Beroepscompetentieprofiel Betontimmerkracht
Regie: Bouwradius LOB Datum wijzigen: 3-1-2005 Versie 1
Print: 07-januari-2005
Pagina 1 van 18
BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL Betontimmerkracht (BT) Algemene informatie
datum: 3-1-2005
Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven
Bouwradius LOB
versie: 1
Ontwikkeld door Brondocument(en)
C.G.T. Klarenbeek • Beroepsprofielendocument; Bouwradius Groep (2001) • Eindtermendocument Primaire Timmerkracht; Bouwradius Groep (1996) • Eindtermendocument Voortgezette Timmerkracht; Bouwradius Groep (1996) • Onderzoeksrapportage Quick Scan Timmeren; Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (april 2002) • Onderzoek Prefab, timmeren niveau 2 en 3. De toekomst voor ieder bouwwerk.; JNB Partner in Leren en Ontwikkelen (maart 2003) • Onderzoek Betonwerk, timmeren niveau 3. De basis van ieder bouwwerk.; JNB Partner in Leren en Ontwikkelen (oktober 2002) • Interview praktijkdeskundige de heer E. de Goeij; Medicomzes, Amsterdam (286-2003) • Interview praktijkdeskundige de heer R. Nieuwboer; Heijmans Beton- en waterbouw (17-4-2003) • Interview praktijkdeskundige de heer J. Foppen; Dura Bouw b.v., Houten (17-42003)
Legitimering beroepscompetentieprofiel - op format vereisten door - op inhoud door
Bouwradius Valideringscommissie Timmeren
dd. 24-3-2004 dd. 24-3-2004
Mogelijke functiebenamingen •
Betontimmerman
Loopbaanmogelijkheden De betontimmerkracht kan door middel van ervaring en het volgen van cursussen doorgroeien naar de functie van voorman, assistent uitvoerder of uitvoerder (betonwerk). BEROEPSBESCHRIJVING beroepscontext / werkzaamheden
De betontimmerkracht is voornamelijk bezig met het maken en stellen van betonbekistingen. De betontimmerkracht werkt over het algemeen bij een middelgroot of groot algemeen bouwbedrijf. De werkzaamheden bevinden zich voor een groot deel op het gebied van nieuwbouw van woningen en utiliteitsbouw.
rol en verantwoordelijkheden
De betontimmerkracht is verantwoordelijk voor zijn eigen takenpakket dat hij uitvoert in opdracht van de (hoofd-)uitvoerder/ voorman.
complexiteit
De werkzaamheden zijn te verdelen in twee niveaus: - Standaard werkzaamheden zoals rechte wanden, vloeren en eenvoudige balken en kolommen. - Unieke werkzaamheden waarbij het gaat om het uitvoeren van werkzaamheden voor fundaties, gebogen wanden, complexe balken en kolommen, constructies met veel en complexe voorzieningen en sparingen. Hij moet kunnen denken in contramal en complexe maatvoering.
typerende beroepshouding
De betontimmerkracht dient over goede basistechnieken voor het timmeren te beschikken. Hij moet de maatvoering (niet de hoofdmaatvoering, maar de detailmaatvoering) goed kunnen uitvoeren ten behoeve van het maken en stellen van de bekisting(onderdelen). Daarbij speelt het lezen en interpreteren van (werk)tekeningen een belangrijke rol. Daarnaast moet hij de inschatting kunnen maken met betrekking tot de sterkte en de kwaliteit van de bekisting en de eventuele consequenties van de kwaliteit van het betonwerk. Hij moet sparingen kunnen stellen. Bij het samenstellen van bekistingen zit de uitdaging in het oplossen van problemen die pas later zichtbaar zijn.
TRENDS / INNOVATIES Marktontwikkelingen
Print: 07-januari-2005
• Minder getimmerde bekistingen, meer gebruik van diverse soorten systeembekistingen. Prefab onderdelen die op de bouw in elkaar worden gezet.
Pagina 2 van 18
Wetgeving overheidsregulering
• Meer producenten leveren verwerkingsvoorschriften bij het product waaraan de aannemer (in dit geval de betontimmerkracht) zich moet houden om de kwaliteit van het product te waarborgen. • Indirect heeft de betontimmerkracht te maken met het Bouwbesluit. De tekeningen en daardoor de goedkeuring voor het bouwen van het bouwwerk zijn afgestemd op het Bouwbesluit. De betontimmerkracht is hierin de uitvoerende. • Verwerkingsvoorschriften, praktijkrichtlijnen en politiekeurmerk.
Technologische ontwikkelingen
• Arbo-regels: verantwoordelijkheid voor eigen veiligheid en die van collega’s, het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. • Hoge sterkte beton, verwerken van nieuwe materialen zoals prefab onderdelen en toeslagmaterialen en vernieuwingen op het gebied van hulpmiddelen. • Invloed van accu aangedreven gereedschap.
Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen
• Toolbox-meetings, instructie met betrekking tot omgang/ verwerking van materiaal, het geven van verantwoordelijkheidsgevoel en bewustwording van veilige werkomgeving. • Normdocumenten zoals de A-bladen die zijn opgesteld door de bedrijfstak.
Internationale ontwikkelingen
• (niet gespecificeerd)
Print: 07-januari-2005
Pagina 3 van 18
KERNTAKEN VAN HET BEROEP 6
Stelt en monteert prefab elementen.
7
Maakt betonfunderingen.
14
Brengt tijdelijke ondersteuningsconstructies aan.
15
Stelt en monteert betonbekistingen.
