Beste behandelmethoden voor chronische wonden. Effectieve behandelmethoden bij de wondverzorging van chronische wonden op basis van resultaten van de wondgenezing. Met de focus gericht op de beste behandeling voor Ulcus Cruris.
Definitieve versie Iris Corbet, klas 1G. Datum: 5 juni 2014 Studentnummer: 13048228
Inhoudsopgave •
•
• • • •
Personalia - Korte beschrijving onderzoeksplan - Personalia student - Cursusinformatie - Personalia SLB docent - Personalia opdrachtgever Projectbeschrijving - Aanleiding - Doelstelling - Hoofd/deelvragen - Operationalisering - Methode voor literatuuronderzoek - Methode voor het experimentele deel van het onderzoek - Analysemethode Relevantie Randvoorwaarden Literatuurlijst Bijlage - Tijdsplanning
Blz: 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4-5 5 5 5-6 6 6 7 8 9 9
2
Personalia Korte beschrijving opbouw onderzoeksplan: Dit onderzoeksplan is geschreven om de ‘effectieve behandelmethoden bij de wondverzorging op basis van de resultaten van de wondgenezing’ te onderzoeken. Dit onderzoeksplan is opgebouwd uit verschillende onderwerpen, welke beschreven staan in de inhoudsopgave. Er word begonnen met de projectbeschrijving, vervolgens komt de relevantie aan bod. De randvoorwaarden worden daarna besproken. Vervolgens de literatuurlijst en in de bijlage kunt u de planning vinden.
Personalia student: Naam: Iris Corbet Adres: Lamsoor 47, 4617JA Bergen op Zoom Geboortedatum: 09-12-1992 Emailadres:
[email protected] Telefoonnummer: 0624193336 Cohort: September 2013
Cursusinformatie: Cursus Onderzoek 2, HDT-A320-13 Verslag 1, blok 1.3
Personalia SLB docent: Naam: Debeus-Labohm N.E. Telefoonnummer: 070-4457411 Emailadres:
[email protected] Kamer: Slinger 5.29
Personalia opdrachtgever: De Haagse Hogeschool Johanna Westerdijkplein 75 2521 EN Den Haag Tel. Nr.: 070-4458888 Naam: Dr. S. Hassane Emailadres:
[email protected] Kamer: slinger 5.15 Opleidingsniveau: Universiteit
3
Projectbeschrijving Aanleiding: Het onderzoek naar effectieve behandelmethoden bij wondverzorging is belangrijk, omdat er aangetoond kan worden wat de beste behandeling is. Als een chronische wond ontstaat kan dit komen door een biologische of fysiologische oorzaak. Wonden als Ulcus Cruris, decubitus en diabetische wonden zijn voorbeelden hiervan. Het is van belang dat zo'n wond goed wordt behandeld. Er kunnen complicaties optreden als dit niet wordt gedaan (Klinion, z.d.). In dit onderzoek zal de focus liggen op wonden die ontstaan zijn door Ulcus Cruris. Ulcus Cruris kent twee verschillende soorten. Deze zijn veneus Ulcus Cruris en arterieel Ulcus Cruris. Beiden zijn een slecht genezende open wond, gelokaliseerd op het been. Een veneus Ulcus Cruris wil zeggen dat de terugvoer van bloed uit de benen naar het hart gestoord is (Hof, N. van, z.d.). Hierdoor zal de druk in deze bloedvaten (venen) toenemen en zal er vocht uit de vaten treden. Als gevolg hiervan zal er pitting oedeem ontstaan. Pitting oedeem is een onderhuidse vochtophoping. Doordat de druk van het vocht zo hoog is, zal deze uiteindelijk via de huid naar buiten komen. Zo ontstaat er een Ulcus/zweer. Zo'n Ulcus bevind zich meestal rond de enkel en tussen de enkel en het begin van de kuitspier. De Ulcus kan aan de binnen- en buitenkant van het been voorkomen (Klinion, z.d.). Een arterieel Ulcus Cruris wil zeggen dat de aanvoer van bloed uit het hart naar de benen gestoord is. Door dit bloedtekort zullen er minder voedingsstoffen en zuurstof aanwezig zijn (Nederlandse Huisartsen Genootschap, 2010). Uiteindelijk zal dit leiden tot weefselversterf. Als er een wondje ontstaat door invloeden van buitenaf, zal deze niet meer genezen. De wond zal gaan ulceren/zweren. De plaats van dit type Ulcus Cruris zal zich bevinden op de buitenste voetrand, voetrug, het achillesgebied en het scheenbeen. Op deze plaatsen is de huid minder goed doorbloed en dus het gevoeligst voor een arterieel Ulcus Cruris (Klinion, z.d.). Het is belangrijk dat deze aandoening goed behandeld word. Een juiste methode is hierbij vereist. In dit onderzoek wordt onderzocht wat de taak van de huidtherapeut is bij een patiënt met een chronische wond en wat voor behandeling zij hiervoor het beste kan toepassen. Zo weet de huidtherapeut beter wat goede methoden zijn bij wondgenezing, met name ulcus Cruris.
