Berrens Kristof, Drooghmans Karen, Ruelens Lies, Sneijers Lotte, Vandeperre Lore en Vangeel Wout

Sociaal Werk Geel Bachelor in Sociaal Werk Maatschappelijk Werk en Sociaal Cultureel Werk

Cheque? Check! Balense Vrijetijdscheque – Projectrapport

CAMPUS Geel

Berrens Kristof, Drooghmans Karen, Ruelens Lies, Sneijers Lotte, Vandeperre Lore en Vangeel Wout

Academiejaar 2009-2010

1

VOORWOORD Een grotere participatie aan sport, cultuur en vrije tijd van mensen die leven in een minder luxueuze situatie, is de uitdaging die we zijn aangegaan met het realiseren van dit project. Dit project is tevens ons eindwerk als laatste jaarstudenten Sociaal Werk. Onze keuze is gegaan naar het uitbouwen van een project, waar alle inwoners van de gemeente Balen gebruik kunnen maken in de toekomst, maar dit met specifieke aandacht voor de mensen die het in onze maatschappij iets minder hebben. Het project heeft ons de kans gegeven om ervaring op te doen in het werkveld, contacten te leggen en te onderhouden met verschillende partners, fascinerende en inspirerende mensen te ontmoeten en het realiseren van de Balense vrijetijdscheque. Dit project heeft uiteindelijk de naam Cheque? Check! meegekregen. De sterkte van de titel is dat deze de volledige lading en inhoud dekt van het project. Cheque? Verwijst naar de Balense vrijetijdscheque. Check is het Engelse woord voor klaar/ in orde. De titel verwijst dus naar de Balense vrijetijdscheque klaar is. Doorheen het project was er een sterke en vruchtbare samenwerking met verschillende partners. We willen van deze gelegenheid gebruik maken om de partners te bedanken voor hun inzet en goede samenwerking met en tussen de verschillende partners. Als eerste denken we aan de leden van Club Actief. Hun enthousiasme, kracht, geloof en vertrouwen in ons waren doorheen het project steeds een stimulans om verder te gaan. Vormingplus Kempen, de organisatie die ons de kans heeft gegeven om dit project te verwezenlijken, en Kristel Vanhulle, die als medewerkster van Vormingplus Kempen de coördinator was van dit project en ons heeft bijgestaan met haar kritische kijk en ervaring vanuit het werkveld. Daarnaast willen we Igor Geubbelmans (cultuurbeleidcoördinator van de gemeente Balen), Vrijetijdscentrum de Kruierie en het personeel bedanken voor hun vakkundigheid, netwerk en praktische hulp bij het verwezenlijken van dit project. Als laatste partners willen het OCMW Balen, de gemeente Balen en de stuurgroep bedanken omdat deze hebben bijgedragen aan de groei en verdere evolutie van het project. Tot slot willen we onze familie, vrienden en klasgenoten en Daniël Janssens (onze coach en docent aan de Katholiek Hogeschool Kempen ) bedanken voor de steun, geloof in onze krachten en ondersteuning die ze ons hebben gegevens tijdens het schrijven van dit eindwerk.

2

SAMENVATTING Op dit moment is er in de gemeente Balen nog geen netwerk voorhanden, dat mensen in armoede in staat stelt om op een niet stigmatiserende wijze te participeren aan het verenigingsleven. Vanuit Vormingplus Kempen is de vraag gesteld voor de ontwikkeling van een niet stigmatiserend kortingsysteem. Dit moet mensen in armoede de mogelijkheid bieden te participeren in het reguliere sport-, vrije tijden cultuurnetwerk. Aangezien de leden van Club Actief ervaringsdeskundigen zijn op het gebied van armoede en uitsluiting in het verenigingsleven, kunnen we hun expertise aanwenden doorheen dit project. We werken vanuit de Bindkracht en de Grassroots methodiek. Dit houdt in dat we de krachten van de leden van Club Actief in kaart brengen en bundelen. Deze zetten we in, om de leden te empoweren, zodat ze op zelfstandige basis kunnen participeren in het verenigingsleven van de gemeente Balen. Verder ontwikkelen we een vrijetijdscheque. Alle inwoners van de gemeente Balen kunnen deze gebruiken, maar mensen in armoede kunnen dezelfde cheque voor een lager tarief verkrijgen. Zo trachten we niet stigmatiserend te werken. Na een literatuurstudie blijkt dat het percentage van personen in armoede in Balen hoger ligt dan het gemiddelde percentage in Vlaanderen en België. Dit is een duidelijk teken voor ons dat er een grote uitdaging te wachten staat. De eigenlijke resultaten van de vrijetijdscheque kunnen we nog niet weergeven aangezien deze nog in de ontwikkelingsfase verkeren. Deze uitdaging zijn we met volle moed aangegaan door het formuleren van enkele doelstellingen. De eerste doelstelling was het ontwikkelen van een niet- stigmatiserend kortingssysteem zodat alle inwoners van Balen kunnen participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Het organiseren van een persmoment was de tweede doelstelling. De derde doelstelling moet verwezenlijkt worden in doelstelling één en twee. We willen Club Actief maximaal betrekken in ons project. Al deze doelstellingen hebben we bereikt. We durven besluiten dat door het ontwikkelen van de Balense Vrijetijdscheque een sterke fundering is gelegd voor een (transparant) armoedebeleid in Balen.

3

INHOUDSTAFEL VOORWOORD ..................................................................................................... 1 SAMENVATTING.................................................................................................. 2 INHOUDSTAFEL .................................................................................................. 3 1

INLEIDING ........................................................................................... 6

2

PROJECTPLAN ...................................................................................... 7

2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.2 2.2.1 2.2.2

Projectgegegevens ............................................................................... 7 Thema .................................................................................................. 7 Stuurgroep ............................................................................................ 7 Opdrachtgever ....................................................................................... 7 Projectverantwoordelijke ......................................................................... 7 Periode van het project ........................................................................... 8 Voorbereiding ...................................................................................... 8 Initiatiefase ........................................................................................... 8 Analyse ................................................................................................ 9

2.2.2.1 2.2.2.2 2.2.2.3

Subjectieve analyse ............................................................................................................. 9 Objectieve analyse ............................................................................................................. 10 Positieanalyse ................................................................................................................... 12

2.3.4.1 2.3.4.2 2.3.4.3

Strategische doelstelling 1 .................................................................................................. 16 Strategische doelstelling 2 .................................................................................................. 17 Strategische doelstelling 3 .................................................................................................. 18

2.4.1.1 2.4.1.2 2.4.1.3

Toegankelijke cultuur ......................................................................................................... 19 Apga (Antwerps Platform Generatiearmen) ........................................................................... 21 Kunstproeven .................................................................................................................... 22

2.4.2.1 2.4.2.2

European Neighbours ......................................................................................................... 23 RPB in Frankrijk ................................................................................................................. 24

3

EVALUATIE VAN DE DOELEN: ACTIES EN RESULTATEN ....................... 26

3.1 3.1.1

We hebben een kortingssysteem ontwikkeld om Balenaars meer te laten participeren aan sport , cultuur en vrije tijd in hun gemeente ... 26 De Balense Vrijetijdscheque ................................................................... 27

3.1.1.1 3.1.1.2 3.1.1.3 3.1.1.4

Voorwaarden ..................................................................................................................... 27 Verschillende mogelijke uitvoeringen van de vrijetijdscheque .................................................. 27 Hoe zal de cheque er uitzien? .............................................................................................. 29 Middelen ........................................................................................................................... 31

3.1.2.1 3.1.2.2

Verenigingen en Diensten ................................................................................................... 34 Infoavond ......................................................................................................................... 40

3.1.3 3.1.4

Partnerschappen .................................................................................. 46 Ontwerpwedstrijd ................................................................................. 47

3.1.4.1 3.1.4.2 3.1.4.3 3.1.4.4 3.1.4.5

De idee............................................................................................................................. 47 Bezoek aan scholen............................................................................................................ 48 Verspreiding flyers – posters – informatie ............................................................................. 49 Het ontwerp ...................................................................................................................... 50 Promotie ........................................................................................................................... 52

3.1.5.1 3.1.5.2 3.1.5.3

Het profiel van een stuurgroep ............................................................................................ 53 Club Actief, yes or no?........................................................................................................ 54 Graag stellen wij u voor: de stuurgroep ................................................................................ 55

3.1.6

Kritische succesfactoren ........................................................................ 56

2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4

2.4 2.4.1

2.4.2 2.5

3.1.2

3.1.5

Planning ............................................................................................. 15 Doelgroep ........................................................................................... 15 Visie ................................................................................................... 15 Doelstellingen – SMART ........................................................................ 16 Doelstellingen – SMART ........................................................................ 16

Good Practices ................................................................................... 19 Binnenlandse projecten ......................................................................... 19

Buitenlandse projecten ......................................................................... 23

Besluit ................................................................................................ 25

Netwerking ......................................................................................... 34

De stuurgroep als middel voor een duurzame vrijetijdscheque .................... 53

4

3.2 3.2.1

Er is een toonmoment in Balen, waar een netwerk bij elkaar is gebracht waarin het kortingssysteem kan worden voorgesteld ......... 59 Voorbereiding persmoment .................................................................... 59

3.2.1.1 3.2.1.2 3.2.1.3 3.2.1.4

Budget ............................................................................................................................. 59 Geboortekaartjes en uitnodiging persmoment ....................................................................... 60 Meter en Peter................................................................................................................... 60 Presentatie persmoment ..................................................................................................... 63

3.2.2 3.2.3 3.3 3.3.1

Persmoment ........................................................................................ 63 Kritische succesfactoren ........................................................................ 64 We werken samen met Club Actief, vanuit hun krachten en sterktes voor de realisatie van doelstellingen 1 en 2 ...................................... 67 Armoede, Cultuur en Participatie ............................................................ 68

3.3.1.1 3.3.1.2 3.3.1.3

Armoede........................................................................................................................... 68 Cultuur ............................................................................................................................. 69 Participatie ........................................................................................................................ 70

3.3.2.1 3.3.2.2 3.3.2.3

Wat is cultuurparticipatie? ................................................................................................... 71 Deelnemen versus deelhebben ............................................................................................ 72 Iedereen heeft recht op een eigen cultuur! ............................................................................ 72

3.3.3.1 3.3.3.2 3.3.3.3

Uitsluitingmechanismen ...................................................................................................... 73 Armen nemen minder deel aan (dé) cultuur .......................................................................... 74 Besluit .............................................................................................................................. 75

3.3.4.1 3.3.4.2

Bindkracht ........................................................................................................................ 76 Grassroots ........................................................................................................................ 81

3.3.5.1 3.3.5.2

Contacten met Club Actief ................................................................................................... 83 Besluit .............................................................................................................................. 88

4

DISSEMINATIE ................................................................................... 90

4.1 4.2 4.3

Verspreiding project buiten Balen ...................................................... 90 COPORE .............................................................................................. 91 Kritische succesfactoren .................................................................... 93

5

SYNTHESE .......................................................................................... 94

3.3.2

3.3.3

3.3.4 3.3.5 3.3.6

Cultuur en participatie voor iedereen! ..................................................... 71

Over de drempel .................................................................................. 73

Methodieken ........................................................................................ 76

Werken met Club Actief doorheen het project ........................................... 82 Kritische succesfactoren ........................................................................ 88

BESLUIT ......................................................................................................... 102 LITERATUURLIJST .......................................................................................... 103 6

BIJLAGE ........................................................................................... 107

6.1 6.2 6.3

Bijlage 1: Project planning ............................................................... 107 Bijlage 2: Overzicht Balense verenigingen ....................................... 108 Bijlage 3: Lijst Balense verenigingen waaruit Club Actief een keuze maakte ............................................................................................. 113 Bijlage 4: Telefonische contacten met verenigingen ........................ 117 Bijlage 5: Engagementsverklaring ondertekend door deelnemende verenigingen .................................................................................... 118 Bijlage 6: Presentatie infoavond 1.................................................... 119 Bijlage 7: Presentatie infoavond 2.................................................... 123 Bijlage 8: Toelichting presentatie infoavonden ................................ 127 Bijlage 9: Affiche en flyer ontwerpwedstrijd .................................... 131 Bijlage 10: Bezochte scholen voor ontwerpwedstrijd ....................... 133 Bijlage 11: Begeleidende brief ontwerpwedstrijd ............................. 135 Bijlage 12: Website Balen ................................................................ 136 Bijlage 13: Brief sponsoraanvraag ................................................... 137 Bijlage 14: Presentatie persmoment ................................................ 138 Bijlage 15: Armoede- armoedeonderzoek ........................................ 147 Bijlage 16: Persmoment - het woord aan Club Actief ....................... 151 Bijlage 17: De Balense vrijetijdscheque in het nieuwsblad ............... 152 Bijlage 18: COPORE .......................................................................... 153 Opdracht ...........................................................................................153

6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10 6.11 6.12 6.13 6.14 6.15 6.16 6.17 6.18 6.18.1

5

6.18.2 6.18.3 6.18.4

Update: 1 maart 2010 .........................................................................157 Update: 25 maart 2010........................................................................163 COPORE: presentatie ...........................................................................168

6

1

INLEIDING

In de gemeente Balen is er een duidelijke vraag naar een systeem om mensen in armoede te laten participeren aan sport, vrije tijd en cultuur geformuleerd. Om hier mede een antwoord op te bieden zijn wij als studenten aangesproken. Samen met Club Actief, het OCMW van Balen, Vormingplus Kempen en het Vrijetijdscentrum de Kruierie zijn we van start gegaan. In ons seminarie hebben we een plan uitgeschreven om een kortingssysteem te ontwikkelen. Dit plan is ook bijgevoegd in dit werk, zodat u ook dit kan raadplegen. In dit plan staan onze doelstellingen vermeld waar we in ons project naar gestreefd hebben. Deze dienen als richtlijn voor ons project, en hierop kunnen we ons aan het einde van de rit evalueren. Bij de evaluatie van deze doelen staan ook telkens kritische succesfactoren vermeld. Deze kunnen als richtlijn of tips dienen om soortgelijke systemen op te zetten. Vervolgens komt het stuk disseminatie. Hierin staat vervat hoe we ons project hebben bekendgemaakt buiten onze landsgrenzen. Ook hier hebben we kritische succesfactoren geformuleerd. Afsluiten doen we met de procesevalutie. Hierin evalueren wij studenten elkaars bijdrage in het realiseren van dit project. Na het nodige opzoek-, overleg- en brainstormwerk kwamen we op een idee. We maken een soort cheque waarmee mensen dan kunnen betalen. Maar hoe we dit in de praktijk moesten brengen was nog niet helemaal duidelijk. Daarvoor konden we onze partners raadplegen. Igor Geubbelmans van Vrijetijdscentrum de Kruierie en Ine Noukens van het OCMW hebben het onderdeel van de middelen op hen genomen. De leden van Club Actief hebben mee nagedacht over de eigenlijke werking van de cheque, en hebben zo nog enkele dingen aan het licht kunnen brengen die we hadden vergeten. Het resultaat: De Balense Vrijetijdscheque. De Balense Vrijetijdscheque is niet zomaar een cheque, en niet zomaar een kortingssysteem. Het is beide, en zelfs nog meer. De cheque verschilt op 3 fundamentele wijzen van een traditioneel kortingssysteem voor mensen in armoede die willen deelnemen aan cultuur. Ten eerste kunnen we zeggen dat de vrijetijdscheque het stigma wegwerkt. De cheque is voor iedereen van de gemeente Balen bedoeld, niet enkel voor mensen in armoede. Iedereen kan de cheque gebruiken als betalingsmiddel. Ten tweede hanteert de vrijetijdscheque een breed cultuurbegrip: Daar waar vele andere kortingssystemen enkel bedoelt zijn voor puur culturele activiteiten zoals bijvoorbeeld theater, hebben wij cultuur breder geïnterpreteerd. Cultuur voor ons houdt in vrije tijd en sport in, alsook cultuur in de enge zin. Zo kan je de cheque gebruiken om je lidgeld van een vereniging mee te betalen, maar ook om naar het theater te gaan, om te gaan zwemmen in het Zilvermeer, een bezoekje te brengen aan de Olmense Zoo, etc. Vandaar ook de naam ‘Vrijetijdscheque’. Tenslotte kunnen we zeggen dat we via deze cheque maximale participatie nastreven: Daar waar de meeste andere kortingssystemen gemaakt zijn voor mensen in armoede, is deze door mensen in armoede. Dit is een wezenlijk verschil omdat zij als ervaringsdeskundigen weten waar we bij de ontwikkeling van een kortingssysteem op moeten letten, wat zo vaak fout loopt en wat ze van de cheque juist verwachten.

7

2

PROJECTPLAN

Met het invoegen van dit projectplan in het eindwerk, willen we u een meer algemeen en breder beeld geven over het project. In dit projectplan zijn vier grote delen terug te vinden. Als eerste zullen de projectgegevens aanbod komen. De voorbereiding, waaronder de initiatiefase en analyses terug te vinden zijn, vormt het tweede gedeelte van dit projectplan. De doelgroep, visie en doelstellingen van het project komen aan bod in de planning. De good practices van binnen- en buitenland sluiten het projectplan af.

2.1 2.1.1

Projectgegegevens Thema

De prijzen stijgen en het leven wordt met de dag duurder. Steeds meer mensen hebben moeite om de eindjes aan mekaar te knopen. Velen zijn al blij dat ze op het einde van de maand alle rekeningen kunnen betalen. Voor hen is bezuinigen aan de orde van de dag. En de eerste uitgavenpost waarop mensen besparen, is cultuur. Zo dreigt cultuur een luxeproduct te worden, dat enkel nog weggelegd is voor wie een beetje financiële armslag heeft. Wie met een klein inkomen, een leefloon of een uitkering moet rondkomen, blijft verstoken van cultuur. Het OCMW Balen zocht en vond samen met Vormingplus Kempen een oplossing: Club Actief. Club Actief is ontstaan uit de samenwerking van OCMW Balen en Vormingplus Kempen. Club Actief telt reeds elf leden die zelden of nooit in aanraking kwamen met sport of cultuur en er zonder deze vereniging hoogstwaarschijnlijk ook nooit mee in contact zouden gekomen zijn. Door tot Club Actief toe te treden, horen ze nu bij een vereniging die niet alleen culturele evenementen bezoekt, maar die ook zelf activiteiten organiseert. De leden zijn tevreden en proberen via mond-tot-mondreclame nieuwe leden te werven. Het is nu de bedoeling dat de zelfstandigheid van Club Actief toeneemt. Hier spelen wij als projectgroep een belangrijke rol in. Op termijn is het de bedoeling dat Club Actief uitgroeit tot een adviesraad binnen het OCMW en volledig of gedeeltelijk zal functioneren als zelfstandig orgaan. Maar voor het zover is, kunnen wij samen met Club Actief alvast enkele stappen in de goede richting zetten. Zo gaan we als projectgroep in samenwerking met OCMW Balen, Vormingplus Kempen en Club actief op zoek naar een mogelijke manier om alle inwoners van Balen te betrekken bij cultuur. Dit gaan we doen door het ontwikkelen van een soort ‘vrijetijdscheque’ die minder of niet stigmatiserend werkt en die bovendien alle inwoners van Balen bereikt. (Vormingplus Kempen, 2009) 2.1.2

Stuurgroep

Bart Demotte (’t Getouw), Departement Sociaal Werk, Igor Geubbelmans (Cultuurbeleidscoördinator Balen), Daniel Janssens, Els Van Elsen (Welzijnsschakels Balen), Ine Noukens (OCMW Balen), Inge Vandewalle (Demos vzw), Gust Vandongen (Ons Huis), Kristel Vanhulle (Vormingplus Kempen) en de leden van Club Actief. 2.1.3

Opdrachtgever

Vormingplus Kempen in samenwerking met Club Actief te Balen en OCMW Balen. 2.1.4

Projectverantwoordelijke

Kristel Vanhulle (educatief medewerker Vormingplus Kempen, regio Oost) [email protected]

8

Ine Noukens (maatschappelijk assistente Sociale Dienst OCMW Balen) ine.noukens@ocmwbalen 2.1.5

Periode van het project

September 2009 - juni 2010

2.2

Voorbereiding

2.2.1

Initiatiefase

Club actief is een vereniging van mensen die in armoede leven en van mensen die afkomstig zijn uit het LOI van Balen (Lokaalopvang Initiatief). Het LOI is opgericht door het OCMW van Balen om vluchtelingen en asielzoekers op te vangen. De leden van Club Actief willen participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Ze willen aan allerlei activiteiten deelnemen en zelf dingen organiseren, kortom ze willen meer genieten van hun vrije tijd. Maar deze mensen vinden de weg naar het reguliere vrijetijdsaanbod niet door allerlei drempels. Enkele voorbeelden van drempels zijn: de financiële drempel,de geringe vervoersmoeilijkheden, een gebrek aan informatie over bepaalde activiteiten, sociale drempels,... Door deze drempels ervaren zij uitsluiting. Club Actief is opgestart in 2007 onder begeleiding van het OCMW van Balen en Vormingplus Kempen. Hierbij hadden zij enkele doelstellingen, zijnde: Onder de eerste doelstelling valt het toeleiden van mensen in armoede naar het reguliere circuit van cultuur, sport en vrije tijd in Balen en omgeving. Deze doelstelling is gedeeltelijk geslaagd. Club Actief neemt al aan enkele activiteiten deel, die in Balen en omstreken georganiseerd worden. Maar deze participatie is nog niet voldoende gerealiseerd. Een groot deel van de mensen in armoede wordt nog niet bereikt en de deelname aan activiteiten is gering. De tweede doelstelling is om van Club Actief een volwaardige adviesraad te maken voor het OCMW van Balen. Hierin zijn zij echter nog niet geslaagd. Eén op vier mensen vinden de weg naar het OCMW van Balen nog niet om diverse redenen o.a. het gevoel van niet begrepen te worden, schaamte,… (Vormingplus Kempen, 2009). Vormingplus Kempen heeft ons, derdejaarsstudenten Sociaal Werk, de opdracht gegeven om samen met Club Actief op weg te gaan om de cultuurparticipatie te verhogen en Club actief te versterken. We willen samen met hen sterker worden om de twee doelstellingen te behalen. Dit willen wij samen met Club Actief doen aan de hand van een creatieve methodiek. Wij willen mensen in armoede meer kansen geven om te participeren aan het vrijetijdsaanbod in Balen. Wij zijn van mening dat iedereen volwaardig moet kunnen participeren aan cultuur en het vrijetijdsleven, want dit is een basisrecht. Tot op de dag van vandaag is er nog niets concreet in Balen en daar willen wij verandering in brengen. Door te participeren kunnen we mensen uit hun sociaal isolement halen. Mensen hebben daarbij de kans om hun maatschappelijke situatie in eigen handen te nemen en te versterken. Dit kan volgens ons het beste via een project bereikt worden. In functie van ons eindwerk hebben wij een duidelijke start- en einddatum gekregen. Het project zal lopen van oktober 2009 tot mei 2010. We hebben een duidelijke opdrachtgever, namelijk Vormingplus Kempen die ons van middelen kan voorzien. Zo kunnen wij rekenen op praktische en financiële ondersteuning. Verder streven wij naar een laagdrempelig, universeel en duurzaam resultaat.

9

De maatschappelijke relevantie van het project is dat we iedereen (vooral mensen in armoede) de kans willen geven om volwaardig te participeren aan cultuur, sport en vrije tijd en daarbij minder, maar het liefst geen, drempels meer ervaren. Er wordt al veel gezocht naar methodieken om de drempels en uitsluiting weg te werken. Maar volgens ons is de tijd gekomen om niet meer te zoeken, maar om actie te ondernemen. Omwille van een korte projectperiode hebben we gekozen voor een pilootproject. Dit wil zeggen dat we slechts een aantal verenigingen zullen selecteren, waarop dit project zal worden toegepast. Wanneer dit project een positief resultaat kent, kunnen de overige verenigingen in Balen ook betrokken worden. 2.2.2

Analyse

2.2.2.1

Subjectieve analyse

Met de subjectieve analyse willen we nagaan hoe sterk de betrokkenheid is van de partners. Enthousiasme is hier het sleutelwoord. Club Actief is een groep van enthousiaste mensen die leven in armoede en zich verenigd hebben vanuit het OCMW en het LOI. Club Actief wil een krachtige stem vormen en meer inspraak hebben rond bepaalde thema’s. Ze zouden een volwaardige adviesraad moeten worden voor het OCMW. Zo is er Rita (laat ons haar zo noemen). Deze 65-jarige vrouw is lid van Club Actief. Haar ervaringen bij deze club hebben haar aangezet om nu ook te zetelen in de PAO (Permanente Armoede Overleg). De PAO is een orgaan van het OCMW dat gericht is op de aanpak van (kans)-armoede. Hierdoor kan Rita mee bepalen hoe het beleid in Balen er uit zal zien (Vormingplus Kempen, 2009). Club actief werkt samen met Vormingplus Kempen rond bepaalde thema’s zoals cultuur, sport, vrije tijd, etc. Zo nemen ze deel aan verschillende activiteiten in Balen en daarnaast worden ze geactiveerd om zelf een aantal dingen te organiseren. Zo engageert deze club zich voor het jaarlijks nieuwjaarsfeestje. Buiten het deelnemen aan talrijke activiteiten, levert het zetelen in deze club ook effecten op. Dit zowel op menselijk, sociaal en zelfs op maatschappelijk vlak. Rita heeft bijvoorbeeld geleerd dat wanneer je echt wil, je wel degelijk zaken kunt veranderen ondanks ze bij de start van het project er helemaal anders over dacht. Door het engagement aan deze club hoopt Vormingplus Kempen dat Club Actief zich in de toekomst nog op andere vlakken, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk in de buurtwerking, zal inzetten. Club Actief ervaart nog steeds veel drempels en kan daarom niet aan allerlei activiteiten deelnemen. Maar toch tonen deze mensen de kracht om te blijven zoeken naar mogelijkheden voor een zinvolle vrijetijdsbesteding. Zo zijn ze heel mondig en hebben zij een enorm doorzettingsvermogen om hun situatie aan te pakken. Club Actief wil andere mensen activeren om zowel deel te nemen als deel te hebben aan alles wat met cultuur en vrije tijd te maken heeft. Zij willen dat de projectgroep hun ruggensteun wordt en hen hierbij zal ondersteunen. Het is voor Club Actief belangrijk dat zij kunnen deelnemen en deelhebben aan cultuur, vrije tijd en sport. Op deze manier vinden zij een plaats in de samenleving wat kan leiden tot zelfontplooiing, zelfwaarde en verhoging van het zelfbeeld. In het project kunnen we gebruik maken van verschillende netwerken die een meerwaarde voor ons zullen betekenen. Zo heb je Kristel Vanhulle die tewerkgesteld is bij Vormingplus Kempen. Deze organisatie is gespecialiseerd in het opzetten van leerprocessen tussen mensen. Door hun professionaliteit zet Vormingplus Kempen projecten op die op zelfstandige basis kunnen blijven voortbestaan. Zij kunnen voor ons project een enorme steun zijn, om samen met ons van Club Actief een volwaardig zelfstandig orgaan te maken. Ine Noukens van het OCMW van Balen, heeft veel ervaring opgedaan door maandelijkse vergaderingen en activiteiten met de mensen van Club Actief te organiseren. Doordat zij deze mensen zo goed kent, heeft zij een goed aanvoelen naar wat mogelijk is en wat niet.

10

Igor Geubbelmans kan ons, als cultuurbeleidscoördinator en diensthoofd van het vrijetijdscentrum De Kruierie, veel informatie geven over het culturele gebeuren in Balen. Hierbij aansluitend kan Bart De Motte, directeur van het cultuurcentrum t’ Getouw in Mol bijkomend advies geven over het culturele gebeuren zoals het zich voordoet in een andere gemeente. Inge Van de Walle, medewerkster van Demos vzw, heeft enorm veel expertise over participatie en democratie van kansengroepen aan cultuur, jeugdwerk en sport. Zij zal ons, door haar ervaring, goed kunnen sturen. Gust Vandongen, van Ons Huis in Mol en Els Van Elsen, van Lichtpunt, kunnen door hun ervaringen met het werken met mensen in armoede, een kritische blik geven op de realisatie van ons project. Door de betrokkenheid met de doelgroep, de theoretische- en praktijkkennis van al deze partijen, zien wij de slaagkans van ons project enorm toenemen. Deze partners staan achter ons in de realisatie van ons project. 2.2.2.2

Objectieve analyse

Met de objectieve analyse willen we graag de verschillende visies weergeven van drie belangrijke netwerkpartners in Balen, namelijk het ‘Lokaal Sociaal Beleidsplan’, OCMW Balen en Vrijetijdscentrum De Kruierie. De visies van deze instanties zijn voor ons project van groot belang. In eerste instantie omdat we met deze instanties nauw zullen samenwerken bij het realiseren van ons project. Maar in tweede instantie ook omdat het erg belangrijk is om bij de uitwerking van het project, rekening te houden met de visies en doelstellingen van deze verschillende instanties. Als eerste geven we weer wat het ‘Lokaal Sociaal Beleidsplan’ is en welke doelstellingen de gemeente Balen hiervoor heeft opgesteld. Als tweede geven we de visie weer van het OCMW Balen. Deze is een zeer belangrijke partner gedurende ons project. Niet enkel omdat zij dicht bij de doelgroep staan. Ook omdat ze rond deze thematiek veel kennis en ervaring hebben en deze met ons kunnen delen. Als laatste geven we de visie van De Kruierie weer. Deze is ook een belangrijke partner gedurende ons project. Lokaal sociaal beleidsplan Op 19 maart 2004 is het decreet ‘lokaal sociaal beleid’ door de Vlaamse Regering goedgekeurd. Dit decreet legt het OCMW en de gemeente op om werk te maken van een geïntegreerd lokaal sociaal beleid en één gezamenlijk lokaal sociaal beleidsplan. Dit lokaal sociaal beleidsplan dient telkens opgesteld te worden voor een periode van vijf jaar. Het nieuwe lokaal sociaal beleidsplan betreft de periode 2008-2013. Het lokaal sociaalbeleidsplan 2008-2013 van Balen geeft de ambities en doelen weer waar de gemeente en het OCMW naar willen streven op vlak van lokaal sociaal beleid. De ambities, weergegeven in het lokaal sociaal beleidsplan, zijn gebaseerd op de noden die naar voor kwamen uit de omgevingsanalyse en de werkgroepen. Ze zijn dus niet zomaar tot stand gekomen. De gemeente Balen stelt hierbij ook alles in het werk om alle acties, neergeschreven in het lokaal sociaal beleidsplan, te realiseren. Hierbij houdt het ook rekening met de beschikbare middelen. Bij de uitvoering van het plan zal moeten blijken of alle acties ook praktisch en financieel haalbaar zijn. Het Lokaal Sociaal Beleid wordt benaderd vanuit de sociale grondrechten van de burger: arbeid, gezondheid, huisvesting, sociale zekerheid, culturele en maatschappelijke ontplooiing en recht. Naast deze sociale grondrechten, houdt het beleid ook het recht op maatschappelijke integratie (inclusie) voor ogen. Ook het lokaal sociaal beleid in Balen wordt inclusief benaderd. Dit wil zeggen dat er acties worden gepland op verschillende beleidsdomeinen om zo een betere toegang tot de sociale grondrechten te verzekeren voor de verschillende doelgroepen. Bijgevolg worden de acties in het beleidsplan niet geordend per doelgroep, maar per grondrecht.

11

Door de verschillende beleidsthema’s of grondrechten heen is er bijzondere aandacht voor kwetsbare doelgroepen. Ook onze eigen projectwerking is reeds opgenomen in het Lokaal Sociaal Beleidsplan van Balen 2008-2013. Concreet betekent dit dat onze samenwerking met Club Actief, Vormingplus Kempen en OCMW Balen als doelstelling terug te vinden is in het Lokaal Sociaal Beleidsplan. “Het OCMW en het gemeentebestuur ondernemen in de komende jaren acties waardoor de maatschappelijke integratie en de culturele ontplooiing van kansengroepen in de gemeente wordt vergemakkelijkt (Balen, 2010).” Deze doelstelling bevat drie subdoelstellingen. Een eerste subdoelstelling wil er naar streven om drie wekelijkse bijeenkomsten van een maatschappelijk assistent met cliënten te organiseren. De tweede subdoelstelling streeft er naar om op termijn, het overleg naar andere thema’s dan vrije tijd te verbreden. Een laatste wil, op een door de doelgroep gedragen manier, de subsidies socio-culturele participatie besteden. Deze laatste subdoelstelling is tevens ook de doelstelling die wij als projectgroep willen behalen (Balen, 2010). Visie OCMW Het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn te Balen wil voor zijn inwoners een zorgzame bondgenoot zijn. Een instelling die ervoor wil zorgen dat aan het psychosociaal welbevinden van zijn inwoners voldaan wordt. In onze huidige samenleving neemt de complexiteit en het individualisme namelijk toe. Er zijn heel wat mensen die het steeds moeilijker hebben om met deze maatschappelijke veranderingen bij te blijven. Deze mensen moeten dan soms noodgedwongen afhaken omdat ze niet beschikken over de juiste competenties en middelen om hier verandering in te brengen. Het OCMW Balen wil deze personen dan ook ondersteunen door bestaanszekerheid te bieden aan al zijn inwoners en in het bijzonder aan mensen in armoede. Het OCMW Balen doet dit door gerichte dienstverlening waarbij specifieke problemen opgelost worden. Hierdoor willen ze de betrokkenen activeren om zo hun zelfredzaamheid te vergroten. Het OCMW heeft hierbij ook een signaalfunctie naar de overheid. Deze signaalfunctie zorgt ervoor dat een aantal problemen kenbaar en zichtbaar kunnen gemaakt worden bij andere instellingen en inwoners, maar ook op hoger niveau. Verder draagt het OCMW Balen in zijn visie mee dat ze op een vertrouwelijke en respectvolle manier willen omgaan met hun cliënten en hen ook de nodige inspraak willen geven in de uitbouw van het hulp- en dienstverleningsaanbod. Hierdoor biedt OCMW Balen zijn inwoners mogelijkheden om hun leven zelf richting te kunnen geven. Het OCMW Balen geeft hen ook de kans om nieuwe sociale relaties op te bouwen en de bestaande relaties verder te zetten. Hierdoor blijven inwoners van Balen ook participeren aan de samenleving. Verder wordt ook de nadruk gelegd op een kwaliteitsvolle, betaalbare en toegankelijke dienstverlening die afgestemd is op de noden van de cliënt. Doorheen deze dienstverlening, loopt het armoedebeleid steeds als rode draad. Als laatste wil het OCMW Balen een menswaardig bestaan bieden aan elke inwoner van de gemeente Balen. Zo willen ze bijdragen aan een samenleving waarin ook maatschappelijk kwetsbare groepen de nodige aandacht krijgen (OCMW Balen, 2010). Visie Kruierie De Kruierie is een vrijetijdscentrum in Balen dat sinds 2009 opengesteld wordt voor het grote publiek. De Kruierie wil een basisvoorziening zijn waar elke burger en toerist terecht kan met vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. Binnen De Kruierie bevinden zich verschillende diensten en instellingen van de gemeente Balen.

12

Zo vind je er onder andere de dienst toerisme en VVV, cultuurdienst en cultuurraad, seniorenraad, jeugddienst en jeugdraad, gehandicaptenraad, cel gezondheid en derde wereldraad. Daarnaast vinden ook de Bib, de Muziekschool en de Academie voor beeldende kunsten hun plaatsje binnen het nieuwe vrijetijdscentrum. De visie van De Kruierie omvat vier basispijlers: Een eerste peiler is informatie. Voor dit luik wil De Kruierie voor toeristen en burgers een basisvoorziening zijn. Hier moeten mensen terecht kunnen met vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. Binnen het vrijetijdscentrum is er ook een centrale balie waarbij je als burger of passant met allerlei vragen terecht kan. Verder vind je er de bibliotheek, waar je ongetwijfeld een schat aan informatie kan vinden. Een tweede peiler is activiteiten en evenementen. De Kruierie is naast een informatiekanaal, ook een plaats waar verenigingen, particulieren en adviesraden onder andere activiteiten, tentoonstellingen, vormingen, educatieve programma's, vergaderingen kunnen organiseren. Het vrijetijdscentrum stelt hiervoor niet enkel zijn zalen ter beschikking, het geeft ook allerlei vormen van ondersteuning bij het organiseren van deze activiteiten. Door middel van deze peiler biedt het vrijetijdscentrum een goed gevuld en gevarieerd socio-cultureel jaarprogramma aan. Een derde peiler betreft ontmoeting. Met deze peiler wil De Kruierie vooral een ontmoetingsplaats zijn voor iedereen. Niet enkel huisvesten er verschillende instellingen en diensten binnen het vrijetijdscentrum. Ook het leescafé, waarbij bezoekers iets kunnen lezen en drinken, speelt hierin een centrale rol. Dit leescafé biedt namelijk de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten en dit op een ongedwongen manier. De laatste, maar ook belangrijkste peiler, is dat De Kruierie vooral één geheel wil zijn. Hiermee wordt bedoeld dat er binnen het vrijetijdscentrum voldoende ruimte beschikbaar wordt gesteld, waar verschillende diensten van Balen zich kunnen verenigingen. In De Kruierie zijn diensten als: de bibliotheek, muziekacademie, toeristische dienst, etc. gevestigd. (Balen, 2010). 2.2.2.3

Positieanalyse

De positieanalyse schets welke organisaties en personen betrokken zijn bij het project. Elke van deze actoren bekijkt het project via een andere invalshoek. Deze manier van werken heeft gezorgd voor overeenkomstige en verschillende standpunten. Naast deze standpunten bespreken we andere geïnteresseerde partners en hoe we zijn gekomen tot de gezamenlijke doelstellingen. De betrokken actoren In deze alinea zal verder worden ingegaan op de personen, groepen, organisaties en overheden die betrokken zijn bij dit project. De opdrachtgever van dit project is Vormingplus Kempen. Vormingplus Kempen doet aan verfrissend vormingswerk in de Kempen met het accent op duurzaamheid, participatie, interculturaliteit in de regio. Dit verwezenlijken ze via het opzetten van leerprocessen via projectwerking. (Vormingplus Kempen, 2009) Kristel Vanhulle is medewerkster van Vormingplus Kempen en vanuit deze organisatie ook begeleidster en coach van het project. Een aantal jaar geleden heeft Vormingplus Kempen een project opgericht dat later de naam Club Actief heeft meegekregen. Één van de doelstellingen van dit project is personen die leven in armoede warm maken voor cultuur, sport en vrije tijd.

13

De mensen van Club Actief zijn nauw betrokken en zullen meehelpen bij het verwezenlijken van de doelstellingen van dit project. Voor meer specifieke informatie omtrent deze doelstellingen vragen we u het gedeelte betreffende de doelstellingen na te lezen. Als studenten derde jaar sociaal werk hebben we als seminarie en eindwerk voor dit project gekozen. Vanuit de KH Kempen worden wij als studenten begeleid en gecoacht door docent Daniël Janssens. De uitwerking van het project is bedoelt voor de gemeente Balen. Vanuit de gemeente Balen is Igor Geubbelmans betrokken bij dit project. Igor is cultuurbeleidcoördinator in de gemeente, en diensthoofd van Vrijetijdscentrum De Kruierie. In onderstaande alinea zal een korte toelichting volgen van het Vrijetijdscentrum De Kruierie:Het vrijetijdscentrum wil ten eerste een voorziening zijn waar elke burger van de gemeente terecht kan met zijn vragen over cultuur, kennis, informatie en ontspanning. De burger kan in het Vrijetijdscentrum daarnaast terecht voor diverse activiteiten en evenementen en ondersteuning bij het organiseren van deze activiteiten. (Balen, 2010) Er is een vertegenwoordiging van het OCMW Balen door Ine Noukens. Samen met Kristel organiseert Ine maandelijks vergaderingen en activiteiten met de mensen van Club Actief. (Balen, 2009) De stuurgroep bestaat verder uit Gust Vandongen. Gust is medewerker en voorzitter van Ons Huis (vierde wereldwerking) te Mol. Ons Huis richt zich voornamelijk tot generatiearmen met als doel voor hen de armoedespiraal te doorbreken. Zijn kritische blik vanuit het werkveld zal bijdrage leveren bij de sturing en uitwerking van dit project. (De sociale kaart, 2009) Els Van Elsen is medewerkerster van het Lichtpunt welzijnsschakel Balen en lid van de stuurgroep van dit project. Het Lichtpunt is een groep vrijwilligers van mensen die in armoede leven en niet armen, die zich samen inzetten om armoede en sociale uitsluiting te bestrijden. Dit doet het Lichtpunt door mensen samen te brengen, laagdrempelige activiteiten te organiseren, mensen een stem te geven en hen aan het woord te laten, beleidsmatig te werken en te schakelen/ en of te bemiddelen waar kan. Het Lichtpunt wil ervoor zorgen dat mensen uit hun isolement worden gehaald en dat zij een volwaardige plaats krijgen in de samenleving. Els Van Elsen levert vanuit het werkveld een kritische blik op het project. Dit kan zorgen voor een bijsturing van het project door de studenten sociaal werk. (Van Elsen, 2010) Het laatste lid van de stuurgroep is Inge Van de Walle. Zij is medewerkster van Demos vzw. Dit is een kenniscentrum voor participatie en democratie. Vanuit de kennis en ervaring die de organisatie heeft omtrent participatie van kansengroepen aan cultuur, jeugdwerk en sport is zij een zeer belangrijke schakel in onze stuurgroep. (Demos, 2009) De overeenkomstige en verschillende standpunten De uitgesproken standpunten zijn hoofdzakelijk overeenkomstig. Het gaat hier dan over het wegwerken van het stigmatiserende aspect van een kortingsysteem. Daarnaast moet het een drempelverlagend en duurzaam project worden. Alle personen die betrokken zijn bij dit project beseffen dat er via dit project stappen kunnen worden gezet in verband met het laten participeren van mensen die leven in armoede.

14

Een verschillend standpunt is aan bod gekomen wanneer de meer precieze uitwerking van het project ter sprake is gekomen. Is het doel van het project het bekomen van een kortingsysteem voor de inwoners van de gemeente Balen waarin alle verenigingen betrokken zijn? Of wordt er gekozen voor een pilootproject waarin een aantal verenigingen betrokken zullen worden? We hebben uiteindelijk gekozen voor een pilootproject. Gezamenlijke doelstellingen Kristel Vanhulle van Vormingplus Kempen en wij, studenten, zijn in samenwerking met Daniël Janssens na de stuurgroep gekomen tot het vormen van gezamenlijke doelen. Op dat moment waren deze doelen: het ontwikkelen van een kortingsysteem, het organiseren van een bijkomend toonmoment en Club Actief betrekken bij de realisatie van dit project. Deze doelen zijn er mede gekomen door sturing vanuit de stuurgroep. De vernoemde doelen zijn verder uitgewerkt en terug te vinden onder het gedeelte doelstelling in dit projectplan. Cultuurbeleidcoördinator Igor Geubbelmans, medewerkster Els Van Elsen van organisatie Lichtpunt en medewerker en voorzitter Gust Vandongen van Ons huis waren een voorstander van het ontwikkelen van een kortingsysteem. Inge van Demos vzw legde vanuit haar ervaring het accent op de praktische kant van de voorstellen tijdens de stuurgroep. De grote hoeveelheid werk en de korte periode om het voorstel te realiseren stonden hier centraal. Interesse van andere partners Voor het bereiken van onze doelstelling is een samenwerking noodzakelijk met de verschillende verenigingen uit de gemeente Balen die cultuur, vrije tijd en sport aanbieden. Deze samenwerking zal naar onze mening een positieve invloed hebben op de bekendheid van de verenigingen. Het gevolg hiervan zou een stijging van het ledenaantal kunnen zijn. Andere groepen die werken rond gelijkaardige thema’s In een aantal gemeenten bestaan er kortingsystemen en dit in verschillende ‘vormen’ (bijvoorbeeld vrijetijdspas, cultuurcheque…) Met de gemeente Mol hebben we contact opgenomen in verband met hun kortingsysteem. Met dit bezoek hebben we een beter beeld gevormd betreffende de werking van de verschillende kortingsystemen. Deze informatie vanuit de praktijk zal ons helpen tot het bekomen van de vrijetijdscheque in de gemeente Balen. Een bezoek aan de gemeente Mol in verband met hun cadeaucheque. De informatie die dit opleverde is terug te vinden in onderstaande alinea. De gemeente Mol heeft een cadeaucheque ontworpen. De idee van deze cheque werd in briefvorm naar alle handelaars in de gemeente Mol verstuurd. Zo heeft de gemeente hen op de hoogte gebracht en hen de mogelijkheid gegeven om deel te nemen aan dit initiatief. De geïnteresseerde handelaars kunnen zich via een aanvraag op het internet hiervoor inschrijven. De cheque van de gemeente Mol is één jaar geldig en bij de bon zit een lijst met deelnemende handelaars. Als de geldigheidstermijn van de bon is verstreken, hebben de handelaars nog drie maanden tijd om de bon in te leveren. De cheque is in de gemeente Mol te verkrijgen bij de dienst toerisme en aan de balie van ’t Getouw. De cheque bevat een afscheurstrookje. Op dit strookje staat het bedrag, de datum en de code van de cadeaucheque. Deze strook scant de toeristische dienst in en via het Eco-centrum krijgen de handelaars het bedrag op hun rekening gestort. (Quix, 2009)

15

2.3

Planning

2.3.1

Doelgroep

Iedereen heeft het recht om te participeren aan het rijk gevulde cultuur-, sport- en vrijetijdsaanbod in Balen. Daarom willen wij een kortingsysteem ontwikkelen waar elke inwoner van Balen gebruik van kan maken. Bij deze ontwikkeling willen we extra aandacht besteden aan kansengroepen die omwille van verschillende drempels geen of weinig toegang vinden tot dit aanbod. Hierbij denken we in de eerste plaats aan de leden van Club Actief, de Balense vereniging die mensen in armoede warm willen maken voor vrije tijd, sport en cultuur. Daarnaast richten we ons op de inwoners van Balen die het niet zo breed hebben, bijvoorbeeld mensen die leven in armoede en asielzoekers. Kortom, in ons project richten we ons op alle inwoners van Balen maar schenken we bijzondere aandacht aan de leden van Club Actief en aan de inwoners van Balen die het niet breed hebben. De mate waarin we onze doelgroep willen betrekken bij het project, stellen we voor aan de hand van de participatieladder. Deze werd oorspronkelijk ontwikkeld door Arnstein en verschillende keren bijgestuurd door auteurs als Pröpper (Arnstein, 1969) (Pröpper, 2001). De ladder toont in stijgende lijn de verschillende niveaus van participatie die een persoon in een project kan opnemen, namelijk: informeren, raadplegen, adviseren, coproduceren, mee beslissen en zelfbestuur. Informeren is enkel het vergaren van informatie. Onder raadplegen verstaan Arnstein en Pröpper het vragen naar iemands mening of idee. Adviseren is het vragen van advies aan een persoon of groep. Coproduceren wil zeggen dat je samen met een persoon of groep aan de tafel gaat zitten om bijvoorbeeld een activiteit uit te denken. Meebeslissen gaat nog verder. Hierbij gaan personen samen een beslissing nemen. Tot slot is er zelfbestuur. Dit is het absolute niveau van participeren. Dit wil zeggen dat de groep zelf de touwtjes in handen neemt, zonder inmenging van een bepaald persoon. (Wouters, 2009-2010) Bij Club Actief willen we geleidelijk aan tot op de hoogste trede van de participatieladder komen. In de eerste fasen van het project richten we ons op het informeren, raadplegen en adviseren. Later geven we de leden van Club Actief ook de ruimte om mee te doen bij het bedenken en opzetten van de correcte plannen, om zelf mee beslissingen te nemen en zelf verantwoordelijkheid te nemen over het hele project. De inwoners van Balen die het niet breed hebben, die leven in armoede en die drempels ondervinden in het huidige vrijetijdsleven, willen we voldoende informeren over de mogelijkheden die ze hebben om te kunnen participeren aan het vrijetijdsleven in Balen. 2.3.2

Visie

Om de participatie aan het cultuur en vrijetijdsaanbod in Balen te verhogen, willen wij samen met Club Actief een aanzet geven voor de ontwikkeling van een vrijetijdscheque. Met deze cheque kunnen ‘alle’ inwoners van Balen deelnemen aan het reguliere cultuur-, sport- en vrijetijdsaanbod in hun gemeente. Een vrijetijdscheque? We beogen een soort cadeaucheque die op verschillende plaatsen in Balen te verkrijgen is aan een bepaald tarief. De eigenaar van deze cheque kan hem gebruiken voor verschillende doeleinden bij de deelnemende organisaties.

16

Samen met Club Actief! We willen deze cheque ontwikkelen samen met de leden van Club Actief. We vertrekken vanuit hun krachten en sterktes. Doorheen het volledige project zijn zij voor ons volwaardige partners die mee ideeën uitdenken en beslissingen nemen. Dit kadert in de gedachte van deelnemen, omdat dit de zichtbare kant van participatie inhoudt. Zo trachten we Club Actief te empoweren en te versterken als groep. Hier spreken we over deelhebben, omdat het proces dat hier plaatsvindt vaak niet zichtbaar is. Een cheque voor iedereen… Elke inwoner van Balen moet gebruik kunnen maken van deze vrijetijdscheque. Om dit te bereiken willen we met verschillende factoren rekening houden zoals financiële drempels en toeleiding. Zo kunnen bijvoorbeeld de leden van Club Actief en mensen die leven in armoede de cheque verkrijgen aan een goedkoper tarief. 2.3.3

Doelstellingen – SMART

In volgende pagina’s vindt u de doelstellingen die we met ons project willen bereiken. De doelstellingen geven een beeld over de weg die we willen inslaan en deze vormen de rode draad doorheen ons project. Voor dit project hebben we drie strategische -algemenedoelstellingen geformuleerd. Er is daarnaast een opdeling gemaakt in een aantal operationele -concrete- doelstellingen. Deze doelstellingen zijn geformuleerd volgens het SMARTprincipe: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden. Aan deze operationele doelstelling is steeds een norm, indicator en actie gekoppeld. De norm is het resultaat dat we willen bereiken. De indicator geeft weer aan welke voorwaarden een doelstelling moet voldoen alvorens deze bereikt is. (Wouters, 2009) 2.3.4

Figuur 1: Wegwijzer

Doelstellingen – SMART

In de bijlage (zie bijlage 1: projectplanning) vind je concretere informatie over het verdere verloop van ons project, gekoppeld aan data. 2.3.4.1

Strategische doelstelling 1

We hebben een vrijetijdscheque ontwikkeld om Balenaars meer te laten participeren aan sport, cultuur en vrije tijd in hun gemeente. Operationele doelstelling 1.1 We hebben een lijst met kortingsystemen en hebben deze met elkaar vergeleken tegen einde december. Norm: We hebben een idee van de verschillende kortingsystemen. Indicator: Eind december is er een lijst met de verschillende kortingsystemen waarin deze zijn vergeleken. Acties: •

We bestuderen de literatuur en nemen contact op met enkele bestaande initiatieven;

•

We lijsten de bestaande kortingsystemen op;

17

•

We maken een vergelijkende studie van de bestaande kortingsystemen.

Operationele doelstelling 1.2 Er is een netwerk dat deel uitmaakt van het kortingsysteem tegen maart. Norm: Er zijn verscheidene verenigingen aangesproken met hulp van Club Actief. Indicator: Een verschillend aantal verenigingen zijn bereid ‘mee te werken’ aan de vrijetijdscheque. Acties: •

We spreken verenigingen aan om het netwerk uit te bouwen;

•

We betrekken Club Actief bij de uitwerking.

Operationele doelstelling 1.3 Er is een duurzame, laagdrempelige en niet stigmatiserende vrijetijdscheque voor alle bewoners voor van Balen. Norm: Er is een vrijetijdscheque voor de inwoners van de gemeente Balen. Indicator: Alle inwoners van de gemeente Balen kunnen beroep doen op de gelanceerde vrijetijdscheque in hun gemeente. Er is een kortingsysteem in Balen, waar alle inwoners van de gemeente Balen beroep op kunnen doen. Acties: •

We onderzoeken de mogelijkheden en grenzen in de gemeente Balen;

•

We kiezen op basis van de vergelijkende studie criteria om een eigen kortingsysteem uit te bouwen of om het bestaande over te nemen;

•

We onderzoeken de behoeften van de inwoners van Balen.

Operationele doelstelling 1.4 Begin mei is de vrijetijdscheque gelanceerd. Norm: Er is een vrijetijdscheque waarop alle inwoners van de gemeente Balen een beroep op kunnen doen. Indicator: Vanaf begin mei kunnen de inwoners van de gemeente Balen gebruik maken van de vrijetijdscheque. Acties: •

We presenteren de vrijetijdscheque op het persmoment;

•

Na de presentatie treedt de vrijetijdscheque in werking voor alle inwoners van Balen.

2.3.4.2


Er is een persmoment in de gemeente Balen, waar een netwerk bij elkaar is gebracht waarin het kortingsysteem kan worden voorgesteld.

18

Operationele doelstelling 2.1 Er is een persmoment voor alle inwoners van de gemeente Balen. Norm: Er is een persmoment georganiseerd voor de inwoners van Balen, waarop deze kennis kunnen maken met het kortingsysteem en de verschillende verenigingen. Indicator: Er vindt een persmoment plaats. Acties: •

Er wordt naar een geschikte locatie gezocht;

•

Alle inwoners van Balen en verenigingen worden uitgenodigd;

•

We zorgen voor de nodige inkleding (drank, decor…).

Operationele doelstelling 2.2 Er is een netwerk uitgebouwd van verenigingen die aanwezig zijn op het persmoment. Norm: Er is een lijst met verenigingen die aanwezig zullen zijn op het persmoment. Indicator: Het netwerk van organisaties zal aanwezig zijn op het persmoment. Acties: •

Er is een lijst van alle verenigingen in de gemeente Balen;

•

Er is een lijst van alle organisaties die worden uitgenodigd te participeren;

•

Er is een lijst met deelnemende aanwezige organisaties.

Operationele doelstelling 2.3 Op het persmoment is er een introductie van de vrijetijdscheque. Norm: Er vindt een introductie van het kortingsysteem plaats. Indicator: De vrijetijdscheque is geïntroduceerd op het persmoment. Acties: •

Er is een introductie van de aanwezige organisaties;

•

Er is een introductie van de vrijetijdscheque.

2.3.4.3


De krachten en sterktes van Club Actief staan centraal voor het bereiken van doelstelling 1 en 2. Operationele doelstelling 3.1 Club Actief tijdens hun vergaderingen briefen over het verloop van en de vorderingen in het project. Norm: We hebben Club Actief tijdens hun vergaderingen gebrieft over het project. Indicator: We bevragen aan Club Actief of deze voldoende informatie hebben verkregen over het verloop van het project.

19

Acties: •

We sluiten tijdens vergaderingen aan bij de vergaderingen van Club Actief om hen op de hoogte te houden.

Operationele doelstelling 3.2 Club Actief ondersteunen en begeleiden bij de taken die zij in het project opnemen. Norm: We hebben Club Actief ondersteund en begeleid bij de taken die zij opnemen in het project. Indicator: We bevragen Club Actief over hoe zij onze ondersteuning en begeleiding vonden en hoe ze de taken die zij op zich hebben genomen hebben ervaren. Acties: •

We betrekken Club Actief bij het selecteren van de verenigingen;

•

We betrekken Club Actief bij de aanspreking van verenigingen;

•

Club Actief is aanwezig bij het persmoment.

Operationele doelstelling 3.3 Club Actief is verantwoordelijk over bepaalde taken binnen het project. Norm: We willen maximaal gebruik maken van de krachten van Club Actief Indicator: We bevragen Club Actief over de gegeven taken. Acties: •

We betrekken Club Actief bij het organiseren van het persmoment;

•

We betrekken Club Actief bij het maken van afspraken met de organisaties.

