Enchanting Mermaids beauty pageant in Walker, LA, 2006 © Colby Katz
BABY
de ideale mens verbeeld 1840 - heden
2
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
BABY de ideale mens verbeeld 1840 - heden tentoonstelling 22 maart – 31 mei 2008 en boek Nederlands Fotomuseum In Las Palmas Rotterdam
3
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Walter Blum, 1950-1960, ontwikkelgelatinezilverdruk, Spaarnestad Photo, Haarlem
4
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
BABY De ideale mens verbeeld 1840 - heden tentoonstelling 22 maart – 31 mei 2008 en boek Nederlands Fotomuseum In Las Palmas Rotterdam
Ieder tijdperk heeft zijn eigen schoonheidsideaal. Kleding, make-up, haardracht en lichaamsvormen veranderen naarmate de algemene smaak verandert. In de reclame en op televisie worden ons voortdurend beelden van de ideale mens voorgehouden. Het ideaalbeeld lijkt momenteel zo dwingend, dat we zelfs onze pasgeboren kinderen er aan willen spiegelen. Dat dit eigenlijk altijd zo is geweest, wordt duidelijk wanneer we kijken naar babyfoto's uit de afgelopen 165 jaar. Het nog onderbelichte en ondergewaardeerde genre van de babyfotografie blijkt niet zo onschuldig als het lijkt. In hun streven om aan schoonheidsidealen te voldoen, laten sommige ouders in onze tijd hun 6 maanden oude dochter deelnemen aan schoonheidswedstrijden. Hiervoor worden de baby’s opgemaakt, bespoten met bruiningsmiddelen en gehuld in ongemakkelijk zittende prinsessenjurken. Voorbeelden van de idealisering van het baby-uiterlijk zijn echter al te vinden in de 19de-eeuwse fotografie. Op post-mortem portretten (destijds een belangrijk genre) werden baby’s op hun mooist afgebeeld alsof zij lagen te slapen en elk moment wakker konden worden. Het hoofdthema van deze tentoonstelling is de idealisering van baby’s sinds het begin van de fotografie tot nu. Dit wordt geïllustreerd middels o.a. beelden van 19de-eeuwse studiofotografen, 20ste en 21ste-eeuwse schoonheidswedstrijden, baby’s in advertenties, modeseries en 4D echografie. Een dergelijke selectie is wereldwijd nooit eerder samengebracht. Aangezien de samenleving -ouders, reclamemakers en consumenten- al sinds het begin van de fotografie een voorkeur heeft voor een geïdealiseerd beeld van baby’s, zal dit de hoofdmoot vormen van de tentoonstelling. Een kleiner deel zorgt voor een contrasterend, meer realistisch beeld. Met foto’s uit familiealbums, ansichtkaarten, reclame-, documentaire en creatieve fotografie, laat BABY een uniek beeld zien van de baby sinds het begin van de fotografie.
5
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Mario Testino, Gucci advertentie in Elle 2003, Courtesy Art Partner, New York
6
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Tentoonstelling INHOUD EN VORM In deze tentoonstelling wordt de westerse baby bekeken door de ogen van ’s werelds beroemdste fotografen, amateur- en studiofotografen en natuurlijk de ouders zelf. Naast vele voorbeelden van 19de-eeuwse gebruiksfotografie -inclusief albums- is er werk te zien van de fameuze Southworth and Hawes studio uit Boston, Julia Margaret Cameron, John Thomson, Oscar Rejlander en Jacob Riis. Naast 20ste-eeuwse studioportretten en ansichtkaarten zijn er foto’s van Weegee, Rineke Dijkstra, Elliot Erwitt, Madame Yevonde, Mary Ellen Mark, Mario Testino, Philip Lorca diCorcia, Henri Lartigue, August Sander, Ed van der Elsken, Amy Arbus, Annelies Strba, Koos Breukel, Colby Katz and Frank Krems. We zien perfectie en onschuld; het gewenste beeld (inclusief Anne Geddes merchandise en Koninklijk Huis portretten); representaties geïnspireerd op Maria met baby Jezus; echografieën en geboorte; armoede en post-mortem portretten. Deze subthema’s omvatten wetenschappelijke, creatieve, gebruiks-, studio-, documentaire en reclamefotografie.
TENTOONSTELLINGSONTWERP De tentoonstelling wordt ontworpen door Preta Wolzak (Fort Blink, Amsterdam), in samenwerking met Cecilia Hendrikx (SuopuLab).
BRUIKLENEN De foto’s uit deze tentoonstelling zijn afkomstig uit archieven en collecties in Nederland, Engeland en de Verenigde Staten. Bruikleengevers zijn het Nederlands Fotomuseum (Rotterdam), ICP (New York), George Eastman House (Rochester), Rijksmuseum (Amsterdam), SDCF (Leiden), Spaarnestad Photo (Haarlem), Bibliothèque Nationale de France (Parijs), Victoria & Albert Museum en National Portrait Gallery (London) en privé verzamelaars. De vroegste werken zijn daguerreotypieën en een zoutdruk, de meest recente objecten zijn digitale werken en 4D echografie.
TENTOONSTELLINGSRUIMTE The tentoonstelling bestaat uit ca. 150 fotografische objecten, geschikt voor een ruimte van 800-1000m2.
BESCHIKBAARHEID De tentoonstelling vindt plaats in Rotterdam van 22 maart tot 31 mei 2008 en zal beschikbaar zijn vanaf de zomer van 2008.
