Beleid Motorbrandstofverkooppunten
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
1
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
2
>
Inhoudsopgave 1
Inleiding
5
2
Uitgangssituatie
7
2.1
Ligging en kenmerken
7
2.2
Vigerend beleid
9
2.3
Aanbodstructuur
9
Trends en ontwikkelingen
13
3.1
Trends in de branche
13
3.2
Milieu en veiligheidsvoorwaarden
17
3.3
Lokale ruimtelijke ontwikkelingen
18
3
4
Distributieve mogelijkheden
21
5
Toekomstig beleid
25
5.1
Inleiding
25
5.2
Economische visie
25
5.3
Ruimtelijke visie
25
5.4
Visie schone brandstoffen
26
5.5
Conclusies
27
29
Bijlage 2 Quickscan mbv’s Gemeente Breda
31
Bijlage 3 Indicatie distributieve mogelijkheden
33
0499_08V4
Bijlage 1 Begeleidingscommissie
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
3
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
4
1
Inleiding
Aanleiding
Het vigerende beleid voor motorbrandstofverkooppunten (mbv’s) in de Gemeente Breda dateert uit 1996. In de ‘Beleidsnota Motorbrandstofverkooppunten’ zijn de kaders aangegeven voor het te voeren ruimtelijke beleid voor deze voorzieningen. Vanwege ontwikkelingen in de branche (nieuwe brandstoffen, nieuwe verkoop-concepten, milieubeleid) en ontwikkelingen in Breda (gemeentelijke herindeling in 1997, woningbouw, infrastructurele werken, werklocaties) is er behoefte aan actualisatie van het beleid voor motorbrandstofverkooppunten. Na vaststelling vervangt deze nota de huidige beleidsnota Motorbrandstofverkooppunten. Vraagstelling De Gemeente Breda heeft Droogh Trommelen en Partners (DTNP) gevraagd het beleid uit 1996 te actualiseren. Doel is het formuleren van het gemeentelijk beleid voor de lange termijn ten aanzien van het aantal en de spreiding van motorbrandstofverkooppunten. De volgende onderzoeksvragen zullen worden beantwoord: • Hoe ziet de huidige aanbodstructuur van mbv’s eruit? • Welke relevante landelijke ontwikkelingen doen zich voor (trends in de branche en
milieu- en veiligheidsvoorwaarden)?
• Welke uitgangssituatie en relevante ontwikkelingen doen zich voor in Breda? • Hoe kan de huidige aanbodstructuur worden beoordeeld? • Wat is het gewenste ruimtelijk beleid voor mbv’s tot 2020? Werkwijze Tijdens de totstandkoming van deze beleidsvisie heeft terugkoppeling plaatsgevonden met de begeleidingscommissie (bijlage 1). Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt de huidige situatie geanalyseerd. Eerst komen de ligging en bevolkings omvang van de Gemeente Breda aan bod. Vervolgens wordt ingegaan op het vigerend beleid en de huidige aanbodstructuur van mbv’s in Breda. In hoofdstuk 3 worden de trends en ontwikkelingen in de branche, milieutechnische en veilig heidsvoorwaarden en lokale ontwikkelingen zoals woningbouw, infrastructurele werken en vrijetijdsvoorzieningen beschreven. In hoofdstuk 4 wordt een visie op het toekomstig beleid voor mbv’s in de Gemeente Breda geformuleerd. Aan bod komt een indicatie van de marktruimte voor mbv’s in de gemeente en de gewenste spreiding en ligging van het aanbod. Ook wordt ingegaan op de gewenste locatie van een mbv voor schone brandstoffen in het kader van het pilotproject ‘Schone brandstoffen’.
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
5
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
6
2
Uitgangssituatie 2.1 Ligging en kenmerken
De Gemeente Breda ligt in het westen van Noord-Brabant. De gemeente heeft circa 170.000 inwoners en is in 1997 ontstaan door de gemeentelijke herindeling met Bavel, Ulvenhout, Teteringen, en Prinsenbeek. Tabel 1 Aantal inwoners in de Gemeente Breda op 1 januari 2008* West
28.640
Noord-West
27.700
Oost
23.130
Noord
23.070
Zuid-Oost
17.950
Centrum
11.960
Zuid
7.860
SUBTOTAAL (kern Breda)
140.310
Prinsenbeek
11.460
Bavel
7.900
Teteringen
6.730
Ulvenhout
4.650
TOTAAL (Gemeente Breda)
*
171.050
Gemeente Breda (2008), GBA Burgerzaken
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
7
Gemeente Breda: circa 170.000 inwoners
A16 verbindt Rotterdam met Antwerpen
Prinsenbeek
Teteringen
Bedrijventerrein De Krogten
Ulvenhout
Breda is met circa 140.000 inwoners de grootste kern. De grootste wijken zijn West en Noord-West, die elk bestaan uit circa 28.000 inwoners. Andere kernen in de gemeente zijn Prinsenbeek, Bavel, Teteringen en Ulvenhout (tabel 1). De omgeving van Breda fungeert als belangrijk knooppunt tussen de regio’s Randstad, Vlaamse Ruit en Brabantstad. De A16 en HSL-spoorlijn vormen de verbinding tussen Rotterdam in het noorden (op ± 40 km afstand) en Antwerpen in het zuiden (± 50 km). De A58 gaat naar Roosendaal in het westen (± 25 km) en Tilburg in het oosten (± 20 km). De A27 gaat richting Gorinchem (± 35 km) en Utrecht (± 80 km). In Breda liggen vele bedrijventerreinen. In het noorden vormen De Krogten, Emer en Spinveld een groot aaneengesloten gebied met industrie, handel en transport. In het zuiden ligt bedrijven terrein Hazeldonk nabij de A16 met voornamelijk bedrijven in handel en transport.