Print: 07-januari-2005
Pagina 4 van 18
KERNTAAK 6 Stelt en monteert prefab elementen. proces
De timmerkracht gaat aan de hand van de tekening voorbereidingen treffen voor het stellen en het monteren van prefab elementen. Hij leest de tekening, doet de detailmaatvoering van de elementen in het bouwwerk. Vervolgens brengt hij de plaatsings-, stel- en ankerpunten aan. Hij controleert de hijsvoorzieningen en geeft aanwijzingen aan de kraanmachinist dat de elementen kunnen worden gebracht. Nadat de elementen zijn aangevoerd, plaatst hij de elementen en stelt hij de elementen af.
rol / verantwoordelijkheden
De timmerkracht is verantwoordelijk voor het (juist en) veilig plaatsen van de prefab elementen. Hierbij maakt hij een inschatting van de veiligheidsrisico's en treft hij veiligheidsmaatregelen voor zowel zichzelf als zijn collega's. Hij zorgt ervoor dat prefab elementen volgens tekeningen (stelplan) en verwerkingsvoorschriften geplaatst worden.
complexiteit
De timmerkracht kan grote, zware prefab elementen stellen evenals elementen die onder een bepaalde schuinte geplaatst moeten worden. Daarnaast heeft de timmerkracht te maken met kleine (handzame) elementen die tijdens het plaatsen (transport) nog makkelijk te corrigeren zijn. In het algemeen hangt de complexiteit af van de correcte ondersteuning, de definitieve verankering maar zeker ook de (tijdelijke) verankering gedurende de werkzaamheden.
betrokkenen
-
Toezichthouder/opzichter Uitvoerder Leverancier van prefab elementen Kraanmachinist
(hulp-)middelen
-
Hijshulpmiddelen Werktekening(stelplan) Verwerkingsvoorschriften van prefab elementen en mortels Handgereedschap Bevestigingsmiddelen (tijdelijke stelmiddelen) Meetgereedschappen en –instrumenten Constructief stappenplan Gietmortel
kwaliteit van proces en resultaat
De timmerkracht heeft de prefab elementen op hun plaats gesteld zodat het bouwproces verder kan worden vervolgd. Daarbij wordt van de timmerkracht verwacht dat hij de informatie van de tekening kan interpreteren en vertalen naar de bouwsituatie. Hij kan de elementen transporteren en hijsen en daarbij een inschatting (kunnen) maken over de bouwsituatie. Hij heeft daarbij ook te maken met het goed interpreteren en overweg kunnen gaan met toleranties. De prefab elementen dienen geplaatst te worden volgens de voorschiften van de leverancier en constructeur binnen de toleranties die op tekening staan beschreven (maattoleranties).
keuzes en dilemma's
- Tijdens het constateren van maatafwijking moet de timmerkracht een overweging maken of hij dit dilemma zelf oplost of deze voorlegt aan zijn uitvoerder/ opzichter en/ of leverancier van het prefab element. - Beschadigingen aan het element (constructief en aanzicht). - Nauwkeurigheid, kwaliteit en veiligheid versus snelheid.
Print: 07-januari-2005
Pagina 5 van 18
KERNTAAK 7 Maakt betonfunderingen. proces
De timmerkracht gaat aan de hand van de werktekening voorbereidingen treffen voor het maken (stellen) van de fundering. De timmerkracht spant de draden vanaf het bouwraam om de vorm van het bouwwerk zichtbaar te maken. Vanuit de draden wordt de ondergrond met behulp van een meetinstrument of een maatlat uitgevlakt. De hoekpunten van de fundering worden als eerste gesteld. Daarna worden de bodemplaten (werkvloer) tussen de hoeken gelegd en verankerd (gestort) (eventuele sparingen voor heipalen worden in de bodem van de bekisting eruit gehaald). De zijwanden en de wapening (met benodigdheden, ankerplan) worden geplaatst voordat de timmerkracht de verankering van de bekisting definitief maakt (ribben en balken). De zwakke plaatsen van de bekisting worden verstevigd. Aan de hand van (installatie)tekeningen worden indien nodig sparingen aangebracht.
rol / verantwoordelijkheden
De timmerkracht is verantwoordelijk voor de horizontale en verticale maatvoering van de bekisting. Hij zorgt voor een goede ondergrond, vormvaste bekisting en maakt de bekisting stortklaar.
complexiteit
Van de timmerkracht wordt verwacht dat hij de bekisting te lood, op hoogte en vormvast stelt. Hiervoor moet de timmerkracht inzicht hebben in het maatvoeringsplan van het bouwwerk.
betrokkenen
-
Maatvoerder Betonstaalvlechter Installateurs Uitvoerder Kraanmachinist (voor zware wapening/ bekisting)
(hulp-)middelen
-
Handgereedschap Meetinstrumenten Betonschaar (Hand)cirkelzaag Werktekeningen (installateurs)
kwaliteit van proces en resultaat
De timmerkracht heeft de bekisting voor de betonfundering (gemaakt en) gesteld. Nadat alle onderdelen toegevoegd zijn aan de bekisting kan men beginnen met het storten van het beton. Bij het maken en stellen van de bekisting speelt het maatvoeringsplan een belangrijke rol. Niet alleen voor de vorm en afmeting van de bekisting, maar zeker omdat de fundering de basis is voor het geheel. Een maatafwijking in het begin kan gedurende het gehele bouwwerk blijven meespelen. De bekisting moet voldoen aan de maatvoering zoals deze in de werktekeningen staat aangegeven en de bekisting moet vormvast zijn, zodat deze voldoet aan de eisen die gesteld worden met betrekking tot het storten van het beton.
keuzes en dilemma's
- Snelheid versus nauwkeurigheid. - Conditie van de ondergrond. - Afval van de elementen (zaagverlies en uitkomen met de materialen).
