be europe be.brussels

Enquête over het leven van de internationale gemeenschap in Brussel

be europe be.brussels

01

Inleiding

02

Werkwijze en doelgroepen

06

01 Algemene cijfers

14

02 Culturele participatie

22

03 Politieke participatie

28

04 Mobiliteit

32

05 Mening over Brussel

36

Dienstverlening

38

Identiteit

39

Brussel, hoofdstad van Europa

42

Conclusie

V.U. Carlo Luyckx, Oudergemlaan, 63 – 1040 Brussel © Photos : Cover: Marcel Vanhulst / MBHG – p.5, 6, 22 MRBC – p.14, 44, 47 Marcel Vanhulst / MBHG – p.27 M. Zunini – p.28, 32 Christophe Licoppe / design: signelazer.com

Inleiding De aanwezigheid van de Europese instellingen maakt van Brussel een van de belangrijkste beslissingscentra ter wereld. In hun kielzog hebben zich een hele reeks NGO’s, consultancybureaus, regionale vertegenwoordigingen, media, advocatenkantoren en zo meer in de hoofdstad gevestigd. Deze ontwikkeling heeft de bevolkingssamenstelling van Brussel sterk gekleurd: de afgelopen decennia hebben duizenden Europeanen en andere nationaliteiten zich in Brussel gevestigd, sommige tijdelijk, anderen voor de rest van hun leven. De

Brusselse

Regering

wil

graag

weten

uit

wie

deze

internationale

gemeenschap bestaat en hoe ze haar dagelijks leven in Brussel vorm geeft. Het Verbindingsbureau Brussel-Europa (www.vbbe.be) kreeg de opdracht een grootschalige enquête uit te voeren bij ‘expats’ die in Brussel wonen en/of werken. Alle Europese instellingen ondersteunden dit initiatief. De enquête stond online van 2 mei tot 8 juni 2012 op www.blbe.be/survey. Het invullen gebeurde volledig anoniem. De vragen waren beschikbaar in het Engels, Frans, Duits en Nederlands. Doel van de peiling was het verzamelen van informatie over de internationale gemeenschap in Brussel, en meer bepaald over haar algemeen profiel, culturele participatie en politieke participatie. Er bestaat immers vrij weinig cijfermateriaal over deze groep, hoewel hun aantal steeds toeneemt. Daarom wilde het Verbindingsbureau peilen naar de manier waarop de internationale gemeenschap Brussel percipieert: wat beschouwt zij als de sterke en zwakke punten van de hoofdstad? De analyse van de resultaten zal het VBBE aangrijpen om haar onthaalbeleid naar de internationale gemeenschap verder te optimaliseren en zo bij te dragen tot de verdere consolidering van de positie van Brussel als hoofdstad van de Europese Unie die naam waardig.

Frank LELON Alain HUTCHINSON Ondervoorzitter Voorzitter

1

Werkwijze en doelgroepen Het opzet van deze enquête was informatief, niet wetenschappelijk. We hebben geen onafhankelijk gekozen, vooraf vastgelegd staal van expats doorgelicht. Dit betekent dat onze resultaten nooit geïnterpreteerd mogen worden als dè stem van ‘de internationale gemeenschap in Brussel’. De resultaten zijn enkel indicatief. Ze wijzen op wat er leeft bij een bepaalde groep van mensen binnen de internationale gemeenschap in Brussel. Iedereen kon deelnemen aan onze enquête. Dit betekent concreet dat ook Belgen er aan hebben deelgenomen. Het aantal deelnemers dat buiten de doelgroep valt, is echter klein omdat de enquête bekend gemaakt werd via een beperkt aantal kanalen. Meer precies werd er over de enquête gecommuniceerd via volgende kanalen: – Interne mailings aan het personeel van de Europese Commissie, de Raad van de Europese Unie, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s. – De elektronische nieuwsbrief van het Verbindingsbureau Brussel-Europa (internationale database; ca 12.000 bestemmelingen + het intranet van de Europese instellingen) – Een banner op www.brusselslife.be – Een banner op www.xpats.be – Een banner en artikels op www.expatica.be – Een advertentie in The Bulletin en The Brussels Tribune. – Flyers en affiches die verspreid werden binnen de Europese instellingen. Aangezien er niet gewerkt werd met een willekeurig geselecteerde groep deelnemers binnen de doelgroep, worden de resultaten sterk beïnvloed door het effect dat elk van bovenvermelde kanalen heeft gehad. De meeste deelnemers werden aangetrokken door de interne mededelingen van de personeelsdiensten van de Europese instellingen. Dit betekent dat een groot deel van de enquêtedeelnemers (80 %) voor een Europese instelling werkt. Aangezien we geen akkoord konden sluiten met bijv. de NAVO over een gelijkaardige interne personeelsoproep, is het NAVO-personeel dan weer ondervertegenwoordigd in de resultaten.

2 Enquête over het leven van de internationale gemeenschap in Brussel

Ook tussen de Europese instellingen zijn er verschillen. Aangezien er veel meer mensen voor de Europese Commissie werken, is het Commissie-personeel sterk vertegenwoordigd in de resultaten. Laat ons een concreet voorbeeld nemen: 80 % van de niet-Belgische deelnemers aan de enquête zegt te werken voor een Europese instelling. Dit betekent helemaal niet dat 80 % van de internationale gemeenschap in Brussel daadwerkelijk voor een Europese instelling werkt. De resultaten moeten dus met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden en steeds in een breder, genuanceerd kader worden geplaatst. Maar ook al werd het personeel van de Europese instellingen intern aangemoedigd om deel te nemen aan onze enquête, het stond iedereen vrij hier daadwerkelijk gevolg aan te geven. Het is evident dat mensen die uit vrije wil een enquête invullen, vaak kritischer en mondiger zijn dan mensen die niet de moeite nemen om deel te nemen aan een peiling. Ook dit feit moeten we mee in overweging nemen bij de interpretatie van de resultaten van de enquête. Doel van de enquête was informatie verzamelen over de ‘internationale gemeenschap’ in Brussel. Met ‘internationale gemeenschap’ bedoelen we mensen die zich om professionele redenen in Brussel hebben gevestigd (eigen carrière of die van de partner), meestal hoogopgeleid zijn en leven/werken in een internationale, meertalige omgeving: Europese of internationale instellingen, internationale NGO’s,

consultancies,

media,

advocatenkantoren,

ambassades,

regionale

vertegenwoordigingen, enz… In dit verslag zullen we ook de term ‘expat’ gebruiken, die in dit rapport dezelfde lading dekt als de term ‘internationale gemeenschap’. We beperken ons niet tot mensen met een EU-nationaliteit. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 werden in het Brussels Gewest 192.672 stemgerechtigde EU-ingezetenen (potentiële kiezers, minimum 18 jaar) geteld. Die behoren niet allemaal tot de in dit rapport beoogde ‘internationale gemeenschap’. Zo behoren Poolse bouwvakkers of hun collega’s uit Oost- en Centraal-Europa evenals Spanjaarden, Italianen en Portugezen die in de jaren ’60 naar Brussel migreerden niet tot de doelgroep van deze enquête. Daarnaast werken er ook heel wat niet-Europeanen in de Brusselse ‘international bubble’. Zij behoren wel tot de doelgroep van deze enquête.

3

Het was ook mogelijk als Belg deel te nemen aan de enquête. Binnen de Europese en internationale instellingen werken immers ook heel wat Belgen. De Belgen die deelnamen aan de enquête (8 % van het totaal aantal deelnemers) hebben echter een kortere vragenlijst gekregen dan de niet-Belgen. Sommige vragen waren immers niet van toepassing op hen, zoals het hoofdstuk over politieke participatie (aangezien voor Belgen stemplicht geldt). De resultaten van de enquête betreffen hoofdzakelijk de niet-Belgen. Waar relevant werden de antwoorden van de Belgische respondenten geciteerd voor vergelijking.

Het overgrote deel van de deelnemers woont in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (7.126 of 85,8 %). Een deel van de internationale gemeenschap die in Brussel werkt, woont echter in Vlaanderen of Wallonië. Ook zij konden deelnemen aan de enquête. Ook hier werden de resultaten voor deze subgroep waar relevant apart geciteerd. Maar het aantal deelnemers uit Vlaanderen (896) en Wallonië (262) ligt te laag om als betekenisvol te worden beschouwd en als basis te kunnen dienen om Brusselse, Vlaamse en Waalse expats met elkaar te vergelijken. Verder ligt het aantal Belgen onder de deelnemers uit Vlaanderen (16.9 %) en Wallonië (31,6 %) verhoudingsgewijs ook een stuk hoger dan in Brussel (5,6 %). Als Brusselse organisatie zijn we in de eerste plaats geïnteresseerd in de resultaten van expats die in Brussel wonen. Bovendien spitsten de vragen zich heel erg toe op Brussel (vooral het laatste deel waarin we peilen naar de zwakke en sterke punten van de hoofdstad). In dit rapport geven we soms de resultaten weer van alle deelnemers, in andere gevallen beperken we ons tot de niet-Belgen; in nog andere gevallen tot de nietBelgen die in Brussel wonen. Het spreekt voor zich dat we bij elke vraag duidelijk vermelden welke groep weergegeven wordt. De enquête geeft ons een enorme bron aan informatie. De resultaten kunnen onderzocht en vergeleken worden aan de hand van een veelvoud aan variabelen. Een belangrijke variabele voor ons is hoelang de expat al in Brussel woont. Dit is voor het Verbindingsbureau Brussel-Europa en bij uitbreiding het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een belangrijke parameter in de beoordeling van ons onthaal- en integratiebeleid. Deze enquête ondervraagt expats over bepaalde aspecten van hun leven. We hebben er voor gekozen om de vragen vooral toe te spitsen op culturele, sociale en politieke participatie, aangezien deze thema’s het nauwst aansluiten bij de missie van het Verbindingsbureau Brussel-Europa.


5

01


Algemene cijfers In totaal hebben 9072 mensen deelgenomen aan onze enquête. Wie zijn zij? Geslacht %

Mannen

44,1

Vrouwen

55,9

Nationaliteit %

Belg Niet-Belg

727

8

8.345

92

%

%

%

Duitsers

12,1

Portugezen

3,0

Slovenen

0,9

Fransen

11,7

Zweden

3,0

Slowaken

0,9

Italianen

9,1

Finnen

2,8

Letten

0,8

Britten

8,6

Ieren

2,8

Esten

0,7

Belgen

8,0

Hongaren

2,2

Maltezen

0,7

Spanjaarden

5,9

Bulgaren

2,1

Cyprioten

0,4

Polen

5,6

Oostenrijkers

2,0

Luxemburgers

0,4

Roemenen

3,3

Denen

1,9

Grieken

3,0

Tsjechen

1,6

Andere nationaliteiten

2,8

Nederlanders

3,0

Litouwers

1,0

Noord-Amerikanen

2,7

Aangezien het mogelijk was meer dan 1 nationaliteit op te geven, bedraagt het totaal aantal meer dan 100 %.

