Beleggen in de Belgische Staatsschuld. Opportuniteiten voor de particuliere belegger

Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency

Beleggen in de Belgische Staatsschuld Opportuniteiten voor de particuliere belegger

9 November 2011

www.debtagency.be

Inhoudstafel

Deel 1 De Belgische kredietwaardigheid _________________________________________________________________________ Deel 2 Financieringsbehoeften van de federale Staat ________________________________________________________________ Deel 3 Beleggen in Belgische staatsschuld ________________________________________________________________

Appendix Kerncijfers van de federale staatsschuld

www.debtagency.be Page 2

Inhoudstafel




Belgische kredietwaardigheid

De Belgische economie doet het goed in een Europees perspectief BBP per hoofd van de bevolking (2010) als percentage van het EU27-gemiddelde 276

160% 150% 140% 130% 120% 110% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

133 127 126 125 123

101 100

Page 4

98 89

EU-27= 100.0% 86

83

81

80 74 64

63

62

58

Bron: Eurostat

: Euro zone

: EU niet euro

45

44

Romania

Bulgaria

Latvia

Lithuania

Poland

Hungary

Estonia

Slovakia

Czech rep.

Portugal

Malta

Slovenia

Greece

Cyprus

Italy

Spain

France

United Kingdom

Finland

Germany

Belgium

Sweden

Denmark

Austria

Ireland

Netherlands

52

: België België

www.debtagency.be

119 118 116 114 107

Luxemburg

België staat hiermee op de 7de plaats in the EU en op de 5de plaats in de eurozone.

Percentage van EU-27 gemiddelde

In 2010 stond België net boven Duitsland in termen van BBP per capita. Dit was 19% hoger dan het EUgemiddelde.


Integratie in de Europese economische cyclus, met een sterkere groei BBP-groei BBP-groei in in België België en enin in de de eurozone eurozone (Q/Q-4) (Q/Q-4)

Groeipercentages Groeipercentageseurozone-landen eurozone-landen

6.0

In de periode 2002-2010 kende België een economische groei die 3,82% hoger lag dan in de eurozone.

2009

2010

4.0

2011 Q1

2011 Q2

Cumul atief

BE

-2.7%

2.3%

1.0%

0.5%

1.04%

DE

-4.7%

3.6%

1.3%

0.1%

0.11%

AT

-3.9%

2.0%

0.8%

1.0%

-0.21%

FR

-2.7%

1.5%

0.9%

0.0%

-0.35%

NL

-3.9%

1.8%

0.8%

0.1%

-1.29%

EA17

-4.1%

1.8%

0.8%

0.2%

-2.17%

PT

-2.5%

1.3%

-0.6%

0.0%

-1.83%

ES

-3.7%

-0.1%

0.4%

0.2%

-3.22%

IT

-5.2%

1.3%

0.1%

0.3%

-3.97%

FI

-8.2%

3.1%

0.3%

0.6%

-5.35%

GR

-2.0%

-4.5%

0.2%

…

-6.41%

IE

-7.6%

-1.0%

1.3%

…

-8.52%

2.0

0.0

1996Q1 1997Q1 1998Q1 1999Q1 2000Q1 2001Q1 2002Q1 2003Q1 2004Q1 2005Q1 2006Q1 2007Q1 2008Q1 2009Q1 2010Q1 2011Q1 -2.0

De laatste 2,5 jaar was de cumulatieve groei van België verreweg de beste van de 11 economisch meest belangrijke Europese landen.

-4.0

-6.0

Bron: NBB

Belgium

Euro zone

BBP-groei BBP-groei in in België Belgiëen en in in de de eurozone eurozone (Y/Y) (Y/Y) 4,0 % 3,0 % 2,0 % 1,0 % 0,0 % -1,0 % -2,0 % -3,0 % -4,0 % -5,0 %

3,1 2,2

1,4 0,9

0,80,8

2002

2003

2,01,7

2,73,1

Page 5

2,3 0,80,4

2004

2005

2006

Bron: NBB, Planbureau (2012)

2007

2008

2009 -2,7

1,6

1,61,2

2010 2011e

-4,1 Belgium

www.debtagency.be

2,82,9

Euro-zone

Bron: Eurostat , NBB


De Belgische schuldratio stabiliseerde zich nagenoeg in 2010

130,2

127,2

80%

122,5 117,2

120%

113,6 107,8 106,5

67,8

94

92

95,9 88

96,2 60%

89,3 84,1

85,4 79,3

80%

50% 66,3

66,2

69,9 40%

60%

30% 40%

18,2 19,4

16,6

20% 10,8

20%

10%

0%

Bron: Eurostat

Euro-zone (linkerschaal)

Verschil (rechterschaal)

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

0%

.

