Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht
Zaaknummer: 1096711
Sliedrecht, 29 oktober 2013
Onderwerp: Drank- en Horecaverordening Gemeente Sliedrecht. Beslispunten 1. De bijgevoegde tekst van de Drank- en Horecaverordening vast te stellen inclusief de bijbehorende toelichting. Samenvatting Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet gewijzigd. De Drank- en Horecawet kent de verplichting om vóór 1 januari 2014 een verordening vast te stellen. In deze verordening moet een regeling worden opgenomen voor paracommercialisme. De drank- en horecawet biedt daarnaast een mogelijkheid om op een aantal in de Drank- en Horecawet genoemde gebieden regels te stellen die een bijdrage kunnen leveren op het gebied van alcoholmatiging. In de gewijzigde drank- en horecawet is niet langer het college van Burgemeester en Wethouders, maar de burgemeester is het bevoegd gezag. Het toezicht op de naleving van vrijwel alle bepalingen in de Drank- en Horecawet is overgegaan van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar de gemeente (burgemeester). De burgemeester heeft op 29 oktober 2013 hieraan invulling gegeven door de beleidsregels handhaving horeca en alcohol vast te stellen. Inleiding Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet gewijzigd. Met de wijzigingen wil het kabinet: alcoholgebruik onder jongeren terugdringen; alcohol gerelateerde verstoring van de openbare orde aanpakken; bijdragen aan het verminderen van de administratieve lasten. De wet geeft de gemeenten nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden. Naast openbare orde en veiligheid raakt het onderwerp diverse andere beleidsvelden zoals volksgezondheid, jeugd, alcoholmatiging, horeca, handhaving, economische zaken en subsidies. In de onderhavige materie wordt onderkend dat bepaalde beleidsvelden tot op zekere hoogte tegenstrijdige belangen in zich kunnen hebben. De Drank- en Horecawet kent enkele voor de gemeente belangrijke wijzigingen. De meest invloedrijke worden hieronder genoemd. De gemeente(raad) moet uiterlijk op 1 januari 2014 een (Drank- en Horeca)verordening hebben opgesteld waarin tenminste het onderwerp paracommercialisme wordt geregeld; het toezicht op de naleving van vrijwel alle bepalingen in de Drank- en Horecawet is overgegaan van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar de gemeente (burgemeester); niet langer het college van Burgemeester en Wethouders, maar de burgemeester is het bevoegd gezag voor de Drank- en Horecawet; in het geval van een nieuwe leidinggevende in een horecagelegenheid hoeft alleen het aanhangsel aangepast te worden en hoeft niet langer de gehele vergunning opnieuw te worden getoetst;
-2-
een zelfstandige strafbepaling voor jongeren onder de 16 jaar (vanaf 1 januari 2014 wordt dit 18 jaar) die op een voor het publiek toegankelijke plaats alcoholhoudende drank bij zich hebben.
