Opvoeding en onderwijs van de toekomst BACHELOR PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN
Van luiertijd tot puberteit Aap, noot, mies? Kinderen van nu zijn beter bekend met app, note, mouse. De bacheloropleiding Pedagogische wetenschappen (Pedagogiek) gaat over het grootbrengen van kinderen in een wereld die steeds verandert. Hoe voed je ze goed op? Wat is de rol van een school? Hoe help je tieners het beste als ze down zijn? Is gamen nu wel of niet schadelijk voor een kleuter? Kennis over die onderwerpen is belangrijk voor de jeugd zelf maar ook voor de maatschappij. Want sommige problemen in de samenleving, zoals taalachterstanden, psychische stoornissen en agressief gedrag, hangen samen met problemen in gezinnen of gebrek aan passend onderwijs. Tijdens je studie bestudeer en vorm je ideeën over hoe het beter kan. Aan de VU word je begeleid door topdocenten en onderzoekers die ervoor zorgen dat jij het beste uit jezelf haalt.
HOE IS DE OPLEIDING INGEDEELD? De bacheloropleiding Pedagogische wetenschappen duurt drie jaar. De eerste twee jaar van de opleiding hebben een algemeen en oriënterend karakter. Je leert vragen te stellen bij de huidige stand van zaken in opvoeding, onderwijs, jeugdzorg, gehandicaptenzorg, gezinnen en samenleving. Ook ontwikkel je ideeën over hoe het anders kan. Bovendien leer je wetenschappelijke methoden gebruiken om die ideeën te toetsen en te onderbouwen. In je derde jaar krijg je de mogelijkheid om je te specialiseren.
deze op ontwikkeling en opvoeding? Welke rol kan (ortho)pedagogische hulp verlening spelen als opvoeden en opgroeien niet vanzelf gaan? Dit vak geeft je vanuit verschillende invalshoeken en met behulp van diverse werkvormen antwoord op deze vragen.
Elk studiejaar omvat 60 studiepunten. Dit staat gelijk aan 40 weken van elk 40
Tweede en derde jaar
studie-uren. Je bent tijdens het eerste jaar gemiddeld zo’n 12 tot 14 uur in de week
op de VU voor hoorcolleges en werkgroepen. Daarnaast besteed je het grootste deel van je studie-uren aan zelfstudie en het maken van opdrachten.
Een greep uit de vakken in je eerste jaar Inleiding in de pedagogiek Tijdens dit vak leer je kritisch reflecteren op de pedagogische praktijk, de theorie en de wisselwerking tussen beide. Je bezoekt daarbij een instelling voor zorg, onderwijs of jeugdhulpverlening. Dit kan een schoolbegeleidingsdienst zijn, maar ook een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking of Bureau Jeugdzorg. Zo stimuleren we vanuit de theorie een kritische blik op de praktijk en andersom.
GEZIN, OPVOEDING EN HULPVERLENING Wat is een gezin? Hoe verandert opvoeding als kinderen ouder worden? Hoe verschillen relaties binnen gezinnen (ouderrelaties, broertjes en zusjes, en ouderkindrelaties) en waarom? Onder welke omstandigheden verloopt opvoeding zonder problemen en waarom gaat het soms mis? Hoe gaan gezinnen om met uitdagingen (bv. trauma, scheiding, ziektes, beperkingen) en welke invloed hebben
In het tweede jaar verdiep je je vakken zoals Samenleving, Ovoeding en Onderwijs en Neuropsychologie voor pedagogen en volg je in het derde jaar een minor. Samenleving, Opvoeding en Onderwijs, Neuropsychologie voor Pedagogen en een preminor. Samenleving, Opvoeding en Onderwijs geeft je een overzicht van verschillende theorieën over goed burgerschap en de invloed van bijvoorbeeld sociale media op de ontwikkeling van kinderen. Neuropsychologie voor Pedagogen richt zich op het functioneren en disfunctioneren van het brein in relatie tot (stoornissen in) gedrag, cognitie en emotie van kinderen. In het derde jaar kun je je specialiseren door te kiezen voor een verdiepende minor. Kies de minor Brein en Leren als je geïnteresseerd bent in de neuroweten schappelijke invalshoek. Ben je geïnteresseerd in hulpverlening en zorg? Kies dan voor de minor Orthopedagogiek: jeugdzorg en participatie. Wil je je verdiepen in onderwijsontwikkeling en goede opvoeding? Dan is de minor Reflecties op goed onderwijs misschien iets voor jou. Een volledig overzicht van mogelijke minoren vind je op www.vu.nl/pedagogiek. Ook kun je je kennis verbreden door te kiezen voor een minor bij een andere studie of in het buitenland. Daarnaast leer je in het derde jaar hoe je een onderzoek opzet en schrijf je aansluitend een bachelorthese.