Page 6

70%

103,4 98,4

België (linkerschaal)

www.debtagency.be

+0.3%

100%

1993

In 2010 was de aangroei van de Belgische schuld één van de allerlaagste van de eurozone.

90%

137,8 135,9

1996

In 2009 werd het verschil ten opzichte van het eurozonegemiddelde opnieuw kleiner en op het einde van 2010 lag de Belgische schuldratio zo’n 10,8% hoger dan het gemiddelde.

140%

1995

De reddingsoperatie voor de financiële sector zorgde in 2008 echter voor een terugval.

100%

160%

1994

Eind 2007 was de Belgische schuldratio goed op weg om het gemiddelde van de eurozone te halen, en benaderde tevens de ‘Maastricht’ norm van 60%.


Indrukwekkende convergentie van de schuldratio naar die van AAA-landen Schuldratio’s van België, Duitsland en Frankrijk 160

Deze grafiek toont aan dat de hoge Belgische schuldgraad zijn oorsprong vindt in een verder verleden.

140

120 96.2

100

83.2

80

81.7

60

40

20

0 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Belgium


Source: Eurostat, NBB

Germany

France


Een ambitieuzer stabiliteitsprogramma als gevolg van de bemoedigende resultaten De begroting van 2011 mikt op een tekort van 3,6%.

Overheidstekorten (Stabiliteitsprogramma 2011-2014) 4,0%

Het nieuwe Belgische stabiliteitsprogramma gaat uit van een overheidstekort dat in 2012 lager is dan 3,0% . Tegen 2015 zou men er in moeten slagen om een overschot te realiseren. Volgens het stabiliteitsprogramma zou in 2011 de schuldratio toenemen als gevolg van de deelname van België in de financiering van Griekenland, Ierland en Portugal. In juni voorzag de Nationale Bank echter in een afname van de schuldratio in 2011.

2,9%

3,0% 1,8%

2,0% 0,7%

1,0% 0,0%

-0,1%

-1,0%

-0,7%

-3,0%

-1,8%

-2,2%

-2,8%

-4,0% -4,1%

-5,0% -6,0%

Overheidsterkort Primair tekort/overschot

-0,8%

-2,0%

-3,6%

-5,8%

-7,0% 2009

2010

2011

2012

2013

2014

Geraamde schuldgraad (Stabiliteitsprogramma 2011-2014) 100,0% 99,0% 98,0% 97,0% 96,0%

97,5 96,2 95,9

96,8 96,6 96,2

96,1

96,5 95,4

95,1

95,0% 94,0%

De overname van Dexia Bank België (1,0% van het BBP) zal echter leiden tot een kleine stijging van de schuldratio.

93,0%

92,2

92,0% 91,0% 90,0% 89,0% 88,0% 87,0% 86,0% 85,0%


2009

2010

2011

Stabiliteitsprogramma

2012

Realizaties

2013

Projectie NBB juni 2011

2014


De financiële kostprijs van de schuld is constant gedaald De kostprijs (rentekosten) van de federale schuld in termen van het BBP is blijven dalen, ondanks de stijging van de schuldratio in 2008 en 2009.

Rentelasten (federale schuld): realisaties en begroting 5,50 %

16,00 15,00

13,00

12,59 12,08 12,08

12,26

11,46 11,06

3,98% 3,79% 3,65%

10,00

3,25%

3,54%

3,15%

3,16%

3,50 % 3,08%

3,37%

2013e

2014e

2015e

1.69%

2.72%

2.53%

2.02%

10-yr rate

4.11%

4.28%

4.52%

4.88%

4.95%

2011e 1.18%

2010

3mth-rate

2009

2008

2007

2006

3,00 %

3,07%

3,12%

9,00

2005 Page 9

4,00 %

11,40

8,00

www.debtagency.be

4,50 %

12,66

12,24

12,00 11,00

13,48

2,50 %

% van BBP

13,22

2012e

Op basis van de ‘forward’ rentevoeten van 8 september 2011 zou de kostprijs in verhouding tot het BBP in 2012 wel licht toenemen.

14,00

miljarden euros

In 2011 zal de kostprijs 3,07% van het BBP bedragen.

