nr 3 2013 april/mei/juni
Beleef de mythische wereld van Puglia De vrouwen achter wijnhuis Villadoria Het smaakpalet van de Italiaanse wijnbouwer
Buon appetito: Laat Italië u smaken De
jongensdroom van Donato en Facundo WIJN&WETEN:
Gratis olijfolie van Teanum!
Donato Antonio Giuliani en Facundo Jáuregui
Aandacht, oude druivenrassen en de nieuwste technieken; het wijnhuis Cantine Teanum wil unieke wijnen maken die de kwaliteiten van de regio Puglia weerspiegelen. De rijkdom aan grondsoorten en diversiteit aan druivensoorten die de Grieken naar het gebied brachten, maken het een ideale omgeving voor de vernieuwende wijnmaker Donato Antonio Giuliani en de gedreven exportmanager Facundo Jáuregui. Wijnmaker Giuliani en exportmanager Jáuregui van Cantine Teanum:
“Wij leven onze jongensdroom”
T" ra md iatiaerish omeo of it, vn iete rtneigeeunwtiengh o u d e n" EEN SELECTIE UIT HET ASSORTIMENT:
Cantine Teanum DOC. San Severo bianco “Favùgnë” Druif: Bombino, Trebbiano, Malvasia. Smaak: rijp en fris met de geur van rijp geel fruit. Qua smaak mooi in balans met een kleine citrustoets. Lekker als aperitief maar ook heerlijk bij vis. € 7,50 - € 10
2
Cantine Teanum DOC. San Severo rosato “Favùgnë” Druif: Montepulciano. Smaak: rijp, rood zomerfruit, granaatappel en iets peper. Lekker sappig en fris. Lekker bij sushi en gerechten met ham. € 7,50 - € 10
Cantine Teanum DOC. San Severo rosso “Favùgnë” Druif: Montepulciano. Smaak: krachtige wijn met rijpe bessen, iets koffie en specerijen met veel sap. Lekker bij gegrilde vleesgerechten, pizza en pasta. € 7,50 - € 10
Cantine Teanum IGT. Puglia Falanghina/ Chardonnay “Otre” Druif:Falanghina, Chardonnay. Smaak: rijk, zwoel en exotisch. Gedeeltelijk gerijpt op Franse eikenhouten vaten. Lekker bij pasta met lichte sauzen en visgerechten. € 10 - € 15
Cantine Teanum IGT. Puglia Negroamaro Fish “Otre” Druif: Negroamaro. Smaak: uiterst elegant met veel frisheid, rijp, jong fruit en zachte structuur door weinig tannines. Lekker bij gebakken en gegrilde vis. € 10 - € 15
Cantine Teanum IGT. Puglia Negroamaro Meat “Otre” Druif:Negroamaro. Smaak: kruidig, rode bessen, vijgen maar ook iets van amandelen. Rijk, gul met een warm en zwoel karakter. Lekker bij vlees van de barbecue. € 10 - € 15
Cantine Teanum IGT. Puglia Aglianico “Otre” Druif: Aglianico. Smaak: donker en intens met rijpingspotentieel. Donker rood fruit, kruidig en iets van een rijke confiture. Lekker bij een pittig pastagerecht of pizza. € 10 - € 15
De gezworen vrienden leerden elkaar kennen tijdens hun masteropleiding wijnbouw, in Argentinië. Ze fantaseerden toen al over het opstarten van een nieuw wijnhuis en het ontwikkelen van nieuwe wijnen en etiketten om deze vervolgens succesvol in het buitenland aan de man te brengen. “De mogelijkheid om aan de wieg te staan van een nieuw wijnhuis en nieuwe producten doet zich niet zo vaak voor”, aldus Facundo. “Bij Cantine Teanum kregen wij de kans om de dromen uit onze studietijd te verwezenlijken.” Dat gebeurde kort nadat Donato terugkeerde naar Italië. Hij kreeg een baan als wijnmaker aangeboden door de eigenaren van Cantine Teanum. Met als opdracht: het ontwikkelen van nieuwe wijnen met exportpotentie. Donato twijfelde geen moment en belde direct zijn vriend Facundo om hem bij te staan in dit nieuwe avontuur. “Ik werkte bij een wijnhuis in Argentinië, maar hapte graag toe. We kenden elkaar door en door en wilden onze ambities graag samen realiseren.”
Nieuwe structuur Traditie is mooi, vindt Donato, maar hoeft vernieuwing niet tegen te houden. Zelf gebruikt
3
hij bijvoorbeeld bewust alleen streekeigen druivensoorten. Maar met moderne technieken maakt hij er wel verrassende nieuwe wijnen van. De Òtre Negroamaro Fish is daarvan een mooi voorbeeld. “De Negroamaro is een van de oudste soorten van deze regio. Traditioneel verwerkt levert deze druif een donkerrode wijn op met een krachtige structuur en veel tannine. Voor de Òtre Negroamaro Fish hebben we de structuur zo veranderd dat het fruit meer naar voren komt. Het is een frisse wijn met nauwelijks tannine die uitstekend combineert met vis of zeevruchten.” Donato en Facundo gaan voor kwaliteitswijnen. Dat vraagt van de wijnmaker technische kennis, een goed ontwikkelde smaak en het vermogen om de wijn te doorgronden, stelt Donato. “Je moet een relatie hebben met de wijn, zoals een vader een relatie heeft met zijn zoon.”
San Severo. Een klein plaatsje vlakbij San Paolo di Civiate waar Cantine Teanum is gevestigd. Mijn studententijd bracht ik echter door in Bologna, waar ik landbouw studeerde. Mijn master wijnbouw haalde ik in Frankrijk, waarna ik postdoctorale studies wijnbouw volgde in onder meer Portugal, Zwitserland, Engeland en Argentinië waar ik, net als in Californië en Australië ook een tijdje werkte.”