01 Algemene cijfers 7

Leeftijd Geboortejaar

Leeftijd

%

1933 - 1959

Ouder dan 62

15,8

1960 - 1972

62 tot en met 40

36,7

1973 - 1982

39 tot en met 30

36,4

1983 - 1991

Jonger dan 30

10,7

In welk jaar zijn de niet-Belgische deelnemers naar België verhuisd? Bijna 63 % van de niet-Belgische deelnemers woont hier minder dan 10 jaar; 37 % woont hier al meer dan 10 jaar. Jaar van verhuis

%

2012 - 2010

Tijdens de afgelopen 2 jaar naar België verhuisd

16,9

2012 - 2009


24,0

2012 - 2007


38,6

2012 - 2002


62,9

Voor 2002

Langer dan 10 jaar in België

37,0

Voor 1992

Langer dan 20 jaar in België

14,8

Woonplaats (niet-Belgische deelnemers) De grote meerderheid van de niet-Belgische deelnemers woont in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (bijna 86 %). Aantal

%

7.162

85,8

Vlaanderen

896

10,7

Wallonië

262

3,1

25

0,3

8.345

100

Brussel

Ongeldige postcode Totaal

De gemeenten met de meeste niet-Belgische deelnemers zijn Elsene, BrusselStad, Etterbeek, Sint-Lambrechts-Woluwe en Schaarbeek. %

%

1050 Elsene

15,5

1190 Vorst

1,6

1000 Brussel-Stad

14,6

1210 Sint-Joost-ten-Node

1,5

1040 Etterbeek

12,1

1140 Evere

1,2

1200 Sint-Lambrechts-Woluwe

8,0

1090 Jette

0,6

1030 Schaarbeek

7,4

1070 Anderlecht

0,5

1150 Sint-Pieters-Woluwe

6,5

1080 Molenbeek

0,5

1180 Ukkel

4,7

1081 Koekelberg

0,3

1060 Sint-Gillis

4,5

1082 Sint-Agatha-Berchem

0,2

1160 Oudergem

3,8

1083 Ganshoren

0,2

1170

1,9

Watermaal-Bosvoorde


Zijn de deelnemers huurder of eigenaar van hun woning? Bij de niet-Belgen is %

Eigenaar Huurder Andere

45,8 52,4 1,8

Hoewel we wegens het verhoudingsgewijs kleine aantal niet-Belgische deelnemers uit Vlaanderen en Wallonië erg voorzichtig moeten zijn met vergelijkingen, valt toch op dat het aantal eigenaars bij de niet-Belgische deelnemers in Vlaanderen (74,3 %) en Wallonië (83,2 %) aanzienlijk hoger ligt dan in Brussel (40,9 %). Het aantal niet-Belgische deelnemers dat eigenaar wordt, neemt sterk toe naargelang de tijd dat mensen hier wonen. in België sinds %

Minder dan 2 jaar

Tussen 2 en 5 jaar

Tussen 6 en 10 jaar

Meer dan 10 jaar

Eigenaar

4,3

19,7

48,1

77,1

Huurder

92,4

78,8

50,1

21,6

Waar werkt u momenteel? Omdat de enquête voornamelijk gepromoot werd binnen de Europese instellingen, is het personeel van deze instellingen oververtegenwoordigd in onze cijfers. Meer dan 80 % van de deelnemers werkt voor een Europese instelling of een agentschap/orgaan van de EU.

Werkgever

Totaal Deelname Niet-Belgische Totaal personeelsleden personeel deelnemers deelnemers in Brussel aan enquête

Europees Parlement

726

776

5.180

15,00 %

Raad van de Europese Unie

600

666

3.091

21,85 %

4.294

4.738

21.684

21,85 %

Economisch en Sociaal Comité

161

176

782

22,50 %

Comité van de Regio’s

155

169

524

32,25 %

Europese Commissie

Meer dan de helft van de deelnemers werkt bij de Europese Commissie. Als we het totaal aantal personeelsleden vergelijken met het aantal deelnemers aan onze enquête, blijkt dat 22 % van het totale personeelsbestand van de Europese Commissie deelgenomen heeft aan deze enquête. De andere instellingen doen het verhoudingsgewijs even goed met als uitschieter het Comité van de Regio’s waar 32,25 % heeft deelgenomen terwijl in het Europees Parlement onze enquête minder deelnemers wist te overtuigen (15 %). Indien men echter de 1.693 parlementaire assistenten niet in rekening neemt, komt men eveneens aan een resultaat van 22,25 %.


%

De deelnemers in functie van hun werkgever

9,2

Europees Parlement

7,9

Raad van de Europese Unie

56,1

Europese Commissie

2,1

Economisch en Sociaal Comité Comité van de Regio’s

2,0

Agentschap of ander orgaan van de Europese Unie

3,4

Europese school

0,8

Ambassade / consulaat / permanente vertegenwoordiging

1,0

Internationale instelling (Navo, Eurocontrol, …)

0,9

EU public affairs (consultancy, lobbying, think tank, …)

3,8

Regionale vertegenwoordiging

1,6

Pers / media

0,6

Communicatie- of marketingbureau

0,4

Culturele instelling

0,3

Universiteit

0,5

Financiële instelling

0,4

Kleine of middelgrote onderneming

0,9

Vereniging zonder winstoogmerk

2,8

Multinational

2,8

Belgische administratie

0,2

Horeca (Hotel restaurant café)

0,2

Andere

2,1

Wil u na uw pensioen in België blijven? 6 % van de niet-Belgen die deelnamen aan de enquête zegt na zijn pensioen in België te zullen blijven terwijl 49 % “misschien” antwoordt op deze vraag. Bij expats die in Vlaanderen en Wallonië wonen ligt dit aantal zelfs 10 % hoger. Dit verschil kan enkel beschouwd worden als een indicatie, gezien het beperkte aantal deelnemers uit Vlaanderen en Wallonië. Het antwoord op deze vraag staat ook duidelijk in verband met de leeftijd van de deelnemer en kan in de toekomst nog wijzigen naarmate de pensioenleeftijd nadert of in functie van het feit dat de kinderen al dan niet in België blijven. %

Niet-Belgen

in Vlaanderen

Brussel

in Wallonië

6,0

8,3

5,4

14,9

Misschien

49,0

59,0

47,4

59,5

Zeker niet

41,4

31,8

43,1

24,4

3,6

0,8

4,0

1,2

Zeker

Niet van toepassing


Beschrijf uw actuele gezinssituatie Het overgrote deel van de niet-Belgen die deelnamen aan de enquête, heeft een partner (74 %). Hoewel het aantal deelnemende expats woonachtig in Vlaanderen en Wallonië te klein is om als bewijs te worden beschouwd, geven de cijfers aan dat het aantal vrijgezellen opvallend groter is in Brussel. Dit wekt weinig verbazing: de stad trekt veel jonge mensen aan en gezinnen met kinderen verhuizen makkelijker uit de stad naar de Rand. Deze tendens komt ook naar voor in andere resultaten. Niet-Belgen

in Vlaanderen aantal

in Brussel

in Wallonië

% aantal

% aantal

%

%

Ik ben vrijgezel

21,4

5,4

48 24,1

1.724

3,8

10

Ik heb een partner, maar we wonen niet samen

12,5

4,7

42 13,8

990

3,1

8

Ik woon samen met mijn partner/echtgeno(o)t(e)

61,5

84,6

758 57,7

4.129 87,0

228

Ik ben weduwe(naar)

0,5

0,8

7

0,4

29

1,1

1

Ik ben gescheiden

4,1

4,6

41

4,0

290

5,0

13

Welke nationaliteit heeft uw partner? Bijna de helft van niet-Belgische deelnemers met partner koos voor een partner met dezelfde nationaliteit. Niet-Belgen

%

Belgische

13,1

Dezelfde nationaliteit als ik

46,2

Een andere nationaliteit (EU)

34,5

Andere nationaliteit (niet-EU)

6,2

Is uw partner omwille van uw job naar België verhuisd? – Ongeveer 33 % van de niet-Belgische deelnemers heeft zijn/haar partner in België leren kennen. – Partners van EU-personeelsleden verhuizen vaker naar België dan de partners van personen die niet voor een EU-instelling werken 1.

1 Dit verschil kan enkel beschouwd worden als een indicatie, gezien het grote overwicht van EU-personeel in de deelname aan de enquête (zie effectieve deelnamecijfers naast de percentages). 01 Algemene cijfers 11

Niet-Belgen

Niet-Belgen die bij een EU -instelling werken

%

%

Ja

36,9

40,7

1.875

28,6

313

Nee, ik heb mijn partner in België leren kennen

33,3

33,7

1.553

34,4

376

Nee, ik ben omwille van de job van mijn partner naar België verhuisd

14,6

9,8

452

21,4

234

Mijn partner woont niet in België

10,5

10,9

502

11,7

128

4,7

5,0

229

3,9

43

Andere

aantal

Niet-Belgen die niet voor een EU – instelling werken

Waar werkt uw partner? Bijna 20 % van de niet-Belgische deelnemers heeft een partner die niet werkt. Bij de deelnemende expats uit Vlaanderen en Wallonië stijgt dit naar 26,5 % en 27,1 %. Bij niet-Belgische deelnemers die niet voor een Europese instelling werken daalt dat percentage dan weer tot 14,5 %. Niet-Belgen

%

Mijn partner werkt niet

19,5

Mijn partner werkt in de Europese of internationale sector

43,8

Mijn partner werkt in iets helemaal anders

36,7

Heeft u kinderen? – Ongeveer de helft van de deelnemers heeft kinderen. Er zijn opnieuw opvallende verschillen tussen de niet-Belgische deelnemers uit Brussel en die uit Vlaanderen en Wallonië, waarvan ongeveer 80 % kinderen heeft. Dit verschil kan enkel beschouwd worden als een indicatie, gezien het beperkte aantal deelnemers uit Vlaanderen en Wallonië. – Ander opvallende constante: bij de deelnemers die niet voor een Europese instelling werken, heeft 32 % geen kinderen (tegen 49,2 % kinderloze deelnemers die voor een EU-instelling werken)1.

