Beleidsplan ThEAter EA
2014-2016, Utrecht
1
Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Het gezelschap Missie en doelstellingen Lucifers Val EA Academie De mensen De toekomst De financiën
2
1. Het gezelschap thEAter EA is een Utrechts theatergezelschap onder artistieke leiding van Tarkan Köroğlu. EA maakt toegankelijk theater van de grote filosofische vraagstukken van vandaag. EA gaat samen met haar toeschouwers op zoek naar waarheid en houvast in een onzeker bestaan. Tarkan Köroğlu (1969) is in Turkije is geboren en opgegroeid. Tijdens zijn studie Bouwkunde in Izmir werd hij zo door het studententoneel gegrepen dat hij besloot om na zijn studie van theater zijn vak te maken. Een korte professionele carrière als acteur en regisseur bracht hem tot het inzicht dat de eenzijdig gepolitiseerde context waarin het Turkse theater zich toentertijd afspeelde – theater met een morele boodschap en minder aandacht voor vorm – niet het kader is waarin hij zijn talenten optimaal kon ontplooien. In 1998 begon hij een studie aan de internationale theateropleiding van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. De laatste twee jaren combineerde hij deze opleiding met lessen aan de regieschool in Amsterdam. Na zijn afstuderen in 2002 richtte Köroğlu ThEAter EA op. Het Nederlandse theaterklimaat bleek vruchtbaar. Met EA heeft Tarkan Köroğlu verschillende producties gemaakt, hij is als gastregisseur actief geweest voor de Nieuw Amsterdam en voor Huis aan de Amstel. Hij kreeg bekendheid bij het grotere publiek met zijn voorstellingen in het Compagnietheater in Amsterdam: CYRANO (2006) en VUILE HANDEN (2007). De voorstelling AAP (2009) was o.a. te zien op Festival De Parade. Acteur Porgy Franssen werd genomineerd voor een ‘Louis D’or’, de prijs voor meest indrukwekkende mannelijke dragende rol van het theaterseizoen met CYRANO. Acteur Sadettin Kirmiziyüz ontving voor zijn rol in AAP ‘De Vergulde Gijsbrecht’, de prijs voor de beste mannelijke acteur in de kleine zaal. In de periode 2009 – 2012 brak voor ThEAter EA een nieuw tijdperk aan. Het tijdperk EA 2.0. Koroğlu ontving in deze periode structurele subsidie van de gemeente en de provincie Utrecht. Het gaf een meer solide basis en bracht erkenning voor het werk van EA. De adviescommissie noemde regisseur Tarkan Koroğlu een ‘markante theatermaker met meeslepende plannen’ die getuigen van ‘heldere artistieke concepten en verrassende politiek-filosofische inspiratie’ en kende de subsidie met prioriteit toe, EA richtte zich vervolgens op de ontwikkeling van nieuwe voorstellingen met een vast team van freelance medewerkers, met een eigen kantoor en studio en met goede vooruitzichten. Recente ontwikkelingen in de Nederlandse politiek brachten na 2012 de onzekerheid terug. De bezuinigingen noopten overheden keuzes te maken en men koos anders. EA was weer terug bij het begin. Bij Koroğlu kroop het bloed echter waar het niet gaan kan. Er was geen geld meer, geen personeel, geen werkruimte. Maar de mens ging door en als een feniks herrees EA 3.0 in 2014. Met nieuw elan, nieuwe mensen, nieuwe plannen en nieuwe daadkracht is EA terug.
3
2. Missie en doelstelling De secularisatie in Nederland schrijdt voort, maar de behoefte aan zingeving, verdieping, houvast, troost en saamhorigheid blijft onverminderd groot. EA ziet filosofie als een belangrijk alternatief voor religie en spiritualiteit. Theater is het middel om filosofie over het voetlicht te brengen. EA stelt twijfels en vragen van filosofen, wereldleiders, kunstenaars en mythische figuren centraal in haar voorstellingen, EA plaatst hen in voor iedereen herkenbare situaties, waar zij worstelen met dezelfde problematiek als ieder van ons. Door de discrepantie te tonen tussen hun ideeën over de realiteit en de realiteit zelf, maakt EA filosofische thema’s toegankelijk, bespreekbaar en aantrekkelijk voor een breed publiek. EA wil theatervoorstellingen maken waarbij bovenstaande centraal staat. Om te beginnen neemt zij een succesvolle locatietheatervoorstelling in reprise. Daarnaast gaat EA de EA Academie oprichten. De EA Academie maakt voorstellingen op het kruisvlak van theater, onderwijs en filosofie, Het onderwijs wordt hier nadrukkelijk als derde partij bij gehaald. Een drieluik dat elkaar voedt, dat scholieren van de bovenbouw van het secundair onderwijs en studenten de theaters inbrengt, dat filosofie begrijpelijk maakt, dat onderwijs betrekt bij theater en omgekeerd.