Print: 07-januari-2005
Pagina 6 van 18
KERNTAAK 14 Brengt tijdelijke ondersteuningsconstructies aan. proces
De timmerkracht oriënteert zich op de omgeving (ondergrond) van de stempeling en maakt een inschatting van de belasting. Hij brengt een ondersteuningsconstructie aan en stelt de bovenkant van de ondersteuning op hoogte. Eventueel brengt hij een doorstempeling aan wanneer dit van toepassing is. Hij doet als laatste een controle van de stempels en ondersteuningsconstructie.
rol / verantwoordelijkheden
De timmerkracht is verantwoordelijk voor het aanbrengen van een veilige draagconstructie. Hierbij draagt de timmerkracht persoonlijke beschermingsmiddelen en treft hij veiligheidsvoorzieningen voor zowel zichzelf als zijn collega's. Daarnaast speelt hij een rol bij het controleren en bewaken van de stabiliteit van de constructie.
complexiteit
Van een timmerkracht wordt verwacht dat bij het maken van een ondersteuningsconstructie een veilige werkomgeving ontstaat. Indien er een tekening van de ondersteuningsconstructie ontbreekt, maakt hij zelfstandig een inschatting van de benodigde ondersteuningsmaterialen en veiligheidsvoorzieningen. Hij moet tijdens het bouwen van de ondersteuningsconstructie rekening houden met de bestaande werkomgeving en de kwaliteit van de onderliggende constructie.
betrokkenen
- Uitvoerder/ voorman
(hulp-)middelen
-
kwaliteit van proces en resultaat
De timmerkracht maakt en zorgt voor een veilige ondersteuningsconstructie (met voldoende onderslagen). Hij moet er voor zorgdragen dat de omgeving werkzaam blijft. De stempels moet op de juiste manier gebruikt worden (schroefdraad van de stempel mag niet zichtbaar worden). Er moet voldoende onderslag zijn (verspreiding van de krachten naar de onderliggende constructie) met betrekking tot de mogelijk mindere kwaliteit van de onderconstructie of ondersteuning van de randbekisting.
keuzes en dilemma's
- Hij moet inschattingen van risico’s kunnen maken. - Een andere situatie tegenkomen dan gepland is.
Print: 07-januari-2005
Steigermaterieel Schroefstempels (eventueel met statief of driepoot) Handgereedschap Baddinghout Schoren Meetinstrumenten Persoonlijke beschermingsmiddelen
Pagina 7 van 18
KERNTAAK 15 Stelt en monteert betonbekistingen. proces
De timmerkracht treft aan de hand van de werktekening voorbereidingen voor het samenstellen van een betonbekisting. Hij maakt de kist schoon en brengt de bekistingsolie aan. Op de bouwplaats brengt hij zonodig de detailmaatvoering aan voor de bekisting/ constructie. Daarna plaatst hij de bekisting, brengt hij ankers, bevestigingspunten, prefab onderdelen van beton en mogelijk sparingen aan. De timmerkracht stelt de prefab onderdelen en sparingen in de bekisting. Hij legt eventueel bijlegwapening bij (inclusief aanbrengen van afstandhouders). De laatste handeling voor het sluiten van de bekisting is het schoonmaken (verwijderen van afvalwapening, binddraad, bladeren). Hij controleert voor het storten de ondersteuning van de bekistingsconstructie. Vervolgens stort hij het beton en maakt de bekisting schoon (verwijdering van cementwater of morsspecie). Na het storten van beton wordt het beton afgewerkt en afgedekt of nabehandeld (met bijvoorbeeld curing compound). Na verharding demonteert hij de bekisting, maakt hij de bekisting schoon en sorteert hij de bekisting met betrekking tot afvoeren en/ of hergebruik van de bekisting.
rol / verantwoordelijkheden
De timmerkracht is verantwoordelijk voor het veilig plaatsen van de betonbekisting. Hierbij draagt hij persoonlijke beschermingsmiddelen en treft hij veiligheidsvoorzieningen voor zowel zichzelf als zijn collega’s. Bij het sluiten van de bekisting moeten alle voorzieningen zijn aangebracht. De timmerkracht voert hiervoor een controle uit.
complexiteit
Van de timmerkracht wordt verwacht dat hij betonbekistingen kan stellen en monteren. Hij moet hierbij kunnen denken in contramal. Tevens moet hij zich een beeld kunnen vormen van het eindproduct oftewel hij moet weten wat de werkvolgorde is. De complexiteit hangt af van de ingewikkeldheid van de betonvorm en de voorzieningen. Bij eenvoudige betonbekisting zal de voorzieningen minimaal zijn. Daarnaast pleegt hij overleg met de uitvoerder of opzichter over de verdeling van de bekistingselementen bij het uitvoeren van schoonwerk. Onder complexe betonbekistingen verstaat men het stellen van een formeel, het stellen van rond metselwerk of bijzondere constructies.
betrokkenen
-
Uitvoerder/opzichter Voorman Kraanmachinist Installateur E/W IJzervlechter Stortploeg Chauffeur van leveranciers (zoals betonmortel(specie), prefab wapening)
(hulp-)middelen
-
Werk- en constructietekeningen Stelplan en montagevoorschriften Meetgereedschap en –instrumenten (Elektrisch) handgereedschap Bouwcirkelzaag Bevestigingsmiddelen
kwaliteit van proces en resultaat
De timmerkracht heeft een vormvaste bekisting gemaakt, die lekdicht is en eenvoudig te demonteren.
keuzes en dilemma's
- Beoordelen van het gemaakte werk (bekisting voldoende sterk is). - Afwijkingen in betonoppervlak (met betrekking tot vormvastheid); probleem met vormvastheid vanwege aansluitend bestaand werk en de bekisting. Stortproblemen waardoor aansluitend werk niet meer optimaal is. - Weersgesteldheid.