Doe het water (iets warm) in een schaal, roer er de suiker en de verse gist doorheen en laat het 10 min. staan. Voeg beetje bij beetje de bloem bij en tot slot de olijfolie en het zout. Kneed het deeg goed door (15 min.). Laat 2 tot 3 uur rijzen. Vorm een aantal kleine balletjes van het deeg en laat die nog een half uurtje rusten. Rol de balletjes uit tot een lap deeg van ca. 3 mm. Leg de pizza op bakpapier op een bakplaat. Snijd de aardappel in dunne plakken (iets dikker dan chips) en bak ze
Die internationale ervaring komt terug in zowel de staf als de wijnen van Cantine Teanum. “Het wijnhuis is een puzzel, gevormd door al onze buitenlandse ervaringen. Daar plukken we nu de vruchten van.”
20 minuten met het worstje in de oven. De aardappel neemt de smaak van het worstje over. Smeer een beetje olijfolie over de pizza. Leg er dan de mozzarella en de ham op. Dek af met een laag aardappelplakjes en verspreid hierover wat stukjes worst. Leg er, mooi voor het oog, de zongedroogde tomaatjes en
PIZZA LA DONATO
broccoli op en bak de pizza 20 min.
Tijdens zijn studie in Londen
in een voorverwarmde oven (220°C).
werkte Donato ook als pizzabakker.
In plaats van de broccoli kunt u de
Deze pizza was zijn specialiteit.
pizza ook kleur geven met rucola. Strooi er voor het serveren wat
Ingrediënten voor het deeg:
Scamorza kaas over.
1 kg bloem / 550 ml water / 1 tl suiker /
Puzzel van internationale ervaring Zelf ontwikkelde Donato die vaardigheden buiten de landsgrenzen. Voordat hij opnieuw neerstreek in zijn geboortestreek Puglia, studeerde en werkte hij in tal van landen. “Ik ben geboren en getogen in
1 el extra vergine olijfolie / 1 el zout / 60 gr. verse gist. Ingrediënten voor de vulling: ½ mozzarella in plakken / 4 plakken prosciutto (ham) / 1 aardappel / 1 Italiaans worstje / 4 zongedroogde tomaten / 4 roosjes broccoli / Scamorza (kaas) geraspt
BUON APPETITO!
Wijndomein Tenuta Cappallotto.
De verscheidenheid van Piemonte
VROUWEN GEVEN WIJNHUIS VILLADORIA EEN EIGEN GEZICHT In Piemonte, tussen het industriële Turijn en de havenstad Genua, ligt de Langhe regio. In het hart van deze streek, in Serralungo d’Alba, vinden we Tenuta Cappallotto. Het schitterende landgoed van de Villadoria wijnen, met 25 hectare aan wijngaarden. Al vier generaties zwaait de Lanzavecchia familie hier de scepter.
Daniele Lanzavavechia en zijn vrouwenteam.
Pnsa o fala msci lhieewrtas epnde n: "Os d e p ro m i n e n te n e us: i go e d ge re e dscha p vo o r w ij n p ro e ve rs" 4
De geschiedenis van de Lanzavecchia’s gaat terug tot 1887. In dat jaar werd, net buiten het dorpje Monferrato in Piemonte, Daniele Lanzavecchia geboren; grootvader van de huidige eigenaar. Het leven in deze streek was zwaar. Twee opeenvolgende wereldoorlogen maakten het er niet gemakkelijker op. Toch begon Daniele Lanzavecchia juist in deze roerige tijden een kleine kwekerij in wijnstok stekken. Dat bleek een gouden greep en het begin van een lange en rijke familietraditie.
Jonge mensen inspiratiebron Vandaag de dag staat kleinzoon Daniele Lanzavecchia aan het hoofd van wijnhuis Villadoria, samen met zijn dochter Paola. In het traditionele Piemonte werken maar weinig vrouwen in de wijnbouw. En hoewel ook Daniele van traditie houdt, vormt zijn team een positieve uitzondering. Bij Villadoria werken namelijk drie vrouwen
in belangrijke functies. Behalve dochter Paola, zijn dat Micol (export) en Silvia (oenoloog). Alle drie rond de dertig jaar en elk met een eigen aandachtsgebied. “Ik vind het belangrijk en inspirerend om met jonge mensen te werken. Het maakt niet uit of dat mannen of vrouwen zijn”, vertelt Daniele. “Vrouwen zijn hooguit iets humeuriger”, voegt hij er met een grijns aan toe.
Vrouwenteam Paola wuift de opmerking van haar vader weg. Zij weet wel beter. “Vrouwen geven Villadoria juist een uniek karakter. Wij zijn creatief en nauwkeuriger, op een andere wijze dan mannen.
Dat zie je bijvoorbeeld terug in de manier waarop we met medewerkers en zakenrelaties omgaan.” Het is geen toeval dat de drie dames elkaar juist op Villadoria troffen. “Ik ben natuurlijk met wijn opgegroeid en na mijn landbouwstudie, tien jaar terug, op het familiebedrijf aan de slag gegaan. Dat Silvia en Micol hier werken heeft bovenal met hun kwaliteiten te maken, maar ook met het feit dat we een passie voor wijn delen. We experimenteren dan ook graag en zijn altijd op zoek naar nieuwe technieken en smaken. Niet zonder succes”, zegt ze met trots. Lees meer over Villadoria op www.villadoria.it
EEN SELECTIE UIT HET ASSORTIMENT:
Villadoria DOC
Villadoria DOC
Villadoria DOC
Villadoria DOC
Villadoria DOCG
Piemonte Cortese
Piemonte Barbera
Barbera d‘Alba “Almèi”
Langhe rosso “Arpass”
Barolo
Druif: Cortese.
