Beleidsplan Cultuureducatie (Cultuur en Kunstzinnige Vorming) TOF Onderwijs Bruno van Ommenstraat 34A 7651 BS Tubbergen

Beleidsplan Cultuureducatie (Cultuur en Kunstzinnige Vorming) TOF Onderwijs Bruno van Ommenstraat 34A 7651 BS Tubbergen

Schooljaar 2012-2013 Kadoes Albergen

www.kadoes.nl

Aloysiusschool Geesteren

www.aloysgs.nl

De Wiekslag Tubbergen

www.dewiekslag.nl

De 7 Mijlen Manderveen

www.7mijlen.nl

St. Alphonsusschool Mariaparochie

www.alphonsus.nl

H.Hart Fleringen

www.heilighartschool.nl

Mariaschool Langeveen

www.marialv.nl

Mariaschool Reutum

www.martum.nl

De Marke Tubbergen

www.demarketubbergen.nl

Mariaschool Vasse

www.mariavs.nl

Cultuurplan TOF UIT DE KUNST 2012-2013 1. Inleiding: De scholen van TOF Onderwijs bieden de leerlingen veel vak- en vormingsgebieden; één daarvan is culturele vorming. Binnen het bestuur van de TOF is enkele jaren geleden de behoefte ontstaan om cultuureducatie gezamenlijk voor en met alle scholen uit te voeren. Er werd een Kunst en Cultuurgroep opgericht (ICC-groep), met één of meerdere afgevaardigden van iedere school van de TOF. Deze ICC-groep stelt zich ten doel het vak CKV (Cultuur en Kunstzinnige Vorming) een structurele plaats binnen het reguliere onderwijsprogramma te geven en binnen het onderwijscurriculum van de deelnemende TOF-school. Iedere ICC‟er draagt zorg voor het kunst- en cultuur programma op de eigen school. Doordat cultuureducatie centraal geregeld is binnen de TOF, worden de diensten door de TOF-scholen centraal ingekocht. Vanwege de schaalvoordelen zijn de kosten van de uitvoering voor alle 10 TOF-scholen hierdoor per saldo goedkoper. Daarnaast is de uitvoering minder arbeidsintensief voor iedere school. De TOF ICC-groep zorgt dat er wordt voldaan aan de kerndoelen en dat iedere leerling met alle cultuurdisciplines in aanraking komt. De beginjaren van cultuureducatie had de coördinator van de ICC-groep iedere woensdag vrij. Vanaf het schooljaar 2010-2011 is de functieomvang van de coördinator gehalveerd en wordt de formatie van de overige woensdagen verdeeld over de andere ICC‟ers. Zij voeren een taak uit en zijn hiervoor verantwoordelijk; hierdoor worden de verantwoordelijkheden in de deelnemende scholen belegd. Het streven is dat alle ICC‟ers de cursus ICC zullen volgen. Daarnaast worden de nieuwe ICC‟ers ingewerkt door de coördinator. Veel medewerkers binnen de TOF-scholen zijn van mening dat de ICCwerkzaamheden bovenop de formatie worden belegd. Letterlijk: „Het komt er allemaal bij‟. De TOF ICC-groep streeft er naar dat het ontlastend moet werken. Goede voorbeelden hiervan zijn: a. Het gehele programma wordt verzorgd en de leerkracht hoeft in vele gevallen alleen maar voor vervoer te zorgen. b. Erfgoed is een verplicht onderdeel bij geschiedenis en voegt dus iets toe. c. Muziek kan vervangend zijn voor de muzieklessen d. Een BIK-ker i.p.v. expressie en/of tekenen. e. Judo, klootschieten en schaatsen i.p.v. een gymles. 2. Huidige situatie: Iedere school verzorgt zelf de expressievakken, waaronder het bevorderen van taalgebruik, tekenen, muziek, handvaardigheid, textiele werkvormen, spel en beweging. Deze vakken zijn een vast onderdeel van het lesrooster. Hierover bestaat wel uitwisseling binnen de groep, maar kan voor iedere school verschillend zijn. Te denken valt dan aan de methode voor expressievakken en de ruimtelijke omstandigheden. TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 2

