VERSLAG PRAKTIJKSESSIE – KUNSTENDECREET: BEELDENDE KUNST / DESIGN / ARCHITECTUUR / AUDIOVISUELE KUNSTEN Pannelleden Sarah Indeherberge (Flacc, lid commissie beeldende kunsten) Robert Michel (Ag. K& E, secretaris beeldende kunsten) Heleen Van Loon (coördinator Cultuurplatform Design – moderator) Jan Boelen (voorzitter commissie architectuur en vormgeving) Mayke Vermeren (coördinator Cultuurplatform Zebracinema, lid commissie audiovisuele kunsten)
Publiek Individuele kunstenaars, curatoren, ambtenaren. Zowel personen die reeds een subsidie hebben aangevraagd als personen die zich komen informeren naar de mogelijkheden om ev. een eerste keer subsidie aan te vragen.
Algemeen Alle informatie omtrent subsidies via het Kunstendecreet en indiendata vind je op: www.kunstenenerfgoed.be tabblad Kunsten
Duiding bij het Kunstendecreet, door Robert Michel Er worden enkele subsidievormen besproken. SUBSIDIES AAN INDIVIDUELE KUNSTENAARS Er zijn 2 soorten subsidies in Kunsten: Ontwikkelingsgerichte beurzen en Project subsidies. 1. Ontwikkelingsgerichte beurzen. Bedoeld voor professionele kunstenaars die hun weg nog aan het zoeken zijn, het kan een overbruggingstraject zijn van opleiding naar een professioneel parcours, hierin is de ontwikkeling als kunstenaar fundamenteel. Ook een heroriëntatie van de kunstenaarspraktijk kan hiervoor in aanmerking komen Niet leeftijdsgebonden. Is felxibel in uitvoering, bij afwijking moet K&E verwittigd worden. Ze verwachten een eerlijke en open communicatie. Bij een ontwikkelinsgerichte beurs vraagt de kunstenaar een forfetair bedrag aan. Het is niet nodig dit bedrag in een begroting te motiveren. De aanvraag schetst de weg van de kunstenaar, er is een duidelijk plan van aanpak. Het is belangrijk om een zo helder mogelijk beeld van je ontwikkelingstraject weer te geven, jezelf zo goed mogelijk te presenteren om zo de overheid te overtuigen subsidies te verlenen. 2. Projectsubsidies voor kunstenaars. Een projectsubsidie vraag je aan voor een concreet uit te voeren project. Een dossier is opgebouwd rond de voorstelling van jezelf en je project, en hoe dit project binnen je oeuvre past. Wat is allemaal nodig voor de uitwerking, deze uitwerking moet zo gedetailleerd /concreet mogelijk zijn uitgewerkt (locaties, financiën, samenwerkingsverbanden…). Neem in je projectaanvraag ook duidelijk op wie de partners zijn.
In de begroting van je aanvraag wordt een duidelijk overzicht gemaaakt van je uitgaven en inkomsten, met daarin vermelding van eventuele andere subsidies je ontvangt, en welk bedrag je vraagt aan de Vlaamse Gemeenschap. Deze (realistische) begroting moet in balans zijn. De uitgaven moeten inhoudelijk worden toegelicht. Een projectsubsidie is niet flexibel in uitvoering. De subsidies moeten worden gebruikt voor het doel waarvoor ze zijn aangevraagd. Bij afwijking ben je verplicht om K&E snel te verwittigen. Punt is dat er weinig afwijking kan bestaan gezien de betrouwbaarheid van een project in het gedrang komt. K&E verwacht een eerlijke en open communicatie.