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
8
2.2 Vigerend beleid Het vigerend beleid voor mbv’s in Breda is opgesteld in 1986 en geactualiseerd in 1996*. Destijds (aanbodsituatie 1994, voor gemeentelijke herindeling) waren er 33 mbv’s in Breda aanwezig, waarvan 11 met LPG. Destijds werd een overschot in het aanbod mbv’s vastgesteld in relatie tot de vraag. De benodigde omzet voor een gezonde exploitatie van alle mbv’s werd berekend op 82,5 mln liter, de totale vraag op ruim 65 mln liter. Het beleid uit 1996 was daarom gericht op: • afname van het aantal mbv’s. Er is marktruimte berekend voor 22 à 24 mbv’s; • uitgebreide full-service mbv’s inclusief LPG, wasstraat en een shop; • mbv’s gelegen aan doorgaande wegen (hoofd- en wijkontsluitingswegen); • uitvoering van milieutechnische randvoorwaarden uit het Besluit Tankstations Milieu
beheer van 1994;
• bedrijfsverzamelpompen op bedrijventerreinen die eigen afleverpunten vervangen
(groothandel, geen detailhandel). 2.3 Aanbodstructuur In de huidige Gemeente Breda zijn 44 mbv’s gevestigd. Daarvan liggen er drie aan een snelweg (twee aan de A16 bij bedrijventerrein Hazeldonk en één aan de A27 richting Breda). Deze mbv’s vallen onder verantwoordelijkheid van Rijkswaterstaat en worden in het beleid voor mbv’s in Breda niet meegenomen. Voor 41 mbv’s is de gemeente verantwoordelijk. Hiervan hebben er 14 een LPG-pomp (zie bijlage 2 voor quickscan van alle mbv’s). Ontwikkeling In de kern Breda (voormalige gemeentegrenzen) zijn 30 mbv’s gevestigd. Ten opzichte van 1994 is dit totaal met 3 mbv’s afgenomen. Er zijn 6 mbv’s opgeheven en 3 nieuwe bijgekomen. De mbv’s die verdwenen zijn, lagen hoofdzakelijk aan secundaire wegen (wijkontsluitingswegen en woonstraten). Het aantal mbv’s met LPG in de kern Breda is met 2 toegenomen tot 13. Deze ontwikkelingen komen overeen met de beleidsuitgangspunten uit 1996. Wel is het huidige aantal mbv’s nog altijd hoger dan de in 1996 berekende marktruimte. Spreiding In en rondom het centrum van Breda liggen geen mbv’s (kaart 2). In de wijken Zuid-Oost en Noord-West zijn de minste mbv’s aanwezig. In de wijken Noord en West zijn de meeste mbv’s gevestigd. Tabel 2 Aantal mbv’s per wijk in de kern Breda Gebied
Aantal mbv’s
Aantal mbv’s per wijk in de kern Breda
Noord
10
0,44
West
7
0,25
Oost
5
0,22
Noord-West
4
0,14
Zuid
2
0,25
Zuid-Oost
2
0,11
Centrum
0
0
Totaal
30
0,22
Met name aan de belangrijke oost-west route Lunetstraat - Backer en Ruebweg - Crogtdijk Nieuwe Kadijk liggen relatief veel mbv’s. Van de drie grootste mbv’s (10 tot 15 opstelplaatsen) liggen er twee aan deze route. De derde ligt in het zuiden van Breda, aan de Zwijnsbergen straat (wijkontsluitingsweg).
*
Gemeente Breda (1996), Beleidsnota Motorbrandstof Verkooppunten
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
9
Nagenoeg alle mbv’s met 5 tot 10 opstelplaatsen liggen aan een hoofdweg of wijkontsluitings weg. Alle mbv’s die in een woonstraat liggen, hebben minder dan 5 opstelplaatsen. In de overige kernen in de gemeente zijn ook enkele (kleinschalige) mbv’s gevestigd. Teteringen heeft één bemande en twee onbemande mbv’s. Twee liggen er aan de Oosterhoutseweg en één in een woonstraat. In Prinsenbeek zijn twee bemande mbv’s gevestigd, allebei gelegen aan een woonstraat. In Ulvenhout zijn ook twee bemande mbv’s gelegen, aan een wijk ontsluitingsweg. Eén ervan heeft een LPG-pomp. De kern Bavel heeft momenteel geen mbv. Op het bedrijventerrein Hazeldonk in het zuiden van de gemeente zijn vier onbemande mbv’s gevestigd. Het gaat hier om bedrijfsverzamelpompen die vallen in de categorie groothandel. De bereikbaarheid van deze mbv’s is matig. Ze hebben dan ook exclusief een functie voor de aanwezige bedrijven op het bedrijventerrein.
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
10
Serviceniveau In de gehele gemeente zijn 16 full-service mbv’s gevestigd, hoofdzakelijk aan doorgaande wegen. Ze hebben een shop en vaak ook een wasstraat. Het gaat om de grotere mbv’s (6 opstelplaatsen of meer). Van slechts twee mbv’s is de shop ook ‘s nachts geopend. Bij de overige mbv’s kun je ‘s nachts pinnen. Daarnaast zijn er 15 onbemande mbv’s in de Gemeente Breda. Er kan alleen met de pin-pas betaald worden. Onbemande mbv’s hebben geen shop. Bij één onbemande mbv is wel een verkoopautomaat aanwezig met een beperkt aantal producten (vendingmachine). 13 van de 15 onbemande mbv’s hebben een kleine omvang (5 opstelplaatsen of minder). Ze liggen aan hoofdwegen, in woonstraten en op bedrijventerreinen (bedrijfsverzamelpompen). Ook zijn er 10 relatief kleine bemande mbv’s gevestigd (minder dan 5 opstelplaatsen). Het gaat dan om een mbv met een kleinschalige shop. Als de shop ‘s nachts gesloten is, kan er niet getankt worden. Dergelijke mbv’s liggen vaak aan een woonstraat en zijn soms onder deel van een autogarage.
Full-service mbv aan Zwijnsbergenstraat
Bij onbemand mbv alleen betalen met de pin-pas
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
11
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
12
3
Trends en ontwikkelingen 3.1 Trends in de branche Stabilisering brandstoffenverkoop
De afzet van motorbrandstoffen in Nederland is de afgelopen jaren steeds toegenomen, maar lijkt langzaam maar zeker het hoogtepunt te bereiken (figuur 1). Opvallend is de daling van de verkoop van LPG. Dit komt o.a. door de verbetering van dieselmotoren waardoor de verkoop van diesel is toegenomen ten koste van de verkoop van LPG (o.a. bij lease-auto’s). In de eerste maanden van 2008 stijgt de verkoop van LPG echter weer, als reactie op de hoge dieselprijzen. Naar verwachting zal de totale brandstoffen-verkoop in de toekomst niet veel verder toenemen*. Het wagenpark wordt groter**, maar auto’s worden ook steeds zuiniger. Bovendien tankt de consument steeds bewuster in verband met de stijgende brandstofprijzen.
Auto’s worden steeds zuiniger
Brandstofverkoop zal niet veel verder toenemen
Figuur 1 Verkoop van motorbrandstoffen via mbv’s voor binnenlands gebruik in Nederland (schattingen, mln. liters)
Bron: CBS (2008); bewerking Droogh Trommelen en Partners
*
BOVAG (2006), Tankstations in cijfers 2006-2007
**
CBS (2008), Statline Databank
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
13
Opkomst onbemande mbv’s Het aanbod aan mbv’s in Nederland is tussen 2005 en 2008 met circa 100 verkooppunten afgenomen (figuur 2). Momenteel zijn er circa 4.200 mbv’s aanwezig. Circa 28% bestaat uit onbemande mbv’s (in Breda circa 36%). Dit is een behoorlijke toename ten opzichte van voorgaande jaren. In 2003 waren er zo’n 575 onbemande mbv’s in Nederland aanwezig. In 2008 is dat aantal verdubbeld tot circa 1.200 mbv’s (Bovag, 2008). Oorzaken voor de explosieve groei zijn de hoge (personeels)kosten voor exploitatie van een bemand mbv, de verbeterde technische mogelijkheden en de gewenning aan het betalen met een pinpas. Daarnaast zorgen stijgende benzineprijzen voor een grotere prijsgevoeligheid bij consumenten*. In West-Europa kent alleen Zwitserland een hoger aandeel onbemande mbv’s (62%). Dit hoge aandeel geeft wel een indicatie van het groeipotentieel van het onbemande concept. Naar verwachting zal het aantal onbemande mbv’s in Nederland verder groeien tot circa 1.450 in 2010 (Bovag, 2008).
