Behandelvisie JJC Duidelijk en flexibel Jeugdformaat De Jutters Combinatie Plus Jeugdzorg
Inhoudsopgave
Woord vooraf
3
1 Onze pijlers
3
1.1
Missie en Visie
4
2
Onze behandelvisie
4
3
Goed beginnen: aansluiten en motiveren, onderzoek en diagnostiek
5
4
Regie en continuïteit: toekomstperspectief creëren en trajectzorg organiseren
5
5
Integratie van opvoeden, psychiatrische behandeling en onderwijs
6
5.1 6
Veiligheid en versterken van zelfregulering Kwaliteit en effectiviteit: toepassen van kennis over en meten van effectiviteit
Bronnen
Behandelvisie JJC
8 10 10
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 2 van 10
Woord vooraf
In deze behandelvisie staan onze uitgangspunten voor behandeling en onderwijs. Het is de kapstok voor ons beleid en toetssteen voor ons dagelijks handelen. Verdere uitwerking volgt in de beschrijving van de behandelorganisatie, een besturingsvisie en een beschrijving van de personele organisatie.
1 Onze pijlers Jeugdformaat De Jutters Combinatie (JJC) is er voor jongeren met complexe gedragsproblemen voortkomend uit of in combinatie met psychiatrische problemen. In de gezinnen waar onze jongeren opgroeien gaan opvoedingsproblemen vaak samen met sociaal maatschappelijke of psychische problemen van de ouders. Wij zien gedragsproblemen bij jongeren als een gevolg van hun levensloop, de ervaringen die zij hebben opgedaan en de wisselwerking tussen de individuele kenmerken van een jongere en de kenmerken van zijn of haar netwerk. In de behandeling beschouwen en behandelen we de problematiek van onze jongeren en hun netwerk vanuit een breed perspectief gebaseerd op de pijlers orthopedagogiek, psychiatrie en onderwijs. Plus
Jeugdzorg Plus Jongeren - jongens en meisjes - komen in de intensieve Jeugdzorg terecht nadat de situatie thuis of binnen de instelling waar zij verbleven ernstig uit de hand is gelopen. Soms komen jongeren binnen die gedrag vertonen waarmee zij zichzelf schade berokkenen. Het gaat altijd om jongeren van wie de toekomst wordt bedreigd en bij wie vrijwel altijd sprake is van hardnekkige problemen. Deze problemen bij de jongeren - maar ook bij de ouders - zijn meestal groot en komen vaak in combinatie voor. Ze kunnen bestaan uit psychiatrische klachten, zoals aan autisme verwante stoornissen en ADHD, een (licht) verstandelijke beperking, verslaving aan alcohol of drugs of ervaringen met ernstige mishandeling, met seksueel grensoverschrijdend gedrag of met geweldpleging. (bron: website JeugdzorgPlus )
Jeugdzorg Het verband tussen problemen van kinderen en het (dis)functioneren van gezinnen wordt begrepen met behulp van het begrip 'systeem', dat er van uitgaat dat de problematiek van het kind leidt tot problemen in het gezinsfunctioneren. Deze visie voorkomt een ingewikkelde interpunctieproblematiek (wat veroorzaakt wat?) en voorkomt het blameren van ouders en gezinnen en biedt betere aanknopingspunten om het gezinsfunctioneren bespreekbaar te maken. (bron : bewust, betrokken en betrouwbaar visiedocument zorgaanbieders in de jeugdzorg 2003)
Kinder- en jeugdpsychiatrie is het specialisme dat zich bezighoudt met diagnostiek, behandeling en begeleiding van jongeren die lijden of disfunctioneren, doordat hun cognitieve en emotionele betrokkenheid op (henzelf of hun leefomgeving verstoord is geraakt. (bron: het visiedocument kinder- en jeugdpsychiatrie NVvP 2009)
Behandelvisie JJC
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 3 van 10
