurlijk is ‘rechts aanbesteden’ gemakkelijker dan ‘links aanbesteden’, maar het is het politieke gevecht waard! Naar aanleiding van deze succesvolle bijeenkomst en de verzoeken om meer activiteiten over dit thema te organiseren, zal het Centrum voor Lokaal Bestuur bekijken hoe het best een vervolg kan worden gegeven aan deze bijeenkomst.



2de kmr

steeds meer Spoeddebatten De agenda van de Tweede Kamer wordt nog steeds voor een groot deel door spoeddebatten bepaald of zo men wil door spoeddebatten overhoop gehaald.

Foto Serge Ligtenberg

TON LANGENHUYZEN is beleids­ medewerker van de Tweede Kamer­fractie van de PvdA. Heeft u een vraag aan hem of wilt u reageren? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel 070-3182792

Het recordaantal spoeddebatten in een jaar is nu - nog maar halverwege 2008 - al gebroken. Het merkwaardige is dat in sommige gevallen spoeddebatten over meerdere weken blijken te kunnen worden uitgesmeerd. Bijvoorbeeld het spoeddebat over de cartoonist Gregorius Nekschot is weken geleden begonnen en wacht nog steeds op afronding. Minder aandacht is er voor de jaarverslagen waarin de regering verantwoording aflegt over het in 2007 gevoerde beleid. De Verantwoordingsdag op de derde woensdag in mei kan zich nog lang niet meten met de derde dinsdag in september. Overlast en verloedering Attje Kuiken voerde onlangs het woord namens de fractie bij een algemeen overleg met de ministers van BZK en Justitie over het zogeheten Programma Overlast en Verloedering. Dit programma richt zich kortweg op het tegengaan van overlast waarvan veel mensen in de eigen leefomgeving

last hebben. Deze vormen van gedrag tasten het welbevinden en de veiligheidsbeleving van mensen vaak meer aan dan zwaardere vormen van criminaliteit die vaak letterlijk en figuurlijk meer op afstand staan. De overlast die sommige groepen jongeren in stadswijken aanrichten, is een vorm van storend gedrag waar het Programma Overlast en Verloedering zich op richt. Het programma bevat veel beleid en aanpassing van wetgeving. Zo krijgen burgemeesters meer invloed bij de hulpverlening aan jongeren die ontsporen, waardoor die hopelijk nog bijgestuurd kunnen worden. Het meest in het oog springt de Wet maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast. Deze wet is van oorsprong gebaseerd op de initiatiefwet Voetbalvandalisme van Hans Spekman, maar uitgebreid zodat deze ook bij veel andere vormen van overlast gebruikt kan worden. De wet geeft veel flexibel in te zetten instrumenten, die behoorlijk vergaand zijn. Kuiken hoopt dat met die wet lokale bestuurders de instrumenten in handen te geven om overlast effectief te bestrijden. Zij wil vooral inzetten op preventie: Veiligheid begint bij voorkomen en een goede opvoeding. Maar voor mensen die toch de fatsoensnormen overtreden hebben is er geen begrip. In een eerder stadium heeft Kuiken - in het kader van haar voorstellen om vandalisme aan te pakken - al voorgesteld om in elke stad een schadebemiddelaar in te stellen, die kan helpen bij het verhalen van schade die door vandalisme

is veroorzaakt. Zij toonde zich in hoofdlijnen tevreden met de door de regering voorgestelde aanpak, maar miste wel aandacht voor de aanpak van overlast in het openbaar vervoer. Drinkwaterwet Het belang van de drinkwaterwet kan nauwelijks worden overschat: deze wet gaat over de organisatie van de drinkwatervoorziening in Nederland, de kwaliteit van drinkwater, de leveringszekerheid van drinkwater en regelt de doelmatigheid van de bedrijfsvoering van de drinkwaterbedrijven. De drinkwatervoorziening is bij uitstek een publieke taak die wordt uitgevoerd door overheidsbedrijven. Marktwerking is in deze sector moeilijk denkbaar omdat het drinkwater voor een bepaald gebied immers moeilijk en al helemaal niet efficiënt van elders kan worden gehaald. De binding aan een regio en een leidingwaternetwerk maakt dat drinkwaterbedrijven daarmee een natuurlijk monopolie hebben. Bij de actuele behandeling van de drinkwaterwet – in feite een algehele herziening van de Waterleidingwet uit 1957- speelt een aantal onderwerpen zoals de uitkering van dividend aan de aandeelhouders (mag de winst volledig worden uitbetaald of moet deze ook gebruikt worden om de prijs van het drinkwater te verlagen), de omvang van de drinkwaterbedrijven en de maximering van het salaris van de top van drinkwaterbedrijven. Wat is het standpunt van Jan Boelhouwer namens de PvdAfractie? Hij vindt dat de aandeel-

houders van de drinkwaterbedrijven (provincies en gemeenten) hun aandeelhouderschap vooral moeten invullen door invloed op het lokale drinkwaterbedrijf uit te oefenen en niet moeten gebruiken om het drinkwaterbedrijf als bron van inkomsten te zien. Het maatschappelijk belang, waaronder goed en goedkoop water, moet boven het maken van winst moeten staan. De omvang van de drinkwaterbedrijven speelt een omgekeerd evenredige rol bij de mate van invloed die de verschillende aandeelhouders kunnen hebben. Wanneer drinkwaterbedrijven groter worden dan de gemeentelijke regio’s is de relatie met de gemeente navenant minder. Voor een doelmatigheidsverbetering stelt het wetsvoorstel het instrument van prestatievergelijking (benchmark) verplicht. Maar voor een zinvolle onderlinge vergelijking moeten er wel 4 tot 5 bedrijven overblijven. Boelhouwer stelt dan ook voor dat er een toets door de minister en kamer moet komen op het moment dat er een fusie/schaalvergroting van drinkwaterbedrijven aan de orde is. Tenslotte diende Boelhouwer een amendement in dat tot doel heeft om de inkomens van de top van de drinkwaterbedrijven te maximeren. Aangezien de drinkwaterbedrijven helemaal in overheidshanden zijn stelt hij voor om - in de lijn met de voorstellen van de commissie- Dijkstal over de inkomens in de (semi-)publieke sector - de salarissen in de drinkwatersector te maximeren op 130% van het huidige ministerssalaris.

INITIATIEF VAN DE MAAND Foto Serge Ligtenberg

‘We hadden wel reacties verwacht, maar dat het zo’n succes zou worden? Geweldig!’ meldt het Haagse raadslid Susan Cohen Jehoram tevreden. Veel inwoners van Den Haag hebben al gereageerd op de oproep die ze samen met haar collega Willem Minderhout heeft gedaan om aan te geven waar bomen geplant kunnen worden. Het gaat niet alleen om locaties waar ooit een boom heeft gestaan (er zijn er zeker 5000 verdwenen in de loop der jaren), ook plekken waar nooit een boom stond kunnen worden aangemeld. In het najaar zal de gemeenteraadsfractie wethouder Rabin Baldewsingh de complete lijst presenteren. Cohen Jehoram: ‘Aan de wethouder vervolgens de opdracht om al die locaties te beoordelen op de mogelijkheid een boom te (her)planten en hierover aan ons terug te rapporteren.’ Bomen verdwijnen om verschillende redenen. Door ziekte of storm en soms moeten ze worden gekapt vanwege bouw- of verkeersmaatregelen. Minderhout: ‘Dat is natuurlijk pijnlijk, maar vaak is er niet veel aan te doen.

Hier past een boom 10

Maar… als je kapt moet je ook herplanten, anders ontgroent de stad.’ De afgelopen jaren is dit in ongeveer 5000 gevallen niet gelukt. Vaak omdat er geen goede herplaatsinglocatie gevonden kon worden. Het planten van bomen is moeilijker dan het lijkt. De ondergrond moet goed zijn, er mogen geen kabels en leidingen lopen en het kan niet zonder meer ten koste gaan van faciliteiten als parkeerplaatsen en dergelijke. Maar soms raken ze ook gewoon uit beeld, worden ze vergeten. ‘En dat kan natuurlijk niet,’ vinden de PvdA-raadsleden. Het plantseizoen van bomen duurt van november tot en met februari. Bewoners kunnen hun locaties tot september melden op de website van de Haagse PvdA.

Heeft u als PvdA-fractie in de gemeente of de provincie een leuk voorstel gerealiseerd waar iedereen eigenlijk jaloers op is? Meld het ons, zodat wij het kunnen doorgeven in onze rubriek Het initiatief van de maand. Op die manier kunnen wellicht ook andere PvdA’ers in het land er hun voordeel mee doen. Dus kom in actie en geef uw initiatief aan ons door! Wij zetten u graag in het zonnetje. Reacties naar: [email protected]

lokale kwsts

Optimisme over decentralisatie Het heeft bijna een halve kabinets­ periode geduurd, maar de initiatieven voor decentralisatie komen nu echt op gang. Velen zijn het misschien vergeten, maar decentralisatie van taken naar decentrale overheden is een van de punten uit het regeerakkoord van dit kabinet.

JOS KUIJS is wetenschappelijk medewerker van het CLB. Heeft u een vraag die het lokale bestuur raakt of wilt u reageren? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel 020-5512264

Oud-burgemeester van Nijmegen en partijgenoot Ed d’Hondt presenteerde begin juni op het VNGcongres het rapport Vertrouwen en verantwoorden. Kern van dat rapport is dat het Rijk aan de ene kant vertrouwen moet hebben dat gemeenten overgedragen taken goed kunnen uitvoeren en gemeenten aan de andere kant ook verantwoording afleggen over de manier waarop ze die taken uitvoeren. Grosso modo is er niks mis met het rapport: gewoon uitvoeren dus. Dat de opstellers van het rapport om een paar heikele punten heen lopen, verdient niet de schoonheidsprijs, maar is geen ramp. Dat regelt zich waarschijnlijk op termijn zelf wel. Eén van die punten is de bestuurskracht van gemeenten. Kunnen gemeenten al deze taken wel aan, of zijn ze daar te klein voor; een discussie die al tientallen jaren speelt en maar niet opgelost raakt. Natuurlijk zijn veel gemeenten veel te klein om taken zelfstandig uit te voeren. Maar om herindeling te voorkomen worden de meest gekke constructies verzonnen die in de regel eerder tot uitstel dan tot afstel van herindeling leiden. De BEL-gemeenten zijn daar een goed voorbeeld van, waarbij de eerste drie letters voor Blaricum, Eemnes en Laren staan. De ambtenaren van de drie gemeenten worden op één plek gehuisvest, de colleges blijven als vooruitgeschoven post op

hun gemeentehuis. Een constructie die vooral bestuurders en politici op hun plek houdt en ambtenaren vrijspel geeft of stuurloos achterlaat. ‘Daar zou ik wel gemeentesecretaris willen worden,’ merkte iemand laatst op over deze noviteit. De andere constructie die hoog scoort in de top vijf van bestuurlijke excursies, zijn de seta-gemeenten; samen en toch apart. Een geweldige vondst en goed voor bestuurders met doorpakangst. De commissie d’Hondt loopt hier terecht met een grote boog om heen. We weten immers allemaal hoe hardnekkig herindelingsdiscussies kunnen worden uitgevochten. In plaats van centraal georkestreerde herindelingen, komen VNG en Binnenlandse Zaken met een bestuurskrachtmeting en visitaties om de bestuurskracht van gemeenten vierjaarlijks onder de loep te nemen. Door benchmarking van gemeenten via www. waarstaatjegemeente.nl, kunnen burgers en bestuurders zien of hun gemeente ondermaats presteert in vergelijking met andere. Nu nog vrijwillig, maar wanneer onvoldoende gemeenten hiervoor gevoelig zijn, wordt het verplicht, klonk het dreigend vanuit de VNG. Op termijn komt het dus wel goed met die schaalvergroting van gemeenten. Dat geldt waarschijnlijk ook voor de uitvoering van te decentraliseren taken. In opdracht van Bin-

nenlandse Zaken voert de Universiteit van Tilburg een onderzoek uit naar eerder gedecentraliseerde taken. De eerste uitkomsten wijzen uit dat de taken bij gemeenten in goede handen zijn. De eerlijkheid zou eigenlijk gebieden te zeggen, dat we dat niet weten. In meer dan de helft van de gevallen is er nooit onderzocht hoe taken door gemeenten zijn opgepakt toen ze door het Rijk werden overgedragen. Ze werden gewoon over de schutting gegooid. Noodgedwongen kan nu alleen een inventarisatie worden gemaakt van gedecentraliseerde taken die wel zijn onderzocht. Daaruit blijkt dat gemeenten het in de regel goed doen. Eén ding zouden ze graag nog beter willen doen en dat is de jeugdzorg. De verdeling tussen provincies en gemeenten blijft aanhoudend in discussie. Een discussie die net zo lang zal duren totdat het helemaal bij gemeenten zit. Net als bij herindeling kunnen we de tijd zijn werk laten doen, we kunnen ook de tijd een handje helpen.

