Belgian National Allocation Plan for the allocation of greenhouse gas emission allowances 2008-2012 in accordance with Directive 2003/87/EC of the European Parliament and the Council February 2008 plan submitted to the European Commission
Federal government contact: Peter Wittoeck, head of Climate Change division Federal Public Service of Public Health, Food Chain Safety and Environment Directorate General for Environment Place Victor Horta 40, box 10 B-1060 Brussels E-Mail:
[email protected] Tel.: +32 (0)2 524 95 41 Fax: +32 (0)2 524 96 01 Flemish government contact Bob Nieuwejaers, head of Air and Climate Services Flemish government Environment, Nature and Energy Department Air, Nuisance, Risk Management, Environment and Health Division Air and Climate Services Koning Albert II-laan 20, bus 8 B-1000 Brussel E-mail:
[email protected] Tel.: +32 (0)2 553 11 40 Fax: +32 (0)2 553 11 45 Walloon government contact Stéphane Cools, climate policy advisor Ministry of Walloon Region Directorate General for Natural Resources and for Environment Air Unit Avenue Prince de Liège 15 B-5100 Jambes E-Mail:
[email protected] Tel.: +32 (0)81 33 51 84 Fax: +32 (0)81 33 61 22 Brussels government contact Sophie Vanhomwegen L’ administration de l’environnement et de l’énergie – IBGE Gulledelle 100 B-1200 Bruxelles E-mail :
[email protected] Tel.: +32 (0)2 775 78 63 Fax: +32 (0)2 775 77 72
Index
I. Allocation Plan GHG-emission allowances 2008-2012 of the Flemish Region DEFINITIEF ONTWERP VAN VLAAMS TOEWIJZINGSPLAN CO2-EMISSIERECHTEN 2008-2012 Aangepast n.a.v. Beslissing Overlegcomité dd. 1 februari 2008 Zoals goedgekeurd door de Vlaamse regering dd. 22 februari 2008
II. Allocation Plan GHG-emission allowances 2008-2012 of the Brussels Capital Region TOEWIJZINGSPLAN 2008-2012 VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST PLAN D'ALLOCATION 2008-2012 DE LA RÉGION DE BRUXELLESCAPITALE February 2008
III. Allocation Plan GHG-emission allowances 2008-2012 of the Walloon Region PROJET DE PLAN REGIONAL WALLON D’ALLOCATION DES QUOTAS D’EMISSION DE GAZ A EFFET DE SERRE DANS LE CADRE DE LA DIRECTIVE 2003/87/CE Version approuvée par le Gouvernement Wallon du 26 février 2008
IV: Belgian NAP-tables with list of installations and allocation per installation for the period 2008-2012
DEFINITIEF ONTWERP VAN VLAAMS TOEWIJZINGSPLAN CO2-EMISSIERECHTEN 2008-2012 Aangepast n.a.v. Beslissing Overlegcomité dd. 1 februari 2008 Zoals goedgekeurd door de Vlaamse regering dd. 22 februari 2008
1
Inhoudstafel INHOUDSTAFEL ................................................................................................................................................. 2 1. INLEIDING........................................................................................................................................................ 4 1.1. DE EUROPESE RICHTLIJN INZAKE DE HANDEL IN EMISSIERECHTEN ........................................................... 4 1.2. DE PROCEDURE TOT GOEDKEURING VAN HET VLAAMS TOEWIJZINGSPLAN .............................................. 5 1.3. DE TOTSTANDKOMING VAN HET DEFINITIEF VLAAMS TOEWIJZINGSPLAN CO2-EMISSIERECHTEN 20082012 ................................................................................................................................................................... 6 1.4. DE AANGEBRACHTE WIJZIGINGEN IN HET PLAN TEN OPZICHTE VAN HET ONTWERP VAN VLAAMS TOEWIJZINGSPLAN CO2-EMISSIERECHTEN 2008-2012.................................................................................... 6 2. RELEVANTE VLAAMSE REGELGEVING ................................................................................................. 9 2.1. HET REG-DECREET.................................................................................................................................... 9 2.2. HET BESLUIT INZAKE DE VERHANDELBARE EMISSIERECHTEN VOOR BROEIKASGASSEN EN TITEL I EN TITEL II VAN HET VLAREM ................................................................................................................................ 9 2.3. HET VLAAMSE BENCHMARKINGCONVENANT EN HET BESLUIT ENERGIEPLANNING VOOR ENERGIEINTENSIEVE INRICHTINGEN ............................................................................................................................... 11 2.3.1. Het benchmarkingconvenant ........................................................................................................ 11 2.3.2. Het besluit energieplanning voor energie-intensieve inrichtingen........................................... 11 2.4. DE VERGUNNING VOOR HET UITSTOTEN VAN CO2-EMISSIES ................................................................... 12 3. HET VLAAMSE KLIMAATBELEID ............................................................................................................ 13 3.1. VLAAMSE KYOTODOELSTELLING .............................................................................................................. 13 3.2. RESULTATEN VLAAMS KLIMAATBELEIDSPLAN 2006-2012....................................................................... 14 3.2.1. Inleiding............................................................................................................................................ 14 3.2.2. Maatregelen uit het Vlaams klimaatbeleidsplan 2006-2012 .................................................... 14 3.2.3. Resultaten Vlaams Klimaatbeleidsplan 2006-2012 en het Vlaams Toewijzingsplan CO2emissierechten 2008-2012......................................................................................................... 17 3.3. INZET VAN FLEXIBILITEITSMECHANISMEN DOOR HET VLAAMSE GEWEST ................................................ 18 3.3.1. Beleidskader.................................................................................................................................... 18 3.3.2. Doelstelling en budget ................................................................................................................... 19 3.3.3. Diverse kanalen .............................................................................................................................. 20 4. DE BEPALING VAN HET TOTALE AANTAL TOE TE WIJZEN EMISSIERECHTEN VOOR DE PERIODE 2008-2012 ........................................................................................................................................ 21 4.1. INLEIDING .................................................................................................................................................. 21 4.2. HET TOEPASSINGSGEBIED VAN DE VER-RICHTLIJN IN HET VLAAMSE GEWEST ...................................... 22 4.3. BEPALING VAN HET TOTALE AANTAL TOEGEWEZEN EMISSIERECHTEN AAN INDUSTRIËLE BKGINRICHTINGEN ................................................................................................................................................... 24 4.3.1. Inleiding............................................................................................................................................ 24 4.3.2. Evolutie van de CO2-emissies in de industriële BKG-inrichtingen zonder beleid ................. 25 4.3.3. Totaal aantal toegewezen emissierechten voor industriële BKG-inrichtingen ...................... 26 4.4. BEPALING VAN HET TOTALE AANTAL TOEGEWEZEN EMISSIERECHTEN AAN BKG-INRICHTINGEN VOOR ENERGIEPRODUCTIE ......................................................................................................................................... 26 4.4.1. Inleiding............................................................................................................................................ 26 4.4.2. Evolutiescenario voor de energieproductie ................................................................................ 26 4.4.3. Totaal aantal toegewezen emissierechten voor BKG-inrichtingen uit de energieproductie 27 4.5. VERGELIJKING MET HET AANTAL TOEGEWEZEN EMISSIERECHTEN VOOR DE HANDELSPERIODE 20052007 ................................................................................................................................................................. 28 5. INZET VAN FLEXIBILITEITSMECHANISMEN DOOR DE VLAAMSE BKG-INRICHTINGEN: HET LIMIETPERCENTAGE UIT DE “LINKING DIRECTIVE” ............................................................................ 30 6. BEPALING VAN DE TOEWIJZING VAN EMISSIERECHTEN OP INSTALLATIENIVEAU ............. 31 6.1. INLEIDING .................................................................................................................................................. 31 6.2. TOEWIJZINGSREGELS VOOR INDUSTRIËLE BKG-INRICHTINGEN .............................................................. 31 6.2.1. Inleiding............................................................................................................................................ 31 6.2.2. De rekenregels voor bedrijven die toegetreden zijn tot het benchmarkingconvenant ......... 31
2
6.2.3. De toewijzing voor industriële BKG-inrichtingen die niet tot het benchmarkingconvenant zijn toegetreden .................................................................................................................................. 33 6.2.4. Correctie van referentie-emissies op basis van geverifieerde emissies 2005 ...................... 33 6.2.5. De toewijzing voor bedrijven uit de tertiaire sector .................................................................... 34 6.2.6. De toewijzing voor elektriciteitsproductie uit siderurgische gassen ........................................ 34 6.3. TOEWIJZINGSREGELS VOOR BKG-INRICHTINGEN IN DE ENERGIEPRODUCTIESECTOR ........................... 34 6.3.1. Inleiding............................................................................................................................................ 34 6.3.2. De toewijzing voor klassieke elektriciteitsproductietechnologieën.......................................... 35 6.3.3. De toewijzing voor WKK-installaties ............................................................................................ 36 6.3.4. De rekenregels voor losstaande ketels ....................................................................................... 37 6.4. CORRECTIEFACTOREN VOOR BESTAANDE INSTALLATIES NAAR AANLEIDING VAN DE BESCHIKKING VAN DE EUROPESE COMMISSIE VAN 16 JANUARI 2007 .......................................................................................... 37 7. NIEUWKOMERS ........................................................................................................................................... 39 7.1. DEFINITIE VAN “NIEUWKOMER” EN “VERANDERING AAN EEN BKG-INRICHTING” ..................................... 39 7.2. DE TE VOLGEN PROCEDURE DIE LEIDT TOT DE VERLENING VAN EMISSIERECHTEN VOOR NIEUWKOMERS .......................................................................................................................................................................... 40 7.2.1. Het reserveren van emissierechten ............................................................................................. 40 7.2.2. Het toewijzen van emissierechten ............................................................................................... 41 7.2.3. Het verlenen van emissierechten................................................................................................. 41 7.3. TOEWIJZINGSMETHODE VOOR NIEUWKOMERS ......................................................................................... 42 7.3.1. Inleiding............................................................................................................................................ 42 7.3.2. Toewijzingsmethode voor elektriciteitsproductietechnologieën die gebruik maken van fossiele brandstoffen (excl. WKK-installaties) ......................................................................... 43 7.3.3. Toewijzingsmethode voor WKK-installaties................................................................................ 44 7.3.4. Toewijzingsmethode voor installaties (excl. WKK-installaties) binnen industriële bedrijfsvestigingen die toegetreden zijn tot het benchmarkingconvenant .......................... 45 7.3.5. Toewijzingsmethode voor installaties (excl. WKK-installaties) binnen industriële bedrijfsvestigingen die niet zijn toegetreden tot het benchmarkingconvenant ................... 48 7.3.6. Toewijzingsmethode voor installaties (excl. WKK-installaties) binnen vestigingen uit de tertiaire sector .............................................................................................................................. 48 7.4. DE OMVANG VAN DE VLAAMSE TOEWIJZINGSRESERVE ........................................................................... 48 8. SLUITINGEN .................................................................................................................................................. 49 8.1. INLEIDING .................................................................................................................................................. 49 8.2. VERSCHILLENDE VORMEN VAN SLUITINGEN ............................................................................................. 49 8.3. MELDINGSPLICHT INZAKE SLUITINGEN VAN EEN BKG-INRICHTING .......................................................... 50 8.4. GEVOLGEN VAN SLUITINGEN OP HET VERLENEN VAN EMISSIERECHTEN.................................................. 50 8.5. GEVOLGEN VAN SLUITINGEN OP DE MONITORING- EN RAPPPORTERINGSVERPLICHTINGEN EN HET AANTAL IN TE LEVEREN EMISSIERECHTEN ........................................................................................................ 51 9. VEILEN VAN EMISSIERECHTEN.............................................................................................................. 52 10. DE OPNAME VAN NIET CO2-GASSEN EN/OF NIET VER-SECTOREN IN DE EMISSIEHANDEL (OPT-IN) .............................................................................................................................................................. 52 11. BANKING EN BORROWING VAN EMISSIERECHTEN ...................................................................... 52 11.1. INLEIDING ................................................................................................................................................ 52 11.2. BANKING VAN EMISSIERECHTEN ............................................................................................................. 52 11.3. BORROWING VAN EMISSIERECHTEN ....................................................................................................... 52 12. PUBLIEKSCONSULTATIES..................................................................................................................... 54 12.1. DOELGROEPENOVERLEG MET INDUSTRIE, MILIEUBEWEGING EN VAKBONDEN ...................................... 54 12.2. EERSTE PUBLIEKSCONSULTATIE ............................................................................................................ 54 12.3. TWEEDE PUBLIEKSCONSULTATIE ............................................................................................................ 54 BIJLAGE I: LIJST VAN BEDRIJVEN EVENALS HET VOORSTEL VOOR WAT BETREFT DE JAARLIJKS TE VERLENEN EMISSIERECHTEN 2008-2012 ................................................................... 55 BIJLAGE II: BEDRIJVEN DIE VIA HET HANTEREN VAN DE AGGREGATIEREGEL NIET ONDER CO2-EMISSIEHANDEL VALLEN VOOR DE HANDELSPERIODE 2008-2012 ....................... 60
3
1. Inleiding 1.1. De Europese richtlijn inzake de handel in emissierechten In uitvoering van het European Climate Change Program (ECCP) stelde de Europese Commissie in oktober 2001 een ontwerprichtlijn met betrekking tot verhandelbare broeikasgasemissierechten voor. Het Europees Parlement en de Raad keurde de richtlijn1 op 13 oktober 2003 definitief goed. Deze richtlijn (hierna VER-richtlijn genoemd) heeft ertoe geleid dat er binnen de Europese Unie vanaf 1 januari 2005 een interne markt voor de verhandeling van emissierechten is ontstaan. Het systeem is verwant met de verhandelbare emissierechten die onder het Protocol van Kyoto werden ingevoerd. Er bestaan echter belangrijke verschillen. Ten eerste betreft het Europese systeem een verhandeling van emissierechten tussen bedrijven en niet onmiddellijk tussen de partijen (landen) bij het Protocol van Kyoto. Ten tweede startte het Europese systeem reeds vanaf 2005, dus voor de verbintenisperiode (2008-2012) onder het Protocol van Kyoto. Er is sprake van een gefaseerde aanpak meer bepaald zogenaamde handelsperiodes. De eerste handelsperiode of startperiode loopt van 1 januari 2005 tot 31 december 2007. Daarop volgen er – indien de VER-richtlijn niet wordt gewijzigd – periodes van telkens 5 jaar2. De eerste periode had als voornaamste doelstelling het systeem verder op punt te stellen alvorens de verbintenisperiode onder het Protocol van Kyoto begint. De VER-richtlijn stelt dat elke inrichting onder haar toepassingsgebied (hierna BKG-inrichting genoemd) over een vergunning voor de uitstoot van broeikasgassen moet beschikken3. Deze vergunning is belangrijk omdat zij de voorschriften met betrekking tot de bewaking en rapportering van broeikasgassen bevat. De Europese wetgever heeft tevens voor een kosteloze toewijzing van emissierechten gekozen. Toch mochten lidstaten voor de toewijzing van emissierechten in de periode 2005-2007 tot maximaal 5% van de emissierechten verkopen door middel van veiling4. In de periode 2008-2012 bedraagt deze hoeveelheid maximaal 10%. De Vlaamse Regering heeft voor de startperiode 2005-2007 en de handelsperiode 2008-2012 geopteerd om alle rechten kosteloos toe te wijzen. Het kosteloos toewijzen van emissierechten veronderstelt uiteraard objectieve regels voor de toewijzing van het aantal emissierechten. Daarom moeten de lidstaten een nationaal toewijzingsplan opstellen waarin deze regels zijn opgenomen5. De VER-richtlijn legt de regels vast aan welke het toewijzingsplan moet voldoen. De Europese Commissie moet de toewijzingsplannen van de lidstaten goedkeuren. De Europese Unie amendeerde de VER-richtlijn op 27 oktober 2004 door middel van de zogenaamde ‘linking directive’ (2004/101/EG)6. Deze beoogt een brug te vormen tussen enerzijds het Europese systeem van verhandelbare emissierechten en anderzijds de projectge1
2 3 4 5 6
Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 oktober 2003 tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten binnen de Gemeenschap en tot wijziging van Richtlijn 96/61/EG van de Raad (hierna VER-richtlijn genoemd). Art. 11, 1. en 2. van de VER-richtlijn. Art. 4-7 van de VER-richtlijn. Art. 10 van de VER-richtlijn. Art. 9 van de VER-richtlijn. Richtlijn 2004/101/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 2004 houdende wijziging van Richtlijn 2003/87/EG tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten binnen de Gemeenschap, met betrekking tot de projectgebonden mechanismen van het Protocol van Kyoto.
4
bonden flexibiliteitsmechanismen van het Protocol van Kyoto. Deze mechanismen creëren de mogelijkheid voor bedrijven en landen om meer broeikasgassen uit te stoten dan de hen toegewezen emissierechten. Door het realiseren van milieuvriendelijke investeringen in het buitenland kunnen landen en bedrijven emissiekredieten opbouwen. Het Protocol van Kyoto voorziet 2 projectgebonden flexibiliteitsmechanismen, met name Joint Implementation (JI) en Clean Development Mechanism (CDM). De koppeling tussen het Europese emissiehandelssysteem en de emissiekredieten opgebouwd via CDM en JI houdt in dat exploitanten van BKG-inrichtingen gebruik maken van CDM/JI-emissiekredieten om te voldoen aan hun verplichtingen onder de richtlijn. De ‘linking directive’ geeft tevens aan onder welke voorwaarden dit kan gebeuren.
1.2. De procedure tot goedkeuring van het Vlaams Toewijzingsplan Het besluit inzake de verhandelbare emissierechten voor broeikasgassen (hierna VERbesluit genoemd, cfr. infra) legt de procedure vast volgens dewelke de Vlaamse overheid voor iedere handelsperiode een toewijzingsplan dient op te stellen. Volgens de VER-richtlijn dient het toewijzingsplan immers enkele stappen te doorlopen alvorens de overheid de elementen uit dit plan effectief kan en mag toepassen. Ten eerste dient het plan tot tweemaal toe aan een publieksconsultatie onderworpen te worden. Daarenboven moet de Europese Commissie het Belgische toewijzingsplan (net als dat van alle andere Europese lidstaten) goedkeuren. Na de eerste principiële goedkeuring van het Vlaams toewijzingsplan (het plan wordt in deze fase een “voorstel” van plan genoemd) start een eerste publieksconsultatie. Iedereen kan, vanaf de dag van de publieke bekendmaking gedurende dertig dagen opmerkingen over het betreffende voorstel van toewijzingsplan indienen bij de Vlaamse overheid. Tegelijkertijd worden de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen (MiNaraad) en de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) verzocht om over het voorstel van toewijzingsplan, advies uit te brengen binnen een termijn van dertig dagen. Na het beëindigen van de eerste publieksconsultatie wordt het toewijzingsplan een tweede maal voorgelegd aan de Vlaamse Regering (het plan wordt na goedkeuring een “ontwerp” van plan genoemd). Deze versie van het toewijzingsplan vermeldt in hoeverre er rekening gehouden werd met opmerkingen en adviezen uit de eerste publieksconsultatie. Dit ontwerp van toewijzingsplan wordt – na goedkeuring door de Vlaamse Regering – vervolgens bezorgd aan de voorzitter van de Nationale Klimaatcommissie, die het ontwerp (na integratie ervan met de andere gewestelijke plannen en het federale plan) meedeelt aan de Europese Commissie. Na ontvangst van eventuele bijkomende vragen van de Europese Commissie maakt de overheid dit ontwerp van toewijzingsplan opnieuw publiek bekend. Iedereen kan vervolgens gedurende dertig dagen opmerkingen indienen bij de Vlaamse overheid over de bijkomende vragen van de Europese Commissie als over het ontwerp van toewijzingsplan. Na de tweede publieksconsultatie wordt een definitief ontwerp van toewijzingsplan aan de Vlaamse Regering voorgelegd. Dit toewijzingsplan bevat, in voorkomend geval, aanpassingen na de verstrekte antwoorden op de bijkomende vragen vanwege de Europese Commissie, de verwerking van de Beschikking van de Europese Commissie en de opmerkingen geformuleerd tijdens de tweede publieksconsultatie. Tenslotte wordt het toewijzingsplan na de definitieve goedkeuring door de Vlaamse Regering op het internet en bij uittreksel gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
5
Na de definitieve goedkeuring van het toewijzingsplan wijst de Vlaamse overheid tenslotte de emissierechten voor de betreffende handelsperiode aan de BKG-inrichtingen toe. Deze toewijzing gebeurt door middel van een ministerieel besluit. Tenslotte wordt een gedeelte van de toegewezen emissierechten uiterlijk op 28 februari van elk jaar op de betreffende exploitanttegoedrekeningen van de BKG-inrichtingen in het nationaal register der broeikasgassen geplaatst.
1.3. De totstandkoming van het definitief Vlaams Toewijzingsplan CO2emissierechten 2008-2012 Op 31 maart 2006 keurde de Vlaamse Regering een eerste versie van het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 goed (voorstel van plan genoemd). In dit plan werd een eerste inschatting gemaakt van het totaal aantal toe te wijzen emissierechten (incl. nieuwkomersreserve), met name 38,490 Mton. Van 3 april 2006 tot en met 2 mei 2006 werd over dit voorstel van plan een eerste publieksconsultatie gehouden. Op 20 juli 2006 keurde de Vlaamse Regering een tweede versie van het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 goed (ontwerp van plan genoemd), evenals een rapport met de mate waarin de Vlaamse Regering rekening had gehouden met de reacties ontvangen naar aanleiding van de eerste publieksconsultatie. In dit plan werd een gedetailleerder inschatting gemaakt van het totale aantal toe te wijzen emissierechten (incl. nieuwkomersreserve en veiling van emissierechten), met name 39,270 Mton. In de zomer van 2006 werd het ontwerp van Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten samengevoegd met de andere gewestelijke toewijzingsplannen, waarna op 22 september 2006 het Belgisch Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 aan de Europese Commissie werd genotificeerd. Op 28 november 2006 ontving België vanwege de Europese Commissie bijkomende vragen over het Belgisch Toewijzingsplan. De antwoorden op de bijkomende vragen van de Europese Commissie werden op 13 en 23 december 2006 aan de Europese Commissie genotificeerd. Van 1 december 2006 tot en met 2 januari 2007 werd over het ontwerp van Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012, evenals omtrent de vragen ontvangen vanwege de Europese Commissie een tweede publieksconsultatie georganiseerd. Op 16 januari 2007 nam de Europese Commissie een Beschikking over het Belgisch Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012. Op 14 december 2007 keurde de Vlaamse Regering het voorontwerp van besluit tot goedkeuring van het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 principieel goed. Het Overlegcomité nam een beslissing met betrekking tot de verdeling van de door de Europese Commissie gevraagde reductie in het Belgisch Toewijzingsplan 2008-2012.
1.4. De aangebrachte wijzigingen in het plan ten opzichte van het ontwerp van Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012
6
In dit definitief ontwerp van Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 zijn ten opzichte van de ontwerpversie van het plan (zoals goedgekeurd op 20 juli 2006 door de Vlaamse Regering) wijzigingen aangebracht. Deze wijzigingen zijn het gevolg van: 1. de antwoorden van het Vlaamse Gewest van 13 en 23 december 2006 op de door de Europese Commissie gestelde bijkomende vragen; 2. de Beschikking van 16 januari 2007 van de Europese Commissie over het genotificeerd Belgisch Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 (inclusief de verdeling tussen de Gewesten van de door de Europese Commissie gevraagde reductie in de totale Belgische hoeveelheid toe te wijzen emissierechten, zoals vastgelegd in de beslissing van het Overlegcomité van 1 februari 2008); 3. de reacties geformuleerd tijdens de door het Vlaamse Gewest van 1 december 2006 tot 2 januari 2007 georganiseerde tweede publieksconsultatie; 4. de verdere concrete uitwerking of verduidelijking van bepaalde in het ontwerpplan opgenomen intenties. Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen wordt hieronder weergegeven: 1. een verlaging van de Vlaamse totale hoeveelheid mogelijks toe te wijzen emissierechten (cfr. tabel 3 in Hoofdstuk 4.1.) doorgevoerd via het schrappen van de in het ontwerp plan vermelde geplande veiling van emissierechten (cfr. Hoofdstuk 9) en een verlaging van de totale toewijzing van emissierechten aan de bestaande installaties (cfr. Hoofdstuk 6.4); 2. een aanpassing van het limietpercentage voor BKG-inrichtingen evenals een specifieke bepaling voor het limietpercentage voor steenkoolcentrales (inclusief de hierbij horende gasturbines), klassieke gascentrales, gasturbines (andere dan repowering) en dieselcentrales (cfr. Hoofdstuk 5); 3. een aanpassing van de prognoses voor broeikasgasemissies in de transportsector (cfr. Hoofdstuk 3.2.2.1); 4. een verduidelijking en aanpassing van de definitie van nieuwkomers naar aanleiding van door de Europese Commissie geïdentificeerde ex-post correcties (cfr. Hoofdstuk 7.1); 5. een verdere beschrijving van de te volgen procedure die leidt tot het verlenen van emissierechten aan nieuwkomers (cfr. Hoofdstuk 7.2); 6. de toevoeging van duidelijke objectieve en transparante regels voor het toewijzen van emissierechten aan nieuwkomers (cfr. Hoofdstuk 7.3); 7. een vereenvoudiging van het hoofdstuk sluitingen, naar aanleiding van enkele zaken die volgens de Europese Commissie in het ontwerpplan als ex-post correcties werden beschouwd (cfr. Hoofdstuk 8); 8. een herberekening van de cijfers uit de overzichtstabel betreffende de Vlaamse emissies en prognoses (cfr. Hoofdstuk 3.2.3);
7
9. een herinschatting van de hoeveelheid aan te kopen flexibiliteitsmechanismen door de Vlaamse Overheid (cfr. Hoofdstuk 3.3.2); 10. een verduidelijking van het toepassingsgebied van emissiehandel (cfr. Hoofdstuk 4.2); 11. de actualisatie van de cijfers uit het lastenverdelingakkoord (cfr. Hoofdstuk 3.1); 12. de schrapping van het verrekeningsmechanisme naar aanleiding van de Beschikking van de Europese Commissie van 16 januari 2007 (cfr. Hoofdstuk 6.2.7 uit het ontwerpplan); 13. de aanpassing van het jaarlijkse aantal te verlenen emissierechten aan onder emissiehandel vallende bedrijven (cfr. Bijlage I), alsmede een update van de al dan niet onder emissiehandel vallende bedrijven (cfr. Bijlage I en II); 14. een verhoging van de Vlaamse toewijzingsreserve (cfr. Hoofdstuk 7.4).
8
2. Relevante Vlaamse regelgeving 2.1. Het REG-decreet Het REG-decreet7 van 2 april 2004 creëert het kader voor het Vlaamse CO2--reductiebeleid, onder andere via bepalingen over de bevordering van het rationeel energiegebruik, het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en de toepassing van flexibele mechanismen. Het decreet zorgt verder voor de wettelijke basis van het systeem van de verhandelbare emissierechten in het Vlaamse Gewest. Deze basis heeft betrekking op volgende zaken: a) de invoering van het begrip ‘emissierecht’ in de Vlaamse wetgeving8; b) het vaststellen van de verplichting dat elke exploitant van een inrichting die onder het toepassingsgebied van de VER-richtlijn valt over een vergunning voor het uitstoten van broeikasgassen moet beschikken9; c) de bepaling dat de emissierechten zullen worden toegewezen op basis van de rekenregels vervat in het toewijzingsplan10; d) het vaststellen van sancties aan exploitanten bij het onvoldoende inleveren van emissierechten11.
2.2. Het besluit inzake de verhandelbare emissierechten voor broeikasgassen en Titel I en Titel II van het VLAREM De concrete juridische implementatie van de VER-richtlijn werd gerealiseerd door middel van een uitvoeringsbesluit bij het REG-decreet en het milieuvergunningendecreet. De Vlaamse Regering keurde het besluit inzake de verhandelbare emissierechten voor broeikasgassen en tot wijziging van VLAREM I en II (VER-besluit) op 4 februari 2005 definitief goed. Op 28 februari 2005 verscheen dit besluit in het Belgisch Staatsblad. Naar aanleiding van de ervaringen bij de uitvoering van het Vlaams Toewijzingsplan CO2emissierechten 2005-2007 en de Beschikking van de Europese Commissie van 16 januari 2007 inzake het nationaal plan voor de toewijzing van broeikasgasemissierechten werden zowel het VER-besluit als Titel I en Titel II van het VLAREM aangepast. Het VER-besluit werd door de Vlaamse Regering definitief goedgekeurd op 7 december 2007 en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 27 december 2007. Titel I en Titel II van het VLAREM werden door de Vlaamse Regering definitief goedgekeurd respectievelijk op 7 december 2007 en 11 januari 2008. De wijzigingen aan Titel I en Titel II van het VLAREM werden op 21 december 2007 en 11 januari 2008 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Het VER-besluit bepaalt onder andere volgende zaken: • • •
de timing en procedure voor de opmaak van het Vlaams toewijzingsplan; de procedure voor toewijzing, verlening en inlevering van emissierechten; de implementatie van sancties binnen het systeem van de verhandelbare emissierechten;
Titel I en Titel II van het VLAREM bepalen: 7
8 9 10 11
Het decreet tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in het Vlaamse Gewest door het bevorderen van het rationeel energiegebruik, het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en de toepassing van flexibiliteitsmechanismen uit het Protocol van Kyoto van 2 april 2004. Art. 2, 14° van het REG-decreet. Art. 20, §1 en §2 van het REG-decreet. Art. 20, §3 van het REG-decreet Art. 26 van het REG-decreet
9
• •
het toepassingsgebied van de VER-richtlijn, de zogenaamde BKG-inrichtingen; de vergunningsvoorwaarden voor (nieuwe en veranderingen aan) BKG-inrichtingen.
10
2.3. Het Vlaamse benchmarkingconvenant en het besluit energieplanning voor energie-intensieve inrichtingen 2.3.1. Het benchmarkingconvenant In navolging van Nederland ontwikkelde de Vlaamse overheid een energie-efficiëntie benchmarkingconvenant. Dit vrijwillig akkoord12 tussen de Vlaamse overheid en bedrijf heeft als doel om de energie-efficiëntie van deelnemende industriële productiebedrijven (dit zijn de bedrijven met een jaarlijks energiegebruik hoger dan 0,5 Petajoule en/of bedrijven die onder de VER-richtlijn vallen, cfr. punt 4.2.) naar de “wereldtop” te brengen tegen 2012. Hiervoor vertrekt men van een onderzoek waarin (de processen van) het deelnemende bedrijf vergeleken worden met de beste in de wereld (dus de wereldtop). Op basis van deze vergelijking werken de deelnemende bedrijven een energieplan uit dat vastlegt via welke maatregelen zij er voor zullen zorgen de wereldtop op vlak van efficiëntie te bereiken. Volgens het benchmarkingconvenant moeten de rendabele maatregelen uit dit energieplan uiterlijk tegen 2005 doorgevoerd zijn. Dit waren de maatregelen met een interne rentevoet van minstens 15% na belastingen. De minder rendabele maatregelen dienen voor 2008 te worden uitgevoerd. Minder rendabele maatregelen hebben een interne rentevoet van 6% na belastingen. Als een bedrijf tegen 2008 de wereldtop nog niet bereikt heeft door het nemen van minder rendabele maatregelen, dan moeten alle resterende (niet) rendabele maatregelen uitgevoerd worden om zo snel mogelijk en ten laatste voor 2012 de wereldtop te halen. Indien de wereldtop niet tegen 2008 kan worden bereikt door het nemen van rendabele en minder rendabele maatregelen dan zal de vestiging alsnog zo snel mogelijk, doch uiterlijk in het jaar 2012, ofwel de wereldtop hebben bereikt, ofwel een andere aanvaardbare benadering hebben gerealiseerd met een gelijkwaardig resultaat op het gebied van energie-efficiëntie. Hierbij kan gedacht worden aan het inzetten van flexibele instrumenten, te weten Joint Implementation, Clean Development Mechanism en Emission Trading, nadat de toepassingsmodaliteiten van deze instrumenten in het Vlaamse Gewest zijn vastgelegd. Naast de verplichtingen voor het bedrijfsleven, bevat het benchmarkingconvenant ook een belangrijk luik verplichtingen voor de overheid. Deze verplichtingen houden in dat de overheid de deelnemende bedrijven geen verdere specifieke verplichtingen zal opleggen op vlak van energie-efficiëntie of de reductie van CO2-emissies. Om het benchmarkingconvenant in goede banen te leiden, werden twee organen opgericht. Ten eerste is er het Verificatiebureau Benchmarking Vlaanderen (VBBV) dat zowel de consultants die het wereldtoponderzoek uitvoer(d)en, als het door het bedrijf opgestelde energieplan controleert. Ten tweede is er de Commissie Benchmarking, bestaande uit vertegenwoordigers van de overheid en de industriële sectoren, die sturing geeft aan de werking en uitvoering van het benchmarkingconvenant.
2.3.2. Het besluit energieplanning voor energie-intensieve inrichtingen De Vlaamse overheid ontwikkelde het besluit inzake energieplanning13 en het Vlaams benchmarkingconvenant voordat het systeem inzake de verhandelbare emissierechten in werking trad. Zowel het VER-besluit als het toewijzingsplan doet echter beroep op deze instrumenten.
12
13
Meer info over het benchmarkingconvenant op www.benchmarking.be De volledige convenanttekst is terug te vinden op http://www.benchmarking.be/docs/BMconv%2002.11.29.doc Het besluit inzake energieplanning voor ingedeelde energie-intensieve inrichtingen van 14 mei 2004.
11
Het besluit inzake energieplanning maakt een onderscheid tussen nieuwe inrichtingen, veranderingen aan inrichtingen en bestaande inrichtingen. Het besluit stelt dat er voor een nieuwe inrichting, een verandering aan een inrichting, met een jaarlijks energiegebruik hoger dan 0,1 Petajoule, een energiestudie betreffende het rationeel energiegebruik dient te gebeuren. In de energiestudie dient de exploitant aan te tonen dat de in bedrijf te stellen inrichting de meest energie-efficiënte inrichting is die economisch haalbaar is. Dit betekent concreet dat aangetoond dient te worden dat energie-efficiëntere installaties die beschikbaar zijn op de markt of dat maatregelen die men bijkomend kan nemen om de energie-efficiëntie van de inrichting te verhogen, een IRR14 van minder dan 15% na belastingen hebben. Voor bestaande inrichtingen met een jaarlijks energiegebruik hoger dan 0,5 PJ moet men een energieplan opstellen. Elke vier jaar moet de exploitant het energieplan actualiseren. De exploitant dient uiterlijk tegen 1 januari 2005 in het bezit te zijn van een energieplan en is verplicht om uiterlijk tegen 30 oktober 2007 alle rendabele maatregelen uit het energieplan uit te voeren. Alle nieuwe rendabele maatregelen uit het geactualiseerde energieplan, moeten binnen drie jaar na het indienen van dit geactualiseerde energieplan uitgevoerd worden. Bedrijven die een energiebeleidsovereenkomst, zoals het benchmarkingconvenant, ondertekenden en over een in dat kader goedgekeurd energieplan beschikken, voldoen automatisch aan de bepalingen uit het besluit inzake energieplanning.
2.4. De vergunning voor het uitstoten van CO2-emissies Volgens de VER-richtlijn moet elke exploitant van een inrichting die onder het toepassingsgebied van deze richtlijn valt, een vergunning hebben voor het emitteren van broeikasgassen. Deze vergunning moet volgende zaken bevatten15: a) de naam en het adres van de exploitant; b) een beschrijving van de activiteiten en de emissies uit de inrichting; c) de bewakingsvoorschriften, met vermelding van de bewakingsmethode en de frequentie16; d) de rapportagevoorschriften, en e) de verplichting binnen vier maanden na het einde van elk kalenderjaar een hoeveelheid emissierechten in te leveren die gelijk is aan de geverifieerde totale emissies voor dat betreffende kalenderjaar17. De VER-richtlijn stelt bijkomend dat de Lidstaten de nodige maatregelen moeten nemen om de vergunningsvoorwaarden en de procedure voor het verlenen van een vergunning voor broeikasgassen te coördineren met de voorwaarden en procedure voor de IPPC18vergunning. In Vlaanderen kwam dit er op neer dat de vergunning voor het uitstoten van CO2-emissies geïntegreerd werd in de milieuvergunning en bijgevolg in Titel I en Titel II van het VLAREM.
14 15 16 17 18
IRR staat voor Internal Rate of Return of interne rentevoet of intern rendement. Art. VER-richtlijn Art. 30bis, §1, derde lid, Titel I van het VLAREM Art. 30, §1, derde lid, Titel I van het VLAREM Integrated Pollution Prevention and Control (Richtlijn 96/61/EG) of GPBV (Geïntegreerde preventie en bestrijding van Verontreiniging).
12
3. Het Vlaamse klimaatbeleid 3.1. Vlaamse Kyotodoelstelling In het kader van de Europese lastenverdeling19 met betrekking tot de uitvoering van het Protocol van Kyoto, werd de Belgische reductiedoelstelling voor de uitstoot van broeikasgassen vastgelegd op 7,5 % onder de uitstoot van de basisjaaremissies van het Protocol van Kyoto. Deze reductiedoelstelling dient nageleefd te worden in de periode 2008-2012 (= eerste verbintenisperiode van het Protocol van Kyoto)20. De doelstelling vertaalt zich in het aan België toewijzen van een overeenkomstig de reductiedoelstelling berekende hoeveelheid emissierechten voor de ganse verbintenisperiode 2008-2012. Over deze reductiedoelstelling werd tussen de Gewesten en de Federale overheid op 8 maart 2004 in het Overlegcomité tussen de federale regering en de gemeenschaps- en gewestregeringen een lastenverdelingakkoord bereikt. Met deze lastenverdeling werden meer emissierechten21 aan de drie Gewesten toegewezen dan België krijgt onder het Protocol van Kyoto. Om het tekort te compenseren, werd overeengekomen dat de Federale Overheid bijkomende Kyoto-eenheden zal verwerven door de inzet van flexibiliteitsmechanismen onder het Protocol van Kyoto. Ook zal de Federale overheid bijkomende interne federale beleidsmaatregelen inzetten om de reductie-inspanningen van de Gewesten te ondersteunen. In het akkoord wordt tevens bepaald dat het Vlaamse Gewest (en de andere Gewesten) autonoom kan (kunnen) bepalen hoeveel en op welke wijze het zelf flexibiliteitsmechanismen zal (zullen) inzetten om bijkomende rechten te verwerven. In Tabel 1 wordt – op basis van de in juli 2007 door het UNFCCC herziene Belgische basisjaaremissies en de in het lastenverdelingakkoord vastgelegde gewestelijke reductiedoelstellingen – het lastenverdelingakkoord in cijfers weergegeven.
19
20
21 22
BKG-emissies van het basisjaar22 (ton CO2-eq)
reductiedoelstelling t.o.v. BKG-emissies van het basisjaar
AAU
Vlaamse Gewest
86.986.751
- 5,2 %
82.463.440
Waalse Gewest
54.725.028
- 7,5 %
50.620.651
Brusselse Hoofdstedelijke Gewest
4.016.991
+ 3,475 %
4.156.581
In juni 1998 werd politieke overeenstemming bereikt over de lastenverdeling van de door Europese Gemeenschap aangegaande reductiedoelstelling van 8% tegen 2008-2012 t.o.v. 1990. De betrokken percentages per lidstaat zijn te vinden in bijlage I van COM (1999) 230 def. van 19 mei 1999, en zijn formeel opgenomen in Beschikking 2002/358/EG van de Raad van 25 april 2002 betreffende de goedkeuring, namens de Europese Gemeenschap, van het Protocol van Kyoto bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering en de gezamenlijke nakoming van de in dat kader aangegane verplichtingen. De broeikasgasemissies van België in het basisjaar worden daartoe met vijf vermenigvuldigd, waarna een reductiepercentage van 7,5 % wordt toegepast. Deze berekening levert het "Assigned Amount" van België op voor de eerste verbintenisperiode 2008-2012. Het "Assigned Amount" is de totale hoeveelheid rechten die een land met een reductiedoelstelling toegewezen krijgt onder het Protocol van Kyoto. Met "rechten" wordt hier bedoeld AAU's (=Assigned Amount Units) De BKG-emissies van het basisjaar zijn 1995 voor de F-gasemissies en 1990 voor wat betreft de andere broeikasgasemissies.
13
Federale overheid
-
-
-2.441.560
BELGIË
145.728.770
- 7,5%
134.799.112
Tabel 1: De nationale lastenverdeling
Het aandeel van het Vlaamse Gewest in de totale aan België toegewezen hoeveelheid bedraagt volgens het lastenverdelingakkoord en op basis van de basisjaaremissies in de handelsperiode 2008-2012 derhalve jaarlijks gemiddeld 82.463.440. Deze toegewezen hoeveelheid wordt in het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 gehanteerd als de Kyoto-doelstelling van het Vlaamse Gewest.
3.2. Resultaten Vlaams klimaatbeleidsplan 2006-2012 3.2.1. Inleiding Om het draagvlak voor klimaatbeleid te verhogen werd als voorbereiding voor een nieuw Vlaams Klimaatbeleidsplan (VKP) 2006-2012 de Vlaamse Klimaatconferentie opgezet. Een 300-tal vertegenwoordigers uit industrie, milieuorganisaties, vakbonden en academici hebben samen met leden van verschillende administraties gedurende vijf maanden in 2006 in werkgroepen overlegd om aanbevelingen tot maatregelen te doen. Het VKP 2006-2012 is een strategisch beleidsplan dat voor de periode 2006-2012 de gids is voor het realiseren van de Vlaamse Kyoto-doelstelling. Het plan23 bevat acties vanuit alle relevante Vlaamse bevoegdheidsdomeinen. Het plan wordt om de 2 jaar geëvalueerd in een voortgangsrapport. Tweemaal per jaar wordt in een mededeling aan de Vlaamse Regering de stand van zaken van uitvoering van het plan meegegeven, om zo op voldoende korte termijn te kunnen reageren met noodzakelijke aanscherpingen of bijsturingen. Het nieuwe Vlaams Klimaatbeleidsplan omvat de volledige verbintenisperiode van het Protocol van Kyoto (2008-2012).
3.2.2. Maatregelen uit het Vlaams klimaatbeleidsplan 2006-2012 Om tijdig de Vlaamse Kyoto-doelstelling te halen, wordt het uitgangsprincipe vooropgesteld om prioritair interne maatregelen uit te voeren in de diverse beleidsdomeinen tegen een socio-economisch haalbare kostprijs, afgestemd op en aangevuld met de inzet van flexibiliteitsmechanismen.
3.2.2.1. Mobiliteit De transportsector draagt in stijgende mate bij aan de Vlaamse emissierekening. De sector neemt 17% van de CO2-emissies voor zijn rekening, een aandeel dat bovendien elk jaar toeneemt. Het ombuigen van deze trend is een grote uitdaging die zal aangepakt worden via vier strategische maatregelenpakketten. De beperking van het transportvolume omvat maatregelen op het vlak van de realisatie van een modale verschuiving en verhoging van de vervoersefficiëntie voor zowel het personen- als het goederenvervoer. Voorbeelden hiervan zijn een verdere ontwikkeling van het openbaar vervoer, de verdere uitbouw van fietsinfrastruc23
Te raadplegen op http://www.lne.be/themas/klimaatverandering/klimaatbeleid/vlaams-beleidskader.
14
tuur en promotie van de binnenvaart. Een tweede maatregelenpakket omvat de uitbouw van een milieuvriendelijk en emissiearm voertuigenpark via het gebruik van de ecoscore, de aanpassing van de verkeersbelastingen voor milieuvriendelijke wagens en de bevordering van het gebruik van biobrandstoffen. Een derde pakket bundelt maatregelen die de optimale afwikkeling van het verkeer moeten bevorderen, bijvoorbeeld door het gebruik van groene telematica en een uitbreiding van het dynamische verkeersbeheer. Ten slotte zal de overheid een milieuvriendelijk rijgedrag stimuleren door de integratie hiervan in de rijopleiding en door het onderzoek van de haalbaarheid van een snelheidskaart. Deze maatregelen zorgen samen voor een gemiddelde emissiereductie van ongeveer 2 Mton CO2-eq per jaar. 3.2.2.2. Gebouwen Het finaal energieverbruik in gebouwen is sinds 1990 gestegen met 36%. Het toenemende aantal gebouwen, de stijging van het aantal individuele wooneenheden en de stijgende vraag naar allerlei comfortelementen zijn hiervoor de belangrijkste redenen. Deze sterke toename vormt een belangrijke reden tot bezorgdheid omdat gebouwkeuzes van vandaag gevolgen hebben voor de gehele levensduur van het gebouw. Het REG-beleid inzake gebouwen wordt gevoerd door een aantal type-instrumenten. De energieprestatieregelgeving legt eisen op aan nieuwbouw en grondige renovatie, zowel voor residentiële als tertiaire gebouwen. Bijkomend zal de overheid natuurlijke en hernieuwbare koeling stimuleren en de eisen met betrekking tot het onderhoud van verwarmingsketels uitbreiden. Voor sociale woningen worden specifieke REG-richtlijnen opgesteld. Een tweede type-instrument dat de overheid zal inzetten zijn de adviesgerichte stimuli. Het gaat hier dan om de erkenning van energiedeskundigen, het invoeren van een energieprestatiecertificaat voor bestaande gebouwen en het stimuleren van rationeel energieverbruik bij kansarmen. De overheid zal financiële stimuli geven via de netbeheerders en voor het versneld moderniseren van schoolinfrastructuur. Ten slotte zal de overheid verder onderzoek verrichten onder meer naar de mogelijke instrumentenmix voor een energierenovatieprogramma 2020 en voor bestaande woningen en naar een verstrenging van de eis van het energieprestatiepeil in nieuwbouwwoningen. De sector van de gebouwen levert hiermee een gemiddelde bijdrage van ongeveer 2,4 Mton CO2-eq per jaar in de emissiereductie.
3.2.2.3. Energie Het energieverbruik voor de productie van elektriciteit en warmte (exclusief gebouwenverwarming) staat in 2004 voor 21% van de totale Vlaamse broeikasgasuitstoot. Sinds 1990 namen de emissies in de sector van de elektriciteitsvoorziening met 5% toe. Het ombuigen van deze trend zal in het Vlaamse klimaatbeleid worden gerealiseerd via de realisatie van de groene stroom doelstellingen door het Actieplan Groene Stroom, de realisatie van de WKKdoelstellingen en de toewijzing van emissierechten aan de elektriciteitssector. Hiermee realiseert de sector van de elektriciteitsproductie een bijdrage van ongeveer 7,5 Mton CO2-eq per jaar voor de Kyoto-doelstelling.
3.2.2.4. Industrie Het VKP 2006-2012 voorziet volgende maatregelen voor de industriële sectoren: het verhogen van energie-efficiëntie via onder meer het benchmarking- en het auditconvenant, het terugdringen van de lachgasuitstoot uit de chemische industrie, de reductie van Fgasemissies en een financiële tegemoetkoming via de ecologiepremie. Deze maatregelen zorgen samen voor een emissiereductie van 5,5 Mton CO2-eq per jaar.
15
3.2.2.5. Landbouw en bossen De broeikasgasemissies uit de landbouwsector zijn sinds 1990 gedaald, voornamelijk als gevolg van de afname van de veestapel. De sector was in 2004 verantwoordelijk voor 10% van de Vlaamse broeikasgasuitstoot. Het VKP 2006-2012 stelt verdere reducties voorop via CO2-besparing in de glastuinbouw, productie van hernieuwbare energie en biobrandstoffen, afstemming met het mestbeleid en de verdere realisatie van bebossingen. De sector realiseert met deze maatregelen bijna 1 Mton CO2-eq besparing per jaar. 3.2.2.6. Onderzoek en innovatie De realisatie van de Kyoto-doelstellingen is slechts een eerste stap in de strijd tegen klimaatverandering. Op lange termijn zullen ambitieuzere reductiedoelstellingen nodig zijn. De technologieën en systemen nodig om deze te realiseren zijn echter nog niet marktrijp of bestaan nog niet. Het VKP 2006-2012 heeft als doel de verbetering van de informatiedoorstroming en netwerking voor de innovatieve energietechnologieën. Via het opgestarte Milieu- en Energietechnologie-Innovatie Platform (MIP) wordt gewerkt aan de uitbouw van een beleidsdomeinoverschrijdend samenwerkingsverband voor technologisch innovatief onderzoek in het milieu- en energiedomein. Dit zal de kritische Onderzoek & Ontwikkeling-massa en de interactie van de onderzoekswereld en de industrie verhogen. De Vlaamse overheid brengt ook de hinderpalen voor innovatie binnen het milieubeleid in kaart om ze te verwijderen.
3.2.2.7. Sensibilisatie Klimaatverandering kan alleen maar effectief aangepakt worden als alle maatschappelijke actoren zich bewust zijn van het klimaatprobleem. Het VKP 2006-2012 bevat acties voor de verschillende doelgroepen. Voor de particulieren voorziet de overheid ondermeer de promotie van REG en hernieuwbare energie, het stimuleren van een milieuvriendelijk rijgedrag en de promotie van milieuvriendelijke voertuigen. Verschillende projecten, zoals energieconsulenten en eco-efficiëntiescan alsook het stimuleren van milieuvriendelijk rijgedrag, moeten emissiepreventie bij bedrijven promoten. De overheid heeft ook specifiek aandacht voor de scholen via het project milieuzorg op school (zowel lager als hoger onderwijs) en voor verenigingen. De milieuboekhouding moet landbouwbedrijven stimuleren efficiënter om te gaan met onder meer energie. Voorts stimuleert de overheid landbouwers tot de productie van biomassa voor hernieuwbare energie.
3.2.2.8. Inzet van flexibiliteitsmechanismen De Vlaamse overheid zal, aanvullend op haar intern emissiereductiebeleid, gebruik maken van de flexibiliteitsmechanismen van het Protocol van Kyoto om haar reductiedoelstelling te realiseren. De inzet van deze mechanismen moet het Vlaamse gewest in staat stellen om haar reductiedoelstelling tijdig, op een kostenefficiënte en maatschappelijk haalbare manier te bereiken. Hierbij zal op evenwichtige wijze rekening worden gehouden met de drie pijlers van duurzame ontwikkeling (economische, ecologische en sociale aspecten van de inzet van de mechanismen), conform het Protocol van Kyoto en de Marrakesh-akkoorden. Een meer gedetailleerde bespreking is opgenomen in Hoofdstuk 3.3.
3.2.2.9. Adaptatie Ondanks het beleid dat de klimaatverandering moet beperken, verandert het klimaat al en zijn de effecten ervan voelbaar, voornamelijk binnen deze economische sectoren in Vlaande-
16
ren die afhankelijk zijn van de weersomstandigheden zoals landbouw, visserij, bosbouw en toerisme. De voornaamste effecten van klimaatverandering op deze sectoren zullen meer in detail in kaart gebracht worden. Een kosteneffectief Vlaams adaptatieplan zal opgesteld worden. Hierbij wordt gezocht naar een delicaat evenwicht tussen het minimaliseren van inherente klimaatrisico’s en de sociaal-economische ontwikkeling.
3.2.2.10. Voorbeeldrol Vlaamse overheid De overheid heeft bij het uitvoeren van het klimaatbeleid een belangrijke voorbeeldfunctie. Zowel de Vlaamse overheid als de lokale besturen worden via het VKP 2006-2012 aangespoord om bij de uitvoering van hun activiteiten te zorgen voor rationeel energieverbruik, duurzame energie-opwekking en duurzame mobiliteit. De Vlaamse overheid stelde in 2005 twee actieplannen op voor de periode 2006-2010. Een eerste actieplan omvat de milieuzorg in het voertuigenpark van de Vlaamse overheid. Het tweede actieplan heeft betrekking op de energiezorg in de Vlaamse overheidsgebouwen. De Vlaamse Vervoersmaatschappij De Lijn zal haar voertuigenpark verder milieuvriendelijk en emissiearm uitbouwen. Lokale overheden hebben als erg zichtbaar en herkenbaar bestuur voor de diverse groepen binnen de bevolking, ook een belangrijke communicatieopdracht. De Vlaamse overheid steunt de lokale besturen hierin via de samenwerkingsovereenkomst ‘Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling’.
3.2.3. Resultaten Vlaams Klimaatbeleidsplan 2006-2012 en het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 In een scenario zonder klimaatbeleid zouden de Vlaamse broeikasgasemissies in de periode 2008-2012 gemiddeld met 20% toenemen ten opzichte van de uitstoot in 1990 en een niveau bereiken van ongeveer 104 Mton CO2-eq. De uitdaging voor het Vlaamse klimaatbeleid is deze gemiddelde broeikasgasuitstoot in 2008-2012 met ongeveer 21 Mton CO2-eq per jaar te verminderen. De maatregelen beschreven voor de verschillende thema’s in het VKP 2006-2012, evenals het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012, kunnen de emissieprognoses zonder klimaatbeleid met iets meer dan 18 Mton CO2-eq verminderen. Uit analyse van het reductiepotentieel van de verschillende sectoren blijkt duidelijk dat de sectoren die een belangrijke bijdrage leveren in de broeikasgasuitstoot, zoals de sector van de elektriciteitsproductie, de industrie en de transportsector een belangrijk aandeel van de reducties op zich nemen. De overblijvende reductiekloof van ongeveer 3,5 miljoen ton CO2eq per jaar of 17,4 miljoen ton CO2-eq in de periode 2008-2012 op basis van de huidige prognoses, dient ingevuld te worden met de verwerving van Kyoto-eenheden (zie ook 3.3.2.).
17
Als de besliste en geplande interne reductiemaatregelen niet of onvoldoende snel worden uitgevoerd, zal de reductiekloof recht evenredig toenemen. In dat geval zullen nieuwe of aangepaste maatregelen noodzakelijk zijn om tijdig de Kyoto-doelstelling te realiseren.
elektriciteitsproductie industrie gebouwen transport landbouw totaal evolutie t.o.v. 1990
1990
2005
2008-2012 zonder klimaatbeleid
13.823 36.171 14.089 12.451 10.452 86.986
12.772 34.063 17.036 16.069 8.860 88.800 +2,1%
14.793 43.479 19.099 17.383 9.317 104.071 +20%
absolute verwachte reductie via klimaatbeleid 7.515 5.515 2.418 2.073 1.074 18.595 Kyoto
2008-2012 met klimaatbeleid 7.278 37.964 16.681 15.310 8.243 85.476 -1,7% 82.463
Tabel 2: De resultaten van de interne maatregelen van het Vlaams Klimaatbeleidsplan 2008-2012 en het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012
3.3. Inzet van flexibiliteitsmechanismen door het Vlaamse Gewest 3.3.1. Beleidskader De Vlaamse overheid maakt, aanvullend op haar intern emissiereductiebeleid, gebruik van de flexibiliteitsmechanismen van het Protocol van Kyoto om haar reductiedoelstelling tijdig te realiseren. De inzet van deze mechanismen moet het Vlaamse Gewest in staat stellen om haar reductiedoelstelling tijdig, op een kostenefficiënte en maatschappelijk haalbare manier te bereiken. Hierbij zal op evenwichtige wijze rekening worden gehouden met de drie pijlers van duurzame ontwikkeling (economische, ecologische en sociale aspecten van de inzet van de mechanismen), conform het Protocol van Kyoto en de Marrakesh-akkoorden. In het REG-decreet werd de Vlaamse Regering gemachtigd om de kwantitatieve doelstellingen, de strategie en de financieringswijze inzake het verwerven van externe Kyoto-eenheden vast te leggen. De Vlaamse Regering bepaalt ook de uitvoeringsmodaliteiten voor de inzet van de twee projectgebonden flexibiliteitsmechanismen (CDM en JI). In het Vlaamse Regeerakkoord 2004-2009 werd aangegeven welke kanalen benut kunnen worden om externe Kyoto-eenheden aan te kopen. Zo zal in eerste instantie gebruik worden gemaakt van de projectgebonden flexibiliteitsmechanismen (CDM en JI) en zal het Vlaamse Gewest Kyoto-eenheden verwerven die voortvloeien uit een gekende en afgetoetste investering of projectactiviteit. Vanaf 2008 kan het Vlaamse Gewest ook overgaan tot de rechtstreekse aankoop van projectgerelateerde Kyoto-eenheden op de internationale markt. Indien blijkt dat de voorziene budgetten niet toelaten om de resterende reductiekloof in te vullen, kunnen in laatste instantie ook andere verwervingskanalen met een wellicht lagere kostprijs worden gebruikt. De goedkeuringsprocedure voor CDM- en JI-projecten is uitgewerkt door het besluit van de Vlaamse Regering van 12 januari 2007 tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 4 februari 2005 inzake de verhandelbare emissierechten voor de emissies van broeikasgassen, wat betreft de inzet van de flexibiliteitsmechanismen van het Protocol van Kyoto door het Vlaamse Gewest.
18
Internationaal is bepaald dat CDM- en JI-projecten de goedkeuring moeten krijgen van de landen die erbij betrokken zijn. In België wordt de Nationale Klimaatcommissie aangewezen als “aangewezen nationale autoriteit” en als “aanspreekpunt”.
3.3.2. Doelstelling en budget In het kader van de opmaak van het Vlaams Toewijzingsplan 2005-2007 (zoals goedgekeurd op 18 februari 2005) besliste de Vlaamse Regering om uitgaande van de beschikbare prognoses in totaal 23,93 Mton (of gemiddeld 4,786 Mton per jaar) aan externe emissiekredieten aan te kopen tegen eind 2012. Bij de opmaak van het tweede Vlaams Klimaatbeleidsplan 2006-2012 (en de goedkeuring van het ontwerp van Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012, beiden op 20 juli 2006) werd de resterende reductie-inspanning opnieuw geschat op in totaal 21,4 Mton (of gemiddeld 4,281 Mton). Na verwerking van de Beschikking van de Europese Commissie over het Belgisch Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 van 16 januari 2007, en na verwerking van de opmerkingen vanwege het Review-team van de UNFCCC omtrent de basisjaaremissies van België, en rekening houdend met de risico’s bij het verwerven van projectgebonden Kyotoeenheden24, wordt in het definitief Vlaams Toewijzingsplan uitgegaan van een resterende reductie-inspanning van in totaal 17,395 Mton (of gemiddeld 3,479 Mton) aan te kopen externe emissiekredieten. De verwervingsdoelstelling zal periodiek geëvalueerd worden, rekening houdend met de meest actuele prognoses van de Vlaamse broeikasgasemissies in de Kyoto-periode en het reductiepotentieel van het interne beleid. In 2005 werd door de Vlaamse Regering een eerste schijf van 22 miljoen Euro voorzien. Bij de begrotingscontrole 2006 werd bijkomend 15 miljoen Euro voorzien. In juni 2007 besliste de Vlaamse Regering om nogmaals 20 miljoen euro vrij te maken. Afhankelijk van de overblijvende kloof tot de emissiereductiedoelstelling zullen de nodige extra middelen worden ingezet voor de nodige financiering conform het engagement van de Vlaamse Regering bij de goedkeuring van het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2005-2007. De huidige kostprijs voor (forward) projectgebonden kredieten, geleverd na 2008, schommelt tussen 7 en 14 euro per ton CO2-eq. Het Vlaamse Gewest hanteert voor haar globale aankoopprognoses en budget een bedrag rekening houdend met het gemiddelde van deze vork. De totale verwervingskost voor het Vlaamse Gewest zal bepaald worden door de effectieve beleidskloof. Het Vlaamse Gewest wenst omwille van risicoverdeling en geografische spreiding de diverse types van de flexibiliteitsmechanismen in gelijke mate in te zetten.
24
Namelijk het risico dat een gecontracteerd CDM/JI-project minder emissiereducties oplevert dan verwacht, bijvoorbeeld door projectuitval. Op basis van de ervaringen uit het huidige Vlaamse verwervingsprogramma wordt een “underdelivery” van 14% voor de contractering van Kyoto-eenheden verondersteld.
