Association Trésor Cayenne, Frans-Guyana

Jaarverslag 2012 van de

Stichting Trésor Utrecht

waarin opgenomen verslag 2012 van

Association Trésor Cayenne, Frans-Guyana

Utrecht, 12 juli 2013

1

Inhoudsopgave Bestuurverslag Stichting Trésor

5

Algemeen

5

Bestuur

5

Vrijwilligers

6

De Association Trésor

7

1 Organisatie

7

1.1 Vrijwilligers

7

1.2 Kantoor

7

1.3 Bestuur

7

1.4 Personeel

7

2 Opleiding en training

8

3 Stagairs

8

3.1 Studenten uit Frankrijk

8

3.2 Studenten uit Nederland

8

4 Huisvesting, terrein en beheer

9

4.1 Het carbet 4.2 Het botanische pad

10

4.2.1 Een nieuw systeem om het aantal bezoekers te tellen

10

4.2.2 De vervanging van de borden langs het botanische pad

10

4.2.3 Onderhoud botanisch pad, carbet en weg

11

4.3 Beheer van het reservaat

11

4.3.1 De bijeenkomst van de Beheercommissie (Comité Consultatif de Gestion)

11

4.3.2 Bewaking en toezicht

11

4.3.3 Overleg en samenwerking met betrekking tot het onderzoek naar de antropogene druk in het reservaat.

12

4.4 Inventarisaties, wetenschappelijk onderzoek en monitoring 4.4.1 Botanische inventarisaties

14 14

4.4.1.1 Onderzoek in de savannes

14

4.4.1.2 Inventarisatie van het botanische pad

15

4.4.1.3 Kartering van de biotopen

15

4.4.2 Inventarisaties en wetenschappelijk onderzoek fauna 4.4.2.1 Inventarisatie van opossums en andere knaagdieren

2

9

16 16

4.4.2.2 Monitoring Dendrobates en Chytriden

17

4.4.2.3 Inventarisatie Gastropoda

18

4.4.3 Onderzoek naar de CO2-opslag

19

4.5 Milieueducatie en voorlichting 4.5.1 Educatieve activiteiten (algemeen)

20

4.5.1.1 Maandelijkse rondleidingen

20

4.5.1.2 Programma zomeractiviteiten

20

4.5.1.3 Open bos voor iedereen

20

4.5.1.4 Natuurclub voor kinderen

21

4.5.1.5 Campagne Fréquence Grenouille

21

4.5.1.6 Bijzondere activiteiten voor studenten

21

4.5.1.7 Expodorp IUFM

22

4.5.1.8 Het vleermuizenspel

22

4.5.1.9 Dendrobatus-spel en dierfiguren

22

5 Samenwerkingsverbanden

23

5.1 Stichting Trésor

23

5.2 WWF-Guyane

23

5.3 Natuurreservaat Connétable (GEPOC-ONCFS)

23

5.4 Natuurreservaat Mont Grand Matoury

23

5.5 Natuurreservaat Yivi

24

5.6 Natuurreservaat Trinité

24

5.7 Natuurreservaat Nouragues

24

5.8 GEPOC

24

5.9 Regionaal Natuurpark Frans - Guyana

24

5.10 EcoFog / CIRAD

25

5.11 ONF

25

5.12 Graine - Guyane

25

5.13 DEAL

25

5.14 Scholen Roura

26

5.15 Toeristisch informatie punt Roura (PIT)

26

5.16 Samenwerking tussen de natuurreservaten van Frans-Guyana

26

5.16.1 Conservatoire des Espaces Naturelles de Guyane (CEN)

26

Overzicht van in dit jaarverslag genoemde organisaties en gebruikte afkortingen

3

19

27

Overzicht taken Association volgens het beheerplan 2012

29

Overzicht activiteiten Association 2012

32

Financieel verslag 2012

35

Sponsoren

35

Aflossing leningen

35

Donateurs

36

Financiën

37

Balans per december 2012

39

Exploitatierekening 2012

40

Toelichtingen op de balans en exploitatierekeningen

41

Voorziening Remco Maas Geesteranus Nature Fund

42

Langlopende schulden

43

Kortlopende schulden

43

Exploitatierekening

44

Bijlage 1. Persbericht

4

46

Jaarverslag 2012 Algemeen Bestuur Stichting Trésor Voorzitter: Secretaris: Penningmeester:

Dhr. prof. dr. R. Boot Dhr. drs. V.P.A. Lukkien Dhr. ir. F. A. Maas Geesteranus

Leden

Dhr. A.C. de Lang Dhr. ir. D. de Groot Dhr. dr. G. van Tol

Wetenschappelijke adviseurs:

Mw. dr. P.A. Verweij Mw. drs. M.J. Jansen-Jacobs Dhr. mr. H.A. Teijen

Het bestuur van de Stichting Trésor is in het jaar 2012 in acht vergaderingen bijeen geweest. De samenstelling van het bestuur van de Stichting Trésor heeft in 2012 de volgende wijzigingen ondergaan: onze voorzitter jhr. L. de Geer van Oudegein heeft zijn functie neergelegd en prof. dr. R. Boot heeft deze taak op zich genomen. Prof. dr. L.A.C.J. Voesenek heeft afscheid genomen als bestuurslid van de Stichting evenals dr. H. ter Steege als adviseur. Eind 2011 zijn het Wereld Natuur Fonds Nederland en het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht, dat in alle voorgaande jaren garant heeft gestaan voor deze lening, bereid gevonden deze resterende aflossing in 2012 voor hun rekening te nemen. De gehele aflossing van de resterende schuld heeft in 2012 plaatsgevonden. Het samenwerkingsverband met de organisatie Ficus Forever, een vereniging van acht ficuskwekers in Nederland, is in 2012 gecontinueerd. In 2012 is vanuit het bestuur van de Stichting door dhr. V.P.A. Lukkien en mw. P. Jeurissen een werkbezoek aan de Association Trésor in Frans-Guyana gebracht in aansluiting op de reis met donateurs in februari - maart 2012. Tijdens deze reis vond het eerste bezoek met donateurs van de Stichting Trèsor aan het Peperpot Nature Park plaats, gelegen aan de Surinamerivier ten oosten van Paramaribo. De donateurs hebben voor het eerst kennis kunnen maken met dit prachtige gebied dat vooral gekenmerkt wordt door een enorme vogelrijkdom. De verdere samenwerking met Peperpot, waarbij dhr. Lukkien de functie van vice voorzitter van de bijbehorende Stichting heeft aanvaard, heeft in 2012 verdere invulling gekregen. Bijvoorbeeld doordat dhr. O. Tostain, de voorzitter van de Association Trésor, in de periode van december 2011 tot januari 2012 leiding gegeven heeft aan de eerste botanische expeditie in Peperpot. Hierbij zijn in totaal ruim 500 soorten planten vastgesteld.