Print: 07-januari-2005
Pagina 8 van 18
KERNOPGAVEN VAN HET BEROEP 1
Maatvoering De timmerkracht staat voor de opgave bij de uitvoering van zijn kerntaken, dat hij bij onjuiste of onvolledigheid van de maatvoering een gerichte oplossing aandraagt. Daarbij heeft hij de keuze om een oplossing in het werk te vinden of de situatie met zijn direct leidinggevende af te stemmen. De volgende onjuiste of onvolledigheden van de maatvoering kunnen voorkomen: -Onderdelen of elementen hebben een verkeerde afmeting. -Maatvoering is verkeerd of niet vindbaar. -Verkeerde maatvoering ( b.v. niet aangeven van dragende binnenmuren, aanhouden van verkeerde markering). -Maten verkeerd interpreteren naar de werkelijkheid. -Geen inschatting kunnen maken met betrekking tot muurdiktes of constructies van bestaande bouw.
2
Veiligheid, gezondheid en kwaliteit De timmerkracht staat voor de opgave bij de uitvoering van zijn kerntaken, dat hij weet welke maatregelen er genomen moeten worden om een veilig en gezonde werksituatie te creëren (arbeidshygienische strategie) indien er sprake is van onwerkbare omstandigheden of tijdsdruk. De volgende situaties doen zich voor: -Hijsen. -Werken op hoogte. -Open maken van bestaande constructie zoals b.v. het vervangen van een dakraam/-venster. -Verwerken van materialen met een temperatuur- of vochtgevoeligheid. -Niet dichtleggen van sparingen.
3
Gereedschappen, materialen en benodigde gegevens De timmerkracht staat voor de opgave bij de uitvoering van zijn kerntaken, dat hij bij onjuiste of onvolledigheid van gereedschappen, materialen of gegevens een afweging maakt om het product(en) wel of niet te maken. De volgende onjuiste of onvolledigheden van gereedschappen, materialen of gegevens voorkomen: -Werken zonder de beveiliging van de machine. -Werken met onscherp snijgereedschap. -Onjuiste tekeningen of ontbrekende gegevens. -Geen gewenst materiaal, b.v. andere houtsoort moeten gebruiken dan volgens opdracht. -Geen persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig. -Geen communicatiemiddelen aanwezig. -Beschadigingen aan het element (constuctief of aanzicht). -Ontbreken van goedgekeurde steigers. -Toepassing van epoxy- en gietmortel. -Niet dragen van Persoonlijke beschermingsmiddelen.
4
Plaatsen versus werkruimte De timmerkracht staat voor de opgave bij het uitvoeren van zijn kerntaken, dat hij bij plaatsen van materialen of elementen rekening moet houden met de aanwezige werkruimte en de werkzaamheden van derden. Daarbij heeft hij de keuze om een oplossing op de werkvloer te vinden of de situatie met zijn direct leidinggevende af te stemmen. De volgende problemen kunnen zich voordoen: - Inschatting maken hoe de werkzaamheden van de metselaar of lijmer eruit zien (werkvolgorde). - Rekening houden met (koppen)maten, aanwezige ruimte op de werkvloer, sparingen en ander bouwobstakels.
6
Gebreken aan de constructie De timmerkracht staat voor de opgave bij het uitvoeren van zijn kerntaken, dat hij bij incomplete constructies een oplossing in het werk vindt of de situatie met zijn direct leidinggevende afstemt. De volgende situaties kunnen voorkomen: -Het verstikken van de constructie wegens gebrek aan ventilatie. -Hoekaansluitingen van gevelbekleding (waterdicht).
Print: 07-januari-2005
Pagina 9 van 18
8
Risico´s De timmerkracht staat voor de opgave bij het uitvoering van zijn kerntaken, dat hij een aanvaardbaar risico en de verantwoordelijkheid neemt bij het gebruik van gereedschappen en het uitvoeren van de werkzaamheden in het bouwproces. Daarbij heeft hij de keuze om de handeling wel of niet uit te voeren. De volgende risico-afwegingen kunnen voorkomen: -Een andere situatie tegenkomen dan gepland is. -Voorzieningen zijn anders geplaatst dan men op tekening heeft aangegeven. -Wel of niet doorgaan bij onverwachte situaties die niet op tekening staan of door de uitvoerder aangegeven zijn.
9
Herstellen van toepassingsfouten De timmerkracht staat voor de opgave bij uitvoering van zijn kerntaken, dat hij bij bouwonderdelen de toepassingsfouten hersteld. Daarbij heeft hij de keuze om een oplossing in het werk te vinden of de situatie met zijn direct leidinggevende af te stemmen / op te lossen. De volgende toepassingsfouten kunnen ontstaan: -Gevolgen van nauwkeurig werken en kwaliteit leveren versus snelheid en praktisch te werk gaan. -Gevolgen van gemaakte maatvoeringsfouten en/of op de verkeerde manier gebruik van materialen.