19
3.3.3. Diverse kanalen Een eerste oproep naar ondernemingen werd gelanceerd in 2004 om projectvoorstellen rond JI en CDM in te dienen. Het Vlaamse Gewest koopt Kyoto-eenheden aan uit de ingediende projecten, die volledig voldoen aan de referentietermen van de oproep. Een tweede kanaal dat het Vlaamse Gewest inzet om Kyoto-eenheden te verwerven, zijn klimaatfondsen. Op basis van vergelijkend onderzoek heeft het Vlaamse Gewest zich geëngageerd om via de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) toe te treden tot het Multilateral Carbon Credit Fund (MCCF), een gezamenlijk initiatief van de Europese Bank voor Heropbouw en Ontwikkeling (EBRD) en de Europese Investeringsbank (EIB). Dit fonds richt zich specifiek op landen met een overgangseconomie (voornamelijk in Oost-Europa en in Centraal-Azië). Het Vlaamse Gewest neemt tevens deel in het Carbon Fund for Europe (van de Wereldbank en de Europese Investeringsbank) en in het Asian Pacific Carbon Fund (van de Aziatische Ontwikkelingsbank) via de Participatiemaatschappij Vlaanderen. Het Vlaamse Gewest onderzoekt de mogelijkheden om deel te nemen aan ’Green Investment Schemes’. Van belang zijn de garanties dat de emissierechten tegenover reële emissiereducties staan. Parallel met de verdere uitwerking van het internationale kader, onder andere qua monitoring en het permanente karakter van de koolstofopslag, onderzoekt het Vlaamse Gewest de opportuniteit voor projecten op het vlak van bebossing, herbebossing en bosbeheer. De extra financiële middelen uit de koolstofmarkt kunnen zo een extra bijdrage leveren tot de realisatie van de objectieven van de VN Conventies inzake Biologische Diversiteit en de Bestrijding van Verwoestijning. Tevens kunnen tegelijk significante economische, ecologische en maatschappelijke baten gecreëerd worden voor lokale gemeenschappen in ontwikkelingslanden in vergelijking met hun huidige situatie. In juli 2007 besliste de Vlaamse Regering tot een eerste investering in dit type van projecten, via het contracteren van emissiekredieten uit kleinschalige herbebossingprojecten in Bolivia.
20
4. De bepaling van het totale aantal toe te wijzen emissierechten voor de periode 2008-2012 4.1. Inleiding De totale hoeveelheid emissierechten die in de periode 2008-2012 voor Vlaamse BKGinrichtingen is voorzien, is de som van de toegewezen emissierechten aan industriële BKGinrichtingen, de toegewezen emissierechten aan de BKG-inrichtingen voor energieproductie en de emissierechten voorzien in de Vlaamse Toewijzingsreserve. De Vlaamse overheid maakt net als in het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2005-2007 een onderscheid in de bepaling van de hoeveelheid toe te wijzen emissierechten voor industriële BKG-inrichtingen en voor de BKG-inrichtingen voor energieproductie. Dit onderscheid berust op volgende elementen: o
de industriële BKG-inrichtingen kunnen tot het benchmarkingconvenant toetreden: de toewijzing van emissierechten is gebaseerd op de benchmarkstudies en de energieplannen die voortkomen uit het benchmarkingconvenant. Deze benchmarks en energieplannen zijn BKG-inrichting specifiek;
o
de BKG-inrichtingen voor energieproductie nemen niet deel aan het benchmarkingconvenant: de toewijzing van emissierechten voor deze sector wordt bepaald aan de hand van een benchmark;
o
de BKG-inrichtingen voor energieproductie zijn aanzienlijk minder in concurrentie verwikkeld met gelijkaardige inrichtingen in het buitenland. De exploitanten van deze inrichtingen kunnen hierdoor de kostprijs van emissierechten eenvoudiger internaliseren zonder concurrentieverlies.
Hieronder wordt een overzicht gegeven van de gemiddelde toewijzing per jaar in de periode 2008-2012 voor bestaande BKG-inrichtingen alsmede de totale toewijzing voor deze periode. Tevens wordt de omvang van de reserve voor nieuwkomers weergegeven.
(ton CO2)
Gemiddeld per jaar in de periode 2008-2012
Totaal voor hele periode 2008-2012
Toewijzing BKG-inrichtingen energieproductie Toewijzing industriële BKG-inrichtingen
5.302.886
26.514.430
27.306.502
136.532.510
Toewijzingsreserve voor nieuwkomers
4.261.584
21.307.920
Totale toewijzing BKG-inrichtingen
36.870.972
184.354.860
Tabel 3: De gemiddelde en totale toewijzing van emissierechten voor de handelsperiode 2008-2012
21
4.2. Het toepassingsgebied van de VER-richtlijn in het Vlaamse Gewest Het toepassingsgebied van de VER-richtlijn beperkt zich tot een lijst van industriële inrichtingen, BKG-inrichtingen genoemd. Deze lijst werd in Bijlage I van de VER-richtlijn opgenomen. Bijna alle in de Bijlage I van de VER-richtlijn opgesomde inrichtingen waren bij de omzetting van de VER-richtlijn reeds terug te vinden in de lijst van als hinderlijk beschouwde inrichtingen (Bijlage 1 van het VLAREM I). Verbrandingsinstallaties met een thermisch ingangsvermogen van meer dan 20 MW werden niet als aparte rubriek vermeld in Bijlage 1 van Titel I van het VLAREM. Deze rubriek werd door middel van een wijziging aan Titel I van het VLAREM toegevoegd. Naar aanleiding van een wijziging van het toepassingsgebied voor de handelsperiode 2008-2012 werd deze rubriek aangepast. De lijst van BKG-inrichtingen is (zie ook Bijlage 1 van Titel I van het VLAREM): VLAREM IOmschrijving rubriek 20.1.1. Cokesfabriek Raffinaderij van ruwe aardolie, met uitzondering van deze waarin uitslui20.1.2. tend smeermiddelen uit ruwe olie worden vervaardigd (Zie ook rubriek 1.1.) Installaties voor het roosten, pelletiseren of sinteren van ertsen, met in20.2.1. begrip van zwavelhoudend erts Installaties voor de productie van ijzer of staal (primaire en secundaire 20.2.2., 2° smelting) met inbegrip van uitrusting voor continu-gieten met een capaciteit van meer dan 2,5 ton per uur Installaties voor de fabricage van glas (plat, hol en speciaal) met inbegrip 20.3.4., 1°, b) van installaties voor de fabricage van glasvezels, met een smeltcapaciteit per dag van meer dan 20 ton Inrichtingen voor het fabriceren van keramische producten door middel van bakken (of verhitting), met name dakpannen, bakstenen, vuurvaste stenen, tegels, aardewerk of porselein met een productiecapaciteit in 20.3.5., b) gewicht van meer dan 75 ton per dag en/of een ovencapaciteit van meer dan 4 m3 en met een plaatsingsdichtheid per oven van meer dan 300 kg/m3 Installaties voor de productie van cementklinkers in draaiovens met een 30.2.2° productiecapaciteit van meer dan 500 ton per dag of in andere ovens met een productiecapaciteit van meer dan 50 ton per dag Installaties voor de productie van ongebluste kalk, in draaiovens met een 30.2.3° productiecapaciteit van meer dan 50 ton per dag of in andere ovens met een productiecapaciteit van meer dan 50 ton per dag Industriële installaties voor de fabricage van papierpulp uit hout of uit 33.1. andere vezelstoffen Industriële installaties voor de fabricage van papier en karton met een 33.2.e) productiecapaciteit van meer dan 20 ton per dag (Er kan overlapping zijn met de rubrieken a) tot en met d)). 43.4. Verbrandingsinstallaties (inclusief motoren) met een totaal thermisch ingangsvermogen van meer dan 20 MW, met uitzondering van installaties voor het verbranden van gevaarlijke stoffen of stadsafval. Er kan overlapping zijn met rubriek 31.1, 43.1, 43.2 en 43.3. Het vermogen van de volgende verbrandingsinstallaties moet niet meegerekend worden om het totale thermische ingangsvermogen te toetsen
22
aan het bovenvermelde criterium van 20 MW: a) naverbranders; b) fakkels; c) nooddiesels en noodstroomgeneratoren25; d) verbrandingsinstallaties (inclusief motoren) met een individueel thermisch ingangsvermogen van gelijk aan of minder dan 3 MW. Zodra het totale thermische ingangsvermogen, rekening houdend met het voorgaande, meer bedraagt dan 20 MW, vallen ook de installaties vermeld in a) tot en met d), onder de toepassing van deze subrubriek De interpretatie van de definitie van verbrandingsinstallatie (cfr. rubriek 43.4) verschilde in de handelsperiode 2005-2007 binnen de lidstaten van de Europese Unie. Naar aanleiding van de door de Europese Commissie op 22 december 2005 uitgevaardigde26 verdere richtsnoeren betreffende de toewijzingsplannen voor de handelsperiode 20082012, alsmede het door het Climate Change Committe van 31 mei 2006 goedkeuren van ‘enforcement priorities’ wat betreft het beoordelen door de Europese Commissie van de naleving van het toepassingsgebied van de VER-richtlijn27, heeft de Vlaamse overheid deze richtsnoeren van de Europese Commissie met betrekking tot de definitie van verbrandingsinstallaties gevolgd. Ook het vermogen van onderstaande verbrandingsinstallaties moet in de handelsperiode 2008-2012 meegeteld worden voor het al dan niet overschrijden van de 20 MW-drempel: a) installaties waarin de verbrandingsproducten worden gebruikt voor directe verwarming, droging of enige andere behandeling van voorwerpen of materialen, bij voorbeeld herverhittingsovens en ovens voor warmtebehandeling28; b) installaties voor het regenereren van katalysatoren voor het katalytisch kraakproces; c) installaties om zwavelwaterstof om te zetten in zwavel; d) in de chemische industrie gebruikte reactoren; Het grootste deel van de in het Vlaamse Gewest voor de handelsperiode 2005-2007 uitgesloten verbrandingsinstallaties vallen daardoor vanaf de handelsperiode 2008-2012 onder het systeem van de verhandelbare emissierechten. Naast deze verfijning van het toepassingsgebied moet – om enkele kleinere bedrijven die omwille van overschrijding van het 20 MW-criterium onder emissiehandel vallen uit het VERsysteem te halen – de berekening van het totaal thermisch ingangsvermogen van een bedrijfslocatie enkel rekening houden met de installaties die een thermisch ingangsvermogen hebben boven de 3MW29. Eenmaal een bedrijf geïdentificeerd is als vallende onder CO2-emissiehandel, gelden de volgende bepalingen wat betreft de CO2-emissies die onder het toepassingsgebied van de VER-richtlijn vallen van een bedrijfslocatie: a) Bedrijfslocatie die onder VER-systeem valt wegens overschrijding 20 MW-drempel 25
26
27 28
29
Back-up ketels en reserveketels die gelijktijdig met de hoofdketel in dienst kunnen genomen worden, zijn géén noodinrichtingen. COM (2005) 703. Mededeling van 22 december 2005 van de Europese Commissie omtrent verdere richtsnoeren betreffende de toewijzingsplannen voor de handelsperiode 2008-2012 van het Europees systeem van verhandelbare emissierechten. Climate Change Committee – 12th Session. 31 May 2006. De enigste uitzondering hier betreft “asfaltcentrales waar het verbrandingsproduct rechtstreeks wordt gebruikt in de productie”. Asfaltcentrales vallen sowieso niet onder het VER-systeem. COM (2005) 703, 4.2.
23
Van zodra de 20 MW-drempel is bereikt (cfr. supra), vallen alle CO2-verbrandingsemissies (dus ook CO2-emissies van installaties met een thermisch ingangsvermogen onder of gelijk aan 3MW) op de bedrijfslocatie onder het VER-systeem. Wat betreft fakkels vallen enkel de CO2-emissies naar aanleiding van het verbruik van steunbrandstoffen en afgefakkeld aardgas30 onder het VER-systeem. Wat betreft naverbranders vallen enkel de CO2-emissies naar aanleiding van het verbruik van steunbrandstoffen onder het VER-systeem. De procesemissies bij BKG-inrichtingen die omwille van overschrijding van de 20 MWdrempel onder het VER-systeem vallen, worden net zoals in de handelsperiode 2005-2007, ook in de handelsperiode 2008-2012 uitgesloten van emissiehandel. Een uitzondering betreft procesemissies naar aanleiding van rookgasreiniging op basis van carbonaten: dergelijke procesemissies zijn onlosmakelijk met de verbrandingsinstallatie verbonden, en zijn niet uitgesloten van emissiehandel. b) Bedrijfslocatie die onder VER-systeem valt wegens specifieke vermelding als ‘sector’ Alle CO2-emissies van de BKG-inrichting vallen onder het VER-systeem.
4.3. Bepaling van het totale aantal toegewezen emissierechten aan industriële BKG-inrichtingen 4.3.1. Inleiding Voor de industriële BKG-inrichtingen die het benchmarkingconvenant inzake energieefficiëntie hebben ondertekend, baseert de toewijzing van emissierechten voor de handelsperiode 2008-2012 zich hoofdzakelijk op de energieplannen die in het kader van dit convenant zijn opgesteld. Deze energieplannen houden rekening met de evolutie van de activiteiten van de betrokken BKG-inrichtingen en de verbetering op vlak van energie-efficiëntie die aanleiding geven tot lagere CO2-emissies. Ten opzichte van het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2005-2007, zijn volgende wijzigingen opgetreden in de afbakening van de CO2--emissies uit industriële BKGinrichtingen: • • •
de CO2-emissies (en dus ook emissierechten) van voor de handelsperiode 20052007 uitgesloten verbrandingsinstallaties worden nu ook opgenomen; de CO2-emissies (en dus ook emissierechten) afkomstig van de verbranding van siderurgische gassen worden in de handelsperiode 2008-2012 nu volledig bij de emissies van de industriële BKG-inrichtingen gerekend; de CO2-emissies (en dus ook emissierechten) van WKK-installaties waar de milieuvergunning behoort tot een exploitant van een industriële BKG-inrichting worden nu bij de CO2-emissies (en dus ook emissierechten) van industriële BKG-inrichtingen gerekend (in het toewijzingsplan voor de handelsperiode 2005-2007 werden deze emissierechten toegewezen binnen de energiesector).
De twee laatste aanpassingen werden doorgevoerd om de toewijzing consistenter te maken met de energieplannen onder het benchmarkingconvenant. De voormelde wijzigingen zorgen 30
In de aardgastransportsector.
24
er voor dat de totale toewijzing van emissierechten aan industriële BKG-inrichtingen grondig verschilt met deze uit het toewijzingsplan voor de handelsperiode 2005-2007. De toewijzing van emissierechten zal rekening houden met de verbetering op vlak van energie-efficiëntie die volgt uit de energieplannen van de bedrijven die aan het benchmarkingconvenant deelnemen. Deze bedrijven moeten tegen ten laatste 2012 tot de wereldtop behoren voor wat betreft hun specifiek energiegebruik. Voorts bevat de toewijzing aan industriële BKG-inrichtingen ook de toegewezen emissierechten voor: • •
de procesemissies die vallen onder het systeem van de verhandelbare emissierechten; BKG-inrichtingen die niet aan het benchmarkingconvenant deelnemen;
4.3.2. Evolutie van de CO2-emissies in de industriële BKG-inrichtingen zonder beleid Er werd een inschatting gemaakt van de verwachte CO2-emissies in de periode 2008-2012 in de industriële BKG-inrichtingen zonder de impact van de maatregelen uit de energieplannen. De groei in CO2-emissies werd bepaald aan de hand van deze energieplannen. Deze groeicijfers werden, op uitvoerbaarheid geverifieerd door het Verificatiebureau Benchmarking Vlaanderen (VBBV). In samenwerking met een externe consultant heeft de Vlaamse overheid, op basis van onderstaande methode, de verwachte groei per BKG-inrichting gecontroleerd en in voorkomend geval gecorrigeerd. • • •
de groeicijfers van de grootste emittenten in het Vlaamse Gewest (samen verantwoordelijk voor meer dan 80% van de CO2-emissies binnen de industriële BKGinrichtingen) werden doorgelicht; de groeicijfers van andere BKG-inrichtingen die afwijken van een door de VITO Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) autonoom ontwikkeld groeiscenario per sector werden eveneens doorgelicht; de Vlaamse overheid heeft deze groeicijfers gecorrigeerd, als bleek dat zij uit bovenstaande doorlichting onvoldoende onderbouwd waren.
Onderstaande tabel geeft de emissies zonder maatregelen weer voor de periode 2008-2012 inclusief uitgesloten installaties en de toewijzing voor siderurgische gassen en WKKinstallaties in de industrie.
(ton CO2)
gem 2008-2012
emissies bestaande industriële BKG-inrichtingen
29.055.920
emissies nieuwe BKG-inrichtingen
2.323.734
totaal
31.379.654
Tabel 4: De verwachte emissies van industriële BKG-inrichtingen zonder maatregelen in de handelsperiode 2008-2012
25
4.3.3. Totaal aantal toegewezen emissierechten voor industriële BKG-inrichtingen 4.3.3.1. Totale toewijzing voor de periode 2008-2012 Onderstaande tabel geeft de toewijzing van emissierechten weer aan industriële BKGinrichtingen voor de periode 2008-2012. De toegewezen emissierechten liggen in de periode 2008-2012 gemiddeld ongeveer 1,7 Mton CO2 lager dan in het hierboven vermelde scenario dat geen rekening hield met het gevoerde klimaatbeleid. (ton CO2)
gem 2008-2012
toegewezen emissierechten aan bestaande industriële BKG-inrichtingen
27.306.503
inschatting emissierechten voor nieuwe BKG-inrichtingen
2.323.734
totaal
29.630.237
Tabel 5: De toewijzing van emissierechten voor industriële BKG-inrichtingen in de handelsperiode 2008-2012
4.3.3.2. Bepaling van het benodigde aantal emissierechten voor nieuwkomers in de industrie De inschatting van het benodigde aantal emissierechten voor nieuwkomers in de industrie gebeurde aan de hand van diverse enquêtes bij de bedrijven die in Vlaanderen onder het systeem van de verhandelbare emissierechten vallen. Aan deze bedrijven werd gevraagd of er in de periode 2008-2012 nieuwe investeringen gepland zijn in Vlaanderen en wat de impact van deze investeringen zal zijn op de hoeveelheid CO2-emissies die uitgestoten zal worden. De hieruit verzamelde gegevens werden vervolgens gecorrigeerd om een meer realistische inschatting te bekomen aangezien te verwachten is dat een deel van de geplande investeringen niet gerealiseerd zal worden en dat een deel van deze investeringen met enige vertraging zal plaatsvinden. Beide effecten zorgen er voor dat met minder emissierechten rekening is gehouden in de reserve dan het maximum uit de enquêtes.
4.4. Bepaling van het totale aantal toegewezen emissierechten aan BKGinrichtingen voor energieproductie 4.4.1. Inleiding Voor de energieproductie wordt een parkbenadering gehanteerd en gebeurt de toewijzing van emissierechten op basis van een evolutiescenario van het Vlaamse energieproductiepark. Voor de handelsperiode 2008-2012 wordt met behulp van rekenregels de emissierechten toegewezen aan de individuele installaties behorende tot de energieproductiesector.
4.4.2. Evolutiescenario voor de energieproductie De emissierechten voor de energieproductie in de handelsperiode van 2008 tot 2012 worden bepaald door een evolutiescenario. Dit beleidsscenario houdt rekening met het beleid rond rationeel energieverbruik waar voor de industriële sector, het benchmarkingconvenant en het besluit energieplanning een verhoging van de energie-efficiëntie beogen. Daarnaast beïnvloeden ook het beleid rond hernieuwbare energieproductie en de efficiënte energieproductie door middel van warmtekrachtkoppeling dit scenario. Er wordt in Vlaanderen een hernieuwbare energieproductie beoogd van 6% van de elektriciteitsproductie in 2010. Het beleid rond warmtekrachtkoppeling voorziet 19% van de productie tegen 2010.
26
De ontwikkeling van het scenario voor de elektriciteitsproductie werd gerealiseerd met het MARKAL-model. Voor de handelsperiode van 2008 tot 2012 wordt uitgegaan van een jaarlijkse groeivoet van de elektriciteitsvraag die daalt van 1,3% in 2008 naar 1,0% in 2012. Dit levert een Vlaamse elektriciteitsvraag op die stijgt van 55.125 GWh in 2008 tot 57.406 GWh in 2012. De totale elektriciteitsproductie in Vlaanderen stijgt hierbij 5%, van 50.233 GWh in 2008 tot 52.512 GWh in 2012. De productie-installaties andere dan WKK die gebruik maken van fossiele brandstoffen produceren hiervan 13.720 GWh in 2008 dalend naar 13.482 GWh in 2012.
4.4.3. Totaal aantal toegewezen emissierechten voor BKG-inrichtingen uit de energieproductie Emissierechten voor WKK-installaties in de industrie en voor elektriciteitsproductie uit siderurgische gassen worden toegewezen aan de industriële BKG-inrichtingen. In het toewijzingsplan voor de periode 2005-2007 werden deze rechten nog toegewezen binnen de energiesector (zie punt 4.5). Op basis van de rekenregels voor BKG-inrichtingen in de energieproductiesector (cfr. punt 6.3) werd de totale hoeveelheid toe te wijzen emissierechten in de handelsperiode 20082012 voor de bestaande installaties bepaald en werd een inschatting gemaakt van het aantal benodigde emissierechten voor nieuwkomers.
(ton CO2)
gem 2008-2012
toegewezen emissierechten aan bestaande BKG-inrichtingen
5.302.886
STEGs
3.616.781
WKK’s
1.679.078
andere
7.027
inschatting emissierechten voor nieuwe BKG-inrichtingen
1.937.850
totaal
7.240.736
Tabel 6: De toewijzing van emissierechten voor BKG-inrichtingen uit de energieproductie in de handelsperiode 2008-2012
27
4.5. Vergelijking met het aantal toegewezen emissierechten voor de handelsperiode 2005-2007 De totale hoeveelheid toe te wijzen emissierechten voor de handelsperiode 2008-2012 kan niet zomaar vergeleken worden met de totale toewijzing voor de handelsperiode 2005-2007. Dit komt omdat in de handelsperiode 2005-2007 bepaalde verbrandingsinstallaties niet onder het toepassingsgebied van de VER-richtlijn vielen in het Vlaamse Gewest. Het toepassingsgebied van de VER-richtlijn in het Vlaamse Gewest werd uitgebreid voor de handelsperiode 2008-2012 (zie punt 4.2.). Dit heeft als gevolg dat er jaarlijks gemiddeld ongeveer 5 miljoen emissierechten bijkomend worden toegewezen. De uitbreiding van het toepassingsgebied en de daaruit volgende toename in het aantal toegewezen emissierechten volgt uit de toepassing van de door de Europese Commissie gepubliceerde bijkomende richtsnoeren voor het opstellen van een toewijzingsplan31. Bovendien is de vergelijking tussen het aantal toegewezen emissierechten aan industriële BKG-inrichtingen en BKG-inrichtingen voor energieproductie voor de handelsperiodes 20052007 en 2008-2012 niet zonder bijkomende informatie te verrichten, namelijk: o
o
de WKK-installaties met een milieuvergunning bij een industriële BKG-inrichting worden in de handelsperiode 2008-2012 emissierechten toegewezen binnen de “totale toewijzing” voor industriële BKG-inrichtingen (in de handelsperiode 2005-2007 vond deze toewijzing plaats binnen de “totale toewijzing” voor BKG-inrichtingen in de energiesector); de toewijzing van emissierechten voor emissies uit siderurgische gassen gebeurt in de handelsperiode 2008-2012 binnen de “totale toewijzing” aan industriële BKG inrichtingen (in de handelsperiode 2005-2007 gebeurde deze toewijzing binnen de “totale toewijzing” aan de energiesector).
Dit heeft als gevolg dat er jaarlijks gemiddeld ongeveer 5,5 miljoen emissierechten vanuit de energiesector naar de industriële BKG-inrichtingen verschuiven. Beide verschuivingen vonden plaats omwille van een betere consistentie met het benchmarkingconvenant. Om alsnog een vergelijking mogelijk te maken tussen beide handelsperiodes, werd in tabel 7 de totale toewijzing voor de handelsperiode 2005-2007 herberekend zodat deze rekening houdt met de toewijzing aan in deze handelsperiode uitgesloten verbrandingsinstallaties. Op deze manier stemt het toepassingsgebied uit de periode 2005-2007 overeen met deze uit de periode 2008-2012. In de onderstaande tabel werden tevens de emissierechten voor WKK installaties bij industriële BKG-inrichtingen en deze voor siderurgische gassen verschoven naar de toewijzing aan industriële BKG-inrichtingen. Hierdoor zijn ook de deeltoewijzingen voor de energiesector en de industrie vergelijkbaar tussen de twee handelsperiodes 20052007 en 2008-2012.
(ton CO2)
Gemiddeld per jaar in de periode 05-07
emissierechten aan bestaande BKGinrichtingen in de energieproductiesector
10.084.680
31
COM(2005) 703 “Verdere richtsnoeren betreffende de toewijzingsplannen voor de handelsperiode 2008-2012 van het Europese systeem van verhandelbare emissierechten”, Brussel, 22.12.2005.
28
emissierechten aan bestaande BKGinrichtingen in de industrie
28.751.312
Reserve voor nieuwkomers Totaal toewijzing BKG-inrichtingen
506.333 39.342.325
Tabel 7: De toegewezen emissierechten in de handelsperiode 2005-200732
32
De cijfers in deze tabel houden geen rekening met eventuele emissierechten die niet werden verleend.
29
5. Inzet van flexibiliteitsmechanismen door de Vlaamse BKGinrichtingen: het limietpercentage uit de “linking directive” De Vlaamse VER-bedrijven werd in de handelsperiode 2005-2007 toegelaten om in principe33 onbeperkt – ter dekking van de eigen emissies – CER’s (afkomstig van CDMprojectactiviteiten) in te leveren34. Deze bepaling betreft de inlevering van noodzakelijke rechten: exploitanten mogen uiteraard een onbeperkt aantal CER's aankopen en verkopen (=niet inleveren). De inlevering van ERU’s (afkomstig van JI-projectactiviteiten) is niet mogelijk in de handelsperiode 2005-2007. Vanaf de handelsperiode 2008-2012 kunnen naast de reeds toegelaten EUA's en CER's, ook ERU's toegelaten worden als geldige inlevering door BKG-inrichtingen. De wijzigingen aan de VER-richtlijn via de Linking Directive vereisen dat de lidstaten voor de periode 20082012 en hierop volgende handelsperiodes een limiet instellen op de inlevering van CER's en ERU's door BKG-inrichtingen. Volgens punt 12. van de via de Linking Directive gewijzigde Bijlage III van de VER-richtlijn moet deze limiet de vorm krijgen van een percentage van het totale aantal emissierechten dat voor de betreffende handelsperiode aan de BKG-inrichting werd toegewezen, en moet dit percentage in het toewijzingsplan worden gespecificeerd. Daar hierover niets specifieks bepaald is in de gewijzigde VER-richtlijn, kan deze limiet gedifferentieerd worden per bedrijf of per sector. De Linking Directive bevat bovendien nauwelijks richtsnoeren voor het vastleggen van deze limiet. Enkel wordt gesteld dat de limiet in lijn moet zijn met het supplementariteitsbeginsel. Voor de handelsperiode 2008-2012 zal de totale maximale hoeveelheid CER’s en ERU’s die in de handelsperiode 2008-2012 ingeleverd mag worden door BKG-inrichtingen maximaal ongeveer 11% van de totale hoeveelheid toegewezen emissierechten (incl. de emissierechten vervat in de Toewijzingsreserve) voor deze handelsperiode bedragen. Dit betekent dat jaarlijks maximaal gemiddeld ongeveer 4,0 miljoen emissierechten via CER’s en ERU’s kunnen ingeleverd worden, en in de volledige handelsperiode 2008-2012 maximaal ongeveer 20 miljoen emissierechten. BKG-inrichtingen (incl. de bedrijven/instellingen die in de handelsperiode 2005-2007 geoptout werden) mogen een hoeveelheid CER’s en ERU’s inleveren tot 9,1743 % van de aan deze inrichtingen toegewezen emissierechten voor deze periode. Steenkoolcentrales (inclusief de hierbij horende gasturbines), klassieke gascentrales, gasturbines (andere dan repowering) en dieselcentrales mogen een hoeveelheid CER’s en ERU’s inleveren tot hetzelfde percentage, maar ditmaal niet toegepast op de toegewezen hoeveelheid emissierechten, maar wel op de gemiddelde geverifieerde emissies 2005-2006 van deze inrichtingen. De limieten gelden per BKG-inrichting. Bovendien bepalen de limieten de totale hoeveelheid CER’s en ERU’s die door een BKGinrichting mogen ingeleverd worden in de volledige handelsperiode. Een BKG-inrichting kan dus desgewenst in één enkel jaar (bv. bij de eerste inlevering) het gehele, op hem van toepassing zijnde aantal CER’s of ERU’s inleveren. Via de inzet van deze mogelijkheid uit de linking directive kan de kostenefficiëntie van de instrumenten vervat in het Protocol van Kyoto benut worden. 33
34
In de praktijk zal dit pas mogelijk zijn voor de laatste inlevering van emissierechten in 2008 (voor de emissies veroorzaakt in 2007). Artikel 11bis, lid 2 van de VER-richtlijn (toegevoegd via de Linking Directive 2004/101/EG).
30
6. Bepaling van de toewijzing van emissierechten op installatieniveau 6.1. Inleiding De inrichtingen die in het Vlaamse Gewest onder de VER-richtlijn vallen worden onderverdeeld in twee groepen: de industrie en de energieproductie. Voor elk van deze groepen bestaan verschillende regels voor de berekening van het aantal toe te wijzen emissierechten voor de handelsperiode 2008-2012.
6.2. Toewijzingsregels voor industriële BKG-inrichtingen 6.2.1. Inleiding Bij de toewijzing van emissierechten aan industriële BKG-inrichtingen wordt een onderscheid gemaakt tussen volgende gevallen: a) BGK-inrichtingen die toegetreden zijn tot het benchmarkingconvenant en over een door het VBBV goedgekeurd energieplan beschikken; b) BKG-inrichtingen die niet tot het benchmarkingconvenant zijn toegetreden of niet tijdig over een door het VBBV goedgekeurd energieplan beschikken c) BKG-inrichtingen die tijdens de periode 2005-2007 onder de opt-out regeling vielen; d) nieuwkomers. In dit hoofdstuk worden de rekenregels voor bestaande BKG-inrichtingen beschreven. In Hoofdstuk 7. worden de rekenregels voor nieuwkomers behandeld.
6.2.2. De rekenregels voor bedrijven die toegetreden zijn tot het benchmarkingconvenant 6.2.2.1. Bepalingen uit het benchmarkingconvenant De Vlaamse overheid ontwikkelde voor de energie-intensieve industrie het benchmarkingconvenant. In deze vrijwillige overeenkomst zullen de vestigingen binnen een overeengekomen termijn hun energie-efficiëntie op het niveau van de wereldtop35 brengen. Dit gebeurt met behulp van een energieplan waarin energiebesparingsmaatregelen gedefinieerd worden die het de vestiging mogelijk moet maken om deze wereldtop te bereiken. De wereldtop van een vestiging dient om de 4 jaar te worden bepaald, waarna de afstand tot deze wereldtop opnieuw dient onderzocht te worden, en het bestaande energieplan dient te worden aangepast. De convenantbedrijven zullen hierdoor een nieuw energieplan indienen tegen 30 juni 2008. Eén van de tegenprestaties van de overheid in dit benchmarkingconvenant is dat alle nodige emissierechten voor de desbetreffende vestiging ter beschikking zullen gesteld worden, indien de vestiging de bepalingen volgend uit dit convenant naleeft. Er wordt bij de toewijzing aan bedrijven die toegetreden zijn tot het benchmarkingconvenant rekening gehouden met vroegtijdige actie. Vroegtijdige actie maakt immers impliciet deel uit van het benchmarkingconvenant. De verplicht te nemen energie-efficiëntiemaatregelen vol35
De bepaling van de wereldtop in het kader van het benchmarkingconvenant gebeurt door een vergelijking met gelijkaardige procesinstallaties in de wereld. De wereldtop wordt bepaald door het beste deciel op vlak van energie-efficiëntie binnen de groep installaties waarmee vergeleken wordt. Voor meer informatie wordt verwezen naar www.benchmarking.be.
31
gend uit dit convenant, worden vastgesteld op basis van de afstand tot het wereldtop energiegebruik. Een vestiging die in het verleden reeds inspanningen leverde op vlak van energie-efficiëntie zal bijgevolg een kleinere afstand, nodig om die wereldtop te bereiken, moeten overbruggen.
6.2.2.2. De totale toewijzing per BKG-inrichting De toewijzing aan industriële BKG-inrichtingen is de som van de toewijzing voor de verbrandingsinstallaties en de procesemissies, vermenigvuldigd met een correctiefactor. TT=(TV+TP)*CF waarbij:
TT TV TP CF
de totale toewijzing van emissierechten; de toewijzing van emissierechten voor verbrandingsinstallaties de toewijzing van emissierechten voor procesemissies een correctiefactor (zie punt 6.4)
6.2.2.3. Toewijzingsformule voor verbrandingsinstallaties binnen convenantbedrijven De toewijzingsformule volgens het energieplan onder het benchmarkingconvenant ziet er als volgt uit: TV jaar x= REF2005 * GFjaar x * RFjaar x Waarbij: TV jaar x de toewijzing aan een verbrandingsinstallatie is voor jaar x (jaar x verwijst naar het jaar uit de handelsperiode 2008-2012); REF2005. dit zijn de CO2-emissies uit het jaar 2005 zoals vermeld in het energieplan dat opgesteld werd binnen het benchmarkingconvenant; GFjaar x is de groeifactor in jaar x afgeleid uit het energieplan ten opzichte van het jaar 2005 in het energieplan; RFjaar x is de reductiefactor in het jaar x (de reductiefactor wordt afgeleid uit de resultaten van het energieplan).
6.2.2.4. Toewijzingsformule voor procesemissies De toewijzingsformule voor procesemissies is dezelfde als bij de toewijzing voor de periode 2005-2007. Na onderzoek in opdracht van de Vlaamse overheid blijkt er geen onmiddellijk bruikbaar reductiepotentieel voor deze procesemissies. Gezien de te grote onzekerheden is geen reductiefactor van toepassing op de berekening van de toe te wijzen procesemissies. TP jaar x= REF2005 * GFjaar x TP jaar x is de toewijzing voor procesemissies voor jaar x uit de handelsperiode. REF2005. dit zijn de CO2-procesemissies uit het jaar 2005 zoals vermeld in het energieplan dat opgesteld werd binnen het benchmarkingconvenant.. GFjaar x is de groeifactor in jaar x afgeleid uit het energieplan ten opzichte van het jaar 2005 in het energieplan
32
6.2.3. De toewijzing voor industriële BKG-inrichtingen die niet tot het benchmarkingconvenant zijn toegetreden De toewijzingsformule voor industriële BKG-inrichtingen die niet aan het benchmarkingconvenant deelnemen is gelijkaardig aan de formule voor convenantvestigingen. TV jaar x= (REF2005 * GFjaar x * RFjaar x) * CF Waarbij: RF2008= 0,85 (deze reductiefactor wordt in ieder jaar van de handelsperiode 2008-2012 telkens met 0,8% aangescherpt CF = een correctiefactor (zie punt 6.4) 6.2.4. Correctie van referentie-emissies op basis van geverifieerde emissies 2005 Bij de toewijzing van emissierechten werd rekening gehouden met de onder het EU ETS geverifieerde CO2-emissies voor het jaar 2005. Voor de raffinaderijsector werd tevens rekening gehouden met de geverifieerde CO2-emissies voor het jaar 2006. In dit proces werden de installaties met emissies boven 25.000 ton per jaar gescreend, die goed zijn voor ongeveer 97% van de emissies van de doelgroep. Er werd gefocust op de afwijkingen groter dan 10% of 5000 ton ten opzichte van de toegewezen emissierechten. BKG-inrichtingen die een grotere afwijking vertoonden dienden dit aan de Vlaamse overheid te verantwoorden. Bij deze verantwoording werd rekening gehouden met volgende omstandigheden: • calamiteit • ongeplande shutdown voor onderhoud • staking • eenmalige economische terugval • snellere uitvoering energieplan • uitvoering maatregelen energieplan leverde meer reducties op dan verwacht Geen of onvoldoende onderbouwde verantwoording heeft de Vlaamse overheid meegenomen bij het voorstel van berekening van de individuele toewijzing van emissierechten voor de periode 2008-2012, en dit door: -
ofwel de geverifieerde CO2-emissies uit het jaar 2005 als referentiejaar te gebruiken; ofwel de groeiprognoses voorzien in het energieplan onder het benchmarkingconvenant aan te passen; ofwel de toewijzing voor de periode 2008-2012 op basis van het energieplan pro rata aan te passen; ofwel door een combinatie van voorgaande maatregelen te nemen.
33
6.2.5. De toewijzing voor bedrijven uit de tertiaire sector De inrichtingen uit de tertiaire sector die onder het toepassingsgebied van de VER-richtlijn vallen werden voor de periode 2005-2007 uitgesloten (opt-out). Deze inrichtingen moesten conform het VER-besluit op 1 juli 2005 over een energieplan beschikken. Op basis van de resultaten uit deze energieplannen zal voor de installaties uit de tertiaire sector een reductiefactor per bedrijf bepaald worden.
6.2.6. De toewijzing voor elektriciteitsproductie uit siderurgische gassen In Vlaanderen wordt momenteel een deel van de geproduceerde siderurgische gassen ingezet voor elektriciteitsproductie. De productie van deze gassen gebeurt binnen een benchmarkconvenantonderneming. Het energetisch valoriseren van siderurgische gassen dient gestimuleerd te worden. Daarnaast voorziet de Europese Commissie dat de toewijzing van emissierechten voor het gebruik van siderurgische gassen als brandstof kan gebeuren aan de exploitant van de installatie die het afgas levert36. In Vlaanderen worden de emissierechten voor het verbranden van siderurgische gassen met het doel opwekking van elektriciteit toegewezen aan de exploitant die dit siderurgisch gas levert op basis van het energieplan die de onderneming binnen het benchmarkingconvenant opstelt. De emissierechten voor het deel van het siderurgisch gas dat niet extern wordt gevaloriseerd, worden tevens toegewezen aan de exploitant van de procesinstallatie die het siderurgisch gas voortbrengt, op basis van het energieplan van die onderneming. Hierdoor worden de emissierechten voor de totale productie van siderurgische gassen aan dezelfde exploitant toegewezen en dient voor een toename in het extern valoriseren ervan door middel van elektriciteitsproductie geen emissierechten te worden voorzien. De leverancier van siderurgische gassen is verplicht om bij de levering van dit siderurgisch gas aan derden kosteloos een equivalente hoeveelheid emissierechten over te dragen aan de exploitant van de vergunningspichtige inrichting die het siderurgisch gas afneemt.
6.3. Toewijzingsregels voor BKG-inrichtingen in de energieproductiesector 6.3.1. Inleiding Voor bestaande installaties worden op basis van rekenregels emissierechten toegewezen. Voor nieuwkomers in het handelssysteem in deze sector wordt een reserve aan emissierechten voorzien. Samen mag dit aantal emissierechten maximaal de totale beschikbare hoeveelheid emissierechten omvatten binnen het beleidsscenario. Onder de energieproductie wordt in Vlaanderen verstaan:
36
Mededeling van de Commissie betreffende voor de lidstaten bestemde richtsnoeren voor de toepassing van criteria van bijlage III van Richtlijn 2003/87/EG tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgassen binnen de Gemeenschap en tot wijziging van Richtlijn 96/61/EG van de Raad en betreffende de omstandigheden waaronder sprake is van aangetoonde overmacht – COM/2003/0830 def.- punt 92.
34
-
de productie van elektriciteit met gebruik van fossiele brandstoffen (andere dan siderurgische gassen); de productie van elektriciteit uit siderurgische gassen; de productie van elektriciteit en warmte door WKK-installaties waarvan de elektriciteitssector vergunninghouder is; de productie van warmte door losstaande ketels.
6.3.2. De toewijzing voor klassieke elektriciteitsproductietechnologieën De toewijzing van emissierechten aan bestaande installaties die gebruik maken van fossiele brandstoffen en biomassa, andere dan siderurgische gassen, gebeurt met volgende formule:
Tn = (MWe x DUn x 0,35884 x (1 − CBM − CSG )) Hierin is: Tn
Aantal toe te wijzen emissierechten in handelsjaar n
MWe
Het opgegeven geïnstalleerd elektrisch vermogen van de installatie
DUn
Gestandaardiseerd aantal draaiuren in handelsjaar n in functie van het type installatie, in uur (zie onderstaande tabel)
0,35884
Factor uitgedrukt in ton per MWh, is een verhouding tussen de uitstootfactor van aardgas en een productierendement van 56%
CBM
Correctiefactor voor installaties die biomassa (bij)stoken; de correctiefactor is het (bij)gestookte percentage biomassa en is gebaseerd op gegevens aangeleverd door de exploitant
CSG
Correctiefactor voor installaties die siderurgische gassen gebruiken in de brandstofmix; de correctiefactor is het percentage siderurgische gassen in de brandstofmix
De toewijzingsmethode voor de individuele installaties is een technische benchmark. Elke installatie wordt emissierechten toegewezen op basis van de best mogelijke productietechnologie op klassieke fossiele brandstoffen, in de best mogelijke omstandigheden. De draaiuren worden gestandaardiseerd in functie van het type installatie en zijn in onderstaande tabel terug te vinden. In geval een producent een lager aantal draaiuren verwacht werd dit opgegeven aantal draaiuren gehanteerd. Voor de meest emitterende productietechnologieën wordt het aantal draaiuren echter geacht nul te zijn. Daardoor wil de Vlaamse Regering de minst emitterende productietechnologieën stimuleren, afhankelijk van het type centrale en rekening houdend met de best beschikbare technologie (zie tabel 8). Type STEGs Open cyclus gasturbines Turbojets Klassieke gascentrales Dieselcentrales Gasturbines (andere dan repowering)
Draaiuren (per jaar) 6.300 3.500 50 0 0 0 35
Steenkoolcentrales (inclusief hierbij horende gasturbines: repowering)
0
Tabel 8: Het gehanteerde gestandaardiseerde aantal draaiuren
Voor wat betreft basislastcentrales wordt het inzetten van STEGs gestimuleerd ten opzichte van de inzet van andere centrales in basislast die minder efficiënt zijn en hogere emissies hebben. Om deze reden worden aan andere basislastcentrales (zoals steenkoolcentrales) geen emissierechten toegewezen. Voor wat betreft piekcentrales, wordt de inzet van opencyclus gasturbines ten opzichte van de inzet van andere piekcentrales gestimuleerd. Opencyclus gasturbines behoren tot de best beschikbare technologieën voor elektriciteitsproductie bij piekmomenten. Gezien de noodzaak aan voldoende efficiënte productiecapaciteit bij piekmomenten wordt hiermee een stimulans gecreëerd naar efficiëntere capaciteit. Om deze reden worden aan andere piekcentrales, zoals klassieke gascentrales, gasturbines (andere dan repowering) en dieselcentrales geen emissierechten toegewezen. Tevens wordt rekening gehouden met de bijstook aan biomassa. Biomassa wordt CO2neutraal beschouwd. De verwachte bijstook aan biomassa wordt daarom in rekening gebracht bij het bepalen van de emissierechten. Voor siderurgische gassen die worden ingezet voor elektriciteitsproductie, worden emissierechten op een aparte wijze voorzien en toegewezen aan de exploitant van de installatie die het siderurgisch gas produceert. Voor de overige ingezette brandstoffen in deze elektriciteitsproductiecentrale worden emissierechten voorzien, gecorrigeerd voor de bijgestookte hoeveelheid siderurgische gassen.
6.3.3. De toewijzing voor WKK-installaties Warmtekrachtkoppeling is de gelijktijdige opwekking in één proces van thermische en elektrische en/of mechanische energie. De thermische energie is van bruikbare of nuttige aard wat betekent dat de laagwaardige warmte die bij de productie van elektriciteit ontstaat aangewend wordt om een bestaande warmtevraag in te vullen. WKK wordt dan ook gedimensioneerd op de warmtevraag. Bij een WKK hoort ook steeds een back-up ketel met een vermogen om de warmtelevering van de WKK over te nemen in geval deze uitvalt. Het aantal draaiuren is beperkt en te relateren aan de draaiuren van de WKK. Daarbij zal een back-up ketel steeds op een beperkt vermogen blijven draaien om bij uitval van de WKK de opstarttijd tot een minimum te beperken. WKK wordt beschouwd als een energiebesparende technologie en mag door het emissiehandelssysteem in zijn ontwikkeling niet geremd worden. Het specifiek stimuleren van kwalitatieve WKK zal gebeuren door het systeem van WKK-certificaten. Binnen de energieproductie worden emissierechten voorzien voor die WKK-installaties waarvan de milieuvergunning in handen is van een onderneming binnen deze sector. Aan de exploitant van deze WKK-installaties worden emissierechten toegewezen voor die delen van de installatie die directe CO2-emissies veroorzaken, op basis van een referentiejaar inclusief de verwachte groei in de periode 2008 tot 2012. De verwachte groei wordt afgestemd op de verwachte warmteafname. In geval de geproduceerde stoom wordt afgenomen door een onderneming die is toegetreden tot het benchmarkingconvenant, heeft het Verificatiebureau Benchmarking Vlaanderen (VBBV), de opgege36
ven groei getoetst aan de gegevens opgenomen in het energieplan dat door het stoomafnemende bedrijf werd opgesteld in het kader van het benchmarkingconvenant. Indien de stoomafnemende onderneming niet is toegetreden tot het benchmarkingconvenant of geen goedgekeurd energieplan bezit, wordt de groei niet toegekend in emissierechten aan de exploitant van de WKK-installatie. De toewijzingsformule voor WKK-installaties met een milieuvergunning bij een onderneming uit de elektriciteitssector is dan: T = Ev * Pn met: Ev = Pn =
de directe CO2-emissies in het referentiejaar 2005 de groeifactor in het jaar n bij stoomafname door een benchmarkingconvenantbedrijf
6.3.4. De rekenregels voor losstaande ketels Een losstaande ketel is een op zichzelf staande productie-eenheid die energie exporteert. Een voorbeeld hiervan is een hulpwarmteketel voor stadsverwarming. De toewijzing van emissierechten gebeurt op basis van de verwachte warmteproductie geproduceerd met aardgas als brandstof en 90% productierendement.
Tn =
Pq,n × UF η
Met:
η : 0,90 Pq,n: TJ warmteproductie in jaar n. UF: de uitstootfactor van aardgas uitgedrukt in kton CO2 per PJprimair.
6.4. Correctiefactoren voor bestaande installaties naar aanleiding van de Beschikking van de Europese Commissie van 16 januari 2007 Via het toepassen van een correctiefactor wordt de som van de totale hoeveelheid toegewezen emissierechten, berekend volgens de rekenregels vervat in punten 6.2.2. tot 6.2.7. uit dit toewijzingsplan, in overeenstemming gebracht met de totale hoeveelheid beschikbare emissierechten voor het Vlaamse Gewest. Op basis van de emissierapportering voor 2005 en 2006 is vastgesteld dat de toegewezen emissierechten in sommige sectoren hoger lagen dan de geverifieerde emissies. Gezien de schaarste aan emissierechten is het aangewezen het aantal toe te wijzen emissierechten beter af te stemmen op de reële evolutie van de emissies. Bij de selectie van sectoren waar correcties worden doorgevoerd, wordt enerzijds rekening gehouden met het aandeel van de sector in de totale Vlaamse hoeveelheid toe te wijzen emissierechten, en anderzijds met de mate waarin er voor de handelsperiode 2005-2007 een afwijking werd vastgesteld tussen de geverifieerde emissies en het aantal toegewezen emissierechten. Sectoren waar deze afwijking bij de goedkeuring van het ontwerp van Vlaams
37
Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 reeds voldoende wordt gecorrigeerd37, worden niet geselecteerd. Binnen het Vlaamse Gewest nemen drie industriële sectoren meer dan 85% van de totale hoeveelheid toegewezen emissierechten voor hun rekening38: 1. de ijzer- en staalsector (aandeel van 33%) 2. de chemische sector (aandeel van 27%) 3. de raffinaderijen (aandeel van 25%). Omwille van het feit dat de vastgestelde afwijking tussen geverifieerde emissies en toegewezen emissierechten in de ijzer- en staalsector reeds via toepassing van paragraaf 6.2.4. wordt aangepast, wordt geen verdere correctie doorgevoerd. Om de toewijzing van emissierechten af te stemmen op de reële evolutie van de emissies, wordt de toewijzing aan de chemische sector neerwaarts aangepast via een correctiefactor van 0,964539 en voor de raffinaderijen via een correctiefactor van 0,929740. De correctiefactoren zijn gebaseerd op de gegevens uit de historische geverifieerde jaren en de toekomstige evolutie van het energiegebruik. Ook in de elektriciteitsector wordt, zoals in de meeste lidstaten van de Europese Unie, een reductie doorgevoerd. De reductie binnen de elektriciteitssector wordt gerealiseerd door het wijzigen van de toewijzingsregels voor klassieke elektriciteitsproductietechnologieën (zie paragraaf 6.3.2.).
37
38
39 40
Het ontwerp van Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 werd op 20 juli 2006 door de Vlaamse Regering goedgekeurd. Dit plan werd aan de Europese Commissie genotificeerd. De vermelde percentages betreffen het aandeel van elke sector in het genotificeerd aantal toegewezen emissierechten 2008-2012 voor de totale industrie. De exacte correctiefactor bedraagt 0,964475234. De exacte correctiefactor bedraagt 0,92968097.
38
7. Nieuwkomers 7.1. Definitie van “nieuwkomer” en “verandering aan een BKG-inrichting” Op basis van de ervaringen opgedaan tijdens de handelsperiode 2005-2007 wordt de definitie van het begrip “nieuwkomer” voor de handelsperiode 2008-2012 bijgestuurd. Het concept van “bekende” nieuwkomer (zoals deze bestond voor de handelsperiode 2005-2007) bestaat voor de handelsperiode 2008-2012 niet langer41. Voor de handelsperiode 2008-2012 wordt als een “nieuwkomer” beschouwd: “een BKG-inrichting, die een milieuvergunning dan wel een aanpassing van de milieuvergunning wegens een verandering aan een BKG-inrichting heeft verkregen ná 22 december 2006 of een BKG-inrichting die een (aanpassing aan de) milieuvergunning heeft verkregen vóór 22 december 2006 maar pas opstart na 1 maart 2007” Vóór 22 december 2006 vergunde BKG-inrichtingen waarvan de opstartdatum ligt vóór 1 maart 2007, worden voor de handelsperiode 2008-2012 dus als bestaande BKG-inrichtingen beschouwd. BKG-inrichtingen die ná 1 maart 2007 in bedrijf gesteld worden, worden als nieuwkomers beschouwd. In de definitie van “nieuwkomer” is de omschrijving van “verandering aan een BKG-inrichting” belangrijk. Mede op basis van bijkomende vragen van de Europese Commissie hierover, evenals specifieke bepalingen hierover in de Beschikking van 16 januari 2007 van de Europese Commissie over het genotificeerd Belgisch Toewijzingsplan CO2-emissierechten 20082012, wordt deze omschrijving tevens aangepast ten opzichte van de handelsperiode 20052007. Voor de toepassing voor de handelsperiode 2008-2012 dient de definitie van een “verandering aan een BKG-inrichting” gelezen te worden als: “een verandering in de aard of de werking van een BKG-inrichting of een uitbreiding van een BKG-inrichting in de vorm van een fysieke verandering aan een BKGinrichting die voldoet aan de twee volgende voorwaarden: a) het betreft een verhoging van de vergunde capaciteit van één van de vergunde activiteiten of processen waar één of meer van de subrubrieken van bijlage I van Titel I van het VLAREM met vermelding Yk in de vierde kolom van toepassing zijn; b) de CO2-emissies van de BKG-inrichting zullen met meer dan 10% stijgen of de CO2-emissies zullen op jaarbasis met meer dan 50.000 ton toenemen ten opzichte van de gemiddelde geverifieerde CO2-emissies van de BKGinrichting van de 3 voorafgaande jaren42. Deze voorwaarden gelden niet indien het gaat om een bedrijf dat volledig nieuw onder emissiehandel komt te vallen (en derhalve niet in het bezit is van geverifieerde CO2-emissies van de 3 voorafgaande jaren).
41
42
Het concept van “bekende nieuwkomer” betekende dat bepaalde inrichtingen reeds vóór de opstart van de inrichting – en mits aan bepaalde strikte voorwaarden werd voldaan – emissierechten werden toegewezen. Indien door de uitbreiding van het toepassingsgebied bijkomende emissies onder emissiehandel kwamen te vallen, dan dient de “gemiddelde geverifieerde” CO2-emissies van de BKG-inrichting rekening te houden met deze uitbreiding.
39
Nieuwe productie-installaties (i.e. installaties die niet rechtstreeks CO2 uitstoten, maar aanleiding geven tot bijkomende CO2-uitstoot in bestaande verbrandingsinrichtingen) worden in bedrijven die omwille van de 20 MW-regel onder emissiehandel vallen, derhalve niet als nieuwkomer beschouwd.
7.2. De te volgen procedure die leidt tot de verlening van emissierechten voor nieuwkomers Op basis van ervaringen opgedaan in de handelsperiode 2005-2007 wordt het tijdstip waarop emissierechten aan nieuwkomers worden toegewezen, voor de handelsperiode 20082012 aangepast. Nieuwkomers kunnen enkel emissierechten worden toegewezen nadat de nieuwkomer is opgestart. Om geplande investeringen in het Vlaamse Gewest alsnog enige zekerheid te verschaffen met betrekking tot de beschikbaarheid van emissierechten vooraleer de nieuwkomer is opgestart, heeft de Vlaamse overheid een reservatiesysteem binnen de Vlaamse toewijzingsreserve uitgewerkt. Het reserveringssysteem wijst nog geen emissierechten toe, maar ‘reserveert’ binnen de toewijzingsreserve een hoeveelheid emissierechten voor de nieuwkomer(s). Om bovenvermelde redenen verloopt de te volgen procedure in 3 stappen, waarbij eerst een reserveringsaanvraag dient te worden ingediend, die later aanleiding geeft tot een toewijzing van emissierechten, en finaal tot een verlening van emissierechten.
7.2.1. Het reserveren van emissierechten Na publicatie van het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 in het Belgisch Staatsblad, en van zodra de milieuvergunning voor de kandidaat-nieuwkomer verleend is, of akte genomen is van de mededeling kleine verandering voor de kandidaat-nieuwkomer, in eerste aanleg en waartegen geen ontvankelijk administratief beroep werd ingesteld, of in beroep, kan de exploitant een reserveringsaanvraag aangetekend versturen naar de Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid (hierna Afdeling). Deze aanvraag moet de verwachte opstartdatum van de kandidaat-nieuwkomer bevatten, evenals de gegevens die op basis van de toewijzingsregels voor nieuwkomers een eerste indicatie geven over het aantal emissierechten waarop deze nieuwkomer aanspraak zal maken, en dus hoeveel rechten gereserveerd moeten worden. Binnen veertien dagen na ontvangst van de reserveringsaanvraag beslist de Afdeling of de aanvraag volledig is, en stelt de nieuwkomer hiervan in kennis. Indien de reserveringsaanvraag onvolledig is, kan de nieuwkomer een nieuwe aanvraag indienen. Binnen zestig dagen na ontvangst van de volledige reserveringsaanvraag zal de Afdeling een gemotiveerd advies formuleren aan de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, of de kandidaatnieuwkomer voldoet aan de definitie van een nieuwkomer, alsmede in voorkomend geval over het aantal te reserveren emissierechten voor deze kandidaat-nieuwkomer voor de volledige handelsperiode. De Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, beslist, binnen de 90 dagen na ontvangst van de reserveringsaanvraag, of de kandidaat-nieuwkomer inderdaad een nieuwkomer is. Indien dit het geval is, beslist de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, hoeveel emissierechten hiervoor worden gereserveerd voor de volledige handelsperiode. Indien de nieuwkomer niet is opgestart binnen de 12 maanden na de verwachte opstartdatum, zoals opgegeven door de exploitant in de reserveringsaanvraag, vervalt de reservering van de emissierechten, tenzij de exploitant gegronde redenen kan opgeven voor de latere
40
opstart. In voorkomend geval kan de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, de reservatie slechts éénmaal en voor maximaal zes maanden verlengen. De gereserveerde emissierechten die daardoor vervallen, komen opnieuw beschikbaar voor (reservering door) andere nieuwkomers in de toewijzingsreserve.
7.2.2. Het toewijzen van emissierechten Na publicatie van het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 in het Belgisch Staatsblad, en van zodra een nieuwkomer werkelijk is opgestart, kan de exploitant een toewijzingsaanvraag aangetekend versturen naar de Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid (hierna Afdeling). De exploitant dient hierin o.a. door het VBBV geverifieerde gegevens omtrent de parameters vermeld in de toewijzingsformules voor nieuwkomers op te nemen. Deze gegevens moeten leiden tot een exacte berekening van het aantal toe te wijzen rechten. Binnen veertien dagen na ontvangst van de toewijzingsaanvraag beslist de Afdeling of de aanvraag volledig is, en stelt de nieuwkomer hiervan in kennis. Binnen zestig dagen na ontvangst van de toewijzingsaanvraag, zal de Afdeling een gemotiveerd advies formuleren aan de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, over het aantal toe te wijzen emissierechten voor de resterende jaren van de handelsperiode in kwestie, rekening houdend met de werkelijke opstartdatum van de nieuwkomer. In voorkomend geval, kan de Afdeling hiervoor een beroep doen op het Verificatiebureau Benchmarking Vlaanderen (VBBV). Binnen negentig dagen na ontvangst van de toewijzingsaanvraag beslist de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, over het aantal toe te wijzen emissierechten. De hoeveelheid emissierechten die aan een nieuwkomer wordt toegewezen, wordt bepaald volgens de rekenregels en voorschriften vervat in paragraaf 7.3. De Afdeling brengt de nieuwkomer op de hoogte van het aantal toegewezen emissierechten. De toegewezen emissierechten worden onttrokken uit de toewijzingsreserve voor nieuwkomers. De volgorde waarin de emissierechten in aanmerking komen voor toewijzing wordt bepaald door: 1° indien de emissierechten gereserveerd werden, de datum van ontvangst van de reserveringsaanvraag; 2° indien de emissierechten niet gereserveerd werden, de datum van ontvangst van de toewijzingsaanvraag.
7.2.3. Het verlenen van emissierechten Voor het jaar waarin de nieuwkomer is opgestart, worden de voor het opstartjaar toegewezen emissierechten verleend nadat het ministeriële besluit dat het aantal toegewezen rechten voor de nieuwkomer vastlegt, aan de nationale registerhouder is meegedeeld. De emissierechten die voor de resterende handelsjaren van de handelsperiode zijn toegewezen, worden door de registeradministrateur uiterlijk op 28 februari van elk ander kalenderjaar verleend.