5

In zijn functie van vice-voorzitter heeft dhr. Lukkien in december 2012 de vergadering van de Stichting Peperpot Nature Park in Paramaribo bijgewoond. Vrijwilligers Met grote inzet van dhr. E.A.G. Augusteijn (websitebeheerder) is de website van de Stichting Trésor (www.tresorrainforest.org) in 2012 verder ontwikkeld en uitgebreid. Daarnaast verrichtten mw. A.M. Posner, mw. P. Frank, mw. H. Simon-Duttenhofer, mw. L. Vreman, mw. C. Liddell, mw. A. Niedermeier, mw. M. Leutwiler, mw. W. Biemond, mw. E. van Vliet, dhr. M. Block, mw. I. de Kanter en dhr. D. Blom al het vertaalwerk in 2012 van documenten voor de viertalige website (www. tresorrainforest.org) en ten behoeve van de communicatie tussen de Stichting Trésor en de Association en andere Franse organisaties. De eindredactie van Trésor Nieuws werd in 2012 wederom verzorgd door dhr. E.A.G. Augusteijn in samenwerking met dhr. V.P.A. Lukkien (secretaris Stichting Trésor). Alle administratieve werkzaamheden, waaronder de donateursadministratie, zijn, evenals in voorgaande jaren, op gedeeltelijk vrijwillige basis uitgevoerd door mw. P. Jeurissen. Daarnaast heeft zij vooral bijgedragen aan het contact met donateurs, het contact met de Association in Frans-Guyana en de Stichting Peperpot in Suriname, de voorbereidende werkzaamheden voor vergaderingen, verzendingen Trésor Nieuws en de organisatie van bijeenkomsten. Mw. M. Rijkhoek heeft steeds waar dat mogelijk was mw. P. Jeurissen in haar werk ondersteund bij de verzorging van de certificaten voor de adoptie van vierkante meters Trésor. De Utrechtse Biologen Vereniging heeft ook in 2012 de werkzaamheden rond de verzending van Trésor Nieuws op zich genomen. Vanuit het Departement Biologie Universiteit Utrecht, in samenwerking met het Copernicus Instituut, hebben Peter Zomer en Fanny Boeraeve vanaf 15 maart als masterstudenten een vervolgonderzoek in Trésor verricht naar de koolstofopslag in tropische bossen, dit in verband met de relatie die bestaat tussen klimaatverandering enerzijds en de belangrijke regulerende functie van bossen anderzijds. Op 2 juni 2012 heeft onze jaarlijkse dag voor donateurs plaatsgevonden in het WWFgebouw te Zeist. Deze dag is door vele donateurs bijgewoond, naast vertegenwoordigers van het Departement Biologie en het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht. In december 2012 ontvingen wij het trieste bericht dat wederom ons nieuwe entreegebouw door vandalen in brand is gestoken. Het jaar 2013 zal hierdoor in belangrijke mate in dienst staan van de realisatie van een nieuw gebouw en de bijbehorende en noodzakelijke fondsen. De Stichting Trésor is sinds 1996 een instelling als bedoeld in Artikel 24 lid 2 van de Successiewet 1956. Sinds september 2008 is de Stichting een door de Belastingdienst erkende ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling). Dit betekent dat de Stichting schenkingen en legaten met vrijstelling van schenkings- en successierecht mag ontvangen.

6

De Association Trésor 1 Organisatie 1.1 Vrijwilligers Alle activiteiten van de Association die in dit jaarverslag worden beschreven zouden niet tot stand zijn gekomen zonder de enorme inzet van vele vrijwilligers. Wij danken van harte: Alain Alcide, Luciana Aliker, Eric Augusteijn, Antoine Baglan, Christopher Baroloto, Sébastien Barrioz, Aurélien Bertran, Lilian Blanc, Michel Boudrie, Charlotte Briand, Olivier Broussard, Olivier Brunaux, Hélène Bruniquel, Julien Cambou, Clément Cambrézy, Yesenia Cervignon, Céline Charlec, Maxime Cobigo, Leticia Collado, Isabelle Delafosse, Marguerite Delaval, Maël Dewynter, Julien Engel, Renske Ek, Guillaume Feuillet, Olivier Fortune, Laurent Garnier, Elodie Gault, Pascal Gombault, Jean Jacques de Granville, Stéphane Guitet, Antoine Hauselmann, Benoît Hurpeau, Patrick Ingremeau, Géraldine Jaffrelot, Pipasi Jeurissen, Laurent Kelle, Damien Laversanne, Guillaume Léotard, Sébastien Linares, Thomas Luglia, Vijko Lukkien, Sophie Maillé, Stéphane Maillard, Christian Marty, Petrus Naisso, Vincent Pelletier, Bernard Perrin, Pascal Petronelli, Kevin Pineau, Nyls de Pracontal, Valérie Pontana, Laetitia Proux, Hervé Quezel, Alize Ricardou, Rémy Ruiz, Anna Rey, Vincent Rufray, Jean Luc Sibille, Marjolaine Sirre, Romain Taravella, Johan Tascon, Benoît de Thoisy, Olivier Tostain, Sylvian Uriot, Alexandre Vinot, Aurore Vogel en Ombeline Vrignaud. 1.2 Kantoor Het kantoor van de Association is gevestigd in een gebouw aan de 15 Cité Massel, Route de Montabo in Cayenne. Deze locatie wordt gedeeld met twee andere organisaties (GRAINE en het Nationaal Natuurreservaat Le Connétable). Het postadres is voortaan: 15, Rue Georges GUERIL, i.p.v. Massel. Deze adreswijziging moet langzaamaan ingevoerd worden en worden meegedeeld aan al onze correspondenten en partners. 1.3 Bestuur Voorzitter: Penningmeester: Secretaris: Overige leden :

