Bijlage I Interviewleidraden
Bedrijven Onderzoek · · · ·
Doel van het onderzoek (algemeen en plaats in het onderzoek) Verloop van het interview Naam van het bedrijf Taperecorder en aantekeningen
Kennismaking · ·
Wat voor bedrijf? Functieomschrijving geïnterviewde
Voorlichtingscampagnes (inleidend) ·
In hoeverre bent u bekend met de landelijke campagne rondom analfabetisme? ( SIRE ‘wie dit niet kan lezen is niet gek’ en landelijk telefoonnummer 0800-0234444)
·
Wat vond u van deze campagne(s)?
In november van 2004 heeft er op het Noorderpoortcollege een startconferentie plaatsgevonden die door Prinses Laurentien is geopend. Daar zijn onder andere verschillende bedrijven voor uitgenodigd. · ·
Is daar iemand van uw bedrijf naar toe geweest en zo ja wie? Zo nee, waarom niet? Op wat voor manier is de aanwezigheid bij deze bijeenkomst teruggekoppeld binnen het bedrijf?
Naar aanleiding van deze startconferentie is het Noorderpoortcollege, in samenwerking met de gemeente, een campagne gestart; ‘campagne alfabetisering’. ·
In hoeverre bent u bekend met deze regionale voorlichtingscampagne? (flyers, posters)
·
Heeft het bedrijf een informatiemap ontvangen? (deze overhandigen)
·
Wat vond u van deze regionale voorlichtingscampagne?
Ik wil u graag enkele vragen stellen die met analfabetisme te maken hebben. Om erachter te komen of de voorlichtingscampagnes hebben bijgedragen aan een bewustwording of vergroting daarvan rondom analfabetisme wil ik graag eerst praten over uw ervaringen met analfabetisme voordat de campagnes zijn gestart. Vervolgens zou ik graag enkele vragen stellen over uw ervaringen rondom analfabetisme na de start van de campagnes. Analfabetisme Voor de voorlichtingscampagne · Wat zei het begrip (functioneel) analfabetisme u en hoe was uw beeldvorming? · Wat voor voorstelling had u van de problematiek? Na de voorlichtingscampagne · Wat zegt het begrip (functioneel) analfabetisme u en hoe is uw beeldvorming? · Hoe beleeft u de problematiek waarmee deze mensen te maken hebben? Awareness Voor de voorlichtingscampagne · Zijn er werknemers binnen uw bedrijf waar u van wist dat zij niet goed konden lezen en/of schrijven, of waar u het vermoeden van had? · Hoe werd ermee omgegaan wanneer dit bekend was of wanneer het vermoeden bestond dat een werknemer niet goed kon lezen en/of schrijven? · Bestond er binnen dit bedrijf een cultuur/sfeer voor werknemers om hier over te kunnen praten en/of hiermee te kunnen handelen? · In hoeverre was het mogelijk om hier over te kunnen spreken op de werkvloer? · Op wat voor manier werd een werknemer begeleid? Na de voorlichtingscampagne · Bent u alert(er) op de aanwezigheid van mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven? Zo ja, hoe? Zo nee, waardoor zou dat kunnen komen? · Zijn er nu werknemers binnen uw bedrijf waarvan u weet dat zij niet goed kunnen lezen en/of schrijven of waar u het vermoeden bij heeft? · Hoe wordt er nu mee omgegaan wanneer dit bekend is of het vermoeden bestaat dat iemand niet goed kan lezen en/of schrijven? · Hoe staan andere werknemers binnen het bedrijf er tegenover dat iemand niet goed kan lezen en/of schrijven? · In hoeverre is het mogelijk om hierover te spreken op de werkvloer? · Merkt u bij de werknemers die niet goed kunnen lezen en/of schrijven, of waarbij u het vermoeden heeft, bepaald gedrag waarmee ze dit proberen te verbergen? Bekendheid Noorderpoortcollege ·
Was u bekend met het Noorderpoortcollege in Hoogezand en het cursusaanbod voor mensen die niet goed konden lezen en/of schrijven?
·
Had uw bedrijf contact met bepaalde personen binnen het Noorderpoortcollege, mogelijk voor andere projecten? Zo ja, wie?
Stimulering · · · ·
Over het algemeen gesproken, in hoeverre heeft de voorlichtingscampagne bijgedragen aan uw motivatie tot stimulering van werknemers om deel te nemen aan de cursus ‘beter leren lezen en schrijven’? Op wat voor manier zou u werknemers kunnen stimuleren om deel te nemen aan de cursus ‘beter leren lezen en schrijven? (mogelijkheden die aangedragen kunnen worden) Zou u de cursus voor de werknemers (in de toekomst) (gedeeltelijk) betalen? Zou u de werknemer vrij geven (of andere regeling) om deel te nemen aan de cursus?
Werving · ·
Ziet u een rol weggelegd voor het werven van mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven, binnen uw bedrijf? Zo ja, op wat voor manier?
Zo nee, waarom niet en bij wie wel?
Verantwoordelijkheid · ·
Is er volgens u een verantwoordelijkheid weggelegd voor bedrijven om zich te ‘bemoeien’ met werknemers die niet goed kunnen lezen en/of schrijven? Zo ja, op wat voor manier?
Zo nee, waarom niet?
Belangen
·
Wat denkt u dat het nut kan zijn voor het bedrijf wanneer werknemers een cursus volgen om beter te leren lezen en/of schrijven?
Positie in de samenleving ·
Men spreekt onder andere in de media veel over de ‘kenniseconomie’. Bv. toename automatisering maar ook toename schrijfwerk (werkbriefjes, ploegagenda’s) Hoe ervaart u dit binnen uw bedrijf?
Toekomst ·
Ziet u een rol voor uzelf in de toekomst weggelegd met betrekking tot werving van functioneel analfabeten om deel te nemen aan de lessen?
·
Hoe denkt u de functioneel analfabeten binnen het bedrijf te kunnen benaderen?
Afsluiting · · · ·
Bedanken voor deelname aan het interview Nogmaals uitleggen dat het interview verwerkt wordt in het onderzoek Afspraak maken over contact wanneer er nog vragen zijn Afspraak maken over toezenden van het uitgewerkte interview
Interviewleidraad
Welzijn
Onderzoek · · · ·
Doel van het onderzoek (algemeen en plaats in het onderzoek) Verloop van het interview Naam van de instelling Taperecorder en aantekeningen
Kennismaking · ·
Wat voor instelling? Functieomschrijving geïnterviewde
Voorlichtingscampagne (inleidend) ·
In hoeverre bent u bekend met de landelijke campagne rondom analfabetisme? ( SIRE ‘wie dit niet kan lezen is niet gek’ en landelijk telefoonnummer 0800-0234444)
·
Wat vond u van deze campagne(s)?
In november van 2004 heeft er op het Noorderpoortcollege een startconferentie plaatsgevonden die door Prinses Laurentien is geopend. Daar zijn onder andere verschillende welzijnsinstellingen voor uitgenodigd. · ·
Is daar iemand van uw instelling naar toe geweest en zo ja wie? Zo nee, waarom niet? Op wat voor manier is de aanwezigheid bij deze bijeenkomst teruggekoppeld binnen de instelling?
Naar aanleiding van deze startconferentie is het Noorderpoortcollege, in samenwerking met de gemeente, een campagne gestart; ‘campagne alfabetisering’ ·
In hoeverre bent u bekend met deze regionale voorlichtingscampagne? (flyers, posters)
·
Heeft deze instelling de informatiemap ontvangen? (deze overhandigen)
·
Wat vond u van deze regionale voorlichtingscampagne ?
Ik wil u graag enkele vragen stellen die met analfabetisme te maken hebben. Om erachter te komen of de voorlichtingscampagnes hebben bijgedragen aan een bewustwording of vergroting daarvan rondom analfabetisme wil ik graag eerst praten over uw ervaringen met analfabetisme voordat de campagnes zijn gestart. Vervolgens zou ik graag enkele vragen stellen over uw ervaringen rondom analfabetisme na de start van de campagnes. Analfabetisme Voor de voorlichtingscampagne · Wat zei het begrip (functioneel) analfabetisme u en hoe was uw beeldvorming? · Wat voor voorstelling had u van de problematiek? Na de voorlichtingscampagne · Wat zegt het begrip (functioneel) analfabetisme u en hoe is uw beeldvorming? · Hoe beleeft u de problematiek waarmee deze mensen te maken hebben? Awareness Voor de voorlichtingscampagne · Zijn er cliënten binnen uw instelling waar u van wist dat zij niet goed konden lezen en/of schrijven, of waar u het vermoeden van had? · Hoe werd daarmee omgegaan wanneer dit bekend was of wanneer het vermoeden bestond dat een cliënt niet goed kon lezen en/of schrijven? · Op wat voor manier werd een cliënt begeleid? Na de voorlichtingscampagne · Bent u alert(er) op de aanwezigheid van mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven? Zo ja, hoe? Zo nee, waardoor zou dat kunnen komen? · Zijn er cliënten binnen uw instelling waarvan u weet dat zij niet goed kunnen lezen en/of schrijven of waar u het vermoeden bij heeft? · Hoe wordt er nu mee omgegaan wanneer dit bekend is of het vermoeden bestaat dat iemand niet goed kan lezen en/of schrijven? · Merkt u bij de cliënten die niet goed kunnen lezen en/of schrijven, of waarbij u het vermoeden heeft, bepaald gedrag waarmee ze dit proberen te verbergen? Bekendheid Noorderpoortcollege · ·
Was u bekend met het Noorderpoortcollege in Hoogezand en het cursusaanbod voor mensen die niet goed konden lezen en/of schrijven? Had uw instelling contact met bepaalde personen binnen het Noorderpoortcollege, mogelijk voor andere projecten? Zo ja, wie?
