Bedrijfssport Organisatie: Stichting Sport & Zaken Contactpersoon: Eric van der Veen Contactpersoon 2: heer Jeffrey Spronk Erkenningen:
Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting Doelgroep De uiteindelijke doelgroep voor bedrijfssport is de werkende bevolking (18-67 jaar) met een zittend beroep en inactieve leefstijl. De interventie Bedrijfssport richt zich hierbij met name op middelgrote (50-249 werknemers) en vooral grote (250+) bedrijven. Bij deze organisaties is de kans op voldoende deelname voor de sportactiviteiten groter. Doel Het doel van Bedrijfssport is het stimuleren van sport- en beweeggedrag ter verbetering van de gezondheid van werknemers met een zittend beroep en een inactieve leefstijl in de leeftijd van 18-67 jaar. Middelgrote (50-249 werknemers) en vooral grote (250+) bedrijven worden hierbij gestimuleerd om in samenwerking met Sport & Zaken, sportbonden en lokale sportverenigingen en eventueel uitvoerende ondersteuningsorganisaties vanuit het bedrijf op maat sportaanbod te creëren voor werknemers. Aanpak Bedrijfssport betekent op een actieve, leuke en gezonde manier met collega’s sporten onder professionele begeleiding. Bedrijfssport vindt plaats op een voor het bedrijf geschikte locatie en sluit aan op de werktijden. Op basis van gesprekken met de contactpersoon van het bedrijf, meestal een Arbo coördinator, HR manager of de directeur, wordt een behoefte inventarisatie onder de werknemers uitgevoerd door middel van de Sport en Beweegscan. Op basis van deze inventarisatie word een op maat sportaanbod bepaald dat meestal bestaat uit de top 3 meest gekozen sporten die voor een periode van minimaal 3 maanden en minimaal 1x in de week wordt uitgevoerd aan werknemers van het bedrijf. Sport & Zaken werkt voor Bedrijfssport samen met 21 sportbonden die een specifiek aanbod voor werknemers hebben en gebruikt kunnen worden voor het sport- en beweegprogramma. Van aikido tot wandelen, van
1 / 14
badminton tot zwemmen. Sport & Zaken biedt ondersteuning en regelt de contracten met de bedrijven en bonden en neemt de SportBeweegscan en de effectmetingen af. Sportaanbieders zoals fitnesscentra en de sportbonden met hieraan gelieerde lokale sportverenigingen in de buurt van het bedrijf regelen een gediplomeerde trainer. Zij verzorgen de uitvoering van het sportaanbod. De contactpersoon binnen het bedrijf draagt zorg voor de werving van deelnemers. Alle deelnemers worden bij aanvang lid van de verschillende sportbonden dat bij het programma zit inbegrepen. Dit helpt om de werknemers duurzamer te laten sporten en bewegen en dus langer actief te zijn. Sportbedrijven van de gemeente, buurtsportcoaches, zorginstellingen en andersoortige non-profitorganisaties kunnen ook de aanvrager zijn, maar laten de uitvoering over aan gediplomeerde trainers van de sportbond of lokale sportvereniging.
Doel van het sport- en beweegaanbod Primair doel van bedrijfssport is om sportparticipatie te verhogen bij volwassenen in de leeftijd van 18-67 jaar. Vanuit werkgevers gezien is het doel van bedrijfssport om optimaal te profiteren van de mogelijkheden van sport bij het bereiken van hun bedrijfsdoelstellingen: verzuimreductie, versterking sociale cohesie, vitale medewerkers en goed werkgeverschap/ imagoversterking. Concrete doelen zijn: - Het aantal werknemers dat minimaal 1x per week sport is na afloop van het programma hoger dan aan de start van het programma. - Het aantal werknemers dat voldoet aan de combinorm is na afloop van het programma hoger dan aan de start van het programma - Werknemers ervaren minder barrières om te gaan sporten - Werknemers voelen zich door hun werkgever en collega’s gestimuleerd om (meer) te gaan sporten. - Een groot aantal werknemers is na afloop van het programma lid geworden van een sportvereniging of van de bond. De inzet van sportaanbieders zoals sportverenigingen of fitnesscentra door bij bedrijven een bedrijfsportprogramma op te zetten, levert een substantiële bijdrage aan de doelstelling van Olympisch Vuur om de sportparticipatie van Nederlanders van 65% naar 75% te brengen.
Hoofddoel Het doel van Bedrijfssport is het stimuleren van sport- en beweeggedrag ter verbetering van de gezondheid van werknemers met een zittend beroep en een inactieve leefstijl in de leeftijd van 18-67 jaar. Middelgrote (50-249 werknemers) en vooral grote (250+) bedrijven worden hierbij gestimuleerd om in samenwerking met Sport & Zaken, sportbonden en lokale sportverenigingen en eventueel uitvoerende ondersteuningsorganisaties vanuit het bedrijf op maat sportaanbod te creëren voor werknemers.
Subdoelen De beoogde subdoelen voor de einddoelgroep werknemers zijn; - Bevorderen van een gezonde leefstijl op de werkvloer - Het bevorderen van de sportparticipatie onder werknemers - Het verminderen van sedentair gedrag onder werknemers - Zes maanden na de interventie ervaart +10% van de werknemers minder barrières om te gaan sporten en bewegen. (werkdruk, prioriteiten stellen, werk- privé balans, kosten, tijd etc.) - Zes maanden na de interventie is +5% van de werknemers lid geworden van een sportvereniging en/of van de sportbond. De beoogde subdoelen voor de werkgevers zijn: - De werkgever biedt minimaal 3 sport- en beweegprogramma’s per jaar aan gebaseerd op de top 3 uit de Sporten Beweegscan.