Studeren aan de VU De VU biedt goed onderwijs met aandacht voor verschillende mogelijkheden en wensen van studenten. We eisen veel van onze docenten en van onze studenten. De onderwijsprogramma’s zijn zo ingericht dat we er samen het beste uit kunnen halen. Voor uitblinkers zijn er speciale voorzieningen, zoals een honours programma en mogelijkheden vrijwilligerswerk te gaan doen. We vinden het ook belangrijk dat je als pedagoog met kinderen en ouders met verschillende mogelijkheden en achtergronden kunt werken. We besteden daarom niet alleen aandacht aan overeenkomsten tussen mensen, maar ook hun verschillen.
Actieve Inzet Ons onderwijs is zo ingericht dat jij met actieve inzet binnen drie jaar je bachelordiploma kunt behalen. Die inzet verwachten we van jou. En je kunt van je docenten verwachten dat zij jou daarin ondersteunen. Ook word je in het eerste jaar begeleid door een mentor die tweemaal een studievoortgangsgesprek met je voert en bij ieder vak door een werkgroepbegeleider. Ook handig: het onderwijs is zodanig opgezet dat je door het maken van de verplichte werkgroepopdrachten voortdurend kunt nagaan of je de tentamenstof voldoende beheerst.
BEGELEIDING IN HET EERSTE JAAR In het eerste jaar krijg je begeleiding door werkgroepbegeleiders. De studieadviseur houdt daarnaast je voortgang nauwlettend in de gaten. Zo krijg je bij prestaties onder de verplichte norm ook begeleiding bij stoppen of overstappen. Ook houden we rekening met bijzondere omstandigheden zoals ziekte en andere persoonlijke factoren.
KIJK VOOR DE VOLLEDIGE REGELING EN NORMERING VOOR DE OPLEIDING PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN OP WWW.VU.NL/PEDAGOGIEK
De VU is verder kijken
Het BSA In het eerste jaar krijg je vier keer een advies hoe je ervoor staat. Het vierde advies heeft een bindend karakter: dan hoor je of je wel of niet voldoet aan de norm om door te gaan met je opleiding. De norm voor de opleiding Pedagogische wetenschappen is gesteld op 48 studiepunten in het eerste jaar van de bacheloropleiding. Daarnaast moet je binnen twee jaar al je vakken uit het eerste jaar hebben gehaald.
De VU staat midden in de maatschappij. Het is een universiteit waar iedereen zichzelf kan zijn en die je prikkelt het beste uit jezelf te halen. We bieden de juiste combinatie van vrijheid en begeleiding. De VU heeft een goed bereikbare eigen campus aan de dynamische Zuidas van Amsterdam. Hierdoor kun je eenvoudig kennismaken met andere specialismen en nabijgelegen bedrijven.
Studeren doe je voor het leven Maak een groeispurt aan de VU De VU wil graag dat jij groeit als student. Jij wordt goed in je vak als je hard werkt en doet waar je plezier in hebt. Daarom stippel je tijdens de bacheloropleiding Pedagogische wetenschappen jouw studieroute uit. Je leert zelfstandig kennis en vaardigheden verwerven die passen bij jouw talenten. Daar heb je een leven lang voordeel van, want ook na je studie gaat jouw ontwikkeling als academisch professional door.
Leren op de werkvloer: in gezinnen, scholen en instellingen Theorie komt pas tot leven als het wordt toegepast op de werkvloer. Daarom zit je bij de VU niet alleen in de collegebanken. De eerste weken van je studie bezoek je hulpverleningsinstellingen. Daarnaast ben je in alle jaren van je studie bezig met gezinnen, scholen en instellingen om theorieën te toetsen én om vaardigheden op te doen, zoals interviewen en observeren.
Studievereniging Pedagogische wetenschappen heeft een actieve studievereniging, de VSPVU (Vereniging voor Studenten Psychologie en Pedagogiek aan de Vrije Universiteit). Deze vereniging organiseert allerlei studiegerelateerde activiteiten, reizen en feesten. Hier kun je als student aan deelnemen of je kunt er zelf een bijdrage aan leveren.