Stimulering ·
Over het algemeen gesproken, in hoeverre heeft de voorlichtingscampagne bijgedragen aan uw motivatie tot stimulering van cliënten om deel te nemen aan de cursus ‘beter leren lezen en schrijven’?
·
Op wat voor manier zou u cliënten kunnen stimuleren om deel te nemen aan de cursus ‘beter leren lezen en schrijven’?
Werving · ·
Ziet u een rol weggelegd voor het werven van mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven, binnen uw instelling? Zo ja, op wat voor manier?
Zo nee, waarom niet en bij wie wel?
Verantwoordelijkheid · ·
Is er volgens u een verantwoordelijkheid weggelegd voor welzijnsinstellingen om zich te ‘bemoeien’ met cliënten die niet goed kunnen lezen en/of schrijven? Zo ja, op wat voor manier?
Zo nee, waarom niet?
Belangen
·
Wat denkt u dat het nut kan zijn voor de instelling wanneer cliënten een cursus volgen om beter te leren lezen en/of schrijven?
Positie in de samenleving ·
In de media wordt veelal gesproken over een toenemende kenniseconomie. Mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven bevinden zich vaak in de lagere sociale klassen en hebben vaak een uitkering. Hoe ervaart u de sociale positie van cliënten die niet goed kunnen lezen en/of schrijven binnen u instelling?
Toekomst ·
Ziet u een rol voor uzelf in de toekomst weggelegd met betrekking tot werving van functioneel analfabeten om deel te nemen aan de lessen?
·
Hoe denkt u de functioneel analfabeten binnen de instelling te kunnen benaderen?
Afsluiting · ·
Bedanken voor deelname aan het interview Nogmaals uitleggen dat het interview verwerkt wordt in het onderzoek
· ·
Afspraak maken over contact wanneer er nog vragen zijn Afspraak maken over toezenden van het uitgewerkte interview
Interviewleidraad
ANBO
Onderzoek · · · ·
Doel van het onderzoek (algemeen en plaats in het onderzoek) Verloop van het interview Naam van de instelling (mag deze genoemd worden?) Taperecorder en aantekeningen
Kennismaking · ·
Wat voor vereniging? Wat is uw functie binnen deze vereniging?
Voorlichtingscampagne (inleidend) ·
In hoeverre bent u bekend met de landelijke campagne rondom analfabetisme? ( SIRE ‘wie dit niet kan lezen is niet gek’ en landelijk telefoonnummer 0800-0234444)
·
Wat vond u van deze campagne(s)?
In november van 2004 heeft er op het Noorderpoortcollege een startconferentie plaatsgevonden die door Prinses Laurentien is geopend. Daar zijn onder andere verschillende welzijnsinstellingen en bedrijven voor uitgenodigd. · ·
Is daar iemand van de ANBO naar toe geweest en zo ja wie? Zo nee, waarom niet? Op wat voor manier is de aanwezigheid bij deze bijeenkomst teruggekoppeld binnen de ANBO?
Naar aanleiding van deze startconferentie is het Noorderpoortcollege, in samenwerking met de gemeente, een campagne gestart; ‘campagne alfabetisering’ ·
In hoeverre bent u bekend met deze regionale voorlichtingscampagne? (flyers, posters)
·
Heeft de vereniging de informatiemap ontvangen? (deze overhandigen)
·
Wat vond u van deze regionale voorlichtingscampagne ?
Ik wil u graag enkele vragen stellen die met analfabetisme te maken hebben. Om erachter te komen of de voorlichtingscampagnes hebben bijgedragen aan een bewustwording of vergroting daarvan rondom analfabetisme wil ik graag eerst praten over uw ervaringen met analfabetisme voordat de campagnes zijn gestart. Vervolgens zou ik graag enkele vragen stellen over uw ervaringen rondom analfabetisme na de start van de campagnes. Analfabetisme Voor de voorlichtingscampagne · Wat zei het begrip (functioneel) analfabetisme u en hoe was uw beeldvorming? · Wat voor voorstelling had u van de problematiek? Na de voorlichtingscampagne · Wat zegt het begrip (functioneel) analfabetisme u nu en hoe is uw beeldvorming? · Hoe beleeft u de problematiek waarmee deze mensen te maken hebben? Awareness Voor de voorlichtingscampagne · In hoeverre was functioneel analfabetisme terug te vinden bij leden van de ANBO? · Waren er leden bij de ANBO waarvan u wist dat zij niet goed konden lezen en/of schrijven of waar u het vermoeden bij had? · Hoe was dit te merken? · Hoe werd daarmee omgegaan wanneer dit bekend was of wanneer het vermoeden bestond dat een lid niet goed kon lezen en/of schrijven? · Werd er aandacht aan deze doelgroep geschonken binnen de ANBO? ·
Zo ja, op welke wijze?
Zo nee, waarom niet?
Na de voorlichtingscampagne · Bent u alert(er) op de aanwezigheid van mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven? Zo ja, hoe? Zo nee, waardoor zou dat kunnen komen? · Zijn er leden bij de ANBO waarvan u weet dat zij niet goed kunnen lezen en/of schrijven of waar u het vermoeden van heeft? · Hoe is dit te merken? (coping) · Hoe wordt ermee omgegaan wanneer dit bekend is of wanneer het vermoeden bestaat dat een lid niet goed kan lezen en/of schrijven? · Wordt er aandacht aan deze doelgroep geschonken binnen de ANBO? ·
Zo ja, op welke wijze?
Zo nee, waarom niet?
Bekendheid Noorderpoortcollege · ·
Was u bekend met het Noorderpoortcollege in Hoogezand en het cursusaanbod voor mensen die niet goed konden lezen en/of schrijven? Had uw vereniging contact met bepaalde personen binnen het Noorderpoortcollege, mogelijk voor andere projecten? Zo ja, wie?
Stimulering · ·
Over het algemeen gesproken, in hoeverre heeft de voorlichtingscampagne bijgedragen aan uw motivatie tot stimulering van leden om deel te nemen aan de cursus? Op wat voor manier zou u leden kunnen stimuleren om deel te nemen aan een cursus ‘beter leren lezen en schrijven’?
Werving · ·
Ziet u voor de ANBO een rol weggelegd voor het werven van mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven? Zo ja, op wat voor manier?
Zo nee, waarom niet en bij wie wel?
Verantwoordelijkheid · ·
Is er volgens u een verantwoordelijkheid weggelegd voor de ANBO om zich te ‘bemoeien’ met leden die niet goed kunnen lezen en/of schrijven? Zo ja, op wat voor manier?
Zo nee, waarom niet?
Belangen ·
Wat denkt u dat het nut kan zijn voor de ANBO wanneer leden een cursus volgen om beter te leren lezen en/of schrijven?
Positie in de samenleving ·
In de media wordt veelal gesproken over een toenemende kenniseconomie. Mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven bevinden zich vaak in de lagere sociale klassen en hebben vaak een uitkering. Hoe ervaart u de sociale positie van leden die niet goed kunnen lezen en/of schrijven bij de ANBO?
Toekomst ·
Ziet u in de toekomst een rol voor uzelf, of voor de ANBO als vereniging, weggelegd met betrekking tot werving van functioneel analfabeten om deel te nemen aan de lessen?
·
Hoe denkt u de functioneel analfabeten binnen de ANBO te kunnen benaderen?
Afsluiting · · · ·
Bedanken voor deelname aan het interview Nogmaals uitleggen dat het interview verwerkt wordt in het onderzoek Afspraak maken over contact wanneer er nog vragen zijn Afspraak maken over toezenden van het uitgewerkte interview
Interviewleidraad
Openbare Bibliotheek
Onderzoek · · · ·
Doel van het onderzoek (algemeen en plaats in het onderzoek) Verloop van het interview Naam van de instelling Taperecorder en aantekeningen
Kennismaking · ·
Wat voor instelling? (welke doelgroepen) Functieomschrijving geïnterviewde
Voorlichtingscampagne (inleidend) ·
In hoeverre bent u bekend met de landelijke campagne rondom analfabetisme? ( SIRE ‘wie dit niet kan lezen is niet gek’ en landelijk telefoonnummer 0800-0234444)
·
Wat vond u van deze campagne(s)?
In november van 2004 heeft er op het Noorderpoortcollege een startconferentie plaatsgevonden die door Prinses Laurentien is geopend. Daar zijn onder andere verschillende welzijnsinstellingen voor uitgenodigd. · ·
Is daar iemand van uw instelling naar toe geweest en zo ja wie? Zo nee, waarom niet? Op wat voor manier is de aanwezigheid bij deze bijeenkomst teruggekoppeld binnen de instelling?
Naar aanleiding van deze startconferentie is het Noorderpoortcollege, in samenwerking met de gemeente, een campagne gestart; ‘campagne alfabetisering’ ·
In hoeverre bent u bekend met deze regionale voorlichtingscampagne? (flyers, posters)
·
Heeft deze instelling de informatiemap ontvangen? (deze overhandigen)
·
Wat vond u van deze regionale voorlichtingscampagne ?
Vereniging Openbare Bibliotheken · · ·
In hoeverre bent u bekend met de Landelijke Vereniging Openbare Bibliotheken? Zo ja, wat houdt uw contact met deze vereniging in? Zo nee, hoe zou dit komen en is het contact iets voor de toekomst?