Druif: Barbera.
Druif: Barbera.
Druif: Barbera, Nebbiolo.
Druif: Nebbiolo.
Smaak: ingetogen, fris
Smaak: helder rood
Smaak: krachtig met
Smaak: intens bouquet
Smaak: complex,
met rijp geel fruit maar
met heerlijk, rijp rood
tonen van houtrijping,
van rijp rood fruit,
krachtig en elegant
ook groene appels en
fruit, zwarte bessen
donkere kersen en rijpe
kersen, kruidig en tonen
met de geur van
Witte truffels
licht kruidig. Lekker bij
en aangevuld met iets
tannine. Lekker bij rood
van zoethout. Lekker
bloemen, iets van teer
Ook voor fijnproevers is Piemonte interessant. Beroemd is de witte truffel die
kipgerechten en sushi.
van drop. Lekker bij
vlees en pittige, zachte
bij een typisch Italiaans
en houttonen. Lekker bij
zelfs naamgever is van het jaarlijkse najaarsfestival van de Witte Truffel in
€6-€9
een pizza of een licht
kazen.
rood vlees gerecht zoals
een pittige en kruidige
Alba. Het verhaal gaat dat truffelzoekers hun vindplaatsen geheim houden
pastagerecht.
€ 10 - € 15
een Florentijnse steak.
lasagne of een gerecht
en bij voorkeur ‘s nachts op truffeljacht gaan. Ook omdat de geur dan sterker
€6-€9
€ 10 - € 15
met gorgonzola. € 20 - € 25
is. De lekkernij wordt in tal van Piemontese najaars- en streekgerechten verwerkt. Variërend van pasta’s en risotto’s tot vlees- en kaasgerechten.
5
Sicilië.
Pompeii en wijn Voor de oude Romeinen was Campanië de wijnstreek bij uitstek. In de schaduw van de Vesuvius maakten zij wijnen voor het hele rijk. De uitbarsting van de Vesuvius (79 na Chr.) had grote gevolgen. De Romeinen verloren hun favoriete wijngaarden en exportinkomsten. Ze vingen dit op door nieuwe wijnbouwgebieden te ontginnen. Dat u in heel Italië wijngaarden vindt, komt dus voor een belangrijk deel door de
Classificaties
uitbarsting van de Vesuvius.
Italiaanse wijnen Van laag naar hoog zijn er drie kwaliteitscategorieën: • IGT: Indicazioni Geografica Tipica. Dit is de Italiaanse tegenhanger van de Franse Vin de Pays. Het
Oenotria, land van wijn
zijn wijnen met een geografische herkomstbenaming, die ook de naam van de druif op het etiket mogen vermelden. • DOC: Denominazione di Origine Controllata. Deze wijnen moeten aan een aantal voorwaarden voldoen zoals: afkomstig van afgebakend gebied, specifieke bereidingswijze, voorgeschreven
Zo noemden de Oude Grieken het zuiden van Italië. Die titel geldt meer dan ooit. Italië is een van de grootste wijnproducerende landen ter wereld. En het land met de grootste variatie aan druivensoorten en wijnen. We gaan terug tot de Etrusken en landen in de hedendaagse Italiaanse wijncultuur. Laat u meevoeren en verrassen.
druivenrassen, maximale opbrengst per hectare, kenmerkende streekeigenschappen. • DOCG: Denominazione di Origine Controllata e Garantita. De wijnen met deze status moeten aan de hoogste eisen voldoen, zoals beschreven bij de DOC voorwaarden. Ze zijn daarnaast geproefd en geanalyseerd door een jury en vervolgens voorzien van een staatsgarantiezegel. Deze
Italië en wijn zijn onlosmakelijk verbonden. De gunstige ligging, het mediterrane klimaat, de bodem en de variatie in druivensoorten maken ‘de laars’ zeer geschikt voor wijnbouw. Anders dan in andere wijnlanden, treft u in elke streek wijngaarden aan. Van het koelere, bergachtige noorden, tot in de zuidelijke kustregio’s en op eilanden als Sicilië en Sardinië. Niet vreemd dat één op de vier flessen wijn uit Italië komt!
status kan worden aangevraagd nadat men minimaal 5 jaar een DOC is geweest.
Specifieke termen op het etiket van een Italiaanse wijn: • Classico: wijn van een wijngaard uit een historische subzone van een bepaald gebied. • Superiore: wijn met een natuurlijk hoger alcoholpercentage. • Riserva: wijn heeft een minimale vatlagering van twee jaar ondergaan en bevat 1,5% meer alcohol dan de reguliere versie van die wijn. • Novello: term voor Italiaanse
EEN OP DE VIER FLESSEN WIJN KOMT UIT ITALIË
Vroege beschaving De bakermat van de Italiaanse wijnbouw ligt bij de Etrusken. Deze vroege beschaving bewoonde vanaf de negende eeuw voor Christus het gebied tussen de rivieren de Arno en Tiber. Hier, maar ook in Italiaanse musea, treft u sporen aan van deze cultuur die haar tijd ver vooruit was. Het waren ook de Etrusken die in de achtste eeuw voor Christus al druiven teelden. De Oude Grieken volgden dit voorbeeld in Zuid-Italië, waar ze rond dezelfde tijd voet aan wal
primeurwijnen.
6
7
zetten. Sporen van deze beschaving vindt u terug in opgravingen en tempels op Sicilië én in enkele Zuid-Italiaanse dialecten. De Grieken gaven de wijnteelt een impuls door druivensoorten te introduceren die goed tegen hitte en droogte konden.