De bovenschoolse gelden worden door de ICC-groep ingezet Vanaf 2011 komt het geld vanuit de gemeente en niet meer zoals voorheen vanuit de provincie. We moeten samen met de gemeente een programma schrijven dat voldoet aan de eisen. Dit schooljaar willen we schoolbreed de invoering van een digitale methode. We hebben deze het afgelopen jaar uitgeprobeerd en krijgen alleen maar positieve reacties. 3. Aanbod De ICC-groep maakt gebruik van het aanbod van verschillende instellingen en er is regelmatig overleg om de behoeften van de scholen en leerkrachten op elkaar af te stemmen. De school en de instelling maken samen afspraken over een meerjarig of incidenteel aanbod en de school heeft een eigen cultuureducatieprogramma, waarbij de instelling aanvullend onderwijsaanbod levert. De volgende instellingen leveren een aanvullend aanbod: - Kunst en Cutuur Overijssel (KCO); - Historisch Centrum Overijssel (HCO); - Bibliotheek Tubbergen; - Centra voor Cultuur en Kunst; - Kreatief Centrum Almelo; - Milieu- en Natuureducatie; - Musea; - Individuele kunstenaars (Bikkers); - Muziekschool Almelo; - Muziekcentra / gezelschappen; - Erfgoedhuizen; - Heemkunde; - Theaters / gezelschappen; - Ter zake kundige ouders voor gastlessen; - Diverse andere gastlessen. 4. Visie op cultuureducatie Naast de cognitieve lessen proberen wij de kinderen de ogen te laten openen voor de wereld om hen heen. Wij vinden het als TOF belangrijk dat de leerlingen met allerlei soorten cultuur in aanraking komen. Onder culturele en kunstzinnige vorming(CKV) wordt alles verstaan wat te maken heeft met op expressieve wijze uiten van muziek, geluid, beeld, taal. spel en beweging. 4.1 Algehele schooldoelen ten aanzien van CKV Kunst en Cultuur kunnen bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen. Het gaat daarbij om: - Sociale, intellectuele en emotionele vaardigheden. - De eigen identiteit. - De creativiteit. - Het gevoelsleven (kinderen leren op een harmonieuze wijze met zichzelf en de omgeving om te gaan en kunnen uitgroeien tot harmonische volwassenen). - Eigen initiatieven. - Uiting geven aan het eigen gevoel. - De gemeenschapszin. - De eigenwaarde. - Begrip voor andere culturen.

TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 3

Daarnaast kunnen kunst- en cultuur(educatie): - Bijdragen aan ontspanning. - Mengvormen van individueel en gemeenschappelijk leren stimuleren. - Een tegenwicht vormen tegen de strakke beoordeling goed en fout. - Een beroep doen op meerdere intelligenties. - Helpen om kerndoelen van andere leergebieden te bereiken. - De betrokkenheid verhogen. - Leerkrachten de kans bieden leerlingen te observeren, waarbij zij kinderen anders leren kennen. - Teamopbouwend werken. - Bijdragen aan een beter en rijker leerklimaat. - Een waardevolle aanvulling zijn op het schoolgebeuren. - Bijdragen tot betere leerprestaties bij de andere (niet kunst) vakken. - Het vak CKV en structurele plaats geven binnen het reguliere schoolprogramma. - Kinderen kennis te laten maken met verschillende aspecten van kunst en cultuur. Daarvoor is belangrijk dat: - Opdrachten aansluiten bij de belevingswereld en de belangstelling van de leerlingen. - Leerlingen bepaalde basisvaardigheden leren. - Kunst en cultuur breed neergezet worden. - Zelf ontdekkend leren en betekenisvol leren uitgangspunten zijn. - Elke leerling met zoveel mogelijk disciplines kennis maakt. - Er voor de groepen 1 t/m 8 een doorgaande lijn is ontwikkeld. 4.2 Kerndoelen leergebied kunst en cultuur Uitgaande van de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie: 54 De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. 55 De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56 De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. 1. Leert de leerling door het gebruik van elementaire vaardigheden de zeggingskracht van verschillende kunstzinnige disciplines te onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven en communicatie te bewerkstelligen. 2. Leert de leerling eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep, aan derden te presenteren. 3. Leert de leerling, op grond van enige achtergrondkennis te kijken naar beeldende kunst, te luisteren naar muziek en te kijken en luisteren naar theater-, dans- en filmvoorstellingen. 4. Leert de leerling met behulp van visuele of auditieve middelen verslag te doen van deelname aan kunstzinnige activiteiten, als toeschouwer en als deelnemer. 5. Leert de leerling mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk van anderen, waaronder dat van kunstenaars. 4.3 Coördinatie

TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 4

De Commissie TOF-ICC heeft naast een coördinator van iedere TOF school een afgevaardigde. Algemene taakinhoud van deze commissie is:  Het uitzoeken van vraag en aanbod.  Maken van een jaarplanning.  Een financieel overzicht maken.  Afspraken maken met instanties.  Zorgen dat de eigen scholen een overzicht krijgen.  Indien nodig zorgen voor de benodigde materialen / gereedschappen.  Vergaderingen plannen.  Evalueren.  Coördineren van de samenwerking met culturele instellingen  Overleg voeren met de betrokken instanties.  Kennis en overdracht. 4.4 Doorlopende leerlijn De TOF scholen willen het vak CKV een structurele plaats geven binnen het onderwijsprogramma, waarbij er sprake moet zijn van een doorlopende leerlijn van groep 1 t/m 8. Alle disciplines komen aan bod, te weten: - Dans - Drama - Literatuur - Cultureel Erfgoed - Fotografie en animatie (audiovisueel) - Muziek - Beeldende vorming - Museum 4.5 Structurele aanpak en financiën Voor de culturele en kunstzinnige vorming hebben we te maken met verschillende geldstromen, te weten: 1. Subsidie Ministerie van OCW 2. Gemeentelijke bijdrage 3. Subsidie van instanties Als de subsidie van het Ministerie van OCW niet meer geoormerkt wordt betaald, maar deel zal gaan uitmaken van de Lumpsumregeling, moet de TOF het geoormerkte bedrag op de begroting reserveren voor kunst en cultuur. 5.Naar de gewenste situatie 5.1 Korte termijndoelen - De ICC-commissie zal haar eigen school zo goed mogelijk informeren; - Het schooljaar verdelen in culturele activiteiten; - Het implementeren van het cultureel erfgoed; - Zorg dragen voor ene goede afstemming en samenwerking binnen de TOFICC groep; - Het verder realiseren van het programma erfgoed; - Nieuwe methode voor expressie; - Zorg dragen voor een goede bijscholing van de ICC‟ers; - Implementeren van kunst binnen de scholen. 5.2 Lange termijndoelen: Uitgaande van de kerndoelen voor de kunstzinnige oriëntatie willen we als TOF een aanbod realiseren, waarbij de kunst- en cultuureducatieve disciplines in een TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 5

samenhangend en afgestemd geheel worden aangeboden. Verdeeld over de acht basisschooljaren zullen de leerlingen met alle disciplines in aanraking moeten komen. Dit komt tot stand door: - Het creëren van een breed draagvlak op alle 10 de scholen; - Overzicht te krijgen van wat er op kunst-, cultuur- en erfgoedgebied zit “verstopt” in de methodes; - Contacten te onderhouden met cultuuraanbieders; - Financiële middelen te handhaven; - Alert te blijven op een goede communicatie tussen de ICC‟ers, scholen en de algemeen directeur; - Zoeken naar middelen om het erfgoed verder gestalte te geven; - Activiteiten te evalueren en/of bij te stellen; - Een breed scala van kunstuitingen aan bod te laten komen. 6. Overzicht Schoolprogramma 1. Erfgoed 2. Theater 3. Muziekschool 4. Bilbliotheek 5. Bikkers 6. MOP-project 7. Kunst 8. Kreatief Centrum 9. Theater 10. Techniek 11. Ontwikkelingen TOF ICC-groep en uitwisselingen

6.1 Erfgoed. De laatste jaren is er veel aandacht besteed aan het verplichte vak erfgoed. Er is door de TOF-ICC groep een eigen programma ontwikkeld, waarbij de insteek is dat het zo dicht mogelijk bij de leerlingen moet liggen. Het is alleen mogelijk om dit schoolbreed aan te pakken, indien de icc´ers dit op school onder de aandacht brengen. Een mogelijkheid is om het in een vergadering te benoemen en we moeten zorgen dat het niet in de kast verdwijnt. Een mogelijke optie is om een erfgoedweek te houden op de school. Scholenbezoek Glasrijk Tubbergen en de bijbehorende glaswedstrijd is vanaf 2011 geheel onder verantwoording van de TOF ICC komen te liggen. Van de sporten vallen judo, klootschieten en schaatsen onder erfgoed en kunnen dus ingezet worden op de scholen, dit zal gebeuren door de plaatselijke verenigingen. Groep 1 2 3 4 5 5 6 7