De ontwerp Drank- en Horecaverordening en de beleidsregels horeca en alcohol zijn tot stand gekomen door een samenwerking van de zeventien regiogemeenten in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden en “Verzuip jij je toekomst?!”. Die samenwerking is efficiënt gebleken omdat niet iedere gemeente het wiel zelf hoeft uit te vinden en taken verdeeld kunnen worden. Ook heeft de samenwerking mogelijkheden gegeven om een basis te leggen voor uniforme regelgeving in de regio. Uniforme regelgeving bevordert de herkenbaarheid van regels en geeft de Buitengewoon Opsporings Ambtenaren (Boa’s) betere handvatten voor het handhaven van de regelgeving. Beoogd effect Het voldoen aan de verplichting in de Drank- en Horecawet om een Drank- en Horecaverordening vast te stellen vóór 1 januari 2014 en het geven van een invulling aan het repressieve beleid op het gebied van horeca en (jeugd en) alcohol. Argumenten 1.1. De Drank- en Horecawet kent een verplichting om een verordening vast te stellen. De Drank- en Horecawet kent een verplichting om een verordening vast te stellen. De drank- en horecawet geeft daarbij aan dat in die verordening in ieder geval het onderwerp paracommercialisme geregeld moet worden. Paracommerciële activiteiten kunnen een vorm van oneerlijke concurrentie opleveren ten opzichte van de commerciële horecabedrijven doordat paracommerciële rechtspersonen gebruik kunnen maken van directe of indirecte voordelen zoals subsidiëring, fiscale vrijstellingen en het werken met vrijwilligers. Door deze voordelen kunnen paracommerciële rechtspersonen feesten en partijen tegen een lager bedrag aanbieden dan de reguliere horeca. Dit biedt de paracommerciële rechtspersonen een economisch oneerlijk voordeel. De gewijzigde Drank- en Horecawet gaat er onverminderd vanuit dat paracommercialisme niet geoorloofd is. De wetgever heeft met de wetswijziging bedoeld de beoordeling of er sprake is van oneerlijke mededinging lokaal te laten plaatsvinden en niet langer in algemene regelgeving op te nemen. Dit maakt binnen de bandbreedte van de drank- en horecawet lokaal maatwerk mogelijk. 1.2. De gemeenteraad is het bevoegd gezag om een verordening vast te stellen Op grond van de bepalingen uit de Gemeentewet heeft de gemeenteraad de exclusieve bevoegdheid om een verordening vast te stellen. Het is verder een bevoegdheid van het college van Burgemeester en Wethouders om de gemeenteraad een voorstel te doen om de Drank- en Horecaverordening vast te stellen. 1.3. De verordening stelt ook andere regels op het gebied van (jeugd en) alcohol De wijziging van de tekst van de Drank- en Horecawet en het daarmee gepaard gaande overgaan van het toezicht op de naleving van de drank- en horecawet geeft de gemeente een belangrijk instrument om toezicht en handhaving te kunnen inzetten op lokaal bekende problematieken zoals (jeugd en) alcohol. De Drank- en Horecawet biedt aanvullend ook mogelijkheden om op een aantal gebieden regels in een verordening te stellen die een bijdrage kunnen leveren op het gebied van alcoholmatiging. In de bijgevoegde verordening zijn een aantal regels opgenomen. Zo maakt de verordening het bij horecagelegenheden mogelijk om voorschriften aan een vergunning te kunnen verbinden en worden regels gesteld ten aanzien van prijsacties.
-3-
