Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc
[email protected]
Wikken en wegen…
Wat is de beste behandeling?
Beste behandeling? Grootste kans op genezing.. • Met minste bijwerkingen • Tijdens de behandeling • En op de lange termijn
Geschiedenis van… • Verleden • Heden • Toekomst
1832
Thomas Hodgkin, 1798–1866
1890
Reed-Sternberg cel
1890- 1970
Röntgen apparaat
CT-scanner ; Sir Godfrey Hounsfield
Stadium indeling
Stadium I
II
III
IV
Klachten bij Hodgkin • Vergrote lymfeklieren • Moeheid • Nachtzweten • Gewichtsverlies • Koorts • Kortademigheid • Jeuk • Alcohol-pijn
Radiotherapie > 1950
Radiotherapie • Mantelveld bestraling • Milt en bovenbuik • Omgekeerde Y
Radiotherapie • Eerste behandeling voor Hodgkin lymfoom die ook genezing kon geven. • Echter ook 1 op de 3 patiënten kreeg recidief Hodgkin • Late effecten na 15-20 jaar..
Bijwerkingen bestraling Tijdens en direct na bestraling (afh van plek): • • • •
Irritatie van slijmvliezen Slikstoornissen Roodheid van de huid Vermoeidheid
Op de lange termijn: • • • •
Schade aan hart en bloedvaten Schade aan longen 2e vorm van kanker in bestraalde gebied Schildklier problemen
Chemotherapie • MOPP (1965) • MOPP/ABV • ABVD (1970) • BEACOPP (1995)
Chemotherapie schema’s
ABVD
BEACOPP
escalated
Chemotherapie
ABVD: Adriamycine Bleomycine Vinblastine Dacarbazine
Alle medicijnen door infuus Aantal kuren afhankelijk van stadium van de ziekte
Bijwerkingen ABVD • Misselijkheid/ braken • Haaruitval • Verlaging van bloedgetallen • Slimvlies-irritatie • Obstipatie • Neuropathie • Pijn bij infusie van dacarbazine • Vermoeidheid
Hodgkin stadium I-II • Behandeling met 2-4 ABVD kuren –
2- 4 maanden
• gevolgd door bestraling 20-30 Gy –
2 tot 3 weken alle werkdagen
– Involved field of involved node ?
Effectiviteit vs toxiciteit? Stadium I-II ABVD:
aantal kuren? minder toxische middelen? +/- radiotherapie?
Klinisch onderzoek • Behandeling in studie verband – EORTC – GHSG
• Standaard arm • Experimentele arm
Hodgkin stadium III-IV • Behandeling met 6 tot 8 ABVD kuren » of…
• Behandeling met 4-6 BEACOPP kuren
Chemotherapie
Intensief schema met medicatie door infuus en in pillen. Wekelijkse controle in ziekenhuis
BEACOPP esc:
Cyclofosfamide Adriamycine Etoposide Procarbazine Prednison Vincristine Bleomycine
Bijwerkingen BEACOPP • Misselijkheid/ braken • Haaruitval • Irritatie van slijmvliezen • Verlaging van bloedgetallen • Suikerziekte (tijdelijk) • Neuropathie • Obstipatie • Onvruchtbaarheid • Vermoeidheid
Effectiviteit vs toxiciteit? Stadium III-IV ABVD vs BEACOPP escalated?
ABVD vs BEACOPP Viviani NEJM 2011 85% 73%
Keuze voor therapie.. Beste kansen op genezing of Behoud van vruchtbaarheid
Toxiciteit- fertiliteit BEACOPP is schadelijk voor vruchtbaarheid. NB: Bij ABVD niet goed bekend… • Mannen• Vrouwen-
zaadcellen invriezen eicellen invriezen
• Amenorrhoe m.n. vrouwen> 30 jaar • Beschermend effect de pil niet aangetoond
Onderzoek voor start chemotherapie • Invriezen van zaadcellen – Kwaliteit van zaad niet altijd goed..
• Invriezen van eicellen of embryo’s – Kost 4-6 weken door hormoonbehandeling
Stagering van Hodgkin lymfoom
Maar ook voor evaluatie ná behandeling
PET-scan na 2 kuren N=210
N=50 N=50
FDG-PET na 2 ABVD kuren
Personalized medicine PET-gestuurde behandeling • Patiënten met een gunstige PETuitslag minder intensief behandelen? • Patiënten met een ongunstige PETuitslag intensiever behandelen?
Recidief Hodgkin
na 1e lijns behandeling
DHAP reinductie chemotherapie – 3 kuren – gevolgd door autologe stamcel transplantatie
Nieuwe studie: • Transplant BRaVe
met Brentuximab vedotin
Nieuwe medicijnen • Brentuximab vedotin (infuus á 3 wk)
Brentuximab vedotin
Brentuximab vedotin • Bijwerkingen zeer mild, mn neuropathie • Duur van response soms meer dan 20 mnd
Kosten van de behandeling..
Late effecten na therapie • BETER-Consortium
• Nieuwe richtlijnen voor screening
BETER-polikliniek www.beternahodgkin.nl
Wat is de beste behandeling?
Patiënten participatie • www.mijnzorgveilig.nl
PatientTIME Communicatie tussen patienten, naasten en zorgverleners Een project vóór patienten, dóór patienten -‐ Ir. Inge van Bruinessen
www.PatientTIME.nl
Aanleiding Een goed verloop van het gesprek met uw arts of verpleegkundige is belangrijk…maar niet altijd makkelijk.
www.PatientTIME.nl
“Het valt niet altijd mee om alle informatie goed te onthouden” “Het overvalt me soms allemaal een beetje”
“Welke informatie zou de arts van mij nodig hebben?” “Je weet soms helemaal niet wat je moet of kunt vragen”
www.PatientTIME.nl
Wat gebeurt er op dit gebied? à Onderzoek à Communicatietraining voor artsen in opleiding …maar wat is er voor de patiënt en zijn naasten?
www.PatientTIME.nl
Project PatientTIME Een project vóór en dóór patienten Doel: Handvatten ontwikkelen om meer grip te krijgen op de gesprekken met zorgverleners
www.PatientTIME.nl
Samenwerking
……
www.PatientTIME.nl
Lees meer over PatientTIME op onze website:
www.PatientTIME.nl Voor vragen of informatie kunt u contact
[email protected] Of neem een folder mee. Ir. Inge van Bruinessen (NIVEL, Utrecht)
www.PatientTIME.nl
Toekomst perspectief.. • Voor iedere patient een behandeling “op maat” ~ PET-gestuurd • Voor patienten met recidief Hodgkin meer nieuwe geneesmiddelen (immunotherapie) • Meer aandacht voor de late gevolgen van vroegere behandeling
Hodgkin’s lymfoom anno 2014 • Grote vooruitgang in behandeling laatste decennium ! • Behandeling met ABVD of BEACOPP ± RT afhankelijk van stadium: > 90% genezing • Doelstelling: toxiciteit van behandeling ⇓ • Behandeling altijd in studieverband !
