AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne Van: BAM NHC
1 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
1. INLEIDING Bouwbedrijven leveren een grote maatschappelijke bijdrage doordat ze zorgen voor hoogwaardige voorzieningen voor wonen en werken en bijbehorende infrastructuur. De waarde daarvan wordt door een breed publiek alleen herkend als zij zich gedragen als goede buren in de omgeving waarin zij werken. Overlast voor de omgeving is bij bouwprojecten niet altijd uit te sluiten. De manier waarop een bouwer te werk gaat – en de overlast beperkt – bepaalt dan ook de acceptatie in de omgeving en daarmee ook het imago van de bouwsector als geheel. Veel bouwbedrijven zetten de laatste jaren hoog in op goed omgevingsmanagement, vanuit de overtuiging dat deze manier van werken ook bijdraagt aan een beter rendement. Het is immers niet voor niets dat steeds meer opdrachtgevers hoge eisen stellen op dit gebied en goed omgevingsmanagement soms zelfs expliciet belonen. Het project Nieuwbouw Hoog Catharijne is aangemeld bij Bewuste Bouwers. Daarmee geeft het projectteam aan belang te hechten aan een goede relatie met de omgeving.
2. OVER HET PROJECT Het project Nieuwbouw Hoog Catharijne (NHC) dat door BAM wordt gerealiseerd betreft een ondergrondse parkeergarage met circa 1.300 parkeerplaatsen. Het gedeeltelijk boven de parkeergarage gelegen Entreegebouw (winkels en woningen) en de Catharijneknoop (commerciële en openbare ruimtes). Het project bestaat uit twee delen: de parkeergarage en inritten ("onderbouw") en het entreegebouw en de Catharijneknoop ("bovenbouw"). In april 2013 is gestart met de onderbouw. Inmiddels wordt gewerkt op 3 verschillende bouwplaatsen:
ter hoogte van het Vredenburgplein is een deel van Hoog Catharijne gesloopt om plaats te maken voor een 5 verdiepingen tellende parkeergarage; aan de Rijnkade wordt ter hoogte van het Smakkelaarsveld gewerkt aan de zogenaamde “Vredenburgknoop”; aan de Rijnkade/Catharijnesingel wordt ter hoogte van het Moreelsepark gewerkt aan de Inrit Zuid.
Eind 2013 zijn de andere deelprojecten opgestart. CORIO Vastgoedontwikkeling is als eigenaar van Hoog Catharijne initiatiefnemer van de herontwikkeling van Hoog Catharijne. BAM NHC is een gezamenlijk project van BAM Utiliteitsbouw regio Midden en BAM Civiel Noordwest. BAM Techniek is hierbij benoemd als co-maker.
2 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
3 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
3. WERKWIJZE Auditlocatie De audit is afgenomen in de bouwkeet gelegen aan de Rijnkade in Utrecht en een rondgang langs en over het werk.
Focus audit De focus van deze audit lag enerzijds op het informeren van de vertegenwoordigers van het team over Bewuste Bouwers, anderzijds was de insteek om te inventariseren hoe de bouwplaats invulling geeft aan Bewust Bouwen.
Documentatiestudie Voorafgaand aan de audit is de projectwebsite en de website van de bouwer bestudeerd. Op 24 mei 2013 heeft een startgesprek plaatsgevonden, waarvan een verslag is gemaakt. Roel heeft een Matrix gemaakt waarin hij alle pijlers uitgesplitst en benoemd heeft met daaraan gekoppelde acties en actiehouders.
Auditeur De audit is afgenomen door Rogier ten Have.
Gesproken personen Gesproken is met Roel van Heumen, projectleider en Gerard Ariesen, hoofduitvoerder. Beide zijn werkzaam voor BAM Utiliteitsbouw Midden. De heren hebben al eerder een project met het certificaat Bewuste Bouwers gemaakt.
4. ALGEMENE INDRUK Het werk maakt bij aankomst een verzorgde en goed georganiseerde indruk. De bouwlocaties zijn goed aangegeven met de vooraf verstrekte routebeschrijving, met toegangspoorten/bebording en aangegeven parkeermogelijkheden in de omliggende parkeergarages. Momenteel bevindt het werk zich nog in de ruwbouwfase en wordt er voornamelijk civiel werk uitgevoerd. Nu bestaat de bouwplaats nog uit drie losse bouwplaatsen, die door rijbanen gescheiden worden. De drie bouwterreinen zijn geheel voorzien van een afscheiding tussen bouwplaats en openbaar terrein. Half gesloten bouwhekken en houten schuttingen worden toegepast en zien er netjes en verzorgd uit. De Bpu-medewerkster, het registratiesysteem met toegangstourniquet, portiers met elektronische schuifpoorten en bouwwegen werken goed en zien er verzorgd uit. Het imposante ketenpark van BAM NHC is zichtbaar schoon en verzorgd. Gezien de afstand tussen de verschillende bouwplaatsen en om tijdverlies, in verband met schaftijden, te minimaliseren is er een tweede kleinere bouwkeet met plaats voor de directievoerder, uitvoerder en timmerlieden geplaatst bij de Vredenburg Knoop.