Bij de paracommerciële rechtspersonen worden allereerst (de verplichte) regels met betrekking tot het verbod op privébijeenkomsten/derden bijeenkomsten opgenomen, worden (alcohol) schenktijden bepaald en geldt een verbod op sterke drank voor bepaalde typen paracommerciële rechtspersonen. Bij de detailhandel worden regels gesteld voor prijsacties en maakt de verordening het mogelijk om voorschriften aan een vergunning te kunnen verbinden. Voor een verdere toelichting wordt kortheidshalve verwezen naar de tekst van de verordening en de toelichting. Er is regionaal, maar ook lokaal vooralsnog geen aanleiding gezien om regels te stellen op het gebied van toelatingsleeftijden voor horecagelegenheden (artikel 25b van de drank- en horecawet) en een tijdelijk verstrekkingverbod in detailhandel zoals supermarkten, snackbars, etc. (artikel 25c van de drank- en horecawet). 1.4. Er heeft inspraak plaatsgevonden van horeca en paracommerciële rechtspersonen Op maandag 30 september 2013 hebben er twee bijeenkomsten plaatsgevonden met de horeca en met de paracommerciële rechtspersonen. Tijdens dat overleg zijn de ontwerp Drank- en Horecaverordening en de beleidsregels handhaving horeca en alcohol besproken. Het verenigingsleven speelt een belangrijke rol in het sociale en maatschappelijk leven in Sliedrecht. Van paracommerciële rechtspersonen wordt tegenwoordig steeds meer verwacht dat ze zelf ook inkomsten verwerven, dat zij dus steeds meer ondernemerschap vertonen. Dit staat echter op gespannen voet met de principes van paracommercialisme uit de drank- en horecawet. Dit blijkt ook uit de bijeenkomst van maandag 30 september 2013. Evenwel blijkt dat de paracommerciële rechtspersonen niet altijd juiste informatie hebben welke activiteiten toegestaan zijn op grond van de drank- en horecawet. Zo bleek het tijdens de bijeenkomst onduidelijk dat de burgemeester het standpunt van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) volgt waarbij er geen sprake is van paracommercialisme op het moment dat er een activiteit plaatsvindt waarbij er geen sprake is van alcoholverstrekking. De VNG adviseert de (alcohol)schenktijden voor paracommerciële rechtspersonen zo ruim mogelijk te houden, waarbij het voorkomen van oneerlijke mededingen uiteraard wel het uitgangspunt blijft. In de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel (Kamerstukken II 2008/2009, 32 022) schrijft de regering zelfs "wij gaan ervan uit dat de gemeenten de belangrijke maatschappelijke functie van de verschillende paracommerciële instellingen in acht zullen nemen en geen onnodige beperkingen zullen opleggen daar waar de mededinging niet in het geding is en er geen sprake is van onverantwoorde verstrekking van alcohol, met name aan jongeren". Uitgangspunt voor de reguliere horeca is dat er een gelijk speelveld is voor iedere speler in de horecabranche, met dezelfde rechten en plichten, waarbij tegen iedere speler hetzelfde wordt opgetreden. Bij het maken van de keuzes op het gebied van schenktijden is gekeken naar wat paracommerciële rechtspersonen in de praktijk doen en is getracht om dit binnen de hierboven aangegeven bandbreedte mogelijk te maken. 1.5. De burgemeester heeft op 29 oktober 2013 de beleidsregels handhaving en alcohol vastgesteld In de gewijzigde Drank- en Horecawet is niet langer het college van Burgemeester en Wethouders, maar de burgemeester het bevoegd gezag. Het toezicht op de naleving van vrijwel alle bepalingen in de Drank- en Horecawet is overgegaan van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar de burgemeester. De burgemeester dient dus een invulling te geven aan toezicht en handhaving op het gebied van de Drank- en Horecawet. De burgemeester heeft op 29 oktober 2013 hieraan invulling gegeven door de beleidsregels handhaving horeca en alcohol vast te stellen. Om de raad een compleet beeld te geven ligt het voor de hand dat de raad kennis kan nemen van deze beleidsregels. Wij hebben deze daarom bij de stukken gevoegd. Op hoofdlijnen bevatten de beleidsregels handhaving en alcohol allereerst tekst die grotendeels een samenvatting is van wetgeving en jurisprudentie. Daarnaast bevat dit deel ook toezichtsprioriteiten. Die prioriteiten zullen in het bijzonder liggen op het gebied van alcohol(matiging) en jongeren.
