STAGEVERSLAG
Eindhoven, april 2015 Gemaakt door: Kim Vermeulen s101493/ 0739161 Begeleider TU Eindhoven: M. Willems
Inleiding In het begin van dit studiejaar heb ik besloten om stage te gaan lopen bij een architectenbureau. In november ben ik begonnen met mijn stage bij architecten-en-en in Eindhoven. Ondanks de vele kennis die kan worden opgedaan jdens de studie architectuur op de universiteit heb ik al jd het gevoel gehad dat er toch nog een gat zit tussen datgene wat men op de universiteit leert en dat wat men in de prak jk aan kennis nodig hee . Het gaat hier vooral om technische kennis zoals detaillering en de uitvoering van ontwerpen. Daarnaast ben ik erg benieuwd hoe bureaus tegenwoordig aan hun opdrachten komen. Er wordt veel met prijsvragen gewerkt waarop bureaus zich kunnen ingeschreven. Hier zou ik graag meer over willen weten. Het lijkt me ook belangrijk om meer zicht te krijgen op het totale proces van acquisi e tot aan uitvoering. Welke par jen worden in welke fases bij elkaar geroepen? Welke rol speelt de gemeente en in welke fase? Ik wil graag beter zicht krijgen op de
samenwerkingsverbanden binnen een project. Dit kan mede door deel te nemen aan vergaderingen en bijeenkomsten. Architecten-en-en is een bureau dat met meerdere projecten tegelijker jd bezig is. Deze projecten zijn uiteenlopend in omvang en soort. Doordat het een bureau is met maar acht werknemers is het mogelijk om dicht op het gehele proces te zi en. Elke werknemer neemt namelijk meerdere fases van het proces voor zijn rekening. Bij een groot bureau ben ik bang dat ik maar aan enkele fases kan deelnemen. Doordat alle fases binnen dit bureau aan de orde komen kan er een goed beeld worden gevormd van het gehele proces. Daarnaast krijg ik de mogelijkheid om zowel mee te ontwerpen als om de uitvoeringstechnische tekeningen te maken.
Leeswijzer
Architecten-en-en
In dit verslag zal in hoofdstuk twee tot en met en een aantal projecten worden toegelicht. In de bijlage zijn tekeningen te vinden die met deze projecten te maken hebben.
Jeroen Boschlaan 144 Eindhoven 040 246 27 28
[email protected] Stageperiode
In bijlage I is een overzicht gegeven van het aantal uren dat in elk project is gestoken. In dit overzicht staan ook projecten die niet in het stageverslag zullen worden toegelicht. Alle a eeldingen en tekeningen die in dit verslag en in de bijlage zijn te vinden, zijn zelf gemaakt. De impressie van de school het Augus nianum op pagina 12 is echter een uitzondering. De tekeningen van architecten-en-en zijn beveiligd waardoor de layers in autocad anders uitvallen dan in werkelijkheid. Aan het einde van dit verslag wordt er teruggeblikt op de stageperiode door middel van een reflec e.
november 2014- maart 2015 Begeleiders bij architecten-en-en Arie van Rangelrooij ontwerper, directeur Robbert Urlings bureaumanager, partner Pim van der Linden chef de bureau, partner Frans Benjamins architect-ontwerper, partner Philemon Henselmans tekenaar, bestekschrijver, bouwbesluit-deskundige
De projecten hebben verschillende opdrachtgevers met verschillende belangen en uitgangspunten. Het is interessant om dit een keer in de prak jk te mogen waarnemen. 3
Inhoudsopgave pagina
4
2 3 4 5 6 7 8 9 10
Nieuwbouwwoningen Weverspoort Helmond Tilburg school Menongue Angola Onderwijskundige vernieuwing Acht Magdalenahof TD- gebouw Woonhuizen Strijp R Augus nianum MFA Dussen en Vakcollege Tilburg
11
Reflec e
2. Nieuwbouwwoningen Weverspoort Helmond Begeleider Robbert Urlings Projectomschrijving 40 rijtjeswoningen worden nieuw gebouwd in Helmond. Het bestaat uit drie blokken waarvan elk blok uit verschillende type woningen bestaat. Twee blokken bestaan uit koopwoningen en éen blok bestaat uit huurwoningen. Dit project moest in zeer korte termijn uitgewerkt worden. Om die reden heb mee kunnen werken aan meerdere fases van het ontwerpproces. Werkzaamheden In november was het voorontwerp klaar. Er moest een rapport worden opgesteld met daarin de berekeningen ter controle van de hoeveelheid daglicht, ven la e en spuivoorzieningen. Dit rapport ging naar de gemeente ter controle. Ik heb de berekeningen uitgevoerd en het rapport opgesteld (zie bijlage 2). Later heb ik deze berekeningen nog een keer gemaakt aangezien er naar mijn mening efficiënter kon worden omgegaan met de ven la evoorzieningen dan dat was voorgesteld.