Ik wil u graag enkele vragen stellen die met analfabetisme te maken hebben. Om erachter te komen of de voorlichtingscampagnes hebben bijgedragen aan een bewustwording of vergroting daarvan rondom analfabetisme wil ik graag eerst praten over uw ervaringen met analfabetisme voordat de campagnes zijn gestart. Vervolgens zou ik graag enkele vragen stellen over uw ervaringen rondom analfabetisme na de start van de campagnes. Analfabetisme Voor de voorlichtingscampagne · Wat zei het begrip (functioneel) analfabetisme u en hoe was uw beeldvorming? · Wat voor voorstelling had u van de problematiek? Na de voorlichtingscampagne · Wat zegt het begrip (functioneel) analfabetisme u en hoe is uw beeldvorming? · Hoe beleeft u de problematiek waarmee deze mensen te maken hebben? Bekendheid Noorderpoortcollege · ·
Was u bekend met het Noorderpoortcollege in Hoogezand en het cursusaanbod voor mensen die niet goed konden lezen en/of schrijven? Had uw instelling contact met bepaalde personen binnen het Noorderpoortcollege, mogelijk voor andere projecten? Zo ja, wie?
Stimulering · ·
Over het algemeen gesproken, in hoeverre heeft de voorlichtingscampagne bijgedragen aan uw motivatie tot stimulering van bezoekers om deel te nemen aan de cursussen? Op wat voor manier zou u bezoekers kunnen stimuleren om deel te nemen aan de cursus ‘beter leren lezen en schrijven’?
Werving ·
Op welke wijze zou de bibliotheek kunnen bijdragen aan de drempelverlagende werking voor mensen die niet goed kunnen lezen en schijven?
·
Ziet u een rol weggelegd voor het werven van mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven, binnen uw instelling?
·
Zo ja, op wat voor manier?
Zo nee, waarom niet en bij wie wel?
Verantwoordelijkheid · ·
Is er volgens u een verantwoordelijkheid weggelegd voor de bibliotheek om zich te ‘bemoeien’ met bezoekers die niet goed kunnen lezen en/of schrijven? Zo ja, op wat voor manier?
Zo nee, waarom niet?
Belangen
·
Wat denkt u dat het nut kan zijn voor de instelling wanneer bezoekers een cursus volgen om beter te leren lezen en/of schrijven?
Positie in de samenleving ·
In de media wordt veelal gesproken over een toenemende kenniseconomie. Mensen die niet goed kunnen lezen en/of schrijven bevinden zich vaak in de lagere sociale klassen en hebben vaak een uitkering. Hoe ervaart u de sociale positie van bezoekers die niet goed kunnen lezen en/of schrijven binnen u instelling?
Toekomst ·
Ziet u een rol voor uzelf in de toekomst weggelegd met betrekking tot werving van functioneel analfabeten om deel te nemen aan de lessen?
·
Hoe denkt u de functioneel analfabeten binnen de instelling te kunnen benaderen?
Afsluiting · · · ·
Bedanken voor deelname aan het interview Nogmaals uitleggen dat het interview verwerkt wordt in het onderzoek Afspraak maken over contact wanneer er nog vragen zijn Afspraak maken over toezenden van het uitgewerkte interview
Bijlage II Schema thema’s toeleiders/schematische weergave resultaten Schema: Thema’s en labels resultaten Toeleiders Thema
Label 1
Bedrijf/Instelling Bedrijf Voorlichtingscampagne
Nationaal
Label 2
Label 3
Instelling
Bedrijfscultuur
(Functioneel analfabetisme)
Bekendheid NPC en NT-1
Label 4
Label 5
Regionaal Awareness
Signalering
Coping
Werving
Verantwoorde- Bereiken van lijkheid de doelgroep
Stimulering Deelname NT1
Belangen Toekomst
Thema Bedrijf / Instelling
Label 1
Bedrijf
Trio Bedrijven -Sociale werkplaats -Veel handwerk -LBO/ VSO/ZMLK -Daarnaast werknemers zonder afgeronde opleiding -Vaak meerdere problemen -Laag opgeleid/lager bevattingsvermogen -Psychische handicaps/ weinig ambitie -Zowel handwerk als automatisering Kappa -Voornamelijk LBO/LBO plus -Lager opgeleid/ meerdere problematieken maar niet overheersend -Zuivelbedrijf Bedrijf X -Sinds 2 jaar geautomatiseerd werk (zelfsturend) -Voornamelijk LBO / LBO plus -Daarnaast grote groep zonder afgeronde opleiding -Geen zicht op de leefsituatie van de werknemers
Label 2
Instelling
Prisma
Openbare Bibliotheek
-Jongerenwerk, ouderenwerk, buurtwerk, -Allochtonen en autochtonen -Verschillende SE omstandigheden; voornamelijk midden en lager -Afdeling Multicultureel, in mindere mate te maken met autochtonen. -Verschillende SE omstandigheden; voornamelijk midden en lager -Groot aantal cliënten afhankelijk van een uitkering (WwB, AOW, WAO en Wajong) -Daarnaast loondienst en zelfstandig ondernemers (mindere mate) -Zeer diverse problematiek -Leden zijn 50 jaar en ouder -Zeer verschillende SE omstandigheden -Cliënten zijn afhankelijk van een uitkering -Bevinden zich in verschillende fasen en sociaal economische omstandigheden -30 procent van de inwoners van de gemeente HS is lid van de bieb -Voornamelijk mensen uit de lage middenklasse
Label 3
Bedrijfscultuur
Trio Bedrijven
-Productontwikkeling en persoonsontwikkeling -Omgang op de werkvloer redelijk direct -Vertrouwen bij leidinggevenden -Functioneringsgesprekken en P.O.P gesprekken -Stimulerend in het volgen van cursussen op vakgebied -Productontwikkeling en persoonsontwikkeling -Leidend in kennis en kwaliteit -Omgang op de werkvloer redelijk direct en bot -Vertrouwen bij leidinggevenden -Functioneringsgesprekken en P.O.P gesprekken -Stimulerend in het volgen van cursussen op vakgebied -Functioneringsgesprekken en P.O.P gesprekken -Leren van elkaar -Op de werkvloer open, eerlijk, sociaal -Stimulerend in volgen van cursussen op vakgebied
Humanitas Stichting Noordermaat
ANBO Sociale Zaken en Werk
Kappa
Bedrijf X
Thema: Voorlichtingscampagne Bedrijven Label 1
Nationaal
Regionaal
Trio Bedrijven Op de hoogte
Kappa Bedrijf X
-Aanwezig bij startconferentie -Werknemers naar cursus (voor campagne niet) -Op de hoogte van materiaal Op de hoogte -Op de hoogte van startconferentie door artikel in krant -Kappa niet aanwezig of uitgenodigd -Verdere campagne niet bekend Niet op de hoogte -Niet op de hoogte
Instellingen Label 1
Nationaal
Regionaal
Prisma
Op de hoogte
Humanitas
Niet op de hoogte
Stichting Noordermaat
Op de hoogte
Sociale Zaken en Werk
Op de hoogte
ANBO
Op de hoogte
Openbare Bibliotheek
Niet op de hoogte
-Op de hoogte -Bekend met materiaal; ligt ook in de instelling -Niet naar toe geweest; reden prioriteit -Naar de startconferentie geweest. -Bekend met materiaal; door de conferentie -Liggen folders in de instelling voor taallessen bij NPC -Op de hoogte van de startconferentie; waarschijnlijk niet iemand naar toe geweest -Niet bekend met de verdere campagne en materiaal -Op de hoogte van de startconferentie; niemand naar toe geweest; prioriteit -Bekend met verdere campagne en materiaal; ligt ook bij de balie -Op de hoogte van de startconferentie en zelf aanwezig geweest. -Bekend met materiaal door aanwezigheid bij conferentie -Op de hoogte en aanwezig geweest bij de conferentie. -Verdere campagne en materiaal bekend door aanwezigheid conferentie -Poster hangt in de Bieb
Bedrijven Label 2
Functioneel analfabetisme
Trio Bedrijven -Bekend met problematiek -Voorbeelden uit praktijk Kappa
-Bekend met problematiek -Voorbeelden uit de praktijk
Bedrijf X
-Bekend met problematiek -Voorbeelden uit de praktijk
Welzijn Label 2
Functioneel analfabetisme
Prisma
-Bekend; in het verleden met sociaal cultureel werk mee te maken gehad -Opmerkingen over oorzaak -In mindere mate bekend met problematiek -Opmerkingen over oorzaak -Bekend: ouders waren functioneel analfabeet. Daarnaast beroepshalve sinds jaren ‘80 actief in het opzetten van alfabetiseringsprojecten -Voorbeelden uit de praktijk -Opmerkingen over oorzaken -Bekend met analfabetisme. -Functioneel analfabetisme complexer -Bekend; door werk verleden regelmatig tegen gekomen (sociale dienst) -Voorbeelden uit de praktijk -Bekend met problematiek in mindere mate
Humanitas Stichting Noordermaat Sociale zaken en Werk ANBO Openbare Bibliotheek
Bedrijven Label 3
Bekendheid NPC/NT-1
Trio Bedrijven
-Bekend met NPC en NT-1 aanbod -Werknemers al naar taal/rekenen en computercursussen -Bekend met NPC en NT-1 aanbod -Werknemer in het verleden verwezen -Bekend met NPC in Groningen! -Niet met NT-1 aanbod, door collega op geattendeerd n.a.v. krantenartikel in HS -Werknemers naar computercursussen in verleden
Kappa Bedrijf X
Welzijn Label 3
Bekendheid NPC/NT-1
Prisma