3. Subsidies voor creatieopdrachten Dit is een subsidie voor organisaties (dus ook rechtspersonen) die een opdracht geven aan een kunstenaar om een nieuw werk te maken voor plaatsing in de publieke ruimte. Zowel permanente als tijdelijke projecten kunnen in aanmerking komen. In deze zin zijn subsidies een soort terugbetaling van de kosten. De opdrachtgever ontvangt dus het subsidiegeld, waardoor de bewijsstukken ook op naam van de opdrachtgever moeten staan. Ook hier moet een duidelijk overzicht worden gemaakt van uitgaven en inkomsten, toelichting bij uitgaven en inkomsten, partners, …
SUBSIDIES VOOR ORGANISATIES 1. Meerjarige werkingssubsidies Dit zijn dossiers die ingediend worden voor de volledige werking: personeel, overheid, praktische uitvoering, … Het gaat om concrete projecten voor een volledig jaar van een kunstenorganisatie of kunsteducatieve of sociaal-artistieke organisaties. INTERNATIONALE SUBSIDIES Alle informatie staat op www.kunstenenerfgoed.be onder het tabblad Internationaal. Komen oa. in aanmerking:
Buitenlandse organisaties die het werk van een Vlaamse kunstenaar tonen Initiatieven die promotie voeren voor Vlaamse kunstenaars in het buitenland
Ondersteuning kan gaan van reis- en verblijfskosten tot vervoer, tot een meertalige catalogus. De kostendrager is dus meestal een organisatie in het buitenland. De vergoedingen hiervoor liggen niet zo hoog, omdat de beslissingen hiervoor niet door een commissie genomen worden. Artistiek en zakelijk advies wordt niet gegeven omdat het over nogal specifieke thema’s gaat, en meestal op korte termijn handelen. MINITOELAGEN
soort renteloze lening max. 7.500 euro, terugbetalen over max. 4 jaar (vooraf bepaald terugbetalingsritme) criterium: artistieke finaliteit (bv. werk maken om te verkopen)
Omdat het hier niet om een subsidie gaat is er geen strenge selectie obv kwaliteit, en kan de toekenning sneller verlopen. Meer info: www.kunstenenerfgoed.be/ake/view/nl/2270673-Minitoelagen.html Verschil met STROOMinvest: www.stroominvest.be STROOMinvest is een Limburgs initiatief. Minimale investering is 12.500 euro. STROOMinvest geeft lagere rentes dan een financiële kredietverstrekker, maar het blijft een achtergestelde lening met risicokapitaal. Meer info: www.stroominvest.be
AANVULLINGEN VANUIT DE PANELLEDEN: TIPS & TRICS BIJ HET INHOUDELIJK OPSTELLEN VAN EEN DOSSIER
Project moet relevantie hebben voor Vlaanderen (Vlaamse Gemeenschap geeft geld)
De verhouding van je project met het kunstenveld in Vlaanderen. (samenwerking met/positionering tov andere actoren zoals organisaties, kunstenaars, …)
Positionering van de kunstenaar binnen Vlaanderen
De discussie binnen de commissie zal gaan over de betekenis wat jouw kunst kan betekenen voor Vlaanderen. Daarom is het belangrijk om de landschapstekening en de visie van de commissie in het achterhoofd te houden bij het opstellen van je dossier. De landschapstekening en de visie van elke commissie zijn online op Kunsten en Erfgoed te vinden: www.kunstenenerfgoed.be/ake/view/nl/1601254-Landschapstekeningen.html
Uniciteit van het dossier is belangrijk. Hoe uniek is mijn werking?
Bekijk eerst het werkveld en ga eventuele samenwerkingen aan voor gedeelde projecten. Het is goed te laten zien dat je het werkveld kent en samenwerkt, waardoor je profilering sterker wordt.
Papieren dossier is belangrijk, maar niet overheersend. Verwijs naar (goed functionerende) websites, sleutelmomenten in je ontwikkeling, …
Kunstenaars zijn niet altijd de beste schrijvers, daarom is het goed om je dossier zo goed mogelijk uit te bouwen met beelden en / of films. Deze kunnen mee richtinggevend zijn voor je project. Websites, portfolio’s en films worden door iedereen bekeken, voeg daarom niet enkel screenshots toe. Belangrijk is om portfolio / website up to date te houden: geloofwaardigheid is primair.
Het Kunstendecreet ondersteunt kwaliteit, professionele kunstenaars en organisaties. Een dossier moet goed onderbouwd worden door recent beeldmateriaal, intentieverklaringen van coöpererende partners. Geloofwaardigheid kan ook vergroten door er bv. offertes aan toe te voegen van te maken kosten (toetsing van juistheid dossier).
Het is zinvol om je dossier te laten nalezen door iemand die op de hoogte is. Dit kan best via je eigen netwerk. Het is ook nuttig je eigen dossier blijvend te herlezen met een externe blik. Stel je dan de vragen of het dossier duidelijk is, wordt er een duidelijk en correct beeld geschetst?