Programma Molenproject Koffer in de klas Memorie Kwartetspel Terug in de tijd Los Hoes Ootmarsum Twentse Welle Enschede Hoe is het nu

7

Glasrijk Tubbergen

7 of 8

Oorlogsmuseum Nijverdal

TOF Cultuurplan 2012-2013

Opmerkingen Inclusief taalproject en prentenboek Oude voorwerpen

Foto´s van oud en nieuw bij elkaar zoeken Project Truike en Graedske jong in 1910 Bezoek museum Met oude foto´s op stap en de nieuwe situatie fotograferen Een expositie over glas in eerste weekend oktober met bezoek aan de 5 generaties Nicolas en de basiliek St Pancratius. Project 13 in de oorlog Pagina 6

8

Erfgoedwandeling

8

Erfgoedwandeling

Een wandeling door Tubbergen met een bezoek aan het Dr. Schaepmancentrum Albergen, Geesteren en Harbrinkhoek

Ondersteunende materialen om de gebruiken (de ICT‟ers zullen zorgen dat dit op iedere school op de server staat): 1. Film KCO Tubbergen vroeger 2. Film Twente 3. Canon 4. Erfgoed naslagwerk ( eigengemaakt klapper op iedere school aanwezig) 5. En overig filmmateriaal De scholen kunnen zelf kiezen voor een museumbezoek: 1. ´t Heim te Hengelo 2. Natura Docet te Denekamp 3. Special people Art te Tubbergen 4. Rondleiding St Pancratius Sport als erfgoed: 1. De scholen kunnen gebruik maken van gastlessen gegeven door een erkende judoleraar. 2. Klootschieten kan via de plaatselijke verenigingen geregeld worden. 3. De scholen kunnen individueel kiezen voor schaatsen.

4.2

Theatervoorstellingen:

Het doel is om de leerling 3 keer tijdens de basisschool een theater te laten bezoeken. De voorstellingen worden uitgezocht uit de Cultuurklapper van het KCO en in principe in Borne of Oldenzaal gespeeld. Er wordt gekeken naar een zeer gevarieerd programma. We gaan er van uit dat als de leerlingen zelf in het theater komen, dat het een stimulans voor de ouders is om ook een keer met hun kinderen naar de schouwburg te gaan of dat de kinderen later zelf naar de theater gaan. Groep Programma Opmerkingen 3 Nachtverhaal Kulturhus te Borne 5 Beet Kulturhus te Borne 7 Robert Brouwer Vlees

4.3

Muziekschool Twente

Het aanbod van de muziekschool is zeer gevarieerd en zeker inpasbaar in de scholen. De leerlingen komen met instrumenten, muziekgeschiedenis, muziek, dans en bewegen in aanraking. Groep Programma Opmerkingen 1 Puppyswing Bewegingsworkshop 2 Muzikale Clownerie Muziek en improviseren 3 Let´s party 4 Circus NHIZ Zingen en spelen 5 Freestyle Percussie 6 Hallo Afrika Afrikaanse drummuziek 7 Wanna be a star Street – Breakdance 8 Geschiedenis van de popmuziek Live muziek met uitleg en interactie

4.4

Bibliotheek

TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 7

Met uitzondering van de leerjaren dat de leerlingen naar een theatervoorstelling gaan, biedt de bibliotheek een programma aan. Het doel is om lezen, vertellen, improviseren op een aantrekkelijk manier te brengen, zodat het lezen gestimuleerd wordt. Voor alle groepen wordt de Kinderboekenweek georganiseerd, daarnaast worden de activiteiten in de bibliotheek buiten de schooltijden gepromoot in de scholen. Groep 2 4 6 8 8

Programma Voorleesdagen Voorleesdagen Schrijver op bezoek Schrijversfestival Voorleeswedstrijd

4.5

Opmerkingen Met een thema i.s.w.m. Muziekschool Voorstelling in ´t Oale Roadhoes Schrijver in de klas Per school één winnaar, daarna TOF breed

Bikker

Goede ervaringen hebben we tot nog toe met Bik-kers (Beeldend Kunstenaar in de Klas). We doen een beroep op BIK-kers uit de cultuurmap van ´t KCO en kunstenaars uit onze eigen omgeving. De producten worden tevens gebruikt voor het project Kunst in de gebouwen i.s..m. Woningstichting Tubbergen en de Eeshof. Zie ook overzicht wissellijsten. Belangrijk hierbij is dat we goed evalueren, zodat we weten wie we in de klas halen. Groep BIK-ker 7 Wisselend 8 Computerproject