Niet-Belgen

in Brussel

in Vlaanderen

in Wallonië

%

%

aantal

%

aantal

%

aantal

Ja

47,4

42,6

3.019

79,9

716

80,9

212

Nee

52,6

57,8

4.143

20,1

180

19,1

50

1 Cijfers niet-opgenomen in de tabel, beschikbaar op aanvraag.


%

aantal

Zou u uw kinderen naar een Belgische lagere school sturen? Bijna de helft (46 %) van de niet-Belgische deelnemers verkiest zijn kinderen niet naar een Belgische lagere school te sturen. Dit resultaat is ten dele verklaarbaar door de uitstekende reputatie die Europese en internationale scholen genieten. Een andere reden is het feit dat Europese en internationale scholen onderwijs bieden in de moedertaal van het kind, wat de re-integratie in het land van oorsprong moet vergemakkelijken wanneer/indien de ouders terugkeren. Niet-Belgen

% aantal

1.702

Nee

46,0

Ze zijn te jong, maar ik zou het overwegen

18,9

695

Al mijn kinderen gaan/ zijn naar een Belgische lagere school geweest

24,6

904

Sommige van mijn kinderen gaan / zijn naar een Belgische lagere school geweest

10,5

378

Totaal

100

3.679

Zou u uw kinderen naar een Belgische middelbare school sturen? Meer dan de helft (55,3 %) van de niet-Belgische deelnemers verkiest zijn kinderen niet naar een Belgische middelbare school te sturen. Naast de kwestie van de moedertaal moet hier wel rekening gehouden worden met het feit dat veel kinderen in Brussel aankomen wanneer ze al wat ouder zijn, op een leeftijd dat het aangewezen is om school te blijven lopen in de taal en het onderwijssysteem van het land van oorsprong. Deze mogelijkheid is trouwens een niet onbelangrijk argument bij de aanwerving van nieuwe ambtenaren wanneer zij aarzelen om naar Brussel te komen om de schoolloopbaan van hun kinderen niet in het gedrang te brengen. Een ander element is uiteraard het plaatsgebrek in de Belgische scholen.

Niet-Belgen

% aantal

Nee

55,3

2.032

Ze zijn te jong, maar ik zou het overwegen

30,5

1.112

Al mijn kinderen gaan/ zijn naar een Belgische middelbare school geweest

9,6

346

Sommige van mijn kinderen gaan / zijn naar een Belgische middelbare school geweest

4,6

162

Totaal

100

3.562


02


Culturele participatie Hoe vaak bezoekt u in Brussel een …

Museum / expo

Theater / Dans

Bioscoop

Concert

Opera

Café

Restaurant

Sport-club

Bib

Niet-Belgische deelnemers

Zelden of nooit

15,9

41,2

12,8

24,1

73,6

4,7

1,7

41,4

72,1

1 tot 5 keer per jaar

61,0

46,0

38,7

53,3

21,7

9,4

7,6

7,7

12,8


19,6

10,4

35,1

18,1

3,9

22,5

25,9

7,7

8,6

Meermaals per maand

3,3

2,1

12,6

4,3

0,6

45,1

51,4

23,3

5,6

Meermaals per week

0,1

0,2

0,8

0,2

0,2

18,3

13,4

20,0

0,8

%

Theater / Dans

Bioscoop

Concert

Opera

Restaurant

Sport-club

Bib

Zelden of nooit

29,6

46,8

23,2

32,7

82,9

16,4

3,2

62,7

70,6


54,5

41,3

47,2

53,0

13,9

20,9

14,0

4,7

12,1


13,8

9,8

21,3

12,1

2,5

30,3

34,9

3,0

9,4

Meermaals per maand

2,1

2,1

7,8

2,1

0,7

25,6

41,5

16,4

7,2

Meermaals per week

0,1

0,1

0,4

0,1

0,0

6,9

6,3

13,2

0,8

%

Café

Museum / expo

Belgische deelnemers

02 Culturele participatie 15

Ondanks het beperkte staal aan Belgische deelnemers vonden we het interessant om niet-Belgen en Belgen met elkaar te vergelijken. In vergelijking met de Belgische deelnemers die grotendeels in dezelfde professionele context werken, gaan expats opvallend vaker naar een museum/expo, bioscoop, concerten, operavoorstellingen, op café en restaurant, en naar de sportclub. Enkel op vlak van bibliotheekbezoek is er weinig verschil. Aangezien het aantal deelnemende niet-Belgen (8.345) veel hoger ligt dan het aantal deelnemende Belgen (727), moeten deze cijfers uiteraard met de nodige voorzichtigheid behandeld worden: het is een feit dat de neiging om “uit” te gaan groter is wanneer men in het buitenland vertoeft.

Enkele markante cijfers: – Bij de Belgische deelnemers bezoekt 68,3 % tussen 1 en 12 maal per jaar een museum of tentoonstelling; bij de niet-Belgen loop dit aantal op tot 80,6 %. – Bij de Belgische deelnemers woont 51,1 % tussen 1 en 12 maal per jaar een theater- of dansvoorstelling bij; bij de niet-Belgen loopt dit aantal op tot 56,4 %. – Bij de niet-Belgen gaat 35,1 % 6 à 12 keer per jaar naar de bioscoop, bij de Belgen is dat slechts 21,3 %. – 45,1 % van de expats gaat meermaals per maand op café, 18,3 % zelfs wekelijks. Bij de Belgen is dat respectievelijk 25,6 % en 6,9 %. – 62,7 % van de Belgen bezoekt zelden of nooit een sportclub, bij de niet-Belgen is dat maar 41,4 %.

Vindt u makkelijk informatie over culturele en vrijetijdsevenementen in Brussel? – Hoe langer expats hier wonen, hoe makkelijker ze hun weg vinden naar het culturele aanbod. – Meer dan 1 op de 4 niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont, vindt moeilijk zijn weg in het culturele aanbod in Brussel. Niet-Belgen die hier wonen sinds %

NietBelgen

minder dan 2 jaar

3à 5 jaar

6à meer 10 jaar dan 10 jaar

Zonder problemen

28,3

17,0

24,6

26,4

36,7

Redelijk makkelijk

49,7

53,7

50,3

51,6

46,2

Ik moet er moeite voor doen

19,1

23,9

21,9

19,7

15,2

2,9

5,4

3,2

2,3

1,9

Ik weet niet waar ik deze info kan vinden


Leest u volgende media?

The Bulletin

The Brussels Tribune

La Tribune de Bruxelles

Zone 02

Agenda

Flanders today

Away Magazine

Metro

Kids-gazette

Info-blad van uw gemeente

(Cijfers niet-Belgen)

Ken ik niet

26,4

48,3

44,2

56,5

33,5

67,1

84,7

7,5

85,7

21,5

Al van gehoord, maar nog niet gelezen

16,7

27,1

27,8

16,4

14,8

18,0

9,4

17,1

7,3

10,7

Heb ik al eens gelezen

49,9

21,4

23,6

23,3

34,1

11,4

5,0

59,1

5,1

32,9

%

Ik lees de meeste edities

4,8

2,6

3,3

3,2

11,8

2,0

0,7

12,9

1,4

21,4

Ik lees elke editie

2,1

0,5

1,0

0,5

5,8

1,5

0,2

3,4

0,5

13,5

Onderstaande bevindingen konden worden afgeleid uit bijkomende statistische gegevens die werden opgevraagd, maar die om plaatsgebrek niet kunnen gepubliceerd worden. Zo constateerden we opvallende verschillen tussen de deelnemers naargelang de periode die ze hier wonen. – 56,3 % van de niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont kent The Bulletin niet; bij de mensen die meer dan 10 jaar wonen is dit gedaald tot 6,3 %. – 65,6 % van de niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont kent La Tribune de Bruxelles niet; bij de mensen die meer dan 10 jaar wonen is dit gedaald tot 35,4 %. – 82,3 % van de niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont kent Zone02 niet; bij de mensen die meer dan 10 jaar wonen is dit gedaald tot 50,4 %. – 42,7 % van de niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont kent Agenda niet; bij de mensen die meer dan 10 jaar wonen is dit gedaald tot 38,2 % (behoorlijk klein verschil in vergelijking met de andere media). – 76,2 % van de niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont kent Flanders Today niet; bij de mensen die meer dan 10 jaar wonen is dit gedaald tot 64,9 %. – 16,9 % van de niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont kent Metro niet; bij de mensen die meer dan 10 jaar wonen is dit gedaald tot 5,3 %. – 40,3 % van de niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont kent het infoblad van zijn/haar gemeente niet; bij de mensen die meer dan 10 jaar wonen is dit gedaald tot 11,8 %.


Kijkt u naar volgende TV-zenders? (niet-Belgen) tv-zenders %

Brusselse

Belgische

uit mijn thuisland

Nooit

44,0

25,1

26,2

Zelden

30,4

19,4

12,3

Minstens 1 keer per maand

10,1

10,6

5,5

Minstens 1 keer per week

8,8

15,7

11,1

Meermaals per week

6,6

29,2

44,9

We stellen vast dat deelnemende expats die lang in België wonen over het algemeen meer naar TV kijken (zowel naar Brusselse, Belgische als zenders uit het thuisland) dan zij die nog maar pas verhuisd zijn.

in België sinds % Brusselse tv-zenders

Belgische tv-zenders

Tv-zenders uit mijn thuisland

Minder dan 2 jaar

Tussen Tussen Meer 3 en 5 jaar 5 en 10 jaar dan 10 jaar

Nooit

57,3

49,0

45,8

34,0

Zelden

22,7

27,9

28,7

36,4


7,8

8,6

11,1

11,5


7,1

8,5

8,2

10,2

Meermaals per week

5,1

6,0

6,3

7,9

Nooit

42,1

30,6

25,9

14,6

Zelden

19,5

20,1

20,6

18,7


9,4

10,3

11,3

11,0


13,4

15,7

16,5

16,1

Meermaals per week

15,5

23,4

25,7

39,6

Nooit

34,4

32,6

30,1

17,3

Zelden

15,3

13,0

13,9

9,2


6,8

5,6

5,3

4,8


12,7

11,4

10,2

10,6

Meermaals per week

30,7

37,4

45,8

58,1


brussel.irisnet.be

De website van mijn gemeente

visitbrussels.be

www.xpats.com

Brusselslife (website en facebook)

Expats in Brussels (facebookgroep)

Kent en bezoekt u volgende websites?

