Avalon Jaarverslag Inhoud

Jaarverslag

2008

Wereldwijd stijgt de afzet van biologische producten al jarenlang met gemiddeld 20% per jaar. Nederland liet in 2008, ondanks de economische recessie, een toename van 12% zien.

Jaarverslag Avalon 2008

Avalon Jaarverslag 2008

Inhoud

Voorwoord: Een boodschappentas vol meerwaarde, de consument kiest

2

Profiel Avalon

4

Avalon in 2008: Uitdaging en voldoening

6

Achtergrond: het werkveld van Avalon

10

Missie en doelstellingen

12

Strategie en beleid in 2008

14

Projecten en activiteiten in 2008

16

-

Projecten

18

-

Het Avalon Netwerk in 2008

36

-

Overige activiteiten

40

Personeel en organisatie

42

Directieverslag 2008

46

Verantwoordingsverklaring

47

Financieel verslag 2008

50

Accountantsverklaring

52

Vooruitblik naar 2009

56

Begroting 2009

57

Colofon

60

Avalon is in het bezit van het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving. Dit geeft aan dat Avalon voldoet aan de regels voor verantwoorde fondsenwerving en –besteding.

3

Een boodschappentas vol meerwaarde, de consument kiest

Ondanks de wereldwijde economische crisis blijft de biologische markt groeien. In Nederland liet 2008 een toename van de verkoop van biologische producten van 12% zien. Er zijn aanwijzingen dat consumenten zich bij de keuze van voedsel in toenemende mate laten leiden door de waarden die zij achter de voedingsmiddelen herkennen en minder door de prijs alleen. De biologische boodschappentas is in dit verband heel interessant, het is namelijk een tas waarin meerdere waarden samenkomen. Dat biologische landbouw goed is voor het milieu betekent dat veel consumenten biologische producten kiezen om een concrete bijdrage aan verbetering van het milieu te leveren. De bijdrage van biologische landbouw aan natuur en biodiversiteit spreekt ook een grote groep consumenten aan. Lidmaatschap van een natuurbeschermingsorganisatie kan nu ook worden aangevuld met koopgedrag in supermarkt of natuurvoedingswinkel. De bijdrage van biologische producten aan gezondheid stoelt nog op minder wetenschappelijk bewijs, maar wordt wel door veel mensen als logisch ervaren. Een ander aspect is het dierenwelzijn. Steeds meer mensen gunnen landbouwhuisdieren een prettig leven, met goed voer en een goede gezondheid. Het is duidelijk dat ook hier biologische landbouw veel te bieden heeft.


Voorwoord

Het zou mooi zijn als de consument bereid is blijvend te kiezen voor kwaliteit en daarmee biologische voeding de plaats gunt die het verdient. In de huidige economische situatie zou dit een teken zijn van een maatschappij die duurzaamheid, natuurbehoud en gezondheid steeds meer in het dagelijks leven integreert. Ook in de zich ontwikkelende economieën in het Oosten en het Zuiden geldt dit, hoewel hier niet altijd direct de vraag naar gecertificeerde biologische producten zal ontstaan. Wel zullen daar de duurzame kwaliteitsaspecten van de biologische productie aan een evenwichtiger ontwikkeling van de drie P’s (Planet, People & Profit) bijdragen. Het wordt hoog tijd dat in het ontwikkelingsbeleid biologische landbouw de norm wordt, en niet een marginaal aspect. Een toenemend aantal van deze landen heeft ook nog eens te maken met problemen van verdroging, verwoestijning en erosie. Hierbij treedt een vermindering van zowel de bodemvruchtbaarheid als van de waterretentiecapaciteit op. Juist in deze situaties blijkt een integrale aanpak vruchten af te werpen: als herstel van ecosytemen wordt gekoppeld aan introductie van duurzame landbouwmethoden is het eerder mogelijk om dergelijke problemen in de toekomst te voorkomen. Avalon blijft zich hiervoor inzetten en zal ook tijdens haar nieuwe stappen in Afrika, waar in 2008 volop voorbereidingen voor plaatsvonden, deze werkelijk duurzame methodes uitdragen. Evenzo hopen we dat consumenten in toenemende mate ervoor kiezen hun boodschappentas met een veelvoud aan kwaliteit te vullen.

Martien Lankester en Nico van der Werf

5


Profiel Avalon

Statutaire naam: Avalon Foundation Rechtsvorm: Stichting Vestigingsplaatsen: Wommels, Nederland en Plovdiv, Bulgarije Activiteiten: Avalon beweegt zich op het snijvlak van duurzame landbouw en natuurbeheer. De organisatie zet zich in voor biologische landbouwketens en duurzame plattelandsontwikkeling in de landen van Midden- en Oost-Europa, Centraal-Azië en in andere kwetsbare landbouwgebieden in de wereld. Activiteiten die duurzame plattelandsontwikkeling bevorderen zijn bijvoorbeeld projecten op het gebied van biologische landbouw en agrarisch natuurbeheer, ondersteuning van beleid en regelgeving, de opbouw van organisatiestructuren, de ontwikkeling van lokale marktketens en de opbouw en verspreiding van kennis. Daarnaast ondersteunt Avalon een uitgebreid internationaal netwerk van organisaties, die zich vanuit diverse invalshoeken inzetten voor duurzame plattelandsontwikkeling, biologische landbouw en natuurbeheer.

Financiële steun: De projecten en activiteiten in 2008 konden worden gerealiseerd dankzij financiële steun van de Nationale Postcode Loterij en projectfinanciering door de EU en de Nederlandse ministeries van Buitenlandse Zaken, Economische Zaken, Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Oxfam-Novib en Oxfam Great Britain. Kwalificaties: Avalon beschikt over het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) en is lid van IFOAM en IUCN. Meer informatie: Op de website van Avalon (www.avalon.nl) is meer informatie te vinden over de organisatie, doelen en activiteiten van Avalon.

Realisatie: Bij Avalon werken negen mensen, acht daarvan werken op het kantoor in Nederland en één op het kantoor in Bulgarije. Uitvoering van de projectactiviteiten gebeurt voornamelijk door Avalon’s lokale partners in de projectlanden. Hiervoor zetten Avalon’s partners in 2008 in totaal 8 voltijdse functies in. De partnerorganisaties worden bijgestaan door Avalon’s staf en geassocieerde deskundigen, die specifieke adviezen en trainingen leveren.

7

Uitdaging en Voldoening

2008 was een jaar waarin hard gewerkt werd aan strategische vernieuwing. Centraal hierin staan de oplossingen die Avalon met duurzame landbouw en plattelandsvernieuwing kan bieden om de actuele landbouw- en milieuproblemen in lage inkomenslanden aan te pakken. In het kader daarvan werd een aantal nieuwe projecten opgezet, die zich concreet richten op het overdragen van kennis en vaardigheden en het samenbrengen van partijen die elkaar kunnen ondersteunen. In 2007 eindigde het Klimaatproject, dat in het kader van de HIER-campagne en met financiering vanuit de Nationale Postcode Loterij uitgevoerd werd. Tijdens dit project stond het herstellen van de vegetatie, de vruchtbaarheid en het vochtgehalte van de door verwoestijning aangetaste bodem in Azerbeidzjan centraal. In 2008 werd in hetzelfde land het vervolgproject Klimaat II gestart, waarbij de gevolgen van verwoestijning worden aangepakt in een regio die bewoond wordt door binnenlandse vluchtelingen. De bevindingen van het eerste Klimaatproject worden hier heel concreet toegepast en de hieruit voortvloeiende mogelijkheden, zoals een boomkwekerij, biologische landbouw en mestvergisting, bieden de binnenlandse vluchtelingen nieuwe economische kansen om hun levensstandaard zelf te verhogen.

Foto: Jelmer Buijs

Avalon is ook een nieuw project gestart met als doel om bedrijven en biodiversiteit samen te brengen. Dit project richt zich op Zuid-Europese aanbieders van producten en diensten die de lokale biodiversiteit behouden en verbeteren en Nederlandse afnemers, zoals reisorganisaties en verkooppunten van biologische producten. Net als in andere doellanden van Avalon, blijkt ook hier wederom dat het verbinden van economische belangen en voordelen aan biologische en natuurvriendelijke landbouw en natuurgebruik de sleutel zijn tot een succesvolle ommekeer in de dagelijkse gebruiken van lokale gemeenschappen. Lopende meerjarige projecten werden in 2008 verder uitgewerkt. In december 2008 werd in Turkije het hand-


Avalon in 2008

boek voor een nationaal landbouwmilieuprogramma officieel uitgereikt en daarmee kwam het project dat de uitwerking hiervan ondersteunde ten einde. In het najaar van 2008 is in Servië een soortgelijk project opgestart, waardoor Avalon inmiddels dertien landen heeft ondersteund bij het ontwikkelen van een nationaal landbouwmilieuprogramma. Avalon hoopt ook in Servië op korte termijn goede vorderingen te maken om het land hiermee een stap dichter bij toetreding tot de EU te brengen. Vanaf 2007 werkt Avalon samen met Mott MacDonald aan het behoud en de verbetering van het steppe-ecosysteem in Eurazië, een van de meest bedreigde ecosystemen ter wereld. Sindsdien zijn er meerdere demonstratieterreinen opgezet, vele informatieve bijeenkomsten gehouden en fondsen geworven. Voor belanghebbenden uit de vier geselecteerde grensoverschrijdende regio’s wordt zo de aandacht gevestigd op de delicate balans tussen het commerciële aspect van landbouw en het behoud van biodiversiteit. Het project is zo succesvol dat het in 2008 de Britse Áward on Environmental Impact´ heeft gewonnen. In Armenië, Azerbeidzjan, Georgië en Moldavië werd verder gewerkt aan biologische ketens, waarbij per land verschillende significante resultaten werden geboekt. In Georgië worden in verschillende supermarkten, waaronder alle filialen van Populi supermarkten, meerdere biologische producten aangeboden, waardoor de biologische keten in dit land concrete vormen aanneemt. In Moldavië werd een speciale training gehouden voor 34 gedelegeerden van het ministerie van Landbouw en Voedselindustrie. Het project, dat officieel in maart 2009 ten einde liep, verdient nog meer aandacht en daarom is het met minimaal een half jaar verlengd. Vanuit het Avalon kantoor in Bulgarije werd gewerkt aan twee hoofddoelen, namelijk het overbrengen van kennis en vaardigheden voor biologische landbouw en het uitbreiden van het eigen netwerk. In de Khatlon 9


regio van Tadzjikistan volgden 80 deelnemers de door Avalon Bulgarije georganiseerde cursus 'Duurzame Landbouwmethodes', met als doel de kennis van experts en adviseurs te vergroten, zodat zij vervolgens zelf belanghebbenden in de landbouwsector, van boeren tot verwerkers, kunnen trainen in duurzame en biologische landbouwmethodes. Het kantoor in Bulgarije organiseerde ook een training onder de noemer ‘Marktketen voor biologische kruiden productie’. De training werd gehouden in Bulgarije en was gericht op de landen Armenië, Azerbeidzjan, Georgië en Moldavië ter ondersteuning van biologische ketens. Verder speelde het kantoor in Bulgarije een rol in de voorbereidingen en de uitvoering van het Klimaat II project in Azerbeidzjan. Ook stond zij een aantal partnerorganisaties van Avalon uit Macedonië bij in het opstellen van een projectvoorstel.

