AUGUSTUS 2010

JULI / AUGUSTUS 2010

PoPo  

TIJDSCHRIFT  VAN  DE  NEDERLANDSE  VERENIGING  IN  MEXICO  

Volume  47,  No.4  

juli  /  augustus  2010  

  VAN  DE  R  EDACTIE  

China,  wandelen,  vakantie,  trouwen,  bruiloft,  GR-­‐paden,  Mexico  

    Met   d e   anticlímax   van   h et  WK   nog   vers   in   h et   geheugen   zijn   we   hier  weer   met   een   nieuw   nummer  van   onze   PoPo.   Drie   keer   is   scheepsrecht,   dachten   we   allemaal.   Piet   Hein,   Piet   Hein,   Piet   Hein   z’n   naam   is   klein,   z’n   daden   benne   groot,   z’n   daden   benne   groot.   En   ja,   we   wonnen   de   zilvervloot,   dat   wel,   maar   de   Spanjolen   gingen   met  h et   goud  s trijken.  Nimodo.  Er  blijft  ons   weinig  anders   over  dan  onze  wonden  te  likken.   Niets  aan   te   doen,   het   leven   gaat   gewoon   verder.   Ondanks   dat   hebben   we   in   dit   nummer   toch   maar   drie   stukjes   opgenomen   over   het   Zydeco   evenement,   een   van   Eric   van   Nuland   over   de   organisatie,   een   fotoreportage   van   Walter   Elderink   met   nog   wat   commentaar   en   een   brief   van   dank   aan   Maurice   Dijkman   voor   al   zijn   inspanningen  van  d e  hand  van  onze  voorzitter  Roel  van  Halen.     Voor  wat  betreft  de  komende  activiteiten  hebben  we  eerst  de  homecoming  borrel  op  vrijdag  10  september   ten   huize   van   onze   penningmeester   Willy   van   Iersel.   Tegelijkertijd   wordt   dat   dan   onze   nazomerborrel.   Die   noemen   we   zo   omdat   de   eigenlijke   zomerborrel   werd   afgelast   in   verband   met   het   voetbalgebeuren.   Voor   twee   weekends   later,   zaterdag   25   september,   staat   er   weer   een   tennistoernooi   op   het   programma   en   daarmee   komen   we  al  gevaarlijk  dicht  bij  de  Algemene  Ledenvergadering   en  het  Sinterklaasfeest.  Vóór  die   tijd  zal  h et  echter  nog  wel  lukken  h et  volgende  nummer  van  d e  PoPo  bij  jullie  in  d e  bus  te  laten  vallen.     In   deze   aflevering  van   d e   PoPo   b ieden   we   b ehalve   d e  gebruikelijke   rubrieken   zoals   d e  komende   activiteiten,   van   de   bestuurstafel   en   de   wisten-­‐jullie’s   uit   Nederland,   een   aantal   bijdragen   van   diverse   leden.   Twee   stukjes   over   oude   Mexicaanse   culturen,   een   van   Dhian   Siang   Lie   genaamd   De   indígena   in   zijn   onbedorven   paradijs,  en   een   stukje  van   Poul  van   Bremen  Mulder   over   d e  Mixes   in   Oaxaca.   Dan   h ebben   we  in   de  Ik   b en   -­‐   rubriek  h et  verhaal  van  Ellen  Paap  over  hoe  ze  hier  in   Mexico  terecht   kwam  en  hoe  het  kwam  dat  ze  hier  nog   steeds   is.   En  tenslotte   laat   ons   redactielid  Ad   ten  Kate   zijn   licht   s chijnen   over   wat   hij   ziet   als   d e  verloedering   van   de   geloofwaardigheid   van   politici,   overheidsinstanties   en   wat   dies   meer   zij,   en   waar   we   dat   aan   te   danken  h ebben.     Ook  is  er  een  uitnodiging  van  Walter  Elderink  om  vorm  te  geven  aan  een  platformpje  op  onze  website  over   activiteiten   van   Nederlanders   in   Mexico,   met   name   voor   Nederlanders   die   niet   in   Mexico-­‐stad   of   directe   omgeving   wonen.   In   eerste   instantie   denken   we   aan   afdelingen   voor   Cancún,   Cuernavaca,   Guadalajara,   Mexico-­‐stad,  Monterrey,  Puebla  en  Querétaro.     We  wensen  jullie  a llemaal  veel  leesplezier,   Ad, Frank, Jacob en Yolanda JULI / AUGUSTUS 2010

-1-

 

  INHOUDSOPGAVE    

COLOFON    

Van  de  redactie  

1

Inhoudsopgave  

2

Colofon  

2

Komende  activiteiten  

3

Ik  b en  Ellen  Paap  

4 door  Ellen  Paap

Van  de  b estuurstafel  

6 door  Roel  van  Halen

De  WK  F inale:  d e  organisatie  van  een  feestje   door  Eric  van  Nuland

7

De  Mixes  (deel  1)  

9 door  Poul  van  Bremen  Mulder

Geloofwaardigheid  

  De   PoPo   is   het   officiële   blad   van   de   Nederlandse   Vereniging   in   Mexico   en   verschijnt   zes   maal   per   jaar.       Abonnement

Het   ontvangen   van   een   papieren   versie   van   de   PoPo   is   verbonden   aan  een  b etaald  lidmaatschap  van   de   Nederlandse   Vereniging   in   Mexico.       Redactie Yolanda Carati Frank Hoogendoorn Ad ten Kate

12 door  Ad  ten  kate

Activiteiten  van  Nederlanders  in  Mexico  

14

Wisten  jullie  dat  

15 door  Kees  Burk

Het  WK  2010  in  Zuid-­‐Afrika  &  h et  Oranje  Legioen  in  Mexico   door  Walter  Elderink

16

De  indigena  in  zijn  onbedorven  paradijs   door  Dhian  Siang  Lie

18

Nederlandse  cultuur  in  Mexico   door  Marloes  van  Beveren

22

Maurice  b edankt  !  

23

Algemene  informatie  van  de  Nederlandse  Vereniging  in  Mexico      

24

Jacob Vaarkamp

  Kopij

Kopij   is   van   harte   welkom.   Wij   ontvangen   artikelen,   foto’s,   tips,   oproepjes,   etc.   graag   per   e-­‐mail   op  [email protected].   De   redactie   behoudt   zich   het   recht   voor   alle   ingezonden   kopij   zonder   overleg   te   wijzigen,   in   te   korten,  n iet  te  plaatsen,  etc.     Advertenties

Advertenties  kosten:   1  pagina:   $2.500  p er  jaar   ½  pagina:   $1.250  p er  jaar   ¼  pagina:   $  625  p er  jaar   Speurders  :   $  100  p er  keer     Oplage

140  stuks       -2-

POPO

  Vrijdag  10  s eptember    

  KOMENDE  A  CTIVITEITEN   Homecoming  Borrel   Als  gevolg  van  de  grote  belangstelling  voor  het  WK  Voetballen  was  de  traditionele   zomerborrel  moeilijk  te  organiseren.  Daarom  gaan  we  deze  borrel  vervangen  door   een  Homecoming   Borrel.  We   verwachten  iedereen  op  vrijdag  10  september   vanaf   een   uur   of   acht   ten   huize   van   onze   penningmeester   Willy   van   Iersel.   Een   nieuwe,   centrale  lokatie  (Lomas  Hipodromo).  Graag  opgeven  via  de  website.  

  Zaterdag  25  s eptember   Tennistoernooi  (Club  Irlandés  in  la  Herradura)     Zaterdag  25  september   kan   iedereen   weer  proberen   de  beker  van  het  2x  per  jaar   gehouden  toernooi  te   veroveren.  Het  toernooi   wordt   zoals  a ltijd   gehouden  b ij   Club   Irlandés  in  la   Herradura  van  12.30  uur  tot  18.00   uur.   Na  afloop  kan   er   gedouched   worden   en   daarna   een   pilsje   en   of   verfrissing   gedronken   worden   in   de   cantina.   Henk   Keizer   zorgt   voor   wat   frisdrank   en   voor   natuurlijke   producten   tegen   de   spierpijn.   De   entree   is   ongeveer   300   Pesos   per   speler   maar   dit   zal   nog   worden   bevestigd.  Graag  opgeven  via  de  website.     Voor  d e  meest  recente  lijst  met  komende  activiteiten,  zie  onze  website,  www.nvmexico.nl   ✘  

  IK  BEN  ELLEN     PAAP   door  Ellen  Paap Ik   was   tweeëntwintig   en   had   een   midlife   crisis.   De   toeristische   opleiding   was   inmiddels   netjes   afgerond,   en   een   baan   op   een   reisburo   was   toendertijd   het   logische   vervolg.   Maar,   reizen   verkopen  aan  mensen  en  zelf  achter  m´n  computer   blijven   zitten…   help!…dat   was   nooit   de   bedoeling   geweest,   ik   wilde   zelf   reizen!   En   dus   werd   er   vrij   spontaan   ontslag   genomen.   Hoe   de   toekomst   er   verder   uit   moest   gaan   zien   liet   ik   even   op   z´n   beloop.   Eerst   maar   eens   op   vakantie,   ik   had   tenslotte   een   midlife   crisis.   Het   werd   Mexico.   Overigens   was   dat   geen   bewuste   keuze.   Wij,   m´n   zusje   en   ik,  hadden   eigenlijk   geboekt   voor   een  reis   naar  Brazilië.  Maar  daar  brak  opeens  een  epidemie   van   de   gele   koorts   uit.   De   reis   werd   geannuleerd.   Als  a lternatief  bood  h et  reisagentschap  Mexico  aan.   Mexico?   Ook   goed   hoor,   we   zijn   niet   de   moei-­‐ lijksten,  vámonos!  