bkbsprkng Zaanstad en Tilburg JAN DE ROOS eindredacteur Lokaal Bestuur

Dr. Ruud Vreeman: Het verhaal van de Stad. Over strategievorming in industriesteden. Uitgave van bestuursacademie BAZN, 29 blz. Burgemeesters die ook nog hooggeleerd zijn, hebben we bij mijn weten niet veel in de PvdA. Ruud Vreeman is er zo een. Van huis uit is hij arbeids- en organisatiepsycholoog. Hij was actief de vakbeweging, samen met Felix

Rottenberg duovoorzitter van de PvdA en Tweede Kamerlid. In 1997 werd hij burgemeester van Zaanstad, in 2004 van Tilburg. Een paar maanden geleden is hij benoemd tot buitengewoon lector ‘Management van veran-

deringsprocessen in het publiek domein’ aan de Bestuursacademie Zuid-Nederland (BAZN). In zijn oratie Het verhaal van de stad gaat Vreeman in op strategieën bij stedelijke transformatie en de rol die het stadsbestuur daarbij speelt. Omdat ik zelf ben getogen in Tilburg en later jarenlang in Zaanstad heb gewoond, was ik natuurlijk extra nieuwsgierig naar de vergelijking die Vreeman trekt tussen deze beide historische industriesteden. In het katholieke Tilburg domineerde tot diep in de jaren zeventig de wolindustrie. Je zag er toen evenveel fabrieksschoorstenen als kerktorens. Een economische crisis en felle concurrentie uit lage lonen landen maakte een eind aan deze monocultuur. Bij Zaanstad lag het anders. Daar was niet één industrie overheersend, er was van oudsher een veelvoud van bedrijvigheid: hout, voedingsmiddelen (Honig, cacao), linoleum, papier enzovoorts. Ook daar waren problemen, maar tot een echte crisis kwam het niet. Vreeman beschrijft op aantrekkelijke wijze in vogelvlucht de transformatie van beide industriesteden naar moderne steden met een meer gemengde economische structuur. Hij trekt ook vergelijkingen tussen de mensen en de sfeer in de stad. De manse, gauw tot kankeren geneigde Zaankanters met hun egalitaire inslag zijn toch

andere types dan de wat goeiige, zo u wilt volgzamere Tilburgers. En dat alles drukt een stempel op beide steden en hun ontwikkeling. Persoonlijk voorbeeldje van het verschil in omgangsvormen? Als Vreeman op een zondag naar een plaatselijke voetbalclub gaat kijken, maar niet herkend wordt, schamen ze zich achteraf rot dat ze hem aan de kassa hebben laten betalen. Aan de Zaan daarentegen krijgt hij als hij de toegangspoort is gepasseerd van de programmaboekjesverkoper te horen: ‘Toch wel betaald, burgemeester?, want u kunt het beter lijen dan ik’. Waarop de burgemeester met een knipoog antwoordt: ‘Dan had je ook maar een beetje door moeten leren.’ In Zaanstad gaat het eerder van ‘au’ en is de bestuurlijke turbulentie groter. Het stadsbestuur heeft sinds het ontstaan van Zaanstad in 1974 (ook nu eigenlijk nog steeds meer een verzameling dorpen dan een stad) veel weerstand moeten overwinnen. Projecten als het nieuwe Zaantheater en de Vinex-locatie Saendelft kwamen moeizaam van de grond. Het gemeentebestuur ging met een groot Masterplan aan de slag om de stad in beweging te krijgen. In Tilburg kwamen vernieuwende initiatieven meer van onderop, is er meer gezamenlijke beleving van evenementen (de kermis, Willem II), vallen creatieve ideeën eerder in vruchtbare bodem en is de dialoog met de

inwoners sterker ontwikkeld. De Atlas voor gemeenten laat zien dat Tilburg het beter doet dan Zaanstad. De voormalige wolstad stijgt sterk op de sociaal-economische index en qua aantrekkelijk wonen, terwijl Zaanstad juist daalt. De ongelijke ontwikkeling van Zaanstad en Tilburg heeft volgens Vreeman te maken met het verschil van de wet van de remmende voorsprong en die van de versnellende achterstand. Overigens doen beide steden het veel beter dan veel andere industriesteden. Vreemans Verhaal van de stad geeft geen panklare oplossingen laat staan een blauwdruk voor een succesvolle bestuurlijke strategie bij de ontwikkeling van (v/h)industriesteden, maar wel veel aanzetten die helpen bij het nadenken hierover. Zijn ervaringen als burgemeester in de afgelopen tien jaar die hij in het boekje heeft verwerkt, maken het extra waardevol. En het is, dat mag ook worden gezegd, aantrekkelijk uitgegeven en zeer fraai geïllustreerd.

11

Burgemeestersd

12

dag CLB Haarlem

Foto’s Rein van Zanen

13

Foto’s Rein van Zanen

Jan Bart Wilschut ondervraagt v.l.n.r. kamerlid Pierre Heijnen, minister Guusje ter Horst, burgemeester Bernt Schneiders van Haarlem en Betty van Viegen, burgemeester van Brielle en oud-wethouder van Haarlem

Vreeman wil fus brandweer-pol Politie en brandweer moeten fuseren. Die opmerkelijke uitspraak deed de Tilburgse burgemeester Ruud Vreeman op de burgemeestersdag in Haarlem. Dertig PvdA-burgemeesters en stadsdeelvoorzitters waren daar op vrijdag 23 mei aanwezig om onder meer met minister Guusje ter Horst van BZK te discussiëren. Volgens Vreeman zou een fusie tussen politie en brandweer duidelijke voordelen hebben. ‘Het leidt tot een beter management en tot meer professionaliteit. Dat komt de hulpverlening ten goede. Je hebt dan ook niet meer dat die brandweermensen eindeloos moeten zitten afwachten in brandweerkazernes tot er wat aan de hand is.’ Fusie betekent wat de Tilburgse burgemeester betreft niet het verdwijnen van de vrijwilligheid binnen brandweerkorpsen. Vreeman kreeg voor zijn idee bijval van zijn Bredase Jan de Roos Eindredacteur Lokaal Bestuur

14

collega Peter van der Velden. De regionalisering van de brandweer en de samenwerking in de veiligheidsregio’s waren belangrijke thema’s op de burgemeestersdag, die was georganiseerd door het Centrum voor Lokaal Bestuur. Met name de burgemeesters van grote gemeenten toonden zich ontevreden over de gang van zaken in de veiligheidsregio’s. Zo stelde de nieuwe burgemeester van Eindhoven, Rob van Gijzel, dat regionalisering van brandweer gefrustreerd kan worden doordat één enkele randgemeen-

te dwars ligt. Minister Ter Horst wees erop dat bij het maken van convenanten over samenwerking niet per se iedereen hoeft in te stemmen. ‘Je kan ook besluiten nemen bij meerderheid van stemmen.’ Ook eventuele uitbreiding van de bevoegdheden van burgemeesters was onderwerp van discussie. Aleid Wolfsen, sinds begin dit jaar burgemeester van Utrecht, zou wel een aanscherping van die bevoegdheden willen, bijvoorbeeld als het gaat om samenscholingen. ‘Maar je zou als burgemeester ook een dwingende aanwijzing moeten kunnen geven als mensen in grote problemen komen doordat instanties in de jeugdhulpverlening niet goed samenwerken.’ Minister Ter Horst lijkt daar wel voor te voelen. ‘De burgemeester moet kunnen aangeven wie het probleem gaat oplossen als de hulpverlenende instanties er niet uitkomen.’ Burgemeester Mirjam Salet van Spijkenisse waarschuwde echter voor ‘te dapper optreden’. ‘Je moet het niet zoeken in aanwijzingsbevoegdheid maar in samenwerking.’ Raadsleden Discussieleider Jan Bart Wilschut, ex-wethouder van Rhenen, vroeg de aanwezige burgemeesters hoe zij dachten over vermin-

dering van het aantal raadsleden en wethouders. Pierre Heijnen, PvdA-woordvoerder binnenlands bestuur, bepleitte onlangs een beperking van het aantal statenen raadsleden (en trouwens ook van het aantal kamerleden en leden van waterschapsbesturen) met 10 %. Daarnaast vindt hij dat in gemeenten en provincies met meer dan vier wethouders/gedeputeerden er één moet worden ingeleverd. Hij denkt dat dit leidt tot meer efficiency in het openbaar bestuur. Gastheer Bernt Schneiders, burgemeester van Haarlem: ‘Een grote gemeenteraad is goed, mits raadsleden hun gezicht ook in de stad laten zien. Een college met vier wethouders, zoals in Haarlem (tegen de 150.000 inwoners, red.) betekent hard werken. Ook als burgemeester. En je bent kwetsbaar als er bijvoorbeeld iemand ziek wordt. Aan de andere kant: met een paar mensen en veel werk te doen heb je ook minder tijd om ruzie te maken. De samenwerking in het college (2 PvdA, 1 VVD, 1 SP) loopt prima.’ Burgemeester Ronald Bandell van Dordrecht vond de discussie over de grootte van de gemeenteraad ‘een non-probleem.’ ‘Daar moet je je niet druk over maken. In Dordrecht hebben we, net als in Haarlem, een raad van 39 leden, en dat gaat prima.’ Diverse

burgemeesters van kleinere gemeenten zagen een vermindering van het aantal raadsleden niet zo zitten. Dat leidt er al snel toe dat de kleine partijen niet meer in de raad vertegenwoordigd zijn. Behalve dit punt speelt ook de vraag of de vergoeding voor raadsleden omhoog moet. ‘Raadsleden in kleine gemeenten moeten een hogere vergoeding krijgen’, stelde burgemeester Jos Penninx van Voorst. Zij doen naar zijn mening evenveel, zo niet meer werk dan raadsleden in de grotere gemeenten. Minister Ter Horst heeft in april op het CLB-Festival in Arnhem gezegd dat ze naar de raadsvergoeding wil kijken. Nu hield ze hierover de kiezen op elkaar. Dat zal te maken hebben met de brief die haar (CDA-)staatssecretaris Bijleveld op 15 mei jl. naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Daarin wordt een bezuiniging van 40,9 miljoen gulden op ‘bestuurskosten’ aangekondigd. Wat het aantal raadsleden en wethouders betreft stelt Bijleveld voor ‘vanaf 2010 het aantal raadsleden met 10 % te verminderen in combinatie met een vermindering van het maximum aantal wethouders van 20 % naar 15% van het (verminderde) aantal raadsleden. Vanaf 2011 kan ook het aantal gedeputeerden worden beperkt.’ Pierre Heijnen vindt de door

