22-10-2012
Audiovisuele Productiecontracten
Overzicht 1. Het audiovisuele landschap 2. Hoe sluit ik een geldig contract? 3. Audiovisuele contracten en de auteurswet 4. Tips & Tricks bij onderhandeling contract 5. Tax Shelter 6. Voorbeelden audiovisuele contracten - 4.1. Geheimhoudingsclausule Brainstorm - 4.2. Geheimhoudingsclausule Precontractueel - 4.3. Contract producent – regisseur Langspeelfilm - 4.4. Contract producent – regisseur Televisie - 4.5. Samenwerkingscontract uitwerking scenario 2
1. Het audiovisuele landschap
3
Productiehuizen in België • Vroeger was film maken aangelegenheid voor de staatszender • Laatste decennia oprichting van vele kleine en middelgrote productiehuizen • Onder meer dankzij de opkomst van de commerciële zenders, een opbloeiende reclamesector en subsidies • Sterk gedifferentieerd landschap • Subsidiëring is vaak essentieel gelet op beperkte afzetmarkt
Belangenverenigingen • • • • • •
Scenaristengilde / Auteursvereniging Gilde der regisseurs Acteursgilde (recent opgericht) Producenten: VFPB / VOTP Flanders Doc (Documentaires) Anim.be
Financieringsbronnen • VAF (Filmfonds / Mediafonds / Screen Flanders / Gamefonds) • Kunstendecreet • Eurimages • Tax Shelter • Coproductie • Crowdfunding / Crowdsourcing • Sponsoring • Cultuurinvest
Distributielandschap • Majors = lokale afdelingen van Amerikaanse majors (20th Century Fox, Paramount, Sony Disney) • Grote onafhankelijke filmverdelers (KFD, Benelux Film Distributors, e.a.) • Kleine onafhankelijke filmverdelers (Cinéart, Imagine, ABC, Jekino, e.a.)
Vertoners • • • • • • •
Ketens / groepen Onafhankelijke profitvertoners (non arthouse) Arthouse (kleinere artistieke films) Cultuurcentra Festivals Musea, kunstencentra,… Onderwijsinstellingen
2. Hoe sluit ik een geldig contract?
9
2.1 Precontractuele fase 2.2 Contractuele fase
10
2.1 Precontractuele fase Precontractuele aansprakelijkheid: • “Gewekt vertrouwen mag niet beschaamd worden” Tijdens onderhandelingen tussen partijen: - Goede trouw - Zorgvuldigheidsplicht - Informatieplicht
• Buitencontractuele aansprakelijkheid: Schadevergoeding voor effectief geleden verlies / gederfde winst wegens foutief (opzettelijk / nalatigheid) beschamen van rechtmatige verwachtingen (Artikel 1382 B.W.: fout – oorzaak – schade)
11
Geldigheidsvoorwaarden overeenkomst
• Handelingsbekwaamheid • Toestemming - Overeenkomst kan nietig zijn als ze tot stand kwam door - dwaling (substantiële vergissing over voorwerp contract) - bedrog ( hoofd – en bij bedrog) - geweld
• Geldig voorwerp • Geldige oorzaak
-
-
principe van consensualisme: een akkoord over essentiële bestanddelen contract volstaat In principe dus geen geschrift nodig Auteursrecht! tav de auteur dient er een geschrift als bewijs te zijn 13
2.2 Contractuele fase
Principe: een overeenkomst = voor partijen even bindend als de wet
14
2.2 Contractuele fase Sanctie bij niet-uitvoering •
Contractuele aansprakelijkheid: Na ingebrekestelling met aangetekende brief, deurwaardersexploot (tenzij anders bepaald bij contract vb. van rechtswege)
•
Rechtsmiddelen bij contractbreuk: - uitvoering in natura → dwangsom / opdracht aan derde (toestemming rechter vereist) - vervangende schadevergoeding / uitdrukkelijk schadebeding / moratoire intresten - opschorting wegens niet - uitvoering - ontbinding door rechter - uitdrukkelijk ontbindend beding (contract) 15
2.2 Contractuele fase •
Geen aansprakelijkheid bij overmacht / vreemde oorzaak = elke oorzaak waarop de debiteur geen vat heeft of behoorde te hebben (ontoerekenbare onmogelijke nakoming) Vb. Ziekte, overlijden, bliksem, overstroming, oorlog / staking, beslissingen van de overheid
•
Partijen kunnen afspreken: – –
–
Gevallen die overmacht uitmaken precies definiëren Overmacht beperken of uitsluiten (= aansprakelijkheid uitbreiden) Bevrijdingsbeding (= aansprakelijkheid uitsluiten) 16
Inhoud Contract • • • • • • • •
Identiteit en hoedanigheid partijen Voorwerp Tijdsduur Rechten en plichten van partijen Vergoedingen en Betalingstermijnen Gevallen van beëindiging Sancties Toepasselijk recht en bevoegde rechtbank