2 / 14
- Het vergroten van de bewustwording van de werkgever ten aanzien van gezonde leefstijl en sedentair gedrag van de werknemers door duidelijk te laten zijn wat de effecten zijn. - Het verbeteren van de houding ten opzichte van sport- en beweegprogramma’s op de werkvloer door middel van het ervaren. - Het vergroten van de flexibiliteit over sporten en bewegen tijdens of na werktijd en geeft daar de keuzevrijheid in aan de werknemers, aangetoond middels de effectmeting. Beoogde subdoelen voor sportbonden, lokale sportverenigingen en lokale sportaanbieders: - Na afloop van de interventie heeft de sportbond en/of sportvereniging in de ogen van de werknemers een passend vervolgaanbod voor de werknemers. - De sportbond en/of sportvereniging zijn/is positiever over werknemers als een potentiele doelgroep. - Het versterken van de sportsector door toename van het ledenaantal bij sportbonden en sportverenigingen. De subdoelen zijn te meten middels de effectmeting die door TNO is ontwikkeld, waarbij er een nulmeting voorafgaand aan de interventie, een éénmeting direct na de interventie en een tweemeting zes maanden na de interventie wordt afgenomen middels een enquête onder de werknemers. Er kunnen meer metingen worden afgenomen om de effecten op langer termijn dan 6 maanden te kunnen meten. In de effectmeting wordt een vijfpuntschaal gebruikt om te kijken of er verbetering is opgetreden.
Doelgroep De uiteindelijke doelgroep voor bedrijfssport is de werkende bevolking (18-67 jaar) met een zittend beroep en inactieve leefstijl. De interventie Bedrijfssport richt zich hierbij met name op middelgrote (50-249 werknemers) en vooral grote (250+) bedrijven. Bij deze organisaties is de kans op voldoende deelname voor de sportactiviteiten groter.
Intermediaire doelgroep 1. De werkgevers Om werknemers te kunnen bereiken is draagvlak bij de werkgever nodig. Als contactpersoon van het bedrijf fungeren vaak een Human Resource Manager, een Arbo coördinator of een directeur. Uit onderzoek van NOC*NSF en VODW Marketing (2006) bleek dat 75% van de werkgevers meer aandacht wilde besteden aan gezondheid van hun werknemers terwijl slechts 26% dit ook daadwerkelijk deed. 2. Sportbonden, lokale sportverenigingen en overige sportaanbieders Daarnaast zijn sportbonden en lokale sportverenigingen een intermediaire doelgroep aangezien zij ervoor zorgen dat door middel van de interventie de werknemers een passend vervolgaanbod krijgen en duurzaam blijven sporten. De interventie wordt te allen tijden uitgevoerd door gekwalificeerde en gecertificeerde trainers die erkend zijn door de betreffende sportbond of keuringsinstantie in hun vakgebied. De rol van sportbonden, lokale sportverenigingen en fitnesscentra is het aanbieden en uitvoeren van het sportaanbod specifiek gericht op de werksetting. Kortom: - Leveren gediplomeerde trainers - Uitvoering van het sport- en beweegprogramma - Zorgen voor een passend vervolgaanbod 3. Sport & Zaken Sport & Zaken biedt ondersteuning in de vorm van advies en coördinatie en regelt de contracten met de bedrijven en bonden en neemt de Sport- Beweegscan en de effectmetingen af. 4. Overige ondersteuningsorganisaties Overige ondersteuningsorganisaties kunnen ingezet worden voor ondersteuning en advies bij de aanvraag van de Sportimpuls. Hierbij moet men denken aan sportbedrijven van de gemeente, buurtsportcoaches of andersoortige non-profitorganisaties. Zij kunnen zelf ook hoofdaanvrager zijn. Het kan zijn dat de aanvraag ligt bij een ondersteuningsorganisatie die de bedrijven en sportverenigingen mobiliseert als een spin in het web.
Probleembeschrijving
3 / 14
Probleem Lichamelijk weinig actief zijn verhoogt de kans op vroegtijdig overlijden en verhoogt het risico op het ontstaan van ziekten (RIVM, 2010). Het betreft ziekten zoals coronaire hartziekten, diabetes, beroerte, botontkalking, dikke darmkanker en borstkanker. Ook zijn er steeds meer aanwijzingen voor een risico verhogend effect van weinig bewegen op dementie en depressie. Zwaar intensieve activiteit, zoals hardlopen of voetballen, verbetert bovendien de conditie van hart en longen. Echter, het sport- en beweeggedrag van de werkende bevolking is laag met alle bovenstaande risico’s van dien. Als jongeren gaan werken, gaan ze minder sporten en dat wordt nog minder als er kinderen komen. De sportdeelname (minstens 40 weken per jaar) van volwassenen tussen 18 en 64 jaar is 47% in 2013, vooral de 45-64 jarigen zijn meer gaan sporten. Ouders met kinderen jonger dan zes jaar doen minder vaak aan sport (38%) (Hildebrandt, Chorus & Tiessen-Raaphorst, 2010). Uit onderzoek van Sport & Zaken (2013) blijkt dat maar één op de drie werknemers met een zittend beroep voldoende beweegt en iets meer dan een kwart genoeg sport. Deze werknemers vormen de grootste risicogroep voor een sedentaire leefstijl dat het ontwikkelen van obesitas en hart- en vaatziekten bevorderd. Dit wordt bevestigd door onderzoek van Hildebrandt et al (2010), waaruit blijkt dat met name werknemers met zittend werk veel minder voldoen aan de beweegnormen. TNO (2013) zegt hierover dat sedentair gedrag leidt tot gezondheidsschade en kan - op het moment dat deze bewegingsarmoede zich in de werksetting voordoet – gezien worden als een modern arbeidsrisico. De blootstelling aan dit risico is bijzonder groot en lijkt de komende jaren verder toe te nemen. De rapportage Sport 2008 heeft berekend dat voldoende bewegen netto minimaal 677 miljoen euro aan zorgkosten bespaart per jaar. Niet sporten kost Nederland jaarlijks € 907 miljoen aan gezondheidszorg, terwijl de medische kosten van de behandeling van sportblessures worden geschat op 230 miljoen per jaar. Naar schatting is het productiviteitsverlies door overgewicht € 2 miljard op jaarbasis. Bedrijven zijn om twee redenen een uitstekende vindplaats: Eén omdat hier nu eenmaal de volwassenen zitten die een daling laten zien in sportparticipatie. Twee omdat in bedrijven veel sedentair gedrag voorkomt. Bedrijfssport van Sport & Zaken biedt bedrijven de mogelijkheid om in samenwerking met sportbonden, lokale sportverenigingen en sportaanbieders het sport- en beweeggedrag van werknemers te verbeteren door het creëren van op maat sportaanbod dat voldoet aan de wensen en behoeften van de werknemers binnen het bedrijf.