Ruim 25 bestuurders waren op 17 mei aanwezig tijdens de jaarlijkse bestuurdersbijeenkomst van PvdA’ers in Flevoland. Onder hen (oud-)burgemeesters, kamerleden en partijvoorzitter Lilianne Ploumen.  Deze laatste greep haar kans om haar plannen voor de PvdA nog eens uiteen te zetten. Zij kon op bijval van de aanwezigen rekenen. Toen in de middag de leden aanschoven, was sprak ook minister Ella Vogelaar. Lilianne stelde dat besturen betekent dat je verantwoordelijkheid neemt. Daarin wil de PvdA haar idealen realiseren en dat is niet altijd even gemakkelijk omdat je als regeringspartij keuzes moet maken. ‘En,’ aldus Lilianne ‘laten we elkaar niet voor de gek houden. Wij zitten in de hoek waar de klappen vallen. Onze resultaten komen op dit moment niet goed voor het voetlicht. Eenderde van wat wij willen is bereikt bij bijvoorbeeld de kinderopvang. Lage inkomens betalen de prijs van een luier, hogere inkomens naar rato meer. Maar wij hebben de opdracht om het goed naar buiten te krijgen.’ Waarna zij inging op het congres, waar het partijbestuur gaat voor de versterking van de ledendemocratie. Het vieren van successen, in Den Haag, maar ook zeker in het land, noemde zij als een positieve stimulans. De nieuwe partijvoorzitter vroeg de aanwezigen om medewerking, optimisme, maar zeker ook geduld. Hierna gingen de bestuurders uiteen in werkgroepjes waar gesproken werd over een aantal hot items. Werkbare oplossingen was hier het devies Na de lunch was het de beurt aan Ella Vogelaar. Zij hield een uitgebreid betoog over haar beleidsterrein en ging met de aanwezigen in discussie. De minister kondigde voor het najaar een open debat aan binnen de partij over integratie. Een onderwerp waarvoor niemand de ogen volgens haar kan sluiten. ‘Problemen benoemen en aanpakken,’zo sprak Vogelaar resoluut. Zij stelde drie punten centraal: ‘Iedereen moet de Nederlandse

Inspirerende bijeenkomst in Flevoland met Ploumen en Vogelaar   taal leren, inzetten op onderwijskansen en zorgen dat mensen aansluiting hebben op de arbeidsmarkt.’ Waarna zij onder andere nog stelde dat het van belang is om de positieve voorbeelden te benoemen. Hierna volgde een levendige discussie met de ruim 75 aanwezigen.  De aanwezigen waren erg tevreden over de dag. Jop Fackedeij, wethouder te Lelystad: ‘Ik vond het erg inspirerend. Vanuit de werkgroep bleek weer dat wij de onderwerpen die er echt toe doen voor ons, zoals sociaal duurzaam bouwen, niet claimen. Dat is jammer. Het is wel fijn om van de partijvoorzitter een consistente lijn naar de toekomst te horen. Dat geeft vertrouwen.’ Ook het Almeerse kamerlid Lea Bouwmeester liet zich inspireren: ‘Tijdens de werkgroep hadden wij de rust om in een klein groepje te discussiëren. Het is wel goed om te kijken waar deze input nu landt. Wij krijgen vaak het verwijt dat men ons niet ziet. Maar ik houd zelf erg van de contacten die ik in de middag had met een aantal leden. Heel goed om weer te horen hoe men naar ons kijkt.’   Lidwien Venselaar Burgercommissielid in Flevoland

usie olitie Bijleveld voorgestelde vermindering van het aantal wethouders ‘ te grof ’. Of dat voorstel het haalt, is overigens erg onzeker. De CDA-bestuurdersvereniging heeft de staatssecretaris al gevraagd haar plannen in te trekken (zie http://bsv.cda.nl/). Gezellig Het was niet alleen maar zware kost in Haarlem. De burgemeesters kregen om te beginnen een korte rondleiding door het onlangs geheel vernieuwde

concertgebouw, de Philharmonie. Onderweg naar het Noordhollands Archief werd een bezoekje gebracht aan het oudste en het jongste hofje van Haarlem. In het Archief hield centrummanager Martin de Vries, oud-wethouder voor D66, een enthousiaste inleiding over de ins en outs van citymarketing en centrummanagement. Simpel gezegd komt het erop neer dat je meer mensen wilt trekken die langer blijven. Dat lukt alleen als je goed samenwerkt met partners als de winkeliers, Kamer van Koophandel, horeca, MKB, de vastgoedsector en de cultuursector. ‘Je moet de beleidsmakers, de mensen op het stadhuis, samenbrengen met de smaakmakers, de mensen in de stad’. Het gaat soms om hele praktische dingen, zoals het verwijderen van ontsierende reclames en vlaggen, het zorgen voor een mooie bestrating en het aanpakken van graffiti. Inmiddels is Haarlem volgens de Vries aardig op de goede weg, de

stad is zelfs tot ‘beste winkelstad van Nederland’ uitgeroepen. Maar het werk is nog lang niet af. Dat bleek ook uit een opmerking die ik hoorde van een paar burgemeesters die met de trein waren gekomen en te voet naar het stadscentrum wandelden. Ze hadden zich verbaasd over de lelijkheid van het stationsgebied en het gebrek aan een fatsoenlijke routeaanduiding en bomen. Waarvan akte. Voor het eerst mochten de burgemeesters ook hun partner meenemen naar de jaarlijkse burgemeesterdag. Het gezelschapje bleek slechts uit mannen te bestaan. Voor hen was een speciaal programma ontwikkeld met onder meer een bezoek aan het Frans Halsmuseum. Aan het slot van de bijeenkomst in het stadhuis konden zij meegenieten van een buffet in de indrukwekkend mooie Gravenzaal.

Dagboek Mohammed Mohandis Helaas is vorige maand niet de juiste tekst gepubliceerd in het dagboek van raadslid Mohammed Mohandis uit Gouda. Hierbij alsnog zijn stukje. Gemeenteraad 2010 Klungelige kandidaatstelling in sommige gemeenten heeft ervoor gezorgd dat er ook kwalitatief minder goede raadsleden gekozen zijn in 2006. Gelukkig kwalitatief wel veel beter dan die van de SP. Alleen is het raadslidmaatschap geen stageplek, iets wat je even doet. Als raadslid moet je ambitie en visie hebben over hoe je zaken wilt veranderen in je eigen stad of dorp. Betere selectie vooraf is belangrijk en vooral toetsen op kwaliteit en kennis van het raadslid. Maar na de megawinst in 2006 is het niet alle PvdA-fracties in Nederland altijd gelukt de fractieleden dezelfde kant op te krijgen. Ons idealisme schiet door op het moment dat wij personen op een lijst zetten om de lijst zo representatief mogelijk te krijgen. Denk aan de verhouding vrouw/man, allochtoon/autochtoon, om maar een voorbeeld te noemen. Hiermee pleit ik niet voor minder raadsleden van genoemde groepen, maar het moet in eerste instantie gaan om de kennis, inhoud en kwaliteit van het individu. Ervoor zorgen dat je lijst een afspiegeling is van de desbetreffende gemeente, is een middel - geen doel. Tot op heden schrik ik vaak van raadsleden die niet eens de idealen van de PvdA kennen, laat staan onderschrijven. Dus niet iemand hoog op een lijst om zijn etnische achtergrond of sekse. We hebben in verschillende gemeenten al incidenten gehad met PvdA-raadsleden die later geroyeerd zijn of zelf opstapten. Dit kwam onder andere doordat zij niet wisten wat het raadswerk precies inhield en wat je kerntaken zijn: controleren, kaders stellen en het volk vertegenwoordigen.

15

Kaaskoppen in Nieuw Amster Foto C. Kutarna

V.l.n.r. Hans Anker, Eelco Keij en Gerrit Groen

Gerrit Groen De PvdA heeft afdelingen tot in Voorzitter de verste uithoeken van het land. Fiscaal Jurist Van Drimmelen tot Dronten, van Wat maakt de PvdA New York anders dan een afdeling in NeMontfoort tot Maastricht. Maar derland? ‘De afdeling heeft een groot idealen zijn grensoverschrijdend, nadeel, dat tegelijkertijd ook een groot voordeel is: er is geen en zo komt het dat de PvdA ook gemeenteraad of directe politiek je je tegenaan kunt bemoeilevendige afdelingen heeft in Geneve, waar en. We staan dus wat verder van de lokale politiek af, maar we zijn Brussel, Londen en New York, geen tijd kwijt aan administratieve en organisatorische zaken dankzij de vele Nederlanders die die verbonden zijn aan de lokale partijorganisatie. We hoeven bijhun geluk al dan niet tijdelijk in het voorbeeld geen kieslijsten samen stellen of een verkiezingsprobuitenland wilden beproeven. Lokaal tegramma te maken. De PvdA New York is een stuk informeler en Bestuur was in de VS en sprak met heeft naast een sociale vooral een sterk inhoudelijke functie. enkele bestuursleden van de PvdAWe houden ons bezig met de vraag hoe we progressieve ideeën afdeling New York. Waarom een in de VS kunnen ontsluiten en kunnen maken voor PvdA-afdeling New York en wat kan beschikbaar Nederland. Nederland van Amerika leren? Hoe werkt dat in de praktijk? ‘We geven ongeveer eens per jaar

KIRSTEN VERDEL FREELANCE JOURNALISTE

16

een themaboekje uit, in samenwerking met de Wiardi Beckman Stichting. ‘Amerikaanse Toestanden’ was de eerste, gevolgd door ‘Kaaskoppen en Zoete Wijn’. Momenteel zijn we bezig met een boekje over accountability –verantwoording - in het politieke proces. We proberen te kijken hoe het democratische proces hier werkt en hoe er wordt omgegaan met accountability. Dat is anders dan in Nederland. In de Verenigde Staten is de rol van verkiezingen veel prominenter. Voor bijna alles zijn er gekozen functies, van burgemeester tot

rechter tot sheriff. Ook speelt het referendum hier een veel grotere rol, hoewel het alleen op statelijk niveau bestaat. Het boekje is inmiddels gepresenteerd, in de Netherland Club (www.netherlandclub.com), op onze jaarvergadering.’ En naast de boekjes? ‘We hebben veel succes met onze ‘Dinner & Debate’ bijeenkomsten. Interessante bezoekers aan de stad nodigen we als gast uit om samen met PvdA-leden en geïnteresseerden te discussiëren over actuele thema’s. De afgelopen jaren hebben we onder andere Rinnooy Kan, Hans Laroes, Boris Dittrich, Jacqueline Cramer en Jan Pronk op bezoek gehad. De leden zijn ook interessant. Er zitten veel expats bij, die veel weten van lokale en internationale politiek. Ze weten daardoor een sterk inhoudelijke bijdrage te leveren aan de afdeling. En het is natuurlijk ook erg gezellig. Het lidmaatschap van de PvdA New York is zo een unieke manier om betrokken te blijven bij het thuisland zonder dat het meteen een Sinterklaas en haring gehalte krijgt.’ Heb je nog leuke dingen meegemaakt in de afdeling? ‘Behalve de keer dat Max van den Berg in de lift vast zat bedoel je?’ Wat zijn de lessen die Nederland van het gemeentebestuur in New York kan leren? ‘Het gemeentebestuur hier is veel slagvaardiger, alleen al omdat de burgemeester wordt gekozen. Bestuurders zijn hier veel meer ‘accountable’ dan in Nederland. En ze zijn meer betrokken bij de burgers. Ze moeten wel, want anders

worden ze niet herkozen. In Nederland hoef je als je op nummer twee staat op een kieslijst niets te doen in een campagne, je wordt dan toch wel gekozen. Hier is dat ondenkbaar. De burgers zijn zelf overigens ook meer betrokken bij het bestuur. Ouders zijn hier bijvoorbeeld heel actief binnen de scholen van hun kinderen.’ Hoe komt dat? ‘In Amerika wordt veel belang gehecht aan het democratische gehalte van organisaties. In Nederland wordt meer overgelaten aan instellingen en elites. Laat de ‘experts’ en ‘deskundigen’ het maar oplossen, zo redeneert men in Nederland. Hier zijn mensen juist heel wantrouwig tegenover instituties en organisaties. Ze willen inspraak en een zo hoog mogelijk democratisch gehalte.’