Erfelijk  belast  met   een  gen  dat  een  diepe  interesse   in   culturen   veroorzaakt,   (noem   me   gerust   een   cultuurfreak,  mijn  werkstukken  op  de  lagere  school   gingen  al   over   Romeinen,   Grieken  en  Vikingen),   kon   ik   me   in   Mexico   volledig   onderdompelen   in   de   rijkdom   van   de   oude   beschavingen.   Maya´s,   Azteken,   Teotihuacanen,   Olmeken,   Zapoteken,   Mixteken,   Huasteken   en   nog   veel   meer   teken   en   meken,   wat   een   feest!   Dit   smaakte   naar   meer.   En   tijdens   de   thuisvlucht   naar   Nederland   had   ik   dan   ook   zeer   sterk   het   gevoel   dat   het   slechts   een   tijdelijk  afscheid  van  Mexico  b etrof.     Terug   in   Nederland   moesten   er   natuurlijk   weer   centjes  verdiend   worden,  want  het  volgende  reisje   naar   Mexico   stond   inmiddels   al   weer   gepland.   Dit   keer  zouden  we  langer  blijven,  en  het  plan  was  om   een   cursus   Spaans   te   gaan   volgen   in   Guadalajara.   Mijn   ouders   hebben   altijd   een   strandpaviljoen   gehad   in  Zandvoort,   dus   dat  was   makkelijk.  De   h ele   Deze   speling  van   h et   lot   is   doorslaggevend   geweest   zomer   aan   de   bak,   en   dan   ´s  winters   d e   hort   op.   Zo   voor  d ie  nog  verder  in  te  vullen  vage  toekomst.     gezegd,   zo   gedaan.   Dit   procédé   herhaalde   zich   het     jaar   erna,   want   tja,   we   waren   maar   tot   niveau   6   Die   eerste   twee   weken   in   Mexico   waren   over-­‐ gekomen  op  d e  cursus,   en  h et  was   eigenlijk  ook  wel   weldigend.   Ik   hoef   de   Nederlanders   in   Mexico   niet   nuttig   (dit   om   de   ouders   te   overtuigen),   om   het   uit   te   leggen   hoe   intens   en   overrompelend   zo´n   helemaal   af   te   maken   tot   niveau   10.   (Wij   vonden   eerste   ontmoeting   met   dit   land   kan   zijn.   Een   ware   het   vooral   heel   gezellig   in   Guadalajara,   barra   libre   aanslag  op  al  je  zintuigen.  En  wat   een   geschiedenis!   voor   10   pesos,   ha,   dolle   boel!).   Aldus   geschiedde,   wij   weer   naar   Guadalajara,   cursus   afgemaakt,   en   nu   spraken   we   inderdaad   heel   redelijk   Spaans.   De   groserías   waren   natuurlijk   als   eerste   onder   controle.   Laten   we   het   maar   gooien   op   over-­‐ levingstechniek   voor   een   paar   loslopende   güeras.     De   groepslessen   Spaans   waren   inmiddels   uitgebreid   met   privélessen   Spaans,   want,   onvermijdelijk   als   je   je   wentelt   in   al   het   goede   dat   Mexico   te   bieden   heeft,   er   was   een   leuke   chilango   in   beeld   gekomen.   En   opeens   was   ik   geen   loslopende   güera   meer,   maar   had   een   kaneelkleurige   pareja,   een   Mijn   werk   brengt   me   op   de   mooiste   plekken,   de   vulkaan   scheef   appartement   en   een   kat   van   het   ondefineerbare   soort.   Het   voormalige   kust-­‐ op  de  achtergrond  is  de  Pacaya  (Guatamala)   -4-

POPO

meisje   wordt   een   urban   chick   in   één   van   de   grootste   steden   ter   wereld.   Over   uitdagingen   gesproken.   Maar   gedreven   door   de   liefde   (en   dan   vooral   die   voor   het   land,   want   de   liefde   voor   de   kaneelkleurige   chilango   bleek   niet   eeuwig,  maar  dat   terzijde),  is   een  mens  tot  veel   in  staat.       De   eerste   jaren   waren   lastig.   Je   begint   natuurlijk   al   met   de   martelgang   die   “Migra”   heet.   En   alle   andere   slachthuizen   waar   paperassen   ingevuld   dienen   te   worden   (“Wat?   u  heeft  maar  één  achternaam?”,  “Huh,  u  heeft   geen   geloof?”).   De   omgangsvormen   (Waarom   zeggen   ze   “joven”   tegen   die   ober?   Die   man   is   toch   al   minstens   80   jaar?).   De   culturele   misverstanden   (“Zeg,   hadden   wij   niet   voor   Met  een  groep  toeristen  op  de  Zocalo   vandaag   afgesproken?   Jaaaaa….,   maar   ik   heb   gisteren  toch  niet  b evestigd..?”  ).  De  zoektocht  naar   ook   mag   klinken.   Dagelijks   word   ik   weer   verrast   allerlei   zaken   (“Kunnen   we   ook   gewoon   ergens   door   dit   gekke,   complexe   en   fascinerende   land.   En   gaan  zwemmen  zonder  lid  te  worden  van  een  dure   dagelijks  voel  ik  mij  bevoorrecht  om  hier  te  mogen   club   waarvoor   je   ook   nog   eens   een   anti   hongo   wonen,   en   onze   paisanos   de   schatten   van   Mexico   examen   moet   doen?”),   naar   etenswaren   (bestaan   te   mogen   laten   zien.   Want   toerisme   is   mijn   nering   er   ook   chips   zónder   chile   y   limón?),   en   andere   gebleven.   Niet   meer   op   een   reisburo,   maar   in   het   altenatieven   voor   Hollandse   gouwe   ouwen   veld.  Begonnen  als  reisleidster,  maar  nu  tevens,  na   (verkopen   ze   hier   ergens   theedoeken?).   Afijn,   zo   een   opleiding   aan   de   Escuela   Nacional   de   kan   ik   nog   wel   even   doorgaan.   You   all   know   the   Antropología   e   Historia,   gespecialiseerd   als   gids,   drill.   We   moeten   er   allemaal   doorheen.   Een   soort   werk  ik  op  freelance  basis  voor  diverse  Nederlandse   officieus   inburgeringsexamen.   En   dan,   als   je   hier   reisorganisaties.   Ik   doe   hele   rondreizen,   maar   allemaal,   door   vallen   en   opstaan   mee   leert   leven,   verzorg   ook   lokaal   gidsenwerk   in   Mexico   Stad   en   openbaart   Mexico   zich   in   haar   volle   glorie.   Alles   omgeving   (dus   als   je   je   Nederlandse   visite   onder   heeft  zijn  prijs.   het   mom   van   een   gezellig   en   educatief   uitstapje     even   uit   je   comfort   zone   wilt   hebben,   ik   Tussen  mij  en  Mexico   is   h et  in   ieder   geval   h elemaal   ([email protected])   zorg   er   wel   voor   dat   ze   goed   gekomen.   Al   15   jaar   onderhouden   we   een   extra  lang  wegblijven!).   aangename   haat-­‐   liefdeverhouding,   hoe   raar   dat     Mexico   heeft   natuurlijk   niet   alleen   ons,   maar   ook   de   toerist   veel   te   bieden.   Helaas   staat   het   op   het   moment   allemaal   op   een   bijzonder   laag   pitje   (crisis,   Mexicaanse   griep,   de   problemen   met   narcotráfico   etc).   Jammer   dat   Mexico   tegenwoordig   (onnodig?)   in   zo´n   negatief   daglicht   staat.   Jammer   voor   het   land   en   jammer   voor   alle   mensen   die   in   de   toeristische   sector   zitten   (ja,   de   kachel   moet   wel   blijven   branden   natuurlijk).   Maar   vooral   jammer   voor   de   mensen   die   zich   door   angst   de   kans   laten   ontnemen   om   één   van   de   mooiste   landen   ter   wereld  te  zien.       Dus  zegt  h et  voort;  como  México  no  hay  dos!   ✘   Viva  Mexico,  c abr  .  .  .  !  !   JULI / AUGUSTUS 2010

-5-

  VAN  DE  BESTUURSTAFEL     door  Roel  van  Halen De  zomervakantie  zit   er   voor  d e  meesten  onder  ons   weer   op   en   een   nieuw   seizoen   met   vele   ver-­‐ enigingsactiviteiten   ligt   weer   voor   ons.   Overigens   lijkt   het   me,   dat   velen   van   onze   leden   er   tegen-­‐ woordig   voor   kiezen   om   die   vakantie   hier   door   te   brengen   in   plaats   van   het   traditionele   zomerverlof   in  Nederland.  Daar   zal  h et  s teeds   maar  teruglopend   aantal   expats   trouwens   ook   niet   vreemd   aan   zijn.   Voor   mezelf   was   het   ook   de   eerste   keer   in   vele   jaren   dat   ik   in   de   zomermaanden   hier   doorbracht,   omdat   we  dit  jaar  voor  een   wat  langer  verlof  in  de   herfst   hebben   gekozen.   Gelukkig   was   er   het   WK   voetbal.     Dat   evenement   zullen   we   niet   gauw   vergeten.   Vooral  d e  finale  was  onvergetelijk,  n iet  zo  zeer  door   het   resultaat   (helaas…)   als   wel   door   de   massale   opkomst   van   de   supporters   van   Oranje   bij   Zydeco   voor  d e  d eur,  b innen   in  d e  bar   en   in  d e   belendende   percelen.  Het   waren  natuurlijk  niet  alleen  leden   van   de   vereniging,   maar   een   dergelijke   opkomst   hebben   we   nog   nooit   meegemaakt.   Het   is   onmogelijk   om   een   goede   schatting   te   geven   van   het   aantal   bezoekers,   maar   we   houden   het   op   minimaal  1.500.   Elders  in  het  blad  kunt  u   er   meer   over   lezen,   maar   vanaf   deze   plaats   wil   ik   niet   nalaten   om   de   gangmakers,   organisatoren   en   sponsors   te   bedanken   en   te   complimenteren   met   de   snelheid,   zorgvuldigheid  en  inzet  waarmee  ze  dit  evenement   op  poten  hebben  gezet.     Maurice   (Zydeco),   Eric,   Bart,   Nederlandse   ambassade,   ING,   Heineken,   Leaseplan   en   alle   anderen  d ie  een  steentje  b ijdroegen:  Bedankt!     Vooruitkijkend   naar   de   komende   maanden   wil   ik   graag   u w   aandacht   vragen  voor  de   eerste   borrel   na   de   zomervakantie,   zo   treffend   de   Homecoming   -6-

borrel   genoemd.   We   verwachten   iedereen   op   vrijdag   10   september   vanaf   een   uur   of   acht   ten   huize   van   onze   penningmeester   Willy   van   Iersel.   Een   nieuwe,   centrale   lokatie   (Lomas   Hipodromo),   prima  te  bereiken   en  Willy  staat  te  popelen  om  vele   gasten   te   verwelkomen,   en   niet   alleen   om   contributie   te   innen.   Zoals   altijd   een   prima   gelegenheid  om  d e  sociale  kontakten  te  verstevigen   of  -­‐  voor  d e  nieuwelingen  -­‐  om  ze  te  leggen.     Misschien   is   dit   ook   het   moment   om   de   politieke   situatie   in   Nederland   eens   even   door   te   nemen.   Meer  dan  twee   maanden  zijn   inmiddels   verstreken   sinds   de   verkiezingen   en   voorlopig   wordt   er   nog   steeds   geïnformeerd.   Daarna   komt   dan   nog   de   feitelijke   formatie   en   als   de   voorspellingen   uitkomen   zal   het   een   kabinet   van   VVD   en   CDA   worden,   voor   zolang   Wilders   dat   zal   gedogen.   Wordt  vervolgd.       In   september   wordt   er   ook   weer   getennist,   zoals   altijd  onder  de  bezielende  leiding   van   Henk   Keizer,   die   er   steeds   voor   zorgt   dat   alle   spelers   aan   hun   trekken   komen   door   middel   van   een   uitgekiend   systeem   bij   het   samenstellen   van   de   gemengde   paren.  Als  u  dus   enigszins  met  een  racket  overweg   kunt  en  uitkijkt  naar  een  dag  fysieke  inspanning  en   geestelijke   ontspanning,   laat   dan   deze   kans   niet   liggen  en  meld  u  aan.       Hartelijk   welkom   aan   allen   die   terug   zijn   van   vakantie  of  nieuw  aangekomen  zijn  en  we  hopen  u   allen   het   komende   seizoen   vaak   te   mogen   zien   bij   een   van   onze   activiteiten.   Aarzel   vooral   niet   om   contact   met   ons   op   te   nemen   als   u   ideeën,   voorstellen  of  andere  opmerkingen  h eeft,   we  zullen   u  er  dankbaar  voor  zijn.   ✘  