4
3. Lucifers Val In 2011 en 2012 maakte en schreef Tarkan Koroğlu de theatermonoloog LUCIFERS VAL, die in 2012 een succesvolle reeks voorstellingen beleefde. EA is voornemens in 2015 LUCIFERS VAL te hernemen in zowel een Nederlandse als Engelse versie. Een Engelse versie is bedoeld om de voorstelling internationaal uit te brengen. De serie staat gepland met een première op Oerol in 2015 en een serie voorstellingen vanaf september 2015 in kerken door heel Nederland. Op Oerol wordt de voorstelling getoond aan internationale programmeurs. Op basis van de bestudering en een vergelijking van teksten uit het Oude Testament, het Nieuwe Testament en de Koran heeft Tarkan Köroğlu LUCIFERS VAL geschreven. Zijn tekst werpt een nieuw licht op de casus van Lucifer, de gevallen engel. De filosofische vraag die in de voorstelling onderzocht wordt, is in hoeverre Lucifer symbool van het kwaad of juist van het menselijke is. De tekst is een klassieke theatermonoloog bestaande uit drie delen: een proloog, een vertellende monoloog en een epiloog. In de proloog en epiloog gaat de dolende figuur – gespeeld door actrice Anne Fé de Boer – in een monologue intérieur een gesprek aan met de mens. Ze vertolkt in het stuk de rollen van God, Lucifer en Eva. Als Lucifer wijst ze de mensen erop dat ze een vooringenomen beeld van haar hebben dat niet strookt met de waarheid en dat ze meer gemeen hebben met elkaar dan ze denken. De interpretatie van Köroğlu is onvoorspelbaar en oorspronkelijk. Lucifers Val is een performance met een mediale theatrale esthetiek door klassieke theaterelementen de interactie aan te laten gaan met de videokunst van de Turkse kunstenaarsformatie NOHLAB (www.nohlab.com). Zo wordt het lichtplan grotendeels bepaald door videobeamers met videokunst van NOHLAB. De beelden appelleren aan de belevingswereld van het publiek. Indirect gaan de driedimensionale figuur en de tweedimensionale projecties, omdat die haar lichtbron vormen, met elkaar de interactie aan. LUCIFERS VAL is een geslaagde interdisciplinaire voorstellingen geworden. Drama en audiovisueel ontwerp staan als twee, elkaar versterkende spelers op de vloer. De uitvoering van LUCIFERS VAL in 2012 liet een originele en toegankelijke voorstelling zien die qua vorm een sterke harmonie toonde tussen twee disciplines : video projecties/mapping en theater. De voorstelling heeft in juni 2012 al een succesvolle speelperiode gekend met uitsluitend uitverkochte zalen. De voorstelling inclusief alle materiaal is dus al beschikbaar. Omdat het hier ook gaat om een Engelstalige versie moet de tekst wel nog wel worden vertaald en zal actrice Anne Fé de Boer een aantal repetities nodig hebben om deze versie in te studeren. De onderhandelingen met Oerol zijn in een gevorderd stadium. Met de Van der Leeuw Stichting, een stichting die de dialoog stimuleert tussen kunst en kerk, wordt gezocht naar de juiste speelplekken in het land.
5
4. EA Academie In de Nederlandse samenleving is de behoefte aan activiteiten die levensbeschouwelijke reflectie stimuleren en vormgeven groot. Filosofie en levensbeschouwing nemen een belangrijke plaats in binnen het maatschappelijk debat en in diverse vormen van onderwijs. ThEAter EA wil met de EA Academie filosofie/levensbeschouwing verbinden met theater. In 2010 realiseerde ThEAter EA onder leiding van Tarkan Köroglu het theaterdrieluik OP HOOP VAN TROOST dat werd gespeeld in de kleine professionele theaters van de grote steden. Een van de delen was DE HEL/L’ENFER, geschreven door Ruud Welten in opdracht van EA. In deze eenakter treffen Jean-Paul Sartre en Albert Camus elkaar na hun dood, in het decor van Sartres HUIS CLOS. Ze ontmoeten daar bovendien een derde gast, een zelfmoordterroriste, die net binnenvalt. Het theaterstuk actualiseert op een speelse manier de actualiteit van het debat over gebruik van geweld en de relatie tot religie. Het is daarmee de theatrale tegenhanger van het boek ‘Zinvol geweld. Jean-Paul Sartre, Albert Camus en Maurice Merleau-Ponty over terreur en terrorisme’ (Klement 2006) van Ruud Welten. Inmiddels is de toneeltekst van DE HEL/L’ENFER als tweetalig boekje verschenen (Nederlands/Frans), waarin ook verder verdiepend materiaal is opgenomen (Uitgeverij teleXpress, Tilburg 2013). Het boekje werd eind 2013 aan het publiek gepresenteerd in Theater de NWE Vorst in Tilburg, waarbij enkele fragmenten werden voorgelezen door de stadsdichter van Tilburg Esther Porcelijn en door Paul Cobben. Voor een volle zaal werd er gedebatteerd onder leiding van Leon Heuts met genoemden, en Hans Achterhuis, Ruud Welten en Tarkan Köroglu. Het project stelt zich tot doel levensbeschouwelijke reflectie te stimuleren door middel van theatervoorstellingen. Naast het traditionele theatercircuit richt het zich op universiteiten, Studium Generale’s en soortgelijke podia, HBO’s en voortgezet onderwijs (filosofie als eindexamenvak). De voorstellingen gaan steeds gepaard met debat, geleid door een professionele moderator. Een voorstelling die gemaakt wordt binnen de EA Academie bestaat altijd uit twee delen: een eenakter en een daaraan gekoppeld debat. De voorstelling duurt maximaal 45 minuten, het debat ook. Een professionele moderator voert een debat met het publiek. Hij of zij sluit daarbij aan bij de filosofische of levensbeschouwelijke reflectie die expliciet of impliciet in het theaterstuk aanwezig is. De moderator voert een gesprek met de zaal en vermijdt daarbij ‘wat men van het stuk vond’, maar daagt het publiek uit zich te verplaatsen in de posities die ten tonele zijn gevoerd. Wijsgerige, argumentatieve of levensbeschouwelijke standpunten worden zo, na het zien van de voorstelling, voortgezet en uitgediept. Het doel is daarbij niet om tot een conclusie te komen, maar om reflectie naar aanleiding van theater vruchtbaar te maken. Voorbeelden van voorstellingen van de EA Academie PLATO”S GROT: Enkele vreemden treffen elkaar in de grote koeling van een restaurant dat net is overvallen. Ze houden zich schuil en gissen wat er in de buitenwereld gebeurt. Tekst: Ruud Welten.
