Behandelwijzer dikke darmkanker
mca.nl
Inhoudsopgave
1. Waarom deze behandelwijzer?
3
2. Het colorectaal team
3
3. Een kwaadaardige afwijking in de dikke darm
3
4. Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?
5
5. Uw voorbereiding op een eventuele operatie
5
6. Informatie, hulp en steun bij kanker
7
7. Registratie van kanker
8
Inlegvellen
Colofon Redactie:
chirurgie
afdeling communicatie
Vormgeving:
beeldgroep MCA
Oplage:
300 / 2e druk
Druk:
Ricoh
Artikelnummer: 161361 / 2014.07
Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting. 2
Behandelwijzer dikke darmkanker
1. Waarom deze behandelwijzer?
Uw vaste aanspreekpunt van het gespecialiseerde verpleegkundige
U wordt in Medisch Centrum Alkmaar
team is:
(MCA) onderzocht en behandeld voor een kwaadaardige afwijking in uw
Eva Buisman
dikke darm. In deze behandelwijzer
Anneke Dekker
vindt u algemene informatie over
Ina van Deursen
uw aandoening, de onderzoeken,
Lucienne Dol (casemanager)
uw behandeling en de nazorg na uw behandeling. Het spreekt voor
Informatie over bereikbaarheid vindt u
zich dat u van uw arts en de andere
in het hoofdstuk ‘‘Wie kunt u bellen met
zorgverleners ook persoonlijk uitleg
vragen en/of klachten?’
krijgt over uw aandoening en de behandeling. In deze behandelwijzer kunt u alle belangrijke informatie nog eens rustig nalezen.
3. Een kwaadaardige afwijking in de dikke darm U heeft een dikke darmonderzoek
2. Het colorectaal team
(coloscopie) gehad waarbij een kwaadaardige afwijking is gevonden.
U wordt in MCA behandeld door een
Tijdens het onderzoek zijn kleine
gespecialiseerd team, het zogenoemde
stukjes afwijkend weefsel (biopten)
colorectaal team.
weggenomen. Deze worden in het
Dit team bestaat uit medisch
laboratorium verder onderzocht door
specialisten en gespecialiseerde
een patholoog-anatoom.
verpleegkundigen. Aanvullend onderzoek Uw hoofdbehandelaar is
Behalve weefselonderzoek krijgt u nog meer onderzoeken. U volgt het zoge-
Dr. ……………......................................................…………
noemde Fast Track Traject. Dit houdt in dat de onderzoeken met voorrang worden gepland, zodat u zo snel
3
mogelijk weet welke aandoening of
U krijgt de uitslag van uw chirurg
ziekte u precies heeft. U krijgt hier meer
U krijgt zelf de uitslag tijdens uw
uitleg over van een verpleegkundige
eerstvolgende afspraak met uw
van het colorectaal team.
chirurg. Uw chirurg doet dan ook lichamelijk onderzoek en bespreekt het
Welke onderzoeken krijgt u?
behandeladvies met u.
Bloedonderzoek tumormarker Uw bloed wordt onderzocht op de
Als u geopereerd wordt
aanwezigheid van een zogenoemde
Als u in overleg met uw chirurg wordt
tumormarker. Dit is een stofje dat
geopereerd, heeft u meteen na uw
sommige tumoren afgeven in het
afspraak met de chirurg ook een
bloed. Bij een darmtumor is dat
afspraak met een verpleegkundige van
het stofje CEA (Carcino Embryonic
het colorectaal team. U krijgt uitleg over
Antigen).
de gang van zaken rond uw operatie. Voor de voorbereiding op algehele
CT-scan longen en/of lever
anesthesie (narcose) en praktische
Met een CT-scan van uw buik en
informatie over uw ziekenhuisopname
longen wordt nagegaan of er eventueel
brengt u aansluitend een bezoek aan
uitzaaiingen zijn in de longen en/of de
de afdeling anesthesiologie en de
lever.
afdeling opname. Houdt u er rekening mee dat deze afspraken enige tijd in
Uitslagen en behandelplan
beslag nemen. Omdat u veel informatie
Als de uitslagen bekend zijn,
krijgt, adviseren we u om iemand mee
worden deze eerst besproken in het
te nemen. Samen hoort en onthoudt u
colorectaal team. Dit multidisciplinaire
meer.
behandelteam bespreekt wekelijks alle patiënten. U bent hier zelf niet
We informeren ook uw huisarts over
bij. Elke zorgverlener van het team
de diagnose en de voorgestelde
brengt daarbij zijn eigen specifieke
behandeling. (Dit gebeurt digitaal.)
deskundigheid in. In overleg stellen ze een behandeladvies op.