in de fase technisch ontwerp en uitvoering gereed ontwerp. Het gaat hierbij om de standaard tekeningen zoals maatplannen, aanzichten en doorsnedes. Al deze tekeningen zijn gemaakt in Autocad (zie bijlage 3). Daarnaast heb ik de verkooptekeningen gemaakt voor alle 40 woningen. Hier wordt de elektra en dergelijke op vermeld. Doordat dit project op korte termijn moest worden uitgevoerd heb ik goed inzicht gekregen in het totale proces van voorontwerp tot uitvoering gereed ontwerp. Het verschil tussen de fases is zichtbaar geworden. Het was goed merkbaar dat vele berekeningen en tekeningen telkens opnieuw moesten worden aangepast bij een nieuwe fase. Ik heb veel technische kennis opgedaan door mee te helpen aan de tekeningen behorende bij een uitvoering gereed ontwerp. Hierdoor heb ik een gevoel van standaard maten en afme ngen ontwikkeld.
Vervolgens heb ik meegewerkt aan het uitwerken van de tekeningen 5
3. Tilburg school Begeleider Frans Benjamins Projectomschrijving In Tilburg wil een bestaande middelbare school de aula van meer daglicht voorzien. Bovendien willen ze in de aula meer zitplekken creëren. De mogelijkheid tot uitbouw is meegenomen. Werkzaamheden In dit project heb ik meegeholpen om een paar eerste ideeën op papier te ze en in de fase voorontwerp. Hierbij is gekeken naar de huidige situa e en detaillering. Er is uitgezocht hoe hierop kan worden aangesloten met een uitbouw. Verschillende construc etypes die kunnen worden gebruikt voor de uitbouw zijn met elkaar vergeleken. Uiteindelijk heb ik een variant uitgewerkt. Hier zijn visualisa es van gemaakt om te laten zien aan de klant (zie figuur 1 en 2). Bovendien heb ik een kostenraming gemaakt voor de uitbouw op basis van kengetallen (zie bijlage 4).
fig.1 Voorstel voor uitbreiding aula in Sketch-up
Door dit project heb ik een beter idee gekregen van de soort geldstromen die gepaard gaan met een verbouwing en hoe deze waarden worden geschat.
fig.2 Doorsnede over aula in Sketch-up 6
4. Menongue Angola Begeleider Robbert Urlings Projectomschrijving In Angola worden 220 woningen gebouwd als onderdeel van het programma social housing. Er zijn twee type woningen ontworpen door architecten-en-en. Werkzaamheden
fig.3 Revitmodel type 1
Het voorontwerp van beide woningen was al af toen ik begon met mijn stageperiode. Ik heb een Revitmodel gemaakt van beide type woningen (zie figuur 3 en 4). In dit model zijn de uitslagen van de prefab baksteenwanden en construc eframes gemaakt (bijlage 5). Voor de exacte maatvoering van het construc eframe moest de detaillering van de ramen bekend zijn. Hiervoor heb ik vier details gemaakt op schaal 1:5 (bijlage 6). Het Revitmodel zal worden gebruikt om een 3d-maque e van de woningen te printen. Het was leerzaam om in het model uitslagen te maken van de construc e en van de baksteenpanelen. Door dit project is mijn kennis van het programma uitgebreid.
fig.4 Revitmodel type 2 7
5. Onderwijskundige vernieuwing Acht Begeleider: Pim van der Linden Projectomschrijving Een basisschool in Acht wil uitbreiden. Er worden klaslokalen en een gymzaal aan de huidge situa e toegevoegd. Werkzaamheden In de fase technisch gereed ontwerp heb ik meegeholpen om de aanzichten, maatplannen en doorsnedes te tekenen. Tijdens het uitvoering gereed ontwerp heb ik plafondtekeningen gemaakt voor het plafondsysteem en de lichtaanslui ngen (zie figuur 6). Daarnaast zijn er vloertekeningen gemaakt aangezien hier verschillende figuren op worden geprojecteerd (zie figuur 5).