-Bekend met NPC en NT-1 cursusaanbod -Samenwerking door andere projecten
Humanitas
-Bekend met NPC en NT-1 cursusaanbod -Samenwerking door andere projecten -Bekend met NPC en NT-1 cursusaanbod -Samenwerking door andere projecten -Bekend met NPC en NT-1 cursusaanbod -Bekend met NPC en NT-1 cursusaanbod -Bekend met NPC en NT-1 cursusaanbod -Samenwerking door ander project (rondleiding als onderdeel NT-1 cursus)
Stichting Noordermaat Sociale Zaken en Werk ANBO Openbare Bibliotheek
Thema: Awareness Bedrijven Label 1
Signalering
Trio Bedrijven
-Voor de campagne al bekend dat er werknemers niet goed kunnen lezen en schrijven -Niet extra alert op; persoon komt er zelf mee (algehele houding dat men zelf hulp vraagt wanneer nodig) -P.O.P gesprekken en functioneringsgesprekken manier voor signalering -Door vertrouwen leidinggevende ruimte voor werknemer om aan te geven niet goed te kunnen lezen en schrijven -Na startconferentie aangekaart op de werkvloer bij leidinggevenden hier op te letten -Alerter na campagne -Zelf alerter, maar niet door campagne. Leidinggevende op de werkvloer had het idee dat er werknemers niet helemaal mee konden komen. -----Ontwikkelingsgesprekken plaatsgevonden. Vermoeden dat zal blijken dat er werknemers niet (goed) kunnen lezen en schrijven -P.O.P gesprekken en functioneringsgesprekken manier voor signalering Vertrouwensband tussen werknemer en leidinggevenden -Door open sfeer gelegenheid om aan te geven moeite te hebben met lezen en schrijven. Is in het verleden ook gebruik van gemaakt. Werknemers zijn zelf naar voren gestapt en cursus gevolgd -P.O.P gesprekken en functioneringsgesprekken manier voor signalering -Vermoeden bij 2 werknemers vanwege alleen basisschool -Niet alerter na campagne
Kappa
Bedrijf X
Welzijn Label 1
Signalering
Prisma
-Voor de campagne werden cliënten al verwezen naar NPC en NT-1 -Niet specifiek mee bezig maar verwijzen wanneer nodig -Zouden specifieker gericht zijn op signalering wanneer het in het takenpakket zit -Vaak verborgen in een andere hulpvraag, daar alert op zijn -Van mening dat collega’s een goede signalerende functie hebben -Noemt nog kenmerken van functioneel analfabetisme -Na de startconferentie wel iets alerter maar niet genoeg kennis van mogelijke signalen -Weinig te maken met autochtonen -Wel speciale dienst waarbij cliënten geholpen worden met het invullen van papierwerk. Veel animo, zowel autochtoon als allochtoon (vaak laag opgeleid en rondkomen van minimum)
Humanitas
Stichting Noordermaat
ANBO
Sociale Zaken en Werk
Openbare Bibliotheek
-Veel ervaring mee -Voorzichtig en eerlijk benaderen -Van belang aan te geven dat er geen sprake is van dwang -Functioneel analfabeten komen vaak met een andere hulpvraag waar analfabetisme in verborgen is. -Als hulpverlener van belang bewust te zijn van de mogelijkheid van analfabetisme -Gevoel voor hebben; niet alle hulpverleners hebben de problematiek altijd voor ogen/paraat -Altijd alert geweest, ook in vorig werk. -Zegt er een gevoel voor te ‘moeten’hebben -Zelf in het bestuur daarom moeilijk om te signalen bij leden -Vrijwilligers waarschijnlijk niet even goed op de hoogte van signalen en wat te doen wanneer het voorkomt -Wel speciale dienst om mensen te ondersteunen bij het invullen van de belastingpapieren. Mogelijk dat hier ook mensen komen die niet goed kunnen lezen en schrijven -Geeft aan dat consulenten hier niet specifiek op letten. Hangt van de instelling van de consulent af of iemand eruit wordt gelicht -Op de hoogte van de cursus en zouden doorverwijzen maar komt weinig tot niet voor -Niet van bewust dat het nog veel voorkomt en ook bij hun cliënten -Wel het idee dat zij een belangrijke rol kunnen vervullen -Komen alleen mensen die kunnen lezen -Spelen pas een rol wanneer mensen voor boeken etc. komen
Bedrijven Label 2
Coping
Trio Bedrijven
-Werknemers waarbij blijkt dat zij niet goed kunnen lezen en schrijven opvallend goed verborgen gehouden -Door veel handmatig werk niet opvallend -Collega’s helpen elkaar -Smoesjes om thuis iets in te vullen -Werknemers waarbij blijkt dat zij niet goed kunnen lezen en schrijven opvallend goed verborgen gehouden -Smoesjes om thuis iets in de vullen (voorbeeld van) -Wanneer het uitkomt blijkt men thuis veel hulp te krijgen, bv. echtgenote
Kappa
Bedrijf X
-Werknemer heeft zelf vanaf de eerste dag aangegeven niet te kunnen lezen en schrijven. -Altijd geholpen door collega’s; niemand maakte er een probleem van
Welzijn Label 2
Coping
Prisma
-Mensen hebben vaak een erg goed geheugen -Smoesjes gebruiken -Komen het zelden tegen,daardoor niet bewust van de copingstrategieën -Smoesjes -Andere hulpvraag -Mensen hebben goed geheugen -Smoesjes -Mensen hebben goed geheugen -Niet op in gegaan
Humanitas Stichting Noordermaat ANBO Sociale Zaken en Werk Openbare Bibliotheek
-Niet op ingegaan
Thema: Werven Bedrijven Label 1
Verantwoordelijkheid
Trio Bedrijven
-Gedeelde verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer maar leren lezen en schrijven is ook voor privé. Daardoor nu in eigen tijd. Na laten zien van motivatie mogelijk in werktijd -P.O.P gesprekken en functioneringsgesprekken -Door doelstelling bedrijf ook een verantwoordelijkheid t.o.v. leren lezen en schrijven. Bijdrage aan ontwikkeling werknemer, zowel persoonlijk als in het werk -Verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van product en persoon. Daardoor ook voor leren lezen en schrijven.
Kappa
Bedrijf X
Welzijn Label 1
Verantwoordelijkheid
Prisma
-Momenteel geen verantwoordelijkheid -Zouden ze opdracht krijgen tot werven dan wel verantwoordelijk -Wanneer het een maatschappelijke vraag is
Humanitas
Stichting Noordermaat
ANBO
Sociale Zaken en Werk Openbare Bibliotheek
-Gedeelde verantwoordelijkheid met cliënt -Cliënt mag zich niet verplicht voelen om deel te nemen aan een cursus -Instelling deels wel verantwoordelijk voor signaleren en begeleiden van deze mensen -Wel verantwoordelijk want organisatie komt op voor de belangen van de leden. -Geeft aan dat door problematiek mensen in sociaal isolement kunnen verkeren daarom verantwoording voor ANBO mensen te ondersteunen -Wel verantwoordelijk maar bij andere afdeling (Onderwijs). -Geen directe verantwoordelijkheid -Tweedelijn; wanneer mensen kunnen lezen dan daar verder zorg voor dragen
Bedrijven Label 2
Bereiken van de doelgroep
Trio Bedrijven
-Voorzichtigheid -Vertrouwensband -P.O.P gesprekken / functioneringsgesprekken -Voorzichtigheid -Vertrouwensband -P.O.P. gesprekken / Functioneringsgesprekken -Voorzichtigheid -Vertrouwensband -P.O.P gesprekken / functioneringsgesprekken
Kappa Graphic Board Bedrijf X
Welzijn Label 2
Bereiken van de doelgroep
Prisma
-Systematisch te werk gaan -Persoonlijk contact (mensen uit de wijk) -Weinig signalerende kennis om iets te zeggen over bereiken van doelgroep -Voorzichtig en eerlijk in benaderen -Cliënt laten beslissen; geen dwang -Verschillende middelen, mensen uit de wijk en toeleiders betrekken -Persoonlijke benadering -Lief en Leed Potje -Weinig signalerende kennis -Moeilijk om aan te geven; weinig kennis van signalen om iets te zeggen over bereiken -Consulenten zouden eerst geïnformeerd moeten worden -Moeilijk om aan te geven; weinig kennis van signalen om iets te zeggen over bereiken
Humanitas Stichting Noordermaat ANBO Sociale Zaken en Werk Openbare Bibliotheek
Bedrijven Label 3
Stimulering deelname NT-1
Trio Bedrijven
-(Gedeeltelijke) betaling kosten cursus -Leidinggevenden op de werkvloer benaderen werknemers en praten over de voordelen van cursus. -Betaling kosten cursus, vrij krijgen van werk om deel te nemen. -Stimulering vindt bij andere cursussen al plaats door regelingen met exameninstellingen voor mondelinge tentamens, wanneer nodig -Door de ontwikkelingsgesprekken (hoe gaat het met je werknemer) -Betaling kosten cursus -Onder werktijd deelname aan cursus mogelijk met doorbetaling van loon -Stimulering door ‘leercultuur’
Kappa
Bedrijf X
Welzijn Label 3
Stimulering deelname NT- 1
Prisma