Doelstelling: Het doel van dit onderzoek is bepalen welke behandelingen bij chronische wonden en Ulcus Cruris, die de huidtherapeut mag uitvoeren, het effectiefst zijn. Het praktijkdoel bevat een praktijkonderzoek waarbij onderzocht wordt, door middel van interviews en vragenlijsten, wat behandelaren en patiënten zelf de beste behandeling vinden. De uitkomsten van deze onderzoeken zullen tot een antwoord leiden.
Hoofd- en deelvragen: Hoofdvraag: Welke behandeling, die de huidtherapeut mag uitvoeren voor chronische wonden, is het effectiefst en welke behandeling is het effectiefst bij Ulcus Cruris? Deelvragen: 1. Wat is een chronische wond? 2. Wat is Ulcus Cruris? 3. Wat is het proces van de wondgenezing bij een 'gezond' persoon? 4
4.
Wat voor behandeling/protocol bestaat er nu voor chronische wonden en Ulcus Cruris? Wat kan er verbeterd worden aan de behandeling van een chronische wond en Ulcus Cruris? Wat doen de bestaande behandelingen nu voor de chronische wond en Ulcus Cruris? Wat is nu de meest gebruikte behandeling voor chronische wonden en Ulcus Cruris? Welke behandeling, volgens artsen en therapeuten, blijkt uit de praktijk het beste te werken? Welke behandeling blijkt volgens patiënten het beste te werken? Welke effectieve behandelingen voor chronische wonden en Ulcus Cruris mag de huidtherapeut uitvoeren?
5. 6. 7. 8. 9. 10.
Operationalisering: • • • • • •
Effectief: De behandelmethode is effectief als de patiënt/huidtherapeut tevreden is over het resultaat. Chronisch: Een wond is chronisch na 3 weken (Maastricht University, 2014). Wanneer is er resultaat: Als er daadwerkelijk een waarneembaar/voelbaar verschil te merken is. Behandeling: op het moment dat de huidtherapeut het behandelplan heeft opgesteld en deze gaat toepassen, is de behandeling begonnen. Praktijkonderzoek: Onderzoek in de praktijk. Dit bestaat uit interviews en vragenlijsten. Literatuuronderzoek: Onderzoek door middel van zoeksites op het internet. De sites die zijn geraadpleegd, zijn Google Scholar en Pubmed.
Methode voor literatuuronderzoek: Er word begonnen met literatuuronderzoek om mijn deelvragen te beantwoorden. Via Google Scholar wordt via weloverwogen zoekwoorden, bruikbare evidence based literatuur gezocht. De zoekwoorden waarmee gezocht zal worden, zullen zijn: Chronische wond, Ulcus Cruris, proces wondgenezing, protocol voor chronische wonden, protocol voor Ulcus Cruris, ervaringen met chronische wonden, ervaringen met Ulcus Cruris. Per deelvraag zal via dit mechanisme artikelen en onderzoeken worden opgespoord. Op deze manier zal een antwoord komen op de deelvragen. Eventueel kan er ook gezocht worden in boeken, maar dit is de tweede optie. Google Scholar is een kwalitatieve zoeksite. De informatie die hier vandaan komt zal dus betrouwbaar zijn. Deze betrouwbaarheid wordt nog wel gecontroleerd door de gebruikte bronnen in het artikel te controleren.
Methode voor het experimentele deel van het onderzoek: Het praktijkonderzoek is belangrijk, omdat er informatie verkregen wordt over wat de beste methode is voor de behandeling van chronische wonden en Ulcus Cruris. Hiervoor zullen behandelaren en patiënten met chronische wonden of Ulcus Cruris, ondervraagd worden over wat zij de beste behandeling vinden. Patiënten zullen ondervraagd worden door middel van een vragenlijst. Deze lijst zal vragen bevatten over welke behandelingen zij hebben gehad en welke effect hadden. 5
De behandelaren zullen door middel van een interview om informatie worden gevraagd. Vragen zoals: 'welke behandeling vind u het effectiefst?' zullen aan bod komen. Er zullen 200 vragenlijsten verstrekt worden, waarbij er verwacht wordt dat er minimaal 100 lijsten terug komen/ingevuld worden. Er wordt gestreefd naar een veertig tal afgenomen interviews. De vragenlijsten en interviews bij elkaar zorgen voor voldoende informatie voor het onderzoek.