Romeinen Op hun beurt kwamen de Romeinen rond tweehonderd voor Christus met nieuwe methodes voor het snoeien en het leiden van wijnstokken. Ze bewaarden de wijn als eerste onder kurk in stenen kruiken. Met hun expansiedrift zorgden ze er voor dat de wijnteelt zich uitstrekte tot Noord-Afrika en landen als Frankrijk, Spanje en zelfs Engeland.
exporteerde. In de 18e eeuw kende Italië al beroemde wijnen als de rode Chianti en Montepulciano en de witte, zoete Orvieto. Vanaf de 19e eeuw was het in Italië vooral onrustig, wat ten koste ging van de wijnteelt. Veel Italianen, waaronder wijnbouwers, vertrokken naar Amerika, Australië en Argentinië. Zo verspreidde de wijnteelt zich naar andere continenten. Pas in de tweede helft van de 20e eeuw herstelde de wijnteelt zich. Een nieuwe generatie, goed opgeleide wijnbouwers herontdekte de potentie van de wijnreus. Sindsdien telt wijnland Italië weer mee op het wereldtoneel en kent bijna elke Italiaanse regio haar wijnspecialiteit en -cultuur.
Mindere periode Na de val van het Romeinse Rijk kwam de wijnbouw vooral in handen van de kloosters. Kwaliteit en productie bereikten een dieptepunt. Pas in de late Middeleeuwen bloeide de handel op. Vooral dankzij de republiek Venetië die vooral zoete wijn
Tip Maak een rondrit door één van de wijngebieden tijdens uw vakantie. Maak gebruik van een wijnreisgids (zie ook pag. 14) die u langs wijnhuizen en prachtige natuur- en cultuurparels leidt.
In heel Italië wordt wijn geproduceerd. Elk wijngebied heeft echter zo haar eigen favoriete en meest aangeplante, vaak inheemse druivensoort. Daarom worden er ook veel cépage wijnen geproduceerd: wijnen gemaakt van één druivensoort. De grondsoort en het klimaat bepalen welke druif het beste bij een regio past. Een rondreis in zeven typisch Italiaanse druivensoorten en cépage wijnen.
Moscato De Moscato wordt in de hele wereld verbouwd. Herkenbaar zijn de karakteristieke geur (muskaat) en smaak. Wijnen van de Moscato zijn er in veel variëteiten: van droog tot erg zoet. Het noorden van Italië, en met name de regio Veneto, kent haar eigen variant. De druiven worden perfect rijp geoogst, voorzichtig gekneusd waarna het sap in een grote rvs container wordt vergist. De vergisting wordt vervolgens door koeling voortijdig gestopt. Het resultaat is een mousserende, zacht zoete wijn met slechts 5,5 procent alcohol. Steenkoud geserveerd doet deze wijn het uitstekend als aperitief, dessertwijn of tussen de dinergangen door. Neem de proef op de som met bijvoorbeeld een Fior d’Arancio DOCG Colli Euganei Vino Spumante.
TRENTINOZUID-TIROL
Het smaakpalet van de
Italiaanse wijnbouwer
LOMBARDIJE
VALLE D’A OSTA
Milaan
VENETO
Turijn Parma
€ 7,50 - € 10
EMILIA-ROMAGNA
Bologna
Glera
IGURIË
Pisa
Florence TOSCANE
Cortese
Siena
De Glera groeit in Noordoost-Italië. De beste wijnen van deze druivensoort komen uit de vallei tussen Conegliano en Valdobbiadene: het Prosecco DOCGgebied. Vroeger was de Glera bekend onder de naam Prosecco, maar om deze exclusieve merknaam te beschermen hebben telers soort- en merknaam in 2010 uit elkaar getrokken. Een echte Prosecco bestaat voor minstens 85% uit Glera druiven, is fris en heeft een aroma van groene appel, bloesem en wat citrus, zoals onze Casa Vinicola Botter DOCG Conegliano Valdobbiadene Superiore Spumante. Een perfect aperitief en tevens heerlijk bij lichte voorgerechten.
Ancona
MARCHE Perugia
UMBRIË
De Cortese is een kleine witte druivensoort die vooral in Piemonte wordt verbouwd. Om de kwaliteit hoog te houden, worden de opbrengsten per hectare expres laag gehouden. De witte wijnen die van de Cortese worden gemaakt, zijn vaak elegant en delicaat. Ze kunnen licht ziltig zijn, waarmee ze ideale begeleiders zijn van vis. Een heerlijke zomerwijn met een vleugje citrus en groene appeltjes. Maar soms ook geel en tropisch fruit. Ontdek bijvoorbeeld onze Villadoria DOC Piemonte Cortese.
L’Aquila € 10 - € 15
ABRUZZEN
Rome LAZIO
Bari
CAMPANIA
€6-€9
Olbia
Inzolia
Brindisi
BASILICATA
SARDINIË
CALABRIË Cagliari €6-€9
De blauwe druivensoort Negroamaro komt met name veel voor in de regio Salento, Apulië. De rode wijnen van deze druivensoort zijn vaak bijna zwart van kleur en daarnaast zeer intens en krachtig. De druif is stabiel en goed bestand tegen droogte en ziektes. De wijnen hebben in de afdronk een aangenaam bittertje dat perfect in balans is met de fruitigheid. Heerlijk bij gebraden of geroosterd vlees, stoofschotels en pittige kaas. Neem bijvoorbeeld onze Caleo IGT Salento Negroamaro.
