augustus 2010

Vakblad voor diakenen / 23e jaargang, nummer 4 / augustus 2010

In dit nummer: Delen met nieuwe Nederlanders Maatschappelijke stage / Eenzaamheid op het spoor / Landelijke Diaconale Dag 2010 / Rijst voor kinderen in Bangladesh

7

Colofon DIAKONIA, 23E JAARGANG, NO. 4, augustus 2010 Tijdschrift voor hen die plaatselijk actief zijn op diaconaal gebied.

UITGEVER Diakonia verschijnt zesmaal per jaar en is een uitgave van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland voor het diaconale programma van Kerk in Actie. Kerk in Actie is het missionaire en diaconale werk in binnen- en buitenland van de Protestantse Kerk in Nederland. Delen van dit werk worden uitgevoerd mede namens tien oecumenisch georiënteerde kerken en organisaties in Nederland.

REDACTIERAAD Sjon Donkers, Cor van Groningen, Evert Jan Hazeleger (hoofdredacteur), Teus Hubert, Henk van IJken, Martin Joosse, Ellen van der Kemp (bureauredactie), Henny Nagelhout (eindredacteur), Jan Ritman, Ruud Slabbertje (voorzitter), Irene Stok, Carla van der Vlist, Beppie van der Waal.

9

11

OPMAAK EN DRUK Opmaak: Interface Communicatie, Ede Druk: Koninklijke BDU, Barneveld

ADMINISTRATIEADRES Adressen- en periodiekenadministratie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 17 25, fax (030) 880 15 84, e-mail: [email protected]

REDACTIEADRES Postbus 456, 3500 AL Utrecht, tel. (030) 880 17 90, fax (030) 880 14 57, e-mail: [email protected]

ABONNEMENTEN De abonnementsprijs bedraagt bij: - de eerste vier abonnementen à € 12,70; - vijf t/m negen abonnementen à € 9,62 (25% korting); - tien abonnementen en meer à € 7,52 (40% korting). Losse nummers kosten € 2,50 per stuk.

18

GESPROKEN DIAKONIA Diakonia is ten behoeve visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm op daisy-cd's. Voor een abonnement of een proef-cd kunt u terecht bij de CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel. (0341) 56 54 99. Daar kunt u ook informatie krijgen over de uitgave in brailleschrift.

WEBSITE www.kerkinactie.nl ISSN 0167 - 1472

2

#!

! ! ! !" !

""" $ " !

Diakonia - augustus 2010

Van de redactie

Inhoud De Verbinding: “Ik zie hen een beetje als mijn echte ouders” 4 Kleurrijk: Maatschappelijke stage in Amsterdam 7 Op het spoor van: Eenzaamheid 8 Actueel: Landelijke Diaconale Dag 2010

10

Marktplein diaconaat: Hulp aan minima en aandacht voor slachtoffers mensenhandel

11

Op de stoep bij: Mieke van Dijk, Oud-Beijerland

12

Uit de praktijk: Michacursus in Boerakker

14

1 vraag 3 deskundigen Dringende boodschappen aan de nieuwe regeringspartijen

16

Minicursus: Rijkelijk delen is delen met een plus! Over delen met nieuwe Nederlanders 17 Collectes: Rijst voor kinderen in Bangladesh 20 Achtergrond: Diaconale inzet voor migranten Korte berichten Luisteren


Nieuw begin Een nieuw begin. Het klinkt dubbelop. Elk begin is toch nieuw? Maar toch, je kunt met iets begonnen zijn en op een gegeven moment het idee krijgen dat je opnieuw met hetzelfde moet beginnen, een nieuwe start moet maken. Bij terugkomst van vakantie als je weer aan het werk gaat of aan het begin van een nieuw seizoen kerkelijke activiteiten. Met iets nieuws beginnen kan mooi en inspirerend zijn, maar het kan ook moeite kosten. Voor het verkennen van nieuwe mogelijkheden en het aanleren van nieuwe vaardigheden is energie en inspanning nodig. Ik denk daarbij aan het nieuw te vormen kabinet en aan het wonen in een nieuwe omgeving met onbekende mensen om je heen en een andere cultuur. Diakenen kunnen een helpende hand bieden daar waar mensen opnieuw moeten of willen beginnen. In de rubriek De Verbinding leest u het verhaal van Naomi en Carla die in een gezinshuis in Jeugddorp De Glind zijn gaan wonen en de diaconie van de protestantse gemeente LangedijkNoord die daar ondersteuning aan geeft. In de minicursus gaat Kerk in Actie-medewerkster Geesje Werkman in op activiteiten die diakenen kunnen ondernemen om nieuwe Nederlanders te leren kennen en met hen te delen. En het nieuwe kabinet? Ook daar bieden diakenen een helpende hand. Het vaste diakenpanel heeft een aantal dringende boodschappen en adviezen voor de nieuwe regeringspartijen. In het blad Diakonia is eveneens sprake van een nieuw begin. Op pagina 8 en 9 treft u een gloednieuwe rubriek aan: Op het spoor van. In deze rubriek zullen verschillende diaconale aandachtsvelden aan de orde komen en zal het erom gaan hoe u mensen die een steun in de rug kunnen gebruiken op het spoor kunt komen. Hoe ook zij een nieuwe start kunnen maken, zodat ze gezien worden en meetellen. Henny Nagelhout, eindredacteur

21 22 24

Bij de voorpagina Modupe uit Nigeria leert fietsen. Het is een klein voorbeeld van een manier om te delen met ‘nieuwe Nederlanders’. Lees meer op pagina 17, 18 en 19. Foto Kees van de Ven/HH

3

De Verbinding

Naomi (links) en Carla

4


Naomi en Carla over wonen in Jeugddorp De Glind

“Ik zie hen een beetje als mijn echte ouders” In Jeugddorp De Glind wonen kinderen en jongeren die niet bij hun eigen ouders kunnen wonen. Hoe is het om daar te wonen? Aan het woord zijn twee tieners die in een gezinshuis in De Glind wonen.

rudolphstichting Jeugddorp De Glind is ontstaan vanuit de motivatie van dominee Rudolph om voor kinderen die in de reguliere maatschappij uit de boot vallen een nieuwe samenleving te creëren. In 2011 bestaat dit gedachtegoed 100 jaar.

Carla is na het overlijden van haar moeder bij haar opa en oma gaan worden. Omdat het niet meer ging, is ze uit huis geplaatst. Haar vader en oma spreekt ze alleen via de telefoon.

Vanuit deze overtuiging zet de naar hem genoemde Rudolphstichting zich nog steeds in voor het jeugddorp namens bijna 900 diaconieën van de Protestantse Kerk. Ook elders in Nederland werkt de Rudolphstichting voor uit huis geplaatste kinderen.

Daardoor hebben zij in bepaalde opzichten een heel ander leven dan leeftijd genootjes. Naomi zegt daarover: “Je raakt eraan gewend, maar hebt ook geen andere keuze dan het te accepteren. Ik merk wel dat ik hierdoor zelfstandiger ben geworden.”

Wilt u ook gratis lid worden met uw diaconie om mee te kunnen praten over dit werk? Kijk dan op www.rudolphstichting.nl.

Ze voelen zich allebei echt anders doordat ze een behandelplan hebben waarin hun leerdoelen omschreven staan. Carla: “Twee keer per jaar evalueren de behandelcoördinator, de voogd en gezinshuis ouders hoe het met je gaat, welke leerdoelen je hebt gehaald en waar je nog verder aan moet werken. Dat je zo beoordeeld wordt, is soms best wel vervelend.” Met klasgenoten praten ze hier niet zo vaak over: “Als ik dit vertel, vinden mensen mij vaak zielig. Ik heb liever dat ze mij nemen zoals ik nu ben. Ze weten dat ik niet thuis woon, maar dat is het dan ook.”

Tekst Annemarie van der Velde Foto's Prodifo

Naomi is zestien jaar oud. Ze volgt de opleiding voor sociaal pedagogisch werker aan het ROC in Amersfoort. Twee jaar geleden verhuisde ze met haar gezins huisouders naar De Glind. Carla is veertien jaar oud en gaat na de zomervakantie naar het vierde jaar van het vmbo op De Meerwaarde in Barneveld. Ze woont sinds twee jaar met haar jongere zusje en broertje in hetzelfde gezinshuis in De Glind.

Boerendorp “Ik kom oorspronkelijk uit Amsterdam. Dus ik moest wel heel erg wennen aan dit boerendorp. Nu ik eenmaal gewend ben, bevalt het hier wel goed, want het is wel lekker rustig”, zegt Naomi. Ook al gaan ze allebei niet in De Glind naar school, ze zijn wel lid van de jongerenraad. De jongerenraad organiseert feestjes voor de jongeren en denkt bijvoorbeeld mee over meer blijvende jongerenvoorzieningen, zoals een aanpassing aan het zwembad. Ze hebben dus een bijzondere taak voor De Glind.

Gezin met gebruiksaanwijzing Carla en Naomi wonen allebei in een gezinshuis. In zo’n huis woont een ‘gewoon’ gezin, ouders met hun eigen kinderen. Maar in datzelfde huis wonen ook opgenomen kinderen, voor wie de ouders meteen ‘pleegouders’ of beter gezegd gezinshuisouders zijn. Naomi en Carla hebben een duidelijke opvatting over het gezinshuis waarin zij wonen. “In een gezinshuis zijn je ouders er, zoals ze dat noemen, 24/7 (vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week). Dat is anders dan in een groepshuis. Daar heb je elke dag andere leiding en dan kun je je niet goed aan iemand hechten.

juni 2010 2010 Diakonia - augustus

Contact met familie De beide meiden hebben ieder hun eigen achtergrond. Naomi’s ouders zijn gescheiden. In eerste instantie woonde ze bij haar moeder, vervolgens heeft ze een periode in een crisisgroep gewoond en daarna kwam ze terecht in het gezinshuis. Haar vader ziet ze regelmatig, on geveer één keer per maand. Haar moeder ziet ze elke zes weken een uurtje.

Kerk in Actie draagt in 2010 en 2011 € 85.000 bij aan het werk van de Rudolphstichting. Dat doet Kerk in Actie uit de opbrengst van de collectes voor jeugdwelzijn en uit de bestemde bedragen die Kerk in Actie voor dit werk ontvangt.

Ik zelf heb een hele goede band met m’n gezinshuisouders. Ik kan met alles bij ze terecht en kan gewoon heel goed met ze overweg. Ik zie hen ook wel een beetje als mijn echte ouders”, aldus Carla. Naomi beaamt dat en voegt er nog aan toe: “In een gezinshuis is het wel anders dan in een gewoon gezin met echte broers en zussen.

Annemarie van der Velde is communicatiemedewerkster bij de Rudolphstichting.

Iedereen in een gezinshuis heeft z’n eigen problemen of gebruiksaanwijzing waar je rekening mee moet houden.”