Dhr. O. Tostain Dhr. K. Pineau Mw. C. Briand Mw. I. Delafosse Dhr. O. Fortune Dhr. G. Leotard

1.4 Personeel Conservatrice: Conservator:

Mw. H. Guillen (tot eind juli) Dhr. O. Fortune (vanaf 19 november)

Educatief medewerker / boswachter:

Dhr. J. F. Szpigel Dhr. B. Villette

7

Eind juli heeft Hélène Guillen met wederzijds goedvinden haar contract verbroken om haar echtgenoot te volgen naar Frankrijk. De wervingscampagne om haar te vervangen heeft geduurd van juni tot september en de keus is gevallen op Olivier Fortune, al meer dan tien jaar bestuurslid van de Association Trésor. Hij is op 19 november in functie getreden. Na de beslissing van de Regionale Raad om de salarissubsidie in de loop van het jaar te verhogen, is het idee om een medewerker aan te stellen met een tijdelijk contract nieuw leven ingeblazen. De kosten die hieraan verbonden zijn worden gelijkelijk verdeeld tussen de Association Trésor (via de subsidie van de Regionale Raad) en het WWF-FransGuyana. Het gewenste profiel omvat de voorlichting over de relatie tussen de koolstofopslag van bossen en klimaat en de voorlichting aan bezoekers aan het reservaat. Het WWF heeft ermee ingestemd, maar we kunnen er pas uitvoering aan geven als Parijs de nodige gelden hiervoor vrij geeft (uiterlijke datum: juni 2013). 2 Opleiding en training Hélène Guillen en Benoît Villette hebben van 23 tot 25 januari 2012 een cursus GIS gevolgd. De cursus is gefinancierd door TEMEUM, en is gegeven door SolutionGIS, een bedrijf in Montjoly, waarbij het gebruik van computerprogramma’s bij deze techniek centraal stond. Jean-François Szpigel heeft de cursus Vogelringen niveau 1 (Databeheer) en 2 (klassieke statistische analyses) gevolgd, die door het CRBPO op verzoek van het GEPOG georganiseerd werd voor vrijwilligers. Caroline Bedeau heeft de cursus niveau 3 (analyse van gegevens van gevangen-merken- en opnieuw-gevangen dieren) gevolgd. Hélène Guillen, die in 2012 verantwoordelijk was voor de coördinatie binnen CEN, heeft verschillende cursussen gevolgd. De eerste was om zich te bekwamen als referent van het netwerk TEMEUM. Ze is daarvoor naar Rennes gegaan om een cursus genaamd ‘Hoe een professioneel netwerk op te zetten’ te volgen. De tweede cursus had tot doel de taken van CEN en de implementatie daarvan te leren toepassen. De cursus bestond uit een reeks ontmoetingen: CEN Auvergne, CREN Rhône-Alpes, Federatie CEN Orléans, en had plaats van 10 tot en met 17 april.