Universitaire Pabo Heb je een VWO diploma op zak? Wil je graag vanuit een academische opleiding leerkracht worden in het basisonderwijs, bijvoorbeeld omdat je nieuwsgierig bent naar het waarom van het gedrag van kinderen en van je eigen handelen? Of omdat je naast de pabo ook onderzoek wilt doen om gericht het onderwijs te verbeteren? Schrijf je dan in voor de Universitaire Pabo. Je volgt de wetenschappelijke opleiding Pedagogische wetenschappen aan de VU en doet daarnaast de pabo, bijvoorbeeld bij Ipabo, Inholland, Windesheim of de Gereformeerde Hogeschool. Eindresultaat: een bachelor Pedagogische wetenschappen én een bachelor pabo in vier jaar.
Kijk voor meer informatie op www.universitairepabo.nl
Vragen die verder kijken
kiki haring, STUDENT PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN “Pedagogische wetenschappen aan de VU vind ik vooral erg veelzijdig. Je leert niet alleen over kinderen, maar ook over alles wat daaromheen gebeurt in het gezin, de buurt, op school en het beleid dat in Nederland gevoerd wordt. De opleiding aan de VU is erg leuk omdat het een relatief kleine opleiding is waarbij je als individu benaderd wordt door docenten en niet als iemand uit de massa.” Verder kijken? www.vu.nl/PEDAGOGIEK
BELEMMERT EEN PSYCHISCHE STOORNIS DE OPVOEDING?
WAT DOE IK ALS MIJN KIND HET CRIMINELE PAD OPGAAT?
Opvoedingsgedrag wordt door meerdere factoren bepaald, niet alleen door psychische gezondheid of intelligentie. Daarom leren pedagogen om vooral naar het opvoedingsgedrag van ouders te kijken. Hoe deskundiger de pedagoog te werk gaat, hoe kleiner de kans dat de kinderrechter een verkeerd besluit neemt. Zo voorkom je dat kinderen onnodig weg worden gehaald bij hun ouders, of blijven zitten in een riskante opvoedingssituatie.
Als een kind het criminele pad opgaat, is een goed contact opbouwen de beste optie. Een kind in de gaten houden heeft namelijk weinig zin: jongeren zijn handig genoeg om alles stiekem te doen. Als ouders goed contact krijgen, kunnen ze hun puberzoon of -dochter helpen; de ouders zijn dan immers benaderbaar, als er problemen zijn. Soms hebben ouders hierbij ondersteuning nodig.
WANNEER ZIJN JE HERSENEN ‘UITGERIJPT’? De hersenen ontwikkelen zich bij de meeste mensen door tot na het twintigste levensjaar. Er zijn echter grote onderlinge verschillen, bijvoorbeeld tussen jongens en meisjes: de hersenen van jongens rijpen later. Alle jongeren hebben tot na hun twintigste baat bij steun, sturing en inspiratie van betrokken opvoeders.
MOET ONDERWIJS OP JONGERE LEEFTIJD BEGINNEN? Er is een (internationale) trend om de beginleeftijd voor het formele onderwijs te vervroegen, zowel om (taal)achterstanden weg te werken als om het opleidingsniveau te verhogen. Vervroegen heeft echter alleen zin, als we ook weten hoe we de kinderen moeten opvangen. Dit kan bijvoorbeeld met onderwijs dat is gebaseerd op het idee van geleid spel.
Met de VU kijk je verder dan je studie Wil je gaan werken Met een bachelor Pedagogische wetenschappen heb je veel geleerd over opvoeding, onderwijs en zorg. Daarnaast ben je breed onderlegd in relevante onderwerpen binnen de neuropsychologie, ontwikkelingspsychologie, psychopathologie en filosofie. Je leert wat verschillende takken van de wetenschap te bieden hebben, en hoe je samen met collega’s uit andere disciplines kunt bijdragen aan betere opvoeding, onderwijs en zorg.
Verder studeren
Na het behalen van je bachelor draag je de titel Bachelor of Science. De meeste studenten kiezen ervoor om hierna door te gaan met een één- of tweejarige masteropleiding. Je kunt binnen de master Pedagogische wetenschappen kiezen voor twee richtingen Orthopedagogiek en Onderwijspedagogiek en Theoretische pedagogiek.