41
7.3. Toewijzingsmethode voor nieuwkomers 7.3.1. Inleiding De emissierechten aan BKG-inrichtingen die voldoen aan de definitie van nieuwkomer (cfr. punt 7.1.) worden kosteloos toegewezen uit de toewijzingsreserve voor nieuwkomers (hierna Toewijzingsreserve genoemd). Bij de bepaling van de hoeveelheid toe te wijzen emissierechten aan nieuwkomers zal rekening gehouden worden met de invloed van de nieuwkomer op de bestaande BKG-inrichting. Indien de nieuwkomer bestaande BKG-inrichtingen vervangt (al dan niet volledig) of aanleiding geeft tot verminderde emissies van bestaande installaties, dan wordt het aantal emissierechten dat aanvankelijk aan de “bestaande” installaties werd toegewezen, afgetrokken (al dan niet volledig) van de toewijzing aan de nieuwkomer. Dit komt neer op het enkel toewijzen van emissierechten voor een netto-verhoging van de vergunde capaciteit van één van de vergunde activiteiten of processen waar één of meer van de subrubrieken van bijlage I van Titel I van het VLAREM met vermelding Yk in de vierde kolom van toepassing zijn. Indien de bestaande BKG-inrichtingen door de nieuwkomer als back-up gaan fungeren, wordt bij de berekening van het aantal toe te wijzen emissierechten aan de nieuwkomer rekening gehouden met het verminderd brandstofverbruik van deze bestaande BKGinrichtingen. Deze regel geldt onafhankelijk van de houder van de milieuvergunning van de bestaande BKG-inrichting en/of de nieuwkomer. De eventueel noodzakelijke overdracht van emissierechten van de ene naar de andere exploitant kan deel uitmaken van een overeenkomst tussen beide exploitanten. Indien de houders van de milieuvergunning van de nieuwkomer en de bestaande BKGinrichting verschillend zijn, en de nieuwkomer aanleiding geeft tot het niet langer onder emissiehandel vallen van de exploitant waar installaties worden vervangen (wegens gedaald onder 20 MW), dan geldt de bovenvermelde aftrek slechts voor de jaren waarin de exploitant van de bestaande installatie(s) nog emissierechten zal worden verleend. Emissierechten kunnen pas toegewezen worden vanaf het moment dat de nieuwkomer werkelijk is opgestart. Deze werkelijke opstartdatum wordt als volgt gedefinieerd: Ö voor WKK’s: de ‘datum van indienstneming’ zoals opgenomen in artikel 1 van het besluit van de Vlaamse Regering van 7 juli 2006 ter bevordering van de elektriciteitsopwekking in kwalitatieve warmtekrachtinstallaties. Een officiële bevestiging door de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en de Gasmarkt (VREG) van deze datum, dient door de exploitant aan de Vlaamse Bevoegde Autoriteit overgemaakt te worden. Ö voor andere nieuwkomers: de eerste dag van een ononderbroken 10-daagse periode waarin de installatie op minstens 20 procent van de capaciteit waarop de toewijzing van emissierechten zal worden gebaseerd, in werking is gesteld. Indien de in de sector gebruikelijke productiecyclus korter is dan 10 dagen, mag deze periode worden onderbroken tengevolge van het einde van de productiecyclus. Het Verificatiebureau Benchmarking Vlaanderen (VBBV) heeft de opdracht om de vaststelling van de werkelijke opstartdatum volgens bovenstaande definitie te verrichten. Het VBBV zal bij haar beoordeling rekening
42
houden met meetgegevens en andere documenten die de 10 dagen evenals de 20 procent capaciteitsbenutting staven. 7.3.2. Toewijzingsmethode voor elektriciteitsproductietechnologieën die gebruik maken van fossiele brandstoffen (excl. WKK-installaties) De toewijzingsmethode voor nieuwkomers in de elektriciteitsproductie is identiek aan de toewijzingsmethode voor bestaande installaties. Dit betekent dat de toewijzing van emissierechten aan elektriciteitsproductietechnologieën die gebruik maken van fossiele brandstoffen en biomassa, andere dan siderurgische gassen, gebeurt op basis van onderstaande formule: Tn = MWe * DUn * 0,35884 * (1- CBM –CSG) Hierin is: Tn MWe
Aantal toe te wijzen emissierechten in handelsjaar n Het door het VBBV geverifieerd opgegeven geïnstalleerd elektrisch vermogen van de installatie. DUn Gestandaardiseerd aantal draaiuren in handelsjaar n in functie van het type installatie, in uur (zie onderstaande tabel). 0,35884 Factor uitgedrukt in ton per MWh, is een verhouding tussen de uitstootfactor van aardgas en een productierendement van 56%. CBM Correctiefactor voor installaties die biomassa (bij)stoken, de correctiefactor is het (bij)gestookte percentage biomassa en is gebaseerd op gegevens aangeleverd door de exploitant. CSG Correctiefactor voor installaties die siderurgische gassen gebruiken in de brandstofmix, de correctiefactor is het percentage siderurgische gassen in de brandstofmix. De berekende hoeveelheid toe te wijzen emissierechten wordt in voorkomend geval verminderd met de emissierechten die aan bestaande of vervangen installatie(s) werden toegewezen (cfr. punt 7.3.1.). De factor DUn (=draaiuren) voor een normaal exploitatiejaar wordt gestandaardiseerd in functie van het type installatie en is in onderstaande tabel terug te vinden. Type STEGs Open cyclus gasturbines Turbojets Klassieke gascentrales Dieselcentrales Gasturbines (andere dan repowering) Steenkoolcentrales (inclusief hierbij horende gasturbines: repowering)
Draaiuren (per jaar) 6.300 3.500 50 0 0 0 0
Voor het jaar waarin de installatie wordt opgestart, wordt het aantal draaiuren vermeld in bovenstaande tabel, vermenigvuldigd met het (aantal resterende kalenderdagen binnen het jaar na de ‘werkelijke opstartdatum’43 / 365). 43
De ‘werkelijke opstartdatum’ is gedefinieerd in punt 7.3.1.
43
Aan nieuwe installaties bedoeld om siderurgische gassen te verbranden voor elektriciteitsproductie waarvoor reeds emissierechten werden toegewezen aan de exploitant die dit afgas levert, worden geen bijkomende emissierechten toegewezen voor wat betreft de verbranding van dit afgas voor elektriciteitsproductie. De exploitant die het afgas voor dergelijke installatie zal gaan leveren, dient bij de levering kosteloos een equivalente hoeveelheid emissierechten over te dragen aan de exploitant van de vergunningspichtige inrichting die het afgas afneemt.
7.3.3. Toewijzingsmethode voor WKK-installaties Nieuwe WKK-installaties die voldoen aan de definitie van nieuwkomer (onafhankelijk door welke exploitant de milieuvergunning wordt aangevraagd of aangehouden) worden emissierechten toegewezen volgens onderstaande regels. De totale toewijzing is de som van het volgens de onderstaande formules aantal toegewezen emissierechten : 1. 2. 3. 4.
aan de turbine; aan de bijstook in de afgassenketel; aan de back-up ketel; aan de emissies veroorzaakt gedurende de periode tussen de eerste testen en de indienstname van de WKK.
verminderd met de emissierechten die aan bestaande of vervangen installatie(s) werden toegewezen (cfr. punt 7.3.1.). Voor wat betreft de turbine worden emissierechten toegewezen op basis van onderstaande formule: Tn = (MWth * DUn * UFbrandstof * 3,6) Hierin is: Tn MWth DUn UFbrandstof 3,6
aantal toe te wijzen emissierechten aan de turbine in jaar n het door het VBBV geverifieerd thermisch ingangsvermogen van de WKK-installatie (berekend aan onderste verbrandingswaarde) het door het VBBV goedgekeurd verwacht aantal draaiuren van de WKK-installatie in het jaar n de uitstootfactor van de gebruikte brandstof, uitgedrukt in kg CO2 per MJ omzettingsfactor van kWh naar MJ
Voor het jaar waarin de installatie wordt opgestart, is de factor DUn gelijk aan het verwachte aantal resterende draaiuren van de WKK-installatie na de ‘werkelijke opstartdatum’44. Het verwachte aantal draaiuren in een normaal exploitatiejaar wordt door de exploitant opgegeven en door het VBBV geverifieerd op basis van het aantal draaiuren van gelijkaardige WKKinstallaties binnen bedrijven met gelijkaardige energievraagpatronen. Voor de bijstook in de afgassenketel worden emissierechten toegewezen op basis van onderstaande formule: Tn = (Vn * UFbrandstof) 44
De ‘werkelijke opstartdatum’ van een WKK-installatie is gedefinieerd in punt 7.3.1.
44
Hierin is: Tn Vn UFbrandstof
aantal toe te wijzen emissierechten aan de bijstook in de afgassenketel in jaar n het door het VBBV geverifieerd verwacht brandstofverbruik voor de bijstook in de afgassenketel in het jaar n, uitgedrukt in MJ de gewogen uitstootfactor45 van de gebruikte brandstofmix voor de bijstook, uitgedrukt in kg CO2 per MJ
Voor de back-up ketel (die warm wordt gehouden om bij uitval van de WKK de opstarttijd voor warmtelevering tot een minimum te beperken) worden emissierechten toegewezen op basis van onderstaande formule. Tn = (Vn * UFbrandstof) Hierin is: Tn Vn UFbrandstof
aantal toe te wijzen emissierechten aan de back-up ketel in jaar n het door het VBBV geverifieerd verwacht brandstofverbruik van de back-up ketel in het jaar n, uitgedrukt in MJ uitstootfactor van de gebruikte brandstof in de back-up ketel, uitgedrukt in kg CO2 per MJ
Het verwacht jaarlijkse brandstofverbruik in de twee bovenstaande formules wordt door de exploitant opgegeven en geverifieerd door het VBBV op basis van de stoomvraag uit het energieplan van de onderneming. De emissies veroorzaakt tijdens de periode tussen de eerste testen en de ‘datum van indienstneming’ dient door de exploitant aangetoond te worden en wordt geverifieerd door het VBBV. Deze emissies worden toegevoegd bij de berekening van het totaal aantal toe te wijzen emissierechten. De uitstootfactor(en) die gehanteerd wordt (worden) bij de toewijzing van emissierechten is (zijn) identiek aan deze die opgenomen wordt (worden) in het (te wijzigen) monitoringplan46.
7.3.4. Toewijzingsmethode voor installaties (excl. WKK-installaties) binnen industriële bedrijfsvestigingen die toegetreden zijn tot het benchmarkingconvenant De toewijzing van emissierechten voor nieuwkomers (excl. WKK-installaties) binnen industriele bedrijfsvestigingen die toegetreden zijn tot het benchmarkingconvenant gebeurt volgens de filosofie van het benchmarkingconvenant. Dit betekent dat de toewijzing van emissierechten voor dergelijke nieuwkomers mede wordt bepaald door de gewenste energie-efficiëntie van de productie-installaties die gerelateerd zijn aan de nieuwkomer. De toe te wijzen emissierechten worden berekend op basis van onderstaande formule.
Tn = PVn * SEGn * UFbrandstof 45 46
De weginng gebeurt op basis van de energie-inhoud van de gebruikte brandstoffen. deze uitstootfactoren houden eveneens rekening met de oxidatiefactor
45
Hierin is: Tn PVn SEGn UFbrandstof
aantal toe te wijzen emissierechten in jaar n het door het VBBV geverifieerde verwachte productievolume in het jaar n de wereldtopwaarde in het jaar n (uitgedrukt in GJprim/éénheid geproduceerd product) (cfr. infra) de uitstootfactor van de gebruikte brandstof, uitgedrukt in ton CO2 per GJprim
In het jaar waarin de installatie wordt opgestart, dient het verwachte productievolume in de resterende dagen na de ‘werkelijke opstartdatum’47 van de installatie te worden gehanteerd. Dit verwachte productievolume, evenals het verwachte productievolume voor elk resterend jaar van de handelsperiode dient opgegeven te worden door de exploitant, en dient geverifieerd en goedgekeurd te worden door het VBBV. Tijdens de verificatie van de productievolumes voor capaciteitsverhogingen (in bedrijven die deelnemen aan emissiehandel wegens specifieke vermelding van de sector in de Annex I) dient onder meer gecontroleerd te worden of met de verwachte productievolumes nog geen rekening werd gehouden bij de toewijzing van emissierechten aan de bestaande installaties. Bovendien dient het bedrijf aan te tonen dat voor het realiseren van de productiecapaciteitsverhoging er fysieke wijzigingen aan het productieproces dienden aangebracht te worden. De ‘wereldtopwaarde in het jaar n’ uit de toewijzingsformule wordt bepaald volgens onderstaande cascade: a) indien het desbetreffende productieproces reeds in het Vlaamse Gewest wordt toegepast, en een door het VBBV goedgekeurde wereldtopwaarde48 (vastgesteld via een benchmark of best practice studie) gekend is, kan de exploitant of zijn consultant bij het VBBV de volgende data opvragen zonder dat hiervoor expliciet een nieuwe benchmark of best practice studie dient te worden uitgevoerd: WT ,T i. de wereldtopwaarde ( SEG JWT ): dit is het totaal specifiek primair energiegebruik van de wereldtop (deze waarde bestaat uit elektriciteits- en brandstofverbruik, maar in vele gevallen is deze opsplitsing niet gekend, cfr. infra);
ii. het jaartal (JWT): jaar waarop de data van de wereldtopwaarde slaan; iii. autonome ontwikkeling (AO): waarde weergegeven in de benchmarking of best practice studie van de consultant (indien een goede voorspelling van de autonome ontwikkeling niet mogelijk is, geldt 0,8% per jaar als algemeen gemiddelde en als “default”waarde)
Daarnaast dient het bedrijf of de consultant aan het VBBV volgende zaken mede te delen: •
47 48
de ontwerpwaarde van het totaal primair specifiek energieverbruik ( SEGnNK ,T );
De ‘werkelijke opstartdatum’ is gedefinieerd in punt 7.3.1. Hier wordt met wereldtopwaarde het primair specifiek energieverbruik van een proces bedoeld zoals omschreven in het benchmarkingconvenant, d.w.z. de decielwaarde (= verbruik van het decielbedrijf uit een stijgende reeks van specifieke verbruiken) of best practice waarde (= wereldbeste + 10%). De wereldtopwaarde is dus niet het laagste specifiek verbruik.
46
•
de ontwerpwaarde van het fossiel primair specifiek energieverbruik ( SEGnNK ,F ); • het jaar n waarin de exploitant verwacht dat de nieuwkomer operationeel wordt. Het aantal toe te wijzen emissierechten zal vervolgens worden bepaald volgens onderstaande formule: ,T SEGWT ⎛ 100 − AO ⎞ JWT SEGn = * SEG NK ,F * ⎜ ⎟ NK ,T SEGn ⎝ 100 ⎠
( n− JWT )
Bij de wereldtopwaarde wordt aangenomen dat het percentage fossiel brandstofverbruik in het totaal primair energieverbruik hetzelfde is als in de ontwerpwaarde voor de nieuwkomer. De waarde voor autonome ontwikkeling wordt zowel gebruikt om de data van wereldtopbepaling en het operationeel worden van de nieuwkomer op elkaar af te stemmen, als voor het berekenen van de emissierechten voor de jaren volgend op het jaar van ingebruikname van de nieuwkomer. b) indien het desbetreffende productieproces reeds in het Vlaamse Gewest wordt toegepast maar geen door het VBBV goedgekeurde wereldtopwaarde44 gekend is (vastgesteld via een ‘benchmark’ of ‘best practice’studie), kan de exploitant of zijn consultant de desbetreffende factoren (een wereldtopwaarde, het jaar waarop de studiedata slaan en een waarde voor autonome ontwikkeling) voorstellen aan het VBBV uit een benchmark of best practice studie. Het VBBV zal de desbetreffende studie verifiëren en de voorgestelde waarden geargumenteerd goed- of afkeuren. Bij goedkeuring kan de procedure verder lopen zoals vermeld onder punt a). In geval van afkeuring, dient punt c) gevolgd te worden. c) indien voor het desbetreffende productieproces geen door het VBBV goedgekeurde wereldtopwaarde kan voorgelegd worden die vastgesteld werd via een benchmark of best practice, dient het bedrijf door een consultant, goedgekeurd door het VBBV, een uitgebreide energiestudie te laten uitvoeren waarbij het fossiel primair energiegebruik (SEGNK, F) bepaald wordt op basis van ontwerpgegevens van de installatie. Deze energiestudie dient tevens rekening te houden met de Best Beschikbare Technologie (BBT). De wereldtopwaarde49 wordt in dit geval gelijkgesteld aan de aldus bekomen SEGNK, F –waarde minus 10%50. De uitstootfactor(en) van de gebruikte brandstof(fen) die wordt gehanteerd bij de toewijzing van emissierechten is identiek aan deze opgenomen in het (te wijzigen) monitoringplan. De berekende hoeveelheid toegewezen emissierechten wordt in voorkomend geval verminderd met de emissierechten die aan bestaande of vervangen installatie(s) werden toegewezen (cfr. punt 7.3.1.).
49
50
Deze wereldtopwaarde zegt niets over het verbruik van de beste in de wereld omdat er geen vergelijking bestaat, maar ze is gebaseerd op de ervaring hoeveel energie een bedrijf kan besparen t.o.v. ontwerpgegevens. Deze reductie wordt toegepast omwille van enerzijds een standaardafwijking van minimaal 5% tussen ontwerp- en reële verbruiken, en anderzijds een 5% mogelijke fossiele energiebesparing (volgend uit ervaringen met de doorlichtingsstudies in de eerste ronde van het benchmarkingconvenant).
47
7.3.5. Toewijzingsmethode voor installaties (excl. WKK-installaties) binnen industriële bedrijfsvestigingen die niet zijn toegetreden tot het benchmarkingconvenant Nieuwkomers bij industriële BKG-inrichtingen die niet toegetreden zijn tot het benchmarkingconvenant worden emissierechten toegewezen op basis van een opgave van de verwachte CO2-emissies in het jaar van opstart en in een normaal kalenderjaar. Deze opgave dient rekening te houden met de energie-efficiëntiemaatregelen die in het kader van het besluit energieplanning voor de nieuwkomer dienen uitgevoerd te worden51. De opgave van de verwachte emissies dienen geverifieerd en goedgekeurd te worden door het VBBV. Het aantal toe te wijzen emissierechten is 85% (met in ieder jaar voor de handelsperiode 2008-2012 telkens een aanscherping met 0,8%) van deze door het VBBV geverifieerde en goedgekeurde verwachte emissies, verminderd met de emissierechten die aan bestaande of vervangen installatie(s) werden toegewezen (cfr. punt 7.3.1.). 7.3.6. Toewijzingsmethode voor installaties (excl. WKK-installaties) binnen vestigingen uit de tertiaire sector Nieuwe verbrandingsinrichtingen binnen de tertiaire sector krijgen emissierechten toegewezen op basis van een opgave van de verwachte CO2-emissies in het jaar van opstart en in een normaal kalenderjaar. Deze opgave dient rekening te houden met de energieefficiëntiemaatregelen die in het kader van het besluit energieplanning voor de nieuwkomer dienen uitgevoerd te worden52. De opgave van de verwachte emissies dient geverifieerd en goedgekeurd te worden door het VBBV. Het aantal toe te wijzen emissierechten is 90% van deze door het VBBV geverifieerde en goedgekeurde verwachte emissies53, verminderd met de emissierechten die aan bestaande of vervangen installatie(s) werden toegewezen (cfr. punt 7.3.1.).
7.4. De omvang van de Vlaamse Toewijzingsreserve De Vlaamse toewijzingsreserve bevat 21.307.920 emissierechten (of gemiddeld 4.261.584 emissierechten per jaar). Als de Vlaamse toewijzingsreserve 2008-2012 is opgebruikt, worden om strategische en economische redenen en binnen de uitgetrokken begrotingsmiddelen, door de Vlaamse Regering bijkomende emissierechten verworven voor de toewijzing aan nieuwkomers. Ook andere Lidstaten binnen de EU-27 hebben dergelijke mogelijkheid voorzien. Op het Overlegcomité van 1 februari 2008 werd betreffende het tekort aan quota voor het Waalse Gewest beslist dat “het Vlaams Gewest technisch en juridisch zal nagaan hoe de Vlaamse reserve de trekkingsrechten van het Waals gewest zo correct mogelijk kan opnemen in haar wetgeving”.
51
52
53
Indien het opstellen van een energiestudie in het kader van het besluit energieplanning (en in het kader van de milieuvergunningsaanvraag) om één of andere reden niet verplicht was, dient alsnog dergelijke energiestudie opgesteld te worden volgens de modaliteiten van het besluit energieplanning. Indien het opstellen van een energiestudie in het kader van het besluit energieplanning (en in het kader van de milieuvergunningsaanvraag) om één of andere reden niet verplicht was, dient alsnog dergelijke energiestudie opgesteld te worden volgens de modaliteiten van het besluit energieplanning. Deze reductie wordt toegepast omwille van enerzijds een standaardafwijking van minimaal 5% tussen ontwerp- en reële verbruiken, en anderzijds een 5% mogelijke fossiele energiebesparing (volgend uit ervaringen met de doorlichtingsstudies inzake energie-efficiëntie).
48
8. Sluitingen 8.1. Inleiding Op basis van de ervaringen opgedaan in de handelsperiode 2005-2007, alsmede de door het Vlaamse Gewest verstrekte antwoorden op de bijkomende vragen vande Europese Commissie, wordt de behandeling van sluitingen voor de handelsperiode 2008-2012 bijgestuurd en verduidelijkt. Hiervoor zijn wijzigingen in de regelgeving doorgevoerd bij de herziening van het VERbesluit, met name het besluit van de Vlaamse Regering van 7 december 2007 inzake de verhandelbare emissierechten voor broeikasgassen (zie punt 2.2).. De term “sluitingen” is een begrip dat een brede lading dekt: het kan betrekking hebben op sluitingen van bedrijven in de strikte zin van het woord, maar ook op bedrijven die “niet meer onder het toepassingsgebied van de VER-richtlijn vallen” of op het “buitengebruikstellen” van installaties binnen een bedrijf. Ook administratieve beslissingen van overheden (bv. de beslissing tot schorsing, intrekking of opschorting van een milieuvergunning), evenals gevallen waarin de milieuvergunning van een bedrijf vervalt of afloopt of wordt vernietigd, kunnen in principe onder de term “sluitingen” worden ondergebracht. Hoe de term “sluitingen” in het kader van CO2-emissiehandel wordt geïnterpreteerd, wordt in dit hoofdstuk toegelicht.
8.2. Verschillende vormen van sluitingen De basisregel in het kader van het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 is dat er enkel een effect zal zijn op het al dan niet stopzetten van de toekomstige verlening van emissierechten indien de milieuvergunning (waarin de broeikasgasvergunning is geïntegreerd) “niet langer bestaat” (cfr. infra). Dit is in lijn met de Beschikking van de Europese Commissie van 16 januari 2007. Het “niet langer bestaan” van de milieuvergunning kan twee vormen aannemen: 1. de volledige milieuvergunning bestaat niet langer (situatie 1), 2. het deel van de milieuvergunning betreffende de BKG-inrichting bestaat niet langer (situatie 2)54. Volgende gevallen worden bestempeld als situaties waarin de milieuvergunning “niet langer bestaat” (hetzij situatie 1, hetzij situatie 2): 1. 2. 3. 4. 5. 6.
54
het verval van de milieuvergunning; de opheffing van de milieuvergunning; de intrekking van de milieuvergunning; de afloop van de milieuvergunning; de verzaking aan de milieuvergunning; de vernietiging van de milieuvergunning.
Bijvoorbeeld: de verbrandingsinstallatie bestaat niet langer, maar een ander zelfstandig deel (met aparte Vlarem-rubrieken) opgenomen in de milieuvergunning, blijft verder lopen.
49
Enkel deze bovenstaande gevallen geven aanleiding tot een opdracht vanwege de Vlaamse Bevoegde Autoriteit naar de nationale registerhouder om de “toekomstige” verlening van emissierechten stop te zetten. Volgende gevallen worden niet bestempeld als situaties waarbij de milieuvergunning “niet langer bestaat” (hetzij situatie 1, hetzij situatie 2): 1. de schorsing van de milieuvergunning; 2. het tijdelijk niet exploiteren (vrijwillig/gedwongen) van de installatie waarop de milieuvergunning betrekking heeft; 3. het onvermogen om te betalen (“insolvency”) van de exploitant van de installatie waarop de milieuvergunning betrekking heeft (faillissement, vereffening of gerechtelijk akkoord). In deze gevallen is er geen activiteit meer, maar bestaat de exploitant en de milieuvergunning nog steeds (de milieuvergunning vervalt pas indien er gedurende twee opeenvolgende jaren niet wordt geëxploiteerd). Deze gevallen geven derhalve geen aanleiding tot een opdracht vanwege de Vlaamse Bevoegde Autoriteit naar de nationale registerhouder om de toekomstige verlening van emissierechten stop te zetten. Als specifiek geval kan de situatie vermeld worden waarbij de inrichting, waarop de milieuvergunning betrekking heeft, niet langer gekwalificeerd wordt als een BKG-inrichting (wanneer bijvoorbeeld het thermisch ingangsvermogen onder de 20MW drempel zakt). In dit geval bestaat er nog steeds een inrichting waarop de milieuvergunning betrekking heeft, een activiteit en een exploitant. In dit geval is het verplicht dat een melding plaatsvindt bij de vergunningverlenende overheid. De vergunningverlenende overheid zal nagaan of de melding correct is en – na advies van het VBBV - oordelen of de genotificeerde situatie permanent is. Indien de autoriteit bevestigt dat de melding correct is (en er akte van neemt), zullen de bepalingen inzake CO2emissiehandel (zoals monitoring, rapportage, evenals het inleveren van emissierechten) uit de milieuvergunning geschrapt worden. Vanaf dan valt de betrokken inrichting niet langer onder CO2-emissiehandel, met als gevolg dat de Vlaamse Bevoegde Autoriteit de nationale registerhouder opdracht zal geven de “toekomstige” verlening van emissierechten stop te zetten.
8.3. Meldingsplicht inzake sluitingen van een BKG-inrichting Zowel de exploitant als de betrokken overheid is verplicht om de in punt 8.2. vermelde wijzigingen aan de milieuvergunningssituatie die aanleiding geven tot de stopzetting van de “toekomstige” verlening van emissierechten, onmiddellijk te melden aan de Vlaamse Bevoegde Autoriteit.
8.4. Gevolgen van sluitingen op het verlenen van emissierechten De Vlaamse Bevoegde Autoriteit zal via de nationale registerhouder actie ondernemen zodat voor de gevallen vermeld in punt 8.2. de “toekomstige” verlening van emissierechten wordt stopgezet. Gezien voor het doorvoeren van wijzigingen in het nationaal register specifieke procedures dienen gevolgd te worden, speelt de datum waarop de sluiting aan de Vlaamse Bevoegde Autoriteit wordt medegedeeld een belangrijke rol.
50
Sluitingen die plaatsvinden in een handelsjaar, zullen meegenomen worden bij de beslissing tot stopzetting van het aantal te verlenen emissierechten in het volgende handelsjaar. Sluitingen die gemeld worden vanaf 1 januari van een handelsjaar hebben geen effect op het aantal te verlenen emissierechten van dat kalenderjaar. In bepaalde gevallen zal de nationale registerhouder door de Vlaamse Bevoegde Autoriteit worden verzocht de eerstvolgende verlening van emissierechten tijdelijk uit te stellen, tot een gefundeerde beslissing kan worden genomen. Dit geldt in de gevallen waarbij beroep wordt aangetekend op administratieve beslissingen (zoals bv. de intrekking of vernietiging van de milieuvergunning). Emissierechten die naar aanleiding van sluitingen niet worden verleend, worden in opdracht van de Vlaamse Bevoegde Autoriteit door de nationale registerhouder aan de toewijzingsreserve toegevoegd.
8.5. Gevolgen van sluitingen op de monitoring- en rappporteringsverplichtingen en het aantal in te leveren emissierechten Het aantal in te leveren emissierechten hangt af van het geverifieerd en goedgekeurd CO2emissiejaarrapport. Deze rapporten dienen door de exploitanten uiterlijk op 31 januari van elk kalenderjaar te worden ingediend bij het Verificatiebureau Benchmarking Vlaanderen (VBBV). In bepaalde gevallen (bv. indien op een later tijdstip de exploitant in kwestie niet langer geldig kan worden vertegenwoordigd) dient dit CO2-emissiejaarrapport vroeger ingediend te worden, met name op het moment dat het bedrijf in kwestie nog geldig kan vertegenwoordigd worden. Bedrijven die door een verwijdering van een stookinstallatie (of door het verlagen van de productiecapaciteiten) tijdens een handelsperiode niet meer onder het toepassingsgebied van emissiehandel komen te vallen, dienen uiterlijk 31 januari van het jaar volgend op de aktename door de milieuvergunningverlenende overheid van deze situatie, nog steeds een CO2-emissiejaarrapport bij het VBBV indienen waarin de CO2-emissies van het hele voorgaande kalenderjaar worden opgenomen, onafhankelijk van de datum waarop de inrichting door de aktename van deze gewijzigde situatie niet meer onder het toepassingsgebied van emissiehandel viel55. Dit betekent dat de monitoring- en rapporteringsverplichtingen nog steeds gelden in het jaar waarin de wijziging plaatsvond.
55
Bv. indien dit geval wordt gemeld op 20 januari van een handelsjaar, zal dit enkel effect hebben op de verlening van het volgende handelsjaar, maar betekent het tevens dat voor het volledige handelsjaar waarin de aktename van de melding gebeurde, de CO2emissies nog gemonitored moeten worden, nog een CO2emissiejaarrapport dient opgesteld te worden, en dus nog emissierechten moeten worden ingeleverd.
51
9. Veilen van emissierechten De Europese regelgeving laat toe dat voor de handelsperiode 2008-2012 een deel van de emissierechten geveild wordt. Minstens 90% van het totaal aantal toe te wijzen emissierechten moet in de handelsperiode 2008-2012 echter kosteloos ter beschikking gesteld worden. Het Vlaamse Gewest heeft ervoor geopteerd om voor de handelsperiode 2008-2012 geen emissierechten te veilen.
10. De opname van niet CO2-gassen en/of niet VER-sectoren in de emissiehandel (opt-in) Voor de handelsperiode 2008-2012 worden geen bijkomende gassen of sectoren opgenomen t.o.v. de gassen en sectoren vermeld in Annex I van de VER-richtlijn.
11. Banking en borrowing van emissierechten 11.1. Inleiding Wat betreft de bedrijven vallende onder CO2-emissiehandel zijn er in het laatste jaar van een aflopende handelsperiode en het eerste jaar van een nieuwe handelsperiode overlappingen. Dit heeft te maken met het feit dat emissierechten verleend worden in het begin van een handelsjaar, en emissierechten voor dit handelsjaar pas dienen ingeleverd te worden in het volgende handelsjaar. De behandeling van dergelijke overlappingen worden veelal omschreven als “banking” en “borrowing” van emissierechten.
11.2. Banking van emissierechten In het kader van de Europese CO2-emisisehandel betekent “banking” van emissierechten dat bedrijven die op het einde van een bepaalde handelsperiode een overschot aan emissierechten hebben, deze zouden “overdragen” naar een volgende handelsperiode. Dit is voor BKG-inrichtingen gelegen in het Vlaamse Gewest niet toegestaan tussen de eerste handelsperiode 2005-2007 en de tweede handelsperiode 2008-2012. Dit werd geëxpliciteerd in het Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2005-2007 en evenals opgenomen in het VER-besluit. Het “banken” van emissierechten wordt in het Vlaamse Gewest tussen de handelsperiode 2008-2012 en de volgende handelsperiode die begint vanaf 2013 wél toegestaan. Dit wordt verplicht gesteld door de VER-richtlijn.
11.3. Borrowing van emissierechten In het kader van de Europese CO2-emisisehandel betekent “borrowing” van emissierechten dat bedrijven die op het eind van een bepaalde handelsperiode een tekort aan emissierechten zouden hebben, dit tekort zouden “compenseren” via emissierechten die reeds verleend werden in het kader van een volgende handelsperiode. Het “borrowen” van emissierechten is in het Vlaamse Gewest – net als in andere Europese Lidstaten – niet toegestaan noch in de overlapping tussen de eerste (2005-2007) en tweede handelsperiode (2008-2012), noch in de overlappingen van volgende handelsperiodes.
52
Het verbod tot “borrowing” wordt bovendien automatisch door “alle” nationale registers der broeikasgassen vermeden, doordat de administratieve verrichting die voorafgaat aan het “inleveren van emissierechten” met betrekking tot de emissies van het laatste jaar van een handelsperiode, niet zal mogelijk zijn met behulp van emissierechten die in het kader van een volgende handelsperiode zijn verleend. In één uitzonderlijk geval56 kunnen wél toegewezen (en op de exploitanttegoedrekening gestorte, i.e. verleende) emissierechten voor “volgende” handelsperiodes gebruikt worden om te voldoen aan verplichtingen die betrekking hebben op vorige handelsperiodes, en kan er eigenlijk “geborrowed” worden: dit betreft. het geval waarin een exploitant op de uiterste inleveringsdatum van een handelsperiode (bv. op 30 april 2008 of 30 april 2013) te weinig emissierechten heeft ingeleverd, en dus niet “compliant” is. In dit specifieke geval – en op basis van de sanctieregeling voorzien in de VER-richtlijn en in het VER-besluit – zal de exploitant: 1. kort ná 30 april 2008 of 30 april 2013 een boete dienen te betalen57, 2. onderworpen worden aan ‘name and shame’ (i.e. de naam van de exploitant zal in het Belgisch Staatsblad en op internet worden gepubliceerd), én 3. op de eerstvolgende inleveringsdatum (bv. 30 april 2009 of 30 april 2014) nog de emissierechten moeten inleveren die hij in het voorafgaande jaar (i.e. op 30 april 2008 of 30 april 2013) te weinig heeft ingeleverd58. In dit specifieke geval mogen exploitanten de inlevering van ontbrekende rechten (cfr. sanctie 3.) die een gevolg zijn van een sanctieregeling die betrekking hebben op een vorige handelsperiode, verrichten via emissierechten die zijn toegewezen voor de nieuwe handelsperiode.
56
57
58
Deze uitzondering werd door de Europese Commissie medegedeeld via een “information note” dd. 8 mei 2006: “Information note on use of next phase allowances under Article 16(4), second sentence, of the Emissions Trading Directive.” Indien zich dit voordoet op 28 april 2008, een boete van 40 euro per ontbrekend emissierecht; indien zich dit voordoet op 28 april 2013, een boete van 100 euro per ontbrekend emissierecht. Het onvoldoende inleveren van emissierechten ontslaat een exploitant immers niet het eerstvolgende jaar deze ontbrekende emissierechten alsnog in te leveren.
53
12. Publieksconsultaties 12.1. Doelgroepenoverleg met industrie, milieubeweging en vakbonden Ter voorbereiding van het definitief Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 werd overleg gepleegd met sectorvertegenwoordigers van de industrie, vertegenwoordigers uit de energiesector, de milieubeweging en vakbonden. Daarnaast werden twee publieksconsultaties georganiseerd.
12.2. Eerste publieksconsultatie Op 31 maart 2006 keurde de Vlaamse Regering het voorstel van Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012 principieel goed. Over dit plan werd van 3 april 2006 tot en met 2 mei 2006 een eerste publieksconsultatie gehouden. Een overzicht van de tijdens de eerste publieksconsultatie ingediende opmerkingen werd samen met een reactie van de Vlaamse overheid op deze opmerkingen door de Vlaamse Regering goedgekeurd op 20 juli 2006. Dit document is te raadplegen op http://www.lne.be/themas/klimaatverandering/co2-emissiehandel/toewijzingsplan-20082012/eerste-publieksconsultatie.
12.3. Tweede publieksconsultatie Op 20 juli 2006 keurde de Vlaamse Regering het ontwerp van Vlaams Toewijzingsplan CO2emissierechten 2008-2012 principieel goed. Over dit plan, evenals over de bijkomende vragen van de Europese Commissie over het genotificeerd Belgisch Toewijzingsplan werd van 1 december 2006 tot en met 2 januari 2007 een tweede publieksconsultatie gehouden. Een overzicht van de tijdens de tweede publieksconsultatie ingediende opmerkingen werd samen met een reactie van de Vlaamse overheid op deze opmerkingen door de Vlaamse Regering goedgekeurd op 14 december 2007 samen met het definitief ontwerp van Vlaams Toewijzingsplan CO2-emissierechten 2008-2012. Dit document is te raadplegen op http://www.lne.be/themas/klimaatverandering/co2-emissiehandel/toewijzingsplan-20082012/tweede-publieksconsultatie.
54
Bijlage I: Lijst van bedrijven evenals het voorstel voor wat betreft de jaarlijks te verlenen emissierechten 2008-2012 Op de volgende pagina’s wordt de lijst met bedrijven evenals de toewijzing van emissierechten voor de handelsperiode 2008-2012 weergegeven. De kolom “voornaamste activiteit” geeft weer binnen welke bedrijfssector de voornaamste activiteiten van het betreffende bedrijf zich situeren. De kolom “toegewezen emissierechten gem 08-12” geeft weer hoeveel emissierechten jaarlijks gemiddeld verleend zullen worden (dit betreft 1/5 van het totale aantal toegewezen emissierechten, zie kolom ernaast). Dit getal kan gedurende de handelsperiode 2008-2012 nog aangepast worden indien nieuwkomers of sluitingen een effect hebben op het aantal te verlenen emissierechten (cfr. Hoofdstukken 7 en 8). De kolom “max. aantal in te leveren CER’s en ERU’s tot 08-12” is het aantal CER’s en ERU’s dat het betrokken bedrijf maximaal tijdens de volledige handelsperiode mag inleveren ter dekking van de geverifieerde en goedgekeurde emissies (zie ook Hoofdstuk 5).
55
#
VERcode
voornaamste activiteit
bedrijf
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
102 103 105 106a 106b 107 108 110 111 112 114 117 118 119 120 121 122 123 125 126 127 129 130 131 132 133 134 136 137 138 139 140 142 143 144 145 146 149 152 157 191 192 193 194 195 201 202 301 302 303 306
chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie chemie raffinaderijen raffinaderijen raffinaderijen raffinaderijen raffinaderijen ijzer en staal ijzer en staal papier/karton papier/karton papier/karton papie/karton
Lanxess Rubber Taminco BP Chembel Lanxess - Lillo (rechteroever) Lanxess - Kallo (linkeroever) Borealis Polymers - Beringen Borealis - Kallo ViskoTeepak Belgium Oleon Ertvelde Oleon Oelegem Total Petrochemicals Antwerpen Cytec Surface Specialties Dow Belgium Monsanto Europe Innovene Manufacturing Belgium Janssen Pharmaceutica Beerse Janssen Pharmaceutica Geel Evonik Degussa Antwerpen Kaneka Belgium Proviron Fine Chemicals BASF Antwerpen Meerhout Polymers Plant Antwerp Polymers Plant 3M Belgium Fina Antwerp Olefins Agfa-Gevaert PB Gelatins Vilvoorde Prayon Rousselot Ineos Ineos Phenol Belgium Latexco Misa Eco LVM (Limburgse Vinyl Maatschappij) Amcor Flexibles Transpac Haltermann Tessenderlo Chemie - Ham Ajinomoto Omnichem - Wetteren Air Liquide Large Industries Nitto Europe Belgian Refining Corporation Total Raffinaderij Antwerpen Esso Raffinaderij Petroplus Refining Antwerp Petroplus Refining Antwerp Bitumen Arcelor Gent Ugine & ALZ Belgium Stora Enso Langerbrugge LPC Belgium VPK Packaging Sappi
toegewezen toegewezen emissierechten emissierechten gem 08-12 tot 08-12 124.382 87.592 533.806 167.065 108.955 70.084 251.385 37.298 64.709 18.420 38.760 25.304 29.434 315.532 28.053 29.590 16.829 516.619 36.665 18.197 1.946.189 25.779 22.476 15.893 1.300.862 100.179 48.830 61.127 30.626 126.893 275.112 18.182 52.960 211.422 17.532 58.441 151.935 10.858 306.523 36.092 576.590 3.921.430 1.820.291 57.421 49.886 8.918.495 253.618 78.184 28.476 242.137 234.030
621.911 437.961 2.669.031 835.324 544.774 350.421 1.256.926 186.490 323.545 92.098 193.798 126.520 147.172 1.577.660 140.267 147.948 84.147 2.583.094 183.327 90.983 9.730.946 128.893 112.378 79.466 6.504.310 500.897 244.148 305.637 153.132 634.465 1.375.559 90.909 264.798 1.057.108 87.658 292.203 759.673 54.291 1.532.614 180.462 2.882.950 19.607.150 9.101.455 287.105 249.430 44.592.475 1.268.088 390.920 142.380 1.210.683 1.170.152
max. aantal in te leveren CER's en ERU's tot 08-12 57.056 40.180 244.865 76.635 49.979 32.149 115.314 17.109 29.683 8.449 17.780 11.607 13.502 144.739 12.869 13.573 7.720 236.981 16.819 8.347 892.746 11.825 10.310 7.290 596.725 45.954 22.399 28.040 14.049 58.208 126.198 8.340 24.293 96.982 8.042 26.808 69.695 4.981 140.607 16.556 264.490 1.798.819 834.995 26.340 22.883 4.091.047 116.338 35.864 13.062 111.072 107.353
56
#
VERcode
voornaamste activiteit
52 53 54 55 56 57 58
401 402 403 404 405 406 408
voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding
59
409
voeding
60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104
411 412 413 415 416 417 418 420 421 422 423 424 425 426 427 428 452 453 461 464 465 468 469 501 502 503 504 507 508 509 510 511 514 515 518 601 603 605 607 613 614 618 620 621 701
voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding voeding metaal metaal metaal metaal metaal metaal metaal metaal metaal metaal metaal metaal textiel textiel textiel textiel textiel textiel textiel textiel textiel keramisch
bedrijf
Cargill Gent Cargill Antwerpen Citrique Belge Tiense Suikerraffinaderij - vestiging Tienen Iscal Sugar - Suikerfabriek Moerbeke Cargill Izegem The Solae CCEB Production & Distribution Center Gent Tate & Lyle Europe Oliefabriek Vandamme (& Repro) Campina Belgomilk, Kallo Belgomilk - Ysco, Langemark Veurne Snack Foods Cargill France Limelco Inbev Leuven Inza Scana Noliko Rendac Inex Clarebout Potatoes LU-Generals Biscuits België Alpro Boortmalt Mouterij Albert Farm Frites Belgium Primeur - Vanelo Sonac Gent Brouwerij Haacht Fraxicor Umicore site Hoboken Umicore site Olen Nyrstar Belgium site Balen Nyrstar Belgium site Overpelt Metallo-Chimique General Motors Belgium Aleris Aluminum Duffel Bekaert site Zwevegem Bekaert site Aalter Volvo Cars Gent Ford Werke Aktiengesellschaft Volvo Europa Truck Associated Weavers Europe Uco Sportswear Utexbel Microfibres Europe Santens Lano Domo Gent Celanese Acetate B.I.G. Floorcoverings Terca Beerse
toegewezen toegewezen emissierechten emissierechten gem 08-12 tot 08-12 84.894 30.168 93.246 147.268 94.873 38.301 48.069
424.472 150.841 466.231 736.338 474.365 191.504 240.345
8.255
41.274
236.084 13.905 34.419 40.028 30.660 20.935 20.129 15.581 48.248 8.036 22.052 15.230 26.115 43.932 18.417 10.874 19.722 26.362 42.845 21.009 11.800 6.217 0 206.864 148.970 16.233 30.734 43.364 56.285 56.507 25.343 19.081 57.009 62.839 3.711 14.914 8.900 13.891 12.974 9.095 8.084 32.351 69.814 25.218 79.820
1.180.422 69.523 172.095 200.138 153.302 104.675 100.647 77.907 241.241 40.178 110.262 76.148 130.574 219.659 92.083 54.370 98.612 131.809 214.226 105.044 59.002 31.085 0 1.034.320 744.851 81.163 153.669 216.819 281.423 282.537 126.714 95.404 285.047 314.193 18.557 74.568 44.499 69.457 64.872 45.476 40.418 161.753 349.069 126.089 399.100
max. aantal in te leveren CER's en ERU's tot 08-12 38.942 13.839 42.773 67.554 43.520 17.569 22.050 3.787 108.295 6.378 15.789 18.361 14.064 9.603 9.234 7.147 22.132 3.686 10.116 6.986 11.979 20.152 8.448 4.988 9.047 12.093 19.654 9.637 5.413 2.852 0 94.892 68.335 7.446 14.098 19.892 25.819 25.921 11.625 8.753 26.151 28.825 1.702 6.841 4.082 6.372 5.952 4.172 3.708 14.840 32.025 11.568 36.615
57
#
VERcode
105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158
702 703 704 705 706 707 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 722 723 731 751 790 802 803 804 805 806 807 901 902 903 904 910 911 912 915 920 922 924 951 E01 E02 E03 E04 E05 E06 E07 E08 E09 E10 E11 E12 E14
voornaamste activiteit
bedrijf
keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch keramisch hout hout hout hout hout hout glas glas glas glas glas diverse diverse diverse voorm. opt-out voorm. opt-out voorm. opt-out diverse elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit
Desimpel Kortemark Industries Terca Nova Terca Quirijnen Terca Beerse - Rijkevorsel Wienerberger - Maaseik Steenfabrieken Desimpel Terca Tessenderlo Terca Zonnebeke Steenfabriek Heylen Steenfabriek Desta Vandersanden - Spouwen Vandersanden - Hekelgem Vandersanden - Lanklaar Ampe Steenbakkerij Steenfabrieken A. Nelissen Haesen Floren & Cie Steenbakkerij Vande Moortel Scheerders van Kerchove's (SVK) Syndikaat Machiensteen II Syndikaat Machiensteen II Argex Wienerberger Keramo Steinzeug Unilin Wielsbeke Unilin Bospan Unilin Flooring - Unilin Decor Linopan Spano Norbord AGC Flat Glass Europe, vestiging Mol Pittsburgh Corning Europe Emgo URSA Benelux British PlasterBoard (BPB) Promat International Eternit CBR Gent UZ Gent UZ Gasthuisberg Leuven BIAC Sibelco Electrabel-Herdersbrug Electrabel-Ruien Electrabel-Langerbrugge Electrabel-Rodenhuize Electrabel-Aalst Electrabel-Kallo Electrabel-Vilvoorde Electrabel-Drogenbos Electrabel-Mol Electrabel-Langerlo Electrabel-Lanxess Zandvliet-Power Electrabel-Zeebrugge
toegewezen toegewezen emissierechten emissierechten gem 08-12 tot 08-12 73.219 28.033 13.450 9.711 12.103 20.962 22.551 34.524 20.062 11.697 40.499 4.726 36.511 33.302 37.232 5.250 42.380 11.915 41.140 46.501 52.174 50.048 28.336 18.335 29.053 6.236 3.410 39.680 68.636 117.868 28.089 53.650 14.019 45.102 29.046 29.752 4.147 14.202 15.425 26.359 18.590 990.397 0 167.432 0 4.838 0 828.920 990.397 0 0 223.294 1.119.158 323
366.093 140.167 67.252 48.555 60.515 104.812 112.755 172.619 100.309 58.483 202.496 23.628 182.555 166.511 186.158 26.250 211.900 59.573 205.702 232.505 260.871 250.239 141.679 91.676 145.264 31.181 17.051 198.402 343.182 589.342 140.445 268.248 70.095 225.510 145.231 148.758 20.735 71.010 77.125 131.795 92.952 4.951.987 0 837.160 0 24.188 0 4.144.598 4.951.987 0 0 1.116.472 5.595.790 1.615
max. aantal in te leveren CER's en ERU's tot 08-12 33.587 12.859 6.170 4.455 5.552 9.616 10.345 15.837 9.203 5.365 18.578 2.168 16.748 15.276 17.079 2.408 19.440 5.465 18.872 21.331 23.933 22.958 12.998 8.411 13.327 2.861 1.564 18.202 31.485 54.068 12.885 24.610 6.431 20.689 13.324 13.647 1.902 8.528 6.515 7.076 12.091 454.310 1.165.440 76.804 395.047 2.219 323.060 380.238 454.310 496.011 1.055.230 102.428 513.375 148
58
#
VERcode
159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173
E15 E16 E17 E18 E19 E31 E32 E33 E41 E42 E44 E45 E46 E47 E48
voornaamste activiteit
bedrijf
elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit elektriciteit aardgas aardgas aardgas aardgas aardgas aardgas aardgas
Electrabel-Noordschote Electrabel-Zedelgem Electrabel-Zelzate Electrabel-Aalter Electrabel-Beerse SPE-Ringvaart SPE-Harelbeke SPE-Ham Fluxys compressiestation Weelde Fluxys compressiestation Winksele Fluxys opslagstation Loenhout Fluxys peak shaving Dudzele Fluxys LNG-terminal Gassco AS Belgium Interconnector Zeebrugge
toegewezen toegewezen emissierechten emissierechten gem 08-12 tot 08-12
totaal
323 323 323 323 574 807.066 0 169.194 50.248 12.354 15.232 1.855 180.823 4.783 6.461 32.609.388
1.615 1.615 1.615 1.615 2.871 4.035.331 0 845.970 251.238 61.768 76.160 9.276 904.115 23.915 32.305 163.046.940
max. aantal in te leveren CER's en ERU's tot 08-12 148 148 148 148 263 370.213 9.773 83.112 23.049 5.667 6.987 851 82.946 2.194 2.964 18.408.474
59
Bijlage II: Bedrijven die via het hanteren van de aggregatieregel niet onder CO2-emissiehandel vallen voor de handelsperiode 2008-2012 Op basis van de bepalingen van de Europese Commissie voor wat betreft het toepassingsgebied59 (zie 4.2), worden door het Vlaamse Gewest de onderstaande bedrijven en de militaire sites uitgesloten van CO2-emissiehandel voor de handelsperiode 2008-2012. Deze uitsluiting is geen “constante” aangezien wijzigingen in het bedrijf gedurende de handelsperiode 2008-2012 aanleiding kunnen geven tot alsnog verplichte deelname aan CO2emissiehandel voor de handelsperiode 2008-2012. Deze lijst kan niet beschouwd worden als definitief noch als volledig. Deze lijst is het laatst bijgewerkt op 11 februari 2008.
59
#
code
1
101
voornaamste activiteit
bedrijf
chemie
VFT Belgium
2
104
chemie
Kronos Europe
3
106d
chemie
Bayer Antwerpen
4
141
chemie
Tessenderlo Chemie - Tessenderlo
5
148
chemie
Procter & Gamble Manufacturing Belgium
6
153
chemie
Hercules - Doel
7
305
papier en karton
Armstrong Orchidee
8
467
voeding
Struik Foods Belgium
9
506
metaal
Atlas Copco Airpower
10
513
metaal
Bekaert site Hemiksem
11
516
metaal
New Holland Tractor
12
517
metaal
CNH Belgium
13
519
metaal
Van Hool
14
520
metaal
Hayes Lemmerz België
15
521
metaal
Picanol-Proferro
16
553
metaal
GE Power Controls
17
555
metaal
Hanssen Transmissions International
18
556
metaal
Bombardier Transportation
19
604
textiel
Beaulieu-Real
20
606
textiel
Concordia Textiles
21
609
textiel
Balta Industries - vestiging St. Baafs-Vijve
22
611
textiel
Balta Industries - vestiging ITC Tielt
23
612
textiel
Balta Ideco
24
615
textiel
Orotex Belgium - Orotuft
25
617
textiel
Desso Dendermonde
26
619
textiel
Domo Oudenaarde
27
640
textiel
Ralux
28
652
textiel
Verlimas – vestiging Kortrijk
29
914
diverse
LAG Trailers
30
921
voormalige opt-out
Katholieke Universiteit Leuven
31
923
voormalige opt-out
NMBS CW Mechelen
32
925
voormalige opt-out
UZ Leuven - campus Sint-Raphaël
33
930
militaire sites
Militaire site (kwartier Brasschaat-West)
34
931
militaire sites
Militaire site (kwartier Koningin Elisabeth, Evere-Zuid)
35
933
militaire sites
Militaire site (kamp Beverlo, Leopoldsburg)
36
934
militaire sites
Militaire site (kwartier Housiau, Peutie)
COM (2005) 703.
60
37
990
diverse
Sea-Tank Terminal
61
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
TOEWIJZINGSPLAN 2008-2012 VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST FEBRUARI 2008
WIJZIGINGEN
AANGEBRACHT AAN HET
PLAN
DAT WERD INGEDIEND BIJ DE
COMMISSIE
IN
2006:
-
Nieuwe gegevens van emissievoorspellingen en reductiepotentieel tegen 2010 en 2020
-
Bijwerken van de beleidslijnen en maatregelen
-
Vermindering van de toewijzing van emissierechten: o
Tertiaire sector: verwijdering uit het plan van 2 inrichtingen van de tertiaire sector na aanpassing van hun verbrandingsinstallaties en wijziging van de hypothese van de GD 15/15 (1900 GD in de plaats van 2010) voor berekening van de toewijzing voor de resterende tertiaire installatie
o
Industrie: inaanmerkingneming van een aanzienlijke herstructurering van een onderneming uit de metaalbouwsector in Brussel en uitsluiting van een kleine installatie
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
Inhoud Context.................................................................................................................................................................. 4 1. INLEIDING: EVOLUTIE VAN DE BROEIKASGASEMISSIES IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST.............................................................................................. 5 1.1 Historische emissies................................................................................................................................ 5 1.2 Toekomstige emissies ............................................................................................................................. 6 2. “KYOTO-DOELSTELLING” VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST........................ 9 3. BELEIDSINSTRUMENTEN EN MAATREGELEN VOOR DE NON-TRADINGSECTOR .............. 10 3.1.Inleiding .................................................................................................................................................. 10 3.2. Flexibiliteitsmechanismen en supplementariteitsprincipe ........................................................ 11 3.3. Gewestelijke maatregelen per sector ............................................................................................. 11 4. VASTSTELLING VAN DE TOTALE HOEVEELHEID RECHTEN....................................................... 13 4.1 Toepassingsgebied van de richtlijn “Emission Trading” ................................................................ 13 4.2 Veiling van de emissierechten ............................................................................................................ 13 4.3 Gebruik van de “projectiemechanismen” door de installaties ..................................................... 13 4.4 Methodologie.......................................................................................................................................... 13 Bottom-upbenadering ............................................................................................................................. 13 Evaluatie van de emissies van de betrokken installaties ................................................................ 14 Projecties van de emissies en individueel reductiepotentieel van de installaties .................... 15 Sector “Energie”................................................................................................................................. 15 Sector “Industrie” ............................................................................................................................. 15 “Tertiaire” sector.............................................................................................................................. 15 Samenvoegen van de emissierechten tussen de installaties.......................................................... 16 4.5 Beleid binnenmarkt ............................................................................................................................... 16 Definitie van een “nieuwkomer”:...................................................................................................... 16 Berekening van het bedrag van de reserve voor “Warmtekrachtkoppeling” ........................ 16 Beheer van de reserve....................................................................................................................... 17 Toewijzing van emissierechten voor warmtekrachtkoppeling .................................................. 17 Sluiting van installaties ..................................................................................................................... 17 Resterende emissierechten.............................................................................................................. 17
2
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
5. RAADPLEGING VAN HET PUBLIEK ........................................................................................................ 18 5.1 Organisatie van de openbare raadpleging ........................................................................................ 18 5.2 Inaanmerkingneming van de ontvangen opmerkingen .................................................................... 18 Algemene opmerking ............................................................................................................................... 18 Bedrijfsfederaties en installaties waarop het Toewijzingsplan betrekking heeft.................. 18 Sector “Energie”................................................................................................................................. 18 Sector “Industrie” ............................................................................................................................. 18 “Tertiaire” sector............................................................................................................................... 19 Milieuverenigingen (NGO’s) ................................................................................................................... 19 Organisaties die de werknemers vertegenwoordigen (vakbonden) .............................................. 19
3
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
Context Om te strijden tegen de klimaatopwarming heeft de Europese Unie op 1 januari 2005 een “Europees systeem van handel in CO2-emissierechten” ingevoerd om de uitstoot van broeikasgassen door grote installaties in Europa te beperken Dat Europese systeem wordt geregeld door de richtlijnen 2003/87/EG en 2004/101/EG. Richtlijn 2003/87/EG werd in de Brusselse wetgeving omgezet door het besluit1 van 3 juni 2004 “tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten”. Dat besluit zal binnenkort worden opgeheven door een nieuwe ordonnantie “tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten en betreffende de flexibiliteitsmechanismen van het protocol van Kyoto” die bovendien de wijzigingen zal bevatten die werden ingevoerd door richtlijn 2004/101/EG. Het is in deze context dat het Gewest zijn 2de Plan voor de toewijzing van emissierechten voor de periode 2008 – 2012 heeft opgesteld. Dat plan heeft de bedoeling, voor de enkele instellingen waarop het systeem betrekking heeft, de globale enveloppe te bepalen van de toe te wijzen emissierechten, alsook aan te geven welke methodologie werd gebruikt voor het berekenen van de enveloppe en de individuele toewijzingen. De periode die wordt gedekt door dit “2de toewijzingsplan”, 2008 – 2012, dekt ook de eerste engagementsperiode van het Protocol van Kyoto. Naast het feit dat het aantoont dat de sector die betrokken is bij het systeem van de handel in emissierechten, de zogenaamde “Emission Trading”-sector of ET-sector, daadwerkelijk deelneemt aan de gewestelijke inspanning die geleverd wordt voor het beperken van de uitstoot van broeikasgassen, moet het ook aantonen dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn “Kyoto-doelstelling” zal halen, en dit niet alleen ten aanzien van de Europese Commissie, maar ook ten aanzien van de andere Europese ondertekenende partijen van het Protocol.
1
Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 3 juni 2004 tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten en tot oplegging van bepaalde exploitatievoorwaarden aan de betrokken inrichtingen, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 23 juni 2004 (http://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_n.htm).
4
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
1. INLEIDING: EVOLUTIE VAN DE BROEIKASGASEMISSIES IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1.1
Historische emissies
In 2005 bedroegen de totale broeikasgasemissies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) 4 321 kton CO2–equivalent (kt CO2e), wat 3 % is van de totale Belgische emissies. In 2005 bestaan de Brusselse emissies voor bijna 92 % uit CO2. De aanwezigheid van industriële activiteiten op het grondgebied van het Gewest is zeer beperkt en de verbranding van fossiele brandstoffen voor de verwarming van gebouwen (woningen, kantoren, handelszaken en andere diensten) kan als belangrijkste bron van CO2-emissies worden aangeduid. In 2005 kenden de CO2-emissies van het Gewest een algemene stijging met 5,8 % ten opzichte van 1990 (zie tabel 1), maar hierbij dient te worden opgemerkt dat de winter van 1990 bijzonder mild was. Omgekeerd zijn de hoge emissieniveaus van 1996 het gevolg van een hoog verbruik van brandstoffen als gevolg van een strengere winter2. In het algemeen stellen we vast dat er een goede correlatie is tussen het Brusselse CO2– emissieniveau en de waarde van de graaddagen3 die een indicatie geeft van het aantal stookdagen (zie figuur 1). 5.000
3000
4.500 2500
F-gassen
4.000
Transport 3.500 2000 3.000
Solventen Gasdistributie
2.500
1500
2.000
Afvalverbranding & waterzuivering Centrales Cokesfabriek
1000 1.500
Industrie Tertiaire sector
1.000 500
Huisvesting GD 15/15
500
0
0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Figuur 1: Evolutie van des broeikasgasemissies in het BHG en vergelijking met de graaddagen Bron: Staat van het leefmilieu 2006, BIM
De situatie van het Brussels Gewest kan moeilijk worden vergeleken met die van de andere Gewesten. Voor de totale broeikasgasemissies behalve F-gassen is de situatie zo dat:
2
1990 = jaar met zachte winter (GD15/15=1723), 1996 = jaar met strenge winter (GD15/15=2383)
3
Graaddagen = verschil (uitgedrukt in centigraden), tussen de gemiddelde temperatuur van een bepaalde dag en een referentietemperatuur (15°C). De gemiddelde temperaturen hoger dan 15°C worden niet geregistreerd. Voor een welbepaalde (maand, jaar) wordt de optelling van de graaddagen van de periode gemaakt.