POPO

  DE  WK  FINALE:  DE  ORGANISATIE   VAN  EEN  FEESTJE     door  Eric  van  Nuland   Al   jaren   lang   kijken   we   met   elkaar   voetbal   in   Zydeco,   normaal   gesproken   met   een   man   of   twintig.   Iedere   keer   als   we   doorgingen   naar   de   tweede   ronde,   kwamen   er   natuurlijk   wat   meer   mensen.  Elke  zoveel  jaar  fantaseerden   we   er  op  los:   Wat  a ls  we  d e  finale  halen?     Dus   na   jaren   was   het   dan   eindelijk   zo   ver.   Henk   Keizer   wilde   al   tijdens   de   kwartfinales   beginnen   met   de   organisatie   maar   dat   vonden   we   toch   nog   wel   erg   gedurfd.   Na   afloop   van   de   halve   finale   zijn   we   naar   buiten   gegaan   om   te   kijken  hoe  we  d e  straat  af  zouden   kunnen   zetten,   waar   de   bars   moesten   komen,   de   WC's,   de   TV's,   etc.   Omdat   er   een   aantal   Heineken   mensen   aanwezig   waren,   heeft   Henk   snel   geregeld   dat   die   mee   gingen   doen.   De   volgende   dag   zouden   we   en   p etit   comité   bij   elkaar   komen,   Henk,   Roel,   Bart,  ik,   en   Maurice.  Aldaar   werd   snel   duidelijk   dat   er   best   wel   een   aantal   kleine   details   opgelost   moesten   worden   voordat   het   zover   zou   zijn.   Een   zeiltje   ophangen   is   natuurlijk   niet   al   te   moeilijk,   maar   wie   doet   dat?   Verder   was   er   de   vraag  of  we  de  weg  wel  zouden  mogen  afzetten  en   of  er  bier  zou  mogen  worden  geschonken  op  straat.     Ik   ben   toen   gaan   bellen   met   een   aantal   grote   Nederlandse  bedrijven,  ING  reageerde  enthousiast,   en   de   dag  er   op   kwamen   we   bij  elkaar   in   Zydeco,   zij   met  7  man  en   een  reclame  bureau.  Voor  de  video-­‐ presentatie   heeft   Zydeco   Samsung   schermen   gehuurd.   Gedurende   de   dagen   daarna   zijn   alle   kleinere   zaken   besproken,   zoals,   h oeveel   bier  we   in   moesten  slaan  (7000  flessen)  en  hoe  we  die  op  tijd   JULI / AUGUSTUS 2010

koud   konden   krijgen,   de   bonnenverkoop   (nieuw   concept   hier),   de   Diskjockey   en   de   installatie,   personeel,  friet,  tafels,  TV  ploegen,  wie  wel  en  niet   in   de   bar   konden   komen,   de   buren,   de   politie,   de   Delegatie.   Maurice   heeft   alles   uit   de   kast   gehaald   en   de   politie   zover   gekregen   dat   we   alles   konden   doen   wat   we   wilden.   De   Delegatie,   na   een   belletje   van   Wouter   Lok,   zou   het   allemaal   oogluikend   toestaan   en   een   kijkje   komen   nemen.   De   Spanjaarden   hadden   in   hun   halve   finale   te   veel   gefeest  en  mochten  daarom  niet  meer  met  bier  op   straat   komen.   Samen   met   het   afzetten   van   de   straat   zou   dit   een   uniek   evenement   worden.   De   buren   en   andere   horeca-­‐ ondernemers   stonden   er   van   te   kijken   dat   we   dit   voor   elkaar   kregen.     Miquel   de   Geus,   onze   man   bij   Heineken,   heeft   keihard   gewerkt   op   zaterdag   en   zondag   om   het   allemaal   geregeld   te   krijgen.   De   mensen   van   Zydeco   regelden   het   zeil,  d e  mensen,  ijsblokken,  WC's  en  wat  niet  meer.     Zondag   8.00   uur,   iedereen   is   al   druk   in   de   weer,   Bart   is   er   ook   al   en   we   werden   meteen   gevraagd   voor   een   interview   voor   Televisa   die   een   immense   grote  truck  buiten  had  staan  met   enorme  antennes.   Na   dat   interview   pakten   ze   in   en   vertrokken,   wel   lachen   natuurlijk.   Het   zeil   werd   gespannen   want   het   bleef   spannend   met   het   weer,   de   hele   week   had   het   al   geregend.   Miquel   kwam   met   al   zijn   spullen   en   Walter   Elderink   met   zijn   kornuiten   hebben  h em   geholpen   om  alles  op  te  hangen   en  uit   te   pakken.   Beetje   bij   beetje   kwamen   de   mensen   aanlopen,   in   het   oranje.   Langzaam   aan   begon   de   -7-

muziek  te   werken,  d e  Tv's  en   werd  h et  duidelijk  wie   er   wel   en   niet   in   de   bar   mochten   komen.   Alleen   ouders   met   kinderen   en   vrienden   van   Maurice.   Twee   kleerkasten   bij   de   ingang   zouden   dat   controleren,   natuurlijk   een   grote   puinhoop,   ni   modo,   we   hebben   ons   best   gedaan.   We   moesten   de   Airco   uitzetten   omdat   we   anders   niet   genoeg   stroom   hadden   voor   de   rest.   Het   werd   steeds   drukker   en   de   stoep   voor   de   Tv's   stond   vol   met   mensen,   dus   twee   andere   kleerkasten   zouden   regelen  dat  er  niemand  meer  over  stoep  van  d e  ene   kant  naar  de  ander   kant  zou   lopen.   Maar  er  zijn   er   zoveel   met   een   grote   mond   van   “weet   je   wel   wie   ik   ben”,   zoon   van   de   president  etc.  b la  b la  b la.     Eindelijk   kwamen   de   consumptiebonnen,   en   met   dank   aan   Heineken   hebben   we   er   500   gratis   kunnen   verdelen.   Een   uurtje   later   kon   er   niemand   meer   bij   en   begon   de   wedstrijd.   Laten   we   het   daar   maar   niet   over   hebben.   In   de   pauze   was   het   natuurlijk   een   beetje   behelpen   met   het   bier   omdat   de   toeloop   gewoon   te   groot   was.   Van   de   Delegatie   mochten   we   geen   blikjes   verkopen  en  geen  flesjes,  alleen  bier  in  bekers.  Dat   is   gewoon  weg   n iet  te   doen.  Iedereen  in   d e   rij   voor   de   WC   en   toen  b egon  d e  tweede  h elft.  De  spanning   zat   in   de   lucht.   Nog   meer   mensen   en   overal   op   straat  was   h et   oranje,   b ij   d e   buren,   in   d e  kroeg   aan   de   overkant,   overal.  We   s chatten   dat  er   zeker   1000   mensen  in  totaal   waren.   Maurice   en  de   DJ   hadden   er   steeds   meer   schik   in   en   André   Hazes   klonk   uit   volle   borst.   En   uiteindelijk   was   de   wedstrijd   afgelopen   en   werd   Pulpo   Paul   het   publiek   in   gesmeten.   Na   van   alles   en   nog   wat   werd   die   met   een  baseball  bat  in  elkaar  geslagen.  Dat  vonden  de   voorbijlopende  S panjaarden  niet  leuk,  poe.   -8-

Beetje  b ij  b eetje   gingen   mensen   er   vandoor,   ergens   wat   eten   en   zo.   De   mensen,   en   Miquel,   begonnen   op  te  ruimen,  en  de  bar  werd  gesloten.  De  mensen   van   de   Delegatie   wilde   dat   iedereen   zo   snel   mogelijk   zou   verdwijnen   en   de   rust   weder   zou   keren.  Ze  vonden  het   verder  a llemaal  fantastisch  en   we   kunnen   het   over   vier   jaar   herhalen.   De   politie   was   ook   erg   tevreden   over   het   gedrag   van   de   Nederlanders   en   stonden   er   gewoonweg   van   te   kijken  dat  h et  allemaal  zo  netjes  was  verlopen.     Paula   mijn   vrouw   en   onze   dochter   Zury   zijn   naar   huis   gegaan   omdat   die   helemaal   gaar   waren   van   Zydeco.   Ik   ben   nog   wat   gaan   eten   met   mensen   uit   Puebla   en   daarna   toch   nog   even   teruggegaan   naar   Zydeco   om   rustig   een   biertje   te   drinken.   Blijkt  dat  om  20:00  uur  je   bijna   niet   binnen   kunt   komen   omdat   de   tent   volledig   vol   zit,   gezellig   dus   en   om   1:00   uur   naar   huis   gegaan,   en   nog   even   snel   wat   taco's   gegeten   bij  mij  om  de  hoek.       Maandag   doodop   en   de   hele   dag   rust   genomen.   Een   paar   dagen   later   zijn   we   weer   bij   elkaar   gekomen   en   hebben   bij   Maurice,   Lithoral,   heerlijk   gegeten.  Conclusie   was,   er   kan   van  alles  b eter   maar   het   was   het   grootste   Nederlandse   Event   ooit   in   Mexico.   Afgelopen   jaar   bij   het   Koninklijk   bezoek,   waren   er   421   mensen.   Met   al   het   enthousiasme   werd   er   al   meteen   gebrainstormd   over   wat   we   volgend  jaar   kunnen  doen.   We  willen  dan  namelijk   een   grootse   buitendag   organiseren   waar   we   dan   ook   1000   mensen   verwachten.   Een   WK   finale   kunnen   we   dan   helaas   niet   aanbieden   en   zijn   dus   opzoek  naar  andere  attracties.   ✘  

POPO

  DE  MIXES     (DEEL  1)   door  Poul  van  Bremen  Mulder   Het   begon   in   de   zomer   van   1987   toen   mijn   huis-­‐ genoot   en   vriend  Carlos   me  uitnodigde  om   mee   te   gaan   naar   Oaxaca   voor   het   folkloristisch   dansfeest   de   GuelaGuetza.   Ik   woonde   in   Cuernavaca   en   gaf   Engelse   les   aan   een  kleine   particuliere   school   in   het   centrum.  Het   was  juli  en  na   een  inspannende  bus– reis  van   acht   uur   kwamen   we  in   Oaxaca   aan.   Ik  was   daar   voor   de   eerste   keer   en   vond   de   stad   schit– terend:  het   Zocalo,   met  nog  een  aansluitend  plein,   de   Alameda,   dan   de   kathedraal,   een   autovrije   loopstraat,  de  Andador  Turistico,  die  naar  een  hele   mooie   kerk   leidde,   de   Santo   Domingo,   huizen   in   koloniale   stijl   opgetrokken,   nog   een   paar   leuke   pleintjes   zoals  Gonzatti,  San   Francisco   en   San  Pablo   en   het   grote   lanopark,   de   markten   van   Benito   Juarez  en  d e  Twintigste   November.   Een  rustige  s tad   met   toch   veel   verkeer.   Ik   had   een   ruime   week   om   het  allemaal  te  verkennen.       Op   de   zaterdag   voordat   de   GuelaGuetza   begon   werd   de  Godin  van   de  Mais,   Centeotl,   gekozen.   Een   vijventwintigtal   meisjes   van   de   acht   verschillende   regio's   waren   kandidaat   en  hielden  allemaal  op  hun  

