Beleidsplan 2013 en verder Stichting Bestuurlijke Diversiteit Nederland
Inhoudsopgave
pagina
1. Inleiding
1
2. Missie & Kernwaarden
2
3. Actuele situatie
3
4. 2013 en verder
3
Stichting Bestuurlijke Diversiteit Nederland – amstel 82 – 1017 ac – amsterdam – 2011 binoq atana – amstel 82 – 1017 ac - amsterdam – 2011
1 SBD.nl - 2013 en verder
1. Inleiding De Stichting Bestuurlijke Diversiteit Nederland (SBD.nl) richt zich op het bevorderen van de diversiteit en kwaliteit van besturen, toezichthouders en adviseurs van instellingen. De Stichting tracht dit te bereiken door het doen uitvoeren van programma’s gebaseerd op het atana concept. Atana is een uitgebreid trainingsprogramma dat toegesneden is op het veld waarin zowel de deelnemers als bestuurder of adviseur actief zullen zijn. Feiten en achtergronden, bestuurlijke aansprakelijkheid, financiën, omgaan met de pers, casusseminars onder leiding van ervaren bestuurders en directeuren en werkbezoeken bij relevante instellingen. Vele gerenommeerde organisaties en deskundigen participeren met genoegen in het atana trainingsprogramma. Via de sociëteit, terugkomdagen, themabijeenkomsten en persoonlijke contacten blijven onze deelnemers ook na afloop van de training scherp en up to date. Het programma bestaat uit training, matching en netwerken. Na het doorlopen van het programma worden de deelnemers opgenomen in de database van bestuurders en adviseurs – het feitelijke kapitaal van atana. Het proces van bemiddeling kan dan beginnen. Regelmatig komt het voor dat deze fase maar kort blijkt te zijn: menig deelnemer heeft al tijdens de opleidingsfase goede contacten opgebouwd met een instelling of organisatie, bij werkbezoeken of op een avond op de sociëteit. Er zijn verschillende programma’s ontwikkeld. Atana cultuur is het langstlopende programma – sinds 2000 en is op verschillende plekken in Nederland uitgevoerd o.a. in Utrecht, Den Haag en Amsterdam. De belangrijkste financier hiervoor was het Ministerie van OCW. Atana Vrijwilligers heeft vijf jaar bestaan; aanvankelijk gefinancierd door het departement van VWS, later door het Oranjefonds. Gelijksoortige programma’s werden later uitgevoerd in opdracht van de gemeente Lelystad, Amsterdam en Den Haag. Daarnaast zijn er verschillende spinn offs van ATANA zoals de publieksprogramma’s waarbij instellingen worden ondersteund in het werven van een nieuw publiek. Het ministerie van OCW heeft besloten de financiering voor het atana programma per 1 december 2012 te stoppen. Met het wegvallen van deze basisfinanciering wordt gezocht naar nieuwe financieringsmodellen waarbij het bestuur zich ten doel stelt. In dit plan wordt het beleid voor de komende jaren beschreven.
2. Missie & Kernwaarden De SBD.nl ziet het als haar missie om met het Atana programma besturen en raden van toezicht in de culturele en maatschappelijke sector te innoveren, door het plaatsen van vrouwen, jongeren en bi-culturelen in adviesraden, besturen en raden van toezicht. De belangrijkste kernwaarden van atana zijn a) de databank met 500 bi-culturele professionals die het resultaat is van een nauwgezet proces van werving, selectie en training b) de expertise die is opgebouwd over diversiteit, besturen en c) de vaardigheden die wij in de vingers hebben 2 SBD.nl - 2013 en verder
in werving en selectie en het opzetten van hoogwaardige trainingsprogramma’s. De kernactiviteiten zijn de werving en selectie, de training, de matching en het levend houden van het netwerk (door de website, mailings, workshops, sociëteiten, etc).