5
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
• de residentiële sector verantwoordelijk is voor het grootste deel (48 %), gevolgd door de tertiaire sector (22 %) en het transport (19 %); • de sectoren Energie en Industrie minder dan 3 % van de CO2–emissies van het BHG genereren, terwijl ze vrijwel de helft van de emissies op Belgisch niveau voor hun rekening nemen (de emissies van de sector Energie in het bijzonder zijn sterk gedaald, vergeleken met hun niveau in 1990-1993, door de verdwijning van de activiteiten van de cokesfabriek). Transportt Solventen 19 % 1% Gasdistributie 1% Afvalverbranding & waterzuivering 6% Centrales Cokesfabriek 1% 0%
Huisvesting 48 %
Industrie 2% Tertiaire sector 22 % t Figuur 2: Verdeling van de broeikasgasemissies, behalve F-gassen, per sector in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 2005
Bron: Staat van het leefmilieu 2006, BIM
Opmerking: de bovenstaande gegevens betreffen, overeenkomstig de geldende regels voor de berekening van emissies, de directe emissies, d.w.z. de emissies die op het grondgebied van het Brussels Gewest worden uitgestoten. De emissies die verband houden met de elektriciteit die in het Gewest wordt verbruikt maar die elders in het land of in het buitenland wordt geproduceerd, worden niet in aanmerking genomen. Aangezien de elektriciteitsproductie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zeer beperkt is, hebben de maatregelen voor reductie van het elektriciteitsverbruik geen invloed op de Brusselse emissies, maar wel op die van de producerende grondgebieden, dus van de andere Gewesten. De emissies van installaties die onder toepassing van het emissierechtensysteem vallen, vertegenwoordigen in 2005 minder dan 1 % van de Brusselse emissies (wat minder is dan 0,03 % van de Belgische broeikasgasemissies).
1.2
Toekomstige emissies
De voorspellingen voor 2010 en 2020 bij ongewijzigd beleid, het zogenaamde “BAU 2010scenario4” voor de broeikasgasemissies in het BHG dat hier wordt voorgesteld, werden door ECONOTEC vastgelegd voor het BIM in de studie: “Analyse prévisionnelle des émissions atmosphériques en Région de Brussel-Capitale aux horizons 2010 et 2020” (Vooruitlopende analyse van de luchtuitstoot in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tegen 2010 en 2020”) (augustus 2007).
4
BAU: Business as Usual
6
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
6 000
4 917
5 000
4 869
4 439
4 227 4 000
4 749
4 407
4 227
4 200
BKGE (kteq. CO2)
4 309 4 112
4 686 4 263 4 075
3 000 voorspellingen bij matig klimaat (1900 GD) 2 000
voorspellingen bij warm klimaat (cf. 2002: 1684 GD) voorspellingen bij koud klimaat (cf. 1996: 2383 GD) emissies waargenomen bij reële GD
1 000
Kyoto-doelstelling
0 1990
1995
2000
2005
2010
2015
2020
Figuur 3: Voorspellingen van de broeikasgasemissies in het BHG (BAU-scenario 2010-2020)
Bron: BIM/ECONOTEC
Deze studie vormt een actualisering van de ECONOTEC-studie die werd uitgevoerd in december 2003 met de titel “Reductiepotentieel van de CO2–emissies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tegen 2008-2012”, waarop het 1ste Brusselse toewijzingsplan gebaseerd was. De BAUvoorspellingen tegen 2010 bedroegen toen 4 814 kt CO2e. Zoals blijkt uit figuur 3 heeft het aantal graaddagen een zeer grote invloed op het effectieve emissieniveau, en kan het een bepalende rol spelen voor de naleving van de Kyoto-doelstelling van het Gewest. In deze studie konden niet alle maatregelen van de regering worden opgenomen in de berekening van het niveau van de voorspellingen. Daarnaast zijn er ook een aantal recente maatregelen die niet konden worden opgenomen in de modellering die aan de basis ligt van deze studie. De grootste verschillen tussen de voorspellingen die in 2003 werden gepubliceerd en die van 2007 zijn: -
het in aanmerking nemen van de maatregelen die werden toegepast of waartoe werd besloten vóór eind 2004, onder andere het besluit “koeling” waarvan het reductiepotentieel werd geraamd op 120 kt CO2e5 .
-
De klimaatreferentie werd herzien door de werkgroep “voorspellingen” die bijeenkwam onder bescherming van de Nationale Klimaatcommissie met het doel de belangrijkste hypothesen van de voorspellingen die moeten worden gehaald in toepassing van het Europese besluit 280/2004/EG op elkaar af te stemmen. Van 2087 graaddagen 15/15 in 2003 is de klimaatreferentie die werd gekozen voor de voorspellingen voor 2007 gedaald tot 1900 graaddagen 15/15.
5
“Analyse technico-économique des prescriptions techniques du plan Air-Climat”, Econotec, 31 juli 2004
(http://www.ibgebim.be/francais/contenu/content.asp?ref=2004)
7
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
De directe uitstoot van broeikasgassen in het BHG is voor +/- 70 % toe te schrijven aan de huisvestingssector en de tertiaire sector, waarvoor het brandstofverbruik gedeeltelijk in verhouding staat tot de warmtebehoefte van dat jaar. Het resultaat is voorspellingen die naar beneden zijn herzien, en die 4 4076 kt CO2e bedragen in 2010. BKGE
1990
2005
Evolutie 2005/1990
BAU 2010 (1900 GD)
Evolutie 2010/1990
3795 103 129 41
3963 44 150 137
4% -57 % 16 % 234 %
4033 41 185 148
6% -60 % 43 % 261 %
17
27
59 %
Niet vastgesteld
4085
4321
5,8 %
4407
(kt CO2e) CO2 CH4 N2O F-gassen Meerverkoop van brandstoffen
Total
7,9 %
Tabel 1: Evolutie in 2005 en projectie voor 2010 van de broeikasgasemissies in het BHG Bron: studie Econotec, augustus 2007
6
Behalve “surplus transport”
8
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
2. “Kyoto-doelstelling” van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest België heeft zich ertoe verbonden zijn broeikasgasemissies met 7,5 % te verminderen in de periode 2008-2012, vergeleken met 1990. In de Belgische federale context werd deze reductie-inspanning verdeeld over de Federale Staat en de Gewesten. Luidens het akkoord inzake de lastenverdeling bij beslissing van het Overlegcomité van 8 maart 20047, heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zich ertoe verbonden zijn broeikasgasemissies in de periode 2008-2012 niet sterker te laten stijgen dan met 3,475 % ten opzichte van zijn emissies in 1990, wat er op neerkomt de emissies te beperken tot gemiddeld 4 225 kt CO2e per jaar.
7
“Het akkoord gesloten over de verdeling van de inspanningen voor reductie van de broeikasgasemissies (Protocol van Kyoto)”, Kamer van Volksvertegenwoordigers van België, 21 april 2004, DOC 51 1034/001
9
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
3. Beleidsinstrumenten en maatregelen voor de non-tradingsector De beleidsinstrumenten en maatregelen die worden aangewend op de verschillende bevoegdheidsniveaus, komen in detail aan bod in het Nationaal Klimaatplan dat op dit moment wordt herzien door het permanent Nationaal Secretariaat van de Nationale Klimaatcommissie. In 2002 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een Lucht-klimaatplan8 goedgekeurd. Dat Plan bevat een aantal voorschriften m.b.t. de verschillende sectoren die broeikasgassen uitstoten. Het is opgebouwd rond een reeks operationele assen die zich richten op de twee voornaamste bronnen van vervuiling: het energieverbruik in gebouwen en het wegtransport. Ook voor andere bronnen werden voorschriften opgesteld. Voorbeelden daarvan zijn de koelinstallaties en de installaties voor klimaatregeling. Het Plan heeft dus betrekking op de belangrijkste sectoren die broeikasgassen uitstoten, ongeacht of er een verband is met de Emission Trading-richtlijn (ET)9. Deze voorschriften worden momenteel uitgevoerd, onder meer op basis van nieuwe concrete maatregelen die door de Regering worden toegepast in de sector van de gebouwen en het transport. Op 6 december 2007 heeft de regering een stappenplan goedgekeurd dat erop gericht is tegen juni 2008 een geïntegreerd klimaatplan 2020 goed te keuren.
3.1 Inleiding
Pro memorie: krachtens de “Kyoto-doelstelling” zijn de broeikasgasemissies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 2010 beperkt tot +3,475 % in vergelijking met die van 1990 (4 085 kt eq-CO2), wat het emissieplafond brengt op 4 227 kt eq-CO2 voor 2010. Volgens de referentiestudie10 kunnen de broeikasgasemissies oplopen tot 4 407 kt eq-CO2 in 2010, in een referentiescenario bij ongewijzigd beleid. De inspanning die moet worden geleverd om de verbintenissen na te komen, zou dus minimum 180 kt eq-CO2 zijn: Emissies 1990 Doelstelling 2008-2012 Referentiescenario 2010 Inspanning = Referentiescenario 2010 – doelstelling 2010
4 085 4 227 4 407 180
kt eq-CO2
Kwantificering van de reductie-inspanning die door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moet worden geleverd
8
“Plan voor structurele verbetering van de luchtkwaliteit en de strijd tegen de opwarming van het klimaat, 2002-2010”, Beslissing van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 13 november 2002 (http://www.ibgebim.be/nederlands/pdf/Air/PLANAC_complet_nl.pdf)
9
Het Plan maakt geen onderscheid tussen de sectoren waarop de ET-richtlijn betrekking heeft en die waarbij dat niet het geval is. Die richtlijn heeft in het BHG slechts betrekking op een zeer beperkt deel van de emissies van de sectoren “industrie” en “diensten”.
10
“Analyse prévisionnelle des émissions atmosphériques en Région de Bruxelles-Capitale aux horizons 2010 et 2020“, ECONOTEC augustus 2007
10
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
Het saldo van 180 kt, waarbij het equivalent van het emissieoverschot dat verband houdt met de meerverkoop van brandstoffen (ongeveer 27 kt) moet worden gevoegd, zou worden opgevuld door CDM-projecten, door recentelijk goedgekeurde maatregelen en door nieuwe gewestelijke maatregelen die op dit moment worden opgesteld; de geschat impact van de federale maatregelen werd grotendeels geïntegreerd in het referentiescenario. Het is tot slot nuttig het belang te onderstrepen dat de klimaathypothese heeft gekregen in het BAU-scenario 2010-2020, namelijk 1 900 GD 15/15: als we dit vervangen door de hypothese van 1 684 GD 15/15 (GD van het jaar 2002), dan daalt de waarde van de emissies voor deze variant van het BAU-scenario 2010 met 207 kt eq-CO2. Omgekeerd stijgen de voorspellingen bij 2383 GD (GD van 1996) met 462 kt eq-CO2. 3.2
Flexibiliteitsmechanismen en supplementariteitsprincipe
In november 2004 besliste het Gewest om tegen 2014 een bedrag van 9,5MUS$ te investeren in het “Community Development Carbon Fund” (CDCF) van de Wereldbank, met toepassing van het principe van de supplementariteit, d.w.z. met het engagement flexibiliteitsmechanismen te gebruiken voor maximum 50 % van zijn reductie-inspanningen. Volgens het huidige investeringsplan van het fonds kan het Brussels Gewest rekenen op ongeveer 100 kt CO2 per jaar in CER-kredieten. Om het saldo op te vullen voor de doelstelling van ongeveer 100 kt, rekent het Gewest op nieuwe recente maatregelen waarvan de impact niet kon worden opgenomen in het BAU (Econotec augustus 2007). 3.3 Gewestelijke maatregelen per sector Zoals hierboven uiteengezet, heeft het Gewest in 2002 een Lucht-Klimaatplan uitgewerkt, ingepast in het institutionele en wettelijke kader dat de gewestelijke overheid verplicht een programma uit te voeren ter beperking van de luchtvervuiling. Pro memorie: de regering heeft ook een stappenplan goedgekeurd dat erop gericht is tegen juni 2008 een geïntegreerd klimaatplan 2020 goed te keuren. Sinds 2004 werden verschillende maatregelen ter versterking en/of versnelling van de uitvoering van dat Lucht-Klimaatplan vastgelegd en uitgevoerd. De beschrijving van die aanvullende acties bevindt zich hieronder. Maatregelen in de sector van de gebouwen in het algemeen: • • • • • • • • • • •
Steun verlenen aan de eigenaars van overheids- en privégebouwen (PLAGE-projecten) Steun verlenen aan de opdrachtgevers en beheerders van gebouwen (de Facilitatoren) Ter beschikking stellen van REG-instrumenten Opleiden van Energieverantwoordelijken Promoten van de bouw van lage-energie- en passiefwoningen Aanmoedigen van de bouw van modelgebouwen Versterken van de thermische reglementering Uitvoeren van de eisen op het vlak van de technische installaties Uitvoeren van de eis op het vlak van de globale energieprestatie van de gebouwen Samenvoegen van het arbeidsvermogen: REG-seminaries, Energie-ontmoetingen Aanbieden van dynamische ondersteuning aan de professionals van de Eco-constructie (Cluster Ecobuild)
11
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
Maatregelen in de residentiële sector: • • • • • • • • • • • •
De consumenten informeren en bewustmaken Zorgen voor Sociale Energiebegeleiding Steunen van opdrachtgevers en beheerders van gebouwen voor collectieve huisvesting Ter beschikking stellen van REG-tools voor collectieve huisvesting Uitwerken van communicatieacties op het vlak van REG Organiseren van infoavonden rond Energie Beter kennen van de energiesituatie van het huisvestingspark Bevorderen van de energiebesparingen bij particulieren (Energie-uitdaging) Uitwerken van het steunstelsel ten behoeve van de gezinnen (het premiestelsel) Financieel steunen van de collectieve huisvesting (het premiestelsel) Opleiden van energieadviseurs in de huisvestingssector Verstrekken van REG-tools aan de collectieve huisvesting
Maatregelen in de tertiaire sector: •
• • •
Ontwikkelen van het Label “Ecodynamische onderneming” Ter beschikking stellen van REG-tools aan de tertiaire sector Financieel steunen van de tertiaire sector (het premiesysteem) Aanbieden van REG-tools aan de tertiaire sector
Maatregelen in de industriële sector • • •
Aanbieden van steun op het vlak van energiebesparende investeringen Financieel steunen van de industriële sector (premiesysteem) Toewijzingsplan voor CO2-emissierechten
Maatregelen in de transportsector: • • • • • •
Informeren van het publiek op het vlak van mobiliteit Steunen van een alternatieve mobiliteit (met name de “Brussel’air”-premie) De ondernemingen verplichten om na te denken over de mobiliteit van hun personeel (bedrijfsvervoersplan) Bevorderen van de zachte mobiliteit Verbeteren van de kwaliteit van de publieke wagenparken Verbeteren van de efficiëntie van de voertuigen van de MIVB
Horizontale en/of intersectorale maatregelen • • • • • •
Organiseren van de modaliteiten voor regeling van de energiemarkt Opleggen van openbaredienstverplichtingen en -opdrachten Steunen van hernieuwbare energie Promoten van warmtekrachtkoppeling Ontwikkelen van specifieke tools voor scholen Verminderen van het energieverbruik via de milieuvergunningen
12
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
4. VASTSTELLING VAN DE TOTALE HOEVEELHEID RECHTEN 4.1 Toepassingsgebied van de richtlijn “Emission Trading” Gesterkt door de ervaring opgedaan in 2005, het eerste jaar van de eerste periode van invoering van het Europees systeem voor uitwisseling van CO2–rechten, en overeenkomstig de nieuwe richtlijnen die werden uitgevaardigd door de Europese Commissie11 ten aanzien van de zeer kleine verbrandingsinstallaties, heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het volgende standpunt ingenomen: het toewijzingsplan is alleen van toepassing op installaties waarvan de som van de vermogens van de verwarmingseenheden ≥ 20 MW (waarbij in die som enkel de eenheden zitten waarvan het individueel vermogen ≥ 3 MW). Met deze definitie vallen slechts 5 Brusselse installaties onder het Europese systeem: 3 installaties die tot de sector “Energie” behoren: drie turbo-jetcentrales voor elektriciteitsproductie (Schaarbeek, Buda en Volta), bestemd om verbruikspieken op te vangen; 1 industriële installatie: Volkswagen-Ausi (autoproductie);
-
1 tertiaire installaties: VRT / RTBF.
4.2 Veiling van de emissierechten Gelet op het geringe belang van de ET-sector in het Gewest, zou de veiling slechts betrekking hebben op 5 000 ton. Bovendien leidt deze operatie tot hoge vaste kosten, met name in termen van menselijke middelen. Het Gewest overweegt dus geen veiling. 4.3 Gebruik van de “projectiemechanismen” door de installaties De installaties die vallen onder toepassing van het “emmission trading”-systeem zullen gebruik kunnen maken van de flexibele mechanismen van Kyoto van het projecttype (mechanisme voor schone ontwikkeling en gezamenlijke uitvoering) tot maximum 8 % van hun totale individuele toewijzing. 4.4 Methodologie Bottom-upbenadering Er werd beslist de toewijzing van de emissierechten te bepalen op basis van een “bottomupbenadering”, d.w.z. op basis van gegevens die rechtstreeks door de betrokken operatoren werden verschaft. Die keuze is gebaseerd op een bijzonder kenmerk van de Brusselse ET-sector: deze groepeert een zeer klein aantal installaties en neemt dan ook een zeer laag percentage van de Brusselse emissies voor zijn rekening. Deze groep installaties vormt dus geen representatief statistisch staal van de sectoren waartoe zij behoren. Hierdoor wijkt de emissie-evolutie van deze installaties naar alle waarschijnlijkheid substantieel af van de emissieprojecties die zouden zijn
11
COM(2005) 703 definitief, “Verdere richtsnoeren betreffende de toewijzingsplannen voor de handelsperiode 2008-2012 van het Europese systeem van verhandelbare emissierechten”
13
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
vastgesteld op basis van gemiddelde gewestelijke of sectorale groeivoeten afgeleid uit totaalstudies. Het BAU 2010-scenario is vastgelegd op basis van het gemiddelde van de emissies van de jongste 3 jaar (2003, 2004 en 2005) of, in voorkomend geval, van de emissies die overeenstemmen met het jaar van de uitvoering van de energieaudit, waarbij rekening wordt gehouden met eventuele veranderingen in de productieactiviteit en, voor de tertiaire sector, de invloed van het klimaat (met referentie 1900 graaddagen 15/15 En een normalisering op 75 %). Het “BAU 2010-scenario met maatregelen” houdt rekening met het totale geïdentificeerde reductiepotentieel. Voor elke installatie wordt het reductiepotentieel geraamd op basis van ofwel een energieaudit, ofwel specifieke sectorale studies. De aan elke installatie toegewezen emissierechten komen overeen met de individuele waarden “BAU 2010 met maatregelen”. De individuele capaciteit van warmtekrachtkoppeling wordt in een specifieke “warmtekrachtkoppelingsreserve” geplaatst. De gegevens die worden gebruikt om het reductiepotentieel te bepalen, zijn afkomstig van de volgende studies (behalve indien individuele audits werden uitgevoerd): • “Reductiepotentieel van de CO2-emissies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tegen 2008-2012“, Econotec (december 2003) • “Potentieel van de warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest”, BIM, ICEDD, ULB (2005) Evaluatie van de emissies van de betrokken installaties De gegevens over het brandstofverbruik en andere nuttige informatie werden verstrekt door de exploitanten van de betrokken installaties naar aanleiding van plaatsbezoeken. De CO2-emissies werden vervolgens berekend op basis van het energieverbruik, rekening houdend met de calorische onderwaarde (PCI) en de CO2-emissiefactoren. Deze waarden werden gekozen in overeenstemming met de Beschikking van de Commissie van 29/01/2004 tot vaststelling van “de richtsnoeren voor de bewaking van en rapportage over broeikasgasemissies overeenkomstig Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad”: • de calorische onderwaarden werden vastgesteld voor de relevante brandstoffen (aardgas en gasolie) overeenkomstig niveau 2 van de evaluatie, d.w.z. specifieke waarden door België aangeduid in de laatste nationale inventaris die werd ingediend bij het UNFCCCsecretariaat; • de gebruikte waarden van de emissiefactoren stemmen overeen met niveau 2 van de evaluatie, d.w.z. de waarden die door het Gewest werden opgenomen in zijn laatste emissieinventaris zoals opgenomen in de Belgische emissie-inventaris die aan het secretariaat van de UNFCCC werd overgemaakt. • daarnaast werd een oxidatieniveau van 0,995 toegepast voor al de brandstoffen (geen steenkoolverbruik in de Brusselse installaties), wat overeenstemt met niveau 1 van de evaluatie. De onderstaande tabel bevat de emissiefactoren en de calorische onderwaarden (PCI): Brandstof
Emissiefactor CO2 (kg/GD)
Stookolie
74
Emissiefactor na oxidatie
PCI 36,38
14
MJ/l
73,63
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Aardgas
56
33,49
MJ/m3
februari 2008
55,72
Projecties van de emissies en individueel reductiepotentieel van de installaties Alle cijfergegevens staan in de overzichtstabel in bijlage 1. Sector “Energie” De voorspellingen van het BAU 2010-scenario voor de drie turbo-jetcentrales werden beschouwd als gelijk aan het gemiddelde van de voorbije drie jaar (2002 à 2005). Het emissiereductiepotentieel van deze centrales wordt als onbestaand beschouwd omdat ze slechts enkele dagen per jaar op volle kracht draaien. Er werd geen rekening gehouden met een mogelijke toename van de activiteit als gevolg van een daling van de niveaus van de reservecapaciteit (d.w.z. een daling van de fluctuatiemarge van de bevoorrading door het netwerk). Sector “Industrie” Voor de industriële installaties gebruikte het Gewest de formule Qc x = Ref * FP * FR met: • Qc x = toewijzing van jaar x met gebruik van het wkk-potentieel • Ref = geverifieerde emissies van 2005 • FP = activiteitsgraad (graad van evolutie van de productie) • FR = [1-geïdentificeerde reductiefactor] Het berekende wkk-potentieel wordt ter beschikking gesteld van de ondernemingen in de “wkkreserve”. De herstructurering van de onderneming Volkswagen N.V. en Audi Brussel N.V. heeft grondige wijzigingen van de vooruitzichten en productiewijzen tot gevolg; zo werkt de fabriek nog slechts met 2 ploegen per dag (de nachtploeg is geschrapt) en alleen op werkdagen (niet tijdens de weekends en op feestdagen). Daarom werd besloten om niet langer het aantal geproduceerde voertuigen als activiteitsgraad te nemen, maar wel het verwarmde aantal m³ dat nodig is voor de activiteit voor de verwarming van de gebouwen en de lakcabines. Bovendien gaf de in juli-augustus 2006 uitgevoerde energieaudit een gedetailleerd beeld van de precieze technische maatregelen, met hun emissiereductiepotentieel, die kunnen worden ingezet door de onderneming. De resultaten van deze audit werden gebruikt om de jaarlijkse toewijzing van de onderneming in dit plan vast te stellen. De firma Bruda werd uit het plan uitgesloten omwille van de interpretatie van verbrandingsinstallaties door de Europese Commissie (zie mededeling COM(2005)703-final). Op basis van de interpretatie gegeven door de Europese commissie geldt, dat omwille van de specifieke toepassing in een asfaltbetoncentrale, deze installaties uitgesloten zijn van de toepassing van de richtlijn 2003/87/EG. Geen enkele asfaltcentrale is nog opgenomen in enig allocatieplan 2008-2012 binnen de Europese Unie. “Tertiaire” sector Het gebruikte technische reductiepotentieel van de tertiaire sector bedraagt 6 %12. Het wkk-potentieel werd individueel bepaald voor elke installatie. 12
Econotec (2003)
15
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
Het gemiddelde van de emissies van de voorbije 3 jaren, gecorrigeerd volgens het verwachte klimaat (1900 graaddagen 15/15), stemt overeen met het “BAU 2010”-scenario van de tertiaire installaties.
Samenvoegen van de emissierechten tussen de installaties Het Brussels Gewest geeft de toelating voor het samenvoegen van emissierechten door verschillende installaties op eenzelfde “rekening” te zetten (actie toegestaan door de bepalingen van de ET-richtlijn), als daarvoor binnen de gestelde termijn een uitdrukkelijk verzoek wordt ingediend. Tot vandaag heef het Gewest nog geen dergelijk verzoek ontvangen.
4.5 Beleid binnenmarkt Definitie van een “nieuwkomer”: Onder “nieuwkomer” wordt verstaan: • Elke nieuwe installatie die valt onder toepassing van het Toewijzingsplan of • Elke installatie waarop het Toewijzingsplan reeds van toepassing was en die duidelijk meer emissies zou hebben als gevolg van een verandering van aard of een verandering in de werking of als gevolg van een uitbreiding, bevestigd door een wijziging van de milieuvergunning (met “duidelijk” bedoelen we elke emissietoename van ≥ 10 %). De raming van het waarschijnlijke aantal nieuwe installaties in de ET-sector is gebaseerd op de graad van creatie van nieuwe ondernemingen in het Gewest, d.w.z. 9,5% (per jaar gemiddeld 7.070 nieuwe ondernemingen voor een gemiddeld jaarlijks totaal van 74.240 tussen 1998 en 2004). Overwegende dat de ET-sector momenteel 2 ondernemingen telt (excl. turbo-jets, zeer specifiek) kunnen we ons verwachten aan een toename met minstens 1 nieuwe onderneming, gedurende 5 jaar waarop het 2e Toewijzingsplan (2008-2012) van toepassing is. Gelet op de gewestelijke evolutie is het bovendien zeer waarschijnlijk dat het veeleer om tertiaire en niet om industriële installaties zal gaan. De reserve aan deze nieuwkomer toe te wijzen emissierechten werd geraamd op basis van het aantal quota’s die momenteel worden toegekend aan de tertiaire instelling betroffen door dit allocatieplan, d.w.z. 17.795 t CO2e voor 5 jaar. Om mogelijkheden te regelen voor de uitbreiding van productiecapaciteiten in de industriële installaties werd 10% van de quota’s van de industriesector toegevoegd aan de reserve voor « nieuwkomers », d.w.z. 13.700 t CO2e. voor 5 jaar. Het totaal bedrag voor de reserve bedraagt 31.495 t CO2e. Berekening van het bedrag van de reserve voor “Warmtekrachtkoppeling” Er bestaat een warmtekrachtkoppelingspotentieel in het Brussels Gewest. Het WKK-vermogen dat in werking kan worden gesteld binnen de ET-sector (met inbegrip van de nieuwkomers) vertegenwoordigt slechts een beperkt percentage van dit totale vermogen. Men dient echter te vermijden dat de Richtlijn deze technologie ontmoedigt, aangezien een warmtekrachtkoppelingsinstallatie een netto-milieuvoordeel oplevert. Bovendien voorziet het Brussels Gewest de oprichting van een reserve voor de warmtekrachtkoppelingsinstallaties van de ET-ondernemingen. Deze reserve is gebaseerd op het
16
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
warmtekrachtkoppelingspotentieel voor elke onderneming. Ze bedraagt 29.065 t CO2e voor 5 jaar (incl. voor de nieuwkomers).
Beheer van de reserve Toewijzing van emissierechten voor warmtekrachtkoppeling Het Gewest zal deze emissierechten toekennen aan de warmtekrachtkoppelingsinstallaties op basis van rendements- en dimensioneringscriteria in verhouding tot de economisch verantwoorde warmtebehoefte. De emissierechten zullen worden toegekend naargelang van de beschikbare emissierechten in de reserve volgens het principe “wie eerst komt, eerst maalt”. Sluiting van installaties Als een instelling het BIM in kennis stelt van de stopzetting van haar activiteiten, zal ze de emissierechten in haar bezit behouden, maar krijgt ze er de volgende jaren geen meer. De overeenkomstige emissierechten zullen worden gestort op de rekening van het Brussels Gewest. Resterende emissierechten De resterende emissierechten in de reserve aan het eind van de periode die wordt gedekt door het Toewijzingsplan, keren terug naar het Brussels Gewest dat ze zal gebruiken om zijn “Kyotodoelstelling” te bereiken.
17
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
5. RAADPLEGING VAN HET PUBLIEK 5.1 Organisatie van de openbare raadpleging Er werd een openbare raadpleging georganiseerd om de opmerkingen van de bevolking over het ontwerp van Brussels Toewijzingsplan te kennen. Het publiek werd verzocht het plan evenals de effectenstudie op de website van het BIM te raadplegen . Er kwamen advertenties in de pers en een bericht in het Staatsblad. Het ontwerpplan en de effectenstudie werden voorgelegd aan de 19 Brusselse Gemeenten. De belangrijkste milieuorganisaties, de betrokken ondernemingen en inrichtingen, de belangrijkste Brusselse beroepsfederaties en de vakbonden werden individueel gecontacteerd.
5.2 Inaanmerkingneming van de ontvangen opmerkingen De ontvangen opmerkingen werden opgenomen in het ontwerpplan dat aan de Europese Commissie werd overgemaakt. Algemene opmerking De toewijzingswijze die gebruikt werd in het plan dat aan de openbare raadpleging werd voorgelegd, koppelde een top-downbenadering aan een bottom-upbenadering volgens de complexe methodologie die werd ontwikkeld in het 1ste Toewijzingsplan. Ze was niet enkel moeilijk te begrijpen, maar ook moeilijk toepasbaar in de Brusselse context. Voor sommige installaties die bij het systeem betrokken waren, was er bovendien ongerustheid over het feit dat, via de topdownbenadering, de macro-economische tendens van hun sector zou worden opgelegd en die was, volgens hen, niet rechtstreeks toepasbaar op hun specifieke situatie. Daarom werd enkel de bottom-upbenadering gebruikt voor de berekening van de toewijzing in deze versie. Bedrijfsfederaties en installaties waarop het Toewijzingsplan betrekking heeft Sector “Energie” Het Brussels Gewest wilde 3 turbo-jetcentrales uit het Toewijzingsplan halen omdat het meende dat hun emissies doeltreffender werden beheerd door de milieuvergunningen (waarin een maximumaantal dagen van gebruik kan worden vastgelegd). Het is op uitdrukkelijk verzoek van de betrokken installaties, die in orde willen zijn met de gewestelijke en Europese wetgeving, dat de drie centrales opnieuw werden opgenomen in deze versie van het plan . Sector “Industrie” Het technische reductiepotentieel van -32 % van de subsector “Uitrusting” zoals gepubliceerd in de DSM-studie leek moeilijk over te zetten op het specifieke geval van de onderneming Volkswagen. Daarom bestelde die een energieaudit (die in juli en augustus werd uitgevoerd). Dankzij die audit kan hun reductiepotentieel worden geraamd op ongeveer 6,3 % van de emissies van 2005. Ten gevolge van een grondige herstructurering van de onderneming in de zomer van 2007 werd echter een sterke vermindering van de activiteit gepland. De toewijzing aan deze onderneming werd dan ook naar beneden toe herzien.
18
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
februari 2008
“Tertiaire” sector Twee bijkomende tertiaire installaties hebben verzegelingen aangebracht of verwarmingsketels vervangen om buiten het toepassingsveld van het ET-systeem te vallen.
hun
Milieuverenigingen (NGO’s) De belangrijkste punten van kritiek van milieuverenigingen staan hieronder vermeld. Ze worden van antwoord gediend: •
Onvoldoende details en toelichting over het reductiepotentieel: deze nieuwe, meer gedetailleerde presentatie zou met deze opmerking rekening moeten houden.
•
Toelating voor ondernemingen om gebruik te maken van de flexibiliteitsmechanismen naar rato van maximum 8 % van hun emissierechten: die toelating strekt tot het harmoniseren van de regels tussen de drie Gewesten en tot het vermijden van concurrentievervalsing tussen de Gewesten.
•
Uitdrukkelijke vermelding van de mogelijkheid om meer gebruik te maken van de flexibiliteitsmechanismen indien de versterking van het Lucht-Klimaatplan onvoldoende zou blijken om het saldo op te vangen voor de doelstelling van het Gewest: vermelding geschrapt in deze versie.
•
Ontbreken van een veiling van 10 % van de emissierechten: de organisatie van de veiling van 5 000 t CO2 zou het Gewest veel kosten, in menselijke en financiële middelen, voor een zeer geringe milieuwinst.
•
Uitsluiting van de turbo-jetinstallaties: deze installaties werden opnieuw opgenomen in deze versie van het ontwerpplan. De emissierechten die aan Volkswagen werden toegewezen, zijn te hoog: de huidige toewijzing van emissierechten aan de nieuwe onderneming Audi Vorst houdt rekening met de resultaten van de energieaudit van 2006 en met de nieuwe activiteitenvoorspellingen die voor deze sector worden verwacht in het Gewest. Voorstel om de Europese overheden te vragen deel te nemen aan het ET-systeem vanuit een voorbeeldfunctie, zelfs al vallen de gebouwen van de Europese Commissie strikt genomen niet onder het toepassingsdomein van de richtlijn: voorstel wordt relevant gevonden door het Gewest.
•
•
Organisaties die de werknemers vertegenwoordigen (vakbonden) De belangrijkste opmerkingen van de vakbonden hebben betrekking op de volgende punten: •
Er mag geen concurrentievervalsing ontstaan tussen de industriële ondernemingen van de drie Gewesten.
•
Er moeten mogelijkheden worden voorzien voor uitbreiding van de productiecapaciteiten van de betrokken sites.
•
Een nieuwe “overtoewijzing” van emissierechten, zoals het geval was in het eerste Toewijzingsplan, moet worden vermeden.
19
Toewijzingsplan 2008-2012 van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
20
februari 2008
Bijlage I: Plan met individuele toewijzingen
Naam van de installatie Verbrandingsinstallaties VRT RTBF
Adres
Exploitant
Reyerslaan 52
1043 Brussel
Léon Monnoyerkaai 7
1000 Brussel
Hoofdactiviteit
Totaal geïnstalleerd thermisch vermogen
2004
2005
gemiddeld
BAU 2010
Radio- en televisieactiviteiten
24
4 014 4 014
4 176 4 176
3 872 3 872
4 021 4 021
4 051 4 051
4 375 4 375
Electrabel NV
Productie en distributie van elektriciteit
60
434
383
358
392
392
392
-
60
264
1 161
955
793
793
793
-
Turbo-jetcentrale Elsene
Voltastraat
1050 Brussel
Electrabel NV
Productie en distributie van elektriciteit
Turbo-jetcentrale Buda totaal energie (tCO2)
Budalaan
1130 Brussel
Electrabel NV
Productie en distributie van elektriciteit
60
362 1 060
404 1 948
797 2 110
521 1 706
521 1 706
521 1 706
verbrandingsinstallaties Audi Vorst NV
Britse Tweedelegerlaan 201
1190 Brussel
Autoconstructie
86
31 911 31.911 36.986
34 666 34.666 40.790
34 996 34.996 40.978
33 858 33.858 39.585
28 762 28.762 34.519
27 940 27.940 34.021
Emissierechten
Emissie -rechten
Emissierechten
Audi Vorst NV
Totaal industrie (t CO2) Totaal trading (t CO2)
Naam van de installatie verbrandingsinstallaties VRT RTBF
Adres
Exploitant
Reyerslaan, 52
1043 Brussel
Léon Monnoyerkaai 7
1000 Brussel
Hoofdactiviteit
Totaal geïnstalleerd thermisch vermogen
turbo-jetcentrale Elsene
Voltastraat
1050 Brussel
turbo-jetcentrale Buda totaal energie (tCO2)
Budalaan
1130 Brussel
verbrandingsinstallaties Audi Vorst NV
Britse Tweedelegerlaan 201
1190 Brussel
Totaal industrie (t CO2) Totaal trading (t CO2) Reserves
Emissie- Emissie- Emissierechten rechten rechten
2008
2009
2010
2011
2012
2008-12
Radio- en televisieactiviteiten
24
3 779 3 779
3 779 3 779
3 779 3 779
3 779 3 779
3 779 3 779
18 895 18 895
Electrabel NV
Productie en distributie van elektriciteit
60
392
392
392
391
391
1 958
Electrabel NV
Productie en distributie van elektriciteit
60
793
793
793
794
794
3 967
Electrabel NV
Productie en distributie van elektriciteit
60
521 1 706
521 1 706
521 1 706
521 1 706
521 1 706
2 605 8 530
Autoconstructie
86
26.968 26.968 32.453
26.615 26.615 32.100
28.140 28.140 33.625
27.639 27.639 33.124
27.639 27.639 33.124
137.001 137.001 164.426
0
totaal tertiaire sector (tCO2) turbo-jetcentrale Schaarbeek
jaarlijkse CHP reserve
VRT - RTBF
totaal tertiaire sector (tCO2) Turbo-jetcentrale Schaarbeek
2003
BAU 2010 met maatregelen
Audi Vorst NV
60.559
596 596
4 200 4 200 4 796
Bijlage II: Vergelijking van de twee versies van het toewijzingsplan
Installatie VRT - RTBF Torens WTC I & II FORTIS BANK Schaarbeek Elsene Buda Bruda NV Volkswagen / Audi Vorst NV Totaal Reserve "Nieuwkomers " Reserve "Warmtekrachtkoppeling" Totaal
Toegewezen Toegewezen emissierechten emissierechten ste de 1 versie 2 versie (t CO2) (t CO2) 19.829 18.895 12.202 0 12.889 0 1.958 1.958 3.967 3.967 2.605 2.605 10.874 0 196.891 137.001 261.215 164.426
Verschil ( %) -4,7% -100,0% -100,0% 0,0% 0,0% 0,0% -100,0% -30,4% -37,1%
34.102
31.495
-7,6%
38.118 72.220
29.065 60.559
-23,8% -16,1%
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
PLAN D'ALLOCATION 2008-2012 DE LA RÉGION DE BRUXELLES-CAPITALE FEVRIER 2008
MODIFICATIONS
APPORTEES AU
PLAN
SOUMIS A LA
COMMISSION
EN
2006 :
-
Nouvelles données de projections d’émissions et de potentiel de réduction aux horizons 2010 et 2020
-
Mise à jour des politiques et mesures
-
Diminution des allocations de quotas : o
Tertiaire : sortie du plan de 2 installations du tertiaire après modification de leurs installations de combustion et changement de l’hypothèse des DJ 15/15 (1900 DJ au lieu de 2010) pour le calcul de l’allocation de l'installation tertiaire restante
o
Industrie : prise en compte d’une restructuration importante d'une entreprise du secteur des constructions métalliques à Bruxelles et sortie d’une petite installation
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
Table des matières Contexte ............................................................................................................................................................... 4 1. INTRODUCTION : ÉVOLUTION DES EMISSIONS DE GAZ A EFFET DE SERRE DE LA REGION DE BRUXELLES-CAPITALE ....................................................................................................... 5 1.1 Emissions historiques .............................................................................................................................. 5 1.2 Emissions futures .................................................................................................................................... 6 2. « OBJECTIF KYOTO » DE LA RÉGION DE BRUXELLES-CAPITALE ............................................... 9 3. POLITIQUES ET MESURES POUR LE SECTEUR « NON TRADING ».......................................... 10 3.1.Introduction........................................................................................................................................... 10 3.2. Mécanismes de flexibilité et principe de supplémentarité ........................................................ 11 3.3. Mesures régionales complémentaires par secteur ....................................................................... 11 4. DETERMINATION DE L’ALLOCATION ................................................................................................ 13 4.1 Champ d’application de la directive « Emission Trading » ............................................................ 13 4.2 Mise aux enchères des quotas d’émission........................................................................................ 13 4.3 Utilisation des « mécanismes de projets » par les installations ................................................ 13 4.4 Méthodologie.......................................................................................................................................... 13 Approche bottom-up............................................................................................................................... 13 Evaluation des émissions des installations concernées................................................................... 14 Projections des émissions et potentiel de réduction individuels des installations................... 14 Secteur « Energie » ........................................................................................................................... 15 Secteur « Industrie » ....................................................................................................................... 15 Secteur « Tertiaire » ........................................................................................................................ 15 Mise en commun de quotas entre installations ................................................................................. 16 4.5 Politique de marché intérieur ............................................................................................................. 16 Définition d’un « nouvel entrant » : ................................................................................................ 16 Calcul du montant de la réserve « Cogénération »...................................................................... 16 Gestion de la réserve......................................................................................................................... 17 Attribution de quotas pour nouveaux entrants............................................................................ 17 Attribution de quotas pour cogénération...................................................................................... 17 Fermeture d’installations.................................................................................................................. 17 Quotas restants.................................................................................................................................. 17
2
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
5. CONSULTATION DU PUBLIC .................................................................................................................. 18 5.1 Organisation de la consultation publique .......................................................................................... 18 5.2 Prise en compte des observations reçues........................................................................................ 18 Remarque générale .................................................................................................................................. 18 Fédérations d'entreprises et installations concernées par le Plan d’allocation........................ 18 Secteur « Energie » ........................................................................................................................... 18 Secteur « Industrie » ....................................................................................................................... 18 Secteur « Tertiaire » ........................................................................................................................ 19 Associations environnementales (ONGs) ........................................................................................... 19 Organisations représentatives des travailleurs (syndicats) ......................................................... 19
3
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
Contexte Pour lutter contre le réchauffement climatique, l’Union européenne a mis en place le « Système européen d’échange de quotas d’émission de CO2 » le 1er janvier 2005, destiné à réduire les émissions de gaz à effet de serre par de grandes installations situées en Europe. Ce système européen est régi par les directives 2003/87/CE et 2004/101/CE. La directive 2003/87/CE a été transposée en droit bruxellois par l’ arrêté1 du 3 juin 2004 « établissant un système d'échange de quotas d'émission de gaz à effet de serre ». Il sera prochainement abrogé par la nouvelle ordonnance « établissant un système d’échange de quotas d’émission de gaz à effet de serre et relatif aux mécanismes de flexibilité du protocole de Kyoto », qui intégrera par ailleurs les modifications introduites par la directive 2004/101/CE. C’est dans ce contexte que la Région a élaboré son projet de 2ème plan d'allocation de quotas d’émission pour la période de 2008 à 2012, qui vise à déterminer, pour les quelques établissements concernés par le système, l’enveloppe globale de quotas à allouer ainsi que la méthodologie de calcul de l’enveloppe et des allocations individuelles. Par ailleurs, la période couverte par ce « 2ème plan d’allocation », 2008 – 2012, couvre également la première période d’engagement du Protocole de Kyoto. C’est pourquoi qu’outre le fait qu’il démontre la participation effective du secteur concerné par le système d’échange de quotas, dit secteur « Emission Trading », ou secteur ET, à l’effort régional de réduction des émissions de gaz à effet de serre, il doit également démontrer que la Région de Bruxelles-Capitale devrait atteindre son « Objectif Kyoto », et ce non seulement, à l’attention de la Commission européenne mais aussi aux autres Parties européennes signataires du Protocole.
1
Arrêté du 3 juin 2004 du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale établissant un système d'échange de quotas d'émission de gaz à effet de serre et imposant certaines conditions d'exploiter aux installations concernées, publication au Moniteur belge 23 juin 2004 (http://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm)
4
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
1. INTRODUCTION : ÉVOLUTION DES EMISSIONS DE GAZ A EFFET DE SERRE DE LA REGION DE BRUXELLES-CAPITALE 1.1
Emissions historiques
L'ensemble des émissions de gaz à effet de serre en Région Bruxelles-Capitale (RBC) représente en 2005 un total de 4.321 ktonnes d’équivalent CO2 (kt CO2e), soit 3% du total des émissions belges. En 2005, les émissions bruxelloises sont composées à près de 92 % de CO2. La présence industrielle est très faible sur le territoire de la Région, et le chauffage des bâtiments (logements, bureaux, commerces et autres services) obtenu à partir de combustibles fossiles constitue la principale source d’émission de CO2. En 2005, les émissions de CO2 de la Région ont globalement augmenté de 5,8 % par rapport à 1990 (Tableau 1), mais il faut se souvenir que l’hiver de 1990 était particulièrement doux. A l'inverse, les émissions élevées observées en 1996 résultent d'une consommation élevée de combustible, due à un hiver plus rigoureux2. De manière générale, on observe une bonne corrélation entre le niveau bruxellois des émissions de CO2 et la valeur des degrés-jours3, qui donne une indication du nombre de jours de chauffe (Figure 1). 5.000
3000
4.500 2500
Gaz F
4.000
Transport 3.500 2000 3.000
Solvants Distribution gaz
2.500
1500
2.000
Incinérateurs & stations d'épuration Centrales Cokerie
1000 1.500
Industries Tertiaire
1.000 500
Logement DJ 15/15
500
0
0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Figure 1 : Evolution des émissions de gaz à effet de serre de la RBC et comparaison avec les degrés-jours Sources : Etat de l’Environnement 2006, IBGE
La situation de la Région bruxelloise est peu comparable avec celles des autres Régions. En effet, pour les émissions de GES hors gaz F :
2
1990 = année à hiver doux (DJ15/15=1723), 1996 = année à hiver froid (DJ15/15=2383)
3
Degré-jours = différence (exprimée en degrés centigrades) entre la température moyenne d’un jour déterminé et une température de référence (15°C). Les températures moyennes supérieures à 15°C ne sont pas comptabilisées. Pour une période donnée (mois, année), on effectue la somme des degrés-jours de la période.
5
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
• le secteur résidentiel est responsable de la part la plus importante (48%), suivi du secteur tertiaire (22%) et du transport (19%) • les secteurs Energie et Industrie génèrent moins de 3% des émissions de CO2 de la RBC, alors qu’ils couvrent pratiquement la moitié des émissions au niveau belge (en particulier, les émissions du secteur Energie ont fortement diminué par rapport à leur niveau de 19901993 du fait de la disparition des activités de la cokerie).
Solvants 1%
Transport 19%
Distribution gaz 1% Incinérateurs & stations d'épuration 6% Centrales Cokerie 1% 0%
Logement 48%
Industries 2% Tertiaire 22% Figure 2 : Répartition des émissions de GES, hors gaz F, par secteur en Région Bruxelles-Capitale en 2005
Sources : Etat de l’Environnement 2006, IBGE
Remarque : les données reprises ci-dessus concernent, conformément aux règles de comptabilité d’émissions en vigueur, uniquement les émissions directes, c’est à dire produites sur le sol de la Région bruxelloise. Les émissions liées à l’électricité consommée dans la Région mais produite ailleurs dans le pays ou à l’étranger ne sont pas prises en compte. Comme la production d’électricité en Région de Bruxelles-Capitale est très faible, les mesures visant la réduction de la consommation électrique n’auront pas d’impact sur les émissions bruxelloises, mais bien sur celles du territoire producteur, et donc des autres Régions. Les émissions dues aux installations concernées par le système d’échange de quotas d’émission ne représentent, en 2005, moins d’1 % des émissions bruxelloises (soit moins de 0,03 % des émissions belges de gaz à effet de serre).
1.2
Emissions futures
Les projections pour 2010 et 2020 à politique inchangée, c’est-à-dire suivant un scénario dit « Scénario BAU4 2010 » des émissions de gaz à effet de serre (GES) en RBC présenté ici, ont été établies par ECONOTEC pour l’IBGE dans l’étude : « Analyse prévisionnelle des émissions atmosphériques en Région de Bruxelles-Capitale aux horizons 2010 et 2020 » (août 2007).
4
BAU : Business as Usual
6
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
6 000
4 917
5 000
4 869
GES (kteq. CO2)
4 439
4 227 4 000
4 407
4 227
4 200
4 749 4 309 4 112
4 686 4 263 4 075
3 000 projections à climat moyen (1900 DJ) 2 000
projections à climat chaud (cf. 2002 : 1684 DJ) projections à climat froid (cf. 1996 : 2383 DJ) émissions observées à DJ réels
1 000
objectif Kyoto
0 1990
1995
2000
2005
2010
2015
2020
Figure 3 : Projections des émissions de GES en RBC (scénario BAU 2010-2020)
Source : IBGE / ECONOTEC
Cette étude constitue une actualisation de celle réalisée également par ECONOTEC en décembre 2003 intitulée « Potentiel de réduction des émissions de CO2 de la Région de Bruxelles-Capitale à l’horizon 2008-2012 », et sur laquelle s’était appuyé le 1er Plan d’allocation bruxellois. Les projections BAU pour 2010 s’élevaient alors à 4.814 kt CO2e. Comme le montre la figure 3, l'influence du nombre de degré-jours sur le niveau effectif des émissions est très important et peut exercer un rôle déterminant sur le respect de l'objectif « Kyoto » de la région. Il y a lieu de noter que cette étude n'a pas pu modéliser chacune des mesures prises par le gouvernement dans le calcul du niveau des projections. De même, certaines mesures récentes n'ont pas été intégrées dans l'exercice de modélisation sous-jacent à l'étude. Les principales différences entre les projections publiées en 2003 et celles publiées en 2007 sont :
- la prise en compte des mesures mises en œuvre ou décidées avant fin 2004, entre autres l’arrêté « réfrigération » dont le potentiel de réduction a été évalué à 120 kt de CO2e5 .
- la référence climatique a été révisée par le groupe de travail « projections » qui s’est réunit
sous l’égide de la Commission Nationale Climat afin d’harmoniser les hypothèses maîtresses des projections à réaliser en application de la décision européenne 280/2004/CE. De 2087 degrés-jours 15/15 en 2003, la référence climatique choisie pour les projections réalisées en 2007 est passée à 1900 degrés-jours 15/15. Or les émissions directes de GES de la RBC sont pour +/- 70% imputables aux seuls secteurs résidentiels et tertiaires, pour lesquels la consommation de combustible est en partie
5
“Analyse technico-économique des prescriptions techniques du plan Air-Climat”, Econotec, 31 juillet 2004
(http://www.ibgebim.be/francais/contenu/content.asp?ref=2004)
7
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
proportionnelle au besoin de chaleur de l’année.
Il en résulte des projections revues à la baisse et s’élevant à 4.4076 kt CO2e en 2010. GES
1990
2005
Evolution 2005/1990
BAU 2010 (1900 DJ)
Evolution 2010/1990
CO2 CH4 N2O Gaz F Surplus vente de carburants
3795 103 129 41
3963 44 150 137
4% -57% 16% 234%
4033 41 185 148
6% -60% 43% 261%
17
27
59%
non déterminé
total
4085
4321
5,8%
4407
(kt CO2e)
Tableau 1 : Evolution en 2005 et projection en 2010 des émissions de GES en RBC Source : étude Econotec, août 2007
6
Hors “surplus transport”
8
7,9%
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
2. « Objectif Kyoto » de la Région de Bruxelles-Capitale La Belgique s’est engagée à réduire, sur la période 2008 – 2012, ses émissions de gaz à effet de serre de –7.5% par rapport aux émissions de l’année 1990. Dans le contexte fédéral belge, cet effort de réduction a été réparti entre l’Etat fédéral et les Régions. Au terme de l’accord de répartition intervenu par décision du Comité de Concertation du 8 mars 20047, la Région Bruxelles-Capitale s’est engagée à ne pas accroître ses émissions de gaz à effet de serre dans la période 2008-2012 de plus de 3,475% par rapport aux émissions de 1990, ce qui revient à limiter les émissions à 4.227 kt CO2e par an en moyenne.
7
« L’accord intervenu sur la répartition des efforts de réduction des émissions de gaz à effet de serre (Protocole de Kyoto) », Chambre des Représentants de Belgique, 21 avril 2004, DOC 51 1034/001
9
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
3. Politiques et mesures pour le secteur « Non trading » Les politiques et mesures mises en œuvre jusqu'à présent par les divers niveaux de pouvoir seront détaillées dans le Plan National Climat actuellement en cours de révision par le Secrétariat permanent de la Commission Nationale Climat. En 2002, la Région de Bruxelles-Capitale a approuvé un Plan « Air-Climat »8, qui comporte une série de prescriptions concernant les divers secteurs émetteurs de gaz à effet de serre. Il s’articule en une série d'axes opérationnels visant les deux principales sources de pollution, à savoir : la consommation énergétique dans les bâtiments et le transport routier. D’autres sources sont font également l’objet de prescriptions, comme les installations de réfrigération et les conditionnements d’air. Le Plan porte ainsi sur les principaux secteurs émetteurs de gaz à effet de serre, qu’ils soient ou non concernés par la directive « Emission Trading » (ET)9. Ces prescriptions sont en cours de mise en œuvre, entre autres sur base de nouvelles mesures concrètes appliquées par le Gouvernement dans le secteur du bâtiment et des transports. Le 6 décembre 2007, le gouvernement a approuvé une feuille de route visant à approuver en juin 2008 un plan climat intégré 2020. 3.1.Introduction Pour rappel, en vertu de l’ « objectif Kyoto », les émissions de GES de la Région de BruxellesCapitale sont limitées à +3,475% en 2010 par rapport à celles de 1990 (4.085 kt éq-CO2), ce qui fixe le plafond d’émission à 4.227 kt éq-CO2 pour 2010. Selon l’étude de référence10, les émissions de GES pourraient atteindre en 2010, dans un scénario de référence à politique inchangée, 4.407 kt éq-CO2. L’effort à réaliser pour respecter les engagements serait donc au minimum de 180 kt éq-CO2 : Emissions 1990 Objectif 2008-2012 Scénario de référence 2010 Effort = Scénario réf. 2010 – Objectif 2010
4.085 4.227 4.407 180
kt éq-CO2
Quantification de l’effort de réduction à entreprendre par la Région de Bruxelles-Capitale
Le solde de 180 kt, auquel il faut ajouter l’équivalent du surplus d’émissions lié aux surplus de carburants (environ 27 kt), sera comblé par les projets MDP, par des mesures récemment approuvées et par de nouvelles mesures additionnelles régionales en cours d'élaboration ; l'impact estimé des mesures fédérales a été en majeure partie intégré dans le scénario de référence.
8
2010 »,
« Plan d’Amélioration structurelle de la Qualité de l’Air et de Lutte contre le Réchauffement climatique, 2002Décision du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale du 13 novembre 2002
(http://www.ibgebim.be/francais/pdf/Air/PLANAC_complet.pdf) 9
Le Plan ne distingue pas les secteurs concernés ou non par la directive ET, qui ne porte en RBC que sur une part très limitée des émissions des secteurs « industrie » et « tertiaire ». 10
« Analyse prévisionnelle des émissions atmosphériques en Région de Bruxelles-Capitale aux horizons 2010 et 2020 », ECONOTEC août 2007
10
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
Toutefois, il est utile de souligner l'importance prise par l’hypothèse climatique retenue dans le scénario BAU 2010-2020, soit 1.900 DJ 15/15 : en effet, si on la remplace par l’hypothèse de 1.684 DJ 15/15 (DJ de l’année 2002) les émissions obtenues par cette variante du scénario BAU 2010 diminuent de 207 kt éq-CO2. Inversément, à 2383 DJ (DJ de l’année 1996), les projections augmentent de 462 kt éq-CO2.
3.2. Mécanismes de flexibilité et principe de supplémentarité La Région a décidé en novembre 2004 d’investir 9,5MUS$ d’ici 2014 dans le « Fonds Carbone » de la Banque mondiale, le « Community Development Carbon Fund » (CDCF), tout en s’appliquant le principe de supplémentarité en s’engageant à recourir aux mécanismes de flexibilité pour un maximum de 50% de son effort de réduction. Selon le plan d’investissements actuel du fonds CDCF, la région bruxelloise peut compter sur quelques 100 kt de CO2 par an en crédits CERs. Pour combler le solde à l'objectif de quelques 100 kt, la Région table sur de nouvelles mesures récentes dont l'impact n'a pas pu être intégré dans le BAU (Econotec août 2007) . 3.3. Mesures régionales complémentaires par secteur Comme précisé ci-dessus, la Région s'est dotée en 2002 d'un Plan Air-Climat, inscrit dans le cadre institutionnel et légal qui impose aux autorités régionales d'exécuter un programme de réduction de la pollution atmosphérique. Pour rappel, le gouvernement a aussi approuvé une feuille de route visant à approuver en juin 2008 un plan climat intégré 2020. Depuis 2004, plusieurs actions visant à renforcer et/ou accélérer la mise en œuvre du Plan AirClimat ont été décidées et concrétisées. Le descriptif de ces actions complémentaire figure cidessous. Mesures dans le secteur du bâtiment en général : • • • • • • • • • • •
Soutenir les propriétaires de bâtiments publics et privés (Projets PLAGE) Soutenir les maîtres d’ouvrage et les gestionnaires de bâtiments (les Facilitateurs) Mettre à disposition des outils URE Former des Responsables Energie Promouvoir des Constructions Basse Energie et Passive Susciter la réalisation de bâtiments démonstratifs Renforcer la réglementation thermique Mettre en œuvre les exigences sur les installations techniques Mettre en œuvre l’exigence de performance énergétique globale du bâtiment Mettre en commun les forces vives : séminaires URE, rencontres Energie Offrir un support dynamique aux professionnels de l’Eco-construction (Cluster Ecobuild)
Mesures dans le secteur résidentiel : • • •
Informer et sensibiliser les consommateurs Assurer la Guidance Sociale Energétique Soutenir les maîtres d’ouvrage et gestionnaires de bâtiments du logement collectif
11
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
• • • • • • • • •
février 2008
Mettre à disposition des Outils URE pour le logement collectif Développer des actions de communication en matière d’URE Organiser des soirées d’info Energie Mieux connaître la situation énergétique du parc de logements Favoriser les économies d’énergie chez les particuliers (Défi Energie) Etoffer le régime d’aide à l’intention des ménages (le système des primes) Soutenir financièrement le logement collectif (le système des primes) Former des Conseillers en Energie dans le secteur du Logement Fournir des Outils URE au logement collectif
Mesures dans le secteur tertiaire : • • • •
Développer le Label « Entreprise Ecodynamique » Mettre à disposition des Outils URE au secteur tertiaire Soutenir financièrement le secteur tertiaire (le système des primes) Offrir des Outils URE au secteur tertiaire
Mesures dans le secteur industriel • • •
Offrir des aides en matière d’investissements économiseurs d’énergie Soutenir financièrement le secteur industriel (système des primes) Plan d'allocation de quotas de CO2
Mesures dans le secteur transport : • • • • • •
Informer le public en matière de mobilité Soutenir une mobilité alternative (notamment la Prime « Bruxell’air ») Obliger l’entreprise à réfléchir à la mobilité de son personnel (Plan de déplacements d'entreprise) Favoriser la mobilité douce Améliorer la qualité des flottes publiques Améliorer l’efficacité énergétique des véhicules de la STIB
Mesures horizontales et/ou intersectorielles • • • • • •
Organiser les modalités de régulation du marché de l’énergie Imposer des Obligations et des Missions de Service Public Soutenir les énergies renouvelables Promouvoir la cogénération Développer des outils spécifiques pour les écoles Réduire les consommations énergétiques via les Permis d’Environnement
12
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
4. DETERMINATION DE L’ALLOCATION 4.1 Champ d’application de la directive « Emission Trading » Forte de l’expérience acquise en 2005, 1ère année de la 1ère période de mise en place du système européen d’échange de quotas de CO2, et conformément aux nouvelles lignes directrices édictées par la Commission européenne11 vis-à-vis des très petites installations de combustion, la Région de Bruxelles-Capitale a adopté la position suivante : ne sont incluses dans le Plan d’allocation que les installations dont la somme des puissances des unités de combustion est ≥ 20 MW (en n’incluant dans cette somme que les unités dont la puissance individuelle est ≥ 3 MW). Avec cette définition, seules 5 installations bruxelloises sont concernées par le système européen : • 3 installations appartenant au secteur « Energie » : trois centrales turbo-jets de production d’électricité (Schaerbeek, Buda et Volta), destinées à réduire la quart-pointe horaire du réseau (pics de consommation) ; • 1 installation industrielle : Volkswagen (fabrication automobile) ; • 1 installation tertiaire : VRT / RTBF 4.2 Mise aux enchères des quotas d’émission Vu la très faible importance du secteur « Emission Trading » dans la Région, les enchères ne pourraient porter que sur 5.000 tonnes. En outre, l’organisation de cette opération présente des coûts fixes élevés, notamment en termes de moyens humains.La RBC n’envisage donc pas de mise aux enchères. 4.3 Utilisation des « mécanismes de projets » par les installations Les installations concernées par le système « Emission Trading » seront autorisées à recourir aux mécanismes de flexibilité de Kyoto de type « projets » (mécanisme de développement propre et mise en œuvre conjointe) jusqu’à un maximum de 8% de leur allocation individuelle totale. 4.4 Méthodologie Approche bottom-up Il a été décidé de déterminer l’allocation de quotas sur la base d'une approche « bottom-up », c'est-à-dire à partir des données fournies directement par les opérateurs concernés. Ce choix se fonde sur une caractéristique importante du secteur ET bruxellois : il n’est responsable que d’un pourcentage très faible des émissions régionales et ne regroupe qu’un très petit nombre d’installations. Celles-ci ne constituent donc pas un échantillon statistique représentatif des secteurs auxquels elles appartiennent. De ce fait, il y a une probabilité élevée que les évolutions des émissions associées à ces installations s’écartent de manière significative de celles qui se baseraient sur des taux de croissance régionaux ou sectoriels moyens, déduits d’études globales.