Forse stijging van het aantal onbemande mbv’s
Minder bemande mbv’s maar wel steeds groter
Figuur 2 Aantal bemande en onbemande mbv’s in Nederland
Bron: CBS (2008); bewerking Droogh Trommelen en Partners
*
NMa (2005), Benzinescan 2005-2006
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
14
Toenemende schaalvergroting De opkomst van onbemande mbv’s heeft geleid tot steeds hogere kortingen, ook voor bemande mbv’s. Hierdoor zijn de marges voor exploitanten steeds krapper geworden. Een reactie hierop is toenemende schaalvergroting van mbv’s. Het benodigde volume voor een rendabele exploitatie van mbv’s ligt steeds hoger. Het aantal bemande mbv’s is de laatste jaren dan ook afgenomen (-16% tussen 2003 en 2008). Het aantal opstelplaatsen per mbv neemt daarentegen juist toe. Naar verwachting zal het totaal aantal mbv’s in de toekomst verder afnemen. De overgebleven mbv’s zullen vooral bestaan uit onbemande mbv’s of uitgebreide full-service mbv’s met shop en wasstraat. Pompshop Een belangrijk onderdeel van een full-service mbv is de shop. De verkoop van artikelen biedt mogelijkheden om het hoofd te bieden aan de steeds hogere kosten voor exploitatie. De bestedingen in pompshops aan levensmiddelen zijn tussen 2003 en 2006 met 6% gestegen*. De winst die in de shop wordt behaald, vormt een steeds groter deel van het totaal, nu de marges van brandstoffen steeds meer onder druk staan. Enkele jaren geleden bestond 70% van de totale winst uit de verkoop van brandstoffen en 30% uit de verkopen in de shop en overige activiteiten. Nu is deze verhouding bij veel mbv’s al omgekeerd (Bovag, 2006). Steeds vaker staan er op onbemande mbv’s ‘vendingmachines’ die allerlei producten aanbieden. Deze apparaten zullen een grotere rol gaan spelen in de verkoop van producten in het gemakskanaal. Dit leidt tot meer concurrentie voor shops op bemande mbv’s.
Onbemande mbv’s bieden hoge kortingen
Shopverkopen steeds groter deel van totale winst
Nieuwe brandstoffen De toenemende mobiliteit leidt tot een verdere stijging van de CO2-emissies. In 2010 zal het verkeer naar verwachting 20% van de nationale emissies veroorzaken. Ook de uitstoot van stikstofdioxide en fijnstof zorgt voor problemen wat betreft de luchtkwaliteit. De roep om alternatieve schonere brandstoffen is groot. Er wordt dan ook gezocht naar alternatieve en klimaatneutrale brandstoffen (Bovag, 2006): • Biobrandstoffen: Nederland volgt de EU-richtlijnen voor het stimuleren van biobrandstoffen (biodiesel, bio-ethanol, biogas). Doelstelling is dat 10% van de brandstoffen in 2020 ‘groen’ is. Het gebruik stijgt fors. In 2005 werd nog circa 3 mln liter aan biobrandstoffen verbruikt, in 2006 is dat al 67 mln liter (CBS, 2008). Er is ook kritiek. Het verkrijgen ervan zou leiden tot hogere voedselprijzen en de milieuvoordelen zouden beperkt zijn. Vooruitzichten voor nieuwe generaties biobrandstoffen zijn echter een stuk gun stiger. Ze worden gewonnen uit reststromen en zijn daardoor klimaatneutraal; • Aardgas: Dit is een ‘transitiebrandstof’ die de markt moet voorbereiden op de over gang naar biogas en waterstof dat op termijn zijn intrede zal doen. Het gebruik van
aardgas is beperkt, er rijden in Nederland nog geen 200 auto’s op aardgas (CBS,
2008). Technische ontwikkelingen leiden tot steeds betere prestaties. Het uitge breide aardgasnetwerk biedt mogelijkheden voor de aanleg van vulstations; *
HBD (2008), Bestedingen shops (www.hbd.nl)
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
15
• Brandstofcel: De motor wordt via een brandstofcel aangedreven die energie op wekt uit methanol, aardgas of waterstof. Deze technologie speelt naar verwachting over 10 jaar pas een rol. Op beperkte schaal wordt de brandstofcel al gebruikt; • Hybride: naast een verbrandingsmotor hebben hybride auto’s ook een elektromo tor. De verkoop van dergelijke auto’s is het afgelopen jaar fors gestegen door de stijgende benzineprijzen en fiscale prikkels. In Nederland rijden momenteel circa 11.300 hybride auto’s. In 2005 was dat nog ruim 1.500 auto’s (CBS, 2008). Reductie van schadelijke stoffen Naast alternatieve brandstoffen, wordt er gezocht naar manieren om met bestaande brandstoffen de schadelijke uitstoot te verminderen. Er worden geavanceerde benzines en diesel op de markt gebracht die volgens de oliemaatschappijen betere prestaties leveren en minder schadelijk zijn (V-Power, Ultimate, Excellium). De roetfilter zorgt voor lagere emissies van dieselmotoren. AdBlue is een oplossing van ureum in water, dat dient als toevoeging bij vrachtwagens op diesel om ze schoner te laten rijden (Bovag, 2006).
Bio-ethanol aan de pomp
AdBlue laat dieselmotoren schoner rijden
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
16
3.2 Milieu en veiligheidsvoorwaarden In 1994 is het Besluit Tankstations Milieu-beheer in werking getreden. Hierin werd aangegeven aan welke milieutechnische randvoorwaarden een mbv moet voldoen. Per 1 januari 2008 is dit vervallen. De regels voor mbv’s zijn opgenomen in het Besluit Algemene Regels voor Inrichtingen Milieubeheer (Activiteitenbesluit)*. Voor mbv’s is hierdoor echter weinig veranderd. De voorschriften zijn niet meer per branche maar per activiteit onderverdeeld. Voor een mbv zonder LPG geldt net als in het Besluit Tankstations Milieubeheer geen vergunningsplicht. Melding van activiteiten bij de gemeente is voldoende. Bij de inrichting moet wel voldaan worden aan voorschriften uit algemene regels. Deze regels gaan in op aspecten als bodemverontreiniging, geluidhinder, geurhinder, luchtkwaliteit en externe veiligheid. Dit zijn vooral aspecten die ingaan op de technische inrichting van de betreffende vestigingslocatie. Doordat er geen vergunning meer nodig is voor het oprichten van een mbv, is het bestemmings plan voor gemeenten het belangrijkste instrument bij het reguleren van vestiging van mbv’s. Voor mbv’s met LPG geldt nog wel een vergunningsplicht en is het Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen** van kracht. Hierbij is vooral de afstand tot kwetsbare objecten (woningen, ziekenhuizen, scholen, kantoren, hotels, winkels et cetera) van belang vanwege explosie gevaar. Als gevolg van het treffen van veiligheidsmaatregelen door de LPG-sector worden externe veiligheidsrisico’s steeds kleiner. In 2007 zijn de minimale afstanden voor mbv’s met LPG tot kwetsbare objecten gewijzigd. In tabel 3 staan de minimale afstanden van een mbv met LPG tot deze objecten die voldoen aan de grenswaarde 10-6 (kans van 1:1.000.000 per jaar op overlijden). Tabel 3 Afstanden van een mbv met LPG tot kwetsbare objecten waarbij wordt voldaan aan grenswaarde10-6 per jaar Afstand Afleverzuil
15 m
Tank
25 m
Vulpunt (< 500 m3)
25 m
Vulpunt (< 500 - 1.000 m )
35 m
3
Vulpunt (< 1.000 - 1.500 m )
40 m
3
Groepsrisico*** vulpunt
150 m
De veiligheidsafstanden voor mbv’s zonder LPG (benzine en diesel) zijn 10 meter. Voor aardgas geldt een afstand van circa 17 meter. Bij deze brandstoffen valt de veiligheidsgrens bijna altijd binnen de inrichting zelf.
