Behandelmogelijkheden
2
Door middel van deze folder willen we u informeren over de verschillende behandelmogelijkheden in het Obesitas Centrum Midden Brabant voor mensen met (morbide) obesitas. Screeningsspreekuur Tijdens het screeningsspreekuur wordt u achtereenvolgens gezien door de internist, diëtist en psycholoog. Deze gesprekken vinden plaats op de locatie Waalwijk van het TweeSteden ziekenhuis. U zult alle specialisten in één dagdeel spreken. In onderstaand schema kunt u zien hoe lang de afspraken met de verschillende specialisten duren. Wie Diëtist Internist Functieonderzoek Psycholoog
Duur 45 minuten 30 minuten 15 minuten 45 minuten
Internist: De internist bekijkt of er bepaalde lichamelijke afwijkingen of ziektes bestaan die behandeld moeten worden voor een eventuele gewichtsreducerende operatie. Tot zijn onderzoek behoren o.a. een lichamelijk onderzoek en het functie onderzoek. Dit functie onderzoek bestaat uit een longfunctieonderzoek en een hartfilmpje.
Diëtist: De diëtist onderzoekt uw huidige voedingspatroon, eetgewoonten, de ontwikkeling van uw gewicht en uw lijnverleden. Het doel van dit gesprek is om te bezien of er vóór, tijdens of ná een bariatrische operatie een indicatie is voor begeleiding door diëtist. Op basis van dit onderzoek kan eveneens worden bekeken welke operatie het beste bij u past.
Psycholoog: In het gesprek met de psycholoog wordt onder andere stilgestaan bij uw eetgewoontes, uw knelpunten of valkuilen in het huidige eetgedrag en andere problemen waar u op dit moment mee zit. Het doel van dit gesprek is om te bezien of er vóór, tijdens of ná een bariatrische operatie een indicatie is voor psychologische behandeling. Soms is het nodig om aanvullende informatie op te vragen bij eerdere/huidige psychologische behandelaars, alvorens een goed behandeladvies te kunnen geven. Na afloop van uw eerste bezoek aan het OCMB vindt er een teambespreking plaats waarin de diëtist, internist en psycholoog samen tot een behandeladvies komen. Dit advies zal door de internist aan u worden teruggekoppeld in een telefonisch of persoonlijk gesprek binnen drie weken. 3
Het behandeladvies houdt één van de onderstaande behandelmogelijkheden in. 1. conservatief behandeltraject. 2. behandeling door diëtist, psycholoog en/of internist tijdens een voortraject. 3. akkoord voor bariatrische chirurgie. Deze mogelijkheden worden hieronder kort toegelicht. 1. Conservatief traject Een conservatief traject betekent dat het team adviseert geen operatie uit te voeren. Er bestaan verschillende redenen waarom operatief ingrijpen niet zal plaatsvinden: • U wilt zelf geen operatie, maar wel begeleiding. • U kunt door medische redenen niet geopereerd worden. • U wordt door het team niet akkoord bevonden voor operatie. Een conservatief traject kan betekenen dat u naar een diëtist of psycholoog in de 1e lijn wordt verwezen. Een behandeling in de 1e lijn bij de diëtist kan in het TweeSteden ziekenhuis, of elders. De diëtist onderzoekt dan samen met u hoe uw eetpatroon veranderd kan worden. De psycholoog staat tijdens het kennismakingsgesprek uitgebreid met u stil bij de problemen waar u op dit moment mee zit. Soms zijn deze problemen van dien aard, dat een psychologische (voor)behandeling bij een praktijk bij u in de buurt noodzakelijk is alvorens u in aanmerking komt voor een bariatrische operatie. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als u een eet(bui)stoornis heeft, of als er sprake is van andere psychologische of psychiatrische problematiek, die het ondergaan van een bariatrische operatie risicovol maakt en het herstel kan belemmeren. We adviseren u dan om (via de huisarts) een behandeling te zoeken bij een psychologenpraktijk bij u in de buurt of bij de GGZ. Indien u geen bariatrische operatie wilt, maar wel psychologische behandeling wenst als ondersteuning bij het afvallen op conservatieve wijze, verwijzen wij u (via de huisarts) tevens door naar een behandeling elders. Wij bieden een dergelijke behandeling op de afdeling Medische Psychologie van het TweeSteden ziekenhuis niet aan.