Onderwijs Voor het onderwijs is de overtuiging dat iedere jeugdige ambities heeft. Dit is een reden om er vanuit te gaan dat iedere jeugdige niet alleen wil leren maar ook kan leren. Hierbij ligt de uitdaging om het leren van jeugdigen te stimuleren met behulp van een gevarieerd en geïntegreerd onderwijs/zorgaanbod en een passend ontwikkelingsklimaat waarbinnen elke jeugdige met zijn/haar mogelijkheden tot ontplooiing kan komen. Hierbij wordt veel aandacht besteed aan kennisoverdracht en leren van vaardigheden. Centraal staat jeugdigen(en hun ouders) in staat te stellen om regie terug te krijgen over hun leven, zodat ze zelfstandig kunnen deelnemen aan het maatschappelijke leven. (bron: Schoolplan Horizon 2013-2016)
1.1
Missie en Visie
Missie (waarom we bestaan) JJC wil jongeren met complexe gedragsproblemen, die met een machtiging voor gesloten jeugdzorg bij ons worden opgenomen, een veilige leefomgeving en behandeling bieden. Hierdoor zijn zij in staat om te leren en zich te ontwikkelen waardoor zij in de toekomst in staat zijn om tijdig een beroep te doen op hulpverlening en weer perspectief hebben op volwaardig maatschappelijk functioneren. Visie (Wat we willen zijn) De behandeling binnen de gesloten setting van JJC zien wij als een onderdeel van een zorgtraject dat we samen met de jongere, zijn netwerk en onze ketenpartners vormgeven. De eigen verantwoordelijkheid en de (veer)kracht van de jongere en zijn omgeving zijn daarbij voor ons een belangrijk uitgangspunt. We werken vanuit een systemische visie en op basis van bewezen effectieve interventies. We integreren daartoe kennis en vakmanschap vanuit de orthopedagogiek, psychiatrie en onderwijs. We meten systematisch onze resultaten en zijn daarover transparant. Kernwaarden (waar we in geloven): Empatisch Hart Professioneel Hoofd Vasthoudend Handen
2
Onze behandelvisie
De behandelvisie beschrijft de uitgangspunten van waaruit we werken. Het is onze basis, onze richtinggevende opvatting over de behandeling aan onze jongeren, waaraan we ons handelen toetsen. Hoe we de behandeling vormgeven wordt uitgewerkt in de beschrijving van de behandelorganisatie. Waar het gaat over jongeren zijn ook de ouders, verzorgers en de gezinsvoogd in beeld. We geven dit in de tekst aan door over de jongeren en zijn netwerk te spreken. Uitgangspunten behandelvisie 1. 2. 3. 4. 5.
Goed beginnen: aansluiten en motiveren, onderzoek en diagnostiek Regie en continuïteit: toekomstperspectief creëren en trajectzorg organiseren Integratie van opvoeden, psychiatrische behandeling en onderwijs Veiligheid en versterken van zelfregulering. Kwaliteit en effectiviteit: toepassen van kennis over en meten effectiviteit
Behandelvisie JJC
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 4 van 10
3
Goed beginnen: aansluiten en motiveren, onderzoek en diagnostiek
Aansluiten en motiveren Jongeren en hun netwerk hebben vaak een reeks van mislukte hulpverleningspogingen achter de rug en zijn het vertrouwen in de hulpverlening en in elkaar kwijtgeraakt. Het is een moeizaam proces om dat vertrouwen te herstellen, kleine oneffenheden kunnen een grote terugval veroorzaken. Wij gaan uit van de goede bedoelingen van het netwerk van de jongeren en hebben respect voor hun inspanningen in het verleden, ook als dit niet heeft geleid tot het gewenste opvoedingsresultaat. Het werken aan overeenstemming over de inzet en verantwoordelijkheid van jongeren, hun netwerk en van ons staat voorop. Op die manier is het mogelijk gezamenlijk tot gewenste resultaten te komen of te kunnen benoemen wat het behalen hiervan mogelijk in de weg staat. Wij geven jongeren en ouders, ondanks de gedwongen opname en behandeling, vanaf het eerste begin zoveel mogelijk eigen verantwoordelijkheid. Daarom benutten wij als eerste de door de jongere en de ouders gestelde hulpvraag. In veel gevallen weten