11
COM(2005) 703 final, « Orientations complémentaires relatives aux plans d’allocation de la période 2008-2012 du système d’échange de quotas d’émissions »
13
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
Le scénario BAU 2010 est établi sur base de la moyenne des émissions des 3 années les plus récentes (2003, 2004 et 2005) ou, le cas échéant, des émissions correspondant à l’année de réalisation de l’audit énergétique, tout en tenant compte de changements éventuels dans l’activité de production et, pour le secteur tertiaire, de l’influence du climat (en prenant la référence de 1900 degrés-jours 15/15 et une normalisation à 75%). Le scénario « BAU 2010 avec mesures » prend en compte la totalité du potentiel de réduction identifié. Pour chaque installation, le potentiel de réduction est estimé sur base soit d’un audit énergétique, soit d’études sectorielles spécifiques. Les quotas octroyés à chaque installation correspondent aux valeurs individuelles « BAU 2010 avec mesures » Les potentiels individuels de cogénération sont placés dans une réserve spécifique « cogénération ». Les données utilisées pour déterminer le potentiel de réduction proviennent des études suivantes (sauf si des audits individuelles ont été réalisées) : • « Potentiel de réduction des émissions de CO2 en Région de Bruxelles-Capitale à l’horizon 2008-2012 », Econotec (décembre 2003) • « Potentiel de cogénération en Région de Bruxelles-Capitale », IBGE, ICEDD, ULB (2005) Evaluation des émissions des installations concernées Les consommations de combustibles et d’autres informations utiles ont été communiquées par les exploitants des installations concernées lors de visites effectuées « in situ ». Les émissions de CO2 ont ensuite été calculées sur base des consommations énergétiques, en utilisant des valeurs de pouvoir calorifique inférieur (PCI) et des facteurs d’émission de CO2, sélectionnées en conformité avec la Décision de la Commission du 29/01/2004 concernant « les lignes directrices pour la surveillance et la déclaration des émissions de gaz à effet de serre, conformément à la directive 2003/87/CE du Parlement européen et du Conseil » : • Les valeurs de PCI ont été définies pour les combustibles pertinents (gaz naturel et gasoil) selon le niveau 2 d’évaluation, c'est-à-dire les valeurs spécifiques indiquées par la Belgique dans le dernier inventaire national remis au secrétariat de la CCNUCC ; • Les valeurs de facteurs d’émission utilisées correspondent au niveau 2a d’évaluation, c’est à dire les valeurs inscrites par la Région dans son dernier inventaire d’émissions telles que reprises dans l’inventaire belge pour transmission au secrétariat de la CCNUCC ; • Par ailleurs, un niveau d’oxydation de 0.995 a été appliqué à tous les combustibles (pas de consommation de charbon dans les installations bruxelloises), conformément au niveau 1 d’évaluation. Les valeurs de PCI et de facteurs d’émissions sont reprises dans le tableau suivant : Combustible
Facteur d’émission CO2 (kg/GJ)
Facteur d’émission après oxydation
PCI
Gasoil
74
36,38
MJ/l
73,63
Gaz naturel
56
33,49
MJ/m3
55,72
14
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
Projections des émissions et potentiel de réduction individuels des installations L’ensemble des données chiffrées figure dans le tableau général repris en annexe 1. Secteur « Energie » Les projections BAU 2010 des trois centrales turbo-jets ont été considérées comme égales à la moyenne des trois dernières années (2002 à 2005). Le potentiel de réduction d’émission de ces centrales est considéré comme nul parce qu’elles ne fonctionnent que quelques jours par an à plein régime. Il n’a pas été tenu compte d’une possible augmentation d’activité suite à une baisse des niveaux de capacité de réserve (c-à-d une baisse de la marge de fluctuation de la fourniture du réseau). Secteur « Industrie » Pour les installations industrielles, la Région a utilisé la formule Qc x = Réf * FP * FR avec : • Qc x = allocation de l’année x avec utilisation du potentiel de cogénération • Réf = émissions vérifiées de 2005 • FP = facteur d’activité (taux d’évolution de la production) • FR = [1-facteur de réduction identifié] Le potentiel chiffré de la cogénération est mis à disposition des entreprises dans la réserve « cogénération ». La restructuration de l’entreprise Volkswagen S.A. en Audit Bruxelles S.A. conduit à des changements profonds de perspectives et modes de production ; ainsi l’usine ne fonctionnera plus que par 2 équipes par jour (l’équipe de nuit étant supprimée) et uniquement les jours ouvrables (soit ni les weekends et jours fériés). Dès lors, il a été décidé de prendre comme facteur d’activités non plus le nombre de véhicules produits mais bien le nombre de m3 chauffés nécessaire à l’activité pour le chauffage des bâtiments et des cabines de peinture. De plus, l’audit énergétique effectué en juillet - août 2006 a détaillé les mesures techniques précises, avec leur potentiel de réduction d’émissions, pouvant être mise en œuvre par l’entreprise. Les résultats de cet audit ont été utilisés pour déterminer l'allocation annuelle de l’entreprise dans ce plan. L'installation Bruda a été exclue du plan d'allocation en raison de l'interprétation de la notion d'installation de combustion par la Commission européenne (communication COM(2005)703-final). Sur base de l'interprétation donnée par la Commission, en raison de la spécificité d'une centrale d'asphalte, cette dernière est exclue du champs d'application de la directive 2003/87/EG. Aucune centrale d'asphalte ne figure dans un plan d'allocation 2008-2012 au sein de l'Union européenne. Secteur « Tertiaire » Le potentiel technique de réduction du secteur tertiaire utilisé est de 6%12. Le potentiel de cogénération a été déterminée individuellement pour chaque installation. La moyenne des émissions des 3 dernières années, corrigée selon le climat prévisionnel (1900 degrés-jours 15/15) correspond au scénario « BAU 2010 » des installations tertiaires.
12
Econotec (2003)
15
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
Mise en commun de quotas entre installations La Région bruxelloise autorise la mise en commun de quotas par plusieurs installations sur un même « compte » (action autorisée par les dispositions de la Directive ET), si une demande explicite est introduite dans les délais. La Région n’a reçu aucune demande de mise en commun.
4.5 Politique de marché intérieur Définition d’un « nouvel entrant » : On entend par « nouvel entrant » : • toute nouvelle installation concernée par le Plan d’allocation ou • toute installation déjà concernée par le Plan d’allocation qui viendrait à augmenter ses émissions de manière significative, suite à un changement dans sa nature ou dans son fonctionnement ou encore suite à une extension, confirmée par une modification du permis d’environnement (on entend par « significative » toute augmentation d’émissions ≥ à 10%). L’estimation du nombre probable de nouvelles installations dans le secteur ET s’est fondée sur le taux de création de nouvelles entreprises dans la Région, soit 9,5% (7.070 nouvelles entreprises par an en moyenne pour un total annuel moyen de 74.240 entre 1998 et 2004). Considérant que le secteur ET compte actuellement 2 entreprises (hors turbo-jets, très spécifiques), on peut s’attendre à un accroissement d’au moins 1 nouvelle entreprise durant les 5 ans sur lesquels porte le 2e Plan d’allocation (2008-2012). En outre, vu l’évolution régionale, il est très probable qu’il s’agira préférentiellement d’installations tertiaires plutôt qu’industrielles. La réserve de quotas à allouer à ce nouvel entrant a été estimée sur base du nombre de quotas actuellement alloués à l'établissement tertiaire couvert par le plan d'allocation, soit 17.795 t CO2e pour 5 ans. Par ailleurs, pour ménager des possibilités d'extension de capacités de production aux installations industrielles, 10% des quotas du secteur industrie ont été ajoutés à la réserve « nouveaux entrants », soit 13.700 t CO2e. pour 5 ans. Le montant total de la réserve s'élève à 31.495 t CO2e. Calcul du montant de la réserve « Cogénération » Il existe un potentiel de cogénération en Région bruxelloise. La puissance cogénérable qui pourrait être mise en œuvre au sein du secteur ET ne représente qu’un faible pourcentage de la puissance totale. Toutefois, il convient d’éviter que la Directive ne représente un outil dissuasif vis-à-vis de cette technologie lorsqu'il y a un bénéfice environnemental net. Aussi, la Région bruxelloise prévoit de créer une réserve dédiée aux installations de cogénération des entreprises ET. Cette réserve est basée sur les potentiels de cogénération pour chacune des entreprises. Elle s’élève à 29.065 t CO2e pour 5 ans (y compris pour les nouveaux entrants).
16
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
Gestion de la réserve Attribution de quotas pour nouveaux entrants La Région allouera ces quotas aux nouveaux entrants, tels que définis précédemment, au cas par cas, en respectant le principe de benchmarking pour l’activité envisagée. Les quotas seront octroyés en fonction des quotas disponibles dans la réserve selon le principe « 1er arrivé, 1er servi. »
Attribution de quotas pour cogénération La Région allouera ces quotas aux installations de cogénération selon des critères de rendement et de dimensionnement par rapport à des demandes de chaleur économiquement justifiées. Les quotas seront octroyés en fonction des quotas disponibles dans la réserve selon le principe « 1er arrivé, 1er servi. » Fermeture d’installations Lorsqu’un établissement notifie à l’IBGE la cessation de ses activités, il conservera les quotas en sa possession mais n’en recevra plus les années suivantes. Les quotas correspondants seront versés sur le compte de la Région bruxelloise. Quotas restants Les quotas restants dans la réserve en fin de la période couverte par le Plan d’allocation retourneront au compte de la Région bruxelloise, qui les utilisera pour atteindre son « Objectif Kyoto ».
17
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
5. CONSULTATION DU PUBLIC 5.1 Organisation de la consultation publique
Une consultation publique visant à recueillir les commentaires du public par rapport au projet de plan d'allocation régional bruxellois a été organisée. Le public a été invité à consulter le plan via le site Internet de l’IBGE ainsi que l’étude d’incidences le concernant. Des encarts ont été publiés dans la presse et un avis publié au Moniteur. Le projet de plan accompagné de l’étude d’incidences ont été déposés dans les 19 communes bruxelloises. Les principales associations environnementales ainsi que les entreprises et établissements concernés, les principales fédérations d’entreprises bruxelloises et les syndicats ont été contactés individuellement.
5.2 Prise en compte des observations reçues Les commentaires reçus ont été intégrés dans le projet de plan transmis à la Commission européenne. Remarque générale Le mode d’allocation utilisé dans le plan soumis à consultation publique conciliait une approche top-down et une approche bottom-up selon la méthodologie complexe développée dans le 1er plan d’allocation. Difficile à comprendre, elle a paru en outre peu applicable au contexte bruxellois. De plus, des installations concernées par le système se sont inquiétées de se voir appliquer, via l’approche top-down, la tendance macro-économique de leur secteur, qui, selon elles, n’était pas transposable directement à leur situation spécifique. C’est pourquoi seule l’approche bottom-up a été utilisée pour le calcul de l’allocation dans la présente version. Fédérations d'entreprises et installations concernées par le Plan d’allocation Secteur « Energie » La Région bruxelloise se proposait d’extraire les 3 centrales turbo-jets du Plan d’allocation, considérant que les émissions de celles-ci étaient gérées plus efficacement par les permis d’environnement (qui peuvent fixer un nombre maximum de jours d’utilisation). C’est à la demande expresse des installations concernées, soucieuses d’être en règle avec la législation régionale et européenne, que les 3 centrales ont été réintégrées dans le plan. Secteur « Industrie » Le potentiel technique de réduction de -32% du le sous-secteur « Equipement » publié dans l’étude DSM a paru difficilement transposable au cas spécifique de l’entreprise Volkswagen. C’est pourquoi celle-ci avait commandé un audit énergétique (effectué en juillet-août). Cet audit a estimé leur potentiel de réduction à quelques 6,3% des émissions de 2005. Mais suite à une forte restructuration de l’entreprise en été 2007, une forte réduction de l’activité est programmée. C’est pourquoi, l’allocation à cette entreprise a été revue à la baisse.
18
Plan d’allocation 2008-2012 de la Région de Bruxelles-Capitale
février 2008
Secteur « Tertiaire » Deux installations tertiaire supplémentaires ont apposé des scellés ou remplacer leurs chaudières de manière à sortir du champ d'application du système ET. Associations environnementales (ONGs) Les principales critiques des associations environnementales sont reprises ci-dessous, et des réponses leurs sont apportées : • Détails et explications insuffisants sur les potentiels de réduction : cette nouvelle présentation, plus détaillée, devrait rencontrer cette remarque. • Autorisation faite aux entreprises de recourir aux mécanismes de flexibilité à concurrence de 8% maximum de leurs quotas : cette autorisation vise à harmoniser les règles entre les trois Régions et à ne pas fausser la concurrence entre Régions. • Mention explicite de la possibilité de recourir davantage aux mécanismes de flexibilité si le renforcement du Plan Air Climat s'avérait insuffisant pour combler le solde à l'objectif de la Région : mention supprimée dans cette version. • Absence de mise aux enchères de 10% des quotas : l’organisation de la mise aux enchères de 5.000 t CO2 coûterait beaucoup à la Région, en moyens humains et financiers, pour un bénéfice environnemental très réduit. • Exclusion des installations turbo-jets : ces installations ont été réintégrées dans cette version du projet de plan. • Quotas octroyés à Volkswagen trop élevés : l’actuelle attribution de quotas à la nouvelle entreprise Audi Forest tient compte des résultats de l’audit énergétique de 2006 et des nouvelles prévisions d’activité attendue pour ce secteur dans la Région • Proposition de demander aux autorités européennes de participer au système ET dans un but d’exemplarité, même si, strictement parlant, les bâtiments de la Commission européenne ne tombent pas dans le champ d'application de la directive : proposition jugée pertinente par la Région. Organisations représentatives des travailleurs (syndicats) Les principales remarques des syndicats portent sur les points suivants : • Importance de ne pas créer de distorsions de concurrence entre les entreprises industrielles des 3 Régions. • Nécessité de ménager des possibilités d'extension des capacités de production des sites visés. • Souci d'éviter une nouvelle « surallocation » de quotas, comme c'était le cas dans le premier Plan d'allocation.
19
Annexe I : Plan d’allocations individuelles
Nom de l'installation installations de combustion de VRT - RTBF
Principale activité
Puissance thermique totale installée
VRT - RTBF
Activités de radio et de télévision
Electrabel S.A.
Rue Volta
1050 Bruxelles
Chaussée de Buda
1130 Bruxelles
Britse II de Legerlaan, 201
1190 Bruxelles
Adresse
Exploitant
Blvd Reyers, 52
1043 Bruxelles
Quai Léon Monnoyer, 7
1000 Bruxelles
centrale turbo-jet Ixelles centrale turbo-jet Buda total énergie (tCO2) installations de combustion Audi Forest SA
centrale turbo-jet Schaerbeek
Adresse
596 596
2004
2005
24
4.014 4.014
4.176 4.176
3.872 3.872
4.021 4.021
4.051 4.051
4.375 4.375
Production et distribution d'électricité
60
434
383
358
392
392
392
-
Electrabel S.A.
Production et distribution d'électricité
60
264
1.161
955
793
793
793
-
Electrabel S.A.
Production et distribution d'électricité
60
362 1.060
404 1.948
797 2.110
521 1.706
521 1.706
521 1.706
-
Construction de véhicules automobiles
86
31.911 31.911 36.986
34.666 34.666 40.790
34.996 34.996 40.978
33.858 33.858 39.585
28.762 28.762 34.519
27.940 27.940 34.021
Principale activité
Puissance thermique totale installée
quota 2008
quota 2009
quota 2010
quota 2011
quota 2012
quota 2008-12
Activités de radio et de télévision
24
3.779 3.779
3.779 3.779
3.779 3.779
3.779 3.779
3.779 3.779
18.895 18.895
Audi Forest SA
Total industrie (t CO2) Total trading (t CO2)
Nom de l'installation installations de combustion de VRT - RTBF
Réserve CHP annuelle
2003
total tertiaire (tCO2)
Exploitant
moyenne
BAU 2010
BAU 2010 avec mesures
Blvd Reyers, 52
1043 Bruxelles
centrale turbo-jet Schaerbeek
Quai Léon Monnoyer, 7
1000 Bruxelles
Electrabel S.A.
Production et distribution d'électricité
60
392
392
392
391
391
1.958
centrale turbo-jet Ixelles
Rue Volta
1050 Bruxelles
Electrabel S.A.
Production et distribution d'électricité
60
793
793
793
794
794
3.967
Chaussée de Buda
1130 Bruxelles
Electrabel S.A.
Production et distribution d'électricité
60
521 1.706
521 1.706
521 1.706
521 1.706
521 1.706
2.605 8.530
Britse II de Legerlaan, 201
1190 Bruxelles
Construction de véhicules automobiles
86
26.968 26.968 32.453
26.615 26.615 32.100
28.140 28.140 33.625
27.639 27.639 33.124
27.639 27.639 33.124
137.001 137.001 164.426 60.559
0
total tertiaire (tCO2)
centrale turbo-jet Buda total énergie (tCO2) installations de combustion Audi Forest SA Total industrie (t CO2) Total trading (t CO2) Réserve
Audi Forest SA
4.200 4.200 4.796
Annexe II : Comparaison des deux versions du plan d’allocation
Installation
Quota alloués 1ère version (t CO2)
Quota alloués 2ème version (t CO2)
Différence (%)
VRT - RTBF Tours WTC I & II FORTIS BANQUE Electrabel Schaerbeek Electrabel Ixelles Electrabel Buda Bruda SA Volkswagen / Audi Forest SA Total
19.829 12.202 12.889 1.958 3.967 2.605 10.874 196.891 261.215
18.895 0 0 1.958 3.967 2.605 0 137.001 164.426
-4,7% -100,0% -100,0% 0,0% 0,0% 0,0% -100,0% -30,4% -37,1%
Réserve "Nouveaux entrants" Réserve "Cogénération" Total
34.102 38.118 72.220
31.495 29.065 60.559
-7,6% -23,8% -16,1%
* la réserve cogénération diminue du fait de la sortie de deux installations tertiaire
26 Février 2008
Ministère de la Région wallonne Projet de plan régional wallon d’allocation des quotas d’émission de gaz à effet de serre dans le cadre de la directive 2003/87/CE Version approuvée par le Gouvernement Wallon du 26 février 2008
Période 2008-2012
1
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Glossaire Action précoce
Mesure de réduction des émissions de gaz à effets de serre prise à un stade précoce et qui est éventuellement éligible à l’octroi de quotas suivant les critères proposés dans cette méthode de travail.
Directive ET
Directive 2003/87/CE établissant un système d’échange de quotas d’émission de gaz à effet de serre dans la Communauté et modifiant la directive 96/61/CE du Conseil.
Emissions
Le rejet dans l’atmosphère de gaz à effet de serre à partir de sources situées dans une installation. (cf Art. 3 Directive ET)
Exploitant
Au sens du décret du 11 mars 1999 relatif au permis d’environnement
Installation
Au sens du décret du 11 mars 1999 relatif au permis d’environnement
Marché d’échange
Appelé aussi ‘système communautaire’. Système d’échange de quotas d’émission de gaz à effet de serre dans la Communauté.
Quota
Le quota autorisant à émettre une tonne d’équivalent dioxyde de carbone au cours d’une période spécifiée, valable uniquement pour respecter les exigences de la directive Emission Trading, et transférable conformément aux dispositions de cette même directive. (cf Art. 3 Directive ET)
Tonne d’équivalent dioxyde de carbone
Une tonne métrique de dioxyde de carbone ou une quantité de tout autre gaz à effet de serre visé à l’annexe II de la Directive ET ayant un potentiel de réchauffement planétaire équivalent.
Cogénération
Technique permettant, à partir d’un combustible, la production simultanée de chaleur et d’énergie mécanique.
2
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Acronymes ET
Emission Trading
ETS
Emission Trading Scheme
GES
Gaz à effet de serre
PNA
Plan national d’allocation des quotas
tCO2-éq.
Tonne équivalent dioxyde de carbone
IGES
Indice Gaz à Effet de Serre
BAT
Best Available Technology
BAU
Business as Usual
TGV
Turbine Gaz-Vapeur
DGRNE
Direction Générale des Ressources naturelles et de l’Environnement du Ministère de la Région Wallonne (MRW)
UWE
Union Wallonne des Entreprises
DGTRE
Direction Générale des Technologies, de la Recherche et de l’Energie du Ministère de la Région Wallonne
t
Tonne
PWA
Plan Wallon d’Allocation, terme utilisé pour dénommer le plan d’allocation pour les installations wallonnes, partie constitutive du plan national d’allocation pour la Belgique
URE
Unité de réduction des émissions - une unité délivrées en vertu de l’article 6 du protocole de Kyoto et des décisions adoptées en vertu de la CNUCC ou du protocole de Kyoto
URCE
Unité de réduction certifiée des émissions - une unité délivrée en vertu de l’article 12 du protocole de Kyoto et des décisions adoptées en vertu de la CNUCC ou du protocole de Kyoto,
3
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
1. Détermination de la quantité totale de quotas
1.1 Engagement de la Belgique et des trois régions belges Etant donné la compétence des Régions belges (Région wallonne, Région flamande et Région de Bruxelles-Capitale) en matière d’environnement, les trois régions belges, en accord avec l’Etat fédéral, ont conclu le 8 mars 2004 un accord de partage de charge intra belge (Accord de partage de la charge belge1). Celui-ci répartit, entre les trois régions belges et l’Etat fédéral, l’effort auquel s’est engagé la Belgique globalement dans le cadre du Protocole de Kyoto, à savoir une limitation ou une réduction des émissions annuelles moyennes de gaz à effet de serre (GES, soit les 6 gaz visés par la Directive ET) sur la période 2008-2012 en à un niveau de 92,5% des émissions 1990. Dans le cadre de cet accord, la Région wallonne s’est engagée à assumer une répartition linéaire de la charge belge de réduction des GES, soit à réduire ses émissions annuelles moyennes au cours de la période 2008-2012 à un niveau atteignant également 92,5% des émissions wallonnes en 1990, la Région flamande s’engageant simultanément à une réduction – à l’horizon 2008-2012 – à un niveau de 94,8% de ses émissions de 1990, la Région de Bruxelles-Capitale devant limiter – à l’horizon 20082012 – la croissance de ses émissions à 103,475% de ses émissions de 1990. Etant donné leur compétence en matière environnementale et conformément à l’Accord de partage de la charge belge, il appartient à chacune des régions de mettre en œuvre les politiques régionales nécessaires pour atteindre l’objectif auquel elles se sont engagées, tant en matière de mesures internes qu’en matière de recours aux mécanismes flexibles prévus par la Protocole de Kyoto. La somme des objectifs des trois régions belges étant supérieure à l’objectif de la Belgique au regard du Protocole de Kyoto, l’Accord de partage de la charge belge prévoit que l’Etat fédéral comblera la différence en ayant recours aux mécanismes flexibles prévus par le Protocole de Kyoto. En première estimation, on estime que l’Etat fédéral devra acquérir dans ce cadre environ 2,46 Mt CO2éq/an en moyenne de droits d’émission pour chacune des 5 années de la période d’engagement 2008 – 2012. En outre, il est prévu que l’Etat fédéral mettra également en œuvre des politiques et mesures fédérales internes pour soutenir l’effort des régions.
1.2 Engagement de la Région wallonne – Objectif d’émission wallon pour la période 2008-2012 Les inventaires de gaz à effet de serre (GES) déterminent les émissions wallonnes pour l’année de référence (1990) à 54.839.964 t CO2éq.2 L’engagement de la Région wallonne consiste donc à réduire les émissions wallonnes de GES à un niveau de 54.792.776 x (92,5%) soit 50.683.318 t CO2éq/an en moyenne sur la période 2008-2012.
1
Comité de concertation Gouvernement fédéral – Gouvernements des Communautés et Régions – Séance du 8 mars 2004
2
En fonction de la décision : Report by Belgium on the determination of the assigned amount pursuant to Article 8(1)(e) of the decision 280/2004/EC – Informations DGRNE mars 2006. Suite à la Review de l’UNFCCC en 2007, cette valeur a été modifiée. L’objectif de la Région Wallonne est fixé à 50,621 m t CO2 éq/an. 4
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
1.3 Evolution des émissions de gaz à effet de serre en Région Wallonne depuis 1990
La DGRNE réalise chaque année les inventaires des émissions de gaz à effet de serre afin de répondre aux diverses obligations européennes et internationales de rapportage. Les données cidessous sont les dernières données officielles. Il faut rappeler ici que les données de l’année 2005 devront être ajustées lorsque les bilans énergétiques actualisés seront disponibles. D’une manière générale, on observe une diminution significative des émissions de gaz à effet de serre depuis l’année 1990. En 2005, la Région Wallonne a réduit ses émissions de gaz à effet de serre de 9,5% par rapport à 1990 qui est l’année de référence du Protocole de Kyoto. De ce fait et pour la première fois, les émissions de gaz à effet de serre de la Région Wallonne sont inférieures à l’objectif de réduction de 7,5%. Cette tendance s’est poursuivie en 2006 du fait de conditions climatiques exceptionnelles. Néanmoins, ces dernières données sont encore provisoires. Evolution des émissions de gaz à effet de serre en Région Wallonne (kt CO2 équivalent) 1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005**
Energie Industrie (y compris process) Transports Résidentiel et tertiaire Agriculture Déchets Autres Gaz Fluorés
6.711,3 26.022,0 7.077,2 8.453,7 4.773,1 1.145,5 436,2 173,7
7.136,1 25.241,1 7.016,2 9.159,2 4.752,6 1.178,1 429,5 173,7
6.193,4 24.397,0 7.334,6 9.165,9 4.666,8 1.229,0 425,8 173,7
5.783,3 23.283,8 7.640,2 8.867,4 4.645,6 1.005,6 447,6 173,7
6.005,8 25.018,4 7.759,4 8.569,3 4.697,0 1.123,3 414,9 173,7
6.771,6 25.575,5 7.795,8 8.898,7 4.712,1 1.072,8 354,2 173,7
5.812,2 24.629,8 8.014,2 10.368,1 4.635,1 947,1 334,1 193,3
5.199,3 23.307,0 8.061,9 9.418,1 4.605,8 967,3 332,4 221,5
4.677,6 24.850,5 8.330,5 9.228,0 4.558,3 885,8 320,0 257,5
4.793,9 24.344,6 8.416,2 8.931,3 4.617,1 812,6 322,6 271,5
4.947,0 25.054,3 8.671,7 8.526,2 4.510,9 735,4 318,6 317,4
4.400,8 24.602,8 9.006,2 9.434,6 4.561,2 441,2 326,1 344,6
4.869,2 23.150,8 9.149,6 8.648,0 4.460,1 387,3 317,1 378,6
4.885,1 22.515,0 9.494,8 9.161,7 4.350,2 408,8 314,3 434,9
5.405,6 21.782,0 10.066,5 9.079,6 4.298,3 451,5 317,4 454,4
5.105,1 20.553,2 9.522,5 8.915,5 4.257,2 458,6 317,1 456,3
Total
54.792,7
55.086,5
53.586,1
51.847,3
53.761,8
55.354,5
54.933,9
52.113,4
53.108,4
52.509,8
53.081,4
53.117,5
51.360,7
51.564,9
51.855,3
49.585,5
Evolution par rapport à 1990 Objectif 2008-2012 Distance par rapport à l'objectif
0,00% 50.683,2 4.109,5
0,54% 50.683,2 4.403,3
-2,20% 50.683,2 2.902,9
-5,38% 50.683,2 1.164,0
-1,88% 50.683,2 3.078,6
1,03% 50.683,2 4.671,3
0,26% 50.683,2 4.250,6
-4,89% 50.683,2 1.430,2
-3,07% 50.683,2 2.425,1
-4,17% 50.683,2 1.826,6
-3,12% 50.683,2 2.398,2
-3,06% 50.683,2 2.434,2
-6,26% 50.683,2 677,5
-5,89% 50.683,2 881,6
-5,36% 50.683,2 1.172,0
-9,50% 50.683,2 -1.097,7
* Données basées sur les derniers CRF de la Région Wallonne ** Données provisoires
Cette évolution positive est surtout marquée dans les domaines de la production d’énergie et les émissions industrielles, c’est-à-dire des secteurs directement liés au système d’échange de quotas d’émissions de gaz à effet de serre. Néanmoins d’autres secteurs contribuent à cette réduction d’une manière importante comme le secteur de la gestion des déchets (récupération du biogaz issus des centres d’enfouissement technique) ou l’agriculture. On observe une faible hausse des émissions du secteur résidentiel à l’exception de l’année 1996 qui a connu un hiver plus rigoureux et donc des émissions relativement élevées. Le secteur des transports connaît une hausse continue des émissions à l’exception de l’année 2005 marquée par une hausse sensible des prix des combustibles. Le graphique ci-dessous reprend l’évolution des émissions de gaz à effet de serre en Région Wallonne. Il démontre que la Région est en bonne voie pour atteindre son objectif de Kyoto (-7,5%) puisque les émissions réelles sont inférieures à l’interpolation linéaire de notre objectif de réduction des émissions. La Région Wallonne est donc en avance sur son chemin pour atteindre son objectif de Kyoto. Le redémarrage de la phase à chaud dans le bassin liégeois pourrait avoir une influence sur l’évolution des GES en Région wallonne. Toutefois, la RW n’est actuellement pas en mesure de déterminer cette incidence.
5
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Evolution des émissions de gaz à effet de serre en Région (% comparé à 1990) 2,00%
20 08
20 06
20 04
20 02
20 00
19 98
19 96
19 94
-2,00%
19 92
19 90
0,00%
Evolution des émissions de de GES en Région Wallonne Réduction linéaire
-4,00% -6,00% -8,00% -10,00% -12,00%
Années
1.4 Estimations des émissions wallonnes futures de GES
Le premier plan wallon d’allocation des quotas (2005-2007) était basé sur les projections liées au projet de « plan wallon de l’air ». Comme la base de ces projections dataient de 2001, il a été décidé d’actualiser ces projections. Celles-ci projections ont été utilisées pour finaliser le dernier rapport belge sur les projections des émissions de gaz à effet de serre : « Report by Belgium for the assessment of projected progress under Decision No 280/2004/EC of the European Parliament and of the Council of 11 February 2004 concerning a mechanism for monitoring Community greenhouse gas emissions and for implementing the Kyoto Protocol – Mars 2007” Ces projections ont été réalisées par le bureau ECONOTEC sur base du modèle EPM (Energy/Emissions Projection Model). EPM est un modèle de simulation technico-économique, de type « bottom-up », c’est-à-dire expliquant les consommations énergétiques et les émissions de GES à partir de variables d’activité exprimées en unités physiques et qui contient une représentation détaillée des sources d’émissions et des principaux facteurs déterminants de l’évolution de la demande d’énergie et des différents types d’émissions. Etant donné que le modèle EPM intègre dans ses estimations la pénétration des techniques de production modernes en cherchant à optimiser secteur par secteur les coûts de réduction des émissions, les résultats obtenus correspondent à un scénario de type « moindre coût » (least cost). Des informations complémentaires sur le modèle EPM sont disponibles à l’annexe VI en particulier les politiques régionales simulées par le modèle.
Diverses modifications légères ont été effectuées par rapport à ces projections : -
Suite aux remarques de la Commission européenne sur l’évolution tendancielle des émissions du secteurs des transports, il a été proposé de réaliser un scénario alternatif plus conservateur en ligne avec l’étude « European Energy and transport – Trends to 2030 – update 2005 ». Ce scénario modifie sensiblement les émissions projetées de ce secteur passant de 8.620 kt de CO2 à 10.302 Kt de CO2 par an. Ce scénario tient compte du développement des biocarburants en Belgique. Ce scénario apparaît toutefois comme assez conservateur.
Les mesures additionnelles Les mesures additionnelles sont directement tirées du rapport “ Report by Belgium for the assessment of projected progress under Decision No 280/2004/EC of the European Parliament and of the Council 6
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
of 11 February 2004 concerning a mechanism for monitoring Community greenhouse gas emissions and for implementing the Kyoto Protocol – Mars 2007” Il faut d’abord insister sur le fait que ces mesures additionnelles sont des mesures indicatives du fait qu’elles doivent être mises en œuvre à l’horizon 2020 et non durant la première période d’engagement du Protocole de Kyoto. De ce fait pour estimer l’impact de ces mesures en 2010, on a considéré une interpolation linéaire entre 2008 et l’impact maximum estimé en 2020. Par ailleurs, un certain nombre de mesures additionnelles ne sont plus reprises dans cette version finale du plan d’allocation du fait qu’elles sont actuellement considérées comme mises en oeuvre. Les mesures suivantes ont été introduites : Mesures Additionnelles
Impact en CO2 équivalent
Réduction du N2O dans la chimie (réduction du facteur d’émission de 41% par rapport à 1990)
254 kt de CO2/an Il faut noter que l’impact en terme de CO2 semble faible mais la diminution du facteur d’émission est compensé par un doublement de la production d’acide nitrique
Directive 2006/32/EC : amélioration de l’efficacité énergétique des bâtiments.
173 kt de CO2/an
Amélioration de l’efficacité énergétique des véhicules
173 kt de CO2/an Il s’agit de valeurs maximales estimées via une interpolation linéaire de mesures ayant un impact maximum en 2020
Les mécanismes flexibles introduits dans nos projections sont liés à la participation de la Région Wallonne au fond multilatéral « CDCF » de la banque mondiale3. Cette participation de 5,125 millions US$ est donc déjà effective. Les hypothèses pour calculer les crédits achetés proviennent des éléments communiqués par la banque mondiale soit un prix de 7 US$/ t CO2 avec une disponibilité de 70% des crédits pour la période 2008-2012. Les dernières projections des émissions de gaz à effet de serre en Région Wallonne sont donc compilées dans le tableau ci-dessous. Il faut noter qu’en 2010 (qui doit être considéré comme la moyenne des émissions 2008 - 2012), les mesures programmées devraient permettre à la Région Wallonne d’atteindre son objectif de réduction sans avoir recours à d’autres mécanismes de flexibilité que ceux qui ont déjà été réalisés dans le passé. De plus, les projections reposent sur des hypothèses conservatives : - les émissions sont considérées à climat moyen constant. Or on observe une augmentation graduelle de la température moyenne en Europe. Ce phénomène étant bien marqué depuis 1990 ; - les mesures additionnelles ne seront pas encore mises en œuvre pour la première période d’engagement. L’ensemble de ces hypothèses démontrent que la Région Wallonne devrait respecter son engagement de réduction des émissions de -7,5% entre 1990 et 2008-2012 puisque le scénario avec mesures visée au point 1.8, donne une réduction moyenne de 7,84% comparé à 1990.
3
Pour plus d’information, voir le lien internet : http://carbonfinance.org 7
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Evolutions des émissions de GES en fonction des dernières projections disponibles (kt CO2 éq) Emissions 2000 (inventaires)
Emissions 2010 avec mesures (projections EPM)
Emissions 2010 avec mesures additionnelles (*)
3.866
3.866
CO2 Production d'énergie Production centralisée
4.560
Industrie Cokerie Industrie ( y compris auto production )
273
246
246
16.182
12.460
12.460
Industrie process
7.573
7.497
7.497
Total industrie
24.028
20.203
20.203
Autres Secteurs Résidentiel, tertiaire et agriculture Transports Divers Total 'autres secteurs'
8.402 8.326 243 16.971
8.888 10.302 298 19.488
8.715 10.129 298 19.142
Total CO2
45.558
43.557
43.211
2.352 4.170 516
2.352 3.916 516
-100
-100
50.494
49.894
Autres gaz à effet de serre Total CH4 Total N2O Total HFC - PFC - SF6
2.925 4.247 317
Mécanismes flexibles (**) Total de l'ensemble des gaz à effet de serre Evolution(%) par rapport à 1990 Objectif 2008-2012 Distance par rapport à l'objectif
53.048 -3,19%
-7,84%
-8,94%
50.683 2.365
50.683 -189
50.683 -789
(*) Les mesures additionnelles doivent être considérées à l'horizon 2020. (**) Il s'agit des contrats déjà passés entre la Région Wallonne et la banque mondiale (CDCF)
Des informations complémentaires sur les mesures de réduction des émissions relatives aux autres secteurs que le secteur trading sont développées d’une manière exhaustive dans le Plan Wallon AirClimat approuvé par le Gouvernement Wallon le 15 mars 2007 4 Une liste indique des mesures inscrites dans la 4ème Communication Nationale de la Belgique se trouve au point 1.8 de ce document.5
4 5
http://air.wallonie.be http://unfccc.int/resource/docs/natc/belnc4.pdf 8
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
1.5 Quantité totale de quotas à allouer pour la période 2008-2012 et champ d’application de la directive
Conformément à l’Annexe I et IV de la Directive ET, seules les émissions directes de CO2 sont prises en considération pour l’établissement du PNA. Pour calculer la quantité de quotas à allouer pour la période 2008-2012, il suffit de considérer les émissions totales estimées pour le secteur trading et de retrancher la part réservée aux nouveaux entrants. Cette dernière étant estimée au point 5.2 de ce document. La quantité totale annuelle de quotas étant définie par la décision de la Commission européenne sur le plan belge d’allocation 20082012 6 et par la décision du comité de concertation entre les Régions et l’Etat fédéral du 1er février 2008 concernant la répartition de cet effort entre les différentes Régions. Dans ce cadre, le Gouvernement Wallon a décidé : -
de réduire le projet de plan d’allocation de juillet 2006 de 2.399.421 t CO2/an, soit un cap (existants et nouveaux entrants) de 21.591.155 t CO2/an ;
-
une réduction de l’allocation du secteur de la production centralisée d’électricité de 1.096.487 t CO2/an ;
-
une réduction linéaire des entreprises existantes (hors production centralisée d’électricité et cogénération) de -8,33% et cela en dehors des modifications du champ d’application liés aux fermetures d’installations ou aux installations ne se trouvant plus dans les critères de l’annexe I de la directive 2003/87/EC et hors modifications de la correction liée aux sur allocations historiques.
Champ d’application de la directive « Emission trading » en Région Wallonne : Ne sont pas considérés comme faisant partie du champ d’application : les émissions des installations de combustion de puissance installée inférieure à 20 MW thermique ou aux émissions associées à des installations se trouvant en dessous des seuils indiqués dans l’annexe I de la directive 2003/87/EC ; les émissions de CO2 process du secteur de la chimie ; l’ensemble des émissions des installations associées à des activités reprises à l’Annexe I de la Directive ET non techniquement liées et dont les caractéristiques n’entrent pas dans les catégories définies par l’annexe I de la directive 2003/87/EC; les émissions associées à des torchères de sécurité dans le secteur chimique à l’exception de l’apport de combustible nécessaire au fonctionnement de cette torchère ; les émissions liées aux installations de combustion dont le dépassement du seuil des 20 MWth est dû uniquement à l’agrégation d’installations de combustion < 3 MWth (ou règle de minimis); 6
http://ec.europa.eu/environment/climat/pdf/be_nap_decision_fr.pdf 9
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
les installations de combustion dépassant le seuil des 20 MWth uniquement à cause de l’utilisation d’unité(s) de secours ou de démarrage ne fonctionnant jamais simultanément avec les unités de base, hormis les périodes de démarrage de l’installation principale, les tests périodiques et les fonctionnements d’urgence. Pour les entreprises non soumises à cette règle, il conviendra d’attribuer les quotas correspondant au fonctionnement de ces unités ; les émissions liées aux installations non soumises juridiquement à l’ensemble des règles établies par le décret wallon transposant la directive « Emission trading » et par les arrêtés subséquents ; Il faut aussi noter le traitement spécifique des émissions issues des fours à chaux du secteur alimentaire (sucreries). Du fait de la particularité du processus, plus en cohérence avec un réacteur chimique qu’avec un four à chaux, les émissions issues de ceux-ci sont comptabilisées comme une installation de combustion. Cette méthode sera bien évidemment maintenue lors du rapportage et du monitoring de ces installations. La quantité de quotas à allouer au secteur couvert par le système « Emission Trading » est donc de 21.591,7 kt CO2 en moyenne par an pour la période 2008-2012. Cette quantité reprend les quotas à allouer pour les nouveaux entrants (hors mécanisme de réaffectation de quotas dans la réserve) . De nouvelles règles ont été introduites par la Commission européenne afin d’harmoniser la définition d’installation de combustion. Comme la Région Wallonne utilisait la définition large d’installation de combustion, cette harmonisation a comme conséquence une réduction du champ d’application dont l’impact annuel tourne autour de 53 kt CO2 (moyenne des émissions historiques 2005-2006). Il faut noter que la proportion du secteur trading par rapport à la somme des émissions de CO2 liées à l’énergie et l’industrie diminue entre 2000 et 2010. Ceci pourrait être la conséquence des réductions imposées par la décision de la Commission européenne. Si l’on maintenait la proportion du secteur trading constante, l’allocation moyenne du plan d’allocation 2008-2012 serait augmentée de +/- 740 kt CO2 en plus par an. 7 Détermination de la part du secteur trading dans les émissions totales des secteurs de l'énergie et de l'industrie Emissions CO2 du secteur trading en 2000 * (kt CO2 éq)
26.521,9
Emissions CO2 totale pour les secteurs de l'énergie et industrie en 2000 (inventaires - kt CO2 éq)
28.587,4
Part du secteur trading
92,77%
Emissions CO2 des projections (2010 avec mesures) pour les secteurs de l'énergie et industrie (kt CO2 éq)
24.069,0
Allocation retenues pour la période 2008-2012 (kt CO2 éq)
21.591,7
Part estimée du secteur trading en 2010
89,71%
(*) Basé sur la base de données 'emission trading' de la DGRNE
7
L’impact de ce nouveau plan d’allocation est donc une réduction de 740 kt CO2 par rapport aux tableaux des projections de la page 8. Le dépassement de l’objectif de réduction des émissions assigné à la Région Wallonne dans le scénario avec mesure sera donc la somme de 740 kt CO2 et de 789 kt CO2, soit un dépassement estimé de 1,5 millions de tonnes de CO2/an. 10
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
11
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Le tableau ci-dessous reprend le résumé du second plan d’allocation des quotas.
Résumé du second plan d'allocation des quotas (moyenne 2008-2012) en kt CO2 éq Quantité totale de quotas à allouer annuellement pour la période 2008-2012 (y compris la réserve pour les nouveaux entrants)
21.592
1.757
Réserve pour les nouveaux entrants
19.835
Quotas à allouer annuellement aux entreprises existantes (nouveau champs)
450
Nouveaux entrants considérés comme existants en 2008-2012
1.307
Quotas restant en réserve pour les nouveaux entrants (moyenne 2008-2012)
Comme indiqué dans ce tableau, le projet de plan mis à l’enquête publique ne comprend pas encore l’allocation des nouvelles installations débutant leurs activités après juillet 2006, date de remise du projet de plan à la commission. Elles seront considérées comme « nouveaux entrants » et seront intégrées progressivement dans la table d’allocation selon la procédure établie par celui-ci. La quantité de quotas proposée pour les installations existantes dans la période 2008-2012 répond parfaitement au point 17 des orientations complémentaires de la Commission européenne relatives aux plans d’allocation de la période 2008-2012 qui estimaient qu’au minimum, une réduction de 6% serait nécessaire.
Evolution des émissions du secteur trading (kt CO2) Année
2000 (*)
2001 (*)
2002 (*)
2003 (*)
2004 (*)
2005
2006
Emissions du secteur trading
26.532,7
25.228,5
24.563,7
23.984,2
24.187,4
21.702,1
21.717,4
25.868,6
2008-2012 (***) 19.834,8
Evolution en fonction de l'année 2000 (%)
0,00%
-4,92%
-7,42%
-9,60%
-8,84%
-18,21%
-18,15%
-2,50%
-25,24%
Evolution en fonction de l'allocation 20052007 (%)
2,57%
-2,47%
-5,04%
-7,28%
-6,50%
-16,11%
-16,05%
0,00%
-23,32%
2005-2007 (**)
(*) en fonction de la base de données Emission trading de la DGRNE (**) en fonction de l'allocation initiale de quotas pour la période 2005-2007 à l'exception de la réserve pour les nouveaux entrants (***) Quantité de quotas à allouer au secteur trading pour la période 2008-2012 à l'exception de la réserve pour les nouveaux entrants Les émissions 2005 et 2006 sont les émisions vérifiées
12
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Enfin, l’allocation pour les entreprises existantes est inférieure aux émissions vérifiées 2005 et 2006 comme le montre le schéma ci-dessous. L’ensemble des éléments développés plus hauts démontre la volonté de la Région Wallonne de mettre en oeuvre un plan d’allocation contraignant évitant tout risque de sur allocations annuelles.
Plan Wallon d'allocation 2008-2012 Evolution des émissons des entreprises existantes 24.000.000 22.000.000 20.000.000 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 2005
2006
2008
2009
2010
2011
2012
13
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
1.6 Nouvelle interprétation d’installation de combustion et petites installations
La Région Wallonne utilise l’interprétation large d’installation de combustion à l’exception des cas évoqués au point 1.5 et ceci dès la période 2005-2007. Il est à souligner que la Commission européenne indique qu’elle évaluera à ce propos la possibilité de ne pas tenir compte des activités de combustion ayant une capacité de production inférieure à un certain seuil, 3 MW, dans le cumul des capacités. Suite à l’évolution du dossier, la Région Wallonne a considéré dans ce plan la modification proposée par la Commission européenne.
1.7 Utilisation des mécanismes de flexibilité – Supplémentarité
o
Utilisation des mécanismes flexibles par la Région wallonne pour les émissions hors secteur « Emission Trading »
Afin de démontrer sa volonté d’atteindre l’objectif de réduction des émissions de gaz à effet de serre assigné à la Région wallonne, le Gouvernement Wallon a décidé de participer au CDCF (Community Development Carbun Fund) de la Banque Mondiale. Cette participation de 5,125 millions de US$ devrait permettre d’obtenir +/- 100 kt de CO2 annuellement via des URCE issues du mécanisme de développement propre (« MDP ») durant la période 2008-2012. Les hypothèses pour calculer les URCE achetées sont un prix de 7 US$/ t CO2 avec une disponibilité de 70% des URCE pour la période 2008-2012. Cette participation avait pour but de mettre en œuvre les mesures prévues dans le plan wallon de l’air 2003 et d’éviter une réduction trop importante du plan d’allocation 2005-2007. De plus, cette participation permet de pousser des projets de mécanisme pour un développement propre à haute valeur environnementale (projets à petite échelle) et qui peuvent générer des impacts positifs sur le développement des Pays hôtes. Enfin, la distribution géographique des projets du CDCF nous permet d’espérer le développement de projets dans les Pays les moins avancés. La Région Wallonne estime remplir les conditions de supplémentarité formulées par le Protocole de Kyoto et par les Accords de Marrakech. En effet, comme indiqué au point 1.1, la Région Wallonne s’est engagée à réduire ses émissions de gaz à effet de serre de +/- 4.110 kt de CO2 par an en moyenne durant la période 2008-2012 par rapport aux émissions de l’année de référence (1990). Pour atteindre cet objectif, la Région Wallonne agit prioritairement via ses politiques et mesures internes. Les émissions projetées, en ne considérant que les mesures déjà décidées, devraient permettre à la Région d’atteindre une réduction de 4.170 de CO2, soit plus de la totalité de l’effort de réduction à réaliser dans le cadre du Protocole de Kyoto. L’utilisation des mécanismes flexibles permet à la Région d’avoir une marge de sécurité dans l’atteinte de l’objectif de réduction. De plus, la part des mécanismes de flexibilité ne représente qu’une part minime de l’effort total de la Région Wallonne (2,3%). La Région Wallonne envisage de mettre en œuvre partiellement pour cette période 2008-2012 des politiques internes additionnelles qui devraient permettre d’accroître encore cette part de mesures domestiques.
14
Plan Wallon d’allocation des quotas
o
Période 2008-2012
Utilisation des mécanismes flexibles par les entreprises soumises au système d’échange de quotas d’émissions de gaz à effet de serre à des fins de mise en conformité.
Comme le stipulent la directive 2003/87/EC et la « linking directive », le plan fixe la quantité maximale de REC et d’URE que les exploitants peuvent utiliser dans le système communautaire, sous forme d’un pourcentage de quotas alloués à chaque installation. Ce pourcentage doit être conforme aux obligations de supplémentarité des Etats membres. Les entreprises désirant utiliser cette possibilité devront respecter les règles émises par le décret wallon instaurant un système d’échange de quotas d’émission de gaz à effet de serre, créant un Fonds wallon Kyoto et relatif aux mécanismes de flexibilité du Protocole de Kyoto ainsi que les arrêtés subséquents du Gouvernement Wallon dans le cas où elles souhaitent échanger les unités Kyoto contre des quotas via la Région Wallonne. De plus, elles devront respecter de l’accord de coopération entre l’Etat fédéral, la Région flamande, la Région wallonne et la Région de Bruxelles-Capitale relatif à la mise en œuvre de certaines dispositions du Protocole de Kyoto dont les mécanismes de flexibilité (approuvé en comité de concertation le 20 décembre 2006) La Région Wallonne insiste sur le bien fondé des règles établies au niveau régional. Il est important que la Région wallonne puisse contrôler l’échange d’un quota lié à une unité de quantité attribuée, qui est la propriété de la Région Wallonne, contre une unité URCE ou URE. La Région Wallonne ne peut s’engager à effectuer cet échange que si elle est certaine qu’elle reçoit en échange des unités dont la qualité et la valeur sont totalement identiques. Dans le cas inverse, la Région pourrait directement et financièrement être lésée par cet échange. Concernant la limite d’utilisation par les entreprises, la Région Wallonne estime qu’une limite par installation serait nécessaire. La raison de cette limite est qu’il faut maintenir le principe de supplémentarité aux entreprises soumises au système « Emission Trading » du fait que celles-ci reçoivent indirectement des unités de quantité attribuée par l’allocation de quotas. De ce fait, elles doivent être sujettes aux mêmes obligations qu’un Etat membre dont en particulier le principe de supplémentarité. Afin de laisser aux entreprises wallonnes soumises au système d’échange de quotas les mêmes possibilités que les entreprises européennes, la Région wallonne propose de fixer ce cap à 10% par site « Emission Trading » comme le stipule la communication de la Commission européenne du 29 novembre 2006 (COM/2006/725)8
8
Communication from the Commission to the Council AND to the European Parliament on the assessment of national allocation plans for the allocation of greenhouse gas emission allowances in the second period of the EU Emissions Trading Scheme accompanying Commission Decisions of 29 November 2006 on the national allocation plans of Germany, Greece, Ireland, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, Slovakia, Sweden and the United Kingdom in accordance with Directive 2003/87/EC 15
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
1.8 Cohérence par rapport à la politique énergétique et mesures prises pour les installations non couvertes par la Directive ET
Les principales politiques et mesures ont été inventoriées et décrites dans la 4ème Communication Nationale de la Belgique sur le Changement Climatique (décembre 2005).9 Ces principales mesures, référencées dans la Communication Nationale, sont énumérées ci-dessous: MESURES CENTRÉES SUR LA PRODUCTION D’ÉNERGIE: E01 – Mise en place du système des certificats verts E02 – Aide financière à la production d’électricité à partir de sources d'énergie renouvelable E03 – Aide à la production d’électricité issue de la cogénération E04 – Projets de démonstration, actions de sensibilisation et mise en place d’un réseau de facilitateurs pour promouvoir les énergies vertes
MESURES CENTRÉES SUR LA CONSOMMATION D’ÉNERGIE: Secteur industriel E05 – Incitants financiers aux investissements pour l’amélioration de l’efficacité énergétique E06 – Audits énergétiques E07 – Obligation de service public en matière d'utilisation rationnelle de l'énergie
Bâtiments a) Bâtiments résidentiels E08 – Incitants financiers pour l’utilisation rationnelle de l'énergie E09 – Performance énergétique et certification des bâtiments b) Bâtiments publics E10 – L’URE dans les bâtiments publics E11 – La promotion de l’URE en coopération avec les autorités locales c) L’efficacité énergétique des appareils domestiques E12 – L’étiquetage énergétique des appareils domestiques
9
http://unfccc.int/resource/docs/natc/belnc4.pdf 16
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
MESURES FAVORISANT L’UTILISATION DE DIFFÉRENTES FORMES DE TRANSPORT T01 – L’amélioration de la qualité des transports en commun T02 – La promotion des transports en commun pour les trajets réguliers T03 – La promotion de l’utilisation des deux-roues T04 – La promotion du covoiturage T05 – L’amélioration des transports multimodaux
AUTRES MESURES DANS LE SECTEUR DU TRANSPORT T06 – La réduction des émissions provenant des véhicules T07 – Les plans de mobilité locaux T08 - Mise en œuvre de plans de transport/de mobilité (écoles et entreprises) T09 – Amélioration de la circulation sur les grands-routes et autoroutes
POLITIQUES ET MESURES DANS LE SECTEUR INDUSTRIEL I1 – Accords avec les secteurs industriels I2 – Les critères d’efficacité énergétique dans les permis d’environnement I3 – L’accord sur la réduction des émissions de N2O dans le secteur de la production d’acide nitrique I4 - Réglementations visant à limiter l’utilisation de gaz à effet de serre fluorés
AGRICULTURE ET SYLVICULTURE A01 – Limitation/réduction des émissions de CO2 dans les secteurs agricole et horticole A02 – Limitation/réduction des émissions de méthane et de protoxyde A03 – Mesures agri-environnementales A04 – Mesures d’incitation au reboisement et d’interdiction du déboisement A05 – Préservation de la stabilité écologique des forêts A06 – Le plan bois-énergie A07 – Harmonisation de la politique forestière et de la politique climatique 17
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
A08 – Promotion des cultures énergétiques
SECTEUR DES DÉCHETS D01 – Maintien des obligations d’élimination et renforcement des réglementations relatives à l’utilisation des gaz de décharge D02 – Amélioration de l’efficacité énergétique des installations d’incinération existantes et nouvelles
1.9 Part allouée non gratuitement Le décret wallon du 10 novembre 2004 instaurant un système d’échange de quotas d’émission de gaz à effet de serre, créant un Fonds wallon Kyoto et relatif aux mécanismes de flexibilité du Protocole de Kyoto stipule à son article 3§5 que le Gouvernement wallon alloue au moins 90% à titre gratuit. Le Gouvernement Wallon décide que tous les quotas seront alloués sur une base gratuite pour la période 2008-2012. En conséquence, aucune mise aux enchères n’est prévue à ce stade. Concernant la gestion de la réserve pour les nouveaux entrants, la Région Wallonne gérera celle-ci comme cela était déjà prévu dans le premier plan d’allocation. La Région Wallonne se réserve donc le droit de mettre aux enchères, à tout moment, tout ou une partie de la quantité excédentaire de quotas prévus pour les nouveaux entrants en fonction de l’utilisation réelle de celle-ci. Le revenu de la vente servira prioritairement à renforcer les capacités institutionnelles en Région wallonne dans le domaine de l’ « Emission Trading », à financer les actions prévues dans le fonds Kyoto institué par le décret du 10 novembre 2004, à financer les divers frais administratifs liés à la mise en œuvre du système « Emission Trading ». Les revenus seront intégralement versés au fond Kyoto créé par le chapitre III du décret du 10 novembre 2004
18
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
2. Détermination de la quantité de quotas au niveau de l’activité La méthode d’allocation de quotas retenue par la Région wallonne s’appuie sur les Accords de Branche (AB) conclus entre la Région wallonne et la quasi-totalité des secteurs industriels actifs en Région wallonne. Une brève présentation de ces accords est fournie à la section 3.1., les informations détaillées étant disponibles à l’adresse http://energie.wallonie.be/xml/doc-IDC-5005-.html. Les données issues de ces accords, partiellement complétées et retraitées afin de répondre aux conventions devant être utilisées dans le cadre de l’élaboration des PNA, permettent en effet d’estimer le nombre de quotas devant être alloués à chaque installation couverte par ces AB. L’élaboration du PWA a donc nécessité de compléter les données issues des AB par des données spécifiques couvrant les secteurs et installations concernés par la Directive ET et non couverts directement par les AB. Ces informations complémentaires ont été récoltées en particulier par l’intermédiaire d’un questionnaire transmis aux entreprises concernées. Les secteurs concernés par cette récolte d’information spécifique sont : -
le secteur de la production électrique ;
-
le secteur tertiaire.
2.1 Estimation de la quantité de quotas allouée à la production d’énergie
D’une manière générale, on peut relever 3 sous-secteurs présentant des caractéristiques très différentes : Il s’agit du secteur de la production centralisée d’électricité (les centrales électriques), les unités de cogénération y compris la production d’énergie pour le secteur tertiaire et les unités d’autoproduction dans la sidérurgique. Etant donné que ces sous secteurs présentent des caractéristiques forts différentes, ces trois soussecteurs seront soumis à des méthodes d’allocation personnalisées afin d’éviter les sur allocations éventuelles. Enfin, dans les projections développées dans le point 1.4 de ce plan, on planifie l’évolution des émissions du secteur de la production de l’électricité, y compris le développement de nouvelles unités de production. Le scénario « avec mesures » considère l’impact des diverses mesures de réduction des émissions de CO2 mises en œuvre ou envisagées par la Région wallonne, en particulier : -
l’impact des Accords de Branche sur la consommation d’électricité des entreprises concernées ;
-
le développement des énergies renouvelables et de la cogénération en fonction des décisions régionales et du système de certificats verts mis en place ;
-
la substitution de combustibles fortement émetteurs de CO2 par des combustibles moins émetteurs de CO2.
19
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Le secteur de la production d’électricité
Afin d’accroître l’harmonisation entre les différentes composantes du plan belge d’allocation 20082012, il a été proposé à la Commission européenne de présenter une méthode d’allocation similaire entre la Région Wallonne et la Région Flamande. Ce point a été accepté lors du comité de concertation du 1er février 2008 entre les Entités fédérées et le pouvoir fédéral. Cette méthode belge est basée sur l’utilisation d’un benchmark unique liée aux meilleures technologies disponibles pour les centrales de type Turbine Gaz Vapeur (TGV) et une allocation limitée aux meilleures installations . Par ailleurs, le Gouvernement Wallon a considéré que la réserve pour les nouveaux entrants devraient permettre le développement de nouvelles capacités à hauteur de +/- 1000 MW électrique sur la période 2008-2012. Il faut noter l’évolution positive des émissions de ce secteur du fait de la fermeture à partir de 2007 de l’installation de Monceau (comprise dans le premier plan d’allocation des quotas et identifiée ID 55) ainsi que l’impact de la transformation de la tranche 4 de l’unité des AWIRS afin d’utiliser du bois au lieu du charbon. Enfin, l’ensemble des gaz de haut fourneau seront attribués et valorisés dans des sites propriétés des opérateurs sidérurgiques.