3. Actuele situatie Met het wegvallen van de financiering gaat het bestuur zich voor de komende jaren richten op het ontwikkelen van een nieuw financieringsmodel dat er toe moet leiden het ideële doel van het atana programma en het atana netwerk overeind te houden. Het netwerk bestaat uit bijna 500 cultureel diverse professionals dat via een hele gerichte werving en selectie tot stand is gekomen. Steeds meer realiseren we ons dat het netwerk voor de buitenwereld een enorme waarde heeft. In de praktijk merken we dat veel instellingen graag zouden willen grasduinen in onze databank, ook als het gaat om betaalde vacatures. Tot nu toe bewaken wij dit bestand door mensen alleen te benaderen voor onbetaalde functies voornamelijk in de culturele sector. Regelmatig worden wij benaderd door organisaties die uit zijn op de CV’s uit ons netwerk voor betaalde banen. Inmiddels hebben wij een service op de website waar culturele en maatschappelijke instellingen voor een bescheiden vergoeding van ₠€75,= vacatures kunnen plaatsen. Via een vacaturealert worden deze functies onder de aandacht van ons netwerk gebracht. Een bron van inkomsten zou kunnen zijn om matchingsdiensten tegen een vergoeding aan te bieden en het netwerk zelf te vragen een bijdrage te leveren aan de instandhouding van het netwerk. Die zouden dan aangewend kunnen worden om de training en de netwerkbijeenkomsten in stand te houden. Naast het netwerk is er dankzij het atana programma een schat aan kennis en vaardigheden opgebouwd op het terrein van culturele diversiteit en alles wat met besturen te maken heeft. In de praktijk wordt er – buiten de training om - regelmatig een beroep op deze kennis gedaan met verzoeken om inhoudelijk bij te dragen aan bijeenkomsten over diversiteit of om programma’s te ontwikkelen ten behoeve van de professionalisering van besturen. Ook daar liggen kansen die mogelijk inkomsten kunnen genereren om het programma in stand te houden. 4. 2013 en verder De SBD.nl zal zich de komende jaren richten op enerzijds het vinden van nieuwe wegen om financiering te krijgen voor het huidige programma en netwerk en anderzijds op het ontwikkelen van een aantal nieuwe programma’s die eveneens bijdragen aan het in stand houden van atana en alle kennis die hiermee is opgebouwd. Daarvoor kiezen we de volgende wegen: A. ontwikkelen van publieksprogramma’s Een van de manieren om dynamiek in de ‘Vrienden van atana’ te brengen, is het ontwikkelen van publieksprogramma’s zoals we reeds in het verleden hebben gedaan met het Holland Festival en het Grachtenfestival. Steeds vaker heeft atana contact met culturele instellingen over hoe zij hun publiek kunnen verbreden. Dit soort programma’s kunnen in de vorm van een 3 SBD.nl - 2013 en verder
kleine training worden aangeboden waarbij de deelnemers eerst iets leren over het aanbod van een instelling, de regisseurs en de spelers, en dan gezamenlijk een aantal voorstellingen bezoeken. Het kan ook in de vorm van het verzorgen van interessante aanbiedingen met bijvoorbeeld een spreker vooraf of juist een ‘meet en greet’ met de makers na afloop. Het mes snijdt aan twee kanten; de instellingen worden in staat gesteld een hoogopgeleid cultureel divers publiek aan zich te binden en de atanezen krijgen de kans gebruik te maken van interessante aanbiedingen. Voor atana is dit een kans leden te werven voor het netwerk door ook nieuwe mensen tot het programma toe te laten. Met de ‘atana publiekstrekker’ wordt het gedachtegoed van de diversifiëring, in dit geval op het terrein van publieksbereik, voortgezet. B. Het zoeken naar stakeholders in het bedrijfsleven We laten het programma zoals het is, maar proberen het bedrijfsleven te interesseren als sponsor. In ruil voor financiering bieden wij ze een interessant programma waar (enkele van) hun medewerkers gebruik van kunnen maken. Het is – zo blijkt uit onze talloze evaluaties – een programma dat bijdraagt aan de persoonlijke ontwikkeling van mensen, het geeft ze toegang tot een divers netwerk van gelijkgestemden en het biedt ze een kans op een interessante nevenfunctie die hun CV versterkt. Verder kunnen we de sponsors aanbieden hun vacatures gratis weg te zetten in ons netwerk – een service die we na 2012 toch niet meer gratis kunnen aanbieden. Het voordeel is dat we het programma, dat nog altijd met succes wordt uitgevoerd, in dezelfde vorm kunnen voortzetten en dat we voor de financiering niet meer afhankelijk zijn van de overheid of fondsen. Ten behoeve van het