2.4

Good Practices

Onder de good pratices vindt u verschillende binnenlandse- en buitenlandse projecten terug. Deze projecten hebben als doel het verhogen van participatie aan cultuur. In dit project hebben we, voor het verhogen van participatie aan cultuur, vrije tijd en sport, gekozen voor het ontwikkelen van een vrijetijdscheque. Met het toevoegen van deze good practices willen we aantonen dat er naast het ontwikkelen van een vrijetijdscheque nog manieren zijn om de participatie aan cultuur te verhogen. 2.4.1

Binnenlandse projecten

2.4.1.1

Toegankelijke cultuur

“Hoe werkt zo’n theatervoorstelling of concert? Ik heb nooit geleerd hoe er van te genieten. Waar mag ik zitten? Wanneer applaudisseren? Moet mijn jas in de vestiaire en moet ik iets drinken tijdens de pauze? Hoe hard val ik op met kleren die er toch anders uitzien, ook al doe ik mijn mooiste kleed of kostuum aan, of val ik juist daarom op?” (Driessens & Geldof, 2008). Het project ‘Toegankelijke cultuur’, afkomstig uit Geel, stimuleert cultuurparticipatie van mensen die in normale situaties niet deelnemen aan cultuur. Hier werkt ‘Toegankelijke cultuur’ met mensen in armoede en mensen met een lichamelijke, verstandelijke of psychische aandoening.

20

Deze personen krijgen via dit project de mogelijkheid om naar toneel-, dans-, muzieken andere voorstellingen te gaan. Een vrijwilliger, die op regelmatige basis deelneemt aan culturele activiteiten pikt de deelnemer thuis op, neemt deze mee naar de voorstelling, gaat er nadien nog even iets met drinken en bespreekt de voorstelling waaraan zij hebben deelgenomen. (Toegankelijke cultuur, 2008) Er is telkens één vrijwilliger die één deelnemer meeneemt naar een voorstelling. Op deze manier wil het project niet-stigmatiserend werken. Stel dat je met een groep mensen, die een verstandelijke beperking hebben, naar een voorstelling gaat, is de kans groter dat zij bekeken worden. We doorlopen een aantal stappen vooraleer het project tot stand kan komen. In het boekje ‘Toegankelijke cultuur, een handleiding voor een cultuurparticipatieproject’ worden er 14 opgesomd: De eerste stap wil je tot nadenken stimuleren. Waarom kan dit project iets zijn voor jouw cultuurcentrum? ‘Toegankelijke cultuur’ raadt aan een omgevings- en bezoekersanalyse te maken, waaruit je kan afleiden of een dergelijk project wel degelijk zin heeft. Ga ook op zoek naar de gedragenheid binnen je werking, alsook bij mogelijke partners; Stap twee is het samenstellen van een werkgroep. Deze moet minstens uit vier personen bestaan. Liefst mensen die professioneel met cultuur of met mensen met beperkingen werken. Vergeet hier zeker geen projectleider voor aan te stellen; Stap drie wil je laten nadenken over wat je met je project wil bereiken. Dit houdt ondermeer in dat je stilstaat bij wie je tot je doelgroep rekent. Tevens moet je ook stilstaan bij doelen die je moet bereiken als je het project wil laten slagen. De vierde stap laat je nadenken over de taakverdeling en over de wijze waarop je met de financiële kant van het project omgaat; Vervolgens komen we in stap vijf, bij het werven van de vrijwilligers. Dit is een stuk makkelijker als je vooraf een profiel opstelt van je vrijwilliger en als je zoveel mogelijk wervingskanalen hanteert. Het is ook van belang dat je de vrijwilligers screent. Dit om na te gaan of ze voldoen aan het profiel dat je hebt opgesteld. Eenmaal je vrijwilligers gevonden hebt is het belangrijk dat je ze kan behouden; In stap zes komen we bij de uitvoering van het project. Dit begint met het bepalen van het aanbod. Als je echt cultuurparticipatie wil bevorderen, is het belangrijk dat je de deelnemers hierbij betrekt. Zorg echter wel voor voldoende variatie. Sta ook even stil bij de locatie waar de voorstellingen doorgaan; Stap zeven is het aanspreken van de doelgroep. Dit kan op verschillende wijzen. Je hebt een netwerk dat je kan aanspreken, aangezien ze dicht bij de doelgroep staan; In stap acht maak je een brochure voor de deelnemers waarin het aanbod staat opgenomen. Het maken van een brochure geeft de deelnemers (terecht) het gevoel dat je ze serieus neemt. In deze brochure leg je het project kort uit, staan de zaken die de deelnemer mag verwachten, vind je een overzicht van de voorstellingen en een gedetailleerde beschrijving ervan. Verder vind je hier de partners van het project in, alsook de inschrijvings- en betalingsmogelijkheden, etc. Bij het maken van je brochure dien je veel aandacht te besteden aan de lay-out. Verspreid de brochure ook op een bewuste manier. Bespreek dit vooraf met je partners; De negende stap omvat het organiseren van een cultuurbeurs om je potentiële deelnemers voor een eerste keer in het cultuurcentrum te krijgen. Zo kan je hen kort uitleggen hoe een cultuurcentrum werkt. De deelnemers kunnen hier een eerste keer contact maken met de vrijwilligers;

21

Stap tien is de koppeling. Dit is belangrijk om goede afspraken te maken tussen de verschillende partners. Zo voorkom je dat de vrijwilligers meerdere keren worden aangesproken voor dezelfde onderwerpen, etc.; Tenslotte komen we bij de voorstelling in stap elf. Het is belangrijk dat je de medewerkers en de vrijwilligers vooraf nog eens op de hoogte brengt van het project. Ook het informeren van de artiest kan nuttig zijn. Hierdoor voorkom je dat deze persoon voor verassingen komt te staan. Zorg er verder voor dat er iemand aanspreekbaar is tijdens de voorstelling. Dit kan wel eens handig zijn wanneer er iets onverwachts gebeurt. In stap twaalf doe je een korte nabespreking van de avond. Hier kan je vragen stellen aan de deelnemers om te ontdekken hoe de deelnemer de avond heeft beleeft; In stap dertien is het uiteindelijke doel dat de deelnemers zelfstandig naar een voorstelling kunnen gaan. Daarom is het belangrijk dat de vrijwilligers de deelnemers zoveel mogelijk blijven stimuleren; In stap veertien ga je tenslotte voor jezelf na of je het project verder wil zetten. (Toegankelijke cultuur, 2008) Het project Toegankelijke cultuur heeft er voor gezorgd dat personen die anders niet participeerden aan cultuur nu hun weg tot de culturele centra gevonden hebben. Vanaf 2008 kunnen er zes deelnemers op zelfstandige basis naar voorstellingen gaan. In het eerste seizoen van ‘Toegankelijke cultuur’ werd er met 42 vrijwilligers gewerkt en vonden er 120 koppelingen plaats. (Toegankelijke cultuur, 2008) Er zijn een aantal gelijkenissen tussen het project ‘Toegankelijke cultuur’ en het project dat wij in Balen op poten willen zetten. Het nagestreefde doel is gemeenschappelijk, namelijk de participatie van mensen in armoede aan cultuur verhogen. Maar toch zijn er ook duidelijke verschillen. Zo verschilt onze werkwijze. In het project ‘Toegankelijke cultuur’ werken ze met een vrijwilliger die de deelnemer inleidt in de culturele wereld. In ons project werken we met Club Actief. Bij Toegankelijke cultuur worden beslissingen voor de deelnemers genomen. Dit heeft als gevolg dat de participatie van de deelnemers niet verder gaat dan het instappen in de auto, het kijken van de voorstelling om daarna terug huiswaarts te keren. Met Club Actief nemen we beslissingen in samenspraak. Daardoor proberen we de leden van Club Actief direct bij het project te betrekken. De leden nemen niet enkel deel aan het project, ze geven er ook mee vorm aan. We kunnen besluiten dat de leden in beide projecten op een ander niveau participeren. (Toegankelijke cultuur, 2008) 2.4.1.2

Apga (Antwerps Platform Generatiearmen)

APGA is een vereniging waar armen het woord nemen. Binnen APGA lopen verschillende projecten rond armoedebestrijding, zoals Cultuurproeven en Cultuurbad. In deze beschrijving van good practices gaan we verder in op het Cultuurbad. (De Doncker, 2010) De deelnemers van het Cultuurbad zijn mensen in armoede die het niet deelnemen aan cultuur aanvoelen als een gebrek. Om deze mensen te empoweren, zodat ze zelfstandig naar culturele voorstellingen gaan, kunnen ze instappen in het Cultuurbad. Hier kunnen de deelnemers in een vertrouwde omgeving kennismaken met het culturele aanbod, de cultuurhuizen, etc. Maar kunnen ze ook in een veilige groep naar voorstellingen gaan. Verder leren de leden zelf reservaties te maken en komen ze ook te weten waar er voorstellingen zijn die hen kunnen interesseren. Om de leden hier in bij te staan heeft APGA het boekje ‘Cultuurcodes’ ontwikkeld in samenwerking met enkele Antwerpse cultuurcentra.

22

Hierin vindt u tips zoals ‘welke kleren moet ik aandoen om naar een voorstelling te gaan’, maar ook antwoorden op meer praktische vragen als ‘wanneer mag ik applaudisseren in een opera’. (De Doncker, 2010) APGA tracht een ruim aanbod voor de leden te voorzien. Dit gaat van een toneelvoorstelling van een lokale groep tot voorstellingen in de opera. Dat is ook werkelijk nodig. Enkele van hun leden zijn reeds zo ver dat ze enkel nog willen deelnemen aan culturele activiteiten met ‘de grote C’. Een lokaal toneelgroepje is niet goed genoeg in hun ogen. Ze hebben beter gezien en willen ook niets anders meer. (De Doncker, 2010) Maar APGA zit niet enkel rond de tafel met mensen in armoede. APGA wil ook de cultuurcentra bewustmaken van onzichtbare drempels, en zo meer structureel werken. Ze duiden de cultuurcentra bijvoorbeeld op het belang van iemand achter de balie (deze persoon moet een duidelijk aanspreekpunt zijn, en mensen op een vriendelijke wijze te woord staan). Verder kaart APGA ook de hoge drankprijzen aan in cafetaria’s. In Antwerpen kunnen mensen in Armoede voor twee euro naar een voorstelling gaan. Als ze dan nog iets willen drinken betalen ze evenveel voor een tas koffie. Hier ligt dus nog een uitdaging. (De Doncker, 2010) 2.4.1.3

Kunstproeven

Kunstproeven is een sociaalartistiek participatieproject ontstaan uit Ons Gedacht, een vereniging waar armen het woord nemen te Lier. Samenlevingsopbouw provincie Antwerpen ondersteunt zowel het project als de organisatie. (Meyvis, 2010) Kunstproeven richt zich voornamelijk op mensen in armoede die weinig toegang vinden tot het culturele aanbod. Het project wil hen laten ‘proeven’ van verschillende culturele activiteiten. Dit doet het project Kunstproeven door wekelijks de deuren van hun atelier open te stellen. Jong en oud kan er dan aan de slag met potlood, penseel of pen. Dit is beter bekend als het Open Atelier. Hiernaast lopen er ook diverse workshops als digitale fotografie, drumband of de schrijfzolder. Tot slot organiseert Kunstproeven regelmatig uitstappen naar verschillenende tentoonstellingen of voorstellingen om samen te kijken en te genieten van kunst. (Meyvis, 2010) Cultuurparticipatie bij Kunstproeven! De algemene doelstelling van het project Kunstproeven is mensen in armoede meer kansen geven tot cultuurparticipatie en via deze participatie de deelnemers terug meer greep op hun eigen leven te geven. Kunstproeven richt zich in zijn werking op drie luiken om deze doelstelling te bereiken. Deze luiken zijn: empowerment, proeven van kunst en het structurele luik. (Meyvis, 2010) Zo organiseert het project laagdrempelige activiteiten, waarmee men mensen die weinig toegang vinden tot het culturele aanbod, wil laten ‘proeven’ van kunst. Door middel van empowerment en de methodiek van het ervaringsgericht leren, wil het project mensen terug laten geloven in hun eigen kunnen en hun eigen talenten weer laten ontdekken. Kunstproeven wil op deze manier de deelnemers op verschillende vlakken sterker maken om zich zo weer te integreren in onze maatschappij. Daarnaast hoopt het een doorstroom te creëren naar de plaatselijke academies, al is dit zeker niet de hoofddoelstelling van het project. (Meyvis, 2010) Het derde en misschien wel belangrijkste luik binnen de werking van Kunstproeven is het structureel werken, of met andere woorden: de bestaande structuren van onze maatschappij omver werpen en deze proberen te veranderen. Zo wil het culturele verenigingen en organisaties bewust maken van de vele participatiedrempels die mensen in armoede ondervinden en deze proberen weg te werken.

23

Een voorbeeld hiervan is hun jarenlang samenwerkingsverband met de stedelijke academie voor muziek, woord en dans. Dit heeft ertoe geleidt dat de academie volgend academiejaar een lesgever zal inzet die met muziek, woord en dans aan de slag gaat gaan. (Meyvis, 2010) Kunstproeven versus ‘ het cultuurparticipatieproject in Balen’ Kunstproeven werkt op een geheel andere manier aan cultuurparticipatie dan dat wij dit willen realiseren met het ontwerp van een vrijetijdscheque in Balen. Zo staan ze bijvoorbeeld met hun werking veel dichter bij de mensen. Samen met hen gaan ze op pad, om stap voor stap de wereld van de kunst te leren kennen. Uiteindelijk hopen ze hen te kunnen loslaten. Wij daarentegen willen geen tussenpartner zijn, maar mensen de mogelijkheid geven om te kunnen participeren, bijvoorbeeld door middel van de financiële drempels te verlagen. We willen hiernaast de mensen een keuzevrijheid geven in het aanbod van cultuur, sport en vrije tijd. Daarom mikken we op een aantal diverse verenigingen uit Balen die mee zullen werken aan de vrijetijdscheque. Bij Kunstproeven daarentegen is de keuzevrijheid van de deelnemers eerder gering. De deelnemers kunnen kiezen uit het aanbod dat zich momenteel beperkt tot het Open Atelier, de schrijfzolder, digitale fotografie en de workshop drumband. (Meyvis, 2010) Beide projecten willen culturele verenigingen bewust maken van de bestaande drempels in hun organisatie en deze wegwerken. Ze streven een zelfde doel na, namelijk: de cultuurparticipatie verhogen voor diegene die, omwille van verschillende drempels, weinig toegang vinden tot het reguliere aanbod. Met de vrijetijdscheque willen we verder gaan dan louter cultuurparticipatie, we betrekken bij het ontwikkelen van onze vrijetijdscheque sportverenigingen en vrijetijdsinstellingen. Uiteindelijk hopen beide projecten de bestaande structuren in onze samenleving en een alternatief aan te kaarten. (Meyvis, 2010) 2.4.2

Buitenlandse projecten

2.4.2.1

European Neighbours

Er zijn 20 Europese landen en 9 niet-Europese landen die deelnemen aan het project ‘European Neighbours’. Dit project is ontstaan vanuit ‘The European Federation of Local Solidarty (E.F.L.S.)’. Hierbij willen zij gemeenschapsvorming aangaan door netwerken in de buurt te creëren om meer solidariteit tussen mensen te bevorderen. European Neighbours bereikt een groot aantal mensen. Vorig jaar deden er 8,5 miljoen mensen mee aan het evenement. (European Neighbours, 2009) European Neighbours wordt jaarlijks georganiseerd om de buurt samen te brengen zodat mensen elkaar kunnen leren kennen. Op deze dag kan je aan verschillende activiteiten deelnemen. Het is een project waar ongeveer een maand rond gewerkt wordt. Hierbij proberen ze héél de buurt te betrekken. Zowel ouderen, ouders, jongeren, kinderen, bejaarden,… doen aan deze dag mee! Door dit project wil de organisatie mensen in armoede betrekken en voorkomen dat ze uitgesloten worden. Dit doen ze door te vertrekken vanuit hun krachten en hun kunnen. (European Neighbours, 2009) Tevens willen zij dit project ‘low cost’ realiseren. Dit wil zeggen dat zij in de omgeving op zoek gaan naar lokale talenten. Wanneer je in je buurt iemand hebt die goed kan decoreren, wordt deze persoon ingezet in een activiteit die georganiseerd wordt in het project. Zo wordt iedere persoon ingezet om iets te organiseren. Voor kinderen heb je bijvoorbeeld toneel waar de ouders naar komen kijken of je kan Afrikaans gaan koken met je Afrikaanse buurman,… (European Neighbours, 2009)

24

Uit dit project kunnen wij veel leren. We willen net zoals bij European Neighbours vertrekken vanuit de krachten van Club Actief en daarbij een zo groot mogelijk publiek bereiken. We willen vooral voorkomen dat groepen van mensen uitgesloten worden. (European Neighbours, 2009) We vinden het wel jammer dat dit project jaarlijks georganiseerd wordt door professionals die op zoek gaan naar lokale talenten die het project mee willen realiseren. Het initiatief komt nog steeds niet vanuit de mensen zelf en dat is wat we met Club Actief wel willen bereiken. 2.4.2.2

RPB in Frankrijk

In Bordeaux werken ze op een manier van participeren die de vorm krijgt van ‘deelhebben’. Mensen maken echt deel uit van het culturele aanbod en de organisatie ervan. In deze streek vind je de organisatie ‘le centre social: Réseau Paul Bert (RPB)’. Aan de inkom van deze organisatie vind je in de eerste plaats een grote bar waar iedereen in de voormiddag een koffie kan komen drinken. Verder kan je in de voormiddag gebruik maken van computers die enkel ter beschikking worden gesteld voor mensen die op het internet werk willen zoeken. In de namiddag mogen mensen deze computers gebruiken voor hun vrije tijd en betalen ze daarvoor de som van 0,70 euro per uur. Tevens vinden in deze bar ook individuele hulpverleningsgesprekken plaats maar belangrijk hierbij is dat mensen de kans krijgen om de gesprekken ook op het bureau te laten doorgaan. Deze keuze ligt bij hen. De vergaderingen vinden ook plaats in de bar. Dit zijn dan vergaderingen over bijvoorbeeld het organiseren van een vakantie, een krantje, GEM (cultureel aspect van RPB), etc. De werking van de organisatie steunt op ‘het samenwerken met mensen’. De sociaal werker die het cultuuraspect organiseert, zoekt maandelijks nieuwe kunstenaars, nieuwe tentoonstellingen, nieuwe concerten, etc. Vrijwilligers en geïnteresseerden organiseren dan voornamelijk de praktische dingen. Bij deze uitwerking is het belangrijk dat mensen in armoede heel hard betrokken worden. Wanneer deze mensen een voorkeur hebben voor een bepaalde activiteit of misschien een kunstenaar kennen, kunnen ze dit altijd aan de sociaal werker laten weten. Mensen in armoede worden dus mee betrokken en krijgen een stuk beslissingsrecht in de organisatie. De mensen in armoede participeren, via RPB vooral aan cultuur door regelmatig te praten over de tentoonstellingen in de bar, de concerten waar ze naar toe kunnen gaan en ze krijgen de kans om zich gratis in te schrijven voor enkele voorstellingen die in verschillende andere cultuurcentrums in Bordeaux plaatsvinden. De mensen worden dus vooral betrokken bij de uitwerking van de activiteiten. Maar het is jammer dat de meeste ideeën vooral komen via de medewerkers. (Lenaerts, 27 februari 2010) Het project ‘RPB’ laat ons wel zien dat we stapsgewijs moeten werken. We beginnen met informeren en hopen zo om op de laatste trede te komen. De mensen uit het project ‘RPB’ bevinden zich vooral op de vierde ‘samenwerken’ en vijfde ‘meebeslissen’ trap van de participatieladder. Wij willen met Club Actief ook de laatste trap van de participatieladder bereiken. We hopen dat Club Actief ‘eigenaar’ wordt van dit project. We willen dat zij zelf dingen uitwerken en andere mensen activeren om tot participatie te komen.

25

2.5

Besluit

Het projectplan heeft u een bredere kijk gegeven over het project. In het projectplan zijn de projectgegevens verder uitgewerkt. Onder het deel van projectgegevens heeft u meer kunnen lezen in verband met het thema, de stuurgroep, opdrachtgever,projectverantwoordelijke en de periode van het project. In de voorbereiding heeft u informatie kunnen vergaren in verband met de initiatiefase en verschillende analyses. Planning was het derde gedeelte in dit projectplan. De planning heeft u meer informatie gegeven betreffende de doelgroep, visie en doelstellingen van het project. Met de good practices hebben we het projectplan afgesloten.

26

3

EVALUATIE VAN DE DOELEN: ACTIES EN RESULTATEN

Zoals u in ons projectplan kon lezen zijn we vertrokken vanuit drie doelstellingen. Vanaf eind februari zijn we begonnen met de uitwerking van het project. In dit gedeelte volgt er een evaluatie van de doelen. Vooraleer hier mee te beginnen, volgt er een toelichting in verband met de opdeling die is gebeurd voor de verdere uitwerking van de Balense vrijetijdscheque. Zes studenten sociaal werk kozen oorspronkelijk voor het eindwerkproject ‘Och arme kom in onze armen’. Vanaf oktober zijn we samen begonnen met brainstormen over de manier waarop we mensen meer kunnen laten participeren aan sport, cultuur en vrije tijd. Uiteindelijk is de keuze gevallen voor het ontwikkelen van een vrijetijdscheque. Samen zijn we begonnen met het uitdenken van dit idee. Dit (denk)proces nam veel tijd in beslag. Heel dit proces is te lezen in het seminarie. De idee van de cheque was niet enkel voldoende. We wilden het project ook uitwerken, effectief meer mensen de kans geven te participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Natuurlijk vraagt het uitwerken en realiseren van een dergelijk project tijd. Tijd was juist de factor die niet in overvloed aanwezig was tijdens het uitwerken van het project. We kozen er dus voor om zo efficiënt mogelijk aan de slag te gaan, dit door het opdelen van de studenten. Na het maken van verschillende afwegingen kozen we voor twee groepen van drie studenten. We kozen als eerste voor het uitwerken van de vrijetijdscheque. Het persmoment schoven we qua prioriteit achteruit. Voor een vrijetijdscheque te kunnen realiseren, moesten we de cheque praktisch verder uitwerken (bedrag, geldigheidsduur, terugbetaling etc.) en moesten er verenigingen en diensten mee in het project willen stappen. Elke groep van studenten had zo een takenpakket. Dankzij deze manier van werken, hebben we op korte tijd veel kunnen realiseren. Tijdens het maken van deze opdeling besliste we dat er na verloop van tijd één student van elke groep de voorbereiding van het persmoment op zich zou nemen. Deze twee studenten kwamen samen om te brainstormen over het persmoment. Via deze manier van werken bleven alle studenten op de hoogte van de voorbereiding van het persmoment. Dit omdat de studenten die de voorbereiding van het persmoment op zich namen, bleven helpen met het verwezenlijken van hun oorspronkelijke takkenpakket. Deze voorbereiding bestond uit het bedenken van de grote lijnen. Voor het verfijnen en uitwerken van de verschillende taken in verband met het takenpakket hebben alle studenten geholpen.

3.1

We hebben een kortingssysteem ontwikkeld om Balenaars meer te laten participeren aan sport , cultuur en vrije tijd in hun gemeente

In dit hoofdstuk kan u lezen hoe wij een kortingssysteem hebben ontwikkeld, wat het uiteindelijke resultaat geworden is en vanuit welke middelen dit alles gerealiseerd is. Verder komt ook het netwerk van organisaties en diensten waarmee wij hebben samengewerkt aan bod. Vervolgens bespreken wij hoe het ontwerp van de Balense Vrijetijdscheque tot stand is gekomen. Daarna kan u lezen hoe wij de duurzaamheid van dit project willen bestendigen door middel van een stuurgroep. Afsluiten doen wij met het bundelen van de kritische succesfactoren die hebben geleid tot ons uiteindelijke resultaat.

27

3.1.1

De Balense Vrijetijdscheque

In dit eerste gedeelte zal u de evolutie van de vrijetijdscheque kunnen lezen. Zo zal u een beeld krijgen van de voorwaarden waaraan de cheque moet voldoen, de verschillende uitvoeringen die mogelijk waren, welke uitvoering de voorkeur kreeg en als laatste zullen de middelen die nodig zijn om de cheque te realiseren aan bod komen. 3.1.1.1

Voorwaarden

De cheque moest aan enkele voorwaarden voldoen. Hij mocht om te beginnen niet stigmatiserend zijn. De cheque is dus universeel en niet enkel gericht op mensen in armoede, maar is er voor iedereen. Hij moest transparant en eenvoudig zijn in gebruik. Dit wil zeggen dat iedereen weet wat het is, hoe je hem moet gebruiken, waar en wanneer je hem kan gebruiken en waarvoor je hem kan gebruiken. Wij wilden niet werken met verborgen agenda’s. Verder moest de cheque voldoen aan responsabilisering. Het doel van de cheque moest met andere woorden duidelijk zijn: de cheque dient om de inwoners van Balen te stimuleren om meer te participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Hierbij aansluitend wilden wij dat de cheque inclusief en participatief is. Iedereen moest de mogelijkheid krijgen om de cheque te kunnen gebruiken. Ook zij die leven in een minder luxueuze situatie en waarbij sport, cultuur en vrije tijd vaak onderaan de agenda staat. Wij vonden het dus belangrijk dat wij iets ontwikkelden dat iedereen kan gebruiken. De cheque moest realistisch en haalbaar zijn. Daarom wilden wij een pilootproject lanceren. Oorspronkelijk gingen wij alle verenigingen in Balen aanspreken om deel te nemen. In Balen zijn er ongeveer 140 verenigingen. Dit leek ons achteraf onrealistisch. Wij hadden zelf weinig tijd en het was ook de bedoeling om verenigingen te stimuleren en te overtuigen om deel te nemen. Ook wilden wij de verenigingen attent maken over de drempels waarmee mensen in armoede te maken mee hebben. Daarom richtten wij ons op een selectie van verenigingen. Als laatste moest de cheque ingebed zijn in een brede visie op cultuur en participatie. Zoals u in het stuk ‘cultuurparticipatie en uitsluiting’ kon lezen, hebben wij al een breed beeld over participatie. In het projectplan zelf, meer bepaald in onze visie en doelstellingen, is participatie duidelijk opgenomen. 3.1.1.2

Verschillende mogelijke uitvoeringen van de vrijetijdscheque

De cheque moest dus voor iedereen hetzelfde zijn. Dit wil zeggen dat mensen met een beperkt inkomen dezelfde cheque tegen een lager tarief kunnen krijgen. Wij twijfelde tussen verschillende systemen van cheques. Eerst en vooral dachten wij na over een utopische of een realistische cheque. De utopische cheque zou een digitale cheque zijn. Met een digitale cheque konden mensen hun kaartje voordurend herladen. De kostprijs van een activiteit zou er bij gebruik afgetrokken worden. Zo een digitale cheque zou beter zijn voor het milieu, want de inwoners van Balen zouden op deze manier het kaartje kunnen hergebruiken. Toch bevonden zich hier ook enkele drempels. Een digitale cheque kon ook een digitale drempel veroorzaken. Zo kon je nooit de exacte waarde van je cheque weten. Dit digitaal systeem kon mensen ook afschrikken omdat je hem bijvoorbeeld digitaal moet herladen. Bovendien kwam er een hele technische onderbouw aan te pas. Deze cheque konden wij dus niet realiseren omdat onze tijd om een vrijetijdscheque te maken te kort was. Dit systeem is misschien wel iets waar in de toekomst aan gewerkt kan worden. Dit willen wij dus graag meegeven als tip. Wij hebben dus gekozen voor een realistische cheque. Deze realistische cheque bestaat uit papier. Wij hebben eerst nagedacht over de bedragen die wij op de cheque wilden zetten. Wij dachten aan cheques van tien en twintig euro. Maar wat zou er gebeuren wanneer je een cheque hebt van twintig euro en de activiteit kost maar zestien euro? De overige vier euro zou misschien terugbetaald kunnen worden. Maar dan zou er een vorm van oneerlijkheid kunnen ontstaan.

28

Zo kan iemand met een beperkt inkomen voor een cheque ter waarde van twintig euro misschien maar negen euro betaald hebben en er vier euro extra voor krijgen. Wij konden misschien de terugbetaling regelen met een andere cheque. Maar dan zaten wij met een overvloed van cheques en wij vonden het bovendien niet ecologisch. De cheques konden op deze manier nagemaakt worden als verenigingen deze moesten uitschrijven, want op deze manier staat er geen stempel op van de gemeente Balen. Wij vonden maar geen oplossing om dit te controleren. Uiteindelijk kwamen wij op de idee om een coupon systeem te ontwikkelen. Hierdoor konden wij de cheque verminderen in waarde en konden wij werken met verschillende afscheurstrookjes voor de verschillende activiteiten. Het grote voordeel van een papieren cheque is dat je weet hoeveel hij waard is. Wij bespraken dat wij het belangrijk vonden dat er voldoende promotie voor de cheque werd gemaakt. Wij wilden vermijden dat de vrijetijdscheque een cheque zou zijn dat alleen door ‘mensen in armoede’ gebruikt werd. Via voldoende promotie wilden wij alle inwoners van Balen stimuleren om gebruik te maken van de vrijetijdscheque. Wij hadden enkele ideeën voor de vrijetijdscheque. Zo dachten wij aan eventuele korting bij gebruik van cheques. Zo werk je met een soort van ‘voorverkoop’. Wij vonden het ook een goed idee om de cheques aantrekkelijker en voordeliger te maken tijdens populaire periodes zoals Kerstmis, de zomervakantie, etc. Tot slot wilden wij voorstellen of de gemeente van Balen de cheques niet konden weggeven als prijs bij verschillende evenementen in Balen. Wij stelden ons nog diverse vragen over de toegankelijkheid van de cheque en welke mensen recht zouden hebben op een verminderde prijs. Met al deze vragen en ideeën trok één iemand van ons groepje naar Kristel Vanhulle om deze te bespreken. Uit dit gesprek besloten wij dat het een beter idee was om de waarden van de cheques laag te houden. Er kwamen dus cheques van vijf of tien euro. De terugbetaling van de cheques zou altijd op één plaats moeten gebeuren. Deze terugbetaling zal plaatsvinden in het Vrijetijdscentrum de Kruierie. De bespreking van de aankoop van de cheques verliep iets moeilijker. Wij besloten dat de cheques zeker moeten aangekocht worden in het Vrijetijdscentrum De Kruierie en het OCMW van Balen. Wij besloten dat er een gesprek moest plaats vinden met Ine Noukens van het OCMW van Balen. Dit omdat enkel het OCMW de financiële toestand van mensen in armoede mag bekijken. Maar volgens ons zou er nog steeds een drempel bestaan als mensen in armoede de cheques enkel in het OCMW kunnen verkrijgen. Daardoor zijn wij op de idee gekomen om misschien den Travoo erbij te kunnen betrekken. Den Travoo is een dienstencentrum dat bij het OCMW van Balen hoort. Den travoo wil de tewerkstellingskansen van mensen verhogen en het is tegelijkertijd ook een ontmoetingsruimte. Dat den Travoo tot het OCMW hoort is onder de mensen niet zo bekend waardoor veel mensen deze plaats betreden en daardoor laagdrempeliger is. Het probleem is echter dat er tijdsgebrek is. Er werkt maar één maatschappelijk werker op het dienstencentrum, die de financiële toestand van mensen mag bekijken en het overige personeel zijn vrijwilligers. Het volgende idee was dat iedereen in ‘het vrijetijdscentrum de Kruierie’ de cheques kunnen kopen tegen dezelfde prijs. Wanneer je recht hebt op een terugbetaling kan je terecht op het OCMW of den Travoo. Een andere populaire plaats is de welzijnschakel (het lichtpunt). Deze organisatie gaat met lokale vrijwilligersgroepen de strijd aan tegen armoede en sociale uitsluiting. Ontmoeting met mensen in armoede, ondersteuning van gezinnen, beleidsbeïnvloeding vanuit hun ervaringskennis en stimuleren van cultuurparticipatie vormen de pijlers van hun werking (welzijnsschakels, 2010). Omtrent de promotie hebben wij in dit gesprek de idee gekregen om bij de aankoop van een cheque een soort van tombola wedstrijd te houden. Wanneer je de cheque koopt krijg je er een informatiemap bij. In deze informatiemap vind je informatie over de vrijetijdscheque en een beschrijving van de deelnemende verenigingen. Je vindt er ook een inschrijfstrookje per domicilieadres. Kopers van de cheque kunnen zich via deze manier inschrijven om mee te doen aan een tombolawedstrijd.

29

Eén of twee keer per jaar zal de gemeente van Balen een naam uit deze pot getrokken en de winnaar krijgt een mooie prijs. Ook de verenigingen kunnen deelnemen aan een aparte tombolawedstrijd. We wilden ook een ecologische cheque ontwikkelen. Daarom hadden wij de idee om de cheque op een harde plastiek te drukken. Op deze manier is er in het begin een hoge kost maar de cheques kunnen wij op deze manier hergebruiken. 3.1.1.3

Hoe zal de cheque er uitzien?

Na het gesprek met Kristel Vanhulle besloten wij dat wij voor de praktische kant van de uitwerking van de cheque bij Igor Geubbelmans en Ine Noukens moesten zijn. Uiteindelijk zouden wij te weten komen hoe de cheque er ging uitzien en wat er mogelijk was omtrent de praktische uitwerking. Allereerst stelde Igor voor om de bedragen van de cheque nog lager te maken en het slechts op twee bedragen te houden. Mensen kunnen dus een cheque kopen van tweeënhalf en vijf euro kopen. Als je naar een activiteit gaat van zes euro kan je een cheque van vijf euro gebruiken en één euro bijgeven. De cheque is echter niet recupereerbaar. Dit wil zeggen dat wanneer je naar een voorstelling gaat van vier euro met een cheque van vijf euro, dat je deze één euro niet terugkrijgt. Je kan wel meerdere cheques tegelijkertijd gebruiken. De cheque zouden wij niet afdrukken op een hard plastiekje, omdat wij dan niet met een geldigheidsduur konden werken. De cheque kreeg een geldigheidsduur van maximum één jaar. Toch vonden we het belangrijk om ecologisch te denken. De cheque drukken wij op recycleerbaar papier. Aan de cheque hangt een afscheurstrookje met bijbehorend nummer. De vereniging moet het afscheurstrookje bijhouden en inleveren bij het Vrijetijdscentrum de Kruierie. Bij de cheque komt er een informatiemap. In deze map vind je informatie over de deelnemende verenigingen en hun activiteiten. Wij kiezen losse papieren zodat deze map makkelijk up-to-date te houden is. Daarnaast is er in deze map ook algemene informatie te vinden over de cheque. Je kan te weten komen waar je de cheque kan verkrijgen, wie recht heeft op een verminderd tarief, etc. Wij maakten een mogelijk ontwerp van hoe de map er uit zou kunnen zien. Mogelijk ontwerp van map: Binnenkant map: Info

Voorkant:

Cheque

Achterkant:

Ontwerp wedstrijd

Hierbij besloten wij echter wel dat we voor het concrete ontwerp best eens gingen samen zitten met de drukker. Wij stelden Igor en Kristel de vraag of de cheque geen ‘lokmiddel’ zou zijn om mensen naar het OCMW te krijgen want zij die recht hebben op een terugbetaling zouden dit moeten regelen via het OCMW. Het OCMW is een drempel voor sommige mensen. Het OCMW bereikt niet alle mensen in armoede. Mensen krijgen vaak het gevoel van schaamte als zij het OCMW binnen wandelen. Als antwoord kregen wij dat wij dit bij ‘informatie’ in de map goed zouden moeten verwoorden om niet stigmatiserend over te komen. Omtrent de verkooppunten vonden Igor en Ine het vooral belangrijk dat dit kon gebeuren in het vrijetijdscentrum de Kruierie en het OCMW van Balen. Misschien was het mogelijk om in de toekomst de verkoop ook in de Welzijnsschakels, Ons huis en via Club Actief te laten gebeuren. De promotie vonden zij een goed idee. Er is een ontwerpwedstrijd geweest voor het achtergrondontwerp van de cheque. De gemeente zal de cheques uitdelen als prijs bij verschillende evenementen in de gemeente. Er zal extra promotie komen tijdens de feestdagen.

30

En wij willen de deelnemende verenigingen stimuleren om een poster uit te hangen met ‘Wij ontvangen de vrijetijdscheque’. Nieuwe verenigingen en informatie over de cheque komt ook in de activiteitenkrant van Balen. Op deze manier houden we de cheque upto-date en weten mensen wat er mogelijk is met de cheque. En in de toekomst zal de gemeente ook een tombola lanceren. Enkel het systeem van de kortingen wanneer je met een vrijetijdscheque betaalt, keurde ze af. Deze kortingen zouden na een verloop van tijd een hoge kost voor de gemeente zijn. Zoals wij al eerder schreven moeten de deelnemende verenigingen het afscheurstrookje binnenleveren bij het Vrijetijdscentrum De Kruierie. De verenigingen krijgen via overschrijving het geld terug vanuit de financiële dienst van de gemeente. De cheques kunnen de inwoners ook aankopen bij het OCMW van Balen. Aangezien het Vrijetijdscentrum De Kruierie ‘het centrum’ is voor de financiën van de vrijetijdscheque, zou het OCMW zijn inkomsten moeten overhevelen. De inwoners kunnen de cheque als waardebon en kortingssysteem gebruiken. De cheque dient voor alle inwoners van Balen. Specifieke aandacht gaat naar mensen die leven in armoede. Wie recht heeft op een korting zal het OCMW bepalen. Wij gingen er echter vanuit dat mensen met een OMNIO-statuut recht zouden hebben op deze korting. We moesten dit echter bespreken met het OCMW. Wij besloten dat iedereen het recht had om deze cheque bij het vrijetijdscentrum de Kruierie aan te kopen. Mensen die denken dat ze recht kunnen hebben op een korting, moeten zich dan naar het OCMW begeven waar het OCMW deze zal terugbetalen. Later kwamen wij te weten dat de mensen die al eerder binnen het OCMW gebruik maken van de kaartenbank, nu aan de hand van de 20-80 procent regel een vrijetijdscheque met korting kunnen aankopen. In de kaartenbank zijn mensen opgenomen, waarvoor de maatschappelijk assistenten een sociaal financieel onderzoek hebben gedaan. Deze mensen beschikken over een beperkt leefgeld en dan hanteert het OCMW de norm ‘minder dan 60 euro per week per persoon’. Dit laatste maakt het OCMW niet bekend om mensen niet expliciet in deze hoek te 'wringen' om toch maar in aanmerking te kunnen komen voor dit systeem. De personen die opgenomen zijn in het 'systeem' van de kaartenbank kunnen een terugbetaling krijgen voor lidgelden, daguitstappen, etc. Na voorlegging van een inschrijvingsbewijs/ betalingsbewijs krijgen deze mensen 80 procent van het betaalde bedrag terug met een maximum van 100 euro per persoon in het gezin. De overige 20 procent moeten ze zelf betalen. Van deze percentsgewijze terugbetaling kan afgeweken worden als het verantwoord is en dit na bespreking in de teamvergadering. Voor ons project wil dit concreet zeggen dat mensen in armoede voor een cheque van 2,5 euro, vijftig eurocent betalen. Doordat het OCMW de 20-80 procent regel toepast, betekent dit dat er in tegenstelling tot het systeem van het OMNIO-statuut veel minder mensen korting krijgen op de vrijetijdscheque. “Personen met een laag gezinsinkomen kunnen het OMNIO-statuut verkrijgen. Hierdoor hebben ze onder andere meer recht op een hogere terugbetaling van hun ziektekosten” (CM, 2010). Het wil ook zeggen dat mensen hun cheque kunnen gaan kopen in den Travoo maar niet in het vrijetijdscentrum de Kruierie. Dit is immers erg tegenstrijdig met het armoede onderzoek in Balen waaruit voortkwam dat er te weinig mensen die hulp nodig hebben, het OCMW bereiken. Enerzijds zijn we blij dat de verkoop van de cheques via den Travoo kan verlopen, dit omdat deze organisatie mensen bereikt die het OCMW niet bereikt. Maar anderzijds is het jammer want zo bestaat er nog steeds een drempel en bereiken wij nog steeds niet alle mensen die dit nodig zouden kunnen hebben. Mensen met een beperkt inkomen moeten nog steeds via een andere organisatie aan hun cheque geraken. Wij merken dat het moeilijk is om tegen de beslissing van een ambtenaar in te gaan. De ambtenaar heeft uiteindelijk het laatste woord en heeft de bevoegdheid om iets toe te laten of niet. Wij willen hierbij nogmaals benadrukken dat wij het belangrijk vinden dat hier zo snel mogelijk verandering inkomt. Volgens ons zou een uitbreiding naar het OMNIO-statuut en De Welzijnsschakels en het Lichtpunt al een enorme vooruitgang zijn om de strijd tegen armoede te winnen. Op deze manier werken we drempels zoals schaamte weg en bereiken we meer mensen. De cheque zal gelanceerd worden op 1 juli 2010.

31

Figuur 2: De Vrijetijdscheque

3.1.1.4

Middelen

Voor het ontwikkelen van een vrijetijdscheque is het belangrijk dat er financiële middelen ter beschikking zijn. Een vrijetijdscheque opstarten gaat namelijk gepaard met grote kosten en deze moeten de gemeente opvangen. Vanuit verschillende beleidslijnen kunnen we reeds aanspraak maken op diverse financieringsbronnen. Deze financiële middelen zijn nodig om de vrijetijdscheques te ontwikkelen en de kosten die hiermee gepaard gaan te dekken. Hieronder lichten we kort de beschikbare financieringsbronnen toe, die we enerzijds vanuit Vrijetijdscentrum De Kruierie en anderzijds vanuit het OCMW van Balen kunnen gebruiken. Middelen vanuit het Vrijetijdscentrum De Kruierie Het Vrijetijdscentrum De Kruierie en alle diensten die er ondergebracht zijn, beschikken over financiële werkingsmiddelen. Deze werkingsmiddelen dienen enerzijds voor de dagelijkse werking van de verschillende diensten. Anderzijds kunnen ze deze middelen ook gebruiken voor projecten. Deze projecten liggen op voorhand vast, zodat ze het beschikbare budget van de werkingsmiddelen op een goede manier kunnen besteden. Ons project valt onder deze categorie en vanuit deze werkingsmiddelen is er voor ons project dan ook een budget voorzien. Verder is er binnen deze financiële werkingsmiddelen ook een budget voorzien voor projecten die in de loop van het jaar nog op het programma komen. Deze informatie hebben we verkregen via I. Geubbelmans (e-mailbericht, 15 maart 2010). Via het participatiedecreet is er ook de mogelijkheid om subsidies te ontvangen. Dit decreet is tot stand gekomen door de toenmalige Minister van Cultuur, Bert Anciaux, met als doel: ondersteuning, verrijking en versterking van de participatie aan het cultuur, sport- en jeugdbeleid. Hiernaast wil het participatiedecreet ook een partner zijn voor de kansengroepen van de samenleving. Voor deze groepen zijn er een aantal specifieke acties. Zo wil het participatiedecreet vernieuwende en goede projecten die zich inzetten voor deze kansengroepen ondersteunen.

32

Ook gaat het participatiedecreet investeren om via lokale netwerken van plaatselijke armoedeverenigingen, OCMW’s en de gemeentelijke diensten de participatie bij personen in armoede stimuleren. Op basis van het participatiedecreet geeft de overheid subsidies aan: participatieinstellingen; projecten leesbevordering; verenigingen met een specifieke opdracht m.b.t. het verenigingsleven; verenigingen ter bevordering van de culturele en sportieve participatie van gedetineerden; convenanten voor de bibliotheekwerking in gevangenissen; projecten ter bevordering van de participatie van kansengroepen in cultuur, jeugdwerk of sport; lokale netwerken vrijetijdsparticipatie personen in armoede; praktijkgerichte, laagdrempelige educatie voor kansengroepen; landelijke en op participatie gerichte activiteiten van hobbyverenigingen; tegemoetkoming in het organiseren van een bijzonder cultuuraanbod; projecten gemeenschapscentra; proeftuinen die de participatie bevorderen; grootschalige cultuur-, jeugd of sportevenementen en cultuurgemeente of sportgemeente van Vlaanderen. Binnen dit decreet valt ons project van de vrijetijdscheque binnen ‘projecten gemeenschapscentra’. Om voor dit project subsidies te ontvangen, moet de gemeente in eerste instantie een projectaanvraag indienen. Dit project moet voldoen aan een aantal regels, zoals bepaald in artikel 2, 3° van het decreet van 13 juli 2001 houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid. Het project moet bovendien ook gericht zijn op kansengroepen voor een project van een gemeenschapscentrum, waaronder mensen in armoede onder vallen. De subsidieaanvraag moet de gemeente uiterlijk op 1 september 2009 indienen. De overheid zal de subsidieaanvraag aangetekend moeten ontvangen. Het agentschap legt uiteindelijk al de projecten voor aan een beoordelingscommissie. De ingediende projecten zal de commissie vergelijken en beoordelen volgens volgende criteria: •

de mate waarin het project aansluit bij een of meer beoogde kansengroepen;

• de mate waarin het project aansluiting krijgt of zal krijgen bij de reguliere werking, waaronder de programmatie, van het gemeenschapscentrum; • de geleverde inspanningen om de specifieke programmatie, of één of meer omkaderings- of toeleidingsactiviteiten toegankelijk te maken voor een of meer beoogde kansengroepen; •

de vooropgestelde resultaten. (CJSM, 2009)

Wanneer de regering de subsidieaanvraag goedkeurt, zal de regering de subsidie uitbetalen. Eerst betalen ze een voorschot van 80% na de ondertekening van het besluit kennen ze de subsidie toe. De resterende 20% betalen ze nadat het agentschap vaststelt dat de subsidievoorwaarden zijn nageleefd. Het agentschap controleert dit door middel van verslaggeving die de gemeente jaarlijks moet bezorgen. Vrijetijdscentrum De Kruierie heeft als gemeenschapscentrum een dossier ingevuld voor ‘tegemoetkoming in het organiseren van een bijzonder cultuuraanbod projecten gemeenschapscentra’. Vanuit het participatiedecreet voorziet de regering voor het ontwikkelen van een vrijetijdscheque dan ook 1000 Euro voor 2010. Deze financiële middelen bieden echter geen structurele zekerheid. Om terug van deze financiering te kunnen genieten in 2011, zal de gemeente opnieuw een dossier moeten indienen met nieuwe projecten voor kansengroepen. (CJSM, 2009) Elke gemeente die erkend is in het decreet lokaal cultuurbeleid, kan beroep doen op de zogenaamde ‘1-euro middelen’. Deze middelen, die overeen komen met 1 Euro per inwoner van de gemeente, moet de gemeente op dit ogenblik spenderen aan ‘gemeenschapsvormende projecten’. In Balen zijn deze middelen voor 2010 reeds toegewezen, maar ook hier is steeds ruimte voorzien om onvoorziene en interessante gemeenschapsvormende projecten te ondersteunen. Voor ons project is dus hier ook nog een mogelijkheid tot het aanwerven van financiële middelen.

33

Ook naar de toekomst toe kan de gemeente, vanuit deze subsidies, middelen aanwerven voor de ontwikkeling van de ‘vrijetijdscheques’. Ook deze financiële middelen bieden, net zoals de subsidies verkregen vanuit het participatiedecreet, geen structurele zekerheid. De ‘1-euro middelen’ moet de gemeente voorlopig gebruiken voor gemeenschapsvorming. Het is echter nog niet zeker of hierin de volgende jaren verandering komt of niet. (Agentschap Sociaal Cultureel Werk, 2010) Middelen vanuit het OCMW Balen Ook het OCMW Balen kan financieringsmiddelen aanwenden voor het ontwikkelen van onze ‘vrijetijdscheque’. Sinds mei 2003 krijgt elk OCMW namelijk subsidies ter bevordering van de maatschappelijke integratie, sociale participatie, culturele en sportieve ontplooiing, alsook de deelname tot het digitale leven van de cliënten. Deze doelgroep omvat alle personen met verarmde kansen tot deelname aan het socioculturele, sportieve en digitale leven, waaronder ook het doelpubliek van ons project valt. Elk OCMW kan bijzondere prioritaire doelgroepen ook verder afbakenen. (MI-IS, 2010) Deze subsidies zijn afkomstig van het ‘Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid’ en de verdeling gebeurt specifiek door de Staatssecretaris voor ‘Maatschappelijke integratie en Armoedebestrijding’, Philippe Courard. Ook voor deze middelen is het jaarlijks afwachten of deze subsidies verder zullen blijven bestaan of niet. Tot op heden is het bedrag dat de gerechtigden in 2010 kunnen besteden, nog niet bekend. Voorgaande jaren bedroegen de subsidies voor OCMW Balen gemiddeld 5900 Euro. Het totale federale bedrag verdeelt de regering onder de verschillende gemeenten, aan de hand van het aantal personen met recht op een verhoogde verzekeringstegemoetkoming en het aantal gerechtigden op een leefloon. (MI-IS, 2010) Het OCMW krijgt deze middelen ter beschikking om cliënten op een actieve of passieve manier te laten deelnemen aan sociale, culturele of sportieve manifestaties. Deze middelen kan het OCMW Balen uitgeven aan: •

verenigingen met lidgeld of de noodzakelijke uitrusting en benodigdheden;

•

initiatieven door of voor de doelgroep;

•

initiatieven die de toegang en participatie van de doelgroep tot de nieuwe informatie- en communicatietechnologieën stimuleren. (MI-IS, 2010)

Het OCMW kan de kosten voor de cliënten geheel of gedeeltelijk ten laste nemen. Het OCMW Balen past de regel 80%-20% toe. Dit betekent dat cliënten zelf 20% in de kosten betalen en het OCMW 80% bekostigd met deze subsidies. Hiervan kan het OCMW afwijken mits een gemotiveerd verslag. (MI-IS, 2010) Materiële middelen Naast financiële middelen hebben we voor ons project ook materiële middelen nodig. Onder materiële middelen verstaan we alle hulpmiddelen voor het opstarten van ons project, die los staan van het financiële aspect. Materiële hulpmiddelen die tijdens ons project onder andere zullen worden ingeschakeld zijn: Club Actief, Vormingplus Kempen, OCMW Balen, Vrijetijdscentrum De Kruierie, informatiekanalen, contactpersonen, etc.

34

Zo werken we gedurende het ganse project nauw samen met Club Actief en Vormingplus Kempen. OCMW Balen en De Kruierie zijn ook partners. Deze organisaties helpen en ondersteunen ons met het ontwikkelen van onze ‘cultuurcheque’ en hiermee samenhangend, het bereiken en aanspreken van verenigingen die mee willen werken aan onze ‘vrijetijdscheque’. Vanuit Club Actief kunnen we op zoek gaan naar noden en behoeften van de kansengroepen. Club Actief zal ook betrokken worden bij het aanspreken van verenigingen. Het OCMW van Balen kan een goed hulpmiddel zijn wanneer we mensen in armoede willen bereiken met ons project. Zij zijn, voor een groot deel, op de hoogte van de situering van kansarmoede in Balen. Ook De Kruierie kan een meerwaarde betekenen in ons project, omdat zij een aanbod van activiteiten voorzien. Deze activiteiten kunnen ook opgenomen worden in ons kortingsysteem. Verder hebben ze ook kennis van de bestaande verenigingen in Balen. Om dit ganse project te kunnen kaderen tegen zijn achtergrond en om goed te kunnen inspelen op de noden en behoeften van Club Actief, Vormingplus Kempen, OCMW Balen en andere belanghebbenden, hebben we ook nood aan voldoende en correcte informatie. Voor deze informatie kunnen we naast toepasselijke en bruikbare boeken, teksten etc. ook op zoek gaan naar de juiste bronnen en contactpersonen die ons wat meer kunnen vertellen. Contactpersonen die vanuit praktijkervaring en kennis ons ideeën, tips en denkkaders kunnen aanreiken, om ons kortingsysteem op een zo goed mogelijke manier te ontwikkelen. Om een kortingsysteem te kunnen ontwikkelen moeten we ook een aanbod aan verenigingen en organisaties hebben die zich willen inzetten en mee willen werken aan het ontwikkelen van dit systeem. We willen deze verenigingen ook betrekken in de ‘verenigingenmarkt’ waar de verenigingen en organisaties zich kunnen voorstellen en waarop onze ‘cultuurcheque’ in werking zal treden. Verder zijn de leden van de stuurgroep een erg belangrijke factor gedurende het verloop van het project. Deze leden hebben inzicht en kennis over de doelgroep en over de verschillende kortingsystemen en vrijetijdscheque die er al bestaan. Bij deze personen vinden we vooral informatieve ondersteuning, die ons op weg kan helpen om een nieuw en verbeterd systeem te ontwikkelen. 3.1.2

Netwerking

Zonder een concreet netwerk stond onze vrijetijdscheque nergens. Daarom probeerden we zoveel mogelijk partners te motiveren en te stimuleren om deel te nemen aan onze vrijetijdscheque. We zochten actief naar verenigingen en diensten die wilden instappen in ons project. Hoe deze zoektocht is afgelopen kan u lezen in dit deel. 3.1.2.1

Verenigingen en Diensten

Zoals u in onze seminarietekst kon lezen, kozen we voor een pilootproject. In plaats van alle 140 verenigingen en diensten in Balen aan te spreken, spraken we ongeveer 35 verenigingen en diensten aan om hen te motiveren en in de toekomst in te stappen in ons project. Hier vindt u een overzicht van hoe we de verenigingen en diensten hebben geselecteerd en welke verenigingen en diensten we uiteindelijk hebben aangesproken. Deze verenigingen en diensten kregen een uitnodiging om deel te nemen aan een infoavond. Na die infoavond hebben we al de verenigingen en diensten opnieuw gecontacteerd om te vragen of ze effectief wilden deelnemen aan de vrijetijdscheque.

35

Selectie verenigingen en diensten Uit alle verenigingen is er een selectie gemaakt door ons als studenten. Zoals u in onderstaand tabel kan zien, zijn de verenigingen opgedeeld in de categorie sport, vrije tijd, cultuur en jongeren. We hebben gekozen voor deze opdeling omdat we voor ons pilootproject een zo divers mogelijk aantal verenigingen wilden bereiken. Volgens ons kunnen deze verengingen bij vele personen interesse opwekken. Het is ook de bedoeling dat deze verenigingen een voorbeeld kunnen stellen aan andere verenigingen die in de toekomst ook willen instappen tot de vrijetijdscheque. Tabel 1: Verenigingen die een zo groot mogelijk doelpubliek aanspreken

Sport

Vrije tijd

Cultuur

Jongeren

Balense Atletiekclub

KAV

Bibliotheek Balen

Jongerentheater Oeps

BALVOC Volleybalclub

KVLV

Harmonie OlmenHulsen

Jeugdcentrum Biesakker

Biljartclub ‘De Vrienden’

KWB

Percussion group new dimension

Jeugdverenigingen: Chiro, KSJ, KSA …

Judoclub Balen

Landelijke Gilden Balen

Toneelgroep ‘t Enneke

Speelpleinwerking

Koninklijke verbroedering Balen

OKRA Olmencentrum

Vrijetijdscentrum De Kruierie

Tennisclub GTKeiheuvel/ badminton Turnkring SintAndries Viniyoga (Balen, 2008) Op 17 februari gingen we naar Club Actief met een voorstelling van bovenstaande verenigingen. We hebben elke vereniging op een kaartje gezet met een beschrijving van deze vereniging: waarvoor staat ze en wat doet ze. Deze beschrijvingen vonden we op de website van Balen. Op deze site kan u zien hoe elke vereniging zichzelf omschrijft. Deze omschrijving hebben we ook letterlijk overgenomen, omdat we wilden dat Club Actief deze verenigingen kon zien zoals de verenigingen zichzelf voorstellen. De omschrijving van deze verenigingen kan u terugvinden in bijlage 3: lijst Balense verenigingen waaruit Club Actief een keuze maakte. Club Actief was heel enthousiast dat we hun betrokken bij het kiezen van deze verenigingen. We vonden dit ook bijzonder belangrijk, omdat we immers ook mensen in armoede wilden bereiken met onze cheque en het is dan ook belangrijk dat we luisterden naar Club Actief. In Club Actief zitten immers mensen in armoede en zij waren onze ervaringsdeskundigen. Zij kozen niet alleen passief verenigingen, maar gaven ons ook tips. Zo vonden de leden van Club Actief het belangrijk dat we oog hadden voor mensen met een handicap en dat we vervolgens ‘t Kruierke konden aanspreken. ‘t Kruierke is een scoutvereniging voor personen met of zonder handicap.