Ken ik niet

25,0

19,6

32,0

32,1

49,9

70,8

Al van gehoord, maar nog nooit bezocht

13,3

10,1

19,2

17,1

18,7

15,9

Heb ik al eens bezocht

56,2

63,8

43,8

44,4

25,3

10,0

Bezoek ik meermaals per maand

5,0

6,2

4,5

5,0

5,2

2,2

Bezoek ik meermaals per week

0,5

0,4

0,5

1,3

0,9

1,1

niet-Belgen %

– Er zijn regionale verschillen: de deelnemende expats die in Brussels wonen, kennen en bezoeken de gevraagde websites (met uitzondering van de gemeentelijke website) beter en vaker dan hun collega’s die in Vlaanderen en Wallonië wonen (cijfers op aanvraag). – We constateren ook opvallende verschillen tussen de deelnemers naargelang de periode waarin ze hier wonen. De bekendheid van de website brussel. irisnet.be stijgt aanzienlijk naargelang de niet-Belgische deelnemers hier langer wonen (bijna 50 % van de expats die hier minder dan 2 jaar woont, kent de website niet. Na 10 jaar in België is dat gedaald tot 18,9 %). Hetzelfde geldt voor de website van hun gemeente. Bij de websites visitbrussels.be, expats. com, brusselslife en de facebookgroep expatsinbrussels constateren we een omgekeerd fenomeen: de bekendheid is het grootst bij niet-Belgen die nog maar pas naar Brussel zijn verhuisd (gedetailleerde cijfers op aanvraag).


Hoeveel Belgen telt uw vriendenkring? in België sinds %

Alle niet-Belgen

Minder dan 2 jaar

3 tot 5 jaar

Geen

12,4

23,0

16,1

11,6

6,6

1 tot 3

38,6

49,9

45,9

42,4

28,0

4 tot 6

23,7

18,2

22,6

25,1

26,1

7 tot 10

9,6

4,8

6,5

9,1

14,0

15,6

4,2

9,0

11,8

25,4

Meer dan 10

6 tot Langer 10 jaar dan 10 jaar

Alle niet-Belgen

– 12,4 % van de niet-Belgische deelnemers heeft geen enkele Belgische vriend. – Belgische vrienden maken vraagt tijd: 23 % van de deelnemers die hier minder dan 2 jaar woont, heeft geen enkele Belgische vriend. Bij de deelnemers die hier langer dan 10 jaar wonen, is dit gedaald tot 6,6 %; zij hebben ook steeds meer Belgische vrienden.

Stellingen over Belgen Helemaal eens

%

Eerder eens

Geen mening

Eerder oneens

Helemaal oneens

Ik vind dat ik te weinig Belgen ken.

34,5

27,2

12,1

15,3

10,8

Belgen staan wantrouwig tegenover expats.

10,4

21,6

29,8

25,8

12,3

Het is niet moeilijk Belgen te leren kennen, als men maar moeite doet.

16,1

38,0

21,1

20,0

4,8

4,3

13,5

14,5

36,1

31,6

Ik verkies een internationale vriendenkring en heb geen behoefte aan contacten met Belgen.

– Meer dan 60 % van de deelnemers vindt dat hij/zij te weinig Belgen kent. Bij mensen die hier minder dan 2 jaar wonen bedraagt dit bijna 80 %, bij mensen die hier meer dan 10 jaar wonen 47 %. – 54 % van de deelnemers vindt het niet moeilijk om Belgen te leren te kennen, ‘als men maar moeite doet’. – Slechts 18 % verkiest een internationale vriendenkring en heeft niet echt behoefte aan contacten met Belgen, een stelling die 68 % van de deelnemers dan weer niet bijtreedt.


Hoeveel keer hebt u tijdens het afgelopen jaar bezoekers uit het buitenland ontvangen? Alle niet-Belgen

in België sinds %

Alle niet-Belgen

Minder dan 2 jaar

3 tot 5 jaar

7,4

6,7

5,3

5,8

9,5

1 tot 2 keer

28,9

27,3

27,0

27,8

30,3

3 tot 4 keer

34,3

32,2

36,4

34,8

34,3

Meer dan 5 keer

22,5

25,7

23,7

24,9

19,2

7,0

8,1

7,6

6,8

6,7

Zelden of nooit

Meer dan 10 keer

6 tot Langer 10 jaar dan 10 jaar

– Expats ontvangen heel regelmatig bezoek uit het buitenland. – Expats uit Brussel ontvangen opvallend vaker bezoek dan diegenen die in Vlaanderen en Wallonië wonen. – Bij expats die langer in België wonen, neemt de frequentie van het bezoek af. (cijfers beschikbaar maar niet opgenomen in tabel).

Bent u actief bij een vereniging?

Alle deelnemers

Alle deelnemers

Belgen

Niet-Belgen

Nee

50,2

54,9

49,7

Actief lid

33,5

31,1

33,7

16,4

14,0

16,6

%

Passief lid

– De deelnemende expats geven blijk van meer engagement in het verenigingsleven dan de deelnemende Belgen1.

Bij welke vereniging bent u actief? (meerdere antwoorden mogelijk) niet-Belgen

%

70,3

Sportclub Culturele vereniging

18,1

Religieus of filosofisch geïnspireerde vereniging

10,3

Hobby club

10,6

Debatclub

2,8

Een club die vooral mensen van mijn eigen nationaliteit verenigt. De zgn ‘social club’

8,6

Wijkcomité

7,1

Oudercomité

9,5

Politieke Partij

7,2 13,9

Andere

1 Dit verschil kan enkel beschouwd worden als een indicatie, gezien er veel minder Belgen aan de peiling deelnamen dan niet-Belgen. 02 Culturele participatie 21

03


Politieke participatie Hebt u gestemd bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2006? Deze vraag werd aan alle niet-Belgische deelnemers gesteld die in Brussel wonen, ook aan mensen die er 6 jaar geleden nog niet woonden. Bij de deelnemers Niet-Belgen

die hier al meer dan 10 jaar wonen, heeft 33,2 % gestemd. in Brussel (%)

Niet-Belgen

sinds 6 tot 10 jaar

Meer dan 10 jaar

Ja

15,3

12,9

33,2

Nee

84,7

87,1

66,8

Waarom hebt u in 2006 geen stem uitgebracht? (meerdere antwoorden mogelijk, vraag enkel gesteld aan niet-Belgische deelnemers die al meer dan 10 jaar in België wonen en die ‘nee’ geantwoord hebben bij de vorige vraag) %

Ik beantwoordde niet aan de voorwaarden om te mogen stemmen.

3,5

Ik was op de dag van de verkiezingen niet in België.

9,4

Ik wilde wel stemmen, maar heb mij niet tijdig ingeschreven op de kiezerslijst.

8,5

Ik vond de procedure te ingewikkeld.

12,0

In België geldt stemplicht. Dit heeft me afgeschrikt.

49,0

Ik begrijp onvoldoende Frans/Nederlands om me correct te informeren over het programma van de Belgische politieke partijen.

7,6

Het interesseert me niet.

20,7

Andere

12,9

03 Politieke participatie 23

“In België geldt stemplicht. Dit heeft me afgeschrikt.” Bij de deelnemers die hier meer dan 10 jaar wonen, zegt 49 % zich niet ingeschreven te hebben omwille van de stemplicht. Dit is met voorsprong de grootste hinderpaal.

“Ik was op de dag van verkiezingen niet in België.” 9,4 % van de deelnemers dat hier langer dan 10 jaar woont, geeft dit op als een reden om niet te stemmen. Op zich is dit een drogreden: in België is het perfect mogelijk iemand een volmacht te geven. Maar heel wat potentiële kiezers staan wantrouwig tegenover de administratieve rompslomp welke een volmacht met zich mee zou kunnen brengen, en kiezen er voor niet te stemmen.

“Het interesseert me niet.” Desinteresse is een belangrijke reden om zich niet in te schrijven op de kiezerslijst.

Indien u in oktober 2012 nog in België woont, gaat u dan stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen? niet-Belgen

%

Ja

38,0

Nee

28,4

Misschien

33,6

– 38 % van de niet-Belgen die deelnamen aan onze enquête, verklaarde te zullen stemmen in de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 en 33,6 % stelde dat misschien te zullen doen terwijl slechts 28,4 % verklaarde helemaal niet de intentie te hebben zijn stem uit te brengen. Dit cijfer ligt veel hoger dan de reële participatie van EU-burgers dat zijn stem uitbracht tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012, nl. 13,6 %. Dit toont aan dat de door deze enquête geviseerde internationale gemeenschap hoogstwaarschijnlijk een stuk actiever is inzake politieke participatie dan de Europeanen die deel uitmaken van de eerste na-oorlogse migratiegolven of van de meer recente arbeidsgelinkte migratie. – Er dient opgemerkt dat de wens om deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in verband moet gebracht worden met het feit dat op hetzelfde ogenblik dat de peiling online was, alle Europese instellingen actief meewerkten aan de sensibiliseringscampagne van het Verbindingsbureau Brussel-Europa om EU-burgers aan te moedigen zich in te schrijven op de kiezerslijsten, onder meer door de verspreiding van meertalige folders en via mededelingen op hun intranet waar ook het inschrijvingsformulier kon gedownload worden.


Wist u dat het Brussels Gewest een eigen Parlement en Regering heeft? niet-Belgen

Ja Nee

%

92,1 7,9

– Bij de niet-Belgen die hier minder dan 2 jaar wonen weet 80 % dat het Brussels Gewest een eigen Parlement en Regering heeft; bij de expats die hier meer dan 10 jaar wonen is dit gestegen tot 96,6 %.

België is een federale staat. De deelgewesten oefenen belangrijke bevoegdheden uit. Indien het wettelijk mogelijk zou zijn voor EU-burgers om te stemmen bij gewestverkiezingen, zou u dan gebruik maken van dit recht? Gemiddelde voor niet-Belgen in Brussel %

Alle deelnemers

Minder dan 2 jaar

Tussen 3 en 5 jaar

Tussen 6 Meer en 10 jaar dan 10 jaar

Ja

44,4

49,4

43,6

38,4

46,2

Misschien

38,6

37,7

40,1

44,4

33,9

Nee

17,4

12,9

16,3

17,1

19,8

– De interesse voor de gewestverkiezingen bij de niet-Belgen die in Brussel wonen is hoger dan voor de gemeenteraadsverkiezingen. – Opvallend: meer mensen die hier nog maar pas wonen willen hun stem uitbrengen dan zij die hier al langer wonen; een tendens die dan weer verdwijnt wanner men hier al langer dan 10 jaar woont.

Waarom wenst u niet deel te nemen aan de gewestverkiezingen? (Deze vraag werd enkel gesteld aan de niet-Belgische deelnemers die bij de vorige vraag ‘nee’ en ‘misschien’ antwoordden. Het was mogelijk om meerdere redenen te kiezen.)

niet-Belgen in België sinds %

Gemiddelde

Minder dan 2 Tussen 3 en 5 Tussen 6 en Meer jaar jaar 10 jaar dan 10 jaar

Ik vind de procedure ingewikkeld.

10,2

5,9

11,2

10,8

10,5

In België geldt stemplicht. Dit schrikt me af.

