BERAADS G R O E P In gesprek met de wethouder 8 maart 2012
Deze Beraadsgroep kent 21 deelnemers. Ineke Smidt maakt graag nader kennis met de Beraadsgroep. Ineke is sinds mei 2010 onder meer wethouder Sociale Zaken van de gemeente Almere. Na de pauze is er ruimte voor de actualiteit van het minimale bestaan in Almere. Tijdens het rondje Klachten, Wensen en Verlangens krijgt iedere deelnemer de mogelijkheid om zijn eigen ervaringen met het bestaan op minimumniveau te bespreken.
Brede portefeuille Ineke Smidt is een van de wethouders van het huidige college van burgemeester en wethouders. Mevrouw Annemarie Jorritsma-Lebbink is burgemeester van Almere. De andere wethouders zijn Berdien Steunenberg, Rene Peeters, Ben Scholten, Arno Visser en Adri Duivesteijn. Ineke Smidt is onder meer wethouder van Sociale Zaken. Daarnaast is zij verantwoordelijk voor de Wet maatschappelijke ondersteuning, huiselijk geweld, de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst, re-integratie, zorg, integratie, armoedebeleid, schuldhulpverlening, maatschappelijke opvang, de vrijwilligers centrale en de coördinatie van het grote steden beleid. Ineke Smidt is ook contactwethouder voor Almere Haven en Almere Hout. Daarnaast is ze verantwoordelijk voor een aantal bestuursopdrachten. Wethouder Smidt heeft een brede portefeuille. Veranderingen Bij veel van de zaken waar Ineke Smidt verantwoordelijk voor is zijn veranderingen op til. Er gaan zowel taken van de landelijke overheid als van de provincie over naar de gemeente. Denk aan wat er met de Wet maatschappelijke ondersteuning is gebeurd en gaat gebeuren. Taken uit de Algemene wet bijzondere ziektekosten zijn en worden overgeheveld naar de gemeente. Dat was de huishoudelijke verzorging en is een deel van de begeleiding voor burgers met een indicatie voor Awbz-zorg. De Wet werken naar vermogen zal ook voor behoorlijke veranderingen zorgen. De jeugdzorg zal van de provincie over gaan naar de gemeente. Kastje en muur De overdracht van taken naar de gemeente geeft de mogelijkheid om dingen anders te regelen en in een betere structuur te gieten. Schotten tussen aanpalende voorzieningen in de Jeugdhulpverlening kunnen nu geslecht worden. Daardoor hoeft de burger niet meer van het kastje naar de muur te lopen. Wie iets nodig heeft weet dan waar hij of zij naar toe moet.
1
BERAADS G R O E P In gesprek met de wethouder 8 maart 2012
Stadsconferentie De gemeente heeft een stadsconferentie georganiseerd waar alle cliëntgroepen hun ideeën konden spuien. De ideeën zullen nu in praktijkwerkplaatsen verder worden uitgewerkt. Een van de verschillen is dat er nu een indicatie van het Centraal Indicatie Orgaan nodig is voor begeleiding. Als de gemeente deze taak gaat uitvoeren kan die indicatie vervallen. Huishoudinkomen Een van de grote veranderingen in de Wet werk en bijstand is de invoering van het huishoudinkomen. Daardoor hebben ouders en kinderen die nog thuis wonen niet meer zelfstandig recht op bijstand. Ouders en kinderen samen hebben nog recht op een gezinsuitkering die net zo hoog is voor twee personen als voor vier. Een van de gevolgen van die nieuwe regel is het voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen niet meer mogelijk is om te ‘sparen’ voor de verhuizing naar een eigen huis. Studenten De gemeente Almere wil studenten die nog thuis wonen stimuleren door de inkomsten van de student zo min mogelijk van invloed te laten zijn op een bijstandsuitkering van de ouders. Het CBA heeft gewezen op effecten van bestaande regels. Vervolgens zijn de gemeentelijke regels zo ruim mogelijk gemaakt. Dat is tegen de zin van de staatssecretaris van Sociale