Je kan ook altijd een organisatie of kunstenaar die in het verleden een aanvraag heeft goedgekeurd gekregen persoonlijk contacteren met de vraag of je hun dossier mag inkijken en dit gebruiken als leidraad voor je eigen dossier. De overzichten van toekenningen in de afgelopen jaren vind je terug op de website van Kunsten en Erfgoed: www.kunstenenerfgoed.be/ake/view/nl/1680216Subsidieoverzichten.html en www.kunstenenerfgoed.be/ake/view/nl/1680201Subsidieoverzichten.html
Aanvragen indienen bij de juiste commissie!! Zo kan je als architect ook kunstenaar zijn, of filmmaker. Kijk bij welke commissie jouw project het best past, en dien je dossier in bij deze commissie. Zo worden ontwerpers ook als kunstenaar gezien, je stelt je best niet te terughoudend op. De verschillende commissies vind je terug op de website van Kunsten en Erfgoed. Ontwerpers/vormgevers/organisaties voor vormgeving moeten ‘architectuur’ aankruisen op het aanvraagformulier, dit staat voor de commissie Architectuur&Vormgeving.
De commissie moet in de aanvrager een professional zien die weet waar hij mee bezig is.
Hoe concreter het beeld, hoe correcter het advies.
HET VERLOOP VAN EEN DOSSIER NA INDIENING Het dossier wordt zowel zakelijk (door het Agentschap) als inhoudelijk (door de commissie) beoordeeld, deze beoordelingen staan los van mekaar. Ter informatie wordt geschetst hoe de commissie Architectuur en Vormgeving werkt: Artistieke verwerking: dossiers worden verdeeld over de commissieleden. Alle commissieleden lezen elk dossier. Per dossier is er een eerste lezer (soms ook een tweede lezer) die het advies voorbereidt. Dit wordt als discussiedocument gebruikt in de bespreking met al de commissieleden. De eerste lezer zal na consensus in de commissie het uiteindelijke advies uitschrijven. Een finaal advies wordt altijd gedragen door alle commissieleden. Het uiteindelijke advies wordt voorgelegd aan de bevoegde minister die de uiteindelijke beslissing neemt. Deze minister kan het advies volgen of verwerpen, maar moet hiervoor altijd een verantwoording schrijven. De beoordelingscommissie beoordeelt de inhoud en kwaliteit van het dossier, en houdt minder rekening met het zakelijk advies. Wel bekijken zij of de begroting realistisch ingeschat is. Indien een commissielid betrokken partij is (bv. lid van Raad van Bestuur), verlaat deze persoon de zaal bij de besprekingen van het betrokken dossier. De commissies bestaan uit professionelen die in het betreffende werkveld staan. Zij kunnen mede door hun expertise binnen het werkveld het advies formuleren naar de bevoegde minister. Over de commissies heen zetelen minstens 10 personen uit Limburg (stijging). Iedereen kan zich kandidaat stellen om in een commissie te zetelen.
EENS NEGATIEF ADVIES, ALTIJD NEGATIEF ADVIES? Een advies is publiekelijk en er wordt steeds getracht het advies in die mate op te stellen dat de indiener kan weten wat er in deze aanvraag ontbrak . Een advies is een constructieve bijdrage. Negatief advies kan zijn owv:
Net niet goed genoeg, maar het project is op de goede weg (dit is een impliciete hint dat je dus volgend jaar opnieuw een dossier kan indienen waarin ja je ontwikkelingen beter staaft) Ontbrekende stukken zoals een cv, begroting in balans Het artistiek profiel/core business/ doelstellingen is/zijn onvoldoende duidelijk weergegeven in het dossier …
RANDINFORMATIE STROOM (www.stroomlimburg.be)
STROOM beurs: deelnemen aan workshop, masterclass of residentie. Max. 2.500 euro STROOM ontwikkelingsbeurs: vooronderzoek/haalbaarheid van een concreet project voor kunstenaars ism een erkende culturele organisatie in Limburg (kan gebruikt worden als vooronderzoek van een project waarvoor later een subsidie binnen het Kunstendecreet wordt aangevraagd) Max. 7.500 euro STROOM literair Beurs: max. 5.000 euro Ontwikkelingsbeurs: max. 2.500 euro
Verschillende kunstencentra organiseren open calls Bv. FLACC 2 x per jaar een oproep/open call aan kunstenaars.
CONCLUSIE: Het indienen van een dossier is een intentieverklaring, in tijd en ruimte gedefinieerd. De ambitie bestaat uit een realistische inschatting van je project waardoor expertise kan aangetoond worden. Hierdoor kan het vertrouwen in jouw project groeien.