*
Ministerie van VROM (2008), Dossier activiteitenbesluit (www.vrom.nl)
**
Ministerie van VROM (2008), Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen (www.vrom.nl)
***
Kans dat een groep personen overlijdt door een ongeval. Rekening wordt gehouden met het aantal mensen dat in de
buurt van een ongeval aanwezig kan zijn. De toetsingswaarde voor het groepsrisico is een orienterende waarde. Het is een maat voor de ‘kans’ op (grotere aantallen) slachtoffers.
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
17
3.3 Lokale ruimtelijke ontwikkelingen Eind 2007 is door het college van B&W de Structuurvisie Breda 2020 vastgesteld*. Hierin staat het beleidsskader voor de ruimtelijke ontwikkelingen op lange termijn. In deze visie zijn beleidsbeslissingen genomen die betrekking hebben op de toekomstige ruimtelijke structuur van Breda en het bijbehorende ruimtelijke programma. Woningbouw Een van de doelen in de structuurvisie is het realiseren van 15.000 nieuwe wooneenheden tot 2020. Deze woningbouw concentreert zich op enkele locaties (kaart 3). De VINEX-locatie bij de kern Teteringen kent een programma van circa 2.850 woningen, verdeeld over meerdere locaties. Daarnaast zullen er in Breda-Oost nabij Bavel enkele nieuwe wijken ontstaan (BavelZuid en Lijndonk/Tervoort). In totaal worden er naar verwachting circa 3.000 tot 4.000 woningen gebouwd. De bouw zal voor het grootste deel afgerond zijn in 2020, maar loopt ook nog daarna door. Een derde grote nieuwbouwlocatie is Via Breda (ten noorden van de binnen stad). Verouderde bedrijventerreinen worden herontwikkeld tot een multifunctioneel gebied. Onderdeel is de bouw van 4.800 woningen. Ook hier loopt de ontwikkeling door na 2020. Naast deze nieuwbouw zal er ook herstructurering van bestaande wijken plaatsvinden. Zo worden er in de binnenstad bijna 400 nieuwe woningen gebouwd en in de buurten Hoge Vlucht, Linie, Doornbos, Heuvel en Driesprong in totaal circa 2.000 woningen. Volgens prognoses van de gemeente zullen er als gevolg van deze woningbouwprojecten in 2020 circa 183.000 mensen in Breda wonen**. Bedrijventerreinen Ook zullen enkele nieuwe bedrijventerreinen worden aangelegd zoals Bavel-Zuid (57 ha netto) en De Wig (12 ha netto). Daarnaast wordt bedrijventerrein Hoogeind uitgebreid (6 ha netto). In de spoorzone (Via Breda) komt naast woningbouw ook ruimte voor kantoren.
*
Gemeente Breda (2007), Structuurvisie Breda 2020, Stad in Evenwicht
**
Gemeente Breda (2008), Bevolkingprognoses Beleid Motorbrandstofverkooppunten
18
Vrijetijdsvoorzieningen Er zijn plannen voor de ontwikkeling van het Stadionkwartier rondom het NAC-stadion met onder andere grootschalige detailhandel (21.000 m2), waaronder een megasupermarkt. In het oosten wordt gewerkt aan de ontwikkeling van evenementencomplex Bavelse Berg, bestaande uit een evenementenhal, een park en functies als sport (ski, golf, mountainbike), recreatie en detailhandel (25.000 m2). Dit complex moet 2 miljoen bezoekers per jaar gaan trekken. Infrastructuur Door de komst van de HSL-spoorlijn wordt de bereikbaarheid van Breda verbeterd. De komende jaren wordt gewerkt aan het Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) tussen Etten-Leur, Breda en Oosterhout. Uitbreiding van weginfrastructuur in de bestaande stad zal beperkt zijn. Het accent ligt op het maximaal benutten van de bestaande infrastructuur. De Lunetstraat, Terheijdenseweg, Ettensebaan en Claudius Prinsenlaan fungeren als stadsentrees en deze functie zal verder versterkt worden. Er wordt ingezet op intensivering van het ruimtegebruik langs deze stedelijke assen (kaart 3).