4 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
5. IMPLEMENTATIE PIJLERS BEWUSTE BOUWERS
5 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
1 Bewuste Bouwers communiceren proactief. A De omgeving is voor aanvang van en tijdens de bouw over de bouwwerkzaamheden geïnformeerd. B Klachten en verzoeken worden snel en professioneel afgehandeld. C Het aanspreekpunt voor de omgeving voor het verkrijgen van informatie of melden van klachten is duidelijk. D De contactgegevens van het bouwbedrijf of opdrachtgever zijn duidelijk aangegeven. Bovenstaande norm is in de waardering opgesplitst in twee beoordelingsitems te weten Aanspreekbaarheid en Communicatie en klachtafhandeling. Het onderdeel Bewust telt daarmee dubbel mee in de eindbeoordeling. In onderstaande paragrafen worden de bevindingen voor beide items weergegeven.
Aanspreekbaarheid Bij alle toegangen naar de verschillende bouwplaatsen en de twee bouwketen staan contactmogelijkheden op bebording aangegeven. Telefonisch via een centraal meldpunt van Trigion is de bouw 24 uur per dag bereikbaar. Trigion neemt direct actie en legt contact met een verantwoordelijke van BAM. Op werktijden is de bouw bereikbaar via het kantoor BAM Utiliteitsbouw, Corio of gemeente.
Communicatie en klachtafhandeling Roel is verantwoordelijk voor de communicatie met de opdrachtgever, gemeente en omgeving. De omgeving van dit werk bestaat uit: winkeliers, kantoren en omwonenden. Voor de start van de bouwwerkzaamheden zijn alle betrokkenen geïnformeerd tijdens een informatieavond georganiseerd door opdrachtgever en aannemer. Met regelmaat worden er nog bewonersavonden georganiseerd om geïnteresseerden te blijven informeren. Er ligt een zeer sterke focus op het voorkomen van klachten vanuit de omgeving. Er zijn verschillende communicatiekanalen, zoals Facebook, Twitter, verschillende internetsites ( cu2030.nl, bamutiliteitsbouw.nl, hoogcatharijne.nl) met relevante informatie over de bouw. 6 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
Met regelmaat maakt de hoofduitvoerder een ‘koffie-ronde’ langs de winkeliers die aansluitend aan de bouwplaatsen liggen en bespreekt hierbij de stand van zaken, planning en vraagt om mogelijke verbeterpunten. Momenteel zijn er gesprekken gaande tussen BAM en opdrachtgever, waarbij het initiatief van BAM komt, om zichzelf kwetsbaar op te stellen en aan de omgeving te vragen, waar zij zich het meest aan storen of last van hebben met betrekking tot de bouwplaats. De drie beste inzendingen worden beloond met een tegoedbon van een plaatselijke winkelier. Door middel van bestrijding bij de bron, BLVC-plannen ( bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie), geen transport voor 07.00 uur op de bouwplaats en trilling beperkende uitvoeringsmethoden wordt de overlast beperkt. Met een wekelijkse nieuwsbrief worden de directe omgeving en de aangemelde geïnteresseerden geïnformeerd over de toekomstige werkzaamheden, tijden en nieuwtjes over de bouwplaats. Er is een klachtenprocedure en logboek opgesteld. De klachten of meldingen worden tweewekelijks met de Gemeente besproken en in een maandelijkse review met de opdrachtgever. Roel legt alles vast, informatieavonden, registratie van aanwezige en afwezige personen, klachtdata en oplossingsdata en telefonische terugkoppeling melder. Op verbeterdebouw.nl zijn geen meldingen geplaatst voor dit project.
7 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
1 Bewuste Bouwers werken bovenal veilig. A Bouwactiviteit mogen geen onaanvaardbaar risico vormen voor de veiligheid van medewerkers, bezoekers en de omgeving. B Met name in een stedelijke omgeving kan een bouwplaats voor veel overlast en verkeershinder zorgen. Bewuste Bouwers realiseren zich dat en trachten overlast te voorkomen of te beperken. C De omgeving van de bouwplaats en de toegangswegen naar de bouwplaats zijn veilig voor medewerkers, bezoekers en omgeving. 2 De bouwplaats is goed toegankelijk voor bezoekers en leveranciers. Bovenstaande norm is evenals de eerste norm in twee beoordelingsitems opgedeeld, te weten Omgevingsveiligheid en Bezoekersveiligheid.