Nero d’Avola
Messina
Palermo
SICILIË
De Inzolia hoort, net als de Nero d’Avola, bij Sicilië. De witte druivensoort is niet erg bekend, waarschijnlijk doordat er in Italië maar 10.000 hectare is aangeplant. Dat is zonde, want de Inzolia brengt overwegend verrassende wijnen voort. In de fijne, fruitige smaak ontdekt u bloemen en amandel. Lekker om zo van te genieten en om te schenken bij salades of lichte visgerechten. Dat geldt zeker voor onze Caleo IGT Sicilia Inzolia.
Catania
€ 5 - € 7,50
€4-€7 8
APULIË
Napels
Barbera Een blauwe tegenhanger van de Cortese is de Barbera, die sinds de 13e eeuw wordt verbouwd. Oorspronkelijk in Alexandrië, maar tegenwoordig vooral in Californië en Piemonte. In de Italiaanse streek levert de combinatie van bodem en klimaat fantastische wijnen op. De wijnen van de Barbera hebben een paarse kleur en kunnen behalve veel fruit, ook tonen van chocola en amandel hebben. Na rijping op eikenhout is de geur aangevuld met kruiden en vanille. Kortom, lekkere en toegankelijke wijnen, zoals onze Villadoria DOC Piemonte Barbera, die het uitstekend doen bij kleine hapjes. Denk aan champignons met gesmolten kaas, pesto op toast, dungesneden Parmaham of een verse pasta alla bolognese.
Negroamaro
MOLISE
9
De Nero d’Avola is vooral verbonden met Sicilië, waaraan het ook zijn naam dankt: de zwarte van Avola (een stad in het oosten van het eiland). De Nero d’Avola levert diep donkerrode, stevige wijnen op die goed kunnen rijpen. Zoals de Caleo IGT Sicilia Nero d’Avola. In de smaak is duidelijk rijp fruit te herkennen, vooral zwarte bessen en pruimen, maar ook mediterrane kruiden, die de wijnen een warme, behaaglijke gloed geven. De Sicilianen noemen de wijn ook wel liefkozend ‘het zwarte goud van de zon’. Serveert perfect bij barbecuevlees en stevige kazen.
€4-€7
Puglia ontwikkelt zich tot het nieuwe Toscane van het Zuiden. De regio, in de hak van de laars, trekt toeristen van heinde en verre. Zij komen niet alleen voor een strandvakantie, maar vooral voor een ontdekkingsreis door het magische achterland. Puglia Typische Trulli in Puglia.
kent nog onontgonnen romantische plekjes, ongerepte natuur, pittoreske dorpjes, heerlijke streekgerechten en talrijke wijngaarden. Waaronder het domein van wijnmaker Cosimo Varvaglione.
Ontdek de hak van de laars
DE MYTHISCHE WERELD EN SMAAK VAN PUGLIA De Zuid-Italiaanse regio Puglia ligt ingeklemd tussen twee zeeën. Het is er warm en droog. De streeknaam verraadt dat al. Het Latijnse apluvia betekent gebrek aan regen. Alleen de zeewind brengt hier de nodige verkoeling. Het klimaat, de langgerekte witte stranden, vele middeleeuwse kastelen, imposante kathedralen en prachtige barokpaleizen maken de regio populair bij zowel cultuurliefhebbers als bezoekers die van zon, zee en strand houden.
Maria en Cosimo Varvaglione
De Noord-Italianen – op de vlucht voor het massatoerisme in het noorden – ontdekten Puglia al eerder. Buitenlandse gasten, waaronder een toenemend aantal Nederlandse vakantiegangers, volgen de laatste jaren. Zij nemen hun intrek in een van de vele – vaak voordelig geprijsde – hotels, bed&breakfast pensions of ‘massaria’; romantisch verbouwde boerenhoeven.
Strand en heuvelland Volgens de Italianen behoren de stranden van Puglia, met een kustlijn van 800 kilometer, tot de mooiste van het land. U vindt er woeste rotskusten, bezaaid met tal van verborgen grotten. Maar ook inhammen met duinen en brede, uitgestrekte zandstranden. En natuurlijk een azuurblauwe
zee. Voor stedenvertier bezoekt u Bari, Brindisi en vooral cultuurstad Lecce; volgens menigeen de mooiste stad van het zuiden. Bari is behalve hoofdstad en industriestad, Italië’s grootste producent van olijfolie en grote hoeveelheden wijn. Het klimaat, het heuvelachtige landschap en de vruchtbare bodem maken Puglia uitermate geschikt voor de teelt van karakteristieke druivensoorten. Van oudsher staat de regio bekend om haar kruidige, volle wijnen met een hoog alcoholpercentage. Vaak gemaakt van de Primitivo druif of de Negroamaro. Stevige, blauwe druivensoorten, die het uitstekend doen in deze warme, zuidelijke regio.
Frisse wijnen Gerenommeerd wijnhuis in de streek is Vigne & Vini. Cosimo Vervaglione zwaait de scepter in het wijnhuis dat ooit door een verre voorvader is gestart. Behalve eigenaar is hij ook wijnmaker. Een combinatie die
je nog maar weinig ziet. Het geeft hem en zijn vrouw Maria de vrijheid een eigen weg in te slaan en opmerkelijke keuzes te maken bij het maken van de Varvaglione wijnen. Zo zag Cosimo al snel in dat Puglia meer te bieden heeft dan de bereiding van eerder genoemde, vaak zware wijnen. Samen met zijn enthousiaste team introduceerde hij nieuwe vinificatie methodes. Dankzij die moderne technieken en het gebruik van rvs vaten maakt het wijnhuis frisse wijnen met druiven als de Negroamaro, Primitivo en Verdeca. Stuk voor stuk fruitig van smaak en voorzien van opvallende, moderne etiketten. Zo prijkt op lichte wijnen een niet te missen 12. Dit cijfer verwijst naar het relatief lage alcoholpercentage van 12,5 procent.