Opmerkingen Invullen van exposities Audiovisueel

Lijst van Bik-kers: 1. Martine Luca: gespecialiseerd in foto´s 2. Saskia Griepink 3. Chris Veldhof 4. Computer/ fotoproject 5. Karin Veldhuis 6. Adrie Arendsman 7. Han Kobes 8. Odyle Hams 9. Monique Klaver 10. Greetje Velten

6.6. MOP-project In samenwerking met de gemeente Tubbergen organiseerde de TOF het even jaar voor de groepen 1 t/m 4 het MOP-project. Dit is het Milieu Ontmoetings Project en heeft als doel om de leerlingen in aanraking te laten komen met allerlei schakels, die met natuur te maken hebben en met het milieu. Vooral duurzaamheid komt aan de orde. In het oneven jaar zijn de groep 5 t/m 8 aan de beurt. In het schooljaar 2011/2012 heeft er een succesvol MOP project plaatsgevonden voor alle groepen 1 t/m 4. De kinderen zijn in aanraking gekomen met hun directe omgeving en het is zeker de moeite waard om dit project te continueren. In het schooljaar 2012 / 2013 zijn de groepen 5 t/m 8 aan de beurt.

6.7

Kunst

Het is noodzakelijk dat we kinderen in aanraking laten komen met kunst. Dit is mogelijk met de kunstuitleen. Vanwege de organisatie laten we deze keus over aan de individuele school. Kunstuitleen is mogelijk bij Kunsthandel Alberts, Grotestraat 117 te Almelo (www.albertskunsthandel.nl).

6.8

Kreatief Centrum

TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 8

Jeugdtheaterschool de Theaterfabriek, het Kreatief Centrum, biedt een gevarieerd programma en is een welkome aanvulling. Het schooljaar 2011 / 2012 was een proefjaar en de groepen 2 en 6 zijn in aanraking gekomen met drama. De reacties waren enorm positief en het heeft zeker een positieve invloed op de kinderen. Naast het leren uiten in woord en gebaar, wordt er een beroep gedaan op de kunstzinnigheid van ieder kind.

6.9

Theater

Er is een aanbod van het ROC van Twente en de PABO Edith Stein te Hengelo om de voorstellingen gemaakt door de studenten te bezoeken. De scholen kunnen hier zelf op inschrijven, er is een lotingsysteem aan verbonden. De gesprekken om de voorstellingen naar Tubbergen te halen voor een bepaalde groep van alle TOF-scholen is niet haalbaar gebleken. Er is voor komend schooljaar een vervolgafspraak gemaakt.

6.10 Techniek Het Techniekweekend wordt ieder jaar begin maart voor de groepen 7 en 8 door de bedrijven en VVBA georganiseerd. De leerlingen komen in contact met allerlei soorten bedrijven en Techniekproject VVBA te Almelo is een goede aanvulling op de verschillende technieken die in de nabijheid van de leerlingen zijn. Ook de Techniekcoach kan hier een goede rol in spelen. Drie jaar lang komt de techniekcoach op school en helpt de leerkracht bij het geven van techniek. Na drie jaar zijn de gebruikte techniekdozen eigendom van de school.

6.11 Eigen programma ICC’ers Een voorwaarde voor de ICC-groep is dat men de opleiding ICC‟er heeft gevolgd. De ICC‟ers die niet in de gelegenheid zijn om deze cursus te volgen krijgen de informatie en worden ingewerkt door de coördinator. Voor de nieuwe icc‟ers is een PowerPoint en een handboek aanwezig, zodat zij zichzelf kunnen presenteren binnen hun eigen team. De coördinator ziet er op toe dat de inbreng zowel binnen de TOF-ICC groep als binnen het eigen team gewaarborgd is, indien nodig volgen er gesprekken met de betreffende ICC‟er, school en algemeen directeur. Voor het schooljaar 2012-2013 staan er door de inbreng van de bovenschoolse coördinator 5 cursussen omtrent kunst en cultuur in het scholingsprogrammaboekje van de TOF. Dit om ook andere leerkrachten de kans te geven om zich te scholen in kunst en cultuur. De icc‟ers melden zichzelf aan voor de nieuwsbrieven van cultuureducatie van het KCO en Bikkers. De groep TOF-ICC probeert in de regel met z‟n allen naar de KCO-Cultuurdag te gaan om daar de nieuwe ontwikkelingen te volgen. Ook gaat er een afvaardiging naar de diplomauitreiking van de nieuwe Bikkers die de opleiding hebben gevolgd, deze bijeenkomst wordt georganiseerd door het KCO. Tevens worden kunstenaars of instellingen met een nieuw aanbod uitgenodigd tijdens de vergaderingen. Uitwisseling: als vast punt staat op de agenda het uitwisselen van ideeën, methodes, websites en musicals. Het doet hiervan is het overdragen van kennis, verbreding op de eigen school en kostenbesparing.