Analysemethode: De verkregen gegevens die tijdens het literatuur en praktijk onderzoek zijn verkregen, zullen worden geanalyseerd en verwerkt. De resultaten van het literatuuronderzoek zullen een antwoord geven op een groot gedeelte van de deelvragen (Met name de vragen 1,2,3,4). Deze verkregen informatie zal in word uitgetypt worden. De relevante informatie, waarmee antwoord gegeven kan worden op de deelvragen, zal hier beschreven worden. Zo ontstaat er een tekst met de belangrijkste punten weergegeven. Het praktijkonderzoek wordt onderverdeeld in vragenlijsten en interviews. De vragenlijsten zullen verwerkt worden in Excel. Door middel van de tabel worden gestelde vragen hierin genoteerd en zal per patiënt aangegeven kunnen worden wat hun antwoord was per vraag. De interviews worden op dezelfde manier als de vragenlijsten verwerkt, via Excel. Alleen worden nu de belangrijkste vragen die gesteld zijn in het interview, weergegeven. De belangrijkste vragen zijn de vragen die antwoord geven op de deelvragen. Per behandelaar zal zo voor elke vraag hun antwoord overzichtelijk kunnen worden genoteerd. Na de verwerking van deze informatie, zal er een overzichtelijk bestand ontstaan. Hierdoor kan er een conclusie uit de resultaten getrokken worden.
Relevantie Doordat er bekend is wat voor effectieve behandelingen de huidtherapeut kan geven, kan aan patiënten beter worden uitgelegd waar ze terecht kunnen en wat ze kunnen verwachten van de behandeling. Daarbij weet de huidtherapeut welke behandeling het effectiefst is. Dit onderzoek is vernieuwend voor de huidtherapeut, omdat er tot nu toe nog geen richtlijnen zijn over welke behandeling bij chronische wonden en Ulcus Cruris het beste werkt. De kwaliteit van het beroep word verbeterd, omdat de resultaten van het onderzoek huidtherapeuten meer kennis zal geven. Het is van maatschappelijk belang dat er wordt uitgezocht wat een goede behandeling is voor chronische wonden en Ulcus Cruris. Omdat dit soort wonden erg complex zijn en een langdurig beloop hebben, moet er onderzoek gedaan worden om deze behandeling te verbeteren (Boer, E.M. de, z.d., p. 1). Daarnaast geeft een chronische wond veel pijn, kan voor slapeloze nachten zorgen en de mobilisatie kan bemoeilijkt worden (Maastricht University, 2014). Het beroep huidtherapie zal door dit onderzoek verder ontwikkeld worden. Nieuwe inzichten zijn van belang om de zorg te verbeteren. Het beroep wordt gekwalificeerder doordat er meer beschikbare kennis is over de behandeling van chronische wonden. Patiënten zullen 6
sneller van hun ongemak af zijn, omdat therapeuten de beste behandeling toepassen. Onzekerheid over welke behandeling het beste is, wordt weggenomen.