EEN SELECTIE UIT HET ASSORTIMENT:
Meer informatie over Vigne & Vini, het wijnhuis van Cosimo en Maria Varvaglione: www.vigneevini.eu
Varvaglione IGP Primitivo Puglia “Moi” Druif: Primitivo. Smaak: toegankelijke maar krachtige wijn met pruimenjam, gerijpt rood fruit, drop en licht kruidig. Lekker bij pittige Oosterse gerechten en bij vlees van de grill of barbecue. € 5 - € 7,50
Trulli Wie de kuststrook verlaat en het achterland tussen Bari en Brindisi verkent, ontdekt al snel opvallende bouwwerkjes: de trulli. Deze grijs- en witgekalkte huisjes, bekroond met kegelronde daken werden rond 1500 voor het eerst gebouwd. Het verhaal gaat dat ze zonder cement werden gebouwd, omdat ze dan weer snel afgebroken konden worden en er minder belasting hoefde te worden betaald. De trulli vallen niet alleen op door hun vorm, maar ook door de magische symbolen waarmee de daken zijn bekleed. De middeleeuwse optrekjes worden steeds vaker verhuurd.
10
11
Varvaglione IGP Verdeca del Salento “Moi” Druif: Verdeca. Smaak: geconcentreerd, vol, rond en elegant met rijp geel fruit, iets groen en een tikje citrus. Lekker bij vis en zeevruchten of als aperitief. €6-€9
Varvaglione IGP Negroamaro del Salento “12e Mezzo” Druif: Negroamaro. Smaak: kruidig, rond en zwoel met specerijen en gekonfijt fruit in de geur. Lekker bij kruidige en pittige gerechten en gerijpte harde kazen. €7,50 - €10
Varvaglione IGP Primitivo del Salento “Passione” Druif: Primitivo. Smaak: elegant met rijp zoet fruit, kersenjam, specerijen en iets van cacao. Zachte rijpe tannine en iets van houtrijping. Lekker bij een goed stuk rood vlees van de grill of barbecue. € 9 - €12
EEN SELECTIE UIT HET ASSORTIMENT:
Cantina di Negrar DOC. Bianco di Custoza Druif: Trebbiano, Garganega, Cortese, Chardonnay. Smaak: fris, bijzonder delicaat met de geur van witte bloemen en rijpe appels. Lekker bij lichte zomersalades, visgerechten en als aperitief. € 5 - € 7,50
Neem de tijd voor de zegeningen van de Italiaanse eetcultuur
PIANO, PIANO Eten en wijn drinken. Ze vormen van oudsher een belangrijk onderdeel van de Italiaanse cultuur. Piano, piano. Rustig de tijd nemen en genieten van de zegeningen van een aperitief, maaltijd en digestief. Liefst samen met familie en vrienden. In de bekende wijnstreek Valpolicella, met onder meer het befaamde wijnhuis Cantina di Negrar, is dat niet anders. Bekende streekgerechten worden gecombineerd met krachtige streekwijnen van dit huis.
apart bestellen. Als u tenminste nog een plekje heeft. Houd in elk geval een gaatje over voor Dolci, het nagerecht. De keuze van de kok wordt vaak door het seizoen en de streek bepaald en bestaat vaak uit een fruit- of vruchtensalade. Of uit een plankje met een variatie aan streekkaasjes. En dan is het tijd voor een digestief. Dat kan een espresso zijn, maar ook een regionaal drankje. In Noord-Italië is dat vaak een grappa, in Midden-Italië een Sambuca en in het zuiden een Limoncello. Salute.
Rijk palet Als elke Italiaan koesteren de inwoners van de provincie Verona, waar Valpolicella onder valt, hun traditionele streekgerechten. De provincie staat onder meer bekend om zijn witte asperges, pompoen en radicchio. Van de laatste, een rode bittere slasoort, worden zelfs puddingen gemaakt. Ook de gelijknamige hoofdstad kent haar specialiteiten. Zo refereert de beroemde Veronese gnocchi aan de tijd dat Verona een belangrijke garnizoensstad was. De Romeinse troepen maakten deze aardappel- knoedels indertijd van bloem en meel. Even rijk aan geschiedenis en traditie is de gepeperde saus peara, waarvan de meisjes uit Verona het geheime recept meekrijgen bij hun huwelijk. Vermaard is ook de Veronese bigoli. Deze stevige, lange pasta wordt geserveerd met een mix
12
van gezouten ansjovis, olijfolie en gestoofde uien.
Bon appetit Hoe ziet een Italiaanse maaltijd er uit? Die begint steevast met een aperitief, meestal een lichte streekwijn. Ondertussen serveert La Mamma een antipasto: een koud voorgerecht dat de eetlust opwekt. Dit voorafje varieert van plakjes parmaham op geroosterd en met olie besprenkeld brood tot een salade van zeevruchten. De volgende gang is I primi, het warme voorgerecht. Anders gezegd: pasta, in alle soorten en maten. Vaak geserveerd met een vulling of saus uit de streek. Ondertussen worden de glazen opnieuw gevuld met een bijpassende wijn. Het hoofdgerecht, I secondi, bestaat uit een regionaal vleesof visgerecht. Aardappels en groenten – contorni – moet u
Menige Italiaanse maaltijd wordt opgeluisterd met verschillende streekwijnen. Bezoekers van de provincie Verona treffen het, want zij kunnen kiezen uit een grote variatie aan zowel lichte als zwaardere wijnen die in deze regio worden verbouwd en gebotteld. Zo biedt alleen het wijnhuis Cantina di Negrar, gelegen in het centrum van wijnregio Valpolicella, al een keur aan kwaliteitswijnen. Elk met hun eigen smaak die voorkeur en bodemgesteldheid van de 200 aangesloten wijnmakers en -gaarden verraden. Cantina di Negrar levert dan ook zowel de bekende krachtige Amarone, die het goed doet bij vleesgerechten, als de lichte Bianco di Custoza en Soave classico die zich goed laten combineren met voorgerechten en lichtere hoofdgerechten.