Eelco Keij

Secretaris Ondernemer / student Columbia Law School Hoe ben je bij de PvdA New York terecht gekomen? ‘Ik kende Hans Anker nog uit de tijd dat ik bij het Internationaal Secretariaat van de PvdA werkte, ten tijde van Alvaro Pinto. Via Hans leerde ik de PvdA New York kennen. Eerst omdat ik af en toe op bezoek was in New York en dan langs kwam bij bijeenkomsten. Het ging allemaal snel. Ik schreef in 2005 mee aan het boekje Amerikaanse Toestanden, waar ik het artikel ‘Excuse me, are you a registered Democrat?’ voor schreef. Dat ging over hoe de Democraten met een grassrootsbeweging mensen aan het

rcts Internet-terreur Joost Peetoom raadslid in ­Teylingen (Sassenheim, Voorhout, Warmond) De parallel die Jan-Jaap van den wild kunnen maken. GeenStijl Berg in het vorige nummer van heeft een hekel aan zurigheid, Lokaal Bestuur trekt tussen de taboes, dogmatiek, ‘geen daden verhouding SGP-televisie en maar woorden’, huichelachtigPvdA-internet, verbaasde mij heid, zelfoverschatting, gedraai, behoorlijk. Waarom zouden wij, inconsequent gedrag, weglopen PvdA-politici, eigenlijk bang en verstoppertje spelen. Dat heeft moeten zijn voor nieuwe media niets met de inhoud van politiek, en het nieuwe gebruik daarmaar alles met gedrag te maken. van? Of is het meer, dat wat op Draai dit nu eens om: Zeg waar verjaardagen en aan de toog werd het op staat. Doe wat je belooft. gezegd, en altijd vervloog, nu tot Beloof niet meer dan je kunt in de eeuwigheid op het internet waarmaken. Gedraag je naar wat blijft hangen? je zegt. Sta voor je standpunt. Zelf volg ik de website GeenStijl Wees waarachtig. Wees reëel. Sta al een aantal jaren. Teveel aan tes- met beide benen op de grond. tosteron? Ja. Baldadig? Vaak wel. Toon lef. Verantwoord je. Dat Over de fatsoensgrens? Tja, de kunnen PvdA’ers toch ook? Dit site heet niet voor niets GeenStijl. kan ook bij GeenStijl wel op Ontoelaatbaar? GeenStijl zoekt enige waardering rekenen, of je heel slim de grens op. Wie met ten minste oninteressant maken gerechtelijke procedures dreigt, voor affakkeloperaties. blijkt ook vaak juridisch weinig Je zo te gedragen is, los van de gegronde argumenten te kuninhoud, al lastig genoeg. Ik draai nen vinden en wordt vervolgens als lokaal politicus al een aantal . ar la la Voge af op El virtuoos de grond in geschreven. jaren mee, het lukt mij ook zeker t vragen tijl vuur nS ee G um van Castric Waarom zouden we, in de woorniet altijd die hoge lat te halen. Ik Rutger den van Jan-Jaap, alleen maar weet daarentegen wel goed, wat hopen dat er de ‘resterende 2 jaar ik wel en wat ik niet doe op mijn kt en ar gepla ter elka bijaaLinkedIn CLB niet al PvdA’ers aan ten onweblog, en op mijn is teveel nden etar ten ach m u cr in se en p m g e lo ge Ber een luttel e. De af sleden, Ik zal dat blijven n den der gaan’? Is daar dan gegronde Hyves-profiel. a aan, is in e speculati ad v st ra p ge s, a ft der n: hee verder Jan-Ja (wethou ir. Allee k de erp van en unfa reden. Etoe, bij ik in de supermarkt, derwandere jgenoten doen, ens is oo dan on rvelend omdat overigmeer se parti e lij zijn zijn n en diver ebben d varen. Ve PvdA’ers nu b b n h er le g eb il n h s. en w la el l og P d : eepolitieke en in de raadsij als de hloodgieter wvan r) dit m geen SG (linkse) et inmid ler houdenpartijen? Lang, h oen. Of ministe werkt tij moet gegaan. n zich weten te aan te d niet, zo merk zich snel jehdaarmee Onze par elijk overstag Als va reaguurders van ook heel lt niets selvaste sites of zaal nieuws dat verre de sc ap er vaGeenStijl d in d e eb at n n d si w eg ei t la b vi it e u ia e le en jk d ed geli SGP van betek ivel’ s de te gehele m met der ze g doen ruiken, n de dudanderschieten etwaardering En datkunt oogsten. internet broeder labloed er veel . H va n rs en d . n va ve er og en t s d an ‘o le h n n ar m va dat moc niet al er vera De opm itiek e radio r de tv – ift voorman Bas aar dat n karakt ns de pol alleen d en, maa ook hu piranha’s op af. preidt. M ndamenteel va me jege versSoms els scals el enkomst s. inmidd het cynis de ogen van ve els fu a’ d e: n at partijbije m zi d id ri t n m aa am E to w in in uitermate unfair, somsis niet onbeboe. progr latie richt itici in die alleen – bleef ta ij politieke praat onze PvdA in re lijk heeft tijdsgew zijn pol s, s n er aa ee ll el in vu nb kken et dikke k voor id is. H rschijn Vlies aa onen m r dan za verspre gelaar et. Waa el ee s geldt oo grijpelijk. rn b ijd Vo m jk te a w te t li ll : een in ie lf E : m ge n ders n zichze . Korto Iets der ulaire zien valanger medium w gewat ederlan Als gaan om eze pop de siteNvolgt, htgelden voor politici machtige lijke in tervieje k zijn ge dingen en wac nStijl. D genoegen n ie andere ee it ee ijn G s ol p p al te e de eigenoe n de de aal het e websi je ook dat bepaalde ept er ee populism to’s, verg geduren er u allem t van dmerk hun site sch dienstau van internet en open dat hier journalis ond ’ers) in e – web n A at te d h ie d e n Pv t at met een populistischschappen w r aa esef jeneetot combin . Laten dA’ers r je baangeschoten t voorkeu wan cocktail t die teveel Pv zo u wil itici (bij ,

eur r r e et-t n r e t

/WFA lligenburg

Wi bert van Foto Ro

clmn

sterdam stemmen kregen, over hoe democratie hier meer op straat speelt dan ik in Nederland het gevoel had. In april 2006 verhuisde ik naar New York en in december 2006 werd ik tot secretaris verkozen.’ Wat doe je als secretaris? ‘Veel organisatorisch werk, vooral voor de Dinner & Debate avonden. Ik houd de website bij en organiseer vergaderingen. We hebben om de twee maanden bestuursvergaderingen en er is één jaarlijkse afdelingsvergadering, die laten we doorgaans samenvallen met de presentatie van het meest recente themaboekje. Ook niet-leden zijn dan uitgenodigd.’ Wat zijn de belangrijkste lessen die de PvdA in Nederland van New York kan leren? De directe vorm van democratie op lokaal niveau spreekt me erg aan. Wil je hier gekozen worden in de city council, dan moet je echt de straat op. Nee, je hoeft niet rijk te zijn: wel moet je door je inhoudelijke punten goede fundraisers zien te organiseren. Je kunt hier niet vanuit een ivoren toren gekozen worden. Je moet je eigen constituency –achterbankweken en onderhouden. Die gedachte hebben wij veel minder. Overigens mag de City Council wel wat meer aan het preventief onderhoud van de infrastructuur doen. Sommige plekken van de metro doen eerder denken aan derdewereldlanden. Goed, het werkt allemaal prima, maar je vraagt je soms af hoe lang nog.’ Hoe is het armoedebeleid in New York? Zelfs met een redelijke baan kun je in New York soms nog steeds

niet goed rond komen. Ik heb zelf mijn eigen bedrijf, Dutch Moon Cookies (in chocolade gedipte stroopwafels), en een aantal van mijn medewerkers heeft nog een of twee andere baantjes nodig om rond te kunnen komen. En ja, ze zijn allemaal legaal hier. Daar komt bij dat enigszins betaalbare huizen alleen in het uiteinde van Queens of Brooklyn te vinden zijn, wat dan weer veel reistijd kost, waarin je niet kunt werken en dus ook niets kunt verdienen. New York is voor veel mensen een moeilijke stad om te overleven.’ Wat is het leukste aan de PvdA afdeling New York? ‘Ik vind de Dinner & Debates enorm stimulerend. Ze brengen goede discussies over het vergelijkend perspectief op gang. Op zo’n avond merk je pas echt hoe verschillend je de verhouding tussen beleid in de Verenigde Staten en in Nederland kunt analyseren. Het is zeer motiverend. Daarom vind ik het ook jammer dat veel mensen in Nederland, zelfs PvdA-leden, vaak niet afweten van het bestaan van buitenlandse afdelingen. Zij hebben namelijk echt iets te bieden. Daar ligt een rol voor het partijbureau, met name het Internationale Secretariaat, om dat te verbreiden.’

Hans Anker

Penningmeester en medeoprichter Consultant Jij bent de aanstichter van dit alles, als oprichter van de PvdA New York? ‘Medeoprichter, samen met Reinier Prijten en André Brands. Reinier vroeg ooit aan Wouter

In

e – ol e d ze md dodelijk twee jaar niet al linkse p speriod t zo vree inderdaa igs de in vooral tten. Dat is nie aaf. En uwe raad p resteren or de nie dacht aan ze De Telegr ij eerst iets sap f n vo te t va d ec is aj em h tr , aan aarb graa dom gaan. tellings worden ns veel ijl eigen oelbewust in, w ns door De Tele ndidaats vervolge dA-raadslid wil . GeenSt d pje van rvolge In het ka zullen we hier weblog n naam t, om ve d het film g in de u nog Pv er ge n ijn 10 w ei krant dit ie ch 20 s w jn n rs af s zi n n u k Stijl ve . Overige p van bespreki het va ten besteden. D ns googelen op fieltje liever oo op Geen genomen nStijl is wer oe oxe r ee en over yves-pro k onder en m s als Gee rst maa : orthod te word n een H website k. Hoor delijk oo beter ee kelijker va n ie n or ak it ei en vo ka m it ol ak d u d p et n h nm en rovi ers t ft p aa ie vé e ee n ri et d h p is h n Vogelaar ers. Kenmerke P d re en ei En laat nsure rnet e. De SG tsp ing tuss eerbaarh wsfeit, via zelfce is het reli-inte hterweg kwalitei van een scheid control immers maar ac een nieu n dag s, en de en surfen no. En op zon ontbreke vindt niet plaat ordt dan al snel ee. Waar de en st ri ch or oor t erm en p cht w wederh ht wil iticus zi en geru er spam t. r de pol zen in ac rs die zond elang. E it de luch len, maa e fatsoensgren zo van b woon u bezoeke ge k van ve el ig aa ve en n rm ed n va t nog go re tot ve ch ta li oe el h en w actie e comm t dan ook weer e webred rijden d ns onlin oversch ens blijk ooit erge nemen, et graagte. Telk alles wat m rnet is: te in grenzen n eugen va het geh

Bos hoe hij de PvdA tot hulp kon zijn vanuit New York. Wouter zei gekscherend: ‘Dan richt je toch een afdeling op?’ Dat bleek helemaal niet zo’n gek idee te zijn. We kwamen er achter dat er al eerder een PvdA afdeling New York had bestaan. Ik herinner me nog vaag een motie van de oude afdeling New York op het verkiezingscongres van 1993 in de RAI. Uiteindelijk hebben we een nieuwe afdeling opgericht, hoewel er technisch misschien sprake is van een doorstart.’



Maar de PvdA New York draait nu… ‘Ja, en we doen alleen maar leuke dingen. We houden ons zo min mogelijk bezig met interne, bureaucratische zaken. De PvdA New York is een prettig anarchistisch geheel.’ Welke lessen zijn er leren voor Nederland? ‘Transparantie en accountability zijn hier veel belangrijker dan in Nederland. Afrekenbaarheid, verantwoordelijkheid nemen voor je optreden, laten zien dat je er bent, dat is hier de normaalste zaak van de wereld.’ Gerrit had het over de gekozen burgemeester. Heb je de discussie in Nederland gevolgd? ‘Ja. Wij hebben ons erg verbaasd over wat er in Utrecht en Eindhoven is gebeurd, waar de keuze voor de bevolking werd beperkt tot een PvdA-kandidaat en… een PvdA-kandidaat. Zo zouden wij het nooit doen. Dan zaai je alleen maar meer wantrouwen en cynisme.’ De PvdA in Eindhoven stelde dat de voordracht van de gehele

gemeenteraad was, het was niet slechts een keuze van de PvdA alleen, maar van alle partijen. ‘Zo’n situatie mag en kun je niet laten gebeuren. Op afstand ziet het er ook uit als een valstrik van je politieke tegenstanders. Dus de VVD en het CDA bepalen welke PvdA-kandidaten het beste zijn? Dat krijg ik hier echt niet uitgelegd, hoor. De PvdA moet natuurlijk zelf beslissen wie haar beste kandidaat is en dan de strijd aanbinden met de kandidaten van andere partijen. Dat is democratie in actie.’