-4-
Het tweede deel bevat een handhavingsmatrix. Per artikel wordt bepaald wat de stappen zijn die bij handhaving worden genomen. Met enkele uitzonderingen wordt er altijd gekozen voor een tweetrapsraket: bij een eerste overtreding wordt gewaarschuwd en bij een tweede overtreding volgt een maatregel. Op 8 oktober 2013 heeft de gemeenteraad vanaf 2014 structureel middelen beschikbaar gesteld voor het feitelijk kunnen uitoefenen van toezicht en juridische/administratieve capaciteit in de vorm van een optimale variant. Dit komt neer op 1.000 Boa uren en 0,8 FTE juridisch/administratieve capaciteit. Hiermee kan de burgemeester invulling geven aan het toezicht en handhaving op grond van de dranken horecawet en de aangeboden stukken. Zoals al onder 1.4 aangegeven hebben op maandag 30 september 2013 twee bijeenkomsten plaatsgevonden met de horeca en met de paracommerciële rechtspersonen. Tijdens dat overleg is de ontwerp Drank- en Horecaverordening en de beleidsregels handhaving horeca en alcohol besproken. De horeca gaf aan te kunnen instemmen met de beleidsregels handhaving horeca en alcohol, vanuit de paracommerciële instellingen zijn geen bijzonderheden gemeld over de beleidsregels handhaving horeca en alcohol. Kanttekeningen 1.1 Alcohol is een maatschappelijk geaccepteerd verschijnsel, maar het gebruik ervan is schadelijk voor de gezondheid van met name jongeren. Dit voorstel geeft met name een invulling aan de repressie op het gebied van alcohol. In het handhavingsbeleid horeca en alcohol zijn prioriteiten gesteld voor de handhaving. Deze liggen in het bijzonder op jeugd en alcohol. Om een maatschappelijk probleem als alcohol het hoofd te bieden is aanvullend ook een aanpak op preventie noodzakelijk. Hieraan wordt invulling gegeven door het volksgezondheidsbeleid en het jeugdbeleid. Te denken valt aan het programma “Verzuip jij je toekomst?!” en “de gezonde school en genotmiddelen”. Kaderstellende en controlerende aspecten t.b.v. de gemeenteraad, uitgesplitst in: Financiële kaders Op 8 oktober heeft de gemeenteraad vanaf 2014 structureel middelen beschikbaar gesteld voor het feitelijk kunnen uitoefenen van toezicht en juridische/administratieve capaciteit in de vorm van een optimale variant. Dit komt neer op 1.000 Boa uren en 0,8 FTE juridisch/administratieve capaciteit. Hiermee kan de burgemeester invulling geven aan het toezicht en handhaving op grond van de drank- en horecawet en de aangeboden stukken.
Wettelijke en Beleidskaders, eventueel inhoudelijke/ruimtelijke kaders De gewijzigde Drank- en Horecawet bepaald in artikel 4 dat bij gemeentelijke verordening ter voorkoming van oneerlijke mededinging regels worden gesteld waaraan paracommerciële rechtspersonen zich te houden hebben bij de verstrekking van alcoholhoudende drank. De te stellen regels hebben in elk geval betrekking op de (alcohol) schenktijden, bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen en zogenaamde derdenbijeenkomsten. Een verordening waarin bovengenoemde regels worden uitgewerkt moet ingevolgde artikel III, eerste, lid van de Wijzigingswet Drank- en Horecawet vóór 1 januari 2014 zijn vastgesteld.
Tijdspad, monitoring en evaluatie mb.t. voorgesteld raadsbesluit Na vaststelling van de verordening zal deze worden afgekondigd. Na inwerkingtreding gelden de regels zoals opgenomen in de verordening en kunnen deze zo nodig worden gehandhaafd.
Communicatie Na vaststelling door de gemeenteraad volgt de wettelijk verplichte afkondiging van de verordening in verband met de inwerkingtreding.
-5-
Vervolg Idem als onder communicatie. Eerdere besluiten/behandeling raad Op 8 oktober heeft de gemeenteraad vanaf 2014 structureel middelen beschikbaar gesteld voor het feitelijk kunnen uitoefenen van toezicht en juridische/administratieve capaciteit in de vorm van een optimale variant. Dit komt neer op 1.000 Boa uren en 0,8 FTE juridisch/administratieve capaciteit. Hiermee kan de burgemeester invulling geven aan het toezicht en handhaving op grond van de dranken horecawet en de aangeboden stukken.
Burgemeester en wethouders van Sliedrecht, De burgemeester, De secretaris,
mr. D.G.C. van der Spek drs. A.P.J. van Hemmen
Bijlage(n): Conceptraadsbesluit met de volgende bijlagen: 1. Drank- en Horecaverordening Gemeente Sliedrecht; 2. beleidsregels handhaving en alcohol (vastgesteld door de burgemeester op 5 november 2013).