5

De Verbinding

“We willen onze jeugd laten zien dat het ook anders kan” Interactief contact met de Rudolphstichting

”Als kinderen buiten de samenleving dreigen te vallen, moeten we een samenleving creëren waarin zij wel welkom zijn.” Deze uitspraak is van dominee R.J.W. Rudolph (1861-1914), grondlegger van Jeugddorp De Glind en inspirator van de Rudolphstichting. De protestantse gemeente Langedijk-Noord heeft een Interactief-contact met de Rudolphstichting. Diaken Margriet Biersteker en zwo-lid Willem Tanja vertellen daarover. Tekst en Foto Ellen van der Kemp

Na afloop van het interview krijgt Margriet Biersteker een grote bos bloemen van Willem Tanja als dank voor haar inzet. Haar ambtstermijn zit erop en ze stopt dus ook met de zwo-commissie waar ze als afgevaardigde van de diaconie in zat. Eén van de laatste activiteiten die ze verrichtte voor de commissie was het schrijven van een artikel voor het kerkblad over het project dat de gemeente Langedijk-Noord sinds kort steunt: de Rudolphstichting. Margiet Biersteker: “We steunen meestal twee projecten voor vier jaar. Beide projecten liepen af, dus werd het tijd voor nieuwe projecten. Samen met gemeenteadviseur Karel Jungheim overlegden we over mogelijke interactieve projecten. We gaven zelf aan dat we een project in Nederland wilden. Waarom zouden we altijd projecten in het buitenland steunen? In Nederland zijn ook mensen die hulp nodig hebben. We steunden de Rudolphstichting al met een lening.

Willem Tanja en Margriet Biersteker

6

Daardoor kwamen we op het idee om dit project ook op deze manier te steunen.”

Ontmoetingsdag Margriet en Willem bezochten zaterdag 12 juni de jaarlijkse ontmoetingsdag van de Rudolphstichting. “Dat was een mooie kennismaking met het project”, vertelt Willem. “We werden rondgeleid door een oudschoolhoofd, een hele enthousiaste man. Hij vertelde van alles over de Rudolph stichting; wanneer het is opgericht en wat ze precies met het geld doen. We zijn ook bij een gastgezin geweest. De man had een halve baan. De andere helft van zijn werk zame tijd was hij bezig met het begeleiden van de kinderen naar specialistische hulp. Daar waren we erg van onder de indruk. De gastouders zijn mensen die al een gezin hebben en ook nog de opvang en opvoeding van een ‘kind met een kaartje eraan’ op zich nemen. Ik vind dat heel bijzonder.”

“De Glind is een mooie plek. Er is veel natuur in de omgeving, veel groen. De kinderen kunnen boomhutten maken en ze kunnen af en toe flink veel herrie maken zonder dat iemand er ‘last’ van heeft. Dat kan daar omdat er veel ruimte is. De kinderen die er opgevangen worden zijn veelal kinderen die in een moeilijke situatie terecht zijn gekomen zonder dat ze er zelf iets aan kunnen doen. Bijvoorbeeld doordat hun ouders verslaafd zijn of gehandicapt of omdat ze misbruikt zijn. Bij de gastouders hebben de kinderen allemaal een eigen kamer, zodat ze een eigen plek hebben waar ze zich terug kunnen trekken. Tijdens de rondleiding kwamen we ook in het restaurant in centrum de Glindster. Daar is een leerwerkplek. En we kwamen langs een kinderhospice. Ook dat was heel bijzonder. Ik was er echt van onder de indruk. Het was een welbestede zaterdagmiddag.”

Interactief contact in Nederland “Het leuke aan dit interactieve contact is dat we een keer iemand uit kunnen nodigen van de stichting die iets in onze gemeente komt vertellen”, zegt Willem. “De zwo-commissie zorgt voor de ‘promotie’ van het project in de gemeente. We proberen altijd iets bijzonders te organiseren. Toen we de Israëlische vredesbeweging Gush Shalom steunden, hebben we bijvoorbeeld een keer de muur nagebouwd in de kerk.” “We willen ook contact vanuit de jeugd bewerkstelligen”, vertelt Margriet. “Het is goed om onze jeugd te laten zien dat het ook anders kan in Nederland. Dat er ook kinderen zijn die het minder goed hebben. Maar we zijn pas net gestart met het steunen van dit project, dus dat moet nog van de grond komen.” Toch ziet Willem al mogelijkheden om de gemeente in contact te laten komen met de Rudolph stichting. “Een project waar je zelf contact mee hebt is toch anders dan een project dat je alleen ‘op papier’ kent. Op een gegeven moment valt daar niet meer zo veel over te vertellen. Hier zijn we nu zelf geweest en dat is toch anders.” Ellen van der Kemp is freelance journalist.


Kleurrijk

Sofie (boven), Sharony en Clara, drie meiden uit het rijke Amsterdam Oud-Zuid, tijdens hun maatschappelijke stage. Zij knapten het tuintje op van een oudere dame, schilderden de woonkamer van een zieke vrouw en werkten een dagje mee bij de Voedselbank. Verder hielpen zij in de Bethelkerk: bij de koffieochtend voor ouderen en bij het kindertheater Plejater. En tot slot bij het diaconale Wereldhuis: een feest voor ongedocumenteerde migranten. Het was een blikverruimende ervaring voor Sofie, Sharony en Clara.

“Eigenlijk zijn die arme mensen heel normaal” Tekst en Foto's Elianne Schultz Alle middelbare scholieren moeten vanaf 2012 een maatschappelijke stage lopen. In Amsterdam betekent het dat jaarlijks duizenden leerlingen stage gaan lopen. De Protestantse Diaconie speelt hierop in en begeleidt maatschappelijke stagiaires naar diaconale projecten. In drie jaar tijd wil de diaconie 200 stagiaires plaatsen en begeleiden. De stage biedt hun een unieke kans om kennis te maken met mensen in de knel. Kerk in Actie steunt dit werk. Lees meer op www.kerkinactie.nl > wereldwijde hulp.

In groepjes zamelen leerlingen bij supermarkten voedsel in, wat krattenvol extra producten voor de voedselbank oplevert. Bij de uitgiftepunten helpen stagiaires met het uit delen van eten. Dit opent hun ogen voor de armoede in de stad: “Eigenlijk zijn die arme mensen heel normaal. Dat zou zo mijn buurvrouw kunnen zijn.”


Elianne Schultz is maatschappelijkstagebegeleidster bij de Protestantse Diaconie.

7

Op het spoor van…

Eenzaamheid In deze nieuwe rubriek wil Diakonia laten zien welke diaconale noden diakenen in hun omgeving kunnen tegenkomen en hoe ze mensen op het spoor kunnen komen die best een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Als eerste diaconaal aandachtsveld koos Diakonia voor ‘eenzaamheid’. Wat is eenzaamheid? Komt het vaak voor? Wie zijn er eenzaam? Wat kun je eraan doen? Tekst Irene Stok Foto iStock

Eenzaamheid is kort gezegd: minder betekenisvolle sociale contacten hebben dan je graag zou willen. Eenzaamheid is niet objectief waar te nemen. Het is een gevoel. ‘Alleen zijn’ is niet hetzelfde als je eenzaam voelen. Op een receptie met honderd mensen die ik niet ken, kan ik mij heel eenzaam voelen. Alleen, thuis op de bank met een goed boek en mooie muziek, voel ik mij niet eenzaam. Signaleren van eenzaamheid is daarom moeilijk. We kunnen mensen zien, samen met anderen, en denken dat ze niet eenzaam zijn. Voor veel mensen is eenzaamheid niet iets waarmee je te koop loopt. Mensen zullen niet gauw zeggen dat ze eenzaam zijn.

Wie zijn er eenzaam? Uit TNS/NIPO-onderzoek (2008) blijkt dat één op de drie Nederlanders zich wel eens eenzaam voelt. Er zijn veel situaties waarin mensen eenzaam kunnen zijn. Vaak heeft eenzaamheid te maken met verlieservaringen: verlies van een partner, van gezondheid en daardoor de mogelijkheid andere mensen te ontmoeten, maar ook

8

verlies van werk, van vrienden of van een vertrouwde omgeving door verhuizing. 1. In de media wordt vooral gesproken over eenzame ouderen. Uit onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam blijkt dat ongeveer een derde van de 55-plussers eenzaam is, ongeveer vier procent in ernstige tot zeer ernstige mate (2009). Ouderen die alleen wonen en geen kinderen in de buurt hebben, hebben grote kans om eenzaam te zijn. 2. Een andere categorie mensen waar eenzaamheid aanwezig kan zijn, vormt de groep mantelzorgers. Een vrouw met een demente man, kreeg van een weduwe te horen: “Jij hebt je man tenminste nog.” Deze vrouw was hier verdrietig over. Zij had geen contact meer met haar man, was beperkt in haar sociale contacten en moe van het altijd maar zorgen. Zij voelde zich erg eenzaam, juist in haar relatie. 3. Een derde groep mogelijk eenzamen, zijn mensen die leven in armoede. Door

schaamte om hun beperkte middelen, sluiten zij zich soms af van de samen leving. Een verjaardag wordt niet gevierd, geen geld. Vanzelf worden zij ook niet meer uitgenodigd voor andere verjaardagen. Gebeurt dit wel, dan is er geen geld voor een cadeau of voor de reis. Geld voor activiteiten, theater, concert, is er soms vanuit een gemeentelijke regeling. Passende kleding is er vaak niet en dus gaan mensen niet. Als je geen geld hebt voor een computer met internet, ben je verstoken van informatie en soms ook van contacten omdat er mensen zijn die alleen maar willen mailen. Tot slot zijn er nog een paar groepen mensen te noemen waar relatief vaak sprake kan zijn van eenzaamheid: chronisch zieken, gehandicapten, allochtonen, dak- en thuislozen en alleenstaanden.

Hoe bereik je eenzame mensen? Een oproepje ‘eenzame mensen gezocht’ zal niet veel opleveren. Er zijn wel andere mogelijkheden om mensen te vinden die eenzaam zijn. Ik noem er enkele. • Ontmoetingsbijeenkomst Verlies van geliefden, gezondheid of mobiliteit maakt mensen vaak eenzaam. Een diaconie kan een ontmoetingsbijeenkomst organiseren over ‘omgaan met verlies ervaringen’. Vraag dan bijvoorbeeld aan de deelnemers iets mee te nemen wat troost geeft: een gedicht, muziek, een gezang, een schilderij … In de ontmoeting kunnen zij daarover aan elkaar vertellen.