Een bijzonder evenement in 2008 was de fietstocht van de stichting Fietsen voor Natuurbehoud, waarvoor drie studenten van de Noordkaap naar Athene zijn gefietst om zo geld op te halen voor het goede doel. Zij hebben hiervoor zelf twee goede doelen uitgekozen en wilden de opbrengst graag verdelen tussen Avalon en het Wereld Natuurfonds. In 2008 heeft Avalon zich ook bezig gehouden met de geografische uitbreiding van haar werkveld. Er is dan ook hard gewerkt aan een projectvoorstel voor Ghana, waarvoor nieuwe samenwerkingsverbanden werden geëxploreerd en Avalon's expertise tegen een heel ander licht werd gehouden. In combinatie met de nieuwe projecten en de succesvolle voortgang van de bestaande projecten, maakte dit alles 2008 tot een opwindend jaar vol uitdaging en voldoening.

11

Avalon in beweging

Duurzaam landgebruik In veel ontwikkelingslanden zijn nog ongerepte natuurgebieden en waardevolle cultuurlandschappen te vinden. Tegelijkertijd staan natuur, milieu en biodiversiteit er steeds meer onder druk en laat de bestaanszekerheid van de bevolking en de kwaliteit van de landbouw te wensen over. Toch zijn er juist ook in deze landen veel mogelijkheden voor verbetering. Vooral op het platteland liggen kansen voor natuur, milieu en landbouw. De sleutel tot structurele verbeteringen is de omschakeling naar duurzaam gebruik van het land. Daarbij kan men bijvoorbeeld denken aan biologische landbouw, agrarisch natuurbeheer en duurzaam toerisme. Met duurzaam landgebruik kunnen belangenorganisaties en overheden in ontwikkelingslanden de weg inslaan naar gezonde voeding, behoud van biodiversiteit en unieke natuur- en cultuurlandschappen en een beter bestaan voor de bevolking.

Duurzame plattelandsontwikkeling in voormalige Oostblok Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie raakten in veel landen die binnen haar invloedssfeer lagen de socialistische economische structuren in verval en werden hervormingen noodzakelijk. Voor veel van deze landen kwam de weg vrij naar toetreding tot de Europese Unie. Dit veranderingsproces betekende in deze landen zowel een uitdaging voor mens en milieu als een kans voor een duurzame ontwikkeling van het platteland. Vooral op het platteland was en is de transitie nog steeds een pijnlijk proces. Het heeft niet alleen grote gevolgen voor het levenspeil van de bevolking en de landbouwproductie, maar ook voor de kwaliteit van het landschap en voor natuur en milieu. Naast de vroegere grootschalige collectieve bedrijven kennen deze landen veel traditionele kleinschalige landbouwgebieden met een zeer gevarieerd planten- en dierenleven en waardevolle, maar kwetsbare natuurgebieden.

Deze zijn belangrijk voor een vitaal milieu, gezond voedsel en behoud van biodiversiteit. Om ze in stand te houden en aangetaste gebieden te herstellen, zijn duurzaam landgebruik en goed natuurbeheer noodzakelijk. Naast agrarisch natuurbeheer en duurzaam toerisme kan biologische landbouw hier een goede invulling aan geven. De kansen voor ontwikkeling in deze regio zijn gunstig: biologische landbouw vergt meer grond en meer arbeid dan de gangbare landbouw en wijst landbouwchemicaliën af. In deze landen zijn grond en arbeid nog goedkoop en zijn chemicaliën duur geworden. Daartegenover staat dat nog veel barrières overwonnen moeten worden. Zo zijn er aanzienlijke verbeteringen nodig in het ondernemerschap en in de marktketens, waar bijvoorbeeld verwerking en logistiek nog forse problemen opleveren.

Samen aan de slag Een duurzaam platteland komt niet vanzelf tot stand. In ontwikkelingslanden vraagt dit om een actieve bijdrage vanuit de lokale én internationale gemeenschap. Samenwerking tussen alle betrokken partijen en de opbouw van kennis en vaardigheden zijn sleutelbegrippen in dit proces. Avalon werkt vanuit deze gedachte. In de landen waar Avalon haar lokale partnerorganisaties ondersteunt in hun werk, leidt dit tot concrete stappen in de richting van een duurzaam platteland.


Achtergrond

Kennis delen Waar samenwerking ontstaat tussen boeren, maatschappelijke organisaties en de overheid, worden betere resultaten geboekt. Overdracht van kennis en vaardigheden is daarbij van doorslaggevend belang. Dat gebeurt door bijvoorbeeld demonstratieboerderijen voor biologische landbouw op te zetten, trainingen voor boeren te organiseren of de kennis over de afzet en marketing van biologische producten te vergroten. Maar Avalon helpt ook om initiatieven voor agrarisch natuurbeheer van de grond te krijgen. Daarnaast ondersteunt Avalon lokale en nationale overheden bij het ontwikkelen van beleid en regelgeving en bij het opzetten van instituties die duurzame landbouw en landgebruik een vaste plek in de samenleving geven. Basis in Midden- en Oost-Europa In de eerste jaren richtte Avalon haar aandacht op de landen in Midden- en Oost-Europa. De noodzakelijke hervormingen en toetredingseisen van de Europese Unie schiepen vanaf begin jaren negentig gunstige voorwaarden voor de introductie en omschakeling naar duurzaam landgebruik in deze regio. Later breidden de activiteiten zich verder naar het oosten uit. Samen met partnerorganisaties is Avalon actief in de Kaukasus, Centraal Azië en Turkije en wordt er hard gewerkt aan de uitbreiding naar Afrika. Avalon Netwerk Door de jaren heen heeft Avalon in een groot aantal projecten veel uiteenlopende partijen samengebracht. Daarmee heeft Avalon een breed internationaal netwerk opgebouwd dat, naast groepen boeren, ook landbouwadviseurs, bedrijven in de marktketens, maatschappelijke organisaties, overheidsdiensten en wetenschappelijke instituten omvat. Het Avalon Netwerk telt inmiddels ongeveer 140 organisaties in 34 landen.

13


Avalon stelt zich ten doel om een solide netwerk te vormen met niet-gouvernementele organisaties, bedrijfsleven, kennisinstituten en overheden om samen te werken aan projecten ter bevordering van biologische en multifunctionele landbouw, agrarische milieuprogramma's, agrobiodiversiteit en duurzame plattelandsontwikkeling in Midden -en Oost-Europa, Centraal-Azië en andere kwetsbare landbouwgebieden in de wereld.

Avalon bouwt aan een solide raamwerk voor duurzame plattelandsontwikkeling en bevordert samen met het Avalon Netwerk de ontwikkeling van duurzame plattelandsgemeenschappen. De organisatie doet dit door betrokken en professionele mensen te inspireren, hen in staat te stellen actie te ondernemen en ontwikkelingen in de gewenste richting te versterken en te versnellen.Avalon richt haar aandacht op biologische en duurzame landbouw, agro-biodiversiteit en de ontwikkeling van beleid en ondernemerschap. Kennisontwikkeling op deze terreinen en hun relatie met voeding, gezondheid, natuur en milieu neemt daarin een belangrijke plaats in.


Doelen

Missie

De pijlers van het in 2007 ingezette beleid zijn in 2008 verder uitgewerkt. Ook zijn enkele nieuwe concepten ontwikkeld, soms samen met nieuwe partners, om hieraan ook praktisch invulling te geven. Verbrede landbouw Avalon wil door enkele concrete projecten laten zien dat de samenhang van biologische landbouw met natuurbescherming en duurzaam toerisme synergie teweegbrengt. Nieuwe samenwerkingsvormen Avalon wil ook door samenwerking met nieuwe partners laten zien dat synergie kan worden bereikt in deze nieuwe verbanden. Samenwerking met bijvoorbeeld natuurbeschermingsorganisaties maar ook met organisaties met een primair sociale doelstelling kan tot sterke projectconcepten leiden waarbij de wederzijdse doelstellingen elkaar meer dan versterken. Verbrede horizon In 2008 heeft Avalon samen met enkele andere organisaties een project ontwikkeld voor een Afrikaans land, Ghana. De partners, waaronder een sterke lokale partner, kunnen op veel ervaring in Afrika bogen, waardoor dit voorstel een goede kans maakt. Ook bereiken Avalon regelmatig vragen uit nieuwe landen. Een eerste stap is altijd het leren kennen van de lokale partners.

Doelgroepen Werken met gevarieerde doelgroepen blijft een kernpunt voor Avalon-activiteiten. Zowel niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) als overheden zijn daarom welkom als lid van het Avalon-netwerk en vervolgens ook als potentiële partners in projecten. Werkwijze De aanpak van Avalon wordt onveranderd gekenmerkt door de volgende uitgangspunten: • De wensen en prioriteiten van de lokale partners vormen het vertrekpunt van de activiteiten die Avalon onderneemt. • Voor het welslagen van een project zijn meestal uiteenlopende partijen nodig die elkaar niet altijd kennen of weten te vinden. Avalon helpt om proces sen op gang te brengen waarin deze partijen elkaar in nieuwe samenwerkingsverbanden ontmoeten. Door de activiteiten van maatschappelijke organisaties, overheden en bedrijfsleven op alle fronten met elkaar in lijn te brengen is de kans op een blijvend resultaat groter. • Bij de ontwikkeling en uitvoering van projecten neemt Avalon de gehele breedte van de productieketen in ogenschouw, van producent tot consument. Alle schakels – productie, opslag, verwerking, distributie, afzet en consumenten – krijgen aandacht. • In het streven naar integratie van landbouw- en natuurbelangen werkt Avalon aan projecten waarin biologische landbouw, duurzaam landgebruik en natuurbeheer samenkomen.

in 2008

Praktijk Avalon brengt missie en doelen in praktijk door samen met lokale partners projecten in de betrokken landen te ontwikkelen en uit te voeren. Dat kan op verschillende manieren vorm krijgen: door nieuwe initiatieven en projecten in gang te zetten, lopende projecten te ondersteunen en te versterken, financieringsmogelijkheden in kaart te brengen en financiën te verwerven, door informatievoorziening en de ontwikkeling en verspreiding van kennis en door het betrekken van partijen, die een constructieve rol kunnen spelen. Strategische doelen Avalon heeft de missie en strategie eind 2006 vertaald in een aantal lange termijn doelen. Deze doelen moeten uiterlijk in 2011 gerealiseerd zijn: -

-

16


Strategie en beleid

Enkele EU-toetredingslanden hebben een landbouwmilieuprogramma en een plattelandsontwikkelingsplan ontwikkeld. Twee landen in Avalon’s werkgebied hebben wetgeving voor biologische landbouw geïmplementeerd. Twee landen hebben inspectie en certificering voor biologische landbouw opgezet. In drie landen heeft de landbouwvoorlichtingsdienst kennis over biologische landbouw verworven. Enkele tientallen organisaties zijn toegetreden tot het Avalon Netwerk. In twee landen is de biologische productieketen ontwikkeld. Onderwijs en kennissystemen omvatten kennis over biologische landbouw en landbouwmilieuprogramma’s. Avalon’s zichtbaarheid is vergroot. Avalon’s organisatie is versterkt, mede door het opzetten van één of meer bijkantoren in doellanden.

Werkplan 2008 Voor 2008 heeft Avalon zich een aantal doelen gesteld, die van de strategische lange termijn doelen zijn afgeleid. Doel: De ondersteuning van een landbouwmilieu programma in een projectland. Dit wordt gerealiseerd in het Agri Environment project in Turkije, dat eind 2008 is afgerond en in het Agri Environment project in Servië, dat eind 2008 is begonnen. Doel: Vooruitgang van de ontwikkeling van biologische productketens in vijf projectlanden. Van deze vooruitgang is sprake in de vier landen van Avalon’s project voor de ontwikkeling van een biologische landbouwketen in de Zuidelijke Kaukasus en Moldavië, en in Tadzjikistan. Doel: in drie nieuwe landen worden biologische productketens opgezet. Dit is in 2008 niet gerealiseerd. Doel: Er komt een trainingsprogramma rond kernthema’s op het gebied van duurzame landbouw. In 2007 is er al een begin gemaakt met het opstellen van een trainingsprogramma, gebaseerd op de behoeften die vanuit het Avalon Netwerk naar voren zijn gekomen. Dit is in 2008 ontwikkeld voor het specifieke geval van Ghana. Doel: De verdere ontwikkeling van de nevenvestiging in Bulgarije. In 2008 is het bijkantoor in Bulgarije actief geweest in de ondersteuning van projecten en aan het ontwikkelen van nieuwe projecten in het land zelf.