17
3. Audiovisuele productiecontracten. Wat zegt de Auteurswet?
18
3.1. Morele Rechten in Audiovisuele Producties • Morele rechten zijn in principe onvervreemdbaar • Globale afstand is onmogelijk • Wel afstand mogelijk voor specifiek omlijnd moreel recht - bv. Afstand van vaderschapsrecht bij Ghostwriting
19
3.1. Morele Rechten in Audiovisuele Producties • Partijen moeten gebruiken van de sector respecteren - bijv. “De morele rechten van de Regisseur zijn uitdrukkelijk voorbehouden. De Regisseur zal zich echter niet verzetten tegen wijzigingen aan de Film omwille van montage en programmanoden evenals tegen wijzigingen die in de audiovisuele sector gebruikelijk zijn geworden, zoals de onderbreking door reclameboodschappen (voor zover deze duidelijk van de Film te onderscheiden zijn).”
• Scenarist en Regisseur hebben recht op vermelding op eindgeneriek tenzij expliciet anders bedongen
20
3.2. Vermogensrechten in Audiovisuele Producties
• Gouden regel in auteurscontracten:
“Enkel auteursrechten die in een schriftelijke overeenkomst “uitdrukkelijk” worden overgedragen of in licentie gegeven, mogen worden geëxploiteerd.“ • Geldt niet voor audiovisuele productiecontracten!
21
3.2. Vermoeden van overdracht
• Alle mede-auteurs van een audiovisueel werk worden geacht hun rechten exclusief aan de producent te hebben overgedragen, tenzij anders is bedongen (art. 18 Auteurswet) • De auteur die weigert zijn bijdrage tot het audiovisueel werk af te maken of niet bij machte is dat te doen, kan zich niet verzetten tegen het gebruik van zijn bijdrage
22
Wie is auteur in een productie? • De hoofdregisseur (onweerlegbaar vermoeden) • Tot bewijs van het tegendeel: a) de scenarioschrijver; b) de bewerker; c) de tekstschrijver; d) de grafische ontwerper van de animatie e) de auteur van de muziek
23
3.2. Vermogensrechten in Audiovisuele Producties
• Waarom dit vermoeden van overdracht? - vermijden dat hele project stilvalt door onenigheid, overlijden, afwezigheid,…
• Hoe ver gaat dit vermoeden? - beperkt tot de rechten die strikt noodzakelijk zijn voor de audiovisuele exploitatie (dus niet voor remake, omzetten film in een boek, computergame, strip,…) - geen vermoeden van overdracht als er reeds een overeenkomst tussen auteur en producent is 24
Voltooiing van het werk • De ‘Final Cut’ is er pas wanneer de regisseur en de producent overeenstemming hebben bereikt over de definitieve versie van het audiovisueel werk (artikel 16 auteurswet) • Bij gebreke aan akkoord: eventuele gerechtelijke procedure kan partijen wijzen op verplichtingen in contract
25
Hoe zit het met de vergoeding?