Een  huis  in  Zacatepec  uitgegraven  in  de  berghelling   JULI / AUGUSTUS 2010

beurt  een  uitgebreid  verhaal,   vaak   in  hun  eigen  taal   gevolgd   door   het   Spaans.   Oaxaca   telt   17   etnische   groeperingen  met  ieder  hun  eigen  taal,   gewoontes   en   klederdrachten,   heeft   570   gemeentes   en   nog   veel  meer  kleine  plaatsen  die  onder  die  gemeentes   vallen:   Oaxaca   is   een   mozaïek   van   culturen   en   verscheidenheid   in   een  staat  die  ruwweg  drie   keer   zo   groot   is   als   Nederland.   Die   verscheidenheid   aan   culturen   is   dan   ook   de   reden   waarom   deze   berg– achtige   staat   zoveel   aan   de   bezoeker   te   bieden   heeft,   ook   al   omdat   dit   alles   eeuwenlang   tamelijk   geïsoleerd   is   geweest.   Tegenwoordig   is   er,   sinds   een   tiental   jaren,   een   hele   mooie   verbinding   van   Mexico   Stad   naar   Oaxaca,   in   de   vorm   van   een   superhighway   die   dwars   door   de   bergen   snijdt   en   fantastisch  mooie  bruggen  h eeft.       De   kandidaten   voor   Centeotl   stonden   allemaal   op   een   houten   podium   op   een   pleintje   aan   de   zijkant   van   de   Santo   Domingo,   waar   klapstoeltjes   waren   klaargezet   voor   het   publiek.   Mijn   aandacht   werd   getrokken   door   de   ferme   stem   en   het   relaas   van   een   jonge   vrouw   uit   de  Mixe   regio,   gekleed   in  witte   bloes,   blauwe   rok,   rode   ceintuur,   sandalen   en   met  in  h et  lange  zwar-­‐ te   haar   een   smalle   rode   band.   Ze   was  onbevangen  en  zelfverzekerd.     De   maandag   erop   was   de   GuelaGuetza.   We   gingen   naar   het   auditorium   dat   speciaal   hiervoor   was  gebouwd.  Het  was  heel  groot,   had  een  rond  podium   en  een  brug   naar   de   eerste   rang.   Daar   zat   de   gouverneur   en   zijn  kabinet.   De   pas   gekozen  Godin   Centeotl   gekleed   in   de   dracht   van   haar   dorp   en   ver-­‐ sierd   met   een   scepter   nam   plaats   -9-

naast   de  gouverneur   en   aan  de   andere  kant  zat   zijn   vrouw.   Het   dansfeest   kon   beginnen!   Het   begon   allemaal   precies   om   tien   uur   en   de   dansen   waren   van  ingetogen  tot  wervelend,  de  muziek  waarop  er   gedanst  werd  was  net  zo  uiteenlopend.  Oaxaca  liet   het   beste   zien   wat   ze   in   huis   had.   De   Mixes   kwa-­‐ men   op   en   een   van   hen   kwam   langs   om   tepache,   een   drank,   in   schaaltjes   te   schenken.   Daarna   werd   er   een   demonstratie   van   een   bruiloft   gegeven   en   vervolgens   begon   er   een   dans   met   afwisselende   ritmes.   Om   half   twee   was   het   dansfeest   afgelopen   en   gingen  we  een   praatje  maken  met   de   dansgroep   uit   Tuxtepec   die   een   vrolijke   en   indrukwekkende   ananasdans   had   uitgevoerd.   De   meisjes   hadden   kleurige   rokken   aan,   een   lust   voor   het   oog.   Na   afloop   bleef   ik   denken   aan   de   uitvoering   van   de   Mixes  uit  Ayutla  in  h et  noordoosten  van  d e  staat.       Een   paar   dagen   later   was   het   tijd   om   naar   Cuernavaca   terug   te   keren.   Ik   bedankte   de   familie   van   Carlos   voor   hun   gastvrijheid   en   bleef   maar   denken   aan   die   Mixes.   Ik   zocht   in   de   bibliotheek   naar   gegevens   en   ...   vergeefs.   In   de   kerstvakantie   ging   ik   weer  met  Carlos  mee,  eerst   naar   Chiapas   en   daarna   naar   Oaxaca.   Nu   had   ik   tijd   om   beter   te   zoeken   naar   de   Mixes   en   hun   geschiedenis   of   wat   dan   ook.   Ik   vond   wel   wat,   maar   h et  was   erg  weinig.  

Voordat   ik   het   wist   was   de   vakantie   voorbij   en   eenmaal   terug   in   Cuernavaca   besloot   ik   om   zelf   eens   te   gaan   kijken   wie   die   Mixes   waren,   hoe   ze   woonden   en   waar.   De   vader   van   Carlos   had   me   al   verteld   dat   ze   in   een   onherbergzaam   berggebeid   woonden   en  dat  de  busreis   erheen  acht  volle  uren   duurde.     In   de   Paasweek   van   1987   ging   ik   weer   naar   de   gastvrije   ouders   van   Carlos.   Dit  keer   om  een   laatste   poging   te   wagen   bij   het   INI   (Instituto   Nacional   Indigenista)   en   zowaar,   ik   vond   meer   informatie   over   de   door   mij   geadopteerde   Mixes.   Een   duide-­‐ lijke   kaart,  iets  over  de   geschiedenis   van  de  groep,   hun  aantal  van  90.000,  enkele  plaatsnamen  en  hun   extra  inkomsten  door  koffieteelt  op  laaggelegen  en   middenhoge  gedeeltes  van  d e  regio.         De   ochtend   erna   kocht   ik   mijn   kaartje   naar   Ayutla   in   het   grote   ronde   busstation   van   de   tweede   klas.   De   bus   zou   om   twintig   over   tien  vertrekken.   De   bus   was   al   gauw   vol.   Ik   was   niet   van   plan   lang   weg   te   blijven   en   had   alleen   mijn   weekendtas   meegeno-­‐ men   en   een   stevige   korte   jas.   De   weg   ging   naar   Mitla   en   steeg   daarna   door   een   dor   en   half   woestijnachtig   landschap   met   veel   cactussen   en   blauwig   gekleurde   agaves.   We   stopten   in   Santa   Maria   (=lbarradas)   om   een   hapje   te  eten   en  dit   weg  te  spoelen   met   een   biertje.   Ik   maakte   een   praatje   met   de   buschauffeur   en   zijn   helper.     Die   vertelden   me   dat   het   land-­‐ schap   snel   zou   veranderen   en   dat   ik   vooral   meer   bergen   en   bomen   zou   zien.  Na  een   ruim   uur  kwamen   we   in   Ayutla   aan   en   inderdaad,   ineens   zat   ik   midden   in   de   bergen   en   waren  overal  bomen  te  zien.  De   huizen   waren   tegen   de   berg-­‐ hellingen   gebouwd   en   er   was   een   De  begraafplaats  van  Zacatepec  op  de  dag  van  de  doden   - 10 -

POPO

grote   kerk.   Maar   verder   alleen   maar   stilte.  Het   was  midden  op  de  dag,  maar   er   was  bijna   niemand  te  zien.   Ik   vroeg   aan   een   vrouw   van   een   stalletje   of   er   een   andere   bus   verder   zou   gaan   die   dag   en   die   vertelde   me   dat   de   eerstvolgende   bus   naar   Zacatepec   ging,   het   einde   van   de   bergweg.   Na   een  half  uur  kwam  de  bus,  ik  betaalde   en   zocht   een   plekje   achterin.   Nu   kwamen   we   pas   echt  in  d e  b ergen.  Het   was  ongelooflijk.  De  lucht   werd   koeler   en   d e  weg,   d ie  een   andere   weg  leek  te   Verstoppertje  spelen  bij  een  blokhut   zijn,   werd   door   de   aaneenschakeling   van  haarspeldbochten   tot  d ezelfde   weg  gevlochten.   lange   bustocht   had   ik   trek   gekregen   en   ik   had   ook   We   reden   nu   door   een   gedeelte   met   hele   steile   dorst.   Even   voorbij   de   bushalte   was   een   huisje   en   bergwanden   die   moeiteloos   begroeid   waren   met   daar   gingen   we   naar   binnen.   Het   was   een   grote   groen  en  op  een  gegeven  moment  zaten  we  in  een   kamer  met  een  keuken,  tafeltjes  en  stoelen  en  met   lus   in   de   weg   met   watervallen   die   hun   water   naar   een   mevrouw   die   Mucio   voorstelde   als   Hilda,   de   beneden   stortten.   Ik   had   nog   nooit   van   mijn   leven   eigenares   van   de   "fonda".   We   bestelden   ieder   een   zo´n   fantastisch   natuurspektakel   gezien!   Verderop   tlayuda   en   een  bak   koffie.  Een   tlayuda   is  de   groot-­‐ was  er  een  watervalletje  dat  voor  een  deel  over  de   ste   maat   tortilla   en   wordt   warm   geserveerd   met   weg  stroomde.  Eindelijk,  tegen  zeven  uur,  kwamen   een   lap   plat   gesneden   vlees   dat   "tasajo"   heet   en   we   bij   het   dorpje   Metaltepec   aan   en   verzekerde   overgoten   met   een   heet   sausje.   Na   het   eten   van   mijn   buurman   me   dat   Zacatepec   nu   vlakbij   was.   een  tlayuda  h eb  je  je  maag   vol.   Mucio   werd  spraak-­‐ Nog   een  half  uur  later  kwamen   we,   inmiddels  in  het   zaam   en   vertelde   dat   hij   bij   het   bevolkingsregister   donker,   in   Zacatepec   Mixes   aan.   Eindpunt   van   de   werkte  en   dat   hij   uit   Oaxaca   Stad   kwam.   Hij  werkte   reis.     al   een   ruim   jaar   in   Zacatepec  en   vond   het   er   prettig     maar  wel  een  beetje  eenzaam.  Ik  vertelde  hem  dat   Ik   stapte   uit   de   bus.   Het   was   donker.   Er   stonden   ik  de  regio   Mixes  aan  het   verkennen   was   en   dat   ik   wat   mensen   op   hun   familieleden   te   wachten.   Ik   in  Cuernavaca  woonde.     vroeg   of   ik   ergens   kon   overnachten.   De   man   wees       in   het   donker   aan   waar   ik   moest   wezen   en   zei   dat   Plotsklaps  ging  h et  licht  u it  ...   daar  een  hotel   was,  h et   enige  hotel   van  h et  dorp.   Ik       ging  naar  het  lichtblauw  gekleurde  gebouw  en  zette   Niets  aan  d e  hand  vond  Mucio.  We  konden  Hilda  d e   mijn  weekendtas   in  een   van   d e   kamers   boven   neer.   volgende   ochtend   wel   betalen.   Overal   was   het   Er   stond   een   bed   met   een   matras   en   er   waren   la-­‐ donker   en   we   gingen   terug   naar   het   hotel.   Er   zat   kens   en   twee   opgevouwen   dekens.   Weer   beneden   niets   anders   op   dan   vroeg   naar   bed   te   gaan.   Ik   maakte  ik   kennis   een  man  die   Mucio  bleek  te   heten   maakte  h et  bed  op  in  h et  donker  en  ging  onder  zeil.   en   service   te   verlenen   aan   het   district   waarvan     Zacatepec   de   hoofdplaats   was.   Hij   nodigde   me   uit   Wordt  vervolgd.   ✘   om  een  hapje  te  eten  en  we  gingen  op  weg.  Na  de   JULI / AUGUSTUS 2010