17


Projecten

9 projecten in 9 landen

In 2008 voerde Avalon 9 projecten uit in 9 landen. De medewerkers van Avalon werkten daarbij samen met lokale partnerorganisaties. Bij een aantal projecten lag het accent op de introductie en versterking van biologische landbouw en agrarisch natuurbeheer, terwijl binnen andere projecten de ontwikkeling van biologische marktketens, landbouw- en milieubeleid en de bestrijding van verwoestijning en klimaatverandering een belangrijke rol speelden.

In totaal werd 553.278 Euro besteed binnen de projecten. Hoewel Avalon in 2008 niet financieel werd ondersteund door de Europese Commissie, werd in 2008 het Avalon Netwerk Programma toch voortgezet, hetzij in afgeslankte vorm. Er is in dit jaar in totaal 703.481 Euro besteed aan het ondersteunen en medeorganiseren van activiteiten van netwerkleden. Hierna staat per project beschreven wat Avalon in de verschillende projectlanden heeft gedaan.

Tadzjikistan 2.919

Externe projectuitgaven per land in Euro

Servië 9.438

Rusland 25.518

Armenië 35.138

Azerbeidzjan 77.207

Turkije 161.193

Moldavië 34.103

Georgië 28.717 19

Duurzaam geïntegreerd landgebruik van de Euraziatische steppe

Totaal budget (Avalon’s aandeel) €76.027

Looptijd 2007 – 2009

Projectkosten 2008 €24.782

Partnerorganisatie Mott MacDonald (Projectleider)

Financiering door Europese Unie door middel van het TACIS-programma


Projecten

Land Moldavië, Oekraïne, Rusland

Doel Bijdragen aan de ontwikkeling, de bescherming, het herstel en het duurzame beheer van het regionale steppe-ecosysteem. Dit vormt onderdeel van een levensvatbaar systeem voor landgebruik in vier regio’s die deel uitmaken van twee grensoverschrijdende steppegebieden.

Het steppe-ecosysteem in Eurazië is één van de meeste bedreigde ecosystemen ter wereld en slechts kleine delen kunnen nog worden vergeleken met de originele steppes. Deze overgebleven gebieden hebben dringend behoefte aan een correct beheer en de juiste bescherming. In twee grensgebieden, Rusland-Oekraïne en OekraïneMoldavïe, zijn vier regio’s geselecteerd om hier activiteiten te stimuleren die leiden tot het duurzame gebruik van de overgebleven steppes en de mogelijke uitbreiding van deze steppes. Deze vier gebieden liggen rondom Cahul in Moldavië, Odessa in de Oekraïne, Lugansk in de Oekraïne en Rostov in Rusland. Er zijn plaatselijke coördinatoren aangewezen en een centraal kantoor is ingericht in Kiev. Samen werken ze aan de volgende doelstellingen: Het toenemen van duurzaam landgebruik van steppe-, drasland- en bossteppe-ecosystemen • Het herstellen en opnieuw gebruiken van verlaten en gedegradeerde steppes en het verbeteren van het gebruik van gebieden in privébezit. • Het overbrengen van het belang van biodiversiteit in lokaal, regionaal en nationaal landbouwbeleid • Het stimuleren van grensoverschrijdende samen werking in het gebruik en behoud van steppegebieden. • Het ontwikkelen van financiële mechanismen ter bevordering van steppebescherming.

Hieraan werken onder andere vijf top experts op het gebied van ecologie, botanie, landbouw, plattelandsontwikkeling en koolstofopslag in steppegrond. Samen met tientallen lokale experts zijn zij bezig met de uitvoering van bijna 100 activiteiten, ook op het gebied van fondsenwerving en andere financieringswerkzaamheden. Over alle onderwerpen worden vele workshops, seminars en excursies georganiseerd. Dieren vormen een essentieel onderdeel van het steppe-ecosysteem. Door de jacht en intensief landgebruik zijn ze nog maar zeer beperkt aanwezig. Tijdens dit project wordt dan ook de aandacht gevestigd op de delicate balans tussen het commerciële aspect van landbouw en het behoud van biodiversiteit. Alle belanghebbenden tonen zich zeer gemotiveerd om deel te nemen aan het project, al zijn de lokale en regionale belanghebbenden gemotiveerder dan nationale partijen. Er werd heel actief deelgenomen door natuurbeschermingsorganisaties, de landbouwgemeenschap, wetenschappers en de plattelandsbevolking aan vele activiteiten die werden gehouden. Lokale regeringen van rayondistricten raken steeds meer geïnteresseerd in het project en hun werknemers zijn vaak betrokken bij activiteiten. Natuurbehoud is vaak geen groot aandachtspunt voor regeringen, maar als bijkomend aspect wel vaak erg welkom. Een van de hoekstenen van het project is het opzetten van demonstratieterreinen met steppe vegetatie, waar duurzaam beheer wordt gedemonstreerd aan natuurbeschermers en boeren. Dit laat zien dat betere commerciële resultaten van de veehouderij en duurzaam steppebeheer hand in hand kunnen gaan. Het project heeft de Britse "Award on Environmental Impact 2008" gewonnen. Ook werd het project genomineerd als EuropeAid Project of Excellence.

Foto: Marcella Vatamaniuc 21

Klimaat II: De bestrijding van de verwoestijning in Azerbeidzjan

Totaal budget €122.300


Projectkosten 2008 € 56.683

Partnerorganisatie GABA (Azerbeidzjan)

Financiering door: Nationale Postcode Loterij in het kader van de HIER-campagne en Hilfswerk Austria


Projecten

Land Azerbeidzjan

Doel Het bestrijden van verwoestijning in regio’s bewoond door binnenlandse vluchtelingen.

In 2007 werd het project ‘De bestrijding van verwoestijning in Azerbeidzjan’ succesvol afgerond. Het doel van dit project was het herstellen van de vegetatie, de vruchtbaarheid en het vochtgehalte van de door verwoestijning aangetaste bodem. De maatregelen moeten verwoestijning en verdere klimaatverandering die daarmee samengaat, tegengaan en tegelijk ten goede komen aan de lokale gemeenschap. Het nieuwe project, dat in het najaar van 2008 is gestart, bouwt verder aan deze doelstellingen en doet dit in de Bilesuvar regio nabij de Iranese grens. Hier bevinden zich 11 dorpen, die opgezet zijn voor binnenlandse vluchtelingen (internally displaced persons, oftewel IDP’s) en momenteel aan 16.000 bewoners een gemeenschap bieden. De meeste bewoners hebben geen werk en weinig dagbesteding. Van deze bewoners hebben zeker 1100 hoger onderwijs gevolgd, maar geen mogelijkheid om hun kennis en intelligentie in praktijk te brengen. Landbouw en veehouderij geschieden volgens eeuwenoude tradities en meestal kleinschalig.

Het is een droog gebied, maar met de juiste technieken en maatregelen kan de landbouw hier een uitkomst bieden voor de lokale gemeenschap. De volgende activiteiten zijn in gang gezet om binnen dit kader de schadelijke effecten van klimaatverandering tegen te gaan: -

-

-

-

-

Een nieuw bosgebied wordt aangelegd door middel van de ‘Fukuoka methodologie”, waarbij zaden van struiken en bomen gemengd worden met klei tot soort kiezeltjes die vervolgens verspreid worden aan de voet van boomloze heuvels. Er worden boomkwekerijen aangelegd voor lokale gemeenschappen, het herplanten van bomen in gebieden die veel brandhout vergen en het planten van boomclusters om winderosie tegen te gaan. Het belang om graan en groente te verbouwen wordt gedemonstreerd. Het voorziet in drie belangrijke behoeftes: a) veevoer; b) stro, wat vermengd met mest de uitstoot van CO2 vermindert en c) permanente bodembedekking, hetgeen erosie, waterverspilling en verwoestijning tegengaat. Een pilot is in gang gezet om biogas op te wekken uit mest, om in een constante behoefte aan gas te voorzien. Er is een locatie voor een mestvergister aangewezen. Er is begonnen met het zaaien van alfalfa op zorgvuldig geselecteerde locaties, wat meer vegetatie oplevert en de bodem van natuurlijk compost (humus) en stikstof voorziet. Daarbij komt dat alfalfa een goedkoop veevoer vormt en winderosie tegengaat.

Scholen worden betrokken bij de activiteiten en meerdere lokale bewoners worden opgeleid tot experts om deze kennis weer over te kunnen brengen. Er zijn demonstratievelden opgezet voor de teelt van graan en lucerne en er zijn demonstraties gehouden over mestvergisting. Er wordt goed samengewerkt met de lokale overheid en de gemeenschap.

23

Ondersteuning van de uitwerking van een nationaal landbouwmilieuprogramma in Turkije.

Budget € 529.774



Partnerorganisatie Bugday (Turkije), IEEP (Verenigd Koninkrijk)

Financiering door De ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Buitenlandse Zaken, BBI-Matra-programma

Doel De ontwikkeling van een Nationaal Landbouwmilieuprogramma en de opbouw van capaciteit en de organisatiestructuur voor het landbouwmilieubeleid op langere termijn.

Dit tweeëneenhalf jaar durende project heeft als doel Turkije te helpen bij de voorbereiding voor de toetreding tot de Europese Unie. De ontwikkeling van capaciteit en de organisatorische structuren die nodig zijn voor de uitvoering van landbouwmilieuprogramma’s staat hierbij centraal. Alle EU-lidstaten zijn verplicht om landbouwmilieuprogramma’s uit te voeren om zodoende boeren te stimuleren meer milieuvriendelijke en duurzame landbouwmethoden toe te passen. Een hoofddoel van het project is om aandacht te genereren binnen het nationale landbouwmilieuprogramma voor de noodzaak van ‘High Nature Value’ landbouwsystemen (die een hoge natuurwaarde in stand houden). Dit concept erkent dat bepaalde vormen van landbouw essentieel zijn voor natuurbehoud en ondersteund moeten worden zodat deze duurzame vorm van landbouw behouden blijft. Het project begon met de oprichting van een werkgroep met leden die een grote verscheidenheid aan stakeholders vertegenwoordigen zowel vanuit de overheid als van niet-gouvernementele organisaties in Turkije. Er zijn in 2006 twee natuurgebieden geselecteerd die samen representatief zijn voor Turkse landbouw en biodiversiteit, waar de afgelopen jaren concepten voor duurzame landbouw en natuurbehoud zijn toegepast. De werkgroep is zeer regelmatig samengekomen om kennis uit te wisselen, projecten uit te voeren en resultaten te beoordelen. De Landbouwraad van de Nederlandse ambassade in Turkije speelde een belangrijke ondersteunende rol in dit project.