• Auteurs van audiovisuele werken hebben recht op een afzonderlijke vergoeding voor elke wijze van exploitatie van het audiovisuele werk. • Wijzen van exploitatie – – – – –
Bioscoop Telenet/Belgacom Abonnement Televisie DVD …. 26
Hoe zit het met de vergoeding?
• Als geen andere afspraken over vergoeding, percentage in verhouding met de bruto inkomsten die uit de exploitatie voortvloeien (art. 19 auteurswet) • Bij onenigheid bepaalt de rechter de hoogte van het percentage. • Producent geeft ten minste eenmaal per jaar aan alle auteurs een overzicht van hetgeen hij voor elke wijze van exploitatie heeft ontvangen. 27
Hoe zit het met de vergoeding?
• De auteurs kunnen ook betaald worden met forfaitair bedrag • Indien het forfaitair bedrag later in wanverhouding blijkt met de inkomsten van de producent, heeft de auteur recht op een bijkomende vergoeding overeenkomstig de beroepsgebruiken (art. 26, tweede lid Auteurswet) 28
Verhuring en ontlening
•
“De auteur die zijn recht betreffende de verhuring van een geluidswerk of audiovisueel werk overdraagt of afstaat, behoudt het recht op een billijke vergoeding voor de verhuring. Van dat recht kan de auteur geen afstand doen.” (Art 24 Auteurswet)
•
Ook bij ontlening van een werk behouden de auteurs het recht op een billijke vergoeding (Zie onder meer VEWA-arrest Hof van Justitie 30/6/2011)
29
Vertonen van een audiovisueel werk • In principe steeds toestemming nodig om werk te vertonen • Wie geeft toestemming? (producent, auteurs, acteurs,…) Hangt af van contractuele afspraken • Bezitter auteursrechten geeft toestemming • In de praktijk meestal mogelijk om alle rechten te regelen met de distributeur of producent van de film • Vaak kan men in dit geval de beheersvennootschap contacteren 30
Gebruik van andermans werken in een productie
• Principe: toestemming van auteur en/of uitvoerende kunstenaars is steeds nodig • Contact opnemen met betrokkenen of met beheersvennootschap (Sabam, SACD, Sofam,…) • Geen toestemming nodig bij korte verslaggeving in kader van onderwijs, polemiek, actualiteit, toevallig in beeld op openbare plaats, parodie,…
31
4. Tips & Tricks Contract Onderhandeling
32
4.1. Tips en Tricks bij sluiten contract
• • • •
Bij een audiovisuele productie onderhandelt men best met alle partijen reeds het hele contract bij het begin van de samenwerking De budgettering, verdeelsleutel en vergoedingen dienen bij het begin nauwkeurig te zijn begroot Eerst moeten duidelijke afspraken worden gemaakt omtrent ieders taak en tijdsbesteding Het contract fungeert als een middel of ‘last ressort’: in geval van onenigheid kan men terugvallen op de clausules van het contract
33
4.1. Tips en Tricks bij sluiten contract
•
Oppassen met contracten met te lange duurtijd - “verbindt u niet tot in het eeuwige”
• • • •
Aandacht voor algemene factuurvoorwaarden Geldigheid concurrentiebeding? Opsomming vormen van contractuele tekortkoming Voorzie sancties bij laattijdige betaling en tekortkoming - bv. intresten + schadebeding of ontbinding
•
Bevoegde rechter en toepasselijke wetgeving
34
4.2. Invorderen van een openstaand bedrag •
Te lang openstaande bedragen vermijden - werken met voorschotten - Clausule van eigendomsvoorbehoud - Algemene voorwaarden met schadebeding bij laattijdige betaling (10%) - Borgstelling
• • • • •
Ingebrekestelling per aangetekende brief Dagvaarding voor bevoegde rechter Rechtsplegingsvergoeding voor kosten advocaat Uitvoering vonnis door deurwaarder Aangifte van schuldvordering bij failissement 35
5. Tax Shelter
36
5. Tax Shelter • Aantrekken private investeerders voor productie audiovisuele werken door gunstig belastingregime • art. 194ter, WIB 92, zoals ingevoerd door art. 128 van de programmawet van 2 augustus 2002 • Wetteksten Tax Shelter zijn te raadplegen op www.fisconetplus.be 37
5. Tax Shelter • vrijstelling voor investerende firma van belastbare gereserveerde winst tot 150% van de sommen die in productie zijn geïnvesteerd. • Bovendien slechts beperkte financiële risico’s voor investeerders bij ontwikkeling en distributie productie.