48,4

12,9

38,0

55,6

58,6

Ik begrijp onvoldoende Frans/Nederlands om me correct te informeren over het programma van de Belgische politieke partijen

15,6

28,7

25,3

14,0

8,6

Het interesseert me niet.

42,0

49,6

49,2

41,0

36,7

Ik weet nog niet of ik op de dag van de verkiezingen in België zal zijn en wil geen volmacht geven

11,0

13,6

13,1

10,0

10,4


– Opvallend: de vrees voor stemplicht neemt toe naarmate men hier langer woont. Bij de deelnemers die hier minder dan 2 jaar wonen zegt bijna 13 % niet deel te willen nemen aan de verkiezingen omwille van de stemplicht; bij diegenen die hier meer dan 10 jaar wonen is dit opgelopen tot bijna 60 %. – Vooral niet-Belgen die hier nog maar kort wonen halen hun middelmatige taalkennis aan als reden om niet te stemmen (bijna 30 % bij zij die hier minder dan 2 jaar wonen). Dit cijfer neemt sterk af naarmate men hier langer woont. – Desinteresse is de hoofdreden waarom 42 % van de deelnemers die hier minder dan 2 jaar wonen niet willen deelnemen. Na 10 jaar in België te wonen, haalt nog steeds 36,7 % van de deelnemers dit aan als een reden om niet te willen stemmen.

Hoe zeer bent u geïnteresseerd in niet-Belgen in België sinds %

Gemiddelde

Minder dan 2 jaar

Tussen 3 Tussen 6 Meer dan en 5 jaar en 10 jaar 10 jaar

Het politieke leven in uw gemeente

Erg

13,6

10,1

9,9

12,6

17,5

Middelmatig

53,3

49,4

50,0

51,8

57,6

Helemaal niet

33,1

40,6

40,1

35,7

24,9

De Brusselse gewestelijke politiek

Erg

12,4

10,1

10,5

11,4

14,3

Middelmatig

58,4

57,0

55,5

57,6

61,5

Helemaal niet

29,2

32,9

34,0

31,1

24,2

De Belgische nationale politiek

Erg

26,4

22,9

23,2

24,0

30,4

Middelmatig

60,4

63,4

60,8

61,3

58,7

Helemaal niet

13,3

13,7

16,0

14,7

10,9

De politiek in uw thuisland

Erg

62,5

69,0

64,1

61,7

60,0

Middelmatig

34,1

28,2

32,4

35,2

36,7

3,3

2,7

3,5

3,2

3,3

Helemaal niet De Europese / Erg internationale Middelmatig politiek

Helemaal niet

77,3

79,0

77,9

75,5

77,8

21,3

19,7

20,5

23,2

21,0

1,3

1,2

1,6

1,4

1,2

– In alle gevallen (gemeentelijk, gewestelijk als nationaal) neemt de interesse in de Belgische politiek toe naargelang men hier langer woont. – De interesse in de Belgische nationale politiek ligt hoger dan die in de gewestelijke en gemeentelijke politiek (13,6 % heeft helemaal geen interesse in de Belgische nationale politiek, 29,2 % helemaal geen interesse in de gewestelijke politiek en 33,1 % helemaal geen interesse in gemeentepolitiek) – De deelnemers tonen meer interesse in de Europese/internationale politiek dan in de politiek in hun thuisland. – De interesse in Europese / internationale politiek en in de politiek van het thuisland blijft stabiel en zeer groot.


Kent u de Iris, het symbool van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? niet-Belgen die in Brussel wonen

%

Nog nooit gezien

5,4

Al gezien, maar wist niet wat het was

32,3

Ik ken het symbool en weet wat het betekent

62,3

De kennis van de Iris neemt toe wanneer men hier langer woont. Niet-Belgen die in Brussel wonen %

Minder Tussen 3 en 6 à 10 jaar dan 2 jaar 5 jaar

Meer dan 10 jaar

Nog nooit gezien

14,5

5,9

3,1

1,7

Al gezien, maar wist niet wat het was

47,1

37,0

33,0

20,6

Ik ken het symbool en weet wat het betekent

38,4

57,0

63,9

77,6


04


Mobiliteit Hoe vaak maakt u gebruik van volgende transportmiddelen voor uw verplaatsingen in de stad? niet-Belgen %

Nooit

Enkele keren per jaar

Meermaals per maand

Meermaals per week

Bijna elke dag

Eigen auto

31,3

8,4

18,3

15,6

26,4

Taxi

16,6

63,4

18,3

1,6

0,2

2,7

20,0

31,3

18,8

27,2

Metro Bus

9,7

32,6

29,5

15,0

13,1

Tram

11,1

36,8

28,9

12,5

10,8

Trein

21,7

55,6

15,4

2,6

4,8

Fiets

50,0

21,5

11,7

6,1

10,7

Villo

81,1

10,6

4,5

2,2

1,6

Cambio

94,0

4,0

1,8

0,2

0

Te voet

1,6

5,9

12,7

19,9

59,9

– Weinig verrassingen: expats die in Brussel wonen, verplaatsen zich vaker te voet dan hun collega’s in Vlaanderen en Wallonië. 63 % van de Brusselse niet-Belgen doet bijna elke dag een verplaatsing te voet in de stad. – Het aantal verplaatsingen te voet neemt af naargelang men hier langer woont. 75,6 % van de Brusselse niet-Belgen die hier minder dan 2 jaar woont, verplaatst zich bijna dagelijks te voet in de stad. Bij zij die hier meer dan 10 jaar wonen, is dat nog 52,8 % (tabel niet bijgevoegd).

04 Mobiliteit 29

Eigen auto – Grote verschillen tussen de niet-Belgen die in Brussel wonen en zij die in Vlaanderen en Wallonië wonen. Bij de Brusselse deelnemers gebruikt 35,4 % nooit een eigen auto; in Vlaanderen is dat 5,1 % en in Wallonië 8,4 %. 52,7 % van de deelnemers uit Vlaanderen gebruikt dagelijks de eigen auto, bij de deelnemers uit Wallonië is dat 39,7 %, bij deze uit Brussel 22,6 %. – Er zijn grote verschillen in autogebruik tussen zij die hier pas en zij die hier langer wonen. Dit verschil valt waarschijnlijk te verklaren door het feit dat expats die hier nog maar kort wonen jonger zijn, vaak nog geen gezin hebben en niet de bedoeling hebben hier lang te blijven. Niet-Belgische deelnemers die in Brussel wonen Eigen auto %

Niet-Belgen

Niet-Belgen

in België sinds Minder Tussen 3 dan 2 jaar en 5 jaar

6 tot Meer dan 10 jaar 10 jaar

34,6

62,1

45,0

31,6

17,3

7,5

6,2

7,6

8,2

8,3

18,4

15,3

17,3

20,4

20,1

Meermaals per week

16,9

7,7

13,4

18,1

20,3

Bijna elke dag

23,5

8,7

16,7

21,8

34,0

Nooit Enkele keren per jaar Meermaals per maand

Fiets – 11,1 % van de deelnemende expats die in Brussel wonen, gebruikt bijna elke dag de fiets. 6,2 % van de deelnemende expats die in Brussel wonen, fietst meermaals per week. – Uit onderstaande tabel kunnen we afleiden dat de meeste niet-Belgen die in Brussel wonen, niet onmiddellijk beginnen te fietsen. Het vraagt tijd. Meer dan 20 % van de niet-Belgen die hier tussen de 6 à 10 jaren wonen, fietst meermaals per week. Fiets %

Niet-Belgen

Niet-Belgen

in België sinds Minder Tussen 3 dan 2 jaar en 5 jaar

6 tot Meer dan 10 jaar 10 jaar

Nooit

50,1

60,6

53,7

42,7

46,7

Enkele keren per jaar

21,2

14,8

19,0

23,4

23,6

Meermaals per maand

11,3

9,5

9,4

13,7

12,3

6,2

5,5

6,2

7,3

6,0

11,1

9,7

11,7

12,9

11,4

Meermaals per week Bijna elke dag


04 Mobiliteit 31

05


Mening over Brussel Brussel heeft vele troeven, maar ook gebreken. Beoordeel volgende stellingen.

niet-Belgen die in Brussel wonen %

Helemaal mee eens

Mee eens

Geen mening

Ik woon graag in Brussel.

27,8

46,7

8,4

12,9

4,2

Brussel is een groene stad.

15,1

45,1

10,1

23,4

6,3

Brussel is te vuil (afval op straat).

44,5

36,7

7,2

10,6

0,9

Brussel moet dringend maatregelen nemen om het autoverkeer terug te dringen.

46,3

31,2

13,8

6,7

1,9

Ik ben tevreden met het aanbod aan openbaar vervoer in Brussel.

9,3

40,5

7,2

30,1

12,9

In vergelijking met andere Europese grootsteden, is Brussel een veilige stad.

3,8

25,5

19,7

30,8

20,3

De Brusselaars zijn gastvrij ten opzichte van nieuwkomers.

7,1

36,5

28,8

20,6

7,0

In vergelijking met andere Europese grootsteden, zijn de woningen in Brussel goedkoop.

9,7

37,7

15,5

26,1

11,0

Het culturele aanbod in Brussel is rijk en gevarieerd.

25,2

52,7

12,1

8,3

1,7

In Brussel zijn er veel sportclubs en een goede sportinfrastructuur.

11,0

39,7

34,6

12,0

2,8

5,1

25,9

17,5

29,6

21,9

23,2

47,0

14,8

11,7

3,2

In Brussel is er voldoende kinderopvang.

4,3

16,0

63,5

11,6

4,6

In vergelijking met andere Europese grootsteden, is de levenskwaliteit in Brussel hoog.

7,5

41,8

20,6

22,5

7,6

De gezondheidszorg in Brussel is van goede kwaliteit.

15,6

44,6

26,3

10,4

3,2

Brussel is een fietsvriendelijke stad. Op het vlak van gastronomie scoort Brussel hoge toppen.

Niet Helemaal niet mee eens mee eens

In Brussel kan je goed shoppen.

5,2

29,0

16,5

31,2

18,0

In Brussel is er veel armoede.

21,6

46,6

23,0

8,2

0,6

05 Mening over Brussel 33

– Resultaten enkel voor niet-Belgen die in Brussel wonen. – 74,5 % woont graag in Brussel. Bij de niet-Belgen die hier langer dan 10 jaar wonen is dat zelfs 82,5 %. – 60,2 % vindt Brussel een groene stad. Bij de niet-Belgen die hier langer dan 10 jaar wonen stijgt dat tot 69,7 %. – 81,2 % vindt Brussel te vuil. We stellen vast dat voor deelnemers die hier meer dan 10 jaar wonen, de meningen gelijk lopen met deze van de Belgische deelnemers.