Projecten

Land Turkije

Het project is in september afgesloten met een workshop, waarbij de eindresultaten zijn gepresenteerd. Er waren in totaal 41 mensen aanwezig, waaronder afgevaardigden van drie Turkse ministeries – Landbouw en Natuur (MARA), Bosbouw en Milieu (MEF) en Cultuur en Toerisme (MCT) –, twee universiteiten en belangrijke non-gouvernementele organisaties. Alle bevindingen, resultaten en aanbevelingen zijn verwerkt tot een praktisch handboek. Dit handboek, dat zowel in het Engels als Turks beschikbaar is, zal gebruikt worden door gouvernementele en niet-gouvernementele organisaties als basis voor het samenstellen van een Nationaal Landbouwmilieuprogramma. Het bevat analyses van de huidige milieu- en landbouwsituaties, het belang van High Nature Value landbouwsystemen met bijbehorende testresultaten en aanbevelingen voor de implementatie van een nationaal landbouwmilieuprogramma binnen het kader van EU-normen. Het handboek is verspreid binnen een groot netwerk van gouvernementele en niet-gouvernementele organisaties, om zo een goed geïnformeerd platform te creëren voor de vorming van een nationaal landbouwmilieuprogramma.

25

Ondersteuning van de uitwerking van een nationaal landbouwmilieuprogramma in Servië.

Budget € 219.551



Partnerorganisaties IEEP (Verenigd Koninkrijk), IUCN-SEE (Servië) en Natura Balkanika Nature Society (Servië)

Financiering door De ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Buitenlandse Zaken, BBI-Matra-programma


Projecten

Land Servië

Doel Het toepassen van methodes die verwoestijning tegengaan rondom dorpen om zo een positief effect te creëren op het dagelijkse leven van de lokale gemeenschap.

Ook Servië heeft zich als doel gesteld om toe te treden tot de Europese Unie. Daarom zijn Avalon en haar partners in oktober 2008 ook hier een project gestart om het ministerie van Landbouw, Bosbouw en Waterbeheer te ondersteunen bij de uitwerking van een nationaal landbouwprogramma. In samenwerking met het ministerie zijn de volgende doelstellingen bepaald: Het opzetten van twee landbouwmilieu proefprogramma’s die getest en gedemonstreerd zullen worden in twee zorgvuldig geselecteerde contrasterende natuurgebieden. Een eerste demonstratiegebied is geselecteerd en bevindt zich in het Stara Planina Nature Park. Het uitwerken van maatregelen voor een nationaal landbouwmilieuprogramma. Hiervoor wordt een opzet gemaakt voor een Nationaal Landbouwmilieuprogramma, waarin alle relevante kwesties omtrent het behoud van biodiversiteit in Servië worden benoemd.

Het ontwikkelen van concrete structuren om capaciteit en organisatiestructuren te bieden voor toekomstig beleidsvorming omtrent landbouw en het milieu. • Een landbouw en milieu werkgroep • Een uitwerking van een typologie voor High Nature Value (HNV) systemen • Het samenstellen van een kaart met HNV gebieden • Verschillende technische documenten in de Servische taal Het inzetten van de opgezette landbouwmilieu werkgroep ter bevordering van nauwere samenwerkingsverbanden tussen de verschillende landbouw- en milieusectoren in Servië. De uitbreiding van het aantal leden zal een meetbaar instrument zijn voor de relevantie van deze werkgroep, die regelmatig samen zal komen om kennis uit te wisselen en onderlinge banden te versterken. Het project is in oktober van start gegaan en in 2009 worden de eerste resultaten verwacht.

27

Biologische ketenontwikkeling in de Kaukasus en Moldavië.

Looptijd 2005 - 2009 Partnerorganisaties GABA (Azerbeidzjan), Eco-Globe (Armenië), Elkana (Georgië) en ProRuralInvest (Moldavië)

Budget € 1.132.086 Projectkosten 2008 € 254.915


Projecten

Land: Georgië, Moldavië, Azerbeidzjan en Armenië

Financiering door Het Thematisch Medefinancieringsprogramma (TMF) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken

Doel Biologische ketenontwikkeling in de projectlanden, die uiteindelijk moet leiden tot een verhoging van de levensstandaard in de plattelandsgemeenschappen en een toegenomen vraag naar en aanbod van biologische geteelde producten.

Biologische landbouw bestaat al langer in de nieuwe zelfstandige staten van de voormalige Sovjet Unie, maar er was nog geen sprake van biologische ketens van producent tot consument. Avalon levert met het programma Biologische Ketenontwikkeling een bijdrage aan duurzame economische landbouwontwikkeling in deze regio. Dit project richt zich op biologische ketenontwikkeling in Georgië, Azerbeidzjan, Armenië en Moldavië. Uitwisseling van kennis en ervaring tussen de deelnemende landen speelt een belangrijke rol. Daarnaast zijn aspecten als het verantwoord gebruik van landbouwgronden en biodiversiteit belangrijk als het gaat om duurzame plattelandsontwikkeling. In dit project is er veel aandacht voor training op het gebied van biologische landbouw, de ontwikkeling van het afzetgebied, beleidsontwikkeling, kennisuitwisseling en een grotere bewustwording bij producenten en consumenten. Avalon en de lokale partnerorganisaties ontwikkelen op deze terreinen verschillende activiteiten. In 2008 werd aan drie hoofddoelen gewerkt. Hieronder een korte greep uit de bijbehorende activiteiten en resultaten: Het creëren van een internationaal netwerk voor de uitwisseling van kennis en vaardigheden. Avalon droeg in 2008 bij aan meerdere internationale bijeenkomsten en evenementen, waaronder een door Avalon Bulgarije georganiseerde cursus van een week over biologische (medicinale) kruiden in Bulgarije. Verder werden in alle betrokken landen meerdere expertbijeenkomsten gehouden over de uitdagingen binnen het land en benodigde actiepun ten. Alle landen werden door Avalon bezocht, waarbij de voortgang werd besproken en werkplannen voor 2009 zijn opgezet.

Het ontwikkelen van een biologische keten en een voortdurend debat over biologische landbouw op gang brengen en in stand houden. In alle landen werd de eerder opgezette marketing campagne verder uitgevoerd in 2008. In Armenië werden twee inspectieteams ingesteld om supermarkten te analyseren en bijbehorende kansen in kaart te brengen. In Georgië werd het bestaande marketingplan uitgebreid met een verkoopstrategie, met als resultaat dat er 23 verschillende producten worden verkocht in een hypermarkt, twee particuliere supermarkten, in alle supermarkten van het keten Populi en in de winkel bij de Amerikaanse ambassade. In Azerbeidzjan zijn er in twee supermarkten schappen gevuld met biologische producten en in een restaurant op Ganja International Airport worden biologische producten gebruikt. In Moldavië werden vele biologische boeren bezocht, om regio nale marketing- en distributiemogelijkheden in kaart te brengen. Ook is een overzicht van seizoensproducten samengesteld en onder de aandacht gebracht van supermarkten, restaurants en consumenten. In alle landen is volop gebruik gemaakt van media-aandacht. Experts gaven interviews in radio- en tv-programma's en kranten en er waren informatiestands op beurzen, waar volop folders en flyers werden verspreid. Dit laatste gebeurde ook met regelmaat tijdens lokale markten. In Moldavië werden twee brochures en een korte film gemaakt over biologische landbouw in samenwerking met drie ministeries. In alle landen gaven minstens vier boerenbedrijven aan biologisch te worden. In Azerbeidzjan waren dit er zelfs negen en in Georgië hebben meer dan 150 boeren aangegeven plannen te hebben om biologisch te worden.

Foto: Viorel Gherciu 29


De educatie en training van boeren, vrouwenorganisaties en andere doelgroepen in biologische landbouw, duurzame productie en marketing van deze producten In Armenië werd een tweedaagse training uitgewerkt en gegeven aan verschillende boerenorganisaties en vrouwenorganisaties. Er is een biologische demonstratieboerderij in werking in Ararat Marz, welke wordt gebruikt als trainingscentrum voor groente- en fruitteelt. Een tweede demonstratieboerderij wordt momenteel opgezet. In Azerbeidzjan werd tussen januari en juni 2008 een tweedaagse training gegeven in zeven verschillende districten, waar in totaal 168 personen aan deelnamen. Van oktober tot december werden speciale trainingen gehouden voor vrouwenorganisaties. GABA zorgt voor expertise ondersteuning in 13 landelijke regio’s, die gemiddeld drie keer per maand bezocht worden door een expert om bodemvruchtbaarheid, ecologische ongediertebestrijding en marketingmogelijkheden te bespreken. Verder werden er twee demonstratieterreinen opgezet waar zes dagexcursies zijn gehouden voor in totaal 102 personen.

Er werd in Georgië veel aandacht besteed aan de productie van biologisch zaadgoed en groente bestemd voor conserven. Hier werd een demonstratieveld voor opgezet in Marneuli, waar ook nieuwe biologische pesticiden werden uitgeprobeerd. Er zijn acht workshops gegeven die bijgewoond werden door een totaal van 97 boeren. Als resultaat hiervan sloten vijf boerenorganisaties een overeenkomst met een distributiebedrijf en een boerenorganisatie levert nu exclusief haar producten aan een supermarkt. In Moldavië werd in het voorjaar van 2008 vier maal een meerdaagse training over biologische landbouw gegeven aan 46 boeren en andere geïnteresseerden, met excursies naar de drie verschillende demonstratievelden. In oktober werd een speciale training gegeven voor 34 afgevaardigden van het Ministerie van Landbouw en Voedingsindustrie. Ze werden getraind om voorlichting te kunnen geven over voordelen en risico’s van biologische landbouw.. Verder heeft de Nationale Landbouwuniversiteit een eenjarig verplicht vak Biologische Landbouw geïntroduceerd en ook de Technische Landbouwhogeschool heeft aan haar curriculum een vak over biologische landbouw toegevoegd. Het project is door haar succes met minimaal een half jaar verlengd, waardoor ook in 2009 verder zal worden gegaan met het uitvoeren van verschillende activiteiten.

31

Biodiversiteit en bedrijven: Handelsperspectieven in de keten.

Budget € 98.708

Looptijd 2008 - 2009


Partnerorganisatie CREM Amsterdam

Financiering door SMOM-programma van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Doel Het toevoegen van economisch belang aan initiatieven ter ondersteuning van biodiversiteit door Zuidoost-Europese aanbieders en Nederlandse afnemers samen te brengen.

In snel tempo is biodiversiteit een van de hoogste prioriteiten geworden binnen het internationaal debat en beleid over duurzaamheid. De rol die de bedrijfssector hierin kan spelen wordt steeds duidelijker. In tegenstelling tot klimaatverandering, is het belang van biodiversiteit echter nog niet bekend bij het grote publiek. Met dit project worden aanbieders van probiodiversiteitsproducten in Zuidoost-Europa en mogelijke afnemers in Nederland samengebracht. Allereerst is er een gedetailleerde marktanalyse uitgevoerd, met als resultaat een overzicht van sectoren en bedrijven die producten uit Zuidoost-Europa betrekken, een overzicht van bestaande probiodiversiteit best practices en een overzicht van de criteria waar initiatieven aan moeten voldoen om aangemerkt te kunnen worden als probiodiversiteit. Daarnaast is er een overzicht gemaakt van potentieel kansrijke initiatieven op het gebied van behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit. Aan de hand hiervan zijn drie pilots opgezet. Pilot 1: Probiodiversiteitsproducten en -toerisme in Roemenie (Transylvanië). Deze pilot is gericht op culturele, culinaire en natuurreizen op het Roemeense platteland. Deze pilot is ontwikkeld in samenwerking met de organisatie Fundatia Adept. Er zijn tevens contacten gelegd met Nederlandse partijen. (touroperators, slow food organisaties, retail, importeurs). Pilot 2: Probiodiversiteitsproducten en toerisme in Bulgarije (Rhodopen gebergte). Voor deze pilot wordt samengewerkt met de stichting ARK, die al eerder een project uitvoerde in deze regio. Er wordt eerst een inventarisatie gemaakt van mogelijke probiodiversiteitsproducten en -toerisme in het Rhodopen gebergte en de eerste contacten met potentiële Nederlandse afnemers zijn gelegd.