jongeren en ouders heel goed wat hun probleem is en waar ze hulp bij nodig hebben. Wij luisteren naar de vragen van ouders en jongeren en gaan met hen - door middel van inbreng van eigen kennis, ervaring en deskundigheid - de dialoog aan over hoe deze hulp- en leervraag te benaderen en te vertalen naar passende behandeling en onderwijs. Dat betekent niet “doen wat de ander vraagt” maar “deskundigheid en ervaring in dienst stellen van de hulpvrager”. Een medewerker is in staat met ouders en jongeren - in plaats van voor ouders en jongeren - naar een passend onderwijs- en hulpaanbod te zoeken en ook de grenzen van dat aanbod aan te geven. De persoonlijke behoeften, wensen, gevoelens en verlangens van de jongeren en hun netwerk worden altijd serieus genomen. Daarbinnen ligt de focus primair op de factoren die geleid hebben tot de gedwongen opname en wordt uitgegaan van de mogelijkheden van de jongere en zijn netwerk. Onderzoek en diagnostiek De eerste zes weken van opname besteden we aan onderzoek en diagnostiek. De uitkomst van deze fase is een door de jongere, zijn netwerk en het multidisciplinaire team gedeeld beeld van de problematiek en de gewenste resultaten van behandeling en onderwijs. Tijdens deze fase wordt er vanuit orthopedagogische, kinderpsychiatrische en systemische optiek onderzoek verricht. Daarnaast maken we een sterkte–zwakte analyse van de (sociale)competenties en een risico analyse van grensoverschrijdend gedrag. In het onderzoek sluiten we aan op de hulpvraag van de jongere en zijn netwerk, hiermee worden zij geactiveerd en is de onderzoekfase ook al een effectief onderdeel van de behandeling. De onderzoek- en diagnostiekfase ronden we af met een trajectplan, een integraal behandelingsplan dat door de verschillende disciplines wordt uitgewerkt in een deelplan.
4
Regie en continuïteit: toekomstperspectief creëren en trajectzorg organiseren
Iedere jongere krijgt een trajectplan dat op zijn situatie is toegesneden. De aard en ernst van de problematiek en de geformuleerde trajectdoelen zijn bepalend voor het onderwijs en de zorg die geboden worden. De gewenste resultaten leggen we vast in meetbare doelen op het terrein van wonen, maatschappelijk functioneren en deelname aan onderwijs of arbeidsmarkt. In het trajectplan beschrijven we ook welke behandeling en begeleiding aangewezen is na behandeling binnen JJC. Wij zorgen ervoor dat jongeren en hun netwerk “meeschrijven” aan hun trajectplan en het volledige trajectplan kennen. We werken aan een voor de jongeren en hun netwerk zo duidelijk mogelijk haalbaar toekomstperspectief, met overzichtelijke termijnen, concrete doelen per fase, en een concrete vervolgsituatie. Hierdoor kunnen jongeren en hun netwerk in hun woorden vertellen aan welke doelen zij werken, welke bijdrage zij en anderen daar aan leveren en wat hun perspectief is.
Behandelvisie JJC
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 5 van 10
Binnen zes weken na opname bepalen we een haalbaar uitstroomprofiel van de jongere dat past bij de terugkeer naar huis of gekoppeld wordt aan de startcriteria van een vervolgvoorziening. Zodra de contouren van het totale traject zichtbaar worden, betrekken we onze collega’s van de vervolghulpverlening bij de behandeling en werken we vanuit een gezamenlijk trajectplan (een visie, een methodiek en een plan). Tijdens het traject zetten we een vaste trajectbegeleider in die het traject regisseert, coördineert en bewaakt. Deze treedt op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen, zowel voor de jongere, zijn of haar netwerk, het onderwijs, andere zorgaanbieders als voor de gemeente(lijke voorzieningen).