Evolution du secteur de l'électricité 3.500.000 3.000.000
t CO2
2.500.000 2.000.000 Allocation gratuite des nouveaux entrants
1.500.000 1.000.000
Allocation grauite des existants
500.000 0
2005
2006
2008-2012
Année
-
Emissions hors gaz sidérurgiques
-
Les émissions 2005 et 2006 sont les émissions vérifiées dans le cadre du système ET
-
L’allocation des nouveaux entrants est une estimation en fonction des projets en cours
20
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Le secteur des cogénérations et de production d’énergie pour le secteur tertiaire On ne considère dans cette catégorie que les cogénérations indépendantes d’un site ETS ou dont l’opérateur est différent de l’opérateur industriel soumis à la directive ET. En effet, des secteurs tels que l’alimentaire ou le papier utilisent de manière importante la cogénération pour valoriser leurs déchets, mais ces cogénérations sont incluses dans l’allocation des sites concernés. Du fait de la difficulté d’obtenir des données de qualité sur certaines installations et de l’impossibilité de mettre en œuvre une formule simple et transparente pour allouer des quotas à ces installations, il a été décidé de calculer la quantité de quotas à allouer pour ce sous-secteur en fonction de la moyenne historique pertinente (c’est-à-dire de 2000 à 2006 sauf pour les installations fonctionnant postérieurement à 2000). Comme il s’agit dans la plupart des cas d’installations modernes ou faiblement émettrices de CO2, cette valeur moyenne historique ne nécessite pas de réduction. Le sous-secteur a été défini en considérant les installations de cogénération soumises au système des certificats verts et dépassant les 20 MWth auquel on a ajouté les installations du secteur tertiaire.
21
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Le secteur des auto productions en sidérurgie Comme indiqué dans le premier plan d’allocation des quotas, la valorisation des gaz sidérurgiques est une obligation. L’estimation de la quantité totale de quotas à allouer à ce sous-secteur est fondée sur l’estimation de la production de fonte et de coke dans les sites sidérurgiques concernés et des besoins de vapeur inhérents à certaines installations liées à ces installations d’autoproduction. Par la suite, ces installations sont soumises aux mêmes règles de réduction de l’allocation que les sites industriels. La formule de l’allocation est donc en ligne avec celle retenue pour les sites industriels :
Allocation du secteur de l'énergie (Kt CO2 éq.) Sous secteurs Total production d'électricité Total Cogenération Total auto production sidérurgie
1er plan d'allocation CO2 éq) 3.410,5 454,0 3.437,7
Total des 3 sous secteurs
(Kt
2ème plan d'allocation (Kt CO2 éq) 1.867,3 448,1 2.219,6
7.302,1
Evolution (%) -45,25% -1,31% -35,43%
4.535,0
-37,90%
2.2 Estimation de la quantité de quotas allouée aux autres activités
Le tableau suivant résume les données nécessaires à l’allocation des quotas pour les installations concernées.
Bulle Emission trading (ET) Région Wallonne (kt CO2)
Réserve nouveaux entrants
2005-2007 (*)
2008-2012(*)
2.094,2
1.756,9
7.302,1
4.535,0
18.566,47
15.299,9
25.868,6
19.834,8
Quotas installations couvertes par la directive secteur de l'énergie (hors réserve) autres secteurs (hors réserve) Bulle ET Région Wallonne (hors réserve) (*) on parle ici des valeurs moyennes sur la période
22
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
3. Détermination de la quantité de quotas par installation
3.1 Utilisation des Accords de Branche dans le cadre de l’établissement du PWA Comme indiqué précédemment, la Région wallonne a entrepris depuis 1999 de négocier avec les différents secteurs industriels installés en Région wallonne des accords volontaires d’amélioration de leur efficience énergétique, appelés Accords de Branche (AB). Ces accords décrivent également les efforts consentis par ces secteurs industriels en matière de réduction des émissions de CO2. Les AB sont généralement mis en œuvre en 4 phases successives : 1. Déclaration d’intention : signature d’une déclaration d’intention de conclure un AB entre une fédération représentant un secteur industriel et la Région wallonne ; 2. Audits énergétiques : réalisation d’audits énergétiques au sein des entreprises afin d’identifier les potentiels d’économie d’énergie et de préparer les plans de mise en œuvre de ceux-ci ; 3. Signature de l’AB : élaboration de l’accord, y compris des objectifs quantifiés acceptés par le secteur, et signature formelle de l’AB ; 4. Mise en œuvre de l’AB : mise en œuvre des plans accompagnée d’une déclaration annuelle certifiée par un auditeur des résultats atteints et d’un rapport annuel sectoriel.
Les AB couvrent la quasi-totalité des installations couvertes par la Directive ET. De plus, les audits énergétiques réalisés dans le cadre de l’élaboration des AB ont permis d’identifier et de quantifier les mesures pouvant effectivement permettre aux industries participantes de réduire leur consommation énergétique et de réduire leurs émissions de CO2. En conséquence, la Région wallonne a décidé de s’appuyer sur cet instrument pour estimer les octrois de quotas d’émissions aux installations wallonnes couvertes par la Directive ET. Les informations acquises lors de l’élaboration des AB doivent toutefois être retraitées pour pouvoir être directement utilisables dans le cadre de l’établissement du PWA : -
Les AB prévoyant une amélioration de l’efficience énergétique, aussi bien en terme d’émissions directes que indirectes, il faut distinguer ces deux éléments afin d’identifier les émissions directes ;
-
D’autre part, l’établissement du PWA nécessitant une estimation absolue des émissions, il est nécessaire de convertir les améliorations de l’efficience énergétique en évolution des émissions (directes) en terme absolu ;
-
Finalement, il faut traiter les rares installations couvertes par la Directive ET et non prise en compte dans le cadre des AB, à savoir le secteur de la production d’énergie.
3.2 Etablissement du PWA pour les installations industrielles parties prenantes à un AB
Les AB précisent l’indice d'efficience énergétique (IEE) qui mesure, par rapport à une année de référence donnée, l’évolution de la consommation spécifique du secteur. Ces indices peuvent être convertis en Indice d'émission de Gaz à Effet de Serre (IGES, en fait des indices d’émission 23
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
spécifique de CO2) par l’intermédiaire de facteurs de conversion CO2. Les facteurs de conversion utilisés pour cela sont soit ceux spécifiés dans les autorisations d’émettre des gaz à effet de serre, dans le respect des lignes directrices de la Commission européenne sur le monitoring et le reporting. Les plans de mise en œuvre des AB permettent de déduire les IGES d’émissions directes, particuliers à chaque installation, appelés aussi IGESET. En conséquence, à taux de production constant pour une installation donnée, l’IGESET mesure directement l’évolution des émissions de CO2 de l’installation par rapport à l’année de référence. Les IEE et les IGES (définis sur une base 100) tiennent compte à la fois les émissions directes et indirectes d’un secteur et sont toujours inférieurs à 100. Ceci traduit une réduction systématique des émissions spécifiques totales (directes et indirectes) de GES des installations couvertes par les AB. En conséquence, en fonction des actions entreprises pour diminuer les émissions totales de CO2 d’une installation (directes et indirectes), l’IGESET de l’installation – qui ne tient compte que des émissions directes – peut dans certains cas être supérieur à 100. Le questionnaire utilisé par la Région wallonne pour récolter les informations supplémentaires nécessaires à l’établissement du PWA a permis d’obtenir pour chaque installation participant à un AB un IGESET, calculé10 sur base des AB, ainsi qu’une évolution du taux de production11 prévus pour la période 2008-2012 pour ces installations. Ces questionnaires ont été minutieusement analysés par la Région Wallonne. Dans certains cas limités, la Région Wallonne a modifié d’initiative ou avec l’accord des entreprises concernées les données transmises afin que celles-ci soient cohérentes avec les capacités réelles des installations et de la réalité économique. Il faut rappeler ici que ces questionnaires ne constituent en rien une demande de quotas mais ils sont un outil qui vise à récolter des données qui par la suite sont traitées par la Région. Sur plus de 120 sites +/- 25 opérateurs ont été convoqués afin de compléter les informations transmises. De ce fait, +/- 50% des questionnaires transmis par les entreprises ont été modifiés via ce processus ce qui démontre l’attention particulière que la Région a accordé à l’analyse des données. Il faut noter que l’ajustement du taux d’activité se fait indépendamment des informations fournies par les entreprises et ne se basent que sur les données réellement observées. L’ajustement du taux d’activité se fait sur la base de données analysées et recoupées par la DGRNE et non sur les données brutes transmise par les entreprises.
Sur base de ces données, l’allocation par installation est estimée sur base de la formule suivante :
Ay = ε ⋅ (( E ABC ⋅
IGES yET 100
⋅τ y ) − ς )
(1)
où : y [année]
est une des années de la période 2008-2012 ;
Ay [tCO2]
est le nombre de quota alloués pour l’année y ;
10
Au cas où les IEE et les IGES n’étaient pas définis dans le cadre de l’AB pour les années 2008 à 2012 une interpolation linéaire des taux définis a été réalisée pour obtenir des taux annuels. 11 Taux de production définit comme le rapport entre les émissions prévues de CO2 de l’installation et les émissions maximales de CO2 de l’installation, le tout hors amélioration(s) d'efficience et hors accroissement(s) de capacité de production par rapport à l’année de référence. 24
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
[tCO2]
est la mesure des émissions de CO2 au cours de l’année de référence de l’AB ;
IGES yET [sans unité]
est l’indice d'émission directe de Gaz à Effet de Serre pour l’année y (défini sur une base 100 pour l’année de référence) ;
τy
est l’évolution du taux de production de l’installation prévu pour l’année y par rapport à l’année de référence.
E
ABC
[sans unité]
ς [ tCO2]
est un coefficient correctif ajustant installation par installation l’impact les taux d’activités estimés par rapport aux émissions 2005 et 2006 vérifiées.
ε [sans unité]
est le coefficient de correction appliqué à toutes les installations industrielles. Ce coefficient correspond à une réduction de 8,33%.
ς
= [A2005-2006 – (E2005-2006 x 1,1)] x 3/5 x 0.68
A2005-2006 [ tCO2]
Moyenne des émissions 2005 et 2006 prévues dans le premier plan d’allocation (sans tenir compte du fait que l’on alloue la moyenne des années 2005-2007)
E2005-2006 [ tCO2]
Emissions vérifiées de l’année 2005 et 2006
Le but de ce coefficient ς est relativement simple. Les entreprises soumises aux accords de branche avaient introduit dans le premier plan d’allocation des quotas, des perspectives de croissance via les τ y . On compare ici l’application de ces perspectives en moyenne sur 2005 et 2006 à la moyenne des émissions réellement observées en 2005 et 2006. Si la différence est anormalement élevée (>10%), on ajuste cette erreur de croissance du premier plan sur les croissances d’activité prévues dans le second plan afin de rendre l’allocation individuelle cohérente avec la bulle émission trading dévolue aux installations concernées. La valeur 0,68 étant la valeur retenue dans le projet de plan d’allocation 2008-2012 pour équilibrer les estimations dites « bottom up » avec la bulle ETS souhaitée (Top Down) Le coefficient
ς ne s’applique pas aux installations suivantes :
- les installations de la production d’électricité ainsi que le secteur tertiaire du fait que leurs allocations sont calculées via d’autres méthodes (benchmarking pur ou grandfathering pur) ; - aux nouvelles installations ou aux unités installant de nouvelles capacités en 2005 et 2006 du fait que les émissions 2005 et 2006 étaient dépendantes de la mise en route réelle des unités concernées. De ce fait, l’erreur observée en 2005 et 2006 n’est pas représentative pour les années suivantes ;
25
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Aux entreprises qui peuvent démontrer, sur base d'un dossier étayé, que leurs IGES directs réels en 2005 et 2006 sont plus de 10 % plus bas que l'objectif IGES direct 2005 et 2006. Pour les installations subissant directement ou indirectement une fermeture programmée d’outils ou d’installations dans le cas du production intégrée, le coefficient ς ne s’applique globalement que pour les années avant la fermeture de l’outil. En effet, la situation après la fermeture est fondamentalement modifiée. D’une manière globale, il s’agit d’un ajustement de 611 kt de la bulle « emission trading » issue de la base de données de la DGRNE à l’exception de la production d’électricité. Le tableau suivant reprend les IGESET moyens par secteur tel qu’utilisé pour l’allocation, ainsi que l’année de référence utilisée pour l’établissement des AB
La formule (1) a été appliquée à l’ensemble des installations partie prenante à un AB. Pour les secteurs pour lesquels un AB est déjà finalisé, la Région wallonne disposait de l’ensemble des paramètres de la formule (1). Aperçu de l'impact direct des accords de branche en Région Wallonne IGES moyen non pondéré Année de référence
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Fonderies et constructions métalliques
1999
90,06
89,12
88,44
90,91
90,48
88,99
88,92
88,92
Chaux
2000
103,08
102,45
102,43
101,74
101,81
101,76
101,83
101,90
Chimie
1999
93,58
92,76
91,95
91,32
90,36
89,40
88,45
87,49
Ciment
1999
98,81
98,08
97,99
97,74
97,56
97,37
97,31
97,24
Alimentaire
2001
94,54
92,79
92,37
89,84
89,68
89,34
89,14
88,95
Papier
2000
89,66
87,50
85,35
85,50
83,55
81,61
80,09
78,57
Verre
1999
99,23
98,95
98,52
97,02
96,45
95,87
96,01
96,18
Brique et Céramique
2002
100,00
99,95
99,95
99,79
99,69
99,62
99,51
99,34
Sidérurgie Sidérurgie (exclus fermetures et injection charbon)
2000
102,31
102,22
101,29
101,29
101,29
IGES moyen IGES Brute moyen
96,6
96,6
96,6
97,04
96,89
95,48
95,48
95,48
96,17
95,36
94,84
94,54 95,13
94,05 94,64
93,27 93,92
92,97 93,62
92,67 93,32
Il faut d’abord noter que pour certains secteurs, une discontinuité de l’évolution des IGESET est observée entre la période 2005-2007 et 2008-2012. Ceci est dû au fait que certaines installations avaient sous-estimé leurs IGESET dans le premier plan d’allocation du fait d’une erreur de calcul. Néanmoins, l’évolution globale des IGESET entre les 2 périodes d’allocation sont extrêmement positives. Pour le secteur de la sidérurgie, une désagrégation a été nécessaire pour montrer l’évolution réelle des IGESET. En effet, les audits énergétiques prévoit pour certaines installations le développement de l’injection de charbon afin d’accroître le rendement et la production. Cet injection de charbon représente de manière brute une augmentation importante de l’IGESET (>100). Comme nous représentons ici la moyenne non pondérée des IGESET , l’impact de ces IGESET particulier empêche de voir l’évolution positive de ce secteur. Un IGESET a donc été recalculé en excluant ces cas particuliers et le fait que les entreprises soumises à un plan de fermeture durant la période n’ont pas d’objectif de réduction lié aux accords de branche. Pour rappel, la Région Wallonne avait imposé à la sidérurgie un IGESET = 96,6 pour la première période du fait que les données individuelles installation par installation n’étaient pas disponibles. Pour la période 2008-2012, il s’agit des véritables IGESET.
26
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Vu que la majeure partie des installations industrielles concernées font partie des accords de branche, aucune méthode d’allocation spécifique n’a été mise en place pour les installations hors accords de branche. Ceci présente aussi l’avantage de simplifier grandement la transparence de ce plan d’allocation.
Evo lu tio n d e l'IG ES ET 97,00 96,00
E vo lu tio n d e l'IGE S (m o yen n e n o n p o n d érée) IGE S B ru te M o yen
94,00 93,00 92,00 91,00
12 20
10
09
08
07
06
11 20
20
20
20
20
20
05
90,00
20
IGES
95,00
A n n ée
27
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
3.3 Etablissement du PWA pour les installations non soumises à un AB – Secteur de la production d’énergie
Le nombre total de quotas à allouer pour le secteur de la production d’énergie a été défini 2.1. Comme indiqué, la méthode d’allocation site par site sera définie par les 3 sous-secteurs évoqués (production d’électricité, cogénération/production d’énergie dans le tertiaire et auto production dans la sidérurgie). 3.3.1. Production d’électricité Afin de simplifier la méthode d’allocation, il a été décidé d’allouer les quotas d’une manière identique pour toutes les installations incluses dans ce sous-secteur. Cette méthode est basée sur l’utilisation d’un seul benchmark pour l’ensemble des centrales électriques wallonnes et cela indépendamment des combustibles réellement consommés. Le benchmark utilisé sera de 358,84 kgCO2/MWhélec. Par ailleurs, il a été décidé d’allouer uniquement des quotas aux centrales électriques de type TGV (turbine gaz vapeur) pour la production de base et dont le rendement est au moins égal à 50% ainsi qu’aux centrales utilisant partiellement ou totalement de la biomasse. La Région Wallonne a décidé d’opter pour cette méthode simple afin de favoriser l’utilisation des centrales électriques les moins émettrices. De plus par cette méthode, on optimalise l’allocation pour avoir une production maximalisée d’électricité par rapport aux caractéristiques du parc électrique wallon tout en évitant d’avoir des discriminations entre opérateurs ou installations. Il faut noter qu’il s’agit d’une méthode que la Commission européenne encourage comme l’indique le texte12 suivant : « L'analyse comparative au niveau de l'UE n'est pas une méthode encore suffisamment au point pour être utilisée dans la deuxième phase. Les États membres peuvent néanmoins effectuer une telle analyse au niveau national pour l'allocation aux installations dans certains secteurs et aux nouveaux venus dans le secteur de l'électricité, par exemple ». Enfin, il s’agit d’une méthode qui devraient éviter le développement plus encore des « windfall profits » par le secteur de l’électricité. Il est à noter que les windfall profits sont par ailleurs lié à une allocation gratuite de quotas à ce secteur. Sur ce dossier, une solution coordonnée au niveau de l’Union européenne est souhaitable. Ay (t CO2) = ε
biomasse
{ [ 358,84 . P élect.. . h ] / 1000 }
(2)
ε biomasse[sans unité]
est un facteur d’équilibrage pour les installations utilisant la biomasse. Il est égal à 0,2 ; dans les autres cas, ce facteur est égal à1
y [année]
est une des années de la période 2008-2012 ;
Ay [tCO2]
est le nombre de quotas alloués pour l’année y ;
P élect [MW élect.]
est la puissance électrique nette de l’installation
12
Communication de la Commission du 22 décembre 2005 : « Orientations complémentaires relatives aux plans d'allocation de la période 2008-2012 du système d'échange de quotas d'émission » 28
Plan Wallon d’allocation des quotas
h [heure]
Période 2008-2012
est le nombre d’heures retenu pour le type de centrale considérée
Installation de production d'électricité Les allocations des différentes installations sont reprises dans les:annexes de ce document. heures de fonctionnement par année (h)
Type
heures/an
TGV haut rendement ( > 50% )
6300
Centrale biomasse Unité de pointe Unité au charbon Back up
6300 0 0 0
29
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
3.3.2. Les cogénérations et la production d’énergie dans le secteur tertiaire Contrairement au premier plan d’allocation, il a été décidé de regrouper les cogénérations du secteur privé isolées d’autres activités liées à l’annexe I de la directive ET et incluses dans le système des certificats verts avec les installations du secteur tertiaire. En effet, celles-ci peuvent aussi être des cogénérations. La détermination de l’allocation pour ces installations peut être difficilement généralisable du fait que les émissions dépendent du type d’installation et du taux de demande en chaleur ou d’électricité. De plus, l’utilisation des installations liées au secteur tertiaire est fortement dépendant des conditions climatiques. Il a donc été décidé que l’allocation serait basée sur les émissions historiques pertinentes de ces installations. On entend par émissions historiques pertinentes, la moyenne des émissions 2000-2006 sauf si l’installation concernée a été mise en route postérieurement à l’année 2000. Il faut aussi noter la présence d’un nouvel entrant (Id 203) qui sera incluse dans le plan final s’allocation. L’allocation initiale sera calculée suivant les règles pour les nouveaux entrants (voir §5) Installation de cogénération et de production d'énergie dans le secteur tertiaire Id
Installation
Installation soumise au système wallon de certificats verts
51 124 125 137 138 203
Electrabel_Bressoux Dalkia (site de UCL)_Louvain-la-Neuve Université Liège_Liège SEDILEC_UCL Solvay/Electrabel_Cogénération_Jemeppe NE -Renogen_Amel
X
Installation tertiaire
X X X X X
Total
Années considérées dans la moyenne
Allocation moyenne annuelle 2008-2012 (t CO2)
2000-2006 2000-2006 2000-2006 2000-2006 2002-2006 nouvel entrant
8.824 6.079 15.740 17.044 400.368 nouvel entrant 448.054
Les informations liées au système wallon de certificats verts sont disponibles sur le site : www.cwape.be. D’une manière générale, on peut donc conclure qu’aucune nouvelle imposition de réduction des émissions n’a été entreprise sur ces installations afin de promouvoir l’utilisation optimale des cogénérations en Région Wallonne. Cette méthode évite donc toute collusion ou effet négatif avec les autres politiques wallonnes et européennes. De plus, l’allocation historique induit aussi le fait que ces installations ne bénéficient pas d’une méthode d’allocation généreuse. Il semble en effet que cette méthode évite les sur allocations.
3.3.3. Les autoproductions sidérurgiques Les autoproductions en sidérurgie se voient allouer des quotas en fonction de la production estimée de fonte, de la production de coke et du besoin en vapeur de certaines installations. En effet, étant donné la nature de ces gaz de sidérurgie, il n’est pas possible, sauf à arrêter l’exploitation des installations concernées, d’entreprendre des mesures permettant de diminuer les émissions de CO2 associées à ces gaz. Cette caractéristique fait de ces gaz des « gaz fatals », car associés d’une manière intime aux procédés de fabrication concernés. De plus, l’utilisation du pouvoir calorifique de ces gaz est du point de vue environnemental la seule solution acceptable.
30
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
La Région wallonne a donc décidé d’imposer l’obligation de valoriser ou de faire valoriser les gaz fatals (gaz de cokerie et gaz de haut-fourneau), mais de ne pas imposer un IGES de réduction des émissions de CO2 pour ces gaz. Si l’opérateur sidérurgique fait valoriser ses gaz fatals par un tiers, il a l’obligation de lui transférer gratuitement les quotas correspondant au CO2 émis intrinsèquement par la combustion des gaz sidérurgiques qu’il lui fait valoriser (sans préjudice des accords commerciaux sur la vente de ce combustible). Contrairement au premier plan wallon d’allocation des quotas, les installations concernées sont, toutes, des installations liées aux opérateurs sidérurgiques. Les quotas alloués prennent en compte la fermeture initialement prévue de la phase à chaud de Liège à partir de 2010. Suite aux décisions liées au maintien de la phase à chaud, les quotas supplémentaires liés à cette réouverture seront alloués sur la réserve pour les nouveaux entrants, pour le haut fourneau n° 6 de Seraing. En ce qui concerne le haut fourneau B d’Ougrée, son allocation ne peut être modifiée dès lors qu’elle correspond à ce qui a été sollicité par Arcelor en 2005 et soumis à la Commission en 2006. Comme ces installations sont liées aux fonctionnements d’installations soumises aux accords de branches, elles sont également soumises au facteur correctif ς .
Autoproduction en sidérurgie Id
10 12 143
Installation
Allocation moyenne annuelle 2008-2012 (t CO2)
Arcelor - Cockerill Sambre_Centrale Energie_Ougrée Arcelor - Cockerill Sambre_Centrale Energie_Seraing Carsid_Autoproduction_Charleroi_Rectif
555.639 1.365.712
Total
2.219.578
298.227
L’allocation de l’installation Id 143 est calculée en fonction d’une production de fonte annuelle de 1,85 millions de tonnes et avec un facteur d’émission standard pour les émissions de gaz de haut fourneau qui a été inclus dans l’autorisation d’émettre de gaz à effet de serre.
3.4 Actions précoces Après analyse, il est apparu difficilement justifiable d’accorder une allocation supplémentaire de quota sur base d’actions passées qui répondaient soit à des exigences réglementaires, soit à des décisions relevant de la bonne gestion des installations, soit d’un comportement désintéressé dont il convient de respecter l’authenticité. D’autre part, il est apparu particulièrement difficile de définir les conditions (période couverte, objectif poursuivi, impact/matérialité de l’action, aspect non contraignant de l’action) auxquelles des actions passées devaient répondre pour pouvoir être qualifiées d’actions précoces sans que ces conditions 31
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
soient tellement contraignantes qu’elles empêchent de facto qu’aucune action historique ne puisse être qualifiée de précoce. En conséquence, la Région wallonne a décidé de ne pas considérer les actions précoces lors de l’établissement du PWA.
3.5 Inclusion unilatérale (article 24 § 1 de la Directive ET) L’article 24 §1 de la Directive ET indique que : « À compter de 2008, les États membres peuvent appliquer le système d'échange de quotas d'émission, conformément à la présente directive, à des activités, installations et gaz à effet de serre qui ne sont pas énumérés à l'annexe I pour autant que l'inclusion de telles activités, installations et gaz à effet de serre soit approuvée par la Commission conformément à la procédure visée à l'article 23, paragraphe 2, en tenant compte de tous les critères pertinents, en particulier les incidences sur le marché intérieur, les distorsions potentielles de concurrence, l'intégrité environnementale du système et la fiabilité du système de surveillance et de déclaration qui est envisagé. » Après analyse des différentes possibilités d’utiliser le mécanisme d’inclusion unilatérale, la Région Wallonne décide de ne pas l’appliquer pour la période 2008-2012.
3.6 réconciliation entre les projections (top-down) et les données issues des questionnaires (bottom-up) Pour le secteur de la production d’électricité, la méthode d’allocation se révèle très stricte au regard des émissions réelles de ce secteur. De ce fait, aucune réconciliation est nécessaire. Pour les autres installations, la réconciliation se produit en utilisant le facteur correctif correction linéaire générale de -8,33 %
ς
et la
3.7 Allocation initiale des quotas installation par installation
Les installations wallonnes couvertes par la Directive ET ainsi que les allocations initiales envisagées par installation pour la période 2008-2012 sont détaillées dans les annexes ce document. Comme indiqué à l’Annexe I, le volume total de quotas alloué initialement, hors nouveaux entrants, est de 19.834,814 kt CO2/an (moyenne 2008-2012)
32
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Résumé des émissions projetées et des quotas alloués (Kt CO2)
1990* Emissions de CO2 en Région wallonne
2005-2007 (1er PNA)
2000
Emissions Emissions vérifiées vérifiées 2008-2012 2005 2006 ( 2nd PNA )
46.993
45.491
44.283
43.557
% des émissions de 1990
100,00%
96,80%
94,23%
92,69%
Emissions de CO2 de secteur ET en Région wallonne *** % des émissions de 1990
29.512 100,00%
26.522 89,87%
25.869 87,66%
21.592 73,16%
croissance annuelle ** (2000-2010)
Pourcentage par rapport à 2000
Bulle ET (hors réserve et nouveaux entrants déjà inclus)
NA
NA
25.869
19.834,8
Réserve initiale pour les nouveaux entrants
NA
NA
2.094
1.756,9
Nouveaux entrants déjà alloués dans le plan
NA
NA
NA
450,1
Quotas restant en réserves (2008-2012)
NA
NA
2.094
1.306,8
NA
NA
27.963
21.591,7
Fonderies, non ferreux et fabrications métalliques
N.A
142,6
138,5
118,4
115,3
105,3
73,87%
-2,61%
Alimentaire
N.A
600,9
676,5
581,6
522,0
591,5
98,43%
-0,16%
Sidérurgie (hors centrales énergie)
N.A
7.256,8
5.755,0
4.551,1
4.495,7
3.799,1
52,35%
-4,76%
Brique, céramique et réfractaires
N.A
86,1
115,6
94,9
97,5
116,1
134,88%
3,49%
Chaux
N.A
3.224,6
3.676,4
3.105,4
3.245,6
3.257,4
101,02%
0,10%
Chimie
N.A
1.091,9
1.090,9
854,4
803,9
848,3
77,69%
-2,23%
Ciment
N.A
5.581,1
5.515,6
4.859,7
5.132,8
5.009,5
89,76%
-1,02%
Papier
N.A
375,1
361,7
280,2
280,3
257,9
68,77%
-3,12%
Verre Tertiaire (le tertiaire est inclus dans le secteur énergie pour le 2nd PNA)
N.A
969,7
1.171,6
1.128,4
1.137,1
1.251,4
129,05%
2,90%
N.A
18,8
20,8
Energie
N.A
7.117,2
7.281,3
6.073,4
5.835,8
4.535,0
63,72%
Gaz
N.A
0,5
52,3
15,7
14,0
34,5
7398,23%
N.A
56,7
64,7
38,8
37,4
28,9
51,01%
-4,90%
26.521,9
25.868,6
21.702,0
21.717,4
19.834,814
74,79%
-2,33%
Bulle ET avec la réserve Secteurs (hors nouveaux entrants)
Autres Fermeture
-3,63% 729,82%
N.A total alloué au secteur trading
* basé sur les CRF de la Région Wallonne ** en terme d'évolution de CO2
33
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
4. Aspects techniques
4.1 Potentiel, y compris potentiel technologique Cette section décrit en quoi le troisième critère de l’Annexe III a été pris en compte pour déterminer le volume total de quotas ou la distribution des quotas entre les activités couvertes par la Directive ET. Pour mémoire, ce critère stipule que « Les quantités de quotas à allouer sont cohérentes avec le potentiel, y compris le potentiel technologique, de réduction des émissions des activités couvertes par le présent système. Les États membres peuvent fonder la répartition des quotas sur la moyenne des émissions de gaz à effet de serre par produit pour chaque activité et sur les progrès réalisables pour chaque activité. » Comme indiqué précédemment, la méthode d’allocation utilisée distingue en fait quatre types distincts d’approche : -
Estimation de la « Bulle ET wallonne », à savoir le total des quotas à allouer aux installations couvertes par la Directive ET pour la période 2008-2012 (y compris la réserve);
-
Estimation de la « Bulle ET énergie », à savoir le total des quotas à allouer aux installations du secteur de l’énergie ;
-
Allocation de quotas aux installations du secteur énergie ;
-
Allocation de quotas aux installations industrielles hors secteur de l’énergie
Le critère 3 s’appliquant aux allocations au niveau total ou au niveau des activités, seules les deux premières approches doivent être justifiées par rapport à ce critère. La cohérence des allocations aux installations est justifiée ci-dessous par rapport au critère 8 de la Directive ET. Cohérence de l’estimation de la Bulle ET wallonne avec le potentiel de réduction Comme indiqué à la section 1.4 et 1.5, les projections utilisées se basent sur le modèle EPM. Ce modèle estime les émissions futures sur base d’une approche moindre-coût (least-cost) et prend donc en compte le potentiel technologique de réduction des installations wallonnes couvertes par la Directive ET. Ces estimations ont servi de base à la définition de la Bulle ET wallonne. Cohérence de l’estimation de la Bulle ET énergie avec le potentiel de réduction Comme indiqué à la section 2.1, la Bulle ET énergie est déterminée sur base des dernières projections. Il s’agit d’une approche moindre-coût (least-cost) qui intègre donc les potentiels de réduction des installations. Pour le secteur de la production d’électricité, les projections tiennent en outre compte : -
du développement des énergies renouvelables et de la cogénération en fonction des décisions régionales et du système de certificats verts mis en œuvre en Région wallonne ;
-
de l’impact des AB sur la consommation d’électricité des entreprises concernées ;
-
de la possibilité de substituer progressivement des combustibles fortement émetteurs de CO2, par des combustibles moins émetteurs de CO2. 34
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
4.2 Actions précoces
La Région wallonne a décidé de ne pas considérer les actions précoces lors de l’établissement du PWA.
4.3 Technologie propre
Cette section documente le critère 8 de l’Annexe III de la Directive ET qui stipule que « le plan contient des informations sur la manière dont les technologies propres, notamment les technologies permettent d’améliorer l’efficacité énergétique, sont prises en compte. » Alors que le critère 3 (voir sous-section 4.1 ci-dessus) s’applique au niveau total ou au niveau de l’activité, ce critère-ci s’applique au niveau de l’installation. Cohérence de l’allocation aux installations de la production d’électricité avec leur potentiel de réduction L’approche retenue est basée sur la volonté d’allouer la totalité des quotas aux installations les plus performantes d’un point de vue environnemental (TGV) ou les centrales utilisant de la biomasse, c’est la raison pour laquelle un benchmark unique a été mis en place. Cette approche tient compte du potentiel d’économie des installations en ce sens que : -
Les principales installations de production : ces installations ont reçu un nombre de quotas basé sur le benchmark d’une TGV de puissance équivalente. La référence aux installations TGV assure donc une allocation de quotas cohérente par rapport au potentiel de réduction des grandes installations de production d’électricité ;
-
Installations de cogénération : ces installations ont reçu un nombre de quotas basé sur leurs émissions historiques. Cet octroi est justifié par le fait que ces installations sont reconnues comme optimales d’un point de vue environnemental. Par cette méthode d’allocation, on reconnaît donc l’absence de potentiel supplémentaire ;
-
Installations brûlant des gaz des sidérurgies : ces installations ont reçu un nombre de quotas basé sur leurs projections d’émissions. Ce mode d’allocation est justifié par la fait que l’utilisation du potentiel énergétique latent de ces gaz est nécessaire d’un point de vue environnemental et que les émissions de gaz de sidérurgie sont fatales, en ce sens qu’elles sont intimement associées aux processus de fabrications et ne peuvent donc être évitées.
Cohérence de l’allocation aux installations n’appartenant pas au secteur électrique avec leur potentiel de réduction – taux d’émission Comme indiqué dans la section 3, l’octroi des quotas a été principalement basé sur les données issues des AB. Le but premier de ces AB était de définir en association avec les secteurs les potentiels d’amélioration de l’efficience énergétique de leurs installations. L’élaboration des AB, en ayant recours à des audits énergétiques des installations et en utilisant les résultats de ceux-ci pour définir un plan d’action a permis d’identifier le potentiel technologique des installations. Celui-ci est traduit en terme de facteur d’émission de GES, aussi dénommé IGESET. L’ 35
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
IGESET ayant été utilisé pour l’octroi de quotas aux installations couvertes par un AB, la prise en compte du potentiel de réduction lors de l’octroi de quotas aux installations est donc garantie. Une description complète des AB et de l’ensemble des informations pertinentes concernant ces AB sont disponibles sur le site : http://energie.wallonie.be. Cohérence de l’allocation aux installations n’appartenant pas au secteur électrique avec leur potentiel de réduction – prévision et validation des niveaux de production Comme indiqué à la section 3, la méthode d’allocation utilisée nécessite, en plus des IGESET, de connaître les niveaux de production futurs des installations. Ces niveaux de production ont été définis comme le rapport entre les émissions de CO2 et les émissions de CO2 maximales, le tout hors amélioration(s) d'efficience et hors accroissement(s) de capacité de production pour l’ensemble des années concernées par le questionnaire. Ces prévisions de production ont été récoltées par l’intermédiaire du questionnaire pour l’ensemble des installations couvertes par la Directive ET, puis validées par la DGRNE de la manière suivante : 1. Transmission à la DGRNE, par les responsables d’installation, via le questionnaire des taux de production historiques et futurs ; 2. Analyse comparative de ces données par la DGRNE, sur base notamment d’études dont certaines détaillaient la croissance attendue en terme d’émissions de GES pour les grands secteurs industriels wallons ; 3. Le cas échéant, révision avec les opérateurs des croissances considérées comme anormales suite à l’analyse précédente afin d’analyser l’exactitude des informations fournies. Dans de rares cas, constatant des croissances injustifiées, des modifications ont été imposées par le DGRNE sur base de ses propres estimations ; 4. Finalement, la réconciliation des prévisions de la quantité totale de quotas à octroyer et des quotas octroyés aux installations permet de s’assurer de la cohérence des données utilisées, notamment des prévisions de niveau de production. Résultat de l'analyse de la DGRNE (kt CO2) Données liées au questionnaire
Après corrections DGRNE
Allocations pour les entreprises
26.323
23.259
Réserve
2.612
1.375
Total
28.935
24.634
Différence
-14,90 %
Comme le montre le tableau ci-dessus, la DGRNE a fait une analyse poussée des questionnaires transmis par les entreprises concernées.
36
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
5. Législation et politique communautaire
5.1 Mise en commun Conformément à l’Article 28 de la Directive ET, « Les États membres peuvent […] autoriser les exploitants d'installations exerçant une des activités énumérées à l'annexe I à mettre en commun des installations relevant de la même activité […] ». Aucune demande de mise en commun d’installation n’ a été soumise à la Région wallonne à ce jour.
5.2 Politique de concurrence et marché intérieur La Région wallonne a décidé d’avoir recours à un mécanisme d’octroi gratuit de quotas aux nouveaux entrants pendant la période 2008-2012 dans les conditions décrites ci-dessous. Afin de disposer de quotas à allouer à ces nouveaux entrants, la Région wallonne a décidé de constituer une réserve de quotas pour les nouveaux entrants, constituée des quotas non alloués initialement, des quotas non délivrés et de quotas acquis sur le marché. La Région a l’intention d’acquérir sur le marché un volume minimum de 2.300.000 quotas/an (voir cidessous) afin d’alimenter la réserve pour les nouveaux entrants. Les quotas financés par la Région (et éventuellement par l’Etat fédéral, voir ci-dessous) seront distribués gratuitement aux entreprises qui en feront la demande, aux conditions prévues pour la réserve actuelle et exposées ci-dessous. Ces distributions de quotas supplémentaires doivent être déclarées compatibles avec le marché commun sur la base de l’article 87, § 3, c) et ce en raison du respect des conditions posées par la Commission européen dans son encadrement communautaire des aides pour la protection de l’environnement adopté le 23 janvier 2008.
Informations sur la gestion de la réserve de quotas pour les nouveaux entrants D’une part, des quotas faisant partie de la bulle « Emission Trading » de la Région Wallonne sont réservés aux nouveaux entrants, à hauteur de 1.756.920 quotas/an. D’autre part, les quotas qui ne seraient pas délivrés aux exploitants par application de l’article 5 du décret du 10 novembre 2004 instaurant un système d’échange de quotas d’émission de gaz à effet de serre, créant un Fonds wallon Kyoto et relatif aux mécanismes de flexibilité du Protocole de Kyoto seront, conformément à cette même disposition, versés dans la réserve pour les nouveaux entrants. Enfin, la réserve pour les nouveaux entrants sera également alimentée par le biais de quotas (et éventuellement d’URCE et d’URE, dans le respect du critère de la supplémentarité tel qu’explicité par la Commission dans sa décision COM (2006) 72513) achetés sur le marché. Pour ce faire, le comité de concertation du 1er février 2008 a prévu de dégager les moyens financiers suivants : -
l’achat de 1,7 millions de quotas/an (ou d’URCE/URE, sous la réserve formulée ci-dessus), par la vente d’une quantité équivalente d’UQA de la Région, le Gouvernement fédéral s’étant engagé à intervenir si la vente de ces UQA ne permettait pas de financer l’achat des 1,7 millions de quotas annuels (décision du comité de concertation du 1er février 2008). Ceci est rendu possible par le fait
13
Communication from the Commission to the Council AND to the European Parliament on the assessment of national allocation plans for the allocation of greenhouse gas emission allowances in the second period of the EU Emissions Trading Scheme accompanying Commission Decisions of 29 November 2006 on the national allocation plans of Germany, Greece, Ireland, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, Slovakia, Sweden and the United Kingdom in accordance with Directive 2003/87/EC, COM (2006) 725 final, p. 11. 37
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
que le présent plan d’allocation est relativement strict et que de ce fait, la Région Wallonne pourrait avoir un surplus d’UQA à la fin de la première période d’engagement ; -
le transfert annuel de 600.000 unités Kyoto (y compris CDM et JI) en tant que contribution de l’Etat fédéral à la Région Wallonne ;
-
l’achat de quotas sur le marché par la Région wallonne, à concurrence d’environ quotas/an ;
-
les contributions liées au sur allocations que l’on pourrait observer durant la période 2008-2012
-
l’achat supplémentaire de quotas en 2012 au plus tard, par la Région, en cas d’insuffisance de quotas pour nouvel entrant.
600.000
A titre conservatoire, la Région pourrait, le cas échéant, alimenter sa réserve pour les nouveaux entrants via le mécanisme d’auto-alimentation prévu dans le plan belge tel que soumis à la Commission le 29 septembre 2006.
La Région envisage d’utiliser les quotas de la réserve pour les nouveaux entrants sur les bases suivantes :
-
Installations concernées par la réserve : Le décret wallon du 10 novembre 2004 instaurant un système d’échange de quotas d’émission de gaz à effet de serre, créant un Fonds wallon Kyoto et relatif aux mécanismes de flexibilité du Protocole de Kyoto définit les nouveaux entrants comme suit (Article 2, 4°) : « 4° nouvel entrant : est un nouvel entrant dans le système d’échange de quotas d’émissions de gaz à effet de serre, pour une période de référence donnée : a) tout établissement qui se livre à l’exploitation d’une ou plusieurs activités ou installations émettant des gaz à effet de serre spécifiés, non visée dans le plan régional wallon d’allocation notifié à la Commission européenne en vertu de l'article 3, §7, qui a obtenu un permis d’environnement concernant ces émissions de gaz à effet de serre spécifiés postérieurement à la notification précitée à la Commission. b) tout établissement qui se livre à l’exploitation d’une ou plusieurs activités ou installations émettant des gaz à effet de serre spécifiés, visée dans le plan d’allocation notifié à la Commission européenne en vertu de l'article 3, §7, qui soit a obtenu un permis d’environnement concernant ces émissions de gaz à effet de serre spécifiés en raison d'un changement intervenu dans sa nature ou son fonctionnement ou d'une extension de l'installation, qui augmente significativement ses émissions de gaz à effet de serre spécifiés par rapport à celles qui ont servi de base à la détermination de l’allocation initiale, postérieurement à la notification précitée à la Commission, soit pour lequel une transformation ou extension, consignée par l’exploitant dans le registre visé à l’article 10, §2, du décret du 11 mars 1999 relatif au permis d’environnement, entraîne une augmentation significative de ces émissions de gaz à effet de serre spécifiés par rapport à celles qui ont servi de base à la détermination de l’allocation initiale, postérieurement à la notification précitée à la Commission. ».
Dans le cas d'un transfert de production d'un Etat membre vers un autre, l'utilisation de la réserve pour les nouveaux entrants ne pourra être considérée que si la production transférée ne reçoit pas une allocation de quotas dans un autre Etat membre. Le caractère « significatif » de l’augmentation des émissions de gaz à effet de serre est notamment apprécié au regard des émissions de l’installation considérée. Pour le présent plan d’allocation, un accroissement des émissions de CO2 est considéré comme « significatif » si il 38
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
correspond à un accroissement d’au moins 10% de la production par rapport aux hypothèses retenues ou pour tout nouvel équipement accroissant d’au moins 5% la moyenne des émissions disponibles pour ce site les émissions qui ont servi de base à la détermination de l’allocation initiale. Ces limites ne s’appliquent pas pour les nouvelles installations de cogénération. L’utilisation de la réserve pour les nouveaux entrants ne peut en aucun cas servir pour faire des ajustements (ex-post) de l’allocation initiale reçue par les installations concernées. Octroi des quotas de la réserve : la Région wallonne allouera les quotas de la réserve sur les bases suivantes : -
octroi gratuit, sur base d’une règle premier arrivé – premier servi, à concurrence du volume total de la réserve pour la période 2008-2012. Cette décision d’octroi est intégrée à la décision de l’autorité compétente sur la demande de permis d’environnement relative aux installations pour lesquelles l’allocation est demandée.
-
octroi d’un volume de quotas basé sur des benchmarks ou les émissions spécifiques associées aux meilleures technologies disponibles (BAT) pour l’installation concernée.
Pour le secteur de la production d’électricité, le benchmark utilisé pour les nouveaux entrants sera le même que celui utilisé pour les installations existantes et non limité aux installations dites turbine gaz vapeur et ce pour favoriser le développement de nouveaux projets de production d’électricité et accroître la diversité des acteurs. Installation de production d'électricité - nouveaux entrants : heures de fonctionnement par année (h) Type TGV haut rendement ( > 50% ) Centrale biomasse Cycle ouvert (installation de pointe) Autres installations
heures/an 6300 6300 3500 0
Pour le secteur de la production d’acier par un processus intégré via une phase à chaud, le benchmark sera de 1,85 t CO2/t acier. L’ensemble des quotas seront alloués au haut fourneau du fait de l’utilisation d’un benchmark considérant l’ensemble du processus. L’allocation sera par ailleurs réduite de 10% (soit 90% du benchmark) comme l’ensemble des allocations des nouveaux entrants à l’exception de la production d’électricité et des nouvelles cogénérations. Pour les autres installations, la Région Wallonne octroiera une allocation en fonction des benchmarks internationaux disponibles (en particulier les valeurs définies par le Royaume Uni et déjà approuvé par la Commission européenne14). Ces valeurs seront réduites de 10% pour toutes les installations à l’exception des nouvelles cogénérations (soit 90% du benchmark). Le Gouvernement wallon décidera d’une manière plus précise les critères pour utiliser cette réserve de quotas et en particulier le traitement des nouvelles cogénérations ; le Gouvernement Wallon s’engage à ne pas faire de discrimination entre les opérateurs désirant utiliser des nouvelles installations de cogénération et basera sa réflexion sur la directive européenne relative à ce mode de production d’énergie. 14
http://www.dti.gov.uk/energy/environment/euets/phase2/new-entrants/benchmarks-review/page29366.html 39
Plan Wallon d’allocation des quotas
-
Période 2008-2012
Si un opérateur sidérurgique décide de faire de la production de chaleur ou d’électricité, il pourra faire appel à la réserve de quotas pour nouveaux entrants pour la part de combustibles complémentaires techniquement nécessaires à la combustion des gaz fatals, dans les conditions suivantes : • le volume de quotas qui pourra être octroyé, sera basé sur l’utilisation prioritaire des gaz fatals qu’il produit ; • le volume de quotas qui pourra être octroyé pour les combustibles complémentaires, sera basé sur les combustibles complémentaires techniquement nécessaires à la combustion des gaz fatals sur base de benchmarks; • le volume de quotas qui pourra être octroyé respectera les conditions générales d’accès à la réserve de quotas pour nouveaux entrants ;
La Région Wallonne s’engage, lorsqu’un opérateur sidérurgique fait appel à la réserve des nouveaux entrants pour une nouvelle installation de combustion visant à brûler les gaz sidérurgiques, à éviter strictement tout double comptage dans l’allocation de ce nouvel entrant.
octroi d’un volume de quotas basé sur un niveau de production anticipé par les plans de production en fonction des éléments concrets en possession de l’autorité compétente y compris la capacité autorisée dans le permis d’environnement. La délivrance des quotas à l’exploitant des installations concernées sera décidée jusqu’à la fin de la période considérée. -
examen du respect de la législation environnementale pour les installations concernées ;
-
exclusion du champ d’application :
-
émissions déjà prises en compte au travers de l’allocation initiale couverte par le PWA.
Quotas excédentaires en fin de période : au cas où l’ensemble des quotas réservés par la Région wallonne pour des nouveaux entrants n’auraient pas été distribués à ceux-ci, ils retourneront dans l’escarcelle de la Région Wallonne. Celle-ci pourra les utiliser pour remplir ses obligations de réduction des émissions ou les mettre éventuellement en vente sur le marché communautaire d’échange de quotas d’émissions, dans ce cas, le produit de cette vente sera versé dans le Fonds wallon Kyoto créé par l’article 13 du projet de « Décret instaurant un système d’échange de quotas d’émission de gaz à effet de serre ». Insuffisance de quotas : l’octroi étant réalisé sur base d’une règle premier arrivé – premier servi, en cas d’insuffisance de quotas dans la réserve (y compris la réaffectation de quotas dans la réserve), les nouveaux entrants « supplémentaires » ne pourront bénéficier de la réserve pour nouveaux entrants. Limite d’utilisation de la réserve : Un opérateur ne pourra jamais utiliser plus de 70% de la quantité totale de quotas de la réserve durant la période considérée. Fermeture : L’interprétation d’une fermeture d’installation pourra être précisée et/ou modifiée lors des futures modifications du décret du 10 novembre 2004 transposant la directive 2003/87/EC.
Autres instruments législatifs et politiques Divers instruments législatifs et politiques que la Région wallonne entend mettre en œuvre dans le cadre de sa politique de maîtrise des émissions atmosphériques sont décrits dans le Plan wallon de l’air et du climat. L’ensemble des instruments sont repris dans l’annexe VIII. 40
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
En outre, le Gouvernement wallon entend créer, un dispositif permettant corriger les éventuelles surallocations résultant notamment de changements de volumes de production. Un mécanisme de contribution pour sur allocation, au profit du secteur trading, sera institué à cette fin.
41
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
6. Consultation publique 1ère consultation publique Le projet de PWA adopté par le Gouvernement Wallon le 24 juin 2006 sera publié à partir de cette date sur le site Internet de la DGRNE (http://environnement.wallonie.be) Le projet PWA sera disponible sur ce site jusqu’au 12 juillet 2006. De plus, pendant cette période, la DGRNE : -
assurera l’envoi d’une version papier du projet de PWA à toute personne lui en ayant fait la demande par écrit ;
-
récoltera les observations émises par écrit.
Le Gouvernement Wallon a par ailleurs demandé l’avis du Conseil Wallon de l’Environnement pour le développement Durable (CWEDD) et du Conseil Economique et Social de la Région Wallonne (CESRW). La DGRNE a par ailleurs informé dès la mise du plan en enquête publique Inter Environnement Wallonie et l’Union Wallonne des Entreprises. Un total de 26 commentaires ont été transmis à la DGRNE dans les délais. La DGRNE a transmis au Gouvernement une compilation de ces avis ainsi que les informations sur la manière dont ceux-ci ont été considérés dans le plan.
2ème consultation publique
Une seconde consultation publique a été organisée postérieurement à la décision de la Commission européenne. Le processus utilisé pour cette seconde enquête publique a été identique à la première consultation. Elle a débuté le 8 février 2008 et s’est achevée le 23 février 2008.
Un total 20 commentaires ont été transmis à la DGRNE dans les délais. Les modifications les plus importantes du plan ont été : -
La sucrerie de Fontenoy a notifié le fait qu’elle avait réalisé un IGES direct réels en 2005 et 2006 10 % plus bas que l'objectif de l’accord de branche (voir conditions pages 25). Par ailleurs, une erreur technique a été corrigée dans l’application de la formule. Les corrections ont été introduites dans le plan final.
-
BASF a fait part de l’ouverture de 2 réacteurs en 2007 non pris en compte dans l’allocation. Etant donné qu’il s’agit d’un nouvel entrant, les allocations prévues pour ces 2 nouvelles installations seront traitées dans le cadre de la procédure sur les nouveaux entrants.
Les autres commentaires ne montrent pas d’élément nouveau à la mise en évidence d’une erreur de la Région Wallonne dans l’établissement du plan d’allocation et de non adaptation suite à la décision de la Commission européenne du 16 janvier 2007. Certains évoquent le fait que la réduction linéaire de 8,33 % abouti dans les faits à une réduction plus importante. Cela est dû à l’application du mécanisme de correction concerté avec les secteurs et qui était déjà intégré dans la première version du projet de plan. Il vise à opérer une correction si une sur allocation de plus de 10% est constatée en 42
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
2005 et 2006 par rapport aux émissions vérifiées. Le Mécanisme est appliqué d’une manière totalement objective. Les secteurs de l’aéronautique, de la brique, du ciment, les chaux fourniers, la Févia, Essentia, les secteurs électrique, du sucre du verre et du papier, notamment, ont réagi à des degrés divers dans le même sens à savoir une contestation de la réduction envisagée de 8,33%. La réduction de l’allocation linéaire de 8,33% aux installations ETS (hors électricité et cogénération) résulte de l’application de la décision de la Commission européenne et de la nécessité de dégager une réserve appropriée de quotas aux nouveaux entrants (+/- 2%) ce qui revient à une réduction linéaire de 6,33 %. Il suit de ce qu’il précède que la réduction opérée ne résulte pas d’une action unilatérale de la Région mais de l’exécution de la décision communautaire. De ce fait, les adaptations du plan de la Région ne sont pas en contradiction par rapport aux engagements qu’elle a pris dans les accords de branche.
43
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
7. Critères hors Annexe III de la Directive Section insérée pro memori pour respecter le canevas proposé par la Commission européenne.