- 11 -

  GELOOFWAARDIGHEID     door  Ad  ten  kate   Van   geboorte   zijn   we   allemaal   goedgelovig,   maar   daar   komt   al   gauw   de   klad   in.   Amper   in   de   wieg   worden   we   al   voor   de   gek   gehouden   met   een   fopspeen,   een   jaar   of   tien   later   spelden   ze   ons   verhaaltjes   op   de   mouw   over   hoe   de   bijtjes   het   doen   en  nog   weer  tien  jaar  later   worden   we  misleid   door   beloftes   van   eeuwige   liefde   van   vriendjes   die   uiteindelijk   heel   andere   bedoelingen   blijken   te   hebben.   Als   we   net   wat   spaarcentjes   hebben   opgebouwd,   betaalt   onze   allerbeste   vriend   zijn   schulden   niet   terug   en   als   we   nog   weer   wat   later   groot   en   sterk   zijn,   moeten   we   het   doen   met   toezeggingen   van   politici,   die   onmiddellijk   worden   vergeten   als   de   verkiezingen   achter   de   rug   zijn.   Ja,   goedgelovigheid   wordt   zwaar   gestraft   in   dit   leven   en   het   gevolg   daarvan   is   een   enorm   gebrek   aan   geloofwaardigheid.   Niets   nieuws   dus   die   ongeloof-­‐ waardigheid,´t   is  zo  oud  als  de  weg  naar  Kralingen.   Ja,  de  gevleugelde  Mexicaanse  uitspraak  “mañana”   is  niet  van  gisteren.       Toch   is   het   met   de   geloofwaardigheid   niet   meer   gesteld   zoals   vroeger.   Vandaag   de   dag   worden   we   overspoeld   met   een   soort   onzin   die   je   een   halve   eeuw   geleden   niet   voor   mogelijk   hield.   Hier   in  

- 12 -

Mexico  maken  ze  het  helemaal  bont.  Neem  nou  de   nieuwslezer   die   tijdens   het   journaal   opeens   over   hoge  bloeddruk  b egint.  Eerst  d enk  je:   wat  zullen   we   nou   hebben?   Maar   als   hij   dan   even   later   een   pilletje   aanbeveelt,   dan   weet   je:   OK,   hij   is   nu   dus   geen   nieuwslezer   meer,   maar   gewoon   een   ordinaire   verkoper.  En  je   vergeeft  h et  h em  nog  ook.   Televisa   zal   hem   wel   onderbetalen   en   het   nieuws   dat   hij   bracht   was   ook   niet   zo   interessant.   Wel   vraag   je   je   af:   heeft   zo’n  man   nou   geen  gevoel   voor   eigenwaarde?   Antwoord:   kennelijk   niet.   Prostitutie   van  h et  saaiste  s oort.     Ook   vraag   ik   me   wel   eens   af:   Waar   komt   dat   nu   door?   Wat   zit   er   achter   al   die   humbug?   Ik   heb   er   een   verklaring   voor   bedacht   die   op   het   eerste   gezicht  wat  vergezocht  overkomt,  maar  die  me,  hoe   langer   ik   erover   nadenk,   steeds   meer   begint   te   overtuigen.   Ik   ben   benieuwd   wat   jullie   mijn   lezers   ervan  vinden.     In   navolging   van   de   terecht   verguisde   filosoof   van   anderhalve   eeuw   geleden,   Karl   Marx,   schrijf   ik   de   verloedering   toe   aan   de   industriële   revolutie.   Vroeger   was   het   zo   dat   goederen   schaars   waren.   De   kunst   was   om   ze   te   maken.   Als   je   ze   eenmaal   gemaakt  had,  stonden  de  klanten  in  de  rij  om  ze  te   kopen.   Toen   kwam   er   de   industriële   revolutie   en   daardoor  werd  alles  anders.   Je   kocht   één   keer   een   machine   en   je   kon   zoveel   producten   maken   als   je   maar   wilde.   Nou  ja,  je  had   wat   input  nodig   en   wat   lopende  band  personeel,  maar  nu  is  dat  ook  al  niet   meer   zo.   De   lopende   band   behoort   tot   een   grijs   verleden   en   als   je   het   bijvoorbeeld   over   de   informatietechnologie   hebt,   dan   is   het   maken   van   een   extra   exemplaar   van   een   softwarepakket   ge-­‐ woon   gratis.   De   marginale   kosten   zijn   nul,   zo   noe-­‐ men  wij  economen  dat.  Wat  is  daarvan  het  gevolg?   POPO

De   kunst   is   niet   meer   om   goederen   te   maken,   de   kunst   is   ze   te   verkopen.   Vroeger   stonden   de   klanten   in   de   rij   voor   de   verkopers,   nu   staan   de   verkopers   in   de   rij   voor   de   klanten.   Dat   heeft   aanleiding   gegeven   tot   vakken   die   er   vroeger   niet   waren.   Marketing   was   er   al   vroeg   bij,   dat   wel.   Dat   gaven  ze  al  b ij  b edrijfseconomie,   toen  ik  nog  aan  d e   Nederlands   Economische   Hogeschool   werkte.   ´t   Stond   wel  bekend  als   een  college   waar  je  niet  veel   van  opstak,   maar  het   werd   in   ieder  geval  gegeven.   Naderhand  werden  de  critici  in  het  ongelijk  gesteld   en  tegenwoordig  is  h et  niet  meer   weg  te  denken  uit   de  opleiding.     Maar   behalve   dat   heb   je   nu   de   communicatie-­‐ technologie   en   de   telemarketing   business,   waarbij   ze   van  d e  reclame   een  hele   wetenschap   maken.  Die   zijn   erop   uit   een   aanslag   te   doen   op   de   schaarse   aandacht   die   wij,   aardse   stervelingen,   kunnen   opbrengen.   Alles   mag,   overdrijven,   bang   maken,   ’t   wordt   gewoon   een   sport.   Gek   word   je   ervan.   Bij   Jehovagetuigen   kan   je   tenminste   nog   de   voordeur   dichtsmijten,   maar   de   klap   waarmee   je   telefoon   oplegt   bij   een   telemarketer,   komt   niet   echt   over   aan   de   andere   kant   van   de   lijn.   En   dan   heb   je   ook   nog   de   PR.   Dat   zijn   geen   publieke   relaties,   maar   “public   relations”   en   de   mensen   die   daaraan   doen   zijn   “managers”,   dat   klinkt   gewichtiger,   sales   managers,  PR  managers,  en  noem  maar  op.     Met  al  die  PR  is   er  ook   een  nieuwe  dimensie  bijge-­‐ komen.   De   dimensie   van   de   gebakken   lucht,   noem   ik  dat.  Het  gaat  niet  meer  alleen  om  het  opdringen   van   goederen,   het   gaat   ook   om   het   opvijzelen   van   het   image.   Image   weer   in   het   Engels   natuurlijk.   Bedrijven  die  eigenlijk  gewoon  winst  willen  maken,   laten   zich   nu   voorstaan   op   hun   milieuvriendelijk-­‐ heid,   of   op   dat   ze   niet   in   producten   doen   die   uit   landen   komen   waar   de   mensenrechten   niet   geres-­‐ pecteerd   worden  of  zijn  voortgebracht  met  kinder-­‐ arbeid.   En   omdat   dat   allemaal   moeilijk   is   na   te   gaan,   laten   ze   zich   daarop   certificeren.   Dat   ver-­‐ JULI / AUGUSTUS 2010

betert   hun   image   bij   kieskeurige   klanten.   En   daar-­‐ voor   moeten   ze   natuurlijk   ook   weer   een   hoop   reclame  maken.     En   dan   heb   ik   het   alleen   nog   maar   over   bedrijven,   maar   de   overheid   begint   ook   aardig   mee   te   doen.   Neem   nou   de   presidencia   hier,   met   hun   reclame-­‐ spots,   waarin   ze   zich   zelf   op   de   borst   slaan   over   alles   wat   ze   niet   zoal   gepresteerd   hebben.   Stel   je   voor,   daar  maken   ze   onze   b elastingcentjes  mee   op.   Of   Quique   Peña   van   de   Estado   de   México   die   beweert   niet   minder   dan   761   beloftes   te   zijn   nagekomen.   Volstrekt   belachelijk.   Als   ik   een   toe-­‐ zegging  doe,   kan  ik  die   makkelijk  opsplitsen  in  tien   kleinere  toezeggingen.  Ik  kan  beloven  250  km  snel-­‐ weg   aan   te   leggen,   ik   kan   ook   tien   keer   beloven   stukjes  van  25  km  aan  te  leggen.  Dus  wat  zegt  zo´n   getal?  Maar   ja,   alles  moet   gekwantificeerd  worden,   anders   telt   het   niet   mee.   Dat   hebben   ze   van   ISO-­‐ 9000.       Recentelijk   doet   de   Camara   de   Senadores   ook   dapper  mee.  “Wij  hebben  het  goed  met  jullie  voor,   wij  nemen   wetten  aan  die  jullie  beschermen.”   Met   jullie   bedoelen   ze   dan   ons,   de   ciudadanos.   En   dan   gaat   het   gewoon   over   wat   bankcommissies   die   afgeschaft   worden,   of   zo.   Alsof   wij   niet   weten   dat   ze   al   die   gemiste   bankcommissies   gewoon   door-­‐ berekenen   in   een   lagere   rente   op   deposito´s.   Dat   zijn   dan   maar   liefst   senadores,   eerste   kamerleden   dus.  En  dat   tussen  alle  reclamespots   van   WC-­‐papier   en   wondermiddeltjes   tegen   de   aambeien   door.   Waar  is  de  waardigheid  gebleven?  Straks  komen  ze   me  ook  nog  aan  met  dat  ze  in  2010  maar  liefst  152   wetten   hebben   aangenomen.   Alsof   we   niet   al   veel   te   veel   wetten   hebben,   waarvan   het   merendeel   niet   alleen   niet   wordt   toegepast,   maar   zelfs   vol-­‐ strekt  ontoepasbaar  is  omdat  ze  te  vaag  zijn.   Goede   bedoelingen  te  over,  maar  gezond  verstand  .  .  .     Ik   zit   met   spanning   te   wachten   op   het   moment   waarop  d e  politie  b egint.   Dat  zou   leuk  zijn.   Wel   een   - 13 -

beetje   lastig   voor   ze,   maar   wat   dachten   jullie   van   de   volgende?  “Wij   bekeuren  u  om  u   tegen  uzelf   te   beschermen,   want  als   we  u   niet   bekeuren,  kunnen   we   anderen   ook   niet   bekeuren   en   als   er   dan   een   ander   door   het   rooie   licht   rijdt,   zou   u   wel   eens   de   sigaar  kunnen   zijn;   maar   om   u  te   laten   zien,   dat  we   geen   kwaaie   rakkers   zijn,   kunnen   we   wel   tot   een   regeling   komen;   evengoeie   cuates.”   Bewustzijns-­‐ verhogend,   noemen   ze   dat.   Je   zou   er   een   mooie   reclamespot  van  kunnen  maken.      