En herkenning vinden in elkaars verhalen. Misschien ontstaan er contacten. • Maaltijden Er zijn kerken die maaltijden organiseren. Dat zijn geen ‘maaltijden voor eenzame mensen’, daar wil niemand bij horen. Het zijn ontmoetingsmaaltijden of contactmaaltijden waar ieder welkom is. Het is voor iedereen leuk als er een gemêleerd gezelschap aan tafel zit: ouderen, jongeren, alleengaanden, echtparen met of zonder kinderen. De aankondiging van zulke maaltijden komt natuurlijk in het kerkblad of via een poster in de kerk. Maar een oproepje in een huis-aan-huis-blad kan ook mensen bereiken die geen binding met de kerk hebben. Zo kan een gemeente diaconaal naar buiten treden.

lie in je bezoekwerk oudere mensen tegen die weinig sociale contacten hebben? Hebben deze mensen hulp nodig? Kan de diaconie wat doen?” Of: “Als ouderlingen zieke mensen bezoeken, willen ze dan ook informeren hoe het met de mantelzorgers gaat en of er een taak voor de diaconie is voor deze mantelzorgers?” Dezelfde vraag hoort ook thuis in een overleg met bezoekvrijwilligers.

En dan…

• Aanwezig zijn Een diaconie kan zich een jaar richten op een bepaalde groep mensen. Bijvoorbeeld op ouderen, mensen die een partner verloren, mantelzorgers, mensen met een handicap, nieuwe mensen in de gemeente (door een verhuizing kunnen mensen sociale contacten kwijt raken). Op plekken waar ouderen komen, kan een diaken aanwezig zijn om de voelhorens uit te steken. En de mensen waar niemand wat van weet, kun je bezoeken. Doe dit wel in overleg met degenen die betrokken zijn bij het pastoraat.

En dan ben je als diaconie mensen op het spoor gekomen die eenzaam zijn. Wat te doen? Eigenlijk is dat heel eenvoudig: er zijn en aandacht hebben. Probeer om in ontmoetingen met deze mensen te ontdekken wie zij zijn, wat hen bezighoudt en wat ze nodig hebben. Dat vraagt veel aandacht en geduld. Laat mensen maar vertellen. De diaken hoeft eerst alleen maar te luisteren. Weinig mensen zullen in een eerste contact vertellen dat ze eenzaam zijn. Maar als er een relatie van vertrouwen ontstaat, komt dat verhaal wel boven water. Relaties aangaan en oprechte belangstelling tonen is dus de eerste stap. Is dat vertrouwen er eenmaal, dan kun je mensen vragen naar de contacten die ze met andere mensen hebben. Daarin is het aantal niet belangrijk. Een kamer vol visite met een verjaardag is geen garantie voor waardevolle contacten.

• Kerkenraadsvergadering Vraag eens tijdens de kerkenraadsvergaderingen aan de ouderlingen: “Komen jul-

Om erachter te komen of iemand waardevolle contacten heeft, zouden de volgende


Een volgende stap

vragen gesteld kunnen worden: Is er iemand om iets mee te ondernemen? Zijn er mensen om intimiteit mee te delen, om te praten over wat je bezighoudt, waar je bang voor bent, waar je op vertrouwt? Zijn er mensen die echt belangstelling voor je hebben, die luisteren naar je verhaal? Zijn er mensen in de buurt waar je een beroep op kunt doen als je hulp nodig hebt, als je opeens vervoer nodig hebt, iemand die een boodschap kan doen als je ziek bent? En zijn er mensen voor wie jij iets kunt betekenen, voor wie jij waardevol bent? Het is geen vragenlijstje om af te werken. Het toont wel belangstelling: hoe zit dat voor u? Aan de hand van die vragen kan duidelijk worden of iemand zich eenzaam voelt of niet.

Mensen zoeken mensen Misschien is het mogelijk om – samen met een eenzame man of vrouw – te zoeken naar mensen met wie een waardevol contact opgebouwd of hersteld kan worden. Het gebeurt regelmatig dat mensen iemand uit het oog verloren hebben. Hun partner is overleden en in je eentje tussen stellen zitten is voor veel mensen niet leuk. Dus worden bepaalde bijeenkomsten gemeden. Waarom niet eens bellen om te vragen hoe het gaat en een afspraak te maken voor een kopje thee? Samen met de mens die zich eenzaam voelt, kun je zoeken naar mogelijkheden om hun netwerk uit te breiden. Irene Stok is lid van de redactieraad Diakonia en diaconaal consulent in Gouda.

9

Actueel

Landelijke Diaconale Dag 20 november 2010

Afschrijven of meetellen? Hoe werk je er als diaken aan dat mensen in je omgeving meetellen en niet afgeschreven worden omdat ze economisch niet rendabel zijn? Het is geen eenvoudige taak voor een diaken, maar wel een heel mooie opdracht. Tekst Ellen van der Kemp Foto IKON communicatie

Op 20 november vindt voor de 115e keer de Landelijke Diaconale Dag plaats. Het thema is dit jaar: Afschrijven of meetellen; diakenen maken het verschil. “We willen diakenen handreikingen geven om mensen op te sporen die uitgesloten worden en om deze mensen te begeleiden”, zegt Evert-Jan Hazeleger, adjunct programmamanager Kerk in Actie. “Uitsluiting komt

op allerlei terreinen en in allerlei groepen voor. Tijdens de Landelijke Diaconale Dag wordt er gesproken over het mechanisme van uitsluiting. Hoe werkt dat? Het is een natuurlijke neiging van mensen om weg te kijken als je problemen ziet, want het haalt je uit je eigen comfortabele positie.” De vraag die tijdens de Landelijke Diaconale Dag centraal staat is dus: wat kan je als diaken doen om mensen mee te laten tellen? Voor veel diakenen is de reden dat ze diaken geworden zijn dat ze het verschil willen maken. “Zorgen dat mensen het gevoel hebben dat ze erbij horen is praktische werk”, zegt Evert-Jan. “Er is geduldige inzet van vrijwilligers voor nodig om te zorgen dat iemand erbij komt en erbij blijft. Daarin willen we diakenen met een uitgebreid programma toerusten.”

Het programma Het thema ‘Afschrijven of meetellen’ zal worden toegelicht door twee sprekers. Mechteld Jansen, bijzonder hoogleraar Missiologie aan de Protestantse Theologische Universiteit, zal vanuit theo logisch perspectief haar visie geven en Paul Rosenmöller, programmamaker bij de Ikon en voormalig politicus, zal iets vertellen over de rol van de media bij uitsluiting. Om diakenen ook praktische handvatten te geven zijn er diverse workshops. Twaalf in totaal. Hierin komen verschillende diaconale kwesties aan bod die allemaal te maken hebben met uitsluiting. Zo is er bijvoorbeeld een workshop over armoede en over belangenbehartiging voor psychisch kwetsbare mensen. Er is een workshop over diaconale zorg rond (ex-)gedetineerden en er is een

Paul Rosenmöller is één van de sprekers tijdens de Landelijke Diaconale Dag op 20 november.

10

Meer informatie Bij deze Diakonia vindt u een folder met een aanmeldingskaart. U kunt zich voor de Landelijke Diaconale Dag aanmelden door deze kaart in te vullen en op te sturen. Digitale opgave is mogelijk via www.kerkinactie.nl. De kosten bedragen € 25,- per persoon. Heeft u bij dit nummer geen folder ontvangen? Neem dan contact op de servicedesk van Kerk in Actie, tel. (030) 880 14 56.

workshop over microkrediet. “Dat lijkt in eerste instantie misschien niet zoveel met het thema te maken te hebben, maar microkrediet is een heel bruikbaar middel om uitsluiting tegen te gaan”, aldus Evert-Jan.

Motivatie “Het leuke van de Landelijke Diaconale Dag is dat er diakenen uit het hele land komen en dat de aanwezige diakenen beseffen dat ze er niet alleen voor staan, dat er meer mensen vanuit dezelfde motivatie met dit werk bezig zijn. Bovendien is zo’n dag heel leerzaam. In de workshops kun je leren wat je kunt doen om sociale uitsluiting tegen te gaan en hoe je mensen herkent om wie het gaat. In de pauze is er, net als andere jaren, een markt waar organisaties zich presenteren die voor diakenen handig kunnen zijn. Het is een manier om kennis te maken met andere diakenen en om praktijkverhalen uit te wisselen.”

Muziek en spel “Maar het belangrijkste is misschien nog wel dat we met elkaar vieren. Aan het begin van de dag is er een liturgische viering die verzorgd wordt door een groep die ook Kerk in Actievespers in het land uitvoert. En aan het einde van de dag hebben we weer een gezamenlijke sluiting. Dit jaar hebben we meer praktische workshops dan andere jaren. Er zijn twee workshops waarbij muziek gemaakt wordt en er zijn twee workshops met een spelelement. Zowel muziek als spel hebben een verbindende, insluitende functie. Mensen tellen hierbij juist mee in plaats van dat ze afgeschreven worden. Ze worden gezien. En dat sluit weer mooi aan op het thema van de 40dagentijdcampagne 2011: Ik zie je!”


Marktplein diaconaat

Hulp aan minima en aandacht voor slachtoffers mensenhandel Diakenen willen graag praktisch helpen. Dat blijkt ook uit de inzendingen die Diakonia voor Marktplein Diaconaat ontving. Hieronder vindt u een tip voor de hulp aan minima. Diakenen houden zich niet alleen met armoedeproblematiek bezig. Steeds meer diaconieën zetten zich in voor bijvoorbeeld slachtoffers van mensenhandel. Hoe? Ook dat leest u op dit Marktplein. Kerk en Minima Van diaken Anneke Kroesbergen-Griffioen uit Veenendaal ontving Diakonia een tip voor ‘alle kerken in Nederland’: Kijk eens op de website www.kerkenminima.nl. De stichting Kerk en Minima Veenendaal is een interkerkelijke organisatie die een helpende hand wil bieden aan de medemens in nood. Het initiatief is in 1989 ontstaan en bestaat dus al ruim twintig jaar. Via de website kunnen mensen die hulp nodig hebben een aanvraag indienen. Voor diaconieën die iets dergelijks willen opzetten is deze website een mooi voorbeeld. Meer voorbeelden van hulp aan minima is te vinden in de nieuwe uitgave Armoede en rechtdoen – helpen

Marktplein Diaconaat is een plek voor ontmoeting en uitwisseling. Voor diaconale beroepskrachten, diakenen, diaconale vrijwilligers en voor iedereen die zich verder wil verdiepen in de diaconale praktijk. Dit uitwisselingsnetwerk van Kerk in Actie bundelt diaconale ideeën, ervaringen, methodes en werkwijzen. Waar is het Marktplein Diaconaat te vinden? - In deze rubriek in Diakonia - Op www.kerkinactie.nl/ marktpleindiaconaat - Tijdens twee verdiepingsdagen per jaar over de diaconale praktijk.


onder protest in de praktijk. Het boekje is te bestellen via de webwinkel op www. kerkinactie.nl, [email protected] of tel. (030) 880 13 37.