7
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Anoniem, 1959, ontwikkelgelatinezilverdruk, Spaarnestad Photo, Haarlem
8
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
BOEK Het boek is een goed gedocumenteerde, degelijke publicatie die fraai is gedrukt. Het kan als kijk- én als naslagwerk dienen. Deze publicatie bevat teksten van de samenstellers van de tentoonstelling waarin wordt ingegaan op de wijze waarop de baby door de tijd heen is gerepresenteerd door middel van het medium fotografie. Professor Val Williams en Hedy van Erp zullen een essay bijdragen. Williams is directeur van het University of the Arts London Photography en het Archive Research Centre, in het London College of Communication (LCC). Het voorwoord wordt geschreven door Frits Gierstberg, Hoofd Tentoonstellingen van het Nederlands Fotomuseum en bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Redactie: Hedy van Erp, Iris Sikking en Frits Gierstberg Aantal pagina’s: 168 (120 pagina’s fullcolour; 48 pagina’s zwart/wit) 25% tekst; 75% beeld Oplage: 2.500 ex. Taal: Nederlands en Engels
9
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Anoniem, 1845-1855, daguerreotypie, Collectie Rijksmuseum, Amsterdam
10
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
ALGEMEEN BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden is een initiatief van en samengesteld door Hedy van Erp en Iris Sikking (ICON Foundation). De tentoonstelling wordt geproduceerd door het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam.
ICON FOUNDATION ICON Foundation - opgericht door fotohistorici Hedy van Erp and Iris Sikking- pleit voor slow reading van het fotografisch beeld, dat immers een heersende mentaliteit onthult en ons iets vertelt over de constructie van onze sociale omgeving. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar kunstfotografie, maar ook naar genres waar in de regel gemakkelijker aan wordt voorbijgegaan, zoals privé-, amateur- en reclamefotografie.
NEDERLANDS FOTOMUSEUM Het Nederlands Fotomuseum heeft deskundigheid in huis op veel terreinen van de fotografie. Regelmatig worden daarom discussies aangezwengeld over actuele onderwerpen, zoals de rol van de oorlogsfotograaf of de vraag of fotografen luie schilders zijn. De kennis en deskundigheid van de medewerkers van het museum zijn terug te zien in publicaties, debatten en symposia, educatieve activiteiten en op het internet. Daarmee is het museum een toonaangevend kenniscentrum van de fotografie in Nederland, niet alleen voor de professional, maar voor iedereen die bij wil blijven.
Zie ook www.nederlandsfotomuseum.nl www.iconfoundation.nl
Voor meer informatie Over sponsoring Ruud Visschedijk Directeur Nederlands Fotomuseum
[email protected] Over de tentoonstelling en het boek Frits Gierstberg Hoofd tentoonstellingen Nederlands Fotomuseum
[email protected] Hedy van Erp en Iris Sikking ICON Foundation
[email protected] [email protected]
11
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
A. Adam-Salomon (?), 1856-1860, zoutdruk, Bibliothèque Nationale de France, Parijs
12
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Foto’s uit
BABY de ideale mens verbeeld 1840 - heden tentoonstelling 22 maart – 31 mei 2008 en boek Nederlands Fotomuseum In Las Palmas Rotterdam
13
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Photostudio Hazeltine's, USA, ca. 1870, albumine kabinetkaart, Collectie H. van Erp Anoniem, ca.1860, beschilderde ferrotypie, Collectie H. van Erp
Anoniem, post-mortem portret van moeder en kind, ca. 1870, albumine, Collectie H. van Erp
14
Anoniem,ca.1865, albumine visitekaart, Collectie C. Schüller
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Koene & Com, ‘Kroesen, Cornelia Alexandra (geboren 11 januari 1893)’, albumine kabinetkaart, 1893, Collectie Prentenkabinet/SDCF, Universiteitsbibliotheek Leiden
Anoniem, ‘Smoking baby’, ca. 1920, ansichtkaart, Collectie H. van Erp
15
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Luierrace in Pallisades Amusement park, 1962, Spaarnestad Photo Haarlem
Colby Katz, Enchanting Mermaids beauty pageant in Walker, LA, 2006
16
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Studio Gittings, Houston Texas, vader met baby en sigaar, 1930, ontwikkelgelatinezilverdruk, Collectie Fogg Art Museum, Cambridge, MA
Joseph Rodriguez, ‘The morning after a rival gang tried to shoot Chivo’, 1993, ontwikkelgelatinezilverdruk, Collectie ICP, NY
17
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Frank Krems, Maria met Kind, München, 1999
18
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Lennart Nilsson, foetus van 20 weken, Collectie Hasselblad Center, Göteburg
Koos Breukel, Alkmaar 28 maart 2000, ontwikkelgelatinezilverdruk
19
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Ed van der Elsken, ca. 1975, ontwikkelgelatine zilverdruk, Collectie Nederlands Fotomuseum Rotterdam
Rineke Dijkstra, Tecla, Amsterdam, 16 mei 1994, C-print
20
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Annie Leibovitz, Model en haar zoon, 1998. Coverfoto van The Weekend Australian’s Magazine in 1999
Anne Geddes, 123 bloempotten, 1992
21
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden
Nan Goldin, Ulrika, Stockholm 1998, Courtesy Galerie Nordenhake, Berlin
22
BABY. De ideale mens verbeeld 1840 - heden