-Om te stimuleren van belang bij de leervraag van de cliënt te blijven -Houdt inzicht in van de leefsituatie van de cliënt (dagdelen van lessen, manier waarop er wordt les gegeven) -Stimuleringsfonds -Rekening houden met de leefsituatie van de cliënten (dagdelen van de lessen) -Intensiever lessen kunnen volgen -Belangrijk dat een cliënt zelf wil en gemotiveerd is -Daarnaast moet je als hulpverlener goed op de hoogte zijn van de problematiek, de mogelijkheden om mensen te begeleiden, wil je ze stimuleren -Mensen als geheel zien, niet alleen als iemand die niet goed kan lezen en schrijven; in waarden laten -Bij financiële barrière; stimuleringsfonds -Niet mogelijk op te nemen in de intake mensen komen soms maar heel kort, teveel rompslomp; komt aan op de expertise van hulpverleners -Moeilijk om aan te geven. Wil je mensen bereiken dan is dat tijdens activiteiten. Daarvoor dienen mensen zich vaak schriftelijk voor aan te melden. Komen mensen dan wel die niet goed kunnen lezen en schrijven.. -Lastig aan te geven aangezien ze weinig tot niet maken krijgen met mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven -Moeilijk aan te geven omdat mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven waarschijnlijk niet naar de bieb komen
Humanitas
Stichting Noordermaat
ANBO Sociale Zaken en Werk Openbare Bibliotheek
Bedrijven Label 4
Belangen
Trio Bedrijven
-Belang voor zowel voor werknemer als bedrijf. Doel is uiteindelijk door te kunnen stromen naar de vrije markt. Nieuwe arbeidsplekken voor werkgever en verdere ontwikkeling werknemer -Kenniseconomie -Belang voor beiden. Persoonsontwikkeling werknemer leidt tot beter functionerende werknemer, goed voor bedrijf (kwaliteit en kennis) -Kenniseconomie -Belang voor beiden. Persoonsontwikkeling werknemer leidt tot beter functionerende werknemer, goed voor bedrijf
Kappa
Anoniem
Welzijn Label 4
Belangen
Prisma Humanitas Stichting Noordermaat
-Belang vooral bij de cliënt. Versterking SE positie -Belang vooral bij de cliënt. Versterking SE positie -Belang vooral bij de cliënt. Versterking SE positie -Instelling; gehoor gegeven te hebben aan de hulpvraag van de cliënt (idealistisch) -Belang voornamelijk bij het lid. Versterking SE positie
ANBO Sociale Zaken en Werk Openbare Bibliotheek
-Niet behandeld -Niet behandeld
Bedrijven Label 5
Toekomst
Trio Bedrijven
-Wanneer cursus niet meer gratis is dan zal Trio waarschijnlijk kosten betalen -Alertheid blijft, zo ook doorverwijzen naar NPC -Evaluatie van ontwikkelingsgesprekken. Vermoeden dat er werknemers zijn die niet goed kunnen lezen en schrijven. -Zal aandacht worden besteed aan NT-1 cursus -Blijven alert op het probleem; herhaling belangrijk -Blijven alert op het probleem -Geeft aan dat bedrijven gerichte informatie moeten krijgen anders verliest het de aandacht; herhaling belangrijk
Kappa
Bedrijf X
Welzijn Label 5
Toekomst
Prisma Humanitas
-Daarnaast blijven verwijzen -Meer bewust worden signalen -Daarnaast blijven verwijzen -Samenwerking tussen instanties, met contactpersonen die gevoelsmatig verbonden voelen -Campagnes blijven herhalen; herhaling boekt resultaat -Daarnaast blijven verwijzen -Vrijwilligers en leden bewustmaken en op de hoogte stellen (door middel van workshops) -Consulenten inlichten over signalering en kenmerken -Daarnaast blijven verwijzen wanneer mogelijk -Rondleidingen blijven geven -Mogelijk koppelen aan een lidmaatschap -Tijdens de NT-1 cursus deelnemers regelmatig opdrachtjes uit laten voeren in de bieb; vertrouwd raken
Stichting Noordermaat ANBO Sociale Zaken en Werk Openbare Bibliotheek
Bijlage III
Vragenlijst voor deelnemers van cursus ‘beter leren lezen en schrijven’ Deze vragenlijst bestaat uit 44 vragen. De vragen gaan over verschillende onderwerpen die te maken hebben met beter leren lezen en schrijven. Bij iedere vraag kan er een keuze gemaakt worden uit verschillende antwoorden. Bij sommige vragen kunnen er meerdere antwoorden aangekruist worden. Dit staat dan bij de vraag aangegeven. Kennismaking
Wie bent u? 1. Bent u ….… a) Man b) Vrouw 2. Hoe oud bent u?
……………… 3. Waar woont u? a) b) c) d)
Hoogezand Sappemeer Slochteren Anders, namelijk …………………
Gezin vroeger 4. Door wie bent u opgevoed? a) Vader en moeder b) Alleen vader of moeder c) Anders, namelijk…………………. 5. Wat was het beroep van uw vader? ………………………………………
6. Wat was het beroep van uw moeder? …………………………………………
Gezin nu 7. Bent u: 0 0 0 0 0 0
Getrouwd Samenwonend Gescheiden Niet getrouwd Alleenwonend Alleenstaande ouder
8. Heeft u kinderen? a) Nee b) Ja, ik heb ….. kind(eren)
Werk 9. Heeft u betaald werk? a) Nee (ga naar vraag 11) b) Ja, ik werk als……….………………………………………… (ga naar vraag 10) 10. Hoe heet het bedrijf waar u betaald werk doet? …………………………………………………………………… … 11. Heeft u betaald werk gehad? a) Nee b) Ja, bij mijn laatste baan werkte ik als ……………………………
12. Werkt u als vrijwilliger? a) Nee b) Ja, ik werk als……………………………………………………..
13. Krijgt u uw inkomsten uit: (kruis het antwoord aan dat het meest bij u past) a) b) c) d) e) f)
Loon WW (Werkeloosheidswet) WwB (Wet werk en Bijstand / Bijstandsuitkering) AOW (Algemene Ouderdomswet) WAO (Wet op de Arbeidsongeschiktheid verzekering) Inkomen van partner g) Anders, namelijk………………………………………..
School, opleiding 14. Bent u naar de basisschool geweest? a) Nee b) Ja c) Ik heb speciaal onderwijs gehad (bv. L.O.M.of M.L.K.)
15. Heeft u de basisschool of het speciaal onderwijs afgemaakt? a) Nee (ga door naar vraag 16) b) Ja (ga door naar vraag 17)
16. Wat was de reden dat u de basisschool of het speciaal onderwijs niet heeft afgemaakt? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0 0 0
Ik moest thuisblijven om voor een ziek familielid te zorgen Ik moest thuisblijven omdat ik zelf ziek was Ik moest thuisblijven om voor het gezin en huishouden te zorgen Er was geen geld voor school School was niet belangrijk Ik vond het te moeilijk op school Anders, namelijk…………………………………………………
17. Heeft u na de basisschool of het speciaal onderwijs een opleiding gevolgd of gehad? a) Nee (ga naar vraag 18) b) Ja (ga naar vraag 19)
18.Waarom heeft u na de basisschool of het speciaal onderwijs geen andere opleiding gedaan? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Geen zin in Ik moest werken Ik wilde werken Er was geen geld voor Ik moest thuisblijven om voor een ziek familielid te zorgen Ik moest thuisblijven omdat ik zelf ziek was Ik moest thuisblijven om voor het gezin en huishouden te zorgen School was niets voor mij Anders, namelijk…………………………………………………
19. Hoe vond u het vroeger op school? a) b) c) d) e)
Heel leuk Leuk Gewoon Niet leuk Helemaal niet leuk
20. Welke opleiding(en) heeft u gedaan na de basisschool of het speciaal onderwijs? …………………………………………………………………………………….
Voorlichtingscampagne 21. Kent u het televisiespotje van SIRE ‘wie dit niet kan lezen is niet gek’? Dit spotje gaat over mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven a) Nee b) Ja
22. Kent u het landelijke telefoonnummer dat u kunt bellen als u informatie wilt over een cursus om beter te leren lezen en schrijven? a) Nee (ga naar vraag 24) b) Ja (ga naar vraag 23)
23. Hoe weet u dat het landelijk telefoonnummer bestaat? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0 0 0
Televisie Krant Tijdschrift Radio Vrienden/familie (Vrijwilligers)werk Anders, namelijk……………………………………….
In November 2004 is Prinses Laurentien op het Noorderpoortcollege (NPC) geweest om wat te vertellen over hoe belangrijk het is om te leren lezen en schrijven. Daarna heeft het Noorderpoortcollege op verschillende manieren in Hoogezand-Sappemeer reclame gemaakt over de cursus die u nu volgt. De volgende vragen gaan daarover. 24. Wat voor reclame heeft u gezien? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0
Poster ‘beter leren lezen en schrijven’ (poster met een half gezicht en tekst erop) Flyer ‘beter leren lezen en schrijven’ (klein kaartje met een half gezicht en tekst erop) Advertentie in de regionale krant Ik heb geen reclame gezien Anders, namelijk……………… ……………………………………….
25. Hoe wist u dat er een cursus beter leren lezen en schrijven werd gegeven op het NPC? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0 0
Door de reclame Door mijn (vrijwilligers)werk Door mijn familie/vrienden Door een welzijnsinstelling (bv. Humanitas, Maatschappelijk Werk, Sociale Dienst) Ik volgde al een cursus binnen het NPC en hoorde het van een docent/klasgenoot Anders, namelijk………………………………………….