Is de manier van besturen anders met een gekozen burgemeester? ‘Inhoud en stijl kun je niet los van elkaar zien. Veranderingen worden getriggerd door mensen die het gewoon dóen. Bloomberg heeft zijn eigen ‘mayoral pit’, een grote open ruimte waar hij samen met zijn medewerkers kantoor houdt. De werkkamer van oud-burgemeester Giuliani is gereduceerd tot een soort wachtkamer, is in feite buiten gebruik gesteld. Met de mayoral pit laat Bloomberg zien dat zijn team met korte lijnen werkt en dat er weinig bureaucratie is. Hij heeft een slagvaardig bestuur dat er is voor de mensen, dat is het beeld dat de ruimte oproept en zo werkt het ook in de praktijk. Steeds meer burgemeesters komen nu naar New York om te kijken hoe Bloomberg te werk gaat.’ De lijnen zijn dus echt kort? ‘Ja. Neem criminaliteitsbestrijding. Iedereen dacht dat na Giuliani’s zero tolerance beleid het verzadigingspunt wel bereikt zou zijn, maar de criminaliteit is door blijven dalen. Bloomberg heeft dankzij korte lijnen veel efficien-

cy winst geboekt. Maar dit alles vereist wel een burgemeester die zelfvertrouwen heeft en daar het voortouw in neemt. Iemand die zijn gezag niet ontleent aan een hiërarchische positie.’ Je raadt de Mayoral pit dus aan voor Nederlandse burgemeesters? ‘Sterker nog: de PvdA afdeling New York stelt hierbij een taart in het vooruitzicht voor de eerste Nederlandse burgemeester die zoals Bloomberg te werk gaat. En dan nu maar hopen dat het een PvdA-burgemeester wordt die er met die prijs vandoor gaat.’ Verder nog iets? ‘Rekeningrijden! Als je rekeningrijden wilt invoeren moet je echt naar het E-Z Pass systeem hier komen kijken. Het werkt al 15 jaar zonder enig probleem in twaalf staten. Amerikanen, buitenlanders, ze betalen allemaal, contant of elektronisch. Een kind kan de was doen. Kun je zo overnemen.’

17

Werk aan de winkel Foto Nationale Beeldbank

Het thema arbeid moet weer hoog Aanpak gericht op op de PvdA-agenda, zei Paul Kalma duurzame re-integratie vorige maand in zijn Wibautlezing. In 1994 publiceerde Stella Braam gericht is op meer duurzaamheid. ten van de arbeidsparticipatie. Ook lokaal is er naar zijn mening het boek ‘De blinde vlek van Ne> Sociaal verantwoord aanbestederland’. Stella Braam dook anInvulling den werk aan de winkel. Lokaal Bestuur derhalf jaar onder in werk aan de In Hengelo geven we hieraan als Iedere aanbesteding van onze onderkant van de arbeidsmarkt. volgt invulling: gemeente kent een ‘social vroeg PvdA-wethouder Bert Otten Haar opzienbare reportages > Duurzame re-integratie return’ paragraaf. We spreken over de arbeidsomstandigheden Onze aanpak is gericht op af dat ondernemingen een wat hij vindt van Kalma’s pleidooi en waar honderdduizenden mensen duurzame re-integratie. We sociale tegenprestatie levewerken waren confronterend. hebben samen met de sociale ren. Daarnaast worden eisen hoe hij in zijn eigen stad Hengelo er Nu bijna vijftien jaar later lijkt er werkvoorziening het re-integesteld aan de kwaliteit van de weinig veranderd te zijn. Sterker gratiebedrijf Fitis opgericht ondernemingen invulling aan geeft. nog, als gevolg van de groeiende dat met behulp van een door > Bevorderen van ondernemerglobalisering verkeert arbeid in TNO ontwikkeld model schap

naam auteur functie

18

toenemende mate in de hoek waar de klappen vallen. Het pleidooi van Paul Kalma in de Wibautlezing voor een hernieuwde aandacht van de partij voor wat hij noemt ‘de wereld van de arbeid’ spreekt mij dan ook bijzonder aan. In zekere zin is die wereld ook voor ons een blinde vlek geworden. In de afgelopen jaren lag het accent vooral op het arbeidsmarktbeleid en niet zo zeer op de duurzaamheid en de kwaliteit van arbeid. Zelfregulering als middel om te komen tot meer kwaliteit in arbeidsverhoudingen en arbeidsomstandigheden heeft niet altijd de gewenste resultaten opgeleverd. Vandaar dat van overheden een actievere rol verwacht mag worden als het gaat om ‘de rechtsorde van de arbeid’. Terecht stelt Kalma dat ook van gemeenten een inzet verwacht mag worden. Financiële verdeelmodellen hebben het calculerend korte termijn gedrag van gemeenten en de volume-aanpak bevorderd. Mede gezien de problematiek van het huidige bijstandsbestand, zie je nu een andere oriëntatie die

voor loonwaarde duurzaam mensen plaatst. Werk wordt indien nodig aangepast aan de talenten van mensen. We investeren veel in scholing en ontwikkeling en laten mensen als onderdeel van een instroomplan hooguit een half jaar met behoud van uitkering werken. Ondanks de forse bezuinigingen hebben we een geïntegreerd stelsel van gesubsidieerde arbeid in stand gelaten met perspectief voor mensen met een beperking en met fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. > Sociale Economie Twee jaar geleden zijn we begonnen met het Sociale Economie programma. We zijn onder andere betrokken bij het oprichten van sociale ondernemingen en hebben het Pact Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Hengelo opgericht waarbij tientallen bedrijven zich inmiddels hebben aangesloten die gaan voor ‘dubbele winst’. Vanuit het Pact zijn diverse initiatieven ontstaan gericht op het vergro-

Door middel van een goede begeleiding lukt het ons om steeds meer mensen ondernemend de uitkering uit te krijgen. Het blijkt dat door deze begeleiding steeds meer mensen duurzaam aan de slag zijn. Daarnaast versterkt dit groeiende ondernemerschap je stadseconomie. > Actief aandeelhouderschap en goed werkgeverschap Als aandeelhouder van organisaties met een publieke taak stellen we ons actief op als het gaat om eisen aan de duurzaamheid en kwaliteit van zowel het milieu -als het personeelsbeleid. Ook geldt dat voor onze eigen gemeentelijke organisatie.

Kortom, er zijn kansen voor gemeenten om een belangrijke bijdrage leveren aan het versterken van de kwaliteit en duurzaamheid van arbeid en van de re-integratie op de arbeidsmarkt. Bert Otten wethouder werk, inkomen en zorg in Hengelo

nws Arbe­ids­participatie cruciaal in sociaal beleid In de Wibautlezing over arbeid in onzekere tijden spreekt Paul Kalma over de cruciale rol van het lokale bestuur als vormgever van de activerende verzorgingsstaat. Het is echter te kort door de bocht om alleen de rol in algemene termen te benoemen en het daar vervolgens bij te laten. Wat interessant is, is te bezien hoe die activerende verzorgingsstaat vanuit sociaal- democratisch perspectief er lokaal dan uit zou kunnen zien. Wat mij betreft zijn er dan drie lijnen waarlangs het gemeentelijk beleid een activerend karakter dient te hebben. Re-integratie Ten eerste dient de arbeidsparticipatie toe te nemen. Dit is zowel een macro-economisch als een sociaal-maatschappelijk lokaal belang. Niet alleen principes als werk boven inkomen tellen dan. Ook de mogelijkheid om je in sociale zin te kunnen ontwikkelen en daarmee meer verantwoordelijkheid en betrokkenheid voor je eigen leefomgeving te kunnen ontwikkelen hebben een groot positief effect op langere termijn. Wanneer meer mensen werken neemt het beroep dat wordt gedaan op uitkeringen af en dat heeft direct positieve effecten op de lokale samenleving in buurten en wijken. Juist nu de werkloosheid blijft dalen en het vacatureaanbod onverminderd groot blijft, ligt hier een grote kans voor gemeenten om uitstroom uit de uitkering naar werk te bevorderen. Voor gemeenten is het nu zaak om met werkgevers tot afspraken te komen over het reïntegreren van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Dit vraagt om een regionale aanpak. De werking van de Wet werk en bijstand heeft inmiddels aangetoond dat met de juiste financiële prikkels gemeenten veel mensen hebben kunnen begeleiden naar een arbeidsplaats. Waar het nu op aan komt is dit beleid vol te houden en ook mensen die door medische en/of sociale oorzaken al langere tijd buiten het arbeidsproces staan te ondersteunen in hun wens om mee te kunnen doen. Dit vraagt om een lokaal beleid waarbij het zowel voor de werkgever als de toekomstig werknemer interessant is om initiatieven te nemen. Dus meer integrale inzet van reïntegratie- en uitkeringsmiddelen om onverzekerbare arbeidsrisico’s af te dekken door middel van loonkostensubsidies, het principe van loon naar werken middels extra premies te bevorderen, investeringen in scholing en begeleiding op de werkplek en fiscale maatregelen die het aantrekkelijk maken om een (maatwerk) arbeidsplek te willen behouden zoals op het terrein van kinderopvang, arbeidsomstandigheden en inkomensperspectief. Ook voor mensen die nu geen uitkering ontvangen moet daarmee een aantrekkelijke entree op de arbeidsmarkt gecreëerd kunnen worden. Arbeidsparticipatie draagt bij aan individuele ontwikkeling en sociale ontplooiing. Armoedebeleid Ten tweede dient armoedebeleid door gemeenten duidelijker en activerender te worden ingezet om juist die groepen in de samenleving te ondersteunen die niet zelf in staat zijn om hun eigen financiële positie te verbeteren. Of voor hen die door een plotselinge verandering in

leefsituatie (tijdelijk) financiële begeleiding nodig hebben . Dit betekent een focus op ontplooiingsmogelijkheden voor kinderen die opgroeien in gezinnen die moeten rondkomen van het sociaal minimum. Een focus op inkomensondersteuning voor ouderen die aangewezen zijn op alleen AOW (geheel of gedeeltelijk). Focus op mensen die vanwege een chronische ziekte of handicap hoge kosten hebben en daardoor sociaal geïsoleerd dreigen te raken. En extra aandacht voor verlatingen, effecten van problematische echtscheidingen (culturele bindingen of geweldsdelicten) en resocialisatie na detentie. Het effect van preventief sturen op de begeleiding van deze groepen voorkomt een proces van achterstelling en sociale ontwrichting. Het scheppen van perspectief om mee te kunnen blijven doen, verhoogt de kansen tot maatschappelijke en/of arbeidsparticipatie. Armoedebeleid en schuldhulpverlening mogen zich in dit verband niet beperken tot groepen met alleen lage inkomens. De bijdrage aan individuele (empowerment) en sociale ontplooiing (verantwoordelijkheid en burgerschap) is op termijn van maatschappelijk economisch belang. Corrigeren Ten derde dient de arbeidsmarkt te worden gecorrigeerd wanneer er zich ongewenste of discriminatoire effecten voordoen, zoals het uitsluiten van groepen op basis van leeftijd, handicap, huidskleur of sekse. Hoe logisch dit ook klinkt, de arbeidsmarkt kenmerkt zich nog steeds door het principe dat de sterkste wint. Menig wethouder van sociale zaken kent de verhalen van mensen die ondanks hun inzet, opleiding of CV maar al te vaak zijn gepasseerd zonder duidelijke reden. Dit maakt het juist nu ook zo belangrijk om als overheid te laten zien dat corrigerend kan worden opgetreden. Een liberale arbeidsmarkt heeft een sterke overheid nodig om toe te zien dat wettelijke regels en verplichtingen worden nageleefd en dat sociaal en economisch kan worden bijgestuurd of ingegrepen als maatschappelijke ongelijkheid dreigt. Juist in deze tijd dat het economisch goed gaat en ook van de zijde van werkgevers wordt gevraagd om meer investeringen in opleidingen en arbeidsmarktcompetenties biedt dit kansen. Door een uitgekiend aanbestedingsbeleid bij lokale overheidsopdrachten in de vorm van percentageregelingen of ‘social return on investment’-achtige bepalingen is het mogelijk om ook kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt te laten instromen. Vooral gemeenten hebben hier al veel ervaring mee opgedaan en het zou goed zijn als ook rijk en provincie deze wijze van sturing in hun aanbestedingsbeleid zouden opnemen. Natuurlijk blijft het van belang om uitwassen als exorbitante bonusregelingen en arbeidsmarkttoelagen publiekelijk aan de orde te stellen. Toch zijn de meest kwetsbare groepen het meest geholpen met ondersteuning bij het vinden van een baan. Daar zijn onze wethouders maar al te vaak de drijvende krachten achter. Hans Spigt wethouder sociale zaken in Dordrecht

Persoonlijk

Reacties welkom

In de PvdA-Tweede Kamerfractie is Pierre Heijnen de contactpersoon voor burgemeestersbenoemingen. Belangstellenden voor het burgemeestersambt kunnen contact opnemen met hem. Dat geldt ook voor fractievoorzitters in gemeenten waar op korte termijn een burgemeestersvacature is te verwachten. Pierre Heijnen is te bereiken via Coby Knijnenburg, tel. 070-3182790.