Aanpak Strategie Het 8- stappenplan voor een succesvol bedrijfssportprogramma: 1. Zorg voor intern draagvlak binnen het bedrijf of organisatie waar u mee aan de slag gaat. Zoek aanknopingspunten tussen uw organisatie en degene waar u de sportimpuls in wilt gaan zetten 2. Bepaal de doelstelling. Wat wilt u samen bereiken? Aan welke bedrijfsdoelstelling moet het sportprogramma bijdragen? 3. Breng de behoeften van werknemers in kaart hoe zij het bedrijfssportprogramma georganiseerd willen zien worden? Welke locatie, welke dag, welk tijdstip, frequentie, in welke vorm? Dat zijn aspecten waar u aan moet denken. 4. Bepaal uw doelgroep. Voor wie organiseert u het? 5. Stel het liefst een gevarieerd sportaanbod samen. 6. Regel een spetterende werving. De communicatiemanager van Sport & Zaken kan u hierbij helpen. 7. Zorg voor een feilloze uitvoering. Sport & Zaken kan in samenwerking met de bonden ondersteuning bieden. 8. Meet het resultaat met een 0-meting en een 1-meting. Doorloopt u ze allemaal, dan heeft u de grootste kans op succes zoals hoge deelnamecijfers en het bijdragen aan de vooraf opgestelde doelstellingen.
Samenwerking Bij de uitvoering van een bedrijfssportprogramma ontstaat er een samenwerkingsverband tussen twee verschillende partijen: De werkgever en de sportaanbieder(s). De sportaanbieder regelt het sportaanbod, de trainer, materiaal etc. Het bedrijf werft de deelnemers. Via Sport & Zaken kunnen samenwerkingsverbanden worden opgezet. Sport & Zaken is namelijk met een aantal partijen, zowel publiek als privaat, een strategische alliantie aangegaan zoals o.a. VNO-NCW en MKB Nederland, NOC*NSF, Olympisch Vuur 2028, Zilveren Kruis Achmea, NISB, Adidas, ATP Events Experts, Active Living en Lifeguard.
4 / 14
Sportprogramma op maat: Een succesvol sportprogramma draagt bij aan een of meer van deze (bedrijfs)doelstellingen. Sport & Zaken verzorgt graag de sportprogramma's op maat. In samenwerking met de sportbonden van NOC*NSF worden er 25 sporten aangeboden. Van atletiek tot zwemmen, van basketbal tot klimmen. Door de samenwerking met deze sportbonden: - wordt de kwaliteit en professionaliteit van het sportaanbod gegarandeerd; - is er een landelijk dekkend netwerk; - maken medewerkers kennis met het lokale sportaanbod (bij verenigingen) Het is van belang dat het sportprogramma met beleid wordt opgesteld en uitgevoerd.
Duur en intensiteit Afhankelijk van de behoefte, de doelstellingen en het budget, kiest u in samenspraak met het bedrijf of organisatie in welke vorm u de sport aanbiedt: Clinic: maak in een dagdeel kennis met een (nieuwe) sport (deze vorm wordt niet ondersteund door Sportimpuls) Cursus: leer in 4 - 16 weken een (nieuwe) sport of verbeter je vaardigheden Challenge: samen toewerken naar een doel: aantal weken trainen en meedoen met een groot sportevenement (bijv. Dam tot Dam Loop, Limburgs Mooiste) Competitie: deelname aan landelijke bedrijfscompetitie
Opzet van de interventie Stap 1: 2 weken (De aanvrager) Creëer draagvlak bij de werkgever. Sluit aan bij de doelstellingen van het bedrijf en gaaf aan wat de voordelen van sporten bewegen op de werkvloer zijn. Stap 2: 2 weken (De aanvrager, het bedrijf en Sport & Zaken.) Bepaal de doelstellingen van een sport- en beweegprogramma i.r.t. organisatiedoelen. Hiervoor vindt een bezoek plaats bij het bedrijf en worden de doelen en de werkwijze van Bedrijfssport duidelijk gemaakt. En wordt bekeken aan welke bedrijfsdoelstellingen Bedrijfssport een bijdrage moet leveren. Stap 3 4 weken (Afnemen behoefte inventarisatie en uitwerken in een rapportage: Sport & Zaken) Sluit aan bij sport- en beweegbehoeften van de medewerkers. Als een bedrijf Bedrijfssport wil aanbieden aan de werknemers, wordt er bij het bedrijf aan een sport- en beweegscan uitgevoerd. Dit is een online enquête waarin o.a. wordt onderzocht in hoeverre werknemers voldoen aan de beweegnormen, of ze geïnteresseerd zijn in Bedrijfssport en aan welke sport ze willen deelnemen, onder welke voorwaarden van Bedrijfssport. De uitkomsten worden weergegeven in een rapport. Stap 4: 2 weken (De aanvrager, het bedrijf en Sport & Zaken) Maak een doelgroepanalyse o.b.v sport- en beweegscan. - Bepaal welk bedrijfssportaanbod met uitdagende challenges, cursussen of competitievormen je aanbiedt. Bij voorkeur maakt Bedrijfssport onderdeel uit van integraal gezondheidsbeleid binnen het bedrijf. In deze stap worden de keuze over het sport- en beweegprogramma gemaakt, zoals de keuze van de sport, de sportvorm, het tijdstip, locatie etc. Stap 5 1 week (Sport & Zaken de (financiële) zaken af met de sportbond(en) en volgt een contract.) Plan van aanpak opstellen Vervolgens wordt een plan van aanpak gemaakt met o.a. beschrijving van het aanbod, de interne communicatie en coördinatie en de financiën. Het bedrijf ontvangt het plan van aanpak per mail en daarna wordt een afspraak gepland met het bedrijf. Indien het bedrijf akkoord gaat metDe aanvrager, de desbetreffende uitvoerder met ondersteuning van Sport & Zaken het plan van aanpak, handelt Stap 6 3 weken (Sport & Zaken heeft kennis hoe het beste geworven kan worden bij een bedrijf. Het bedrijf dient