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
19
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
20
4
Distributieve mogelijkheden
Toolbox benzinemarkt
Om een indicatie te geven van de marktruimte voor motorbrandstofverkooppunten is de ‘Toolbox Benzinemarkt’ gehanteerd. De Toolbox is in 2003 door het Ministerie van Economische Zaken opgesteld. De module is bedoeld om belanghebbenden op de benzinemarkt (overheden, ondernemers) inzicht te geven in aspecten van het benzinebeleid. Op basis van landelijk onder zoek zijn kengetallen vastgesteld, die regelmatig worden geactualiseerd en aangevuld. Door gebruik te maken van de rekenmodule uit de Toolbox zijn landelijke kengetallen gecombineerd met lokale variabelen. Op basis hiervan is een indicatieve berekening gemaakt van de huidige marktruimte voor het aantal mbv’s in de Gemeente Breda (uitleg van variabelen in bijlage 3). De uitkomsten hiervan kunnen worden gebruikt voor het opstellen van ruimtelijk beleid voor mbv’s. Doorzetclaim Voor het bepalen van de totale doorzet (aantal verkochte liters) in Breda wordt in de toolbox onderscheid gemaakt tussen drie typen mbv’s gelegen binnen de bebouwde kom (buurt, tangent, onbemand). In Breda gaat het om 13 opstelplaatsen in de buurt, 152 langs een doorgaande weg en 74 bij een onbemande mbv (bijlage 2). Aan de hand van een landelijk gemiddelde doorzet per opstelplaats en type mbv is een inschatting te maken van de totale doorzetclaim van mbv’s in de Gemeente Breda. De doorzetclaim van het aanbod aan mbv’s in Breda kan hiermee worden berekend op circa 139,9 mln liter (tabel 4). Tabel 4 Indicatieve berekening totale doorzetclaim in de Gemeente Breda Aantal opslagplaatsen
Gem. doorzet per opstelplaats*
13
300.000
3,9 mln
152
590.000
89,7 mln
74
625.000
Buurt Tangent Onbemand
Totale doorzetclaim
46,3 mln
Totaal
139,9 mln
Potentiële vraag De vraag naar brandstoffen wordt in de toolbox ten eerste bepaald aan de hand van de bevolkingsomvang. Het aantal inwoners in de gemeente wordt vermenigvuldigd met het de landelijk gemiddelde doorzet per inwoner. Ten tweede wordt de gemiddelde doorzet per personenauto in Nederland vermenigvuldigd met het aantal auto’s in Breda. De doorzet vanuit deze uitgangspunten wordt gemiddeld. Vervolgens wordt de doorzet van vracht voertuigen in Breda erbij opgeteld. Voor Breda is dan aan de hand van deze methode een totale vraag te berekenen van circa 173 mln liter (tabel 5). Tabel 5 Indicatieve berekening van de potentiële doorzet in de Gemeente Breda Aantal
Gemiddelde doorzet ***
171.050
806
137,9 mln
Personenauto’s**
68.200
1.076
73,4 mln
Vrachtvoertuigen***
17.900
3.779
Inwoners*
Subtotaal
Totale potentiële doorzet 105,7 mln 67,6 mln 173,3 mln 35%
Afvloeiing Totaal
112,6 mln
Bandbreedte (10%)
101,3 - 123,9 mln
*
Gemeente Breda (2008), GBA Burgerzaken
**
CBS (2008), Statline databank
***
Ministerie EZ (2008), Toolbox Benzinemarkt
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
21
Uit landelijk onderzoek van het Ministerie van EZ blijkt dat er altijd sprake is van een grotere afvloeiing naar het omliggende wegennet (snelwegen, provinciale wegen binnen bebouwde kom, wegen buiten bebouwde kom) dan toevloeiing vanuit omliggende gebieden. Deze afvloeiing ligt tussen de 30% en 40%, afhankelijk van het aantal snelwegen in de gemeente. In Breda wordt uitgegaan van een afvloeiing van 35% vanwege de aanwezigheid van meerdere snelwegen in combinatie met een groot aanbod aan mbv’s in Breda, waaronder mbv’s aan provinciale wegen binnen de bebouwde kom. De gebonden doorzet is dan te bere kenen op circa 113 mln liter per jaar. Toevloeiing forensen en toeristen De vraag naar brandstoffen wordt mede bepaald door het aantal toeristen en forensen. Voor het Ministerie van EZ is het onmogelijk gebleken om het verband tussen toeristen/forensen en doorzet te kwantificeren. Daarom wordt in de toolbox gewerkt met een bandbreedte van 10%. Op basis hiervan bedraagt de theoretisch vraag naar brandstoffen in Breda circa 101 tot 124 mln liter (tabel 5). De aanwezigheid van grote bedrijventerreinen in de gemeente en door de regionale functie van het centrum en de woonboulevard heeft Breda te maken met bovengemiddelde forensen stromen en dagtoeristen. Verwacht mag worden dat de totale vraag opschuift richting de 124 mln liter motorbrandstoffen per jaar.
Doorzetclaim in Breda is circa 139 mln liter per jaar
De vraag is maximaal 124 mln liter per jaar
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
22
Marktruimte 2008 Op basis van de voorgaande berekening kan geconcludeerd worden dat de huidige doorzet claim van de mbv’s in Breda (139 mln liter) groter is dan de vraag naar motorbrandstoffen in de gemeente. Het omvangrijke aanbod aan mbv’s in Breda blijkt ook uit een vergelijking met het aanbod in een aantal andere gemeenten van de G27. In de meeste steden zijn tussen de 1,5 en 2 mbv’s per 10.000 inwoners aanwezig (figuur 3). In de Gemeente Breda zijn circa 2,4 mbv’s per 10.000 inwoners. Marktruimte 2020 Volgens de huidige verwachtingen en woningbouwprogramma’s zal het inwonertal van Breda stijgen tot circa 183.000 in 2020. Dit is een toename van 7%. Als we uitgaan van een totale stijging van de vraag naar motorbandstoffen van 7% in 2020 dan is vanuit de vraagzijde een doorzet te berekenen van circa 132 mln liter aan motorbrand-stoffen. Dit is nog steeds minder dan de doorzetclaim van circa 139,9 mln liter bij het bestaande aanbod. Wel kan gesteld worden dat in die toekomstige situatie vraag en aanbod redelijk naar elkaar toe groeien. Figuur 3 Aantal mbv’s per 10.000 inwoners inde Gemeente Breda en in referentiegemeenten (grootste gemeenten G27)
Bron: Locatus, april 2008; CBS, 2008; bewerking Droogh Trommelen en Partners
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
23
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
24
Toekomstig beleid
5
5.1 Inleiding In de voorgaande hoofdstukken is ingegaan op het huidige aanbod van mbv’s in Breda, relevante ontwikkelingen die van belang zijn voor het aanbod aan mbv’s in de toekomst en de distributieve mogelijkheden voor uitbreiding van het aantal mbv’s. In dit hoofdstuk is een integrale visie geformuleerd op het toekomstige ruimtelijke beleid voor mbv’s in de Gemeente Breda. Dit beleid is opgebouwd uit drie pijlers: • economische visie; • ruimtelijke visie; • visie op beleid met betrekking tot schone brandstoffen. 5.2 Economische visie Kwantiteit van het aanbod is voldoende Op basis van de huidige en toekomstige verhouding tussen vraag en aanbod is er geen reden om het aantal mbv’s in Breda toe te laten nemen. Door de toenemende schaalvergroting van mbv’s en de toename van het aantal onbemande stations neemt de omzetclaim per station toe. Voor meer mbv’s ontbreekt distributieplanologische ruimte in de Gemeente Breda. 5.3 Ruimtelijke visie Vestiging aan doorgaande wegen Mbv’s (zowel full-service als onbemand) zijn bij voorkeur gevestigd aan de doorgaande wegen en wijkontsluitingswegen. In woonstraten zijn bij voorkeur geen mbv’s gevestigd in verband met verkeersaantrekkende werking en milieutechnische aspecten. Minder mbv’s op knelpuntlocaties Naar verwachting zal het aantal mbv’s in woonstraten in de toekomst verder afnemen op basis van een natuurlijk saneringsproces. Uitbreiding en nieuwbouw van mbv’s in woonwijken wordt tegengegaan. Het beleid kan zich vooral richten op vermindering van het aantal mbv’s op locaties waar (onoplosbare) knelpunten bestaan. Aan het opheffen van mbv’s op knelpuntlocaties kan door de gemeente worden meegedacht via bestemmingsplanwijzigingen. Behoud evenwichtige spreiding De spreiding van mbv’s over de Gemeente Breda is goed. Er zijn weliswaar relatief veel mbv’s gevestigd in de wijk Noord, maar over het algemeen is in alle delen van de gemeente sprake van keuze uit meerdere aanbieders van motorbrandstoffen (met uitzondering van het centrum). Voor de toekomst is behoud van deze spreiding dan ook gewenst. Ruimte voor een mbv in Breda Zuid-Oost In Bavel is geen mbv gevestigd. Door de mogelijke aanleg van de nieuwe wijken Bavel Zuid en Lijndonk/Tervoort zal de bevolking in Bavel met 6.500 tot 8.500 inwoners gaan toenemen. Ook worden in en rondom Bavel bedrijventerreinen aangelegd en wordt het gebied de Bavelse Berg (evenementencomplex, leisure en grootschalige detailhandel) ontwikkeld. De Bavelse Berg gaat naar verwachting alleen al 2 mln bezoekers per jaar trekken.