Een mens is niet te koop Mieke Hellema, voorzitter van de diaconie Amstelveen-Buitenveldert stuurde Diakonia informatie over de activiteiten die de diaconie daar organiseerde in het kader van het project ‘Een mens is niet te koop’ over mensenhandel. Bij de activiteiten werden niet alleen kerkleden betrokken. Zo bevond de expositie Elena, een hedendaagse kruisweg met in de hoofdrol een slachtoffer van mensenhandel, zich in het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit. Er werd ook een openbaar college georganiseerd vanuit de faculteit rechtsgeleerdheid over onderzoek naar en ervaringen met mensenhandel. En er was een bijeenkomst met Elma van den Nouland, stafmedewerker van de Stichting Religieuzen Tegen Vrouwenhandel. Daarnaast werden in vier kerken in Amstelveen de films Lilja 4-ever en The Jammed vertoond. De diaconie zorgde voor veel publiciteit. Er verschenen berichten in interviews in kranten, wijkbladen en op RTVAmstelveen. Op de website www.protestantsamstelveen.nl is het een en ander te lezen over het project ‘Een mens is niet te koop’. De website trok al de aandacht van een diaconie elders in het land die ook met het thema aan de slag wilde. Jaarlijks vindt op 18 oktober de

Links: Meer informatie over Mensenhandel is te vinden op: www.mensenzijngeenhandelswaar.nl www.mensenhandel.nl www.srtv.info (zie ook pagina 22) www.blinn.nl Op onze eigen website www.kerkinactie.nl is de themamap Vrouwenhandel in Europa te downloaden.

Europese dag tegen mensenhandel plaats. Misschien ook een idee voor uw diaconie om hier aandacht aan te besteden?

Meer weten of diaconale tips doorgeven voor op het marktplein? Rob van Herwaarden [email protected] (010) 434 68 55 Jan Willem Menkveld [email protected] (030) 880 15 30

11

Op de stoep bij: Mieke van Dijk, Oud-Beijerland Na twee werkvakanties en een periode van een half jaar in Malawi is Mieke van Dijk diaken geworden. Zij maakt zich nu sterk voor jeugddiaconaat in haar gemeente. Tekst Beppie van der Waal Foto Gerrit Groeneveld

Twee jaar geleden werd ze gevraagd diaken te worden in de protestantse gemeente de Open Hof in Oud-Beijerland. Al snel komt de vraag op tafel of de diaconie iets met Jeugddiaconaat wil doen. Met een medediaken gaat Mieke de uitdaging aan. Ze leggen contact met de jeugdraad in hun gemeente, vragen bij Kerk in Actie een TotaalBox Jeugddiaconaat aan, een pakket handreikingen om jeugddiaconaat in de gemeente op te zetten (zie kader), en gaan in het najaar van 2009 naar de Landelijke Diaconale Dag in Utrecht dat als thema jeugddiaconaat heeft. Ze volgen een workshop en doen veel ideeën op. En ze vragen een startavond bij de TotaalBox

kennis met de groep jeugddiaconaat van de hervormde gemeente hier ter plaatse. Zij hebben al veel ervaring.”

Running dinner Na de zomervakantie is er veel ‘nieuw’ in de Open Hof. “Onze nieuwe predikant is in juni bevestigd en we hebben net een nieuw kerkgebouw waar we allemaal onder één dak zitten”, vertelt Mieke. Een goed moment om het jeugddiaconaat uit te breiden. “We willen jongeren ontmoeten waar ze zijn, bij de club, de catechese en de kindernevendienst. Op dit moment peilen we met ‘kleine dingen’ wat de interesses van jongeren zijn om het verder

Ik denk niet direct in geven, maar in contact en ontmoeting. aan. Samen met een gemeenteadviseur vullen ze de Totaalscan in. Daaruit blijkt dat er behoefte is aan een betere onderlinge communicatie en dat er in de catechese meer aandacht kan komen voor diaconaat, zodat het meer van de hele gemeente wordt.

Draagvlak en klankbord “We zitten nog echt in een startfase en zijn zoekende”, zegt Mieke. “Jeugd diaconaat staat iedere keer op de agenda van de diaconie. Daar en bij de kerkenraad vinden wij draagvlak en een klankbord. Ook de financiële kant voor de activiteiten is in orde. Contact met de jeugdraad kunnen we nog meer uitbouwen; we kunnen meer van elkaars deskundigheid en contacten gebruik maken. Een aantal maanden geleden maakte ik

12

uit te bouwen met de jongeren zelf. We organiseerden met twintig-plussers een ‘running dinner’. Dat houdt in dat je de gangen van een maaltijd op verschillende locaties gebruikt. Tussen de gangen door wisselen de deelnemers van locatie. Ook wisselt de samenstelling van de groep mensen waarmee je aan tafel zit. We hebben ouderen gevraagd bij wie de jongeren één van de gangen van het diner mogen komen eten. Er kwamen veel enthousiaste reacties. Op deze manier kunnen jongeren en ouderen naar elkaar omzien.” “Een andere activiteit is de werkvakantie. Onze gemeente heeft een traditie van jongeren die drie weken op werkvakantie gaan naar het buitenland. Het hele jaar door houden we daar acties voor. In sep-

Totaalbox Jeugddiaconaat De TotaalBox Jeugddiaconaat is bedoeld om jeugddiaconaat in een gemeente te starten of te verbreden naar plekken in en om de gemeente. De TotaalBox bestaat uit een pakket met handreikingen, praktijkvoorbeelden, informatie over projecten, werkvormen om de theorie in praktijk te brengen en een digitale scan om te zien hoe het jeugddiaconaat in uw gemeente verankerd is en hoe het verdiept en verbreed kan worden. U kunt de TotaalBox voor € 50,- bestellen via de webwinkel of tel (030) 880 13 37. Een startavond met advies kost € 90,- (incl. TotaalBox). Aan te vragen via [email protected]. Meer informatie: Carla van der Vlist, projectmanager Kerk in Actie, tel. (030) 880 18 04.

tember vertellen zij in een dienst over hun ervaringen en wij vragen dan wie er het volgende jaar mee wil gaan. Dit jaar wilde tot onze verrassing een moeder graag mee. Haar kinderen maakten haar zo enthousiast dat ze zelf wil gaan! En … dat stak nog vijf moeders aan. Deze activiteit wordt zo meer van alle leeftijden.”

Hoe het begon De betrokkenheid van Mieke bij jeugd diaconaat komt niet uit de lucht vallen. Ze was jarenlang actief in het jeugdwerk. Ze gaat twee keer voor drie weken naar Malawi als ze zoekt naar wat ze wil met haar werk en naar wat geloof voor haar betekent. Ze bouwt mee aan een school en toiletgebouw. De ervaringen daar maken een onuitwisbare indruk. Mieke: “Drie weken lijkt kort, maar je verandert


er echt door! Je bent met allemaal jonge mensen die ook graag zoiets willen, je bent in een ander land met een andere cultuur en je ontmoet de mensen daar.”

Verhalen van weeskinderen Malawi behoort tot één van de armste landen ter wereld. Kinderen hebben nauwelijks toegang tot goede gezondheidszorg en onderwijs. Er is altijd on zekerheid over primaire levensbehoeften als schoon drinkwater, voedzaam eten en een dak boven het hoofd. Wat zij voor die kinderen kan betekenen, houdt haar die zomer bezig. En de ontmoeting met een kind dat haar rustig, doordringend aankijkt, raakt haar. Ze besluit om, samen met een vriendin, voor een half jaar naar Malawi te gaan. Via Togetthere, het internationaal jongerenprogramma van Kerk in Actie en ICCO, komen ze terecht bij het Matunkha Center in Rumphi in het noorden van Malawi dat zich richt op de verzorging van weeskinderen. “Hier in Nederland hebben we een beeld van hoe het daar is. Natuurlijk is er nood, maar er zijn ook veel gelukkige mensen, ze kijken naar elkaar om en zijn gastvrij. Ze maken zich minder zorgen voor de dag van morgen.” Mieke kijkt nu anders naar haar wens om in de projecten iets te presteren. “Ik denk niet direct in geven, maar in contact en ontmoeting.” Ze heeft het gevoel dat diaconaat steeds meer gaat leven in de gemeente. “Tijdens de laatste fondsenwervingsactiviteit van de moeders, een theaterdiner, voelden we een zekere saamhorigheid en verbondenheid.” Aan het kind in Malawi dat haar zo raakte, zou Mieke graag het gedicht 'Je bent waardevol' van Max Lucado sturen (zie hiernaast).

Je bent waardevol God is dol op je… Als je wilt praten, luistert Hij altijd. Hij kan wonen waar Hij maar wil in het hele universum, en Hij koos jouw hart. Misschien vind je het moeilijk om te geloven dat God je bij naam kent… maar dat is wel zo. Geschreven op zijn hand. Gesproken door zijn mond. Gefluisterd door zijn lippen. Jouw naam. Hij wacht om je te omarmen, of je nu slaagt of faalt. Je hemelse vader wil alleen maar zijn liefde met je delen. Diep ontroerd, zegt Hij: Je bent mijn kind. Ik houd ontzettend veel van je.

Beppie van der Waal is gemeenteadviseur en lid van de redactieraad van Diakonia.


13

Uit de praktijk Michacursus in Boerakker

“Je gaat nadenken over wat je wél kunt veranderen”

Ze kunnen er nog steeds enthousiast over praten, de gemeenteleden van de protestantse gemeente i.w. Boerakker/Nuis-Niebert. Acht leden volgden het afgelopen seizoen de Michacursus. “Het maakt je bewust van de ander en je eigen manier van leven.” Tekst Ellen van der Kemp Foto Harjanne de Boer

Boerakker is een klein dorpje tussen Drachten en Groningen. Vorig jaar vormden de gereformeerde kerk van Boerakker en de hervormde gemeente Nuis-Niebert een federatie. In Marum, een buurt gemeente van Nuis-Niebert, was de Michacursus al een keer gegeven. Een diaken van de hervomde gemeente had de cursus met enthousiasme gevolgd en zodoende besloot de diaconie ook de Michacursus aan te bieden, maar nu aan de gefedereerde gemeente. Diaken Dick Holtman: “Het leek ons wel leuk om zoiets te starten in de nieuwe gemeente, maar we vonden ook dat we als diaconie onze handen al vol hebben aan de werkzaamheden die regelmatig terugkeren. Daarom hebben we de kerkelijk werker gevraagd de cursus te gaan geven.”

Harjanne de Boer is die kerkelijk werker in de gemeente Boerakker Nuis-Niebert. Zij volgde een instructieavond voor cursus leiders, plaatste een oproep in het kerkblad en benaderde een aantal mensen persoonlijk. Acht mensen meldden zich aan: vier uit de gereformeerde kerk en vier uit de hervormde gemeente. “Puur toeval, maar goed voor het samen gemeente zijn”, volgens Harjanne.