5 / 14
zijn communicatiekanalen hiervoor in te zetten.) Stel een doordacht wervingsplan op. Mogelijkheid tot inschrijven Sport & Zaken adviseert het bedrijf over de juiste wervings- en communicatiemiddelen. Er dient minimaal drie weken voorafgaand aan het programma mogelijkheid tot inschrijving te zijn. Stap 7 12 weken (Invullen effectmeting: werknemers van het bedrijf) Invullen nulmeting effectmeting. Start met daadwerkelijke uitvoering van het sport – en beweegaanbod. invullen éénmeting effectmeting De uitvoering van het programma vindt plaats met behulp van gekwalificeerde trainers. Een bedrijf kiest een of meer sporten en binnen de volgende categorieën kan worden gewerkt aan het verhogen van de sportparticipatie: Cursus, Challenge of Competitie van een minimale duur van 12 weken en een minimale frequentie van 1x per week. Uitvoering: Sportbond, lokale sportvereniging Rapportage effectmeting: Sport & Zaken Stap 8 3 maanden na de interventie (Invullen tweemeting: werknemers van het bedrijf) Invullen tweemeting effectmeting. Meet de effecten o.b.v. de doelstellingen. Hiermee is het mogelijk om de impact op een aantal harde factoren (bijv. ziekteverzuim) en softe factoren ( bijv. werksfeer) aan te tonen. Rapportage effectmeting: Sport & Zaken Stap 9 1 week (De aanvrager, het bedrijf en Sport & Zaken.) Evalueer het programma en overdracht
Locatie en uitvoerders Op basis van de Sport- en beweegscan wordt er in overleg met de werkgever een geschikte locatie gevonden voor het uitvoeren van het sport- en beweegprogramma door een gekwalificeerde trainer vanuit de sportbond, lokale sportvereniging of andere sportaanbieder. Voorbeelden hierbij zijn bij de werkgever zelf, op de sportvereniging of een nabij gelegen park of bos. Het sport- en beweegprogramma kan landelijk worden ingezet, dat wil zeggen bij bedrijven met meerdere vestigingen, maar wordt vooral lokaal uitgevoerd in de buurt van de vestigingsplaats van het bedrijf. De sport- en beweegscan is hierbij leidend om zo dicht mogelijk bij de behoeften van de werknemers aan te sluiten en zo een duurzaam sportaanbod te kunnen garanderen. De behoefte van de werknemers kunnen onderling verschillend zijn. Er wordt daarbij aangeraden om de top 3 bedrijfssporten te kiezen en die op verschillende dagen en tijdstippen aan te bieden om zoveel mogelijk werknemers aan te kunnen spreken met het sport- en beweegprogramma. Wanneer er gekozen wordt voor de top 3 sporten heb je ook gelijk de grootste groep te pakken.
Overdraagbaarheid Ondersteuning De uitvoering van de interventie kan worden overgedragen aan sportaanbieders (sportbonden, sportverenigingen, fitnesscentra) . De coördinatie van de interventie kan de aanvrager aan een ondersteuningsorganisatie overdragen zoals sportbedrijven van de gemeente, verenigingsondersteuner of andere non-profitorganisaties . Sport & Zaken is de intermediair tussen de bedrijven en de sportaanbieder of ondersteuningsorganisatie en kan hulp bieden bij offrering en contractering tussen de werkgever en de sportaanbieder. Producten zoals de Sport- en beweegscan en de effectmeting kan middels een gesprek worden toegelicht zodat sportaanbieders en ondersteuningsorganisaties dit zelf uit kunnen voeren. Bedrijfssport heeft een algemene procesbeschrijving waarin de stappen van het opstellen van een offerte tot en met het factureren is beschreven. De noodzakelijke stappen van acquisitie tot en met de evaluatie staan als een checklist ook in het Content Management Systeem. Sport & Zaken heeft een draaiboek voor een Challenge (Running, Walking, Cycling en Skating). Sport & Zaken heeft een handboek bedrijfssport voor sportverenigingen waarin een stappenplan is uitgewerkt om efficiënt en effectief een bedrijfssportprogramma te kunnen organiseren, implementeren en uit te voeren op lokaal niveau.
6 / 14
Handleiding Het 8-stappenplan voor het implementeren van het bedrijfssportprogramma is op te vragen bij Sport & Zaken. Voor het Bedrijfssportprogramma heeft Sport & Zaken een algemene procesbeschrijving waarin de stappen van het opstellen van een offerte tot en met het factureren is beschreven. Daarnaast heeft Sport & Zaken doelgroepen en doelen uitgebreid gedocumenteerd. Sport & Zaken heeft een draaiboek voor een challenge (Running, Walking, Cycling en Skating). Vanaf 1 januari 2013 kunt u via NOC*NSF, Sport & Zaken en uw desbetreffende sportbond een handboek voor bedrijfssport opvragen waarin een stappenplan is uitgewerkt om efficiënt en effectief een bedrijfssportprogramma te kunnen organiseren, implementeren en uit te voeren. Sport & Zaken beschikt over showcases met betrekking tot een succesvolle samenwerking tussen een bedrijf of organisatie en lokale sportverenigingen.