10
Milieu binnen de bouw De timmerkracht staat voor de opgave bij de uitvoering van zijn kerntaken, dat hij de schade aan het milieu minimaliseert door voorschriften in acht te nemen. Daarbij heeft hij de keuze om bij twijfel een oplossing te vinden of de situatie met zijn direct leidinggevende af te stemmen. De volgende milieusituatie kan voorkomen: -Geen mogelijkheid om het afval tijdelijk op te vangen (bijvoorbeeld geen containers aanwezig of geen scheidingscontainers aanwezig).
Print: 07-januari-2005
Pagina 10 van 18
OVERZICHTSSCHEMA BEROEPSCOMPETENTIES EN KERNTAKEN KERNTAAK BEROEPSCOMPETENTIES
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
vakmatig-methodisch (VM) 1 Werken volgens tekeningen en (bedrijfs)voorschriften
X X
X X
2 Inrichten en onderhoud van de werkplek
X X
X X
3 Medewerking verlenen aan transportwerkzaamheden
X
4 Uitvoeren van maatvoeringswerkzaamheden
X X
X X
5 Hanteren van (elektrische en pneumatische)gereedschappen
X X
X X
6 Gebruik van materieel
X
8 Maken van een schets
X
9 Maken van constructies
X X
X
X X X
10 Stellen
X
X X
11 Omgaan met veiligheidsrisico´s
X X
X X
17 Verzamelen van materialen
X X
X X
18 Uitvoeren van controlewerkzaamheden
X X
X X
bestuurlijk-organisatorisch en strategische (BOS) 15 Klantgericht handelen
X
sociaal-communicatieve (SC) 13 Communicatie
X X
X X
14 Werken in teamverband ontwikkelings (ON)
X X
X X
12 Reflecteren op het werk
X X
X X
16 Beroepscompetenties blijven ontwikkelen
X X
X X
19 Reageren op problemen in het werkproces
X X
X X
Print: 07-januari-2005
Pagina 11 van 18
OVERZICHTSSCHEMA BEROEPSCOMPETENTIES EN KERNOPGAVEN KERNOPGAVE BEROEPSCOMPETENTIES
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
vakmatig-methodisch (VM) 1 Werken volgens tekeningen en (bedrijfs)voorschriften
X
X X
2 Inrichten en onderhoud van de werkplek
X
3 Medewerking verlenen aan transportwerkzaamheden
X
4 Uitvoeren van maatvoeringswerkzaamheden
X
X X
5 Hanteren van (elektrische en pneumatische)gereedschappen
X X
6 Gebruik van materieel
X X
8 Maken van een schets
X
10 Stellen
X
X
11 Omgaan met veiligheidsrisico´s 18 Uitvoeren van controlewerkzaamheden
X
X X
X
X
X
bestuurlijk-organisatorisch en strategische (BOS) 21 Leidinggeven aan een ploeg
X
sociaal-communicatieve (SC) 13 Communicatie 14 Werken in teamverband
X X X X X
X
X
X X X X
ontwikkelings (ON) 12 Reflecteren op het werk 16 Beroepscompetenties blijven ontwikkelen
X X X X
X
X X X
X X X X
X
X X X
19 Reageren op problemen in het werkproces
X X X X
X
X X X
Print: 07-januari-2005
Pagina 12 van 18
BEROEPCOMPETENTIES MET SUCCESCRITERIA Nr. 1 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze ter voorbereiding op zijn werkzaamheden tekeningen en voorschriften te lezen en te interpreteren, zodat het gewenste product of doel VM gerealiseerd kan worden. Succescriteria Proces
Verzamelt, ontvangt en/of achterhaalt relevante (ontbrekende) informatie zoals werktekeningen, bestek, verwerkingsvoorschriften, bedrijfsvoorschriften, tabellen en andere informatiebronnen. Interpreteert de informatie en beoordeelt de gegevens. Neemt initiatief om ontbrekende gegevens kenbaar te maken aan zijn direct leidinggevende. Overlegt met zijn direct leidinggevende over onduidelijkheden en komt samen tot een oplossing. Bepaalt de werkvolgorde en werkmethode van zijn werkzaamheden.
Resultaat
Tekeningen en voorschriften zijn juist geïnterpreteerd, eventuele problemen zijn opgelost en de werkvolgorde en werkmethode zijn vastgesteld, zodat uiteindelijk het juiste product (vorm en afmeting) kan worden gerealiseerd.
Nr. 2 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze zijn werkplek in te richten en te onderhouden, zodat hij zijn werkzaamheden kan uitvoeren. VM Succescriteria Proces
Richt zijn werkplek in met oog op veiligheid en de (bedrijfs)regels die hiervoor gelden. Zorgt ervoor dat de werkvloer vrij is van belemmeringen. Zet de gereedschappen en materialen op een veilige plaats weg. Ruimt, na het uitvoeren van zijn werkzaamheden (volgens richtlijnen), de werkplek op en maakt de werkplek schoon. Voortkomt beschadigingen aan gemaakt werk. Voert afval met regelmaat en gescheiden af. Bepaalt waar de materialen, materieel en gereedschappen opgeslagen moeten worden. Bepaalt hoe de omgeving afgeschermd moet worden.
Resultaat
Weet wanneer onverwachte situaties voorkomen en attendeert zijn collega's hierop. Geeft dit aan in zijn omgeving (afzetten, borden of het aanbrengen van markering). De timmerkracht kan zijn werkzaamheden uitvoeren zonder zichzelf of anderen te belemmeren of schade aan te brengen.