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
25
De nieuwe woningbouw, bedrijventerreinen en Bavelse Berg zullen zorgen voor een forse toename van mobiliteitsbewegingen en een grote vraag naar motorbrandstoffen in dit deel van Breda. In dit gebied is momenteel geen aanbod aanwezig. In het beleid voor mbv’s kan hieraan tegemoet gekomen worden door vestiging van een nieuw mbv, bij voorkeur in combinatie met sanering van een mbv in een woonbuurt. Concentratie bedrijfsverzamelpompen Het thans vigerende beleid uit 1996 richt zich vanuit milieuhygiënisch oogpunt op het bevorderen van één centraal alfeverpunt voor diesel per industrieterrein. De bedoeling is dat het aantal eigen afleverinstallaties van bedrijven hierdoor afneemt. De afgelopen jaren zijn enkele eigen afleverpunten opgeheven ten behoeve van een bedrijfsverzamelpomp (bedrijventerrein De Krogten). Het beleid blijft gericht op concentratie van bedrijfsverzamelpompen op bedrijfsterreinen, op voorwaarde dat het aantal eigen vulpunten afneemt. 5.4 Visie schone brandstoffen De provincie Noord-Brabant wil samen met gemeenten en marktpartijen een impuls geven aan het gebruik van schone en duurzame motorbrandstoffen om de uitstoot van schadelijke stoffen tegen te gaan. Op dit moment is er sprake van een zogenaamde kip-ei problematiek: de verkoop van auto’s met schone motoren blijft achter omdat er geen tankpunten zijn voor schone brandstoffen en het aanbieden van schone brandstoffen blijft achter omdat er geen vraag is vanuit het huidige wagenpark. De provincie Noord-Brabant heeft daarom een pilot opgestart waarin deze situatie moet worden doorbroken. Stimuleren verkoop schone brandstoffen Het College van de Gemeente Breda heeft besloten om mee te werken aan dit pilotproject. Het doel is de realisatie van een mbv waar diverse duurzame en schone brandstoffen worden aangeboden. Op basis van de pilot wordt een blauwdruk gemaakt voor exploitanten die in de toekomst willen overstappen op schone brandstoffen.
In Breda zijn relatief veel mbv’s gevestigd
Huidige spreiding van mbv’s is goed
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
26
Toekomstig aanbod bestaat uit full-service mbv’s...
...en (kleinschalige) onbemande mbv’s
Eén mbv voor schone brandstoffen Vanwege de beperkte marktruimte voor traditionele brandstoffen wordt bij voorkeur gekozen voor één nieuw mbv met alleen schone brandstoffen op een geheel nieuwe locatie. De verkoop van traditionele brandstoffen wordt hier dan niet toegestaan. De uitbreiding van een bestaand mbv met een volledig pakket schone brandstoffen is ook een goede optie. Locatie mbv schone brandstoffen Bij de keuze voor een locatie van een mbv voor schone brandstoffen dient rekening gehouden te worden met enkele belangrijke vestigingsfactoren. Voor de vestigingslocatie is het ten eerste van belang dat het mbv voor schone brandstoffen is gelegen op een locatie waar op korte termijn al een grote potentiële vraag naar biobrandstoffen aanwezig is. Naar verwachting zal, zeker in de eerste jaren, de vraag naar biobrandstoffen vooral ontstaan bij bedrijfsmatige gebruikers (leaseauto’s en kleine bestelwagens). Dit vraagt om een locatie die goed bereikbaar en vooral goed zichtbaar is voor het personen verkeer. De marketing zal in belangrijke mate ook op deze sector gericht zijn. Vanuit deze optiek is een centrale locatie op een drukke doorgaande route te overwegen. Naast pilotproject ook marktwerking De pilot voor een mbv voor schone brandstoffen heeft als doel de vraag naar schonere brandstoffen te bevorderen. Het grote voordeel van het pilotproject is dat op één locatie bio-ethanol, biodiesel en aardgas zullen worden aangeboden. Op termijn is ook uitbreiding met waterstof, elektriciteit en biogas mogelijk. De verkoop van biobrandstoffen is echter niet exclusief voorbehouden aan de exploitant van het pilotproject. Ook reguliere mbv’s kunnen bij hun bestaande opstelplaatsen bio-ethanol, biodiesel en/of aardgas aanbieden. 5.5 Conclusies Op basis van ons onderzoek kunnen de volgende conclusies worden getrokken voor het toekomstige beleid voor motorbrand-stofverkooppunten van de gemeente Breda: • In 2008 is de vraag naar motorbrand-stoffen in Breda kleiner dan de omzet-claim van de bestaande mbv’s. In de toekomst groeien vraag en aanbod in de gemeente Breda naar verwachting naar elkaar toe. Er bestaat derhalve geen distributieplanologische ruimte voor uitbreiding van het aantal mbv’s • Rekening houdend met bestaande trends zal het toekomstige aanbod aan mbv’s vooral uit (grootschalige) full-service mbv’s en onbemande mbv’s bestaan. De markt voor kleinschalige bemande mbv’s in woonbuurten zal afnemen. • Toekomstige mbv’s zijn bij voorkeur gelegen aan doorgaande wegen en wijkontsluitings wegen.
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
27
• Uitbreiding van bestaande en nieuwe mbv’s in woonbuurten wordt tegengegaan. Er wordt gestreefd naar vermindering van het aantal mbv op locaties waar onoplosbare knelpunten aanwezig zijn. • Door de grote groei aan mobiliteit in en rondom Breda Zuidoost ontstaat hier op termijn ruimte voor een nieuw vestigingspunt. • In het kader van het pilotproject schone brandstoffen werkt de gemeente mee aan de ves tiging van een nieuw mbv dat alleen schone brandstoffen verkoopt. De vestiging aan een goed zichtbare, drukke doorgaande weg heeft de voorkeur. • Exploitanten van bestaande mbv’s kunnen naast de reguliere brandstoffen ook biobrand stoffen verkopen. Dit mag echter niet leiden tot uitbreiding van het aantal opstelplaatsen.