5
Integratie van opvoeden, psychiatrische behandeling en onderwijs
Opvoeden, behandelen en onderwijs vormen een samenhangend geheel. Vorderingen op verschillende ontwikkelingsgebieden - cognitief, sociaal, emotioneel, vrije tijd - en het behalen van goede leerresultaten zijn van belang voor een zo optimaal mogelijke ontwikkeling van jongeren. Succeservaringen in de behandeling kunnen bijdragen aan de leerontwikkeling van jongeren en omgekeerd. Binnen JJC bieden we jongeren en hun ouders dan ook passende en geïntegreerde behandeling en onderwijs. Daarnaast werken we met de jongere en hun ouders aan één plan voor zowel de behandeling als het onderwijs. We weten dat het volgen van onderwijs tijdens een residentiële plaatsing een harde voorspeller is voor maatschappelijke participatie van jongeren. Door successen op leergebied te boeken - kleine of grotere - groeit hun gevoel van competentie. Zij krijgen zelf weer geloof in een toekomst, raken gemotiveerd om toe te werken naar een vervolgopleiding of een beroep. Competentiegericht Het sociaal competentiemodel is de basis van onze behandeling. Dit model gaat er van uit dat probleemgedrag begrepen kan worden als een disbalans tussen ontwikkelingstaken en vaardigheden. 1 Jongeren worden in hun dagelijks leven geconfronteerd met steeds weer nieuwe ontwikkelingstaken , dat vraagt van hen dat ze vaardigheden ontwikkelen om die ontwikkelingstaken te vervullen. Wanneer taken en vaardigheden in balans zijn is er sprake van competentie. De balans tussen ontwikkelingstaken en vaardigheden hangt samen met de wisselwerking tussen de individuele kenmerken van de jongere en de kenmerken van zijn omgeving. De biologische, psychologische en sociale kenmerken kunnen een belemmerende of juist beschermende factor zijn in de competentie ontwikkeling. De jongeren die bij JJC opgenomen zijn komen vaak uit situaties waarin zij overvraagd zijn, ze zijn geconfronteerd met ontwikkelingstaken die niet aansluiten bij hun levensfase en de daarbij passende vaardigheden. Emotionele of gedragsproblemen zien we als symptomen van een stagnerende ontwikkeling vanwege een onevenwichtigheid tussen ontwikkelingstaken en vaardigheden. Met de opname bij JJC streven we naar een situatie waarin jongeren taken krijgen aangeboden die aansluiten bij hun vaardigheden en individuele kenmerken waardoor symptomen afnemen. Vanuit die nieuwe balans gaan we kleine taken toevoegen en tegelijkertijd helpen we de jongere die vaardigheden te ontwikkelen die daarvoor nodig zijn, zodat er groei en ontwikkeling mogelijk wordt en zij uiteindelijk de gestructureerde gesloten setting kunnen verlaten. Psychiatrische expertise Bij onze jongeren en hun gezin is sprake van complexe problematiek. Er zijn ernstige emotionele of gedragsproblemen die soms voortkomen uit of samenhangen met psychiatrische problematiek. De verwevenheid van problematiek op verschillende levensgebieden en de verwevenheid van de problematiek in het gezin met de individuele problematiek van de jongere maakt de situatie van onze jongeren complex. 1
Ontwikkelingstaken voor jongeren van 12 tot 21 jaar: Vormgeven aan veranderde relaties binnen het gezin, participeren in onderwijs of werk, zinvol invullen van vrije tijd, creëren en onderhouden van eigen woon- en leefsituatie, omgaan met autoriteiten en instanties, zorg dragen voor gezondheid en uiterlijk, opbouwen en onderhouden van sociale contacten en vriendschappen, vormgeven aan intimiteit en seksualiteit.
