Beleidsonderzoek:
een vak apart!
Structurele rol in het beleidsproces Beleidsonderzoek ondersteunt organisaties in de publieke en private sector bij het nemen van complexe beslissingen en bij het verantwoorden van het gevoerde beleid. Steeds vaker wordt ook onderzoek uitgevoerd ter voorbereiding van nieuw beleid. Kortom, beleidsonderzoek is essentieel in de gehele beleidscyclus en kan daarbij verschillende functies hebben:
iet ie n d n erpe ond erw d n ergr t o h d c n de a e ro aar ncti n u f f no nde staa lere a a d n n g wel si sage erp d een i w r e l e d eem n. e be n on robl ene e p w op d e s d er eleid odra en v et b tie z h c war r n a u he f , ma , taat stisc s leid o e a n b d g . t a n t di ch n he sage een ebra e va leid g s en e s a i b f e aar art erp b a r w k e op d t o in e on uitv niet in d t er e a i nog d t gen func telli eve s i . t k r n e rpen eve ew o r b p w e t on een mt ordt lijk o w e van d m t na ase elei f litei b e f kwa nd tie i c e e e d i f t ef om unc aat de f g n t e e d . ar h elei oces , wa beg r g p n ctie n s i e e ing odu rm r o t m v r n t i o ui van uitv besl lijke ase besl f t e e oge d h m n i n va . tie , om hten leid func c e e e b l d s t s uren nen epa kun bijst ang ing a e n t f e o e voer els w t b i u b u e o gde n ni eoo tieh e va a b van s t a n n f j e id zi lem n de bele tie i imp c t n e en. e fu of h kost aan rend g e e r u e l a t na eva ardb een nva , om a d i a e l n be ege van ikt t e r e lb doe
Vormen van beleidsonderzoek Afhankelijk van de plaats in de beleidscyclus
Hoe moet mijn organisatie reageren en anticiperen
neemt beleidsonderzoek verschillende vormen
op veranderingen?
aan. In de voorbereidingsfase van beleid valt te denken aan probleemanalyses, ex ante
Zijn we in staat onze maatschappelijke rol op een
evaluaties en implementatieonderzoek. In de
goede manier in te vullen?
uitvoeringsfase gaat het om het monitoren van het beleidsproces en de resultaten
Welke beleidskeuzes moeten we maken om onze
daarvan. In de benuttingsfase gaat het om de
ambities te realiseren?
evaluatie en het vaststellen van leereffecten bij de beleidsinstanties. Er dient niet alleen
Wat zijn voor de burger de effecten van nieuwe of
rekening te worden gehouden met de op
gewijzigde regelgeving?
te leveren informatie, maar ook met de functie die deze informatie vervult in het beleidsproces. Doel is, dat het onderzoek een zinvolle bijdrage levert aan het beleidsproces en het realiseren van de bedoelde maatschappelijke effecten. Voorbeelden van vragen die aan beleidsonderzoeksinstituten gesteld worden, zijn:
Ontwikkeling van een professie Beleidsonderzoek is als vakgebied nog relatief jong, maar heeft in de afgelopen drie decennia een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Inmiddels is beleidsonderzoek in de publieke sector een bijna onlosmakelijk element geworden in het beleidsproces. Bij beleidsonderzoek gaat het om vormen van toegepast wetenschappelijk onderzoek, waarbij de resultaten direct bruikbaar zijn in de beleidscontext. Wetenschap is bij beleidsonderzoek geen doel op zich, maar een middel om beleidsvragen van opdrachtgevers zo goed mogelijk te beantwoorden. De resultaten worden bepaald aan de hand van wetenschappelijke methoden en technieken en gevoed door actuele theoretische inzichten. Deze worden gecombineerd met ervaringen uit de beleidspraktijk. Dat maakt dit type onderzoek en de instituten die het uitvoeren zo uniek.