Concreet Bert Weggemans is één van de deel nemers aan de Michacursus. “Waarom ik mee wilde doen? Tja, je zit in je midlife periode en gaat nadenken over het leven. Over wat je voor anderen kunt betekenen en voor jezelf.” Bert is al 25 jaar wijkcontactpersoon. Dat is hij blijven doen nadat zijn ambtstermijn erop zat en zelfs toen hij

een tijd lang niet naar de kerk ging. Maar het was voor hem nog niet genoeg. Hij wilde nog meer betekenen voor de mensen om hem heen. Onlangs heeft hij zich aangemeld bij de Open Hof in Groningen waar brood en koffie uitgedeeld worden aan daklozen. Een van de andere deel nemers is Rina Vogelzang. Zij was wijk ouderling. “Ik praatte wel veel met mensen, maar ik wilde ook eens iets concreets doen. Ik wil christen zijn in de praktijk.” De Michacursus heeft veel losgemaakt en teweeggebracht vinden ze alle vier. “Het maakt je bewust van wat er speelt in de maatschappij en we hebben elkaar heel goed leren kennen”, zegt Bert. “Ik dacht bijvoorbeeld dat ik een andere deelnemer goed kende. We zitten al dertig jaar naast elkaar in de kerkbank, maar ik heb hem nu heel anders leren kennen.” “Bovendien, je weet nooit genoeg in het leven”, vindt Dick.

Struisvogelhouderij De Michacursus bestaat uit zeven bij eenkomsten. De vijfde bijeenkomst is een praktijkdag waarbij deelnemers zich concreet inzetten bij een diaconale activiteit of voor het behoud van een leefbare aarde. In Boerakker kozen ze voor een diaconale activiteit. Dick: “Je moet simpel beginnen. We wilden graag iets voor onze ‘eigen mensen’ doen. We hebben ervoor gekozen om de ouderen uit onze gemeente uit te nodigen voor een gezellige middag op de struisvogelhouderij. Dat is hier heel dichtbij. Iets goeds doen hoeft niet ingewikkeld en ver weg te zijn. Het leuke is dat ook de jeugdclubs eraan meedoen. Zo kunnen we het balletje verder laten rollen.”

Discussie “We zijn bezig geweest met de thema’s: barmhartigheid, gerechtigheid en duur-

14


Michacursus

zaamheid”, vertelt Dick. “Daar konden we uren over praten. Over armoede bijvoorbeeld. Dat is een relatief begrip, want het maakt veel uit wat je als levensstandaard neemt en hoeveel eisen je aan het leven stelt. Volgens mij zijn eten, drinken en een dak boven je hoofd de eerste levensbehoeften. Sport lijkt me dat niet.” Rina is het er niet mee eens. “Als ieder kind in de klas op een sport zit en jij kunt er als enige niet op omdat er geen geld voor is, dan vind ik dat ook armoede.” Er ontspint zich een discussie die de sfeer typeert tijdens de avonden: open en vertrouwelijk. Iedereen kan zeggen wat hij of zij denkt. Als iemand mocht denken dat Groningers stug zijn, dan bewijst deze groep het tegendeel.

Confronterend “We hebben niet alleen elkaar beter leren kennen, maar ook onszelf en dat was soms best confronterend”, geeft Bert toe. “We kregen op een gegeven moment als huiswerk op om onze ecologische voetafdruk te berekenen. Ik dacht zelf altijd dat ik behoorlijk milieubewust was, maar het bleek dat ik een voetafdruk had die maar weinig scheelde van een Amerikaan. Dat was wel even slikken.” De meeste deelnemers waren al bewust met duurzaamheid bezig, maar tijdens de cursus is dat versterkt. Harjanne: “Sinds de cursus koop ik alleen nog maar fairtrade koffie en thee. Met name de film


aan het begin van de cursus maakte diepe indruk. Wij hebben zelf een melkveebedrijf. In de film kwam een melkveeboer uit het Zuiden aan het woord. Als je dan in cijfers ziet hoeveel iemand daar verdient en hoeveel wij hier hebben, dan ga je zo’n beetje onder de tafel. De vraag is dan wat je met die kennis gaat doen, want je kunt er niet direct iets aan veranderen, maar je kunt wel nadenken over wat je wel kunt veranderen..” “Ik vind het heel bijzonder dat er in deze kleine gemeente van ongeveer 400 leden zoveel enthousiasme is voor de cursus”, zegt Harjanne. Bert: “De meelevendheid in deze gemeente is heel groot. Ik ervaar hier wat een gemeente is.” Harjanne: “Misschien komt het doordat de gemeente lang vacant geweest is. De gemeente heeft zichzelf toen een tijd lang draaiende moeten houden. En doordat het een kleine gemeente en een klein dorp is, heb je eerder contact met elkaar.”

Startdienst De groep is nog lang niet uitgepraat. Daarom willen de deelnemers volgend jaar door. “We hebben er nu zes avonden op zitten, maar we hebben het idee dat we nog lang niet genoeg gedaan hebben”, zegt Rina. “We hebben bijvoorbeeld nog niet alle artikelen uit het Michamagazine uitgebreid besproken. Dat willen we volgend jaar doen.” Maar

De Michacursus is een cursus van zeven bijeenkomsten waarin gemeente leden ontdekken hoe ze zich kunnen inzetten voor mensen in kwetsbare posities, dichtbij en veraf én voor het behoud van een leefbare aarde. De Michacursus haakt aan bij de concrete mogelijkheden en passie van deelnemers en stimuleert hun een diaconale en duurzame levensstijl te ontwikkelen. De vijfde bijeenkomst is een praktijkdag waarbij deelnemers zich inzetten voor mens of natuur. Een diaconie kan zelfstandig - aan de hand van het materiaal en na het volgen van een instructieavond - de Michacursus plaatselijk organiseren. Kijk voor de data van de instructieavonden op pagina 23. De Michacursus is opgezet door Kerk in Actie en enkele andere samenwerkingspartners zoals de stichting Present. Meer informatie is te vinden op wwww.michacursus.nl.

eerst wil de Michagroep tijdens de startdienst in september laten zien waar ze het afgelopen seizoen mee bezig geweest is. Misschien wordt de groep naar aan leiding daarvan nog uitgebreid. Harjanne: “Voor de kerk zijn dit soort groepen belangrijk. Het bindt mensen aan elkaar. En dat is heel belangrijk in een tijd waarin niet iedereen meer elke zondag naar de kerk gaat. Het is een vorm van gemeentezijn die van belang is voor het voortbestaan van de kerk. Daarom willen we ook graag de jeugd erbij betrekken.” Ellen van der Kemp, freelance journaliste en bureauredacteur van Diakonia.

15

1 vraag, 3 diakenen Dringende boodschappen aan de nieuwe regeringspartijen Bij het ter perse gaan van dit nummer was er nog geen zicht op een nieuwe regeringscoalitie. Heeft het diakenpanel dringende boodschappen aan een nieuwe regering?

Frieda van Baarle, diaken in Almere

Alexander van Doorn, diaken in Veendam

Hans van Schie, diaken in Kedichem

“Dit is nu zo’n vraag waar je als diaken dagen over kunt nadenken. Wat zeker niet mag gebeuren in de komende regeerperiode is dat de allerarmsten nog armer worden. Daarmee bedoel ik niet alleen mensen die van een bijstandsuitkering moeten leven, maar ook mensen die van iets meer dan het minimum moeten rondkomen. Veelal verliezen zij meteen een deel van hun toeslagen, omdat de grenzen zeer strak zijn getrokken.

“Als persoon zou ik de nieuwe regering veel verzoeken willen meegeven en de regering op haar beleid aanspreken, maar als diaken ben ik daarin zeer terughoudend. Als jurist ben ik een sterk voorstander van het scheiden van Kerk en Staat (zie ook Matt. 22:15 e.v.) Wanneer de kerk zich te zeer bemoeit met de politiek, bevindt zij zich buiten haar werkterrein: beter kan zij zich richten op haar eigen, verkondigende taak.

“De verkiezingen zijn al weer een tijdje achter de rug en bij verschijning van deze Diakonia is er wellicht een nieuwe regering gevormd. Tijdens de verkiezingscampagne is veelal gesproken over het bestrijden van de financiële en economische crisis zonder veel aandacht te besteden aan de oorzaken ervan. De diverse herstelplannen zijn dan ook gericht op het in stand houden van de consumptiemaatschappij met alle kwalijke gevolgen van dien. Ook over de situatie in ontwikkelingslanden in deze tijd is nauwelijks gesproken.

Een ander belangrijk punt: geen bezuinigingen op onderwijs. Onderwijs is het fundament van onze samenleving. Mensen met een goede opleiding zijn over het algemeen weerbaarder en kunnen zich beter handhaven in de maatschappij. Schooluitval moeten we daarom niet accepteren en daarbij zouden we ouders al in een vroeg stadium moeten aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Bezuinigen op zorg is niet bespreekbaar. Niemand doet voor zijn plezier een beroep op ons zorgstelsel. We hadden een goed stelsel, maar dat is helaas al heel erg uitgekleed en nu dreigt dat nog verder te gebeuren. Onvoorstelbaar dat daar alleen al over gedacht wordt. Mantelzorg is een mooi idee, maar helaas niet uitvoerbaar als je er tevens vanuit gaat dat iedereen aan het werk moet. Ik zou graag zien dat er bij elke maatregel goed wordt doorgerekend wat dat voor de meest kwetsbare mensen betekent, en bovenal voor hun kinderen. Sociale uitsluiting van kinderen op grond van het feit dat hun ouders weinig inkomen hebben is onacceptabel. Juist die sociale uitsluiting zal ons op de lange termijn veel geld gaan kosten.”

16

Wanneer ik zou zeggen: de regering zou meer geld moeten vrijmaken voor ontwikkelingssamenwerking of de bijstandsuitkering moeten verhogen, dan zou ik ook moeten zeggen waar dit extra geld vandaan moet komen. Van de ‘rijkeren’, minder snelwegen aanleggen, bezuinigen op het koningshuis? Dit zijn keuzes die door de regering gemaakt moeten worden; het is immers ook de regering die financiert en verantwoording aflegt. Dit betekent niet dat de kerk lijdzaam moet toekijken wanneer bijvoorbeeld een fascistisch regime aan de macht komt. Als kerk en dus ook als diakenen kunnen wij de regering wel degelijk oproepen om in zijn algemeenheid ‘sociaal en medelevend’ te zijn. De invulling daarvan dienen wij echter in ons werk binnen de kerk vorm te geven, dat is immers onze taak als diaken. Ofwel: “Geef wat van de keizer is aan de keizer en geef aan God wat God toebehoort.”

De ‘Diaconale Partij’ heeft een heel andere visie. Deze partij streeft naar een duurzame samenleving waarin mensen oog hebben voor elkaar, voor de natuur en het milieu en waarin hebzucht zoveel mogelijk wordt uitgebannen. De Diaconale Partij wenst dan ook ‘een economie van het genoeg’ tot stand te brengen, die geen consumptiedwang kent en de daarmee samenhangende fysieke en mentale belasting van mens, natuur en milieu. In een dergelijke samenleving gaat welzijn boven welvaart. Deze visie heeft alles te maken met het rentmeesterschap van onze aarde. Voor wat betreft de ontwikkelingslanden moeten we onze maatschappij zo inrichten dat onze uitvindingen primair gericht zijn op verbetering van de leefomstandigheden van de mensen in de derde wereld. Zo kan de hele aarde meeprofiteren. Tot nu toe zijn de uitvindingen gericht op een nog verdere verbetering van onze welvaart waarbij alleen de kruimels die van onze economische tafel afvallen bestemd zijn voor de derde wereld.