Behandelvisie JJC
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 6 van 10
In onze behandeling vullen we orthopedagogische deskundigheid aan met psychiatrische expertise. We brengen de aard en de gevolgen van de psychiatrische problematiek van de jongere zo snel en zo goed mogelijk in kaart. Psychopathologie zie we als een belemmerende factor die het voor een jongere moeilijk maakt om de ontwikkelingstaken te vervullen. We houden in onze bejegening en behandeling rekening met de intrapersoonlijke problematiek en hoe die betekenis krijgt in de interactie met anderen. Oorzaak en gevolg van problemen samenhangend met psychiatrische problemen zijn moeilijk te ontrafelen. Er is sprake van een wisselwerking, waarbij de gedachten, emoties en relatiedefinities van de jongeren beïnvloed worden door de interactie en tegelijkertijd de interactie beïnvloeden. We zijn ons voortdurend bewust van deze dynamiek en stemmen ons handelen daarop af. In het trajectplan worden, uitgaande van de individuele situatie van de jongeren, de specifieke aspecten in de behandeling en bejegening opgenomen. Hiermee streven we er naar om negatieve interacties uit het verleden te vermijden en naar nieuwe wegen van interacties te zoeken. Waar nodig zetten we naast orthopedagogische interventies ook psychiatrische behandeling in. Het gaat daarbij om medicatie en of gedragstherapeutische interventies zoals motiverende gespreksvoering, sociale vaardigheidstraining, cognitieve gedragstherapie en oplossingsgerichte therapie. Met structurele psycho-educatie brengen we de jongeren en hun netwerk kennis bij over de eigen psychiatrische kwetsbaarheden en copingstrategieën voor het omgaan met stress. De psychiatrische behandeling binnen JJC is vooral gericht op stabilisatie en eventueel het voorbereiden op vervolgbehandeling. In het trajectplan wordt beschreven welke psychiatrische behandeling op termijn geïndiceerd is. Soms is een klinische vervolgbehandeling in de psychiatrie de aangewezen vervolg, vaker zal een intensieve ambulante behandeling nodig zijn die pas zinvol ingezet kan worden, na het verblijf bij JJC, als er een enigszins stabiele woon- en school/werksituatie is bereikt. Netwerkgericht De onlosmakelijke band tussen ouder en kind is voor ons een vanzelfsprekende zaak. Ook wanneer de ouders niet (meer) zelf de dagelijkse opvoeding uitvoeren, functioneert een jongere nooit los van zijn gezin. De hulpverlening en het onderwijs richten zich dan ook op het gezin en hun context. Zowel binnen de hulpverlening als het onderwijs betekent netwerkgericht werken dat er aandacht is voor de context van de jongere. Problemen in de thuissituatie komen in de behandelgroep en op school vaak tot uiting in emotionele of gedragsproblemen en zwakkere leerprestaties. Maar ook de eigen opvatting en houding van ouders ten aanzien van de behandeling en het onderwijs zijn van grote invloed op de manier waarop een jongere de behandeling en het onderwijs beleeft. Samenwerking met ouders is dan ook van groot belang. Hierdoor krijgen ouders een ondersteunende rol in het dagelijkse leven van hun kind. Het versterken en onderhouden van de band tussen ouders en kind en het vergroten van de mogelijkheden die de ouders hebben om hun kind - aansluitend bij de behoeftes van het kind - te verzorgen of op te voeden zijn zeer belangrijk. Het is van belang de ontwikkeling van jongeren en hun ouders voortdurend met elkaar in verband te brengen en bij beiden interventies te plegen om de gewenste ontwikkeling, samenhang en een zo groot mogelijk evenwicht te bereiken. Vrijwel iedere interventie bij een jongere staat daarom in het teken van de samenhang met en het effect op de ouders en andersom. Aan die onderlinge samenhang geven wij richting door een intensieve multidisciplinaire aanpak. Hierin is naast de aandacht voor de persoonlijke problematiek van de jongere en de persoonlijke / relationele problematiek van de ouders gericht aandacht voor de samenhang van problematiek van ouders en hun kinderen. We onderzoeken als eerste de mogelijkheid van een verantwoorde terugkeer naar huis. Ook wanneer bij aanvang van de behandeling duidelijk is dat jongeren niet terug kunnen keren naar huis, blijft de relatie met de ouders een belangrijk onderwerp van de behandeling. Een van de belangrijke ontwikkelingstaken in deze levensfase is immers het vormgeven aan veranderde relaties binnen het gezin. Indien ouders niet of weinig beschikbaar kunnen zijn voor hun kind, is het belangrijk om in het bredere netwerk rondom jongeren te kijken naar positieve, pro-sociale volwassenen die jongeren gedurende lange tijd actief willen en kunnen blijven volgen en ondersteunen.