38
VOORBEELD TAX SHELTER
• • • • • •
Totaal Productiebudget voor film = € 1.000.000 Productiehuis gaat in zee met 1 investeerder Investeerder doet investering van € 500.000 Investerende firma ontvangt vrijstelling belastbare gereserveerde winst van € 750.000 (150% van investering) Tarief Vennootschapsbelasting = 33,99% Belastingbesparing voor investerende firma = € 254.925 (€ 750.000 x 33,99%)
39
5. TAX SHELTER: Categoriën
1. een fictiefilm (lange, gemiddelde en korte duurtijd), een documentaire of een animatiefilm voor bioscopen; 2. een animatieserie voor televisie; 3. een documentaire voor televisie; 4. een langspeelfilm voor televisie; 5. een kinder- of jeugdreeks.
40
5. TAX SHELTER: VOORWAARDEN
• Tax shelter is onderhevig aan heel wat voorwaarden • In principe voor alle Belgische vennootschappen • Geen productiehuizen en televisieomroepen • Investering kan worden gedaan: - via het verwerven van rechten op de productie - door toekenning van leningen. (max 40% geïnvesteerde sommen)
41
5. VOORWAARDEN FINANCIERING
1. De productie- en exploitatiekosten van het audiovisuele werk welke in België werden gedaan moeten ten minste 150% belopen van de sommen, die, anders dan in de vorm van leningen, zijn aangewend voor de uitvoering van de raamovereenkomst. Voorbeeld: Een vennootschap investeert 100.000,00 euro in een film (60.000,00 euro in de vorm van een coproductie en 40.000,00 euro in de vorm van een lening). De productievennootschap zal een vrijstelling van 150.000,00 euro kunnen verkrijgen, als ze in België uitgaven ten belope van 150% van 60.000,00 euro doet, m.a.w. 90.000,00 euro voor de productie- en exploitatiekosten. 42
5. VOORWAARDEN FINANCIERING
2. De productie- en exploitatiekosten voor de productie van het audiovisuele werk moeten worden gedaan binnen een periode van ten hoogste 18 maanden 3. Het totaal van de daadwerkelijk gestorte sommen van de investering mag niet meer bedragen dan 50% van het totale productiebudget.
4. Het totaal van de sommen die in de vorm van leningen zijn geïnvesteerd, mag niet meer bedragen dan 40% van de sommen die in totaal door de investeerder zijn aangewend 43
6. Enkele Voorbeeldcontracten
44
BIJLAGEN (verkrijgbaar per mail)
- 4.1. Geheimhoudingsclausule Brainstorm - 4.2. Geheimhoudingsclausule Precontractueel - 4.3. Contract producent – regisseur Langspeelfilm - 4.4. Contract producent – regisseur Televisie - 4.5. Samenwerkingscontract uitwerking scenario
Nog vragen? 1. Meer informatie vindt u op www.kunstenloket.be 2. Kunstenloket organiseert: • • •
Individuele consultaties in Gent, Antwerpen en Brussel (op afspraak) Telefonische permanenties op maandagen donderdagnamiddag Infosessies & themanamiddagen
46
