Behandelingsstrategieën bij agressie
UZ Gent – Universitaire Dienst Psychiatrie Ugent - Vakgroep Psychiatrie en Medische Psychologie UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
Prof. Dr. K. Audenaert
Voorbeschouwing
Tijd nemen: gedragsstoornis is een urgentie! niet veroordelend beslistheid, geen heroiek continue uitleg geven: waarom noodzakelijk zo mogelijk familie of vrienden bij betrekken niet: alleen laten en laten afkoelen
Teamwerk • een iemand geeft instructies • duidelijk afgelijnde verantwoordelijkheid • belang van een protocol UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
• • • • •
Voorbeschouwing
Geschiedenis van geweld = beste predictor voor geweld
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
– in de vorige ziekte-episodes: dossier – in de huidige episode: cave! geboeide patiënt – belang van de info bij de verwijzende instantie: politie, huisarts en familie
Diagnostiek
!! is geen prioriteit prioriteit = behandelen van urgente symptomen Urgentiepsychiatrie: Geweld
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Kader: veiligheid
· UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
Aandacht voor veiligheid -van de patiënt -van de andere patiënten -van behandelaar en teamleden . voldoende mensen op de achtergrond . stoel dichtst bij de deur . afstand houden . personenalarm
Stappenprotocol
• elke stap obligaat doorlopen • tijdsduur van de stap is zeer wisselend • flexibiliteit voor overstap tussen deel-protocollen
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
• houvast in crisissituatie • houvast voor assistent-in-opleiding • eensgezinde houding in mobiel team, spoedopname en psychiatrische afdelingen • medicolegaal • instrument voor debriefing • instrument voor evaluatie van functioneren
MELDING
INFO MANAGEMENT VAN AGRESSIE
PREVENTIEVE AANPAK ONDERZOEK
VERDER BELEID
MELDING
INFO PREVENTIEVE AANPAK
MANAGEMENT VAN AGRESSIE ONDERZOEK
VERDER BELEID
Melding aan het team
kan door ieder teamlid gebeuren subjectieve ervaring van agressie doel van deze formulering: veiligheidsgevoel
•
Preventie van: – – – –
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
• • • •
stress burnout post-traumatic stress disorder secundaire victimisatie
centrale melding verantwoorderlijke persoon aan te duiden team dient gewaarschuwd te worden team beschouwd agressie als een URGENTIE
Urgentiepsychiatrie: Geweld
• • •
MELDING
INFO PREVENTIEVE AANPAK
MANAGEMENT VAN AGRESSIE ONDERZOEK
VERDER BELEID
Informatie verzameling
• Bronnen van informatie huisarts familie dossier: beschikbaarheid ! politie patiënt
• Informatieverzameling kan parallel gebeuren
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
• • • • •
MELDING
INFO MANAGEMENT VAN AGRESSIE
PREVENTIEVE AANPAK ONDERZOEK
VERDER BELEID
Preventie Protocol
1..Poging tot contact 2. Houding van luisterbereidheid 3. Benoemen van gedrag
5. Definitie van probleem 6. Suggestie van controle 7. Uitleg over behandeling UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
4. Hulp zonder agressie
Preventie Protocol
1.