36

De uiteindelijke lijst met verenigingen die we hebben aangesproken kan u vinden onder tabel 2. Eerst volgen enkele belangrijke bevindingen. We baseerden ons voor de samenstelling van deze lijst op de website van Balen en blijkbaar was deze lijst verouderd. Zo bestond ‘Jongerentheater Oeps’ bijvoorbeeld niet meer. We hadden dit moeten checken. We kwamen dit te weten op onze stuurgroepvergadering op 8 maart. Igor Geubbelmans bleek op het gebied van het verenigingsleven in Balen een expert. Hij zei ons ook dat we Vrijetijdscentrum De Kruierie en dus ook de bibliotheek als partner konden beschouwen. Dat was een belangrijke stap voorwaarts voor ons. Ook gaf Igor ons de tip om de diensten in Balen aan te spreken en zo hebben we de cultuurdienst, de jeugddienst, de Keiheuvel, het schepencollege, de seniorendienst, de sportdienst en de raad voor mensen met een handicap opgenomen in onze lijst. Dit waren belangrijke organen in Balen en het was dus fundamenteel belangrijk dat zij achter ons project stonden. We hebben voor de samenstelling van de definitieve lijst van verenigingen ook gekeken naar de spreiding van de verenigingen. Balen bestaat uit vele deelgemeenten. Om er voor te zorgen dat we geen deelgemeenten uitsloten, selecteerden we verenigingen uit alle deelgemeenten. Zo kwamen we uiteindelijk tot volgende lijst: Tabel 2: Verenigingen die gecontacteerd werden

Sport

Vrije tijd

Cultuur

Jongeren

Diensten

Koninklijke Verbroedering Balen

KVLV BalenCentrum

Harmonie OlmenHulsen

Chiromeisjes AlbatrosWezel

Cultuurdienst

Tennisclub Bleukens

KVLV Hulsen

Chiromeisjes BalenCentrum

Jeugddienst

Tennisclub GT-keiheuvel

KVLV Olmen

Chiro Hulsen ’t Ravotterke

Keiheuvel

Turnkring Sint-Andries

KVLV Schoorheide

Chiro Rosselaar

Raad van de gehandicapten

KWB BalenCentrum

Chiro ‘t Olmke

Schepencollege

KWB BalenWezel


Seniorendienst

KWB Hulsen

Speelpleinen Biesakker Balen vzw

Sportdienst

KWB OlmenCentrum

Speelpleinen Olmen Malpertuus

KWB OlmenStotert

’t Kruierke vzw

KWB Schoorheide

37

Landelijke Gilden Balen Landelijke Gilden Olmen OKRA OlmenCentrum OKRA Trefpunt 55+ Wezel (Balen, 2008) Deze verenigingen en diensten werden dus werkelijk gecontacteerd en uitgenodigd op de infoavond. Deze lijst kwam tot stand door intensieve samenwerking met Igor en Club Actief. Contact verenigingen en diensten De verenigingen in bovenstaande tabel zijn door ons gecontacteerd. Deze verenigingen nodigden we uit op de infoavond over de vrijetijdscheque op 8 en 13 april (meer informatie, zie Infoavond onder punt 3.1.2.2). Één student heeft alle diensten gecontacteerd, een andere nam cultuur en vrije tijd op zich en een derde belde de verenigingen die te maken hadden met sport en jeugd. Om te voorkomen dat we alle drie een ander verhaal vertelden, maakte een student een gestandaardiseerde tekst die we aan de telefoon konden overlopen. Zo konden we verwarring voorkomen (zie bijlage 4: Telefonische contacten met verenigingen). Bij elk telefonisch contact met een vereniging of dienst maakten we duidelijk wie we waren en legden we uit wat ons project inhield. We hebben het gesprek steeds afgesloten met de vraag of ze interesse toonden in onze vrijetijdscheque en of ze aanwezig zouden zijn op onze infoavonden op 8 en 13 april. Op deze infoavonden werd inhoudelijk en concreet ingegaan op de werking van de vrijetijdscheque. Over het algemeen kregen we enthousiaste reacties van de verenigingen en diensten. Bijna alle verenigingen en diensten zegden hun aanwezigheid op onze infoavonden toe. De verengingen en diensten toonden veel interesse en gaven aan dat ze graag meer wisten over deze cheque. Sommige verenigingen en diensten stonden iets kritischer tegenover deze cheque dan andere verenigingen en diensten. Zo kregen we aan de telefoon reeds de volgende vragen: ‘Wat voor nut heeft deze cheque voor onze vereniging?’, ‘Wat moeten wij als vereniging precies doen?’, etc. Deze vragen behandelden we op de infoavonden zelf, maar we beantwoordden telefonisch deze vragen toch al zo veel mogelijk om mensen te stimuleren en over de streep te trekken. Sommige verenigingen en diensten hadden ook geen interesse omwille van uiteenlopende redenen. Enkele voorbeelden: ‘We hebben al een tamelijk uitgewerkt beleid om mensen in armoede financieel te helpen om in onze vereniging in te stappen’, ‘Onze capaciteit van leden is bijna bereikt, dus het zou niet optimaal zijn om nog meer leden aan te trekken.’ Etc. We hadden respect voor deze argumenten. Toch probeerden we steeds het belang van deze cheque aan te tonen, want hoe meer mensen achter deze cheque stonden, hoe meer effect deze cheque in de toekomst zou kunnen hebben. Het belang van deze cheque was immers dat mensen in armoede op een minder stigmatiserende manier konden deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd.

38

Verenigingen en diensten kunnen er ook voordelen uithalen door in ons project te stappen. Zo winnen de verenigingen en diensten aan publiciteit en aantrekkingskracht. Bij elke vrijetijdscheque zit een map en in deze map stellen we alle verenigingen en diensten kort voor. Zo kunnen ze aan bekendheid en sympathie winnen. Ook kan hun publiek meer divers worden. Door de cheque te lanceren hopen we dat mensen in armoede ook kunnen deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd. Mensen in armoede krijgen zo de kans om meer deel te nemen aan het verenigingsleven in Balen. Een fout van ons, bij het contacteren van de verenigingen en diensten, was dat we niet om bevestiging van aanwezigheid hadden gevraagd. Met het gevolg dat tijdens de eerste infoavond er weinig verenigingen aanwezig waren (zie infoavond onder punt 3.1.2.2). De diensten die we gecontacteerd hadden, waren er bijna allemaal. Dit kwam mede door de invloed van Igor Geubbelmans. Igor had alle diensten gemotiveerd om aanwezig te zijn op de infoavond. We hadden na de eerste infoavond, een herinneringsmail gestuurd naar al de verenigingen. Tijdens de tweede infoavond waren er gelukkig enkele verenigingen meer aanwezig. Deelnemende verenigingen, diensten en organisaties Na de infoavonden hadden we al de verenigingen en diensten nogmaals gecontacteerd met de vraag of ze effectief wilden deelnemen aan de vrijetijdscheque. We spraken al de verenigingen en diensten die we voordien hadden uitgenodigd op onze infoavonden terug aan, dus ook de verenigingen en diensten die niet aanwezig waren op de infoavonden. De meningen waren verdeeld. Alle diensten waren heel enthousiast en hapten onmiddellijk toe. Dit kwam weer mede door de invloed van Igor Geubbelmans. Igor is cultuurbeleidcoördinator en diensthoofd van het Vrijetijdscentrum De Kruierie en is een man die wel wat te zeggen heeft in Balen. Hij heeft alle diensten extra gemotiveerd om deel te nemen aan de vrijetijdscheque. Wij zelf hadden de geselecteerde verenigingen op ons genomen. Over het algemeen waren er meer negatieve reacties dan positieve. Wij dachten dat dit kwam (en dit argument werd ook effectief aangehaald) doordat de vrijetijdscheque iets nieuws was en mensen hebben vaak angst voor nieuwe dingen. Zo zeiden enkele verenigingen dat ze wel in de toekomst wilden instappen als de cheque meer bekendheid verwierf en effectief in gebruik zou zijn. Andere verenigingen hadden gewoon geen interesse. Wij waren studenten en hadden minder invloed dan een hogere ambtenaar van Balen zelf. Toch hebben we zelf verenigingen kunnen overtuigen. Zo vonden enkele verenigingen ons project een heel interessant concept. Deze verenigingen moesten natuurlijk toestemming vragen aan het bestuur of dergelijke, maar het antwoord was meestal positief. De verenigingen hadden vaak vele vragen en deze probeerden we telefonisch reeds te beantwoorden. Een voorbeeld: ‘Is de cheque van toepassing op een jeugdbeweging?’, etc. Ook hebben we naar elke geïnteresseerde vereniging de PowerPoint van de infoavond doorgestuurd met een schriftelijke toelichting van de PowerPoint (zie bijlage 8: toelichting presentatie infoavonden). Zo kregen de verenigingen een beter zicht op wat hen te wachten stond. We merkten dat aanklampend werken hielp. We hebben verenigingen vaak meer dan één keer opgebeld. Verenigingen zeiden vaak dat ze nog een antwoord zouden geven of ze zouden instappen of niet, maar vaak bleven ze het antwoord schuldig. Zo hebben wij zelf het lot in eigen handen genomen en besloten zelf terug contact te nemen. Door dit zo aan te pakken, kregen we sneller een antwoord. We hebben ook wel actief gebruik gemaakt van het netwerk van Igor. Zoals we al eerder zeiden heeft Igor heel wat contacten met verschillende diensten. De jeugddienst en de jeugdraad bijvoorbeeld heeft alle jeugdverenigingen ervan kunnen overtuigen om deel te nemen aan de vrijetijdscheque. We belden zelf naar enkele jeugdverenigingen maar toen was het antwoord meestal negatief. Door de invloed van de jeugddienst en de jeugdraad stapten nu meer jeugdverenigingen in.

39

De jeugddienst en de jeugdraad hebben zelfs verenigingen kunnen overtuigen die ons eerst een negatief antwoord gaven. Dit bevestigt nog eens dat wij als studenten minder invloed hadden dan hogere ambtenaren van Balen zelf. Ook de cultuurdienst en de cultuurraad hebben beloofd in de toekomst de culturele verenigingen trachten te motiveren om deel te nemen aan de vrijetijdscheque. Igor zelf heeft bijvoorbeeld reeds het Arcadecenter in Balen (=een bowlingcentrum, etc.), het zilvermeer in Mol, etc. kunnen overtuigen. Een overzicht van alle deelnemende diensten, organisaties en verenigingen kunt u zien in onderstaande tabel (deze tabel verandert nog, want er komen nog steeds nieuwe verenigingen bij!). Tabel 3: Lijst van deelnemende verenigingen

Sport

Vrije tijd

Cultuur

Jongeren

Diensten

ArcadeCenter Balen

FairTrade lokale Trekkersgroep Balen

Bert Leysenkring vzw

Chiro AlbatrosWezel

Bibliotheek Balen

Fiesta Mundial

CC ‘t Getouw

Chiro BalenCentrum

Cel gezondheid Balen

KVLV BalenCentrum

Sinfonia Olmen- Hulsen

Chiro Rosselaar

Cultuurdienst Balen

KWB BalenCentrum

Jeugdcentrum Biesakker vzw

Cultuurraad Balen

Olmense Zoo

Jeugd Rode Kruis BalenOlmen

Derdewereldraad Balen- Olmen

Zilvermeer Mol

KSJ ’t Stoterke

Jeugddienst Balen

Speelpleinen Biesakker Balen vzw

Jeugdraad Balen

Speelpleinen Malpertuus Olmen

Recreatiedomein Keiheuvel Seniorenraad Balen Sportdienst Balen Vrijetijdscentrum De Kruierie VVV Balen vzw

40

Deze verenigingen en diensten hebben allemaal een engagementsverklaring ondertekend. Deze engagementsverklaring werd gemaakt door het Vrijetijdscentrum De Kruierie. Met deze verklaring verbindt een vereniging of dienst zich er toe om de vrijetijdscheque te ontvangen als betalingsmiddel. De engagementsverklaring kan u in de bijlage 5. 3.1.2.2

Infoavond

De infoavond was een moment om de geselecteerde verenigingen en diensten te informeren over onze vrijetijdscheque. De infoavonden gingen door op donderdag 8 april en op dinsdag 13 april. De infoavonden begonnen telkens om 19.30 uur en vonden plaats in het Vrijetijdscentrum De Kruierie. De infoavonden bestonden uit twee delen: ‘Club Actief aan het woord’ en ‘De vrijetijdscheque’. In het eerste deel maakte Club Actief duidelijk wie zij zijn en wat zij doen. Daarna vertelde Club Actief over drempels die zij tegenkomen in het verenigingsleven. Na dit deel was het de beurt aan ons, de studenten. Wij gaven informatie over de stand van zaken van onze vrijetijdscheque. De voorbereiding en het verloop van deze infoavonden kan u in dit deel vinden. Voorbereiding: Club Actief aan het woord Op 22 maart zijn we met Club Actief samengekomen om de infoavonden concreet voor te bereiden. We wilden heel graag dat Club Actief hier een actieve rol in zou opnemen. We wilden hen immers als volwaardige partner en niet als ‘pionnen’. Deze vergadering was tamelijk informeel. Normaal gezien sloten we aan bij hun vaste vergaderdagen, maar Club Actief kwam pas in april terug samen en we vonden het toch belangrijk om hen in maart te zien. Dit was niet enkel om praktische zaken te regelen voor de infoavonden, maar ook omdat we onze band met Club Actief in stand willen houden. Er waren veel leden aanwezig. We hebben op deze avond duidelijk gemaakt wat we van plan waren met de infoavonden en we stelden de vraag of enkele leden van Club Actief op de infoavonden wilden spreken. We kregen enorm positieve reacties. Alle mensen die er op 22 maart waren, gingen ook aanwezig zijn op de infoavonden (ze wilden dit voor geen geld missen). Vijf mensen van Club Actief waren bereid om op de infoavonden als spreker te fungeren. Twee mensen gingen spreken op 8 april en drie mensen gingen spreken op 13 april. Op elke avond ging er telkens één iemand praten over wie Club Actief is en waar Club Actief voor staat en de anderen gingen spreken over de drempels die ze ervaren (of niet ervaren) in het verenigingsleven. We hebben met deze personen telkens een datum afgesproken om hetgeen wat ze wilden vertellen, voor te bereiden. Met de leden van Club Actief die op 8 april gingen presenteren, spraken we op 6 april af. Met de andere groep, die op 13 april gingen spreken, kwamen we op 7 april samen. Over het algemeen verliepen deze bijeenkomsten tamelijk vlot. De leden van Club Actief die Club Actief gingen voorstellen, wisten heel goed wat ze gingen zeggen. We wilden hen ook geen woorden in de mond leggen, dus lieten we hen vrij in wat ze wilden zeggen. We brachten wel af en toe wat structuur aan. Beide personen vertelden ons ongeveer hetzelfde over Club Actief. Zo zeiden ze dat Club een heel diverse groep is (een groep met verschillende leeftijden, huidskleuren, etc.) en dat Club Actief bestaat uit personen die het iets minder hebben. Alles wat beide personen ons vertelden, goten we in een presentatie (zie bijlage 6: Presentatie infoavond 1). Er bestond een presentatie voor 8 april en één voor 13 april. We hebben gekozen voor twee presentaties, omdat ook steeds verschillende mensen van Club Actief aan het woord waren. We wilden hun woorden (en henzelf) geen geweld aan doen, dus hebben we bijna alles letterlijk overgenomen van wat ze ons vertelden. We hebben hun uitleg wel gestructureerd. We hebben de presentatie opgedeeld in: wie Club actief is, wat Club actief doet en wanneer Club Actief samenkomt (voor de presentatie van 8 april).

41

De presentatie van 13 april zag er iets anders uit, want deze persoon wou heel graag vertellen wanneer Club Actief ontstond en wie Club Actief heeft opgericht. We hebben hun woorden soms ook anders geformuleerd om zo in de presentatie te zetten maar dit betekende niet dat ze deze woorden ook moesten zeggen. De leden van Club actief hadden het er steeds over dat ze aan activiteiten deelnamen, maar ook zelf dingen deden (zoals activiteiten organiseren, deelnemen aan het armoedeoverleg, etc.). Wij hebben dit geformuleerd als: actief en passief deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd. We hebben wel telkens gevraagd of dit van hen mocht dat we het zo formuleerden. We hebben ook duidelijk gemaakt dat dit niet betekende dat ze onze woorden moesten overnemen. Ook de personen die gingen spreken over drempels wisten wel waarover ze het wilden hebben. Gemeenschappelijk was dat ze het vervoer als grote probleem ervoeren. Bijna alle leden van club Actief hadden geen auto of dergelijke en hadden het bijgevolg ook moeilijk om ergens te geraken. Dit probleem manifesteerde zich voornamelijk ’s avonds als het openbaar vervoer niet meer actief is. Spijtig genoeg komt de vrijetijdscheque niet aan deze drempel tegemoet. De vrijetijdscheque concentreert zich met name meer op de financiële drempel. Deze drempel gaven al de leden van Club Actief aan. Ze wilden vaak participeren aan cultuur, sport en vrije tijd, maar vanwege hun beperktheid aan middelen ging dit niet. De sociale drempel had Club Actief ook aangehaald. Een lid van Club Actief gaf ons een voorbeeld: als de leden van een vereniging achteraf iets gingen drinken dan moest zij vaak passen. Deze drempel licht ook buiten het bereik van de cheque. Maar op het persmoment hebben we alle verenigingen, diensten en organisaties gevraagd en hen er attent op gemaakt om niet enkel aan het zogenaamde ‘deelnemen’ te denken, maar ook te denken aan het ‘deelhebben’. We hebben alle aanwezigen erop attent gemaakt dat men uitsluiting moest tegengaan en om open te staan voor iedereen. Via de vrijetijdscheque hebben we de financiële drempel tot participatie aan het verenigingsleven verlaagd. Ook de informatiedrempel hebben we met de cheque grotendeels weggewerkt. Als mensen een cheque aankopen dan zit hier een informatiemap bij met een omschrijving van alle verenigingen, diensten en organisaties die aan de cheque deelnemen. Club Actief kan ook mensen in armoede motiveren om in het verenigingsleven te stappen. Het grote deel van Club Actief zit in een vereniging, zo kunnen ze mensen motiveren om ook deel te nemen aan het verenigingsleven. Dit noemen we de mond aan mond reclame die vaak heel effectief is. Daarnaast blijft het uiteindelijk aan de mensen om de stap naar het verenigingsleven te zetten. De leden van Club Actief die op de infoavonden gingen spreken, hadden ons ook gevraagd om de dingen die ze toen gezegd hadden neer te schrijven en aan hen te geven. Dit hebben we ook gedaan. Voorbereiding: vrijetijdscheque Voor het tweede gedeelte van de infoavond werkten we samen met de groep studenten die verantwoordelijk waren voor de uitwerking van de vrijetijdscheque. We zijn op 6 april met hen samengekomen om te bekijken wat we op de infoavond over de vrijetijdscheque konden vertellen. We besloten om de hoofdlijnen te bespreken en deze hoofdlijnen hebben we in de PowerPoint presentatie verwerkt (zie bijlage 7: Presentatie infoavond 2). Sommige zaken staan nog niet in de PowerPoint, omdat we sommige knopen nog moesten doorhakken. Bijvoorbeeld: Mensen in armoede kunnen de vrijetijdscheque verkrijgen aan een verminderd tarief, maar wij (studenten, het OCMW van Balen, etc.) waren er nog niet uit welke personen deze cheque aan een lager tarief kunnen verkrijgen. Het OCMW van Balen is nog aan het twijfelen om dit te beperken tot het cliënteel van het OCMW of uit te breiden naar alle gerechtigden van een OMNIOstatuut. Ondertussen is deze knoop doorgehakt. Enkel leden van het OCMW hebben recht op de vrijetijdscheque.

42

We bespraken in de PowerPoint wat onze doelstelling was, welke mensen deze cheque konden gebruiken, de functie van de cheque, hoe de cheque eruit ging zien, de geldigheidsduur van de cheque, de punten waar de inwoners van Balen deze cheque kunnen kopen, wat dit allemaal concreet inhield voor de verenigingen (wat van hen verwacht werd) en de voordelen die ze konden verkrijgen als ze mee stapten in ons project en als laatste bespraken we hoe we deze cheque gingen promoten en hoe we deze in de toekomst willen promoten. De presentatie van de infoavonden zal ook een plaats krijgen op de website van de gemeente Balen. Hiervoor hebben we gekozen, om de aanwezige en afwezige verenigingen de kans te geven om de presentatie nog eens door te nemen. We deden dit ook vanuit het standpunt, dat we verenigingen hierdoor ook de kans geven om de presentatie te gebruiken, om aan hun leden voor te stellen (indien ze dit wensen). Om zeker geen verkeerde informatie mee te geven, hebben we bij elke slide van de presentatie, ook een begeleidende tekst geschreven. Zo verkrijgt de lezer een duidelijk beeld van het concept en vermijden we misverstanden. In de bijlage 8 vindt u de toelichting over de presentatie van de infoavonden. Reflectie eerste infoavond op 8 april 2010 Presentatie infoavond 1 Eerste infoavond vrijetijdscheque – 8 april 2010 Locatie: Vrijetijdscentrum De Kruierie – 19.30u Aanwezig: Tabel 4: Aanwezigen infoavond één

Naam Berrens Kristof, Drooghmans Karen, Sneijers Lotte en Vandeperre Lore Geubbelmans Igor Grobben René Kolen Vincent

Leden van Club Actief Leysen Johan Maes Wouter Pauwels Greet Vanhulle Kristel Wils Luc

Functie / dienst / vereniging Studenten Sociaal Werk - KHK Cultuurbeleidcoördinator Balen KWB Balen Centrum Schepen voor personeel, senioren en toerisme Bert Leysenkring vzw Club Actief Burgemeester Balen Gemeente Balen – Dienst sport en recreatie Jeugddienst Balen Vormingplus Kempen Gehandicaptenraad Balen

Reflectie Onze eerste infoavond voor de gecontacteerde diensten en verenigingen vond plaats op 8 april. We kregen voor de presentatie een vergaderzaal ter beschikking in Vrijetijdscentrum De Kruierie. In de volgende alinea’s zal er een uitgebreidere reflectie volgen over deze eerste infoavond. De presentatie op de eerste infoavond gaf ons de mogelijkheid om de aanwezige gecontacteerde diensten en verenigingen een eerste keer meer te vertellen over de vrijetijdscheque. Wij waren dus ook best benieuwd naar hun reactie. De presentatie die we in elkaar hadden gestoken, gaf ons de mogelijkheid om de idee achter de vrijetijdscheque op een heldere manier aan de aanwezigen uit te leggen.

43

De eerste infoavond was ook de eerste keer dat de leden van Club Actief het woord namen in de presentatie. Ze hebben gedurende deze presentatie aan de aanwezigen meer verteld over Club Actief en de drempels die ze ervaren om te participeren aan het verenigingsleven. Dit was een groot succes. De persoon vertelde dit allemaal heel vlot. De andere aanwezige leden van Club Actief vulden aan of vertelden één van hun eigen ervaringen. Algemeen gezien was de eerste infoavond een succes. De presentatie verliep vlot en de reacties waren positief. Het aantal aanwezigen was wel een teleurstelling. In bovenstaande kader zijn de aanwezigen van de infoavond terug te vinden. We vonden het aantal aanwezigen een teleurstelling, dit omdat bij het contacteren van de diensten en verenigingen veel contactpersonen aangaven te komen naar één van de infoavonden. De precieze datum konden de meeste contactpersonen nog wel niet geven. Misschien had de weinige aanwezigheid van de diensten en verenigingen te maken met het feit dat infoavond tijdens de paasvakantie was. Na de presentatie kregen de aanwezigen de kans om vragen te stellen of bedenkingen te uitten over de vrijetijdscheque. Igor Geubbelmans beantwoordde de vragen over de financiële kant van de vrijetijdscheque. Als laatste kregen de aanwezigen nog een invulstrookje. Op dit invulstrookje konden de aanwezigen hun gegevens invullen. Daarnaast konden de verenigingen aankruisen of we ze verder op de hoogte wilden houden van de vorderingen van het project of effectief in het project wilden instappen. Tijdens de eerste infoavond hebben we gemerkt dat diensten en verenigingen erg kritisch waren en zich afvroegen welke voordelen ze met cheque konden verkrijgen. Om deze reden hebben we voor de tweede infoavond een slide toegevoegd waarop we de voordelen verduidelijkten. Deze slide hebben we ook toegevoegd om diensten en verenigingen extra te prikkelen deel te nemen aan de vrijetijdscheque. Reflectie tweede infoavond op 13 april 2010 Presentatie infoavond 2 Tweede infoavond vrijetijdscheque – 13 april 2010 Locatie: Vrijetijdscentrum De Kruierie – 19.30u Aanwezig: Tabel 5: Aanwezigen infoavond twee

Naam Berrens Kristof, Drooghmans Karen en Vandeperre Lore Bogaerts Louisa Geboets Karel Geubbelmans Igor Geukens Jos Jacobs Dymphna Kommens Eva Leden van Club Actief Mentens Francis Van Gorp Dirk Vanhulle Kristel Verherstraeten Sarah

Functie / dienst / vereniging Studenten Sociaal Werk - KHK KVLV Schoorheide Sinfonia Olmen-Hulsen Cultuurbeleidcoördinator Balen OCMW Balen KVLV Balen Centrum Keiheuvel Club Actief OCMW Balen Landelijke Gilde Balen Vormingplus Kempen Speelpleinen Biesakker

44

Reflectie Onze tweede infoavond voor de gecontacteerde verenigingen en diensten, vond plaats op dinsdag 13 april. Ook deze keer kregen we de mogelijkheid om onze presentatie te geven in de polyvalente zaal van Vrijetijdscentrum De Kruierie. Aangezien er op onze vorige infoavond weinig verenigingen aanwezig waren, hebben we besloten om alle verenigingen en diensten nog eens te contacteren en hen een herinneringsmail te sturen. Dit vanuit het standpunt, dat ze nog een tweede kans krijgen om te komen luisteren naar de bedoelingen en het concept van de Balense Vrijetijdscheque en hen nog de kans te geven om hierbij vragen te stellen. Alle verengingen en diensten contacteerden we, waarbij we hen opnieuw uitnodigden om alsnog te komen luisteren naar onze infoavond op dinsdag 13 april. Hierbij hebben we elke vereniging en dienst ook nog een e-mail gestuurd ter herinnering. De opkomst tijdens de tweede infoavond, was beter dan het eerste infomoment. Tijdens de tweede infoavond bereikten we echter acht diensten en verenigingen, wat het totaal brengt op 14 bereikte diensten en verenigingen tijdens de twee infomomenten. Op zich lijkt dit wel wat. Als we echter kijken naar de verenigingen en diensten die we gecontacteerd hebben, is hiervan slechts 1/3de komen opdagen. Bovendien bevestigden slechts een viertal van deze verengingen en diensten om deel te nemen aan de Balense Vrijetijdscheque. Ook tijdens deze infoavond kregen twee leden van Club Actief de kans om wat meer te vertellen over hun vereniging (wie er in zit, wat ze doen, etc.) en over de drempels die ze ervaren wanneer ze aan sport, cultuur en vrije tijd willen participeren. Tijdens deze tweede infoavond liep dit deel echter wat moeilijker dan de eerste keer. Bij de introductie van Club Actief, liep één van de leden vast in zijn uitleg. Omdat niet direct iemand van de leden van Club Actief inhaakte op dit onderdeel, hebben wij uiteindelijk de vraag gesteld aan de leden of iemand wat meer kon vertellen over hun vereniging. Uiteindelijk nam iemand anders van hen de leiding om wat meer te vertellen over Club Actief. Ook in het tweede onderdeel, wanneer ze moesten spreken over hun ervaren drempels, liep het een beetje uit de hand. Ze haalden er een aantal zaken bij die niet echt tot de zaak hoorden, ook al hadden we op voorhand een aantal puntjes opgeschreven waarover ze het graag wilden hebben. Zo werd er bijvoorbeeld aangehaald dat de bussen niet voldoende afgestemd zijn op gehandicapten en ook niet geschikt zijn voor oudere mensen. Dit zijn echter ‘drempels’, waaraan verenigingen of wij niets kunnen veranderen. Deze drempels waren dan ook overbodig en kwamen niet tot de kern. De echte ervaren drempels voor Club Actief, wanneer ze aan activiteiten willen deelnemen. We hadden hier allemaal het gevoel dat we moesten ingrijpen, omdat de diensten, verenigingen en organisaties niet echt meer konden volgen en omdat het volledig naast de kwestie stond. Één van ons heeft hierop ingespeeld door de dingen die de leden van Club Actief vertelden, om te buigen naar duidelijkere en scherpere vraagstellingen. Zo vertelde Club Actief dat ze op een bepaald moment niet op de hoogte waren van wat de ziekenzorg organiseerden en deed, wat we hebben omgebogen tot het feit dat organisaties vaak mensen in armoede minder bereiken doordat de ziekenzorg hun informatie op een verkeerde manier (op verkeerde plaatsen) verspreidt. Het deel, waarbij we meer informatie gaven over de cheque verliep goed. Al waren er natuurlijk wel een aantal vragen in verband met de haalbaarheid van de cheque. Sommige verengingen en/of diensten vroegen zich af hoe het zat met het terugvorderen van het geld van de cheques. Vaak is het zo dat als het via de gemeente verloopt, dat het een aantal maanden kan duren vooraleer verenigingen of diensten het geld ontvangen. Dit kan voor moeilijkheden zorgen, wanneer verenigingen of diensten bepaalde activiteiten onmiddellijk moeten verrekenen (vb. als er naar Bobbejaanland wordt gegaan met een jeugdbeweging). Hier speelde de gemeente en wij op in.

45

Er zal een systeem komen, via een andere weg dan normaal, om verenigingen en diensten op een veel snellere manier van hun geld te voorzien. Bij dit deel van de presentatie, hadden we echter ook een extra slide toegevoegd. Uit het vorige infomoment viel ons sterk op, dat we meer de focus moesten leggen op de voordelen die er voor verenigingen en diensten zijn, wanneer ze deelnemen aan de vrijetijdscheque. Verenigingen en diensten hebben vaak al een drukke agenda. Daarom is het voor hen ook erg belangrijk dat er naast het (kleine) extra werk dat ze bij deze vrijetijdscheque hebben (binnenbrengen van afscheurstrookjes), ook voordelen kunnen verkrijgen. Ook maakten we de deelname tot de vrijetijdscheque hierdoor aantrekkelijker. Want zo konden we stellen dat verenigingen en diensten die deelnemen aan de vrijetijdscheque in eerste instantie bekendheid verwerven binnen Balen. Niet enkel hebben we de deelnemende verenigingen en diensten op het persmoment vernoemd. Ook zullen deze terugkomen in een mapje, dat bij de vrijetijdscheque meegegeven zal zitten. In deze oplijsting staat omschreven welke vereniging het is, wat ze aan activiteiten doen etc. Vooral voor kleinere organisaties is dit een kans om extra leden aan te trekken. We hebben deze dia ook als laatste in de presentatie gezet, omdat we van mening zijn dat vooral dat laatst gegeven informatie het meest bijblijft. Aan het einde van dit tweede infomoment, hebben we echter nog een gesprek gehad met de twee aanwezigen van het OCMW Balen. Beide personen hebben ons de tip gegeven om het verder te zoeken dan enkel verenigingen en diensten. Ze stelden voor om ook organisaties zoals zwembad Den Uyt en het Zilvermeer in Mol, de Olmense Zoo en Arcade Center in Balen en Studio Geel te betrekken bij de vrijetijdscheque. Dit is gedaan vanuit het standpunt, dat we met de vrijetijdscheque een zo groot mogelijk publiek willen aanspreken en een zo gevarieerd mogelijk aanbod (sport, cultuur, vrije tijd …) van activiteiten willen kunnen aanbieden. Zo zullen de inwoners de cheque sneller gebruiken en zal deze sneller ‘ingeburgerd’ geraken in de gemeente. Door profit-organisaties te betrekken, kan dit proces versneld en versterkt worden. Vanuit de netwerken die zij hebben, wilden ze hiervoor wel eens luisteren bij deze organisaties. Al snel kregen we van hun de bevestiging dat deze organisaties ook wilden deelnemen aan de vrijetijdscheque. Ook de presentatie van dit tweede infomoment, met per slide een bijhorende tekst, werd achteraf op de website van Balen gezet. Als we nu terugkijken naar beide infoavonden, moeten we vooral ook goed voor ogen houden dat de aanwezige verenigingen en diensten voornamelijk naar deze infoavonden kwamen om wat meer informatie te krijgen over onze vrijetijdscheque. Daar waren deze momenten ook toe voorzien. Velen onder hen moesten deze informatie echter ook nog bij het bestuur of de verantwoordelijken brengen, om ook hun akkoord te krijgen voor deelname aan deze cheque. Dit maakte dat er aanvankelijk slechts weinig verenigingen en diensten zich kandidaat stelden om effectief deel te nemen aan de Balense vrijetijdscheque. Maar ook al bereikten we tijdens beide infoavonden niet al te veel verenigingen en diensten. We waren echter toch van mening, dat elke aanwezige vereniging of dienst er één meer is dan geen. We kregen hierbij echter een eerste kans om de vrijetijdscheque voor te stellen aan de verenigingen en diensten in Balen, waardoor het alvast wat meer bekendheid en ruchtbaarheid kreeg binnen de gemeente Balen. Wat we uit beide infomomenten kunnen meenemen als tip naar een volgende keer, is dat we verenigingen en diensten misschien op een andere, betere manier kunnen bereiken? Nu bereikten we slechts 1/3de van de gecontacteerde verenigingen, wat niet al te veel is. Misschien is het hier beter, om naar de verenigingen en diensten zelf toe te trekken, om daar ons project voor te stellen. Zo konden wij bijvoorbeeld naar de jeugdraad trekken met ons project, omdat daar alle jeugdverenigingen van Balen aanwezig zijn.

46

Op deze manier zorgen we er ook voor dat verenigingen en diensten geen extra tijd moeten vrijmaken om naar onze infomomenten te komen. Zo is het echter ingebed in hun vergadermoment, waarop ze (verplicht) aanwezig zijn. 3.1.3

Partnerschappen

Vaak horen we mensen zeggen dat het belangrijk is om ‘connecties’ te hebben. Deze connecties bouwen we op in onze samenleving. Ze dienen om te kunnen terugvallen op een netwerk van mensen en openen vaak nieuwe deuren. In onderstaande alinea’s gaan we de voor- en nadelen van het samenwerken met partners van dichterbij bekijken. Verder bespreken we of een netwerk effectief leidt tot nieuwe en betere resultaten. Voor het uitwerken van een project is het hebben van een sterk uitgewerkt idee een goede start, maar helaas zijn er nog andere bepalende factoren. Doorheen ons project hebben wij gemerkt dat het hebben van partnerschappen, of anders genoemd een netwerk om op terug te vallen, noodzakelijk is voor de evolutie en het slagen van het project. Dit komt later in de tekst uitgebreider aan bod. Om te kunnen spreken van een partner is het belangrijk dat deze volledig achter het project staat en dus de idee achter het project deelt. De partner moet er ‘belang’ of ‘voordeel’ bij hebben om mee in het project te stappen. De partner kan één persoon zijn, een organisatie, vereniging, gemeente, etc. In dit project hadden wij een netwerk dat bestond uit verschillende partners. We bespreken deze partners en onze samenwerking met hun in de volgende alinea. De initiatiefnemer voor het project was Vormingplus Kempen. Vanuit Vormingplus Kempen konden we steeds beroep doen op Kristel Vanhulle. Doorheen dit project heeft Kristel ons bijgestaan met haar kritische kijk en ervaring vanuit het werkveld. Vormingplus Kempen is de organisatie die samen met het OCMW Balen een aantal jaren geleden Club Actief heeft opgericht. De leden van Club Actief waren een tweede partner die ons als ervaringsdeskundige hebben bijgestaan. Daarnaast hebben ze ons geholpen met het verwezenlijken van de infoavonden en het persmoment. Doorheen het project waren de leden van Club Actief een krachtige partner. Ze stonden steeds klaar om te helpen of advies te geven. Een derde partner was het Vrijetijdscentrum De Kruierie. Onze contactpersoon hier was Igor Geubbelmans. Gedurende dit project heeft hij ons Figuur 3: Het belang van netwerken bijgestaan met de praktische kant van het project. Zo heeft hij de persberichten verspreid, de geboortekaartjes laten drukken, waren we voor een vergadering of infoavond steeds welkom in het Vrijetijdscentrum De Kruierie en heeft hij deelgenomen aan het overleg rond het uitwerken van de praktische kant van de cheque. Hij heeft daarnaast de contacten gelegd met het bestuur van de gemeente (de burgemeester en het schepencollege) en de diensten. Het OCMW van Balen is onze partner geweest in het realiseren van de vrijetijdscheque als kortingssysteem. Zij hebben ook meegewerkt aan het overleg rond de uitwerking van de cheque. Als we terugkijken op de samenwerking met de verschillende partners valt het ons op dat we voor allerlei vragen op hen konden terugvallen. Ze waren ook bereid om taken op hun te nemen. De verschillende partners stonden volledig achter het project en de subsidies voor de uitvoering waren reeds aanwezig. Het feit dat de gemeente Balen achter het project stond was een enorm pluspunt. Dankzij de netwerken hebben we het (piloot)project kunnen realiseren op een relatief korte termijn.

47

Dit dankzij een goede samenwerking tussen de verschillende partners. Daarnaast mogen we de netwerken van de verschillende partners niet vergeten. We hebben eerder al gesproken over connecties. We hebben dit fel gemerkt in ons project. Dankzij de connecties van onze partnerschappen is gelukt om verschillende verenigingen over de streep te krijgen. Niet alleen verenigingen binnen de gemeente Balen maar ook erbuiten zoals bijvoorbeeld de Olmense Zoo, het Zilvermeer, etc. We kunnen dus alleen maar beamen dat het hebben van een netwerk, belangrijk is om een project te realiseren. Naast de vele voordelen die vasthangen aan partnerschappen en een stevig netwerk. Zijn er ook nadelen verbonden aan een sterke samenwerking. Gedurende ons project hebben we er hiervan enkele ondervonden. Ten eerste heeft elke partner steeds een eigen visie die wel eens in botsing kan komen met de visies van andere meewerkende partners. Zo was er binnen ons project ook de discussie wie er nu degelijk recht zal hebben op een verminderd tarief voor de vrijetijdscheque. Wij hielden vast aan de idee dat elke Balenaar met een OMNIOstatuut recht heeft op de vrijetijdscheque aan een verminderd tarief terwijl dit voor het OCMW Balen echter niet praktisch haalbaar was. Hiernaast kan het samenwerken met meerdere partners de communicatie binnen een project vermoeilijken. Zo merkten we gedurende ons project dat de verschillende communicatielijnen soms stroef liepen. Een voorbeeld hiervan vinden we terug bij de invulling voor het persmoment. Niet iedereen was op de hoogte gebracht van wat ze tijdens de presentatie moesten vertellen. Hierdoor hadden sommigen andere verwachtingen tegenover elkaar. Tot slot kan het samenwerken met verschillende partners soms vertragend werken. Iedereen moet immers akkoord gaan met de verschillende stappen die in het project gezet worden. 3.1.4

Ontwerpwedstrijd

3.1.4.1

De idee

Naast de verdere ontwikkeling van de vrijetijdscheque hebben we een ontwerpwedstrijd gelanceerd. Via deze wedstrijd wilden we alle inwoners van de gemeente Balen de kans geven om de achtergrond (van de toekomstige cheque) te ontwerpen. Het ontwerp van de winnaar zal gebruikt worden voor de achtergrond van de cheque. Daarnaast kreeg de winnaar er nog een leuk cadeau bij. Voor het ontwerp kregen de inwoners een volledige ‘carte blanche’. Een ontwerp schilderen, tekenen, kleuren, maken met de computer, knutselen, etc. Kortom alles was toegestaan. Dit zolang de ontwerpen ten laatste tegen 23 april 2010 ingediend waren aan de balie van het Vrijetijdscentrum De Kruierie. We hebben deze ontwerpwedstrijd gelanceerd omdat we wilden dat inwoners van de gemeente Balen trots zijn op de cheque. We vonden het fantastisch als dat de achtergrond van de cheque gemaakt zou zijn door een inwoner van de gemeente Balen. Het was een manier om de cheque in te burgeren in hun cultuur. Daarnaast zagen we de ontwerpwedstrijd ook als een manier om promotie te voeren voor de cheque, de inwoners een eerste keer te laten horen dat er de toekomst een vrijetijdscheque zal komen en ze over de cheque te informeren. Het was daarom belangrijk om een zo groot mogelijk aantal inwoners van de gemeente te bereiken. Uit alle inzendingen zullen de leden van Club Actief het winnende ontwerp kiezen. Meer informatie over de manier waarop dit gebeurd is, is terug te vinden in dit eindwerk onder punt 3.1.4.4.

48

In de volgende pagina’s gaan we dieper in op hoe we een zo groot mogelijk aantal inwoners hebben proberen aan te spreken/ te bereiken. Het bezoek aan de scholen en de verspreiding van flyers, posters en informatie komen concreter aan bod in de volgende stuk. 3.1.4.2

Bezoek aan scholen

Informatie Dinsdag 30 maart 2010 zijn we naar de scholen in de gemeente Balen getrokken (zie bijlage 10: Bezochte scholen voor ontwerpwedstrijd). We hebben de scholen een bezoek gebracht om de ontwerpwedstrijd te promoten. Om zo snel mogelijk een groot publiek aan te spreken, leek het ons een goed idee om te beginnen bij de scholen, meer bepaald bij de leerlingen. We wilden via deze wedstrijd de jongeren aanzetten tot het uiten van hun creativiteit. We hebben tijdens de bezoeken duidelijk vermeld dat de leerlingen vrij zijn om het ontwerp te maken (kleuren, tekenen, schilderen, knutselen, etc.) Via het aanspreken van de leerlingen hopen we ouders, grootouders en familie van de leerlingen te bereiken en ‘warm’ te maken voor het ontwerp van hun ‘oogappel’ en voor de vrijetijdscheque. Tijdens ons bezoek aan de scholen hebben we de directeur/directrice van de verschillende scholen aangesproken. We hebben de idee van de vrijetijdscheque toegelicht en de medewerking gevraagd van de leerlingen. Daarnaast hebben wij de flyer van de ontwerpwedstrijd en een begeleidende brief overhandigd. Dit moest de scholen de mogelijkheid geven de informatie betreffende de ontwerpwedstrijd en de vrijetijdscheque opnieuw te kunnen raadplegen. Op de flyer is kort en bondig de praktische informatie terug te vinden onder bijlage 9: Affiche en flyer ontwerpwedstrijd. Dit geeft de directie de mogelijkheid om de idee van de wedstrijd en cheque verder te vertellen aan leerkrachten en leerlingen. In de begeleidende brief staat de praktische informatie meer concreet uitgelegd. De begeleidende brief is terug te vinden in bijlage 11: Begeleidende brief ontwerpwedstrijd. Reflectie Terugkijken naar het bezoek aan de scholen doen we met een positief gevoel. Een groot aantal van de scholen waren enthousiast over de ontwerpwedstrijd en de idee van de cheque. Deze scholen zagen geen probleem om de leerlingen een ontwerp te laten maken tijdens een les plastische opvoeding, kunst of dergelijke. Tijdens de schoolbezoeken hebben we de feedback gekregen dat de datum van het bezoek niet goed was gekozen. Dit omdat dinsdag 30 maart 2010 de dag was voor de twee weken durende paasvakantie. De eerste dag na de paasvakantie is maandag 19 april 2010. Op de flyer vroegen we de ontwerpen ten laatste 23 april 2010 af te geven in het Vrijetijdscentrum De Kruierie. De tijd dat leerlingen effectief aan het ontwerp konden werken, werd hierdoor aanzienlijk verkleind. Eén van de scholen gaf als oplossing aan de leerlingen te motiveren om hun ontwerp tijdens de paasvakantie te maken. Bij het bezoek aan de scholen was er voor elke school één flyer voorzien. Een aantal scholen verwachtten een flyer voor elke leerling. Als groep hebben we dit vooraf besproken, het leek ons financieel gezien niet mogelijk om voor alle leerlingen een flyer af te drukken. We hebben dan de beslissing genomen om scholen aan te sporen hunleerlingen hun achtergrond van de cheque te laten ontwerpen op een A4-papier.

Figuur 4: Flyers van ontwerpwedstrijd

49

Wanneer de leerlingen zelf een flyer wilden, konden ze terecht bij het Vrijetijdscentrum De Kruierie. De foto toont de flyers in het Vrijetijdscentrum De Kruierie. In de toekomst lijkt het ons een goed idee om de ontwerpwedstrijd rechtstreeks aan leerlingen en leerkrachten te presenteren. Het rechtstreeks aanspreken moet zorgen voor een grote(re) motivatie bij leerlingen en het geeft de leerkrachten meer informatie omtrent het concept en de ontwerpwedstrijd. Met het bezoek aan de scholen in de gemeente Balen waren we nog niet zeker dat het winnende ontwerp een inwoner van de gemeente Balen zou zijn. Toch leek het bezoek aan de scholen ons een goed idee om op korte tijd een groot aantal inwoners te bereiken. De idee van de Balense vrijetijdscheque komt via deze weg ook in de andere gemeentes terecht. 3.1.4.3

Verspreiding flyers – posters – informatie

De verspreiding van de flyers, posters en informatie betreffende de ontwerpwedstrijd gebeurde ook met de hulp van het Vrijetijdscentrum De Kruierie, de gemeente Balen en de website van de gemeente Balen. Vrijetijdscentrum De Kruierie In het Vrijetijdscentrum De Kruierie waren de flyers voor de ontwerpwedstrijd te verkrijgen, hingen er flyers en posters op zichtbare plaatsen en was er een aankondiging van de ontwerpwedstrijd op de televisie die boven het onthaal hangt.

Figuur 5: Poster ontwerpwedstrijd

Figuur 6: Reclame ontwerpwedstrijd

Gemeente De gemeente vermeldde de ontwerpwedstrijd op de elektronische ‘aankondigingborden’ in het centrum van de gemeente Balen. In de wekelijkse infomail van de gemeente Balen, meer bepaald in de infomail van week 13 is er een artikel terug te vinden met als titel “Ontwerp een vrijetijdscheque”. Deze infomail is terug te vinden op http://www.balen.be/pop/mailerPreview.aspx?_vs=0_N&id=266. In dit artikel verwijzen ze verder naar de site van de gemeente Balen. In volgende alinea gaan we hier dieper op in. De flyers van de ontwerpwedstrijd waren ook terug te vinden in het gemeentehuis en Sportcomplex De Bleukens te Balen.

50

Website Op de website van de gemeente Balen was meer informatie terug te vinden in verband met de ontwerpwedstrijd. Zo was het mogelijk de flyer van de ontwerpwedstrijd te downloaden en af te drukken. Dit alles werd aangekondigd door de titel “ontwerp een vrijetijdscheque”, hieronder werd de bedoeling van de ontwerpwedstrijd kort geschetst. Op de pagina is een afbeelding te zien van de ontwerpwedstrijd op de site van de gemeente Balen (zie bijlage 12: Website Balen). Na de afloop van de ontwerpwedstrijd werd de informatie en de flyer betreffende de ontwerpwedstrijd van het internet gehaald. 3.1.4.4

Het ontwerp

Op vrijdag 23 april liep de ontwerpwedstrijd voor de Balense vrijetijdscheque ten einde. Het was dus tijd om de achtergrond en dus ook de winnaar van de ontwerpwedstrijd uit te kiezen. Op maandag 26 april zijn we in Vrijetijdscentrum De Kruierie samengekomen met de leden van Club Actief. Deze bijeenkomst is tot stand gekomen dankzij de leden van Club Actief. Zij hebben er voor gezorgd dat er een groot aantal leden zijn komen opdagen. Dit voor het uitkiezen van het winnende ontwerp en dus bijgevolg ook de definitieve achtergrond van de Balense vrijetijdscheque. Wij waren Club Actief vergeten te vermelden dat we nog een datum moesten uitprikken om de winnaar te kiezen. Op zondag 25 april hebben we enkele leden opgebeld of ze de volgende wilden samenkomen. Deze leden hebben de rest van Club Actief opgetrommeld. De ontwerpwedstrijd was een groot succes. De leden konden kiezen uit een 70-tal ontwerpen. Voor een wedstrijd die een drietal weken had gelopen is dit een goed resultaat. De deelnemers aan de ontwerpwedstrijd waren voornamelijk leerlingen van de aangesproken scholen. Voor het uitkiezen van de ontwerpen hebben we de leden van Club Actief opgedeeld in drie groepen. Twee groepen elk bestaande uit twee leden en een laatste groep bestaande uit drie leden. Elke groep kreeg een gedeelte van de ontwerpen, waarna ze de vraag kregen de mooiste drie ontwerpen uit te kiezen. Met mooiste bedoelden we de ontwerpen die de leden graag zouden zien als achtergrond van de vrijetijdscheque. Deze achtergrond moest wel in het thema van vrijetijdscheque blijven, dus meer bepaald iets te maken hebben met cultuur, sport en vrije tijd. Elke groep werd begeleid door een student. De ontwerpen zonder naam konden de leden niet uitkiezen. Op de linkse foto is te zien hoe de leden van Club Actief de ontwerpen bekijken. Op de rechtse foto is te zien hoe één van onze studentengroep de leden van Club Actief aan het begeleiden is bij het uitkiezen van de ontwerpen.

51

Figuur 7: Uitkiezen ontwerpen


Nadat elke groep de mooiste ontwerpen had uitgekozen, hebben we deze ontwerpen verzameld. De leden van Club Actief konden op dat moment alle negen gekozen ontwerpen bekijken. We hebben alle ontwerpen laten rondgaan, hierdoor kregen alle leden de kans om de ontwerpen van dichterbij te bekijken. Daarna hebben we besloten alle leden drie papiertjes te geven. Ze mochten elk papiertje leggen bij een ontwerp dat ze zouden verkiezen als achtergrond van de cheque. Het was de bedoeling om via deze weg de drie meest geschikte ontwerpen over te houden. Deze manier van werken was eerst niet voorzien, maar we merkten op dat het voor de leden niet gemakkelijk was om hun drie favorieten eruit te kiezen. Een andere voordeel is dat iedereen via deze manier van werken evenveel inbreng had. Dit hebben we verkozen boven een discussie tussen de leden, omdat het moeilijker zou zijn om iedereen evenveel inbreng te geven en daarnaast zijn niet alle leden even spreekvaardig. Onderstaande foto is genomen vooraleer de leden hun voorkeur van ontwerp hebben aangegeven door het leggen van de papiertjes op hun favoriete ontwerpen.


Op deze manier hielden we de vier meest geschikte ontwerpen over. Vier omdat er twee ontwerpen waren met een gelijk aantal ‘stemmen’. Als laatste moesten de leden van Club Actief enkel nog een top drie maken. Vooraleer de leden hieraan begonnen, heeft Igor Geubbelmans de leden laten zien aan de hand van Balense cadeaubon op wat voor formaat de achtergrond zal komen. De leden merkte op dat de oppervlakte waarop de achtergrond te zien zal zijn, relatief klein is. De top drie werd unaniem gekozen. Op onderstaande foto is het winnende ontwerp te zien. Het ontwerp is getekend door Toke Staes van de Gemeentelijke Basisschool de Bosmier. De ouders van Toke zijn op de hoogte gebracht van het feit dat hun dochter de ontwerpwedstrijd had gewonnen. We hebben daarnaast de school op de hoogte gebracht. Dit om de klas 5b volledig uit te nodigen. De leerlingen waren niet op de hoogte wie de ontwerpwedstrijd had gewonnen.

52

Figuur 10: Winnaar ontwerpwedstrijd

3.1.4.5

Promotie

Om alle deelnemers van de ontwerpwedstrijd te bedanken voor hun deelname, inzet en moeite, kwamen we op de idee om hen allemaal een attentie te bezorgen. Dit ook vanuit het standpunt dat mensen (en de aangesproken scholen) sneller gemotiveerd geraken om aan een ontwerpwedstrijd deel te nemen, wanneer ze hiervoor iets in ruil krijgen. Aangezien we hiervoor geen financiële middelen ter beschikking hadden, moesten we hier creatief met aan de slag gaan. Zo zijn we er uiteindelijk toe gekomen om naar verschillende verenigingen, diensten en organisaties een aanvraag tot sponsoring te sturen (zie bijlage 13: Brief sponsorvraag). Organisaties die aangeschreven werden zijn: •

Aquatopia

•

Bobbejaanland

•

Bokrijk

•

Den Uyt Mol

•

Keiheuvel

•

Lilse Bergen

•

Olmense Zoo

•

Pirateneiland

•

Plopsa Indoor

•

Sun Parks Mol

•

Technopolis

•

Utopolis

•

Zilvermeer Mol

•

Zilverstrand

Volgende organisaties, verenigingen en diensten hebben onze vraag tot sponsoring positief beantwoord en gaven ons een aantal inkomtickets:

53

•

Bobbejaanland sponsorde twintig inkomtickets (2 + 1 gratis)

•

Plopsa Indoor sponsorde tien inkomtickets

•

Technopolis sponsorde twee inkomtickets

•

Zilvermeer Mol sponsorde tien inkomtickets

Voor de verdeling van al deze sponsorprijzen, hebben we ons uiteindelijk gericht op klas 5B van school ‘De Bosmier’. Deze klas hebben we uitgenodigd en was ook aanwezig tijdens het persmoment. De winnaar van de ontwerpwedstrijd zat in deze klas. Ook de makers van het ontwerp dat op de eerste, tweede en derde plaats eindigde, kregen van ons enkele inkomtickets van de verschillende organisaties, verenigingen en diensten die ons tickets hebben opgestuurd. Waarom hebben we er niet voor gekozen om alle deelnemers een attentie te bezorgen? We hebben dit vanuit twee standpunten gedaan. Een eerste standpunt was dat er niet voor elke deelnemer een prijs voorhanden was. Van al de aangeschreven organisaties, verenigingen en diensten, verkregen we in totaal zo’n 46 inkomtickets. Aan de ontwerpwedstrijd hebben in totaal echter meer dan 70 mensen deelgenomen waardoor we een tekort aan prijzen zouden hebben. Hier hebben wij dan de keuze gemaakt om de prijzen te verdelen onder de klas van de winnares van de wedstrijd en de drie beste ontwerpen. Deze zijn verkozen door Club Actief. Op deze manier was het voor ons ook mogelijk om de deelnemers die op de eerste, tweede en derde plaats geëindigd zijn, extra prijzen weg te geven. Zo kreeg de winnares van het winnende ontwerp onder andere tickets van Technopolis, het Zilvermeer, Plopsaland, Bobbejaanland, etc. Voor hun bewezen diensten hebben we ze bedankt. Een tweede standpunt, waarom we kozen voor een beperkte groep die een attentie zou krijgen, was omdat het niet zo evident was om alle deelnemers te bereiken voor deze attentie. Er zijn inderdaad een groot aantal deelnemers die deel namen aan de wedstrijd via hun school. Deze personen zijn gemakkelijk te bereiken via de school. Deelnemers die echter minder goed te bereiken waren, zijn in eerste instantie de deelnemers die op hun ontwerpformulier geen gegevens genoteerd hebben. Wie hier ook moeilijker te bereiken was, zijn de mensen die los van elkaar hebben deelgenomen. Hiervoor zouden we alle attenties per post moeten opsturen. Dit zou een extra kost met zich meebrengen zoals het frankeren van enveloppen, waarvoor we geen budget hadden. 3.1.5

De stuurgroep als middel voor een duurzame vrijetijdscheque

We hadden enkele voorwaarden bij de ontwikkeling van de vrijetijdscheque. Namelijk: een niet stigmatiserend systeem, transparant en eenvoudig in gebruik, inclusief en participatief, een realistische en haalbare uitwerking, ingebed in de brede visie op cultuur en participatie en een duurzaam en blijvend systeem. Aan deze laatste voorwaarde ‘duurzaamheid’ schonken de leden van Club Actief bijzondere aandacht. Ze streefden er namelijk naar om in Balen een systeem te ontwikkelen waar ze gedurende een lange periode gebruik van zouden kunnen maken. Ons project liep echter begin juni ten einde. Om het voortbestaan ervan te garanderen hebben we een stuurgroep opgericht. Wat deze precies inhoudt komt u in de volgende paragrafen te weten. 3.1.5.1

Het profiel van een stuurgroep

De stuurgroep bestaat uit een aantal vertegenwoordigers van onze betrokken partners. Zij volgden het volledige project van dichtbij op en zijn dus zeer goed op de hoogte van de ontwikkelingen van de cheque. Hun missie binnen de stuurgroep zal bestaan uit drie hoofdopdrachten:

54

Ten eerste het overnemen en verder zetten van ons project. Dit liep begin juni ten einde terwijl De Balense vrijetijdscheque pas op 1 juli in werking treed. Ondanks dat er al heel wat stappen gezet zijn is er toch nog wat werk om begin juli succesvol van start te gaan. Bijvoorbeeld: promotie voeren, contacten met de drukker, etc. Ten tweede verwezenlijkt de stuurgroep ervoor dat de vooropgestelde doelen van de Balense vrijetijdscheque. Een kritische bevraging van het systeem op regelmatige basis is een noodzaak. Een eventuele bijsturing mag de stuurgroep, indien gebreken, niet schuwen. Bijvoorbeeld: ‘is de cheque voor iedereen toegankelijk, wie bereiken we nog niet met de vrijetijdscheque, etc’. De derde en laatste opdracht is de uitbereiding van zowel het aanbod van de deelnemende verenigingen, diensten en organisaties als een uitbereiding van de doelgroep. Zo moeten we voortdurend nieuwe verenigingen blijven enthousiasmeren om mee in te stappen in het project van de vrijetijdscheque. Daarnaast moeten we ook op zoek gaan naar nieuwe kopers van de cheque en ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk inwoners in Balen van het systeem gebruik kunnen maken. Tot slot moeten we er blijven naar streven om de vrijetijdscheque ook buiten de grenzen van Balen in zijn werking te laten treden. 3.1.5.2

Club Actief, yes or no?