Bent u het niet eens met wat u in Lokaal Bestuur leest? Wilt u een aanvulling of correctie doorgeven? Of heeft u vanuit uw gemeente of provincie iets te melden dat ook voor andere PvdA’ers interessant is? Laat het ons weten. Zorg ervoor dat uw mailtje uiterlijk maandag 4 augustus in ons bezit is, dan kunnen wij het plaatsen in het septembernummer. Ook alle andere kopij voor dat nummer moet op maandag 4 augustus in ons bezit zijn. U kunt uw bijdrage sturen naar eindredacteur Jan de Roos, e-mail: [email protected] De sluitingsdatum voor het oktobernummer is maandag 1 september.

> In de Noord-Hollandse

gemeente Amstelveen is Otto Schildknegt nieuw in de raad. > Het raadslid Mohamed Mahdi heeft de Amsterdamse deelraad Slotervaart-Overtoomseveld ingeruild voor de gemeenteraad van Amsterdam. Marianne van der Hoek treedt aan als nieuw raadslid in Slotervaart-Overtoomseveld. > In het Amsterdamse stadsdeel Bos en Lommer is Fouad Sidali aangetreden als DB-lid. > In het Zuid-Hollandse Capelle aan den IJssel is Rene Binnendijk opgevolgd als wethouder door het raadslid Martin Ponte. > In de Noord-Brabantse gemeente Deurne is Jasper Ragetlie aangetreden als wethouder. > In het Overijsselse Dinkelland is Jan ter Schegget als wethouder aangetreden. > Het Friese Statenlid Fimke Hijlkema is opgevolgd door K. Osinga. > In het Zeeuwse Goes is het raadslid Marian Gommers opgevolgd door Bram van Overbeeke. > In de Groningse gemeente Loppersum zijn de raadsleden Chris Bultje en Mik Thoomes opgestapt. Nieuw in de raad zijn H. Noordhof en Margriet Drent. > In het Gelderse Renkum is Els van ’t Hof opgevolgd door Martijn Oomkes als raadslid. > Het Rotterdamse raadslid Muzeyyen Birinci is gestopt met raadswerk. Zij wordt opgevolgd door Tunahan Kuzu. > In de Groningse gemeente Slochteren is Gerard Jager opgevolgd door Cees van Iperen als raadslid. > In het Friese Sneek is M. de Waard geïnstalleerd als raadslid. > In de Groningse gemeente Ten Boer heeft wethouder Reint Jurjens afscheid genomen. Raadslid Lambert Stoel volgt hem op als wethouder. Rita Pestman komt de raad versterken. > In het Gelderse Ubbergen is Thieu Hoeken nieuw in de raad. > In de Noord-Brabantse gemeente Waalwijk is Peter van Dongen opgestapt als wethouder. De PvdA-wethouder overleefde een motie van wantrouwen niet. Hiermee heeft het rapport over het Liberiaanse gezin dat vorig jaar werd weggepest uit het dorp Waspik een tweede politiek slachtoffer geëist. > In het Noord-Holllandse Wervershoof is Bruno Merks geen raadslid meer. Trudi van Diepen is als nieuw raadslid aangetreden. > In het Utrechtse Wijk bij Duurstede is Bas de Koning opgevolgd door Lodewijk Bergsma als raadslid. > In de Groningse gemeente Winschoten is Hans Klopsta als wethouder aangetreden.

Trainingen voor fracties Raads- en Statenfracties beschikken over een arsenaal aan ervaringen, opvattingen en kennis. Met elkaar, en voorzien van alle kennis en vaardigheden, proberen ze zoveel mogelijk van hun PvdA-doelen te realiseren. Om er voor te zorgen dat dat ook in een goede sfeer kan gebeuren, zal gewerkt moeten worden aan het vormen van een team en zullen afspraken gemaakt moeten worden over het verdelen van alle taken die gedaan moeten worden. En dat doe je niet één keer in de vier jaar, dat vergt voortdurend onderhoud. Het CLB beschikt over een pool van ervaren trainers. Deze leveren trainingen op maat voor fracties, zoals teambuildtrainingen en het opstellen en evalueren van een fractiewerkplan. Voor deze trainingen heeft het CLB een subsidiepot beschikbaar, waaruit de voorbereidingstijd die een trainer nodig heeft voor het opstellen van een op maat gesneden programma betaald wordt. Naast het werken in een team aan fractiedoelen is het natuurlijk ook belangrijk dat de fractieleden beschikken over voldoende vaardigheden als debatteren, presenteren en omgaan met de media. Het CLB ondersteunt het organiseren van vaardigheidstrainingen in regionaal verband, zowel voor fractieleden als fractievoorzitters. Het CLB neemt, onder bepaalde voorwaarden, de totale kosten van de vaardigheidstrainer op zich. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Margriet Visser, [email protected] of Vera Bos, [email protected]

Mijn PvdA Het Centrum voor Lokaal Bestuur stuurt geregeld uitnodigingen of vragen naar haar leden in het hele land. Graag willen wij u gericht benaderen zodat u niet wordt overstelpt met e-mail. Wij vragen daarom uw gegevens op mijnpvda zoals emailadres en portefeuille zelf bij te houden. Hoe log ik in op Mijn PvdA? > Ga naar www.pvda.nl > Klik links boven aan op ‘inloggen’ > Vul je inlognaam en je wachtwoord in en klik op ‘login’ > Klik in het linkerframe op ‘Mijn gegevens’ > Klik op ‘Algemeen’. Nu ziet u uw gegevens staan zoals ze in de ledenadministratie zijn opgenomen. > U kunt op deze pagina zelf uw e-mailadres wijzigen en een foto opslaan. > Onderaan kunt u wijzigingen versturen naar de leden­ administratie. > Onder Mijn Gegevens bij ‘Portefeuille’ kunt u uw portefeuille aanvinken. Vergeet niet rechts onderin te klikken op ‘opslaan’.

Wijzigingen in de fractie? Het CLB ontvangt graag bericht over wijzigingen in uw raads- of statenfractie. Wij kunnen die dan verwerken in onze administratie en er zonodig melding van maken in onze rubriek Persoonlijk. De volgende gegevens zijn van belang: naam- en adresgegevens, telefoon- en faxnummer en e-mailadres, zowel van het nieuwe als van het vertrekkende raads- of statenlid, plus de datum waarop de verandering is ingegaan. Ook als er een nieuwe PvdA-wethouder (al dan niet ‘van buiten’) of gedeputeerde aantreedt, horen we dat graag. Mail uw gegevens naar: [email protected]. Als u vragen heeft kunt u bellen (0900-9553) of mailen.

Wilt u adverteren? U kunt tegen een aantrekkelijke korting gecombineerd adverteren in de bestuurdersbladen van PvdA, CDA en VVD. Uw advertentie komt dan onder ogen van 80% van alle gemeenteraadsleden, wethouders, burgemeesters, statenleden, gedeputeerden en de commissarissen van de koningin. Inlichtingen over tarieven en sluitingstijden zijn verkrijgbaar bij Bureau Recent, Joop Slor, postbus 17229, 1001 JE Amsterdam. Telefoon 020-3308998.

Bezoek onze website! Het laatste nieuws over alle activiteiten van het Centrum voor Lokaal Bestuur vindt u op onze website

www.lokaalbestuur.nl Onze site geeft u informatie over: Bijeenkomsten van het CLB, Adviezen, Publicaties, Dualisme, de organisatie van het CLB, artikelen uit Lokaal Bestuur en ProefLokaal. Ook zijn er links naar andere websites die voor u als lokale of provinciale bestuurder interessant zijn.

automatisch betalen Als u nog per acceptgiro betaalt, maar het CLB wilt machtigen ­middels een automatische incasso, stuur ons dan een e-mail ([email protected]) of bel ons even: 0900-9553. Wij sturen u dan een machtigingsformulier toe.

19

estftte

Rood maatkostuum staat beter

In De Estafette vertellen niet-PvdA’ers hoe zij tegen de plaatselijke (en eventueel ook de landelijke) PvdA aankijken. Zij dwingen ons als het ware om in de spiegel te kijken. Soms valt dat mee, soms tegen.

Foto Theo Berends

Henk Klaver is voorzitter van de CDA-statenfractie in Drenthe. Het college van GS bestaat daar uit PvdA, VVD en ChristenUnie. In de staten heeft de PvdA 13 zetels, het CDA 10 en de ChristenUnie 3.

Dat was wel even schrikken toen ik pas mijn mailbox opende om te kijken of er nog bijzondere berichten waren binnengekomen. Een verzoek om een beeld te schetsen van de PvdA-statenfractie in Drenthe. Nu ben ik niet op mijn mondje gevallen, maar hierover moest ik toch even iets langer nadenken dan ik gemiddeld doe. Een nachtje slapen helpt. Soms ziet de wereld er dan weer heel anders uit. Mijn schrik is omgeslagen in een gevoel van eer. Ik voel me vereerd om iets te vinden van ‘de rooie rakkers aan de overkant’ in de mooie statenzaal in ons provinciehuis. Ik zou natuurlijk terug kunnen gaan naar de eerste week van april 2007. Het moment waarop fractievoorzitter Eddie Veenstra een historische fout maakte door een college te willen samenstellen met vertegenwoordigers uit de PvdA (13) , de VVD (8) en de CU (3). Samen goed voor 24 van de 41 statenzetels. Ik zou ook terug kunnen grijpen naar het moment waarop er een coalitieakkoord kwam voor een college met daarin plaats voor maar liefst 6 gedeputeerden. Helen en halven. Aan de collegetafel worden ze overigens (bij wet) allemaal voor vol aangezien. Dat wij als CDA een betere partner waren geweest zal niemand (buiten

Drenthe) ontkennen. De politieke druiven werden nog zuurder toen we zagen dat het CDA in alle provincies in GS vertegenwoordigd is behalve in, u raadt het al, Drenthe. Maar voor nu: ‘Zand erover!’ De provincie Drenthe is een rijke provincie. Het lijkt wel op ‘de vleespotten van Egypte’ zouden wij als CDA’ers zeggen. Er is veel geld te verdelen. Het mooiste zou dan zijn dat veel van deze middelen terecht komen bij de gewone Drentse burger. En nog beter bij de Drenten die om welke reden dan ook niet in staat zijn goed voor zichzelf te zorgen, geen werk hebben of kunnen vinden. De Partij van de Arbeid in Drenthe kijkt daar goed naar. De sociale agenda is daar een goed voorbeeld van. Gedeputeerde en onderkoningin in Drenthe Anneke Haarsma zegt niet alleen ‘niemand aan de kant’, maar handelt er ook naar. Prima. Maar er kan nog wel een tandje bij. Wanneer bijvoorbeeld onze energieleverancier Essent weer eens miljoenen aan dividendopbrengsten op onze provinciale rekening stort dan mag dat best direct terug naar de Drent. Dus geld van Essent terug naar de Drent. Voelbaar in de knip. En wanneer we nadenken over opnieuw een verhoging van de provinciale

opcenten voor de motorrijtuigenbelasting, dan zou het de PvdA sieren het college hier een halt toe te roepen. En de gelden voor de infrastructuur kunnen best wat minder. Minder asfalt en meer zorg/sociaal. Kom op socialisten, laat je niet teveel beperken door de VVD. Riskeer eens een fikse ruzie in de coalitie. Wij zullen er geen misbruik van maken. De Partij van de Arbeid in Drenthe mag dus best wat meer links gaan inhalen, waardoor er politiek wat gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Een stevige coalitie is prima. Goed voor het bestuur, maar wisselende meerderheden, ook met oppositiepartijen als CDA, GL en SP, kunnen Drenthe een stapje verder helpen. Trek dat krampachtige coalitiepak uit en pak vaker een maatkostuum uit de kast. Dat mag ook een rood kostuum zijn.

eu-lkl

Europeanisering (2): Rotterdam

In hoeverre zijn gemeenten en provincies geëuropeaniseerd? Na Zeeland richten we het vizier op Rotterdam.