Minicursus Minicursus

In deze rubriek willen we diakenen op een korte, informatieve manier wegwijs maken in een concreet onderwerp uit het diaconaat. Suggesties hiervoor kunt u sturen naar [email protected].

Rijkelijk delen is delen met een plus! Over delen met nieuwe Nederlanders

Na het Generaal Pardon is de onzekerheid van veel asielzoekers verdwenen. Ze zijn nu aan het werk voor een nieuwe toekomst. In Nederland. Deze minicursus geeft aanknopingspunten voor een nieuwe diaconale invalshoek: de overstap maken van gastvrijheid voor asielzoekers naar delen met nieuwe Nederlanders. Tekst Geesje Werkman

Het pad van integratie in Nederland gaat niet over rozen. Gastvrijheid van diakenen en andere vrijwilligers was voor asielzoekers vaak broodnodig om het hoofd boven water te houden. Maar gasten gaan weer weg. Een vriendin van mij zegt altijd: gasten en vis, blijven drie dagen fris. Waarmee ze maar wil aangeven dat gasten niet te lang moeten blijven, want dan krijg je genoeg van ze, dan gaan ze je hinderen. Nieuwe Nederlanders, migranten of het lelijke woord allochtonen gaan niet meer weg. Daarmee gaat gastvrijheid over in delen. Delen van de publieke ruimte, delen van banen, huizen, macht en ideeën. Omdat dit delen langer duurt en je bovendien iets van jezelf moet opgeven, is het diaconale werk dat daarbij hoort dieper ingrijpend van aard dan het gastvrij zijn. Daarom deze minicursus over delen, delen met nieuwe Nederlanders, met migranten, met nieuwe inwoners van Nederland.

houden om te kunnen delen. Dit ‘houden van’ kan alleen maar ontstaan vanuit een kennen. En daar vinden we direct al de eerste mogelijkheid voor diakenen om een stap te zetten in het delen met nieuwe Nederlanders.

Nieuwe Nederlanders leren kennen Dit kan op veel manieren. Ik noem er een paar. • Nodig nieuwe Nederlanders uit voor een kennismakingsgesprek in uw kerk. Misschien kunt u hier ook de moskee bij

betrekken. Het thema van het gesprek kan zijn: wat heeft u nodig om zich thuis te voelen in dit dorp, deze wijk, deze stad, onze kerk? Deze vraag geldt voor alle aanwezigen, dus niet alleen voor de migranten. Hapjes en drankjes kunt u gezamenlijk klaarmaken. Samen doen is vaak gemakkelijker dan samen praten. Bespreek ook welke activiteiten dit gesprek tot gevolg zou moeten hebben. • Organiseer een aantal culturele avonden per jaar in uw kerk. U kunt denken aan een Marokkaanse

Wat betekent delen? Bij het delen van ruimte met nieuwe mensen, kwam de vergelijking met de komst van een baby in een gezin in mij op. Het hele gezinsleven staat op zijn kop, het levensritme verandert, de behoeften en verzorging van dit nieuwe kindje staat centraal. Maar het nieuwe kindje is ook eigen en we houden van de telg. Bovendien is het totaal van ons afhankelijk, heeft nog geen eigen mening. De vergelijking gaat niet helemaal op met het delen van ruimte met nieuwe medeburgers. Maar één voorwaarde om te kunnen delen, kunnen we hieruit wel leren. We moeten van de ander


Foto Kerk in Actie/Arie Kievit

17

Minicursus

Modeshow tijdens een interculturele maaltijd in Den Haag. Foto Robin Bernhard avond, een Turkse avond, een Ghanese avond of waar de mensen ook maar vandaan komen. Vraag de migranten dit samen met u te organiseren. In zo’n avond past van alles. Misschien wat audiovisuele beelden, hapjes, een modeshow, iets over de religie in het land. En vooral ook iets over wat we gemeen hebben en waarin we verschillen. Wat missen migranten het meest als ze in Nederland zijn? En wat zouden ze nooit weer kwijt willen van wat ze hier in Nederland hebben ervaren? • Nodig een migrantenkerk uit om samen met u een dienst in uw gemeente te verzorgen, en houd een uitwisselingsbijeenkomst na afloop. U vindt de adressen van de migrantenkerken op www.skinkerken.nl.

Discriminatie onderkennen We zijn er een beetje huiverig voor om het woord te gebruiken, rassendiscriminatie. Dat doen we toch al lang niet meer hier? Maar u kent allemaal de wrevel die ontstaan is met de komst van de multiculturele

18

samenleving. Er kwamen volop geluiden in onze samenleving over de softe houding van veel Nederlanders. Zo lang zamerhand kunnen we het onderwerp rustig bespreken. De ‘stoere’ publiekelijke houding maakt het veel nieuwe Neder landers moeilijk om zich thuis te voelen, om goed in hun vel te steken. En als je niet goed in je vel steekt, is het moeilijk om mee te doen. Dat weten we allemaal.

een stijging van het aantal incidenten dat wel gemeld wordt bij het Openbaar Ministerie.

De minister van Wonen, Wijken en Integratie publiceerde onlangs de Monitor Rassendiscriminatie 2009. Via www.kerkinactie.nl is de monitor te downloaden, via de menubalk >Diaconaat > Diaconaal nieuws. Enkele resultaten noem ik hier.

In vergelijking met andere geloofs gemeenschappen ervaren veel moslims godsdienstdiscriminatie. Onderzoek laat zien dat zij negatieve gevolgen ervaren van de veelal stereotype en generaliserende discussie rondom moslims en de islam. Een punt van zorg hierbij is het toenemende aantal geweldsincidenten gericht tegen moslims in Nederland. De verschillende registraties vertonen pieken in het aantal voorvallen, dat direct of indirect samenhangt met ingrijpende gebeurtenissen of met internationale politieke onrust.

Mensen die rassendiscriminatie ervaren, doen hiervan vaak geen melding bij een daarvoor bestemde instantie. In 2009 werd meer dan 70 procent van de incidenten nergens gemeld. Ondanks dit niet melden van discriminatie is er sprake van

Uit de monitor blijkt dat discriminatie kan leiden tot een gevoel van machteloosheid. Dat komt bijvoorbeeld tot uiting in vermijdingsgedrag van mensen die discriminatie ervaren. Mensen ontwijken dan de plaatsen waar ze verwachten gediscrimineerd

Diakonia - augustus Diakonia - juni 2010

te worden. Dit kan de reden zijn waarom u deze groep mensen niet zo eenvoudig tegenkomt. Daarom is het nodig dat u iets organiseert. Tegenwoordig wordt - zodra er een incident is - de etnische herkomst gemeld. Het idee leeft dat de incidenten vooral worden veroorzaakt door nieuwe Nederlanders. Op zich al verontrust deze toename van etnische toeschrijving. Maar onderzoek toont bovendien aan dat de ontstane ideeën niet kloppen. • Ga op zoek naar de juiste informatie, als er zich hypes voordoen waarover niemand het fijne weet. Dat kan bijvoorbeeld bij Art. 1. Dit is de landelijke vereniging ter voorkoming en bestrijding van discriminatie, www.art1.nl. U kunt deze informatie bij de gemeente leden onder de aandacht brengen, zodat ook zij de hype in de juiste proporties kunnen beoordelen. U kunt ook een werkgroep in het leven roepen die zich hier mee bezighoudt of een aantal gespreksavonden organiseren en een deskundige van Art. 1 of van Amnesty International hierbij uitnodigen. Bij een werkgroep kunt u ook denken aan een platform in uw gemeente waar ook migrantenorganisaties,

moskeeën en de lokale overheid in meedoen. De afgelopen tijd werd gesproken over het inzetten van ‘lokjoden’. Het was een ware hype die deed vermoeden dat er meer antisemitische geweldsincidenten zijn tegen joodse mensen. Het tegendeel is waar, zo blijkt uit de racismemonitor, het aantal geweldsincidenten tegen joodse mensen neemt juist af. En natuurlijk, elk antisemitisch geweld kan en mag niet, zoals ook elk geweld gericht tegen moslims fout is. • De diaconie kan op zoek gaan naar het meldpunt discriminatie in uw regio. U kunt dit opzoeken via www.art1.nl.

Rijkelijk delen Bij het delen dacht ik aan het verhaal van Ruth. Zij ging met Naomi mee en kwam zo als migrant in een nieuw land. Ze ging niet meer weg, maar bleef. Net als wij onze regels hebben in het delen via de sociale wetten, waren deze regels er in het land van Naomi ook. Een van die regels was dat de randen van de akkers bleven staan, zodat de armen aren konden lezen. Maar Boaz deed meer. Hij beval zijn knechten rijkelijk te laten staan, veel te laten vallen. Dat was delen met een plus.

• Dat kan een diaconie ook doen. Iets méér dan wat de regel is, opdat de ander ook werkelijk een leefbaar leven leidt. Iets meer van je eigenheid opgeven, zodat de eigenheid van de ander ook ruimte heeft. Uiteindelijk werd Ruth echt een deel van het volk en trouwde ze met Boaz. Zo werd Ruth als migrantenvrouw opgenomen in de lijn van de geslachten die naar de geboorte van Jezus leidt. Zoals er in ons land veel afstammelingen van de Franse hugenoten zijn. En zoals we ineens topsporters zien met een Nederlandse naam, van wie de voorouders een eeuw geleden emigreerden. U kunt in uw diaconie een gesprek voeren over wat dit delen met een plus in uw gemeente zou moeten inhouden. Wij zijn benieuwd naar de resultaten van dit gesprek. Geesje Werkman is projectmanager van het diaconale werk van Kerk in Actie.

Samen koken en eten Om buurtbewoners meer met elkaar in contact te brengen en de veelkleurigheid van de wijk te laten zien, is in de Stedenwijk in Almere een kookboek gemaakt. De diaconie in Almere nam daarvoor het initiatief. Uitwerking volgde vanuit inloophuis De Ruimte en oecumenisch kerkcentrum De Lichtboog in Almere. In het multiculturele kookboek De Smaak van Stedenwijk staan meer dan 140 recepten van wijkbewoners. Om de veelkleurigheid van de wijk in beeld te brengen, kozen de bewoners voor een kookboek. Op een huis-aan-huis bezorgde folder met een oproep om recepten in te leveren, reageerde bijna niemand. Toen de leden van de werkgroep (twee aan twee) drie zaterdagen de buurt ingingen en overal aanbelden, lukte het wel om genoeg recepten te krijgen. Bij de recepten kwamen interviews met buurtbewoners en foto’s van hen. De presentatie van het kookboek trok veel publiek en wijkbewoners kwamen met elkaar in gesprek. Eerder verschenen dergelijke kook boeken in de Utrechtse wijk Lombok en de Amsterdamse Bijlmer. En inmiddels zijn op meer plekken kookkunsten uitgewisseld. Voor zover bij ons bekend: in Apeldoorn-Kerschoten en in UtrechtHoograven en in Utrecht-Overvecht.