Projecten

Land Nederland en Zuidoost-Europa

Pilot 3: Wildernisrundvlees van extensieve veeteelt importeren. In de Witte Karpaten in Tsjechië werd middels extensieve beweiding een hoge biodiversiteitswaarde van het gebied in stand gehouden. Het is mede daarom dat zeldzame bloemen zoals orchideeën overleefden. Als gevolg van urbanisatie worden landbouwgronden echter verlaten en dreigt het gebied te veranderen in bos, hetgeen voor de biodiversiteit nadelig is. Momenteel wordt getracht middels wilde grazers de extensieve beweiding in stand te houden of te herintroduceren maar een economisch voordeel is noodzakelijk om dit duurzaam te kunnen blijven doen. De verkoop en export van het (biologische) vlees van deze grazers biedt hiertoe wellicht de mogelijkheid. Contacten met twee mogelijke afnemers in Nederland zijn al gelegd. Er zijn voorbereidingen in gang gezet om een workshop te organiseren voor belanghebbenden uit Zuidoost-Europa, om hen een inzicht te geven in de mogelijkheden om initiatieven op het gebied van behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit een economische waarde te geven. Hiervoor heeft Avalon aansluiting gevonden bij verschillende niet-gouvernementele organisaties, zoals IUCN Balkan, CEE web, Fundatia Adept en Birdlife Bulgarije. Een uitstekend middel om Zuidoost-Europese aanbieders, Nederlandse afnemers en andere organisaties samen te brengen is een trade fair. Er is gekozen voor een digitale trade fair in de vorm van een Internet portal. Avalon implementeert dit in samenwerking met de GET Foundation, gebruik makend van GET’s eFresh portal. Een digitale trade fair drukt de reiskosten en biedt een veel groter aantal producenten en afnemers de kans om elkaar te treffen en deals te sluiten. Inmiddels hebben twaalf organisaties die samen minstens 48 biologische boeren vertegenwoordigen de login codes en de procedure ontvangen die nodig zijn om handel te drijven via eFresh.com. De boerenorganisaties zijn erg enthousiast over de digitale trade fair omdat ze verwachten dat het de boeren zal ondersteunen in hun toegang tot de markt en om marktinformatie te vergaren. 33

Trainen van trainers in de Khatlon regio van Tadzjikistan

Budget € 17.255

Looptijd mei - juni 2008


Partnerorganisatie Oxfam Great Britain, office Tadzjikistan

Financiering door Europese Commissie via Oxfam Great Britain


Projecten

Land Tadzjikistan

Doel Het vergroten van de kennis van lokale experts en adviseurs, zodat zij belanghebbenden in de landbouwsector kunnen trainen in duurzame en biologische landbouwmethodes.

Van 12 mei tot 8 juni werd in Tadzjikistan de cursus ‘Duurzame Landbouwmethodes’ gegeven aan adviseurs en experts van vier regionale informatiecentra. Dit gebeurde in het kader van het door de Europese Commissie gesubsidieerde project ‘Het verbeteren van bestaansmiddelen en de levensstandaard in de Khatlon regio, Tadzjikistan’. De cursus droeg bij aan de doelstelling om kwetsbare huishoudens te helpen de landbouwproductie en hun inkomsten te verhogen, door de toepassing van duurzame landbouwmethodes.

In alle vier gebieden van de informatiecentra is een zesdaagse cursus gehouden, waarbij in totaal 80 deelnemers werden getraind in de volgende competenties:

Het doel van de cursus was om de kennis en vaardigheden van experts en adviseurs van deze informatiecentra te vergroten, zodat zij belanghebbenden in de landbouwsector, van boeren tot verwerkers, kunnen trainen in duurzame en biologische landbouwmethodes.

-

-

biologische en duurzame landbouwmethodes ontwikkelen, opzetten en managen van biologische en duurzame landbouwbedrijven organiseren van de productie, verwerking en marketing van een biologische boerderij opzetten van trainingsmodules om boeren te trainen in duurzame landbouwmethodes ontwerpen en verspreiden van aandachtsverhogende documenten, zoals brochures en flyers, en het bijhouden van een database van de informatiecentra

Iedere cursus werd afgesloten met een examen, waarbij zeer hoge resultaten werden gemeten. Na afloop werd uitvoerig besproken welke onderdelen van de cursus meer verdiept zouden kunnen worden in vervolgcursussen, om zo trainers nog meer kans te geven om zich te specialiseren in een bepaald onderwerp.

Foto: Vlado Popov 35

Duurzaam weidebeheer in Turkije

Budget (aandeel Avalon) € 23.946

Looptijd 2008 - 2009


Partnerorganisatie Dienst Landelijk Gebied (project leider)

Financiering door Ministerie van Economische Zaken


Projecten

Land Turkije

Doel Het duurzaam beheer van weidegronden in Turkije

Dienst Landelijk Gebied (DLG) kreeg begin 2008 van de EVD (agentschap van het ministerie van Economische Zaken) opdracht om voorstellen uit te werken voor het behoud van steppegronden in Turkije. Avalon draagt aan dit project bij door een expert beschikbaar te stellen op het gebied van duurzaam weidebeheer.

Het gaat om relatief droge extensief begraasde gronden met veelal hoge ecologische waarden. Doordat deze gronden op grote schaal zijn omgezet in akkerland, neemt het areaal snel af: van de 30 miljoen ha van 25 jaar geleden is momenteel nog maar 15 miljoen ha over. Door overbegrazing neemt niet alleen de botanische waarde, maar ook de landbouwkundige betekenis af. In het project bekijkt men in hoeverre agrarisch natuurbeheer en andere EU-instrumenten inzetbaar zijn.

37

In 2008 telde het Avalon Netwerk meer dan 140 leden

Sinds de oprichting van Avalon is een steeds groeiend internationaal netwerk ontstaan van mensen die – vanuit een breed scala aan invalshoeken en sectoren - betrokken zijn bij duurzame plattelandsontwikkeling, biologische landbouw, natuurbeheer en biodiversiteit, vooral in en rond de regio's waar Avalon actief is. De uitwisseling van kennis en ervaring en de inspirerende kracht en invloed die van dit netwerk uitgaan heeft grote waarde. Om dit het beste tot zijn recht te laten komen, te versterken en te behouden zijn permanente communicatievoorzieningen nodig en ondersteuning van de leden bij hun inspanningen om zich verder te ontwikkelen en te professionaliseren. Avalon’s activiteiten binnen het netwerk zijn gericht op de opbouw en versterking van de kennis en capaciteit van de lidorganisaties. In 2008 telde het Avalon Netwerk ongeveer 140 leden. Het gaat om maatschappelijke organisaties in projectlanden en daarbuiten, bedrijven, wetenschappelijke instellingen en overheidsinstanties. Het netwerk strekt zich uit over 34 landen (Albanië, Armenië, Azerbeidzjan, België, Bosnië & Herzegovina, Bulgarije, Duitsland, Estland, Georgië, Hongarije, Italië, Kirgizië, Kosovo, Kroatië, Letland, Litouwen, Macedonië, Moldavië, Montenegro, Nederland, Oekraïne, Oezbekistan, Polen, Roemenië, Rusland, Servië, Slowakije, Slovenië, Tadzjikistan, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, Wit-Rusland, Zwitserland).


Netwerk

In 2008 is het, net als in 2007, niet gelukt om financiering vanuit de EU (DG Environment) voor de netwerkactiviteiten te verkrijgen. In eerdere jaren maakte de financiering een groot aantal extra activiteiten mogelijk, zoals een jaarlijkse netwerkbijeenkomst. Dit jaar was het programma iets minder uitgebreid, maar dankzij de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij konden toch enkele belangrijke zaken worden ondersteund. Zodoende was Avalon betrokken bij de organisatie van een aantal internationale bijeenkomsten en campagnes. Hiermee was een totaalbedrag van € 450.306 gemoeid. Planet Diversity (13-15 mei 2008) Van 13-15 mei werd in Bonn, Duitsland de Internationale Conferentie over de Toekomst van Voedsel en Landbouw gehouden. Het evenement werd gehouden in het kader van Planet Diversity, een cluster van niet-gouvernementele activiteiten voorafgaand aan de VN Conferentie over Biodiversiteit. Het programma bestond onder andere uit presentaties door bekende internationale sprekers, zoals Vandana Shiva, Jacob van Uexkull, Miguel Altieri en vele andere. De sprekers benadrukten het belang van biodiversiteit in voedsel en landbouw, het belang van zaadbanken die traditioneel zaadgoed voor planten preserveren en het nut van een meer holistische kijk op landbouw. Ibrahim Abouleish presenteerde het succesverhaal van zijn biologische boerderij Sekem in de Egyptische woestijn. Er werden vele workshops gegeven, bijvoorbeeld om een actieve discussie over genetische manipulatie in gang te zetten. IFOAM organiseerde een workshop die zich specifiek richtte op de mogelijkheden voor biologische landbouw binnen het kader van klimaatverandering. Meerdere netwerkleden van Avalon namen deel aan deze activiteiten.

39

Summer Academy (1-14 september 2008) In Dresden, Duitsland vond de jaarlijkse Summer Academy plaats, een samen met EkoConnect georganiseerde zomeracademie die studenten uit Midden - en Oost-Europa de kans biedt om zich meer te verdiepen en specialiseren in biologische veeteelt en veehouderij. Veel Europese universiteiten besteden hier nog steeds te weinig aandacht aan in het curriculum, ondanks de bloei van biologische landbouw en veeteelt. Van de vele aanmeldingen werden 39 studenten uit 10 landen geselecteerd om de academie te volgen. Het uitgebreide lesen excursieprogramma werd afgesloten met een examen. De 36 studenten die dit examen haalden, kregen 4 ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System) en een certificaat van deelname.



Organic Marketing Forum (26-27 mei 2008) Sinds 2006 wordt in Warschau, Polen jaarlijks het Biologische Marketing Forum georganiseerd, waar de productie en handel van biologische voedingsmiddelen in Midden- en Oost-Europa centraal staan. Samen met EkoConnect was Avalon ook dit jaar betrokken bij de organisatie. Het tweedaagse evenement werd dit jaar bijgewoond door 330 deelnemers uit 28 verschillende landen, wat een stijging van 50% betekende ten opzichte van 2007. Er werden 20 presentaties gegeven en meerdere lokale natuurvoedingswinkels bezocht. Verder was er veel ruimte voor netwerkactiviteiten en kennisoverdracht tussen aanwezigen. Dit jaar werd voor het eerst de ‘Best of Organic’ prijs uitgereikt, waarvoor bezoekers gedurende het forum konden stemmen op het beste biologische product. De eerste prijs werd gewonnen door het Oostenrijkse ‘Zotter Chocolade’.

Europese Eemland Conferentie (22 oktober 2008) Een andere conferentie waaraan Avalon heeft bijgedragen, is de Europese Eemland Conferentie ‘Veelzijdig platteland!’. Deze werd gehouden op 22 oktober in Bunschoten en werd bijgewoond door meer dan 300 bezoekers uit 20 verschillende landen, waarvan meerdere netwerkleden van Avalon. Het doel van de conferentie was om te tonen hoe een multifunctionele landbouw kan bijdragen aan een veelzijdig platteland. Een van de resultaten van de conferentie was het tot stand komen van het European Multifunctional Farmers Network (EMFN), met als doel om een solide platform te creëren voor de uitwisseling van kennis over multifunctionele landbouw. Avalon en EMFN gaan kijken naar raakvlakken en samenwerkingsmogelijkheden bij hun activiteiten.