In eerste instantie waren we er volop van overtuigd dat Club Actief een plaats moest krijgen binnen deze stuurgroep. Maar dit bleek voor sommige partners niet zo vanzelfsprekend. Zo kwamen er voorstellen op tafel om de stuurgroep op ambtenarenniveau te houden. Er kwamen vragen bovendrijven als: ‘zullen de leden van Club Actief het niveau van de groep wel aankunnen, zullen ze er wel voldoening uithalen en zal hun aanwezigheid niet vertragend werken?’ Voor hen leek het een beter idee om Club Actief te beschouwen als een volwaardig adviesorgaan waar ze raad aan kunnen vragen of nieuwe voorstellen kunnen toetsen. Heel eventjes wisten we het zelf niet meer en kwamen er ook bij ons vragen bovendrijven. Doen we de leden van Club Actief geen onrecht aan wanneer we ze samen zetten in een stuurgroep met enkel ambtenaren en middenklassers? Misschien zullen ze wel degelijk niet kunnen volgen, zullen ze hun er niet thuis voelen en worden hun kansen om te groeien eerder belemmerd dan verruimt. Misschien was het voorstel van een adviesraad dan toch beter? Want daar kunnen ze in een veilige omgeving hun stem laten horen. Het afgelopen project heeft echter het tegendeel aangetoond en daarom kiezen we ervoor om participatief te blijven verder werken. Graag willen we de mening van Club Actief ook binnen de stuurgroep horen. Want niemand weet beter als hen, hoe het is om in armoede te leven, welke drempels ze ervaren en wat hieraan kan gebeuren. De stuurgroep moet Club Actief beschouwen als de ervaringsdeskundige van de groep. Hun hoofdopdracht zal eruit bestaan om de ontwikkelingen omtrent de Balense vrijetijdscheque voortdurend in vraag te stellen en te toetsen welke invloed deze kunnen hebben voor mensen die leven in armoede. Uiteraard zullen de andere stuurgroepleden hiermee rekening moeten houden en hun manier van werken moeten aanpassen zodat iedereen binnen de stuurgroep volwaardig kan meewerken. Concreet ijveren we dat binnen de groep zo weinig mogelijk gebruik maken van vakjargon. Iedereen zou in een klare taal moeten spreken zodat iedereen elkaar begrijpt. Woorden als cultuurparticipatie of overheidssubsidies zijn niet in ieders woordenschat terug te vinden en komen nauwelijks of helemaal niet voor in de leefwereld van ‘armen’. Het is belangrijk te werken volgens een zelfde ritme, zodat iedereen kan volgen. Wanneer je mensen uit verschillende leefwerelden met elkaar rond tafel zet, is het vanzelfsprekend dat er regelmatig een verduidelijking van bepaalde zaken nodig is.

55

Dit kan erg vertragend werken maar levert op het einde wel mooie en sterke resultaten op. Je eindigt namelijk met een product dat tot stand komt door verschillende visies vanuit verscheiden invalshoeken. Hiernaast moet er binnen de groep voldoende ruimte zijn voor iedereen. Elk groepslid moet er zijn zeg kunnen doen zonder dat andere groepsleden hun hierin belemmeren. De stuurgroep moet zoeken naar een gezond evenwicht op de balans ‘ruimte nemen, ruimte geven’. Uiteraard is dit niet altijd even vanzelfsprekend. Vaak gebeurt het dat er binnen een groep enkele personen de leiding op zich nemen en de rest van de groep een volgzaam gedrag vertoont. Dit moeten we binnen deze stuurgroep voorkomen. Een aanmoediging van de deelnemers van Club Actief is nodig om hun ervaringen in de groep te leggen. Deze zijn immers van groot belang voor de verdere ontwikkelingen van de Balense vrijetijdscheque. Uit het voorgaande kunnen we besluiten dat participatief te werk gaan, misschien niet de efficiëntste manier is om een resultaat te bereiken. Zo zijn er beslist snellere wegen te vinden, waar me met veel minder zaken rekening moeten houden om een resultaat te bereiken. Toch zijn wij ervan overtuigd dat de stem, de mening en expertise van Club Actief binnen de stuurgroep voor een meerwaarde zal zorgen voor de verdere ontwikkelingen van de Balense vrijetijdscheque. 3.1.5.3

Graag stellen wij u voor: de stuurgroep

Al eerder hebben we vermeld dat de stuurgroep samen is gesteld uit een aantal vertegenwoordigers van de betrokken partners van het project. Hieronder vind u een gedetailleerde lijst terug van de leden van de stuurgroep en hun functie binnen de gemeente Balen en het project: Tabel 6: Samenstelling stuurgroep

Naam:

Functie:

Deelnemer Club Actief

ervaringsdeskundige

Deelnemer Club Actief

ervaringsdeskundige

Godie Rijmen

Balie vrijetijdscentrum De Kruierie (verkooppunt van de Balense vrijetijdscheque) en praktische coördinatie van de verkoop van de vrijetijdscheque.

Igor Geubelmans

Cultuurbeleidcoördinator Balen en diensthoofd van het vrijetijdscentrum De Kruierie (verkooppunt van de Balense vrijetijdscheque)

Ine Nounkens

OCMW Balen & Den Travoo (verkooppunt van de Balense vrijetijdscheque)

Kristel Vanhulle

Vormingplus Kempen, drijvende kracht achter het project

Club Actief zal wisselende vertegenwoordigers hebben binnen de stuurgroep. Zo zullen er telkens op iedere stuurgroepbijeenkomst twee andere leden van Club Actief aanwezig zijn die na afloop de hele groep informeren over de beslissingen die op de bijeenkomst genomen zijn. We hebben voor deze aanpak gekozen omdat we alle leden van Club Actief de kans willen geven om te leren uit deze ervaring en te groeien als mens.

56

3.1.6

Kritische succesfactoren

Er zijn altijd factoren die doorslaggevend zijn voor het slagen van een project. Ook zijn er factoren die er voor zorgen dat sommige zaken minder goed lopen. Wat deze factoren zijn en hoe wij ermee zijn omgegaan, kan u in dit gedeelte vinden. Vrijetijdscheque Om de (praktische) kant van de cheque verder uit te werken is het belangrijk om duidelijke voorwaarden te hebben waaraan de cheque moet voldoen. Deze voorwaarden zijn opgesteld op basis van onze contacten met de leden van Club Actief, literatuurstudie en overleg onder de studenten. Het bekomen van deze voorwaarden is een grote stap tot het realiseren van de cheque, moet doordacht gebeuren en vraagt dus wel wat tijd. Het voordeel van het duidelijk stellen van deze voorwaarden is dat ze een leidraad zijn/geven tot realiseren van de (praktische kant van de) cheque. Om de cheque te creëren die voldoet aan deze voorwaarden en de praktische kant ervan duidelijk te krijgen, is er nood aan overleg met de verschillende partners. Vragen zoals ‘hoe gaat de cheque eruit zien, wat zal de waarde zijn, waar zal deze te verkrijgen zijn, wat is de grens om een cheque aan een vermindert tarief te verkrijgen, etc’. Het zijn vragen die wij kunnen beantwoorden hoe wij deze zien, maar deze zijn enkel bespreekbaar in samenwerking met de verschillende partners. Vandaar uit kunnen we komen tot besluiten. In dergelijk overleg is het belangrijk dat alle partners met elkaar blijven communiceren. Het mag niet zo zijn dat uiteindelijk één van de partners de beslissing gaat nemen. Netwerking Om een vrijetijdscheque te kunnen lanceren, moeten er geïnteresseerde organisaties, verenigingen en diensten zijn. Het kernwoord om dit te bereiken is het aanklampend zijn. Doorheen deze tekst zal het aanklampende aspect steeds terugkeren en een verdere verduidelijking krijgen. Als eerste is het belangrijk om de verenigingen, diensten en organisaties op de hoogte te brengen van het project, het project te verduidelijken en over te brengen dat er nood is aan geïnteresseerde partners. Deze eerste stap hebben we gezet via het opbellen van de verschillende contactpersonen. Tijdens dit eerste telefonische contact hebben wij de verschillende verenigingen en diensten uitgenodigd voor één van de twee infoavonden. Als meerdere medewerkers de verschillende contactpersonen contacteren, is het goed de boodschap die je in het telefoongesprek wil overbrengen, vooraf samen te bespreken. Zo krijgen alle contactpersonen dezelfde boodschap mee. Tijdens het contacteren van de contactpersonen hebben wij gemerkt dat het niet steeds even gemakkelijk is, om de idee van een project te verduidelijken via de telefoon. Dit vooral bij oudere contactpersonen. Het feit dat het project toen nog een abstract idee was en onbekend in de gemeente Balen kunnen hiermee mee te maken hebben. Tijdens de eerste infoavond viel het aantal aanwezigen tegen. Na deze eerste infoavond hebben we alle contactpersonen opnieuw een herinneringsmail gestuurd. De tweede infoavond lokte geen grotere opkomst dan de eerste. We vonden dit vreemd want tijdens de telefonische contacten gaven bijna alle verenigingen en diensten aan te komen naar één van de infoavonden. Achteraf bedachten we ons dat de infoavonden telkens plaatsvonden op een avond in de paasvakantie. Wanneer we de eerder magere opkomst en het verduidelijken van het project via telefonische contact samennemen, leren we hier uit dat het persoonlijk opzoeken van de vereniging/ contactpersoon een betere oplossing zou zijn.

57

Wanneer u het organiseren van een infoavond verkiest, leert de ervaring ons dat het beter is om meerdere infoavonden te organiseren en dit telkens op verschillende avonden op een doorsnee werkweek. Om de contactpersonen sneller te overtuigen om de stap richting infoavond te zetten, is het mogelijk kort de voordelen van het project voor de verenigingen en diensten te schetsen. Na de tweede infoavond hebben we onze presentatie uitgeschreven en samen met de presentatie van de infoavonden op de site van gemeente Balen kunnen zetten. We hebben alle contactpersonen opnieuw gecontacteerd om te herinneren aan het project en mee te delen dat de informatie in verband met de infoavonden online staat. Deze informatie met weblink hebben we daarna doorgemaild naar de contactpersonen. Deze manier van werken gaf de verenigingen de kans om het project te bekijken en zich verder te informeren waar nodig was. Bij elke contact hebben we steeds onze gegevens doorgegeven voor wanneer de vereniging/contactpersoon meer duidelijkheid of informatie nodig had. Een aantal weken later hebben we de verenigingen en diensten een laatste keer gecontacteerd, dit met de specifieke vraag om in het project te stappen. Wanneer we terugkijken naar deze directe en aanklampende manier van werken, kunnen we besluiten dat deze naar het einde van het project zijn resultaat heeft opgeleverd. Een (groot) aantal verenigingen hebben uiteindelijk de stap nog gezet. Doorheen dit project hebben wij gekozen voor een pilootproject, dit vanwege tijdsgebrek. Wanneer je kiest voor een pilootproject is het belangrijk om te zorgen voor een evenwichtige en doordachte keuze van verenigingen en diensten. Het is belangrijk om met een vrijetijdscheque een zo groot mogelijk publiek aan te spreken en een gevarieerd mogelijk aanbod (sport, cultuur, vrije tijd, etc.) van activiteiten te kunnen aanbieden. Zo zullen de inwoners de cheque sneller gebruiken en zal deze sneller ‘ingeburgerd’ geraken in de gemeente. Om dit proces te versnellen, is het mogelijk een aantal ‘profit’ organisaties te betrekken in dit project bijvoorbeeld een zwembad, dierentuin, cinema, etc. Om dergelijke organisaties te bereiken en te overtuigen kan het belangrijk zijn voldoende partnerschappen te hebben opgebouwd (in de gemeente). Om zelf een netwerk uit te bouwen is het belangrijk om te kunnen steunen/ terug te vallen op een (eigen) netwerk. Ontwerpwedstrijd Het organiseren van een ontwerpwedstrijd is een mogelijkheid om promotie te voeren voor de cheque en kan het begin zijn van de inburgering van de cheque in de gemeente. Om er voor te zorgen dat de ontwerpwedstrijd zorgt voor een meerwaarde is het belangrijk om voldoende promotie te voeren rond de wedstrijd. In dit project hebben wij daarvoor beroep gedaan op de scholen in de gemeente. Wegens tijdsgebrek hebben we de idee van de cheque en wedstrijd overlegd met de directie van de verschillende scholen. Om nog meer leerlingen te bereiken en aan te spreken is het beter de jongeren in de verschillende scholen/klassen aan te spreken. Daarnaast is het belangrijk om andere partners te betrekken (de gemeente, het Vrijetijdscentrum De Kruierie, etc.) en de informatie via verschillende kanalen te verspreiden (internet, verspreiden flyers, posters, aankondigingborden, etc.). Het belang van het hebben van verschillende partners en een netwerk komt hier weer naar boven.

58

Wanneer de doelgroep van de ontwerpwedstrijd alle inwoners zijn, is het belangrijk het ontwerp van flyer en poster af te wegen. De flyer en poster moeten zowel jong als oud aanspreken en voldoende praktische informatie bevatten. Stuurgroep als duurzaamheid Op één juli is de Balense vrijetijdscheque te verkrijgen. Het begin van een periode om meer mensen te laten participeren aan sport, cultuur en vrije tijd zal dan aangebroken zijn. Het project zal dan volledig in handen zijn van de stuurgroep. Op één juli is het werk niet gedaan, het project begint dan pas aan zijn twee fase. De stuurgroep is een belangrijk (f) actor om dit project over te nemen en verder te zetten. We hopen dat ze de evolutie van het project op de voet volgen en kritisch bevragen, de doelen van het project verwezenlijken en zullen zorgen voor een uitbreiding van aanbod en doelgroep. Het diverse en uitgebreide takenpakket duidt aan hoe belangrijk het is om een stuurgroep samen te stellen. Een stuurgroep die bestaat uit dezelfde partners waarmee er heel het project is samengewerkt. Deze partners hebben het project mee helpen verwezenlijken, hebben het zien ‘groeien’. Ze hebben er ‘belang’ bij dat het project verder blijft bestaan. In het verwezenlijken van de stuurgroep komt het belang aan partnerschappen en communicatie duidelijk ter sprake. Het belang van communicatie zullen we verder bespreken in volgende alinea. Een eerste stap is de partners overtuigen van het belang van een stuurgroep. Daarnaast is het belangrijk om de verwachtingen die er zijn ten opzichte van de stuurgroep duidelijk weer te geven. Zo is het vanaf het begin welke taken de stuurgroep op zich zal moeten nemen. Met dit afbakenen hopen we te bereiken dat de idee achter de Balense vrijetijdscheque niet zal veranderen. Doorheen dit project waren de leden van Club Actief als ervaringsdeskundige onze belangrijkste partner. Het is dankzij onze samenwerking met hun dat we gekomen zijn tot zo’n ‘sterk en krachtig’ idee en project. Als ervaringsdeskundige en zeer nauwe partner is het voor ons belangrijk dat hun stem ook zal worden gehoord tijdens de stuurgroep. Algemeen Om meer mensen te laten participeren aan sport, cultuur en vrije tijd zijn er verschillende projecten mogelijk. Zo hadden we in het begin van ons project enkele ideeën. Zo wilden we eerst een participatiecafé oprichten waar het mogelijk was activiteiten voor en door mensen in armoede te laten oprichten, we konden samen uitstappen maken naar activiteiten, etc. De eerste moeilijkheid hierin is het maken van keuzes. In dit project hebben wij gekozen voor het ontwikkelen van een vrijetijdscheque. Vooraleer een definitieve keuze te maken is het belangrijk om als groep volledig achter het project te staan. Daardoor heeft het project een groot draagvlak en staat het steviger in zijn schoenen. Het realiseren van een project vraagt tijd. Het is dus belangrijk om gedurende dit proces te kunnen samenwerken met (gemotiveerde) mensen die volledig achter de keuze van het project staan. Na de definitieve keuze is het belangrijk om de idee van het project samen verder uit te werken. Onder de idee verstaan we vooral de doelstellingen en visie van het project. De doelstellingen moeten voor iedereen duidelijk zijn en iedereen moet er volledig achter staan. In dit project hebben we drie grote doelstellingen (strategische doelstellingen) uitgewerkt. Elke strategische doelstelling is uitgewerkt in operationele doelstellingen. Deze operationele doelstellingen zijn telkens SMART geformuleerd.

59

Daarnaast is er naast een norm, indicator en verschillende acties bij elke operationele doelstellingen geformuleerd. Het uitwerken van de doelstellingen vraagt tijd maar geeft een goede basis voor de rest van het project. Deze basis heeft het ook mogelijk gemaakt om tijdens het tweede gedeelte van dit project op ons op te delen in de verschillende groepen. Voor het maken van deze opdeling is het belangrijk om te overleggen wie welk deel verder gaat uitwerken. Doorheen het project hebben wij wel gemerkt dat het opdelen zorgt voor een grotere evolutie. Wanneer er een opdeling van personen gebeurd is het goed om af en toe opnieuw samen te komen en bekijken hoe de evolutie van iedere groep loopt. Via deze manier van werken blijft iedereen op de hoogte van het totale project. Het geeft de mogelijkheid om elkaar te ‘helpen’ en elkaar bij te sturen waar nodig.

3.2

Er is een toonmoment in Balen, waar een netwerk bij elkaar is gebracht waarin het kortingssysteem kan worden voorgesteld

Woensdag vijf mei beloofde een belangrijke dag te worden in Balen. Want dan zouden wij de Balense vrijetijdscheque voorstellen aan het grote publiek. In dit deel van het eindwerk vindt u de stappen terug die wij hebben ondernomen om tot een geslaagd persmoment te komen. 3.2.1

Voorbereiding persmoment

Zoals u al eerder hebt gelezen zijn wij voor de uitwerking van ons project opgesplitst in twee ‘groepen’. De ene groep heeft doorheen het tweede gedeelte van dit project de praktische kant van de cheque verder uitgewerkt. De andere groep heeft zich toegelegd op de netwerking voor de vrijetijdscheque. Voor de voorbereiding van het persmoment is er uit elk van deze groepen één persoon gehaald. Deze personen bleven daarnaast ook nog verder werken in hun oorspronkelijke groep. Wanneer wij nu terugkijken op het project is deze opsplitsing een zeer goede keuze geweest. Door het bij elkaar zetten van één persoon van elke groep, was het mogelijk de voorbereidingen voor het persmoment te treffen tijdens de verdere werking van de andere groepen. In dit gedeelte zullen wij verder beschrijven hoe wij zijn begonnen met de voorbereiding van het persmoment. Wij bespreken het budget waarmee wij hebben gewerkt en hoe de geboortekaartjes en uitnodigingen voor het persmoment tot stand gekomen zijn. Het persmoment vond plaats op de vooravond van vijf mei in het Vrijetijdscentrum De Kruierie. Wij hebben de beslissing genomen om het vooropgestelde toonmoment te vervangen door een persmoment. Vanwege tijdsgebrek leek dit ons een beter idee. Op deze manier kregen wij ook de kans om ons project binnen en buiten de stadsgrenzen van Balen bekend te maken. De Balense vrijetijdscheque is geboren. Wij wilden het persmoment daarom ook op een originele manier benaderen. De idee van een babyborrel (geboortefeestje) was naar boven gekomen omdat wij in de maand mei, negen maanden met het project bezig waren. In de voorbereiding kwamen daarom een aantal facetten van de geboorte terug. 3.2.1.1

Budget

Het organiseren van een persmoment vraagt om een aantal uitgaven, zoals de versiering van de zaal en versnaperingen. Het persmoment organiseren in het thema ‘geboorte’ vraagt ook om een aantal extra uitgaven, zoals suikerbonen en de drukkosten van de geboortekaartjes. Wij waren dan ook gestart met het navragen van het beschikbare budget voor het persmoment. Om dit te weten te komen hebben wij Kristel Vanhulle van Vormingplus Kempen een e-mail gestuurd.

60

Uiteindelijk hebben wij vanuit Vormingplus Kempen tweehonderd Euro gekregen om het persmoment te organiseren. Dit geld is uiteindelijk gebruikt voor het betalen van suikerbonen, bloemen, servetten, benodigdheden voor het maken van diverse slaatjes en sandwiches. Uiteindelijk zijn wij ruim onder het budget gebleven. Wij moesten met dit budget geen zaal bekostigen want het Vrijetijdscentrum De Kruierie stelde zijn polyvalente zaal gratis ter beschikking, inclusief drankgebruik. Via deze weg willen wij het Vrijetijdscentrum De Kruierie hiervoor nogmaals bedanken. Dit duidt nogmaals hoe belangrijk het is om een netwerk te hebben om op terug te vallen. 3.2.1.2

Geboortekaartjes en uitnodiging persmoment

Voor het organiseren van een persmoment moesten we een persuitnodiging maken. Tijdens het brainstormen hebben we ons enkele vragen gesteld zoals, ‘hoe kunnen we een persuitnodiging maken die mensen kunnen linken met de geboorte van de cheque?, wanneer is het gepaste moment om deze te versturen?, volgt er daarna nog een herinneringsuitnodiging?,etc. Voor al deze vragen konden wij terecht bij Kristel Vanhulle en Igor Geubbelmans. Vanuit hun ervaring met persmomenten hebben zij ons verder geholpen. Uiteindelijk hebben wij de keuze gemaakt om de persuitnodiging te versturen in de vorm van een geboortekaartje. De verdere uitwerking van het geboortekaartje komt verder in de tekst terug aan bod. Igor Geubbelmans heeft de taak op zich genomen de uitnodigingen te drukken en later te versturen naar alle verenigingen, het schepencollege en het gemeentebestuur. Daarnaast hebben wij zelf ook nog mensen uitgenodigd voor het persmoment. Dankzij onze samenwerking met Igor Geubbelmans was de praktische kant veel gemakkelijker. 3.2.1.3

Meter en Peter

Elke geboorte vraagt om een peter en meter. Wij wilden Club Actief als meter vragen. Maar wij vonden het een goed idee om het als een verrassing voor Club Actief te houden. Daarom hebben wij eerst aan Kristel Vanhulle raad gevraagd hoe we dit het beste konden aanpakken. Wij wilden het vragen op de vergadering van Club Actief. Wij wilden hun om te beginnen bedanken en daarna via een mand vol lekkers vragen om meter te worden. Uiteindelijk hebben wij het gewoon gevraagd. De trotste meter van de vrijetijdscheque is dus Club actief geworden. Later, als het project is afgelopen willen wij hun nog wel bedanken voor de leuke samenwerking met een attentie. De trotse peter is Igor Geubbelmans. Wij hadden Igor gekozen omdat hij bekend is bij de inwoners van de gemeente Balen, er op deze manier een vertrouwd gezicht dat achter de cheque staat, hij veel mensen in de gemeente Balen kent en hij een connectie met het bestuur van de gemeente, schepencollege, diensten heeft, etc. Peter en meter wilden hun taak opnemen in dit project. Via het kiezen van een meter en peter willen wij deze mensen bedanken voor hun medewerking en daarnaast hun ook een verantwoordelijkheid geven over het project. Uiteindelijk hebben wij besloten om een geboortekaartje te maken om de verenigingen, de pers, etc. uit te nodigen voor het persmoment. Voor het ontwerp dat wij gemaakt hadden, hebben wij ons gebaseerd op een bestaand geboortekaartje.

61

Figuur 11: Voorkant- en binnenkant geboortekaartje

Figuur 12: Achter- en binnenkant geboortekaartje

Figuur 13: Voor- en achterkant geboortekaartje gemeente

62

Figuur 14: Binnenkant geboortekaartje gemeente

U ziet twee verschillende geboortekaartjes. Het eerste geboortekaartje werd gemaakt door ons (de studenten). Wij stuurden dit geboortekaartje door naar Igor Geubbelmans met de bedoelding dat hij dit zou doorsturen naar degene die uitgenodigd zouden worden op het persmoment. Het tweede geboortekaartje is het kaartje dat uiteindelijk als uitnodiging verstuurd werd naar de verschillende diensten, organisaties en verenigingen. Het ontwerp heeft dus een hele verandering ondergaan. Het tweede geboortekaartje is natuurlijk veel professioneler maar wij vonden het jammer omdat ze ons hierover niets hadden laten weten. Wij kregen het gevoel dat wij ons eigen project niet meer in handen hadden en dat er beslissingen werden genomen zonder dat wij daarvan iets wisten. Bovendien wisten wij niet dat het programma van het persmoment er zo zou uitzien. Verder vonden wij het jammer dat onze namen en het logo van de Katholieke Hogeschool Kempen er niet in vermeld stonden, terwijl wij er veel werk hebben ingestoken. Deze communicatie hebben wij gemist. Toen wij dit wilden terugkoppelen was het kaartje uiteindelijk al verstuurd. Wij hebben ons dan voorgenomen om dit in de toekomst niet meer te laten gebeuren en hiervoor extra alert te zijn. Bijvoorbeeld bij het ontwerp van de cheque zelf. Wij hebben de tekst van de informatiemap van de vrijetijdscheque gemaakt. Toen wij dit doorstuurden hebben wij uitdrukkelijk gevraagd om ons te laten weten wanneer er veranderingen aan zouden gebeuren. Ook in deze fase van het project hebben wij nauw samengewerkt met de leden van Club Actief. Het was daarom belangrijk dat zij aanwezig waren op het persmoment. Tijdens de vergadering (op 22 maart 2010) over de stand van zaken van het project, hebben wij aan de leden de vraag gesteld of deze aanwezig wilden zijn en of deze zouden willen meehelpen met het organiseren van het persmoment. Vele leden van Club Actief waren enthousiast en gaven aan, aanwezig te zullen zijn tijdens deze avond. Wij vonden het belangrijk om de krachten van Club Actief in te zetten tijdens de voorbereiding van het persmoment. Wij dachten na over hun hobby’s, dingen die zij graag doen en wat zij eerder al deden op activiteiten van Club actief. Op het Nieuwjaarsfeestje van Club Actief hebben wij gezien dat zij erg mooie bloemstukken en smakelijke hapjes konden maken. Op de vergadering hebben wij dan ook de vraag gesteld waaraan zij wilden meehelpen. Club Actief gaf aan te willen helpen/ zorgen voor de inkleding van de feestzaal, de bereiding van de hapjes, de bloemstukken en het onthaal verzorgen. Het persmoment hebben wij georganiseerd in het thema van een babyborrel. Buiten de geboortekaartjes wilden wij suikerbonen op de tafels zetten. Aan die suikerbonen wilden wij labels hangen met de mededeling van de geboorte. Club Actief vond dit zelf een goed en leuk idee, deze labels zijn uiteindelijk ook komen te hangen in de bloemstukken die Club Actief gemaakt had.

63

3.2.1.4

Presentatie persmoment

Wij moesten bekijken wat wij op het persmoment wilden vertellen. Gingen wij de vrijetijdscheque voorstellen, de weg die wij hebben afgelegd (met Club Actief, verenigingen…), COPORE en de ontwerpwedstrijd toelichten, welke partners wilden iets vertellen op het persmoment, etc.? Wij hebben daarnaast op de vergadering van 22 maart aan de leden van Club Actief de vraag gesteld of zij op het persmoment wilden deelnemen aan de voorstelling van de vrijetijdscheque. Zij zijn tenslotte de ervaringsdeskundigen en wij wilden ervoor zorgen dat zij op een hoog niveau (van de participatieladder) participeerden. Wij hebben hun eerlijk verteld dat deze presentatie redelijk formeel zou gebeuren. Wij wilden niets voor hun verborgen houden. Voor ons was het belangrijk dat Club Actief zich veilig voelde. Na een bespreking met Igor Geubbelmans was het mogelijk om nonchalant twee zeteltjes op het podium te zetten. Via een interview zou één iemand van Club Actief wat meer vertellen over hun vereniging en over de drempels die zij ondervinden. Dit is vooraf uitgebreid voorbereid. De presentatie kunt u vinden in bijlage 14: Presentatie persmoment. 3.2.2

Persmoment

Het persmoment vond plaats op woensdag vijf mei, in het Vrijetijdscentrum De Kruierie te Balen. Alle verenigingen en diensten van Balen waren die avond uitgenodigd, alsook enkele mensen van de pers. Hoe deze dag precies verlopen is, wordt in de komende alinea's uitgelegd. Op woensdag vijf mij, de grote dag van het persmoment, hadden wij (de studenten) en enkele leden van Club Actief afgesproken om tegen tien uur samen te komen in het Vrijetijdscentrum De Kruierie. We zouden hier direct aan de slag gaan met het inkleden en klaarzetten van de zaal. De leden van Club Actief zijn zo begonnen met het aankopen van de bloemen om hier uiteindelijk bloemstukken van te maken. Wij namen toen onze tijd om het drinken en de tafels alvast gereed te zetten in de polyvalente zaal. In de namiddag zijn we met iedereen verder gegaan met het definitief klaarzetten van de zaal. We stelden het podium, spoelden de glazen en maakten de zaal feestklaar. Een belangrijk onderdeel van deze inkleding waren de tekeningen die de deelnemers van de ontwerpwedstrijd ingestuurd hadden. Deze hebben een mooi plaatsje gekregen in de zaal. Aan het einde van de dag, vlak vooral het persmoment zou beginnen, zijn we met de studenten nog even gaan samen zitten. We hebben hier nog even de tijd genomen om de presentatie en het verloop van de avond te overlopen. We schaafden de presentatie nog wat bij en oefende deze nog wat verder in, zodat deze vlot zou verlopen. Twee studenten zouden alles aan elkaar praten, twee andere studenten zouden wat meer vertellen over COPORE alsook een kadering van het project. Eén van de studenten zou samen met (laten we haar Chantal noemen) een lid van Club Actief, de rol van Club Actief in ons project kaderen. Een andere student zou tenslotte het stuk op zich nemen, over de praktische werking van de vrijetijdscheque. Vanaf 18.50u begonnen de eerste mensen al toe te stromen. Uiteindelijk zijn we om 19.20u aan de presentatie begonnen. Deze verliep vlot, al zijn er wel enkele fouten ingeslopen. Zo is een stuk van de presentatie, die twee van de zes studenten dienden te doen, overgeslagen waardoor de mensen van het OCMW direct aan hun presentatie konden beginnen. Dit is achteraf wel rechtgezet. Het is echter wel belangrijk hier in de toekomst meer op te letten willen we professioneel overkomen. Op het einde van de presentatie is, na lang in spanning te moeten wachten, de winnares van de tekenwedstrijd uiteindelijk bekendgemaakt en in de bloemen gezet. Ook haar klasgenoten kregen een welverdiend applaus, omdat zij ook allemaal ijverig hebben deelgenomen aan de ontwerpwedstrijd.

64

En dan kwam vanuit Club Actief een verassing. Plots riep de schepen van cultuur, Petra Geukens, ‘de studenten’ op het podium. Één voor één moesten we naar voor komen om daar te worden onthaald op een warm applaus. Maar daar bleef het niet bij. De leden van Club Actief hadden, samen met Igor Geubbelmans van de Kruierie, T-shirts laten bedrukken met het opschrift “Je kijkt naar de liefste mama” en “Cheque Check”. Voor de twee jongens onder de studenten was er uiteraard een T-shirt voorzien met de opdruk “Je kijkt naar de liefste papa”. Maar daar bleef het niet bij. Igor stond erop dat we met een fles Cava naar huis gingen. Een leuke attentie. Na de eigenlijke presentatie hebben we met nog enkele mensen van de pers gesproken om er zeker van te zijn dat de informatie omtrent deze avond en ons project, zeker op de juiste wijze in de media zou verschijnen. Verder hebben we nog wat nagepraat met de leden van Club Actief. Dit was voor velen van ons een leuk moment. De moeilijke opdracht – het presenteren van ons project voor de inwoners van Balen – was immers van onze schouders gevallen. Aan de vele positieve reacties die we hebben gekregen op het persmoment kunnen we afleiden dat de Balense Vrijetijdscheque warm ontvangen is. Het grote doel van dit persmoment was om aan de verenigingen, diensten en organisaties van Balen en naburige gemeente de vrijetijdscheque voor te stellen. De vrijetijdscheque zoals deze er concreet zal gaan uitzien en in zijn werking zal treden. Op deze manier wilden we hen niet enkel informeren over het concept, maar ook enthousiasmeren om, indien dit nog niet het geval was, ook deel te nemen aan de vrijetijdscheque. Er zouden daarnaast enkele mensen van de pers aanwezig zijn, die foto's kwamen trekken en interviews afnamen voor te publiceren. Omdat wij dit persmoment eerder zagen als een formeel moment, kozen wij er ook voor om de presentatie eerder formeel te houden. Door deze keuze hebben we van het persmoment misschien eerder iets modaal gemaakt en hebben we onze eigenheid minder aan bod laten komen. Toch hebben wij het persmoment in een leuk 'jasje' gestoken door dit te organiseren in het thema van de geboorte Het feit dat we toch de keuze gemaakt hebben om een formeler persmoment te houden, heeft zeker invloed gehad op bepaalde zaken. Zo betrokken we Club eerder passief tijdens het persmoment. Hun bijdrage, de dag van het persmoment, bleef eerder beperkt tot het smeren van de broodjes, maken van de bloemstukken, het opdienen en het geven van enkele interviews. Slechts één lid vertegenwoordigde Club Actief. Hierdoor hebben we kansen laten liggen, om (meerdere) leden van Club Actief aan het woord te laten komen en deze dus sterker te maken, ook al was er maar één kandidaat. Een andere bedenking hierbij is dat we misschien maar één lid van Club Actief hebben betrokken doordat we voor een traditionele aanpak hebben gekozen. We kunnen enkel speculeren over de mogelijke interesse van andere leden van Club Actief indien we een ander opzet voor het persmoment gekozen hadden. Door middel van een interview, hebben we Club Actief proberen zo goed mogelijk te ondersteunen, tijdens dit toch wel formele persmoment. We hebben gekozen voor deze aanpak gekozen, na raadplegen van Kristel Vanhulle en de leden van Club Actief zelf. 3.2.3


Als wij terugblikken op alle getroffen voorbereidingen voor het persmoment, tot het grote moment zelf, kunnen wij wel een aantal kritische succesfactoren opnoemen. Factoren die ervoor gezorgd hebben dat het persmoment goed verlopen was en een succes kende, waardoor ook doelstelling twee behaald werd. Maar ook enkele tips en ideeën van dingen die beter konden of op een andere manier verwezenlijkt konden worden.

65

Club Actief Een eerste belangrijke succesfactor voor ons persmoment was Club Actief. Zo hadden de meeste leden van Club Actief zich kandidaat gesteld om ons te helpen met de voorbereidingen van het persmoment. Zij hebben het voorstel gedaan om, net zoals op hun Nieuwjaarsfeest, hapjes te maken (lekkere broodjes en verse groentjes) die tijdens het persmoment geserveerd werden. De slaatjes, die op de broodjes gesmeerd werden, waren zelfgemaakt door de leden van Club Actief. Dit werd tijdens het rondgaan regelmatig verwoord en hierover werden ook positieve commentaren gegeven. Zij zorgden ook voor het mooie decor, met hun zelfgemaakte bloemstukken en waren de dag van het persmoment ook aanwezig om de zaal helpen klaar te zetten. De leden van Club Actief had in deze voorbereiding voor het persmoment, een groot aandeel. Als wij dit alleen met onze projectgroep hadden moeten klaarspelen, had ons dit nooit gelukt. Wij hadden nog zoveel werk op de dag van het persmoment. Club Actief had ons hier heel wat werk uit handen genomen. Zij waren beter op de hoogte van de werking en de beschikbare materialen van de polyvalente zaal, zodat zij met hun praktische kennis ervoor gezorgd hebben dat alles in orde geraakt was. Zo hadden zij bijvoorbeeld zelf de opstelling van de zaal gekozen (staantafels en gewone tafels). Ook tijdens de voorbereiding van het persmoment heeft een lid van Club Actief ons gezegd dat wij dringend moesten beginnen met het organiseren van het persmoment en dat wij dringend de taken moesten verdelen. Ook tijdens het persmoment, wilden wij graag Club Actief het woord geven. Met deze groep van mensen hadden wij gedurende het ganse project erg nauw samengewerkt. En wij vonden dan ook dat de bevolking van Balen mocht weten wie Club Actief is, wat zij doen en wat zij van de cheque vinden. En ook de leden van Club Actief lieten horen dat zij graag iets wilden zeggen over hun vereniging. Aangezien wij de leden van Club Actief al wat langer kenden en wij tijdens de infomomenten ook gemerkt hebben, dat niet iedereen even mondig en verbaal sterk is, hadden wij voor ons persmoment zelf een idee in gedachten. Omdat ons en hun idee van een persmoment formeel is, stelden wij aan Club Actief allereerst al de vraag wie er geïnteresseerd was om voor het publiek te spreken. Wij hebben Club Actief hier wel ingelicht, dat zij tijdens het persmoment zouden spreken voor een groot publiek. Hierbij stelde één van de leden van Club Actief zich kandidaat om het woord te voeren. Samen met de andere leden van Club Actief, kozen wij er uiteindelijk voor om het woord te voeren, door middel van een interview. Zij voelden zich hierdoor geruster en meer op hun gemak. Ook hebben wij gemerkt dat het voor de leden van Club Actief moeilijk was om op een erg open vraag, waar veel in één keer geantwoord moest worden, een volledig antwoord te geven. Door middel van korte vraagjes, die wij samen met het lid van Club Actief ook voorbereid hadden, maakten wij het hun dus mogelijk om een kort en bondig antwoord te geven. Dit zorgde voor een veiligere situatie (spreken voor zo veel volk is niet gemakkelijk). Aanwezige en deelnemende verenigingen Iets wat ook een succesfactor was, tijdens het grote persmoment, was het feit dat er reeds een groot aantal verenigingen, diensten en organisaties hun akkoord hebben gegeven om deel te nemen aan de vrijetijdscheque. Dit zorgde ervoor dat wij aan de aanwezige bevolking van Balen (voornamelijk verenigingen, diensten en organisaties) een sterk concept konden voorstellen. Een concept voor een vrijetijdscheque, die klaar voor gebruik is. Het was niet langer een mogelijk concept of iets wat nog in zijn beginfase stond, zoals dit wel het geval was tijdens de infomomenten. Tijdens de infomomenten, hadden wij wel een concept bedacht voor hoe de vrijetijdscheque er zou gaan uitzien in zijn volledige vorm. Toch was dit echter nog iets wat in de toekomst lag, iets waar nog niet alles rond vast lag. Ook hadden wij tijdens de infomomenten nog geen concreet idee van verenigingen, diensten en organisaties die er al aan zouden meedoen. Dit alles was tijdens het persmoment wel het geval. Er waren al een groot aantal verenigingen, diensten en organisaties die mee zouden doen en het volledige concept (inclusief de lay-out van de cheque) lag klaar.

66

Het enige wat er nu nog moest gebeuren, was de cheque laten drukken, zodat deze binnenkort in werking kan treden. Het feit dat er reeds een aantal deelnemers voor de vrijetijdscheque zijn, maakt niet alleen duidelijk dat het idee gedragen is door het verenigingsleven gedragen. Ook kan het andere verenigingen, organisaties en diensten stimuleren om hier aan deel te nemen. Alle verenigingen, diensten en organisaties werden echter ook uitgenodigd op dit grote persmoment. Een erg groot aantal van hun was op dit moment ook aanwezig, zodat zij het volledige concept van de vrijetijdscheque hebben meegekregen. Aan de positieve commentaren achter, te horen, kunnen wij met zekerheid zeggen dat dit persmoment geslaagd was. Vele organisaties, verenigingen en diensten lieten ons weten dat zij het een mooi concept vonden en dat zij zeker ook zouden deelnemen. Aanwezige pers Tijdens het persmoment, waren ook een aantal journalisten aanwezig. Deze hebben tijdens het persmoment een aantal foto’s genomen, die gebruikt werden voor de publicatie van de artikels. Ook achteraf hebben wij als projectgroep een aantal vragen moeten beantwoorden, betreffende het ganse verloop van ons project (begin en einde). Deze informatie werd door hun gebruikt om achteraf een artikel van te schrijven. Er zijn dan ook een aantal artikels verschenen in onder andere Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en het tijdschrift van Vormingplus Kempen. Het feit dat wij voor ons persmoment, een aantal journalisten hebben bereikt was belangrijk voor een aantal dingen. Als eerste maakte hun aanwezigheid duidelijk, dat er interesse was om hierover een interview te schrijven en ook te publiceren. Ten tweede zorgde de publicatie van deze artikels, voor een grotere bekendheid. Niet enkel informeerden wij hiermee de inwoners van Balen over het concept van de vrijetijdscheque, moesten zij hier nog niet veel over vernomen hebben. Ten tweede informeerden wij hier ook de omliggende gemeenten en buurten. Andere gemeenten werden zo op de hoogte gesteld over het nieuwe concept van een vrijetijdscheque, die in Balen in werking zal treden. Het was voor hun ook een kans om eens te komen luisteren naar de werking van het ganse concept. Zij konden hier echter tips en ideeën opdoen voor hun eigen werking, maar kunnen ook het volledige concept toepassen in hun gemeente. Netwerk en communicatie Voor het treffen van de voorbereidingen van het persmoment hebbeen wij steeds kunnen terugvallen op de verschillende partners. Via Igor konden we gratis gebruik maken van de accommodatie van Vrijetijdscentrum De Kruierie, Club Actief zorgde voor de hapjes en de inkleding, Vormingplus Kempen gaf ons een budget om onze uitgaven voor het persmoment te bekostigen, etc. Hiermee wilden wij nogmaals aantonen dat het voor leken erg belangrijk was om terug te kunnen vallen op een netwerk. Met dit netwerk kan je niet alleen middelen aanreiken (financieel, materieel, etc.), maar kan je ook informatie verschaffen en andere netwerken aanspreken voor engagement te tonen. Wat heel erg belangrijk is, wanneer je gaat werken met partners, is de onderlinge communicatie. Niet enkel is het belangrijk om elkaar goed op de hoogte te houden van de taken die verricht zijn, maar ook van de taken waar iedereen nog met bezig is. Verder is het ook belangrijk om elkaar duidelijke richtlijnen te geven. Richtlijnen over wat je van de andere verwacht, wat jou idee is etc. Dit zorgt ervoor dat de communicatie niet fout verloopt, zoals dit wel het geval was geweest bij het ontwerp van de uitnodiging. Twee studenten hebben erg veel tijd gestoken in de opmaak van een uitnodiging. Nadat deze verstuurd werd naar Igor Geubbelmans, kregen wij achteraf een volledig ander resultaat te zien van het ontwerp. Hier was dus duidelijk sprake van miscommunicatie. De studenten hadden in eerste instantie het ontwerp kunnen mailen met de expliciete vraag om het eens te bekijken en hierop feedback te geven.

67

Zo krijg je de gevraagde feedback, en weet je tenminste de reden waarom zij bepaalde zaken willen veranderen. Maar ook aan de kant van de partner, is het natuurlijk geen moeite om eens even te mailen dat er veranderingen doorgevoerd zullen worden en de reden hiervoor. Als tip willen wij hierbij geven, om expliciet te vragen om op de hoogte gehouden te worden, in het geval dat er veranderingen zullen gebeuren. Dit om miscommunicatie en frustratie achteraf te vermijden. Thema Wat ook erg succesvol kan zijn, voor het organiseren van een persmoment, is om het allemaal in een thema te doen. Het is een manier om een formele gelegenheid in een ‘fris, origineel jasje te steken’. Wij hebben voor ons persmoment zo bijvoorbeeld gekozen voor het thema ‘geboorte’. Niet enkel vanuit het standpunt dat wij op het persmoment zelf, reeds negen maanden aan het project aan het werken waren. Ook omdat de vrijetijdscheque iets nieuws is in Balen. De geboorte van iets nieuws. Verder hebben wij ook onze inkleding en uitnodigingen aangepast aan het thema. De uitnodigingen werden verstuurd in de vorm van een geboortekaartje. Tijdens het persmoment zelf hebben wij gezorgd voor suikerbonen en een grote ooievaar op het podium. Om het project nog verder in thema te kaderen, besloten wij ook om een meter en peter aan te stellen voor deze Balense vrijetijdscheque. Club Actief hebben wij gevraagd als meter omdat zij erg veel en hard met ons hebben samengewerkt om te komen tot het concept van de Balense vrijetijdscheque, zoals deze nu zijn intrede zal doen. Als peter kozen wij voor Igor Geubbelmans omdat ook hij een enorme drager was van het project. Via het vragen van een peter en meter, wilden wij echter ook de verantwoordelijkheid voor het project doorgeven. Wij hopen dat deze personen het project in de toekomst verder gaan opvolgen, uitbouwen en bijsturen waar nodig is. Een baby wordt steeds met open armen en vreugde onthaald in de gemeenschap, dit wilden wij met onze cheque ook bereiken. Wij willen dat deze een plaats krijgt in de gemeente. Via de peter en meter wilden wij de cheque een gezicht geven en hopen wij dat de inburgering van de cheque vlotter zal verlopen. Opsplitsing in groepen Als laatste kunnen wij ook zeggen, dat het een goed idee was geweest om onze groep van zes personen in verschillende groepen op te splitsen. Hierdoor creëerden wij de mogelijkheid om de waslijst aan taken die er lag op te splitsen. Het zorgde er niet alleen voor dat de taakspanning minder was (minder taken op jezelf te nemen, dan wanneer je met alles betrokken zou zijn). Ook zorgde dit ervoor dat je gericht kon werken. Je was als het ware een ‘specialist’ in jou taak, omdat je je bezig hield met alle aspecten van deze taak. De focus lag meer op één bepaalde taak.

3.3

We werken samen met Club Actief, vanuit hun krachten en sterktes voor de realisatie van doelstellingen 1 en 2

Doorheen het gehele project hebben we intensief samengewerkt met Club Actief. Club Actief is een groep van mensen die wonen in Balen en die het financieel iets minder hebben. Samen met deze mensen hebben we ons project uitgewerkt en is zo de vrijetijdscheque tot stand gekomen. Ons project is voor een heel groot deel gebaseerd op de participatie van mensen in armoede. In dit deel willen we even stilstaan hoe we het samenwerken met mensen in armoede hebben beleeft. Allereerst willen we onze visie op armoede, cultuur en participatie nog eens duidelijk maken (3.3.1 to 3.3.3). Daarnaast lichtten we onze gebruikte methodieken toe: Bindkracht en Grassroots. Als laatste vertellen we over onze samenwerking met Club Actief.

68

3.3.1

Armoede, Cultuur en Participatie

Tijdens een eerste bezoek aan Club Actief vroeg één van de leden ons het volgende: ‘Wat is cultuur nu eigenlijk?’ En daar stonden we met onze mond vol tanden… Armoede, cultuur en participatie zijn begrippen die we vaak gebruiken, maar als mensen ons vragen om deze begrippen te omschrijven, weten we vaak niet wat zeggen. Daarom maken we hier even tijd om deze drie containerbegrippen in kaart te brengen. 3.3.1.1

Armoede

Armoede is een heel breed begrip en er bestaan verschillende definities van. We geven drie definities ter illustratie. De Commissie van Europese gemeenschappen omschrijft armoede als volgt: ‘Arm zijn personen of gezinnen wier middelen zo ontoereikend zijn, dat zij uitgesloten zijn van de minimaal aanvaardbare leefpatronen in de lidstaat waarin zij leven.’ Het Sociaal Cultureel Planbureau omschrijft armoede op een andere manier: ‘Armoede is een afgedwongen tekort van zaken die sociaal als noodzakelijk worden beschouwd.’ Van Den Bosch beschrijft tenslotte het begrip armoede op een nog andere manier: ‘Armoede is een situatie waarbij het mensen ontbreekt aan economische middelen om een aantal basisfuncties te realiseren.’ (Storms, 2008-2009) In deze definities kan je enkele gemeenschappelijke elementen zien. Zo spreken verschillende auteurs over uitsluiting. Deze uitsluiting houdt in dat mensen in armoede bepaalde zaken niet kunnen realiseren of niet aan bepaalde zaken kunnen participeren. De definitie van 'Van Den Bosch' concentreert zich meer op het zichtbare aspect van armoede, namelijk: de financiële- economische kant van armoede (geen geld hebben om zaken te kunnen kopen of aan zaken te kunnen deelnemen). De definitie van ‘De Commissie van Europese gemeenschappen’ en de definitie van ‘Het Sociaal Cultureel Planbureau’ geven een bredere omschrijving van armoede. Volgens deze definities raakt arm zijn niet alleen tot de financiële en- economische dimensie, maar ook tot aan de sociale dimensie. Wij staan daarom meer achter de definities van ‘De Commissie van Europese gemeenschappen’ en die van ‘Het Sociaal Cultureel Planbureau’. Volgens ons is arm zijn zeker meer dan alleen geen geld hebben. Arm zijn raakt tot alle dimensies van het menselijk bestaan. Hier hoort ook sport, cultuur en vrije tijd bij. We moeten hier echter wel stellen dat er met vele definities van armoede verkeerd wordt omgesprongen. Vaak worden de begrippen ‘armoede’ en ‘kansarmoede’ door elkaar gebruikt, terwijl ze een geheel andere betekenis hebben. Bij armoede wordt het financiële tekort benadrukt, terwijl het bij kansarmoede gaat om een multi-aspectuele armoede-situatie. Dit betekent dat bij kansarmoede de armoede zich op meerdere levensgebieden afspeelt. Er kan uitsluiting bestaan op vlak van opleiding of vorming, bijvoorbeeld het behalen van een diploma. Het kan eveneens gaan om een minder goede huisvesting, vrijetijdsbesteding, welzijn en gezondheid, cultuur, politieke en sociale inspraak. Kansarmoede speelt zicht dus af op verschillende terreinen in het leven van het individu. Zoals je wel kan merken, deelt niet iedereen dezelfde mening over de definitie van armoede. Over een aantal kenmerken bestaat er binnen de wetenschap echter wel een eensgezindheid. Namelijk dat armoede relatief, structureel, multi-aspectueel en gradueel is. Ook in het werk van Berenice Storms vinden wij deze gemeenschappelijke kenmerken terug. Ten eerste is armoede een relatief begrip. Armoede wordt gedefinieerd in verhouding tot het algemene welvaartspeil van een land of een bevolkingsgroep op een bepaald moment van zijn evolutie. Armoede in België zal er zo anders uitzien of anders bekeken worden dan bijvoorbeeld armoede in Nederland.