Nou   ja,   misschien   overdrijf   ik   wel   een   beetje.   Met   dat  van  die  gebakken  lucht  van  tegenwoordig.  Vele   eeuwen   geleden   verkocht   de   katholieke   kerk   toegangskaartjes   voor  de  hemel  en  dat  doen  ze  nu   niet  meer.  Er   is  dus  ook   vooruitgang.  Of  zou  het  zijn   omdat   we   vandaag   de   dag   liever   naar   het   voetbalstadion  gaan?  It’s   a   crazy  world.   Waar   moet   dat  h een?   ✘  

  ACTIVITEITEN  VAN  NEDERLANDERS   IN  MEXICO    

  De   Nederlandse   Vereniging   in   Mexico   wil   meer   aandacht   geven   aan   activiteiten   van   Nederlanders   onderling   en   tevens   aan   activiteiten   van   Nederlanders   in   de   gebieden   buiten   Mexico   Stad.   Dit   met   als   doel   meer   Nederlanders   met   elkaar   in   contact   te   brengen   en   het   informeren   van   alle   Nederlanders   in   Mexico   van   activiteiten   van   Nederlanders.   Hiervoor   willen   wij   de   website   van   de   Vereniging   aanpassen.   Wij   denken   op   dit   moment   om   aparte   secties   te   maken   voor   de   volgende   gebieden   (wat   altijd   uitgebreid   kan   worden):      

•   Cancun  e.o.   •   Cuernavaca  e.o.   •   Guadalajara  e.o   •   Mexico  Stad  e.o.   •   Monterrey  e.o.   •   Puebla  e.o.   •   Querétaro  e.o.     Wij   willen   een   ieder   vragen   om   activiteiten,   welke   Nederlanders  onderling  organiseren,  aan  te  melden   bij  de  vereniging  ([email protected]),  zodat  we   deze   kunnen   opnemen   in   de   PoPo   en   de   website.   Wij   hopen   zo   een   platvorm   te   creëren   voor   alle   Nederlanders   in   Mexico   en   informatie   te   verschaffen  voor  a lle  Nederlanders  in  Mexico.   ✘  

Willy de Winter Officieel  tolk-­‐  vertaler  bij  diverse  Mexicaanse  instanties  en  als    zodanig  erkend  door  praktisch  alle  ambassades  van  Amerika  en  Europa     Nederlands  (Vlaams)  -­‐  Frans  -­‐  Duits  -­‐  Engels  -­‐  Spaans  -­‐     Italiaans  -­‐  Portugees  en  andere  talen.     Avenida  Horacio  528  (404),  Colonia  Polanco,  11570,  Mexico  D.F.  

Tel.:  5545  5764  /  5254  7446,  Fax:  5531  0348     - 14 -

POPO

  WISTEN  JULLIE   DAT     door  Kees  Burk   …  dat  schrijver  d ezes  zich  verontschuldigt  voor  d e   geringe  inbreng   in  d e  h uidige   PoPo.  De  (prettige)  reden  is,   dat  hij  in  juni   een  fijne   vakantie   heeft  doorgebracht  in   Mexico   en  daar  d eels  ook  d e  voetbalwedstrijden   voor   de  wereldcup  tezamen  met  vele  leden  van  de  vereniging  bij  Zydeco  heeft  mogen  bijwonen.  De  (onprettige)   reden  is,  dat  b ij  thuiskomst  d e  p c  drie  weken  voor  reparatie  naar  d e  fabriek  moest.     …   dat   de   positiviteitsgoeroe   Emile   Ratelband   voor   enige   opschudding   heeft   gezorgd   op   het   plein   voor   het   Binnenhof.   Hij   wilde   met   een   modelvliegtuigje   voorzien   van   een   reclamesleep   aandacht   vragen   voor   z'n   nieuwe  boek  met  de  titel  "Nederland  is  in  de  war".  Helaas  kwam  het  toestelletje  in  botsing  met  een  van  de   torentjes  van  h et  gebouw  en  s tortte  n eer.  Daarna  h eeft  Ratelband  zichzelf  aangegeven  b ij  d e  Haagse  politie.     …   dat   op   6   juli   j.l.   in   zijn   woonplaats   Amsterdam   de   schrijver   Jan   Blokker   is   overleden.   Hij   werkte   als   columnist  voor  onder  andere  het  NRC  en  filmredacteur  voor  het   Algemeen  Handelsblad.  Verder  schreef  hij   filmscenario's,  kinderboeken  en  romans.  Hij  h eeft  d e  leeftijd  van  83  jaar  b ereikt.     …  dat  het  b ekende  fruitmannetje  "Flipje"  u it  Tiel  z'n  75e  verjaardag  h eeft  gevierd.  In  d e  jaren  vijftig  vierde  hij   hoogtij   als   beeldmerk   voor   de   jamfabriek   De   Betuwe.   De   gemeente   Tiel   zou   graag   zien,   dat   een   bronzen   beeldje  in  Madurodam  kan  worden  geplaatst.     …  dat  de  gemeente  Giessenlanden  in  Zuid  Holland  door  de  Raad  van  State  in  het  gelijk  is  gesteld  in  de  zaak   tegen   de   boer   en   evangelist   Joop   van   Ooijen.   Hij   moet   nu   dan   toch   definitief   de   tekst   "Jezus   Redt",   dat   in   gigantische  letters  op  zijn  dak  is   geschilderd,   verwijderen.  Al  ruim  twee  jaar  hield  van   Ooijen  d e   gemoederen   bezig.   De   gemeente   vindt   het   in   strijd   met   de   gestelde   gemeentelijke   welstandsnormen   die   bepalen,   dat   versieringen  op  een  huis  geen  "buitensporige"  vormen  mogen  aannemen.     …  dat  op   20  juli  j.l.   in   Diergaarde  Blijdorp   in   Rotterdam  een   olifantje   is  geboren.  De  moeder   Bangka   en   vader   Timber   werden   ook   beiden   in   Blijdorp   geboren.   Voor   de   naam   is   een   wedstrijd   uitgeschreven.   Het   is   de   vijftiende  keer,  dat  in  Blijdorp  een  olifant  wordt  geboren.     …   dat   door   de   aanhoudende   droogte   de   aardappelproductie   dit   jaar   minder   zal   zijn   en   de   aardappelen   kleiner  van   stuk   zullen   u itvallen.  Dit   b etekent   o.a.   dat  de   frietjes  kleiner  en   duurder  zullen  worden.  Gedacht   wordt  aan  20  ct.  per  zakje.     …   dat   het   "zeilmeisje"   Laura   Dekker   binnenkort   toch   haar   soloreis   om   de   wereld   per   zeilboot   zal   kunnen   ondernemen.   Zij   kan   haar   lang   gekoesterde   wens   nu   in   vervulling   laten   gaan,   nadat   de   rechtbank   van   Middelburg   haar   "onder   toezichtstelling"   van   vorig   jaar   november   had   opgeheven.   Zij   is   op   4   augustus   j.l.,   samen   met   haar   vader,   uit   Den   Osse   in   Zeeland   vertrokken   naar   Portugal   om   van   daaruit   haar   tocht   te   beginnen.  Zij  is  nu  14  jaar   en  hoopt  als  jongste  zeilster  ooit  d eze  tocht   te  volbrengen  en  daarmee   een  record   te  vestigen.   JULI / AUGUSTUS 2010

- 15 -

...   dat   een   Dakota   C47   uit   de   Tweede   Wereldoorlog   grote   schade   heeft   opgelopen   tijdens   een   nachtelijk   transport  op   een  dieplader.   Op  de  A44  ter  hoogte   van  De   Kaag  liep  het  transport  vast  tussen  de  brug.   Het   toestel   was   afkomstig   uit   het   museum   Bevrijdende   Vleugels   in   Best   en   zou   op   het   voormalige   vliegveld   Valkenburg  als  decorstuk  voor  de  musical  Soldaat  van  Oranje  dienen.  Of  het  toestel  zal  worden  hersteld,  is   nog  d e  vraag.   ✘      

  HET  WK  2010  IN  ZUID-­‐AFRIKA  &  H   ET  ORANJE  LEGIOEN  IN  MEXICO   door  Walter  Elderink  

Het   is   alweer   een   tijdje   geleden,   het   WK   dat   we   hier   in   Mexico   hebben  gevolgd.  Het  was   een  climax  en   toch  een   groot   feest.  Begin-­‐ nend   tegen   Japan,   waren   er  toch  al  behoorlijk   wat   Nederlanders,  die   een   tocht   in   de   vroege   ochtend   hebben   gewaagd   om   bij   Zydeco   te   komen   en  dan  ook  nog  op  tijd  op  het  werk  te  kunnen  verschijnen.  En   direct  verrast  door  een  film-­‐ ploeg,   die   eigenlijk   eerst   op   zoek   was   naar   (teleurge-­‐ stelde)   engelse   supporters,   maar   ze   konden   die   niet   vinden   en   kwamen   bij   ons   uit.   Het   Oranje   legioen   was   nog   niet   vol   uitgerukt,   echter   het   succes   van   onze   mannen   en   de   goede   ervaringen   maakten  dat  het  Legioen  in  steeds   grotere   getale   uitrukte.   Een   hele-­‐ boel   bekende,   echter   ook   een   aantal   onbekende   landgenoten   en   vele   contacten   werden   gelegd.   Zydeco   heeft   er   alles   aan   gedaan   om   de   sfeer   nog   beter   te   maken.   Bitterballetje,   uitsmijtertje,   bakkie   leut   en   appel-­‐ sientje  .  .  .  en  al  snel  h et  b iertje.     In   de   pauzes   van   d e   wedstrijden   een   rookgolf   op   straat   voor   Zydeco  om  toch  d e  zenuwen  ff  d e  loop  te  laten.  Jong  en  Oud   waren   getuigen   van   de   wedstrijden   en   hebben   genoten.   Zeker   toen   d e   halve   finale  er   aan   b egon   te  komen.   Iedereen   in   z´n   nopjes!   Zydeco  werd   te  klein,   zeker   toen   de   finale  een   feit   was.   De   Nederlandse   Vereniging   heeft   veel   uit   de   kast   gehaald   om   hier   ook   een   grote  happening  van  te  maken.  En  een  groot  feest  werd  het,  ook  al  mochten  onze  jongens  die  wereldbeker   niet   in   ontvangst   nemen.   Wij   hebben   op   de   website   een   pagina   aangemaakt,   waar   fotocollages   en   TV   opnames,   naast   eigen   filmpjes,   zijn   opgenomen.   Mocht   je   dit   nog   niet  h ebben  b ekeken,  ga  dan  snel  naar  http://www.nvmexico.nl/?q=node/1694.     Yep,  we  kunnen  trots  zijn  op  h et  Oranje  Legioen  in  Mexico  !   ✘   - 16 -