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
28
Bijlage 1 Begeleidingscommissie
B1
Tabel 6 Begeleidingscommissie Saskia Nieuwesteeg
Gemeente Breda, Economische Zaken
Jan van Gurp
Gemeente Breda, Economische Zaken
Annemiek Nijs-Oonincx
Gemeente Breda, Milieu
Hans Koning
Gemeente Breda, Juridische plannen
Maurice van den Heuvel
Gemeente Breda, Grondbedrijf
Ton van den Linden
Gemeente Breda, Onderzoek en Informatie
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
29
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
30
B2
Bijlage 2 Quickscan mbv’s Gemeente Breda Omvang
Ligging
Adres
Plaats
1 ESSO
Zwijnsbergenstraat 5
Breda
12
+
-
+
wijkontsluiting
+
<50m
+
+
2 ESSO
Backer en Ruebweg 101
Breda
12
+
-
-
hoofdweg
+
>100m
+
+
-
3 SHELL
Backer en Ruebweg 2
Breda
12
+
-
+
hoofdweg
+
>100m
+
-
+
4 AVIA
Belcrumweg 5
Breda
9
-
-
-
wijkontsluiting
-
50-100m
+
+
-
5 ANWB
Crogtdijk 10
Breda
8
-
+
+
hoofdweg
+
50-100m
-
+
-
6 AVIA
Allerheiligenweg 100
Breda
8
+
-
-
hoofdweg
+
< 50m
+
-
+
7 ESSO
Graaf Engelbertlaan 200
Breda
8
+
-
+
hoofdweg
+
<50m
+
+
-
8 ESSO
Teteringsedijk 210
Breda
8
+
-
-
wijkontsluiting
+
<50m
+
+
-
9 MAKRO
Naam
LPG
Onbemand
Pin aan pomp
Nevenactiviteiten
Opstel plaatsen
Type weg
Zicht baarheid
Afstand tot woningen
Shop
Wasstraat Garage -
Konijnenberg 92
Breda
8
-
+
+
wijkontsluiting
+
>100m
-
-
-
10 TEXACO
Graaf Hendrik III laan 46
Breda
8
+
-
-
hoofdweg
+
<50m
+
+
+
11 TEXACO
Nieuwe Kadijk 25
Breda
8
+
-
-
hoofdweg
+
50-100m
+
+
-
12 BP
Kapittelweg 5
Breda
7
+
-
+
hoofdweg
+
50-100m
+
-
-
13 TOTAL
Kruisweide 2
Breda
7
+
-
+
hoofdweg
+
50-100m
+
+
-
14 BERKMAN
Molenstraat 1a
Ulvenhout
8
+
-
-
hoofdweg
o
<50m
+
-
-
15 BP
Emerparklaan 5
Breda
6
-
-
-
wijkontsluiting
+
<50m
+
+
-
16 BP
Heerbaan 190
Breda
6
+
-
-
wijkontsluiting
+
50-100m
+
+
+
17 TOTAL
Claudius Prinsenlaan 150 Breda
6
+
-
-
hoofdweg
+
>100m
+
+
-
18 TOTAL
Tramsingel 48
Breda
6
+
-
+
hoofdweg
o
50-100m
+
-
+
19 SNIJDERS
Spinveld 74
Breda
5
-
+
+
bedrijventerrein
o
>100m
-
-
-
20 TINQ
Claudius Prinsenlaan 100 Breda
5
-
+
+
hoofdweg
+
50-100m
-
-
-
21
Ettensebaan 30
4
-
-
-
hoofdweg
+
> 100m
+
-
-
ESSO
Breda
22
PIN&GO
Oosterhoutseweg 26
Teteringen
4
-
+
+
hoofdweg
+
< 50m
-
-
-
23
TAMOIL
Scheperij 2
Teteringen
4
-
+
+
woonstraat
-
<50m
-
-
-
24
TANGO
Struykenstraat 246
Breda
4
-
+
+
hoofdweg
o
<50m
-
-
-
25
TEXACO
Doornboslaan 104
Breda
4
-
-
-
wijkontsluiting
+
<50m
+
-
+
26
TEXACO
Braschaatsstraat 71
Breda
4
-
-
-
woonstraat
o
50-100m
+
-
-
27
TINQ
Deinzestraat 385a
Breda
4
-
+
+
woonstraat
-
<50m
-
-
-
28
TINQ
Mastbosstraat 155
Breda
4
-
+
+
woonstraat
0
<50m
-
-
-
29
TOTAL
Haverdijk 39
Prinsenbeek
4
-
-
+
woonstraat
+
<50m
+
+
-
30
TOTAL
Westerhagelaan 25
Breda
4
-
-
-
wijkontlsuiting
+
50-100m
+
+
-
31
Q8
Oosterhoutseweg 8c
Teteringen
4
-
-
-
hoofdweg
+
<50m
+
-
+
32
VOLLENHOVEN
Regenbeemd 42
Breda
4
-
+
+
bedrijventerrein
o
>100m
-
-
-
33
ESSO
Dorpsstraat 97
Ulvenhout
3
-
-
-
wijkontsluiting
o
<50m
+
-
+
34
SHELL
Valdijk 3
Prinsenbeek
3
-
-
-
woonstraat
o
<50m
+
-
+
35
AVIA
Haagweg 209
Breda
2
-
-
-
wijkontsluiting
+
<50m
+
-
+
36
PIN&GO
Moleneindstraat 2
Breda
2
-
+
+
wijkontsluiting
-
<50m
-
-
+
37
TEXACO
Chopinstraat 15
Breda
2
-
-
-
woonstraat
o
<50m
+
-
+
8
-
+
+
bedrijventerrein
o
>100m
-
-
-
Motorbrandstofverkooppunten Hazeldonk (niet op de kaart) 38
Q8
Hazeldonk 6003
Breda
39
BP
Hazeldonk 6001a
Breda
6
-
+
+
bedrijventerrein
+
>100m
-
-
-
40
TEXACO
Hazeldonk 6255
Breda
4
-
+
+
bedrijventerrein
o
>100m
-
-
-
41
SHELL
Hazeldonk 6470
Breda
4
-
+
+
bedrijventerrein
o
>100m
-
-
-
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
31
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
32
Bijlage 3 Indicatie distributieve mogelijkheden
B3
Distributie-planologisch onderzoek (DPO) In vroegere dpo’s werd het haalbare aanbod van detailhandelsvestigingen vaak nauwkeurig berekend. Door grote onderlinge verschillen in typen aanbieders en formules moeten dergelijke berekeningen genuanceerd worden beoordeeld. De haalbaarheid van het aantal verkooppunten wordt veel meer bepaald door de potentiële functie en kwaliteit van de vestigingen. Niettemin kan een kwantitatieve analyse van vraag en aanbod een indicatie geven van overaanbod of uitbreidingspotenties. Voor het bepalen van de marktruimte op de motorbrandstoffenmarkt heeft het Ministerie van Economische Zaken in 2003 de ‘Toolbox Benzinemarkt’ opgesteld. Deze rekenmodule is bedoeld om belanghebbenden op de benzinemarkt (overheden, ondernemers) inzicht te geven in aspecten van het benzinebeleid. Op basis van landelijk onderzoek zijn kengetallen vastgesteld en is een rekenmodule opgesteld. De kengetallen worden regelmatig geactualiseerd en aangevuld. Door gebruik te maken van deze toolbox zijn landelijke kengetallen gecombineerd met lokale variabelen. Op basis hiervan is een indicatieve berekening gemaakt van de huidige marktruimte voor het aantal mbv’s in de Gemeente Breda. Variabelen Bij deze kwantitatieve analyse gaat het om de verhouding tussen de potentiële vraag naar brandstoffen die aanwezig is in de gemeente en de omzetclaim vanuit het huidige aanbod. Aan de aanbodzijde spelen het aantal opstelplaatsen in de gemeente en de landelijk gemiddelde doorzet (verkochte aantal liters) per opstelplaats in Nederland een rol. De vraagzijde wordt bepaald aan de hand van het aantal inwoners en voertuigen, afvloeiing naar omliggend wegennet en het aantal toeristen en forensen. Doorzetclaim Voor het bepalen van de doorzetclaim (aantal verkochte liters) van het aanbod aan mbv’s maakt de toolbox voor gebieden binnen de bebouwde kom onderscheid in drie typen mbv’s: buurt-, tangent- en onbemande stations. Tabel 7 Kenmerken typen mbv’s binnen bebouwde kom Buurt