Nr. 3 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze medewerking te verlenen aan transportwerkzaamheden, zodat de elementen zo efficiënt en veilig mogelijk verplaatst VM kunnen worden. Succescriteria Proces
Bepaalt de werkvolgorde voor transportwerkzaamheden. Bepaalt de benodigde transportmiddelen. Voert horizontale en/ of verticale transportwerkzaamheden uit (slaat de last aan, koppelt de last los als het element op zijn plaats vaststaat). Plaatst grondstoffen en/ of producten op de juiste wijze, daarbij rekeninghoudend met de verwerkingsvolgorde. Brengt transportvoorzieningen aan (controleert of de hijsbanden en hijsvoorzieningen voldoen aan de gestelde eisen) en controleert productgegevens (labels, pakbonnen en vrachtbrieven). Bepaalt waar het materiaal en/ of materieel op veilige wijze gestapeld kan worden en houdt rekening met het toe te passen hef- of hijsmaterieel. Voert hand- en armseinen uit voor het verplaatsen van de last. Weet precies welke schakel hij is in het gehele logistieke proces.
Resultaat
Print: 07-januari-2005
De transportwerkzaamheden worden uitgevoerd aan de hand van de daarvoor geldende richtlijnen.
Pagina 13 van 18
Nr. 4 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze aan de hand van de bestek- en werktekeningen de maatvoering over te brengen naar de werkelijkheid, zodat de vorm en VM de afmeting van het bouwwerk en/ of product exact kloppen. Succescriteria Proces
Leest en interpreteert vanaf de productiegegevens de exacte vorm en maatvoering. Bepaalt wat afgeschreven moet worden Stemt apparatuur, instrumenten en gereedschappen af op benodigde maatvoering. Controleert instrumenten en gereedschappen op afwijkingen en zuiverheid. Controleert (onder begeleiding) met zorg en nauwkeurigheid de referentiepunten. Zet de maten uit (om verdere acties te kunnen ondernemen , bijvoorbeeld afzagen van reststukken). Markeert de maten (bijvoorbeeld voor het stellen van elementen). Controleert en borgt de kwaliteit van de uitgezette maatvoering en maakt daarvoor eenvoudige berekeningen. Kan alle relevante apparatuur en hulpmiddelen voor de maatvoering hanteren.
Resultaat
Een kwalitatief goede maatvoering van het product of bouwobject.
Nr. 5 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze werkzaamheden uit te voeren met (elektrische en pneumatische) handgereedschappen. VM Succescriteria Proces
Stemt het handgereedschap af op het materiaal en de werksituatie. Controleert het gereedschap op keuring. Bedient het hand- en elektrisch gereedschap volgens de gebruiksvoorschriften en past de juiste lichaamshouding toe. Signaleert gebreken en voert het dagelijks onderhoud uit aan het gereedschap. Monteert de benodigde hulpstukken en beveiligingen aan of op de gereedschappen en verwisselt indien nodig de hulpstukken. Probeert diefstal of ongevraagd lenen te voorkomen en/ of daar aanleiding toe te geven. Controleert het werk met de juiste hulpmiddelen en stelt zonodig instellingen bij. Kan keuringen laten verrichten door derden.
Resultaat
Hanteert op de juiste manier zijn handgereedschappen.
Nr. 6 Beroepscompetentie De timerkracht is in staat om op adequate wijze materieel te gebruiken of in te zetten, zodat het werk zo efficiënt en veilig mogelijk kan worden uitgevoerd. VM Succescriteria Proces
Resultaat
Op de hoogte zijn van veiligheidsvoorschriften en gebruikswijze met betrekking tot het materieel en gaat daat zorgvuldig mee om. Bepaalt de werkvolgorde voor het gebruik/ toepassing (wanner, waar, welke en hoe) van het (hulp-)materieel. Bepaalt wanneer hij hulp nodig heeft bij het hanteren van materieel (bij verplaatsen en dragen van materieel). De bouwonderdelen of goederen zijn op de gewenste plaats gezet.
Nr. 8 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze een schets van het onderdeel of de situatie te maken, zodat de schets kan functioneren als communicatiemiddel voor een VM andere timmerkracht of derden die niet ter plaatse zijn geweest. Succescriteria Proces
Maakt een begrijpelijke (bouwkundige) schets naar aanleiding van de situatie ter plekke. Maakt een schets in de juiste verhouding waardoor vorm, maatvoering en materiaalkeuze duidelijk wordt. Levert de schets in nette vorm aan.
Resultaat
Een communicatiestuk voor de collega die verantwoordelijk is voor verdere uitvoering. Juiste uitwerking van de vorm en de maatvoering.
Print: 07-januari-2005
Pagina 14 van 18
Nr. 9 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze constructies te maken. VM Succescriteria Proces
Voert indien nodig voorbewerkingen uit voor het maken van de constructie. Zet de tijdelijke constructies onder begeleiding vast en denkt vooruit over de montage en demontage. Maakt de constructie volgens voorschriften. Brengt technische en constructieve voorzieningen aan. Repareert en/ of egaliseert indien nodig volgens richtlijnen onderdelen. Voert controles uit volgens richtlijnen. Houdt er rekening mee of de constructie permanent, recyclebaar of verloren gaat. Bepaalt de juiste werkvolgorde voor het maken van de constructie. Bepaalt het inzetten van (hulp)materieel indien dit nodig is.
Resultaat
De vereiste constructies zijn gerealiseerd.
Nr. 10 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze een constructie of een hulpmiddel te stellen. VM Succescriteria Proces
Stelt het onderdeel in drie richtingen (x, y en z-as). Fixeert het onderdeel (tijdelijk of permanent). Bepaalt of hij eventueel een tijdelijke hulpconstructie ten behoeve van stelwerkzaamheden maakt. Zorgt voor schoring, stempeling of ondersteuning.Weet wat de functie is van stelwerkzaamheden. Slaat stelmaterialen ordelijk op.