9e Conferentie van Biologische Boeren uit Roemenië en de Balkan (25-26 oktober 2008) Voor deze conferentie zijn 156 Roemeense en 64 deelnemers uit 8 verschillende landen samengekomen in Cluj-Napoca, Roemenië. Centraal tijdens deze conferentie stond de kwaliteit van biologische voedingsmiddelen en de factoren die deze kwaliteit beïnvloeden. Mede in het kader van het project ‘Promotie van cultuurtechnologie met minimale impact op het milieu en met toenemende economische efficiëntie voor ontwikkelde productie’ dat met steun van De Wereldbank en de Roemeense overheid wordt uitgevoerd, werden vele sessies, presentaties en workshops gegeven. Zowel deelnemers als de pers waren lovend over deze samen met Bioterra Association georganiseerde conferentie.

Bio Academy ( 3-5 september 2008) Voor de 8ste keer werd in september de European Summer Academy on Organic Farming georganiseerd te Lednice, Tsjechië. In deze kleine universiteitsstad kwamen 195 deelnemers uit 24 landen samen om plenaire sessies, conferenties en presentaties bij te wonen. Er was veel ruimte om contact te leggen, elkaars organisaties te leren kennen en kennis uit te wisselen. Er werd ook een informatieve excursie naar Slowakije georganiseerd.

“Door de financiering van de deelname van Oost-Europese landen aan de Bioacademy 2008, heeft Avalon de diversiteit van haar netwerkactiviteiten uitgebreid, nieuwe (potentiële) leden geworven en meer prestige verkregen in Europa. Deze investering van Avalon is gedaan voor de toekomst en was zeker lonend. Mijn deelname aan dit evenement heeft mij en Bioterra Association – Roemenië meer kennis, nieuwe contacten en een waardevolle ervaring opgeleverd.” - Prof. Dr. Cornel Man - Roemenië

40

41


Overige activiteiten

Avalon werkt ook in brede zin aan betere voorwaarden voor duurzame landbouw en agrarisch natuurbeheer in kwetsbare landbouwregio’s in de wereld. Lobbywerk, netwerkactiviteiten en communicatie zijn daarbij belangrijke instrumenten. Avalon is internationaal actief binnen de biologische sector en bij overheden, onderzoeksinstellingen, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. In 2008 kreeg dit vorm door deelname aan conferenties en bijeenkomsten, presentaties over het werkveld en bilaterale contacten met vertegenwoordigers van een groot scala aan organisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. Tijdens de Biofach 2008 in februari zat Avalon een sessie voor over biologische marktontwikkeling in Oost-Europa. In april nam Avalon deel aan de Internationale Conferentie over de Biologische Sector Ontwikkeling in Midden- en Oost-Europa en Centraal-Azie. De conferentie vond plaats in Kiev, Oekraïne, en Avalon gaf daar een presentatie over het Avalon Netwerk en haar activiteiten. Aan het IFOAM Organic World Congress, gehouden in juni in Modena, Italië, werd door Avalon en een aantal netwerkpartners deelgenomen. Dit congres wordt eens in de drie jaar gehouden en was ook dit keer weer een compilatie van alle actuele kennis en ervaring op het gebied van biologische landbouw. Er waren meer dan 1700 deelnemers uit 108 landen.

42

Avalon werd wederom uitgenodigd voor het Tällberg Forum, dat eind juni in Zweden werd gehouden onder de titel ”How on Earth can we live together”. Het Forum is een informele denktank voor duurzame ontwikkeling. Avalon nam hier deel aan een speciale workshop over Afghanistan en werd vervolgens gevraagd voorstellen te doen tot de ontwikkeling van een biologische landbouwketen in dat land. Dit leidde in 2009 tot een concreet project. Op 25 november 2008 werd in Den Haag de ‘2e Conferentie over het aanpassen aan klimaatveranderingen in ontwikkelingslanden’ gehouden. Dit gebeurde in het kader van de HIER campagne, een samenwerkingsverband van organisaties verbonden aan de Nationale Postcode Loterij, die zich inzetten voor het oplossen van het klimaatprobleem. Avalon, als lid van de HIER coalitie, presenteerde tijdens een workshop haar project ‘Boeren Bestrijden Verwoestijning in Azerbeidzjan’ samen met de Ambassadeur van Azerbeidzjan in Nederland dhr. Fuad Isgandarov.

Communicatie Naast de betrokkenheid bij de eerder genoemde activiteiten, werd er in 2008 tweemaal een nieuwsbrief uitgebracht voor netwerkleden en overige geïnteresseerde partijen en werd de website regelmatig bijgewerkt met het laatste nieuws. Een bijzonder evenement in 2008 was de actie van drie studenten. Op 1 augustus 2008 begonnen Tomas Majchrzak, Frederik Winterwerp en Peter Winterwerp vanaf de Noordkaap aan een bijzondere fietstocht. Zij fietsten drie maanden lang langs de oostgrens van de Europese Unie om 7000 km verder aan te komen in Athene. Zij fietsten uit naam van hun stichting FIETSEN voor NATUURBEHOUD om geld in te zamelen voor “maatschappelijke ontwikkeling met behoud van de natuur.” Bij die reis bezochten zij op aanraden van Avalon verschillende projecten, zoals de “Pahkla Camphill Küla” in Estland en de “Ferma Ecologica Topa” in Roemenië. Hier hebben zij enkele dagen gerust, geleerd van de projecten en geholpen bij dagelijkse werkzaamheden.

Een deel van de opbrengst gaat naar de bovengenoemde projecten en zal worden geïnvesteerd in een nieuwe trekker en het opknappen van accommodaties voor gasten. Het geld stroomt nog binnen, ook vanuit andere ondernemingen die deze jonge mannen organiseren, zoals een sponsorloop op een basisschool en verschillende promotieactiviteiten. Meerdere keren hebben zij mediaaandacht genoten met hun project, zoals een interview met het tijdschrift Fiets Actief in de column van Leontien van Moorsel. Het totaalbedrag dat hun stichting tot nu toe heeft opgebracht bedraagt rond de € 7000.

43


Interne organisatie Raad van Toezicht De vaststelling van de strategie en het beleid van Avalon en het toezicht op de uitvoering ervan is in handen van Avalon’s internationale Raad van Toezicht. In 2008 kwam de Raad van Toezicht twee keer bijeen. Raad van Toezicht (per 31 december 2008) Naam

Land

Hoofdfuncties

Herkiesbaar in

De heer Alex Oostvogel (co- voorzitter)

Nederland

Bestuurslid en financieel directeur van Emergya Wind Technologies Holdings N.V. Directeur Progressio Foundation Regionaal adviseur United Nations Economic Commission for Europe (UNECE), Genève (gepensioneerd); Professor of Environmental Management, University of Rijeka, Kroatië Vertegenwoordiger Associated Country Women of the World (ACWW) en International Federation of Home Economics (IFHE) bij de Verenigde Naties Biologisch boer; Vicepresident van het Social Fund; consultant bij de Wereldbank Adviseur van de Ontwikkelingsraad voor landbouw voor het Ministerie van Landbouw van Estland, Biologisch boer, Saida Farm Estland Directeur Schweisfurth-Stiftung

2013

De heer Marcello Palazzi (co- voorzitter) Nederland De heer Branko Bosnjakovic Zwitserland, Kroatië

Organisatiestructuur Avalon heeft acht medewerkers in de vestiging in Wommels. Zij zijn werkzaam op het gebied van projectmanagement en –uitvoering, bestuurszaken, netwerkmanagement, financiële administratie, PR en communicatie en secretariaat. Tevens heeft Avalon een nevenvestiging in Bulgarije waar 1 medewerker werkzaam is op het gebied van projectmanagement/- uitvoering met deeltijd secretariële ondersteuning.

Raad van toezicht

In de projecten werkt Avalon nauw samen met experts uit de betrokken landen. Zij nemen een groot deel van de projectactiviteiten voor hun rekening. In 2008 zetten de partnerorganisaties in totaal ruim 1700 werkdagen in. Dit komt neer op ongeveer 8 voltijdsfuncties (fte’s). Daarnaast maakt Avalon gebruik van de diensten van een aantal internationaal opererende deskundigen. Deze geassocieerde deskundigen uit diverse EU-landen leveren regelmatig hun bijdrage aan Avalon-activiteiten in de projectlanden in de vorm van projectondersteuning, technisch advies en trainingen.

Adviesraad

Mevrouw Joanna Koch

Zwitserland

De heer Piotr Krzyzanowski

Polen

De heer Juhan Särgava

Estland

De heer Franz-Theo Gottwald

Duitsland

2013 Tot 2009, niet herkiesbaar

Tot 2010, niet herkiesbaar

2010

Tot 2009, niet herkiesbaar

2012

Adviesraad Avalon kent een Adviesraad van drie personen. Zij staan Avalon terzijde in de internationale, politieke en economische omgeving waarin Avalon actief is.

Bestuur & medewerkers

44

Adviesraad (per 31 december 2008) Geassocieerde deskundigen

Naam

Land

Hoofdfunctie

Maritta von Bieberstein Koch-Weser

Duitsland

De heer Boele Staal De heer Hardy Vogtmann

Nederland Duitsland

Oprichter en voorzitter van Earth 3000; Chief Executive Officer van GEXSI Global Exchange for Social Investment. Voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken Voormalig President ‘Bundesamt für Naturschutz’, Duitsland

45

Projecten 17% Algemeen 32% Advocacy 3%


Verdeling van uren in 2008

Communicatie 10%

Acquisitie 8% Vakantie 6%

Ziekte 24%

Bestuur (per 31 december 2008) De dagelijkse leiding over uitvoering en ontwikkeling van het beleid berust bij twee directeuren, die samen het bestuur vormen. De heer Martien Lankester De heer Nico van der Werf

| Directeur | Directeur projecten

Nevenfuncties Martien Lankester: - Voorzitter Raad van Toezicht IUCN, Nederlands Comité - Lid Raad van Advies Zorgboerderij Gerbrandastate, Pietersbierum Medewerkers De organisatie telt naast de tweekoppige directie acht medewerkers. Per 31 december 2008 zijn de in totaal 6,1 fte als volgt over de verschillende taakvelden verdeeld. Functie Projecten Projecten - nevenvestiging Netwerk Financiële administratie Communicatie/PR Officemanagement

Situatie per 31-12-2008 0.7 0.5 1.5 0.8 1.2 1.6

Arbeidsvoorwaarden De medewerkers van Avalon ontvingen in 2008 1,6% prijscompensatie. Naast de primaire arbeidsvoorwaarden kent Avalon voor zijn medewerkers een pensioenregeling en deelname aan spaarloon. Ook wordt er een woon-werkvergoeding verstrekt. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim over 2008 bedraagt 22,7% (2007: 16,8%). Dit wordt veroorzaakt door drietal gevallen van langdurig verzuim (langer dan 2 maanden). Zonder dit langdurig verzuim zou het percentage uitkomen op 1,4% (2007: 5,0%). Organisatie Avalon wil in haar bedrijfsvoering en activiteiten het milieu zo min mogelijk belasten. Met het oog daarop besloot Avalon in 2006 de CO2-uitstoot veroorzaakt door vliegreizen van Avalonmedewerkers te compenseren met bijdragen aan duurzame energie- en bosprojecten. Hiervoor werd een overeenkomst gesloten met Greenseat. In 2008 heeft Avalon 7,89 ton CO2 gecompenseerd.