5,00 %


De privé-sector compenseert voor de hoge overheidsschuld Netto financiële toestand van de private en openbare sector (miljarden EUR )

De financiële toestand van de privé-sector in België is zeer goed en het vermogen van de huishoudens heeft zich hersteld van de crisis, dankzij de hoge spaarquote die in 2010 16,6% bedroeg.

800 736 600

400

200 63 0 2007-II

De Belgische huishoudens kunnen in theorie de overheidsschuld terugbetalen (uniek in de EU).

2007-III

2007-IV

2008-I

2008-II

2008-III

2008-IV

2009-I

2009-II

2009-III

2009-IV

2010-I

2010-II

2010-III

2010-IV

2011-I

2011-II

-200 -290

-400 -359

-600 Huishoudens

Het totaal netto vermogen van de huishoudens (inclusief vastgoed) wordt geschat op EUR 1800 miljard.

Overheid

Niet-f inanciële ondernem ingen

Totaal

Bron: Nationale Bank van België

Netto financieel vermogen van de huishoudens in een % van het BBP (cijfers voor 2009)

Netto financieel vermogen van de huishoudens (30 juni 2011) 250

1.000

Assets: 933.1 billion 800

600

Verzekeringsproducten; 240,5

200

Collectieve beleggingsfondsen; 108,6

400 Vastrentend; 83,6

200

0

Page 10

-200

100

Spaarboekjes; 200,5

Zichtrekeningen en term ijnrekeningen; 78,7 Cash; 23,0

50

1

Hypotheekleningen; -158,1

www.debtagency.be

% of GDP

EUR billion

150 Aandelen; 190,0

Andere leningen; -35,6

Bron: National e Bank van België

Liabilities: 197.0 billion

0 BE IT NL Bron: Eurostat

FR

GE

PT

AU

SL

ES

GR

FI


België heeft dan ook nog steeds hoge ratings

Standard & Poor’s bevestigde zijn AA+ rating op 14 december 2010, maar veranderde de vooruitzichten van stabiel naar negatief omwille van de politieke impasse. De kortetermijn-rating bleef onveranderd op A-1+. Moody’s Investors Service veranderde de vooruitzichten van zijn Aa1 rating van stabiel naar negatief op 7 oktober 2011. Fitch Ratings bevestigde zijn AA+ rating op 20 oktober 2011 maar behield de negatieve vooruitzichten. Tot slot bevestigde het Japanese Credit Rating Agency zijn AAA rating op 30 juni 2011.



Heel wat landen kenden immers recentelijk een ratingverlaging


Land

S&P

Moody’s

Fitch

Duitsland

AAA/Stabiel

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

Frankrijk

AAA/Stabiel

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

Nederland

AAA/Stabiel

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

Finland

AAA/Stabiel

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

Oostenrijk

AAA/Stabiel

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

België

AA+/Negatief

Aa1/review down

AA+/Negatief

Slovenië

AA-/Stabiel

Aa3/review down

AA-/Negatief

Slowakije

A+/positief

A1/Stabiel

A+/Stabiel

Italië

A/Negatief

A2/Negatief

A+/Negatief

Spanje

AA-/Negatief

A1/Negatief

AA-/Negatief

Portugal

BBB-/Negatief

Ba2/Negatief

BBB-/credit neg.

Ierland

BBB+/Stabiel

Ba1/negatief

BBB+/Negatief

Griekenland

CC/Negatief

Ca/Developing

CCC

Inhoudstafel




Financieringsbehoeften van de federale Staat

Voor 2011 is de financiering bijna afgewerkt 2011 Plan In 2011 zal de Schatkist minder OLO’s uitgeven dan in 2010 (39 miljard vs. 40,85 miljard).

Tot op heden werd reeds 96,2 % van de geplande OLO-uitgiften gerealiseerd.

Financieringsbehoeften

44.63

Page 14

40.45

Federaal begrotingstekort

16.58

15.60

Terugbetaling schulden (MT/LT)

24.05

21.94

Prefinanciering (buy backs)

4.00

2.80

Andere financieringsbehoeften

0.00

0.11

Financieringsmiddelen

www.debtagency.be

09/2011 real.