TOF-breed Als ICC‟ers hebben we ook de taak om onze collega‟s op de hoogte te houden. Het komende jaar gaan we hier mee verder aan de slag: 1. Invoering van een algehele digitale methode 2. Het verzorgen van een voorstelling over pesten tijdens de algehele bijscholingsdag 3. Stimuleren voor het volgen van vijf workshops over drama, muziek, creatief schrijven, kunst, dans en videoreportage. 4. Op alle scholen d.m.v. PowerPoint bekend maken hoe we als groep werken en wat men het komende jaar kan verwachten.

Begroting TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 9

1. Erfgoed Groep 1 Molenproject Groep 1 en 2 attentie Marskramers Groep 5 Terug in de tijd met Gait en Marie Groep 5 Bezoek Los Hoes Ootmarsum Groep 6 Bezoek Twentse Welle Groep 7 Wedstrijd Glasrijk Tubbergen Groep 7 Hoe is het nu? (met digitale fotocamera‟s) Groep 8 Waterschap Regge en Dinkel Groep 7 of 8 Oorlogsmuseum Nijverdal

2. Theater

drie voorstellingen

€ € € € € € € € € €

1500,00 250,00 250,00 1000,00 1500,00 500,00 500,00 500,00 1500,00+ 7500,00

€ 3000,00

3. Muziekschool

€ 8000,00

4. Bilbliotheek

€ 4000,00

5. Bikkers Wissellijsten Bikker in groep 6 Bikker in groep 8

€ 1000,00 € 500,00 € 1500,00 € 1500,00

6. MOP-project

€ 1500,00

7. Kunst

€

8. Kreatief Centrum

€ 2250,00

750,00

9. Techniek Hier zijn tot nu toe geen kosten aan verbonden. 10. Ontwikkelingen TOF ICC-groep De ICC-cursus wordt betaald door de TOF. Tevens de vervoerskosten en de deelname aan de bijeenkomsten, die gevolgd worden. ICC-cursus Aanschaf bovenschoolse digitale methode Deelname Totaal:

€ 3500,00

€ 1000,00 € 1000,00 € 1000,00+ €38000,00

Bovenschoolse ICC coördinator en ICC‟ers

€12000,00

Totaal

€50000,00

TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 10

Bijlage 1 Schema verlof woensdagen bovenschoolse activiteiten Naam School Activiteit Jette Wienk Heilig Hart Fleringen Schema ICC TOF scholen Odyle Hams Wiekslag Tubbergen Wissellijsten en bikkers Trees de Witte 7 mijlen Langeveen Wissellijsten en bikkers Anita O. Geerdink Alphonsus H´hoek Erfgoed en Glasrijk Annet Bekhuis Alphonsus H´hoek Erfgoed en Glasrijk Ben Moorman Mariaschool Reutum KCO, Muziek, bieb, gem. Lieske van De Marke MOP/project Markvoort Tubbergen Gartje Toenhake De Marke MOP/project Tubbergen André Krone / Wiekslag KCO, Muziek, bieb, gem. Loes Ritzen Tubbergen André Krone / Wiekslag Tubbergen Financiën Loes Ritzen André Krone / Wiekslag Tubbergen Wissellijsten vervangen Loes Ritzen André Krone / Wiekslag Tubbergen Techniekweekend Loes Ritzen André Krone / Wiekslag Tubbergen MOP/project Loes Ritzen André Krone / Wiekslag Tubbergen Erfgoed Loes Ritzen André Krone / Wiekslag Tubbergen Inwerken nieuwkomers Loes Ritzen André Krone / Wiekslag Tubbergen Voorbereiden vergaderingen Loes Ritzen