POPO

  DE  INDIGENA  IN  ZIJN  O  NBEDORVEN  PARADIJS   door  Dhian  Siang  Lie   Nu  ruim  vijftig  jaar  geleden  h ield  ik  een  spreekbeurt   over   de   beschaving   van   de   Incas.   Ik   was   toen   leerling  van  Het  Bisschoppelijk  College   te   S ittard   en   het   was  voor  het  vak  Nederlands.   Behalve  een   goed   cijfer,   zo   herinner   ik   me,   heb   ik   er   een   latente   belangstelling   voor   pre-­‐Columbiaanse   culturen   aan   over   gehouden.   Toen   ik   me   veel   later   wat   tijd   en   geld   gunde   voor   bijzondere   vakanties,   was   Peru   mijn   eerste   reisdoel   en   de   Ruta   Maya   in   Mexico   –   Guatemala   het   daarop   volgende.   Voor   het   zover   was   ontmoette   ik   mijn   Mexicaanse   Elizabeth   en   tegelijk   met   mijn   belangstelling   voor   haar,   werd   ook  d ie  voor  de   oude  culturen   van   Midden-­‐Amerika   een   stuk   serieuzer.   Ik   wilde   zo   veel   mogelijk   te   weten   komen,   over   alle   aspecten   van   de   historie,   over   de   oorspronkelijke   bevolking   en   met   name   ook   wat   daar   nog   van   over   was.   Ik   las   alles   wat   ik   rechts   en   links   kon   vinden   over   de   Maya’s   en   Azteken   en   leerde   al   snel   dat   er   nog   veel   meer   oude   culturen   en   hun   nalatenschap   of   nakome-­‐ lingen  zijn  te  onderscheiden.   Met  d ie  nakomelingen   bedoel   ik   natuurlijk   de   huidige   bevolkingsgroepen   in   de   Americas,   die   we   voor   het   gemak   over   een   kam  scheren  en  indianen,  indigenas,  noemen.     Inmiddels   weet   ik   dat   die   aanduiding   onrecht   doet   aan  de  enorme  verschillen  die  er  tussen  de  diverse   groepen   bestaan:   verschillen   in   taal,   leefwijzen,   geloven   en   gebruiken.   In   Mexico   onderscheidt   het   CDI   (Comisión   Nacional   para   el   Desarrollo   de   los   Pueblos   Indigenas)   alleen   al   62   verschillende   etno-­‐ linguistische   groepen.   In   2005   stellen   zij   het   totale   aantal   indiaanse   inwoners   van   Mexico   vast   op   9.854.301   en   hiervan   spreken   5.988.557   personen   nog   een  indiaanse  taal  (benieuwd   wat  de  uitkomst   is   van   de  volkstelling   van   2010).   Dat  en   nog   h et  een   en  ander  weet  ik  nu,  maar  bij  mijn  eerste  reis  naar   Mexico  in  2004  koesterde  ik  nog  het  soort  gedach-­‐ - 18 -

ten   die   zelfs   wetenschappers   eeuwenlang   hadden   omtrent   de   oorspronkelijke   bewoners   van   de   nieuwe   wereld   die   Christopher   Columbus   had   ontdekt:   daar   leven   vreedzame   mensen   als   in   het   paradijs,   in   harmonie  met  de  natuur,  met  een  eigen   hoogwaardige   cultuur.   De   gedachtesprong   die   je   dan   al   snel   maakt   is:   Wat   vreselijk   dat   de   Spaanse   conquistadores   en   hun   nazaten   dat   allemaal   teniet   hebben   gedaan   in   eeuwenlange   overheersing   en   onderdrukking.  

  De   lacandones,   die   ik   in   2004   bij   Yaxchilan   tegen   het  lijf  liep   POPO

Dat  beeld  is  nu  h eel   wat   genuanceerder  door   wat   ik   inmiddels   heb   gelezen   en   met   eigen   ogen   heb   kunnen   zien   en   ervaren.   Dat   inzicht   kwam   al   een   klein   beetje   tijdens   die   eerste   reis   en   werd   sterker   in   de   jaren   daarna   door   mijn   b ezoeken   aan   Mexico,   maar  toen  ik  begin  2008  naar  Cuernavaca  verhuisde   was   dat   oorspronkelijke   beeld   zeker   nog   niet   verdwenen.   Tijdens   mijn   eerste   Ruta   Maya,   in   de   zomer  van   2004,  bezocht  ik  in   Cristobal  d e   las  Casas   het   museum   van   Na   Bolom1.   Ik   hoorde   daar   voor   het   eerst   van   de   Lacandon   Maya’s:   een   tweetal   groepen   indigenas   die   waarschijnlijk   nog   dicht   bij   de   oude   ‘verdwenen’   Maya’s   staan.   Mijn   belang-­‐ stelling   was  helemaal  gewekt  toen   ik   vlak  daarna  b ij   de   ruïnestad   Yaxchilan   twee   van   hen   tegen   het   lijf   liep.       Ja,   dat   waren   pas   echte   ‘indianen’!   Hun   voorouders   hadden   de   Spaanse   conquistadores   weten   te   ont-­‐ lopen   door   de   jungle   van   Chiapas   in   te   trekken   en   pas   sinds   het   midden   van   de   vorige   eeuw   was   er   sprake   van   de   eerste   echte   contacten   met   het   moderne   Mexico.   Helaas   liet   mijn   georganiseerde   reis   toen   niet   toe   me   aan   te   sluiten   bij   een   mogelijke   jungle-­‐expeditie   om   hun   woonplaatsen   te   b ezoeken   of  er   anderszins  langer   b ij   stil   te   staan,   maar  hun  u iterlijk,  met  lange  zwarte  haren  en   witte   gewaden   bleven   voor   mijn   ogen   zweven   als   de   mensen   die   ‘vreedzaam   en   in   harmonie   met   de   natuur   leefden’.  Eenmaal  thuis  in   Nederland  vond  ik   een  boek  van  Sebastiaan   Roeling2,  een   Nederlandse   mayanist3,   die   in   2002   en   2005   veldonderzoek   had   gedaan  bij  de  Lacandon  indianen.  Het  boek,  tevens   een  soort   introductie  in  de   Culturele   Antropologie,                                                                                                                             1

   Na  Bolom,  is  een    nu  bijna  60  jaar  oud  NG-­‐instituut,    dat   antropologische  en  ecologische  onderzoeksprogramma’s   uitvoert,  eco-­‐toeristische  j ungle-­‐tochten  aanbiedt  en  naast   een  m useum  ook  een  hotel  en  restaurant  exploiteert.  Zie   verder  http://www.nabolom.org/  

2

 Schaduwen  van  Bonampak  door  S.  Roeling.  ISBN-­‐ 10:9080855448  

3

   Mayanist  is  een  wetenschapper  die  zich  heeft  gespesialiseerd   in  de  cultuur  van  de  Maya’s.  

JULI / AUGUSTUS 2010

Onze  gids  door  la  Selva  Lacondona   bevatte   meer   dan   genoeg   stof   om   voeding   te   blijven   geven   aan   mijn   romantische   beeld   van   de   ‘indigena   in   zijn   onbedorven   paradijs’.   Dat   zou   dus   zeker   een   reisje   worden   naar   la   Selva   Lacandona,   zeg   maar   h et   reservaat  waar   Lacandones  hun  eigen   zeden  en  gebruiken  in  stand  kunnen  houden,  maar   het   duurde   nog   tot   juni   2010   voor   het   er   ook   echt   van  kwam.     Intussen   had   ik   op   verschillende   manieren   beter   kennis   gemaakt   met   het   fenomeen   ‘indigenas’   en   vooral   de   kloof  die  er   b estaat  tussen   d e  wereld  van   de  moderne  Mexicaan  en  die  van  de  nakomelingen   van   de   oorspronkelijke   bewoners   van   Midden   Amerika.   Een   kloof   niet   alleen   in   materiële   of   culturele   zin,   maar   vooral   ook   in   de   vorm   van   (verholen   en)   openlijke   discriminatie.   Ik   zelf   leerde   al   snel   de   overal   opduikende   indiaanse   straat-­‐ verkopers   en   bedelende   kinderen   te   negeren   en   werd   op   vele   manieren   gewaarschuwd   voor   hun   soms   diefachtige   gedrag.   Zag   met   deernis   hoe   jonge   moeders   met   hun   schatjes   van   baby’s   de   straat  als  keuken,   woon-­‐   en  slaapkamer   gebruiken.   - 19 -

Met   enig   afgrijzen   keek   ik   naar   de   vaak   vervuilde   blote   voeten   in  afgetrapte  guaraches,   van   vooral  d e   mannen.   Daarentegen   had   de   wijze   waarop   vrouwen   zich   kleden   en   soms   fantasievol   met   hun   haar   omgaan,   absoluut   aantrekkingskracht   op   me.   Hoe   zouden   ze   in   hemelsnaam   die   plooirokken   en   die   kante   en   kleurrijk  geborduurde  blouses  schoon   en   gestreken   houden   in   de   primitieve   omstandig-­‐ heden  waarin   ze   wonen?  Hun  erbarmelijke   dorpen,   vaak   wat   moeilijker   bereikbaar,   met   karkassen   van   huizen   en   middeleeuws   aandoende   straten   die   al   jaren   lang   onderhoud   ontberen,   leerde   ik   kennen   door   de   vele   rondritjes   die   we   maakten.   Doet   de   overheid   niets   voor   de   ontwikkeling   van   de   indiaanse   Mexicanen?   Krijgen   deze   indigenas   onvoldoende   mogelijkheden   om   zich   zelf   te   ontwikkelen?   Of   willen   ze   zelf   zo   blijven   leven,   zo   zoemde  h et  steeds  in  mijn  hoofd.       Wijzer   werd   ik   door   de   verhalen   te   horen   van   verschillende   mensen   die   met   indigenas   hebben   gewerkt.   Zo   sprak   ik   lang   met   Gwen   van   Gelder,   een   Nederlandse   vrouw   die   in   een   Nauhatl   dorp:   Cuentepec,   in   Morelos   een   poppenatelier   had   opgezet   met   vrouwen   uit   het   dorp   en   dit   ver-­‐ volgens   drie   jaar   lang   succesvol   wist   te   runnen.   Ik   vertel   daar   graag   een   andere   keer   wat   over.   Heel   verhelderend  was  ook  h et   verhaal  van   Roberto,   een   van   mijn   leraren   in   de   taalschool   Experiencia   in   Cuernavaca,   waar   ik   een   cursus   deed.   Hij   had   eerder   voor   de   Mexicaanse   overheid   gewerkt   als   sociaal   werker   in   diverse   ontwikkelingsprogram-­‐ ma’s  voor  indigena   gemeenschappen  in   Chiapas.  Hij   bestreed   met   succes   mijn   opvatting   dat   de   over-­‐ heid  niets  doet  voor  de  ontwikkeling  van  Indiaanse   gemeenschappen.   Aan   de   hand   van   voorbeelden   uit   zijn   praktijk   legde   hij   uit   hoe   moeilijk   dat   overigens   is   voor   een   land   dat   al   moeite   genoeg   heeft   zich   staande   te   houden   in   de   internationale   welvaartswedloop.   En   ja,   de   indiaanse   gemeen-­‐ schappen,   bij   monde   van   hun   caciques,   lijken   nauwelijks   behoefte   te   hebben   aan   de   ontwik-­‐ - 20 -

kelingen  volgens   modellen  van   de  westerse  wereld.   Alleen   de   flessen   coca   cola,   de   televisie   en   wat   afgedankte   auto’s   zijn   zichtbare   bewijzen   dat   de   20ste  eeuw  langs  is  geweest.       De  indigenas  leven  h eden  ten  dage  d us  zeker  niet  in   een   ‘paradijs’,   hoe   uitbundig   de   natuur   en   het   landschap   rond   hun   woonplaatsen   meestal   ook   is.   Ze   hebben   ook   nooit   in   paradijselijke   omstandig-­‐ heden   geleefd,   maar   zoals   overal   op   deze   aardbol   en   net   als   andere   volkeren,   hebben   ze   steeds   op   hun  eigen  manier  moeten  vechten  met  anderen  én   de   natuur   om   zich   van   een   bestaan   te   verzekeren.   Ondanks   deze   wetenschap   blijft   het   beeld   van   de   ‘onbedorven   indiaan’   in   mijn   achterhoofd   bestaan,   zeker   sinds   ons   recente   verblijf   in   Lacanjá   Chansayab.   We   hadden   daar   een   eco-­‐trip   geboekt   voor   een   bezoek   aan   de   ruïnes   van   Bonampak   en   Lancanjá   en   om   een   jungletocht   te   maken   in   la   Selva  Lacandona.   We   kregen  een   prima  toegeruste   ruime   en   schone   cabaña   in   het   campamiento   ‘Top   Che4’.  Eigenaar  is  d e  Lacandon  indiaan  Don  Enrique,   zoals  h ij  zich  in  goed  Spaans  voorstelde.       Het   bezoek   aan   de   beroemde   muurschilderingen   van   Bonampak   was   boven   verwachting   spectacu-­‐ lair.   Door   de   wandeling   in   de   jungle   met   zijn   begroeide   waterlopen   en   cascaden   kreeg   ik   de   neiging  om  me  bij  een  ‘groene’  partij  aan  te  sluiten   en   het   ‘ontdekken’   van   de   ruïnestad   Lacanjá,   mid-­‐ den  in  d e  jungle  en  nog  helemaal  opgeslokt  door  d e   woeste  natuur,  deed   me   voelen  als  een   John  Lloyd   Stephens  of  Alfred  Maudslay5.     De   meest   bijzondere   ervaring   was   echter   het   contact   met   onze   gastheer   en   zijn   familie   en   de   gesprekken,   die   we   met   hem   konden   voeren.   Zijn   zonen   traden   op   als  gidsen,  een  van   h en   runde  een                                                                                                                             4

   Zie  voor  het  eco-­‐tourisme  aanbod  van  Top  C he:   http://www.lacanja.com/  

5

   Ontdekkingsreizigers,  die  v eel  Maya-­‐steden  in  de  j ungle   hebben  ontdekt  c.q.  onderzocht  en  blootgelegd.  