(in miljarden EUR)

42.83

36.25

OLOOLO-uitgiften

39.00

35.05

EMTNEMTN-uitgiften

2.00

0.26

Staatsbons

0.30

0.31

Schatkistbons - Zilverfonds

1.53

0.63

Andere

0.00

0.00

Evolutie uitstaand bedrag SC

1.00

1.03

Evolutie KTKT-schuld in deviezen

0.00

-1.41

Evolutie van andere KTKT-schulden en financië financiële activa

0.80

4.58

Realisatie 07/11: 37,52 miljard Realisatie 07/11: 0,68 miljard Realisatie 07/11: 1,53 miljard


De vervaldagenkalender is de komende jaren vrij regelmatig Door de toegenomen prefinanciering zouden de terugbetalingen in 2012 en 2013 minder dan 30 miljard euro bedragen.

Vervaldagenkalender van de schuld op lange termijn in euro op 30 september 2011 (EUR miljarden)

35.0 30.0

Opmerking: In deze grafiek wordt rekening gehouden met de SchatkistbonsZilverfonds die normaliter hernieuwd worden met nieuwe uitgiften bij hetzelfde fonds. Bijvoorbeeld voor 2012 staat onder “Other” 1,85 miljard euro vermeld in de vorm van SchatkistbonsZilverfonds.

25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 : OLO


: Other

… 2026

… 2028

… 2030

… 2035 … 2041 … 2052


In 2011 kon de Schatkist de voornaamste risico’s afbouwen Herfinanciering op 12 maanden in termen van het BBP In termen van het BBP neemt het herfinancieringsrisico eveneens af. Eind 2011 zou het opnieuw vergelijkbaar zijn met het niveau uit de beginjaren 2000.

45% 42.8%

40% 38.0%

35% 30.8%

30% 28.0%

28.2%

27.5%

25% 22.2%

22.0% 20.0%

20%

20.8% 19.9%

21.5% 19.2%

19.1% 18.0% 17.2%

16.5%

17.1%

15%

10%

5%

0% 1994


1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011e


De financieringsbehoeften zullen afnemen indien het voorziene stabiliteitsprogramma uitgevoerd wordt Meerjarenbegroting ingediend door het Agentschap van de Schuld in september 2011 De Schatkist stelt geen financieringsplan op voor de lange termijn. Toch is het leerzaam om te zien hoe toekomstige financieringsbehoeften zouden kunnen worden gefinancierd indien het huidige stabiliteitsprogramma uitgevoerd wordt.


Miljarden euro

2011

2012

2013

2014

2015

Bruto financieringsbehoeften

44.63

39.58

38.39

34.69

34.46

Kastekort

16.58

7.07

6.64

5.85

3.85

Terugbetalingen

24.05

29.15

28.78

25.13

27.42

Prefinanciering

4.00

3.36

2.97

3.71

3.18

Langetermijnfinanciering

41.30

37.30

37.30

34.30

34.30

Zilverfonds

1.53

1.85

1.51

1.55

1.63

Kortetermijnfinanciering (evolutie)

0.80

0.43

-0.42

-1.16

-1.47


De belangstelling van buitenlandse investeerders blijft hoog. Toch is er een zekere trend naar meer binnenlandse plaatsing. 100%

In het 2de en 4de kwartaal van 2010 is het percentage van OLO’s in Belgische handen gestegen. Buitenlandse investeerders houden echter nog steeds 54,1% van alle OLO’s aan.

90% 27.5 80%

54,1% buiten België België

70% 60% 26.6 50% 40% 30% 45.9

20% 10%

D ec -9 8 M ar -9 9 J un -9 9 S ep-99 D ec -9 9 M ar -0 0 J un -0 0 S ep-00 D ec -0 0 M ar -0 1 J un -0 1 S ep-01 D ec -0 1 M ar -0 2 J un -0 2 S ep-02 D ec -0 2 M ar -0 3 J un -0 3 S ep-03 D ec -0 3 M ar -0 4 J un -0 4 S ep-04 D ec -0 4 M ar -0 5 J un -0 5 S ep-05 D ec -0 5 M ar -0 6 J un -0 6 S ep-06 D ec -0 6 M ar -0 7 J un -0 7 S ep-07 D ec -0 7 M ar -0 8 J un -0 8 S ep-08 D ec -0 8 M ar -0 9 J un -0 9 S ep-09 D ec -0 9 M ar -1 0 J un -1 0 S ep-10 D ec -1 0 M ar -1 1 J un -1 1

0%

België


Bron: NBB

Euro-zone

Landen buiten de Euro-zone

Inhoudstafel




Beleggen in Belgische schuld

De Schatkist geeft diverse types overheidseffecten uit

De meeste schuldproducten zijn aangepast aan de internationale financiële markt waarop institutionele beleggers actief zijn. Toch dienen de particulieren zich niet te beperken tot de Staatsbon die exclusief voor hen bestemd is. OLO’s, en Schatkistcertificaten voor wat de korte termijn betreft, zijn eveneens toegankelijk voor particulieren.