Foto Robin Bernhard


19

Collecte

Honger, de stille tsunami Rijst voor kinderen in Bangladesh

Merkt u ook dat de wekelijkse boodschappen steeds duurder worden? Hoe vervelend ook, voor de meesten van ons is het niet onoverkomelijk. De prijsstijgingen zijn een regelrechte ramp voor mensen in ontwikkelingslanden. Meer dan zestig procent van hun inkomen gaat op aan voedsel. Steeds vaker moeten zij het doen met maar één of twee maaltijden per dag. Daarom staat de collecte voor het Werelddiaconaat op 10 oktober in het teken van projecten van Kerk in Actie die werken aan voedselzekerheid. Tekst Jacomine Oosterhoff Foto Geert Klaassen

Meer dan tweederde van de arme mensen in de wereld leeft in plattelandsgebieden. Vrouwen zijn daarbij in de meerderheid, omdat veel mannen in de steden werken. Vrouwen voeren de dagelijkse landbouwtaken uit en zijn verantwoordelijk voor het inkopen en bereiden van de maaltijd. Met elkaar zorgen vrouwen voor vijftig procent van de wereldvoedsel productie. Nog meer cijfers: zestig tot tachtig procent van de voedselinname in ontwikkelingslanden bestaat uit rijst, maïs en tarwe. Juist de prijzen van deze producten zijn de afgelopen jaren schrikbarend gestegen.

Vergroting van inkomsten Daarom steunt Kerk in Actie projecten die voedselzekerheid garanderen door de inkomsten van vrouwen te verhogen. Bijvoorbeeld in Bangladesh. In de districten Rajshahi en Haluaghat in het westen en noorden van dit land wonen etnische minderheden die behoren tot de allerarmste lagen van de bevolking. De vrouwen dragen verantwoordelijkheid voor de dagelijkse maaltijd en de kleine boeren bedrijfjes. De meeste mannen zijn in loondienst bij grote boeren. De Kerk van Bangladesh organiseert vooral activiteiten om de inkomsten van de vrouwen te

vergroten. Ze krijgen onderwijs en training, en beginnen spaar- en kredietprojecten. Ook werken ze aan betere landbouwmethoden en leren ze zich aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering.

15-centactie Eén op de vijf mensen weet ’s morgens niet of ze ’s avonds te eten zullen hebben. Meer dan een miljard mensen zijn chronisch ondervoed. Dat aantal is nog nooit zo hoog geweest. De voedselcrisis is een enorm probleem. De oplossing begint, wat Kerk in Actie betreft, bij een klein bedrag: 15 cent. Voor 15 cent per dag krijgt een kind bijvoorbeeld een maaltijd, kan het naar school of heeft het een voorziening voor schoon drinkwater in zijn dorp. Met de actie ‘Het wonder van 15 cent’ willen we laten zien hoeveel een klein bedrag kan betekenen voor kinderen in een land als Bangladesh. Hoeveel kilo rijst geeft u met uw gemeente aan de kinderen in Rajshahi en Haluaghat? Collecteert u mee op zondag 10 oktober? Alvast bedankt! Jacomine Oosterhoff, Dirigo Communicatie.

Het andere gezicht van de honger De prijsstijgingen worden veroorzaakt door slechte oogsten, hogere energie prijzen en duurdere meststoffen. Maar de belangrijkste oorzaak ligt in de toegenomen vraag naar voedsel, vooral in opkomende landen als Brazilië, China, India en Rusland. De koopkrachtstijging in deze landen zorgt ervoor dat de consumptie van bier en vlees toeneemt. De productie van een kilo rundvlees kost 8,5 kilo graan. Verdere oorzaken zijn de groei van de bevolking en de productie van biobrandstoffen op basis van graan, maïs en soja. Josette Sheeran, directeur van het Wereld Voedselprogramma van de VN noemt de gevolgen van de stijgende prijzen een ‘stille tsunami’, die vooral de allerarmsten in de wereld raakt. Zij spreekt over ‘het andere gezicht van de honger’: het voedsel ligt wel in de schappen, maar mensen kunnen zich niet veroorloven het te kopen.

20


Achtergrond

Diaconale inzet voor migranten Veel diakenen zetten zich in voor asielzoekers, al dan niet uitgeprocedeerd. Minder bekend is de mogelijkheid voor diakenen om zich in te zetten voor de ‘nieuwe Nederlanders’ én hun thuisland. Die diaconale (en zwo-) inzet kan veel betekenen voor de nieuwe landgenoten. Tekst Geesje Werkman Foto Caroline Visser

Misschien heeft u wel eens te maken met armoede onder nieuwe Nederlanders in uw woonplaats. Veel van deze migranten sturen regelmatig geld naar familieleden in hun thuisland. In onze cultuur zou je zeggen: dat moet je niet doen als je zelf al eigenlijk niet kunt rondkomen. Maar de cultuur van de migranten is anders. In het boekje Stem uit het Zuiden (uitgave Kerk in Actie en ICCO) zegt een Afrikaanse kerkleider: “Wij hebben geen afdeling Sociale Zaken, ik ben de afdeling sociale zaken voor mijn familie.” En die familie moet eten, naar school gaan en heeft soms medische zorg nodig. Voor de nieuwe Nederlanders zijn deze familie verplichtingen helder. De migrant kent de armoede in het thuisland van binnenuit, kent zijn verplichtingen, maar ook de bescherming die hij zelf geniet in familie verband. Klopt een migrant bij u aan, dan kunt u deze kostenpost dus niet ‘zomaar’ schrappen.

Migranten en ontwikkeling Vanuit Nederland willen migranten dus graag werken aan de ontwikkeling van hun thuisland. Naast betalingen door

Migratie en Ontwikkeling Uit een beleidsnotitie van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking: “De belangen van ontwikkelingslanden en Nederland vertonen echter ook veel raakvlakken. […] Migranten zijn belangrijk voor de economie van het land van bestemming en kunnen tegelijkertijd een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het land van herkomst. Dat laatste kan bijvoorbeeld door het tijdelijk terugkeren of via het overmaken van geld naar het land van herkomst. Op deze manier kan migratie een bescheiden bijdrage leveren aan de Millennium Ontwikkelingsdoelen.”


migranten aan hun familie, zijn er ook vluchtelingen die een project starten in het thuisland. Zo steunde Kerk in Actie bijvoorbeeld de stichting Doses of Hope. Dit project werd direct bij aankomst in een asielzoekerscentrum opgezet door een Somalische vrouw, voor al die mensen die het land niet konden ontvluchten. Prothesen voor slachtoffers van mijnen, een oogziekenhuis en nog veel meer waren het resultaat van haar inspanningen. (Zie ook www.dosesofhope.org). In Dronten zette een Pakistaan een project op voor educatie van de allerarmsten in een sloppenwijk in Lahore. Ook hier met steun van Impulsis/Kerk in Actie. (Zie www.thesaviourswelfare.org).

Casey Nog een voorbeeld. Sally kwam vanuit Kameroen naar Nederland, belandde in de vreemdelingbewaring, zwanger van een tweeling. De diaconie in Wijchen kwam met haar in aanraking. Bij de geboorte in 2004 bleek dat een van de tweeling, Casey, een open ruggetje heeft. Toenmalig minister Verdonk wilde het gezin terugsturen naar Kameroen, maar dit zou Casey niet overleefd hebben. De diaconie ging er dwars voor liggen, en het lukte! Casey mocht blijven, met moeder en tweelingbroertje Shawn. Maar ze wisten wel dat er in Kameroen veel kinderen waren die net als Casey gehandicapt zijn, en niet die zorg krijgen zoals in Nederland. Zo werd de Casey Troy Foundation geboren. De Stichting zamelt rolstoelen, kinderstoelen, incontinentiemateriaal en nog veel meer in en verscheept dit dan naar Kameroen. Casey is de baas van de foundation. Op mijn vraag wat hij het liefste wilde, zei hij: “Dat heel veel mensen de kinderen in Kameroen helpen.” Een aandoenlijk, maar zeer bewuste uitspraak van een kereltje in een rolstoeltje, met de benen in het gips vanwege spontane botbreuken. Uiteraard

Sally met Casey en Shawn. kan de foundation veel support gebruiken in de vorm van medische spullen (zie www.caseytroyfoundation.nl). Het zijn drie goedlopende projecten van migranten die de ontwikkeling in hun thuisland oppakken, in samen werking met Nederlanders. Die samenwerking is een belangrijk ingrediënt voor succes, is uit onderzoek gebleken. Vanuit de inzet voor vluchtelingen konden diaconie en kerk in Wijchen en Dronten zo hun bijdragen leveren, zowel aan vluchtelingen hier, als aan ontwikkeling daar. Ook u kunt als diaken, samen met de zwo-groep, op zoek gaan naar migranten in uw gemeente die een project in het thuisland hebben. Neem contact op met Kerk in Actie over mogelijke samenwerking. Samen gaan voor het Goede, brengt De Goede vaak dichterbij en brengt de migrant en de kerk ook dichter bij elkaar. Geesje Werkman is projectmanager voor Kerk in Actie Diaconaat.

21

Korte berichten Map met overwegingen rond mensenhandel De Stichting Religieuzen Tegen Vrouwen handel heeft een map samengesteld met overwegingen rond mensenhandel. De overwegingen zijn getiteld ‘Ik heb de jammerklachten gehoord; Ik zal er zijn!’ De map bestaat uit een vijftal boekjes met bijbelreflecties, overwegingen, gebeden en teksten. De boekjes kunnen gebruikt worden bij vieringen, kleine bijeenkomsten, catechese of gespreksgroepen. De thema’s van de boekjes zijn : mensenhandel en seksuele uitbuiting; uitbuiting van kinderen; gedwongen migratie; slavernij; een beroep op ons. Een map kost € 5,-. Tien mapjes of meer kosten € 3,50 per stuk (excl. verzendkosten). Voor informatie of bestellingen: Stichting Religieuzen Tegen Vrouwenhandel, tel: (073) 615 44 44, e-mail: [email protected].