de n a n v oeker e t i lite nderz a is en w o K enn s k ak e d i et v fiek e h i c l e e i p d be de rgt s kers k ve rzoe t om oe nde t he derz n gaa de o o t s n a d a v i v e Bele eng den ghe sam i t d r r o vaa n. K : fene e o ken be e za d n e volg en nnis hed e g i k d r sche vaa ld reti che o s e i dsve h i g t e o l l e o ces et b hod et h spro met d i m e l den ring t be ghe e i h d erva r eid n a lijkh is va e va e v n k e n i n ke fha icat ona mun n e m o t c itei ctiv e j b o
VBO-leden werken volgens de wetenschappelijke standaarden en zorgen voor doorlopende
VBO – Branchevereniging voor beleidsonderzoek
professionalisering van de onderzoekers. Er wordt gewerkt tegen marktconforme tarieven waarbij alle onderzoekskosten gedekt moeten worden uit de directe inkomsten van externe opdrachten. De VBO behartigt
Sinds 1994 bestaat er een specifieke brancheorganisatie, namelijk de Vereniging voor Beleidsonderzoek (VBO). Bij de VBO zijn 18 onderzoeksbureaus/instituten aangesloten (met in totaal circa 750 medewerkers), die gezamenlijk een belangrijk deel van de markt voor beleidsonderzoek vertegenwoordigen. De belangrijkste doelstellingen van de VBO
de belangen van de leden bij aanbestedingsprocedures en is de gesprekspartner van de vertegenwoordigers van opdrachtgevers. Bovendien onderhoudt de VBO nauwe contacten met de vertegenwoordigers van universiteiten/hogescholen en andere kennisinstituten. De VBO-instituten maken immers ook deel uit de wetenschappelijke kennisinfrastructuur.
zijn:
Beleidsonderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van
kwaliteitsbevordering onder de leden
bedrijfsleven, branche- en koepelorganisaties, adviesraden
professionalisering van het vak en
en rekenkamers, maatschappelijke instellingen en
gelijkwaardige concurrentieverhoudingen in
uitvoeringsinstanties. Uit de VBO-brancheverkenning
de onderzoeksmarkt.
blijkt dat opdrachtgevers veel waardering hebben voor
veel verschillende opdrachtgevers: overheden en
de bruikbaarheid van bevindingen en de kwaliteit van onderzoeksrapporten. Hierbij onderscheiden VBO-leden zich van allerlei andere organisaties die beleidsonderzoek uitvoeren. Kortom: bent u op zoek naar bruikbaar en betrouwbaar onderzoek met een heldere rapportage, kiest u dan voor een gerenommeerd onderzoeksbureau/instituut.
ut? u n t i e u e ksinst t O k e e e VB d o j o i z Z der de b van s ’ o on en. indt e log nl v itut k. st ud ksin rzoe ziet e e de o d t z s n r de n en naa dso e i r n e e d o l i H O-le w.be oten e VB ww l gesl l n e a t a i a bs over e we atie d p m r O info s. eer even um g e g act cont
n
lde e m n
aa h c i en z id? u sluit n t a l l et a Wi VBOen m illen w m e zich opn die als act t n n e t o rc n itu st voo inde ksin e hier te v o n z . k r e o O e n o B ijn kun Ond de V en z .nl VBO d van r e t a d a oek a z a i r w r bij r e eta ond svoo secr eids hap l c e s het b t . aa ww idm e: w t i De l s b e we op d
ie? t a rm
fo
u t l i W
r in e e m
ten
o gesl aan
f de en/o e: O B bsit eV e d men w r ve de pne o p o e o t i t tac cht rma tu tere f con info o u kun l r t n o d n . r k u a Vo e k de ra o n van Uite derz s tute . i n e t t t o s a i s in ebs aria leid n. cret de w lege e w.be s p k w o d a w VBO tie o n ra het rma ede t l o e f n n m e er i slot r me nge a a voo ele vidu indi
BO)
n
idso
ele or B
vo ing g i n Vere s 31070
V ek ( o z r de
bu gen Post ijme N k.nl 106 B 512 rzoe 3C 3 e 0 d 4 5 .nl n 2 6 idso n: 0 zoek e r o l e o e f d b Tele son fo@ leid e l: in i b . a w E-m : ww site b e W