Brussel, vuile stad? in Brussel sinds %

Minder dan 2 jaar

Tussen 3 en 5 jaar

6 tot 10 jaar

Meer dan 10 jaar

NietBelgen

Belgen

Helemaal mee eens

43,1

47,4

49,2

40,1

44,5

39,9

Mee eens

36,5

34,3

35,5

39,2

36,7

39,8

6,9

6,7

6,5

8,4

7,2

7,7

12,4

10,7

8,2

11,3

10,6

11,8

1,1

1,0

0,7

1,0

0,9

0,8

Geen mening Niet mee eens Helemaal niet mee eens

Helemaal mee eens

Mee eens

Geen mening

Niet mee eens

– 77,5 % van de niet-Belgische deelnemers vindt dat Brussel dringend maatregelen moet nemen om het autoverkeer terug te dringen. Weinig

Helemaal niet mee eens

variatie in functie van het profiel van de deelnemers. – Over het openbaar vervoer zijn de meningen verdeeld: bijna de helft van de deelnemers is tevreden met het aanbod, 43 % is ontevreden. Bij de mensen die

0

hier minder dan 2 jaar wonen (die jonger zijn en veel vaker het openbaar vervoer

10

20

30

Niet-Belgen |

gebruiken) is meer dan 60 % tevreden met het aanbod (tabel niet bijgevoegd).

40

50

Belgen

– Meer dan de helft van de deelnemers vindt Brussel een stad waar men zich niet veilig voelt. Mensen die langer in Brussel wonen, voelen zich veiliger dan mensen die hier nog maar kort wonen.

Brussel een veilige stad? in Brussel sinds %

Minder dan 2 jaar

Tussen 3 en 5 jaar

6 tot 10 jaar

Meer dan 10 jaar

NietBelgen

Belgen

3,5

3,3

2,9

4,8

3,8

4,7

Mee eens

21,5

18,9

24,5

33,0

25,5

28,5

Geen mening

20,1

19,2

20,2

19,4

19,7

22,0

Niet mee eens

32,5

32,6

30,8

28,4

30,8

28,7


22,4

26,0

21,6

14,3

20,3

16,1

Helemaal mee eens

Helemaal mee eens

Mee eens

Geen mening

Niet mee eens

– Over het gastvrije karakter van Brussel zijn de meningen verdeeld. Bijna 30 % heeft hierover geen mening (dit geldt ook voor de deelnemers


die hier al lang wonen).

0

10

20

30

Niet-Belgen |


40

50

Belgen

– Ook over de Brusselse woonprijzen zijn de meningen verdeeld: 47,4% vindt de woningen in Brussel – in vergelijking met andere Europese grootsteden – eerder goedkoop; 37,1% is het hier niet mee eens. Er zijn grote verschillen naargelang men hier kort of lang woont. 35% van de deelnemers die hier minder dan twee jaar wonen, vindt de woningen goedkoop. Bij de deelnemers die hier langer dan 10 jaar wonen, is dit percentage gestegen tot 60%. – 77,9% van de deelnemers is enthousiast over het culturele leven van de stad. Hoe langer men hier woont, hoe positiever men over het Brusselse culturele aanbod oordeelt. – De helft van de deelnemers is enthousiast over de Brusselse sportclubs en sportinfrastructuur. Een groot deel van de deelnemers heeft geen mening over deze stelling (bij diegene die hier minder dan 2 jaar wonen, is dat zelfs 44,2%), ongetwijfeld omdat ze nog niet in contact geweest zijn met de Brusselse sportclubs en sportinfrastructuur. – Meer dan de helft van de deelnemers vindt Brussel geen fietsvriendelijke stad. Weinig variatie in functie van het profiel van de respondent. – 70,2% van de deelnemers is enthousiast over de Brusselse gastronomie. Bij de deelnemers die hier langer dan 10 jaar wonen, is 80% het eens met de stelling dat “de Brusselse gastronomie hoge toppen scheert”. – Wat betreft kinderopvang hebben heel veel deelnemers geen mening (gemiddeld 63,5%; bij diegenen die hier minder dan 2 jaar wonen heeft meer dan 80% hierover geen mening). – De levenskwaliteit in Brussel wordt positiever beoordeeld naargelang men hier langer woont. Maar ook na 10 jaar in België heeft 1 op 5 deelnemers hierover ‘geen mening’.

Hoge levenskwaliteit in Brussel?

Helemaal mee eens

in Brussel sinds %

Mee eens

Helemaal mee eens Geen mening

Tussen 3 en 5 jaar

6 tot 10 jaar

Meer dan 10 jaar

NietBelgen

Belgen

4,1

6,5

5,5

11,3

7,5

9,1

Mee eens

36,2

38,2

42,4

46,7

41,8

37,7

Geen mening

23,8

20,1

20,4

19,5

20,6

33,3

Niet mee eens

26,3

25,6

23,3

17,8

22,5

16,2

9,5

9,5

8,4

4,7

7,6

3,7


Niet mee eens

Minder dan 2 jaar

– De gezondheidszorg in Brussel wordt positief geëvalueerd. Bij mensen die


hier minder dan 2 jaar wonen, heeft 50% geen mening (ongetwijfeld omdat ze er nog geen ervaring mee hebben). Bij de deelnemers die hier meer dan

0

10

20

30

Niet-Belgen |

40

50

Belgen

10 jaar wonen, beaamt meer dan 80% dat de Brusselse gezondheidszorg van goede kwaliteit is. – Bijna 50% van de deelnemers vindt Brussel geen goede winkelstad (t.o.v. 34,2% die wel enthousiast is over het winkelaanbod). Het zijn vooral de deelnemers die hier nog maar kort wonen die ontevreden zijn over het shopping gehalte van Brussel.


1. DIENSTVERLENING Hoe zou u uw ervaringen met volgende actoren beschrijven? niet-Belgen die in Brussel wonen %

Zeer goed

Goed Middelmatig

Slecht Zeer slecht

Geen ervaring mee

Gemeentelijke administratie

8,1

31,5

29,8

11,4

9,3

9,9

Belgische administratie

2,6

20,5

32,9

13,3

8,9

21,9

Politie

4,1

27,6

27,9

13,5

8,9

18,0

Huisvuilophaling (Net Brussel)

7,1

34,7

28,3

11,4

7,9

10,5

Telecom bedrijven

1,4

14,7

30,6

23,8

24,8

4,7

Energieleveranciers

2,0

24,3

37,4

15,9

11,9

8,7

Huiseigenaars (verhuurders)

8,8

27,5

26,5

11,1

9,6

16,4

Winkelpersoneel

3,1

23,3

31,8

21,8

17,5

2,4

Taxichauffeurs

2,4

25,1

35,9

15,4

14,3

6,9

– Er zijn weinig opvallende verschillen tussen de Belgische en niet-Belgische deelnemers over de gemeentelijke en Belgische administratie, politie, Net Brussel, telecombedrijven en winkelpersoneel. Ook wat betreft de energieleveranciers lopen de ervaringen gelijk. Wat betreft verhuurders van woningen en taxibedrijven zijn de cijfers moeilijk vergelijkbaar, aangezien er veel Belgische deelnemers ‘niet van toepassing’ kiezen (vaker huiseigenaars en in bezit van eigen auto). – Hoe langer niet-Belgen in Brussel wonen, hoe positiever ze hun ervaringen met dienstverleners evalueren.

De deelnemers die hier nog niet lang wonen, kiezen ook vaker voor ‘geen ervaring mee’. Enkele voorbeelden:

Gemeentelijke administratie Niet-Belgische Brusselaars die hier wonen sinds %

minder dan 2 jaar

meer dan 10 jaar

Niet-Belgen

Zeer goed

Belgen

Goed

Zeer goed

4,6

11,5

8,1

11,6

Goed

6,4

40,1

31,5

42,6

Middelmatig

26,7

31,0

29,8

24,9

Slecht

12,9

7,6

11,4

5,1

Zeer slecht

11,5

5,0

9,3

4,4

Geen ervaring mee

24,0

4,8

9,9

11,4

Middelmatig Slecht Zeer slecht Geen ervaring mee

0

10

20

30

Niet-Belgen |


40

50

Belgen

Zeer goed Goed Middelmatig Slecht Zeer slecht Geen ervaring mee

Huisvuilophaling (Net Brussel) Niet-Belgische Brusselaars die hier wonen sinds %

minder dan 2 jaar

meer dan 10 jaar

Niet-Belgen

Belgen

5,1

10,3

7,1

5,5

28,0

41,5

34,7

40,6

Middelmatig

27,1

27,2

28,3

24,8

Slecht

12,2

9,6

11,4

6,5

8,8

6,4

7,9

3,3

18,9

4,9

10,5

19,4

minder dan 2 jaar

meer dan 10 jaar

Niet-Belgen

Belgen

Zeer goed Goed

Zeer slecht 0

10

20

30

Niet-Belgen |

40

50

Belgen

Zeer goed Goed Middelmatig Slecht Zeer slecht Geen ervaring mee

0

10

20

30

Niet-Belgen |

Geen ervaring mee

40

50

Politie Niet-Belgische Brusselaars die hier wonen sinds %

3,7

4,8

4,1

3,6

Goed

22,7

32,0

27,6

35,2

Middelmatig

20,2

31,8

27,9

33,7

Slecht

9,9

13,6

13,5

9,4

Zeer slecht

5,9

8,2

8,9

5,1

37,6

9,6

18,0

13,1

Zeer goed

Geen ervaring mee

Belgen

Verbindingsbureau Brussel-Europa %

Zeer goed

16,0

Goed

44,1

Middelmatig

30,0

Slecht

5,5

Zeer slecht

4,4


2. IDENTITEIT Hieronder vindt u verschillende groepen. Kan u aangeven in welke mate u vindt dat u tot de groep behoort? niet-Belgen %

Heel sterk

Sterk

6,8

18,1

Europeaan

52,1

30,7

13,8

1,6

1,8

Expat

22,9

29,7

28,4

13,5

5,5

Internationale gemeenschap

32,7

34,9

24,4

5,3

2,6

Brusselaar

Eerder wel Eerder niet Helemaal niet

37,5

21,2

16,3

– 62,5% van de niet-Belgische deelnemers die in Brussel wonen, voelt zich eerder of heel sterk Brusselaar. Zelf bij niet-Belgen die hier nog maar kort wonen, is de Brusselse identiteit al aanwezig (52,7 van de niet-Belgen die hier minder dan 2 jaar woont, voelt zich ‘heel sterk’ tot ‘eerder wel’ Brusselaar). Bij niet-Belgen die hier langer dan 10 jaar wonen, loopt dit cijfer op tot 67,8%.1 – De overgrote meerderheid van de niet-Belgische deelnemers voelt zich sterk tot heel sterk Europeaan. Het gevoel Europeaan te zijn is sterker bij de deelnemers die werken voor een EU-instelling dan bij deze die dat niet doen. Bij het EU-personeel 2 voelt 98,5 zich ‘eerder tot heel sterk’ Europeaan (waaronder 54,3% ‘heel sterk’). Bij niet EU-personeel is dat 92,3% (waaronder 44,9% ‘heel sterk’). – 81% van de niet-Belgische deelnemers kan zich min of meer (van ‘heel sterk’ tot ‘eerder wel’) vinden in de beschrijving ‘expat’, maar bijna 20 % voelt zich helemaal of eerder geen ‘expat’. 86,6% van de niet-Belgische deelnemers dat hier minder dan 2 jaar woont, voelt zich expat (waaronder 27% ‘heel sterk’). Bij diegenen die hier langer dan 10 jaar wonen, voelt nog 74% zich expat (waaronder 18,1% ‘heel sterk’). – Meer dan 90 % vindt dat ze tot de ‘internationale gemeenschap’ behoren, en bij bijna 68 % is het gevoel hier bij te horen ‘sterk’ tot ‘heel sterk’. Dit gevoel neemt lichtjes af naarmate mensen hier langer wonen.

