Pagina 1 van 7
BEROEPSNORM CERVICALE MANIPULATIE DOOR CHIROPRACTOREN: ZO VEILIG MOGELIJK HANDELEN. Nederlands Chiropractoren Associatie
- Maart 2014 -
© 1234 Nederlandse Chiropractoren Associatie 2014
Pagina 2 van 7
BEROEPSNORM CERVICALE MANIPULATIE DOOR CHIROPRACTOREN: ZO VEILIG MOGELIJK HANDELEN. Veilig handelen en risico’s zoveel mogelijk beperken is essentieel voor elke zorgverlener. Spinale manipulatie is in goed opgeleide handen een effectieve interventie voor wervelkolomgerelateerde klachten. De SCN geregistreerd chiropractor heeft zijn/haar opleiding genoten aan een geaccrediteerde chiropractische opleiding (CCEI) hetgeen een hoge mate van deskundigheid met betrekking tot spinale manipulatie garandeert. In een zeer beperkt aantal situaties is spinale manipulatie sterk af te raden: contrageindiceerd. Het is de opzet om in dit document de belangrijkste contra-indicaties aangaande cervicale manipulatie weer te geven. Benadrukt dient hierbij te worden dat iedere SCN geregistreerde chiropractor onderstaande standaard vanuit zijn/haar onderwijscurriculum uitvoerig onderwezen heeft gekregen. Het kan voorkomen dat een patiënt zich met ogenschijnlijk mechanische klachten presenteert, terwijl er onderliggend sinistere pathologie speelt. Zo is het in het geval van neken hoofdpijn klachten zaak uiterst bedacht te zijn op de tekenen van een beroerte (CVA). Deze zijn in het Engels samengevat als de ”5 D’s And 3 N’s”: • “Diplopia” → dubbel zien of andere problemen met het gezichtsvermogen • “Dizziness” → Duizeligheid vertigo , licht gevoel in het hoofd • “Drop Attack” → Plotselinge gevoelloosheid / zwakte van het gezicht / arm / been • “Dysartrhia” → Moeite met spreken • “Dysphagia” → Moeite met slikken • “Ataxia of Gait” → Moeite met lopen • “Nausea” → Braken of misselijkheid • “Numbness” → Gevoelloosheid aan een lichaamszijde • “Nystagmus” → Onvrijwillige snelle oogbewegingen Bovenstaande symptomen kunnen ook voorkomen bij Transient Ischemische Aanvallen (TIA's ) deze hebben vaak soortgelijke symptomen als een CVA . TIA’s zijn echter van voorbijgaande aard. TIA kan een voorbode zijn van een beroerte. Arnold et al (2006) vonden dat in 13% van de CVA’s deze in de voorafgaande 17 dagen een TIA hadden gehad. Tijdige antithrombotische behandeling is dan van belang om de uiteindelijke CVA te voorkomen. Zowel bij het vermoeden van CVA als TIA is directe medische verwijzing de enige passende interventie. Hoewel er geen wetenschappelijk causaal verband is aangetoond tussen cervicale manipulatie en TIA/CVA verdient het sterke aanbeveling om patiënten die een geschiedenis van TIA/CVA hebben niet cervicaal te manipuleren. Er is immers een verhoogde kans op © 1234 Nederlandse Chiropractoren Associatie 2014
Pagina 3 van 7
herhaling van TIA/CVA en indien dit binnen 30 dagen na de interventie plaats vindt is er gerede kans dat men dit, onterecht, met cervicale manipulatie in verband brengt. Ook bij twijfel is het noodzakelijk de patiënt te beschermen door direct door te verwijzen naar de eerste hulp. De Richtlijn Cervicale Manipulatie door Chiropractoren is grotendeels gebaseerd op het werk van de Canadese Chiropractoren Associatie (2005): “Chiropractic clinical practice guideline: evidence-based treatment of adult neck pain not due to whiplash.” Niet behandelen, en meteen verwijzen naar hulpdiensten als een patiënt:
Presenteert met nek -of occipitale pijn met een scherpe kwaliteit en ernstige intensiteit , of ernstige en aanhoudende hoofdpijn van plotselinge aard en wordt beschreven als nooit eerder ervaren (zelfs wanneer verwacht wordt dat de pijn van een spier- of neuralgische oorsprong) .
NB. Indien deze symptomen van recente oorsprong zijn maar op moment van presentatie niet aanwezig zijn, dan wordt verdere evaluatie met voorzichtigheid aanbevolen .
Minimaal één van de 4 genoemde tekenen of symptomen van neurovasculaire stoornis o eenzijdige aangezicht paresthesie o objectieve cerebellaire tekenen o laterale medullaire tekenen o gezichtsvelddefecten, of enige met onbekende oorzaak .