TOF Cultuurplan 2012-2013

Aantal 2 2 2 2 2 2

Datum

Pagina 11

Bijlage 2

Kunst en Cultuurplan: Dit jaar willen we inhoudelijk meer vorm geven aan ons eigen plan, waarbij we als uitgangspunt enkele uitgangspunten nemen van het leerplan van VONCK nemen: In de ontwikkeling van kinderen naar volwassenheid is een plaats weggelegd voor visuele indrukken. Onze cultuur wordt pas echt voor hen begrijpelijk en toegankelijk als zij het vermogen ontwikkelen om visuele prikkels te interpreteren en leren met beelden om te gaan. Dat lijkt allemaal zo vanzelfsprekend. Maar de werkelijkheid is weerbarstiger. Een kind wordt geconfronteerd met beelden uit zijn directe leefomgeving ( stad, dorp, huis, school enz.). Daarnaast is er een stortvloed van beelden die de aandacht opeist: reclame, film, fotografie, televisie, kunstuitingen enz. Deze beelden zijn vaak „gemanipuleerd‟. Ze zijn met een vooropgezet doel bedacht: ze proberen met de kijker te communiceren en hem of haar te beïnvloeden. Kinderen moeten leren met die beeldtaal om te gaan: ze moeten beeldvaardig worden. Het onderwijs speelt een cruciale rol bij het ontwikkelen van die bekwaamheid. Ook bij het ontwikkelen van eigen culturele identiteit is beeldbekwaamheid onmisbaar. De manier waarop we dat aan kinderen leren mag geen vrijblijvend proces zijn. Enkele vragen worden hierbij opgeroepen: Wat is de functie van onderwijs in beeldende kunst en vormgeving? Hoe sluit dat aan op de ontwikkelingsfasen die een kind doormaakt? Welke vaardigheden moet je een kind daarvoor aanleren? Waar haal je de lesstof vandaan? Hoe sluit je aan bij de individuele ontwikkelingen van een kind? Hoe gebruik je de culturele omgeving? Logische vragen die alleen beantwoord kunnen worden als er een helder leerplan is ontwikkeld. Niet alleen op school leert een kind. De leerervaringen daarbuiten spelen ook een cruciale rol. Dat geeft de school de plicht om ook die leerervaringen van kinderen te koesteren en ze te helpen die ervaringen onder deskundige leiding te verwerken. De bedoeling van een leerplan is om de leerkrachten handvaten te geven. De school en de individuele leerkracht heeft ruimte om een eigen visie te ontwikkelen en accenten te leggen. In tegenstelling tot het leren van taal, is het leren maken en interpreteren van beelden geen vanzelfsprekend onderdeel van onze opvoeding. Toch maken jonge kinderen beeldend werk, zonder dat zij dat van hun opvoeders hebben geleerd of voorgedaan kregen hoe dat moet. Dat kinderen uit zichzelf beelden produceren om uiting te geven aan hun ideeën en fantasieën, betekent nog niet dat het leren maken van beelden zich spontaan ontwikkelt zonder sturing van anderen. Een samenleving waarin beelden in toenemende mate de kwaliteit van de menselijke communicatie bepalen, vraagt om beeldbekwame burgers. Daarvoor is een programma met ononderbroken onderwijs in beeldende kunst en vormgeving voor alle leerlingen nodig. Een programma waarin de synergie tussen doorlopende leerlijnen voor visualiseren, creatief denken en beschouwen centraal staat. Onderwijsprogramma‟s voor het funderend onderwijs worden gemodelleerd naar maatschappelijk relevante aspecten van vakgebieden, in het perspectief van het toekomstig functioneren van de leerling in de samenleving. Een schoolvak put (selectief) uit het geheel van kennen en kunnen van zo‟n vakgebied. Tegelijkertijd is het een inleiding in de cultureel maatschappelijke relevantie van dit vakgebied en van de exponenten die men in het dagelijks gebruik tegenkomt. Denkbeelden over ontwikkelingen in een vakgebied worden mede gevoed door noties over algemene en persoonlijke kenmerken van professionele beoefenaars, in ons geval „beeldmakers‟, en door in de traditie gewortelde methodische opvattingen over leren en onderwijzen. Daarnaast spelen de complexiteit en unieke meerwaarde van het beelden als productief, ontwerpend proces bij onderwijs in kunst en cultuur een specifieke rol. Het ontwikkelen van TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 12