Cantina di Negrar DOC. Soave Classico Druif: Garganega, Trebbiano, Chardonnay. Smaak: mineralig, fris en krijtachtig met tonen van noten en gedroogde abrikozen. Lekker als aperitief bij een pasta “Frutti di Mare”. € 5 - € 7,50
Cantina di Negrar DOC. Bardolino Chiaretto Classico Druif: Corvina, Rondinella, Molinara. Smaak: vriendelijk, licht kruidig en fruitig met kers, perzik, aardbei en framboos. Lekker bij een antipasti plankje of vis van de barbecue. € 5 - € 7,50
RECEPTEN ANTIPASTI MET ZOMERGROENTE
Cantina di Negrar DOC. Bardolino Classico Druif: Corvina, Rondinella, Molinara. Smaak: zacht, fruitig met iets van rode aalbessen. Indien licht gekoeld een smaakvolle terraswijn. Lekker bij risottogerechten. € 5 - € 7,50
Cantina di Negrar DOC. Valpolicella Classico Druif: Corvina, Corvinone, Rondinella, Molinara. Smaak: licht kruidig met een overdaad aan rijp, rood fruit en milde tannine. Lekker bij geroosterd en gegrild vlees van de barbecue en kruidige, harde kazen. € 7,50 - € 10
Cantina di Negrar IGT. Veronese rosso “Lastone” Druif: Corvina Veronese, Rondinella, Croatina. Smaak: vol, zacht met zwarte kersen, pruimen, kruiden en een lichte houttoon. Lekker bij rijpe kazen en typisch Italiaanse pastagerechten. € 7,50 - € 10
13
VITELLO TONNATO
FRITTATA CON ASPARAGI E ZAFFERANO
KALFSVLEES MET TONIJNSAUS
OMELET MET ASPERGES EN SAFFRAAN
250 gram minibolletjes mozzarella /
Ingrediënten:
Ingrediënten:
250 gram kerstomaatjes / 1 pot geroosterde
300 gram kalfsfricandeau /
6 eieren / witte asperges (mogen ook
paprika’s / 1 pot gemarineerde artisjokken /
1 blikje tonijn / 3 ansjovisfiletjes /
dunnen groene, of babyasperges zijn) /
300 gram gemengde olijven / 5 plakken
1 glas witte wijn / 300 ml
1 ui in halve ringen gesneden / ½ kopje
prosciutto / 5 plakken Bresaola / 1 dikke
kippenbouillon / 2 tl mosterd /
melk / ½ kopje geraspte Parmezaanse
plak mortadella / 400 gram taleggio
3 el kappertjes / 5 el mayonaise
kaas / 1 teentje knoflook gesnipperd /
(of ander lekker Italiaans kaasje) /
(naar eigen smaak) / kleine ui
¼ tl saffraan / zout en peper
1 kleine watermeloen / 1 potje augurken
gesnipperd / sap van ½ citroen /
(centriolini’s) / 250 gram mini aubergines /
takje tijm / laurierblaadje /
Leg de saffraan in het kopje melk
1 grote ciabatta / verse basilicum /
fijngesneden peterselie,
en zet weg op kamertemperatuur
knoflook / olijfolie / cocktailprikkertjes
bladselderij, kervel / peper
gedurende 3 uur. Was de asperges,
Snijd de ciabatta in plakken en grill deze
Fruit de ui. Voeg tonijn, ansjovis,
uiteinden eraf en verdeel ze in stukjes
knapperig als bruschetta in de oven.
tijm, laurierblad, bouillon, witte
van 3-4 cm. Laat de ui in olie op een
Wrijf in met wat knoflook en besprenkel
wijn en peper toe en laat dit
laag vuur glazig worden en voeg op
met olijfolie. Leg de bruschetta in het
ongeveer 40 minuten inkoken.
het laatst de gesnipperde knoflook
midden van een mooie platte schaal
Wanneer bijna alle vocht
toe. Bak de asperges op laag vuur
samen met de opgerolde rauwe
verdampt is, pureren met de
2 minuten mee. Giet de melk met
vleeswaren. Snijd de mortadella en
mosterd, citroensap, kappertjes,
de saffraan bij de eieren en kluts
augurkjes in blokjes, de mini aubergines
fijngesneden kruiden en
het geheel tot een luchtige massa.
in tweeën en een kwart van de
mayonaise. Schik de fricandeau
Voeg de Parmezaanse kaas en zout
watermeloen in kleine partjes en leg dit
op de borden en serveer met
en peper naar smaak toe. Roer het
op de schaal. Prik de mozzarella met een
de tonijnsaus. Lekker met een
mengsel goed door en giet het in de
blaadje basilicum en de kerstomaatjes aan
frisse rucola salade en een
pan op de asperges met de uien. Bak
een cocktailprikker en leg ook deze samen
glas Cantina di Negrar Soave
de omelet ongeveer 7 minuten met
met de artisjok, paprika en plakjes kaas
Classico.
de deksel op de pan. Heerlijk met een
Ingrediënten:
laat ze uitlekken, snijd de taaie
op de schaal. Voeg hier tot slot wat olijven
glas Bianco di Custoza van Cantina
aan toe. Op een warme dag heerlijk met
di Negrar.
een glas koude Bardolino Chiaretto Classico of Bardolino Classico van Cantina di Negrar.