Randvoorwaarden Dit onderzoek is niet in strijd met de WMO. De patiënten worden niet nadelig beïnvloed en mogen zelf bepalen of zij de vragenlijst in willen vullen. Ook kunnen zij volledig anoniem blijven. De behandelaren kunnen zelf aangeven wanneer zij niet geïnterviewd willen worden of als zij geen antwoord willen geven op een bepaalde vraag. (Verenigde Commissies Mensgebonden Onderzoek, 2012) Het onderzoek is in 16 weken afgerond, hieronder leest u de haalbaarheid van het onderzoek. Haalbaarheid planning: Als er gekeken wordt naar de tijdsplanning, is er voldoende tijd om het plan en onderzoeksrapport te schrijven. Per week zal er gemiddeld 9 à 10 uren aan het onderzoek worden gewerkt. Dit is ruim voldoende om de tijdsplanning te halen. Het literatuuronderzoek word gesplitst in twee weken. Het is belangrijk om dit goed uit te voeren, zodat er zo veel mogelijk kennis bekend is. Er is een derde week gepland om dit literatuuronderzoek samen te vatten. In totaal word er dus rond de 30 uur gewerkt aan het literatuuronderzoek, dit is ruim voldoende. Door de kennis van het uitgebreide literatuuronderzoek is het gemakkelijker om vervolgens de vragenlijsten en de interviews samen te stellen. Hierdoor zal dit in 1 week afgerond kunnen worden. Om de interviews af te nemen, zal er bij verschillende therapeuten langs worden gegaan. Zij zullen hun medewerking geven, omdat verbetering van de zorg en beroepsgroep wordt gerealiseerd. Via deze therapeuten zal er contact gemaakt worden met de patiënten die de vragenlijsten invullen. Na de vragenlijsten en interviews te hebben afgenomen, wordt deze verkregen informatie in tabellen geplaatst. Hier wordt twee weken aan gewerkt. Door tijd te investeren in het maken van tabellen zal er gemakkelijker antwoord gegeven kunnen worden op de deelvragen. Vandaar dat deze in 1 week beantwoord kunnen worden. Nadat de deelvragen beantwoord zijn, zal het antwoord op de hoofdvraag gemakkelijk zijn. Vandaar dat deze in 1 week gepland staat. Als alle vragen beantwoord zijn, kan er een onderzoeksrapport geschreven worden. Het is van belang dat dit nauwkeurig gedaan word. Om die reden zijn hier twee weken voor ingepland. Om uiteindelijk in week 16 het onderzoek af te ronden. De kosten zullen beperkt blijven tot de reiskosten. (Zie bijlage: tijdsplanning)
7
Literatuurlijst Boer, E.M. de & Hoogenband, H.M. van den & Gibbs,S (z.d.) autologe huidtransplantaten voor de behandeling van een therapieresistent Ulcus Cruris. Geraadpleegd op 4 Juni 2014, http://www.startwondverzorging.nl/Pdf/W11-2006.pdf Goris, R.J.A. (1970) Dieptediagnose, wondgenezing en littekenvorming van verbrandingen van de huid. Geraadpleegd op 27 Februari 2014, file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/701021_Goris,%20Rene%20Jan%20Albert.pdf Hof, N. van & Balak, F.S.R. & Apeldoorn, L. e.a. (z.d.) NHG-Standaard Ulcus cruris venosum. Geraadpleegd op 14 Maart 2014, https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-ulcus-cruris-venosum Klinion (z.d.) Chronische wonden. Geraadpleegd op 14 Maart 2014, http://www.klinion.nl/chronische_wonden/ Klinion (z.d.) Open beenwonden. Geraadpleegd op 27 Februari 2014, http://www.klinion.nl/open_beenwonden/ Kraan, A. van der (2011) Behandeling Ulcus Cruris met varkensdarm. Geraadpleegd op 27 Februari 2014, http://www.nursing.nl/PageFiles/11607/Nursing%20feb%202011%20%20Behandeling%20ulcus%20cruris%20met%20varkensdarm.pdf Maastricht University (2014) Chronische wond. Geraadpleegd op 10 april 2014, http://nld.lpz-um.eu/nld/lpz-meting/zorgproblemen/chronische-wond Nederlands huisartsen genootschap (2010) Ulcus cruris venosum. Geraadpleegd op 14 Maart 2014, https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/ulcus-cruris-venosum Rijnswou, S. van (2008) Ulcus Cruris. Geraadpleegd op 27 Februari 2014, http://www.magazinehuid.nl/Uploaded_files/Editor/file/HUID408%20Ulcus%20cruris%20BV.pdf
Schaap, M. (2000) Het gebruik van honing ten behoeve van wondgenezing. Geraadpleegd op 27 Februari 2014, http://www.oosting-sietsma.nl/files/ScriptieHoning.pdf Verenigde Commissies Mensgebonden Onderzoek (2012) niet WMO plichtig onderzoek. Geraadpleegd op 10 april 2014, https://www.vcmo.nl/wmo/niet-wmo-plichtig-onderzoek/
8
Bijlage
Tijdsplanning: Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Week 7 Week 8 Week 9 Week 10 Week 11 Week 12 Week 13 Week 14 Week 15 Week 16
Onderzoeksplan beginnen Concept onderzoeksplan Definitief onderzoeksplan Literatuuronderzoek beginnen Literatuur onderzoek afronden literatuuronderzoek samenvatten in word Interviews therapeuten samenstellen en vragenlijst patiënten maken Interviews afnemen Vragenlijsten in laten vullen Tabel interviews maken Tabel vragenlijst maken Deelvragen beantwoorden d.m.v. samenvatting in word en de tabellen in Excel Hoofdvraag beantwoorden + conclusie trekken Concept onderzoeksrapport Definitief onderzoeksrapport Onderzoek afronden
9