1 Cijfers niet in tabel, op aanvraag. 2 Cijfers niet in tabel, op aanvraag.


3. BRUSSEL, HOOFDSTAD VAN EUROPA Hoe beoordeelt u volgende stellingen? niet-Belgen %

Helemaal Mee eens mee eens

Geen Niet mening mee eens


Brussel is de beste optie om de Europese instellingen te huisvesten.

14,8

26,5

19,4

25,9

13,4

Brussel zou meer inspanningen moeten leveren om de Europese wijk te verfraaien.

36,0

38,4

16,3

8,2

1,0

Brussel zou meer inspanningen moeten leveren om de internationale gemeenschap goed te onthalen.

26,3

37,9

24,2

11,1

0,5

De Brusselse administraties zouden meer inspanningen moeten leveren om in het Engels te communiceren.

24,4

26,6

24,2

20,6

4,1

De internationale gemeenschap leeft in een aparte wereld en heeft weinig contact met de andere Brusselaars.

23,9

49,5

11,2

13,7

1,7

De Brusselaars beseffen onvoldoende hoe belangrijk de Europese instellingen voor hun stad zijn.

40,0

33,9

17,8

7,6

0,7

De aanwezigheid van de Europese instellingen is een goede zaak voor het imago van Brussel.

51,6

38,4

7,5

2,1

0,4

De aanwezigheid van de Europese instellingen is een goede zaak voor de Brusselse economie.

71,4

24,6

3,0

0,6

0,3

– Is Brussel de beste optie om de Europese instellingen te huisvesten? Hierover zijn de meningen bij de niet-Belgische deelnemers sterk verdeeld: 41,3 % is het hier mee eens; 39,3% is het hier niet mee eens. Opvallend, de Belgische deelnemers houden er een heel andere mening op na: 82% vindt Brussel de beste optie om de Europese instellingen te huisvesten1.

1 53,5% is het ‘helemaal eens’ met de stelling, 28,5% is het er ‘mee eens’. De overige gegevens van de Belgische deelnemers zijn beschikbaar op aanvraag. Opgelet, het aantal Belgische deelnemers ligt veel lager dan het aantal niet-Belgische deelnemers. 05 Mening over Brussel 39

Brussel is de beste optie om de Europese instellingen te huisvesten. Niet-Belgen in België sinds %

Minder dan 2 jaar

Tussen 3 en 5 jaar

6 à 10 jaar

Meer dan 10 jaar

Helemaal mee eens

NietBelgen

Belgen

Helemaal mee eens

12,2

11,7

11,3

18,7

14,8

53,5

Mee eens

26,8

23,2

24,1

29,5

26,5

28,5

Geen mening

21,3

17,4

18,9

19,8

19,4

9,4

Niet mee eens

25,8

28,5

30,1

23,3

25,9

6,9


13,9

19,1

15,6

8,7

13,4

1,8

Mee eens

Geen mening

Niet mee eens


– Over het idee dat Brussel meer inspanningen zou moeten leveren om de Europese wijk te verfraaien bestaat grote consensus bij alle deelnemers. Dat is ook het geval bij de stelling dat Brussel meer inspanningen moet

0

leveren om de internationale gemeenschap te onthalen, al heeft 1 op

10

20

30

Niet-Belgen |

40

50

Belgen

4 deelnemers hierover ‘geen mening’. Helemaal mee eens

Brusselse administraties moeten meer in het Engels communiceren. Niet-Belgen in België sinds %

Mee eens

Minder dan 2 jaar

Tussen 3 en 5 jaar

6 à 10 jaar

Helemaal mee eens

31,8

29,8

24,7

15,1

24,4

24,5

Mee eens

27,4

27,8

27,3

24,2

26,6

31,8

Geen mening

21,5

21,1

24,4

29,2

24,2

25,3

Niet mee eens

17,2

17,9

19,6

25,8

20,6

14,7

2,1

3,3

4,0

5,8

4,1

3,7


Meer Niet-Belgen dan 10 jaar

Belgen

Geen mening

Niet mee eens


– Iets meer dan de helft van de niet-Belgische deelnemers vindt dat de Brusselse administraties meer inspanningen moeten leveren om in het Engels te communiceren. Het zijn vooral niet-Belgen die hier nog maar pas

0

10

20

30

Niet-Belgen |

wonen die het eens zijn met deze stelling (60 % van diegene die hier minder

40

50

Belgen

dan 2 jaar wonen is het ‘helemaal eens’ of ‘eens ‘ met de stelling. Bij diegenen die hier meer dan 10 jaar wonen is dat cijfer gedaald tot 39,3%).

Helemaal mee eens

De internationale gemeenschap leeft in een aparte wereld. Niet-Belgen in België sinds %

Minder dan 2 jaar

Tussen 3 en 5 jaar

6 à 10 jaar

Helemaal mee eens

30,6

31,2

25,9

16,0

23,9

23,9

Mee eens

51,1

48,5

51,6

49,8

49,5

39,1

Geen mening

9,4

8,4

9,2

13,9

11,2

15,8

Niet mee eens

7,8

10,6

12,1

18,2

13,7

19,0


1,1

1,2

1,2

2,0

1,7

2,2

Meer Niet-Belgen dan 10 jaar

Mee eens

Belgen

Geen mening

Niet mee eens


0

10

20

30

Niet-Belgen | 40 Enquête over het leven van de internationale gemeenschap in Brussel

40

50

Belgen

– Bijna 74 % van de niet-Belgische deelnemers vindt dat de internationale gemeenschap in een aparte wereld leeft en te weinig contact heeft met andere Brusselaars. Opvallend: de Belgische deelnemers zijn milder in hun oordeel (63% is het eens met de stelling). Hoe langer niet-Belgen hier wonen, hoe meer ze de stelling weerleggen: 81,8% van de niet-Belgische deelnemers die hier minder dan 2 jaar wonen, is het eens met de stelling. Bij mensen die hier langer dan 10 jaar wonen, is dat nog maar 65,8%). We stellen ook een verschil vast tussen de niet-Belgische deelnemers die voor een EU-instelling werken (71,4% is het eens met de stelling) en zij die dit niet doen (80,8% is het eens met de stelling).1 Helemaal mee eens

Brusselaars beseffen onvoldoende het belang van de Europese instellingen voor hun stad.

Mee eens

Niet-Belgen in België sinds %

Geen mening

Helemaal mee eens

Niet mee eens

Minder dan 2 jaar

Tussen 3 en 5 jaar

6 à 10 jaar

Meer dan 10 jaar

NietBelgen

Belgen

31,2

40,1

41,4

42,0

40,0

45,8

Mee eens

29,6

32,1

34,3

36,4

33,9

35,4

Geen mening

29,2

18,2

16,3

13,3

17,8

11,1

Niet mee eens

8,8

8,4

7,4

7,9

7,6

6,2


1,2

1,1

0,6

0,4

0,7

1,5


– Bijna 74% van de niet-Belgische deelnemers vindt dat de Brusselaars onvoldoende beseffen hoe belangrijk de Europese instellingen voor hun stad 0

10

20

30

Niet-Belgen |

40

50

Belgen

zijn. Opvallend: de Belgische deelnemers zijn nog kritischer; 81,2% van de Belgische deelnemers is het eens met deze stelling. We zien ook een opvallend verschil tussen de deelnemers die voor een EU-instelling werken (77,4% is het eens met de stelling) en zij die dat niet doen (62% is het eens met de stelling).2 – De overgrote meerderheid van de niet-Belgische deelnemers denkt dat de aanwezigheid van de Europese instellingen een goede zaak is voor het imago (90%) en de economie (96%) van Brussel. De antwoorden bij deze stellingen variëren amper naargelang het profiel van de deelnemer.

1 Cijfers niet-opgenomen in de tabel, beschikbaar op aanvraag. Opgelet, het aantal Belgische deelnemers ligt veel lager dan het aantal niet-Belgische deelnemers en het aantal deelnemers dat voor een EU-instelling werkt ligt veel hoger dan het aantal deelnemers dat niet voor een EU-instelling werkt. 2 Cijfers niet-opgenomen in de tabel, beschikbaar op aanvraag. Opgelet, het aantal Belgische deelnemers ligt veel lager dan het aantal niet-Belgische deelnemers en het aantal deelnemers dat voor een EU-instelling werkt ligt veel hoger dan het aantal deelnemers dat niet voor een EU-instelling werkt. 05 Mening over Brussel 41