Rotterdam is een van de meest geëuropeaniseerde gemeenten van Nederland. De combinatie van de aanwezigheid van een wereldhaven, de relatieve armoede onder de bevolking en de alertheid op het grijpen van Europese kansen, liggen hieraan ten grondslag.

Foto Nationale Beeldbank

dr. Rob de Rooij is politicoloog en Europadeskundige. Contact: [email protected]

20

1) EU-regelgeving en EU-geld Al in 1985 werd een Rotterdamse strategie opgezet om Europese gelden binnen te halen uit het ‘renaval’-potje dat ondersteuning moest gaan bieden aan de scheepsbouwindustrie, die in bepaalde Europese regio’s in verval was geraakt. Een jarenlange lobby door de gemeente Rotterdam, de provincie Zuid-Holland en het ministerie van Economische Zaken leidde uiteindelijk in 1990 tot een bedrag van 24 miljoen Euro

voor de scheepsbouw in de regio Rotterdam-Rijnmond. In de periode 1989-1993 deed de gemeente mee als proefgemeente voor de inzet van geld uit het Europees potje ‘stedelijk beleid’. Op die manier werd 2,5 miljoen euro verkregen voor het nieuw leven inblazen van het gebied ‘Kop van Zuid’. De laatste jaren heeft de gemeente veel Europees geld ontvangen voor zijn stedelijke problematiek. Zo kreeg het in de periode 20002006 voor de wijken Delfshaven en Feyenoord 35 miljoen euro. Verder ontvangt de gemeente zeker al zo’n vijftien jaar grote bedragen voor arbeidsmarkt- en gelijke kansenbeleid uit het Europees Sociaal Fonds. De Rotterdamse strategie is om zijn lokaal beleid zo vorm te geven, dat het zoveel mogelijk past binnen de criteria van de Europese structuurfondsen. Dit in tegenstelling tot gemeenten die eerst hun eigen lokale prioriteiten stellen en vervolgens aan het eind pas gaan bekijken of zij daar Europees geld voor kunnen krijgen. In Rotterdam wordt EU-regelgeving inmiddels niet meer als ‘speciaal’ ervaren. Er wordt mee omgegaan zoals met alle andere regels. De toepassing van aanbestedingsregels werd al vroeg in goede banen geleid door de oprichting van een bureau aanbestedingszaken.

2) Beïnvloeding van EU-beleid en belangenbehartiging in de EU Rotterdam is altijd erg actief geweest in de behartiging van zijn eigen belangen in Europa. Het gaat daarbij niet alleen om geld, maar ook om Europese regelgeving. De gemeente heeft al lang vaste ambtelijke lobbyisten in dienst die zich uitsluitend richten op lobby richting Brussel. Zij werken veel samen met de plaatselijke Kamer van Koophandel, het bedrijfsleven en het Gemeentelijk Havenbedrijf. In 2002 hebben de vier grote steden een gezamenlijk lobbykantoor geopend in het Huis van de Nederlandse Provincies in Brussel. Indien nodig kan Rotterdam hier extra voordeel mee doen. Eerder -in 1986- was Rotterdam oprichter van de vereniging Eurocities, die de belangen van grote steden in de EU zou gaan behartigen. Oud-burgemeester Peper werd hiervan later voorzitter. De gemeente bezet regelmatig een van de Nederlandse zetels in het Comité van de Regio’s -een belangrijk adviesorgaan in de EU-, hetgeen de directe toegang tot de Europese Commissie en het Europees Parlement kan vergemakkelijken. Dit geldt zeker in combinatie met de positie van Rotterdam als oprichter en vast bestuurslid van Eurocities en het lidmaatschap van diverse, meer thematische, Europese netwerken.

3) Lokale organisatorische aanpassingen aan de EU Rotterdam is een van de weinige gemeenten met een speciale ambtelijke afdeling voor EU-aangelegenheden. Deze is in 1989 opgericht. Kort daarna werd ook een coördinerend wethouder Europese zaken in het leven geroepen. In de helft van de ambtelijke afdelingen werden in de loop van de tijd EU-coördinatoren aangewezen. Europese zaken staan structureel en als afzonderlijke punten op de agenda’s van het college van B&W en de gemeenteraad. In die zin is ook de Rotterdamse politiek relatief zeer geëuropeaniseerd. De PvdA-politici aldaar kunnen dat waarschijnlijk beamen.

HET DILEMMA VAN DE MAAND Foto: Ivonne Wierink/Nationale Beeldbank

Iedere bestuurder en volksvertegenwoordiger wordt ermee geconfronteerd: lastige kwesties die vragen om een antwoord. Lokaal Bestuur legt u elke maand zo’n dilemma voor. Vorige maand was dat: Er breekt een pandemie van de vogelgriep uit. Als wethouder ben je verantwoordelijk voor de beslissing aan wie het vaccin wordt verstrekt. Er is onvoldoende vaccin voor de totale bevolking. Er zijn duidelijke criteria aan wie wordt verstrekt. Je broer belt je en vraagt of zijn gezin, dat niet aan de criteria voldoet, door jou op de lijst kan worden gezet. Wat doe je? Mea de Laat, raadslid in Oirschot: Als zijn gezin niet aan de criteria voldoet, zal ik het niet aan de lijst toevoegen. De maatschappelijke druk zal, gesteld dat er gezondheidsrisico’s voor de bevolking zijn, mij ertoe bewegen om na te gaan: > of het noodzakelijk is op (korte) termijn over meer vaccin te beschikken en hoe daar aan te komen; > of ik de afwegingen die onder de toegangscriteria liggen, verantwoord vind. > Of er alternatieve maatregelen mogelijk zijn die hetzelfde effect hebben als toediening van een vaccin; > de lokale gemeenschap (inclusief mijn broer) actief informeren over het beleid, risico’s, criteria, alternatieven. Annet Neudorfer-Eberwijn, raadslid in Het Bildt: Wat een gewetens vraag. Als ik kies voor mijn broer en zijn gezin, dan weet ik, dat ik een ander gezin het leven ontneem. Ik denk dat ik wel zou proberen mijn

broer en zijn gezin op de lijst te krijgen, maar niet tegen elke prijs. Als er teveel punten zijn, waarom hij niet aan de criteria zou voldoen, dan neem ik met pijn in mijn hart afscheid en geef een ander gezin met meer kansen het vaccin. Sedat Oraz, raadslid in Velsen: Natuurlijk zou ik moeten zeggen dat regels, regels zijn en dat ik mijn broer en zijn familie niet op de lijst zou zetten omdat ze niet voldoen aan de criteria. Maar dat vind ik een beetje te makkelijk. Het feit dat het om mijn broer gaat is niet belangrijk, maar wel het feit dat het om burgers gaat die bescherming zoeken tegen een pandemie en ik zou ze die bescherming weigeren. Dat is volgens mij geen makkelijke beslissing, want wat zijn de gevolgen van zo’n beslissing? Uiteindelijk, na veel wikken en wegen denk ik dat ik toch zou besluiten om diegenen die niet aan de criteria voldoen ook niet op de lijst te zetten, maar zoals gezegd: ik zou het er best moeilijk mee hebben.

Jorieke de Mol-van Otterloo, raadslid in Alkmaar: Voor mij zou het in dit geval niet tot nauwelijks een dilemma zijn. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat iemand met de macht om dit te regelen voor een dierbare, het niet zou doen. Ik in ieder geval wel! Als het zou gaan om geld of blingbling dan absoluut niet, maar als het gaat om leven of dood... Dat het niet integer en onrechtvaardig is, daar ben ik het helemaal mee eens. Daarom is het volgens mij van belang dat je er voor zorgt dat niemand in die positie komt. Leg die verantwoordelijkheid dus altijd bij meerdere mensen neer... Arnold Hagenaars, wethouder in Bergen op Zoom: Dit is geen dilemma. Bij dilemma’s gaat het om hele moeilijke keuzes. In de hier geschetste, onwezenlijke situatie is er geen keuzemogelijkheid. De verstrekking van het vaccin zal dus volgens de lijst geschieden. Je kunt ook nog de situatie voorleggen of ikzelf al of niet aan de criteria voldoe en op de lijst voorkom. Ook geen keuzemogelijkheid! Wij legden bovenstaande reacties voor aan Martin Honders. Hij is PvdA-wethouder in Cromstrijen. Samen met zijn collega Jan Blom van Millingen aan de Rijn ontwikkelde hij speciaal voor de PvdA een dilemmaspel, dat wordt gebruikt tijdens Op Maat-trainingen (voor fracties) van het CLB.

Commentaar Martin Honders: Helaas is het dilemma dat wij vorige maand hebben voorgelegd niet meer een zo’n onwezenlijke situatie. Uit de Nationale Risicobeoordeling van Binnenlandse Zaken blijkt dat de grootste bedreiging voor Nederland zo’n grieppandemie is. De gevaren daarvan zijn groter dan die van een overstroming, een oliecrisis of terrorisme. Er is dus geen sprake meer van een denkbeeldig, maar van een brandend actueel dilemma waarvan je alleen maar mag hopen dat geen enkele bestuurder daar ooit alleen voor komt te staan. Het gaat om leven of dood, zoals ook duidelijk wordt onderstreept in de reacties. Ik zie dan ook aan de reacties dat voor dergelijke beslissingen er andere overwegingen een rol spelen die prioriteit hebben boven de regelgeving. Ik kan me dat heel goed voorstellen. Ik

vind dat wij ervan moeten kunnen uitgaan dat de overheid dusdanig beleid voorstaat dat bestuurders kunnen volstaan met het toepassen van de regels en de criteria. En we moeten ervan uitgaan dat het onmogelijk is dat bestuurders individueel moeten beslissen over leven of dood, zeker als het familieleden betreft. Een dergelijke beslissing mag je niet vragen van mensen die daar emotioneel sterk bij betrokken zijn. Een gedragscode biedt in zulke kwesties geen soelaas. Alleen helder beleid, toepasbare criteria en een wijze van besluitvorming waarmee je een dergelijk dilemma voorkomt zorgen ervoor dat het geweten niet wordt belast. Voor wie wel voor een zodanig dilemma komt te staan, geldt dat een bestuurder die zorgvuldig werkt te allen tijde moet uitgaan van het algemeen belang, dat is hij wat dient, en niet van persoonlijk belang.