Wijn&Weten Ontdek het beste van Italië Reis af naar Italië en ontdek zelf het beste dat dit wijnland u te bieden heeft. Onmisbaar hierbij is de praktische Wijnreisgids Italië van Michelin. De 125 behandelde rondritten voeren u langs alle Italiaanse wijnstreken en de beste wijnhuizen. Uiteraard leiden de routes u door prachtige natuurgebieden en langs talloze cultuurparels. De gids geeft voor elke wijnstreek een overzicht van de belangrijkste wijnhuizen en de wijnen en producten die u er kunt verkrijgen. Daarnaast worden er talloze logeeradressen en eetgelegenheden beschreven. De reisgids is verkrijgbaar in diverse boekwinkels of via internet te bestellen.
Beleef La Dolce Italia op de Vespa! Kies deze vakantie voor ultieme vrijheid en verken Italië op een echte Vespa scooter. Met de wind door uw haren rondtoeren door het glooiende landschap van Piemonte, Toscane, Umbrië of rond het Gardameer. Voel de zon en geniet van pittoreske dorpjes, kronkelende wegen en uitgestrekte wijngaarden. Verschillende reisorganisaties bieden compleet verzorgde rondritten aan. U rijdt per dag een beperkt aantal kilometers. Zo blijft er voldoende tijd over om rustig te tafelen en een bezoek aan een wijnkelder. Voor meer informatie: www.winecountryvespa.com en www.vrijuit.nl.
Wijn serveren als een echte sommelier
Wijn?
Nee, olie en azijn! Deze omgekeerde wijnglazen vormen een verrassende combinatie op uw eettafel. De klassieke wijnglazen worden hier gebruikt als olieen azijnstel. Gemaakt van glas en geleverd als paar. Met een bijgeleverd trechtertje vult u de glazen eenvoudig bij. Lastig schoonmaken? Dat valt mee. Meegeleverd is een speciaal borsteltje. Het olie- en azijnstel is een ontwerp van Tsu.R, een ontwerpstudio uit Amsterdam. Verkrijgbaar via www.kadoomdehoek.nl.
WIJNGLAS MET KARAKTER Bent u op een feestje ook regelmatig uw wijnglas kwijt? Denk dan eens aan de kleurige Vacuvin glasmarkers. Deze fleurige, unieke figuurtjes hechten zich met een zuignapje direct aan het gladde oppervlak van uw wijnglas. Ideaal. Dankzij de kleur en het karakter van het figuurtje, herkent elke gast direct het eigen glas. De glasmarkers zorgen bovendien voor een extra feestelijk effect. www.vacuvin-voor-thuis.nl
Het Italiaanse wijnhuis Cantine Teanum maakt niet alleen heerlijke wijn, maar produceert ook olijfoliën. Een daarvan is de Teanum Denocciolato Olio. Een extra vergine olijfolie, gemaakt van 100% Peranzana olijven. Deze zijn met de hand geplukt en voor het persen ontpit. Met als resultaat: een zachte, delicate olijfolie met fruitige aroma’s en een vleugje hazelnoot en pas gemaaid gras.
Tijdelijk ontvangt u bij zes flessen wijn zo’n fles Teanum Denocciolato Olio gratis. Deze aanbieding geldt bij zes flessen Cantine Teanum uit de ‘Otre’ serie: Falanghina/ Chardonnay, Negroamaro Fish, Negroamaro Meat, Aglianico. Op = op!
Boekentip: A TAVOLA
ONMISBAAR VOOR LIEFHEBBERS VAN DE ITALIAANSE KEUKEN In A Tavola vindt u de 159 beste Italiaanse restaurants van Nederland. Het eindeloos zoeken naar een Italiaans toprestaurant behoort met deze restaurantgids voorgoed tot de verleden tijd. A Tavola staat voor Italiaanse restaurants die oude tradities in ere
Bang dat u uw gasten geen passende wijnen kunt voorschotelen bij uw perfect gekookte 7-gangen diner? Geen nood. Bekijk deze infographic die we vonden op www.nsmbl.nl. Houd de smaken van uw gerechten in gedachten, dan vindt u, als een echte sommerlier, de meest geschikte wijnen.
14
GRATIS OLIJFOLIE VAN CANTINE TEANUM
15
houden en alleen werken met de allerbeste producten. Bij elk restaurant in deze gids hebben ze passie voor goed eten en liefde voor het vak. A Tavola is een uitgave van het tijdschrift De Smaak van Italië. De gids is verkrijgbaar bij de boekhandel en online te bestellen.
Caleo ‘IGT Sicilia’ Inzolia Fruitig en rond met een zacht karakter. Lekker bij sushi en vis van de barbecue maar natuurlijk ook zeer geschikt om zo van te genieten.
Caleo ‘IGT Salento’ Negroamaro
ACTIE
6 halen = 5 betalen
Rijke en gulle wijn met een warm en zwoel karakter. Smaakt zeer goed bij pizza en pasta, of een tikje gekoeld op een zonnig terras.
Uw wijnhandelaar:
Deze zomerse wijnaanbieding is geldig t/m 29 juni 2013 en zolang de voorraad strekt. Colofon: Het Bulletin du Vin is een uitgave van Boomsma Distilleerderij/wijnkoperij BV en wordt verspreid onder slijterijen en wijnhandelaren. Postbus 265, 8901 BB Leeuwarden, www.boomsmawijnen.eu / Druk en zetfouten voorbehouden.