POPO

keurig   restaurant,   een   schoondochter   beheerde   selproducten   die   de   natuur   levert,   de   bereidings-­‐ een   redelijk   moderne   keuken   en   anderen   ver-­‐ wijzen,   de   eetgewoonten   en   hoe   heerlijk   en   voed-­‐ zorgden   d e   cabañas  en   hielden   d eze  keurig   s choon.   zaam   dat   alles   is.   Vervolgens   kwamen   we   vanzelf   De  kleinkinderen  hielpen  met  serveren  en  wilden  o   op   het   familieleven,   hoe   de   kinderen   worden   zo   graag   met   ons   in   gesprek   komen.   De   omgeving   grootgebracht   en   wat   hun   rol   is   in   het   dagelijkse   en   paden   waren   opgeruimd   en   de   planten   en   leven.   Voor   Don   Enrique   is   het   daarbij   vanzelf-­‐ bomen   goed   verzorgd,   er   waren   speelse   speel-­‐ sprekend   dat   de   tradities   in   stand   gehouden   weiden,   een   orchideeën-­‐tuin,   visvijvers   en   een   worden,  maar  tegelijkertijd  kijkt  hij  met  open  ogen   goed   beschutte   rustplaats   met   hamaca’s.   Er   was   naar   wat   de   moderne   wereld   hem   als   het   ware   warm   en   koud   stromend   water,   gewoon   elektrisch   opdringt   en  zoekt   wegen  om  dat   wat  h em  aanstaat,   licht  én  .   .  .  een  aparte  cabaña  met  vier  computers   in   zijn   tradities  en   gewoonten   in   te   passen.  Daarbij,   en   een   satelliet   verbinding   voor   internet;   voor   de   en   dat   vond   ik   echt   heel   buitengewoon   voor   zo’n   laptop-­‐bezitters   bovendien   inalám-­‐ pater  familias,   lijkt  hij  zijn   kinderen   brico.   Op   diverse   plaatsen   stonden   de   ruimte   te   geven   hetzelfde   te   kleine   bordjes   met   aanwijzingen,   doen.   Althans   dat   maak   ik   op   uit   hoe   om   te   gaan   met   energie,   de   wat   hij   heeft   opgebouwd,   hoe   hij   natuur,   waar   welke   soort   vuilnis   en   zijn   familie   zich   blijven   kleden,   gedeponeerd   kon   worden   en   aan-­‐ hun   haar   dragen   maar   vooral   hoe   sporingen   om   respect   te   hebben   hij   en   zijn   kinderen   en   klein-­‐ voor   de   zeden   en   gewoonten   van   kinderen   zich   gedroegen   en   uitten   de   vaste   bewoners   en   verstandig   naar  ons.  In  d e   verste   verte   lijkt  dat   om  te  gaan  met  dieren  en  planten.   niet   op   de   bedelende   en   snuis-­‐ Eco-­‐toerisme   op   zijn   best   dus!   Een   terijen   verkopende   indianen   die   ik   waar   paradijs,   niet   van   het   glossy   op   de   Zócalo   tegenkom.   Dit   zijn   soort   van   grote   luxe   vakantie   zelfbewuste   mensen   die   uit   kunnen   resorts   aan   de   kusten,   maar   leggen   hoe  en  waarom  ze  doen   wat     ze   doen,   trots   zijn   op   hun   afkomst   aangenaam   passend   in   de   woeste   De  kleinkinderen  van  Don   natuur  van  la  S elva  Lacandona.   en   verstandig   gebruik   maken   van   Enrique     de   verworvenheden   van   de   mo-­‐ Don   Enrique   liet   zich   graag   uitnodigen   om   meer   derne   tijd.   Is   dit   dan   toch   ‘de   indigena   in   zijn   over   zijn   familie   en   hun   leven   te   vertellen   en   zo   onbedorven  paradijs’?   hebben   we   bij   het   licht   van   de   maan,   wat   kaarsjes     en   duizenden   vuurvliegjes   een   hele   avond   op   de   Wat   kan   ik   zeggen,   dit   was   slechts   één   familie   en   veranda   van   onze   cabaña   doorgebracht,   met   hem   we   waren   er   maar   drie   dagen.   Wie   weet   was   dit   en   een   aantal   leden   van   zijn   familie.   Met   ons   wel   een   uitzondering,   gezien   ook   het   feit   dat   daar   spraken   ze   in   prima   Spaans,   maar   onderling   Maya.   heel   veel   meer   campamentos   zijn   en   niet   alle   Ons  was  niet  alleen  Elizabeth  en  ik,  maar  ook  twee   informatie   en   reisadviezen   die   ik   op   internet   over   van   haar   broers   en   haar   moeder.   Geen   typische   dit  soort  toeristisch  aanbod  vond,  zo  positief  zijn.     buitenlandse   toeristen   dus,   maar   een   Mexicaanse   Wat  doet  h et  er  toe,  mijn  romantische  beeld  van  d e   familie   die   zelf   jarenlang   in   een   dorp   in   de   jungle   oorspronkelijke   bewoners   van   het   huidige   Mexico   van   Campeche   had   gewoond.   Het   ging   dan   al   snel   heeft   voorlopig   een   goed   voelende   invulling   en   vergelijkenderwijs   over   de   verschillende   voed-­‐ gekregen  in  Lacanjá  Chansayab.   ✘   JULI / AUGUSTUS 2010

- 21 -

  NEDERLANDSE  CULTUUR   IN  MEXICO     door  Marloes  van  Beveren   Fotograaf Michel Szulc Krzyzanowski op Expo Guanajuato Fotograaf   Michel   Szulc   neemt   deel   aan   de   expositie   “Cruce   de   Caminos:   Artistas   Europeos   en   México”,   waar   in   Mexico   woonachtige   Europese   beeldend   kunstenaars   gedurende   enkele   maanden   hun   werk   zullen   tonen   in   een   Europees   Paviljoen.   De   Expositie   vindt   plaats   in   het   kader   van   de   culturele   bicentenario   activiteiten   in   Guanajuato  op  het  terrein  van  d e  Expo  Guanajuato.   Plaats:   Expo  Bicentenario,  Silao/Guanajuato,  Gto   Datum:     17  juli  tot  eind  n ovember  2010   Meer  informatie  :     www.szulc.info,  www.bicentenarioguanajuato.gob.mx    

Concerten Concertgebouw Jazz Orchestra op het Festival Internacional Cervantino Dit   jaar   zal   Nederland   op   het   Cervantino   Festival   vertegenwoordigd   worden   door   het   Concertgebouw   Jazz   Orchestra.   Plaats:   Sala  Nezahualcoyotl,  UNAM   Datum:   21  oktober,  tijd  nog  onbekend   Meer  informatie:   www.jazzorchestra.nl,  www.cultura.unam.mx     Plaats:   Alhóndiga  d e  Granaditas,  Guanajuato,  Gto   Datum:   23  oktober,  20:00  uur   Meer  informatie:   www.jazzorchestra.nl,  www.festivalcervantino.gob.mx   ✘        

Marijke  J.  Larenas-­‐Linnemann      

Drs.  Spaanse  taal  en  letterkunde   Lerares  M.O.  Spaans   Beëdigd  tolk-­‐vertaler       Privé-­‐  en  groepslessen  Spaans,  Engels,  en  Nederlands   Vertaalwerk  Spaans,  Portugees,  Engels,  Frans,  Duits  en  Nederlands       Clases  privadas  y  en  grupo  de  Español,  Inglés  y  Holandés   Traducciones  Español,  Portugués,  Inglés,  Francés,  Alemán  y  Holandés      

TEL./FAX:  (5)  675  44  04    

- 22 -

POPO

     

JULI / AUGUSTUS 2010

  MAURICE  B   EDANKT  !  

- 23 -

  ALGEMENE  INFORMATIE  VAN  DE  NEDERLANDSE   VERENIGING  IN  MEXICO    

   

Bestuur Nederlandse Vereniging in Mexico Ere-­‐Voorzitter     Voorzitter  (interm)   Vice  Voorzitter   Secretaris   Penningmeester   Leden         Ledenadministratie  en  website   PoPo   Vertegenwoordiger  NL  ambassade    

Harer  Majesteits  Ambassadeur  drs.  Cora  Minderhoud   Roel  van  Halen   5291  6131   [email protected]   Henk  Keizer   5846  1586   [email protected]   Machteld  Caminada   5520  2707   [email protected]   Willy  van  Iersel     [email protected]   Christina  Keizer   5846  1586   [email protected]   Joost  Draaisma   5593  5187   [email protected]   Hans  van  d en  Bongard   5543  3314   [email protected]   Walter  Elderink   1106  3657   [email protected]   Eric  van  Nuland   5662  1033   [email protected]   Ad  ten  Kate   5559  0143   [email protected]   Jan  Bijl   5520  3189   [email protected]    

Lidmaatschap

Het   lidmaatschap   bedraagt   500   pesos   per   familie   per   kalenderjaar.   Leden   kunnen   deelnemen   aan   alle   activiteiten   die   georganiseerd   worden   door   de   vereniging   en   ontvangen   tweemaandelijks   het   verenigingsblad  de  PoPo.      

Aanmelding nieuwe leden

Na   betaling   van   het   lidmaatschap   een   kopie   van   het   stortingsbewijs,   naam,   adres,   telefoonnummer   en   liefst   een   e-­‐mail   adres   sturen   naar   [email protected]    

Betalen lidmaatschap

Bedrag   van   500   pesos   storten   op   rekeningnummer   12.90.66   bij   Banamex   sucursal   4271   ten   name   van   Wilhelmus   van   Iersel.   Voor   elektronische   storting   is   de   CLABE:   002180427101290663.   Kopie   stortingsbewijs   met   vermelding   van   naam  sturen  naar  Willy  van  Iersel.    

Website

DÉSIRÉE LARENAS LINNEMANN Alergologe en kinderarts (kinderen en volwassenen)

HOSPITAL MÉDICA SUR Puente de Piedra n° 150 Col. Toriello Guerra - Del. Tlalpan 14050 Mexico D.F. Torre 2, consultorio 602 tel/fax: (52-55) 5171-2248, 5606-6222 ext.4372 Celular: (52 of 044)-55-8509.5950 www.dra-desiree-larenas.medem.com Officieel bedrijfsarts van de Nederlandse Ambassade Opleiding: Rijksuniversiteit Utrecht. Instituto Nacional de Pediatría, México  

www.nvmexico.nl     - 24 -

POPO