8. Informations complémentaires Si vous désirez des informations complémentaires, vous pouvez contacter :
REGION WALLONNE Direction Générale des Ressources Naturelles et de l’Environnement (DGRNE) DPA - Cellule Air Avenue du Prince de Liège, 15 5100 Jambes Email :
[email protected] Tél : +32 81 33 61 10 Site web : http://environnement.wallonie.be
44
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Annexe I : Projet d’allocation des installations pour la période 2008-2012 hors nouveaux entrants déjà considérés
Id PNA
2008
2009
2010
2011
2012
moyenne
1
Ahlstrom_Malmedy
installation
16.778
16.778
16.778
16.778
16.778
16.778
2
AKZO Nobel_Ghlin
20.779
20.779
20.779
20.779
20.779
20.779
3
SAPA RC Profiles_Ghlin
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
110.328
110.328
110.328
110.328
110.328
110.328
256.817
256.817
0
0
0
102.727
122.321
122.321
0
0
0
48.929
8
Arcelor - Cockerill Sambre_Cokerie_Seraing Arcelor - Cockerill Sambre_Aciérie LD+CC_Chertal Arcelor - Cockerill Sambre_Train à bandes_Chertal
9
Arcelor - Cockerill Sambre_HFB_Ougrée
618.204
618.204
0
0
0
247.282
10
Arcelor - Cockerill Sambre_Centrale Energie_Ougrée
496.102
496.102
166.310
166.310
166.310
298.227
974.888
974.888
276.140
276.140
276.140
555.639
5 7
11
13
Arcelor - Cockerill Sambre_Centrale Energie_Seraing Arcelor - Cockerill Sambre_Agglomération_Serai ng
616.499
616.499
0
0
0
246.600
14
Arjo Wiggins_Nivelles
12.008
12.008
12.008
12.008
12.008
12.008
15
Arjo Wiggins_Virginal
47.210
47.210
47.210
47.210
47.210
47.210
16
Total Petrochemicals_Feluy
90.357
90.357
90.357
90.357
90.357
90.357
17
BASF_Feluy
36.668
36.668
36.668
36.668
36.668
36.668
19
Stemtex_Stembert
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
20
INEOS_Feluy
134.983
134.983
134.983
134.983
134.983
134.983
21
Burgo Ardennes_Harnoncourt
96.857
96.857
96.857
96.857
96.857
96.857
629.080
629.080
629.080
629.080
629.080
629.080
284.450
284.450
284.450
284.450
284.450
284.450
145.656
145.656
145.656
145.656
145.656
145.656
12
25
Carmeuse_Four à chaux_Aisemont Carmeuse_Four à chaux_Moha Carmeuse_Four à chaux_Seilles
26
Carsid_Agglomération_Marcin elle
590.779
590.779
590.779
590.779
590.779
590.779
27
Carsid_Aciérie_Marcinelle
364.644
364.644
364.644
364.644
364.644
364.644
29
Carsid_HF4_Marcinelle
671.986
671.986
671.986
671.986
671.986
671.986
30
Caterpillar_Gosselies
51.578
51.578
51.578
51.578
51.578
51.578
31
CBR_Cimenterie_Antoing
760.340
760.340
760.340
760.340
760.340
760.340
32
CBR_Cimenterie_Harmignies
194.637
194.637
194.637
194.637
194.637
194.637
33
CBR_Cimenterie_Lixhe
1.127.869
1.127.869
1.127.869
1.127.869
1.127.869
1.127.869
34
CCB_Cimenterie_Gaurain
1.470.437
1.470.437
1.470.437
1.470.437
1.470.437
1.470.437
35
Chemviron carbon_Feluy
19.196
19.196
19.196
19.196
19.196
19.196
36
CMI S.A._Seraing
4.011
4.011
4.011
4.011
4.011
4.011
37
De Poortere Freres SA_Mouscron
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
39
Desimpel-Terca_Peruwelz
29.576
29.576
29.576
29.576
29.576
29.576
23 24
45
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
40
Desimpel-Terca_Wanlin
6.633
6.633
6.633
6.633
6.633
6.633
41
Dolomies de Marche les Dames_Namêche
479.915
479.915
479.915
479.915
479.915
479.915
42
Duferco_Aciérie électrique_La Louvière
127.511
127.511
127.511
127.511
127.511
127.511
43
Duferco_Divers fours_La Louvière
255.152
255.152
255.152
255.152
255.152
255.152
44
Duferco_Clabecq
118.297
118.297
118.297
118.297
118.297
118.297
45
Dumont Wauthier_Four à chaux_St Georges
1.247.626
1.247.626
1.247.626
1.247.626
1.247.626
1.247.626
46
Durobor_Verre creux_Soignies
28.466
28.466
28.466
28.466
28.466
28.466
47
Edel_Grâce Hollogne
23.071
23.071
23.071
23.071
23.071
23.071
48
Electrabel_Amercoeur-Roux
0
0
0
0
0
0
49
Electrabel_Baudour
791.242
791.242
791.242
791.242
791.242
791.242
50
Electrabel_Flemalle
36.171
36.171
36.171
36.171
36.171
36.171
51
Electrabel_Bressoux
8.824
8.824
8.824
8.824
8.824
8.824
52
Electrabel_Turbo Jet back up_Turon
0
0
0
0
0
0
53
Electrabel_Turbo Jet back up_Cierreux
0
0
0
0
0
0
54
Electrabel_Turbo Jet back up_Deux Acren
0
0
0
0
0
0
55
Electrabel_Monceau
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
58
Elwood Steel_Seraing
24.454
24.454
24.454
24.454
24.454
24.454
59
Exxonmobil_Virton
15.682
15.682
15.682
15.682
15.682
15.682
60
Ferrero_Arlon
9.906
9.906
9.906
9.906
9.906
9.906
61
7.102
7.102
7.102
7.102
7.102
7.102
62
FN Herstal_Herstal AGC Flat Glass Europe_Moustier
662.424
662.424
662.424
662.424
662.424
662.424
63
AGC Flat Glass Europe_Roux
66.214
66.214
66.214
66.214
66.214
66.214
65
Gruppo Cordenons_Malmedy
46.869
46.869
46.869
46.869
46.869
46.869
66
GSK_Rixensart
29.338
29.338
29.338
29.338
29.338
29.338
67
Holcim_Cimenterie_Obourg
1.456.180
1.456.180
1.456.180
1.456.180
1.456.180
1.456.180
68
Industeel_Acierie Electrique
169.385
169.385
169.385
169.385
169.385
169.385
69
Interbrew_Jupille
22.382
22.382
22.382
22.382
22.382
22.382
70
Kemira_Tertre
265.787
265.787
265.787
265.787
265.787
265.787
71
Knauf_Visé
47.837
47.837
47.837
47.837
47.837
47.837
74
Lhoist_Four à chaux_Jemelle
470.638
470.638
470.638
470.638
470.638
470.638
75
Lutosa_Leuze-en-Hainaut
50.304
50.304
50.304
50.304
50.304
50.304
76
Mactac_Soignies
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
77
Magotteaux_Vaux-surChevremont
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
78
Manufacture de verre_Verre creux_Ghlin
65.321
65.321
65.321
65.321
65.321
65.321
24.347
24.347
24.347
24.347
24.347
24.347
82
Mydibel_Mouscron Nouvelles verreries_Momignies
22.002
22.002
22.002
22.002
22.002
22.002
83
Onduline_Petit Rechain
5.546
5.546
5.546
5.546
5.546
5.546
84
Owens corning_Battice
85.975
85.975
85.975
85.975
85.975
85.975
85
Arcelor - Cockerill Sambre_Galva_Flemalle
47.280
47.280
47.280
47.280
47.280
47.280
86
Ploegsteert_Barry
11.487
11.487
11.487
11.487
11.487
11.487
87
Ploegsteert_Site Afma_Ploegsteert
14.189
14.189
14.189
14.189
14.189
14.189
88
Ploegsteert_Site Bristal_Ploegsteert
11.698
11.698
11.698
11.698
11.698
11.698
89
Ploegsteert_Warneton (La Lys)
6.333
6.333
6.333
6.333
6.333
6.333
90
Prayon_Engis
125.871
125.871
125.871
125.871
125.871
125.871
80
46
Plan Wallon d’allocation des quotas
91
Preiss-Daimler Refractories _St Ghislain
92
Période 2008-2012
7.733
7.733
7.733
7.733
7.733
7.733
Raf notre Dame Orafti_Oreye
104.831
104.831
104.831
104.831
104.831
104.831
94
Riva_Aciérie électrique_Thy Marcinelle
124.964
124.964
124.964
124.964
124.964
124.964
96
Ruau_Laminoir à chaud_Monceau
20.068
20.068
20.068
20.068
20.068
20.068
97
St Gobain_Verre plat_Auvelais
273.158
273.158
273.158
273.158
273.158
273.158
98
Saint Roch Couvin_Couvin
5.730
5.730
5.730
5.730
5.730
5.730
99
SCA hygiene products_Stembert
32.657
32.657
32.657
32.657
32.657
32.657
100
Segal_Ivoz Ramet
24.644
24.644
24.644
24.644
24.644
24.644
103
Solarec_Recogne
40.074
40.074
40.074
40.074
40.074
40.074
104
Solvay_Jemeppe
71.893
71.893
71.893
71.893
71.893
71.893
106
Sonaca_Gosselies
12.995
12.995
12.995
12.995
12.995
12.995
107
Spa monopole_Spa
8.491
8.491
8.491
8.491
8.491
8.491
108
Spanolux_Vielsam
28.918
28.918
28.918
28.918
28.918
28.918
109
SPE_Seraing
1.039.918
1.039.918
1.039.918
1.039.918
1.039.918
1.039.918
110
SPE_Angleur_TGV1
0
0
0
0
0
0
111
0
0
0
0
0
0
113
SPE Moncin_Seraing Sucrerie de fontenoy_Fontenoy
64.745
64.745
64.745
64.745
64.745
64.745
114
Terca_Warneton
13.522
13.522
13.522
13.522
13.522
13.522
115
Terca_Ghlin
952
952
952
952
952
952
117
Raffinerie Tirlemontoise_Brugelette
Site Fermé
Site Fermé
Site Fermé
Site Fermé
Site Fermé
Site Fermé
118
Raffinerie Tirlemontoise_Hollogne
27.428
27.428
27.428
27.428
27.428
27.428
25.956
25.956
25.956
25.956
25.956
25.956
96.987
96.987
96.987
96.987
96.987
96.987
14.347
14.347
14.347
14.347
14.347
14.347
121
Raffinerie Tirlemontoise_Longchamps Raffinerie Tirlemontoise_Wanze
123
UCB Pharma_Braine L'Alleud
124
Dalkia (site de UCL)_Louvainla-Neuve
6.079
6.079
6.079
6.079
6.079
6.079
125
Université Liège_Liège
15.740
15.740
15.740
15.740
15.740
15.740
126
Walhorn_Walhorn
23.876
23.876
23.876
23.876
23.876
23.876
127
Warcoing industrie_Warcoing
54.071
54.071
54.071
54.071
54.071
54.071
129
34.476
34.476
34.476
34.476
34.476
34.476
14.002
14.002
14.002
14.002
14.002
14.002
133
Fluxys_Berneau Tuileries du Hainaut_Mouscron Arcelor_Usine ALZ Aciérie Electrique Carinox_Châtelineau
84.336
84.336
84.336
84.336
84.336
84.336
137
SEDILEC_UCL
17.044
17.044
17.044
17.044
17.044
17.044
138
Solvay/Electrabel_Cogénératio n_Jemeppe
400.368
400.368
400.368
400.368
400.368
400.368
140
GSK_Wavre
23.402
23.402
23.402
23.402
23.402
23.402
141
Arcelor - Usine ALZ - TLB Carlam_Châtelineau
286.726
286.726
286.726
286.726
286.726
286.726
142
Carsid_Cokerie_Charleroi_Rec tif
69.691
0
0
0
0
13.938
143
Carsid_Autoproduction_Charl eroi_Rectif
1.365.712
1.365.712
1.365.712
1.365.712
1.365.712
1.365.712
145
Techspace Aéro_Milmort
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
146
Arcelor - Cockerill Sambre Ferblatil Recuit_Tilleur
13.689
13.689
13.689
13.689
13.689
13.689
147
Arcelor - Cockerill Sambre Recuit de Kessales_Jemeppe sur Meuse
36.986
36.986
36.986
36.986
36.986
36.986
120
132
47
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
148
Arcelor - Cockerill Sambre Galvanisation (Galva VII)_Ivoz Ramet
13.019
13.019
13.019
13.019
13.019
13.019
149
Arcelor - Cockerill Sambre Revêtement organique_Ivoz Ramet
24.970
24.970
24.970
24.970
24.970
24.970
150
Arcelor - Cockerill Sambre Eurogal galva_Ivoz Ramet
30.390
30.390
30.390
30.390
30.390
site fusionné avec Id66
site fusionné avec Id66
site fusionné avec Id66
site fusionné avec Id66
site fusionné avec Id66
30.390 site fusionné avec Id66
166
Phibro AH S.A._Rixensart
169
Cockerill Forges & Ringmill, CFR, SA_Seraing
11.526
11.526
11.526
11.526
11.526
11.526
170
Kabelwerk Eupen, AG_Eupen
7.302
7.302
7.302
7.302
7.302
7.302
171
SOLAR Turbines
5.098
5.098
5.098
5.098
5.098
5.098
172
Gramybel_Mouscron
14.983
14.983
14.983
14.983
14.983
14.983
173
Sites militaires (3)
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
Total (hors nouveaux entrants)
21.475.996
21.406.305
18.763.923
18.763.923
18.763.923
19.834.814
48
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Annexe II : Emissions vérifiées 2005 et 2006 Id PNA
installation
2005
2006
1
Ahlstrom_Malmedy
12.699 13.831 10.668
13.348 13.225 11.869
136.229
135.465
261.477
256.117
143.752 502.029
132.800 607.901
Emissions vérifiées
2
AKZO Nobel_Ghlin
3
SAPA RC Profiles_Ghlin
5
Arcelor - Cockerill Sambre_Cokerie_Seraing
7
Arcelor - Cockerill Sambre_Aciérie LD+CC_Chertal
8
Arcelor - Cockerill Sambre_Train à bandes_Chertal
9
Arcelor - Cockerill Sambre_HFB_Ougrée Arcelor - Cockerill Sambre_Centrale Energie_Ougrée
Emissions vérifiées
11
Arcelor - Cockerill Sambre_HF6_Seraing
514.999 143.356
537.927 0
12
Arcelor - Cockerill Sambre_Centrale Energie_Seraing
846.207
735.901
13
Arcelor - Cockerill Sambre_Agglomération_Seraing
14
Arjo Wiggins_Nivelles
15
Arjo Wiggins_Virginal
16
Total Petrochemicals_Feluy
627.482 9.972 57.713 88.842 75.494 1.036 116.635 120.890 467.588 269.713 130.160 551.900 359.331 682.335 46.078 608.635 171.567 1.059.929 1.511.543 14.651 4.375 4.750 19.187 5.535 466.829 91.992 190.218
577.765 9.512 59.200 87.966 37.233 432 124.504 114.769 512.038 293.107 153.428 567.191 354.522 640.454 41.235 710.345 173.191 1.250.666 1.459.329 14.761 3.617 3.853 19.631 5.752 483.314 99.350 199.764
86.298
84.289
1.294.087
1.287.681
10
17
BASF_Feluy
19
Stemtex_Stembert
20
INEOS_Feluy
21
Burgo Ardennes_Harnoncourt
23
Carmeuse_Four à chaux_Aisemont
24
Carmeuse_Four à chaux_Moha
25
Carmeuse_Four à chaux_Seilles
26
Carsid_Agglomération_Marcinelle
27
Carsid_Aciérie_Marcinelle
29
Carsid_HF4_Marcinelle
30
Caterpillar_Gosselies
31
CBR_Cimenterie_Antoing
32
CBR_Cimenterie_Harmignies
33
CBR_Cimenterie_Lixhe
34
CCB_Cimenterie_Gaurain
35
Chemviron carbon_Feluy
36
CMI S.A._Seraing
37
De Poortere Freres SA_Mouscron
39
Desimpel-Terca_Peruwelz
40
Desimpel-Terca_Wanlin
41 Dolomies de Marche les Dames_Namêche Duferco_Aciérie électrique_La Louvière 42 43 44 45
Duferco_Divers fours_La Louvière Duferco_Clabecq Dumont Wauthier_Four à chaux_St Georges
49
Plan Wallon d’allocation des quotas
46
Durobor_Verre creux_Soignies
47
Edel_Grâce Hollogne
48
Electrabel_Amercoeur-Roux
49
Electrabel_Baudour
50
Electrabel_Flemalle
51
Electrabel_Bressoux
52
Electrabel_Turbo Jet back up_Turon
53
Electrabel_Turbo Jet back up_Cierreux
54
Electrabel_Turbo Jet back up_Deux Acren
55
Electrabel_Monceau
58
Elwood Steel_Seraing
59
Exxonmobil_Virton
60
Ferrero_Arlon
61
FN Herstal_Herstal
62
Glaverbel_Verre plat_Moustier
63
Glaverbel_Verre plat_Roux
65
Gruppo Cordenons_Malmedy
66
GSK_Rixensart
67
Holcim_Cimenterie_Obourg
68
Industeel_Acierie Electrique
69
Interbrew_Jupille
70
Kemira_Tertre
71
Knauf_Visé
74
Lhoist_Four à chaux_Jemelle
75
Lutosa_Leuze-en-Hainaut
76
Mactac_Soignies
77
Magotteaux_Vaux-sur-Chevremont
78
Manufacture de verre_Verre creux_Ghlin
80
Mydibel_Mouscron
82
Nouvelles verreries_Momignies
83
Onduline_Petit Rechain
84
Owens corning_Battice Arcelor - Cockerill Sambre_Galva_Flemalle Ploegsteert_Barry
85 86 87
Ploegsteert_Site Afma_Ploegsteert
88
Ploegsteert_Site Bristal_Ploegsteert
89
Ploegsteert_Warneton (La Lys)
90
Prayon_Engis
91
Preiss-Daimler Refractories _St Ghislain
92
Raf notre Dame Orafti_Oreye
94
Riva_Aciérie électrique_Thy Marcinelle
96
Ruau_Laminoir à chaud_Monceau
97
St Gobain_Verre plat_Auvelais
98
Saint Roch Couvin_Couvin
99
SCA hygiene products_Stembert
100
Segal_Ivoz Ramet
103
Solarec_Recogne
104
Solvay_Jemeppe
106
Sonaca_Gosselies
107
Spa monopole_Spa
108
Spanolux_Vielsam
109
SPE_Seraing
110
SPE_Angleur_TGV1
Période 2008-2012
31.512 16.824 610.146 748.004 394.640 7.584 899 1.144 1.033 1.260.520 17.571 16.651 7.869 6.950 592.753 68.629 43.216 25.645 1.508.060 148.622 23.958 287.314 47.482 477.056 46.032 11.968 9.935 69.656 19.027 18.997 5.844 72.730
30.199 21.043 573.657 833.301 235.113 6.849 535 866 370 951.257 22.110 17.242 7.730 6.369 593.840 63.758 46.315 25.499 1.539.243 143.513 22.207 279.338 47.959 516.034 44.914 12.006 10.568 66.004 21.922 16.927 6.502 71.598
38.166 9.761 11.391 8.778 5.498 125.317 8.102 150.074 103.964 18.459 226.651 3.191 28.875 27.415 31.414 60.601 12.404 7.678 22.102 825.175 115.801
47.974 10.654 11.603 8.587 5.911 114.365 8.257 112.983 108.410 21.387 246.823 2.938 30.223 29.322 28.726 64.436 12.472 7.238 21.557 819.890 78.849 50
Plan Wallon d’allocation des quotas
111
SPE Moncin_Seraing
113
Sucrerie de fontenoy_Fontenoy
114
Terca_Warneton
115
Terca_Ghlin
117
Raffinerie Tirlemontoise_Brugelette
118
Raffinerie Tirlemontoise_Hollogne
120
Raffinerie Tirlemontoise_Longchamps
121
Raffinerie Tirlemontoise_Wanze
123
UCB Pharma_Braine L'Alleud
124
Dalkia (site de UCL)_Louvain-la-Neuve
125
Université Liège_Liège
126 127
Walhorn_Walhorn Warcoing industrie_Warcoing
129
Fluxys_Berneau
132
Tuileries du Hainaut_Mouscron
133
Arcelor_Usine ALZ Aciérie Electrique Carinox_Châtelineau
137
SEDILEC_UCL
138 Solvay/Electrabel_Cogénération_Jemeppe GSK_Wavre 140 141 142 143
Arcelor - Usine ALZ - TLB Carlam_Châtelineau Carsid_Cokerie_Charleroi_Rectif Carsid_Autoproduction_Charleroi_Rectif Techspace Aéro_Milmort
Période 2008-2012
908 28.914 12.144 3.148 51.259 24.559 23.583 65.248 12.675 6.618 14.722
1.272 30.768 11.852 3.330 48.119 22.114 18.215 62.588 10.499 4.477 14.978
20.185 54.914 15.714 11.337
20.487 41.381 14.049 11.946
3.376 13.353 403.491 10.209
22.311 17.467 395.489 13.542
186.099
212.166
129.880
129.006
308.122
627.580
4.019
4.285
146
Arcelor - Cockerill Sambre - Ferblatil Recuit_Tilleur
13.225
13.152
147
Arcelor - Cockerill Sambre - Recuit de Kessales_Jemeppe sur Meuse
22.826
24.453
9.396
10.940
24.389
26.957
31.271 6.569
28.348 1.262
8.550 9.054 3.160
10.322 8.438 3.146
10.036 21.702.053
11.606 21.717.390
145
148 149 150 166 169 170 171 172
Arcelor - Cockerill Sambre - Galvanisation (Galva VII)_Ivoz Ramet Arcelor - Cockerill Sambre - Revêtement organique_Ivoz Ramet Arcelor - Cockerill Sambre - Eurogal galva_Ivoz Ramet Phibro AH S.A._Rixensart Cockerill Forges & Ringmill, CFR, SA_Seraing Kabelwerk Eupen, AG_Eupen SOLAR Turbines Gramybel_Mouscron
51
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Annexe III : Liste des installations supprimées du plan 2008-2012 du fait du dépassement du seuil des 20 MWth par l’agrégation des installations de combustion <3 MWth et des installations non soumises au décret wallon transposant la directive ET Id PNA Id 37 3 76 77 145 173
installations De Poortere Freres SA_Mouscron SAPA RC Profiles_Ghlin Mactac_Soignies Magotteaux_Vaux-sur-Chevremont Techpsace Aero_Milmort Sites militaires (3)
Remarque : une installation (Techpace aero) est entrée dans cette catégorie depuis la finalisation du projet de plan d’allocation (juillet 2006)
Annexe IV : Installations fermées ou fusionnées Par rapport au plan d’allocation 2005-2007, les modifications suivantes ont été opérées : ¾
L’installation Id 166 (Phibro) est fusionnée avec l’installation Id 66 (GSK Rixensart)
¾
Les installations Id 117 (Raffinerie Tirlemontoise-Brugelette) et Id 55 (Electrabel Monceau) seront fermées dès le début de la période 2008-2012. Par ailleurs la cokerie de Marchienne fonctionné temporairement en 2008. Dès 2009, elle ne recevra plus d’allocation.
Annexe Va : Nouveaux entrants déjà considérés dans le ce plan d’allocation ANNEXE Va - Nouveaux entrants devant être alloués dès 2008 2008
203 Renogen (phase 1) 27 Carsid_HF4_Marcinelle
2009
2010
2011
2012
Total
9.614
9.614
9.614
9.614
9.614
48.070
440.476
440.476
440.476
440.476
440.476
2.202.379
17 BASF_Nouveaux fours (*)
30.263
30.263
30.263
30.263
30.263
151.313
11 Arcelor-Mittal haut fourneau 6 (*)
700.000
1.000.000
3.749.846
3.749.846
3.749.846
12.949.538
1.180.352
1.480.352
4.230.198
4.230.198
4.230.198
15.351.299
Total
(*) ces installations seront allouées au fur et à mesure de l'alimentation de la réserve
52
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
ANNEXE V b : Nouveaux entrants ayant obtenus un permis d’environnement mais non encore en fonctionnement (Estimation) ANNEXE Vb - Nouveaux entrants ayant obtenus un PE mais non encore en fonctionnement (ESTIMATION) 2008
2009
2010
2011
2012
Total
Raffinerie Tirlemontoise_Wanze
68.989
137.978
137.978
137.978
137.978
620.901
Renogen (phase2) Lhoist
3.147
4.196
4.196
4.196
4.196
19.931
23.400
46.800
46.800
46.800
46.800
210.600
IBV - Vielsam
4.549
9.099
9.099
9.099
9.099
40.945
SPE Moncin_Seraing
0
158.319
158.319
158.319
158.319
633.276
NE -Electrabel-Amercoeur 1 TGV
0
895.338
968.008
968.008
968.008
3.799.362
Arjo Wiggins_Virginal
0
0
31.500
31.500
31.500
94.500
TGV Duferco/Enel
0
0
484.004
968.008
968.008
2.420.020
Ineos_Feluy
0
5.181
5.181
5.181
5.181
20.725
100.085
1.251.730
1.839.904
2.323.908
2.323.908
7.839.535
Total
Il s’agit ici d’une première estimation qui devra être affinée en fonction des délais de mise en œuvre ainsi que sur d’autres éléments comme les benchmarks finaux.
ANNEXE V c : Nouveaux entrants n’ayant pas encore obtenus un permis d’environnement et non encore en fonctionnement (Estimation)
ANNEXE Vc - Nouveaux entrants n'ayant pas encore obtenus un PE (première estimation)
Solvay_Jemeppe Totalpetrochemical_Seneffe CBR_Lixhe - Cogénération CBR Antoing - Nouveau four
2008
2009
2010
2011
2012
Total
0
0
0
10.800
27.000
37.800
pas disponible
pas disponible
pas disponible
pas disponible
pas disponible
0
4.438
4.438
4.438
4.438
17.752 495.000
0
0
0
0
495.000
Manufacture du verre Nuon - Seneffe
pas disponible
pas disponible
pas disponible
pas disponible
pas disponible
0
0
0
0
968.008
968.008
SPE_Visé
pas disponible
pas disponible
pas disponible
pas disponible
484.004
484.004
0
4.438
4.438
15.238
1.978.450
2.002.564
0
Il s’agit de données indicatives. Par ailleurs d’autres nouveaux entrants pourraient se présenter. Dans ce cas, ils seront traités de la même manière dans le respect des règles édictées par le plan d’allocation.
53
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Annexe VI : Allocations annuelles moyennes qui seront allouées aux entreprises existantes et aux nouvelles installations (ou accroissement de production) déjà inclus dans l’allocation 2008-2012 (Table d’allocation). Ce tableau est la somme de la moyenne du tableau de l’annexe I + l’annexe Va + corrections liées aux arrondis de calcul dans excel
Id PNA
installation
2008
2009
2010
2011
2012
TOTAL sur la période
1
Ahlstrom_Malmedy
16.777
16.777
16.778
16.778
16.778
83.888
2
AKZO Nobel_Ghlin
20.778
20.778
20.779
20.779
20.779
103.893
3
SAPA RC Profiles_Ghlin
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
5
Arcelor - Cockerill Sambre_Cokerie_Seraing
110.327
110.327
110.328
110.328
110.328
551.638
7
Arcelor - Cockerill Sambre_Aciérie LD+CC_Chertal
256.816
256.817
0
0
0
513.633
8
Arcelor - Cockerill Sambre_Train à bandes_Chertal
122.321
122.322
0
0
0
244.643
9
Arcelor - Cockerill Sambre_HFB_Ougrée
618.204
618.205
0
0
0
1.236.409
10
Arcelor - Cockerill Sambre_Centrale Energie_Ougrée
496.102
496.103
166.309
166.310
166.310
1.491.134
11
Arcelor - Cockerill Sambre_HF6_Seraing
Nouvel Entrant
Nouvel Entrant
Nouvel Entrant
Nouvel Entrant
Nouvel Entrant
12
Arcelor - Cockerill Sambre_Centrale Energie_Seraing
974.887
974.888
276.140
276.141
276.141
2.778.197
13
Arcelor - Cockerill Sambre_Agglomération_Seraing
616.499
616.499
0
0
0
1.232.998
14
Arjo Wiggins_Nivelles
12.007
12.007
12.008
12.008
12.008
60.038
15
Arjo Wiggins_Virginal
47.210
47.210
47.210
47.211
47.211
236.052
16
Total Petrochemicals_Feluy
90.357
90.357
90.357
90.358
90.358
451.787
17
BASF_Feluy
183.340
19
Stemtex_Stembert
20
36.668
36.668
36.668
36.668
36.668
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
0
INEOS_Feluy
134.983
134.983
134.983
134.984
134.984
674.917
21
Burgo Ardennes_Harnoncourt
96.857
96.857
96.857
96.858
96.858
484.287
23
Carmeuse_Four à chaux_Aisemont
629.079
629.080
629.080
629.080
629.080
3.145.399
24
Carmeuse_Four à chaux_Moha
284.449
284.450
284.450
284.450
284.450
1.422.249
25
Carmeuse_Four à chaux_Seilles
145.655
145.656
145.656
145.656
145.656
728.279
26
Carsid_Agglomération_Marcinelle
590.778
590.779
590.779
590.779
590.779
2.953.894
27
Carsid_Aciérie_Marcinelle
364.644
364.644
364.644
364.644
364.644
1.823.220
29
Carsid_HF4_Marcinelle
1.112.462
1.112.462
1.112.462
1.112.462
1.112.462
5.562.310
30
Caterpillar_Gosselies
51.578
51.578
51.578
51.579
51.579
257.892
31
CBR_Cimenterie_Antoing
760.340
760.340
760.340
760.340
760.341
3.801.701
32
CBR_Cimenterie_Harmignies
194.637
194.637
194.637
194.637
194.637
973.185
33
CBR_Cimenterie_Lixhe
1.127.869
1.127.869
1.127.869
1.127.869
1.127.870
5.639.346
34
CCB_Cimenterie_Gaurain
1.470.437
1.470.437
1.470.437
1.470.437
1.470.438
7.352.186 54
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
35
Chemviron carbon_Feluy
19.196
19.196
19.196
19.197
19.197
95.982
36
CMI S.A._Seraing
4.011
4.011
4.011
4.012
4.012
20.057
37
De Poortere Freres SA_Mouscron
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
39
Desimpel-Terca_Peruwelz
29.576
29.576
29.576
29.576
29.577
147.881
40
Desimpel-Terca_Wanlin
6.633
6.633
6.633
6.633
6.634
33.166
41
Dolomies de Marche les Dames_Namêche
479.914
479.914
479.915
479.915
479.915
2.399.573
42
Duferco_Aciérie électrique_La Louvière
127.510
127.511
127.511
127.511
127.511
637.554
43
Duferco_Divers fours_La Louvière
255.152
255.152
255.152
255.153
255.153
1.275.762
44
Duferco_Clabecq
118.296
118.296
118.297
118.297
118.297
591.483
45
Dumont Wauthier_Four à chaux_St Georges
1.247.625
1.247.626
1.247.626
1.247.626
1.247.626
6.238.129
46
Durobor_Verre creux_Soignies
28.466
28.466
28.466
28.466
28.467
142.331
47
Edel_Grâce Hollogne
23.071
23.071
23.071
23.071
23.072
115.356
48
Electrabel_Amercoeur-Roux
0
0
0
0
0
0
49
Electrabel_Baudour
791.242
791.242
791.242
791.242
791.243
3.956.211
50
Electrabel_Flemalle
36.171
36.171
36.171
36.171
36.171
180.855
51
Electrabel_Bressoux
8.823
8.824
8.824
8.824
8.824
44.119
52
Electrabel_Turbo Jet back up_Turon
0
0
0
0
0
0
53
Electrabel_Turbo Jet back up_Cierreux
0
0
0
0
0
0
54
Electrabel_Turbo Jet back up_Deux Acren
55
Electrabel_Monceau
58 59
0
0
0
0
0
0
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
0
Elwood Steel_Seraing
24.454
24.454
24.454
24.454
24.455
122.271
Exxonmobil_Virton
15.682
15.682
15.682
15.683
15.683
78.412
60
Ferrero_Arlon
9.906
9.906
9.906
9.906
9.907
49.531
61
FN Herstal_Herstal
7.102
7.102
7.102
7.102
7.103
35.511
62
Glaverbel_Verre plat_Moustier
662.424
662.424
662.424
662.424
662.425
3.312.121
63
Glaverbel_Verre plat_Roux
66.214
66.214
66.214
66.214
66.214
331.070
65
Gruppo Cordenons_Malmedy
46.869
46.869
46.869
46.869
46.869
234.345
66
GSK_Rixensart
29.337
29.337
29.338
29.338
29.338
146.688
67
Holcim_Cimenterie_Obourg
1.456.179
1.456.180
1.456.180
1.456.180
1.456.180
7.280.899
68
Industeel_Acierie Electrique
169.384
169.385
169.385
169.385
169.385
846.924
69
Interbrew_Jupille
22.382
22.382
22.382
22.382
22.383
111.911
70
Kemira_Tertre
265.786
265.786
265.787
265.787
265.787
1.328.933
71
Knauf_Visé
47.836
47.836
47.837
47.837
47.837
239.183
74
Lhoist_Four à chaux_Jemelle
470.638
470.638
470.638
470.638
470.639
2.353.191
75
Lutosa_Leuze-en-Hainaut
50.304
50.304
50.304
50.304
50.305
251.521
76
Mactac_Soignies
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
0
77
Magotteaux_Vaux-sur-Chevremont
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
0
78
Manufacture de verre_Verre creux_Ghlin
65.321
65.321
65.321
65.321
65.321
326.605
80
Mydibel_Mouscron
24.347
24.347
24.347
24.347
24.348
121.736
82
Nouvelles verreries_Momignies
22.002
22.002
22.002
22.003
22.003
110.012
83
Onduline_Petit Rechain
5.546
5.546
5.546
5.546
5.546
27.730 55
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
84
Owens corning_Battice
85.974
85.975
85.975
85.975
85.975
429.874
85
Arcelor - Cockerill Sambre_Galva_Flemalle
47.280
47.280
47.280
47.281
47.281
236.402
86
Ploegsteert_Barry
11.486
11.487
11.487
11.487
11.487
57.434
87
Ploegsteert_Site Afma_Ploegsteert
14.189
14.189
14.189
14.190
14.190
70.947
88
Ploegsteert_Site Bristal_Ploegsteert
11.698
11.698
11.698
11.698
11.698
58.490
89
Ploegsteert_Warneton (La Lys)
6.333
6.333
6.333
6.334
6.334
31.667
90
Prayon_Engis
125.870
125.870
125.871
125.871
125.872
629.354
91
Preiss-Daimler Refractories _St Ghislain
7.733
7.733
7.733
7.733
7.734
38.666
92
Raf notre Dame Orafti_Oreye
104.831
104.831
104.831
104.831
104.831
524.155
94
Riva_Aciérie électrique_Thy Marcinelle
124.964
124.964
124.964
124.964
124.964
624.820
96
Ruau_Laminoir à chaud_Monceau
20.068
20.068
20.068
20.068
20.069
100.341
97
St Gobain_Verre plat_Auvelais
273.157
273.157
273.158
273.158
273.158
1.365.788
98
Saint Roch Couvin_Couvin
5.729
5.730
5.730
5.730
5.730
28.649
99
SCA hygiene products_Stembert
32.657
32.657
32.657
32.657
32.657
163.285
100
Segal_Ivoz Ramet
24.643
24.644
24.644
24.644
24.644
123.219
103
Solarec_Recogne
40.073
40.073
40.074
40.074
40.074
200.368
104
Solvay_Jemeppe
71.893
71.893
71.893
71.893
71.893
359.465
106
Sonaca_Gosselies
12.994
12.995
12.995
12.995
12.995
64.974
107
Spa monopole_Spa
8.491
8.491
8.491
8.492
8.492
42.457
108
Spanolux_Vielsam
28.918
28.918
28.918
28.919
28.919
144.592
109
SPE_Seraing
1.039.918
1.039.918
1.039.918
1.039.919
1.039.919
5.199.592
110
SPE_Angleur_TGV1
0
0
0
0
0
0
111
SPE Moncin_Seraing
0
0
0
0
0
0
113
Sucrerie de fontenoy_Fontenoy
64.745
64.745
64.745
64.746
64.746
323.727
114
Terca_Warneton
13.521
13.521
13.522
13.522
13.522
67.608
115
Terca_Ghlin
952
952
952
952
953
4.761
117
Raffinerie Tirlemontoise_Brugelette
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
0
118
Raffinerie Tirlemontoise_Hollogne
27.428
27.428
27.428
27.428
27.429
137.141
120
Raffinerie Tirlemontoise_Longchamps
25.955
25.955
25.956
25.956
25.956
129.778
121
Raffinerie Tirlemontoise_Wanze
96.987
96.987
96.987
96.988
96.988
484.937
123
UCB Pharma_Braine L'Alleud
14.346
14.347
14.347
14.347
14.347
71.734
124
Dalkia (site de UCL)_Louvain-la-Neuve
6.078
6.078
6.079
6.079
6.079
30.393
125
Université Liège_Liège
15.740
15.740
15.740
15.740
15.741
78.701
126
Walhorn_Walhorn
23.876
23.876
23.876
23.876
23.876
119.380
127
Warcoing industrie_Warcoing
54.071
54.071
54.071
54.071
54.072
270.356
129
Fluxys_Berneau
34.475
34.476
34.476
34.476
34.476
172.379
132
Tuileries du Hainaut_Mouscron
14.002
14.002
14.002
14.002
14.002
70.010
56
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
133
Arcelor_Usine ALZ Aciérie Electrique Carinox_Châtelineau
84.336
84.336
84.336
84.337
84.337
421.682
137
SEDILEC_UCL
17.044
17.044
17.044
17.044
17.045
85.221
138
Solvay/Electrabel_Cogénération_Jemeppe
400.367
400.367
400.368
400.368
400.368
2.001.838
140
GSK_Wavre
23.401
23.402
23.402
23.402
23.402
117.009
141
Arcelor - Usine ALZ - TLB Carlam_Châtelineau
286.725
286.725
286.726
286.726
286.726
1.433.628
142
Carsid_Cokerie_Charleroi_Rectif
69.691
Site fermé
Site fermé
Site fermé
Site fermé
69.691
143
Carsid_Autoproduction_Charleroi_Rectif
1.365.711
1.365.711
1.365.712
1.365.712
1.365.712
6.828.558
145
Techspace Aéro_Milmort
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
0
146
Arcelor - Cockerill Sambre - Ferblatil Recuit_Tilleur
13.688
13.688
13.689
13.689
13.689
68.443
147
Arcelor - Cockerill Sambre - Recuit de Kessales_Jemeppe sur Meuse
36.986
36.986
36.986
36.987
36.987
184.932
148
Arcelor - Cockerill Sambre - Galvanisation (Galva VII)_Ivoz Ramet
13.018
13.018
13.019
13.019
13.019
65.093
149
Arcelor - Cockerill Sambre - Revêtement organique_Ivoz Ramet
24.969
24.970
24.970
24.970
24.970
124.849
150
Arcelor - Cockerill Sambre - Eurogal galva_Ivoz Ramet Phibro AH S.A._Rixensart
30.389 site fusionné avec Id66
30.390 site fusionné avec Id66
30.390 site fusionné avec Id66
30.390 site fusionné avec Id66
151.948
166
30.389 site fusionné avec Id66
169
Cockerill Forges & Ringmill, CFR, SA_Seraing
11.525
11.525
11.526
11.526
11.526
57.628
170
Kabelwerk Eupen, AG_Eupen
7.302
7.302
7.302
7.302
7.302
36.510
171
SOLAR Turbines
5.098
5.098
5.098
5.098
5.099
25.491
172
Gramybel_Mouscron
14.983
14.983
14.983
14.983
14.983
74.915
173
Sites militaires (3)
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
hors scope
0
203
NE -Renogen_Amel
9.614
9.614
9.614
9.614
9.614
48.070
21.926.042
21.856.374
19.214.011
19.214.033
19.214.058
101.424.518
Total
0
Réserve m pour les nouveaux entrants encore disponibles (moyenne annuelle)
1.306.830
Moyenne annuelle ET 2008-2012
21.591.734
57
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Annexe VI : Description du modèle EPM
EPM (Energy/Emissions Projection Model) is a projection model for energy demand and atmospheric emissions that covers all relevant emission sectors (energy sector, industry, residential, commercial, transport). It has been developed progressively by ECONOTEC since 1993 in the framework of a number of studies carried out for public authorities, as well as regional as at national level. Given the heterogeneity of sectors such as the iron & steel industry, the chemical sector or the residential sector, it is necessary to take into account internal structural effects, i.e. the difference in evolution of sub-sectors when these sub-sectors have different levels of specific consumptions or emissions. EPM is a simulation model, of the “bottom-up” type, i.e. explaining energy consumptions and GHG emissions from activity variables expressed as far as possible in physical units, and containing a detailed representation of emission sources and the main determining factors of the evolution of energy demand and the various types of emissions. This methodological option is based on the observation that there is no simple and homogeneous relationship between aggregated macroeconomic variables expressed in monetary value and actual energy consumption. The model, which includes a techno-economic data base on the energy consumption and emission reduction measures, is used in particular for: • the construction of a reference scenario (business as usual), representing the • expected future evolution in the absence of any new emission reduction policy; • evaluating economic emission reduction potentials; • constructing emission reduction scenarios, based on the reduction measures with a • marginal cost below a given ceiling; • constructing cost curves, providing either the marginal or the total cost as a function • of the level of emission or energy consumption reduction; • assessing the impact of existing or draft legislations on energy consumptions, • emission levels and costs. The present model description is focused on energy consumptions and CO2 emissions, but the situation is similar for other atmospheric pollutants CH4, N2O, SO2, NOx and VOCs. The case of fluorinated gases, which has been handled for the Federal Department of the Environment, requires a more specific approach. Sectoral disaggregation Industry is represented by about a hundred activity variables (pig iron production, oxygen steel production, ethylene production, clinker production, flat glass production…). The large energy consumption branches are modelled in more detailed than the others. For example, iron & steel production is taken into account per workshop (agglomeration, blast furnace, oxygen steel production…) ; for the chemical industry about twenty basic products are distinguished. In the residential sector are considered existing and new houses, existing and new apartments (electric and non electric heated), domestic water heating and 10 specific uses of electricity (cooking, refrigerators, washing machines, dryers…). The heat load is estimated using a separate module, from a typology of the building stock composed of 14 type-dwellings, of which the dimensioning and the thermal characteristics are entirely defined. In this module, the energy consumptions are calculated using the performances of 15 heat production, distribution or emission systems. In the tertiary sector, about 30 sub-sectors are grouped into 8 categories, and 5 energy uses are distinguished (heating, ventilation, cooling, lighting and other electric uses). The activity variable is the floor area of buildings.
58
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
In the transportation sector, one distinguishes between road transportation of persons, road transportation of goods, rail transportation and inland water transportation. For road transportation, the modelling is carried out in a separate module allowing to calculate emission levels as a function of the average specific energy consumptions of vehicles at the time of their first use and taking into account (European) regulations on polluting emissions applicable at that time. For each sector, the energy consumptions are divided by use of energy (heating, fans, compressors, cooling, lighting…). For each emission source, the reduction measures are identified, as a function of the use of energy, and costs and performances are evaluated, as well as the technical potential of these measures. By measure, by sector, by energy use and by year, the model calculates the cost per tonne of CO2 as the sum of the annualised investment cost and the operating costs, minus the value of the energy saving achieved. The latter is a function of the energy carrier, the sector, the year and a possible tax. Reference scenario In a first step, energy consumptions and emissions are calculated for a reference year, recent past year serving as a basis for the projections. These consumptions and emissions are then projected into the future on the basis of assumptions on evolutions of various factors (activity variables, specific consumptions, emission factors). Two emission categories are considered: emissions linked to energy consumption and “process” emissions. Emissions of the reference year The basic data used for the reference year are the energy consumptions of the statistical energy balances (by sector and by energy carrier). Some corrections are applied to these consumptions, e.g. a climatic correction on energy consumptions for space heating, so as to obtain an average climate, and hence to project an average climate. However, these energy balances are generally quite aggregated. Typically, there are less then ten branches for industry, the residential and commercial sectors might be completely aggregated, and the internal transport is only split between road, rail, water and air transport. In EPM, the sector disaggregation level is much higher. Therefore, the energy consumption of the main sectors is disaggregated by sub-sector. For each of the main sub-sectors, the consumption is calculated by multiplying an activity variable by a specific consumption. This is done separately for two categories of energy carriers (fuels, electricity). The balance, calculated by difference, corresponds to a “balance” sub-sector. In this way, the total energy consumption by sector remains consistent with the energy statistics. It should be noted that in the projections, the impact of any inaccuracy on the activity variable or specific consumption of a sub-sector is only of the second order. For each sub-sector, the consumption by type of fuel is obtained by multiplying the total consumption for fuels by the “market share” of each fuel. The latter is based on the fuel market shares for the sector as a whole and any additional relevant data for the sub-sector. Emissions linked to fuel consumptions are obtained by multiplying the fuel consumptions with an emission factor expressed by unit of energy consumption. Process emissions are calculated by multiplying the activity variable of the sub-sector by a process emission factor. Projection The energy consumption of each sub-sector is first aggregated by category of energy carrier. The evolutions of the activity variables and of the specific energy consumptions which are then applied are exogenous. They are specified as an average annual rate of increase by periods of any number of years. Future fuel market shares are also exogenous. For each sub-sector, the default fuel market shares are those of the reference year.
59
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
The evolution of the specific consumptions allows taking into account both the technical progress and the renewal of existing equipments, which lead in a natural way to a decrease of the specific consumptions, even in the absence of any particular policy. It is also used for taking into account the increased electricity consumption linked to the extension of new applications of electricity (atomization, electronic office equipment…). Exogenous evolutions of (fuel or process) emission factors are also allowed, so as to take into account any emission reductions due to any decisions already made. Reduction potential Energy saving measures are often linked to a particular type of energy use (heating, pumps, ventilators, refrigeration, lighting…). Therefore, before calculating the reduction potential, energy consumptions are distributed by type of energy use, on the basis of percentage distributions by subsector. In practice this is especially useful for electrical energy consumption in industry and the residential and commercial sectors. For CO2, about a hundred measures are taken into account in the model, which may be specific to one or more sectors, to one or more energy uses or generic. These measures can be classified in the following categories: energy saving, cogeneration, renewable energy and fuel substitution. Each measure is characterized by several techno-economic parameters (energy saving rate, existing penetration rate, technical maximum penetration rate, economic lifetime, specific investment cost, specific operation & maintenance cost). For each measure, the model calculates a specific energy saving or emission reduction cost, as the sum of the annualized investment cost and the annual O&M cost, minus the value of the energy saving made, divided by the yearly energy saving or emission reduction level. This set of data allows to calculate two types of reduction potentials: - a technical reduction potential; - an “economic” reduction potential. The technical potential corresponds to the maximum implementation of all reduction measures, while the economic potential corresponds to the fraction of the technical potential for which the unit cost is below a given ceiling. Cost dispersion In practice, the unit cost of a reduction measure generally appears to differ from one site to another, for a variety of reasons: the price of equipment, the capacity utilization factor, the installation costs, the O&M costs, the efficiency of the equipment may all vary from one case to another. It is therefore little realistic to assume that each reduction measure has a unique cost per unit of energy of pollutant, and to consider that this measure would be applied either 0% or 100% according to whether this cost falls above or below a given unit cost ceiling. For this reason, in EPM a dispersion around the mean value is introduced on the unit cost of each reduction measure, following a given probability law. This dispersion is characterised by the ratio of standard deviation/mean (σ /m). For each measure, this distribution allows to calculate the fraction of the maximum potential which is economic, i.e. below the appropriate The model also allows to draw “cost curves”. They are a simplified way of representing the economic reduction potential (they don’t take into the cost dispersion just mentioned). Such curves are obtained by ranking the reduction measures by increasing unit cost and plotting either the unit cost or the cumulated total cost as a function of the cumulated emission reduction. This produces either a “marginal cost curve” or a “total cost curve”.
60
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Annexe VII : List of the policies implemented in GHG projection The following relevant European legislation is taken into account for the development of the ‘with measures’ scenario (largely converted already into regional and / or national legislation): • • • • • • • • •
directive 2001/77/EC on the promotion of electricity from renewable energy sources in the internal electricity market; directive 2002/91/EC on the energy performance of buildings; directive 2003/30/EC on promotion of bio-fuels for transport; directive 2003/87/EC on emissions trading scheme; directive 2004/8/EC on the promotion of co-generation based on a useful heat demand in the internal energy market and amending directive 92/42/EG; directive 2005/32/EC on establishing a framework for the setting of eco-design requirements for energy using products and amending directive 92/42/EG (on efficiency demands of central heating systems); directive 2006/32/EC on energy end-use efficiency and energy services; EU strategy to reduce CO2 emissions from new passenger cars (140 g CO2/km by 2008/2009). relevant measures in the framework of the NEC directive, the LCP directive and the IPPC directive: - recent regulation on NOX product standards for new central heating boilers; - policy to stimulate (directly / indirectly) the use of cleaner fuels (shift from liquid to gaseous fuel use); - other relevant regional measures (e.g. agreement on SO2 and NOX emission ceilings with electricity production sector);
The share of renewable amounts to about 6 % in 2010, which corresponds to the indicative target value of the European directive 2001/77/EG for 2010. In order to achieve this target for renewable produced electricity , the Walloon region have introduced the instrument ‘green current certificates’. Suppliers must submit a certain number of certificates per year (gradually increasing). It is assumed that this certificate policy is effective and that the presupposed target is realised. The shares of CHP are in line with the European directive 2004/8/EG to promote co-generation and with targets set and obligations imposed by the Walloon government (requirements on minimum primary energy savings through co-generation). As with renewable energy the instrument in the Walloon region to promote CHP is issuing CHP certificates for CHP produced electricity. Also here it is assumed that this CHP certificate policy is effective enough.
61
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
CO2 projections Industrial sectors In developing a ‘with measures scenario’ following climate policy measures have been considered, leading to extra energy savings compared to the reference evolution. Between 2000 and 2010, rates of change of other activities are based on estimate of market growths or perspectives of industrial sectors. All major industries are involved in branch agreements whereby they are committed to improve their energy/CO2 efficiency by 2010/2012. We therefore apply gradually specific energy consumption improvements as stated in those agreements up to 2010. For electricity, we consider constant specific consumptions, considering that improvements are somehow compensated by a global trend to increase electricity uses in industrial production. For large energy consumers, the following assumptions are made:
Cokes production Coke production is likely to remain relatively constant up to 2020. The local demand will reduce because of the closure of one blast furnace in 2005 and of a second one by 2009, but the world demand is likely to remain strong in face of existing production capacities. Coke ovens are run on a 24h basis and at a strict constant rate of production. New capacities are not likely to be built, but current installations should be kept in operation as long as possible. A slight production decrease has been observed in 2002, due to an accident that occurred in 2002 on one site, which has not yet recovered its full capacity and might never will. Perspectives integrate this new situation for 2010 and after. No change in energy use is envisaged in Walloon coke factories. Iron and steel production: • • • •
one blast furnace plant was closed in 2005, announced closure of a 2nd blast furnace plant, closure of one sinter plant and one oxygen steel plant and closure of one hot coil rolling mill at the end of 2009; closure and dismantling of a large 1 Mt/yr electric arc furnace (done by end of 2006); maintain of other existing equipment for iron and steel production (including one blast furnace whose capacity is raised from 1,8 Mt/yr to 2 Mt/yr), one sinter plant and one oxygen steel plant; construction of an additional electrical steel plant (1 Mt/year).
Notice: in the revised computations the year 2010 is considered as the average over the Kyoto 5 year period (2008 - 2012). Therefore, any installation closing at the end of 2009 contributes to the emissions of 2010 for 2/5th of the time. Clinker kilns: Cement consumption per head in Belgium is among the highest figures of Europe. Cement production is therefore not likely to increase much. Import threats existed a few years ago, the sector is now in a better situation to resist. Clinker production may however experience a slight increase due to various reasons, among which: 62
Plan Wallon d’allocation des quotas
• • •
Période 2008-2012
the closure of blast furnaces will reduce the availability of slag for the preparation of metallurgical cement, thus integrating more clinker in the production of cement; the limitation of coal use in electricity production will reduce the availability of fly ashes for the preparation of cement; the closure of one clinker plant in the Netherlands and the availability of an unused capacity close to the French border are two reasons why clinker production may also increase in the following years.
Lime production: Market restrictions due to the reduction in steel production are to be compensated with the opening of new markets such as environment protection or paper production and transformation. Production may experience a moderate growth. No major structural change in equipments is envisaged Flat glass production: We assume a continuous increase of flat glass demand of 2 % per year, a trend currently observed on the European market, generating the opening of a new float every year in Europe. The evolution of container glass production is explained by the fact that a major actor closed down and only a part of its production equipment was put back into operation. The sub-sector is thus slowly and partially recovering lately, but prospects are very difficult to establish. Glass fibres usually experience sustained growth, though it has slowed down lately. Evolution of fuel mix: Globally, the share of natural gas in the fuel mix is assumed by affecting net increases of fuel consumptions to natural gas. This assumption is not considered in iron and steel, cement and lime productions where low or moderate quantities of natural gas are used. It is not considered either in sectors where the total growth of activity between 2000 and 2020 is less than 10%, as we assume a minimum specific energy consumption improvement of 0.5% per year. In the particular case of iron and steel production, fuel mix changes are primarily led by the need to eliminate all produced coke oven and blast furnace gases, while consumption capacities in the electricity sector are limited.
63
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Revised assumptions on activity level and energy-intensity: sector
iron production O2 steel production electric steel prod. steel transformation steel foundries non ferrous metals cement lime flat glass container glass glass fibres other non metallic minerals paper pulp paper basic chemistry (*) chemical specialities food and drinks (**) metal processing textiles other industries
annual growth rate of activity (%) -7,2 -6,8 2,9 -0,6 0,33 0,6 0,0 0,7 3,1 3,3 2,4 2,0 1,9 5,2 1,8 2,5 1,6 0,7 0,0 1,6
2000 - 2010 annual energy efficiency improvement (%) 0 0 -0,6 -0,6 -0,9 -1,2 -0,9 -0,2 -1,2 -1,2 -1,2 -0,5 -3,9 -3,9 -1,7 -1,7 -0,9 -1,4 -0,5 -0,5
annual increase of energy use (%) -7,2 -6,8 2,3 -1,2 -0,6 -0,6 -0,9 0,5 1,9 2,1 1,2 1,5 -2,0 1,3 0,1 0,8 0,7 -0,7 -0,5 1,1
2010 - 2020 annual growth rate of activity (%) 0,0 0,0 2,2 2,2 0,1 1,8 0,0 0,0 2,0 0,0 2,5 1,5 1,5 1,5 1,1 3,1 1,4 1,7 -0,1 2,1
(*) : order of magnitude (**) : except sugar and milk
Residential sectors New dwellings In the residential sector, the heat demand of all new dwellings, from 2008 on, are assumed to respect a K45 standard, as a result of the implementation of the EC directive on energy performance of buildings. They are also assumed to be equipped with up to date performing heating systems. Consequently, their specific energy consumption for heating improves with more than 20% when compared with current new buildings. Existing dwellings For existing dwellings, fuel consumptions are influenced by two factors: • •
the further penetration of central heating, which tends to increase global consumptions; various energy use improvements tending to decrease energy consumptions, such as: - by 2020, total substitution of single glazing by high efficient double glazing; - roof insulation; - progressive replacement of boilers by high efficient or condensing units; - improvement of regulation.
By 2020, the specific heat demand of existing houses is reduced by 12% with respect to 2000 values and that of apartments by 9%. Equipment By 2020, sanitary hot water preparation requires increased energy consumptions due to the growth of the number of dwellings equipped with sanitary hot water units. However, the average use by dwelling decreases by 10% between 2000 and 2020, because equipment improves (essentially centralized 64
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
units). No increase of water consumption per dwelling is considered, assuming increases would be balanced by the reduction in household size. Concerning specific electricity uses, it is assumed that by 2020, all equipment present specific consumptions comparable to those of the best available units currently proposed on the market. Fuel mix The share of natural gas in fuel consumptions continues to grow, reaching 40% by 2020, while light fuel would still represent 53% of consumptions. Others are coal, reduced to 1%, and wood (6%).
Tertiary sector In the tertiary sector, the growth of the building stock (assumed to be 0,5%/year) tends to increase fuel consumptions, while improvements (due notably to the enforcement of the European directive on the energy performance of buildings) tend to reduce them. Considering that the building stock renewal is faster than in the residential sector and that renovations are more thorough, specific fuel consumptions are assumed to decrease by 1%/year between 2000 and 2010 and by 1,2%/year after 2010. Electricity consumption is increasing due to the building stock increase and by the introduction of new electricity uses. This growth is partly compensated by the improvement of equipment (lighting, engines, stand-by consumptions). New usage is assumed to increase electricity consumptions by 1,25%/year through the period considered. By 2020, the share of natural gas in fuel consumptions grows to 53%, while light fuel represents 43%.
Transport sector Vehicle fleet By 2010, 52% of the car stock is made of diesel cars. By 2020, the figure reaches 58%. Hybrid cars are assumed to progressively enter into the stock of cars, representing 6,5% of the stock by 2010 and 31% by 2020. Hybrid diesel cars are assumed available after 2010. Though compressed natural gas cars are considered by the TML study, we do consider here that their introduction on a large scale in the stock requires strategic decisions yet to be taken, in particular concerning the production and distribution of that fuel. Therefore, we consider that such cars should not appear naturally in the framework of a scenario “with (decided) measures”. Fuel consumption parameters Cars fuel consumption is not assumed to improve in the future, (though hybrid cars are considered as low consumers). This is a conservative approach, but may somehow take care of two effects that influence fuel consumptions in opposite directions : • •
the agreements (ACEA) between car manufacturers and the EC about specific GHG emissions of cars put on the market (agreements that might not meet their objectives by 2008-2009); fuel over-consumption by air conditioning systems, which tend to heavily penetrate the market.
Bio-fuels are supposed to represent 4 % of gasoline and gas-oil sold by 2010, 8 % by 2015 and 10% by 2020. Rail transport GHG emissions from rail transport are essentially due to the transport of goods. In absence of a dedicated policy, this kind of transport experiences a regular decline. Indeed, gas-oil consumption in Wallonia has been reduced between 2000 and 2005. We assume the reduction of activity may cease and emissions are considered constant in the future. Inland vessels 65
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Transport by ships on inland waters is experiencing a fast growth, due to the application of a specific policy to support this kind of transport and encourage modal shifts (subsidies for infrastructures, fiscal measures, large public works…). Mobility has grown by 2,5% per year during 2000 and 2005. Growth is expected to remain, taking benefit from recent and future planned public investments. However, the tendency may meet a saturation effect, as most products transported on water are crude heavy primary matters, used by industries such as cement or steel productions, which are not expected to experience fast growth. To take into account the potential benefit from recent public investments, we assume that the present trend is maintained until 2010, to be reduced by half between 2010 and 2015 and to a growth of 1% per year after 2015. We consider separately this kind of transport. In our calculations, growth in waterways transport does not affect road transport. This approach is therefore somehow conservative.
CO2 PROJECTIONS WITH ADDITIONAL MEASURES
Additional measures for the transport sector and the residential and commercial sector As a package of additional measures, it is proposed here to consider the emission reductions that could be obtained by the implementation of EC Directive 2006/32/EC concerning energy end-use and energy services. The directive calls for an annual improvement of energy efficiency of 1% per year between 2008 and 2016, in all sectors of activity not involved in the Emission Trading scheme. The objective is expressed in absolute value by computing the average final energy consumption of the sectors concerned over a period of 5 years in the recent past and applying the rule (of a 1%/year improvement i.e. roughly 9% overall). Improvements are then to be evaluated by a “bottom-up” approach, adding up all individual energy savings until the absolute value of the total savings matches the goal. Numerous unknowns remain on how the directive will be enforced in practice. Various groups are currently discussing practical conditions to define objectives and to track and identify energy saving measures. In particular, to which extend the natural improvement of energy efficiency (due notably to equipment renewal for instance) will be taken into account is unclear15. Therefore, at the present time, we may only establish a first draft evaluation of the impact of the directive on GES emissions in Wallonia. The following assumptions are used: • • •
the 9% improvement is computed on the average of final energy consumptions over the years 2000-2004; the application of the directive is considered on the period 2010-2020 instead of 2008-2016, for simplicity; the application of the directive is considered in the residential and tertiary sector as well as in the transport sector. It is not applied in the electricity production nor in industry (though not all industries are involved in emission trading).
Based on preliminary calculations, emission reductions in the transport sector would be of the order of 0,75 Mton in 2020 with respect to the emission level of the “with measures” scenario, while those in the residential and tertiary sectors would range between 0 and 0,75 Mton in 2020, depending on how efficiency improvements are taken into account for the application of the directive. This means that if measures considered in the “with measures” scenario may be taken into account to evaluate efficiency 15
The directive calls for a harmonized modelling to built up the “bottom-up” compilation of savings obtained st through measures and covering in a 1 phase 20-30% of concerned energy consumptions and extending afterwards. This may imply that only part of the improvements will have to be justified by identified saving measures. 66
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
improvements in the framework of the directive, they appear sufficient to meet the directive objectives in the residential and tertiary sectors 16. If improvements to take into account are to be additional to those considered in the “with measures” scenario, then some 0,75 Mton of additional CO2 reduction would have to be achieved to meet the directive requirements. The requirements of the directive apply also to the final electricity consumptions of relevant sectors. However, in a free market, local demand reductions do not directly yield a similar reduction in electricity production, as actors could find new markets, notably at export. Therefore, that part of the directive has no influence on emissions in our estimate.
CH4 AND N2O PROJECTIONS GENERAL APPROACH For the projections of non-CO2 greenhouse gas emissions, following general assumptions were made: •
emission factors remain constant over the projection period, unless specified otherwise (e.g. N2O emissions from nitric acid production). The emission factors used are those reported in the Belgian National Inventory Report (NIR) the evolution in activity data are therefore the most important factor influencing the emission projections; the projections are made using the emission inventory methodology reported in the NIR.
• •
ASSUMPTIONS WITH RESPECT TO CH4-EMISSIONS PER CRF-CATEGORY Fugitive Emissions from fuels In Wallonia, the natural gas distribution grid is assumed to expand linearly until 2010. For transport of natural gas: increase in emissions from 2010 onwards because of expected increase in consumption of natural gas and thus in transport capacity.
Industrial Processes Relates to CH4 emissions from coke production. Emissions are kept constant at the level of 2003. Agriculture The CAFE-baseline scenario (see reporting June 2005) remains the reference scenario for the evolution of greenhouse gas emissions from animals. However, since the 2005 reporting some adjustments have been made: • •
the evolution of the bovine herd, both in Flanders and Wallonia, has been adjusted according to the last agricultural census; the second climate policy plan of the Flemish region, accounts for a further decrease in the swine and poultry herd due to manure (nitrate) policy.
Following animal numbers were used in the projections. The additional measures reported in June 2005 have thus become part of current policies. Waste
16
This observation is made by computing emissions by 2020 assuming no improvement in buildings energy performances between 2010 and 2020, applying the 9% reduction potential required by application of the directive and comparing results with emissions in the framework of the “with measures” scenario. 67
Plan Wallon d’allocation des quotas
Période 2008-2012
Projections of CH4 emissions from the solid waste disposal on land in Wallonia take into account the implementation of the Order of the Walloon Government of 18 March 2004 banning the dumping of organic waste. The dumping of organic waste is assumed to decline until 2010. Also its DOC content is assumed to decline. The recovery rate of landfill gas is assumed to remain constant at its level of 2005. Waste incineration Kept constant at level of 2003.
ASSUMPTIONS WITH RESPECT TO N2O-EMISSIONS PER CRF-CATEGORY Industrial Processes
The N2O emission originates from caprolactam and nitric acid production. Projections are based on information from the concerned companies. Policy context with respect to N2O from industrial processes: •
Wallonia: in 2010, -41% of emission factor of 1990
Solvent and Other product use This sector involves the use of N2O as anaesthetic. It has been kept constant at the level of 2003. Agriculture For Wallonia, it is considered that the impact of the CAP reform will not be significant, as the government plans a decoupling of farm subsidies from cattle production.
F GAS PROJECTIONS The F gas projections have been drawn up from the model developed by ECONOTEC Consultants and the VITO in the context of a study ordered by the Federal Department of the Environment17. Nevertheless, it has been necessary to update this model to take into account the following elements : • • • •
this model establishes fluorinated greenhouse gases projections to 2012 ; it has been adapted to establish projections to 202018 ; some assumptions or data have been modified in the context of the last update of the fluorinated greenhouse gases inventory19 ; the model has been adapted to take these into account ; the model has been adapted to establish specific scenarios required in the context of the application of the Decision 280/2004/CE (scenario with measures and scenario with additional measures) ; some assumptions have been adapted to take into account the impact of the last versions of the proposals for European regulations to reduce the emissions of fluorinated gases (in the scenario with additional measures) ;
17 ECONOTEC Consultants and VITO 2004, Preparation of a federal policy for the reduction of greenhouse gas emissions (HFCs, PFCs and SF6). 18 The increase of the activity rates between 2012 and 2020 has been considered as the same as those estimated between 2001 and 2012. It can be considered as a conservative assumption. 19 ECONOTEC Consultants 2004, Update of the emission inventory of ozone depleting substances HFCs, PFCs and SF6 in Belgium for 2003.
68
Plan Wallon d’allocation des quotas •
Période 2008-2012
the context about regional regulations aiming at reducing of emissions from refrigeration installations20 has changed since the study realised by ECONOTEC and VITO ; the modifications have been implemented in the new model.
More precisely, the scenarios with measures take into account the following elements : •
the indirect impact on HFC emissions of the European Regulation EC/2037/2000, prohibiting the use of CFC and HCFC in several applications ;
The scenario with additional measures is constructed from the previous scenario by taking into account the following elements : • • •
the impact of the future European Regulation on certain fluorinated greenhouse gases (probably shortly adopted) ; the impact of the future European Directive relating to emissions from air conditioning systems in motor vehicles and amending Directive 70/156/CE (probably shortly adopted) ; the future Walloon regional regulations about refrigeration installation (certification scheme for cooling technicians and regulation intended for operators of installations, both in preparation).