47

Na het moeilijke jaar 2007 laten de activiteiten en resultaten van 2008 weer een opgaande lijn zien. Dit uit zich ook in de financiële resultaten. Enkele factoren die hierop van invloed zijn worden hier besproken. Het Avalon Netwerk Ook in 2008 besloot de EU (EC-DG Milieu) de netwerkactiviteiten van Avalon niet te financieren. Dit betekende dat, na de financiering in 2004, 2005 en 2006, er in de jaren 2007 en 2008 geen bijdrage uit Brussel werd ontvangen. Dankzij de bijdrage van de Postcode Loterij kon een beperkt aantal netwerkactiviteiten toch doorgang vinden. In dit jaar werd intensief contact gehouden met DG Milieu over de mogelijkheid om in 2009 weer in aanmerking te komen voor een bijdrage. Interne organisatie Na de moeilijke personele situatie in 2007 is deze in 2008 verbeterd. De capaciteit van de directie was weer vrijwel normaal. Ook dit jaar was er binnen het kleine team sprake van ziekte en vertrek. Daarnaast was er de noodzaak om de ontwikkeling van nieuwe projecten voortvarend aan te pakken. Dit leidde ertoe dat een aantal mensen extra zwaar belast werd.

Acquisities Dit jaar waren enkele acquisities succesvol, Zo werd het voorstel voor een landbouwmilieuproject in Servië goedgekeurd door BBI-Matra. Dit voorstel was samen met IUCN-Belgrado en IEEP voorbereid. Daarnaast werden enkele nieuwe samenwerkingsverbanden gesmeed die tot bijzondere en innovatieve projectvoorstellen hebben geleid. Zo werd samen met Stichting Ark een voorstel ingediend bij de Nationale Postcode Loterij om in de Rhodopi bergen in Bulgarije een combinatie van biologische landbouw, natuurbeheer en duurzaam toerisme te helpen ontwikkelen. Samen met SOS-Kinderdorpen werd een voorstel bij het Schokland-Fonds ingediend om in Ghana in enkele plattelandsgemeenschappen biologische landbouwtraining te koppelen aan een programma voor sociale ondersteuning. Resultaat Door deze omstandigheden eindigde 2008 met een positief resultaat van € 15.773 op basis van een omzet die 25% hoger was dan het voorafgaande jaar. Hiermee is de opgaande lijn weer ingezet.

Verantwoordingsverklaring

Met ingang van 1 juli 2008 is het reglement CBF-keur gewijzigd. In de nieuwste versie van het reglement is de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Code Wijffels) vervlochten met het CBF-keur. Hierdoor is één beoordelingskader ontstaan waarbij de goede elementen uit Code Wijffels en de bestaande elementen uit de CBFkeur elkaar versterken. De verantwoordingsverklaring van het bestuur is onderdeel van de nieuwe richtlijnen van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). In de verantwoordingsverklaring legt het bestuur en/of de Raad van Toezicht verantwoording af over hoe drie principes voor goed bestuur invulling hebben gekregen. De principes zijn: • Duidelijke scheiding tussen toezicht houden, besturen en uitvoeren • Optimalisatie van besteding van middelen, zodat effectief en efficiënt gewerkt kan worden aan het realiseren van de doelstelling(en) • Streven naar optimale relaties met belanghebbenden In dit jaarverslag is de verantwoordingsverklaring integraal opgenomen. 1. Toezicht houden, besturen en uitvoeren “Binnen de instelling dient de functie ‘toezicht houden’ (vaststellen of goedkeuren van plannen, en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk te zijn gescheiden van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’.” De Raad van Toezicht is het hoogste orgaan van de stichting en is eindverantwoordelijk voor de gang van zaken in de organisatie. De Raad van Toezicht moet bestaan uit tenminste drie en ten hoogste zeven leden, allen natuurlijke personen. De Raad van Toezicht bestaat thans uit zeven personen met verschillende nationaliteiten en achtergronden. In 2008 is er sprake van gedeeld voorzitterschap.

48


Directieverslag 2008

Aangezien de Raad van Toezicht een groot aantal taken en verantwoordelijkheden heeft gemandateerd aan het bestuur van Avalon heeft het een grotendeels toezichthoudende taak gekregen. Belangrijke bestuursbesluiten dienen goedgekeurd te worden door de Raad van Toezicht. De taken van de Raad van Toezicht zijn deels vastgelegd in de statuten van de stichting. De belangrijkste taak is het houden van toezicht op het bestuur en de algemene gang van zaken binnen de organisatie. De Raad van Toezicht adviseert, ondersteunt en controleert het bestuur en keurt -al dan niet na overlegde jaarplannen en de begroting goed die het bestuur voorstelt Gedurende het jaar heeft het bestuur regelmatig contact met de voorzitters van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht vergadert gemiddeld 2 maal per jaar. In deze vergadering wordt de Raad van Toezicht door het bestuur op de hoogte gebracht van de ontwikkelingen in de afgelopen periode en de actuele stand van zaken zowel op organisatorisch als financieel gebied. In de vergaderingen wordt onder meer aandacht besteed aan bijvoorbeeld het acquisitiebeleid, de voortgang van de lopende projecten en het personeelsbeleid. De Raad houdt mede toezicht door tijdens de vergaderingen de financiële stukken, zoals jaarrekening en begroting, vast te stellen. De begroting wordt dan weer gebruikt om de kwartaalrapportages te analyseren en de forecast voor het resterende deel van het jaar te bepalen. Het jaarverslag kan als resultante worden gezien van de werkzaamheden van het afgelopen jaar. Het bestuur legt op deze manier verantwoording af aan de Raad van Toezicht over het gevoerde beleid. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging, middellijk noch onmiddellijk. Een redelijke vergoeding voor de door hen gemaakte kosten en door hen verrichte uitvoerende werkzaamheden wordt toegestaan. 49


Extern toezicht wordt uitgevoerd door diverse partijen. Allereerst wordt de jaarrekening door de accountant, BENT Accountants & Adviseurs te Bolsward, gecontroleerd. De jaarrekening wordt door de accountant besproken met zowel het bestuur als de financieel verantwoordelijke binnen de Raad van Toezicht. Door de accountant wordt daarna een managementletter afgegeven. Verder wordt een aantal projecten jaarlijks door de accountant gecontroleerd. Daarnaast dienen er voor subsidieverstrekkers (waaronder Ministerie van Buitenlandse Zaken en Europese Commissie) rapportages ingediend te worden. Ook het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) houdt middels haar periodieke inhoudelijke beoordeling extern toezicht. Het bestuur, bestaande uit 2 personen, wordt aangesteld door de Raad van Toezicht en is belast met het dagelijks bestuur binnen een door de Raad van Toezicht te stellen verdeling van werkzaamheden. Het bestuur bepaalt het beleid, stelt de financiële richtlijnen vast en heeft de eindverantwoordelijkheid voor de dagelijkse leiding. Het bestuur geeft leiding aan de organisatie en vertegenwoordigt Avalon naar buiten. Het bestuur is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en uitvoering van strategie en beleid, stelt plannen, begrotingen en de jaarrekening op en kent budgetten toe. De financiële taken gebeuren in nauwe samenwerking met het financieel management. De taken van het bestuur zijn deels vastgelegd in de statuten van de stichting. Van een aantal met name genoemde besluiten dient het bestuur vooraf goedkeuring van de Raad van Toezicht te verkrijgen. Het gaat hier om zaken welke een grote impact op de organisatie kunnen hebben.

Tevens is er een adviesraad welke Avalon terzijde staat in de internationale, politieke en economische omgeving waarin Avalon actief is. De adviesraad bestond in 2008 uit 3 personen. 2. Principe Optimale besteding van middelen “De instelling dient continu te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling.” Avalon stelt zich ten doel een solide raamwerk te bouwen voor duurzame plattelandsontwikkeling en samen met een netwerk van lokale organisaties, overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven de ontwikkeling van duurzame plattelandsgemeenschappen te bevorderen. Om dit te bereiken is een strategisch beleidsplan vastgesteld. Naast dit beleidsplan geeft het bestuur richting aan de doelstellingen via jaarplannen en begrotingen. Het beleid wordt getoetst aan de begrotingen en jaarplannen via de kwartaalrapportages. Hier vindt dan een vergelijking plaats met de begroting en voorgaande jaren. Het monitoren en evalueren van de uitvoering van activiteiten vindt plaats door een kritische beoordeling van het jaarverslag. Wat betreft de interne processen steunt het bestuur in belangrijke mate op de bevindingen van de accountant. Verbeterpunten al dan niet op advies van de accountant worden in de bestuursvergaderingen behandeld.

3. Principe Optimale relaties met belanghebbenden “De instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten.” Avalon streeft naar een optimale relatie met alle belanghebbenden, die te verdelen zijn in Netwerk (leden, subsidieverstrekkers) en Projecten (subsidieverstrekkers, experts, projectpartners) Naast de website van Avalon worden ook door middel van network newsletters de netwerkleden op de hoogte gehouden van onder meer de ontwikkelingen op het gebied van biologische landbouw, agro-biodiversiteit en duurzame plattelandsontwikkeling. Het jaarverslag en jaarrekening zijn opvraagbaar. Het jaarverslag staat op de website van Avalon. Klachten die bij Avalon binnenkomen worden geregistreerd en binnen afzienbare tijd afgehandeld.

Alex Oostvogel Co-voorzitter Raad van Toezicht 18 juni 2009 Marcello Palazzi Co-voorzitter Raad van Toezicht 18 juni 2009

De interne uitvoering van de doelstellingen gebeurde in 2008 naast de 2 bestuurleden met 5 personen. Daarnaast vinden er in tal van landen projecten plaats waar externe experts en lokale organisaties aan meewerken. 50

51


Financieel verslag 2008

Financiering in 2008 In 2008 werden Avalon´s projecten en activiteiten gefinancierd uit subsidieprogramma´s van de EU, Nederlandse overheid (ministeries van Buitenlandse Zaken, Economische Zaken, Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer) en Nederlandse en medefinancieringsorganisaties (Oxfam-Novib, Oxfam Great-Britain, Euroconsult MottMcDonald). Daarnaast ontvangt Avalon steun van de Nationale Postcode Loterij. Nationale Postcode Loterij De steun van de Nationale Postcode Loterij heeft voor Avalon een grote meerwaarde. De jaarlijkse bijdrage die Avalon in 2008 ontving is vrij inzetbaar. Het stelt Avalon in staat om het organisatorische fundament van de projecten te verstevigen, de communicatie uit te bouwen, plannen voor de langere termijn uit te zetten en op het internationale podium te werken aan de totstandkoming van een duurzaam platteland en de omschakeling naar biologische producten.

Avalon verricht geen actieve fondsenwerving onder particulieren. In 2008 ontving Avalon wel enkele donaties van particulieren. Avalon heeft haar jaarrekening opgesteld volgens de Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende instellingen en is aangesloten bij het CBF keur. Inkomsten / Uitgaven De uitgaven (lasten) van Avalon zijn onder te verdelen in besteed aan doelstellingen, werving baten en beheer en administratie. De kosten welke besteed zijn aan de doelstellingen, namelijk advocacy en projecten, hebben betrekking op het realiseren van activiteiten van Avalon. Deze kosten kunnen nader gespecificeerd worden in direct aan de activiteit gerelateerde loonkosten en externe kosten. De kosten van werving baten hebben betrekking op de kosten van eigen fondsenwerving (PR/communicatie) en kosten van beleggingen. Onder kosten voor beheer en administratie kan het volgende worden verstaan: salariskosten voor ondersteunend personeel, huisvesting en kantoorbenodigdheden Overzicht inkomsten en uitgaven

Daarnaast heeft de Nationale Postcode Loterij in 2008 het project De Bestrijding van Verwoestijning in Azerbeidzjan gefinancierd voor een bedrag van € 90.000. “De Nationale Postcode Loterij steunt sinds 1989 organisaties die werken aan een rechtvaardige en groene wereld. Deze grootste goededoelenloterij van Nederland levert een bijdrage aan inmiddels 64 goededoelenorganisaties. Vijftig procent van de totale inleg van de loterij is bestemd voor het goede doel. Sinds de oprichting heeft de loterij ruim 2,5 miljard euro uitgekeerd aan de goededoelenorganisaties. Meer informatie is te vinden op www.postcodeloterij.nl.”