Product

Termijn

Publiek/privé

Particulier?

OLO

1-30 jaar

Publiek

Mogelijk

Staatsbon

3-8 jaar

Publiek

Exclusief

EMTN

1-50 jaar

Publiek/Privé

Zelden

Schatkistcertificaat

1-12 maand

Publiek

Mogelijk

Belgian Treasury Bill

1 dag - 3 maand

Privé

Zelden


Overzicht van de geboden rentes (7 november 2011, 10am CET)

Op korte termijn is de rente die de federale overheid dient te betalen bijzonder laag. Maar van zodra de termijn meer dan één jaar bedraagt, verhoogt de rente gevoelig.


Termijn

Rente (mid)

Product

3 maand

0,86%

Schatkistcert. 16/02/2012

1 jaar

1,50%

Schatkistcert. 18/10/2012

3 jaar

3,24%

OLO 28/09/2014

5 jaar

3,90%

OLO 28/03/2017

10 jaar

4,38%

OLO 28/09/2021

30 jaar

4,85%

OLO 28/03/2041

www.debtagency.be

Page 22 Rente op 10 jaar Rente op 5 jaar

05/10/2011

05/09/2011

05/08/2011

05/07/2011

05/06/2011

05/05/2011

05/04/2011

05/03/2011

05/02/2011

05/01/2011

05/12/2010

05/11/2010

05/10/2010

05/09/2010

05/08/2010

05/07/2010

05/06/2010

05/05/2010

05/04/2010

05/03/2010

05/02/2010

05/01/2010

05/12/2009

05/11/2009

05/10/2009

05/09/2009

05/08/2009

05/07/2009

05/06/2009

05/05/2009

05/04/2009

05/03/2009

De rente op Belgische overheidseffecten was in 2011 één van de stabielste van de euro-zone.

05/02/2009

05/01/2009


De Belgische rente is al bij al relatief stabiel gebleven in 2011

5.0%

4.5%

4.0%

3.5%

3.0%

2.5%

2.0%

1.5%

1.0%

0.5%

0.0%


Staatsbon tegenover OLO

Door de plaatsingscommissie ligt de rente op de Staatsbon doorgaans lager dan die op de corresponderende OLO.


Kenmerk

Staatsbon

OLO

Termijnen

3-8 jaar

1-30 jaar (24 lijnen)

Rente

Gebaseerd op OLO, maar met plaatsingscommissie

Bepaald door financiële markt

Uitgifte

4 x per jaar

Aankoop op secundaire markt steeds mogelijk


Conclusies

België behoort tot de meest kredietwaardige landen Toch is de rente relatief hoog omwille van de schokgolven in de perifere landen De nakende regeringsvorming, de politiek van renteverlagingen van de ECB en het Belgische spaarvermogen zullen neerwaartse druk zetten op de rente Beleggen in Belgische schuld kan evengoed of zelfs beter via OLO’s t.o.v. Staatsbons


Inhoudstafel




Appendix

De schuldportefeuille in cijfers (31 oktober 2011)

Rating :

S&P:AA+/A1+, Moody’s: AA1/P1, Fitch: AA+/F1+

Federale overheidsschuld (bruto) :

€ 355,27 miljard

Belangrijkste verhandelbare instrumenten Lineare Obligaties (OLO’s) :

€ 266,8 miljard

Schatkistcertificaten :

€ 39,7 miljard

EMTN-uitgiften:

€

7,2 miljard

Belgian Treasury Bills in EUR:

€

8,9 miljard

Opsplitsing In euro : In vreemde munt (na swaps) :

99,67 % 0,33 %

Duratie, gemiddelde looptijd (schuld in euro), gemiddelde termijn tot de volgende herzetting (totale schuld), gewogen gemiddelde rentevoet


Duratie :

5,24 jaar

Gemiddelde looptijd :

6,73 jaar

Gemiddelde termijn tot de volgende herzetting:

5,99 jaar

Gewogen gemiddelde rentevoet :

3,75 %

Beleggen in de Belgische Staatsschuld. Opportuniteiten voor de particuliere belegger

Recommend Documents