Naast het maken van tekeningen ben ik mee geweest naar de bouwplaats en naar een bouwvergadering. Bij deze vergadering heb ik rond de tafel gezeten met de opdrachtgever, de aannemer en de onderaannemers. Pim van der Linden van architectenen-en leidde de vergadering. Tijdens deze vergadering werden de belangen van de verschillende par jen duidelijk. Na de vergadering heb ik een rondleiding gekregen over de bouwplaats.
fig.5 Vloertekening in Autocad
De loodgieter had tekeningen nodig van de situering van de toile en, wasbakken en doorspoelknoppen. Deze tekeningen heb ik in autocad gemaakt. Het was leerzaam om voor verschillende uitvoerende par jen tekeningen te maken. Daarbij is het van belang om juist alleen datgene te tekenen wat voor die par j nodig is. fig.6 Plafondtekening in Autocad 8
6. Magdalenahof Begeleider Arie van Rangelrooij Projectomschrijving Het Magdalenahof in Geldrop is een gebouw met appartementen voor ouderen. Het gebouw hee een binnentuin die openbaar is. Door de openbare func e hebben de bewoners overlast. Het is de bedoeling om de tuin af te sluiten. Er moet een entree naar de binnentuin komen die alleen toegankelijk is voor de bewoners van het Magdalenahof. Werkzaamheden fig.7 Sketch-up model Magdalenahof
De huidige situa e heb ik in Autocad getekend op basis van oude tekeningen van het Magdalenahof. In deze huidige situa e heb ik het ontwerp van de nieuwe situa e getekend. Dit ontwerp is door Arie van Rangelrooij gemaakt. Vervolgens heb ik een Sketch-up model gemaakt van de nieuwe situa e (figuur 7 en 8). Hierdoor krijgt de opdrachtgever een beter beeld van de toekoms ge situa e. Het programma Sketch-up was voor mij geheel onbekend aangezien ik op de universiteit alleen maar met Revit en Autocad heb gewerkt. Mede door dit project heb ik geleerd hoe het programma werkt.
fig.8 Sketch-up model Magdalenahof 9
7. TD- gebouw Begeleider Arie van Rangelrooij Projectomschrijving Architecten-en-en is bezig met een stedenbouwkundig plan rondom het bestaande TD-gebouw in Eindhoven. Het nieuwe plan zal het gebied gaan voorzien van 25 woningen, stadsappartementen en extra parkeervoorzieningen. Het plan is verwerkt in een Sketch-up model (zie figuur 9 en 10).
fig.9 Helicopterview stedenbouwkundig plan in Sketch-up
fig.10 Streetview stedenbouwkundig plan in Sketch-up 10
8. Woonhuizen Strijp R Begeleider Arie van Rangelrooij Projectomschrijving In Strijp R is door architecten-en-en een rijtje vrijstaande woningen en twee-onder-een-kappers woningen ontworpen. De vrijstaande woning is in de schetsfase. De andere woningen zijn in een verdere status. Werkzaamheden Van de vrijstaande woning heb ik een Sketch-up model (zie figuur 11 en 12) gemaakt. Daarnaast heb ik de tekeningen in Autocad gemaakt. fig.11 Impressie vrijstaande woning, straatzijde
Bij de andere woningen heb ik meegeholpen aan de tekeningen in de fase technisch en uitvoering gereed ontwerp. Hierbij heb ik veel technische kennis opgedaan betreffende standaard maten en afme ngen. Daarnaast heb ik een beter gevoel voor detaillering gekregen.
fig.12 Impressie vrijstaande woning, tuinzijde 11
9. Augus nianum Begeleider Pim van der Linden Projectomschrijving In samenwerking met een bureau in Den Haag is een ontwerp voor de middelbare school het Augus nianium (zie figuur 13) in Eindhoven gemaakt. Werkzaamheden
De bouwbesluit-tekeningen moeten voldoen aan specifieke eisen. Het was leerzaam om goed na te denken over de terminologie en func e van de verschillende ruimtes. Dit hee veel invloed op de berekeningen voor daglicht, ven la e en spuien.