U volgt nu al enige tijd les op het Noorderpoortcollege om beter te leren lezen en schrijven. Er is een moment geweest dat u zich heeft aangemeld voor deze cursus. 26. Waardoor heeft u uiteindelijk besloten om deze cursus te volgen? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0 0 0
Door de reclame Doordat Prinses Laurentien op school is geweest Door mijn collega’s en baas Door mijn familie/vrienden Door een welzijnswerker (bv. Humanitas, Maatschappelijk Werk) Ik heb helemaal alleen besloten om deze cursus te volgen Anders, namelijk …………………………………………
27. Bij welke van deze instellingen bent u in de laatste 2 jaar wel eens geweest? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 Stichting Noordermaat; maatschappelijk werk 0 Prisma 0 Humanitas 0 Openbare Bibliotheek 0 Sociale Zaken en Werk 0 CWI 0 Kredietbank 0 Leger des Heils 0 GGD 0 Thuiszorg 0 Vereniging ‘Heel de buurt’
School 28. De volgende zinnen gaan over school. (kruis het antwoord aan dat het meest bij u past)
helemaal mee eens mee eens
Ik heb plezier in de les Ik vind het gezellig in de les Ik voel me op mijn gemak in de les Ik voel me op mijn gemak bij mijn klasgenoten De docent neemt me serieus De boeken zijn interessant Ik voel me op mijn gemak in de school Wat ik leer in de les gebruik ik thuis Wat ik leer in de les gebruik ik op mijn werk Wat ik leer in de les gebruik ik bij familie/vrienden Wat ik leer in de les gebruik ik buitenshuis
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
niet eens/ niet oneens
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
helemaal mee oneens mee oneens
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
29. Had u zich aangemeld als deze cursus duurder was geweest? a) Nee (ga door naar vraag 30) b) Ja (ga door naar vraag 31) 30. Waarom had u zich dan niet aangemeld? a) Ik zou de cursus dan niet kunnen betalen b) Dat vind ik het niet waard c) Anders, namelijk………………………………………..
31. Waarom had u zich dan ook aangemeld? a) Ik kan het betalen b) Het levert me veel op c) Anders, namelijk…………………………………………..
32. De volgende zinnen gaan over de lestijden van deze cursus. (kruis het antwoord aan dat het meest bij u past)
Ik volg de cursus op maandagmiddag Ik volg de cursus op woensdagavond Ik kan vrij krijgen van mijn werk om de cursus op maandag te volgen Ik kan vrij krijgen van mijn werk om de cursus op woensdag te volgen Ik heb met mijn baas een afspraak gemaakt om naar de les te kunnen
ja
nee
n.v.t
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
Ja
nee
n.v.t
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
ja
nee
n.v.t
Mijn familie weet dat ik deze cursus volg Mijn familie reageert positief dat ik deze cursus volg Mijn familie heeft geen mening over het volgen van deze cursus
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Mijn vrienden weten dat ik deze cursus volg Mijn vrienden reageren positief dat ik deze cursus volg Mijn vrienden hebben geen mening over het volgen van deze cursus
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Mijn baas weet dat ik deze cursus volg Mijn baas reageert positief dat ik deze cursus volg Mijn baas heeft geen mening over het volgen van deze cursus Ik moest deze cursus van mijn baas volgen
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
Mijn collega’s weten dat ik deze cursus volg Mijn collega’s reageren positief dat ik deze cursus volg Mijn collega’s hebben geen mening over het volgen van deze cursus
0 0 0
0 0 0
0 0 0
De lestijd op maandagmiddag komt mij goed uit De lestijd op woensdagavond komt mij goed uit Ik volg nog één of meerdere cursussen binnen het NPC Ik volg nog één of meerdere cursussen buiten het NPC Ik vind dat ik genoeg dagen naar school ga
Familie, Vrienden en Werk 33. De volgende zinnen gaan over uw familie, vrienden en (vrijwilligers)werk. (kruis het antwoord aan dat het meest bij u past)
Op dit moment kunt u nog niet goed lezen en schrijven. Hoe is dit voor u? Werk Deze vraag gaat over uw (vrijwilligers)werk vroeger. 34. Op dit moment kunt u nog niet goed lezen en schrijven. Hoe was dit voor u op het werk? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Ik heb nooit gewerkt Niemand mocht weten dat ik niet goed kon lezen en/of schrijven Ik schaamde me ervoor Ik vroeg collega’s om hulp als ik dat nodig had Ik vroeg mijn baas om hulp als ik dat nodig had Ik kon mezelf redden zonder hulp van anderen Ik had er geen problemen mee op mijn werk Ik had lezen en/of schrijven niet nodig op mijn werk Anders, namelijk…………………………………………………..
Deze vraag gaat over uw (vrijwilligers)werk nu. 35. Op dit moment kunt u nog niet goed lezen en schrijven? Hoe is dit voor u op het werk? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Ik werk niet Niemand mag weten dat ik niet goed kan lezen en/of schrijven Ik schaam me ervoor Ik vraag collega’s om hulp als ik dat nodig heb Ik vraag mijn baas om hulp als ik dat nodig heb Ik kan mezelf redden zonder hulp van anderen Ik heb er nu minder problemen mee op mijn werk Ik heb er nu geen problemen mee op mijn werk Ik heb lezen en/of schrijven niet nodig op mijn werk Anders, namelijk………………………………………………….
Familie 36. De volgende zinnen gaan over uw contact met familie vroeger. Welke zin(nen) passen bij u? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0
Mijn familie wist dat ik niet goed kon lezen en/of schrijven Ik schaamde me ervoor dat ik niet goed kon lezen en/of schrijven Ik vroeg mijn familie om hulp als ik dat nodig had Ik kon mezelf redden zonder hulp van mijn familie Anders, namelijk……………………………………………………..
37. De volgende zinnen gaan over uw contact met familie nu. Welke zin(nen) passen bij u? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0
Mijn familie weet niet dat ik niet goed kan lezen en/of schrijven Ik schaam me ervoor dat ik niet goed kan lezen en/of schrijven Ik vraag mijn familie om hulp als ik dat nodig heb Ik kan mijzelf redden zonder hulp van mijn familie Anders, namelijk…………………………………………………………..
Vrienden 38. De volgende zinnen gaan over uw contact met vrienden vroeger. Welke zin(nen) passen bij u? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0
Mijn vrienden wisten niet dat ik niet goed kon lezen en/of schrijven Ik schaamde me ervoor dat ik niet goed kon lezen en/of schrijven Ik vroeg mijn vrienden om hulp als ik dat nodig had Ik kon mezelf redden zonder hulp van mijn vrienden Anders, namelijk……………………………………………………
39. De volgende zinnen gaan over uw contact met vrienden nu. Welke zin(nen) passen bij u? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0
Mijn vrienden weten niet dat ik niet goed kan lezen en/of schrijven Ik schaam me ervoor dat ik niet goed kan lezen en/of schrijven Ik vraag mijn vrienden om hulp als ik dat nodig heb Ik kan mezelf redden zonder hulp van mijn vrienden Anders, namelijk…………………………………………………..
Buitenshuis 40. De volgende zinnen gaan over uw situatie buitenshuis, voordat u deze cursus volgde. Stel, u ging toen naar de supermarkt of op reis, met de bus. Welke zin(nen) passen dan bij u? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0
Ik vroeg onbekenden om hulp als ik dat nodig had Ik vroeg onbekenden niet om hulp Ik schaamde me ervoor dat ik niet goed kon lezen en/of schrijven Ik kon mezelf redden zonder hulp van onbekenden Anders, namelijk…………………………………………………………….
41. De volgende zinnen gaan over uw situatie buitenshuis nu u deze cursus volgt. Als u nu naar een supermarkt gaat of op reis, met de bus. Welke zin(nen) passen dan bij u? (u kunt meerdere antwoorden aankruisen) 0 0 0 0 0
Ik vraag onbekenden om hulp als ik dat nodig heb Ik vraag onbekenden niet om hulp Ik schaam me ervoor dat ik niet goed kan lezen en/of schrijven Ik kan mezelf redden zonder hulp van onbekenden Anders, namelijk……………………………………………………………….
Afsluiting 42. Hoe denk u dat de school meer mensen kan bereiken om deze cursus te volgen? ……………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………
43. Hoe vond u de vragenlijst? a) Heel moeilijk b) Moeilijk c) Niet moeilijk, niet makkelijk d) Makkelijk e) Heel makkelijk
44. Heeft u nog iets gemist in de vragenlijst of wilt u nog iets aanvullen? a) Nee b) Ja, namelijk………………………………………………………. ………………………………………………………………………..
Bedankt voor het invullen van de vragenlijst!
Bijlage IV Homogeniteit vraag 28 uit de vragenlijst
Case Processing Summary N Cases
Valid Excludeda Total
% 70,0 30,0 100,0
35 15 50
a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.
Van de 50 deelnemers zijn 15 deelnemers buiten beschouwing gelaten Reliability Statistics
Cronbach's Alpha ,844
Cronbach's Alpha Based on Standardized Items ,876
N of Items 11
De cronbach alpha is .876 Summary Item Statistics
Item Means Item Variances Inter-Item Correlations
Mean 4,023 ,626 ,392
Minimum 3,114 ,247 -,024
Maximum 4,457 1,467 ,815
Range 1,343 1,220 ,839
Maximum / Minimum 1,431 5,939 -34,011
Variance ,219 ,205 ,043
N of Items 11 11 11
The covariance matrix is calculated and used in the analysis.
Het gemiddelde is 4.023; over het algemeen gesteld kan gezegd worden dat er redelijk hoog op de items gescoord is.
Bijlage V Kruistabellen 6.3 Schoolervaringen in het verleden Kruistabel 1. De schoolervaring van de deelnemer en of de deelnemer het basisonderwijs heeft voltooid Hoe de respondent het vroeger op school vond * Of de respondent de basisschool heeft afgemaakt Crosstabulation Count
Hoe de respondent het vroeger op school vond
heel leuk leuk gewoon niet leuk helemaal niet leuk
Total
Of de respondent de basisschool heeft afgemaakt ja nee 4 3 15 2 9 5 2 2 1 1 31 13
Total 7 17 14 4 2 44
N.B. Van de 50 deelnemers zijn 6 deelnemers niet geregistreerd.