NB. Deze tekenen zijn samen te vatten als de 5 D’s And 3 N’s (zie boven). Indien vertigo aanwezig is, is het noodzakelijk om onmiddellijk onderzoek te verrichten naar neurovasculaire stoornissen. • • • • •
Gebruik geen cervicale manipulatie als een patiënt melding geeft van een reeds bestaande VAD of CAD. Gebruik geen provocatieve testen. Differentieer duidelijk tussen tekenen van BPPD en tekenen van neurovasculaire stoornis. Gebruik minimale rotatie in het toedienen van elke modaliteit van de bovenste cervicale wervelkolom behandeling. Indien de chiropractor twijfelt over zijn/haar kundigheid dan is verwijzing naar een collega noodzakelijk. Ga voorzichtig te werk wanneer een patiënt zich presenteert met een van onderstaande risicofactoren voor VAD/ICAD; deze dienen tijdens de anamnese grondig te worden geëvalueerd o Geschiedenis van trauma aan cervicale wervelkolom o Geschiedenis van migraine-achtige hoofdpijn o Hypertensie o Hypercholesterolemie / hyperlipidemie o Cardiale aandoeningen van het bloedvatenstelsel, vorig cerebrovasculair accident of transient ischemische aanval (TIA) o Diabetes mellitus
© 1234 Nederlandse Chiropractoren Associatie 2014
Pagina 4 van 7
o
Bloedstolling afwijkingen / veranderingen in het bloed eigenschappen (bv. hyperhomocysteïnemie) o Gebruik van anticoagulantia o Langdurig gebruik van steroïden o Geschiedenis van roken o Recente infectie o Onmiddellijk na de bevalling Triviale traumata ten gevolge van “normale” alledaagse handelingen kunnen een vertebrale arteriele dissectie (VAD) veroorzaken. Gedocumenteerde omstandigheden van VAD en dergelijke traumata zijn terug te vinden in onderstaande tabel uit “The Chiropractic Report” (Chapman Smith, 2012). Hieraan kan onder “sporting activities” golf worden toegevoegd met in ieder geval 2 gedocumenteerde casussen (Choi et al, 2008; Maroon et al, 2007). Tijdens de anamnese is het noodzakelijk deze punten in kaart te brengen, om zodoende de (on)waarschijnlijkheid van VAD te documenteren en de mogelijke causale verbanden te achterhalen.
© 1234 Nederlandse Chiropractoren Associatie 2014
Pagina 5 van 7
Naast de risicofactoren voor arteriële dissectie, is het ook van essentieel belang, dat iedere chiropractor bewust blijft van de contra-indicaties voor de door hem/haar gekozen therapeutische interventie. Voor cervicale manipulatie bestaan de volgende absolute contraindicaties: Absolute contraindicatie voor cervicale manipulatie: • Acute fractuur cervicaal • Cervicale dislocatie • Cervicale ligament ruptuur • Cervicale instabiliteit • Cervicale tumor © 1234 Nederlandse Chiropractoren Associatie 2014
Pagina 6 van 7
• • • • • • • • • •
Cervicale infectie Acute myelopathy Recente operatie Bekende vertebrobasilaire of carotis arterie problematiek Onverklaarbare niet mechanische pijn Somatoforme stoornis Bekende malingerer Verslechterende neurologische tekenen Ernstige pijn ’s nachts die het in slaap vallen belemmert Tekenen van directe levensbedreigende pathologie (bijv. vermoeden van hartinfarct)
Relatieve contraindicaties voor cervicale manipulatie • Inflammatoir ziektebeeld (bijv. rheumatoide arthritis) • Actieve tumor • Geschiedenis van tumor • Osteoporosis • Langdurig corticosteroiden gebruik (zoals prednison) • Systemische aandoeningen • Hypermobiliteit syndromen • Bindweefselafwijkingen • Bekende cervicale anomaliën • Recente manipulatie door een ander (professioneel of anderszins) (Aangepast op basis van Canadian Chiropractic Association, 2005; Puentedura, 2012; IFOMPT, 2012))
© 1234 Nederlandse Chiropractoren Associatie 2014
Pagina 7 van 7
Referenties: • Canadian Chiropractic Association; Canadian Federation of Chiropractic Regulatory Boards; Clinical Practice Guidelines Development Initiative; Guidelines Development Committee (GDC), Anderson-Peacock E, Blouin JS, Bryans R, Danis N, Furlan A, Marcoux H, Potter B, Ruegg R, Stein JG, White E. (2005) Chiropractic clinical practice guideline: evidence-based treatment of adult neck pain not due to whiplash. J Can Chiropr Assoc. 49(3):158-209. •
Chapman Smith, D. (2012) BMJ demonstrates its class – addressing the critics of cervical spine manipulation. The Chiropractic Report 26(4)
•
Choi KD, Oh SJ, Yang TI, Lee TH.(2008) Golfer's stroke from internal carotid artery dissection. Arch Neurol. 65(8):1122-3.
•
Maroon JC, Gardner P, Abla AA, El-Kadi H, Bost J. (2007) "Golfer's stroke": golfinduced stroke from vertebral artery dissection. Surg Neurol.67(2):163-8;
•
Puentedura EJ, March J, Anders J, Perez A, Landers MR, Wallmann HW, Cleland JA.(2012) Safety of cervical spine manipulation: are adverse events preventable and are manipulations being performed appropriately? A review of 134 case reports.J Man Manip Ther. ;20(2):66-74
•
Rushton A, Rivett D, Carlesso L, Flynn T, Hing W, Kerry R (2012) International Framework for Examination of the Cervical Region for potential of Cervical Arterial Dysfunction prior to Orthopaedic Manual Therapy Intervention. Document online available on www.ifompt.com.
© 1234 Nederlandse Chiropractoren Associatie 2014