Kwaliteitsbewaking Het is aan te raden om te beginnen met een 0-meting alvorens er gestart wordt met het bedrijfssportprogramma. Aan het einde van het programma kan er middels een 1-meting bekeken worden welke resultaten er behaald zijn. Sport & Zaken kan het bedrijfssportprogramma monitoren en evalueren door middel van de Sport- en Beweegscan en houdt met het Content Management Systeem de gegevens bij. Daarin staan onder andere de registratie van deelnemers. Aan het einde van de interventie wordt bij elk bedrijf (en elke sportaanbieder) een evaluatieformulier gestuurd naar de contactpersoon voor bedrijfssport. Hierin is ook een vraag opgenomen over de kwaliteit van de trainer.
Materialen - Sport & Zaken heeft specifiek een handboek voor bedrijfssport voor lokale sportverenigingen waarin een stappenplan is uitgewerkt om efficiënt en effectief een bedrijfssportprogramma te kunnen organiseren, implementeren en uit te voeren. Voor de werkgever zijn de acht stappen die in de opzet beschreven zijn van belang - Voor het Bedrijfssportprogramma heeft Sport & Zaken een algemene procesbeschrijving waarin de stappen van het opstellen van een offerte tot en met het factureren is beschreven. Bovendien zijn er gestandaardiseerde offertes en contracten opgesteld. - De Sport- en beweegscan is een online enquête met verschillende vragen over gezondheid en Bedrijfssport. De enquête wordt meerdere weken online uitgezet bij de werknemers. In de enquête wordt o.a. onderzocht in hoeverre werknemers voldoen aan de beweegnormen. Dit is onder te verdelen in beweegnorm (is norm voor matig intensief bewegen), de fitnorm (is norm voor inspannend bewegen) of combinorm (is beweegnorm en/of fitnorm). Ook wordt gevraagd aan de werknemers of ze geïnteresseerd zijn in Bedrijfssport, aan welke sport ze bereid zijn mee te doen en onder welke voorwaarden ze willen deelnemen. - Met bedrijfssportmenukaart kan een bedrijf een keus maken uit diverse sporten, aangesloten bij sportbonden. - Sport & Zaken heeft een draaiboek voor een challenge (Running, Walking, Cycling, Swimming en Skating) en een actiepuntenlijst om een challenge te organiseren. - Sport & Zaken beschikt over showcases met betrekking tot een succesvolle samenwerking tussen een bedrijf of organisatie en lokale sportverenigingen. - Effectmeting. Met dit instrument kan het bedrijf inzicht verkrijgen in de impact van Bedrijfssport. De Effectmeting is ontwikkeld in samenwerking met TNO en bestaat uit een nulmeting, meting na afloop van het bedrijfssportprogramma en een follow-up meting na drie maanden. - Er is een evaluatieformulier waarbij de samenwerking tussen de verschillende partijen aan bod komt. Organisaties die het materiaal willen gebruiken kunnen contact opnemen met het secretariaat van Sport & Zaken,
[email protected], 026 - 483 44 82.
7 / 14
Implementatie
Randvoorwaarden Draagvlak Draagvlak Nederlandse overheid: Bij verschillende ministeries, zoals VWS en SZW, staat vitaliteit en de inzetbaarheid van werknemers prominent op de agenda. Welvaartsziekten als gevolg van inactiviteit, AOW naar 67 en de verwachte krapte op de arbeidsmarkt zijn maatschappelijke ontwikkelingen die meespelen. Quote van Minister Kamp: “Vitale werknemers zijn de motor van een onderneming” Minister Schippers omschrijft het in haar beleidsbrief sport als volgt: De ambitie is dat voor iedere Nederlander die dat wil een passend sport- en beweegaanbod in de buurt (= dichtbij, kan ook het bedrijf zijn) aanwezig is, dat bovendien veilig en toegankelijk is. Samen met andere partijen zoals de sportsector, lokale overheden, en het bedrijfsleven wil het kabinet vooraarden scheppen om mensen (meer) te kunnen laten sporten en bewegen. Het kabinet omarmt daarbij de publiek private samenwerking. Sportagenda NOC*NSF 2013 – 2016: NOC*NSF ontwikkelt samen met de sportbonden de sportagenda voor de komende jaren (2013 – 2016). Eén van de belangrijkste speerpunten is het verhogen van de sportparticipatie onder volwassenen. Deze is 47% (1 * pw sporten) en onder jonge ouders slechts 38%. Belangrijke leeftijdscategorieën binnen de doelgroep volwassenen zijn jonge ouders en 45+ers. Deze doelgroepen kunnen uitstekend worden bereikt via het bedrijf. NOC*NSF werkt samen met Sport & Zaken en de bonden aan het verhogen van de sportparticipatie in deze categorie. Actieplan Gezond Bedrijf: Het ministerie van SZW bereidt samen met VWS het actieplan Gezond Bedrijf voor. “Drie keer per week twintig minuten sporten: dat is realistisch. Als de pensioengerechtigde leeftijd omhoog gaat, moeten we langer gezond blijven doorwerken. In de beroepsopleidingen moeten we al aandacht besteden aan duurzame inzetbaarheid. En fit blijven is ook voor jezelf en voor je omgeving goed, ” aldus Minister Kamp. Draagvlak werkgevers: Uit onderzoek van NOC*NSF en VODW Marketing (2006) bleek dat 75% van de werkgevers meer aandacht wilde besteden aan gezondheid van hun werknemers terwijl slechts 26% dit ook daadwerkelijk deed. De BV Nederland kan 380 tot 930 miljoen euro per jaar verdienen als meer medewerkers gaan sporten en bewegen. Als alle werknemers de fitnorm halen, dus drie keer per week 20 minuten sporten, levert dat bijna 1 miljard op. Het tegenovergestelde is ook het geval: te weinig bewegen is een concreet arbeidsrisico en levert meer verzuim op. (PWC en TNO, 2011) Vooral voor werkgevers is een interessant gegeven dat sportende werknemers minder vaak en korter verzuimen dan hun niet-sportende collega’s. Over vier jaar gezien verzuimen sporters gemiddeld ruim 20 dagen minder (Van den Heuvel, Boshuizen, Hildebrandt, Blatter, Ariëns & Bongers, 2003). Ook helpt sporten beter tegen RSI dan pauzeren (Richter, 2009). De rapportage Sport 2008 heeft berekend dat voldoende bewegen netto minimaal 677 miljoen euro aan zorgkosten bespaart per jaar. Niet sporten