Kruistabel 2. KSE niveau schrijven en geslacht Het KSE niveau schrijven * Geslacht Crosstabulation
man Het KSE niveau schrijven
niveau 0
niveau 1
niveau 2
niveau 3
Total
Count % within Het KSE niveau schrijven % within Geslacht Count % within Het KSE niveau schrijven % within Geslacht Count % within Het KSE niveau schrijven % within Geslacht Count % within Het KSE niveau schrijven % within Geslacht Count % within Het KSE niveau schrijven % within Geslacht
Geslacht vrouw 11 7
Total 18
61,1%
38,9%
100,0%
57,9% 3
22,6% 9
36,0% 12
25,0%
75,0%
100,0%
15,8% 2
29,0% 12
24,0% 14
14,3%
85,7%
100,0%
10,5% 3
38,7% 3
28,0% 6
50,0%
50,0%
100,0%
15,8% 19
9,7% 31
12,0% 50
38,0%
62,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Kruistabel 3. Geslacht en KSE niveau lezen Het KSE niveau lezen * Geslacht Crosstabulation
man Het KSE niveau lezen
niveau 0
niveau 1
niveau 2
niveau 3
Total
Count % within Het KSE niveau lezen % within Geslacht Count % within Het KSE niveau lezen % within Geslacht Count % within Het KSE niveau lezen % within Geslacht Count % within Het KSE niveau lezen % within Geslacht Count % within Het KSE niveau lezen % within Geslacht
Geslacht vrouw 10 6 37,5%
100,0%
52,6% 4
19,4% 7
32,0% 11
36,4%
63,6%
100,0%
21,1% 2
22,6% 14
22,0% 16
12,5%
87,5%
100,0%
10,5% 3
45,2% 4
32,0% 7
42,9%
57,1%
100,0%
15,8% 19
12,9% 31
14,0% 50
38,0%
62,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Het KSE niveau lezen * Of de repondent op dit moment werk heeft Crosstabulation Count
niveau 0 niveau 1 niveau 2 niveau 3
Total
Of de repondent op dit moment werk heeft ja nee 13 3 3 8 8 8 4 3 28 22
Total 16 11 16 7 50
Kruistabel 5. Werk en KSE niveau schrijven Het KSE niveau schrijven * Of de repondent op dit moment werk heeft Crosstabulation Count
Het KSE niveau schrijven Total
niveau 0 niveau 1 niveau 2 niveau 3
16
62,5%
Kruistabel 4. Werk en KSE niveau lezen
Het KSE niveau lezen
Total
Of de repondent op dit moment werk heeft ja nee 13 5 5 7 6 8 4 2 28 22
Total 18 12 14 6 50
Kruistabel 6. Inkomsten deelnemers en KSE niveau lezen Waar de respondent inkomsten uit krijgt * Het KSE niveau lezen Crosstabulation Count
Waar de respondent inkomsten uit krijgt
Loon WW WwB WAO Inkomen van partner
Total
Het KSE niveau lezen niveau 1 niveau 2 3 8 1 0 4 4 2 1 1 3 11 16
niveau 0 13 0 1 0 2 16
niveau 3 4 0 2 0 1 7
Total 28 1 11 3 7 50
Kruistabel 7. Inkomsten deelnemers en KSE niveau schrijven Waar de respondent inkomsten uit krijgt * Het KSE niveau schrijven Crosstabulation Count
Waar de respondent inkomsten uit krijgt
Loon WW WwB WAO Inkomen van partner
Total
niveau 0 13 1 1 1 2 18
Het KSE niveau schrijven niveau 1 niveau 2 5 6 0 0 4 4 2 0 1 4 12 14
6.7 Ervaringen Noorderpoortcollege Kruistabel 8. De deelnemer volgt de NT-1 cursus op woensdagavond De respondent volgt de cursus op woensdagavond * Geslacht Crosstabulation Count Geslacht man vrouw De respondent volgt de cursus op woensdagavond Total
ja nee
Total
18
26
44
1
5
6
19
31
50
niveau 3 4 0 2 0 0 6
Total 28 1 11 3 7 50
Kruistabel 9. De deelnemer volgt de NT-1 cursus op maandagmiddag De respondent volgt de cursus op maandagmiddag * Geslacht Crosstabulation Count Geslacht man vrouw De respondent volgt de cursus op maandagmiddag
ja nee
Total
Total
6
19
25
13
12
25
19
31
50
Kruistabel 10. De deelnemer kan vrij krijgen van het werk om de cursus op maandag te volgen De respondent kan vrij krijgen van werk om de cursus op maandag te volgen * Geslacht Crosstabulation Count
De respondent kan vrij krijgen van werk om de cursus op maandag te volgen
ja nee niet van toepassing
Total
Geslacht man vrouw 3 3
Total 6
12
4
16
3
23
26
18
30
48
Kruistabel 11. De deelnemer kan vrij krijgen van het werk om de cursus op woensdag te volgen De respondent kan vrij krijgen van werk om de cursus op woensdag te volgen * Geslacht Crosstabulation Count
De respondent kan vrij krijgen van werk om de cursus op woensdag te volgen Total
ja nee niet van toepassing
Geslacht man vrouw 3 1
Total 4
4
5
9
11
24
35
18
30
48
Kruistabel 12. De deelnemer heeft met zijn baas een afspraak gemaakt om de cursus te volgen De respondent heeft met zijn baas een afspraak gemaakt om de cursus te kunnen volgen * Geslacht Crosstabulation Count
De respondent heeft met zijn baas een afspraak gemaakt om de cursus te kunnen volgen
Geslacht man vrouw 6 5
ja
Total 11
nee
9
4
13
niet van toepassing
3
21
24
18
30
48
Total
Kruistabel 13. De lestijd om maandagmiddag komt wel/niet goed uit voor de deelnemer De lestijd op maandagmiddag komt de respondent goed uit * Geslacht Crosstabulation Count
De lestijd op maandagmiddag komt de respondent goed uit
ja nee niet van toepassing
Total
Geslacht man vrouw 6 18 12 7 0 5 18 30
Total 24 19 5 48
Kruistabel 14. De lestijd op woensdagavond komt wel/niet goed uit voor de deelnemer De lestijd op woensdagavond komt de respondent goed uit * Geslacht Crosstabulation Count Geslacht man vrouw De lestijd op woensdagavond komt de respondent goed uit Total
ja nee
Total
15
25
40
3
6
9
18
31
49
Kruistabel 15. De deelnemer vindt dat hij/zij voldoende dagen naar school gaat De respondent vindt dat hij genoeg dagen naar school gaat * Geslacht Crosstabulation Count
De respondent vindt dat hij genoeg dagen naar school gaat Total
ja nee niet van toepassing
Geslacht man vrouw 13 19 4 2 0 2 17 23
Total 32 6 2 40
6.8 Coping Kruistabel 16. Omgang lezen en schrijven op het werk (tabel 23 in paragraaf 6.8) Voor deelname (n) Niemand mag weten dat ik niet (goed) kan lezen en schrijven Ik schaam me ervoor Ik vraag collega’ om hulp wanneer nodig Ik vraag de baas om hulp wanneer nodig Ik kan me redden zonder hulp van anderen Ik heb er nu minder problemen mee op mijn werk Ik heb er nu geen problemen mee op mijn werk Ik heb lezen en schrijven niet nodig op mijn werk
m
v
4 7 8 7 7 5 1
3 3 4 3 9 4 6
T 7 10 12 10 16 9 7
Tijdens Deelname (n) m v T 1 1 9 8 6 4 1 0
1 2 4 4 9 2 3 2
2 3 13 12 15 6 4 2
n.b. Bij deze tabel hebben deelnemers meer dan 1 antwoord gegeven.