Conclusie Analyseren we de antwoorden van de 9.072 respondenten die aan deze uitgebreide enquête meewerkten, dan stellen we in de eerste plaats vast dat naarmate ze hier langer wonen - de meningen van de expats over Brussel almaar nauwer aansluiten bij die van de Brusselaars. Dat geldt zowel voor de dingen die ze waarderen als voor de gebreken die ze vaststellen. Ze nemen ook veel ruimer deel aan het sociale en culturele leven in Brussel dan we doorgaans denken en de culturele participatie ligt zelfs hoger dan die van de Belgische respondenten. De inspanningen van de voorbije twintig jaar om de culturele evenementen in Brussel beter te coördineren en zichtbaar te maken hebben duidelijk hun vruchten afgeworpen. Het rijke culturele aanbod verdient nochtans via extra maatregelen nog beter bekend gemaakt te worden bij die 30% van de deelnemers die minder dan twee jaar in Brussel wonen en moeilijk hun weg lijken te vinden naar die culturele informatie. De cijfers over het aantal Belgen binnen hun vriendenkring wijzen opnieuw op een geleidelijk toenemende betrokkenheid van de Europeanen bij het Brusselse leven. 23% van degenen die minder dan twee jaar in Brussel wonen, heeft geen enkele Belgische vriend(in). Alhoewel dat na 10 jaar terugloopt tot nog maar 6,6%, dient die trend om zich terug te plooien op de eigen gemeenschap een halt toegeroepen te worden en wel via een aantal stimuli, via culturele participatie en een onthaalbeleid. Als Verbindingsbureau Brussel-Europa wijzen wij nieuwkomers bijvoorbeeld op interessante wijken in alle Brusselse gemeenten, om juist te vermijden dat ze zich in net dezelfde wijken vestigen als hun collega’s. We willen daarmee de dualisering van de stad een halt toeroepen maar ook de ontmoetingen met andere bewoners vergemakkelijken. De antwoorden i.v.m. de politieke participatie waren een aangename verrassing: de deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 en de kiesintentie voor die van oktober 2012 liggen een stuk hoger dan het aantal Europeanen dat zich inschreef op een kieslijst. We leiden daaruit af dat de leden van de internationale gemeenschap die aan onze studie meewerkten, veel meer betrokken willen zijn bij het politieke leven dan de Europeanen die zich in Brussel vestigden tijdens de verschillende immigratiegolven van de tweede helft van de 20e eeuw. Erg verrassend was ook de vaststelling dat 44% wel, 38,6% misschien en 17,4% geen gebruik zou maken van hun stemrecht, indien ze over dergelijk recht zouden beschikken tijdens de gewestverkiezingen. En hoewel de gemeenteraadsverkiezingen betrekking hebben op het bevoegdheidsniveau dat 43

het dichtst bij de burger staat, zouden we uit dit resultaat kunnen afleiden dat de internationale gemeenschap het gewest als een pertinenter bestuursniveau beschouwt. Die vaststelling zou België kunnen aanzetten om het stemrecht van de EU-burgers uit te breiden naar de gewestverkiezingen. We stellen ook vast dat de interesse in de Belgische nationale politiek hoger (87% van de respondenten geeft de antwoorden “erg” en “middelmatig”) ligt dan de interesse in het gewestelijke (71%) of gemeentelijke politieke leven. De interesse voor politiek in het thuisland klokt af op 96%, terwijl dat voor de Europese en internationale politiek 98,5% is, een resultaat dat volledig te rijmen valt met het feit dat de respondenten deel uitmaken van de “internationale gemeenschap”. We preciseren nog dat de interesse in het gemeentelijke en gewestelijke beleid toeneemt naarmate de respondent hier langer woont. Sensibiliseringscampagnes voor bevoegdheidsniveaus die over het algemeen als ‘dicht bij de burger’ gepercipieerd worden, zouden nochtans kunnen bijdragen tot een grotere betrokkenheid van de expats bij het leven van het gewest waar ze gevestigd zijn. Het is in dit perspectief dat we dan ook pleiten voor de aanstelling van schepenen van Europese zaken en van adviescommissies bij de Brusselse gemeenteraden. Zulks zal de betrokkenheid van EU-burgers bij het lokale leven vergroten, zoals dat nu al in verschillende Brusselse gemeente gebeurt. Verder merken we dat de beoordeling over de contacten met de Brusselse diensten en administraties beter wordt – zoals hoger aangehaald – naarmate men hier langer woont, en uiteindelijk vergelijkbaar is met die van de Belgen. Bijna 40% van de niet-Belgische Brusselaars heeft goede of zeer goede


ervaringen met de gemeentelijke administraties en 30% beschouwt ze als middelmatig. In dat verband organiseert het Verbindingsbureau BrusselEuropa trouwens al sinds 2000 om de twee jaar vormingsdagen in het Europees Parlement. 400 ambtenaren van de diensten bevolking van de 19 gemeenten krijgen er een extra opleiding over de Europese aanwezigheid in Brussel en de bijwijlen complexe dossiers inzake vestiging en verblijf van buitenlanders die in verschillende statuten in en rond de Europese instellingen werken. Het initiatief wordt sterk gewaardeerd, zowel door de gemeentelijke ambtenaren, als door de Dienst Vreemdelingenzaken, de Dienst Protocol van Buitenlandse Zaken en het Interministerieel Comité voor het Zetelbeleid, die er aan meewerkten, evenals door de participerende personeelsdiensten van de Europese instellingen. 60% van de expats heeft een gemiddelde, goede of zeer goede ervaring met de politie. Dat resultaat ligt lager dan dat van de Belgen waarvan 72% een gemiddelde, goede of zeer goede score geeft. De negatieve beoordelingen, met 22% slechte of zeer slechte ervaringen, tegenover 14% voor de Belgen, bevestigen die cijfers. Tegelijkertijd ligt ook het gevoel van onveiligheid in Brussel bij de niet-Belgen (51%) iets hoger dan bij de bevraagde Belgen (45%). Het is een beter dan verwacht resultaat nadat een paar incidenten in de Europese wijk in 2009 en 2010 in de brede pers kwamen. Het effect daarvan werd nog versterkt door de lawine van e-mails van ongeruste personeelsleden binnen de Europese instellingen zelf. Ook de internationale pers pikte het nieuws op met een aantal artikels die zelfs de indruk wekten dat Brussel een paradijs voor delinquenten zou zijn. Dat onveiligheidsgevoel in de Europese wijk – volgens de statistieken de buurt met het laagste aantal misdrijven – lijkt te zijn afgenomen nadat de politiediensten de nodige maatregelen namen om hun zichtbaarheid te verhogen. Om het imago van de politie te verbeteren en het onveiligheidsgevoel terug te dringen, stellen we twee maatregelen voor. Enerzijds dienen er lezingen over de Europese aanwezigheid in Brussel georganiseerd te worden bij de Gewestelijke en Intercommunale Politieschool (GIP). Anderzijds zou het een goede zaak zijn om binnen de Europese instellingen – trouwens al eerder georganiseerde – informatiesessies over de preventie van diefstallen en andere strafbare feiten te organiseren. Inzake mobiliteit blijkt uit de cijfers van het Observatorium voor de Mobiliteit dat het gebruik van de fiets als belangrijkste transportmiddel in Brussel van 1,1% in 1999 steeg naar 3,5% in 2010. Onze enquête geeft aan dat 11,1% van de niet-Belgische Brusselse respondenten bijna elke dag de fiets gebruikt als transportmiddel en 6,2% meerdere keren per week. Dezelfde mobiliteitsstudie leert ons dat in 1999 49,6% van de verplaatsingen binnen Brussel met de auto gebeurde en dat dat percentage in 2010 terugliep tot 32%. Van de nietBelgische Brusselse respondenten gaf slechts 23,5% aan bijna alle dagen de auto te gebruiken. Als we naar het openbaar vervoer (uitgezonderd de trein) kijken, zien we dat in 1999 14,5% van de Brusselaars de metro, tram of bus gebruikte. In 2010 is dat al 25%. Onze studie geeft aan dat 28,5% van de expats die in Brussel wonen, bijna dagelijks de metro gebruikt, 11,6% de tram en 14,2% de bus. Verder blijkt ook dat 59,9% van de bevraagde expats bijna dagelijks verplaatsingen te voet maakt. Volgens de statistieken van de Mobel-studie werd in 1999 in Brussel 32,6% van de verplaatsingen te voet afgelegd, terwijl uit de Beldam-studie van 2010 blijkt dat dit aantal was gestegen naar 37%. We leiden hier dus uit af dat de leden van de internationale gemeenschap die in Brussel 45

wonen, zich milieuvriendelijker verplaatsen dan de bevolking in haar geheel. De Brusselse overheden kunnen zich bijgevolg aangemoedigd voelen in hun trend om bijkomend te investeren in openbaar vervoer en maatregelen om de zachte mobiliteit te bevorderen. Op de vraag of Brussel een te vuile stad is, lopen de meningen van Belgen en expats vrij gelijk, waarbij ongeveer 80% bevestigend antwoordt. Slechts 33% van de respondenten die nog maar sinds kort in Brussel wonen, hebben goede of zeer goede ervaringen met de huisvuilophaling. Dat oordeel evolueert wel gunstig naarmate ze langer in Brussel wonen. Bij de respondenten die al ruim 10 jaar in Brussel verblijven, bedraagt dit aandeel immers al 52%, wat beter is dan bij de Belgische deelnemers waarvan 46% ‘goed’ of ‘zeer goed’ als antwoord kiest. Het is duidelijk dat de geplande hervormingen tijdens de onderhandelingen voor de federale regeringsvorming een gunstig effect zullen hebben op de netheid en bijgevolg het internationale imago van Brussel. Dat zal in het bijzonder het geval zijn voor het voorstel dat de reiniging van de gewestwegen aan de gemeenten toevertrouwt. Als verantwoordelijken voor het dagelijks beheer van het Verbindingsbureau Brussel-Europa voelen we ons gesterkt in ons onthaalbeleid dat alsmaar meer aansluit bij een reële behoefte, maar ook in onze inspanningen om de Europeanen aan te moedigen om ten volle deel te nemen aan het leven in Brussel en om uitwisselingen tussen de leden van de internationale gemeenschap en de Brusselaars te stimuleren. De resultaten van het onderzoek bevestigen dat onze acties terecht zijn en reiken een aantal te volgen pistes aan om de efficiëntie ervan nog verder op te drijven. Ze geven ons verder ook een aantal mogelijkheden om lacunes op te sporen en zwakke punten aan te pakken zodat Brussel haar status als Europese en internationale hoofdstad ook echt waar kan maken. Zulks komt niet enkel ten goede aan de bewoners, ongeacht hun land van oorsprong, maar ook aan de 500 miljoen Europese burgers die zich moeten kunnen herkennen in de hoofdstad van hun Europese Unie, een Unie die staat voor een project van vrede, stabiliteit en welvaart voor iedereen.

Karin IMPENS Carlo LUYCKX Adjunct-directeur Directeur


47

Het Verbindingsbureau Brussel-Europa werd in 1991 opgericht door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering. Het heeft een dubbele opdracht. In de eerste plaats het promoten van het imago van Brussel bij de internationale gemeenschap, onder meer door de oprichting van een administratieve helpdesk voor het goede onthaal van expats die zich in Brussel vestigen vanwege de aanwezigheid van de Europese Unie. Tegelijkertijd wil het bureau de Brusselaars sensibiliseren over de Europese roeping van hun Gewest.

Voor meer inlichtingen

Verbindingsbureau Brussel-Europa Oudergemlaan, 63 – 1040 Brussel T 02 280 00 80 – [email protected]

www.vbbe.be 48 Enquête over het leven van de internationale gemeenschap in Brussel

www.vbbe.be

be europe be.brussels

Recommend Documents