4
2. Voortraject Naar aanleiding van de screening kan u ook worden geadviseerd een voortraject te volgen. Dit betekent dat u nog niet akkoord bent bevonden voor een operatie, maar eerst een traject bij een diëtist, psycholoog en/of internist moet doorlopen. Een behandeltraject bij de diëtist: Dit traject bestaat uit vier tot zes bijeenkomsten waarin individueel begeleiding wordt geboden. Het doel van dit voortraject is u inzicht te geven in uw eetpatroon en leefwijze en om te bekijken waar verandering wenselijk en mogelijk is. U kunt hierbij denken aan een regelmatig eetpatroon of kennis over gezonde voedselkeuzes. Door voor de operatie veranderingen in het eetpatroon te maken, hoeft u niet alles nadien te leren. Ook kan aandacht besteed worden aan gewichtsvermindering voordat u geopereerd kan worden. Een behandeltraject bij de psycholoog:
1. Deelname aan de voortrajectgroep “Wikken en Wegen” De voortrajectgroep “Wikken en Wegen” is een behandeltraject van 6 tweewekelijkse bijeenkomsten onder begeleiding van twee medewerkers van de afdeling Medische Psychologie (psycholoog en/of psychologisch medewerker). Elke bijeenkomst duurt 2 uur en de groep bestaat uit maximaal 12 personen die vergelijkbare problemen hebben. Meestal adviseert de psycholoog om deel te nemen aan deze voortrajectgroep “Wikken en Wegen”, maar u kunt ook op eigen initiatief deelnemen. De groepsbehandeling is bedoeld om zowel een bewustwordingsproces als een veranderingsproces in gang te zetten. Dit doen we door bij verschillende thema’s stil te staan, ervaringen uit te wisselen, te discussiëren en huiswerkopdrachten te maken. De volgende thema’s zullen tijdens de groepsbehandeling aan bod komen: - motivatie om het eetgedrag te veranderen - het maken van een gericht actieplan - veelvoorkomende eetstijlen en de invloed hiervan op het eetgedrag - omgaan met eetbuien - persoonlijke eetgewoontes - eten met aandacht - gedachten die van invloed zijn op het eetgedrag en de lichaamsbeleving - terugvalpreventie
5
2. Deelname aan een individueel voortraject In sommige gevallen adviseert de psycholoog naar aanleiding van het sceeningsbezoek aan het OCMB om een individueel voortraject op de afdeling Medische Psychologie te doorlopen. Er bestaan dan voldoende redenen waarom deelname aan de groepsbehandeling “Wikken en Wegen” niet goed mogelijk is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan problemen met de Nederlandse taal, geheugenproblemen door hersenletsel of andere voorziene problemen die het volgen van de sessies of het maken van het huiswerk belemmeren. Er wordt ook voor een individueel voortraject gekozen als u één specifiek product van verlangen heeft: een product waarvan u de verleiding niet of zeer moeilijk kunt weerstaan waardoor u steeds tot overeten aangezet wordt. U kunt dan kortdurend (maximaal 3 sessies) bij de psycholoog in behandeling komen om hier aan te werken. Extra begeleiding van de internist: Deze individuele begeleiding is onder andere bedoeld om de consequenties van bariatrische chirurgie te kunnen overzien. Het kan nodig zijn om uw medicatie goed in te stellen alvorens wordt overgegaan tot een operatie. Bijvoorbeeld als tijdens de screening blijkt dat u diabetes, een te hoge bloeddruk of een te trage schildklierfunctie heeft. Het bloed of de bloeddruk worden dan opnieuw gecontroleerd. Daarna komt u terug bij de internist om de uitslagen te bespreken en als het nodig is een behandeling te starten. Het voortraject neemt gemiddeld vier tot een zes maanden in beslag. In alle gevallen zal er na afloop van het voortraject opnieuw een teamoverleg worden gehouden met de internist, de diëtist en psycholoog waarin de vorderingen en het vervolg van de behandeling worden besproken. Door de extra begeleiding kan er alsnog een advies voor een operatie worden gegeven waarna u doorstroomt naar de standaard preoperatieve groepsvoorlichting (zie pagina hierna). Het kan ook betekenen dat de behandeling alsnog een individueel vervolg nodig heeft binnen het OCMB (diëtist, psycholoog of internist) dan wel dat de behandeling elders voortgezet dient te worden.