Behandelvisie JJC
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 7 van 10
Multidisciplinair Het trajectplan is een integraal opvoed-, behandel- en handelings(onderwijs)plan en wordt vormgegeven op basis van multidisciplinair onderzoek en diagnostiek. Het Sociaal Competentiemodel is de kapstok waaraan de behandeldoelen in de verschillende fases van de behandeling wordt opgehangen. De doelen voortvloeiend uit ontwikkelingstaken vertalen we in deeldoelen en concrete taken die geoefend kunnen worden. Omdat onze jongeren vaak leven in wijken waar de diversiteit van culturen bovengemiddeld groot is, besteden we binnen deze ontwikkelingstaken specifieke aandacht aan het omgaan met diversiteit en verschillende culturen. Alle behandelinterventies worden door de medewerkers van de verschillende disciplines vertaald naar doelen die gekoppeld zijn aan de aangeboden ervaring- en oefensituaties. Zo kan de jongere in verschillende contexten specifieke inzichten, kennis en vaardigheden ontwikkelen. Alle disciplines houden voortdurend rekening met het effect van hun interventies op het netwerk (o.a. ouders) van de jongere vanuit het besef dat verkregen inzichten en geleerde vaardigheden alleen van toegevoegde waarde zijn als de jongere ze na de behandeling daadwerkelijk toe kan passen (transfer). Maatschappelijke participatie Mee kunnen doen in de samenleving is de belangrijkste doelstelling van behandeling en onderwijs, Tegelijkertijd is meedoen in de samenleving ook een belangrijke bevorderende factor in de behandeling en onderwijs. Wanneer jongeren en hun netwerk ervaren dat zij kunnen participeren in maatschappelijke verbanden geeft dat steun en vertrouwen en draagt dit bij aan verdere ontwikkeling. Jongeren volgen binnen een week na opname bij JJC intern onderwijs. Het interne onderwijs is gericht op het weer kunnen deelnemen aan regulier onderwijs of leidt toe naar passend werk. Daarnaast besteden we aandacht aan het ontwikkelen van plezierige en zinvolle vrijetijdsbesteding. We bieden verschillende soorten activiteiten aan die aansluiten bij gangbare vrijetijdsbesteding van jongeren of helpen hen te ontdekken welke activiteiten bij hen passen. We ondersteunen de jongeren bij het deelnemen aan sociale activiteiten buiten JJC, daar waar mogelijk participeren jongeren gedurende hun verblijf bij JJC aan vrijetijdsbesteding in clubverband.