Zaken in. Wet werken naar vermogen Op 1 januari 2012 is de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) samengevoegd met de Wet werk en bijstand. Het is plan is om met de Wet werk en bijstand door de Wet werken naar vermogen te vervangen. Dan zullen de uitkeringen voor jong gehandicapten (Wajong) worden overgeheveld van het Uitvoeringsinstituut Werknemersvoorzieningen (UWV) naar de gemeenten. De indicatiestelling voor het toekennen van een Wajong-uitkering is al strenger geworden. Het arbeidsvermogen moet minder zijn dan 30 procent. Al die veranderingen zorgen er voor dat als je het moeilijk hebt het moeilijker wordt. Gaatjes De gemeente Almere probeert gaatjes te zoeken om ernstige problemen die het gevolg zijn van deze veranderingen op te lossen. Dat is heel moeilijk omdat het geld dat de gemeenten krijgen voor hun taken steeds minder wordt. Het ziet er voorlopig niet naar uit dat dat zal veranderen. Dat is het gevolg van de financiële crisis. De overheid heeft veel geld moeten gebruiken om banken, die in de gevarenzone waren beland, te helpen. Mede daardoor hebben de gemeenten nu minder geld voor belangrijke zaken als re-integratie. Almere zal waarschijnlijk alleen nog geld hebben voor de re-integratie van eenoudergezinnen en jongeren beneden de 27 jaar. 2
BERAADS G R O E P In gesprek met de wethouder 8 maart 2012
Moeder-CAO Een deelneemster vraagt of de wethouder bekend is met de moeder-CAO. Dat is een fenomeen uit de vrouwenemancipatie. Vrouwen pleitten voor het betalen van een salaris voor het werk van huisvrouwen om zo duidelijk te maken dat de huisarbeid van vrouwen waardevol is. Ineke Smidt meldt dat ze bekend is met het idee van een basisinkomen. Opgemerkt wordt dat de algemene heffingskorting – ook wel aanrechtsubsidie genoemd – een zelfde functie heeft. Het uitbetalen van de algemene heffingskorting aan de partner met een laag of geen inkomen wordt langzaam afgebouwd. Armoedebeleid Een deelnemer vraagt of de kans bestaat dat de laatste beetjes van het lokale armoedebeleid zullen sneuvelen. De wethouder weet niet wat Den Haag gaat doen met de inkomsten van de gemeenten. Welke ruimte de gemeente heeft voor eigen beleid hangt voor een groot deel af van het budget dat de gemeente van Den Haag krijgt. In 2011 heeft Almere 9 miljoen euro meer uitgegeven aan bijstand dan de gemeente uit Den Haag heeft ontvangen. Vanwege de lagere gemeentelijke inkomsten kan de gemeente kan so wie so de gevolgen van allerlei rijksmaatregelen die burgers treffen, niet compenseren. Het is voor Den Haag mogelijk om andere keuzes te maken. Daardoor zouden de bezuinigingen die burgers en gemeenten treffen minder groot hoeven te zijn. Een voorbeeld is de hypotheekrenteaftrek. Daar iets aan doen is onbespreekbaar, terwijl daar het meeste geld naar burgers met het hoogste inkomen gaat. Woonlastenfonds De gemeenteraad heeft vastgesteld dat er in Almere niet beknibbeld mag worden op het budget voor het Woonlastenfonds. Nu moet de wethouder een list verzinnen om de beschikbare middelen rechtvaardig te verdelen over de burgers. Een deelneemster merkt op dat de aankondiging dat de bijdrage uit het Woonlastenfonds zou worden afgebouwd bij haar voor stress heeft gezorgd. De wethouder meldt dat de gemeente belanghebbenden op tijd heeft willen informeren. De brief was alleen een waarschuwing. De deelneemster merkt op dat de Almeerse verhuurders de huurprijzen tussen twee opvolgende huurders aanzienlijk verhogen. Daardoor wordt het wonen in Almere alleen maar duurder. De wethouder laat weten dat er in 2010 en 2011 meer is uitbetaald aan bijdragen uit het Woonlastenfonds dan er geld beschikbaar was.