Wilt u zelf in uw fractie ook het dilemmaspel spelen? Vraag het dan aan bij het CLB-secretariaat, 020-5512205. Meer weten over ­integriteit? Raadpleeg dan de PvdA-website. Zoekwoorden: ‘­gedragscode’ en ‘integriteit’. Het nieuwe dilemma: Jij bent het enige raadslid dat weet dat een PvdA-wethouder bij jou in de gemeente de toewijzing van zijn nieuwbouwhuis te danken heeft aan zijn meer dan hartelijke betrekkingen met de projectontwikkelaar. Je weet ook dat melding van dit feit onherroepelijk zal leiden tot zijn ontslag en het einde van de coalitie. Meld je dit incident? Wij zijn benieuwd. Mail ons (desnoods anoniem) wat u ervan vindt. U mag ook zelf een kort en bondig geformuleerd dilemma insturen. Reacties en suggesties graag naar [email protected]

CLB-bijeenkomsten Hieronder treft u een overzicht aan van de bijeenkomsten die het CLB de komende maanden houdt. Meer info op onze website www.lokaalbestuur.nl

NETWERKBIJEENKOMST RECONSTRUCTIEGEBIEDEN EN LOG’S Datum: 30 juni 2008 Tijdstip: 10.00 uur tot 15.00 uur Locatie: Huis voor Cultuur en Bestuur Nijverdal Email: [email protected] Tel.: 070-3182706

TERUGKOMDAG LEERGANG FRACTIEVOORZITTERS 2006 Datum: 27 september 2008 Tijdstip: 10.00 uur tot 17.00 uur Locatie: conferentiecentrum Drakenburg, Baarn Email: [email protected] Tel.: 020-5512261

TERUGKOMDAG WIBAUTLEERGANG 2006 Datum: 6 september 2008 Tijdstip: 10.00 uur tot 17.00 uur Locatie: Conferentiecentrum Drakenburg, Baarn Email: [email protected] Tel.: 020-5512261

GEDEPUTEERDENOVERLEG Datum: 24 november 2008 Tijdstip: 20.00 uur tot 22.00 uur Locatie: Provinciehuis Utrecht Email: [email protected] Tel.: 020-5512202

GEDEPUTEERDENOVERLEG Datum: 22 september 2008 Tijdstip: 20.00 uur tot 22.00 uur Locatie: Provinciehuis Utrecht Email: [email protected] Tel.: 020-5512202

21

Foto’s van links naar rechts: Zutphens Persbureau/ Patrick van Gemert Martin Droog Willem Mieras Bert Beelen

UIT HET DAGBOEK VAN EEN

raadsLID Het politieke seizoen zit erop. Onze vier dagboekschrijvers vertellen voor het laatst in Lokaal Bestuur waar ze in hun gemeente mee bezig zijn. Mathilde de Jong (Brummen), Mohammed Mohandis (Gouda), Helbertijn Luijt (Goes) en Stijn Verbruggen (Nijmegen) behoren allevier tot het netwerk van jonge PvdA-politici.

22

Mohammed Mohandis Gouda

Helbertijn Luijt Goes

Stijn Verbruggen Nijmegen

Mathilde de Jong Brummen

Obama nodig Dit politieke jaar snel voorbij gegaan. Met gemengde gevoelens kijk ik terug op dit zeer bewogen jaar. In veel dagboeken van mij hebben jullie kunnen lezen dat dit vooral een jaar is geweest dat gedomineerd werd door hevige debatten rondom de islam en integratie. Ook zie je dat wanneer nu verkiezingen zouden worden uitgeschreven je minimaal vier partijen nodig hebt om een kabinet te kunnen smeden. Nederland ervaart steeds meer dat de toenemende mondialisering niet te stoppen is. We merken het aan de pomp en allerlei lasten die alsmaar stijgen. Men is er dit jaar flink op achteruit gegaan, en daarvoor zul je deze groep ook moeten compenseren. Je zult je ook moeten afvragen of we de verzorgingsstaat zoals we hem kennen in stand kunnen houden. Er is een toenemende vergrijzing, kunnen de toekomstige jongeren dit wel opbrengen met zijn allen? Wat ik mis, is een Nederlandse Obama, die ook durft aan te geven dat je zaken anders moet organiseren. Denk aan de zorg, het onderwijs en andere zaken die we allemaal belangrijk vinden. De rekening voor de burgers alleen maar verhogen, brengt druk en onzekerheid met zich mee. PvdA, het is tijd voor actie! Veel mensen leven in onzekerheid, laten we dit niet onderschatten. Dit gevoel zit veel dieper dan in 2002. Lef, visie en leiderschap, is dat niet waar Nederland naar snakt? De Nederlandse droom… Dit was mijn laatste dagboek. Ik heb het met plezier gedaan. Je kunt me blijven volgen op www.mohandis.nl

Laatste woorden Na een jaar in Lokaal Bestuur mijn dagboek met jullie gedeeld te hebben, wordt het weer privé. Dat is niet het enige wat privé wordt. Ik heb nooit de ambitie gehad om carrière te maken in de politiek, maar wel in mijn werk. Dat valt soms lastig te combineren met het raadswerk en met ingang van het nieuwe schooljaar is het zelfs onmogelijk. Ik krijg dan een nieuwe baan en daarvoor moet ik een opleiding gaan volgen in de avonduren, waardoor het onmogelijk is om nog langer in de gemeenteraad te blijven. Ik stop er dus per 1 september mee. Het was een lastige keuze, maar als je onvoldoende tijd hebt om het raadslidmaatschap uit te voeren, dan moet je het gewoon niet doen. Er zijn namelijk mensen die op jou gestemd hebben. Daar zit bij mij ook meteen het probleem. Er zijn mensen die op mij gestemd hebben en nu ga ik weg. Maar als ik raadslid zou blijven, zou ik deze mensen bedriegen. Dat is wel het laatste wat ik de PvdA wil aandoen. Ik wil dan ook dat iedere lokaal bestuurder zich eens afvraagt: Doe ik wat mijn kiezers hadden gehoopt dat ik zou doen? Als het antwoord ‘nee’ is, vraag je dan af waarom je in de raad zit. Ik wens alle lokale bestuurders en de mensen van het CLB veel wijsheid toe. Daarnaast wil ik Mohammed, Stijn, Mathilde en de andere jonge PvdA-politici bedanken voor de leuke tijd bij de netwerkbijeenkomsten. En wie weet…misschien heb ik over een paar jaar wat meer tijd!

Terugblik Het zit er al weer op. Een jaar vloog voorbij. Dit is mijn laatste ‘dagboek’ in Lokaal Bestuur. Ik schreef over zeer uiteenlopende onderwerpen. Over de samenwerking tussen landelijke en lokale politiek, ons Meldpunt Verkeersonveiligheid, de plannen voor de Nijmeegse krachtwijk Hatert, de feestelijke opening van een voetbalveldje, het initiatiefvoorstel Vat op Vandalisme, mijn tienpuntenplan voor de nieuwe Woonvisie van de gemeente Nijmegen, de verkiezing van het Jonge Raadslid van 2008 en vorige maand over een ambulance voor de allerarmsten in India. Wie ook de komende jaren op de hoogte wil blijven van mijn activiteiten als gemeenteraadslid in Nijmegen, kan altijd terecht op mijn weblog. Als dit nummer van Lokaal Bestuur in de brievenbus valt, begint het reces zo’n beetje. De hoogste tijd om even op adem te komen na een erg druk jaar. En na te denken over prioriteiten voor het komende jaar. Als raadslid ben je veel tijd kwijt met alleen al het reageren op voorstellen van het college. Ik vind het belangrijk dat raadsleden ook zelf initiatieven nemen. Dat doe ik door het jaar heen al, maar in de zomer is er iets meer tijd om wat ideeën verder uit te werken. Dat zal ik deze zomer zeker doen. Ik hoop dat het CLB nog meer dan nu gaat zorgen voor het uitwisselen van goede ideeën tussen de verschillende lokale PvdA-fracties. www.stijnverbruggen.nl

Bevlogenheid Voor het laatste dagboekje is mij gevraagd terug te blikken op het afgelopen jaar. Voor mij was het afgelopen jaar het meest bijzondere jaar in mijn leven of in ieder geval voelt dat nu zo. Dat komt ongetwijfeld omdat ik een groot deel van dat jaar zwanger ben geweest. Als ik dit schrijf is de kleine nog niet geboren, anders zou ik waarschijnlijk schrijven dat dit jaar het meest bijzondere jaar in mijn leven gaat worden. Maar nu al is er veel veranderd. Ik ben altijd een bevlogen werker en sinds 2006 een bevlogen raadslid geweest. Dat ben ik nog, maar er is ook veel veranderd. Ik ben altijd een stille feministe geweest en maak me sterk voor alle vormen van emancipatie. Met mijn vriend had ik afgesproken dat hij minder zou gaan werken en ik volledig door zou gaan. Wij zouden een voorbeeld stellen! Maar behalve dat volledig werken én gemeenteraad én een kind wel erg lastig te combineren wordt, moet ik ook toegeven dat er iets in de vrouwelijke genen moet zitten. Ik wil niet meer volledig werken, ik wil graag een deel van de tijd thuis zijn. Wat nou carrière? Mijn ambities staan ineens op een lager pitje. Gelukkig is mijn vriend heel flexibel, hij blijft vier dagen werken, zodat ik naar drie dagen kan gaan. En de raad? Die krijgt er een bevlogen moeder bij. En de bevlogenheid van het raadslid Mathilde komt echt wel weer terug hoor, genen of geen genen, er zijn altijd nog mijn éigen genen . www.mathildedejong.nl

Foto Gerard Damoiseaux/WFA

ondrwg Als het water komt Jan de Roos eindredacteur Lokaal Bestuur

Een hele kluif, dat rapport Nationale Risicobeoordeling van BZK. Bij het dorre ambtelijke proza over overstromingsgevaar en het bestuderen van de risicodiagrammen dwaalden mijn gedachten af naar dat telefoontje. Het was maandagmiddag 30 januari 1995. Mijn vrouw aan de lijn, met een alarmerende boodschap. ‘Jan, je moet naar huis komen, we gaan evacueren’. Ik zat lekker achter mijn pc in Amsterdam, en moest nu vliegensvlug terug, toch twee uur reizen. Ik pakte mijn spullen, nam de metro, de trein en vervolgens de bus, en arriveerde om half vier in mijn woonplaats Millingen aan de Rijn. Het dorpje, aan de grens met Duitsland, lag er vredig bij. De zon scheen en er was een zwak windje. Niets wees op een dreigende catastrofe. En toch. Ik wist dat het wel eens mis zou kunnen gaan met de dijken die ons omringden. De afgelopen dagen was de rivier onrustbarend gezwollen. Normaal stond het water in deze tijd van het jaar zo’n meter of 11 boven NAP, nu was het 14, 15, zelfs 16 meter geworden. En het ging maar door… De autoriteiten hadden niet stilgezeten, er was een evacuatieplan in de maak. Paniek op niks af ? Toch niet, want áls het mis zou gaan met die dijken, zaten we als ratten in de val. Dan zou ons dorpje als een badkuip volstromen. Zouden wij vieren samen met die andere 5680 Millingenaren dan nog wel weg kunnen? Er waren maar twee smalle wegen die ons dorp met de buitenwereld verbonden. Thuis trof ik mijn twee dochters (13 en 15) aan. Ze waren net als alle andere schoolkinderen naar huis gestuurd. Mijn vrouw

zat op het gemeentehuis. Als burgemeester was ze druk doende de komende evacuatie voor te bereiden. Mijn jongste had al een briefje gemaakt, waarop stond welke spullen we het beste in veiligheid konden brengen - hoofzakelijk boeken, de foto’s natuurlijk en onze mooie klok. Bij het avondeten viel het me op, dat het druk was op straat. Een lange file pruttelende auto’s met aanhangers, volgepakt met meubilair. Dinsdagmiddag moesten we weg zijn, zo had de burgemeester gelast. Een rare gewaarwording, door je eigen vrouw het dorp uitgestuurd te worden. Wij voldeden braaf aan het verzoek. De kippen werden in dozen gepakt en ingeladen, de kanarie kon nog net in zijn eigen kooi op de achterbank. Op naar ‘Oma Tilburg’. Het werden gezellige dagen daar. Onze kippen mochten in opa’s oude vogelkooien en mijn pc kreeg een plekje in de huiskamer, want ja ik moest wel de deadline van dit blad halen. Af en toe een telefoontje van onze burgemeester met het laatste nieuws uit ‘Fort Millingen’, waar ze zich samen met een kleine ‘rampenstaf ’ van ambtenaren, brandweerlieden en politie had verschanst. Het dorp was verder helemaal verlaten, op een paar onderduikers na. Eind van de week mochten we terug naar huis. Met dochters, kippen en kanarie reed ik zaterdagochtend claxonnerend het dorp binnen. We hadden de evacuatie overleefd, en kregen van de burgemeester ook nog eens 500 gulden schadevergoeding. Een mooie geste, zo vlak voor carnaval!

23

achtrknt Foto Nationale Beeldbank

24

PARTIJ VAN DE ARBEID Gewone mensen bezig met hun alledaagse werk, is het fotothema van deze achterpagina.