69

Armoede betekent niet alleen geen geld hebben, maar ook uitsluiting van het onderwijs, uitsluiting op de arbeidsmarkt, geen kwaliteitsvolle en hygiënische woning hebben, etc. Armoede raakt verschillende levensterreinen en is dus meer-dimensioneel of multi-aspectueel. Wij maken ook onderscheid naargelang de duur van armoede. Je hebt mensen die korte tijd of conjunctureel in armoede zitten. Je hebt aan de andere kant dan weer mensen die voor een lange tijd in armoede zitten. Dit staat bekend als structurele armoede, wat wij in dit werkstuk behandelen. Club Actief is een groep van mensen waarvan de meerderheid al gedurende lange tijd in armoede leeft, daarom kiezen wij voor structurele armoede. Armoede heeft ook een gradueel karakter. Dit wil zeggen dat wij onder ogen moeten zien dat niet iedere persoon die in armoede leeft gelijk is. Er bestaan hierin verschillende gradaties. Zo kan je mensen in armoede hebben, waarbij armoede wordt doorgegeven van generatie op generatie. Een andere vorm van armoede, is de tijdelijke armoede, dat kan ontstaan door een financiële tegenslag, een overlijden etc. Dit aspect wordt door Storms echter anders benoemd als kenmerk. Zij maakt namelijk een opsplitsing tussen de verschillende soorten van armoede zoals de bestaansonzekeren (mensen in financiële moeilijkheden), de echte armen (mensen die over ontoereikende middelen beschikken) en de inframarginalen (mensen die volkomen buiten ons maatschappelijk stelsel bestaan). Deze opsplitsing is naar onze mening minder relevant dan deze die andere literatuur aanhaalt en zoals wij hierboven hebben omschreven. Storms beziet het graduele karakter van armoede eerder oppervlakkig door het te bezien als drie groepen. Hiermee willen we graag bijtreden dat graduele armoede zoveel meer is dan slechts een opsplitsing van drie groepen. Armoede is niet iets wat zomaar in één bepaald hokje gestoken kan worden. Elke persoon en situatie armoede is anders en heeft zijn eigen specifieke kenmerken. (KHLim, 2009-2010; Storms 2008-2009) Armoede is echter wel iets van alle tijden en het betreft de hele wereld. Volgens het onderzoek van Berenice Storms zijn mensen in België arm als ze een inkomen van minder dan 878 Euro per maand hebben. Om een menswaardig leven te kunnen leiden heeft een persoon minstens 980 Euro nodig. De meeste uitkeringen liggen ver onder dit bedrag. Het leefloon van een alleenstaande bedraagt 726 Euro. In België is één op zeven mensen arm. Dit zijn 1.520.000 personen. Dit betekent dat dergelijke personen niet beschikken over 878 Euro per maand. Alleen al in Europa leven 79 miljoen mensen in armoede. Dit zijn grote cijfers, wat duidelijk maakt dat armoede een structureel probleem is. (Storms, 2008-2009) 3.3.1.2

Cultuur

Volgens Jeroen Knipscheer en Rolf Kleber kan de definitie van cultuur heel breed ingevuld worden. Deze auteurs beweren namelijk dat ‘alles’ cultuur is. Zo is het bijvoorbeeld niet alleen de kledij die iemand draagt maar ook de woorden die iemand zegt. Knipscheer en Kleber zeggen dat cultuur ons denken, handelen, waarnemen en emoties omvat. Kortom cultuur omringt ons continu en iedereen heeft wel een cultuur. (Knipscheer & Kleber, 2006) Enkele kenmerken van cultuur: •

Cultuur is aangeleerd;

•

Cultuur is meestal impliciet: cultuur manifesteert zich vaak ondergronds, mensen zijn er zich niet altijd bewust van;

•

Cultuur is een keuze: elke mens kan kiezen uit welhaast oneindige mogelijkheden;

70

•

Cultuur is bindend: mensen ontwikkelen een gewoonte of een regel en deze krijgt een dwingend karakter. Cultuur modelleert gevoelens, gedragingen en denkbeelden. Dit impliceert dat wij handelen, voelen en denken in overeenstemming met de (ongeschreven) voorschriften van de cultuur en tegelijk stellen dat deze uitingen uit onszelf voorkomen;

•

Cultuur verwijst naar een groep mensen: Cultuur gaat steeds over gedrag en ervaringen die kenmerkend zijn voor een persoon als lid van een groep;

•

Cultuur verwijst naar symbolen: Cultuur heeft te maken met voorschriften, regels en symbolen met betekenisgeving. Groepen van mensen verschillen doordat zij aan personen en zaken een verschillende betekenis toekennen. (Knipscheer & Kleber, 2006)

In ons project zien we het begrip cultuur echter veel beperkter dan de omschrijving die Knipscheer en Kleber geven. We spitsen ons namelijk toe op het participeren aan verschillende activiteiten in het verenigingsleven van sport, cultuur en vrije tijd. Daarom dat participeren aan cultuur door ons wordt omschreven als: ‘elke actieve of passieve deelname bij het aanbod van verenigingen, diensten en/of organisaties. Ook het nodige materiaal dat voor deze activiteiten nodig is, wordt bezien als cultuur’. 3.3.1.3

Participatie

Om het begrip participatie te omschrijven gebruiken we twee definities: de definitie van Willem Elias en de definitie van Berenice Storms. We kiezen voor deze definities omdat ze duidelijk en begrijpbaar zijn. Beide lijken sterk op elkaar, maar zoomen toch telkens in op andere elementen. In wat volgt bekijken we beide definities en vergelijken we ze met elkaar. Participeren betekent volgens Elias deelnemen en deelhebben. Deelnemen is de zichtbare kant van participatie. Hiervan spreken we bijvoorbeeld wanneer een lid van de scouts mee wafels verkoopt om de kas van de scouts te spijzen en actief deelneemt met alle activiteiten. De kenmerken van deelnemen zijn kwantitatief, meetbaar en maatschappelijk. Deelhebben is de onzichtbare kant. Het is een gevoel dat mensen hebben tegenover een bepaalde groep, een gevoel van er bij te horen. Wanneer bijvoorbeeld een lid van de scouts zich goed voelt, zich welkom voelt, het gevoel heeft dat hij iets bijdraagt aan de groep of een meerwaarde betekent spreken we van deelhebben. De kenmerken ervan zijn kwalitatief, niet volledig meetbaar en individueel. (Wouters, 2009-2010) Participeren kan je ook zien als het bijdragen tot iets of bij een groep behoren. Participeren betekent in deze zin dan ook het adequaat vervullen van je sociale rollen. Onze maatschappij bestaat uit verschillende maatschappelijke instituties bijvoorbeeld het onderwijs, de economie, etc. Deze instituties leggen ons normen, waarden en regels op rond essentiële functies. Bijvoorbeeld de economie produceert goederen zodat wij deze kunnen consumeren. In een institutie neem je verschillende rollen op. In de institutie van het gezin kan je bijvoorbeeld de rol opnemen van moeder of van zus. Aan deze rollen zijn verwachtingen verbonden. Zo wordt er bijvoorbeeld van een moeder verwacht dat zij haar kinderen graag ziet. (Storms, 2008-2009) Er bestaan een aantal fundamentele menselijke behoeften die vervuld dienen te zijn opdat mensen minimaal zouden kunnen participeren aan de maatschappij. Deze menselijke behoeften kan je opsplitsen in twee factoren: gezondheid en autonomie. Gezondheid betekent een gezonde en evenwichtige voeding, adequate huisvesting, gezondheidszorg en persoonlijke verzorging, geschikte kleding en rust en ontspanning. Onder autonomie vallen volgende elementen: een veilige kindertijd, levenslang leren, betekenisvolle relaties, basismobiliteit en veiligheid. (Storms, 2008-2009) De definitie van Storms en Elias vertoont een aantal verschillen maar zeker ook een aantal overeenkomsten. Storms concentreert zich meer op de voorwaarden die moeten vervuld worden alvorens mensen volwaardig kunnen participeren aan de samenleving en dat personen dus adequaat hun sociale rollen kunnen vervullen.

71

Elias heeft het meer over de elementen in participatie zelf: deelhebben en deelnemen. Vervolgens zoomt Elias ook in op de verschillende soorten van participatie. Storms heeft het meer over bijhoren en bijdragen. Deelhebben van Elias komt in zekere zin overeen met bijhoren van Storms en deelnemen van Elias komt overeen met bijdragen van Storms. Deelnemen en bijdragen zijn duidelijk zichtbaar. Door deel te nemen levert een persoon een bijdrage. Deelhebben en bijhoren zijn minder zichtbaar. Want hoe kan je weten of een persoon er bij hoort? Meestal kan je dit wel zien door bijvoorbeeld te kijken naar het gedrag dat de groepsleden stellen naar een persoon door het geven van complimenten, uitnodigen op feestjes, etc. Toch kan je niet altijd zien of een persoon er bij hoort of niet. Bijhoren en deelhebben kan ook een gevoel zijn dat iemand heeft. Bijhoren en deelhebben spelen zich bijgevolg af binnen een persoon zelf (het denken, voelen, etc.). Met ons project willen we bereiken dat mensen in armoede kunnen deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd. We willen tegelijkertijd ook dat mensen in armoede het gevoel hebben aanvaard te worden, dit slaagt op het deelhebben. 3.3.2

Cultuur en participatie voor iedereen!

Mensen in armoede vinden nauwelijks of zelfs geen weg naar de sportvereniging, de cultuurcentra of vrijetijdsinstellingen. De reden hiervoor zijn de verschillende drempels die ze ondervinden. De al dan niet toegankelijkheid van het culturele aanbod kan worden getoetst aan de hand van de B-criteria. Deze kunnen ook gehanteerd worden voor het wegwerken van drempels om zo tot participatie aan cultuur te komen. Deze vijf criteria zijn bereikbaarheid, beschikbaarheid, betaalbaarheid, begrijpbaarheid en bruikbaarheid. (Driessens & Geldof, 2008) De onderstaande paragrafen geven een voorzet om aan het denken te gaan over cultuur en participatie. 3.3.2.1

Wat is cultuurparticipatie?

Een eerste vraag die we ons stellen is: wat verstaat iedereen onder cultuur? In onze samenleving gaat cultuur met een kleine c tot cultuur met een grote C. Van bijvoorbeeld het lezen van Dag Allemaal, op café gaan of een boottocht op De Maas tot het houden van een operabezoek. In het boek ‘360° participatie’ besluiten Dirk Geldof en Kristel Driessens dat er gelaagdheid zit in onze cultuur. Een voorbeeld hiervan is de bowlingactiviteit van Club Actief. Sommigen onder hen vonden bowlen geen cultuur. Net zoals velen een optreden van Frans Bouwer of het jaarlijks slagerfestival geen cultuur vinden en een tentoonstelling van Frida Kalho wel. Naast Geldof en Driessens schreef Leonard Nolens het volgende citaat: “Wereldvreemd, zeg jij. Maar vreemd aan welke wereld?”. Analoog gezien hebben de mensen het steeds over participatie aan cultuur. Hier komen we terug op de vraag over welke kunst of cultuur mensen het dan steeds hebben? Daarnaast kunnen we ons ook afvragen of het steeds nodig is dat iedereen ‘kunst’ of ‘cultuur’ moeten hebben gezien? Moet elk concert, elke voorstelling of algemeen een uiting van cultuur steeds een sociale mix kennen? Enerzijds moeten ons bewust zijn van het bestaan van een dominante cultuur. Deze willen we met ons project openbreken, verruimen en de onverschilligheden bestrijden. Kortom, het begrip cultuur zien wij ruimer dan enkel cultuur met een grote C. Voor dit project leggen we samen met Club Actief de focus op een ruim cultuurbegrip namelijk: participatie aan sport, vrije tijd en cultuur. Anderzijds is het belangrijk te beseffen dat wanneer we in de toekomst de cultuurparticipatie willen verhogen, het niet kunnen deelnemen of deelhebben aan cultuur, vrije tijd en sport een uitsluiting is. Daarentegen blijven mensen vrij om keuzes te maken en kan niet willen deelnemen ook een keuze zijn. Dit wetende moeten we voor de niet of de nog niet participerende mensen kansen blijven creëren.

72

Zo kunnen deze mensen zelf uitmaken of en waar ze aan willen deelnemen. (Driessens & Geldof, 2008) We kunnen de essentie van dit verhaal samenvatten met de woorden: ‘mensen moeten de kans krijgen om te kiezen en die kans moeten we blijven creëren.’ (Vos, 2010) 3.3.2.2

Deelnemen versus deelhebben

Wanneer mensen denken aan participatie, dan leggen ze direct de link met deelnemen aan een activiteit. We leggen de nadruk op consumptie van cultuur, maar participatie is meer dan enkel consumptie. Participatie gaat ook samen met de productie van cultuur. Dit kunnen we in het daglicht stellen door achtergestelde groepen meer te gaan betrekken bij de productie van kunst en cultuur. Kortom, het deelhebben aan cultuur. (Driessens & Geldof, 2008) Wanneer we cultuur op een bredere manier bekijken stellen we vast dat iedereen cultuur maakt in het dagelijkse leven. “Dit omdat cultuur het resultaat is van de gedragingen van eenieder in onze maatschappij, van onze gewoonten, van onze waarden en normen, van onze smaken en van hoe we zijn.” Door de manier van leven, werken, wonen, met elkaar omgaan en manier van praten consumeren en produceren we dagelijks cultuur. (Driessens & Geldof, 2008) Deze laatste alinea geeft een zeer brede interpretatie van cultuur. De samenleving interpreteert cultuur nog steeds te eng. De samenleving spreekt nog te veel over participatie, wanneer het gaat over deelnemen aan een activiteit of het consumeren van cultuur. In ons project willen een gezonde balans vinden tussen het deelnemen en het deelhebben aan cultuur maar ook aan sport en vrije tijd. 3.3.2.3

Iedereen heeft recht op een eigen cultuur!

We willen dat iedereen participeert in onze samenleving. We moeten ons dan wel explicieter de vraag stellen waarom we willen dat iedereen participeert. We kunnen hierop antwoorden dat “cultuur één van de meest essentiële elementen van het menszijn is.” Daarnaast biedt cultuur ook een tegengewicht voor het economische. Het leven is meer dan overleven, behoeftenmaximalisatie en winstbejag. Cultuur is namelijk een reflectie over hoe we zijn en cultuur willen we ook met anderen delen. Daarom kunnen we participatie naast een doel ook als middel zien om mensen uit hun isolement te halen. (Driessens & Geldof, 2008) We moeten ons bewust zijn dat dit project, naast het doel om te komen tot participatie aan cultuur, ook een middel is. Het middel om mensen hun sociaal netwerk te doen vergroten. Het is belangrijk te beseffen dat dit een proces is. Een proces waarin mensen de kans en de tijd krijgen om te groeien. We willen met dit project zorgen voor een herinterpretatie van de begrippen participatie en cultuur. We zijn ons bewust dat participeren aan cultuur een proces is dat tijd en ruimte vraagt voor de personen die deze stap zetten. Er moet meer respect komen voor de stappen die deze mensen zetten. We moeten meer stilstaan bij het feit dat elk begin moeilijk is. Met het project willen we de drempel om te participeren en om stappen op ‘de ladder’ te zetten verlagen. Dit in samenwerking met de verschillende actoren en verenigingen. Hieruit kunnen we besluiten dat wanneer we met Club Actief willen werken rond cultuurparticipatie we voldoende aandacht moeten hebben voor de gelaagdheid binnen het culturele aanbod. Deelnemers moeten voldoende tijd en ruimte krijgen om hun culturele competentie uit te breiden, we moeten de dominante cultuur opbreken en verruimen en onverschilligheden moeten bestreden worden. (Driessens & Geldof, 2009)

73

3.3.3 3.3.3.1

Over de drempel Uitsluitingmechanismen

In deze inleiding zullen we kort stilstaan bij de uitsluitingmechanismen die mensen in armoede als drempels ervaren in bepaalde levensdomeinen. Heel wat groepen bevinden zich in een zwakke socio-economische positie. Ze staan onderaan de sociale ladder en dat uit zich op verschillende levensdomeinen. Zo kunnen we vaststellen dat er verschillende uitsluitingmechanismen zijn. (Uit de Marge, 2009) Een eerste uitsluiting ondervinden mensen in armoede, in het levensdomein van onderwijs of vorming. Het onderwijs slaagt er nauwelijks in om aansluiting te vinden bij bepaalde groepen van de samenleving. Onder deze groepen vallen voornamelijk achtergestelde kinderen. Dit komt vooral door het feit dat het onderwijs niet voldoende inspeelt op de noden van deze kinderen. Zo hebben deze kinderen onder andere nood aan positieve bekrachtiging en het benadrukken en belonen van positief gesteld gedrag. In de realiteit zien we echter dat deze kinderen vooral gewezen worden op negatief gesteld gedrag (bijvoorbeeld te laat komen of geen huiswerk maken) waardoor ze het gevoel krijgen niets goed te kunnen doen. Onder andere hierdoor geraken deze kinderen gedemotiveerd om verder te studeren en eindigen ze vaak zonder of met een laag diploma (beroepsonderwijs). (Uit de Marge, 2009) Daarnaast ondervinden maatschappelijk kwetsbaren ook op de arbeidsmarkt moeilijkheden. Een eerste drempel die ze ervaren, is het vinden van werk. Maatschappelijk kwetsbaren hebben vaak een laag of geen diploma, waardoor ze niet gemakkelijk aan werk geraken. Wanneer ze echter werk hebben gevonden, zien we vaak dat ze hard moeten werken tegen een erg laag loon. Ook zien we bij deze doelgroep hoge mate van werkloosheid. Zij zijn vaak de eerste die afvloeien wanneer er ontslagen vallen. (Uit de Marge, 2009) Op vlak van huisvesting ervaren ze drempels bij het vinden van een geschikte woning. Een woning huren of kopen, is tegenwoordig erg duur. Maatschappelijk kwetsbaren beschikken vaak over een erg laag inkomen. Ze beschikken niet over voldoende budget om in deze behoefte te voorzien. Ze worden hierdoor uitgesloten van de woningmarkt. Huizen die ze zich financieel kunnen veroorloven, hebben vaak een erg slechte kwaliteit (bijvoorbeeld weinig isolatie, verkrotting) en bevinden zich in achtergestelde buurten (sociale woonwijken). (Uit de Marge, 2009) Een ander domein waar mensen in armoede drempels ervaren, is op het vlak van gezondheid. Het zijn deze mensen die het snelst te maken krijgen met gezondheidsproblemen. Dit komt door het feit dat ze vaak slecht behuisd zijn en zware arbeid verrichten, wat maakt dat ze sneller vatbaar zijn voor ziektes. Het feit dat ze vaak werkloos zijn en een gebrek of tekort hebben aan financiële middelen, maakt dat ze niet altijd terecht kunnen bij dokters, apothekers, … om zich te laten verzorgen en behandelen. (Uit de Marge, 2009) Om diverse redenen komt deze groep van mensen ook regelmatig in contact met politie en justitie. (Uit de Marge, 2009) In de samenleving heerst er nog steeds het ‘eigen-schuld-dikke-bult principe’ en dit op het vlak van onderwijs, arbeid en de financiële situatie maar ook op het vlak van cultuur en vrijetijd. De samenleving wekt de idee dat maatschappelijke uitsluitingen een individueel probleem zijn.

74

3.3.3.2

Armen nemen minder deel aan (dé) cultuur

Het gekende verhaal van drempels: cultuur is (te) duur! Je vindt weinig armen in de opera’s, theaters of balletzalen. Je vindt weinig armen in de musea, galerijen of bibliotheken. Je vindt weinig armen in de historische kerken en tempels, in culinaire tempels of op architectuurtentoonstellingen.En je vindt ze evenmin op klassieke concerten. (Driessens & Geldof 2008) Mensen die de stap zetten om te participeren aan cultuur ervaren diverse drempels. Via dit project willen we mensen laten participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Het beste middel om te participeren aan cultuur, sport en vrije tijd gebeurt via verenigingen. We bespreken daarom in het volgende gedeelte de verschillende drempels die in het verenigingsleven voorkomen. Drempels van mensen in armoede Op basis van een persoonlijke literaire studie splitsen we de verschillende drempels op in twee categorieën. In een eerste gedeelte bespreken we de praktische drempels. Mensen in armoede ervaren deze drempels, wanneer ze door praktische belemmeringen niet in staat zijn te participeren. In het tweede gedeelte bespreken we de sociale en psychische drempels. Deze zijn persoonlijke drempels, die door elk individu anders ervaren worden. Praktische drempels De eerste praktische drempel is vervoer. Geen vervoer is geen deelname. Mensen in armoede beschikken vaak niet over een eigen auto, waardoor ze afhankelijk zijn van het openbaar vervoer, dit brengt ook kosten met zich mee. Het openbaar vervoer is veelal ook niet beschikbaar wanneer avondvoorstellingen eindigen. Oplossingen die we hiervoor hebben, zijn het organiseren van activiteiten op bereikbare plaatsen, het regelen van vervoer of het aanzetten tot carpooling. (Vonck, 2008) Een andere drempel die we niet uit het oog mogen verliezen is de financiële drempel. Het lidgeld is één van de zichtbaarste drempels. Om volledig te kunnen participeren is er naast het lidgeld, ook de kostprijs van het materiaal. De hoeveelheid ‘hobby’s’ en de verscheidenheid aan hobby’s maakt het participeren financieel gezien niet altijd even gemakkelijk. Er ontstaan drempels. Een aantal mogelijke ‘oplossingen’ zouden kunnen zijn: een maximum zetten op het lidgeld binnen één gezin, het gratis laten participeren van mensen, een gedeeltelijke betaling door het OCMW invoeren of het introduceren van een reductie kostprijs. De vereniging kan daarnaast zelf het principe van de onzichtbare flexibiliteit toepassen. Hieronder verstaan we dat de vereniging aan haar leden communiceert dat het lidgeld kan worden aangepast aan de gezinssituatie (flexibiliteit). De inlichtingen betreffende het principe van onzichtbare flexibiliteit kunnen mensen vragen aan een vertrouwenspersoon in de vereniging. Er moet een garantie zijn dat de vereniging de andere leden niet op de hoogte brengen (onzichtbaar). (Vonck, 2008) Zoals al aangehaald in bovenstaande tekst is naast het lidgeld, de aanschaf van materiaal een aanzienlijke drempel. De verenigingen kunnen maatregelen nemen om goedkoop materiaal te verspreiden. Het is belangrijk dat het een initiatief is voor alle leden, maar eigenlijk is bedoeld voor ‘mensen in armoede’. Dit werkt drempelverlagend. Een voorbeeld van een dergelijk initiatief is terug te vinden in onderstaande alinea: Een jeugdbeweging werkt met veel jongeren. Hierdoor bestaat de kans dat deze uit hun kleding groeien vooraleer deze ‘versleten’ is een stuk kleiner. De jeugdbeweging organiseert voor alle leden een kledingverkoop.

75

Hierdoor moeten de ouders niet steeds nieuwe kleding voor hun kinderen kopen. De jeugdbeweging geeft als tweede reden op dat dit een initiatief is om hun clubkast te sponsoren. (Vonck, 2008) Dit gedeelte sluiten we af met het feit dat wanneer iets gratis is, het zijn waarde verliest. Wanneer personen niets moeten betalen er een kleinere kans is dat ze zich blijven inzetten voor het lidmaatschap. ‘Mensen in armoede’ geven zelf aan te willen betalen om iets te krijgen. (Vonck, 2008) Sociale en psychische drempels We spreken over de sociale drempel wanneer mensen vrienden zoeken die uit dezelfde klassen komen (die dezelfde status hebben). Dit noemt Vonck statuscongruentie. ‘Mensen in armoede’ raken eerder bevriend met elkaar. Dit vormt voor deze mensen een sociale drempel. Ze hebben zo het gevoel meer op te vallen (bijvoorbeeld door hun taalgebruik). (Vonck, 2008) Een kennismakingsactiviteit houdt voor deze mensen ook in dat ze zich moeten voorstellen. Dit kan een gevoel van schaamte met zich meebrengen. Het schaamtegevoel maakt het moeilijker om over zichzelf te vertellen. Dit is de psychische drempel. (Vonck, 2008) Motieven en verwachtingen van mensen in armoede De algemene motieven om te participeren aan verenigingen zijn interesse, vriendschap en gezelligheid. Meer specifiek in de situatie van mensen in armoede zijn deze motieven: het kunnen tonen van hun kwaliteiten, het krijgen van waardering, het kunnen doorbreken of vergeten van de thuissituatie en om insluiting in het gezin te vermijden. De omgeving zal ook een invloed hebben op het al dan niet participeren van de mensen in armoede. Wanneer de cultuur waar deze mensen in leven een drempel vormt, zullen ze eerst deze drempel moeten aanpakken, vooraleer ze kunnen participeren in een vereniging. (Vonck, 2008) Wanneer we de verwachtingen van mensen in armoede ten opzichte van een vereniging bekijken, zien we hier dat het krijgen van kansen, het gevoel van waardering en het zijn van een uitlaatklep centraal staan. Ze verwachten ook dat ze zelf kunnen bepalen wanneer ze komen en dus geen verantwoording hoeven af te leggen. (Vonck, 2008) Mensen in armoede nemen deel aan besluitvorming om gehoord te worden in hun noden. Naast de noden willen ze op die manier hun ideeën overbrengen aan de bestuursleden, dit om mee de richting van de vereniging te bepalen. Het geeft hen de mogelijkheid verenigingen attent te maken op eventuele drempels. ‘Mensen in armoede’ nemen niet deel voor zichzelf, maar voor de groep van ‘mensen in armoede’. Dit versterkt hun groepsgevoel en is een stimulans voor andere mensen in armoede om aansluiting te vinden bij de vereniging. Opvallend is wel, dat mensen in armoede die participeren in het bestuur, aangeven er na verloop van tijd in gerold te zijn. Ze geven aan dat ze het doen, omdat andere mensen in armoede dit van hen verwachten. (Vonck, 2008) 3.3.3.3

Besluit

Dat mensen in armoede drempels ondervinden bij het participeren aan sport, cultuur en vrije tijd is nu wel duidelijk. Er zijn in het verleden talloze onderzoeken naar gedaan, studiedagen over georganiseerd en discussies rond opgezet. De tijd is dus meer dan rijp om er wat aan te doen. Kortom om ‘over de drempel te gaan’.

76

Samen met Club Actief gingen we opzoek naar de drempels die ze ondervonden in het Balense verenigingsleven. Zowel de praktische financiële drempel als de sociale en psychische drempel en het gevoel van steeds bekeken en afgekeurd te worden kwamen boven drijven. Zo kwamen we dan op de idee om een niet stigmatiserende sport, cultuur en vrijetijdscheque te ontwikkelingen die tegelijkertijd als waardebon en kortingssysteem fungeert. Hiernaast trachtten we ook de deelnemende verenigingen, organisaties en diensten bewust te maken van de drempels die zich afspelen binnen hun werking. Zo spraken we deze tijdens de infomomenten aan om hen op het feit te duiden dat niet iedereen even gemakkelijk zijn weg naar verenigingen vindt en dat het mogelijk is om hierin verandering te brengen. De deelname aan de Balense vrijetijdscheque zou hierbij een eerste stap in de goede richting zijn. 3.3.4

Methodieken

Een project is vaak gebaseerd op enkele methodieken. Voor ons project hebben we gekozen voor krachtgerichte methodieken namelijk: Bindkracht en Grassroots ABCD. 3.3.4.1

Bindkracht

In ons project werkten we met mensen in armoede en daardoor leek het ons interessant om hen te benaderen vanuit de Bindkracht methodiek. Bindkracht handelt over tien krachtlijnen voor een kwaliteitsvolle hulpverlening voor mensen in armoede. De methodiek is ontwikkeld door Kristel Driessens en Tine Van Regenmortel. De krachtlijnen ervan pasten we toe op ons project. De ene krachtlijn was meer van toepassing dan de andere. Hierdoor zullen ze niet allemaal even uitvoerig aan bod komen. De visie die Bindkracht heeft op armoede en armoedebestrijding legt voornamelijk het accent op maatschappelijke kwetsbaarheid, gelaagdheid van armoede, krachtgericht werken, empowerment, structureel werken en signaleren. Dit door participatief en integraal te werken. Maatschappelijke kwetsbaarheid is een verklaringsmodel dat oorzaken op micro-, meso-, en macroniveau integreert in één kader. Ze stelt dat bepaalde bevolkingsgroepen het gevaar lopen actief gekwetst te worden door de wijze waarop onze samenleving georganiseerd is. Dit kunnen we alleen maar bevestigen. Cultuur en participatie zijn vaak onbereikbaar voor mensen in armoede (o.a. door de kostprijs, door de ligging etc.). We hebben al besproken dat armoede een breed en dus ook een gelaagd begrip is. Armoede is ook een structureel probleem en zonder medewerking van de gehele samenleving geraakt dit probleem niet opgelost. In ons project wilden we vertrekken vanuit de krachten van Club Actief en ons niet blindstaren op de tekorten van mensen. Armoede is een structurele en hardnekkige problematiek. Het welzijnswerk is één van de belangrijkste hefbomen om mensen uit de armoede te helpen en om de kloof met de rest van de samenleving te overbruggen. Dit ziet u ook in ons project waarmee we wilden komen tot cultuurparticipatie voor mensen in armoede. We probeerden bruggen te leggen zodat deze mensen niet langer uitgesloten worden in verschillende levensdomeinen in de maatschappij. In krachtlijn één vinden we terug dat Bindkracht empowerment centraal stelt in de strijd tegen armoede en sociale gelijkheid. Driessens omschrijft empowerment als: ‘ een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving en dit via het verwerven van controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie’. Empowerment betekent ook het vertrekken vanuit de mogelijkheden en krachten van de cliënten.

77

In ons project was het de bedoeling om dit ook werkelijk te verwezenlijken. Zo trachten we niet voor de mensen te beslissen maar samen beslissingen te nemen. We wilden te weten komen wat ze zelf wilden doen en wat ze van ons, studenten verwachtten. Wij gingen dus krachtgericht tewerk. Bijvoorbeeld: van bij de kennismaking hadden we al gemerkt dat Club Actief een mondige en actieve groep is. Deze krachten gebruikten we doorheen het volledige project. We kwamen tot de ontwikkeling van een kortingsysteem door met hun in dialoog te gaan. Club Actief had bijvoorbeeld laten weten dat ze iets structureel wilden en niet iets van korte duur. Bij het aanspreken van de verengingen, om deze te motiveren om deel te nemen aan ons project, werd Club Actief ingeschakeld. Zo heeft Club Actief bijvoorbeeld mee gepresenteerd op de infoavonden. Ze vertelden over wat Club Actief is en doet. Verder wilden we de verenigingen en diensten, samen met Club Actief sensibiliseren over de drempels die ze ervaren in het verenigingsleven. Bijvoorbeeld: de financiële drempel, de vervoersdrempel, etc. Ook dit gebeurde op de infoavonden. In krachtlijn twee vertaalt bindkracht empowerment in de hulpverlening als werken aan autonomie in verbondenheid. Empowerment stimuleert de eigen mogelijkheden, maar biedt tegelijkertijd ondersteuning en versterking waar nodig. Een empowermende hulpverlening wil hulpvragers terug meer greep laten krijgen op zichzelf en hun omgeving. Om dit te verwezenlijken zijn vijf pijlers noodzakelijk: het krachtenperspectief, de relatie tussen hulpverlener en hulpvrager, de attitude en technieken van de hulpverlener, de organisatorische context en casemanagement. In de volgende paragrafen verduidelijken wij deze aan de hand van enkele voorbeelden. In dit project werkten we vanuit de vragen, de krachten steunbronnen van de leden van Club Actief. Het was niet de bedoeling dat wij iets ontwikkelden waaraan de leden geen nut hadden. Wij ontwikkelden een project waarvan de leden langdurig gebruik van zouden kunnen maken. Het was ook de bedoeling dat Club Actief achter alles stond wat wij als studenten ontwikkelden. We namen enkel beslissingen in dialoog met Club Actief. Daarnaast werkten ze ook effectief mee aan de uitwerking van deze beslissingen. Zo koos Club Actief bijvoorbeeld samen met ons welke verenigingen we zouden aanspreken om mee in het project te stappen. Verder waren ze ook een belangrijk adviesorgaan voor ons. Bij het uitkiezen van de verenigingen gaven zij ons de tip om ook verenigingen voor mensen met een handicap aan te spreken. Deze verenigingen waren wij vergeten en Club Actief heeft ons er toen attent op gemaakt. We spraken Club Actief aan op hun krachten. Zo hebben we gemerkt in het begin van onze samenwerking met Club Actief dat sommige leden heel creatief zijn. We hebben hun creativiteit aangesproken en ingezet bij het uitwerken van het persmoment. Enkele leden van Club Actief hebben ons geholpen met het maken van de broodjes en salades, het maken van de bloemstukken, etc. Er was ook één lid van Club Actief die uitblonk bij het spreken voor mensen. Deze persoon heeft aan actieve rol gespeeld bij de presentatie op het persmoment. De relatie tussen ons, studenten en de leden van Club Actief baseren wij op vier aspecten: betrokkenheid, gelijkwaardigheid, verbondenheid en wederkerigheid. Wij stonden niet boven de leden van Club Actief maar wij werkten samen als partners op basis van gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Wij voelden ons ook betrokken met de leden van Club Actief. Het was een heel actieve en toffe groep om mee samen te werken. We hadden veel respect voor hen en zij voor ons. Onze contacten verliepen vlot. We zagen Club Actief niet alleen als partners, maar ook als vrienden. Zo waren er naast de formele momenten ook informele momenten waarop we de kans kregen om elk lid van Club Actief beter te leren kennen. Onze attitudes en technieken stemden we af op de behoeftes van de leden van Club Actief. We werkten dus vraaggestuurd. Daarbij gebruikten we activiteiten die uitnodigen tot inbreng. In het begin van ons project hadden wij bijvoorbeeld aan Club Actief gevraagd wat ze van ons verwachtten, wat hun dromen waren, etc. Wij ondersteunden hun en stonden open voor hun gevoelens. Ook stonden wij kritisch tegenover ons eigen handelen. Wij beschouwden niets als vanzelfsprekend.

78

Als er iets fout liep, waren wij niet bang om dit toe te geven en bij te sturen. Wij stonden stil bij wat we zeiden en wat we deden. Dit maakte ons ook meer menselijk. Zo hadden wij tijdens een vergadering van Club Actief een foute datum doorgegeven en achteraf hebben we moeten zeggen dat we fout zaten. Club Actief apprecieerde dit. Wij werkten ‘outreachend’. Dat wil zeggen dat wij naar de mensen van Club Actief gingen. Wij ontmoetten hen in hun leefwereld (in Balen). We respecteerden wat deze mensen hebben meegemaakt en vertrokken vanuit hun behoeften. We handelden planmatig en deden daarbij niets zomaar. We stelden haalbare doelen op, die tot stand kwamen samen met Club Actief. We ontwikkelden een kortingsysteem waar zowel wij als de leden van Club Actief achter staan. De organisatorische context is hier heel belangrijk. De context moet empowerment en self- empowerment stimuleren. Wij hadden het gevoel dat onze context dit ook deed. Wij kregen zelf veel verantwoordelijkheid en vrijheid maar tegelijkertijd kregen we ook ondersteuning. Casemanagement was in ons project noodzakelijk. Zonder een goede samenwerking tussen Club Actief, Vrijetijdscentrum De Kruierie, DEMOS, Ons Huis, Het lichtpunt, CC t' Getouw, Vormingplus Kempen en het OCMW van Balen, stonden we nergens. We konden steeds rekenen op een groot netwerk van partners en verenigingen. Wel moeten we eerlijk toegeven dat dit soms frustrerend was, want alles verloopt een stuk logger en trager maar zonder hen waren we niet zo ver geraakt als we nu staan. In krachtlijn drie ziet Bindkracht de relationele gelijkwaardigheid als basis van de kracht van de hulpverleningsrelatie. Deze krachtlijn heeft het voornamelijk over de rollen die we als hulpverlener kunnen opnemen en over de relatie tussen hulpverlener en hulpvrager. Als hulpverlener kunnen we vier inhoudelijke rollen opnemen: •

de rol van gids: we informeerden Club Actief over wat ze konden doen om te komen tot cultuurparticipatie, we wezen de weg en we ijverden ervoor dat Club Actief aan hun recht kwam en dus werkelijk kon gaan participeren aan vrije tijd en cultuur;

•

de rol van vakman: we verleenden correcte en concrete dienstverlening op maat, we werken vraaggestuurd, we gingen in op de vragen en behoeften van Club Actief;

•

de rol van belangenbehartiger: we gaven mensen een stem, we bemiddelden, we signaleerden en we wilden iets veranderd zien in Balen, we wilden een Balen waar iedereen kan deelnemen aan vrije tijd en cultuur;

•

de rol van ondersteuner- stimulator: we stimuleerden Club Actief om deel te nemen en actief mee te doen, we werkten krachtgericht en lieten mensen tot hun recht komen.

Bindkracht onderscheidt zes kenmerken van hulpverleningrelaties. Drie kenmerken werken vervreemdend of wekken afhankelijkheid op. De overige drie werken autonomieverhogend. We bespreken degenen die het meest van toepassing waren op ons project. Op ons project waren drie relaties van toepassing namelijk: een nabije relatie, een gepersonaliseerde relatie en een emancipatorische relatie. Deze relaties werken autonomieverhogend. In een nabije relatie toont de sociaal werker zich al mens, die een goede en een slechte dag kan hebben, die kan toegeven dat hij soms fouten maakt. Het was niet de bedoeling dat de leden van Club Actief ons alleen zagen als studenten met een project maar ook als mensen die samen met hen iets wilden bereiken. We deden dit door in dialoog te gaan en elkaar te behandelen met respect en op basis van gelijkwaardigheid. In een gepersonaliseerde relatie ontmoet de cliënt een maatschappelijk werker die luistert naar zijn vragen. We vertrokken vanuit hun behoeften en verwachtingen, maar ook vanuit de onze.

79

In een emancipatorische relatie ervaart de cliënt de kansen op ontwikkeling en groei. Deze relatie probeerden we zeker te verwezenlijken. We wilden iets veranderen in Balen, iets dat blijft. Zoals we al eerder hebben besproken spraken we de mensen van Club Actief aan op hun talenten. Zo konden ze zich beleven als competente personen. In krachtlijn vier vinden we terug wat Bindkracht betekent, namelijk: zich verbinden met de leefwereld, wat ruimte schept voor de kracht van het verschil. Deze krachtlijn was voor ons project zeker belangrijk. We gingen zelf naar Club Actief toe, we werkten vanuit hun leefwereld. We werkten in Balen en zochten in Balen naar oplossingen zodat Club Actief kon deelnemen aan zinvolle vrijetijdsbesteding. In krachtlijn vijf heeft Bindkracht oog voor psychologische processen en hun invloed op structureel vlak. Deze krachtlijn bespreken we verder niet omdat deze niet relevant was voor ons project. De krachtlijn zoomt in op de individuele processen die mensen in armoede ervaren. In ons project hebben we wel aandacht voor deze individuele processen, maar concentreren we ons voornamelijk op de groepsprocessen. In krachtlijn zes gaat Bindkracht ervan uit dat de kracht van dialoog en participatie is gebaseerd op een positieve basishouding. Actor zijn in plaats van toeschouwer is een belangrijke bouwsteen van veerkracht. In een empowerende hulpverlening beschouwen we de hulpvrager als een volwaardige actor in het hulpverleningsproces. Dit vraagt om participatie en dialoog op maat. Dialoog heeft slechts kans op slagen wanneer deze gebaseerd is op een positieve basishouding. Deze basishouding houdt vier aspecten in: het krachtenperspectief, volwaardig partnerschap, presentie en respect. De eerste twee hebben we al toegelicht. Presentie staat voor aandacht, ontmoeting, er zijn voor iemand, erkennen dat de andere ertoe doet en van niemand de mindere is. De leden van Club Actief waren aan ons gelijk, we stonden er niet boven. We hadden aandacht voor hen en luisterden naar hen. Zo hebben we het advies dat Club Actief ons gaf daadwerkelijk gebruikt. Bijvoorbeeld: we hebben een cheque ontwikkeld die niet stigmatiserend is. Respect voor ieders uniciteit is heel belangrijk. Dit hebben de leden van Club Actief ook al aangetoond in ons eerste contact. Bijna elke persoon vond respect de basis voor een goede samenwerking. Respect toont zich ook in non- verbale taal: je lichaamshouding, je mimiek, etc. In krachtlijn zeven wil Bindkracht de spanningsvelden en machtsrelaties binnen de hulpverlening bespreekbaar en hanteerbaar maken. In ons project kan je wel wat spanningsvelden zien. Het spanningsveld waar we zeker aandacht voor moesten hebben was het spanningsveld tussen product en proces. Langs de ene kant moesten we ervoor zorgen dat er iets werd ontwikkeld, dat er resultaten waren. We willen dat mensen meer participeren aan cultuur, voornamelijk mensen in armoede. Dit wilden we verwezenlijken door de ontwikkeling van een vrijetijdscheque. Langs de andere kant wilden we ook dat Club Actief in de ontwikkeling van deze cheque en in alle verdere stappen van ons project een plaats had. We wilden Club Actief dus betrekken in alle beslissingen die we namen en in alle stappen die gezet werden (deelnemen). Club Actief koos bijvoorbeeld mee de verenigingen die we aanspraken voor ons project, Club actief ging mee de verenigingen aanspreken, etc. Gelijkertijd wilden we ook dat Club Actief zich goed en gewaardeerd voelde (deelhebben). Het was soms moeilijk de balans te vinden tussen product en proces. We hebben gemerkt dat we soms zo bezig waren met het resultaat, dat we Club Actief uit het oog verloren. In de toekomst wilden we meer bezig zijn met Club Actief. Zo kwamen we ook op het idee om Club Actief te betrekken bij het aanspreken van de verenigingen. Club Actief moest werkelijk voelen dat we ze beschouwen als een volwaardige partner. In het tweede deel van ons project hadden we wel het gevoel dat Club Actief meer betrokken was. Zo hebben ze niet alleen mee de verenigingen uitgekozen, Club Actief heeft ook mee de infoavonden voor de verenigingen gepresenteerd, Club Actief heeft samen met ons de winnaar van het persmoment uitgekozen, Club Actief heeft mee het persmoment georganiseerd, etc.

80

In krachtlijn acht ontwikkelt Bindkracht zich via gepaste rollencombinaties tussen hulpvragers en hulpverleners. In een hulpverleningsproces kunnen zowel hulpverleners als hulpvragers verschillende rollen opnemen. We bespreken enkel de rollen die van toepassing zijn op ons project. Wij werkten voornamelijk met bereidwillige medewerkers. Dit zijn mensen die actief meewerken. De leden van Club Actief waren zelf naar ons gekomen met een vraag: ‘Kunnen jullie iets doen zodat wij aan cultuur kunnen participeren?’ Ze waren bereid om actief mee te werken. Ze wilden echt iets veranderd zien. Wij als hulpverleners konden ook verschillende rollen opnemen. De rollen die wij het beste opnamen waren deze van begeleider maar ook deze van probleemoplosser. Wij handelden probleemoplossend omdat er een probleem was en Club Actief wou dat wij dit probleem wegwerkten. In Balen konden mensen in armoede weinig of niet participeren aan cultuur. Dit wilden wij verbeteren. Daarnaast waren wij ook begeleiders. Daardoor werkten wij, samen met Club Actief procesmatig als veranderingsdeskundigen. In krachtlijn negen groeit Bindkracht in een stimulerende omgeving en een empowerende organisatie. In deze krachtlijn zijn vooral een ‘enabling niche’ en krachtgericht groepswerk belangrijke elementen voor ons project. Enabling niches zijn plaatsen waarin mensen niet gestigmatiseerd worden, waarin er aandacht is voor de gehele persoon met sterke verwachtingen van persoonlijke groei en verandering. Het zijn omgevingen waarin mensen zich fysiek veilig en sociaal gewaardeerd voelen. Deze niches zijn stimulerende en geen beperkende omgevingen. Het zijn gastvrije niches. Dit wil zeggen dat het prettige omgevingen zijn om te vertroeven, etc. Dit probeerden we te creëren. We wilden dat de leden van Club Actief zich gerust voelden bij ons, dat ze zich geapprecieerd en gerespecteerd voelden. We wilden ze niet in hokjes duwen en dus stigmatiseren, we wilden ze zien zoals ze zijn. We maakten hen ook duidelijk dat we graag hun mening hoorden en dat we daar iets mee zouden doen. We vroegen dikwijls of ze iets veranderd wilden zien aan ons project en we gebruikten hun advies. Krachtgericht groepswerk wil zeggen dat mensen in armoede de krachten bundelen door het groepswerk, zodat hun signalen sterker naar buiten komen. Club Actief is een groep die gehoord en gezien wil worden. Ze willen onrechtvaardigheden aanklagen en ze willen zien dat het veranderd. Daarom hebben ze ook ons gevraagd om ervoor te zorgen dat ze beter en meer kunnen participeren aan cultuur. Club Actief is dus zeker een diverse en krachtige groep. In de laatste krachtlijn vereist Bindkracht overlegnetwerken en een krachtgericht beleid. Bij dit project hebben verschillende organisaties de krachten gebundeld zoals de KHK, Club Actief, OCMW Balen, DEMOS, Vrijetijdscentrum De Kruierie, CC t' Getouw, Ons huis, Lichtpunt, en Vorming Plus Kempen. Er was dus een samenspel tussen professionelen en paraprofessionelen (mensen in armoede: Club Actief). Samenwerking was in ons project heel belangrijk. We moesten luisteren naar elkaar en ook meevoelen met elkaar. In onze samenwerking hebben we toch enkele spanningsvelden beleefd. Zo moest het voor professionelen vaak snel gaan en wilden ze resultaten zien. Dit wilden wij ook, maar tegelijkertijd ging onze aandacht ook naar Club Actief. We wilden dat deze mensen zich goed voelden, zich gehoord voelden. Daarom wilden we dat Club Actief een actieve rol op zich nam op de infoavonden en op het persmoment. Dit betekende wel meer voorbereiding en meer goede afspraken, maar toch was dit een cruciaal moment in het proces. We probeerden constant een middenweg te vinden en tegemoet te komen aan al onze partners. We kunnen nu afsluiten met ons project en eerlijk zeggen dat we met alle partners een aangename en goede samenwerking hebben gehad. Bindkracht bood enkele interessante perspectieven voor ons project. Deze invalshoeken hielden we zeker in ons achterhoofd en pasten we ook toe.

81

De theorie van Bindkracht en dus ook van ons project komt over elkaar met enkele belangrijke waarden van het beroep Sociaal Werk. Om dit duidelijk te maken, gebruiken we de internationale definitie van het sociaal werk: “Het beroep sociaal werk promoot sociale verandering, probleemoplossing in menselijke relaties en empowerment en bevrijding van mensen om het welzijn van deze mensen te verbeteren. Gebruik makend van theorieën van het menselijk gedrag en van sociale systemen, intervenieert sociaal werk op de punten waar mensen in interactie zijn met hun omgeving. Principes van de mensenrechten en sociale rechtvaardigheid zijn fundamenteel voor sociaal werk.” (IFSW, 2000) Ons project promootte bij wijze van spreke sociale verandering om het welzijn van mensen te verbeteren. We wilden in Balen iets verwezenlijken zodat er meer mensen zouden participeren aan cultuur, sport en vrije tijd, voornamelijk mensen die leven in armoede. Verder vonden we het belangrijk om Club Actief te empoweren. Daarbij moedigden we de leden van Club Actief aan, om hun mening te zeggen en hielden we rekening met hun standpunten. Ook stimuleerden we Club Actief om mee te helpen aan de realisatie van ons project. Empowerment, sociale verandering, etc., zijn belangrijke principes in de theorie van Bindkracht. 3.3.4.2

Grassroots

De ABCD-methode (Assed Based Community Development), ook bekend als de ‘Grassroots’-methode. Deze methode is ontstaan in het opbouwwerk in Chicago. De kernprincipes zijn het kijken naar de mogelijkheden en bronnen die in een buurt aanwezig zijn en het activeren van de krachten van buurtbewoners. Iedereen wordt aangesproken en in principe doet iedereen mee. Vervolgens worden de talenten en vaardigheden in kaart gebracht en gemobiliseerd. Op deze wijze wordt er van binnenuit gewerkt. (Dierckx, 2009) Bieke Dierckx beschrijft de ABCD-methode in haar cursus activerende functie volgens vier fasen. 1.

Vooreerst heb je de voorbereidingsfase: Dit houdt het maken van een wijkkaart in op basis van talenten, capaciteiten en vaardigheden van de buurtbewoners.

2.

Vervolgens is er de verbindingsfase: Deze fase heeft als doel nieuwe partnerschappen te creëren door de talenten, capaciteiten en vaardigheden die in de vorige fase aan het licht gekomen zijn te verbinden.

3.

Dan komen we bij de uitwerkingsfase: Hier wordt er met de bewoners van een buurt nagedacht over een toekomstplan. Dit plan omvat de gewenste situatie over 5, 10 of 20 jaar.

4.

Tenslotte heb je de draagvlakfase: Er wordt gekeken wie op welk moment zijn of haar kracht kan inzetten om het uiteindelijke doel te bereiken. (Dierckx, 2009)

Deze methodiek is in zijn zuivere vorm niet van toepassing op Club Actief, aangezien wijkontwikkeling geen doelstelling is. Maar de krachtlijnen kunnen wel vertalen. Het beeld over de toekomst van Club Actief is vrij duidelijk, namelijk het participeren van mensen in kansarmoede aan het reguliere cultuuraanbod in Balen. Talenten van de leden zetten we in de verf en leren we aan. Verder sluiten we partnerschappen (met het OCMW en Vormingplus Kempen). Het inzetten en toepassen van de kwaliteiten op de juiste tijd en plaats is nu aan de orde. Een belangrijke nuancering is dat de verschillende fasen niet lineair verlopen maar door elkaar lopen. Doordat Club Actief een open groep is, kunnen sommige leden hun kwaliteiten al inzetten, terwijl anderen deze nog moeten verkennen. De verschillende fasen kunnen zo een handige leidraad zijn. (Dierckx, 2009)

82

De successen van het werken volgens de Grassroots methodiek zijn duidelijk zichtbaar bij het Uitwijker project van Scouts en Gidsen Vlaanderen. In dit project wordt er met een busje, volgestouwd met spelmateriaal, naar sociale woonwijken getrokken om daar op een laagdrempelige wijze scouting aan te bieden. De Grassroots methodiek wordt in dit project ingezet om de leiding te betrekken. Er wordt gewerkt met reguliere scoutsleiding. Grassroots gaat hierbij uit van de krachten en ervaring die deze leiding reeds heeft. Er wordt dus geen opleiding gegeven om met de kinderen en jongeren in de woonwijken te werken. Sommige leiding is bijvoorbeeld goed in het maken van verbinding met de kinderen, anderen zijn dan weer heel creatief in het ontwikkelen van spelen. Het werken volgens deze methodiek houdt het project ook laagdrempelig, aangezien potentiële leiding niet wordt afgeschrikt door een voorafgaande vorming. (Dierckx, 2009) Maar ook in ons project heeft het werken volgens Grassroots zijn vruchten afgeworpen. We hebben in onze contacten met Club Actief steeds aandacht gehad voor de talenten van de leden die aan het licht kwamen. Deze talenten hebben we vervolgens ingezet in het project. Een voorbeeld: Op het Nieuwjaarsfeest hadden de mensen van Club Actief broodjes gemaakt. Ze hebben hiervoor niet enkel broodjes gesmeerd, maar ook de slaatjes op de broodjes hebben ze zelf gemaakt. Dit is iets wat we zeer waardevol vonden. Juist daarom hebben we de leden van Club Actief gevraagd om voor het persmoment ook broodjes te maken. Via het werken volgens Grassroots bevestig je de mensen in hun kunnen, waardoor ze kunnen inzien dat ze ook goede dingen in hun mars hebben. Het is echter van groot belang dat je bewust voor deze methodiek kiest, want als je ervoor kiest moet je deze ook consequent gebruiken. Het is soms veel gemakkelijker om snel een professional het werk te laten doen. Dit gaat vaak sneller, het is gemakkelijker, maar is dit wel goed? Als je dit doet moet je ook stilstaan bij de boodschap die je meegeeft aan de mensen waar je mee werkt. Wij kozen resoluut voor de Grassroots methodiek, omdat we werkelijk geloven in de leden van Club Actief. Via deze methodiek willen we dat ook aan hen duidelijk maken. Tenslotte vinden wij het belangrijk dat, als je via de Grassroots methodiek werkt, je duidelijk aangeeft dat je met deze methodiek werkt. Dit niet alleen aan de mensen waar je mee werkt, maar ook aan alle anderen die met je project in aanraking komen. Zo geef je de mensen waar je mee werkt extra erkenning. 3.3.5

Werken met Club Actief doorheen het project

Om ons project te realiseren zijn we vertrokken vanuit de krachten en sterktes van Club Actief. We beschouwden Club Actief als een volwaardige partner in ons project. Hier vindt u hoe onze contacten met Club Actief zijn verlopen en hoe we deze contacten hebben ervaren. U zult merken dat Club Actief een heel actieve rol heeft opgenomen in de realisatie van ons project, we kunnen zelfs eerlijk zeggen dat we zonder Club Actief niet zo ver zouden zijn geraakt. Figuur 15: groepsfoto Club Actief met studenten

83

3.3.5.1

Contacten met Club Actief

Doorheen het project hebben we vele contacten gehad met Club Actief. Club Actief was een essentiële partner voor ons. Hoe deze contacten zijn verlopen kan u in dit gedeelte vinden. Kennismaking Op woensdag 14 oktober 2009 hebben we voor de eerste keer afgesproken met Club Actief. We hebben activiteiten voorbereid om hen te leren kennen en gewerkt rond drie thema’s. We wilden te weten komen wat hun verwachtingen waren, we wilden weten wat zij onder cultuur verstonden en wat hun dromen waren. Wij zelf hebben ons opgedeeld in drie groepjes (twee studenten per groep). Ook Club Actief had zich gesplitst in drie groepjes. Zo kon elk groepje zijn mening geven over het bepaald onderwerp. Om te weten te komen welke verwachtingen de leden van Club actief hadden maakten we gebruik van verschillende kaartjes met daarop allerlei woorden zoals respect, eerlijkheid, etc. Zij moesten om de beurt het kaartje kiezen dat ze belangrijk vonden. Elke persoon mocht in totaal drie kaartjes kiezen. Zo vonden drie groepen ‘direct zijn’ en ‘eerlijkheid’ heel belangrijk. Daarmee bedoelden ze dat wij hen steeds van onze plannen op de hoogte moeten houden, alles bespreken en niets achter hun rug doen. Dit wilden we ook doen en deden we ook. Club Actief nam samen met ons de beslissingen die belangrijk waren. Twee groepen vonden het volgende belangrijk dat we goed naar hun luisterden zowel tijdens als buiten een vergadering, dat we vrolijk, open en betrouwbaar waren en dat we respect hadden voor Club Actief. Tevens wilden ze dat we iedereen gelijk behandelden. Dit vonden wij zelf ook heel belangrijk dus we konden ons hier volledig achter zetten. De leden van Club Actief waren voor ons gelijkwaardige partners. Deze verwachtingen waren het belangrijkste omdat vier- tot zes personen deze elementen belangrijk vonden. We hielden hier dus zeker rekening mee als we in dialoog gingen met Club Actief. Twee studenten deden de activiteit rond cultuur. Ze hadden allerlei prentjes bij met bijvoorbeeld een museum of een voetbalkantine op etc. Club Actief moest tussen de prentjes kiezen wat zij als cultuur beschouwden en wat niet. Deze activiteit is niet zo goed gelukt omdat de leden van Club Actief telkens vroegen: ‘Wat bedoel je met cultuur?’ Zelf vonden we het moeilijk om toen juist uit te leggen wat cultuur nu eigenlijk is. Daarom hebben we cultuur duidelijk gedefinieerd (zie punt 3.3.1.2). Twee andere studenten werkten de activiteit rond dromen uit. Het was de bedoeling dat de leden van Club Actief opschreven van wat ze droomden rond vrije tijd, sport en cultuur. We hebben gemerkt dat Club Actief voornamelijk droomde van activiteiten op kleine schaal zoals een kookactiviteit of gaan fietsen, etc. Wel vonden ze het belangrijk dat we iets uitwerkten dat blijvend was. Zo zijn we met het idee gekomen om een kortingsysteem te ontwikkelen zodat Club Actief kon deelnemen aan allerlei activiteiten waar ze van dromen. Aan de slag… Rond november begon voor ons het echte werk. We hadden met Club Actief kennisgemaakt. We hadden wel het gevoel dat we een beeld hadden gevormd over hun dromen en verwachtingen. Voor ons was dit het punt om echt aan het werk te gaan en om iets te ontwikkelen op basis van hun inbreng die ze bij de kennismaking aanbrachten. Hun inbreng ging voornamelijk over kleine activiteiten maar tegelijkertijd wilde Club Actief ook iets structureel. Zo zijn we ook tot het idee van een kortingssysteem gekomen. Hoe wij dit kortingssysteem hebben ontwikkeld samen met Club Actief kan u vinden in dit deel.