3
BERAADS G R O E P In gesprek met de wethouder 8 maart 2012
Allerlei eigen bijdragen Een deelneemster merkt op dat allerlei instanties steeds meer eigen bijdragen voor allerlei verstrekkingen en voorzieningen vragen. Het CAK vraagt nu ook een eigen bijdrage voor het gebruik van een scootmobiel. In het verleden vroeg de gemeente een besparingsbijdrage. Is het mogelijk om voor die eigen bijdrage bijzondere bijstand aan te vragen? De wethouder weet niet exact voor welke kosten wel en welke geen bijzondere bijstand wordt toegekend. De gemeente Almere heeft wel besloten om bijzondere bijstand toe te kennen voor de eigen bijdragen die burgers moeten gaan betalen voor psychiatrische hulp. Dat doet de gemeente om te voorkomen dat mensen noodzakelijke hulp niet meer gebruiken. Aanvullende bijstand Een deelneemster laat weten dat ze aanvullende bijstand heeft. Haar is een arbeidsplicht opgelegd. Dus moet ze solliciteren. Moet ze met de komst van de wet werken naar vermogen nu ook nog een onbetaalde tegenprestatie gaan leveren voor de aanvullende bijstand? De gemeente Almere heeft nog niet besloten of en op welke manier Almere gebruik maakt van de mogelijkheden om bijstandsgerechtigden een tegenprestatie te laten leveren. Het kan dan gaan om maatschappelijke activering en vrijwilligerswerk. In andere gemeenten moeten bijstandsgerechtigden wel al papier prikken in het plantsoen. Werk en bijstand Een deelneemster doet verslag van haar problemen met de algemene heffingskorting en een aanvullende bijstandsuitkering. Haar klantmanager kon haar niet informeren wat ze moest doen. Na veel vijven en zessen is het haar duidelijk geworden dat ze bij PostNL de loonheffingskorting gewoon moest laten toepassen. Arbeidsomstandigheden Een deelneemster merkt op dat de papierprikkers van de Tomingroep / Kompaan tijdens het werk niet de beschikking hebben over een toilet of een wasinrichting. Opgemerkt wordt dat daar een schone taak ligt voor de Ondernemingsraad van de werkgever. Digitale aanvragen Een deelnemer staat stil bij de bij de verwijzing door UWV Werkplein naar het wereld wijde web. Van de bezoeker van het Werkplein die dat overkomt wordt niet vastgelegd dat hij of zij daar op een bepaalde datum daar is geweest. Opgemerkt wordt dat het Cliënten Beraad Almere daar net een brief over heeft geschreven naar UWVWerkplein. 4
BERAADS G R O E P In gesprek met de wethouder 8 maart 2012
Ik wil werken Een deelnemer laat weten dat hij graag wil werken in plaats van een bijstandsuitkering te ontvangen. Hij is 46 jaar en heeft aan zijn consulent alleen hoeven te melden wat hij kan en wat hij heeft gedaan. Hij wil graag een afspraak met zijn consulent om over de mogelijkheid van werk te praten. Het maken van zo’n afspraak lukt niet. De wethouder merkt op dat het crisis is, dat er daardoor weinig werk is en dat er steeds minder geld zal zijn voor de re-integratie van werkzoekenden. Een andere deelnemer wijst op de grote logistieke ondernemingen die zich hadden gevestigd op de Stichtse Kant. Die hadden drie grote klanten. Toen die failliet gingen had het logistieke bedrijf geen werk meer voor Almeerders. Ineke Smidt dringt er permanent bij haar collega’s Scholten en Visser op aan dat ze moeten zorgen voor werk. Polen en bijstandsgerechtigden En van de deelnemers vraagt waarom er soms Polen bij Almeerse bedrijven werken in plaats van bijstandsgerechtigden. Ineke Smidt laat weten dat de burgemeester die vraag ook als eens heeft gesteld toen bij een productiebedrijf alleen 500 Polen bleken te werken, terwijl daar geen bijstandsgerechtigden in dienst waren. Daardoor was bij de burgemeester de indruk ontstaan dat bijstandsgerechtigden daar niet wilden werken. De wethouder heeft haar medewerkers gevraagd waarom er geen bijstandsgerechtigden uitstromen naar het productiebedrijf. De werkmakelaars van Werkplein bleken geen toegang te hebben tot het bedrijf. Uiteindelijk bleek dat de Nederlandse ondernemer Polen inhuurt via een detacheringbedrijf in Polen. De Polen werken 12 tot 14 weken in Nederland en vertrekken dan weer naar Polen. De loonkosten van het Poolse detacheringbedrijf liggen aanzienlijk lager dan het Nederlandse minimumloon. Het ligt al met al niet aan de bijstandsgerechtigden dat ze niet worden aangenomen. De oorzaak is te vinden in creatieve manieren om aan goedkopere arbeiders te komen.