probleemstellend en probleemoplossend handelen resulteren in vaardigheden die een dynamische maatschappij van een nieuwe generatie verlangt. De inhoud van een onderwijsprogramma voor beeldende kunst en vormgeving in het funderend onderwijs moet zich verhouden tot de rol die beelden spelen in de maatschappij, en wordt mede gevoed door de producten van professionele beeldmakers, autonoom en toegepast. In onze gemedialiseerde maatschappij krijgt vrijwel iedereen in toenemende mate te maken met (productie en interpretatie van) beelden. Mede onder invloed daarvan wordt de professionele kunst- en vormgevingspraktijk meer divers, maar ook meer diffuus. Het is manoeuvreren tussen de uitersten van de soms verraderlijke toegankelijkheid van nieuwe media en de gecompliceerde gelaagde intenties van sommige actuele kunstvormen. De veranderlijkheid van de beeldcultuur maakt onderwijs in beeldende kunst en vormgeving even aantrekkelijk als complex. Aantrekkelijk omdat het vak een relatie heeft met de actualiteit, complex omdat de inhoud van dit onderwijs, mede daardoor, een kameleontisch karakter heeft en zich moeilijk laat vastleggen. Dit laatste betekent overigens niet dat goed onderwijs in beeldende kunst en vormgeving daarom een vrijblijvend karakter heeft. Een effectief programma voor funderend onderwijs in kunst en cultuur moet een methodisch karakter hebben. Er moet sprake zijn van een opbouw van eenvoudig te beheersen naar meer complex. Zo‟n programma biedt ruimte aan oefening, verwerving en onderhoud van vaardigheden, maar ook aan experiment, onderzoek en ontdekkingen. Bij een methodische benadering horen zichtbare standaarden, voorbeelden die duidelijk maken welke prestaties en niveaus in een bepaalde fase van het onderwijs worden verwacht. In het huidige onderwijs in kunst en cultuur wordt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het leren van taal en rekenen, een systematische opbouw van basisvaardigheden en basiskennis waarop je later kunt terugvallen, nog te weinig in praktijk gebracht. Alle leerlingen kunnen via een efficiënt en coherent programma op een niveau worden gebracht dat hen in staat stelt beelden te maken en te begrijpen die hun omgeving nu en later bepalen. Het onderwijs in kunst en cultuur moet daartoe opnieuw worden ingericht, met specifieke onderwijsdoelen die in samenhang gedoceerd worden. Dit leerplan is overigens uitdrukkelijk geen kookboek, maar een richtlijn waarmee docenten die beeldbekwame leerlingen willen opleiden, hun eigen recepten kunnen maken. Een leerplan voor vier- tot veertienjarigen 1. De inhoud van het onderwijs in kunst en cultuur voor vier- tot veertienjarigen is gericht op het kunnen maken en begrijpen van beelden in hun persoonlijke, esthetische, culturele en maatschappelijke betekenis. Deze inhoud is geformuleerd in de vorm van competenties die een leerling zou moeten tonen als hij of zij de basisschool verlaat. 2. De keuze van onderwijsinhouden is gebaseerd op het belang van basisvaardigheden en kennis voor verdere ontwikkeling en groei, mede afgeleid van activiteiten van beeldende professionals (zoals kunstenaars, vormgevers, filmers, fotografen, architecten, reclamemakers… beeldmakers in algemene zin). 3. Het leerplan kent een stapsgewijze opbouw en omvat doorlopende leerlijnen gericht op: Visualiseren: beeldende basisvaardigheden; Creatief denken: beeldend vormgeven als proces; Beschouwen: beeldbeschouwing, kunst- en cultuurgeschiedenis. 4. Het leerplan vormt het kader voor ontwikkelings- en prestatiestandaarden in de drie hoofdcomponenten van leren: de persoonlijke ontwikkeling; de ontwikkeling van discipline gebonden kennis en vaardigheden; de ontwikkeling van een voor de discipline kenmerkende leer- en werkhouding. 5. De keuze van onderwijsinhouden draagt bij aan de ontwikkeling van relevante basiskennis van leerlingen. TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 13

6. De organisatie van het onderwijs komt tegemoet aan de maatschappelijke wens om iedereen de gelegenheid te bieden het eigen talent maximaal te ontwikkelen. 7. Het leerplan onderhoudt relaties met leer- en ontwikkelingslijnen in andere leergebieden. Kortom er is nog genoeg werk aan de winkel, maar steeds zullen we ons zelf de volgende vragen moeten stellen: Waarom moet iets geleerd worden? Waarom moet dit in het onderwijs gebeuren? Waarom moet dat op een bepaalde leeftijd aangeboden worden?

TOF Cultuurplan 2012-2013

Pagina 14