Kruistabel 17. Omgang lezen en schrijven met betrekking tot de familie van de deelnemer (tabel 24 in paragraaf 6.8) Voor deelname (n) m v T 12 10 22 5 7 12 12 13 25 5 11 16
Familie weet dat ik niet goed kan lezen en schrijven Ik schaam me ervoor bij familie Ik vraag mijn familie om hulp wanneer nodig Ik kan mij redden zonder hulp van mijn familie
Tijdens deelname (n) m v 19 30 1 1 11 14 8 17
T 49 2 25 25
n.b. Bij deze tabel hebben deelnemers meer dan 1 antwoord gegeven
Kruistabel 18. Omgang lezen en schrijven met betrekking tot vrienden van de deelnemer (tabel 25 in paragraaf 6.8) Voor deelname (n) m v Vrienden weten dat ik niet goed kan lezen en schrijven Ik schaam me ervoor bij vrienden Ik vraag vrienden om hulp Ik kan mijzelf redden zonder hulp van vrienden
16 5 8 9
n.b. Bij deze tabel hebben deelnemers mee dan 1 antwoord gegeven
28 4 10 17
T 44 9 18 26
Tijdens deelname (n) m v 18 0 8 12
28 2 10 15
T 46 2 18 27
Kruistabel 19. Omgang lezen en schrijven met betrekking tot onbekenden buitenshuis (tabel 26 in paragraaf 6.8)
Ik vraag onbekenden om hulp wanneer nodig Ik vraag onbekenden niet om hulp Ik schaam me ervoor bij onbekenden Ik kan mijzelf redden zonder hulp van onbekenden n.b. Bij deze tabel hebben deelnemers meer dan 1 antwoord gegeven
Voor deelname (n) m v 8 8 4 6 5 2 12 18
T 16 10 7 30
Tijdens deelname (n) m v 7 8 6 6 1 1 13 20
T 15 12 2 33
Bijlage VI Ervaringen Noorderpoortcollege Tabel 1. Ik heb plezier in de les n Mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Totaal
1 19 30 50
% 2,0 38,0 60,0 100,0
Tabel 2. Ik vind het gezellig in de les Mee eens Helemaal mee eens Totaal
n % 20 40,0 30 60,0 50 100,0
Tabel 3. Ik voel me op mijn gemak in de les n
Niet mee eens/niet mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Totaal
2 20 28 50
% 4,0 40,0 56,0 100,0
Tabel 4. Ik voel me op mijn gemak bij mij klasgenoten n Niet mee eens/niet mee oneens 2 Mee eens 26 Helemaal mee eens 22 Totaal 50
% 4,0 52,0 44,0 100,0
Tabel 5. De docent neemt me serieus
Niet mee eens/niet mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Totaal
n 1 22 27 50
% 2,0 44,0 54,0 100,0
Tabel 6. De boeken zijn interessant n Niet mee eens/niet mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Totaal Niet ingevuld Totaal
4 21 22 47 3 50
% 8,0 42,0 44,0 94,0 6,0 100,0
Tabel 7. Ik voel me op mijn gemak in de school n % Niet mee eens/niet mee oneens 3 6,0 Mee eens 24 48,0 Helemaal mee eens 23 46,0 Totaal 50 100,0
Tabel 8. Wat ik leer in de les gebruik ik thuis n 5 Mee oneens Niet mee eens/niet mee oneens 5 19 Mee eens 21 Helemaal mee eens 50 Totaal
% 10,0 10,0 38,0 42,0 100,0
Tabel 9. Wat ik leer in de les gebruik ik op mijn werk n Helemaal mee oneens Mee oneens Niet mee eens/niet mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Totaal Niet ingevuld Totaal
1 14 6 12 6 39 11 50
% 2,0 28,0 12,0 24,0 12,0 78,0 22,0 100,0
Tabel 10. Wat ik leer in de les gebruik ik bij vrienden/familie n Helemaal mee oneens Mee oneens Niet mee eens/niet mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Totaal Niet ingevuld Totaal
2 14 5 15 12 48 2 50
% 4,0 28,0 10,0 30,0 24,0 96,0 4,0 100,0
Tabel 11. Wat ik leer in de les gebruik ik buitenshuis n Helemaal mee oneens Mee oneens Niet mee eens/niet mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Totaal Niet ingevuld Totaal
2 6 7 20 13 48 2 50
% 4,0 12,0 14,0 40,0 26,0 96,0 4,0 100,0
Bijlage VII Persoonlijke verhalen van deelnemers Fré (60 jaar) Fré is geboren en getogen in Veendam, heeft daar tot zijn 54e gewoond en gewerkt en is daarna verhuisd naar Hoogezand. Hij komt uit een arbeidersgezin en heeft 1 broer en 1 zus. Vader werkte bij een boer en moeder zorgde voor de huishouding. Fré was een nakomertje en kreeg thuis weinig hulp en aandacht. Op de lagere school is hij vaak blijven zitten en belandde daarom al snel op een BLO-school in Veendam. Ondanks dat er in kleine groepjes werd gewerkt, bleef het lezen en schrijven een moeilijke opgave en kwam de nadruk al gauw te liggen op veel handenarbeid en vakgericht (praktijk)onderwijs. Toen Fré 14 was is hij van school gegaan en heeft hij veel baantjes gehad bij verschillende bedrijven, met name veel grondwerk in zowel binnen- als buitenland. Helaas werd hij vrijwel altijd omringd door Groningse collega ’s waardoor hij de Nederlandse taal zelden of nooit actief hoefde te gebruiken. Hij is er trots op dat hij ondanks zijn ‘handicap’ nooit ontslagen is en altijd op eigen initiatief van baan is verwisseld. Helaas werd hij op zijn 43e afgekeurd vanwege een versleten rug. Ondanks de latere scheiding van zijn vrouw is hij niet bij de pakken neer gaan zitten. Hij heeft zich op allerlei activiteiten gestort, waaronder het voorzitterschap van een zangkoor. In het begin kon hij zich prima redden omdat hij veel kon onthouden, maar nu hij steeds meer in aanraking komt met de Nederlandse taal in schriftelijke vorm wil hij graag beter leren lezen en schrijven. In de cursus blijkt dat hij een mooi handschrift heeft en voornamelijk spellingsfouten maakt, maar hij wil net zolang doorgaan tot het foutloos gaat. Hij is zeer goed te spreken over de school en de docenten en vindt de sfeer in de klas uitstekend. Naast lezen en schrijven leert hij ook nog Engels, Duits en digitale vaardigheden. Evert (42 jaar) Evert volgt in zijn woonplaats Hoogezand een lees- en schrijfcursus. In zijn jeugd heeft hij door allerlei omstandigheden alleen maar de basisschool gedaan. Hij was op de lagere school vaker niet dan wel aanwezig en is daarna meteen aan het werk gegaan als stratenmaker. Een aantal jaren geleden raakte hij werkloos, maar via zijn broer kreeg hij een baan bij containerverhuur-, transport- en grondwerkbedrijf Nieboer in Sappemeer. Vijf jaar geleden heeft hij zijn rijbewijs in twee keer gehaald, de theorie mocht hij mondeling doen. Bij Nieboer rijdt hij op een shovel en dat heeft hij gewoon in de praktijk geleerd. Voor zijn werk wordt hij er regelmatig op uitgestuurd voor een klus en dat is het heel vervelend als hij de straatnamen niet kan lezen en dat aan anderen moet vragen. Ook helpt zijn zwager hem altijd bij het invullen van zijn werkrooster en dat wil hij graag zelf kunnen doen. Op het Noorderpoortcollege zit hij nu 3 jaar in een alfabetiseringsgroep en leert hij woorden lezen en schrijven aan de hand van verschillende werkvormen: individueel, in twee/drietallen, klassikaal, met de docent en op de computer. Het gaat langzaam, maar hij is erg tevreden over de lessen en wil zich ook graag beschikbaar stellen als vrijwilliger, om andere mensen met dezelfde problemen de weg te kunnen wijzen naar een lees- en schrijfcursus voor volwassenen. Johan ( 20) Johan komt oorspronkelijk uit Veendam en woont nu in Hoogezand, waar hij samen met zijn broer en zus bij zijn moeder is opgegroeid. Op school had hij veel moeite met leren en werd hij regelmatig naar buiten gestuurd om allerlei klusjes voor de school te doen. Met de meester op stap vond hij wel erg leuk. De belangrijkste oorzaak dat hij niet goed heeft leren lezen, schrijven en rekenen vat hij als volgt samen: ‘Ik had te weinig aandacht voor de school, en de school had te weinig aandacht voor mij’. Al spoedig ging hij naar VSO onderwijs waar hij tot
zijn 16e onderwijs heeft gevolgd en een metaaldiploma heeft gehaald. Daarna heeft Johan twee jaar bij een metaalbedrijf en een jaar bij een spuitbedrijf gewerkt. Sinds een jaar is hij werkeloos en moet hij van een uitkering rondkomen. Via de sociale dienst is hij in september 2004 bij het Noorderpoortcollege in Hoogezand terechtgekomen. Hij leert veel basiswoorden die hij op de lagere school heeft gemist en kan inmiddels ook aardig met de computer overweg. Thuis helpt zijn tante hem met zijn huiswerk en oefent hij ook veel op de computer. Hij zit nog te kort op school om iets te kunnen zeggen over het resultaat. Henk ( 36 jaar) Henk is geboren in Hoogezand en woont er nog steeds. Hij heeft een vader, moeder en een broer. Erik had erg veel moeite met leren en na 2 jaar kleuteronderwijs en 1 jaar basisschool werd hij naar een LOM-school gestuurd. Taal en rekenen bleef moeilijk, maar achteraf heeft hij er wel veel aan gehad. Na een stotterbehandeling bleek dat Henk leesblind was en daarom heeft hij tot zijn 16e extra begeleiding en scholing gehad om naar een beroepsopleiding door te kunnen stromen. Hij koos voor de land- en tuinbouwschool in Hoogezand-Sappemeer en heeft dit afgesloten met een diploma. Vervolgens haalde hij op de tuinbouwschool in Eelde het diploma voor assistent-kweker en tenslotte ging hij op het KMBO 1 dag per week naar school en 4 dagen werken. Henk heeft altijd gewerkt, aanvankelijk als kweker, later heeft hij veel baantjes gehad via uitzendbureaus, onder andere als heftruckchauffeur, productiemedewerker en magazijnbediende. Op een gegeven moment kwam hij erachter dat hij kleurenblind was. Na anderhalf jaar kwam hij via de banenbeurs weer in dienst als heftruckchauffeur. Na een onderzoek van maatschappelijk werk werd geconstateerd dat Henk leerproblemen had en werd hij doorverwezen naar het Noorderpoortcollege, waar hij van 1999 tot 2003 lessen Nederlands lezen en schrijven, rekenen en sociale vaardigheden heeft gevolgd. Hij heeft hier veel geleerd en kan nu zelfstandig teksten lezen, brieven schrijven, rekenen, maar hij kan nu ook beter omgaan met mensen en beschikt over meer zelfvertrouwen. Hij heeft hier veel tijd en energie in gestoken en met hulp van de docenten, medecursisten en zijn vriendin, nu echtgenoot, is dat goed gelukt. Hij werkt nu in de groenvoorziening bij Trio Bedrijven in Sappemeer en volgt een opleiding voor assistenthovenier.
Bovenstaande persoonlijke verhalen komen uit het boekje ‘Doe Mee’. Dit boekje is aangeboden aan H.K.H. Prinses Laurentien op 23 november 2004, ter gelegenheid van de startconferentie analfabetisme in HoogezandSappemeer. Enkele namen zijn vanwege privacyoverwegingen veranderd.