KLACHTEN, WENSEN EN VERLANGENS Woonlastenfonds Een deelnemer vraagt hoe de stand van zaken is bij het Woonlastenfonds. Opgemerkt wordt dat Arnold Robles vorig jaar de handtekeningen van de protestactie heeft overhandigd tijdens een vergadering op de Politieke Markt. Vervolgens is een voorstel om het Woonlastenfonds af te bouwen door een meerderheid in de gemeenteraad afgewezen. Daarom was er in 2011 nog een ‘normaal’ Woonlastenfonds. 5
BERAADS G R O E P In gesprek met de wethouder 8 maart 2012
Vervolgens zijn diverse varianten besproken. Nu wordt een regeling uitgewerkt waarbij iedereen die het nodig heeft wat krijgt, terwijl de totale uitgaven binnen de perken van het beschikbare geld moeten blijven. Het wachten is op dat voorstel. Verhuiskosten Een deelneemster merkt op dat ze heeft moeten verhuizen. Ze heeft zelf € 800 moeten lenen voor de verhuiskosten. Is daar niet ergens een potje voor? Opgemerkt wordt dat er in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) een voorziening is voor dat soort kosten. De verhuizing moet dan noodzakelijk zijn omdat de gehandicapte vanwege medische problemen niet meer kan wonen in de oude woning. De tegemoetkoming van de gemeente is dan € 2.000. Het is de vraag of zo’n tegemoetkoming afdoende is. Wie voor bijna € 5.000 moet verhuizen zou dan zelf nog € 3.000 moeten bekostigen. Het is de vraag of daarmee niet een te groot deel van de kosten van de noodzakelijke voorziening – een verhuizing – ten laste van de gehandicapte zelf blijft. Daarnaast is het mogelijk om bij andere onvoorziene noodzakelijke verhuizingen bijzondere bijstand aan te vragen. Sociale Zaken beoordeelt dan of er sprake is van een bijzondere noodzaak om te verhuizen. Het is gebruikelijk dat burgers voor inrichtingskosten sparen of geld lenen. Daarom zal Sociale Zaken voor dat soort kosten alleen leenbijstand geven als de Kredietbank geen geld wil lenen. Ophogen Een deelneemster laat weten dat de gemeente de voetpaden rond haar woning heeft opgehoogd. Ze woont in Almere Buiten en heeft een scootmobiel. Omdat de tuin nu een stuk lager ligt dan het trottoir kan ze niet meer fatsoenlijk met de scootmobiel naar buiten. Opgemerkt wordt dat de verhuurder de plicht heeft om verzakte tuinen op te hogen. Dat weet Nederland dankzij een sociale verhuurder uit Gouda. Die vond dat de huurder de tuin zelf moest ophogen. De Hoge Raad heeft anders geoordeeld. Bij het verslag van deze bijeenkomst zal een kopie van een samenvatting van die uitspraak worden gevoegd. Geen automatische kwijtschelding Een deelneemster merkt op dat ze een brief heeft ontvangen dat ze niet in aanmerking komt voor automatische kwijtschelding. Opgemerkt wordt dat ze dan zelf om kwijtschelding kan vragen. Ze moet dan het normale formulier invullen en met bijlagen insturen.
6
BERAADS G R O E P In gesprek met de wethouder 8 maart 2012
7