Resultaat
De constructie is geplaatst in de bouwomgeving, daarbij is rekening gehouden mer de drie bepalende richtingen. De hulpmiddelen geven inzicht in de gewenste maatvoering (drie richtingen).
Nr. 11 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze met hulpmiddelen of instructies zijn werkzaamheden zo uit te voeren dat daarbij geen gezondheidsschade optreedt voor zichzelf VM of derden op korte of langere termijn. Succescriteria Proces
Resultaat
Leeft de regels van Arbo- en veiligheidsmanagement na (Arbowet en -regelgeving, CAOafspraken en VCA). Stelt zich op de hoogte van en past verantwoorde werkmethoden toe (A-bladen en beleidsregels van de overheid) en brengt zichzelf en anderen niet in gevaar. Past het gebruik van machines, materieel, gereedschappen en materialen volgens de gebruiksvoorschriften en bedrijfsprocedures toe. Signaleert gevaarlijke situaties en hij onderneemt indien nodig actie. Draagt verbeteringen aan voor veilige gezonde arbeidsomstandigheden en Arbocultuur, en wijst zijn collega´s op gevaren en ongeveilig gedrag (aanspreken) en geeft het voorbeeld. Zoekt naar verbeteringsmogelijkheden in het kader van sociaal beleid gericht op productieve en duurzame inzetbaarheid van zichzelf en zijn collega´s. Een optimaal veilige en efficiënte werkomgeving, waarbij zowel tijdens de werkvoorbereiding als de uitvoering van het werk rekening is gehouden met Arbo en veiligheid.
Nr. 12 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze zijn eigen werk te reflecteren, zodat hij zijn eigen werkkwaliteit kan evalueren en verbeteren. ON Succescriteria Proces
Kijkt kritisch naar eigen werk. Staat open voor feedback van zijn collega´s. Geeft aan wat goed gaat en op welke punten verbeteringen mogelijk zijn. Bepaalt (soms ook samen met zijn direct leidinggevende) welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen. Stelt in overleg met leidinggevende activiteitenplan (POP) op. Geeft actieve invulling bij het ondernemen van activiteiten. Reflecteert op deze activiteiten met zijn leidinggevende of collega's. Past opgedane ervaring toe in zijn werkzaamheden.
Resultaat
Print: 07-januari-2005
Een verbetering van eigen werkkwaliteit.
Pagina 15 van 18
Nr. 13 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze te communiceren met collega´s en derden, zodat het werk zo efficiënt mogelijk uitgevoerd kan worden. SC Succescriteria Proces
Beheerst mondeling en schriftelijk de Nederlandse taal en beheerst het bouwjargon. Geeft gewenst en op eigen initiatief duidelijke mondelinge informatie, eventueel wordt het verduidelijkt met een schets. Beantwoordt helder en duidelijk de gestelde vragen en vraagt om instructie bij onduidelijkheden van zijn werkzaamheden en geeft een terugkoppeling. Heeft een correcte houding naar zijn gesprekspartner toe en kan aanvoelen dat hij zijn houding moet aanpassen. Kan gesprekken of instructies samenvatten en aangeven wat bij hem de mogelijk ontbrekende kennis en vaardigheden zijn. Onderhoudt contacten en reflecteert met direct leidinggevende, collega´s en derden.
Resultaat
Helderheid over informatie die nodig is om het werk zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren.
Nr. 14 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze te functioneren in een timmerploeg (team), zodat het werk efficiënt en voor iedereen in harmonie verloopt. SC Succescriteria Proces
Gaat in goede harmonie om met collega's en derden en voorkomt spanningen binnen zijn omgeving. Draagt bij aan een positieve arbeidssfeer en toont interesse in het werk van anderen. Stelt zich flexibel op, is bereid om ook andere werkzaamheden te verrichten en probeert daarbij zijn plaats in het team te bepalen. Stemt werkzaamheden af met zijn ploeg of direct leidinggevende. Volgt instructies op van zijn direct leidinggevende. Kan omgaan met mensen uit verschillende maatschappelijke culturen. Kan een goede en heldere communicatie bewerkstelligen. Heeft zijn plaats binnen het team en het bedrijf verworven.
Resultaat
Een eenheid die goed op elkaar is ingespeeld en leidt tot een prettige werkomgeving.
Nr. 15 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze klantgericht te handelen, zodat het werkproces efficiënt kan worden uitgevoerd. BOS Succescriteria Proces
Stelt zich netjes voor aan de klant. Vraagt de klant naar eventuele bijzonderheden of bepaalde wensen met betrekking tot het uit te voeren werk. Werkt met verantwoordelijkheidsgevoel en staat voor zijn werk. Overlegt met de opdrachtgever over eventuele overlast (stof, lawaai) en treft maatregelen. Geeft technische uitleg aan de opdrachtgever als deze daarom vraagt. Gaat verantwoordelijk om met onverwachte of gewijzigde opdrachten. Vertileert geen ontevredenheid naar de opdrachtgever.
Resultaat
Een tevreden klanten of derden die het gewenste product of dienst heeft gekregen.