6
UTOPIA: Thomas More’s personage Raphaël Hythlodaeus reist naar onze tijd en verwacht van de wereld in 2015 een utopia. Eenakter, dialoog. Tekst: Ruud Welten (Naar Thomas More) EMILE: (Naar Rousseau) Emile kijkt terug op de manier waarop Jean-Jacques hem heeft opgevoed. (Eenakter, monoloog) EA werkt aan een samenwerking met het Thomas More Instituut voor de EA Academie. Verder worden er contacten gelegd met ambassadeurs op universiteiten, Studium Generales en theaterprogrammeurs.
7
5 De mensen ThEAter EA staat onder artistieke leiding van Tarkan Koroğlu. Hierboven is uitgebreid beschreven wat zijn achtergrond is en wat hem bezighoudt. Sinds 1 mei 2014 is Carla Leurs als zakelijk leider verbonden aan ThEater EA. Carla Leurs heeft een achtergrond als zakelijk leider, organisator, producent en marketeer in de culturele sector. Het werk dat zij verricht heeft, wisselt per organisatie en loopt uiteen van het uitvoeren en monitoren van subsidietrajecten tot het uitwerken van uitgebreide draaiboeken bij complexe projecten, van het beheren van grote budgetten tot het opbouwen van een terrein voor een openluchtevenement met talloze vrijwilligers, van het schrijven van persberichten tot het opstellen van een beleidsplan of marketingcampagne en van de artiestencoördinatie op een groot festival, tot het opbouwen van een nieuwe organisatie. Op dit moment is Carla Leurs eveneens verbonden aan De Oostkust in Nijmegen als zakelijk leider, is zij zakelijk partner van theaterbureau De Infobalie en adviseert zij de gemeente Arnhem in haar subsidiebeleid. Ruud Welten is als filosoof verbonden aan de Universiteit van Tilburg en leidt samen met Tarkan Köroğlu de EA Academie op inhoudelijk gebied. ThEater EA heeft een bestuur bestaande uit vier personen. Zij zijn bijzonder betrokken en geven goede raad en adviezen. Tegelijkertijd behouden ze de afstand van een bestuur dat vertrouwen heeft in haar leidinggevenden. Het bestuur bestaat uit: Kees Vuyk (voorzitter) Britt Verstegen (secretaris) Johan Voortman (penningmeester) Marieke Oudenhuijsen (lid - juridisch advies) Per voorstelling of project worden de mensen aangetrokken die nodig zijn voor de voorstellingen of voor de EA Academie. Dit kunnen technici zijn, decorontwerpers, vormgevers, geluids- of videokunstenaars en uiteraard acteurs en actrices.
8
7 De toekomst ThEAter EA heeft vertrouwen in de toekomst. Met de wapenfeiten uit het verleden, de plannen in het heden en een ruime aanloop om dingen te realiseren moet het goed komen met EA en de mensen achter EA. De recensies uit het verleden laten zien dat over artistieke kwaliteit geen zorgen gemaakt hoeven te worden. Zakelijk en organisatorisch wordt alles opnieuw op de rails gezet. Op accurate en zorgvuldige wijze. Er wordt gezocht naar financieringsmogelijkheden op velerlei vlak en er wordt geen cent uitgegeven die niet gedekt is. EA streeft naar een gezonde bedrijfsvoering, met een financieringsmix die bestaat uit entreegelden, uitkoopsommen, subsidies van publieke en private fondsen, sponsoring, crowdfunding, donaties en schenkingen. Projecten worden onafhankelijk van elkaar begroot en er wordt per project financiering gezocht. De aankomende twee jaar beschouwt EA als opmaat naar een meer structurele financiering op overheidsniveau.
9