kost Nederland jaarlijks € 907 miljoen aan gezondheidszorg, terwijl de medische kosten van de behandeling van sportblessures worden geschat op 230 miljoen per jaar. Naar schatting is het productiviteitsverlies door overgewicht € 2 miljard op jaarbasis. Draagvlak Sportaanbieder: Uit het Verenigingsmonitor 2008 van NOC*NSF komt naar voren dat ruim driekwart van de verenigingen (79%) heeft samengewerkt in het afgelopen jaar met andere instanties. In dit geval gaat het vooral om samenwerking met andere sportverenigingen, gemeenten en sportbonden. De samenwerking met andere sportverenigingen kenmerkt zich voornamelijk door overleg en uitwisseling van ervaringen. Een derde van de samenwerkende verenigingen werkt samen met scholen. Dit betreft voor het overgrote deel samenwerking met basisscholen (81%). Daarbij gaat het voornamelijk om het gezamenlijk organiseren van kennismakingscursussen en sportdagen/-toernooien en accommodatiegebruik. De meeste verenigingsbestuurders vinden dat hun vereniging een maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft
8 / 14
(78%) en dat sportiviteit en respect expliciete aandacht moeten krijgen binnen de vereniging (85%). De verenigingen (61%) zien voor zichzelf het meest een rol weggelegd bij het maatschappelijke thema ‘Sportwaarden’ (aandacht voor de individuele waarden van de leden (zelfvertrouwen, sociaal gedrag, prestatievermogen en welbevinden)). Iets meer dan een kwart van alle clubs (27%) was dit jaar betrokken bij lokale sportstimuleringsprojecten. Van de clubs organiseert 72 procent ook activiteiten voor niet-leden.
Deskundigheid De trainers die de werknemers begeleiden dienen een erkend trainersdiploma te hebben. Daarnaast dient een trainer goed om te gaan met de specifieke doelgroep. Hierbij zijn niet alleen de individuele doelen van de deelnemers belangrijk, maar ook de motieven vanuit het bedrijf. De belangrijkste redenen van een organisatie om bedrijfssport aan het personeel aan te bieden zijn vaak TEAM gericht: Teambuilding, Energie, Associatie en Mobiliteit & Vitaliteit. Voor de versterking van Sport in de Buurt is het aan te raden om een buurtsportcoach of combinatiefunctionaris te betrekken ter facilitering wanneer het gaat om een samenwerking tussen een lokale sportvereniging en bedrijf of organisatie in de buurt. Mocht dit niet tot de mogelijkheden behoren dan kan Sport & Zaken als intermediair optreden voor een goed verloop van het bedrijfssportprogramma. Een aantal sportbonden voorzien ook hierin en kunnen u helpen bij vinden van gekwalificeerde trainers.
Bereik Met de inzet van Sport & Zaken heeft bij ruim 120 bedrijven bedrijfssport (georganiseerd door sportaanbieder) plaatsgevonden voor haar medewerkers. Dit wordt bij sommige organisaties georganiseerd op de locatie van het bedrijf, en in andere gevallen bij een lokale aanbieder (bijv. sportvereniging).
Locaties Met de inzet van Sport & Zaken, de sportbonden en lokale sportaanbieders lopen er op dit moment twee nieuwe bedrijfssportprogramma's bij HaagWonen en Nationale Nederlanden.
Aantal deelnemers Enkele duizenden medewerkers zijn via de bedrijfssportprogramma`s (van sportaanbieders en door de bemiddeling van Sport & Zaken) gaan sporten. Ter illustratie: In 2011 heeft Sport & Zaken bij 16 bedrijven een bedrijfssportprogramma verzorgd, hier hebben meer dan 1000 medewerkers aan deelgenomen.
Ervaringen met de uitvoering Studies naar de effectiviteit van de interventie in Nederland Het doel van de effectevaluatie was om na te gaan in hoeverre Bedrijfssport het beweeggedrag van deelnemers bevordert (Stege, Hendriksen & Bernaards, 2010). Nagegaan werd in hoeverre deelnemers vaker aan de beweegnormen gingen voldoen gedurende het programma en drie maanden na afloop van het programma. Ook werd geïnventariseerd in hoeverre inactieven worden bereikt. Het gaat om een effectmeting met een experimentele groep (geen controlegroep) en drie metingen: vlak voor de start van het bedrijfssportprogramma, in de laatste twee weken van het programma en drie maanden na afloop van het programma. De werknemers kregen vragenlijsten. Van de werknemers (N=174) van vijf bedrijven die via Stichting Sport & Zaken een bedrijfssportprogramma organiseren, voldeed bij de start van het bedrijfssportprogramma 21% van de werknemers aan de NNGB. Na afloop van het bedrijfssportprogramma voldeed 38% aan de beweegnorm en drie maanden na afloop was dit aantal gestegen naar 42%. Aan de fitnorm voldeed bij de start 33% van de deelnemers, na afloop 66% en drie maanden na afloop 46%. Dus ook drie maanden na afloop van het programma voldeden deelnemers vaker aan beide beweegnormen dan voor aanvang van het bedrijfssportprogramma. Verder bleek dat het aantal inactieven is
9 / 14
gedaald van 7% bij de start tot 5% na afloop en drie maanden na afloop. De resultaten suggereren dat het aanbieden van Bedrijfssport een effectieve manier is om werknemers in beweging te krijgen. De groep inactieven wordt in beperkte mate bereikt. Op basis van zelfrapportage kan worden geconcludeerd dat 76% van de trainingen werden bijgewoond en viel 21% van de deelnemers vroegtijdig uit, vaak door blessures. Ander onderzoek naar de waardering en bereik van Bedrijfssport toonde bij vijf bedrijven aan dat inactieven en semi-actieve werknemers substantieel participeerden. Deelnemers gaven ook aan in hun vrije tijd meer te zijn gaan bewegen. Het gaat vooral om meer intensieve activiteiten. Veel deelnemers beoordeelden het aanbod als goed (29%) of zeer goed (61%) (Bernaards & Hildebrandt, 2008). Sport & Zaken evalueert na afloop van het programma bij de bedrijven. In 2009 waardeerden de 20 bedrijven die gebruik hebben gemaakt van Bedrijfssport het aanbod gemiddeld met een 7.8 en de rol van Sport & Zaken als intermediair kreeg de waardering van een 8 (Jaarverslag 2009).