Bij Orthopedagogiek staat het opvoedings- of leerproces centraal. Het gaat hier om kinderen, hun opvoeders en de relatie tussen die twee. Bij Onderwijspedagogiek en Theoretische pedagogiek staan actuele thema’s van opvoeding en onderwijs centraal. De trajecten duren een jaar. Ook kun je kiezen voor een tweejarige Engelstalige research master: Clinical and Developmental Psychopathology. Wil je meer met onderzoek doen? Dan kun je na de masteropleiding promovendus worden. Je werkt dan vier jaar aan een onderzoek waarop je promoveert. Je komt daarna meestal in onderzoeksfuncties terecht bij onderzoeksinstellingen of universiteiten.
EEN VOLLEDIG OVERZICHT VAN MASTERS EN SPECIALISATIES: WWW.VU.NL/MASTEROPLEIDINGEN
WERKEN NA JE MASTEROPLEIDING Heb je je masterdiploma behaald, dan kun je gaan werken. In de meeste functies observeren en onderzoeken pedagogen kinderen en hun opvoeders. Je bent niet zozeer zelf opvoeder, maar je begeleidt ouders, verzorgers en onderwijzers. Als pedagoog kun je dus op allerlei plekken aan de slag. Denk aan instellingen voor jeugdzorg of geestelijke gezondheidzorg, de Raad voor de Kinderbescherming, psychiatrische ziekenhuizen, de gehandicaptenzorg of (speciaal) onderwijs, landelijke of gemeentelijke overheden (onderwijsbeleidsmedewerker), schoolbegeleidingsdiensten, scholen (intern begeleider of leraar pedagogiek/didactiek), educatieve uitgeverijen en opleidingsafdelingen van bedrijven (opleidingsadviseur). Je kunt ook het onderwijs in: met de opleiding Pedagogische wetenschappen krijg je automatisch je onderwijsbevoegdheid voor het vak pedagogiek/didactiek voor het beroepsonderwijs (mbo en/of hbo).
VERVOLGOPLEIDINGEN Als je geregistreerd orthopedagoog of gezondheidszorgpsycholoog wilt worden, moet je na je masteropleiding nog een vervolgopleiding volgen. Pas dan kun je door de overheid of een beroepsvereniging geregistreerd worden. Ook zijn er verschillende korte of lange opleidingen waarmee je een extra diagnostische bevoegdheid kunt halen, of waarmee je je kunt bekwamen in een bepaalde therapievorm of in management.
eva waij, STUDENT PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN “De opleiding Pedagogische wetenschappen prikkelt mij om later kinderen die het moeilijk hebben te willen helpen. Door de vele filmpjes en verhalen die in colleges worden laten zien en verteld, weet ik dat er nog een hoop werk is voor toekomstige pedagogen.” Verder kijken? www.vu.nl/pedagogiek
Toelatingseisen Meld je voor 1 mei aan, dan ben je verzekerd voor deelname aan de opleiding. Je wordt toegelaten met een VWO diploma (alle profielen), propedeuse of bachelor van een andere universitaire of HBO opleiding. Heb je geen van bovenstaande diploma’s, dan kun je een toelatingsexamen (colloquium doctum) doen in wiskunde, Engels en biologie. Je moet daarvoor 21 jaar of ouder zijn. Alle studenten die toegelaten zijn, dienen in juni een verplichte matchingsdag bij te wonen. BELANGRIJK: WISKUNDEVAARDIGHEDEN Statistiek is een belangrijk onderdeel binnen de opleiding Pedagogische wetenschappen. Alle eerstejaarsstudenten krijgen daarom aan het begin van hun studie een wiskundetoets. De toets maakt deel uit van het vak Statistiek 1 en telt gedeeltelijk mee voor je eindcijfer van dit vak. In de toets komen onderwerpen uit VWO wiskunde C aan bod.
meer weten?
www.pedagogiek studeren.nl
Vrije Universiteit Amsterdam Faculteit der Psychologie en Pedagogiek Van der Boechorststraat 1 1081 BT Amsterdam E
[email protected] © Communicatie & Marketing VU, 23228/1_nov2014. Foto: C&M, Douwe Spoelstra. Omslag: Getty Images; Andy Ryan. Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.
ERVAAR HOE HET IS OM PEDAGOGIEK TE STUDEREN: KOM EEN DAGJE MEELOPEN. kijk Voor de mogelijkheden op www.vu.nl/voorlichtingskalender