Poging tot contact
- Vriendelijke kennismaking
- Functie als helper Misschien heeft U hulp nodig en kan ik u helpen
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
Mr. Janssen, ik ben Dr. Peeters, spoedarts in dit ziekenhuis
Preventie Protocol
2. Houding van luisterbereidheid - Interesse tonen: patiënt herhaaldelijk aanspreken
- Het probleem (vaag) definiëren U bent net binnengebracht door de 100 omdat …
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
Mr. Janssen
Preventie Protocol
3. Benoemen van gedrag - Aantonen dat het affect van de patiënt door de hulpverlener wordt begrepen
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
Ik merk dat u boos bent
Preventie Protocol
• 4. Hulp zonder agressie - Als agressief gedrag verminderd is, kan hulp aangeboden worden
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
Misschien kunnen we u helpen als ik rustig naar u kan luisteren
Preventie Protocol
5. Definitie van probleem - Vage omschrijving van het probleem, parafraseren
- Geen concrete onmiddellijke strategieën voorstellen Misschien is het goed dat we daar morgen met uw partner samen over praten UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
Zoals u mij vertelt, stel ik vast dat u kwaad en verdrietig bent omwille van de spanningen thuis
Preventie Protocol
6. Suggestie van controle - Checken van zelfcontrole en affecten
Evtl: Kunt u het goed vinden dat wij u helpen om de situatie wat onder controle te houden
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
Er is veel gebeurd; heeft u het gevoel dat u het wat onder controle heeft
Preventie Protocol
7. Uitleg over de verdere behandeling
Urgentiepsychiatrie: Geweld
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
MELDING
INFO MANAGEMENT VAN AGRESSIE
PREVENTIEVE AANPAK ONDERZOEK
VERDER BELEID
Management protocol
1. Benadering van patiënt 2. Voorstel tot medicatie
4. Uitvoering van fixatie 5. Toediening van medicatie 6. Uitvoering van noodzakelijke onderzoeken 7. Observatie van patiënt UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
8. Organisatie van registratie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
3. Organisatie van fixatie
Management protocol
1. Benadering van patiënt minimum 4+1 aanwezig aanwezigheid maar ruimte latend behandelaar nadert tot 2X reikwijdte continu uitleg geven over veranderingen
2. Voorstel tot medicatie “ ik zou u willen vragen deze medicatie te aanvaarden. Dit kan helpen om rustig te worden” UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
• • • •
Management protocol
3. Organisatie van fixatie - 4 ledematen en hoofd voor behandelaar
Management: Overname van de controle !!!! Patiënt steeds continu uitleg geven UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
·
Urgentiepsychiatrie: Geweld
4. Uitvoering van fixatie - oefenen op voorhand ! - Boeien en banden - vlotheid bij gebruik: te oefenen - opletten voor neurovasculaire compressie
Management protocol
5. Toediening van medicatie
– vb. DHBP, Etumine IM als sederende neuroleptica – vb. Haldol IM, Clopixol acutard IM als incisieve neuroleptica – vb. ?? rol voor de atypische neuroleptica (Risperdal, Zyprexa)
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
• kies een u best gekend produkt !! • Benzodiazepines – vb. lorazepam 1-2.5 mg PO of IM, om de 30’ herhaalbaar; max. 4 X • Neuroleptica
Management protocol
6. Uitvoering van noodzakelijke onderzoeken
7. Observatie van patiënt duidelijke indicatie-stelling vraagt nauwlettend toezicht steeds sedatie te geven registratie medicolegaal (?? Gedwongen opname)
8. Organisatie van registratie UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
• • • • •
MELDING
INFO MANAGEMENT VAN AGRESSIE
PREVENTIEVE AANPAK ONDERZOEK
VERDER BELEID
Onderzoek
Lichamelijk onderzoek (KORT ! in deze fase)
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
-trauma capitis -drugsgebruik: vb. pupillen, naaldsporen - bloeddruk: vb. Speed - epileptisch fenomeen vb. postictaal, temporale epilepsie vb. hyperplasie tandvlees ~diphantoine vb. tongbeet - stigmata van langdurig alcoholmisbruik
Aanvullende onderzoeken
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
Urgentiepsychiatrie: Geweld
• intern onderzoek (evtl. RX, ECHO) • bloedonderzoek: elektrolieten, glycemie, lever- en nierfunctie, schildklier • toxico screening (amfetamines,...) • neurologisch onderzoek (meningisme) • bloeding (CT) • epileptische status (<<) (EEG) • encephalitis (LP)
Evaluatie van de mentale status
Intellectuele functie - oriëntatie, aandacht, geheugen - executieve functies
Stoornis in waarnemen en denken - gecontroleerd worden (paranoia)
Stemmingsstoornis - tekens vitale depressie (suicidaliteit!!) - tekens manie (slaap, aankoop)
Persoonlijkheidsstoornissen
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
- agressie bij frustratie- vb. antisocial PD - morbide achterdocht--vb. paranoïde PD - impulsieve overreactie-- vb. borderline PD of hysterisch PD
Urgentiepsychiatrie: Geweld
- wanen en hallucineren (navragen!!)
MELDING
INFO MANAGEMENT VAN AGRESSIE
PREVENTIEVE AANPAK ONDERZOEK
VERDER BELEID
Verdere behandeling
– interventie door spoedopname is de eerste stap in de behandeling van de patiënt
– tendens in juridisch systeem tot opgelegde behandeling in plaats van opsluiting
UNIVERSITEIT GENT Psychiatrie & Medische Psychologie
!! opdracht voor psychiater: geven van feedback over het verder verloop van behandeling van de patiënt
Urgentiepsychiatrie: Geweld
– tendens in psychiatrische gezondheidszorg tot deïnstitutionalisering