Referenten Referenten Naam en functie Anneke Peters Projectmanager
emailadres telefoonnummer Uitspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod "Sport & Zaken is de contactpersoon en verbinder richting de bonden. Daarnaast treden ze op als adviseur en vormgever van de challenges. Ik zie Sport & Zaken echt als experts op dit vlak"
Naam organisatie Ernst & Young
Type organisatie Services
Website www.ey.com
Referent 2
10 / 14
Naam en functie Barbara de Jong ARBO coördinator
emailadres telefoonnummer Uirspraak van de persoon over kwaliteit van de interventie / het aanbod "Sport en Zaken werkt vanuit de sportbonden. Hun doel komt overeen met het doel van HaagWonen: duurzaamheid. Nadat werknemers kennis hebben gemaakt met een sport, streven we na dat men zich bij die sport aansluit. Daarnaast is de samenwerking met Sport & Zaken prettig en nemen zij de afstemming met de bonden op zich"
Naam organisatie HaagWonen
Type organisatie Woningcorporatie
Website www.haagwonen.nl
Kosten en uren Kosten en uren De keuze voor een bepaalde sportactiviteit bepaald de uiteindelijke prijs. Kosten zijn onder andere afhankelijk van benodigde materialen, inzet van trainers, gebruik faciliteiten, duur traject, et cetera. Mocht u gebruik willen maken van de bedrijfssportprogramma’s en ondersteuning van Sport & Zaken, wordt hier een gereduceerd tarief voor gerekend. Door de samenwerking met de bij NOC*NSF aangesloten sportbonden is er keuze uit méér dan 20 verschillende sporten. Een sportaanbieder of organisatie met de Presentpolis van Zilveren Kruis Achmea krijgt een vergoeding voor een bedrijfssportprogramma via Sport & Zaken. Sport & Zaken is een non-profit organisatie. Vraag vrijblijvend een offerte aan voor een bedrijfssportprogramma op maat om een aanvraag in te kunnen dienen.
Aikido (AN) Masterclass aikido 2 uur Maximaal 30 personen. € 1.045,- (uitgevoerd door een aikido meester) Expertclass aikido 2 uur Maximaal 30 personen. € 650,Introductiecursus 4 x 1,5 uur Maximaal 20 personen. € 1.075,-
11 / 14
Basketball Clinic 2 uur Maximaal 20 personen. Clinic 4 x 1,5 uur Maximaal 20 personen. Cursus 10 x 1,5 uur Maximaal 20 personen € 2000,-
Disc Golf (COURSE) Disc Golf Clinic locatie, exclusief reiskosten) Basiscursus Disc Golf 4 x 1,5 tot 2 uur Disc Golf Bedrijfstoernooi 2 x 2 uur
€ 500,€ 1,000-
1,5 tot 2 uur
Maximaal 40 personen.
€ 900,- (op
Maximaal 40 personen. € 3.500,- (op locatie, exclusief reiskosten) Maximaal 40 personen. € 1.000,- (op locatie exclusief reiskosten)
Duiken (NOB) Introductieduik met lunch 4 uur Minimaal 10 en maximaal 25 personen € 650,- + € 52,50,- p.p. Introductieduik zonder lunch 3 uur Minimaal 10 en maximaal 25 personen € 650,- + € 35,- p.p. Opfristraining met lunch 4 uur Minimaal 10 en maximaal 25 personen € 650,- + € 52,50,- p.p. Opfristraining zonder lunch 3 uur Minimaal 10 en maximaal 25 personen € 650,- + € 35,- p.p.
"Fietsen (NTFU)" Clinic racefietsen 20 pers."
3 uur
"Maximaal 20 personen. Eigen fiets meenemen."
Introductiecursus racefietsen 4 x 2,5 uur 10 pers. € 1.200,- voor 20 pers."
"Golf (NGF) " Clinic golf Introductiecursus golf 5 x 50 min.
"Hardlopen" (Atletiekunie) Clinic hardlopen 1,5 uur Beginnerscursus Start to Run RunningCoach©)
"€ 305,- voor 10 pers. € 405,- voor
"Maximaal 20 personen. Eigen fiets meenemen."
"€ 1.000,- voor
3 uur Maximaal 24 personen. € 1.000,Maximaal 6 personen. € 100,- p.p.
Maximaal 20 personen.
€ 200,-
6 x 75 min. (theorie + praktijk)
Challenge naar (business)run Kick-off 2 uur + 4x 1 uur training één trainingsschema en 20x Dutch Runners jaarpakket)
Maximaal 20 personen.