5.1 Veiligheid en versterken van zelfregulering Open en ondersteunend leefklimaat Onze jongeren zijn in ontwikkeling en hebben een omgeving nodig waarin zij zich begrepen en geholpen voelen en uitgenodigd worden om te leren en zich verder te ontwikkelen. De geslotenheid van JJC, de dichte deuren en de beperkte beveiliging, heeft een beschermende functie. Het voorkomt dat jongeren zich gemakkelijk kunnen onttrekken aan zorg en beperkt de kans op onveilige situaties. In onze gesloten setting streven we naar een open en ondersteunend leefklimaat waarin een goede balans is gevonden tussen vasthoudendheid, voorspelbaarheid en eenduidige emotionele ondersteuning. Het voorspelbare dagritme en duidelijke afspraken dragen bij aan vermindering van stress, angst of agressie. We geven de bescherming en toezicht vooral vorm in de behandelrelatie met de jongeren. We gaan uit van de eigen verantwoordelijkheid van jongeren en hun netwerk, we bekrachtigen hun positieve gedrag en bevestigen hen daarmee als persoon. Op die manier bouwen we aan een goede behandelrelatie en bevorderen we groei en autonomie. Jongeren hebben in de adolescentiefase meer en een andere invloed op elkaar dan volwassenen invloed hebben op jongeren. Jongeren leren veel van elkaar. Wij bevorderen de interactie tussen jongeren die elkaar positief in hun ontwikkeling ondersteunen. Daar waar negatieve interacties tussen jongeren leiden tot onveilige situaties, zullen we negatieve interactiepatronen signaleren en hierop methodisch ingrijpen – daar waar nodig nemen wij jongeren tegen elkaar in bescherming. Ten aanzien van verbaal en fysiek grensoverschrijdend gedrag hanteren wij de maatschappelijke normen en doen wij aangifte als die norm overschreden wordt. Beveiliging, preventie en beheersing van grensoverschrijdend gedrag zijn voorwaarden voor behandeling maar geen doelen op zich.
Behandelvisie JJC
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 8 van 10
Voorkomen van repressie en dwang Grensoverschrijdend gedrag is een van de basiskenmerken van onze doelgroep. Daarom zijn we vaardig in het stellen en handhaven van maatschappelijk aanvaardbare normen van gedrag. We maken onderscheid tussen gezonde gedragsexperimenten en grensoverschrijdend gedrag om alleen daar waar het nodig is in te grijpen. Wij veroordelen jongeren niet, maar accepteren evenmin destructief gedrag. We stellen op empathische wijze (acceptatie van de persoon), met een rechte rug (vasthoudend) en een koel hoofd (professioneel) grenzen aan onaanvaardbaar gedrag van jongeren en hun netwerk. Grensoverschrijdingen worden begrensd en tevens benut als leermoment voor zowel de jongere (verder ontwikkelen van probleembesef en motivatie, leren vragen of accepteren van hulp en grenzen) als voor ons (‘wat kunnen wij beter doen om de jongere in de toekomst in de zone van de naaste ontwikkeling te houden’). We streven naar het voorkomen van het gebruik van beperkende maatregelen. Het trajectplan bevat een op de individuele jongere toegesneden signaleringskaart. Hierdoor kunnen we signalen van ontregeling vroegtijdig waarnemen en op tijd en planmatig bijsturen. Het handelen van medewerkers van JJC is gericht op de-escaleren. De dagelijkse routine van de jongeren is enerzijds zeer voorspelbaar, maar wordt anderzijds gegeven de omstandigheden ook planmatig aangepast aan de samenstelling van een groep en het gewenste behandelklimaat. Beperkende maatregelen passen we slechts toe wanneer escalaties niet op een andere wijze kunnen worden gestopt, de maatregelen zijn bedoeld als begrenzing en of bescherming, nooit als bestraffing. Wanneer beperkende maatregelen worden toegepast, zijn die afgestemd op de individuele situatie en vaardigheden van de jongeren en gelimiteerd in tijd. Jongeren weten welk concreet gedrag verwacht wordt om de toepassing van de beperkende maatregelen weer op te kunnen heffen. We beperken wel de toegang tot de groep en groepsgenoten, maar intensiveren het contact met de