werven van partners in het bedrijfsleven is inmiddels een voorstel uitgewerkt en een marktonderzoek gedaan. In 2013 zullen zoveel mogelijk bedrijven worden benaderd met het doel in 2014 een eerste programma via stakeholders te bekostigen. C. Atana ontwikkelen voor een ander beleidsterrein Op deze manier kunnen we de deskundigheid over besturen en diversiteit inzetten op een ander werkterrein. We verlaten het culturele veld en richten ons op de besturen in bijvoorbeeld het onderwijs of sport. Dat houdt dan automatisch in dat we voor de training ook op zoek gaan naar een nieuwe financier. Voor het onderwijs zouden we bijvoorbeeld aankloppen bij de besturenorganisaties en de bonden in het onderwijs. Hetzelfde geldt voor de sportwereld. Het nadeel is dat de organisatie zich een nieuwe wereld moet eigen maken, maar met atana vrijwilligers hebben we al de nodige ervaring opgebouwd buiten de culturele sector. Het voordeel van deze optie is dat atana haar werk op het gebied van de bestuurlijke diversiteit kan voortzetten op de oude voet: trainen, matchen en netwerken. Hier zullen we twee wegen bewandelen: 1) we zullen gemeenten benaderen met ons programma bestuurlijke diversiteit Civil Society met de vraag een programma de subsidiëren en 2) we zullen de onderwijssector benaderen voor het diversifiëren van de besturen in de onderwijssector want ook daar is de diversiteit in de besturen laag terwijl de schoolpopulatie verkleurt. D. Atana voor bestuur en management. Deze mogelijkheid houdt in dat we in de culturele sector actief blijven maar de inhoud van de training verbreden naar bestuur en management. We hebben veel kennis opgebouwd over professionalisering van besturen. Op onze themabijeenkomsten over zakelijke onderwerpen als financiën en bedrijfsvoering, komen steeds vaker niet alleen onze bestuurders af, maar ook de zakelijk leiders van culturele instellingen. Er is een enorme honger naar kennis over 4 SBD.nl - 2013 en verder
innovatie en cultureel ondernemerschap, en juist daarop hebben wij ons altijd gericht met de atana training. Een van onze hoofddocenten Giep Hagoort, hoogleraar Kunst en Economie, maakt als geen ander de koppeling tussen cultureel ondernemerschap, innovatie en diversiteit. In een tijd van globalisering en kosmopolisme liggen er op dit gebied juist veel kansen. Zonder af te doen aan de artistieke kwaliteit kan een instelling door ‘de deuren open te zetten’ heel wat winst behalen. Het onderwerp culturele diversiteit zal een vanzelfsprekend onderdeel zijn van een dergelijke programma waarbij de noodzaak om tot interculturalisatie van de organisatie, artistieke creatie en productie te komen, verweven zit in het geheel. Het nadeel is dat we het idee van het opleiden van nieuwe cultureel diverse bestuurders verlaten. Het voordeel is dat we actief blijven in het veld dat we goed kennen, een product aanbieden waar behoefte aan is (het versterken van besturen en directies) en het gedachtegoed van atana betreffende de culturele diversiteit kunnen blijven uitdragen – zij het vanuit een andere invalshoek. Om deze mogelijkheid goed uit te rollen wordt samenwerking gezocht met Cultuur – Ondernemen. Zodra zij de herschreven Code Cultural Governance lanceren zullen wij klaar staan met een professionaliseringsaanbod. E. Het werven van donateurs Een belangrijk verdienmodel dat de SBD.nl voor ogen heeft, is het voortzetten van het in onze ogen belangrijke werk met structurele steun van donateurs. Het bestuur wil daartoe om te beginnen het eigen Atana netwerk aanspreken. Het netwerk van in totaal 1400 maatschappelijk betrokken en vaak prominente professionals, leent zich perfect voor een duurzame en veelzijdige donateursconstructie. Er is reeds een enquête uitgevoerd waaruit blijkt dat het netwerk bereid is een bijdrage te leveren ten behoeve van de instandhouding van zowel de training als het netwerk. Er zal een donateursplan worden ontwikkeld met verschillende donatiemodellen gericht op het financieren van specifieke onderdelen van het programma. Daardoor kan het bestaande netwerk optimaal worden benut en versterkt. Een belangrijke voorwaarde om het doneren mogelijk te maken is het aanvragen van de ANBI status. Deze zal zo spoedig mogelijk worden aangevraagd.
5 SBD.nl - 2013 en verder
Bijlage overzicht bestuursleden
Dhr. A.J. Romijn Dhr. J. Lau Dhr. E.J. Kitselaar Mevr. S. van der Heiden Mevr. F. Vening
voorzitter penningmeester secretaris algemeen bestuurslid algemeen bestuurslid
6 SBD.nl - 2013 en verder