Omgevingsveiligheid Op dit binnenstedelijke project is veiligheid een HOT item. Alle genoemde punten op de normkaart worden gehanteerd en zijn uitgevoerd. Meerdere verkeersregelaars worden continu ingezet bij de vijf poorten. Binnen het team worden wekelijks inspecties zowel over het werkterrein als rondom de bouwplaats uitgevoerd om alle aspecten direct te melden en te verhelpen. Dagelijks wordt er een externe veiligheidskundige ingezet om ook naar omgevingsveiligheid te kijken. De hoeveelheid transporten worden geminimaliseerd door bijvoorbeeld een complete cement-bentoniet centrale op het werk op te bouwen in plaats van een grote hoeveelheid transporten kant-en-klare bentoniet aan te voeren. Bij het direct werken langs de rijbanen of het aangrenzende marktplein wordt door middel van een mobiele hijskraan een rubberen mat van +/- 12 meter gebruikt tijdens sloopwerkzaamheden. Extra hoge houten schuttingen worden geplaatst en spatschermen gebruikt bij de graafmachines ter voorkoming van overlast voor langsrijdend verkeer. Als extra veiligheidsaspect zijn er voor alle bouwhekken nog betonnen barriers geplaatst als afscheiding.
8 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
Bezoekersveiligheid Bij de aankomst bij het werk ziet men direct dat er in dit werk veel tijd en energie is gestoken in de pijler veiligheid en dan zeker ook op bezoekersveiligheid. Men heeft op eigen initiatief een oversteekplaats met behulp van een zebrapad, bebording en verlichting geplaatst. Hierdoor kunnen eigen personeel en bezoekers veilig oversteken van en naar de bouwkeet. De PBM-vrije zone voor en rondom de bouwkeet, zorgt dat bezoekers de bouwplaats niet hoeven betreden. Bezoekers van de bouwplaats moeten zich bij de Bpu-keet inschrijven met legitimatie. Na het kijken van een introductiefilm en voorzien van de benodigde PBM’s (helm, veiligheidsschoeisel, bril en hesje) krijgt de bezoeker een toegangspas voor het tourniquet. Bezoekers zijn te onderscheiden door de kleur van het veiligheidshesje. Bezoekers mogen alleen het werk op onder begeleiding. Op elke bouwplaats is een BHV/EHBO-container geplaatst welke voorzien is van alle bedenkbare benodigdheden voor noodgevallen, zoals een AED. De containers zijn met een hijskraan of shovel op elke gewenste positie te plaatsen.
9 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
1 Een bouwplaats van Bewuste Bouwers is schoon en opgeruimd, met name vanaf de openbare weg gezien. A Bouwmaterialen zijn opgeruimd, opgestapeld en waar nodig afgedekt. B Vuil en stof worden geminimaliseerd. Alle drie de bouwplaatsen en de omgeving rond de bouwhekken maken een verzorgde indruk. Er is tijdens de rondgang buiten om het werk geen rondslingerend afval waargenomen en ook niet op de bouwplaats. Al het afval wordt gescheiden afgevoerd. Met regelmaat ruimt de opruimer samen met de verkeersregelaars ook het vuil buiten het bouwhek op. Elke dag worden de rijbanen geveegd door een door de aannemer ingehuurde veegwagen. Overtollig bouwmateriaal wordt zoveel mogelijk voorkomen door ‘just in time’ en leanplanning. Graffiti en plakposters op de bouwhekken heeft men eenmalig verwijderd, helaas is hier na een week niets meer van te zien. Houdt dit wel met regelmaat bij indien het de spuigaten uitloopt. Ook zijn er meerdere ‘kijkgaten’ gemaakt in de houten schutting gelegen aan het Vredenburgplein (marktplein) voor zowel kinderen, rolstoelers als lopende passanten.
10 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
11 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
1 Bewuste Bouwers zijn milieubewust en hebben beleid voor afvalmanagement en energiebesparing. A De bouwplaats biedt medewerkers toolboxmeetings over het werken met milieuschadelijke producten. B De bouwplaats biedt medewerkers richtlijnen en/of voorlichting over energie- en waterbesparing, geluids- en stofreductie. Het goede initiatief van BAM NHC met de combi kaart, voorkomt een extra toestroom van auto’s in het stationsgebied van Utrecht. Zie www.mobilitymanagers.nl/wethouder-lintmeijeroverhandigt-combi-kaart/. Dit is een best practice waard. Alle werknemers (behalve bijvoorbeeld betonboorders en lassers met veel gereedschap in werkbussen) parkeren aan de rand van het centrum op het P+R terrein Westraven en De Uithof en nemen het laatste stuk het openbaar vervoer. Ook de medewerkers van onderaannemers van het project doen hieraan mee. BAM Utiliteitsbouw en UTS Nederland organiseren vanaf een opslagterrein buiten het centrum een gecombineerde goederenstroom buiten de spits. Hierdoor zijn deelleveringen verleden tijd en neemt het vrachtverkeer af. Hierdoor zal er minder CO2-uitstoot plaatsvinden. Momenteel wordt besproken of door de gecombineerde transporten met elektrische of biobrandstof vrachtauto’s over de busbanen gereden mag worden. De ‘grote’ bouwkeet valt onder het nieuwe bouwbesluit met extra hoge verdiepingen, extra geïsoleerde wanden en dubbel glas. Ook zijn er energiezuinige voorzieningen in de bouwkeet, zoals verlichting met aanwezigheidsschakelaars, thermostaten op de radiatoren en zes liter, in plaats van negen liter, opvangbakken in de spoelreservoirs voor de toiletten.