Nr. 16 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze relevante trends en ontwikkelingen in zijn vakgebied te signaleren en daar waar mogelijk toe te passen. ON Succescriteria Proces
Gebruikt de gebruikelijke kanalen om trends en ontwikkelingen te signaleren. Scheidt hoofd- van bijzaken. Past de relevante trends en ontwikkelingen toe op het eigen vakgebied. Rapporteert relevante trends en ontwikkelingen aan leidinggevende en/ of collega's. Houdt zich op de hoogte van vernieuwingen middels; vakliteratuur, beursbezoeken, volgen van cursussen en bedrijfsdemonstraties. Volgt benodigde cursussen en/ of trainingen met inzet en doorzettingsvermogen.
Resultaat
De timmerkracht is op de hoogte van de nieuwste ontwikkelen. De timmerkracht kan met de informatie over nieuwe ontwikkelingen mogelijk zijn werkzaamheden effectieve uitvoeren.
Print: 07-januari-2005
Pagina 16 van 18
Nr. 17 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze materialen te verzamelen zodat hij zijn werkzaamheden kan uitvoeren. VM Succescriteria Proces
Verzamelt de juiste grondstoffen, producten en aantallen aan de hand van tekeningen/ materiaalstaat. Controleert de geschiktheid, kwaliteit en kwantiteit van het materiaal of kiest voor een alternatief. Behandelt materialen met de nodige voorzichtigheid. Rangschikt grondstoffen en producten voor een logische verwerkingsvolgorde. Bepaalt welk vervangend materiaal er gebruikt kan worden als het juiste materiaal ontbreekt.
Resultaat
De timmerkracht kan zijn werkzaamheden uitvoeren met de juiste materialen.
Nr. 18 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze controles uit te voeren, zodat (tijdelijke) constructies voldoen aan de gestelde eisen. VM Succescriteria Proces
Controleert of alle revelantie werkzaamheden uitgevoerd zijn aan de hand van de gestelde kwaliteitsvoorschriften. Controleert gedurende de uitvoering van zijn werkzaamheden of de materialen en producten voldoen aan de gestelde eisen en voorwaarden. Bepaalt welke controlepunten van toepassing zijn. Onderneemt actie bij afwijkingen wat leidt tot het herstel. Noteert de waarneming tijdens de controle en bepaalt de verdere werkzaamheden. Voegt eventueel extra aandachtspunten toe.
Resultaat
De constructies voldoen aan de gestelde eisen.
Nr. 19 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze te reageren op problemen in het werkproces. ON Succescriteria Proces
Is alert op storingen, problemen en afwijkingen. Stelt het probleem vast en maakt een analyse om de oorzaak op te sporen en eventueel te verhelpen. Waarschuwt indien nodig zijn leidinggevende hierover. Verhelpt het probleem zelf of biedt hierbij ondersteuning. Meldt problemen die zich voordoen bij de realisering van de planning aan zijn leidinggevende. Biedt desgewenst ondersteuning bij het verhelpen van het probleem. Blijft rustig en redelijk bij problemen in het werkproces.
Resultaat
Maakt een voorstel om herhaling te voorkomen en bespreekt dit eventueel direct met zijn leidinggevende. De timmerkracht zorgt ervoor dat het ontstaane probleem minimale invloed heeft op het werkproces.
Nr. 20 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze aan de hand van werk- of detailtekeningen ware hoeken en lengtes uit te slaan, zodat deze informatie geven voor de VM verdere uitwerkingen van bouwonderdelen. Succescriteria Proces
Verzamelt gegevens om het bouwonderdeel op ware grootte uit te kunnen slaan en bepaalt de juiste plaats om de uitslag te kunnen maken. Zorgt voor een vlakke ondergrond. Zet de breedte- en hoogtematen uit. Tekent de ontmoetingen en verbindingen en markeert deze.
Resultaat
Meet de ware hoek of lengte op en noteert dit om verdere werkzaamheden te kunnen uitvoeren. De ware hoeken en ware lengtes van het bouwonderdeel zijn zichtbaar. Belangrijke meetpunten zijn in de uitslag vastgelegd (bijvoorbeeld met behulp van draadnagels). Belangrijke ontmoetingen of verbindingen zijn op ware grootte uitgewerkt, waardoor de timmerkracht precies weet hoe de constructie in elkaar zit.
Print: 07-januari-2005
Pagina 17 van 18
Nr. 21 Beroepscompetentie De timmerkracht is in staat om op adequate wijze leiding te geven, zodat zijn ploeg optimaal en effectief kan functioneren binnen het bouwproces. BOS Succescriteria Proces
Maakt een planning voor de werkverdeling van zijn ploeg met betrekking tot de kwaliteit en interesse van de afzonderlijke ploegleden (de juiste man op de juiste plaats). Behoudt het overzicht op aangegeven werkprocessen, weet waar de ploegleden mee bezig zijn en controleert dit. Geeft werkinstructies aan de ploeg over de uit te voeren werkzaamheden en het gewenste doel en kwaliteit. Wijst zijn collega´s (teamleden) op onveilig en ongezond gedrag, komt met een voorstel voor het verbeteren van de situatie en zorgt dat volgens de veiligheid- en Arbo-regels wordt gewerkt. Fungeert als aanspreekpunt, koppelt de moeilijke vragen terug naar zijn direct leidinggevende om adequaat antwoord te kunnen geven aan de vraagsteller. Toont interesse voor de belevingswereld van zijn ploegleden en maakt de belevingswereld van een ander eigen om in verdere gesprekken interesse te kunnen tonen. Stimuleert en motiveert zijn ploeg. Is collegiaal en geeft zijn ploeg (team) arbeidsvreugde.
Resultaat
Print: 07-januari-2005
Een optimale verdeling van de werkzaamheden en een positieve werksfeer in de timmerploeg.
Pagina 18 van 18