Themareis Investeren in duurzame energie in ontwikkelingslanden Impulsis, het loket voor particuliere ontwikkelingsinitiatieven van Edukans, ICCO en Kerk in Actie, biedt geïnteresseerden de kans om zelf te zien hoe duurzame energieproducten een prachtig middel vormen voor armoedebestrijding. Reis begin oktober samen met deskundigen van ICCO naar India en bezoek verschillende projecten in de deelstaat Karnataka. Deelnemers worden uitgebreid geïnformeerd over de

mogelijkheden, voordelen en kansen van het toepassen van duurzame energie en de handel in carbon credits. Denk bijvoorbeeld aan toepassing van zonnepanelen, biobrandstoffen, houtzuinige oventjes, afvalverwerking of de aanplant van bomen. Reizigers gaan in gesprek met deskundigen en betrokkenen over de implementatie en de effecten op lokaal niveau. Ze krijgen meer zicht op lokaal ondernemerschap, lokale samenwerking en het starten van eigen projecten. De reis is bedoeld voor geïnteresseerden die willen werken aan of investeren in duurzame energie in ontwikkelingsprojecten. Kijk voor uitgebreide informatie op www.impulsis.nl of neem contact op met Hilde de Groot, e-mail: [email protected].

Stuur een groet naar vreemdelingen in detentie

Nieuwe huisstijl en website Kerk in Actie Kerk in Actie zal vanaf september een huisstijl krijgen die beter aansluit bij de huisstijl van de Protestantse Kerk in Nederland. Alle uitingen van Kerk in Actie zullen vanaf september in deze nieuwe huisstijl gaan verschijnen. U kunt meer informatie hierover vinden op www.kerkinactie.nl/nieuwehuisstijl. Ook de website van Kerk in Actie gaat veranderen. Er komt een deel voor particulieren en een deel voor diaconieën en zwo-groepen. Dit laatste deel is snel te vinden via www.kerkinactie.nl/kerk. U kunt zich abonneren op nieuwsberichten via RSS-feeds, u kunt ons volgen via Twitter en u kunt regelmatig uw mening geven over een korte stelling (poll) of meepraten in een forum. Bovendien is het lettertype van de nieuwe website makkelijk te vergroten. Meer informatie over de veranderingen leest vanaf 1 september op de nieuwe website onder: www.kerkinactie.nl/nieuwewebsite.

22

In juni 2008 publiceerde Amnesty International het kritische rapport ‘The Netherlands: The detention of Irregular Migrants and Asylum-Seekers’. De staatssecretaris van Justitie onderschreef Amnesty's standpunt dat vreemdelingendetentie alleen in het uiterste geval mag worden gebruikt. Maar de praktijk is nog steeds anders. Jaarlijks worden acht- tot tienduizend vreemdelingen gedetineerd. Ondanks het feit dat deze vreemdelingen niet vastzitten voor enig strafbaar feit, zijn ze onderworpen aan een strafrechtelijk regime. Ze verblijven gemiddeld 16 tot 21 uur per dag op cel. In tegenstelling tot strafrechtelijk gedetineerden hebben ze geen recht op arbeid en onderwijs, noch op incidenteel verlof bij over lijden van een familielid. Dit najaar zal Amnesty een oproep doen aan de regering om vreemdelingendetentie sterk in te perken en het regime aanmerkelijk te verbeteren. Kerk in Actie

steunt deze oproep en vraagt ook u onderstaande oproep te steunen: Pas vreemdelingendetentie alleen toe als het niet anders kan en alle minder ingrijpende mogelijkheden zijn uitgeput. Zorg voor alternatieven; deze zijn vaak even doelmatig en minder schadelijk. Als vreemdelingendetentie onvermijdelijk is, zorg dan voor een gepast en humaan regime dat de mensenrechten respecteert en vreemdelingen niet verder in hun vrijheid beperkt dan strikt noodzakelijk. Daarnaast vragen we u gedetineerden groetenkaarten te sturen om hen te laten weten dat we van hun bestaan op de hoogte zijn en om hen een hart onder de riem te steken. U kunt uw kaart naar Amnesty International sturen (Postbus 1968, 1000 BZ Amsterdam). Voor meer informatie over de oproep en de kaartenactie, zie: www.amnesty.nl/ vreemdelingendetentie.

Ga mee op Inspiratiereis Wilt u ter plekke meemaken wat zending betekent in Thailand of Ghana? Dat kan tijdens de Inspiratiereizen. Onder leiding van een (oud) uitgezonden medewerker van Kerk in Actie bezoekt u kerkdiensten en trekt u met een groep door het land. De reis naar Ghana vindt plaats van 16 tot en met 29 oktober, de reis naar Thailand van 23 oktober tot en met 9 november. Meer informatie kunt u krijgen bij Marjon Boerman, tel (030) 880 18 47, e-mail: [email protected] of kijk op www.kerkinactie.nl/zending.


Korte berichten Begeleidingsbundel bij Liederen ter bemoediging Na het succes van de bundel Liederen ter bemoediging is er nu, op veler verzoek, een bundel met begeleidingen verschenen bij de 70 diaconale liederen. De bundel kan gebruikt worden door organisten,

40dagentijdcampagne op Inspiratiebeurs Dit najaar bent u van harte welkom in de workshop over de 40dagentijdcampagne. Deze workshop wordt door het hele land gegeven op de Inspiratiebeurzen. In 2011 is het thema van de campagne: Ik zie je! Een campagne houden vraagt om een goede voorbereiding en planning, vandaar dat u al in het najaar alle informatie van Kerk in Actie krijgt. Tijdens de workshop hoort u meer over het thema en de bijbelteksten uit het leesrooster waarop het thema geïnspireerd is. Zien we elkaar zoals Jezus de mensen om hem heen zag? Wanneer kunnen we elkaar echt ontmoeten? Een thema om over door te praten.

Campagnematerialen Een spreker die nauw betrokken is bij het werk van Kerk in Actie komt over een van de zes campagneprojecten vertellen. Ook hoort u meer over activiteiten die u tijdens de campagne kunt organiseren. En natuurlijk ontvangt elke bezoeker van de workshop een pakket met alle campagnematerialen, inclusief de JOP KIDS Puzzelkalender en de 40dagentijdkalender voor volwassenen. Het is niet nodig om u op te geven. U bent altijd van harte welkom!

Materialenmarkt Op de Inspiratiebeurs is nog meer te beleven. Er zijn o.a. presentaties van

pianisten en cantors in kerkdiensten of bij vergaderingen of andere ontmoetingen in het kerkenwerk. De indeling van deze bundel is gelijk aan de liedbundel Liederen ter bemoediging. Bij enkele

liederen zijn ook koorpartijen opgenomen. U kunt de begeleidingsbundel voor € 7,50 bestellen via webwinkel.pkn.nl > Kerk in Actie > algemeen > liturgisch materiaal.

verschillende kindernevendienstprojecten en een workshop over liturgisch bloemschikken. Een mooie gelegenheid dus om samen te reizen met andere vrijwilligers uit uw gemeente.Voor en na afloop van de workshop kunt u terecht op de materialenmarkt. Op deze markt vindt u onder andere de nieuwste materialen om als diaconie of ZWO-commissie mee aan de slag te gaan.

tijd is om u te informeren, over het project te horen en elkaar te ontmoeten.

Openingstijden van de Inspiratiebeurzen: Maandag t/m vrijdag: 19.00 uur – markt open 19.30 tot 21.00 uur – workshop 40dagentijdcampagne 21.30 uur – einde markt Zaterdag: 10.00 uur – markt open 10.30 tot 12.00 uur – workshop 40dagentijdcampagne 12.45 uur – einde markt Let op! In tegenstelling tot vorig jaar wordt de workshop maar één keer op een ochtend of avond gegeven. De workshop duurt anderhalf uur, zodat er voldoende

NOORD-NEDERLAND Drachten, maandag 11 oktober, De Arke Groningen, woensdag 13 oktober, De Ark Heiloo, donderdag 7 oktober, Ter Coulsterkerk Leeuwarden, maandag 4 oktober, Kurioskerk Steenwijk, woensdag 6 oktober, De Schutse MIDDEN-NEDERLAND Amsterdam-Buitenveldert, dinsdag 5 oktober, Pelgrimskerk Dieren, zaterdag 25 september, Ontmoetingskerk Holten, dinsdag 21 september, De Kandelaar Nijkerk, dinsdag 12 oktober, De Schakel Ridderkerk, vrijdag 1 en zaterdag 2 oktober, De Levensbron Utrecht, donderdag 23 september, Protestants Dienstencentrum Voorburg, woensdag 29 september, Opstandingskerk ZUID-NEDERLAND Eindhoven, donderdag 30 september, Adventskerk Middelburg, donderdag 14 oktober, De Hoeksteen Kijk voor adressen en sprekers op www.kerkinactie.nl/40dagentijd of www.pkn.nl/inspiratiebeurs.

Deelnemers Michacursus meer betrokken bij diaconaat Voor zijn afstudeerscriptie aan de Christelijke Hogeschool Ede heeft Aalze Veenstra onderzocht of de Michacursus geschikt is om mensen toe te rusten tot diaconaat dichtbij. Anders gezegd: is de Michacursus een middel om gemeente leden te betrekken bij de zorg voor mensen in kwetsbare situaties? De conclusies laten zien dat deelnemers zich door de Michacursus toegerust voelen tot diaconaat in hun eigen omgeving en ook onrechtvaardige situaties worden meer herkend. Daarnaast zijn deelnemers


meer bewust van het belang zich in te zetten voor het behoud van de schepping en heeft men hiervoor ideeën ge kregen. Er is behoefte aan meer bijbelse verdieping bij de thema’s. Dit najaar wordt hiervoor een Micha Basic pakket ontwikkeld. Voor diakenen, belangstellenden en aankomende cursusleiders zijn er komend najaar weer regionale instructieavonden. Tijdens deze avonden wordt informatie gegeven over de visie en de opzet van de Michacursus, hoe deze plaatselijk zelf-

standig kan worden georganiseerd en instructie gegeven voor het begeleiden van een Michcursus. De avonden zijn op 23 september in Wezep, 28 september in Groningen, 11 oktober in Arnhem, 7 oktober in Borne, 26 oktober in Alphen, 2 november in Beilen, 9 november in Ridderkerk, 16 november in Sneek, 17 november in Zwolle, 18 november in Haarlem, 7 december in Huizen en 8 december in Dordrecht. Meer informatie hierover op www.michacursus.nl.

23

Luisteren Luisteren is meer dan horen een mens die kan luisteren wil iedereen ontmoeten iemand bij wie je de alledaagse dingen kwijt kunt die deelt in vreugde en verdriet luisteren is tijd durven verliezen de ander laten praten uitdagen tot het zelf benoemen van mogelijkheden stapvoets onderweg zijn dat tempo blijven volgen in dat luisteren kan de ander ervaren dat je invoelend aanwezig bent met warmte en echtheid dat onmacht, zoeken en tasten een weg is, jouw weg is wie durft te luisteren voelt niet meer de dwang om de ander te verlichten maar mag geloven dat het luisteren zelf licht is. (herkomst onbekend/bewerking Bea Mulder) Foto Istock

24


augustus 2010

Recommend Documents