€ 1.250,- (inclusief 20x
Maximaal 20 personen
€ 2.750,- (inclusief
"Hockey (KNHB)" Clinic hockey 1,5 uur Maximaal 70 personen. € 695,- (inclusief international) Bedrijfshockeycompetitie 2x 3,5 maand Minimaal 11 personen. Op aanvraag, verschilt per regio
"Klimmen (NKBV)" Clinic klimtechnieken op Climbstation bij bedrijf 4 uur 5 personen per 30 min. (40 deelnemers in 4 uur) € 600,-inclusief plaatsing, exclusief transport Climbstation Climbstation op locatie bij bedrijf 1 week onbeperkt klimmen voor iedereen, zonder begeleiding 1.255,-inclusief plaatsing, exclusief transport Climbstation, te combineren met een of meerder clinics
€
Cursus in klimhal inclusief indoor toprope certificaat (vervolg op clinic) van lokale aanbieder, ca. € 150,- p.p.
afhankelijk
"Kruisboogschieten (NKB)" Clinic kruisboogschieten banen op locatie van het bedrijf)
"Mountainbiken (NTFU)" Clinic mountainbiken 2,5 tot 3 uur
max. 4 uur
Maximaal 20 personen.
ca. 4 x 1,5 uur
in overleg
Maximaal 40 deelnemers.
€ 600,- (4
"€ 305,- voor 10 pers. € 405,- voor 20 pers. €
12 / 14
20,- per fiets" Introductiecursus mountainbike 20 pers. € 20,- per fiets" Challenge Kick-off gehele dag
"Nordic Walking" poles)
4 x 2,5 uur
Maximaal 20 personen.
+ 2x 2,5 tot 3 uur training
Clinic Nordic Walking
1,5 uur
(Atletiekunie) Introductiecursus Nordic Walking Walking poles)
"€ 1.000,- voor 10 pers. € 1.200,- voor
Maximaal 40 personen.
Maximaal 20 personen.
4 x 1 uur
€ 2.250,-
€ 250,- (inclusief Nordic Walking
Maximaal 20 personen.
"Roeien" (KNRB) Clinic bedrijfsroeien in de boot 1,5 uur Maximaal 80 personen. Clinic indoor rowers 1,5 uur Maximaal 60 personen. € 650,Introductiecursus roeien 6 x 1 uur Maximaal 80 personen. € 100,- p.p.
Rolstoelsporten (Fonds Gehandicaptensport)
Clinic
3 uur
Maximaal 20 personen.
€ 750,- (inclusief Nordic
€ 42,75,- p.p.
€ 75,- p.p.
Schaatsen (KNSB) Clinic schaatsen 1 uur Minimaal 10 personen. € 20,- p.p. Introductiecursus schaatsen 5 x 1 uur Minimaal 10 personen. € 80,- p.p. Challenge Kick-off 2 uur, 5x 1 uur Minimaal 10 personen. € 142,50,- p.p.
Skaten (KNSB) Clinic skaten 1,5 uur Minimaal 15 personen. € 15,- p.p. Introductiecursus skaten 4x 1,5 uur Minimaal 15 personen. € 52,50,- p.p. Challenge Kick-off 1,5 uur, 4x 1,5 uur Minimaal 15 personen. € 85,- p.p.
"Squash (SBN)" Clinic squash 2 uur bondscoach)
Minimaal 4 personen.
€ 280,- iedere extra persoon € 45,- (met topspeler en/of
"Tennis (KNLTB)" Cilinic/Masterclass Tennis Dagdeel Minimaal 24 en maximaal 32 personen. "€ 3.150,- (inclusief Eltingh of Haarhuis, exclusief baanhuur) € 1.400,- (exclusief prominent, exclusief baanhuur)" Introductiecursus tennis
4 x 1,5 uur
Maximaal 8 personen.
€ 1000,-
Vechtsport als middel (NIVM) Bedrijfstraining Sport werkt! (workshops bestaande uit theorie en praktijk) Module 1. Plezierig samenwerken 8 uur maximaal 12 personen € 1.750,00 Module 2. Omgaan met stress & druk 8 uur maximaal 12 personen € 1.750,00 Module 3. Het kompas (persoonlijke effectiviteit) 8 uur maximaal 12 personen € 1.750,00 Sport werkt! (2 modules) 2 x 8 uur maximaal 12 personen € 3.250,00 Sport werkt! (3 modules) 3 x 8 uur maximaal 12 personen € 4.500,00
Volleybal (Nevobo) Clinic volleybal 1 uur Maximaal 32 personen. € 475,Clinic beachvolleybal 1,5 uur Maximaal 16 personen. € 650,Get ready to play Indoor 4 x1,5 uur Maximaal 12 personen. € 825,Get ready to play on the Beach 4 x 1,5 uur Maximaal 16 personen. € 1.100,Beachevents 3-6 uur Geen maximum Offerte Bedrijfsvolleybalcompetitie 20 weken Per team ± €130,- per team
13 / 14
"Wandelen" (KNBLO-NL) ClinicNordic Walking 1,5 tot 2 uur Maximaal 16 personen € 237,50,Clinic sportief wandelen 1,5 tot 2 uur Maximaal 16 personen € 200,Clinic GPS-wandelen 2 uur Maximaal 12 personen € 300,Cursus Sportief Wandelen 6 weken Maximaal 20 personen € 975,Cursus Nordic Walking 6 weken Maximaal 20 personen € 1.150,Challenge Nordic Walking (toewerkend naar evenement) 12 weken Maximaal 20 personen Challenge Power Walking (toewerkend naar evenement) 12 weken Maximaal 20 personen
€ 2.200,€ 1.950,-
Zwemmen (KNZB) Clinic zwemmen 2 uur Minimaal 25 en maximaal 50 personen € 1.500,- (afhankelijk van huurprijs zwembad) Jaarlidmaatschap Mijnzwemcoach.nl 1 jaar € 29,95 p.p. per jaar. Challenge 1 uur Maximaal 30 personen € 1.000,- (afhankelijk van huurprijs zwembad)
Toelichting op kosten en uren Bijlage 101
14 / 14