12 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
1 A B C
Bewuste Bouwers zijn het visitekaartje van de bouwsector. Zij stellen zich correct en professioneel op naar de omgeving. Bewuste Bouwers zorgen goed voor hun medewerkers. De medewerkers hebben zich gecommitteerd aan Bewuste Bouwers.
Het bouwteam heeft bijzonder veel aandacht voor welzijn en veiligheid van de medewerkers. Daarnaast wordt betrokkenheid bij het project en bewustwording gestimuleerd. Een eigen ontwikkelde manier om het veiligheidsbewustzijn bij alle medewerkers van BAM en iedereen die op de bouwplaats komt te vergroten door middel van: Hein®. Hein is niet nieuw voor BAM, maar wordt op dit project wel op een bijzonder actieve manier ingezet. Dit is een best practice waard. Dit is een hulpmiddel bij het aanspreken van anderen op hun gedrag, maar wordt ook door anderen gebruikt om jou aan te spreken op jouw gedrag. Hein® is het poppetje dat op je schouder meekijkt en als een stem in je hoofd tegen je · praat. Hein® corrigeert je bij bepaalde beslissingen, situaties of handelingen. Iedereen · heeft “een Hein®” alleen is nog niet iedereen zich hiervan bewust! Het is tijd dat ·· iedereen zijn Hein® activeert! Over het gehele werk kom je Hein tegen in de vorm van: Introductie-film, posters, alle verstuurde e-mails vanuit het team, vergaderingen en besprekingen. Momenteel zijn er al een +/- 100, 150 tal verschillende cartoons met · · uitdrukkingen van Hein in omloop. Er is een presentatie gegeven over BREEAM en Bewuste Bouwers. Er is een damestoilet in de bouwkeet en op de begane grond een aparte toilet-unit met oprijvoorziening voor rolstoelers. Twee keer per jaar is er een gezamenlijke lunch met alle medewerkers van NHC. Bij extreem koud weer een extraatje in de vorm van bijvoorbeeld een soepje. Medewerkers worden regelmatig geïnformeerd over het werk in de zo genoemde ‘zeepkistsessies’. Inzet van social return bij inhuur van de verkeersbegeleiders en diversen leerlingen en stagiairs. Radio’s zijn verboden op de bouwplaats, evenals schreeuwen. Bouwplaatsverlichting is zo afgesteld dat de omgeving hier geen hinder van heeft. Mogelijkheid van invullen, melding onveilige situatie of incident op papier of via mobiele telefoon via een speciale app.
13 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014
6. SAMENVATTENDE WAARDERING Er is erg veel aandacht besteed aan alle vijf de pijlers. Voor zowel milieu als sociaal scoort het bouwteam een best practice. De combikaart is uniek en BAM NHC is een initiatiefnemer hiervan. Hein® is een zelf ontwikkeld concept en zeker op dit werk, door extra cartoons te laten maken en een introductiefilm van Hein, verdient men deze hoogste score. Verzorgd scoort iets lager door met name de grote hoeveelheid graffiti en opplakbiljetten (posters) op de bouwhekken en houten schutting. Al met al krijgt het team een bijzonder hoge score van 31,5 punten. Dit is verdiend door de grote inspanning die tot nu toe geleverd is. Nu rest het nog om dit zo te behouden tijdens de nog lange bouwperiode, die voor de boeg ligt tot de oplevering in 2019.
Beoordelingsitems Beoordeling Waardering (schaal 1 t/m 5, 3 =norm) 1. Bewust a. Aanspreekbaarheid b. Communicatie en klachtafhandeling 2. a. b. 3. 4. 5.
Veilig Omgevingsveiligheid Bezoekersveiligheid Verzorgd Milieu Sociaal
Boven de norm Boven de norm
4,0 4,5
Boven de norm Boven de norm Boven de norm Best practice Best practice
4,5 4,5 4,0 5,0 5,0
Totaal
31,5
14 BEWUSTE BOUWERS AUDITVERSLAG Nieuwbouw Hoog Catharijne, 29 januari 2014