84

Een kortingssysteem: wat is dat? Op woensdag vier november 2009 zijn enkele mensen van onze studentengroep naar een vergadering van Club Actief gegaan. We hadden op dat moment al enkele ideeën uitgewerkt en we vroegen ons af wat de leden van Club Actief hiervan vonden. We gingen vertellen over het ontwikkelen van een kortingsysteem, het aanspreken van de verenigingen in Balen en het organiseren van een persmoment. Het uitleggen van deze ideeën ging niet zo vlot. Club Actief was niet snel mee met deze ideeën omdat onze uitleg iets te moeilijk was. Ine en Kristel hebben deze ideeën dan mee duidelijk gemaakt. Na een tijd begrepen de leden van Club Actief wat we bedoelden. We weten nu dus dat we in onze communicatie met Club Actief zeker moeten letten op onze taal. Ze vonden onze ideeën zeker leuk en goed. Ze vertelden ons ook waar we zeker rekening mee moesten houden. Zo vonden de leden van Club Actief dat het kortingsysteem absoluut niet stigmatiserend mocht zijn. Hier hebben we ook rekening mee gehouden in de ontwikkeling van onze vrijetijdscheque. De leden van Club Actief vonden het ook heel belangrijk dat ze betrokken mochten zijn bij de uitwerking van onze ideeën (door bijvoorbeeld mee te gaan praten met verenigingen). Informele momenten Naast zaken ontwikkelen en dingen bedenken was het proces voor ons heel belangrijk. Zo zijn we naar het welzijnsoverleg in Balen en naar het Nieuwjaarsfeest gegaan om Club Actief in hun eigen omgeving aan het werk te zien. Op het welzijnsoverleg in Balen waren er enkele leden van Club Actief die gingen spreken over hun eigen leven (bijvoorbeeld over hoe ze konden rondkomen met beperkte middelen en hoe ze dit ervoeren). De leden van Club Actief waren heel blij dat we gekomen waren. Als je hen een compliment gaf over hoe goed ze het presenteren gedaan hadden, waren ze heel trots. Het was voor ons zeer interessant om hen in zulke context mee te maken en te horen. Club Actief heeft ook een nieuwjaarsfeest georganiseerd en ze hadden ons uitgenodigd. Enkele personen van ons studentengroepje zijn naar het feest gegaan. We vonden dit belangrijk omdat we zo Club Actief ook op een informele manier leerden kennen (deelhebben). Ze waren heel blij dat we gekomen waren. Op het feest waren de leden van Club Actief aanwezig, maar ook andere mensen die in armoede leven. We waren toen wel enorm onder de indruk. Enkele leden van Club Actief hadden al het eten zelf gemaakt. Er waren heel lekkere broodjes aanwezig. Twee leden van Club Actief hebben ook een speech gegeven. Deze speech was enorm goed en met momenten ook aangrijpend. De twee leden motiveerden andere mensen die er aanwezig waren om mee te doen met Club Actief. Zo vertelden ze dat elke persoon bij Club Actief een verschil kan maken en dus een meerwaarde was, etc. De vrijetijdscheque, de verenigingen, de infoavonden… Gedurende ons projectverloop zijn we dikwijls met Club Actief gaan samen zitten over het project. We gaven een stand van zaken, want Club Actief vertrouwde ons dat we iets zouden uitwerken en dit achteraf bij hen gingen aftoetsen. Zoals u hieronder kan lezen hebben we dit dikwijls gedaan. Om sommige zaken in ons project te verwezenlijken hadden we de Club Actief effectief nodig. Hoe deze contacten zijn verlopen en wat het resultaat hiervan was kan u in dit deel lezen. Op 17 februari zijn we naar een vergadering van Club Actief geweest. Deze vergadering was georganiseerd om duidelijk te maken hoe ver we stonden in de ontwikkeling van de vrijetijdscheque en wat Club Actief ervan vond. De vergadering was er ook om de verenigingen uit te kiezen die we zouden aanspreken om deel te nemen aan onze vrijetijdscheque. Voor deze vergadering hadden we een lijst van verenigingen opgesteld. We hebben verenigingen geselecteerd waarvan we dachten dat deze een zo groot mogelijk publiek zouden aanspreken. Deze vergadering verliep heel vlot.

85

Club Actief heeft enkele verenigingen geselecteerd uit diverse categorieën (onder andere jongeren, cultuur, vrije tijd en sport). Club Actief heeft ons toen er ook attent op gemaakt dat we de verenigingen voor mensen met een handicap niet mochten vergeten! Club Actief vond het ook leuk dat ze hierbij betrokken werden, zo maakten we duidelijk dat hun mening belangrijk was voor ons. (meer informatie over de uitkomsten van de vergadering kan je zien onder punt 3.1.2.2) We hebben Club actief verteld hoe ver we stonden met onze cheque. Zo hadden we ondermeer het idee om een papieren cheque uit te werken, om lage bedragen te gebruiken voor deze cheque, etc. We vertelden ook dat het de bedoeling was dat heel Balen deze cheque zou kunnen gebruiken. We wilden geen pasje speciaal voor de armen ontwikkelen maar wel een structurele en niet stigmatiserende cheque. Club Actief was hier heel enthousiast over. Club Actief had in het begin van ons project al aangegeven dat ze absoluut geen stigmatiserende cheque wilden en hier hebben we rekening mee gehouden. Zo kreeg Club Actief ook daadwerkelijk het gevoel dat hun mening telde! In maart zijn we nogmaals met Club Actief samengekomen in het café de Arcade. Op deze vergadering hebben we een update gegeven over de stand van zaken van ons project. Dit ging voornamelijk over de verenigingen en over de ontwerpwedstrijd. We hebben toen al alle verenigingen gecontacteerd die we samen met Club Actief geselecteerd hadden. De infoavonden waren ook al vastgelegd en we hadden graag dat Club Actief een actieve rol opnam omtrent deze infoavonden. Er waren vijf kandidaten om te spreken op de infoavonden. Met deze vijf personen hebben we elk een datum afgesproken om de infoavonden voor te bereiden. Twee mensen gingen op de infoavond van 8 april spreken en drie mensen gingen op de infoavond van 13 april spreken. (meer informatie kan je vinden onder punt 3.1.2.2) We hebben Club Actief geïnformeerd dat de ontwerpwedstrijd gelanceerd was en we hebben hen de flyer en de affiche laten zien. Ze waren hier heel enthousiast over. Club Actief stond ook achter dit idee omdat we zo meer bekendheid konden verwerven. We hebben op zes april afgesproken met de twee leden van Club Actief die op acht april het woord gingen nemen op de infoavond. Op zeven april zijn we met de andere groep bijeengekomen en deze groep ging spreken op de infoavond van 13 april. Deze bijeenkomsten verliepen wel tamelijk vlot maar we merkten wel enkele cultuurverschillen. Wij als studenten zijn het gewoon om presentaties te geven en te werken met PowerPoint. Enkele leden hadden wel ervaring met het spreken voor publiek maar zelf werken met PowerPoint was toch wat vreemd. We ondervonden dat de leden van Club Actief het wel moeilijk hadden om over bepaalde onderwerpen te praten. De personen die het over Club Actief gingen hebben, wisten redelijk snel wat ze wilden zeggen. We hebben deze personen ondersteund in hoe ze dingen konden formuleren. We vonden het heel belangrijk dat ze konden vertellen zonder geweld te doen aan hun persoon, dus wilden we hen geen woorden in de mond te leggen. Nogmaals willen we benadrukken dat we het proces heel belangrijk vonden en dat we Club actief echt het gevoel wilden geven dat ze iets te zeggen hadden, dat hun mening telde (= deelhebben!). Het deel over drempels ging iets moeilijker, omdat de meeste leden hier geen voorstelling van konden maken. We benadrukten dat ze het best konden praten over drempels die ze zelf ervaren. Zo kwam er vaak de financiële drempel naar boven en de vervoersdrempel. Één groep sprak ook over de sociale drempel. Zo vertelde een persoon dat ze soms het gevoel had er niet bij te horen in een vereniging, bijvoorbeeld: als mensen achteraf iets gingen drinken kon ze niet meegaan. We hadden deze delen heel goed voorbereid. De infoavond van acht april verliep heel vlot. De personen van Club Actief die presenteerden deden het heel goed. Ze wisten goed wat ze wilden zeggen en wat niet. De infoavond van 13 april verliep iets stroever. De persoon die ging praten over Club Actief kreeg een black out en kon geen woord meer over zijn lippen krijgen.

86

Iemand anders van Club Actief heeft zijn rol overgenomen. De persoon die stil viel hebben we achteraf nog gerustgesteld dat dit echt niet erg was en dat dit iedereen kan overkomen. Daarna spraken de personen die het gingen hebben over de drempels die ze ervaren in het verenigingsleven. In het begin verliep dit heel goed, maar daarna weidden ze iets te ver uit. Dit was achteraf gezien niet storend. We waren al heel trots dat de leden van Club Actief durfden te spreken voor andere personen (de verenigingen en diensten). We wilden Club Actief immers versterken zodat ze zelf voor hun kunnen en willen spreken. Ontwerpwedstrijd Ondertussen liep ook de ontwerpwedstrijd ten einde en moest de winnaar verkozen worden. Op maandag 26 april zijn enkele leden samen met ons bijeengekomen om de winnaar te kiezen. Deze bijeenkomst was ‘last minute’ geregeld. We waren Club Actief vergeten te verwittigen dat we de ontwerpen nog moesten bekijken en beoordelen. Zondag hebben we enkele leden opgebeld en deze leden hebben dit doorgegeven aan de rest van Club Actief. Club Actief stond onmiddellijk paraat! We hebben hen achteraf ontzettend bedankt, want we beseffen heel goed dat het niet vanzelfsprekend is om alles ‘last- minute’ te regelen. Persmoment Het persmoment was een groot moment voor ons en voor Club Actief. Voor het persmoment moesten we veel regelen. Ook voor dit moment deden we beroep op Club Actief. Dit kan misschien heel passief klinken maar dit zullen we meteen tegenspreken. Het was dikwijls Club Actief die ons opriep om voort te doen met ons project. Tijdens de infoavonden hadden we nog niet veel voorbereid, toen is een lid van Club Actief ons komen vragen hoe ver we met het persmoment stonden en dat we dringend moesten bijeenkomen om alles te regelen. Club Actief moest dus niet alleen dingen aan ons verantwoorden, maar wij ook zaken aan hen. We hebben toen wel degelijk de druk gevoeld en zijn zo snel mogelijk aan de slag gegaan met de voorbereidingen van het persmoment. Op woensdag 21 april hebben we een vergadering van Club Actief bijgewoond. Deze vergadering was er onder andere om concrete afspraken te maken rond het persmoment. Club Actief had al aangegeven dat zij rond dit persmoment enkele taken wilden opnemen. Zo was er al afgesproken dat enkele personen van Club Actief ons gingen helpen met het maken van de broodjes, bij het maken van de bloemstukken en bij het geven van de presentatie. Deze vergadering verliep heel aangenaam en constructief. We hadden de taken die er waren, opgeschreven op een bord, om alles overzichtelijk te houden. Voor elke taak vroegen we mensen die aan deze taak wilden helpen. Alweer waren er vele kandidaten. Voor het maken van de broodjes en de slaatjes gingen vier personen ons helpen. We hadden afgesproken om op vier mei inkopen te doen en om op vijf mei de broodjes te maken. Club Actief ging op vier mei zelf nog de slaatjes maken. Wij hielp hen hiermee. Één van ons was verantwoordelijk voor het maken van de bloemstukken. Drie personen van Club Actief wilden hierbij helpen. Op vijf mei werden de bloemen gehaald en de bloemstukjes gemaakt. We hebben ook nog de vraag gesteld of een persoon wou spreken op het persmoment. Er was één persoon die dit wou doen. We hadden van te voren ook goed uitgelegd dat het persmoment een formeel moment is omdat we Club Actief er op wilden voorbereiden dat er veel personen aanwezig zouden zijn en dat je echt moet letten op wat je zegt en hoe je iets zegt. Eén iemand van ons had met de persoon die wou spreken op het persmoment afgesproken op 27 april om alles goed voor te bereiden. Na dit concreet geregel heeft Club Actief de vergadering verder gezet. Zo werden er onder andere beslissingen genomen omtrent het toekomstige logo van Club Actief. Club Actief had voorheen nog geen logo. Wij mochten meestemmen over het logo en we zijn heel blij met het logo dat is geselecteerd. Er werd ook nog gestemd over een activiteit die Club Actief in de zomer ging organiseren. Dit was een fijn moment.

87

Club Actief stond er ook op dat wij meestemden. Ze vonden het leuk dat we in hun vergadering mee participeerden. De activiteit die ze gaan organiseren in de zomer is een boottocht geworden. Club Actief heeft toen gezegd dat ze heel graag wilden dat we dan ook zouden komen. We hebben hier met enthousiasme op toegezegd.

Figuur 16: Logo Club Actief

Dinsdag 27 april is één iemand van ons en een lid van Club Actief bijeengekomen om het persmoment voor te bereiden. We hadden afgesproken om te werken in een soort van interview. De persoon van Club Actief gaf aan zich beter in het vel te zullen voelen als iemand samen met haar op het podium zou staan. Het gehele interview kan je zien in bijlage 16: Het woord aan Club Actief. Deze bijeenkomst was een leerrijk moment. Niet alleen omdat we een ‘interview’ hadden samengesteld, maar het was weer een moment waar we de leden van Club Actief naast partner als mens konden leren kennen. Na het opstellen van het interview kwamen er vaak persoonlijke elementen aan bod. Dit maakte dat die avond niet alleen productief was, maar ook nog eens aangenaam. In mei gingen de voorbereidingen voor ons persmoment van start. De ingrediënten voor de slaatjes werden aangekocht, de bloemen werden uitgekozen, etc. Op de dag van het persmoment was het in De Kruierie een bewogen dag. Zo waren wijzelf alsook de leden van Club Actief druk in de weer. Zo waren wij bezig met het maken van de presentatie alsook met de inkleding van de zaal. Club Actief heeft ons goed geholpen met de inkleding. Club Actief heeft zelf al de slaatjes gemaakt voor de broodjes en deze ook gesmeerd. Enkele leden hebben zich bezig gehouden met het maken van de bloemstukken en het resultaat was ronduit prachtig. Je kon echt zien dat de leden van Club Actief zich in hun element voelden. Figuur 17: Inkleding persmoment Dit was ontzettend leuk om te zien. De leden van Club Actief konden hun talenten laten zien en geloof ons oprecht: ze hebben heel wat talenten in zich! Op de foto kan je zien hoe we de zaal hadden ingericht. Voor het persmoment van start ging, waren de leden van Club Actief (en wijzelf ook) zenuwachtig. We vroegen ons allen af hoeveel mensen er gingen komen, hoe het persmoment ging verlopen, etc. Tegelijkertijd waren we allen enthousiast. Toen de eerste mensen binnenstroomden groeide dit enthousiasme. Club Actief nam onmiddellijk enkele taken op zich. Zo gingen ze rond met de drank en met de broodjes. We hebben dit niet moeten vragen, ze namen al deze taken vanuit hun zelf op zich. Één lid van Club Actief zou ook mee presenteren en samen met haar hebben we de structuur van de PowerPoint overlopen zodat ze juist zou weten wanneer ze samen met één iemand van ons naar het podium zou moeten komen. Dit lid heeft fantastisch werk geleverd tijdens de presentatie. Ze heeft heel goed weergegeven wie Club Actief is en wat Club Actief doet. Toen de presentatie voorbij was hebben we veel felicitaties gekregen van de overige leden van Club Actief. Ze waren heel trots op ons. Terwijl wij eigenlijk degenen waren die ontzetten trots waren op hen. We hebben hen meerdere malen bedankt voor alles wat ze gedaan hebben voor ons project. Figuur 18: Interview met Club Actief

88

3.3.5.2

Besluit

We hebben vaak de neiging om mensen in armoede te betuttelen of juist te beschuldigen. In onze contacten met Club Actief hebben we gemerkt dat deze ‘strategieën’ niet werken. Geloven in de krachten van mensen, hen aanspreken op hun talenten en hen helpen dingen te verwezenlijken, werkt wel! We hebben in heel ons projectverloop Club Actief niet enkel behandeld als volwaardige partner maar ook als vriend. Zo gaf Club Actief ons de kans om van hen te leren en geleerd hebben we! We hebben vaak de neiging mensen in armoede te benaderen als ‘arme, arme’. We denken vaak dat ze niet zoveel kunnen omdat ze niet hooggeschoold zijn of dergelijke. Club Actief heeft ons bewezen dat ondanks de weinige middelen die ze hebben, ze toch heel wat kunnen. Zo hebben ze ons doorheen ons project geholpen met het selecteren van de verenigingen, met het presenteren op de infoavonden en het persmoment, met het kiezen van de winnaar van de ontwerpwedstrijd, met het organiseren van het gehele persmoment, etc. Daarnaast gaf Club Actief ons belangrijk advies zoals het maken van een niet stigmatiserende cheque, etc. Club Actief is een vereniging die ook heel veel geeft om andere mensen. Een voorbeeld: Bij het samenstellen van de lijst van de verenigingen, was het Club Actief die er ons op attent maakte om de verenigingen van mensen met een handicap niet te vergeten. Club Actief bestaat uit zulke krachtige mensen die ons heel wat laten zien hebben. We willen daarom zeggen: Dank u Club Actief! 3.3.6


Doorheen ons project hebben we nauw samengewerkt met mensen in armoede. We hebben zelf ondervonden ‘wat werkt’ en ‘wat niet werkt’ in het werken met mensen die minder luxe hebben. Graag zouden we onze bevindingen delen met andere hulpverleners en personen die met deze mensen werken. In dit deel sommen we enkele aandachtspunten op die belangrijk zijn voor hulpverleners en dergelijke. Als mensen vertrekken we vanuit onze eigen verwachtingen en waarden. Vaak vergeten we dat voor ons ook mensen zitten met verwachtingen en waarden. Het is belangrijk om deze zo snel mogelijk te toetsen en hier in eerlijkheid over te praten. Wij hebben dit gedaan met Club Actief en ondervonden dat onze verwachtingen en waarden toch niet zo veel verschilden met die hun. Zo vonden ze respect hebben voor de verschillen en aandacht hebben voor de gemeenschappelijkheden, heel belangrijk. Dit principe vinden we ook het uitgangspunt om een goede samenwerkingsrelatie te verwezenlijken. We hebben vaak de neiging om ons blind te staren op de verschillen. Er zijn verschillen maar toch niet zo heel veel dan we soms denken. En deze verschillen kan je verkleinen of vergroten. We zijn allemaal op de eerste plaats mensen met emoties en gedachten. Deze emoties en gedachten dienen geapprecieerd en gehoord te worden. We zijn mensen die dingen goed doen maar ook fouten maken. Als je dat al kunt erkennen, dan is de eerste stap tot een goede samenwerking gezet. Daarnaast vond Club Actief het ook belangrijk dat we eerlijk en direct waren. Dit betekende dat we niet met een verborgen agenda werkten. Alle stappen in ons project hebben we samen met Club Actief genomen. Je kon duidelijk zien dat ze het enorm apprecieerden dat we alles bevraagden en hen overal bij betrokken. Vertrekken vanuit de krachten van mensen is tegenwoordig een hot topic. Toch mag je dit zeker niet onderschatten. We hebben ondervonden dat vertrekken vanuit de talenten van mensen echt werkt. Zo waren er enkele leden van Club Actief die bijvoorbeeld heel creatief waren. Deze leden hebben een actieve rol opgenomen bij het organiseren van het persmoment. Zo hebben ze de slaatjes voor de broodjes gemaakt, de bloemstukken gemaakt, etc. Deze leden zijn dan trots dat ze de zaken waarin ze goed zijn, kunnen laten zien aan andere mensen. We hebben Club Actief laten spreken op de infoavonden en op het persmoment. Ze vonden het leuk dat ze op deze manier andere mensen konden bereiken, hun boodschap konden brengen en hiervoor ook gewaardeerd werden. Dit draagt bij tot het empoweren van mensen.

89

Wij zijn laatste jaarstudenten sociaal werk op de KHKempen. Als studenten hebben we de gewoonte om te werken met PowerPoint presentaties, om te praten in academische taal, etc. Maar dit is niet zo voor alle mensen. Bij het voorbereiden van de infoavonden hadden we hetgeen dat Club Actief zou zeggen in een PowerPoint presentatie gegoten zonder dit te bevragen. Achteraf merkten we dat de leden van Club Actief dit niet gewoon waren. We hebben toen bevraagd of ze dit zagen zitten om te werken met PowerPoint presentaties en het antwoord was positief. We hebben wel duidelijk gemaakt dat de PowerPoint enkel een richtlijn was en dat ze nog altijd zelf mochten bepalen wat ze vertelden en wat niet. We hebben ook de gewoonte te praten in academische taal. Zo gebruikten we bijvoorbeeld vaak de woorden: stigmatiserend, stereotyperen, etc. Het is belangrijk dat je niet vergeet, dat de mensen voor je deze woorden niet gebruiken en bijgevolg dus niet verstaan. Gebruik dus de taal die universeel is en die iedereen begrijpt. Het is een grotere kunst zaken eenvoudig en begrijpelijk voor iedereen te verwoorden dan met moeilijke woorden te goochelen. Als laatste willen we nog aanraden mensen altijd een keuze te geven. Leg geen zaken op maar laat de vrije keuze aan hun. We hebben vaak voorstellen gegeven maar nooit mensen verplicht om aan dingen mee te doen. Dit had duidelijk effect. Want bij alles wat we voorstelden waren er kandidaten. Bijvoorbeeld: We gaven het voorstel dat enkele leden van Club Actief konden spreken op de infoavonden. We hadden onmiddellijk vijf kandidaten. We namen ook al hun advies of tips ten harte. Bijvoorbeeld: Club Actief wilde dat de cheque niet stigmatiserend was en dit advies hebben we ook opgevolgd. We willen toch even benadrukken dat Club Actief, voor ons, meer was dan enkel een adviesgroep. Naast het advies dat ze ons gaven, hebben ze actief meegewerkt aan de uitwerking van ons project. Club Actief was vaak een actor die ons in gang zette. Als zij het gevoel hadden dat we te traag werkten dan zeiden ze dit ons ook. Als we ons project kritisch bekijken kunnen we toch besluiten dat we in onze samenwerking met Club Actief het hoogste niveau van participatie niet hebben bereikt. Het hoogste niveau van participatie is het bereiken van zelfbestuur. Dit zou zeggen dat Club Actief zelf de touwtjes in handen zou nemen. In ons project is dit niet gebeurd. Als we de participatieladder zouden volgen (zie visie onder punt 2.3.2) dan blijven we op het niveau van meebeslissen. Club Actief heeft samen met ons beslissingen genomen maar wij waren nog altijd de baas over ons gehele project. We kunnen ons ook de vraag stellen of het wenselijk is om de hoogste ladder van participatie te bereiken. Willen mensen in armoede dit wel? Uit onze ervaring kunnen we concluderen dat Club Actief ons er graag bij had. Ze verwachtten dit ook. Bijvoorbeeld: Als een paar studenten van onze groep niet aanwezig konden zijn, vroeg Club Actief waar deze studenten waren. Doorheen ons project hebben we steeds aan Club Actief gevraagd of ze onze keuzes wel goed vonden, of ze nog bemerkingen hadden en of iets beter kon, etc. We hebben niet het gevoel dat we Club Actief onderdrukt hebben. Door al deze principes in acht te nemen kunnen we met trots zeggen dat we met Club Actief een mooie samenwerking achter de rug hebben gehad. Het was een samenwerking gebaseerd op wederzijds respect en volwaardig partnerschap. Een samenwerking waarin elke actor zich van harte kon ontplooien, zich kon laten zien en horen zoals hij/zij was.

90

4

DISSEMINATIE

Naast al het werk dat wij hadden verricht om ons project binnen Balen bekend te maken, hadden wij ook geprobeerd om de bekendheid van onze vrijetijdscheque en het hele project ook buiten Balen te verspreiden. Hoe wij dit hebben gedaan kan u in dit deel lezen. Als eerste zoomen wij in op een algemeen deel: ‘Verspreiding project buiten Balen’. In het tweede deel kunt u lezen dat wij hebben deelgenomen aan een Europese wedstrijd: COPORE. Deze deelname droeg bij aan de verspreiding van ons project op Europees vlak. Als laatste formuleren wij enkele kritische succesfactoren.

4.1

Verspreiding project buiten Balen

Wij hebben verschillende stappen ondernomen om ons project bekend te maken buiten de gemeente Balen. Als eerste hebben wij een ontwerpwedstrijd gelanceerd voor het achtergrondontwerp van de Balense vrijetijdscheque. Hier hebben ook mensen uit andere gemeenten dan Balen aan deelgenomen onder andere de gemeente Mol, deelgemeente Olmen, ect. Hierdoor kregen verschillende gemeenten al een voorsmaakje van de Balense vrijetijdscheque. Zo is de winnares van de ontwerpwedstrijd niet uit Balen. Zij is afkomstig uit Dessel en zit op school in de gemeente Balen. Wij hebben geprobeerd om verschillende verenigingen aan te spreken die interesse hadden om deel te nemen aan de Balense vrijetijdscheque. Ook hier zijn wij niet bij de verenigingen binnen Balen gebleven. Wij hebben ook verenigingen zoals het Zilvermeer, de Olmense zoo, Studio Geel, etc. uit de gemeenten Mol, Geel en Olmen aangesproken. De Balense vrijetijdscheque zal dus ook te gebruiken zijn in andere gemeenten dan Balen. Hierdoor komen ook verschillende gemeenten in aanraking met het systeem van de vrijetijdscheque. Aangezien wij een persmoment wilden organiseren, moesten wij natuurlijk de pers uitnodigen. Er stond een persbericht op de website van de gemeente Balen. Dit is natuurlijk ook reclame voor de gemeenten buiten Balen. Iedereen was welkom om te komen luisteren op het persmoment. Je kan op deze website de werking van de vrijetijdscheque terugvinden. Op het persmoment zelf was er veel pers aanwezig. Er werden veel foto’s getrokken en er werden interviews afgenomen. Twee dagen later verscheen ons project in een artikel van het Nieuwsblad (zie bijlage 17: Artikel in Het Nieuwsblad). Verder hebben wij ons project ook bekend gemaakt buiten België. Wij hebben deelgenomen aan ‘COPORE’. Verdere informatie vindt u in de volgende paragraaf. Als laatste zijn wij genomineerd voor de Welzijnszorg Kempen Award. Dit is een prijs voor alle eindwerken die gemaakt werden in de regio Kempen. De deelnemende eindwerken moeten een resultaat behalen van minstens veertien op twintig. Dit geldt uiteraard voor eindwerken die sociaal- en welzijnsgericht zijn. Op deze manier verspreiden wij het project in de regio Kempen. Wij hopen alvast dat wij deze award in de wacht kunnen slepen.

91

4.2

COPORE

Naast het schrijven, hebben wij met ons project meegedaan aan COPORE. Dit staat voor COMPETENCES FOR POVERTY REDUCTION. Het Europese project COPORE was een competitie voor projecten met betrekking tot het verminderen van armoede. Studentengroepen uit alle Europese landen konden hieraan deelnemen. Pieter Lievens (docent aan de Katholiek Hogeschool Kempen) heeft ons aangezet om deel te nemen aan dit project. Figuur 19: Announcement COPORE

Om te kunnen deelnemen moesten wij een studentenproject ontwikkelen rond het thema ‘armoedebestrijding’. Andere vereisten waren dat de studentengroep multidisciplinair moest zijn en moest samenwerken met achtergestelde groepen uit de regio. Dit zodat het project zich kon toespitsen op de noden van deze mensen. Er werd gekeken naar alle werkstukken die aan de opgesomde voorwaarden voldeden. Op één maart moesten wij een korte omschrijving indienen van ons project. De inhoud van deze omschrijving moest bestaan uit een titel, de namen van de deelnemers en hun verwantschap, de beschrijving van het project, de doelen, de vooropgestelde resultaten en een reflectie op het project. Daarnaast moesten wij een samenvatting van de presentatie van het project bijvoegen. Het schrijven van het project moest verder nog voldoen aan een aantal ‘kwaliteitscriteria’. Deze zijn terug te vinden in bijlage 18.1: COPORE. Deze bijlage bevat ook onze ingestuurde projecttekst die wij hebben geschreven met onze eindwerkgroep (zie bijlage 18.2: COPORE - Update 1). Tien maart werden de vijftien beste Europese projecten gekozen. Laat die avond kregen wij het heugelijke nieuws dat wij geselecteerd waren. Tegen 25 maart verwachtte COPORE een update rapport van het project. Op basis van dit rapport selecteerde COPORE de vijf beste projecten. Deze zouden een uitnodiging ontvangen voor de presentatie van hun project op de COPORE conferentie op 23 en 24 april te Amsterdam. Op 25 maart hebben wij ons update rapport verzonden en dit rapport kan u vinden in de bijlage 18.3: COPORE - Update 2. Vanaf maart heeft ons project flink wat verandering ondergaan en hebben wij heel wat stappen ondernomen zoals de naamsverandering van ons project, het lanceren van de ontwerpwedstrijd, het aanspreken van de verenigingen, etc. Dit rapport was in goede handen gevallen want wij hadden bevestiging gekregen dat wij bij de vijf geselecteerden waren en aanwezig mochten zijn op de COPORE conferentie. Op deze conferentie mochten wij een presentatie brengen rond ons project. Wij waren vanzelfsprekend heel gelukkig met dit nieuws. Vrijdag 23 april en zaterdag 24 april ging de conferentie van COPORE door in de Hogeschool van Amsterdam. Deze conferentie bestond uit sprekers, voorstellingen van ‘good practices’, workshops en presentaties van studenten. Figuur 20: De Hogeschool van Amsterdam

92

De conferentie was op zich zeer interessant. Zo waren er vijf hoofdsprekers die elk spraken over een specifiek onderwerp, bijvoorbeeld Mark Räkers (deze man heeft 20 jaar ervaring als sociaal werker en is een ex- journalist) had het over armoedereductie door te werken aan gezonde en duurzame structuren. Quinta Ansmen is de Nederlandse vertegenwoordiger in het Europees Anti Armoede Netwerk (European Anti Poverty Network= EAPN). Deze vrouw vertelde ons over schokkende cijfers van armoede over de gehele wereld. Alle sprekers waren heel interessant maar weinig relevant voor ons eigen project. Er waren ook negen projecten/ methodieken die dienden als voorbeelden van ‘good practices’. Bindkracht van Kristel Driessens en Tine Van Regenmortel hoorden hier ook bij. We hebben Kristel Driessens zelf ontmoet en we hebben haar verteld dat we haar methodiek gebruikt hebben voor ons project. Ze was heel enthousiast om dit te horen en wenste ons veel succes. De andere ‘good practices’ waren zeer leerrijk maar deze gingen vooral over gezondheid of over andere onderwerpen die niet relevant waren voor ons project. Daarnaast organiseerde COPORE enkele workshops waar wij actief aan deelnamen. Tijdens deze workshops wisselden de verschillende deelnemers hun visie uit op armoede. Dit was eigenlijk heel leerrijk om te zien en te horen. In de workshop groepjes zaten verschillende nationaliteiten zoals Spanjaarden, Bulgaren, Oostenrijkers, Polen, Roemenen, Grieken, Armeniërs, etc. bij elkaar. Wat wij hiervan onthouden is dat, ook al zijn we allen van andere landen, we toch heel veel dezelfde ideeën en visies hadden. Zo was bijna iedereen voor de volwaardige participatie en empowerment van mensen in armoede. Deze principes werden ook dikwijls benadrukt en benoemd gedurende de conferentie. Dit waren ook principes die wij willen uitdragen met ons project. Wij vinden dat cultuurparticipatie ook een middel is om mensen uit de armoede te helpen. Dit vooral uit het sociale isolement waar mensen in armoede vaak in leven. Door deel te nemen aan cultuur krijg je het gevoel ergens bij te horen, het gevoel iemand te zijn en iets te betekenen. Het zou fantastisch zijn als we dit werkelijk zouden kunnen bereiken met onze vrijetijdscheque. Wij denken alvast dat de financiële drempel voor een groot deel met onze cheque is weggewerkt. De COPORE- conferentie ging ook over studentenprojecten. Zo waren er vier studentengroepjes gekozen om hun project voor te stellen op de conferentie. Wij waren met ons project hier één van. De andere studentengroepjes kwamen uit Bulgarije, Spanje en Turkije. Het project van Bulgarije ging over kinderarmoede en deze studenten deden onderzoek naar kinderarmoede in hun eigen streek (Russe). Zo deden ze workshops met kinderen in armoede, etc. De Spanjaarden deden een ICT project in Coruña. Deze studenten wilden mensen in armoede kennis laten maken met de wondere wereld van het internet. Via het internet konden de mensen in armoede hun sociaal netwerk uitbreiden, betalingen doen, etc. Als laatste is er nog het project van toekomstige Turkse dokters. Hun project ging rond het verschaffen van gezondheidsmiddelen en gezondheidstips aan mensen in armoede. Al deze landen hadden hun project voorgesteld. Figuur 21: Project van de Turkse studenten

93

Ook wij hebben ons project mogen presenteren. Twee van ons hebben deze taak op zich genomen. Met trots kunnen we zeggen dat deze presentatie heel vlot is verlopen. We hebben ons gehele project in de opgelegde twintig minuten voorgesteld. De presentatie die we hiervoor gebruikt hebben kunt u vinden onder bijlage 18.4: COPORE – Presentatie. Spijtig genoeg kunnen we niet zeggen dat we de competitie gewonnen hebben. Bulgarije en Spanje waren de grote winnaars. Zelf vonden we alle projecten heel knap en elk project verdiende oprechte felicitaties. Verder hebben we gemerkt dat er een groot verschil was tussen de projecten. Daar waar de andere projecten nog meer gingen over de bepaling van ‘wat is armoede?’, gaat het in ons project eerder over de bestrijding en het wegwerken van drempels die mensen in armoede ervaren. Zo kunnen we hieruit concluderen dat we een welvaartsverschil hebben ervaren. België is bijvoorbeeld welvarender dan Bulgarije. We zijn niet als eerste geëindigd omdat ons project niet voldoende multidisciplinair was. Onze projectgroep bestaat immers alleen uit sociaal werkers en andere projecten bestonden uit pedagogen, therapeuten, etc. We beschouwden dit echter niet als een nederlaag, want er werd aan ons meegedeeld dat we een zeer waardevol project hadden. Verder was het voor ons allen een onvergetelijke ervaring om als student op een Europese conferentie te mogen spreken en aanwezig te mogen zijn. Figuur 22: Onze presentatie op COPORE

Daarnaast moeten we op één juni nog een rapport binnensturen met een laatste update van ons project. Deze update wordt dan gepubliceerd als ‘good practice’.

4.3


We vinden het goed dat ons project verspreid is buiten Balen en zelfs buiten België. We hopen dat ons project een voorbeeld kan zijn voor andere gemeenten. Ook in COPORE hopen we dat we een steentje hebben bijgedragen. In de deelnemende studentenprojecten voelden we echter een groot verschil. In tegenstelling tot ons project waren de meeste andere landen nog bezig met het beschrijven van het begrip ‘armoede’ terwijl wij al iets aan het uitvoeren waren. In tegenstelling tot de anderen, kregen we de indruk dat wij bezig waren met ‘een luxeproject’. We hebben dus een cultuurverschil gemerkt. Verder viel het op dat ze tijdens COPORE dikwijls praatten over participatie en empowerment. Deze principes werden heel hard naar voren gebracht (zie bijlage 18.1: COPORE). We zijn er jammer genoeg niet gewonnen. Toch is het goed dat we hebben deelgenomen aan COPORE. We vonden ons project geen luxeproject omdat participeren aan cultuur ook een vorm is van armoedebestrijding. Via cultuur kunnen we mensen empoweren en hun zelfwaarde kan stijgen. We kunnen met deze mensen van deelnemen naar deelhebben gaan. Cultuur kan ervoor zorgen dat mensen in armoede een belangrijke plaats krijgen in de maatschappij. Deelnemen aan COPORE raden we aan omdat dit je visie op een bepaald onderwerp kan verbreden.

94

5

SYNTHESE

In het laatste deel van dit eindwerk willen we nog even tijd maken om onze reflecties en concrete ervaringen met het project neer te schrijven. Dit zullen we doen aan de hand van de negen aandachtsgebieden van het EFQM- model. EFQM staat voor European Foundation for Quality Management. Het is een kwaliteitsmodel dat ons toelaat om het proces van ons project grondig te evalueren. De negen aandachtsgebieden zijn: leiderschap, beleid en strategie, medewerkers, partners en middelen, management van processen, klantenresultaten, resultaten voor medewerkers, resultaten voor samenleving en de eindresultaten. Leiderschap binnen de groep Vanuit de visie die wij ontwikkeld hebben op het project, zijn we gaan nadenken over de gepaste manier van aanpak. We hebben veel samengewerkt met zes personen. In het begin van het project hebben we iemand aangeduid die instond voor de communicatie naar alle belanghebbende groepen. Ook hebben we iemand aangesteld als eindverantwoordelijke. Door deze eindverantwoordelijke wisten we goed welke onze taken waren. Maar na enige tijd hebben we uiteindelijk beslist om te splitsen in twee groepen. Het groepje van de cheque ging de praktische kant van de cheque helemaal uitwerken. Ook het oprichten van een stuurgroep namen ze voor hun rekening. Het groepje van de verenigingen stond in voor het zoeken van organisaties die mee wilden doen aan de vrijetijdscheque. Ook de ontwerpwedstrijd lanceren was hun taak. Wanneer een groepje iets uitgewerkt had, was het de bedoeling dat ze dit terugkoppelden naar de andere groep. Zo wilden we voorkomen dat er onwetendheid zou bestaan over een bepaald onderwerp. Voor het organiseren van het persmoment waren er bij de voorbereiding twee mensen verantwoordelijk. Toen beide groepjes (cheque en verenigingen) klaar waren, zijn deze personen bij het klein groepje van het persmoment gekomen. Samen hebben we dus de afwerking van het project gedaan. Beleid en strategie We hebben veel partners in dit project dus we zijn in aanraking gekomen met verschillende visies van organisaties waaronder de visie van het OCMW, de visies van verenigingen, de visie van het vrijetijdscentrum de Kruierie. We moesten dus rekening houden met deze verschillende visies voordat we onze eigen visie konden formuleren. Omdat al de partijen rond hetzelfde thema werken is dit min of meer gelukt. De organisaties zaten wel verenigd in onze stuurgroep. Dit gaf ons de kans om van deze groep gebruik te maken bij het vormen van onze visie. De gemeenschappelijke doelstelling van het project was er gekomen door sturing van de stuurgroep. Er is cijfermateriaal aanwezig in Balen. We hebben binnen ons project gewerkt met een aantal van deze cijfers. Zo maakten we gebruik van het aantal inwoners van Balen en het aantal mensen dat in armoede leeft. De invulling van het project was in de beginnende periode nog heel ruim. We konden iedere richting uit. Daarom vonden we het belangrijk dat we objectieve gegevens en ervaringen van andere organisaties hadden. De stuurgroep was hier een groot hulpmiddel voor ons. In deze stuurgroep zaten mensen uit allerlei organisaties. Via hun insteek, advies, ervaringen, expertise en knowhow zijn we uiteindelijk gekomen tot dit project. Het samenwerken met Club Actief (die ook in de stuurgroep zitten) heeft er voor gezorgd dat we ervaringsdeskundigen hadden binnen het project. Het samenwerken met deze vereniging was een absolute meerwaarde. We wilden iets ontwikkelen wat zij wilden verwezenlijkt zien in Balen.

95

We hebben elke stap die we zetten, teruggekoppeld naar Club Actief. Als snel bleek dat Club Actief iets gestructureerd en duurzaam wilde. Zij wilden niet iets was permanent was en dus niet lang zou blijven bestaan. We zien dit project ook bestaan in de bredere maatschappelijke context. We willen dat alle inwoners van Balen deze vrijetijdscheque gaan gebruiken. Verder hopen we dat anderen gemeenten, kennis kunnen opdoen wanneer zij eventueel iets willen ontwikkelen over cultuurparticipatie voor mensen die in armoede leven. We hebben wel gemerkt dat er soms tegengestelde visies of meningen waren tussen ons en de opdrachtgevers. We merkten al snel dat het niet altijd eenvoudig is om uit te voeren wat beide partijen willen. We hebben dikwijls moeten aftoetsen of iets mogelijk was of niet. Daarom hebben we dikwijls onze acties moeten bijsturen zodat we onze doelstellingen konden bereiken. Medewerkers Met medewerkers bedoelen we voornamelijk ons projectgroepje. We kunnen eerlijk zeggen dat onze samenwerking tamelijk goed is verlopen. We hebben alle zes een ander karakter en vaak andere visies en waarden. We hebben veel gediscussieerd, maar toch vonden we altijd een middenweg. Doorheen het project hebben we efficiënt samengewerkt en bovendien was de samenwerking zeer aangenaam. Voor het realiseren van het projectplan zijn we eerst begonnen met een visie te formuleren. Het was belangrijk dat deze visie strookte met de eisen die Club Actief aan ons stelde. Van zodra we een visie hadden zijn we van start gegaan met het formuleren van doelstellingen. Die moesten voldoende uitdagend maar toch realiseerbaar zijn. Om dit te bereiken hebben we op regelmatige basis samen gezeten. Op deze momenten had ieder van ons de mogelijkheid om kritiek te formuleren op de doelstellingen en deze verder scherp te stellen. Van zodra de doelstellingen naar onze mening goed waren hebben we ze aan Club Actief voorgelegd zodat ook zij de kans kregen om hier kritiek op te geven. Vanaf dat de doelstellingen goedgekeurd waren hebben we ons in groepen opgedeeld om efficiënter te kunnen werken. Drie studenten spitsten zich verder toe op het ontwikkelen van de cheque. Drie andere studenten legden zich toe op het contacteren en betrekken van verenigingen. Deze opsplitsing maakte dat we in een korter tijdsbestek meer werk konden verrichten. We kwamen nog wel op regelmatige tijdstippen samen om elkaar op de hoogte te brengen van de stand van zaken. Dit leidde ertoe dat we steeds een beeld hadden over de evolutie van ons project. Ook naar Club Actief werd op regelmatige basis de stand van zaken gecommuniceerd. Partners en middelen In Ons project hebben we nauw samengewerkt met Club Actief, Vormingplus Kempen, het OCMW van Balen en het Vrijetijdscentrum de Kruierie. De leden van Club Actief zijn ervaringsdeskundigen. Bij hen klopten we aan voor het vormen van onze visie en voor het toetsen van hun ervaringen en verwachtingen. Zo konden wij een beeld vormen van hoe onze cheque moest werken. Alle ideeën die we hadden, hebben we aan Club Actief voorgelegd om te toetsen of zij dit wel goed vonden. Ook waren zij vaak degenen die dingen aan ons voorlegden. Bijvoorbeeld: Club Actief is naar ons gekomen met het voorstel om broodjes te maken op het persmoment. Het OCMW van Balen en het Vrijetijdscentrum de Kruierie waren onze aanspreekpunten waar we terecht konden met onze vragen betreffende subsidies en andere geldzaken. Het financiële luik van de Balense vrijetijdscheque is ook door hen behandeld. Op deze manier konden wij studenten ons meer toespitsen op het ontwikkelen van de vrijetijdscheque naar de eisen van Club Actief.

96

In onze samenwerking met het Vrijetijdscentrum de Kruierie en het OCMW van Balen voelden we op sommige momenten aan dat ze te snel gingen. Bijvoorbeeld: Op een vergadering over de middelen die aangewend zouden worden voor de cheque moesten de drie studenten meerdere malen om verduidelijking vragen vooraleer het duidelijk was vanwaar de middelen nu juist kwamen. Ook onze visies verschilden wel eens doorheen het project. Zo wilden wij bijvoorbeeld liever niet dat er in het OCMW ook Cheques verkocht zouden worden, terwijl dit voor Ine Noukens van het OCMW een evidentie was. We zijn echter zeer blij dat we met het OCMW van Balen en het Vrijetijdscentrum de Kruierie hebben kunnen samenwerken. Zij wisten als professional bijvoorbeeld goed bij welke instanties ze konden aankloppen voor subsidies. Ook het netwerk van deelnemende verenigingen had nooit zo groot geweest als Igor Geubbelmans van het Vrijetijdscentrum de Kruierie zijn persoonlijke netwerk niet had aangesproken. Verder zaten in de stuurgroep van ons project nog andere organisaties die werken met mensen in armoede of rond de cultuurbeleving van minderheidsgroepen. Deze organisaties zijn Demos vzw, ’t Getouw, Welzijnsschakels Balen en Ons Huis. Samen met hun expertise en kritische blik hebben we ons project tot een goed einde kunnen leiden. Management van processen Wat ook erg belangrijk is geweest gedurende onze projectperiode, is het management van processen. Hieronder wordt verstaan, ‘alle activiteiten die een toegevoegde waarde leveren. Voorbeelden hiervan zijn vergaderingen, gesprekken, ontwikkelde instrumenten, vastgelegde afspraken en procedures.’ (Dierckx, 2009-2010) Als we terugkijken naar de volledige periode van het project, kunnen we zeker en vast een heel aantal momenten opnoemen, die een enorme bijdrage hebben geleverd voor de uitvoering van ons project. Gesprekken, afspraken, procedures, vergaderingen, etc. die ons verder op weg hebben geholpen om onze doelstellingen te bereiken. Een eerste belangrijke factor, bij het bereiken van onze doelstellingen, is onze nauwe samenwerking met Club Actief. Club Actief, zoals eerder al vermeld, is een groep van mensen die armoede leven. Stuk voor stuk zijn ze ervaringsdeskundigen op het gebied van drempels die ze ervaren bij participatie aan sport, cultuur en vrije tijd alsook stigmatisering van de doelgroep. Wat op zich al belangrijke informatie kan opleveren, bij het ontwikkelen van ons eindproduct. Met deze groep hebben we dan ook regelmatig samengewerkt. Deze samenwerking is gebeurd op twee manieren. Aan de ene kant, ontmoetten we elkaar formeel op vergaderingen. Op deze momenten kregen we niet alleen de mogelijkheid om hen in te lichten over onze stand van zaken en dit af te toetsen met hun gevoelens, gedachten en visie. We kregen hier echter ook de kans om hen wat beter te leren kennen. Vaak zijn we dan ook vergaderingen gaan bijwonen, zonder dat wij als groep inhoudelijk iets te vertellen hadden. Vaak genoeg hebben we Club Actief ook op informele momenten leren kennen, zoals op het Nieuwjaarsfeest, de rondleiding in het Vrijetijdscentrum de Kruierie, etc. De informele momenten waren er vooral om de mensen van Club Actief te leren kennen in hun omgeving en om met hun een band op te bouwen. Het feit dat we zo dicht bij deze groep van mensen stonden, maakten dat zij ons vertrouwden. Ze vertrouwden ons zo bijvoorbeeld hun levensverhalen, hun ervaringen, successen en mislukkingen toe. Ook durfden ze ons te vertellen over hun noden en behoeften, hun verlangen over hoe de vrijetijdscheque er zou moeten uitzien. Al deze bijeenkomsten hebben ons uiteindelijk veel toegevoegde waarde bezorgd voor het bereiken van onze doelstellingen.

97

Nu onze vrijetijdscheque reeds gelanceerd is, horen we van verenigingen, organisaties en diensten ook veel positieve reacties. Ook Club Actief liet ons weten, dat ze volledig achter het concept van de vrijetijdscheque staan. Één van de leden van Club Actief, vertelde tijdens het persmoment dan ook wat meer over hoe zij naar de vrijetijdscheque kijken. Het volgende werd verteld: ‘Het is een goed initiatief voor mensen zodat ze meer aan activiteiten kunnen meedoen bijvoorbeeld in sportverband, mensen kunnen ook deelnemen aan culturele activiteiten, je kan het gebruiken voor vrije tijd, etc.’. Deze getuigenis was voor ons als projectgroep erg belangrijk. Niet alleen omdat we hierdoor bevestiging kregen dat het concept van de vrijetijdscheque in orde was. Ook omdat we hen beschouwden als vertegenwoordigers van de doelgroep waarvoor we dit concept bedacht hebben. Dat zij achter deze vrijetijdscheque staan, wil ook zeggen dat er rekening gehouden werd met hun mening en visies. Algemeen kunnen we zeggen dat Club Actief een heel belangrijke, misschien wel de belangrijkste, factor is geweest gedurende ons project. Het was heel belangrijk dat we de vooropgestelde doelstellingen behaalden, waarbij we ook rekening hielden met de kansengroep waarmee we werkten. We denken dat we hier wel kunnen besluiten dat aan de noden en behoeften van Club Actief voldaan is. Wat ook erg gunstig was geweest voor het goede verloop van ons project, was het feit dat wij als projectgroep regelmatig vergaderingen hadden. Ofwel ging dit door met de ganse groep, maar ook in de verschillende takengroepen (vrijetijdscheque, persmoment en netwerking) vonden regelmatig vergaderingen plaats. Uit deze momenten konden we vaak heel wat nieuw materiaal halen. Verder zorgden deze momenten er ook voor dat we op de hoogte bleven van ieders stand van zaken. Tijdens deze momenten maakten we tijd vrij voor nieuwe ideeën, het beantwoorden van vragen of onduidelijkheden, elkaars werk te bevragen, elkaar op de hoogte te stellen, etc. Dit was vooral erg belangrijk in het laatste semester. Tijdens dit laatste semester waren we echter opgesplitst in drie groepen. Drie personen stonden in voor de netwerking, drie andere personen stonden in voor de vrijetijdscheque en nog twee personen (één uit elk groepje) regelden het persmoment. De kans dat er hier naast elkaar gewerkt werd en we niet van elkaars werk op de hoogte waren, was aanwezig. Door echter regelmatig samen te komen en elkaar op de hoogte te stellen van het geleverde werk, maakte dat we overzichtelijk en structureel goed te werk konden gaan. Er werd niets over het hoofd gezien en iedereen was op de hoogte van het werk waar iedereen zich met bezig hield. Binnen deze groep stelden we onszelf ook deadlines op, waar iedereen zich aan moest houden. Het was erg belangrijk om deze deadlines na te leven omdat hierdoor het werk van iemand anders verstoord kon worden. We waren dan ook erg afhankelijk van elkaars werk. Zo hebben we voor de presentatie van de infomomenten, als netwerk groep, samen gezeten met de groep van de vrijetijdscheque. Dit in eerste instantie om geen verkeerde informatie door te geven maar juist alles correct te verwoorden naar de verenigingen, diensten en organisaties toe. Wanneer de groep van de vrijetijdscheque op dat moment echter nog geen concrete ideeën zou gehad hebben over het concept en de werking van de vrijetijdscheque, had het voor ons niet mogelijk geweest om de infomomenten te organiseren. Dit vanuit het feit dat er gewoonweg nog geen informatie ter beschikking zou zijn, om de uitgenodigde verenigingen, diensten en organisaties te informeren. Er was zeker en vast sprake van een grote taakafhankelijkheid, tussen de verschillende groepen. Ook het feit dat we als groep gekozen hebben om de taken die er lagen, op te splitsen, heeft zeker en vast gemaakt dat we onze doelstellingen behaald hebben. Het zorgde er niet alleen voor dat de taakspanning minder was (minder taken op jezelf te nemen, dan wanneer je met alles betrokken zou zijn). Ook zorgde dit ervoor dat je gericht kon werken. Je was als het ware een ‘specialist’ in jouw taak, omdat je je bezig hield met alle aspecten van deze taak. De focus lag meer op één bepaalde taak.

98

Met een drietal studenten, zijn we ook naar een studiedag van Demos geweest rond ‘participatie en armoede’. Ook hier hebben we van een aantal gastsprekers, wat meer visie en ideeën kunnen gebruiken. Deze gastsprekers kwamen voornamelijk vertellen over reeds ontwikkelde ‘projecten’ of ‘producten’ om mensen in armoede meer te laten participeren aan de samenleving. Ook hebben we enkele gesprekken gehad met andere gemeentes, waar ook projecten zijn rond de participatie van mensen in armoede en aan cultuur. Ook uit deze gesprekken konden we vaak enkele nuttige en bruikbare ideeën halen, om ons idee voor de vrijetijdscheque te versterken en verder uit te werken. Als laatste hebben we zeker en vast ook veel kunnen halen uit de gesprekken die we gehad hebben met Igor Geubbelmans, Ine Noukens, Kristel Vanhulle, onze stuurgroep en de verschillende verenigingen die we tijdens de infomomenten mochten ontvangen. De gesprekken met Igor Geubbelmans waren vooral praktisch gericht. Hij was erg goed op de hoogte van de middelen die beschikbaar waren in de gemeente Balen (zie middelen) en bovendien heeft hij ook een enorm netwerk rond zich, waar hij op kan rekenen en terugvallen. Hij had met zijn kennis en mee bijgedragen tot een realistische weergave van een vrijetijdscheque. Een weergave die niet enkel haalbaar is voor de gemeente Balen, maar ook voor de bevolking van Balen die er met zullen gaan werken. Dankzij zijn enorm draagvlak en goede verstandhouding met zijn netwerk, heeft hij ons ook enorm goed verder kunnen helpen bij het warm maken van bepaalde diensten, verenigingen en organisaties. Ook tijdens de infomomenten had Igor zijn bijdrage geleverd. Niet enkel wist hij op alle vragen van de verenigingen, diensten en organisaties te antwoorden. Hij maakte het ons ook mogelijk om het persmoment goed georganiseerd te krijgen. De Kruierie, kregen we gratis ter beschikking, alsook het drinken tijdens het persmoment en de infomomenten. Ine Noukens, kon ons dan meer informatie verschaffen over de werking van het OCMW en hoe dit met de vrijetijdscheque geregeld moet worden (wie valt er onder een vermindert tarief, etc.). Van Kristel Vanhulle kregen we regelmatig feedback over onze ideeën, visies en geleverd werk. Zij kon met een kritisch oog hiernaar kijken, en gaf vaak erg nuttige en bruikbare feedback om ons proces en product in de goede richting te sturen. Ook wat betreft onze samenwerking met Club Actief, kon Kristel ons tips en ideeën geven. Van de verschillende aanwezige verenigingen, alsook onze stuurgroep, hebben we zeker en vast een heleboel tips meegekregen. Zo kregen we in het begin van onze stuurgroep de tip, om ons project te beperken tot een pilootproject omdat dit haalbaarder is voor een korte periode. Klantenresultaten Ons eindwerk was ontstaan vanuit een vraag van Vormingplus Kempen. Vormingplus Kempen, die Club Actief heeft helpen oprichten en met hen ook reeds enkele jaren wat werk geleverd heeft richting participatie aan cultuur, sport en vrije tijd, vroeg ons om iets te ontwikkelen om participatie van kansengroepen te bevorderen aan sport, vrije tijd en cultuur. Als projectgroep waren we erg vrij om hier met al onze ideeën aan de slag te gaan. Na een tijdje werd echter beslist voor een vrijetijdscheque te ontwikkelen. Een cheque waar alle inwoners van Balen van gebruik konden maken maar waarbij we ons specifiek richtten op mensen in armoede. Deze personen moeten de mogelijkheid hebben, om deze cheques tegen een vermindert tarief aan te kopen. Club Actief, een groep van mensen die in armoede leven, waren de personen waar we ons project op richtten. Zij waren voor ons een belangrijk informatiepunt. Niet enkel vanwege hun deskundigheid op gebied van stigmatisering. Ook zijn zij deskundige op gebied van ervaren drempels, bij participatie aan sport, vrije tijd en cultuur. Zij weten hoe het is, om met minder geld te moeten rondkomen en om te merken dat je niet aan alles kan deelnemen in de samenleving. Club Actief was voor ons, gedurende het project, een sturende en richtinggevende factor, omdat zij in naam van mensen met een beperkt inkomen konden verwoordden wat wenselijk was en wat niet.