4
Behandelwijzer dikke darmkanker
4. Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?
afwijking is gevonden in uw dikke darm en dat u klachten heeft.
Met vragen en/of klachten die niet
Bij welke klachten waarschuwt u
dringend zijn, kunt u tijdens het
direct het ziekenhuis?
telefonisch spreekuur vragen naar een
Neem bij (een van) de volgende
verpleegkundige van het colorectaal
klachten direct contact op met MCA:
team.
• bloedverlies (meer dan een
• Telefonisch spreekuur op werkdagen van 9.00 tot 10.00 uur, telefoon (072) 548 24 29.
koffiekopje); • toenemende buikkrampen, buikpijn en/of ‘gootsteengeluiden’; • het gevoel dat u de ontlasting niet
Wie kunt u bellen met dringende vragen en/of klachten?
(genoeg) kwijtraakt; • misselijkheid en braken.
Heeft u buiten het telefonische spreekuur om een dringende vraag?
Voorbeelden van klachten die niet
Dan kunt u afhankelijk van het tijdstip
dringend zijn:
contact opnemen met de polikliniek
• vragen over onderzoeken en/of
chirurgie of de afdeling spoedeisende hulp. • Op werkdagen kunt u van 8.30 tot 17.00 uur contact opnemen met
afspraken; • gewichtsverlies (meer dan één kilo per week); • ongewild verlies van ontlasting.
de polikliniek chirurgie, telefoon (072) 548 2400. Vraagt u naar een verpleegkundige van het colorectaal team. • ’s Avonds, ’s nachts of in het
5. U w voorbereiding op een eventuele operatie
weekend kunt u contact opnemen
5
met de afdeling spoedeisende hulp,
Uit onderzoek is gebleken dat een
telefoon (072) 548 2488.
goede lichamelijke conditie en
U kunt vragen naar de dienstdoende
voedingstoestand belangrijk zijn voor
chirurg. Geef door dat er een
vlot en goed herstel na de operatie.
Een goede voedingstoestand houdt
minstens een kilo per week af? Neem
in dat u de afgelopen tijd voldoende
dan contact met ons op.
voedingsstoffen heeft binnengekregen. Het is verder belangrijk dat ook uw
Meer informatie vindt u ook in de folder
spieren in goede conditie zijn.
‘Ongewild afvallen’. U vindt de folder op www.mca.nl/patientenfolders.
Eet gezond en gevarieerd: let ook op voldoende eiwitten
U wordt zo nodig verwezen naar een
Het is daarom belangrijk dat u voor de
diëtist
operatie gevarieerd en gezond eet. Het
Als u onbedoeld bent afgevallen en als
is vooral belangrijk dat u voldoende
het niet lukt om via gewone voeding
eiwitten binnenkrijgt. Eiwitten zijn
voldoende energie en eiwitten binnen
namelijk belangrijk voor de opbouw
te krijgen, verwijzen we u voor advies
van spieren. Om die reden zijn ze
naar een diëtist. Zo nodig krijgt u
belangrijk voor goede genezing van
aanvullende drinkvoeding.
de wond en herstel van de spieren. Eiwitten zitten vooral in vlees, vis, zuivel
Zo houdt u uw lichamelijke conditie
en soja.
op peil De tijd tot de operatie kunt u
Onbedoeld afvallen
gebruiken voor extra aandacht voor uw
Het is belangrijk dat u voor de ingreep
lichamelijke conditie. U bent daardoor
niet (verder) afvalt. Als u in korte tijd
na de operatie sneller op de been en
veel gewicht verliest, wordt namelijk
voorkomt eventuele problemen door
vooral spiermassa afgebroken. Dit is
bedlegerigheid. We adviseren u in
ongunstig voor uw herstel. Het maakt
lijn met de ‘Nederlandse norm voor
daarbij niet uit hoe zwaar u bent. Ook
gezond bewegen’ om minimaal een
bij overgewicht kan het zijn dat uw
half uur per dag intensief te bewegen.
voedingstoestand toch niet optimaal is.