20
Regulations for operators of installations, certification of cooling technicians ; some are adopted and others are in preparation. 69
per year
63.328.234
per year
NAP notified September 2006
BE NAP Total allocations to incumbents Permit nr VL102 VL103 VL105 VL106a VL106b VL107 VL108 VL110 VL111 VL112 VL114 VL117 VL118 VL119 VL120 VL121 VL122 VL123 VL125 VL126 VL127 VL129 VL130 VL131 VL132 VL133 VL134 VL135 VL136 VL137 VL138 VL139 VL140 VL142 VL143 VL144 VL145 VL146 VL149 VL152 VL157 VL191 VL192 VL193 VL194 VL195 VL201 VL202 VL301 VL302 VL303 VL306 VL401 VL402 VL403 VL404 VL405 VL406 VL408 VL409 VL411 VL412 VL413 VL415
ID 130 313 124 320 319 281 221 170 153 154 223 312 60 289 282 101 102 152 157 306 128 177 175 47 222 121 160 305 148 171 276 260 241 309 173 96 156 61 168 126 127 176 211 209 11 35 179 122 277 192 143 142 28 236 314 144 203 147 262 49 257
59.857.212
TOTAL allowances in period
316.641.170
Total reserve in period Total auctioning in period 59.857.211 57.000.017 57.000.035
Installation Name 2008 2009 Lanxess Rubber 130.943 130.943 Taminco 98.003 98.003 BP Chembel 486.390 486.390 Lanxess-Lillo (rechteroever) 277.394 277.394 Lanxess-Kallo (linkeroever) 8.792 8.792 Borealis Polymers - Beringen 71.483 71.483 Borealis - Kallo 324.125 324.125 Visko Teepak Belgium 38.706 38.706 Oleon Ertvelde 9.180 9.180 Oleon Oelegem not in in notified NAP 2008-12 Total Petrochemicals Antwerpen 29.424 29.424 Cytec Surface Specialties 34.607 34.607 Dow Belgium 30.519 30.519 Monsanto Europe 303.032 303.032 Innovene Manufacturing Belgium 28.240 28.240 Janssen Pharmaceutica Beerse 30.680 30.680 Janssen Pharmaceutica Geel 17.449 17.449 Evonik Degussa Antwerpen 526.949 526.949 Kaneka Belgium 38.016 38.016 Proviron Fine Chemicals 18.867 18.867 BASF Antwerpen 2.088.422 2.088.422 Meerhout Polymers Plant 26.728 26.728 Antwerp Polymers Plant 23.386 23.386 3M Belgium 16.449 16.449 Fina Antwerp Olefins 1.414.550 1.414.550 Agfa-Gevaert 88.539 88.539 PB Gelatins Vilvoorde 50.628 50.628 Total Petrochemicals Elastomers 70.973 70.973 Prayon 63.395 63.395 Rousselot 31.754 31.754 Ineos 133.798 133.798 Ineos Phenol Belgium 286.592 286.592 Latexco 18.852 18.852 Misa Eco 54.910 54.910 LVM (Limburgse Vinyl Maatschappij) 219.835 219.835 Amcor Flexibles Transpac 18.177 18.177 Haltermann 60.593 60.593 Tessenderlo Chemie - Ham 157.531 157.531 Ajinomoto Omnichem - Wetteren 11.258 11.258 Air Liquide Large Industries 317.813 317.813 Nitto Europe 36.708 36.708 Belgian Refining Corporation 620.202 620.202 Total Raffinaderij Antwerpen 4.323.405 4.323.405 Esso Raffinaderij 1.933.000 1.933.000 Petroplus Refining Antwerp 60.000 60.000 Petroplus Refining Antwerp Bitumen 57.029 57.029 ArcelorMittal Gent 8.918.495 8.918.495 Ugine & ALZ Belgium 253.618 253.618 Stora Enso Langerbrugge 83.615 83.615 LPC Belgium 28.476 28.476 VPK Packaging 202.523 202.523 Sappi 234.030 234.030 Cargill Gent 78.423 78.423 Cargill Antwerpen 30.168 30.168 Citrique Belge 93.246 93.246 Tiense Suikerraffinaderij - vestiging Tienen 147.268 147.268 Iscal Sugar - Suikerfabriek Moerbeke 94.873 94.873 Cargill Izegem 38.301 38.301 The Solae 45.129 45.129 CCEB Production & Distribution Center - Ge 8.255 8.255 Tate & Lyle Europe 236.084 236.084 Oliefabriek Vandamme (& Repro) 13.905 13.905 Campina 34.419 34.419 Belgomilk Kallo 40.028 40.028
58.507.703
NAP adapted following Com Decision
57.000.044
2010 130.943 98.003 486.390 277.394 8.792 71.483 324.125 38.706 9.180
2011 130.943 98.003 486.390 277.394 8.792 71.483 324.125 38.706 9.180
2012 130.943 98.003 486.390 277.394 8.792 71.483 324.125 38.706 9.180
29.424 34.607 30.519 303.032 28.240 30.680 17.449 526.949 38.016 18.867 2.088.422 26.728 23.386 16.449 1.414.550 88.539 50.628 70.973 63.395 31.754 133.798 286.592 18.852 54.910 219.835 18.177 60.593 157.531 11.258 317.813 36.708 620.202 4.323.405 1.933.000 60.000 57.029 8.918.495 253.618 83.615 28.476 202.523 234.030 78.423 30.168 93.246 147.268 94.873 38.301 45.129 8.255 236.084 13.905 34.419 40.028
29.424 34.607 30.519 303.032 28.240 30.680 17.449 526.949 38.016 18.867 2.088.422 26.728 23.386 16.449 1.414.550 88.539 50.628 70.973 63.395 31.754 133.798 286.592 18.852 54.910 219.835 18.177 60.593 157.531 11.258 317.813 36.708 620.202 4.323.405 1.933.000 60.000 57.029 8.918.495 253.618 83.615 28.476 202.523 234.031 78.423 30.168 93.246 147.268 94.873 38.301 45.129 8.255 236.085 13.905 34.419 40.028
29.424 34.607 30.519 303.032 28.240 30.680 17.449 526.949 38.016 18.867 2.088.422 26.728 23.386 16.449 1.414.550 88.539 50.628 70.973 63.395 31.754 133.798 286.592 18.852 54.910 219.835 18.177 60.593 157.531 11.258 317.813 36.708 620.202 4.323.405 1.933.000 60.000 57.029 8.918.495 253.619 83.615 28.476 202.523 234.031 78.423 30.169 93.247 147.268 94.873 38.301 45.129 8.255 236.085 13.905 34.419 40.028
-4.820.531
-7,6%
Change for period -24.102.655 -7,61%
TOTAL allowances in period
292.538.515
25.004.950
Total reserve in period
27.902.631
2.897.681
11,59%
921.700
Total auctioning in period 54.497.863 51.857.025 51.856.543
0
-921.700
-100,00%
264.635.884
-26.078.636
-8,97%
290.714.520
54.567.884
Period 2008 2009 654.715 124.382 124.382 490.015 87.592 87.592 2.431.950 533.806 533.806 1.386.970 167.065 167.065 43.960 108.955 108.955 357.415 70.084 70.084 1.620.625 251.385 251.385 193.530 37.298 37.298 45.900 64.709 64.709 0 18.420 18.420 147.120 38.760 38.760 173.035 25.304 25.304 152.595 29.434 29.434 1.515.160 315.532 315.532 141.200 28.053 28.053 153.400 29.590 29.590 87.245 16.829 16.829 2.634.745 516.619 516.619 190.080 36.665 36.665 94.335 18.197 18.197 10.442.110 1.946.189 1.946.189 133.640 25.779 25.779 116.930 22.476 22.476 82.245 15.893 15.893 7.072.750 1.300.862 1.300.862 442.695 100.179 100.179 253.140 48.830 48.830 354.865 no longer in NAP 2008-12 316.975 61.127 61.127 158.770 30.626 30.626 668.990 126.893 126.893 1.432.960 275.112 275.112 94.260 18.182 18.182 274.550 52.960 52.960 1.099.175 211.422 211.422 90.885 17.532 17.532 302.965 58.441 58.441 787.655 151.935 151.935 56.290 10.858 10.858 1.589.065 306.523 306.523 183.540 36.092 36.092 3.101.010 576.590 576.590 21.617.025 3.921.430 3.921.430 9.665.000 1.820.291 1.820.291 300.000 57.421 57.421 285.145 49.886 49.886 44.592.475 8.918.495 8.918.495 1.268.091 253.618 253.618 418.075 78.184 78.184 142.380 28.476 28.476 1.012.615 242.137 242.137 1.170.152 234.030 234.030 392.115 84.894 84.894 150.841 30.168 30.168 466.231 93.246 93.246 736.340 147.268 147.268 474.365 94.873 94.873 191.505 38.301 38.301 225.645 48.069 48.069 41.275 8.255 8.255 1.180.422 236.084 236.084 69.525 13.905 13.905 172.095 34.419 34.419 200.140 40.028 40.028
51.856.569
Max. to surrender CER/ERU for period for incumbents 28.564.085
2010 124.382 87.592 533.806 167.065 108.955 70.084 251.385 37.298 64.709 18.420 38.760 25.304 29.434 315.532 28.053 29.590 16.829 516.619 36.665 18.197 1.946.189 25.779 22.476 15.893 1.300.862 100.179 48.830
2011 124.382 87.592 533.806 167.065 108.955 70.084 251.385 37.298 64.709 18.419 38.759 25.304 29.435 315.532 28.054 29.589 16.830 516.619 36.666 18.196 1.946.189 25.778 22.475 15.893 1.300.862 100.180 48.829
2012 124.383 87.593 533.807 167.064 108.954 70.085 251.386 37.298 64.709 18.419 38.759 25.304 29.435 315.532 28.054 29.589 16.830 516.618 36.666 18.196 1.946.190 25.778 22.475 15.894 1.300.862 100.180 48.829
Period 621.911 437.961 2.669.031 835.324 544.774 350.421 1.256.926 186.490 323.545 92.098 193.798 126.520 147.172 1.577.660 140.267 147.948 84.147 2.583.094 183.327 90.983 9.730.946 128.893 112.378 79.466 6.504.310 500.897 244.148
(Total) -32.804 -52.054 237.081 -551.646 500.814 -6.994 -363.699 -7.040 277.645 NEW 46.678 -46.515 -5.423 62.500 -933 -5.452 -3.098 -51.651 -6.753 -3.352 -711.164 -4.747 -4.552 -2.779 -568.440 58.202 -8.992
(%) -5,01% -10,62% 9,75% -39,77% 1139,25% -1,96% -22,44% -3,64% 604,89% NEW 31,73% -26,88% -3,55% 4,12% -0,66% -3,55% -3,55% -1,96% -3,55% -3,55% -6,81% -3,55% -3,89% -3,38% -8,04% 13,15% -3,55%
10,8% 57.056 40.180 244.865 76.635 49.979 32.149 115.314 17.109 29.683 8.449 17.780 11.607 13.502 144.739 12.869 13.573 7.720 236.981 16.819 8.347 892.746 11.825 10.310 7.290 596.725 45.954 22.399
61.127 30.626 126.893 275.112 18.182 52.960 211.422 17.532 58.441 151.935 10.858 306.523 36.092 576.590 3.921.430 1.820.291 57.421 49.886 8.918.495 253.618 78.184 28.476 242.137 234.030 84.894 30.168 93.246 147.268 94.873 38.301 48.069 8.255 236.084 13.905 34.419 40.028
61.128 30.627 126.893 275.112 18.182 52.959 211.421 17.531 58.440 151.934 10.858 306.523 36.093 576.590 3.921.430 1.820.291 57.421 49.886 8.918.495 253.618 78.184 28.476 242.136 234.031 84.895 30.168 93.246 147.267 94.873 38.301 48.069 8.255 236.085 13.904 34.419 40.027
61.128 30.627 126.893 275.111 18.181 52.959 211.421 17.531 58.440 151.934 10.859 306.522 36.093 576.590 3.921.430 1.820.291 57.421 49.886 8.918.495 253.619 78.184 28.476 242.136 234.031 84.895 30.169 93.247 147.267 94.873 38.300 48.069 8.254 236.085 13.904 34.419 40.027
305.637 153.132 634.465 1.375.559 90.909 264.798 1.057.108 87.658 292.203 759.673 54.291 1.532.614 180.462 2.882.950 19.607.150 9.101.455 287.105 249.430 44.592.475 1.268.091 390.920 142.380 1.210.683 1.170.152 424.472 150.841 466.231 736.338 474.365 191.504 240.345 41.274 1.180.422 69.523 172.095 200.138
-11.338 -5.638 -34.525 -57.401 -3.351 -9.752 -42.067 -3.227 -10.762 -27.982 -1.999 -56.451 -3.078 -218.060 -2.009.875 -563.545 -12.895 -35.715 0 0 -27.155 0 198.068 0 32.357 0 0 -2 0 -1 14.700 -1 0 -2 0 -2
-3,58% -3,55% -5,16% -4,01% -3,56% -3,55% -3,83% -3,55% -3,55% -3,55% -3,55% -3,55% -1,68% -7,03% -9,30% -5,83% -4,30% -12,53% 0,00% 0,00% -6,50% 0,00% 19,56% 0,00% 8,25% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 6,51% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%
28.040 14.049 58.208 126.198 8.340 24.293 96.982 8.042 26.808 69.695 4.981 140.607 16.556 264.490 1.798.819 834.995 26.340 22.883 4.091.047 116.338 35.864 13.062 111.072 107.353 38.942 13.839 42.773 67.554 43.520 17.569 22.050 3.787 108.295 6.378 15.789 18.361
VL416 VL417 VL418 VL420 VL421 VL422 VL423 VL424 VL425 VL426 VL427 VL428 VL452 VL453 VL461 VL464 VL465 VL466 VL468 VL469 VL501 VL502 VL503 VL504 VL507 VL508 VL509 VL510 VL511 VL514 VL515 VL518 VL601 VL603 VL605 VL606 VL607 VL613 VL614 VL616 VL618 VL620 VL621 VL653 VL701 VL702 VL703 VL704 VL705 VL706 VL707 VL708 VL709 VL710 VL711 VL712 VL713 VL714 VL715 VL716 VL717 VL718 VL719 VL720 VL721 VL722 VL723 VL731 VL751 VL790 VL802 VL803
258 290 97 266 224 212 237 15 162 220 326 129 99 202 198 19 172 40 41 39 42 131 57 137 136 190 36 191 13 200 169 246 261 12 139 247 199 63 273 214 16 228 185 215 163 17 245 141 244 100 253 252 213 134 37 98 14 132 271 272 263 201 293
Belgomilk-Ysco Langemark Veurne Snack Foods Cargill France Limelco Inbev Leuven Inza Scana Noliko Rendac Inex Clarebout Potatoes LU-Generals Biscuits België Alpro Boortmalt Mouterij Albert Farm Frites Belgium Primeur - Vanelo Sonac Gent Puratos Group Brouwerij Haacht Fraxicor Umicore, site Hoboken Umicore, site Olen Nyrstar Belgium, site Balen Nyrstar Belgium, site Overpelt Metallo-Chimique General Motors Belgium Aleris Aluminium Duffel Bekaert site Zwevegem Bekaert site Aalter Volvo Cars Gent Ford Werke Aktiengesellschaft Volvo Europa Truck Associated Weavers Europe Uco Sportswear Utexbel Concordia Textiles Microfibres Europe Santens Lano Nelca Domo Gent Industries Celanese Acetate B.I.G. Floorcoverings Masureel Veredeling - Wevelgem Terca Beerse - Beerse Desimpel Kortemark Industries - Kortemark Terca Nova - Beerse Terca Quirijnen - Malle Terca Beerse - Rijkevorsel Wienerberger - Maaseik Steenfabrieken Desimpel Desimpel Terhagen Terca Tessenderlo - Niel Terca Zonnebeke Steenfabriek Heylen Steenfabriek Desta Vandersanden - Spouwen Vandersanden - Hekelgem Vandersanden - Lanklaar Ampe Steenbakkerij Steenfabrieken A. Nelissen Haesen Floren & Cie Steenfabriek Vande Moortel Scheerders van Kerchove's (SVK) Antwerpse Machiensteenbakkerijen Syndikaat Machiensteen II - Rumst Syndikaat Machiensteen II - Steendorp Argex Wienerberger - Marke Keramo Steinzeug Unilin Wielsbeke Unilin Bospan
30.660 20.935 20.129 15.585 48.248 8.036 18.280 15.230 26.115 43.932 17.235 10.832 19.722 26.362 42.845 21.009 11.800 8.800 6.217 0 206.864 148.970 14.463 26.636 50.645 56.285 46.454 25.343 19.081 47.350 62.839 3.711 11.972 8.900 12.688 13.002 12.974 9.095 8.084 5.822 26.055 69.814 25.262 7.727 79.820 73.219 28.033 13.450 9.711 12.193 20.962 0 22.551 34.524 20.002 11.697 40.499 4.726 36.511 28.678 37.232 5.250 29.417 12.007 0 41.140 46.501 45.000 50.048 19.734 18.335 29.053
30.660 20.935 20.129 15.585 48.248 8.036 18.280 15.230 26.115 43.932 17.235 10.832 19.722 26.362 42.845 21.009 11.800 8.800 6.217 0 206.864 148.970 14.463 26.636 50.645 56.285 46.454 25.343 19.081 47.350 62.839 3.711 11.972 8.900 12.688 13.002 12.974 9.095 8.084 5.822 26.055 69.814 25.262 7.727 79.820 73.219 28.033 13.450 9.711 12.193 20.962 0 22.551 34.524 20.002 11.697 40.499 4.726 36.511 28.678 37.232 5.250 29.417 12.007 0 41.140 46.501 45.000 50.048 19.734 18.335 29.053
30.660 20.935 20.129 15.585 48.248 8.036 18.280 15.230 26.115 43.932 17.235 10.832 19.722 26.362 42.845 21.009 11.800 8.800 6.217 0 206.864 148.970 14.463 26.636 50.645 56.285 46.454 25.343 19.081 47.350 62.839 3.711 11.972 8.900 12.688 13.002 12.974 9.095 8.084 5.822 26.055 69.814 25.262 7.727 79.820 73.219 28.033 13.450 9.711 12.193 20.962 0 22.551 34.524 20.002 11.697 40.499 4.726 36.511 28.678 37.232 5.250 29.417 12.007 0 41.140 46.501 45.000 50.048 19.734 18.335 29.053
30.661 20.935 20.130 15.585 48.248 8.036 18.280 15.230 26.115 43.932 17.235 10.832 19.723 26.362 42.845 21.009 11.801 8.800 6.217 0 206.864 148.970 14.463 26.636 50.645 56.285 46.454 25.343 19.081 47.350 62.839 3.712 11.972 8.900 12.688 13.002 12.975 9.095 8.084 5.822 26.055 69.814 25.262 7.727 79.820 73.219 28.034 13.451 9.711 12.193 20.962 0 22.551 34.524 20.002 11.697 40.499 4.726 36.511 28.678 37.232 5.250 29.417 12.007 0 41.141 46.501 45.000 50.048 19.734 18.335 29.053
30.661 20.935 20.130 15.585 48.249 8.036 18.280 15.230 26.115 43.932 17.235 10.832 19.723 26.362 42.846 21.009 11.801 8.800 6.217 0 206.864 148.971 14.463 26.636 50.645 56.285 46.454 25.343 19.081 47.350 62.839 3.712 11.972 8.900 12.688 13.002 12.975 9.096 8.084 5.822 26.055 69.814 25.262 7.727 79.820 73.219 28.034 13.451 9.711 12.193 20.962 0 22.551 34.524 20.002 11.697 40.499 4.726 36.511 28.678 37.232 5.250 29.417 12.007 0 41.141 46.501 45.000 50.048 19.734 18.336 29.053
153.302 104.675 100.647 77.925 241.241 40.180 91.400 76.150 130.575 219.660 86.175 54.160 98.612 131.810 214.226 105.045 59.002 44.000 31.085 0 1.034.320 744.851 72.315 133.180 253.225 281.425 232.270 126.715 95.405 236.750 314.195 18.557 59.860 44.500 63.440 65.010 64.872 45.476 40.420 29.110 130.275 349.070 126.310 38.635 399.100 366.095 140.167 67.252 48.555 60.965 104.810 112.755 172.620 100.010 58.485 202.495 23.630 182.555 143.390 186.160 26.250 147.085 60.035 205.702 232.505 225.000 250.240 98.670 91.676 145.265
30.660 30.660 20.935 20.935 20.129 20.129 15.581 15.581 48.248 48.248 8.036 8.036 22.052 22.052 15.230 15.230 26.115 26.115 43.932 43.932 18.417 18.417 10.874 10.874 19.722 19.722 26.362 26.362 42.845 42.845 21.009 21.009 11.800 11.800 no longer in NAP 2008-12 6.217 6.217 0 0 206.864 206.864 148.970 148.970 16.233 16.233 30.734 30.734 43.364 43.364 56.285 56.285 56.507 56.507 25.343 25.343 19.081 19.081 57.009 57.009 62.839 62.839 3.711 3.711 14.914 14.914 8.900 8.900 13.891 13.891 no longer in NAP 2008-12 12.974 12.974 9.095 9.095 8.084 8.084 no longer in NAP 2008-12 32.351 32.351 69.814 69.814 25.218 25.218 no longer in NAP 2008-12 79.820 79.820 73.219 73.219 28.033 28.033 13.450 13.450 9.711 9.711 12.103 12.103 20.962 20.962 no longer in NAP 2008-12 22.551 22.551 34.524 34.524 20.062 20.062 11.697 11.697 40.499 40.499 4.726 4.726 36.511 36.511 33.302 33.302 37.232 37.232 5.250 5.250 42.380 42.380 11.915 11.915 no longer in NAP 2008-12 41.140 41.140 46.501 46.501 52.174 52.174 50.048 50.048 28.336 28.336 18.335 18.335 29.053 29.053
30.660 20.935 20.129 15.581 48.248 8.036 22.052 15.230 26.115 43.932 18.417 10.874 19.722 26.362 42.845 21.009 11.800
30.661 20.935 20.130 15.582 48.248 8.035 22.053 15.229 26.115 43.932 18.416 10.874 19.723 26.362 42.845 21.009 11.801
30.661 20.935 20.130 15.582 48.249 8.035 22.053 15.229 26.114 43.931 18.416 10.874 19.723 26.361 42.846 21.008 11.801
153.302 104.675 100.647 77.907 241.241 40.178 110.262 76.148 130.574 219.659 92.083 54.370 98.612 131.809 214.226 105.044 59.002
0 0 0 -18 0 -2 18.862 -2 -1 -1 5.908 210 0 -1 0 -1 0
0,00% 0,00% 0,00% -0,02% 0,00% 0,00% 20,64% 0,00% 0,00% 0,00% 6,86% 0,39% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%
14.064 9.603 9.234 7.147 22.132 3.686 10.116 6.986 11.979 20.152 8.448 4.988 9.047 12.093 19.654 9.637 5.413
6.217 0 206.864 148.970 16.233 30.734 43.364 56.285 56.507 25.343 19.081 57.009 62.839 3.711 14.914 8.900 13.891
6.217 0 206.864 148.970 16.232 30.734 43.364 56.284 56.508 25.343 19.081 57.010 62.838 3.712 14.913 8.900 13.892
6.217 0 206.864 148.971 16.232 30.733 43.363 56.284 56.508 25.342 19.080 57.010 62.838 3.712 14.913 8.899 13.892
31.085 0 1.034.320 744.851 81.163 153.669 216.819 281.423 282.537 126.714 95.404 285.047 314.193 18.557 74.568 44.499 69.457
0
0,00%
0 0 8.848 20.489 -36.406 -2 50.267 -1 -1 48.297 -2 0 14.708 -1 6.017
0,00% 0,00% 12,24% 15,38% -14,38% 0,00% 21,64% 0,00% 0,00% 20,40% 0,00% 0,00% 24,57% 0,00% 9,48%
2.852 0 94.892 68.335 7.446 14.098 19.892 25.819 25.921 11.625 8.753 26.151 28.825 1.702 6.841 4.082 6.372
12.974 9.095 8.084
12.975 9.095 8.083
12.975 9.096 8.083
64.872 45.476 40.418
0 0 -2
0,00% 0,00% 0,00%
5.952 4.172 3.708
32.351 69.814 25.218
32.350 69.814 25.218
32.350 69.813 25.217
161.753 349.069 126.089
31.478 -1 -221
24,16% 0,00% -0,17%
14.840 32.025 11.568
79.820 73.219 28.033 13.450 9.711 12.103 20.962
79.820 73.218 28.034 13.451 9.711 12.103 20.963
79.820 73.218 28.034 13.451 9.711 12.103 20.963
399.100 366.093 140.167 67.252 48.555 60.515 104.812
0 -2 0 0 0 -450 2
0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% -0,74% 0,00%
36.615 33.587 12.859 6.170 4.455 5.552 9.616
22.551 34.524 20.062 11.697 40.499 4.726 36.511 33.302 37.232 5.250 42.380 11.915
22.551 34.524 20.062 11.696 40.499 4.725 36.511 33.302 37.231 5.250 42.380 11.914
22.551 34.523 20.061 11.696 40.500 4.725 36.511 33.303 37.231 5.250 42.380 11.914
112.755 172.619 100.309 58.483 202.496 23.628 182.555 166.511 186.158 26.250 211.900 59.573
0 -1 299 -2 1 -2 0 23.121 -2 0 64.815 -462
0,00% 0,00% 0,30% 0,00% 0,00% -0,01% 0,00% 16,12% 0,00% 0,00% 44,07% -0,77%
10.345 15.837 9.203 5.365 18.578 2.168 16.748 15.276 17.079 2.408 19.440 5.465
41.140 46.501 52.174 50.048 28.336 18.335 29.053
41.141 46.501 52.174 50.048 28.336 18.335 29.053
41.141 46.501 52.175 50.047 28.335 18.336 29.052
205.702 232.505 260.871 250.239 141.679 91.676 145.264
0 0 35.871 -1 43.009 0 -1
0,00% 0,00% 15,94% 0,00% 43,59% 0,00% 0,00%
18.872 21.331 23.933 22.958 12.998 8.411 13.327
VL804 VL805 VL806 VL807 VL901 VL902 VL903 VL904 VL910 VL911 VL912 VL915 VL920 VL922 VL924 VL951 VLE01 VLE02 VLE03 VLE04 VLE05 VLE06 VLE07 VLE08 VLE09 VLE10 VLE11 VLE12 VLE14 VLE15 VLE16 VLE17 VLE18 VLE19 VLE31 VLE32 VLE33 VLE41 VLE42 VLE44 VLE45 VLE46 VLE47 VLE48 WAI001P103 WAI002P095 WAI003P048 WAI005P034 WAI007P064 WAI008P040 WAI009P036 WAI010P038 WAI011P037 WAI012P039 WAI013P035 WAI014P077 WAI015P076 WAI016P086 WAI017P081 WAI019P110 WAI020P079 WAI021P115 WAI023P013 WAI024P012 WAI025P011 WAI026P056 WAI027P058 WAI029P059 WAI030P098 WAI031P093 WAI032P105 WAI033P091
138 316 165 38 145 239 292 291 70 75 77 74 68 71 76 69 73 72 92 307 82 80 81 83 78 79 297 299 298 183 174 283 114 110 118 117 112 116 113 111 20 21 178 226 317 125 270 216 217 218 285 284 288 43 25 26 27
Unilin Flooring - Unilin Decor Linopan Spano Norbord AGC Flat Glass Europe, vestiging Mol Pittsburgh Corning Europe Emgo URSA Benelux British Plasterboard Promat International Eternit CBR Gent UZ Gent UZ Gasthuisberg Leuven Brussels Airport Company Sibelco Electrabel-Herdersbrug Electrabel-Ruien Electrabel-Langerbrugge Electrabel-Rodenhuize Electrabel-Aalst Electrabel-Kallo Electrabel-Vilvoorde Electrabel-Drogenbos Electrabel-Mol Electrabel-Langerlo Electrabel-Lanxess Zandvliet-Power Electrabel-Zeebrugge Electrabel-Noordschote Electrabel-Zedelgem Electrabel-Zelzate Electrabel-Aalter Electrabel-Beerse SPE-Ringvaart SPE-Harelbeke SPE-Ham Fluxys compressiestation Weelde Fluxys compressiestation Winksele Fluxys opslagstation Loenhout Fluxys peak shaving Dudzele Fluxys LNG-terminal Gassco AS Belgium Interconnector Zeebrugge 183 Ahlstrom Malmedy 174 Akzo Nobel Ghlin 283 SAPA RC Profiles Ghlin 114 Cockerill Cokerie Seraing 110 Cockerill Aciérie LD+CC Chertal 118 Cockerill Train à bandes Chertal 117 Cockerill HFB Ougrée 112 Cockerill Centrale Energie Ougrée 116 Cockerill HF6 Seraing 113 Cockerill Centrale Energie Seraing 111 Cockerill Agglomération Seraing 020 Arjo Wiggins Nivelles 021 Arjo Wiggins Virginal 178 Total Petrochemicals Feluy 226 BASF Feluy 317 Stemtex Stembert 125 Ineos Feluy sprl 270 Burgo Ardennes Harnoncourt 216 Carmeuse Four à chaux Aisemont 217 Carmeuse Four à chaux Moha 218 Carmeuse Four à chaux Seilles 285 Carsid Agglomération Marcinelle 284 Carsid Aciérie Marcinelle 288 Carsid HF4 Marcinelle 043 Caterpillar Belgium S.A. 025 CBR Cimenterie Antoing 026 CBR Cimenterie Harmignies 027 CBR Cimenterie Lixhe
7.737 7.737 7.737 3.410 3.410 3.410 39.680 39.680 39.680 68.636 68.636 68.636 117.868 117.868 117.868 28.089 28.089 28.089 53.650 53.650 53.650 14.019 14.019 14.019 5.000 5.000 5.000 29.046 29.046 29.046 29.857 29.857 29.857 niet opgenomen in genotificeerd NAP 08-12 14.202 14.202 14.202 15.425 15.425 15.425 23.074 23.074 23.074 18.590 18.590 18.590 990.397 990.397 990.397 730.332 730.332 730.332 244.116 244.116 244.116 238.574 238.574 238.574 4.838 4.838 4.838 280.971 280.971 280.971 828.920 828.920 828.920 998.794 998.794 998.794 113.428 113.428 113.428 586.961 586.961 586.961 223.294 223.294 223.294 1.119.158 1.119.158 1.119.158 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 574 574 574 807.066 807.066 807.066 24.688 24.688 24.688 171.971 171.971 171.971 50.932 50.932 50.932 9.180 9.180 9.180 12.783 12.783 12.783 1.835 1.835 1.835 183.074 183.074 183.074 5.415 5.415 5.415 6.461 6.461 6.461 19.667 19.667 19.667 22.813 22.813 22.813 0 0 0 120.353 120.353 120.353 264.665 264.665 0 130.569 130.569 0 668.806 668.806 0 541.183 541.183 181.422 1.028.869 671.393 13.201 51.919 98.794 40.000 9.205 144.977 105.659 690.904 304.778 153.661 641.025 398.860 741.850 56.265 815.628 211.926 1.225.071
1.028.869 671.393 13.201 51.919 98.794 40.000 9.205 144.977 105.659 690.904 304.778 153.661 641.025 398.860 741.850 56.265 815.628 211.926 1.225.071
266.869 0 13.201 51.919 98.794 40.000 9.205 144.977 105.659 690.904 304.778 153.661 641.025 398.860 741.850 56.265 815.628 211.926 1.225.071
7.737 3.410 39.681 68.637 117.869 28.089 53.650 14.019 5.000 29.046 29.857
7.737 3.411 39.681 68.637 117.869 28.089 53.650 14.019 5.000 29.047 29.857
38.685 17.051 198.402 343.182 589.342 140.445 268.250 70.095 25.000 145.231 149.285 0 71.010 77.125 115.370 92.952 4.951.987 3.651.660 1.220.580 1.192.870 24.190 1.404.855 4.144.600 4.993.970 567.140 2.934.805 1.116.472 5.595.790 1.615 1.615 1.615 1.615 1.615 2.871 4.035.330 123.440 859.855 254.660 45.900 63.915 9.175 915.370 27.075 32.305 98.336 114.067
14.202 15.425 23.074 18.591 990.398 730.332 244.116 238.574 4.838 280.971 828.920 998.794 113.428 586.961 223.295 1.119.158 323 323 323 323 323 574 807.066 24.688 171.971 50.932 9.180 12.783 1.835 183.074 5.415 6.461 19.667 22.813 0 120.353 0 0 0 181.422
14.202 15.425 23.074 18.591 990.398 730.332 244.116 238.574 4.838 280.971 828.920 998.794 113.428 586.961 223.295 1.119.158 323 323 323 323 323 575 807.066 24.688 171.971 50.932 9.180 12.783 1.835 183.074 5.415 6.461 19.667 22.813 0 120.353 0 0 0 181.422
601.765 529.331 261.139 1.337.611 1.626.632
266.869 0 13.201 51.919 98.794 40.000 9.205 144.977 105.659 690.904 304.778 153.661 641.025 398.860 741.850 56.265 815.628 211.926 1.225.071
266.869 0 13.201 51.919 98.794 40.000 9.205 144.977 105.659 690.904 304.778 153.661 641.025 398.860 741.850 56.265 815.628 211.926 1.225.071
2.858.345 1.342.786 66.007 259.597 493.972 200.000 46.025 724.884 528.294 3.454.519 1.523.891 768.306 3.205.127 1.994.299 3.709.251 281.327 4.078.139 1.059.631 6.125.354
6.236 6.236 6.236 3.410 3.410 3.410 39.680 39.680 39.680 68.636 68.636 68.636 117.868 117.868 117.868 28.089 28.089 28.089 53.650 53.650 53.650 14.019 14.019 14.019 45.102 45.102 45.102 29.046 29.046 29.046 29.752 29.752 29.752 4.147 4.147 4.147 14.202 14.202 14.202 15.425 15.425 15.425 26.359 26.359 26.359 18.590 18.590 18.590 990.397 990.397 990.397 0 0 0 167.432 167.432 167.432 0 0 0 4.838 4.838 4.838 0 0 0 828.920 828.920 828.920 990.397 990.397 990.397 0 0 0 0 0 0 223.294 223.294 223.294 1.119.158 1.119.158 1.119.158 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 323 574 574 574 807.066 807.066 807.066 0 0 0 169.194 169.194 169.194 50.248 50.248 50.248 12.354 12.354 12.354 15.232 15.232 15.232 1.855 1.855 1.855 180.823 180.823 180.823 4.783 4.783 4.783 6.461 6.461 6.461 16.777 16.777 16.778 20.778 20.778 20.779 no longer in NAP 2008-12 (out of scope) 110.327 110.327 110.328 256.816 256.817 0 122.321 122.322 0 618.204 618.205 0 496.102 496.103 166.309 New entrant 974.887 974.888 276.140 616.499 616.499 0 12.007 12.007 12.008 47.210 47.210 47.210 90.357 90.357 90.357 36.668 36.668 36.668 no longer in NAP 2008-12 (site closed) 134.983 134.983 134.983 96.857 96.857 96.857 629.079 629.080 629.080 284.449 284.450 284.450 145.655 145.656 145.656 590.778 590.779 590.779 364.644 364.644 364.644 1.112.462 1.112.462 1.112.462 51.578 51.578 51.578 760.340 760.340 760.340 194.637 194.637 194.637 1.127.869 1.127.869 1.127.869
6.236 3.410 39.681 68.637 117.869 28.089 53.649 14.019 45.102 29.046 29.751 4.147 14.202 15.425 26.359 18.591 990.398 0 167.432 0 4.837 0 828.919 990.398 0 0 223.295 1.119.158 323 323 323 323 323 574 807.066 0 169.194 50.247 12.353 15.232 1.855 180.823 4.783 6.461 16.778 20.779
6.237 3.411 39.681 68.637 117.869 28.089 53.649 14.019 45.102 29.047 29.751 4.147 14.202 15.425 26.359 18.591 990.398 0 167.432 0 4.837 0 828.919 990.398 0 0 223.295 1.119.158 323 323 323 323 323 575 807.067 0 169.194 50.247 12.353 15.232 1.856 180.823 4.783 6.461 16.778 20.779
31.181 17.051 198.402 343.182 589.342 140.445 268.248 70.095 225.510 145.231 148.758 20.735 71.010 77.125 131.795 92.952 4.951.987 0 837.160 0 24.188 0 4.144.598 4.951.987 0 0 1.116.472 5.595.790 1.615 1.615 1.615 1.615 1.615 2.871 4.035.331 0 845.970 251.238 61.768 76.160 9.276 904.115 23.915 32.305 83.888 103.893
-7.504 0 0 0 0 0 -2 0 200.510 0 -527 NEW 0 0 16.425 0 0 -3.651.660 -383.420 -1.192.870 -2 -1.404.855 -2 -41.983 -567.140 -2.934.805 0 0 0 0 0 0 0 0 1 -123.440 -13.885 -3.422 15.868 12.245 101 -11.255 -3.160 0 -14.448 -10.174
-19,40% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 802,04% 0,00% -0,35% NEW 0,00% 0,00% 14,24% 0,00% 0,00% -100,00% -31,41% -100,00% -0,01% -100,00% 0,00% -0,84% -100,00% -100,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% -100,00% -1,61% -1,34% 34,57% 19,16% 1,10% -1,23% -11,67% 0,00% -14,69% -8,92%
2.861 1.564 18.202 31.485 54.068 12.885 24.610 6.431 20.689 13.324 13.647 1.902 8.528 6.515 7.076 12.091 454.310 1.165.440 76.804 395.047 2.219 323.060 380.238 454.310 496.011 1.055.230 102.428 513.375 148 148 148 148 148 263 370.213 9.773 83.112 23.049 5.667 6.987 851 82.946 2.194 2.964 8.389 10.389
110.328 0 0 0 166.310
110.328 0 0 0 166.310
551.638 513.633 244.643 1.236.409 1.491.134
-50.127 -15.698 -16.496 -101.202 -135.498
-8,33% -2,97% -6,32% -7,57% -8,33%
55.164 51.363 24.464 123.641 149.113
276.141 0 12.008 47.211 90.358 36.668
276.141 0 12.008 47.211 90.358 36.668
2.778.197 1.232.998 60.038 236.052 451.787 183.340
-80.148 -109.788 -5.969 -23.545 -42.185 -16.660
-2,80% -8,18% -9,04% -9,07% -8,54% -8,33%
277.820 123.300 6.004 23.605 45.179 18.334
134.984 96.858 629.080 284.450 145.656 590.779 364.644 1.112.462 51.579 760.340 194.637 1.127.869
134.984 96.858 629.080 284.450 145.656 590.779 364.644 1.112.462 51.579 760.341 194.637 1.127.870
674.917 484.287 3.145.399 1.422.249 728.279 2.953.894 1.823.220 5.562.310 257.892 3.801.701 973.185 5.639.346
-49.967 -44.007 -309.120 -101.642 -40.027 -251.233 -171.079 1.853.059 -23.435 -276.438 -86.446 -486.008
-6,89% -8,33% -8,95% -6,67% -5,21% -7,84% -8,58% 49,96% -8,33% -6,78% -8,16% -7,93%
67.492 48.429 314.540 142.225 72.828 295.389 182.322 556.231 25.789 380.170 97.319 563.935
WAI034P080 WAI035P049 WAI036P125 WAI037P094 WAI039P121 WAI040P122 WAI041P017 WAI042P015 WAI043P014 WAI044P071 WAI045P085 WAI046P114 WAI047P052 WAI048P029 WAI049P025 WAI050P024 WAI051P026 WAI052P033 WAI053P032 WAI054P031 WAI055P028 WAI058P069 WAI059P070 WAI060P116 WAI061P092 WAI062P063 WAI063P120 WAI065P001 WAI066P108 WAI067P072 WAI068P102 WAI069P083 WAI070P055 WAI071P006 WAI074P099 WAI075P113 WAI076P007 WAI077P075 WAI078P101 WAI080P118 WAI082P019 WAI083P096 WAI084P018 WAI085P043 WAI086P068 WAI087P066 WAI088P066 WAI089P067 WAI090P074 WAI091P089 WAI092P097 WAI094P082 WAI096P119 WAI097P100 WAI098P107 WAI099P008 WAI100P073 WAI103P054 WAI104P009 WAI106P106 WAI107P010 WAI108P020 WAI109P104 WAI110P016 WAI111P021 WAI113P084 WAI114P123 WAI115P124 WAI117P003 WAI118P002 WAI120P004 WAI121P005
189 210 195 135 275 18 205 180 181 22 119 30 188 84 85 87 86 91 89 90 88 274 323 229 255 166 167 269 248 242 194 225 58 294 45 184 159 259 296 227 207 206 295 115 31 32 33 34 149 196 164 238 161 48 182 146 197 256 62 186 193 280 303 301 302 254 231 264 232 233 234 235
189 CCB Cimenterie Gaurain 1.604.055 1.604.055 1.604.055 210 Chemviron carbon Feluy 21.002 21.002 21.002 195 CMI S.A. Seraing 4.418 4.418 4.418 135 De Poortere Freres SA Mouscron 0 0 0 275 Desimpel-Terca Peruwelz 32.674 32.674 32.674 018 Desimpel-Terca Wanlin 7.236 7.236 7.236 205 Usine de Namêche 519.692 519.692 519.692 180 Duferco Aciérie électrique La Louvière 137.444 137.444 137.444 181 Duferco Divers fours La Louvière 280.548 280.548 280.548 022 Duferco Clabecq 129.498 129.498 129.498 119 Usine d'Hermalle 1.330.692 1.330.692 1.330.692 030 Durobor Verre creux Soignies 31.926 31.926 31.926 188 Edel Grâce Hollogne 25.168 25.168 25.168 084 Electrabel Amercoeur-Roux 174.515 174.515 174.515 085 Electrabel Baudour 822.234 822.234 822.234 087 Electrabel Flemalle 728.265 728.265 728.265 086 Electrabel Bressoux 9.467 9.467 9.467 091 Electrabel Turbo Jet back up Turon 1.678 1.678 1.678 089 Electrabel Turbo Jet back up Cierreux 1.678 1.678 1.678 090 Electrabel Turbo Jet back up Deux Acre 1.678 1.678 1.678 088 Electrabel Monceau Site fermé Site fermé Site fermé 274 Elwood Steel Belgium Seraing 25.656 25.656 25.656 323 Exxonmobil Virton 16.651 16.651 16.651 229 Ferrero Arlon 10.942 10.942 10.942 255 FN Herstal Herstal 7.823 7.823 7.823 166 Glaverbel Verre plat Moustier 722.618 722.618 722.618 167 AGC Flat Glass Roux 73.532 73.532 73.532 269 Gruppo Cordenons Malmedy 51.128 51.128 51.128 248 GSK Rixensart 32.003 32.003 32.003 242 Holcim Cimenterie Obourg 1.588.502 1.588.502 1.588.502 194 Industeel Acierie Electrique 175.402 175.402 175.402 225 InBev Belgium Jupille 23.958 23.958 23.958 058 Kemira Tertre 288.373 288.373 288.373 294 Knauf Visé 54.072 54.072 54.072 045 Usine de On 513.405 513.405 513.405 184 Lutosa Leuze-en-Hainaut 56.066 56.066 56.066 159 Mactac Soignies no longer in NAP 2008-12 (out of scope) 259 Magotteaux Vaux-sur-Chevremont no longer in NAP 2008-12 (out of scope) 296 Manufacture de verre Verre creux Ghlin 71.257 71.257 71.257 227 Mydibel Mouscron 26.560 26.560 26.560 207 Nouvelles Verreries de Momignies 24.561 24.561 24.561 206 Onduline Petit Rechain 5.500 5.500 5.500 295 Owens corning Battice 95.051 95.051 95.051 115 Cockerill Galva Flemalle 54.477 54.476 54.476 031 Ploegsteert Barry 12.427 12.427 12.427 032 Ploegsteert Site Afma Ploegsteert 15.431 15.431 15.431 033 Ploegsteert Site Bristal Ploegsteert 12.761 12.761 12.761 034 Ploegsteert Warneton (La Lys) 6.909 6.909 6.909 149 Prayon Engis 140.779 140.779 140.779 196 Preiss-Daimler Refractories SA 8.102 8.102 8.102 164 Raf notre Dame Orafti Oreye 114.357 114.357 114.357 238 Riva Aciérie électrique Thy Marcinelle 135.320 135.320 135.320 161 Ruau Laminoir à chaud Monceau 21.319 21.319 21.319 048 St Gobain Verre plat Auvelais 297.979 297.979 297.979 182 Saint Roch Couvin 6.465 6.465 6.465 146 SCA Hygiene Products Stembert 35.430 35.430 35.430 197 Segal Ivoz Ramet 27.415 27.415 27.415 256 Solarec Recogne 44.328 44.328 44.328 062 Solvay Jemeppe 78.223 78.223 78.223 186 Sonaca Gosselies 14.153 14.153 14.153 193 Spa monopole Spa 9.400 9.400 9.400 280 Spanolux Vielsam 31.836 31.836 31.836 303 SPE Seraing 1.080.650 1.080.650 1.080.650 301 SPE Angleur TGV1 147.667 147.667 147.667 302 SPE Moncin Seraing 5.454 5.454 5.454 254 Sucrerie de Fontenoy 45.876 45.876 45.876 231 Terca Warneton 14.750 14.750 14.750 264 Terca Ghlin 1.115 1.115 1.115 232 Raffinerie Tirlemontoise Brugelette 50.800 50.800 50.800 233 Raffinerie Tirlemontoise Hollogne 30.470 30.470 30.470 234 Raffinerie Tirlemontoise Longchamps 27.638 27.638 27.638 235 Raffinerie Tirlemontoise Wanze 84.908 84.908 84.908
1.604.055 21.002 4.418 0 32.674 7.236 519.692 137.444 280.548 129.498 1.330.692 31.926 25.168 174.515 822.234 728.265 9.467 1.678 1.678 1.678 Site fermé 25.656 16.651 10.942 7.823 722.618 73.532 51.128 32.003 1.588.502 175.402 23.958 288.373 54.072 513.405 56.066
1.604.055 21.002 4.418 0 32.674 7.236 519.692 137.444 280.548 129.498 1.330.692 31.926 25.168 174.515 822.234 728.265 9.467 1.678 1.678 1.678 Site fermé 25.656 16.651 10.942 7.823 722.618 73.532 51.128 32.003 1.588.502 175.402 23.958 288.373 54.072 513.405 56.066
8.020.275 105.012 22.090
128.280 83.255 54.712 39.115 3.613.091 367.660 255.639 160.017 7.942.510 877.010 119.790 1.441.865 270.361 2.567.024 280.331
71.257 26.560 24.561 5.500 95.051 54.476 12.427 15.431 12.761 6.909 140.779 8.102 114.357 135.320 21.319 297.979 6.465 35.430 27.415 44.328 78.223 14.153 9.400 31.836 1.080.650 147.667 5.454 45.876 14.750 1.115 50.800 30.470 27.638 84.908
71.257 26.560 24.561 5.500 95.051 54.476 12.427 15.431 12.761 6.909 140.779 8.102 114.357 135.320 21.319 297.979 6.465 35.430 27.415 44.328 78.223 14.153 9.400 31.836 1.080.650 147.667 5.454 45.876 14.750 1.115 50.800 30.470 27.638 84.908
356.283 132.798 122.803 27.500 475.256 272.381 62.133 77.156 63.805 34.545 703.893 40.510 571.785 676.601 106.595 1.489.896 32.323 177.151 137.074 221.640 391.117 70.764 47.001 159.182 5.403.250 738.335 27.270 229.379 73.751 5.577 254.000 152.350 138.190 424.542
163.369 36.180 2.598.462 687.219 1.402.739 647.489 6.653.461 159.630 125.838 872.575 4.111.170 3.641.325 47.334 8.390 8.390 8.390
1.470.437 1.470.437 1.470.437 19.196 19.196 19.196 4.011 4.011 4.011 no longer in NAP 2008-12 (out of scope) 29.576 29.576 29.576 6.633 6.633 6.633 479.914 479.914 479.915 127.510 127.511 127.511 255.152 255.152 255.152 118.296 118.296 118.297 1.247.625 1.247.626 1.247.626 28.466 28.466 28.466 23.071 23.071 23.071 0 0 0 791.242 791.242 791.242 36.171 36.171 36.171 8.823 8.824 8.824 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Site fermé Site fermé Site fermé 24.454 24.454 24.454 15.682 15.682 15.682 9.906 9.906 9.906 7.102 7.102 7.102 662.424 662.424 662.424 66.214 66.214 66.214 46.869 46.869 46.869 29.337 29.337 29.338 1.456.179 1.456.180 1.456.180 169.384 169.385 169.385 22.382 22.382 22.382 265.786 265.786 265.787 47.836 47.836 47.837 470.638 470.638 470.638 50.304 50.304 50.304 no longer in NAP 2008-12 (out of scope) no longer in NAP 2008-12 (out of scope) 65.321 65.321 65.321 24.347 24.347 24.347 22.002 22.002 22.002 5.546 5.546 5.546 85.974 85.975 85.975 47.280 47.280 47.280 11.486 11.487 11.487 14.189 14.189 14.189 11.698 11.698 11.698 6.333 6.333 6.333 125.870 125.870 125.871 7.733 7.733 7.733 104.831 104.831 104.831 124.964 124.964 124.964 20.068 20.068 20.068 273.157 273.157 273.158 5.729 5.730 5.730 32.657 32.657 32.657 24.643 24.644 24.644 40.073 40.073 40.074 71.893 71.893 71.893 12.994 12.995 12.995 8.491 8.491 8.491 28.918 28.918 28.918 1.039.918 1.039.918 1.039.918 0 0 0 0 0 0 64.745 64.745 64.745 13.521 13.521 13.522 952 952 952 no longer in NAP 2008-12 (site closed) 27.428 27.428 27.428 25.955 25.955 25.956 96.987 96.987 96.987
1.470.437 19.197 4.012
1.470.438 19.197 4.012
7.352.186 95.982 20.057
-668.089 -9.030 -2.033
-8,33% -8,60% -9,20%
735.219 9.598 2.006
29.576 6.633 479.915 127.511 255.153 118.297 1.247.626 28.466 23.071 0 791.242 36.171 8.824 0 0 0 Site fermé 24.454 15.683 9.906 7.102 662.424 66.214 46.869 29.338 1.456.180 169.385 22.382 265.787 47.837 470.638 50.304
29.577 6.634 479.915 127.511 255.153 118.297 1.247.626 28.467 23.072 0 791.243 36.171 8.824 0 0 0 Site fermé 24.455 15.683 9.907 7.103 662.425 66.214 46.869 29.338 1.456.180 169.385 22.383 265.787 47.837 470.639 50.305
147.881 33.166 2.399.573 637.554 1.275.762 591.483 6.238.129 142.331 115.356 0 3.956.211 180.855 44.119 0 0 0
-15.488 -3.014 -198.889 -49.665 -126.977 -56.006 -415.332 -17.299 -10.482 -872.575 -154.959 -3.460.470 -3.215 -8.390 -8.390 -8.390
-9,48% -8,33% -7,65% -7,23% -9,05% -8,65% -6,24% -10,84% -8,33% -100,00% -3,77% -95,03% -6,79% -100,00% -100,00% -100,00%
14.788 3.317 239.957 63.755 127.576 59.148 623.813 14.233 11.536
122.271 78.412 49.531 35.511 3.312.121 331.070 234.345 146.688 7.280.899 846.924 111.911 1.328.933 239.183 2.353.191 251.521
-6.009 -4.843 -5.181 -3.604 -300.970 -36.590 -21.294 -13.329 -661.611 -30.086 -7.879 -112.932 -31.178 -213.833 -28.810
-4,68% -5,82% -9,47% -9,21% -8,33% -9,95% -8,33% -8,33% -8,33% -3,43% -6,58% -7,83% -11,53% -8,33% -10,28%
12.227 7.841 4.953 3.551 331.212 33.107 23.435 14.669 728.090 84.692 11.191 132.893 23.918 235.319 25.152
65.321 24.347 22.003 5.546 85.975 47.281 11.487 14.190 11.698 6.334 125.871 7.733 104.831 124.964 20.068 273.158 5.730 32.657 24.644 40.074 71.893 12.995 8.492 28.919 1.039.919 0 0 64.746 13.522 952
65.321 24.348 22.003 5.546 85.975 47.281 11.487 14.190 11.698 6.334 125.872 7.734 104.831 124.964 20.069 273.158 5.730 32.657 24.644 40.074 71.893 12.995 8.492 28.919 1.039.919 0 0 64.746 13.522 953
326.605 121.736 110.012 27.730 429.874 236.402 57.434 70.947 58.490 31.667 629.354 38.666 524.155 624.820 100.341 1.365.788 28.649 163.285 123.219 200.368 359.465 64.974 42.457 144.592 5.199.592 0 0 323.727 67.608 4.761
-29.678 -11.062 -12.791 230 -45.382 -35.979 -4.699 -6.209 -5.315 -2.878 -74.539 -1.844 -47.630 -51.781 -6.254 -124.108 -3.674 -13.866 -13.855 -21.272 -31.652 -5.790 -4.544 -14.590 -203.658 -738.335 -27.270 94.348 -6.143 -816
-8,33% -8,33% -10,42% 0,84% -9,55% -13,21% -7,56% -8,05% -8,33% -8,33% -10,59% -4,55% -8,33% -7,65% -5,87% -8,33% -11,37% -7,83% -10,11% -9,60% -8,09% -8,18% -9,67% -9,17% -3,77% -100,00% -100,00% 41,13% -8,33% -14,63%
32.661 12.174 11.001 2.773 42.987 23.640 5.743 7.095 5.849 3.167 62.935 3.867 52.416 62.482 10.034 136.579 2.865 16.329 12.322 20.037 35.947 6.497 4.246 14.459 519.959
27.428 25.956 96.988
27.429 25.956 96.988
137.141 129.778 484.937
-15.209 -8.412 60.395
-9,98% -6,09% 14,23%
13.714 12.978 48.494
395.621 18.086 4.412
32.373 6.761 476
WAI123P062 59 059 UCB Braine L'Alleud 15.650 WAI124P065 151 151 Dalkia (site de UCL) Louvain-la-Neuve 6.291 WAI125P111 10 010 Université de Liège 16.096 WAI126P050 249 249 Walhorn 26.481 WAI127P023 268 268 Warcoing industrie 62.358 WAI129P112 50 050 Fluxys Berneau 52.288 WAI132P090 278 278 Tuileries du Hainaut Mouscron 15.397 WAI133P047 104 104 Ugine & ALZ Site de Carinox Aciérie éle 92.000 WAI137P087 3 003 Sedilec UCL 17.698 WAI138P030 93 093 Solvay/Electrabel Cogénération Jemep 400.953 WAI140P109 279 279 GSK Wavre 25.528 WAI141P047 103 103 Ugine & ALZ Site de Carinox TLB 312.780 WAI142P057 287 287 Carsid Cokerie Charleroi Rectif 151.973 WAI143P060 286 286 Carsid Autoproduction Charleroi Rectif 1.489.813 WAI145P078 219 219 Techspace Aéro Milmort 7.190 WAI146P042 106 106 Cockerill - Ferblatil Recuit Tilleur 15.387 WAI147P041 108 108 Cockerill - Recuit de Kessales Jemeppe 44.423 WAI148P044 107 107 Cockerill - Galvanisation (Galva VII) Ivo 16.459 WAI149P045 109 109 Cockerill - Revêtement organique Ivoz 27.239 WAI150P046 105 105 Cockerill - Eurogal galva Ivoz Ramet 33.503 WAI166P051 304 304 GSK Rixensart 2 site fusionné avec W WAI169P053 204 204 Cockerill Forges et Ringmill - CFR - SA 16.093 WAI170P022 240 240 Kabelwerk Eupen - AG Eupen 7.965 WAI171P088 243 243 SOLAR Turbines 5.506 WAI172P117 310 310 Gramybel Mouscron 16.344 WAI203PXXX Renogen_Amel BR240045 6 006 Verbrandingsinstallaties VRT 3.966 BR240097 64 064 centrale turbo-jet Buda 521 BR244110 66 066 centrale turbo-jet Volta Elsene 793 BR244114 65 065 centrale turbo-jet Schaarbeek 392 BR244247 158 158 Volkswagen verbrandingsinstallaties Au 39.378 BRBRUDA 24/326 024 Ammann/Wibau 2.175 BR239973 267 Torens WTC I & II 2.440 BR241670 95 FORTIS BANK 2.578
15.650 6.291 16.096 26.481 62.358 52.288 15.397 92.000 17.698 400.953 25.528 312.780 151.973 1.489.813 7.190 15.387 44.423 16.459 27.239 33.503 0 16.093 7.965 5.506 16.344
15.650 6.291 16.096 26.481 62.358 52.288 15.397 92.000 17.698 400.953 25.528 312.780 151.973 1.489.813 7.190 15.387 44.423 16.459 27.239 33.503 0 16.093 7.965 5.506 16.344
15.650 6.291 16.096 26.481 62.358 52.288 15.397 92.000 17.698 400.953 25.528 312.780 151.973 1.489.813 7.190 15.387 44.423 16.459 27.239 33.503 0 16.093 7.965 5.506 16.344
15.650 6.291 16.096 26.481 62.358 52.288 15.397 92.000 17.698 400.953 25.528 312.780 151.973 1.489.813 7.190 15.387 44.423 16.459 27.239 33.503 0 16.093 7.965 5.506 16.344
3.966 521 793 392 39.378 2.175 2.440 2.578
3.966 521 793 392 39.378 2.175 2.440 2.578
3.966 521 794 391 39.378 2.175 2.441 2.578
3.965 521 794 391 39.379 2.174 2.441 2.577
78.252 14.346 14.347 14.347 31.455 6.078 6.078 6.079 80.481 15.740 15.740 15.740 132.406 23.876 23.876 23.876 311.788 54.071 54.071 54.071 261.440 34.475 34.476 34.476 76.984 14.002 14.002 14.002 460.000 84.336 84.336 84.336 88.490 17.044 17.044 17.044 2.004.763 400.367 400.367 400.368 127.642 23.401 23.402 23.402 1.563.901 286.725 286.725 286.726 759.865 69.691 Site closed Site closed 7.449.065 1.365.711 1.365.711 1.365.712 35.951 no longer in NAP 2008-12 (out of scope) 76.935 13.688 13.688 13.689 222.115 36.986 36.986 36.986 82.293 13.018 13.018 13.019 136.194 24.969 24.970 24.970 167.515 30.389 30.389 30.390 site fusionné avec WAI066P108 80.465 11.525 11.525 11.526 39.827 7.302 7.302 7.302 27.529 5.098 5.098 5.098 81.722 14.983 14.983 14.983 9.614 9.614 9.614 19.829 3.779 3.779 3.779 2.605 521 521 521 3.967 793 793 793 1.958 392 392 392 196.891 26.968 26.615 28.140 10.874 0 0 0 12.202 0 0 0 12.889 0 0 0
14.347 6.079 15.740 23.876 54.071 34.476 14.002 84.337 17.044 400.368 23.402 286.726 Site closed 1.365.712
14.347 6.079 15.741 23.876 54.072 34.476 14.002 84.337 17.045 400.368 23.402 286.726 Site closed 1.365.712
71.734 30.393 78.701 119.380 270.356 172.379 70.010 421.682 85.221 2.001.838 117.009 1.433.628 69.691 6.828.558
-6.518 -1.062 -1.780 -13.026 -41.432 -89.061 -6.974 -38.318 -3.269 -2.925 -10.633 -130.273 -690.174 -620.507
-8,33% -3,38% -2,21% -9,84% -13,29% -34,07% -9,06% -8,33% -3,69% -0,15% -8,33% -8,33% -90,83% -8,33%
7.173 3.039 7.870 11.938 27.036 17.238 7.001 42.168 8.522 200.184 11.701 143.363 6.969 682.856
13.689 36.987 13.019 24.970 30.390
13.689 36.987 13.019 24.970 30.390
68.443 184.932 65.093 124.849 151.948
-8.492 -37.183 -17.200 -11.345 -15.567
-11,04% -16,74% -20,90% -8,33% -9,29%
6.844 18.493 6.509 12.485 15.195
11.526 7.302 5.098 14.983 9.614 3.779 521 794 391 27.639 0 0 0
11.526 7.302 5.099 14.983 9.614 3.779 521 794 391 27.639 0 0 0
57.628 36.510 25.491 74.915 48.070 18.895 2.605 3.967 1.958 137.001 0 0 0
-22.837 -3.317 -2.038 -6.807 NEW -934 0 0 0 -59.890 -10.874 -12.202 -12.889
-28,38% -8,33% -7,40% -8,33% NEW -4,71% 0,00% 0,00% 0,00% -30,42% -100,00% -100,00% -100,00%
5.763 3.651 2.549 7.492 4.807 1.512 208 317 157 10.960