Ik heb berekeningen gemaakt om te controleren of de school voldoet aan de eisen die zijn gesteld in het Bouwbesluit. Het gaan om de eisen omtrent spuivoorzieningen en daglicht. De resultaten hiervan zijn in een rapport verwerkt en opgestuurd naar de gemeente. Dit rapport is vergelijkbaar met het rapport dat is opgesteld bij het project ‘Nieuwbouwwoningen Weverspoort Helmond’. Er zijn ook bouwbesluit-tekeningen gemaakt. Een voorbeeld hiervan is te vinden in bijlage 7. Dit zijn pla egronden waarin alle ruimtes worden benoemd door zijn func e. Daarnaast is het gebruiksoppervlak en verblijfsoppervlak berekend en ingetekend. Het aantal personen per ruimte is aangegeven. Ook deze tekeningen zijn naar de gemeente gestuurd ter controle. fig.13 Impressie AugusƟnianum 12
10. MFA Dussen en Vakcollege Tilburg Begeleider Frans Benjamins Projectomschrijving In Dussen gaan twee basisscholen, een dorpshuis, een gymzaal en een kinderdagverblijf zich samen onder éen dak ves gen. Er is een prijsvraag uitgeschreven. Architecten-en-en is gevraagd om mee te doen aan de wedstrijd. Hetzelfde geldt voor een vakcollege in Tilburg. Werkzaamheden Tijdens de voorrondes van beide projecten is gevraagd om het gekregen programma van eisen om te ze en naar een ruimtelijke organisa e. Hiervoor heb ik maque es van piepschuim gemaakt. Deze bestaan uit blokjes die elk een bepaalde func e voorstellen. De groo e van de blokjes zijn gebaseerd op de afme ngen uit het programma van eisen. Door deze maque es te maken heb ik geleerd hoe men op een eenvoudige manier een beter visueel idee kan krijgen van de ruimtelijke indeling van een gebouw zonder dat er al direct wordt gekeken naar het ontwerp en zijn directe loca e. fig.14 Programma van eisen vertaald naar een maqueƩe 13
11. Reflec e Eigen reflecƟe In de eerste week van januari hee er een tussenevalua e plaatsgevonden. Dit leek mij belangrijk om vervolgens rekening te kunnen houden met eventuele aandachtspunten. Er werd opgemerkt dat mijn technische kennis nog te kort schoot. Dit was de reden waarom ik stage wilde gaan lopen. Er werd me ook verteld dat ik een hoog werktempo had en een goede kennis van de verschillende programma’s die ze gebruikten. Ik kon goed bijspringen in de verschillende projecten en daarbij de nodige taken voldoen. Zelf vond ik het ook goed gaan alleen wilde ik graag wat vaker deelnemen aan vergaderingen en andere overleggen. Dit heb ik jdens het gesprek kenbaar gemaakt. In februari heb ik echter besloten om mijn stage vervroegd af te ronden. Vanaf toen kreeg ik het idee dat ik niets nieuws meer kon leren bij dit bureau. Ik werd op herhaal- klussen gezet en kreeg geen mogelijkheden om deel te nemen aan bijeenkomsten. De doelen die ik wilde bereiken met 14
deze stage heb ik echter volbracht. Door bij verschillende projecten juist in de laatste fases mee te werken heb ik mijn technische kennis vergroot. Ik heb beter inzicht gekregen in maatvoering en detaillering. Detaillering was een aandachtspunt aangezien dit voor mij een las g onderdeel bleek te zijn op de universiteit. Het soort detaillering was erg verschillend. Bij het ene project waren efficiën e en herhaling van belang terwijl bij een ander project duurzaamheid hoog in het vaandel stond. Daarnaast heb ik meer inzicht gekregen in het totale proces van acquisi e tot uitvoering. Door een stage periode van 4 maanden was het niet mogelijk om binnen éen project alle verschillende fases te doorlopen. Echter heb ik aan alle verschillende fases mee kunnen werken, dan wel in verschillende projecten.
ReflecƟe door architecten-en-en Robbert Urlings van architecten-enen hee feedback gegeven op mijn stageperiode. Dit is te vinden in bijlage 8.