U kunt bijvoorbeeld in een stevig
Overgewicht zegt namelijk vooral iets
tempo wandelen (minstens vijf km per
over vetreserves en niets over conditie
uur) en/of fietsen (minstens vijftien km
of spiermassa. We adviseren u om u
per uur).
één keer per week te wegen. Valt u 6
Behandelwijzer dikke darmkanker
Voor jongeren ligt dit tempo uiteraard
Meer informatie over stoppen met
hoger dan voor ouderen. Waar het om
roken vindt u onder andere op
gaat, is dat u blijft bewegen en niet te
www.stivoro.nl
veel stil zit. Blijf zo mogelijk werken, sporten en/of
6. Informatie, hulp en steun bij kanker
actief in het huishouden Misschien is het moeilijk, maar we
Een mogelijk levensbedreigende ziekte
adviseren u om toch zoveel mogelijk
als kanker kan heftige emoties met zich
actief te blijven in het huishouden,
meebrengen. Veel mensen komen op ei-
werk en sport. Voor beweging thuis
gen kracht door deze moeilijke periode
kunt u ook meedoen aan diverse
heen. Maar het kan ook zijn dat u behoef-
televisieprogramma’s waarin instructies
te heeft aan psychosociale ondersteu-
voor bewegen worden gegeven.
ning. Hieronder vindt u een overzicht van de websites van regionale en landelijke
Stop met roken
organisaties voor hulp, steun, training en/
Misschien valt het niet mee, maar voor
of therapie bij en na kanker:
goed herstel is het belangrijk dat u
• www.ingeborgdouwescentrum.nl
niet rookt. Nicotine tast namelijk de
• www.praethuys.nl
kleinste bloedvaatjes van het lichaam aan. Dit zijn de bloedvaatjes die de
(inloophuis voor mensen met kanker en hun naasten in Alkmaar)
organen, waaronder de darm, van
• www.mca.nl
bloed voorzien. Goede doorbloeding
• www.lastmeter.nl
is belangrijk voor de genezing van de
• www.kankerbestrijding.nl
darmnaad en de wond. Ook is de kans
• www.spks.nl
op longproblemen tijdens de opname
• www.nederlandsestomavereniging.nl
minder. Stoppen heeft altijd zin. De
• www.hdi.nl
positieve effecten treden namelijk ook
• www.devruchtenburg.nl
op als u slechts vanaf enkele weken
• www.re-turn.nl
voor de operatie stopt.
• www.Stap.nu • www.infocentraalkanker.eu • www.voedingenkankerinfo.nl
7
Breng eventuele klachten in kaart
Medisch Centrum Alkmaar
met de lastmeter
Zorgadministratie / huisnummer 0031
U krijgt in MCA regelmatig een
Wilhelminalaan 12
zogenoemde lastmeter aangeboden.
1815 JD Alkmaar
Dit is een folder met daarin een soort thermometer waarmee u
Meer informatie vindt u in de brochure
uw lichamelijke en eventuele
‘Registratie van kanker: van groot
psychosociale klachten in kaart
belang’. U kunt de folder downloaden
kunt brengen. U krijgt hier van een
via: www.iknl.nl, op de pagina ‘Cijfers
verpleegkundige van het colorectaal
en onderzoek’.
team meer uitleg over. De lastmeter kan u helpen in gesprek te gaan met uw zorgverlener(s) over problemen die u door uw ziekte ervaart. U vindt de lastmeter ook op www.lastmeter.nl.
7. Registratie van kanker Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk om kanker in de toekomst te voorkomen en om de behandeling van kanker te verbeteren. Het Integrale Kankercentrum Nederland (IKN) verzamelt daarom gegevens van mensen die nu kanker hebben. Ook uw gegevens worden geregistreerd. Ze worden anoniem verwerkt en zijn dus niet tot u persoonlijk te herleiden. Heeft u eventueel bezwaar tegen deze registratie, dan kunt u een brief schrijven naar: 8
9
Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T (072) 548 44 44
mca.nl