behandelaren. Er is altijd zeer regelmatig en voorspelbaar contact tussen jongeren en behandelaren tijdens momenten van bewegingsbeperking. Alle toepassingen van beperkende maatregelen worden geregistreerd en geëvalueerd door de betrokken leden van het multidisciplinaire team waarbij expliciet aandacht is voor de dynamiek tussen de betreffende jongeren en de behandelaren. Er is sprake van een ernstig probleem als we geen concrete lering kunnen trekken uit een vrijheidsbeperking. In die gevallen nodigen wij niet bij de escalatie betrokken interne dan wel externe collega’s uit, om met ons mee te kijken. Empowerment (eigen kracht) Jongeren met ernstige gedragsproblemen zijn vaak zowel dader als slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag. Wij helpen jongeren en hun netwerk om verantwoordelijkheid te nemen voor hun gedrag en de situatie waarin zij verkeren. Hierdoor krijgen zij meer grip op hun toekomst. Het doorbreken van aangeleerde hulpeloosheid (externe locus of control) en het vergroten van de eigen kracht (empowerment) van jongeren en hun netwerk zijn basisuitgangspunten van de behandeling. Medezeggenschap Jongeren worden aangemoedigd en ondersteund om beslissingen te nemen over hun leven en te participeren in de besluitvorming over de aan hen geboden zorg en onderwijs. Van geen enkele jongere wordt verondersteld dat het zijn standpunten niet kan uiten. In het licht van bovenstaande bieden we jongeren (en hun netwerk) structureel de mogelijkheid om invloed te hebben op hun behandeling en leefomstandigheden. De wensen en meningen van jongeren en hun netwerk worden daar waar mogelijk als basis genomen voor de inhoud van de behandeling en de vormgeving van het traject. Jongeren geven mede vorm aan de dagelijkse gang van zaken op de leef-/behandelgroep via wekelijkse groepsgesprekken.
Behandelvisie JJC
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 9 van 10
6
Kwaliteit en effectiviteit: toepassen van kennis over en meten van effectiviteit
Kwaliteitsverbetering Wij streven naar continue kwaliteitsverbetering van onze behandeling, het onderwijs, het leefklimaat en de kennis en vaardigheden van onze medewerkers. We gaan er van uit dat helder opgebouwde interventies of behandelmodellen betere resultaten bereiken dan wanneer dit niet het geval is. Onze keuzes in behandeling en onderwijs zijn gebaseerd op onze kennis over effectiviteit. We gebruiken erkende of theoretisch onderbouwde interventies zoals die verzameld en beschreven zijn door het NJI en door het kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Voor interventies die we in de praktijk als zinvol ervaren en die nog niet erkend zijn, leveren we een bijdrage aan de theoretische onderbouwing hiervan. Bij de uitvoering van behandeling en onderwijs toetsen we systematisch of we de interventies of het model zo uitvoeren als bedoeld. Onze medewerkers hebben een passende opleiding gevolgd en houden hun vakkennis bij. Zij worden hierin ondersteund door periodieke scholing en intervisie. Systematische evaluatie Met structurele meting van onze resultaten willen we inzicht krijgen en geven aan anderen over onze resultaten. We meten de resultaten van de behandeling aan individuele jongeren door gebruik te Plus maken van de monitor Jeugdzorg . Daarmee meten we ook de tevredenheid van jongeren en hun netwerk over de geboden zorg en onderwijs.
Bronnen − − −
− −
Zorgvisie JJC, oktober 2012 Visiedocument Midgaard college, Horizon, Schoolplan 2013-2016 Handreiking integrale zorg, januari 2012. Een gezamenlijke uitgave van GGZ Nederland, Jeugdzorg Nederland, Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs (LECSO), Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra (VOBC LVG) Wat werkt in de residentiële jeugdzorg, NJI augustus 2012, Leonieke Boendermaker, Karen van Rooyen & Tije Berk Wat werkt in de gesloten jeugdzorg, 2012, Peer van de Helm en Joep Hanra
Behandelvisie JJC 10
Jeugdformaat De Jutters Combinatie JeugdzorgPlus
pagina 10 van