Tangent
Onbemand
< 5.000
10.000-15.000
onbekend
6
8
4
Doorzet per opstelplaats per jaar
300.000 ltr
590.000 ltr
625.000 ltr
Totale doorzet per jaar
1,8 mln ltr
4,7 mln ltr
2,5 mln ltr
Shop
40 à 65 m2
65 à 90 m2
niet aanwezig
beperkt
altijd aanwezig
niet aanwezig
woonwijk, rustige straat
doorgaande weg
divers
Aantal passanten per dag Aantal opstelplaatsen
Wasstraat Omliggende bebouwing
Door het aantal opstelplaatsen per type mbv in de Gemeente Breda te vermenigvuldigen met de gemiddelde doorzet per opstelplaats per type in Nederland, kan een nadere indicatie gegeven worden van de totale doorzetclaim van de bestaande mbv’s in de gemeente. In Breda zijn in totaal 239 opstelplaatsen aanwezig, waarvan 13 in de buurt, 152 aan een doorgaande weg en 74 op een onbemande mbv (bijlage 2). Dit leidt tot een totale doorzet claim in de gemeente van circa 139,9 mln liter.
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
33
Potentiële vraag Bij de bepaling van de vraag naar motorbrandstoffen wordt in de rekenmodule gebruik gemaakt van twee uitgangspunten. Ten eerste komt de berekening van de vraag naar brandstoffen tot stand door middel van de gemiddelde doorzet per inwoner op landelijk niveau (806 liter per persoon per jaar). Deze gemiddelde doorzetcijfers worden gekoppeld aan het aantal inwoners van de gemeente (171.050, Gemeente Breda, 2008). Dit leidt tot een doorzet van circa 138 mln liter. Vervolgens wordt de gemiddelde doorzet per personen auto (1.076 liter per auto per jaar) gekoppeld aan het aantal personenauto’s in de gemeente (68.200) (CBS, 2008). Dit leidt tot een doorzet van 73 mln liter. De doorzet vanuit deze twee uitgangspunten wordt gemiddeld en komt dan uit op circa 106 mln liter. De vraag vanuit het bedrijfsleven wordt bepaald aan de hand van de gemiddelde doorzet per vrachtvoertuig (vrachtauto’s en bestelauto’s) (3.779 liter per voertuig per jaar). Deze doorzet wordt gekoppeld aan het aantal vrachtvoertuigen in de gemeente (17.900) (CBS, 2008). Dit leidt tot een doorzet van circa 68 mln liter. Vanuit de gehele Gemeente Breda bestaat een vraag naar brandstoffen van circa 173 mln liter. Toe- en afvloeiing Een aanzienlijk deel van de berekende vraag vloeit weg naar buiten de gemeente (rijkswegen, provinciale wegen binnen bebouwde kom en wegen buiten de bebouwde kom). Tegenover deze afvloeiing heeft de gemeente ook te maken met een toevloeiing van inwoners/voertuigen uit andere gebieden. Uit landelijk onderzoek van het Ministerie van EZ is gebleken dat er altijd sprake is van een grotere afvloeiing naar het omliggende wegennet dan toevloeiing vanuit omliggende gebieden. In een gemeente vloeit per saldo gemiddeld tussen de 30 en 40% van de totale behoefte af naar het omliggende wegennet, afhankelijk van het aantal aanliggende snelwegen. Bij de aanwezigheid van meer snelwegen in de gemeente zal de afvloeiing ook groter zijn. Voor Breda mag uitgegaan worden van een totale afvloeiing van circa 35%, door de aanwezig heid van meerdere snelwegen (A16, A27, A58, A59) in combinatie met een groot aanbod aan mbv’s in Breda, waaronder mbv’s aan provinciale wegen binnen de bebouwde kom (N285). De gebonden doorzet is dan te berekenen op circa 113 mln liter per jaar. Toeristen en forensen Toeristen en forensen zijn van invloed op de doorzet van brandstoffen. Is er sprake van grote stromen (dag)toeristen (door de aanwezigheid van toeristische trekpleisters zoals de binnenstad of de woonboulevard) of forensenstromen (door de aanwezigheid van bedrijventerreinen) dan zal de vraag naar brandstoffen toenemen. Het is volgens het Ministerie van EZ echter onmogelijk gebleken om het verband tussen toeristen/forensen en doorzet te kwantificeren. Daarom worden deze variabelen in eerste instantie niet in de berekening meegewogen. Hiermee wordt wel rekening gehouden door middel van een bandbreedte van circa 10%. Breda kent een relatief grote forensenstroom door de aanwezigheid van veel bedrijventerrei nen. Daarnaast trekt het veel consumenten uit de omgeving door de binnenstad en de woonboulevard. De potentiële doorzet zal daarom aan de bovenkant van de bandbreedte liggen. In de tabellen hieronder staan de indicatieve berekeningen van de doorzetclaim en de potentiële vraag naar brandstoffen weergegeven. Tabel 8 Indicatieve berekening doorzetclaim per jaar in de Gemeente Breda
Buurt Tangent Onbemand
Aantal opstelplaatsen
Gem. doorzet per opstelplaats
Totale doorzetclaim
13
300.000
3,9 mln
152
590.000
89,7 mln
74
625.000
46,3 mln
Totaal
139,9 mln
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
34
Tabel 9 Indicatieve berekening potentiële doorzet in de Gemeente Breda Aantal Inwoners
Gemiddelde doorzet
Totale potentiële doorzet
171.050
806
137, 9 mln
Personenauto’s
68.200
1.076
73,4 mln
Vrachtvoertuigen
17.900
3.779
SUBTOTAAL
105,7 mln 67,6 mln 173,3 mln
Afvloeiing
35%
TOTAAL
112,6 mln
Bandbreedte (10%)
101,3 - 123,9 mln
Beleid Motorbrandstofverkooppunten
35