Jaarrekening De volledige jaarrekening van Stichting Avalon Foundation is gecontroleerd door Bent Accountants & Adviseurs (voorheen Burghgraef De Jong Schilstra). De accountantsverklaring is opgenomen op pagina 55 De volledige jaarrekening is beschikbaar. Geïnteresseerden kunnen een elektronische versie van het document opvragen bij Avalon per e-mail (offi[email protected]) of telefoon (+31 (0)515 331955).

Verdeling uitgaven 2008 Daarnaast heeft Bent Accountants & Adviseurs over 2008 specifieke controles uitgevoerd. Betreffende het project ‘De ontwikkeling van een biologische landbouwketen in de zuidelijke Kaukasus en Moldavië’ is aan het ministerie van Buitenlandse Zaken een aparte goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Voor het project “Ondersteuning van de uitwerking van een nationaal landbouwmilieuprogramma in Turkije’ is een accountantsverklaring afgegeven aan het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Beheer en administratie Werving baten Besteed aan doelstelling 100% 80% 60% 40% 20%

Werkelijk 2008 Begroot 2008

0% Werkelijk 2008

Werkelijk 2007 2.000.000

Begroot 2008

Werkelijk 2007

1.500.000 1.000.000 500.000

Inkomsten Uitgaven advocacy

52

Avalon besteedde € 662.780 aan projectactiviteiten in de projectlanden (€448.341 externe en € 214.439 loonkosten). Daarnaast was een bedrag van € 545.005 (€ 455.645 externe en € 89.360 loonkosten) nodig voor activiteiten voor het Avalon Netwerk, zoals bijeenkomsten, trainingen, communicatie- en informatievoorzieningen. Bij elkaar genomen besteedde Avalon 77,7% van de inkomsten aan de doelstellingen. Het resterende deel werd aangewend voor de werving baten en beheer en administratie.

Uitgaven projecten

Overig uigaven

53

2. Balans per 31-12-2008 31 december 2008

31 december 2007

Activa

Materiële vaste activa - benodigd voor bedrijfsvoering

32.253

41.066 32.253

Vorderingen - vorderingen in projecten - overige vorderingen

347.059 644.214

Liquide middelen Totaal

41.066

Eigen vermogen en reserves Het eigen vermogen bestaat uit twee reserves. Er bestaat een reserve voor de financiering van de bedrijfsmiddelen ten behoeve van de bedrijfsvoering en er is een continuïteitsreserve voor de dekking van de risico’s op korte termijn. De continuïteitsreserve bedraagt per 31 december 2008 € 522.648. Dit is 81.5% van de jaarlijkse kosten van de organisatie.De jaarlijkse kosten van de organisatie zijn in 2008 € 641.404 (loonkosten en uitvoeringskosten). Hiermee blijft de organisatie onder het door het CBF gehanteerde norm van 150%.

Staat van Baten en Lasten 3. Staat van baten en lasten 2008

591.746 575.906 991.273

1.167.652

190.263

156.832

1.213.789

1.365.550

Passiva

Baten: - Baten uit eigen fondsenverwerving - Baten uit gezamenlijke acties - Baten uit acties van derden (Nationale Postcode Loterij) - Subsidies van overheden - Baten uit beleggingen - Overige baten Som der baten

Eigen vermogen - besteedbaar vermogen • continuïteitsreserve - vastgelegd vermogen • fonds activa bedrijfsvoering

Schulden - Schulden in projecten - korte termijn - lange termijn

522.648

504.652

32.253

41.066

Totaal

Lasten : Besteed aan doelstellingen - Advocacy - Projecten

Werkelijk 2008

Begroot 2008

Werkelijk 2007

140 402.451

56.000

650 118.760

556.683 519.575 11.449 64.275

500.000 996.913 3.900 30.410

532.043 470.847 4.314 70.529

1.554.573

1.587.223

1.197.143

Werkelijk 2008

Begroot 2008

Werkelijk 2007

545.005 662.780

499.537 740.840 1.207.785

677.568

Werving baten - Kosten eigen fondsenverwerving - Kosten van beleggingen

137.556

142.264

Beheer en administratie - Kosten beheer en administratie

1.213.789

1.365.550

412.193 109.140

554.195 123.373 521.333

- Overige schulden - korte termijn

Liquide middelen De liquide middelen bedroegen eind 2008 € 190.263. Het grootste deel van deze middelen stonden op een spaarrekening en zijn direct opeisbaar. De renteopbrengst van deze spaarrekening is in het overzicht Staat van Baten en Lasten ondergebracht in baten uit beleggingen. Avalon belegt niet en is niet in bezit van aandelen en obligaties.

137.556


Balans

142.264

Som der lasten Resultaat

18.525 904

280.806 636.688 1.240.377

25.000 1.500

917.494

15.457 1.266

19.429

26.500

16.723

318.177

260.030

352.212

1.545.390

1.526.907

1.286.429

9.183

60.316

89.286-

9.183 9.183

60.316 60.316

89.28689.286-

Resultaatbestemming 2008 - bestemmingsfonds(en) - continuïteitsreserve

Accountantsverklaring In de accountantsverklaring van 2 juli 2009 wordt vastgesteld dat Avalon’s jaarverslag en jaarrekening een waarheidsgetrouw en beeld geven van de financiële positie van Avalon. 54

55

56

57


Vooruitblik naar 2009 Begroting 2009 Staat van baten en lasten 2009

Baten:

Ook in 2009 zullen de strategische speerpunten – de relatie tussen duurzame landbouw en natuurbeheer, aandacht voor de gehele biologische keten, brede samenwerking van alle betrokken partijen en geografische uitbreiding van projectlanden – weer als uitgangspunt voor de activiteiten dienen. De uitbreiding van de geografische focus naar West-Afrika zal in dit jaar worden gerealiseerd. Avalon’s inspanningen zullen een bijdrage leveren aan een “groenere” landbouw in de landen waar zij actief is. Avalon zet zich er verder voor in dat in de projectlanden inspectie en certificering van biologische landbouwproducten goed op gang komen, modernisering en kennisontwikkeling in de biologische sector plaatsvindt en dat zich volwaardige biologische productketens ontwikkelen. Naast het thema klimaat zal ook worden onderzocht of het thema verwoestijning kansen biedt voor praktische invulling binnen Avalon’s activiteiten.

Doelen 2009 Binnen dit kader stelt Avalon zich in 2009 een aantal concrete doelen. • In een projectland wordt een eigen nationaal land bouwmilieubeleid voorbereid, dat voldoet aan de Europese richtlijnen (een ‘National Agri-Environment Programme’). • Er is sprake van verdere vooruitgang bij de ontwikkeling van biologische productketens in vier lopende projectlanden. • Er wordt een trainingsprogramma gerealiseerd rond kernthema’s op het gebied van duurzame landbouw. • Er wordt minstens één ontwikkelingsland van buiten de traditionele doelregio aan de lijst van projectlanden toegevoegd. • Avalon verstevigt de positie van haar nevenvestiging in Bulgarije. • Avalon verkent de mogelijkheid van het opzetten van een nevenvestiging in een tweede projectland in Midden- en Oost-Europa. Daarnaast zet Avalon zich in om financiering te vinden die er toe zal leiden dat ook de ondersteunende activiteiten voor de leden van het Avalon Netwerk langdurig kunnen worden voortgezet.

58

Begroting

- Baten uit eigen fondsenverwerving - Baten uit gezamenlijke acties - Baten uit acties van derden (Nationale Postcode Loterij) - Subsidies van overheden - Baten uit beleggingen - Overige baten

693.370 334.980 701.842 28.400 97.925

Som der baten

1.856.517

Lasten : Besteed aan doelstellingen - Advocacy - Projecten

Begroting

673.971 890.077 1.564.048

Werving baten - Kosten eigen fondsenverwerving - Kosten van beleggingen

15.000 1.500 16.500

Beheer en administratie - Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat

275.059 1.855.607 910

59

EST

LV LT RUS

PL

CZ UKR SK KZ MD H SLO HR

RO SRB

BiH MNE

KOS

BG

UZ

GE MK

KS

AL

ARM

AZ TJ

TR

De projecten van Avalon Sinds de oprichting in 1991 heeft Avalon projecten uitgevoerd in meer dan 25 landen. In het schema hieronder worden de activiteiten per land getoond.

LM Albanië (AL) Armenië (ARM) Azerbeidzjan (AZ) Bosnië-Herzegovina (BiH) Bulgarije (BG) Kroatië (HR) Tsjechië (CZ) Estland (EST)

• • • •

Georgië (GE) Hongarije (H)

BL

MO

• • • • • • • • •

• • • • • • • •

•

•

Kazachstan (KZ) Kosovo (KOS) Kirgizië (KS) Letland (LV)

60

•

DB

• • •

• •

NL

• • • • • • • • • • • • • •

PB

LM

AP Litouwen (LT)

• •

• • • • • •

• •

Montenegro (MNE) Polen (PL) Roemenië (RO)

• •

• • • •

Rusland (RUS)

Slovenië (SLO)

• • •

Oekraïne (UKR) Oezbekistan (UZ)

•

•

Tadjikistan (TJ) Turkije (TR)

•

DB

•

Moldavië (MD)

Slowakije (SK)

• •

MO

Macedonië (MK)

Servië (SRB)

•

BL

•

•

NL

• • • • • • • • • • • • • •

PB

AP

•

• • • •

LM BL MO DB NL PB AP

= landbouwmilieuprogramma’s = biologische landbouw = marktontwikkeling = demonstratieboerderijen/centra = netwerkleden = pro-biodiversity business = andere projecten op het gebied van landbouw, gerelateerd aan milieu/klimaat/biodiversiteit

• •

61


Colofon

Titel: Tekst: Vormgeving: Drukwerk: Foto’s: Datum: Adres:

Foto omslag:

Avalon Jaarverslag 2008 Avalon, Wommels Helder Imago Drukkerij Van der Eems Avalon, Marcella Vatamaniuc, Jelmer Buijs, Cornel Man, Vlado Popov, Viorel Gherciu Augustus 2009 ’t Bosk 71 8731 BK Wommels Postbus 14 8730 AA Wommels T +31 (0)515 – 331955 F +31 (0)515 – 331980 E offi[email protected] www.avalon.nl

Mr. Hakverdi Hadjiev, Azerbeidzjan gemaakt door Martien Lankester

Inschrijfnummer Kamer van Koophandel: 41004062 Dit jaarverslag is gedrukt op gecertificeerd FSC Mixed Sources papier. Op de website van Avalon, www.avalon.nl, is dit jaarverslag te vinden onder ‘documenten’.

Avalon wordt financieel ondersteund door de volgende organisaties: Nationale Postcode Loterij, Ministerie van Buitenlandse Zaken, Ministerie van Economische Zaken, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Europese Unie, Oxfam-Novib en Oxfam GB. Avalon is lid van IUCN en IFOAM.

62

Avalon ’t Bosk 71 8731 BK Wommels Postbus 14 8730 AA Wommels T +31 (0)515 – 331955 F +31 (0)515 – 331980 E offi[email protected] www.avalon.nl

Avalon Jaarverslag Inhoud

Recommend Documents