6
3. Voorbereidingstraject Als u van het team het advies voor bariatrische chirurgie hebt gekregen, wordt u uitgenodigd het voorbereidingsprogramma tot de operatie te volgen. Dit programma bevat een aantal verplichte onderdelen en bestaat uit: • Chirurgische voorlichting De chirurg geeft in de groepsvoorlichting uitgebreide informatie over de operatietechnieken en mogelijke complicaties. • Individueel bezoek aan de chirurg De chirurg bekijkt of een operatie mogelijk is of dat de chirurg redenen ziet om de operatie niet uit te voeren. Ook zal hier besproken worden of u voor de operatie maaltijdvervangers moet gebruiken. Na dit bezoek zal de chirurg
u op de wachtlijst plaatsen. Vanaf dit moment gaat de wachttijd in. • Individueel bezoek aan de anesthesioloog De anesthesioloog bekijkt of u lichamelijk de operatie aankunt en zal u informeren over de operatie. Tevens zal hij aangeven welke medicatie u voor de operatie moet staken. • Individueel bezoek aan de verpleegkundige De verpleegkundige neemt bij u de verpleegkundige anamnese af en geeft u informatie rondom de voorbereidingen van de operatie en de opname op de afdeling. Tevens regelt de verpleegkundige dat één dag voor de operatie bij u thuis een spuitje tegen trombose wordt gegeven en bloed wordt geprikt (door het Medisch Technisch Handelen team). • Preoperatieve groepsvoorlichting van de diëtist en psycholoog Het gaat hierbij om bijeenkomsten van 2 uur, onder begeleiding van een diëtist en psycholoog. Het doel van deze bijeenkomst is informatie te verstrekken en hiermee de kans op complicaties na de operatie te verkleinen. In deze groepsvoorlichting wordt er over de volgende thema’s informatie gegeven: - dieetadviezen voorafgaand, tijdens en na de bariatrische operatie - gebruik van multivitaminen - klachten die kunnen voorkomen na de bariatrische operatie - hoe u met deze klachten om kunt gaan - de gevolgen van een bariatrische operatie op meerdere levensgebieden - veelvoorkomende psychologische gevolgen van afvallen met behulp van een bariatrische operatie - wat te doen bij problemen 7
Daarnaast wordt u gevraagd om actief na te gaan denken over de veranderingen die in uw leven zullen optreden als u geopereerd bent. Voorbeelden zijn het uit eten gaan, omgaan met feestjes en sociale gelegenheden en eten binnen het gezin. In sommige gevallen is deelname aan de standaard pre-operatieve groepsvoorlichting niet goed mogelijk. Denk hierbij bijvoorbeeld aan problemen met de Nederlandse taal, geheugenproblemen door hersenletsel of andere voorziene problemen in het volgen van de groepsbijeenkomsten belemmeren. In dergelijke gevallen vindt de voorlichting zowel bij de diëtist als de psycholoog op individuele basis plaats.
Verdere informatie rondom bariatrische chirurgie zal aan u worden uitgereikt tijdens de groepsvoorlichting door de chirurg.
8