99

Club Actief bepaalde uiteindelijk ook of de behaalde resultaten kwaliteitsvol waren. Het was ons doel dan ook om hier, samen met de leden van Club actief, een oplossing voor te zoeken. Het is deze doelgroep van mensen waarop we ons gericht hebben en daarom houden we ook graag rekening met hun behoeften, verwachtingen en noden. Dit heeft ons uiteindelijk veel toegevoegde waarde kunnen bezorgen voor het bereiken van onze doelstellingen. De leden van Club Actief hebben zo bijvoorbeeld mee mogen denken aan het concept van de vrijetijdscheque. Zo hamerden ze er echt op dat de cheque aan een aantal voorwaarden voldeed. Wat ze bijvoorbeeld erg belangrijk vonden, is dat de cheque niet stigmatiserend zal gaan werken. Vanuit hun eigen ervaringen, lieten de leden van Club Actief ons weten, dat pasjes, enkel en alleen voor mensen in armoede, erg stigmatiserend werken en hun effect niet bereiken. Elke inwoner kan bij zo’n pasje zien wie er wel en niet in armoede leeft. Voor de persoon in armoede, die dit pasje telkens moet laten zien voor korting te krijgen, gaat dit vaak gepaard met schaamte. Ook wilden ze een product dat duurzaam was. Iets wat zal blijven bestaan en dus niet iets is dat er slechts eenmalig of voor een beperkte periode zal zijn. Uit deze vragen en visies, hebben wij als projectgroep veel bruikbare elementen kunnen halen. Met deze elementen hebben wij dan ook rekening gehouden, voor de verdere uitwerking van ons project. We moeten hierbij ook wel zeggen, dat we ons niet op alle ideeën en visies van Club Actief en Vormingplus Kempen hebben gericht. Ook onze eigen ideeën en visies waren belangrijk, maar dit moest dan natuurlijk in goed overleg gecommuniceerd worden met elkaar. Regelmatig hebben we dan ook samen gezeten met de leden van Club Actief, onder leiding van Kristel Vanhulle en Ine Noukens. Op deze momenten toetsten we onze eigen ideeën en visies af, op die van de leden van Club Actief. We zochten hierbij ook altijd een akkoord tussen de verschillende belanghebbende partijen en gebruikten hiervoor ook duidelijke en overtuigende argumenten om onze manier van werken en de richting die we kozen voor onze cheque, te verantwoorden. Een belangrijke ‘klant’ was voor ons project de gemeente Balen. Vanuit het lokaal sociaal beleidsplan van Balen worden organisaties, verenigingen en diensten in Balen opgeroepen om meer te werken rond armoede. Ons project was voor deze partners dan ook de ideale gelegenheid om hierrond te werken. De gemeente Balen verwachtte van ons, als projectgroep, echter ook een kwaliteitsvol project. Iets dat structureel in de gemeente Balen kon opgericht worden en dat voldeed aan hun eisen en de noden en behoeften van de mensen in armoede, in Balen. Zij waren tevens ook een belangrijke factor, voor de goedkeuring van ons eindproduct. Ook de gemeente Balen, als medeorganisator, bepaalde of het eindresultaat kwaliteitsvol was. Ze keken of het bruikbaar kon zijn in de gemeente Balen. Met Igor Geubbelmans, die als contactpersoon optrad voor de gemeente Balen, hebben we dan ook regelmatig overlegmomenten gehad. Niet enkel om hem te informeren over de ideeën die wij en Club Actief hadden. Ook om te toetsen naar de haalbaarheid hiervan, en de mogelijkheden die de gemeente Balen ons kon bieden. Ook hier hebben we af en toe moeten afstappen van onze eigen visie en ideeën, daar dit voor de gemeente Balen niet haalbaar was. Door deze regelmatige afstemming van visies, creëerden we de kans om een eindproduct af te leveren, dat niet enkel voldeed aan de eisen van de doelgroep waarvoor we werkten. Ook creëerden we een product, dat voor de gemeente Balen als kwaliteitsvol ervaren wordt. Dit kunnen we besluiten, vanuit de positieve reacties die we kregen van de verschillende partners. Doordat we zoveel verschillende ideeën en visies meekregen, van al onze partners en ‘klanten’, was het voor ons als projectgroep soms moeilijk om hierbij onze eigen ideeën en visies te uiten. We hebben vaak momenten gehad, waarbij we het gevoel kregen, dat het project ons ‘afgenomen’ werd. Dat het precies niet meer iets was, wat WIJ aan het uitwerken waren. Zo hebben twee personen heel wat tijd gestoken in het ontwerpen van een uitnodiging voor het persmoment. Dit ontwerp werd bij de gemeente Balen binnengebracht, om het te laten drukken voor verspreiding ervan in de gemeente.

100

Toen we het definitieve ontwerp zagen van de uitnodiging, bleek dat hier amper nog iets origineel gebleven was. De uitnodiging leek in de verste verte niet op het ontwerp dat door twee personen van ons gemaakt was. Dit is een voorbeeld, van iets wat ons uit handen genomen werd (of hebben we het uit handen gegeven?). Het ontwerp van de gemeente zag er professioneler uit en we hebben vernomen dat ze al bij de drukker lagen. Daarom hebben wij beslist om hier niets over gezegd. We merkten dat we hier in een spanningsveld zaten tussen ‘bijhouden’ of ‘open kaart spelen’. Het is ons project waar we veel tijd en energie ingestoken hebben. Daarom vonden we het belangrijk op de hoogte te worden gehouden van eventuele veranderingen of wijzigingen. We vonden dat het ons recht was om onze eigen ideeën en visie over de vrijetijdscheque te verdedigen en hiernaar te streven. Resultaten voor de medewerkers Het sterke product dat we behaalden kwam ongetwijfeld voort uit ieders medewerking, enthousiasme en gedrevenheid binnen het project. De betrokkenheid van ieder groepslid op het project was erg groot. Dit alles heeft er dan ook voor gezorgd dat alle vooropgestelde doelstellingen succesvol behaald werden. Zowel het samenwerken met de mensen van Club Actief, de contacten leggen met betrokken partners en verenigingen als iets wezenlijks verrichten was voor ons als laatstejaars studenten sociaal werk een erg leerrijke ervaring. We zullen deze niet snel vergeten… Resultaten voor de Samenleving De Balense vrijetijdscheque is in de eerste plaats bestemd voor de inwoners van de gemeente Balen. Zo kunnen enkel zij deze cheque aankopen en hem inruilen bij diverse Balense organisaties, verenigingen en diensten. Toch sluit dit niet uit dat het concept van de Balense vrijetijdscheque in de toekomst overgenomen kan worden door gemeenten in de buurt van Balen of verder weg. We wilden immers een voorbeeld zijn voor anderen en hopen dat de idee van een vrijetijdscheque als waardebon en kortingssysteem in de toekomst ook in andere gemeenten zal opduiken. Waardoor de participatie van maatschappelijk kwetsbaren aan cultuur, sport en vrije tijd ook in andere gemeenten en steden bevorderd kan worden op een niet stigmatiserende manier. Hiernaast dienden we ons project ook in voor de studentenwedstrijd Copore. Zo wilden we ons concept ook bekend binnen Europa. Doordat we uiteindelijk tot bij de vier beste ingediende projecten zijn geraakt, zal er binnenkort een publicatie op de markt komen waarin ons project beschreven staat. Eindresultaten Onze doelstellingen zijn allen gerealiseerd. Er is namelijk een kortingssysteem in de gemeente Balen namelijk: de Balense Vrijetijdscheque. Een toonmoment heeft plaatsgevonden op woensdag 5 mei in het Vrijetijdscentrum de Kruierie. Op dit toonmoment is de Balense vrijetijdscheque voorgesteld voor de pers en de deelnemende verenigingen. Maar als we niet met Club Actief hadden samengewerkt hadden we deze doelen nooit bereikt. Club Actief heeft namelijk belangrijke knopen mee doorgehakt zoals bijvoorbeeld de vorm van de vrijetijdscheque, de voorwaarden verbonden aan de vrijetijdscheque, etc. Verder hebben we ook nog enkele keuzes moeten maken om dit resultaat te bereiken. Zo hebben we een evenwicht gezocht tussen een maximale participatie van Club Actief enerzijds en efficiënt werken anderzijds. Maximale participatie nastreven in onze samenwerking bleek erg moeilijk. Hoewel het erg waardevol is, moesten we ook rekening houden met het tijdsbestek waarin we het project wilden afronden.

101

Daarom hebben we ervoor gekozen om niet voor de hoogste graad van participatie te gaan. De participatiegraad van Club Actief in ons project situeert zich op het niveau van mee beslissen. Dit houdt concreet in dat Club Actief op dezelfde hoogte staat als wij, de studenten. We hebben dus samen gelijkwaardige keuzes gemaakt. De keuze voor deze gulden middenweg heeft het afsluiten van ons project met een tastbaar resultaat mogelijk gemaakt. We hebben er ook voor gekozen om van ons project een pilootproject te maken. Dit heeft ertoe geleid dat we het project tot in detail konden uitwerken. Dit maakte het werken aan het project aangenamer. Het zorgde er namelijk voor dat ons project verderging dan het theoretisch kader uitdenken. Zo konden we aan iets concreets werken. Ons uitgebreide netwerk gaf ons de kans om steeds de juiste persoon aan te kunnen spreken voor onze vragen. Bij ons netwerk konden we ook steeds terecht voor feedback, zodat we ons project steeds meer konden perfectioneren. Het is mede dankzij hun inbreng dat we ons project positief kunnen afronden.

102

BESLUIT In dit eindwerk bespreken we onze zoektocht naar een duurzaam, transparant kortingssysteem voor mensen in armoede. In het proces dat we hebben doorlopen in het zoeken naar het geschikte systeem hebben we Club Actief, een vereniging van mensen in armoede in Balen, betrokken. We streefden naar een maximale participatie en een duidelijk eindresultaat. Het proces was een constant zoeken naar de juiste keuze, zowel voor Club Actief, het OCMW van Balen, het Vrijetijdscentrum de Kruierie en wij, de studenten. Om een goed verloop te garanderen zijn we van start gegaan met het maken van een projectplan, geformuleerd rond 3 doelen. Het eerste doel was het ontwikkelen van een niet- stigmatiserend kortingssysteem zodat alle inwoners van Balen kunnen participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Het organiseren van een persmoment was de tweede doelstelling. De derde doelstelling moest verwezenlijkt worden in doelstelling één en twee. We wilden namelijk Club Actief maximaal betrekken in ons project. Om deze doelen zo efficiënt mogelijk te realiseren hebben we ons opgedeeld in twee groepen. Zo konden we binnen hetzelfde tijdsbestek meer realiseren. Dit heeft er tot geleid dat we onze doelen succesvol hebben bereikt. Samengevat waren de drie grootste krachten van ons project een uitgebreid netwerk, de samenwerking met Club Actief en het feit dat we kozen voor een pilootproject. Het netwerk dat we opbouwden was tweeledig. Zo hadden we enerzijds een ruime basis aan partners. Zij deelden een gelijkaardige visie. Dit had tot gevolg dat ons project een groot draagvlak had. Hierdoor hebben we op een korte periode veel kunnen bereiken. Daarnaast konden we steeds bij hen terecht voor raad en antwoorden op onze vragen. Anderzijds waren er heel wat verenigingen uit Balen en omstreken die mee in het project van de Balense vrijetijdscheque stapten. Dit was ondermeer het resultaat van ons aanklampend werken. Ook het feit dat de organisaties en verenigingen nu onze visie op de cheque delen hebben we hieraan te danken. Verder streefden we in onze gelijkwaardige samenwerking met Club Actief naar een maximale participatie. Zij waren voor ons de ervaringsdeskundigen die onze ideeën met een kritische blik benaderden en deze toetsten aan de realiteit van hun leven in armoede. Dit heeft geleid tot een krachtig resultaat, wat we zonder hun inbreng niet hadden bereikt. Evenwel hebben we gemerkt dat het niet evident is om de hoogste graad van participatie te bereiken. We zaten voortdurend in het spanningsveld 'participatie - efficiëntie'. Aangezien we ons project wilden afsluiten met een tastbaar resultaat hebben we gekozen voor een gezond evenwicht tussen beide uitersten. Tot slot hebben we bewust gekozen voor een pilootproject. Dit gaf ons de kans om het werkveld te verkennen en erin te experimenteren. Daarnaast gaf deze manier van werken ons de mogelijkheid om het project tot in detail uit te werken en te kunnen eindigen met een stevig, bruikbaar resultaat. Zo hopen we dat de toekomstige stuurgroep het project verder zal zetten en uitbreiden binnen en buiten de grenzen van de gemeente Balen. Kortom, we hebben uit dit project veel leerkansen kunnen putten en ervaring kunnen opdoen. Het resultaat van dit krachtige project, de Balense vrijetijdscheque, stemt ons allen zeer trots. We zijn dus niet enkel 'de liefste' mama en papa, maar ook de trotste!

Figuur 23: Geschenk van meter en peter

103

LITERATUURLIJST Boeken: •

Bonroy, C., Légat, S., & Storms, B. (2007). Onderzoek naar de leefomstandigheden van de gezinnen in Balen. Geel: KHK

•

Dierckx, B. (2009). Functies van het SCW. Activerende functie. Onuitgegeven cursus voor het derde jaar van de opleiding Sociaal Werk, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Sociaal Werk Geel.

•

Door Ondersteuning Mee Opvoeden vzw en Kristelijke Arbeiders Vrouwenbeweging vzw. (2009). Drempels in het verenigingsleven wegwerken: Pak een stoel en zet u erbij. Brussel: Artoos Communicatiegroep.

•

Driessens, K. & Van Regenmortel, T. (2009-2010). Bindkracht in armoede. In M. Vanbroekhoven. Cursus integrerend werken. (p 14- 42). Geel: KHK.

•

Driessens, K., & Geldof, D. (2009). Cultuur in laagjes: Waarom we de echte participatiedrempels onvoldoende kennen. In Bultynuck, M. 360° participatie (pp188-200). Brussel: Ivo Janssens.

•

Driessens, K. & Geldof, D. (2008). Over culturele armoede, armoedecultuur en betrokkenheid: Reflecties over participatie aan en het recht op (eigen?) cultuur. Momenten,nr. 3.

•

Elias, W. (2009). Cultuurparticipatie: kermis, kerk of kerker. Een cultuurfilosofische benadering. In Bultynuck, M. 360° participatie (p.188-200). Brussel: Ivo Janssens.

•

Knipscheer, J. & Kleber, R. (2006). Psychologie en de multiculturele samenleving. (p. 12-15). Geel: KHK.

•

Lievens, P. (2008). Drempels naar participatie in lokale verenigingen: deel 2 onderzoeksresultaten. Geel: KHK.

•

Lievens, P. (2008). Drempels naar participatie in lokale verenigingen. Geel: KHK.

•

Storms, B. (2008-2009). Sociaal beleid. (p. 56-88). Geel: KHK.

•

Vonck, E. (2008). Het OCMW aan zet: onderzoek in het kader van het KB ‘socioculturele en sportieve participatie’. Momenten, nr. 3.

•

Wouters, W. (2009-2010). Organisatieontwikkeling en beleidskunde.(p. 28). Geel: KHK.

•

Wouters, W. (2009-2010). Organisatieontwikkeling en beleidskunde (p. 31-38). Geel: KHK

Diversen: •

Project toegankelijke cultuur. (2008, December). Toegankelijke cultuur . Een handleiding voor een cultuurparticipatieproject . Geel, Antwerpen, België: Roel Tulleneers.

104

•

Uit de Marge. (2009). Doelgroep van het jeugdwerk MKJ. Antwerpen, België.

Internet: •

Agentschap Sociaal Cultureel Werk. (2010). Lokaal Cultuurbeleid. Gevonden op 12 maart 2010 op het internet: http://www.sociaalcultureel.be/regelgeving/LCB.aspx

•

Armoede. (2009). Fonds cultuurparticipatie. Gevonden op 25 oktober 2009 op het internet: http://www.armoede.be/fondscultuurparticipatie/

•

Balen. (2010). Lokaal sociaal beleid. Gevonden op 15 februari 2010 op het internet: http://www.ocmwbalen.be/index.php?ID=6222

•

Balen. (2010). Onderwijs in de gemeente Balen. Gevonden op 5 april 2010 op het internet: http://www.balen.be/gemeentelijk%20onderwijs/2272/default.aspx?_vs=0_N&i d=2200

•

Balen. (2010). Onderwijs in de gemeente Balen. Gevonden op 5 april 2010 op het internet: http://www.balen.be/gemeenschapsonderwijs/2274/default.aspx?_vs=0_N&id= 2202

•

Balen. (2010). Onderwijs in de gemeente Balen. Gevonden op 5 april 2010 op het internet: http://www.balen.be/vrij%20onderwijs/2273/default.aspx?_vs=0_N&id=2201

•

Balen. (2010). Ontwerpwedstrijd. Gevonden op 10 mei 2010 op het internet: http://www.balen.be/pop/mailerPreview.aspx?_vs=0_N&id=266

•

Balen. (2008). Verenigingen. Gevonden op 27 november 2009 op het internet: http://www.balen.be/verenigingengids/1574/default.aspx?_vs=0_N&id=2048&p g=2412

•

Balen. (2009). Vrijetijdscentrum De Kruierie. Gevonden op 27 november 2009 op het internet: http://www.balen.be/dienst/1662/default.aspx?_vs=0_N&id=2052

•

Balen. (2009). Vrijetijdscentrum De Kruierie. Gevonden op 14 februari 2010 op het internet: http://www.balen.be/deprocent20kruierie/2277/default.aspx?_vs=0_n&id=2052

•

CM. (2010). Omnio-statuut. Gevonden op 13 mei 2010 op het internet: http://www.cm.be/nl/100/ziekteverzekering/specifieke_regelingen/omnio/index. jsp

•

COPORE.(2009). Copore student project [announcement]. Gevonden op 1 maart 2010 op het internet: http://www.ergotherapists.gr/httpdocs/files/copore2.pdf

•

CJSM. (2009). Participatiedecreet. Gevonden op 4 november 2009 op het internet: http://www.cjsm.vlaanderen.be/cultuur/downloads/participatiedecreet_def.pdf

105

•

CJSM. (2009). Cultuur, jeugd, sport en media. Gevonden op 4 november 2009 op het internet: http://www.cjsm.vlaanderen.be/cultuur/regelgeving/participatiedecreet/index.ht ml

•

Demos. (2010). Cultuurparticipatie en kwetsbare groepen. Gevonden op 13 maart 2010 op het internet: http://www.demos.be/uploads/tx_bworxebib/cultuurparticipatie.pdf

•

Demos. (2009). Over Demos. Gevonden op 14 februari 2010 op het internet: Gevonden op het Internet op 30 november 2009: http://www.demos.be/overdemos/

•

De sociale kaart. (2009). Ons huis. Gevonden op 14 februari 2010 op het internet: http://desocialekaart.be/fiche/index.cfm?det=fiche&orgid=19798

•

European neighbours. (2009). European neighboursday. Gevonden op 23 november 2009 op het internet: http://www.european-neighbours-day.com/

•

Het Nieuwsblad (2010). Studenten bedenken vrijetijdscheque. Gevonden op 7 mei 2010 op het internet: http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=4V2PTDI2&postcode=24 90

•

International Federation of Social Workers. (2000). Definition of Social Work. Gevonden op 14 maart op het internet: http://www.ifsw.org/f38000138.html

•

KHLim. (2009-2010). Wenkbrauwen fronsen, ogen openen en vooruit kijken! Maatschappelijk kwetsbare jongeren en ICT. Gevonden op 13 mei 2010 op het internet: https://doks.khlim.be/do/files/FiSe40288a22260239f90126029fbbbf0179/Projec tboek%20Link%20in%20de%20Kabel.pdf;jsessionid=4F4564DA8BF28EF350411 4E7FB3A1F8E?recordId=SSAW40288a22260239f90126029fbbbf0178

•

MI-IS. (2010). Socio-culturele participatie. Gevonden op 15 maart 2010 op het internet:http://www.miis.be/be_nl/01/participatie/Socioculturele%20Participatie/index.html

•

OCMW Balen. (2010). OCMW Balen. Gevonden op 10 maart 2010 op het internet: http://www.ocmwbalen.be/

•

Van Dale. (2010). Cultuur. Gevonden op 13 mei 2010 op het internet: http://www.vandale.nl/vandale/zoekService.do?selectedDictionary=nn&selected DictionaryName=Nederlands&searchQuery=cultuur

•

Vormingplus Kempen. (2009). Balen: Cultuur is er voor iedereen. Gevonden op 28 oktober 2009 op het internet: http://www.vormingpluskempen.be/ClubActief/balen-cultuur-is-er-voor-iedereen.html

•

Vorming Pluskempen. (2009). Vormingpluskempen. Gevonden op 17 februari 2010 op het internet: http://www.vormingspluskempen.be

•

Vos, I. (2010). Cultuurparticipatie deelnemen aan cultuur. Gevonden op 10 mei 2010 op het internet: http://www.jeugdbeleidsplan.be/pagina/waarover_gaat_een_plan/thema%E2% 80%99s/cultuurparticipatie

•

Welzijnsschakels. (2010). Welzijnsschakels. Gevonden op 13 mei op het internet: http://www.welzijnsschakels.be/

106

Mondelinge bronnen: •

DE DONCKER, L., Mondelinge mededeling, d.d. 16 maart 2010.

•

LENAERTS, T., Mondelinge mededeling, d.d. 27 februari 2010.

•

MEYVIS, J., Mondelinge mededeling, d.d. 5 maart 2010.

•

QUIX, C., Mondelinge mededeling, d.d. 30 november 2009.

•

VAN ELSEN, E., Mondelinge mededeling, d.d. 15 maart 2010.

Figuren: •

Arends, L. (2010). Het Belang van netwerken. Gevonden op 13 mei op internet: http://www.awhm.nl/nieuws/netwerken/

•

Balen. (2010). Gemeente Balen. Gevonden op 10 april 2010 op internet:http://www.balen.be/nieuws/1563/default.aspx?_vs=0_N&id=367

•

COPORE.(2009). Copore student project [announcement].Gevonden op 1 maart 2010 op het internet: http://www.ergotherapists.gr/httpdocs/files/copore2.pdf

•

NING. (2009). De Wegwijzer. Gevonden op 15 maart 2010 op het internet: http://api.ning.com/files/Vo7zdkai6*x29-Vn8KFjzK0cGsn3-rV6xdV0RtkbEp2QP0AKg58YG9Ud7DVcq48tONPbZaczvHBDiwChbbZlO8exdLOSvL/wegwijzer.jpg

107

6

BIJLAGE

6.1

Bijlage 1: Project planning

Wat?

Wie?

Vrijetijdscheque

Lies, Lotte en Wout

Verenigingen

Karen, Kristof en Lore

Vanaf april, persmoment

Kristof en Lotte

Datum

Wat?

8 maart

Stuurgroep

8 maart

Brainstormen groep verenigingen en over wedstrijd (Lore, Kristof en Karen)

11 maart

Brainstormen groep Vrijetijdscheque (Wout, Lies en Lotte)

Week 11

Wedstrijd lanceren

Week 11

Samen zitten met Igor en eventueel Kristel over cheque: Hoofdlijnen uitwerken

Week 11

Samen zitten met Club Actief: datums vastleggen om met de verenigingen samen te komen (twee datums wanneer we de verenigingen uitnodigen)

Week 12 en verder

Concrete uitwerking cheque

Week 13 en 14

Afspraak met verenigingen (Twee vergaderingen)

Week 15

Plannen persmoment

Week 16: Ten laatste 19 april

Cheque af

5 mei

persmoment

108

6.2

Bijlage 2: Overzicht Balense verenigingen

JEUGDRAAD JEUGDVERENIGINGEN KLJ Balen Centrum Speelpleinen Olmen MALPERTUUS Speelpleinen BIESAKKER vzw KSA Balen CHIRO 'T OLMKE Chiromeisjes ALBATROS Wezel Jeugd Rode Kruis KSJ 't STOTERKE t KRUIERKE vzw Chiro Balen-Centrum Chiro Hulsen Chiro Rosselaar Jeugdcentrum Biesakker vzw

CLUBS SPORTRAAD BALEN 2008 ATLETIEK Balense Atletiekclub Kempische Oriëntatielopers Zomolomo BILJART Biljartclub De Ster Biljartclub De Vierband Biljartclub De Vierband Olmen BADMINTON Frimoutjes Badmintonclub Olmen-Balen TENNIS Tennisclub G.T. Keiheuvel Tennisclub Bleukens De Lustige Kloppers Tennisclub G.T. jeugd Keiheuvel VOGELS- DUIVEN De Balense Waterslagers De Vogelkundige Kring Heikneuter Nooit verwacht Hulsen De Pestvogel LIEFHEBBERSVOETBAL

109

B5-Boys Fc Zwarte Goud Real Roth FC Straalgirls Voorwaarts Gerheide Fc Schoorheide Sport Scheps Yoenaaited Fc Germeer KWB voetbal Wezel FC Vloedbeemden Fc Den Olm ZAALVOETBAL Molchester United Zvk Balen F.C.Arsenaal Zvk Chiwies ZVK Lommel-Wezel United Zvk Questra VELDVOETBAL R.H. Sportief KVV Zwaluwen Olmen Jeugdvoetbal Olmen R.H. Sportief - Jeugd Verbroedering Jeugd Balen VV Schoor 98 Verbroedering Balen MOTORSPORT KMC Mol Diga Racing vzw Vzw Motorclub Siberië RUITERSPORT Netedravers Olmen Ponyclub LRV Sint-Odrada Ruiterijvereniging De Hoeve Vzw Shetland Ponyvereniging vzw LRV Sint-Odrada VOLKSSPORTEN Bowlingclub Keiheuvel J.I.C. Keikopjes K.M. St.Sebastiaan Balen volkssporten De Balense Schaakkring Dartsclub Sint-Jan Vzw Dartsclub 't Heike Dartsclub Primus

110

Dartsclub De Boereschuur Balense Papers VECHTSPORTEN Ju-Jutsu Hei Wa Balen Judoclub Balen Karateclub Kamacho-Do Tai Chi Chuan Balen Aikibudo "Bewegen in Vrijheid" Jujutsuclub Nintai VISSERSCLUBS Vissersclub Sint-Andreas Vissersclub De Netevissers Vissersclub De Reiger Vissersclub De Lak Vissersclub De Schepper VOLLEYBAL Olmense Volleybalclub Balvoc WIELERTOERISME W.T.KAWS Wezel W.T. De Spoortrekkers WIELERSPORT Koninklijke Balen Bicycleclub De Kasseifretters ZWEEFVLIEGEN Aeroclub Keiheuvel GYMNASTIEK Twirlingclub De Toekomst De Olmense Turnkring G-SPORT Mispo Balen DIERENSPORT Vzw Hondenschool 't Kruierke ZWEMSPORT Zwemclub Keiheuvel ANDEREN Keep on smoking

VERENIGINGEN Categorie 1: Amateurkunsten (18 leden) Armand Preud'homme koor Bert Leysenkring vzw Country Dancers The Northhill vzw Crescendo Davidskoor

111

De Schalmei vzw Dum Pingo Vivo G-Band Schoorheide Harmonie Olmen-Hulsen KH De toekomst Kon. Accordeonvereniging 'St.-Rochus' vzw Kon. Maatschappij Sinte-Barbaragilde vzw New Dimension Parochiekoor OLV Bijstand Rosselaar Theater Oeps Toneelkring HABO Vieronto Olmen Zangkoor Sint-Hubertus Categorie 2: Socio culturele vereniging met een algemene werking (23leden) ACW-Balen Buurtwerk Wezel vzw Gezinsbond Olmen vzw Gezinsbond vzw Het Zonnelicht vzw KAV Olmen KAV Balen-Centrum KAV Balen-Gerheide Kermiscomité Gerheide KVLV Balen-Centrum KVLV Hulsen KVLV Olmen KVLV Schoorheide KWB Balen Centrum KWB Balen-Wezel KWB Hulsen KWB Olmen-Centrum KWB Olmen-Stotert KWB Schoorheide Landelijke Gilde Balen Landelijke Gilde Olmen OKRA Olmen Centrum OKRA Trefpunt 55+ Wezel Sint-Jan Gerheide vzw Categorie 3: Grotere evenementen (8 leden) Carnaval "blauw-geel" Carnaval Olmen CV De Biersussen Fiesta Mundial vzw Mini Rock vzw Schepskermis vzw

112

Swingin' Hulsen Zart vzw Categorie 4: Verenigingen die werken rond een meer specifiek thema (23 leden) Balense Bierbrouwersgilde Balense Wijngilde Bigclub informaticagroep Kempen vzw Davidsfonds Davidsfons-Wezel De Handige handjes De Schakel vzw Erfgoed Balen vzw Evangelische kerk Pniël vzw Hobbyclub Vennen Olmense vereniging voor heemkunde en geschiedenis Oudercomité Schoor PASAR Reisclub Vakantiegenot Rode Kruis Balen-Olmen Roemeniëkomitee Ladesti-Balen Studium Generale vzw Volkstuin Olmen-Stotert Vriendenkring BSGO "het Klepperke" Zelfhulpgroep Parkinsonpatiënten Ziekenzorg Rosselaar Groen-blauw-rood Natuur- en plattelandseducatie Geuens Marina (Sint-Jozefhoeve) (Balen, 2008)

113

6.3

Bijlage 3: Lijst Balense verenigingen waaruit Club Actief een keuze maakte

Sport:

Viniyoga

Wekelijks Yogalessen op donderdag van 19u30 tot 21u in de voormalige kapel Rijsbergdijk (basisschool: De Bosmier). Gratis initiatieles op donderdag 11 september. SEVA YOGA KEMPEN verzorgt kwaliteitsonderwijs in Yoga. Viniyoga stelt yoga ten dienste van de beoefenaar. Niveau zowel voor beginners als nietbeginners , voor jong en oud. Yogabeoefening herstelt en onderhoudt niet alleen de lichamelijke gezondheid en soepelheid, het bevordert de geestelijke vermogens, verscherpt het zenuwstelsel en doet de vitaliteit toenemen. Yoga zorgt voor een bewuster, intenser en gelukkiger leven.

Turnkring Sint-Andries

De turnkring bestaat al meer dan 40 jaar. Mannenafdeling (met ook vrouwen erbij!) komt samen in de turnzaal van de school Hulsen, Ossenberg 100 op donderdag van 20u15-21u15 en spelen na opwarming volleybal. De vrouwenafdeling komt samen op donderdag in school Schoor, St.-Rochusstraat 91. Alle leeftijden zijn toegelaten. Prijs: 45 euro per jaar incl. ongevallenverzekering. Nieuwe leden zijn welkom

Judoclub Balen

Een perfecte balans tussen geest en lichaam is het mooiste wat de Judo sport je te bieden heeft! Maximale effectiviteit, respect voor jezelf en voor je medemens zijn de waarden die centraal staan in het beoefenen van deze eeuwen oude Japanse verdedigingssport. Judoclub Balen geeft al meer dan 25 jaar een sterke sportieve omkadering voor zowel jongens als meisjes in alle leeftijdsklasses en dit in een aangenaam familiaal kader. Woon je in Balen, Mol, Olmen of omstreken dan kan je bij ons terecht voor zowel recreatief als competitief Judo en dit in onze moderne ruime trainings ruimte. Aarzel niet! Ben je tussen 5 en 99 jaar oud? Neem dan een trainingspak uit de kast en kom gratis eens een paar keer mee trainen of kom gewoon eens kijken! Je bent van harte welkom!

Tennisclub GT-Keiheuvel/badminton

114

Koninklijke Verbroedering Balen

Biljartclub 'De Vrienden

BALVOC Volleybalclub

Voetbalclub aangesloten bij KBVB Fusieclub (Schoor Sport, Rijsberg en Balen SK). Ongeveer 400 leden. Jeugdspelers zijn altijd welkom. Gesticht in 1967. Clublokaal in café St.Janneke in Gerheide: 2 biljarts van 2m10. Organisator van jaarlijks clubkampioenschap 'Vrij Spel' en 'Drieband'. Deelnemer aan Balens Biljarttornooi 'Vrije Spel' (okt-maart), 'Overband' (sept) en 'Drieband' (april). Elke donderdagavond Clubavond. Iedereen welkom Volleybalplezier voor jong (min's, E,D,C,B,A-jeugd) en oud (recreatie en competitie senioren). Voor mannen en vrouwen. Gediplomeerde trainers en voor de allerjongsten onze achilles bewegingsschool op zondagvoormiddag (indoor speeltuin), onder deskundige begeleiding.

Balense Atletiekclub

Jongeren:

Jongerentheater Oeps

Jongerentheater Oeps repeteert in Jeugdcentrum Biesakker en voeren op in april in het Keldertheater van het PC (Centrum).

Jeugdverenigingen: chiro, ksa,…

Jeugdbeweging waar kinderen kunnen ravotten, spelen met modder, koken, knutselen en schatten zoeken. Een plaats waar ze vrienden voor het leven maken en waar ze misschien hun eerste liefje ontmoeten.

Speelpleinwerking

Een jeugdvereniging om kinderen van 5 tot 15 jaar te animeren en te amuseren tijdens de zomermaanden juli en augustus.


Gitaarcursus, bloemschikken, Jongerentheater Oeps. Elke vrijdagavond OD-café.

115

Vrije tijd:

KAV

Onze vereniging staat voor emancipatie, solidariteit, creativiteit en spiritualiteit. 'Ontmoeten met inhoud' is ons motto. Bij ons staat de deur altijd open: welkom !

KVLV

KVLV, voor vrouwen met vaart. Allerlei vormende en ontspannende activiteiten en cursussen zoals koken, crea, bloemschikken, turnen, fietsen, reis, ledenfeest,... Speciale activiteiten voor jongeren, middengroep en 60+ (gewestelijk, film, toneel).

KWB

KWB Balen Centrum is een socio-culturele vereniging die vooral voor gezinnen activiteiten organiseert rond vorming, cultuur, recreatiesport, ontspanning, actie rijbewijs,...

OKRA Olmen-Centrum

woensdag: kaarten dinsdag en donderdag: fietsen Reizen 1 à 2 maal per jaar Koffiefeest 4 maal per jaar OKRA: O=open K=kristelijk R=respectvol A=actief

Landelijke Gilde Balen

Plattelandsvereniging die het wonen op het platteland met al zijn facetten ondersteunt. Dit uit zich in een programma met talrijke activiteiten: gezinsfietstocht, trekpaardendemonstratie, bowling, kinderfilm, culturele activiteit,... Bij lidmaatschap gratis abonnement op 'Nest' en verschillende voordelen.

116

Cultuur:

Toneelgroep 't Enneke

Toneelgroep 't Enneke is een vriendenkring van ouderen en jongeren, die samen een goed toneelstuk brengen op de planken en achter de schermen. Zij doen alles zelf, van decor-opbouw, tot schmink, techniek,... Nieuwe krachten altijd welkom.

Bibliotheek Vrijetijdscentrum De Kruierie

Vrijetijdscentrum De Kruierie wil een basisvoorziening zijn waar elke burger en toerist terecht kan met vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. Aan de centrale infobalie kan je met al je vragen terecht, maar ook in de Bib van Balen vind je ongetwijfeld heel wat bijkomende informatie.

Harmonie: Olmen - Hulsen

Muziekvereniging: jeugdharmonie en grote harmonie, met 75 spelende leden, waarvan 47 schoolgaande jeugd. Activiteiten: o.a. Dubbelconcert, Jaarconcert, Mei-avond concert, Kerstconcertje, jeugdkamp, Pinkstermatinee. Repititie van grote harmonie: maandag 19u30-21u30 (De Zwaan, Olmen) Repititie van jeugdharmonie: vrijdag 19u45-20u45 (Klavertje4, Olmen)

Percussion Group New Dimension

Percussion Group New Dimension Balen, we make noise... sound like music !

(Balen, 2008)

117

6.4

Bijlage 4: Telefonische contacten met verenigingen

Goedenavond, U spreekt met … Ik ben student sociaal werk aan de Katholiek Hogeschool Kempen. Als laatste jaarsstudent maken wij een eindwerk in de gemeente Balen. Ons eindwerk draait rond het ontwerpen van een vrijetijdscheque in de gemeente Balen. Kort samengevat is dit een cheque waarmee mensen kunnen deelnemen aan sport, cultuur en ontspanningsactiviteiten. Het is een cheque die gebruikt zal kunnen worden door alle inwoners van de gemeente Balen. Via deze cheque willen we mensen die leven in een minder luxueuze situatie ook de kans geven om deel te nemen aan sport, cultuur en ontspanning. Deze zullen de cheque kunnen aanschaffen aan een vermindert tarief. Om dit te kunnen realiseren, zoeken we verenigingen die mee willen stappen in dit project. Daarom organiseren we een infoavond rond deze cheque. Op deze infoavond zullen we uitgebreider ingaan op wat de bedoeling is van de cheque, hoe de cheque werkt, wat we willen bereiken en zo verder. Daarom nodigen we jullie als vereniging uit op 8 april of op 13 april in de Kruierie te Balen. Dit telkens om half 8.

118

6.5

Bijlage 5: Engagementsverklaring ondertekend door deelnemende verenigingen

Engagement tot ontvangen van Vrijetijdscheque Balen Naam organisatie: Naam contactpersoon: Telefoonnr. contactpersoon: E-mail contactpersoon:

De organisatie engageert zich ertoe om de Vrijetijdscheque van Balen te ontvangen als betalingsmiddel. De organisatie wenst de cheque te ontvangen voor volgende categorieën: 1 Toegangsprijs activiteiten Lidgeld (verenigingen) of abonnement Benodigdheden (bv. Uniform)

De organisatie zal de geïnde cheques in vrijetijdscentrum De Kruierie kunnen omruilen in contant geld, op het ogenblik door de organisatie te bepalen.

1

Aanvinken wat u verkiest. U kan ook voor alle drie de mogelijkheden kiezen.

OCMW BALEN

119

6.6

Bijlage 6: Presentatie infoavond 1

Dia 1

INFOAVOND

VRIJETIJDSCHEQUE

Dia 2 INHOUD 1. 2.

Club Actief aan het woord! De Vrijetijdscheque

Dia 3 1. CLUB ACTIEF AAN HET WOORD!

1.1 Club Actief

1.2 Drempels

120

Dia 4 1.1 CLUB ACTIEF |

Wie

|

Wat

y y

y

Mensen die leven in een minder luxueuze situatie Een heel diverse groep Passief en actief deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd. |

|

y y

|

Passief: bezoek aan het cultureel centrum van Mol, bezoek aan de bibliotheek in balen, enz. Actief: deelname aan het armoedeoverleg, zelf activiteiten organiseren (nieuwjaarsfeest) enz.

Iedereen is welkom bij Club Actief! Club Actief werft leden via mond aan mond reclame

Wanneer y

Club Actief komt twee keer per maand samen (behalve tijdens de vakantie)

Dia 5 1.2 DREMPELS |

Praktische drempel y

Vervoer

|

Financiële drempel

|

Sociale drempel y y

Gevoel er niet bij te horen Uitsluiting

Dia 6 2. DE VRIJETIJDSCHEQUE |

Operationele doelstelling y

y |

Doelgroep y y

|

Er is een duurzame, laagdrempelige en niet stigmatiserende vrijetijdscheque voor alle bewoners van Balen. We willen dat meer mensen participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Alle inwoners van Balen. Specifieke aandacht voor mensen die leven in armoede. Wie heeft er recht op deze cheque aan een verminderd tarief? D Bepaling OCMW

Functies y

Een pas als waardebon EN kortingssysteem

121

Dia 7 |

Vorm y y

y

Een papieren cheque ter waarde van €2.5 en €5. (niet recupereerbaar). Hierbij is een map verkrijgbaar met losse papieren waarop de deelnemende verenigingen en hun activiteiten beschreven staan. Daarnaast is in deze map ook algemene informatie te vinden over de cheque.

|

Geldigheidsduur

|

Verkooppunten

y

y y

Max. 1 jaar Vrijetijdscentrum De Kruierie Het OCMW

Dia 8 |

Wat houdt dit in voor de verenigingen? y

De Cheque is bedoeld voor inschrijvingsgeld, activiteiten en inkom

y

Mensen komen met de cheque naar de vereniging

y

De vereniging scheurt het afscheurstrookje van de cheque

y

De vereniging brengt het afscheurstrookje binnen bij Vrijetijdscentrum De Kruierie

y

Dankzij de code op de afscheurstrook is het mogelijk het juiste bedrag door te storten naar de vereniging

y

Het overzicht van de binnengebrachte cheques wordt door het Vrijetijdscentrum De Kruierie doorgegeven aan de financiële dienst van de gemeente. De financiële dienst van de gemeente stort het juiste bedrag terug naar de vereniging.

Dia 9 |

Promotie y y

Ontwerpwedstrijd Andere ideeën: gemeente deelt cheques uit als cadeau extra promotie tijdens de feestdagen deelnemende verenigingen hangen poster uit met ‘wij ontvangen de vrije tijd cheque’ | In de activiteitenkrant | Tombola | | |

122

Dia 10

Bedankt voor jullie aandacht!

Nog vragen?

123

6.7

Bijlage 7: Presentatie infoavond 2

Dia 1

INFOAVOND VRIJETIJDSCHEQUE

Dia 2 INHOUD 1. 2.

Club Actief aan het woord! De Vrijetijdscheque

Dia 3 1. CLUB ACTIEF AAN HET WOORD!

1.1 Club Actief

1.2 Drempels

124

Dia 4 1.1 CLUB ACTIEF |

Ontstaan

|

Wie

|

Wat

y y y y y

In 2007 Initiatief van Vormingplus Kempen en OCMW van Balen Mensen die het iets minder hebben en die wonen in Balen Een heel diverse groep Passief en actief deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd. |

|

y y

|

Passief: bezoek aan het cultureel centrum van Mol, bezoek aan het cultureel centrum van Leopoldsburg, country dancing, enz. Deze activiteiten worden gekozen door de leden van Club actief zelf, meestal via een stemming. Actief: deelname aan het armoedeoverleg, zelf activiteiten organiseren (nieuwjaarsfeest), enz.

In Club Actief hang een goede sfeer Iedereen is welkom bij Club Actief!

Wanneer y

Club Actief komt twee keer per maand samen (behalve tijdens de vakantie)

Dia 5 1.2 DREMPELS |

Praktische drempel y y

|

Vervoer Extra’s: eten, enz.

Financiële drempel y

Sport is te duur

Dia 6 2. DE VRIJETIJDSCHEQUE |

Operationele doelstelling y

y |

Doelgroep y y

|

Er is een duurzame, laagdrempelige en niet stigmatiserende vrijetijdscheque voor alle bewoners van Balen. We willen dat meer mensen participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Alle inwoners van Balen. Specifieke aandacht voor mensen die leven in armoede. Wie heeft er recht op deze cheque aan een verminderd tarief? D Bepaling OCMW

Functies y

Een pas als waardebon EN kortingssysteem

125

Dia 7 |

Vorm y y

y

Een papieren cheque ter waarde van €2.5 en €5. (niet recupereerbaar). Hierbij is een map verkrijgbaar met losse papieren waarop de deelnemende verenigingen en hun activiteiten beschreven staan. Daarnaast is in deze map ook algemene informatie te vinden over de cheque.

|

Geldigheidsduur

|

Verkooppunten

y

y y

Max. 1 jaar Vrijetijdscentrum De Kruierie Het OCMW

Dia 8 |

Wat houdt dit in voor de verenigingen? y

De Cheque is bedoeld voor inschrijvingsgeld, activiteiten en inkom

y

Mensen komen met de cheque naar de vereniging

y

De vereniging scheurt het afscheurstrookje van de cheque

y

De vereniging brengt het afscheurstrookje binnen bij Vrijetijdscentrum De Kruierie

y

Dankzij de code op de afscheurstrook is het mogelijk het juiste bedrag door te storten naar de vereniging

y

Het overzicht van de binnengebrachte cheques wordt door het Vrijetijdscentrum De Kruierie doorgegeven aan de financiële dienst van de gemeente. De financiële dienst van de gemeente stort het juiste bedrag terug naar de vereniging.

Dia 9 Voordelen verenigingen/diensten |

Meer leden y

|

Gratis reclame y y

|

Meer mensen die de stap zetten richting vereniging/dienst

Persmoment Bijhorende map

Verenigingen/diensten moeten enkel afscheurstrookje binnenbrengen! y

Werken met de vrijetijdscheque vraagt geen extra tijd van de vereniging/dienst

126

Dia 10 |

Promotie y y

Ontwerpwedstrijd Andere ideeën: gemeente deelt cheques uit als cadeau extra promotie tijdens de feestdagen deelnemende verenigingen hangen poster uit met ‘wij ontvangen de vrije tijd cheque’ | In de activiteitenkrant | Tombola | | |

Dia 11

Bedankt voor jullie aandacht!

Nog vragen?

127

6.8

Bijlage 8: Toelichting presentatie infoavonden

Deze uitgeschreven versie is gebaseerd op de presentatie van dinsdag 13 april versie 2. Slide 1 Goedenavond allemaal, welkom bij de infoavond van de vrijetijdscheque. Eerst en vooral willen we jullie hartelijk danken dat jullie hier vanavond aanwezig zijn. In deze presentatie zullen we concreet informatie geven over de vrijetijdscheque. Slide 2 De presentatie zelf bestaat uit twee delen. In het eerste gedeelte komt Club Actief aan het woord. In het tweede gedeelte zullen we jullie concreet informatie geven over de toekomstige vrijetijdscheque. Slide 3 Doorheen dit project hebben we nauw samengewerkt met de mensen van Club Actief. Voor ons is het dus ook belangrijk dat we deze aan het woord laten. Als eerste zullen deze verduidelijken wat Club Actief is. In het tweede gedeelte zal Club Actief jullie iets meer vertellen over de drempels die ze zelf ervaren. Drempels die ze ervaren om naar een vereniging toe te stappen. Slide 4 Club Actief is opgericht in 2007. Het is een initiatief van Vormingplus Kempen en het OCMW van Balen. Club Actief zijn mensen die wonen in de gemeente Balen en het iets minder hebben. Het is een zeer diverse groep van mensen, waarbinnen een zeer goede sfeer hangt. Iedereen is daarnaast welkom bij Club Actief. Club Actief neemt zelf actief en passief deel aan cultuur, sport en vrije tijd. Wat dit allemaal inhoud zullen we verklaren in onderstaande alinea’s. Onder het passief deelnemen aan bijvoorbeeld cultuur vinden we het bezoek van de leden van Club Actief aan het cultureel centrum van Mol, aan het cultureel centrum van Leopoldsburg, het bezoek aan de country dancing enz. De leden van Club Actief kiezen zelf welke activiteiten plaatsvinden of wat ze gaan bezoeken en dit via een stemming. De leden van Club Actief nemen zelf ook actief deel aan het armoedeoverleg en organiseren zelf ook diverse activiteiten (bv. nieuwjaarsfeest) … Slide 5 Zelf ervaren de leden van Club Actief een praktische en financiële drempel om de stap tot participatie aan het verenigingsleven te zetten. Onder de praktische drempel verstaan ze vervoer. Een groot aantal van de leden van club Actief zijn afhankelijk van het busvervoer. De leden geraken meestal per bus op de plaats en het tijdstip waar ze hebben afgesproken. De weg terug naar huis is een pak lastiger, dit omdat de bussen maar tot een bepaald uur rijden. De leden van Club Actief ervaren zelf ook een financiële drempel. Deelnemen aan sport is duur.

128

Slide 6 doelstelling De operationele doelstelling rond het project van de vrijetijdscheque: er is een duurzame, laagdrempelige en niet stigmatiserende vrijetijdscheque voor alle inwoners van de gemeente Balen. duurzaam: het is een project dat blijft bestaan (lange termijn) niet stigmatiserend: het zal een vrijetijdscheque zijn die iedereen kan gebruiken zonder dat mensen zich ‘aangekeken’ voelen. We willen het gevoel dat mensen enkel korting kunnen krijgen via een pasje, dat iedereen dan nog kan zien dat het mensen zijn die leven in een minder luxueuze situatie, weglaten. De vrijetijdscheque is voor iedereen in de gemeente hetzelfde! Laagdrempelig: de vrijetijdscheque moet meer mensen de stap doen zetten naar deelname aan cultuur, sport en vrije tijd. Doelgroep De doelgroep zijn alle inwoners van de gemeente Balen. Dit met specifieke aandacht voor de mensen die leven in armoede. Wie er recht heeft op deze cheque aan verminderd tarief zal worden bepaald door het OCMW van Balen. Functies De cheque moet worden gezien als een waardebon en kortingssysteem. Een waardebon om bijvoorbeeld cadeau te doen met een verjaardag … Voor de mensen die leven in een minder luxueuze situatie is het een kortingssysteem en waardebon. Een voorbeeld: Iemand leeft in een minder luxueuze situatie, om deze mensen te stimuleren te participeren aan sport, cultuur en vrije tijd zullen deze de vrijetijdscheque aan een verminderd tarief kunnen bekomen. Bijvoorbeeld de vrijetijdscheque heeft een waarde van 5 Euro. Deze mensen zullen hem dan voor een waarde van bijvoorbeeld 2 Euro kunnen aankopen (wel belangrijk hierbij is te onthouden, dat het hier gaat om een voorbeeld! Zoals eerder aangehaald zal het OCMW van de gemeente Balen bepalen wie er recht zal hebben op een verminderd tarief en hoeveel dit verminderde tarief inhoud). Deze krijgen dan voor deze 2 Euro een vrijetijdscheque met een waarde van 5 Euro! Ze kunnen met deze vrijetijdscheque dan de stap zetten naar de vereniging. De cheque van 2.5 Euro of 5 Euro zien er voor iedereen hetzelfde uit. Niemand zal dus zien dat deze de cheque hebben verkregen aan een verminderd tarief. Slide 7 Vorm De vrijetijdscheque zal een papieren cheque zijn met een waarde van 2.5 Euro of van 5 Euro. Deze waarde is niet recupereerbaar.

129

Voorbeeld: Ik stap met mijn vrijetijdscheque van 5 euro naar een vereniging. Deze organiseren een activiteit die mij 4 euro kost. Ik betaal deze met mijn cheque. De vereniging / dienst moet de 1 euro die voor de activiteit te veel is betaald niet terugbetalen (niet recupereerbaar) ! Voorbeeld 2: Ik stap met mijn vrijetijdscheque van 2.5 euro naar een vereniging. Deze organiseren dezelfde activiteit van 4 euro. Ik betaal deze met mijn cheque van 2.5 euro en leg zelf nog 1.5 euro bij. Bij de vrijetijdscheque zal daarnaast een map zitten met papieren. Op deze papieren zullen de deelnemende verenigingen/diensten en hun activiteiten beschreven staan. In deze map zal daarnaast algemene informatie te vinden zijn over de vrijetijdscheque. Geldigheidsduur De geldigheidsduur van de vrijetijdscheque zal één jaar bedragen. Verkooppunten De vrijetijdscheque zal te verkrijgen zijn in Vrijetijdscentrum De Kruierie en het OCMW van Balen. Slide 8 Wat houdt deze cheque in voor de verenigingen of diensten De Cheque is bedoeld voor inschrijvingsgeld, activiteiten en inkom. I. Mensen stappen met de vrijetijdscheque naar de vereniging/dienst II. De vereniging/dienst scheurt het afscheurstrookje van de cheque III. De vereniging/dienst brengt het afscheurstrookje binnen bij Vrijetijdscentrum De Kruierie IV. Dankzij de code op de afscheurstrook is het mogelijk het juiste bedrag terug te storten en dit naar de vereniging of dienst van die de strookjes heeft binnengebracht. V. Het overzicht van de binnengebrachte cheques wordt door Vrijetijdscentrum De Kruierie doorgegeven aan de financiële dienst van de gemeente. De financiële dienst van de gemeente stort het juiste bedrag terug naar de vereniging/dienst. Slide 9 Voordelen verenigingen/diensten De voordelen voor verenigingen en diensten zullen in volgende alinea’s kort op een rijtje worden gezet. Meer leden -

Via de vrijetijdscheque zullen meer mensen de stap zetten richting vereniging/ dienst.

130

Gratis reclame -

de bijhorende map moet de mensen meer informatie verschaffen over de verschillende verenigingen/diensten en hun activiteiten

-

Op het persmoment (5 mei 2010) hopen we een aantal verenigingen te kunnen voorstellen aan de pers.

Verenigingen/diensten moeten enkel afscheurstrookje binnenbrengen! -

de verenigingen/diensten moeten enkel het afscheurstrookje binnenbrengen bij Vrijetijdscentrum de Kruierie. Het bedrag zal dan terug worden gestort.

Slide 10 Promotie Ondertussen zijn we ook al begonnen met het voeren van promotie rond de vrijetijdscheque. Er is een ontwerpwedstrijd gelanceerd. Via deze wedstrijd hopen we dat de inwoners van de gemeente Balen een achtergrond ontwerpen voor de vrijetijdscheque. Via deze weg hopen we de mensen voor het eerst in contact te brengen met de idee van de vrijetijdscheque. De ontwerpwedstrijd is ook voorgesteld bij de directeur/directrice van de verschillende scholen. We hopen de leerlingen, maar ook hun ouders (familie in het algemeen) aan te spreken en in contact te brengen met de vrijetijdscheque. Het persmoment is ook promotie voor de vrijetijdscheque en de verenigingen. Daarnaast zijn er ook nog een aantal andere ideeën om de vrijetijdscheque in de toekomst te promoten. Het zijn nog steeds ideeën. De toekomst zal uitwijzen wat hier verder mee zal gebeuren. In volgende alinea’s komen de verschillende ideeën kort aan bod. -

De gemeente deelt vrijetijdscheque uit aan de inwoners als cadeau.

-

Er komt een extra promotie rond de vrijetijdscheque tijdens de feestdagen.

-

Deelnemende verenigingen/diensten hangen een poster uit met ‘wij ontvangen de vrijetijdscheque’.

-

Er volgt promotie voor de vrijetijdscheque in de activiteitenkrant.

-

Organisatie van een tombola, dit voor de mensen/ verenigingen en diensten die gebruik maken van de vrijetijdscheque. Mensen die deelnemen aan de vrijetijdscheque maken kans om extra vrijetijdscheques te winnen.

Voor meer informatie mag je steeds bellen naar Kristof Berrens 0486/ 66 99 18.

131

6.9

Bijlage 9: Affiche en flyer ontwerpwedstrijd

>>> Cheque? CHECK! <<< Ontwerpwedstrijd

Ben jij creatief en heb je zin in een uitdaging? Dan is deze wedstrijd zeker iets voor jou!

132

< Meer info te verkrijgen aan de balie van Vrijetijdscentrum De Kruierie >

>>> Cheque? CHECK! <<< Ontwerpwedstrijd

Ben jij creatief en heb je zin in een uitdaging? Dan is deze wedstrijd zeker iets voor jou!

Wat is het? Wedstrijd voor het ontwerp van een toekomstige Balense vrijetijdscheque.

Wat is de cheque? Met deze cheque kan je deelnemen aan sport, vrije tijd en cultuur

Wat moet je doen? Ontwerp een achtergrond voor de vrijetijdscheque. Je bent hierin volledig vrij!

Waar breng je dit binnen? Aan de balie van ‘Vrijetijdscentrum De Kruierie’.

Wanneer breng je dit binnen? Ten laatste 23 april 2010 Wat kan je winnen? Het winnende ontwerp wordt de achtergrond van deze vrijetijdscheque en ontvangt hier bovenop ook nog een leuk cadeau.

Om jullie nog verder op de hoogte te houden van deze wedstrijd, zouden we graag enkele gegevens hebben: Naam: …………………………………………………………………………………………………………………………………………. Adres: ……………………………………………………………………………………………………….………..………………………. Tel. nummer: ………………………………………………………………………………………………………………………………

TEKEN HIER JE ONTWERP

133

6.10

Bijlage 10: Bezochte scholen voor ontwerpwedstrijd

Gemeentelijk onderwijs Basisschool Gerheide "'t Graantje" (t.e.m. 3de leerjaar) Endstraat 7 2490 Balen Directie: Toon Vekemans / Danny Van de Sande Basisschool Hulsen Ossenberg 100 2490 Balen Directie: Luc Willems Basisschool Rijsbergdijk "De Bosmier" Streekweg 11 2490 Balen Directie: Greet Snoeckx Basisschool Rosselaar "De Bijenkorf" Haverstraat 6 2490 Balen Directie: Renilda Bylemans Basisschool Schoor Sint-Rochusstraat 91 2490 Balen Directie: Toon Vekemans / Danny Van de Sande Kleuterschool Vennen Papenberg 12 2490 Balen Directie: Toon Vekemans / Danny Van de Sande Go! Scholen van de Vlaamse gemeenschap Freinetschool 'De Klimboom' Boudewijnlaan 15/2 2490 Balen Basisschool 'Het Klepperke' Boudewijnlaan 15/1 2490 Balen Directie: Nico Maes Centrum voor Deeltijds Onderwijs Kempen (CDO) Boudewijnlaan 15 2490 Balen Coördinator: Roger Lenaerts Vrij onderwijs Basisschool Centrum Gustaaf Woutersstraat 31 2490 Balen Directie: Sofie Peeters tel. 014/81 19 25

134

Basisschool Klavertje Vier Schoolstraat 3 2491 Olmen Directie: Veerle Overloop tel. 014/30 11 02 Kleuterschool Klavertje Vier Stotert 55, 2491 Olmen Directie: Veerle Overloop

135

6.11

Bijlage 11: Begeleidende brief ontwerpwedstrijd

>>> Cheque? CHECK! <<< Ontwerpwedstrijd Beste, Graag willen we in de gemeente Balen een vrijetijdscheque ontwikkelen. Het is een cheque waarmee de inwoners van de gemeente Balen in de toekomst zullen kunnen deelnemen aan sport, cultuur en ontspanningsactiviteiten. Voor het ontwerp van deze cheque willen we graag een beroep doen op het jonge en creatieve talent van de gemeente. We vragen daarom de hulp van de leerlingen voor het ontwerpen van de achtergrond voor deze cheque. Jullie zijn hierin volledig vrij. Het winnende ontwerp wordt de achtergrond van deze vrijetijdscheque en de winnaar krijgt een er een leuk cadeau bovenop. Jullie kunnen je ontwerp binnenbrengen ten laatste op 23 april 2010 aan de balie van Vrijetijdscentrum De Kruierie. Alvast hartelijk dank voor jullie inzet! Veel succes!

Voor meer informatie kan je steeds terecht bij Kristof Berrens 0486/66 99 18

136

6.12

Bijlage 12: Website Balen

Balen. (2010). Gemeente Balen. Gevonden op 10 april 2010 op internet: Balen. (2010). http://www.balen.be

Balen. (2010). Gemeente Balen. Gevonden op 10 april 2010 op internet:http://www.balen.be/nieuws/1563/default.aspx?_vs=0_N&id=367

137

6.13

Bijlage 13: Brief sponsoraanvraag

Beste, Ik ben Karen Drooghmans, studente Sociaal Werk aan de Katholieke Hogeschool Kempen. Als laatstejaarsstudente, maak ik met 5 andere studenten een eindwerk in de gemeente Balen. Ons eindwerk draait rond het ontwerpen van een vrijetijdscheque in de gemeente Balen. Kort samengevat is dit een cheque waarmee mensen kunnen deelnemen aan sport, cultuur en ontspanning. Het is een cheque die zal kunnen gebruikt worden door alle inwoners van de gemeente Balen. Via deze cheque willen we mensen die leven in een minder luxueuze situatie, ook de kans geven om deel te nemen aan sport, cultuur en ontspanning. Deze personen zullen de cheque kunnen aanschaffen aan een vermindert tarief. Aangezien er ook een ontwerp hoort te zijn, dat kan dienen als achtergrond voor deze cheque, hebben wij een ontwerpwedstrijd gelanceerd. Aan deze wedstrijd kan iedereen in Balen (voornamelijk scholen werden hiervoor gecontacteerd) deelnemen. Het winnende ontwerp zal uiteindelijk de achtergrond van de cheque worden, wat op zich al een mooie prijs is natuurlijk. Graag willen we ook de andere deelnemers (de eerste 10, 20, ...) iets in ruil gegeven voor hun moeite en hun eervolle plaats. Daarom mijn vraag, of jullie ons hier misschien willen of kunnen sponsoren? Het zou ons een groot plezier doen, alsook de 'bijna' winnaars van de wedstrijd. Alvast bedankt en vriendelijke groeten, Karen

138

6.14

Bijlage 14: Presentatie persmoment

Dia 1

Van Harte Welkom!

Geboren! DeBalenseVrijetijdscheque

Dia 2

Inhoudsopgave • • • • • •

Dia 3

Hoe het begon… Club Actief Balen Aan de slag Verloop resultaat COPORE

• Presentatie door Ine Noukens & Ann Maes • Vrijetijdscheque • Deelnemers • ontwerpwedstrijd • Onthulling door Petra Geukens

Hoe het begon… Club Actief, Vormingplus Kempen vrijetijdscentrum De Kruierie, gemeente Balen, OCMW Balen en de Katholieke Hogeschool Kempen slaan de handen in elkaar!

139

Dia 4

Dia 5

Club Actief Balen

Aan de slag • Met Club Actief opzoek • Literatuurstudie ÆVrijetijdscheque! ÆVoorwaarden • Niet stigmatiserend • Transparant en eenvoudig in gebruik • Responsabilisering • Inclusief en Participatief • Realistisch en haalbaar • Ingebed in een brede visie op cultuur en participatie

Dia 6

Verloop • Contacteren van verenigingen en diensten • Infoavonden • Verdere uitwerking van de cheque • Lanceren van ontwerpwedstrijd • Deelname aan Europese wedstrijd en wedstrijd in de Kempen • Persmoment Æ In samenwerking met diverse partners!

140

Dia 7

Resultaat

Een Balense vrijetijdscheque!

Dia 8

De Balense vrijetijdscheque als voorbeeld voor Europa • Wedstrijd COPORE conferentie – Competences for poverty reduction – Aanleiding: het jaar 2010

• Voorwaarden deelname wedstrijd – Studentenproject – armoedebestrijding – Multidisciplinair – Samenwerken • Mensen uit minder luxueuze situatie

Dia 9

De Balense vrijetijdscheque als voorbeeld voor Europa • Op basis van update rapport – Selectie van vier projecten – Presentatie Balense vrijetijdscheque • 23-24 april – Amsterdam

• Geen overwinning – Onvergetelijke ervaring • Spreken op Europese conferentie

• Verschil in cultuur

141

Dia 10 De Balense vrijetijdscheque: Presentatie door Ine Noukens & Ann Maes

OCMW BALEN

Dia 11

Waarom? • Mensen die het moeilijk hebben nemen minder deel aan sport, cultuur en vrije tijd • Drempels: financieel, kennis aanbod, mobiliteit, onzekerheid, vooroordelen, … • Toch is het voor iedereen belangrijk om regelmatig te kunnen ontspannen • Geen apart circuit, maar toeleiden naar het bestaande • Nood aan samenwerking en afstemming

Dia 12

Gepland? • Lokaal sociaal beleid:

– Ervoor zorgen dat kansengroepen kunnen deelnemen aan culturele, toeristische, sport- en andere vrijetijdsactiviteiten

• Aandacht voor kwetsbare doelgroep in sectorplannen cultuur, sport, jeugd • Armoedebeleid Balen: – mensen moeten toegang hebben tot het socio-culturele leven en ontspanning

142

Dia 13

Financiële mogelijkheden • Subsidies socio-culturele participatie voor OCMW’s sinds 2003 – Opende heel wat mogelijkheden – Maar: • Systeem is niet duidelijk – Wat kan wel, wat kan niet; eenmalig of jaarlijks, …

• Wat willen mensen zelf? • Effectief (deelname aan socio-culturele leven verhogen)?

Dia 14

Op naar een structurele oplossing • Aanvraag bij Vormingplus Kempen (2006) Æ Club actief • Doelstellingen – Doelgroep bepaalt mee hoe de subsidies besteed werken – Samen activiteiten organiseren – Toeleiding naar bestaand socio-culturele circuit – Doelgroep betrekken bij beleid (cultuur als start, later ook andere thema’s)

Dia 15

Lang moeten proberen? • Niet op 1-2-3 maar stap voor stap: – – – – –

Organiseren sinterklaasfeest, daguitstap,… Kaartenbank Opstart club actief Contact met verenigingen en diensten Eindwerk van studenten in opdracht van Vormingplus Kempen

143

Dia 16

Een zware bevalling? • Wat: betaalmiddel voor vrije tijd vanaf 01/07/2010 • Doelgroep: iedereen • Verkooppunten: Kruierie en Den Travoo • Waarde: cheques van 2,50€ en 5,00€ • Sociale tarieven: – 80%-20% (sociale dienst OCMW) – Start met kaartenbank

Dia 17

De toekomst? • Omgeving

– Bruisend verenigingsleven in Balen – Beleid dat ervoor wil zorgen dat iedereen kan deelnemen en luistert naar de doelgroep

• Groeikansen

– Zoveel mogelijk verenigingen en diensten bereiken – Doelgroep durft naar buiten treden en mening verkondigen, hoort erbij – Mensen nemen zelf hun vrije tijd in handen – Doelgroep uitbreiden • Voorlopig: gezinnen in kaartenbank (na sociaal-financieel onderzoek)

– Resultaatsgericht: meten, opvolgen, terugkoppelen, …

Dia 18

Met dank aan • • • •

Partner en trekker: Vormingplus Kempen Meter: Club Actief Peter: Igor Geubbelmans Sponsors – POD Maatschappelijke Integratie – Provincie: subsidies armoedebeleid

• De deelnemende en geïnteresseerde verenigingen • De studenten

144

Dia 19 De Balense vrijetijdscheque Wie? Wat? Waar? Wanneer?

Dia 20

Wie? Wat? Waar? Wanneer? • Doelgroep – Alle inwoners van de gemeente Balen • Met specifieke aandacht voor mensen die leven in een minder luxueuze situatie

• Functies • Waardebon • Kortingssysteem

• Waarvoor • Lidgeld • Activiteiten • Benodigdheden

Dia 21

Wie? Wat? Waar? Wanneer? • Vorm – Papieren cheque • Waarde: 2.5 Euro of 5 Euro – Niet recupereerbaar! – 1 jaar geldig

– Map • Algemene informatie i.v.m. cheque • Informatie – diensten/verenigingen/organisatie – Activiteiten

• Wanneer • Vanaf 1 juli 2010 – In Vrijetijdscentrum de Kruierie – Den Travoo

145

Dia 22

De deelnemende verenigingen, organisaties en diensten! • • • • • •

KVLV Balen Centrum Sinfonia (Olmen/Hulsen) Cultuurraad Balen Cultuurdienst Balen Zilvermeer Chiro Albatros Wezel • Speelpleinen Malpertuus Olmen • ArcadeCenter Balen

Dia 23

De deelnemende verenigingen, organisaties en diensten! • Bibliotheek Balen • Jeugdraad Balen • Recreatiedomein Keiheuvel • Chiro Balen Centrum • FairTrade Lokale Trekkersgroep Balen • KSJ ‘t Stotertke • VVV Balen vzw

Dia 24

• Fiesta Mundial • Jeugd Rode Kruis Balen-Olmen • Bert Leysenkring vzw • Jeugdcentrum Biesakker vzw • Sportdienst Balen • Derdewereldraad Balen-Olmen • Chiro Rosselaar

• • • •

Seniorenraad Balen Olmense Zoo KWB Balen Centrum Vrijetijdscentrum De Kruierie • Cel gezondheid Balen • Jeugddienst Balen

Ontwerpwedstrijd: Prijsuitreiking

146

Dia 25

PROFICIAT TOKE STAES! (GBS De Bosmier)

Dia 26 De onthulling van de Balense vrijetijdscheque Door schepen van cultuur, Petra Geukens

Dia 27

147

6.15

Bijlage 15: Armoede- armoedeonderzoek

Armoede in Balen? Het eerste gedeelte omtrent het begrip armoede heeft gezorgd voor een breder beeld van dit begrip. In de volgende alinea’s zullen we dieper ingaan op concretere resultaten van het armoede onderzoek in de gemeente Balen. Dankzij deze gegevens is het mogelijk om een breder en specifieker beeld te kunnen vormen over de omvang van armoede in de gemeente Balen. Graag zouden we Berenice Storms bedanken. Zij heeft het mogelijk gemaakt deze gegevens te verwerken in ons eindwerk. Deze zijn afkomstig van het ‘onderzoek naar de leefomstandigheden van de gezinnen in Balen’. We vermelden de volledige bron alvast bij het begin van dit gedeelte. Omvang armoede bekeken volgens de EU-SILC-norm Volgens deze EU-SILC norm zijn alle personen in een gezin arm wanneer het gezinsinkomen lager ligt dan 60 procent van het mediaan equivalent inkomen. Om het welvaartsniveau van een gezin te bepalen is het niet mogelijk om enkel te kijken naar het feitelijke inkomen (bijvoorbeeld 1000 euro) van het gezin. Dit is de reden waarom er wordt gewerkt met een gestandaardiseerd of equivalent inkomen. Dit systeem corrigeert het inkomen volgens gezinsgrootte aan de hand van equivalentieschalen. Tabel 7: de equivalentieschalen

alleenstaande volwassene

1

tweede en volgende volwassene

0,5

kinderen in het huishouden onder 14 jaar

0,3

Het feitelijke inkomen delen we vervolgens door de som van de verschillende equivalentiefactoren. Zo bekom je het feitelijke inkomen dat als het ware herleid is tot het welvaartsniveau van een alleenstaande. Tabel 8: een voorbeeld van een gestandaardiseerd of equivalent inkomen

Een alleenstaande man heeft een inkomen van 1250 euro Een gezin met twee kinderen waarvan de leeftijd lager is dan 14 jaar heeft een inkomen van 1850 euro

Het gestandaardiseerde inkomen van de alleenstaande man is 1250 euro (1250:1) Het gestandaardiseerde inkomen van het gezin is 880,95 euro (1850:2.1)

De EU-SILC-norm berekenen we door 60 procent te nemen van het mediaan equivalent beschikbaar gezinsinkomen. Dit is 60 procent van het middelste inkomen, wanneer we alle inkomens van hoog naar laag rangschikken.

148

Zit het inkomen onder deze grens spreken we over personen in armoede. Onderstaande tabel maakt duidelijk dat de armoedelijn op 873 euro voor een alleenstaande zonder kinderen ligt. Heeft een alleenstaande meer dan 873 euro als inkomen valt deze volgens de EU-SILC norm niet onder de categorie ‘persoon in armoede’ Als we het voorbeeld van het gezin met twee kinderen er terug bijnemen dan zien we dat hun gestandaardiseerde inkomen van 880,95 euro groter is dan 873 euro. We kunnen ook de omgekeerde berekening maken. Als we het gestandaardiseerde inkomen (880,95 euro) vermenigvuldigen met 2,1 komen we tot 1849,55 euro. De tabel geeft aan dat de armoedelijn voor een gezin dat bestaat uit twee volwassenen en twee kinderen ligt op 1833 euro. Dit getal is lager dan 1849,55 euro. Dit betekent dat het gezin volgens de EU-SILC-norm niet in armoede leeft. Tabel 9: EU-SILC armoede drempels 2007

Gezinstype/ aantal volwassenen

Aantal kinderen

Armoedelijn

1

0

873

1

1

1135

1

2

1397

1

3

1659

1

4

1833

2

0

1310

2

1

1571

2

2

1833

2

3

2095

2

4

2357

3

0

1746

Tabel 10: Percentage arme gezinnen in Balen volgens de 60% EU-SILC-norm

EU-SILC

Frequentie

percentage

Arm

102

17.2

Niet arm

502

82.8

Totaal

606

100.0

Missing

53

149

Uit bovenstaande tabel blijk dat 17,2 procent van de gezinnen in Balen in armoede leven. Meer concreet betekent dit dat 17,2 procent van de gezinnen in de gemeente Balen een inkomen hebben dat lager ligt dan de armoedelijn. Het armoedepercentage lag (in 2007) op 14,7 procent in België en in Vlaanderen ging het in dezelfde periode over 10,7 procent. Het enige verschil met de gegevens uit Balen is dat het hier gaat over gezinnen die onder de armoedegrens leven. De cijfers van België en Vlaanderen gaan over het percentage personen die in armoede leven. In het onderzoek is berekend hoeveel percentage van de personen in de gemeente Balen in armoede leven. Dit leverde 17,2 procent op. Wanneer de EU-SILC-norm gehanteerd wordt, besluiten we dat het armoedepercentage in de gemeente Balen hoger ligt dan het armoedepercentage in Vlaanderen of België. In het onderzoek gaan Storms, Légat en Bonroy niet in op de oorzaken van dit hoge cijfer. Een mogelijke oorzaak hiervan ligt, naar ons gevoel, aan het feit dat de gemeente Balen reeds weinig stappen heeft ondernomen omtrent het armoedebeleid. Het armoedebeleid van Balen is pas in werking sinds 2008 – 2009, maar voldoende acties hierrond waren er tot nog toe niet. Ons project kadert in een ruimer armoedebeleid dat nu nog in ontwikkeling is. Dit project geeft verenigingen, diensten en organisaties in Balen echter de kans, om effectief iets te doen rond armoede. En zo dus bij te dragen tot het lokaal armoedebeleid, waarin duidelijk omschreven staat dat verenigingen, diensten en organisaties hierrond moeten werken. (Storms, Légat & Bonroy) De subjectieve norm gaat in vergelijking met de EU-SILC-norm niet kijken naar het werkelijke inkomen, maar het geeft een beeld van de mate waarin mensen aangeven toe te komen met hun huidige gezinsinkomen. Tabel 11: Mate waarin gezinnen toekomen met het huidige beschikbare inkomen

Frequentie

Percentage

Cumulatief percentage

Zeer moeilijk

14

2,2

2,2

moeilijk

5

8,6

10,8

Eerder moeilijk

147

23,1

33,9

Eerder gemakkelijk

225

35,4

69,3

gemakkelijk

152

23,9

93,2

Zeer gemakkelijk

43

6,8

100,0

totaal

635

100,0

missing

24

Wanneer de resultaten uit bovenstaande tabel nader worden bekeken valt het op dat 10,8 procent van de gezinnen in Balen aangeeft moeilijk tot zeer moeilijk te kunnen rondkomen. Van dit percentage geeft 2,2 procent aan zeer moeilijk te kunnen rondkomen en 8,6 procent geeft aan moeilijk te kunnen rondkomen.

150

Wanneer de cijfers van Vlaanderen en België worden bekeken stellen we vast dat het percentage hier respectievelijk op 12,5 procent en op 17,1 procent ligt. We stellen vast dat deze cijfers hoger liggen dan in de gemeente Balen. Wanneer we gaan kijken naar de financiële ademruimte van de gezinnen gaat het onderzoek nog een stap verder. We spreken over een gezin met financiële ademruimte wanneer dit gezin het minimum 750 euro aan de kant heeft staan om onvoorziene uitgaven op te vangen. Er wordt in het onderzoek ook gesproken van financiële ademruimte. Wanneer gezinnen in staat zijn om iedere of meerdere maanden een bepaald minimumbedrag te kunnen sparen. Het onderzoek spreekt van gezinnen met voldoende financiële ademruimte als beide voorwaarden aanwezig zijn. Tabel 12: Mate waarin gezinnen aangeven, financiële ademruimte te hebben

Financiële ademruimte

Aantal

Percentage

Cumulatief percentage

Geen financiële ademruimte

51

8,2

8,2

Beperkte financiële ademruimte

151

24,1

32,2

Voldoende financiële ademruimte

423

67,7

100,0

totaal

625

100,0

Missing

34

In de gemeente Balen geeft 8,2 procent van de gezinnen aan geen financiële ademruimte te hebben. Wanneer we kijken naar de gezinnen die aangeven beperkte financiële ademruimte en geen financiële ademruimte te hebben blijkt dat dit 32,2 procent is van de gezinnen die leven in de gemeente Balen. (Bonroy, Légat & Storms, 2008) Besluit Op de vraag of dat Balen in armoede leeft kunnen we volmondig ‘ja’ antwoorden. Volgens de EU-SILC-norm leeft 17,2 procent van de inwoners van Balen in armoede. Deze gegevens vergeleken met België en Vlaanderen, leren ons dat in de gemeente Balen respectievelijk 2,5 procent en 6,5 procent meer armoede aanwezig is. Deze gegevens zijn vergeleken met het armoedepercentage van België (14,7 procent) en Vlaanderen (10,7 procent). Deze gegevens leren ons dat het project, waarmee we de participatie aan het cultuur-, sport- en vrijetijdsleven in de gemeente Balen willen verhogen, en dit met specifieke aandacht voor mensen in armoede die hierbij vele drempels ervaren, zeker en vast relevant is en een meerwaarde kan bieden.

151

6.16

Bijlage 16: Persmoment - het woord aan Club Actief

Wie zit er in Club Actief? Het zijn mensen van Balen, mensen die het financieel iets minder hebben (niet alleen mensen die in budgetbeheer zitten of in collectieve schuldbemiddeling zitten of niet alleen mensen die klant zijn bij het OCMW,etc.) Alle soorten mensen zijn welkom: politieke overtuiging, huidskleur, geloofsovertuiging,etc. maakt niet uit. Club Actief staat open voor iedereen. Wat doet Club Actief precies? Hoe werkt Club Actief? Club Actief komt twee keer per maand samen op een woensdagavond. -Activiteiten worden in Club Actief voorgesteld en uitgewerkt. Bijvoorbeeld: We gaan een boottocht organiseren. Deze boottocht is voor gezinnen. Het is voor gezinnen die het financieel moeilijker hebben en die toch iets leuk willen doen met de kinderen. Mensen zonder een gezin zijn natuurlijk ook welkom. -Er wordt ook aan activiteiten deelgenomen. Bijvoorbeeld: We hebben een bezoek gedaan aan het cultureel centrum van Mol (Het Getouw). -Club Actief biedt een luisterend oor aan mensen die iets te zeggen hebben. Wat vindt je van de vrijetijdscheque? Het is een goed initiatief voor mensen zodat ze meer aan activiteiten kunnen meedoen bijvoorbeeld in sportverband, mensen kunnen ook deelnemen aan culturele activiteiten, je kan het gebruiken voor vrije tijd, etc.

152

6.17

Bijlage 17: De Balense vrijetijdscheque in het nieuwsblad

Studenten bedenken vrijetijdscheque • •

vrijdag 07 mei 2010 Auteur: (MTO)

De bedenkers van de Vrijetijdscheque met een aantal deelnemers van de ontwerpwedstrijd. mto © Tommy Maes BALEN - De gemeente brengt binnenkort de Vrijetijdscheque uit. Daarmee kan je terecht bij verschillende verenigingen. De bedenkers zijn zes KHK-studenten. Lotte Sneijers, Karen Drooghmans, Kristof Berrens, Lore Vandeperre, Wout Vangeel en Lies Ruelens zijn laatstejaarsstudenten Sociaal Werk van de Katholieke Hogeschool Kempen in Geel. Voor hun seminarieopdracht en eindwerk moesten ze een project uitwerken waardoor mensen die het financieel minder goed hebben, toch kunnen deelnemen aan sport, cultuur en vrije tijd. Bij de uitwerking van het project werkten de studenten intensief samen met Club Actief Balen, een vereniging van mensen die het moeilijk hebben. Andere partners waren het gemeentebestuur en OCMW van Balen en Vormingplus Kempen. 'De mensen van Club Actief vonden het belangrijk dat het project niet stigmatiserend is. Daarom wilden we zeker geen speciaal pasje of iets in die aard. Na veel studiewerk kwamen we uit op de Vrijetijdscheque. De gemeente Balen en het OCMW hebben het concept verder uitgewerkt', aldus de studenten. De Vrijetijdscheque is een soort waardebon waarmee je terecht kan bij diverse verenigingen, bedrijven en diensten. Je kan er bijvoorbeeld een toegangsticket mee aankopen of het lidgeld voor een vereniging mee betalen. Het grote voordeel van de Vrijetijdscheques is dat iedereen ze kan aankopen en gebruiken. Vanaf 1juli zijn de cheques van 2,5 en 5euro te koop in De Kruierie. Mensen met financiële beperkingen kunnen de cheques met korting aankopen in Den Travoo. Er hebben al diverse verenigingen, bedrijven en diensten hun medewerking toegezegd. Bron: Het Nieuwsblad (2010). Studenten bedenken vrijetijdscheque. Gevonden op 7 mei 2010 op het internet: http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=4V2PTDI2&postcode=2490

153

6.18

Bijlage 18: COPORE

6.18.1

Opdracht

COMPETENCES FOR POVERTY REDUCTION (COPORE) STUDENT PROJECT COMPETITION Dear students, Let us join the solidarity actions in Europe for combating poverty and social exclusion! The COPORE project offers you the opportunity to develop a student project on poverty reduction. You are challenged to work in interdisciplinary groups and with local communities. The five best projects will be invited (and receive financial support) to present their projects at the COPORE conference on the 23rd and 24th of April in Amsterdam.

Introduction Following the decision to dedicate 2010 as the European Year for Combating Poverty and Social Exclusion, the Commissioner Vladimír Špidla said: "Europe is one of the richest regions in the world and yet 78 million people live at risk of poverty. This is completely unacceptable.” Poverty and exclusion of one individual amounts to the poverty of society as a whole. Europe can only be strong if each individual’s potential is realised. COPORE is a unique interprofessional project, initiated by a consortium of Health, Educational and Social Science networks with the aim to draw attention on health inequalities, related to disadvantaged groups and to develop new competences and approaches in higher education focusing on affordable health care, health literacy and empowerment of the clients and their community. The following actions will be undertaken:

• • • •

Identification of projects of good practices in social inclusion A conference to disseminate and discuss the value of those projects for education Recommendations defined for the competences of health, social and educational workers Student projects concerning poverty reduction

Student groups from all European countries from the networks participating in the COPORE project are invited to develop multidisciplinary projects on poverty reduction, in collaboration with disadvantaged groups from local communities. Following selection by a committee, descriptions of the fifteen best projects will be placed on the COPORE website. Five of the best projects will be selected for presentation by project members at the COPORE conference. Participants Your group must consist of students from a variety of disciplines (at least two), and at least two students should be from institutions/ networks who are participating in the

154

COPORE project. Your group should work together with people from your local community, disadvantaged groups, so that the whole project is planned and developed around the needs of the people of your local community. Project activities You can develop any project you wish around the theme, but here are some ideas: • • • • • • •

•

Awareness actions on: What is poverty and how to combat it Exhibitions on: The voices and narratives of vulnerable groups Projects with the community: Action research in order to address the needs of those who experience poverty Actions to improve access to health and social care Engaging local communities in all their diversity in plans and strategies to fight poverty Present good practice of empowerment projects Development of key messages (You-tube) and logo's with the involvement of disadvantaged groups on: ‐ the multidimensional dimension of poverty; ‐ the hidden character of poverty Any other good ideas or actions

Projects can involve any age group from small children to the eldest elderly, and in any setting – schools, community centres, the street, residential homes…depending on the needs of the local community. Find out what is needed!! Find out what will make a difference!! Projects can involve many media – photography, dance, theatre, play, sports, graffiti, and many more – have fun and be creative! Projects, the web-site and the COPORE Conference All the projects are important, but we can only include a limited number on the website and at the conference. So a selection committee of three persons will review the project reports that you submit, and the fifteen best projects will be selected according to the quality criteria below. Descriptions of these fifteen projects (including some visual material) will be presented on the COPORE website. Five projects will be shortlisted and two members from each project will be invited to the COPORE conference to present their projects. At this time the winner of the student’s project will be announced and the award presented. Timetable Projects may be implemented at any time over the coming year. However by the 1st of March 2009 student should send the following documents, electronically, to Liliya Todorova ([email protected]): •

Project Report (using the template below), completed in Word. This may be a) A plan for a project that has not yet started b) A progress/ half way report, for a project that is ongoing c) A final report for a project that has been completed • Abstract of proposed presentation (see template below) • If you wish you may send related attachments (maximum of 20 photos and/ or 6 minutes of recorded material)

NB! All documents must be completed in English. For audio materials that are in another language, please, provide a written transcript in English. Selection of 15 best projects by 10 March 2010. The 15 best projects should send an update (progress) report by 25th of March 2010.

155

Nomination of 5 Best projects for presentation at COPORE conference by 30th of March 2010 Selection and award to the best student project – 23 April 2010 (during COPORE conference). Article regarding the project completed by 1st of June 2010. Address for submission: Liliya Todorova: [email protected] Student COPORE prize An award will be presented at the COPORE conference to the best project as selected by the selection committee.. Quality criteria When you are writing you project report, please consider the following which are considered criteria for the demonstration of quality in the student projects: • •

• •

•

Quality of the methods used. You can demonstrate this by using multi- and interdisciplinary approaches, that is that at least two disciplines participate in the project and that local community members are involved. Clarity and consistency of the methodology of the project. Make sure you: o clearly define your aims, including a description of the local community with which the project will take place and what are the needs that you hope your project will assist. o clearly identify the process for the development of the project (what are you going to do/ or what have you done, who is going to do it/ who did what, etc) o clearly identify your outcomes (qualitative and quantitative) including the perspectives of all involved (what have/will you achieve for the community and for yourselves, how will you/have you shown this) What’s New? Don’t forget to mention anything that you think is creative and innovative in your project Reflection. Please reflect on how the project developed, was/will be implemented, how it was to work as a team. Consider especially what the project achieved for all involved, what were the difficulties, what would you do differently in the future etc) Quality of written report. Make sure that you write in English and that it is clear for an international audience, within the word count (maximum 2000 words) and includes all sections of the template.

An abstract should also be submitted on how the project will be presented (poster, oral presentation, picture exhibition, performance etc.), should it be selected for presentation at the COPORE conference. Contact Information Should you require any further information please contact us at: Liliya Todorova: [email protected] Sarah Kantartzis: [email protected] Attachments: 1. Template for Project Report 2. Template for Abstract (for presentation of project at COPORE conference)

156

Template for Project Report Please complete a project report for each project. The number of words should not exceed 2,000 words.

Title of Project: Name of Participants and Affiliation:

(For each participant please state your country, the name of your department and institution, your level of education and primary discipline. If appropriate please provide information of the organization or service involved in the project)

Brief Description of Project:

(Please include: short description of the local community, the problems identified, the aims of the project, and the methods and materials used/you will use.)

Description of Outcome of Project:

(Please state here the specific results achieved by the project related to its aims. Please also mention those aims that were not achieved, as well as the unexpected outcomes. If your project is still in the planning/early stages, please state where you are in the process)

Reflection on Project:

(Include some reflection on the project development, implementation and interdisciplinary practices. Explain for example how you involved and collaborated with other students, partners and stakeholders.)

References: Contact details:

Please provide full contact details for two of the projects members Institute: Country: Students Name: e-mail: Address: Phone: Fax:

Attachments and external links:

Please mention here any materials which accompany the report (optional). Please do not submit more than 20 photographs and/or 6 minutes of recorded material. * The Project report should be sent in by 1st of March 2010 (the project does not have to be successfully completed by this date).

157

Template for Abstract Please complete the following abstract. This abstract refers to the presentation of the project that will be part of the COPORE conference if selected

Title of Project: Name of presenters and affiliation: 1. 2. Type of Presentation:

(Poster, Oral presentation, Exhibition, Performance etc)

Summary of Presentation (Max. 250 words)

(Please provide a brief description of the proposed presentation, to include: introduction, aims, method, outcomes, and conclusion – appropriate to the stage of the project you are at)

6.18.2

Update: 1 maart 2010

Project Report 'Oh poor, come in our arms': Full participate at the leisure life in Balen. Name of Participants and Affiliation: Our project is realised in cooperation with different partners. Firstly we introduce ourselves. Subsequently we provide a short survey of the organisations with which we cooperate as well as the coordinating committee. We end with an insight in the village of Balen, a small town in the North of Belgium. Our project is multidisciplinar in collaboration with disadvantaged groups. We are third years students at Kempen University College in Geel. Kempen is the name for a region in the North of Belgium. Our group consists of six students who all originated in Belgium. Kristof Berrens and Lore Vandeperre study social counseling. Whereas Karen Drooghmans, Lies Ruelens, Lotte Sneijers and Wout Vangeel opted for socio-cultural work. Our project is in cooperation with ‘Club Active’, ‘Educators Kempen’ and the ‘Centre for Public Welfare’ in Balen. ‘Club Active’ is an organisation based in Balen which has a particular vision: their goal is to make sure that all the inhabitants of Balen can fully participate in leisure time and culture. ‘Club Active’ is a powerful group of people who live in poverty. They experience a lot of thresholds/problems trying to participate in a regulated leisure time and culture offer. A few of these problems are: finances, few means of transportation, a lack of information, social pressure, etc. Fact is that up to now there have been no steps taken to do something about this in Balen. ‘Club Active’ was founded in 2007 under accompaniment of the Centre for Public Welfare and, Educators Kempen. The Centre for Public Welfare vision is to give everyone the possibility to live a life that lives up to the human dignity. This vision is put into reality by providing a wide array of services like financial aid, providing information and counsel, support in the practise of human rights, psychosocial

158

counselling, etc. Educators Kempen is an organisation which endeavours to support emancipating projects in the region ‘Kempen’ by sociological training. ‘Educators Kempen’ has given us, third year students, the task to – in cooperation with the people of ‘Club Active’ – to go out and stimulate participation and to strengthen ‘Club Active’ hereby. This is how we, together with ‘Club Active’ and by several creative methodologies, give chance to people in poverty to participate in the culture and leisure time that is offered by Balen and its surrounding municipalities. It is our belief that everyone should be able to participate in culture and leisure time activities. Therefore we want to start a project with which we try and stimulate the participation in the culture and leisure time scene. This project runs from October 2009 until the end of 2010. Kristel Vanhulle is an employee at Educators Kempen. Together with Ine Noukens, of the Centre for Public Welfare in Balen, they will assist ‘Club Active’. Together with Kristel, Ine is responsible for organising monthly assemblies and activities with the people of ‘Club Active’. This cooperation has an extreme surplus value. ‘Club Active’ is an organisation of people who live in poverty. In this project we will cooperate intensively with ‘Club Active’. Fact is that people who live in poverty themselves have a better view on the problems concerning culture participation and what the poor need. It most definitely is not our intention to be superior to ‘Club Active’, but to consider them as our equal and thorough partners in the development of our project. Each choice, decision, etc. will be taken in dialogue with ‘Club Active’, Educators Kempen and the Centre for Public Welfare and guarantee a multi-disciplinary apporacht. Daniël Janssens is our coach at kempen University College is a philosopher. He will be checking and judging the progress of our project. Igor Geubbelmans, who is the accompanying coordinator in culture and head of the centre for leisure time ‘De Kruierie’, is involved in the project. (Balen, 2009) Apart from him the coordinating committee consists of Gust Vandongen, employee and chairman of ‘Ons Huis’ based in the community of Mol. ‘Ons Huis’ addresses mainly the generation arms to sever the poverty spiral. (De sociale kaart, 2009) This critical insight from the field will contribute to the coordination and effect of this project. Els Van Elsen is an employee of ‘Lichtpunt’ and a member of the steering committee of our project. She is able to provide a critical look at the project from within the work field, which can lead to adjustments of the project by student social workers. The last member of the steering committee is Inge Van De Walle. She is an employee of ‘Demos vzw’, which is a knowledge centre for participation and democracy (Demos, 2009). Because of the knowledge and experience the organisation has with regard to the participation of minority groups in culture, youth work and sports, it is an important link in our steering committee. Brief Description of Project: We work in the village of Balen. Balen is a small village in the region ‘Kempen’, a region situated in Belgium. So far, Balen has not come up with a real plan regarding cultural participation for people in poverty. That’s why we, as a project group, want to organize cultural participation in this village. Our project started with the request from ‘Club Active’ for more participation in Balen. In total, our project relies on three strategic goals: •

First strategic goal: We have developed a discount system to enable people living in Balen to participate more in sports, culture and leisure within their community.

•

Second strategic goal: There will be a presentation in Balen, where we will introduce the discount system to a network of people and organizations.

159

•

Third strategic goal: The forces and strengths of ‘Club Active’ stand central to reach strategic goals 1 and 2.

To realise our goals, we use two techniques: ‘Bindkracht’ and Grassroots ABCD. We illustrate these elements shortly, but we won’t explain them fully. ‘Bindkracht’ can be translated as ‘empowerment and linking against poverty’. This methodology can be conceived as a ‘good practice’. Bindkracht deals with ten lines for qualitative rescue to people in poverty. It’s developed by Kristel Driessens and Tine Van Regenmortel. The vision ‘Bindkracht’ has on poverty and the control of it mainly highlights social vulnerability, poverty stratification, working force directed, empowerment, working structurally, signaling by working participating and working integrally. These are the elements we also pursue, for example we depart from the powers of ‘Club Active’, we realise that poverty has several dimensions and we don’t concentrate merely on the financial aspects, we want to realise a structural change, namely increased cultural participation for the inhabitants of Balen. The ABCD method (Assed Based Community Devolopment), also known as the Grassroots method is a method that has originated from the construction in Chicago. The core principles are looking to the possibilities en sources in a quarter and activating the powers of the residents. Everybody is addressed and principally everybody participates. Next the talents and skills get mapped and mobilized. In this manner they work from inside (Dierckx, 2009). This method is in its pure form not applicable for ‘Club Active’, since community development isn’t a goal. But the strengths of this method can be translated to this project. The view on the future of ‘Club Active’ is rather clear, namely the participation of people in poverty to the regular cultural and recreative offer in Balen. The talents of the members are sharpened and teached, partnerships are sealed (with the OCMW and Vormingplus Kempen). Now we should care of the input and application of the qualities at the appropriate moment and place. Description of Outcome of Project: Are strategic goals are not yet achieved. achieved already.

We give a short overview of what we

Our first meeting with ‘Club Active’ was very productive. ‘Club Active’ is a powerful group. They definitely do away with the image of the ‘poor poor’. They no longer want to be stuck in a subordinated position. They want to take care of their own lives and if possible change and develop things themselves. We based our project on the dreams and expectations of ‘Club Active’. They quickly showed us that they wanted to participate in culture. However, the meaning of culture has to be widely defined. It can range, for example, from a visit to the theater to participation in a tennis club. ‘Club Active’ wants something that is permanent and structural, not temporary, which has led to the development of a discount system. We studied different kinds of discount systems and compared them. Ultimately, we chose a ‘leisure cheque’ or ‘leisure voucher’. At the moment, this voucher is in full development and it is difficult to disclose details. It is very important to the members of ‘Club Active’ that this voucher is not stigmatizing. That is why they do not want a special card for poor people. Our voucher has to be universal, which means that the cheque is not only for people in poorness, but can be used by every inhabitant of Balen. The intention is to create some kind of gift voucher. Inhabitants of Balen can buy these gift vouchers for example as a present, and people who live in poverty can buy them at a lower price. The vouchers all look alike, which means that no one will notice who has bought these vouchers at a lower price and who has paid the standard rate. The voucher is now not ready yet.

160

We already laid down some criteria for the development of our vouchers; they have to be non-stigmatizing, transparent and simple in use, empowering, ensuring inclusion and participation, realistic and feasible and last but not least, our voucher must become embedded in a wide vision on participation. Our leisure voucher is meant for cultural participation, which means one can use it to go to the theatre, to a sports club and so on. However, this means that we have to address organizations in Balen to participate in this project. It is our task to stimulate and motivate approximately 140 organizations to take part in it. However, it seemed rather impossible to us to contact and activate all these organizations, due to the lack of time. Therefore we choose for a ‘pilot project’. This means we only contact a few organizations. By doing this we can keep our project more realistic. The choice of organizations is made in dialogue with the members of ‘Club Active’. We also plan to invite the organizations so that we can present our project. Further we’d like to inform and aware them of the thresholds poor people are confronted with. When our project has come to an end and reached his goals, Balen can choose to continue the project and to contact more organizations. Our second purpose is to organize a show time that will take place begin May. The show time is a moment where all the organizations of Balen will be present. It’s accessible for all the inhabitants of Balen. On that day the organizations can present themselves to all inhabitants of Balen. Our reduction system will be presented too. We believe this show time to be of major importance, because many people aren’t familiar with the recreation offer in Balen. In this way the inhabitants get the chance to get to know the variety of organizations. At this time we aren’t working yet at this goal. The value, and the base, of this project is the fact that we work together with people in poverty. This is our third goal. We part from the forces and strong stories of ‘Club Active’ to accomplish the previous goals. This means concretely that ‘Club Active’ is involved in every step of the project. For example: we want ‘Club Active’ to have an active role in choosing organizations for our pilot project. When we invite organizations to explain our project, we’d like ‘Club Active’ to be a prominent occupant so they can raise the thresholds they’re confronted with themselves. We also hope to realize their dream by developing this recreation voucher. Reflection on Project: We can say in honesty that our cooperation in our project group is excellent. Our project group is multidisciplinary because four students are from the study option socio-cultural work and two students are from the study option social counseling. We work very good with each other. We stand all integral behind are strategic goals, we developed them with are project group and together with ‘Club Active’ and our other partners. Our project group meets frequently (at the two weeks). ‘Club Active’, Educaters Kempen and the Centre for Public Welfare are key partners. We meet about one time in the month. These partners are involved with every decision we made, and are active elements to achieve are strategic goals. We also see them in informal activities. We’ve visited for example a new year’s party the people of ‘Club Active’ organized themselves in cooperation with the Centre for Public Welfare to increase the positive cooperation. For the design of the leisure cheque we are going to do an appeal on the creativity from the residents of the community Balen. It is the plan that we start a competition about the design of the leisure cheque. The group or the person who have/ has the best design, wins the competition. This means that their design actual is being used for the leisure cheque.

161

The schools of Balen are going to turned on (kindergartens, students who makes designs during the class visual arts education), but also ‘Club Active’, ‘creative’ association', the residents of Balen, the design academy, ... are going to be address. The goal is to become at a as big as possible number of participants. The design in the hands of the inhabitants of Balen, we will to achieve that our project gets well-know and we want to achieve that our project gets a space in the community of Balen. As you can see cooperation and good communication are very important and fundamental in this project, since we depend for the most part on other people to ensure a smooth proceeding of this project. Respect, equality, reciprocity and contact are the key words. The value of our project is on the one hand in our partnerships with different partners. On the other hand we want always start out of the forces and strengths from ‘Club Active’. Such we bundle our forces in the hope to come toward structural changes. This is immediately a new and creative to our project. References: Internet: •

Balen. (2009). Vrijetijdscentrum De Kruierie. Found on 14 February 2010 the internet: http://www.balen.be/de%20kruierie/2277/default.aspx?_vs=0_n&id=2052

•

De sociale kaart. (2009). Ons huis. Found on 14 February 2010 the internet: http://desocialekaart.be/fiche/index.cfm?det=fiche&orgid=19798

•

Demos. (2009). Over Demos. Found on 14 February 2010 the internet: http://www.demos.be/over-demos/

Books: •

Driessens, K. & Van Regenmortel, T. (2009-2010). Bindkracht in armoede. In M. Vanbroekhoven. Cursus integrerend werken. (p 14- 42). Geel: KHK.

•

Dierckx, B. (2009). Functies van het SCW. Activerende functie. Unpublished class for the third year from the education Social Work, Katholieke Hogeschool Kempen, Department Social Work Geel.

Contact details: Institute: KHK Country: Belgium Students

Name: Kristof Berrens e-mail: [email protected] Address: Jef Buyckstraat 16, 2300 Turnhout

Phone: GSM. 0486/66.99.18, Tel. 014/42.52.88 Fax: / Institute: KHK

162

Country: Belgium Students

Name: Lotte Sneijers e-mail: [email protected] Address: Oude Baan 8, 3580 Beringen

Phone: GSM. 0472/73.26.23 Fax: /

Project Report: Presentation Title of Project: 'Oh poor, come in our arms': Full participate at the leisure life in Balen. Name of presenters and affiliation: 1. Lotte Sneijers 2. Wout Vangeel Type of Presentation: Oral presentation using PowerPoint. Summary of Presentation Club Active is an organisation based in Balen which has a particular vision: their goal is to make sure that all the inhabitants of Balen can fully participate in leisure time, culture and sport. Club Active is a powerful group of people who live in poverty. They experience a lot of problems trying to participate in a regulated leisure time and culture offer. For examples: financial problems, embarrassment, practical problems, insecurity Club Active was,... founded in collaboration with the Centre for public welfare and Education Kempen. Our project started with the request from Club Active for more participation in Balen. In total, our project relies on three strategic goals: • First strategic goal: We have developed a discount system to enable people living in Balen to participate more in sports, culture and leisure within their community. • Second strategic goal: There will be a presentation in Balen, where we will introduce the discount system to a network of people and organizations. • Third strategic goal: The forces and strengths of Club Active stand central to reach strategic goals 1 and 2. Our goal is to develop a reduction system for the people in poverty so that they can participate more easily in sport, cultural and leisure activities , without them being stigmatised. Important for us is that we try to involve the people in poverty in reaching our goals. By doing this we let them feel that the reduction system is something they’ve developed themselves. We think that this is good for their self-confidence. We start from the strengths of the people. We sharpen up their strengths and we let the members of Club Active do as much as possible to involve them in the process. We try as much as possible to do activities together with Club Active.

163

With this manner we try to let them get to know us as how we are as people, not only as students. This is important for them and for us to build a relation of trust. We use two methods: Bindkracht and Grassroots ABCD. For more information you can look in the basis text. We haven’t got any outcomes yet, because we are still in the process of preparation. Therefore we can’t formulate any conclusions yet.

6.18.3

Update: 25 maart 2010

Template for Project Report Title of Project: Cheque? Check! Progress: A project is something that grows en evolves in time. On the first of March, we gave a general overview of our project’s content. Since that day, we already have made up and started several steps in our project-proces. As you can see, we changed the name of our project. Our project will no longer call ‘Oh poor, come into our arms’. As from today, our project will continue with the following name: ‘Cheque? Check!’. This name refers more to the meaning of our project, namely a ‘leisure cheque’. We also think that this name is more clearly. Our project still relies on three strategic goals: •

First strategic goal: We have developed a discount system to enable people living in Balen to participate more in sports, culture and leisure within their community.

•

Second strategic goal: There will be a presentation in Balen, where we will introduce the discount system to a network of people and organizations.

•

Third strategic goal: The forces and strengths of ‘Club Active’ stand central to reach strategic goals 1 and 2.

At the moment, the first and the third goal is our main activity. In April, we will start working with our second goal. In the mean time, our second goal went through some changes. Instead of a big presentation in Balen, where we would introduce the discount system to a network of people and organizations, we have chosen for a smaller, pressmoment. In the first place, we realized that this goal wasn’t realistic, because of the limited time of our project. For this reason, we chose for a press-moment, that will be realizable. At this press-moment, we will invite some organizations, the press, the members of ‘Club Active’ and some interested people. At this moment, we will also reveal the winner of our designer competition. The winning design will be used as background for the leisure cheque. (More info will follow) For us, it also wasn’t realizable to work out the complete leisure cheque till May. At the moment, we are busy working out the main principles for this leisure cheque. Therefore Balen can continue realizing the leisure cheque. At the press-moment, we will present the leisure cheque to the inhabitants of Balen. A ’ready-steady and ready for use’ cheque won’t be available at that time. Still we will continue with this press-moment. In this way, Balen is already informed about our project.

164

Next to it, we have a list with all the organizations in Balen we are going to contact. This list came out, in co-operation with ‘Club Active’. We also have taken some steps in our designer contest. In this report, you can find the following information: the state of the development of our leisure cheque, the state of the composition list of organizations and the state of our launched designer contest. Our project, is mainly developed by six persons. Because of strategic reasons, we decided to separate the group into different groups. At the moment, Lotte Sneijers, Lies Ruelens and Wout Vangeel are busy with the development of the leisure cheque. On the other side, Kristof Berrens, Karen Drooghmans and Lore Vandeperre are busy, contacting the organizations and launching the designer contest. In April, Kristof Berrens and Lotte Sneijers will start, organizing the press-moment. The leisure cheque: We want to create a cheque that can be used by everybody. This way, we want to prevent that there is a distinction made between people. The cheque should not work stigmatizing. This means that the cheque cannot be seen as a ‘cure’ for poor people to participate in culture. With this cheque we want to eliminate certain thresholds and prevent others to appear. The inhabitants will be able to use this cheque to participate in leisure, culture and sports. So we are making a leisure cheque that is also a discount system at the same time. The cheque has to enable everyone to participate in leisure, culture and sports. People in poverty pay less for the cheque but this will maintain its original value: for a cheque with a value of ten euro, they pay five. The value of the cheque will be low (five or ten euro). This is to prevent any abuse. When people buy a cheque of 5 euro, they can never have a lot of money left. For instance: when somebody buys a cheque of ten euro and goes to a performance which costs eight euro, then he will only have two euro left. The remaining amount will be paid back by the association. With this idea of a cheque, we want to make cheques that are durable and environmentally friendly. The cheques will be made of hard plastic: this way the municipality will be able to reuse them. The second idea is that of a coupon system. Here by the value of the cheque reduces every time, based on a coupon system. The remaining value will be marked with a stamp on the cheque. The associations can collect the amount of these cheques at the designated institution which will monitor the financial aspect. When purchasing a cheque, people will be able to get a matching book. In this book you will find all the activities and associations which people can join. We want to motivate all of the people and every association to use this cheque. That’s why we have an idea to involve a kind of ‘tombola’. The names of the associations that receive a cheque will be put into a pot, from which a winner will be drawn each year. The winning association will receive a reward. For the people buying the cheque, the same rule applies. They get to play in another tombola pot. The people and associations can register themselves by using the registration slip that has been added in the book. Besides that we are going to propose to give the discount for the cheques in certain periods of the year, for example with Christmas and just before the summer. That is how we want to prevent that only poor people are going to pay with this cheque and that it therefore would work stigmatizing. We most definitely want to make it so that everybody starts using the cheque. The inhabitants of the town Balen can buy the cheque at the Kruierie or the public center for social welfare (OCMW). When we only work with the OCMW, we will not reach every person in poverty. Still we want to work with them because this organization intervenes financially for people who are entitled to the discount. To

165

eliminate this threshold, we are thinking of working together with the Travoo. This organization is a part of the OCMW. This organization is a bit less approachable, because a lot of people do not know that this is a part of the public center for social welfare. In the Travoo they mostly work with volunteers and a social worker. The main question is that there are not enough employees for this kind of work. For now, these are just ideas. These ideas need to be proposed to the people of our steering group to see if any of these ideas are attainable. Associations: We have chosen for a pilot project to keep this project realizable. In Balen there are more than 140 associations. This means it is impossible for us to involve all of them in this project. Club Active and the students have made a selection out of all associations. The associations are divided in categories to make sure we have large variety in our offer, to appeal a general public. That way we have come to four divisions: sports, spare time, culture and youth. Also in the pilot project a large variety will be found. We have also taken a look at how the associations are spread. Balen consists of multiple districts. To make sure we don’t exclude any district we have selected associations from every district. In this stage, we haven’t contacted the associations yet, but by the end of march, the beginning of april, this should be done. The associations will receive an invitation for an evening. This evening they will receive information about the thresholds people in poverty are confronted with, a person with personal experience will tell a story about living in poverty and we will inform the participants about the cheque, what it is, how it works and how the associations can be involved. Besides the associations we also plan to invite the bench of aldermen the sports, culture, youth and senior service. It is of major importance that these service support our project because they are important settings in Balen. The associations below are chosen in dialogue with Club Active. It is our purpose that the associations appeal people in poverty. Club Active is expert in this regard. Sports

Spare time

Culture

Youth

Gymnastics club Sint-Andries

KVLV BalenCentre

Harmony OlmenHulsen

Chiro ‘t Olmke

Tennisclub Bleukens

KVLV Hulsen

Chiro Hulsen ‘Romper’

Tennisclub GTKeiheuvel

KVLV Olmen

Chiro Rosselaar

Royal fraternization Balen (football club)

KVLV Schoorheide

Chirogirls Albatros-Wezel

KWB BalenCentre

Chirogirls Balen-Centre

166

KWB Hulsen

Playgrounds Olmen Malpertuus

KWB BalenWezel

Playgrounds Biesakker Balen vzw

KWB OlmenCentre

Youthcentre Biesakker

KWB OlmenStotert

’t Kruierke vzw

KWB Schoorheide OKRA OlmenCentre OKRA Meeting place 55+ Wezel Rural Guilds Balen Rural Guilds Olmen (Balen, 2008) We are aware of the fact that not all of the terms used in this grid are clear. Therefore we explain a few of these terms. • • • • • • •

KVLV: Catholic educational work of rural women. KWB: Catholic labourers union. OKRA: Open, Christian, Respectful and Active. Rural Guilds: The Rural Guilds bring together the people who live in the countryside. Playgrounds: Playgrounds are youth organisations to amuse and animate children between 5 and 15 years. Chiro: The Chiro is a youth organization. ’t Kruierke vzw: ’t Kruierke vzw is a scouts group for people with or without a handicap.

The competition: By the end of march we launch a design competition. In the annex you can find the flyer we use to promote this. The flyer is spread at the academy for drawing, the schools of Balen, the centre for spare time ‘De Kruierie’, the library, etc. Our purpose is that the inhabitants of Balen create the design for the cheque themselves. The winning design will be the background for the cheque. The competition ends April 23.

167

References: •

Balen. (2008). Associations. Found on 27 November 2009 the internet: http://www.balen.be/verenigingengids/1574/default.aspx?_vs=0_N&id=2048&p g=2412

Contact details: Institute: KHK Country: Belgium Students

Name: Kristof Berrens e-mail: [email protected] Address: Jef Buyckstraat 16, 2300 Turnhout

Phone: GSM. 0486/66.99.18, Tel. 014/42.52.88 Fax: / Institute: KHK Country: Belgium Students

Name: Lotte Sneijers e-mail: [email protected] Address: Oude Baan 8, 3580 Beringen

Phone: GSM. 0472/73.26.23 Fax: / Attachments and external links:

168

6.18.4

COPORE: presentatie

Dia 1

<<< CHEQUE? CHECK! >>> Kristof Berrens, Karen Drooghmans, Lies Ruelens, Lotte Sneijers, Lore Vandeperre, Wout Vangeel

Dia 2 INDEX The beginning Club Active Facts | Cheque? Check! | | |

y y y |

Goal 1: Discount System Goal 2: Press Conference Goal 3: with Club Active

Methodologies

Dia 3 THE BEGINNING… |

6 students Social Work y y

Different options Advantages | |

different visions Multidisciplinary

The project is situated in Balen Educators Kempen | Centre for Public Welfare | Kempen University College | Club Active | |

169

Dia 4 CLUB ACTIVE

| |

Group of people in poverty Goal y y y

|

Participation leisure time, culture and sports Stereotypes Active participants

Obstacles y y

Experience exclusion in leisure time, culture and sports Club Active wants to see something changed

Dia 5 FACTS |

Club Active

|

EU-SILC norm y

17,2 % of the inhabitants from Balen is poor |

|

3570 people in Balen

In Balen there’s no poverty policy jet

Dia 6 CHEQUE? CHECK! |

Goals y

y y

We have developed a discount system to enable people living in Balen to participate more in sports, culture and leisure within their community There will be a presentation in Balen, where we will introduce the discount system to a network of people and organizations. The forces and strengths of ‘Club Active’ stand central to reach strategic goals 1 and 2.

170

Dia 7 GOAL 1: DISCOUNT SYSTEM We developed a Leisure Cheque Leisure time, culture and sports | For all the inhabitants from Balen, with special attention for people with a lower income | Gift Coupon and Reduction System | 2,5 euro and 5 euro | |

|

Publicity | Design | Press

contest

conference

| Lottery | As

a price in different events

Dia 8 GOAL 1: DISCOUNT SYSTEM |

Conditions y y y y y

Permanent and structural Non – stigmatising Simple in use Transparant Empowering

Dia 9 GOAL 2: PRESS CONFERENCE |

Making a social network y y y y

Associations Contacted 37 associations Information moment Design contest

171

Dia 10 GOAL 2: PRESS CONFERENCE 5th of may With Club Active | Giving birth to a cheque | Press | Associations | |

Dia 11 GOAL 3: WITH CLUB ACTIVE High level of participation Empowerment | Equal partnership | |

Dia 12 METHODOLOGIES |

Methodologies y y

GrassRoots (Bottom up) Bind-Kracht in Armoede (Empowerment and linking against poverty) Kristel Driessens

172

Dia 13 Dank u voor uw aandacht…

Mercie pour votre attention…

Gracias por su atención … Thank you for your attention… Благодаря ви за вниманието…

İlginiz için teşekkürler…

Berrens Kristof, Drooghmans Karen, Ruelens Lies, Sneijers Lotte, Vandeperre Lore en Vangeel Wout

Recommend Documents