3 Stagiairs 3.1 Studenten uit Frankrijk Caroline Bedeau, studente beroepsopleiding GIS aan de universiteit van la Rochelle, heeft van 16 april tot 30 september haar afstudeerstage vervult in Trésor. Haar opdracht was de verschillende biotopen van het reservaat opnieuw in kaart te brengen met behulp van nieuwe technieken (hoge resolutie infraroodbeelden). Omdat de tijd die zij ervoor ter beschikking had te kort bleek om het werk af te krijgen, zal haar een tijdelijk contract van drie maanden worden voorgesteld voor begin 2013. Haar stagerapport is in ieder geval klaar en getuigt van kwaliteit en geeft nu al enorm veel informatie over de verschillende biotopen van Trésor. Jonathan Amirat, eerstejaars student in het vak Beheer en Bescherming van natuurgebieden aan de Agrarische school van Matiti in Macouria, heeft meegedaan aan

8

een milieueducatieprogramma van 21 mei tot 20 juli en van 27 augustus tot 15 september 2012. Hij heeft hierbij een enquête gehouden onder de bezoekers over hun waardering van het reservaat. 3.2 Studenten uit Nederland (Universiteit Utrecht) Fanny Boeraeve en Peter Zomer, van de Universiteit Utrecht, hebben het CO2- onderzoek in het Kawgebied voortgezet van 20 februari tot einde mei. Dit onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met ONF, EcoFog( Kourou), WWF en de Stichting Trésor. De resultaten van dit onderzoek zullen mede als basis dienen voor onze toekomstige medewerker die tot taak zal krijgen dit thema te populariseren.

4 Huisvesting, terrein en beheer De Association is nog steeds gevestigd in het pand op het terrein Massel, dat gedeeld wordt met GRAINE en het Nationale Natuurreservaat Grand Connétable. Deze laatste organisatie is eind oktober verhuisd en de vrijgekomen plaats is ingenomen door de Association Trésor, zodat er nu twee kantoorruimten beschikbaar zijn: het kantoor van de conservator en het kantoor van de boswachters. In afwachting van een passende beslissing over de huisvesting van het kantoor in het dorp Roura, de gemeente waarin ons reservaat is gelegen, zullen wij in ieder geval door deze uitbreiding van de kantoorruimte ons werk beter kunnen doen. 4.1 Het carbet In de nacht van 14 op 15 december 2012 is het ontvangstgebouw volledig in de as gelegd door brandstichting (Zie ook Bijlage 1). Dit gebouw was het visitekaartje van de Association, daar werden groepen scholieren, studenten en toeristen ontvangen. De boswachters konden er de nacht doorbrengen om hun verschillende taken uit te oefenen in het reservaat, met name die taken die samenhangen met het wetenschappelijke onderzoek van lange duur waarvoor ze heel vroeg in het terrein aanwezig moeten zijn. Het werd ook gebruikt door onze partners die in het Kawgebied werken om hun onderzoek te vergemakkelijken (medewerkers van ONF in verband met het onderzoek in het biotoop van de Oranje rotshaan). Dit entreegebouw was daardoor door medewerkers van de Association Trésor en partners ongeveer de helft van het jaar ’s nachts in gebruik. Het ontvangstgebouw had bovendien een zeer belangrijke functie in de voorlichting van bezoekers over al die activiteiten die samenhangen met de natuurbescherming in het gebied en die onder toezicht van de Regionale Raad worden uitgevoerd. In 2012 werd ons laatste leermateriaal daar opgesteld. Het insectenspel, dat oorspronkelijk bedoeld was voor een educatief programma voor scholieren, werd permanent opgesteld, opdat het publiek en vooral de families spelenderwijs in het entreegebouw de natuurlijke rijkdom van het Guyanese regenwoud en vooral van Trésor konden ontdekken. De

9

fototentoonstellingen van lokale kunstenaars of natuurkenners gaven nog eens een extra dimensie aan het gebouw en lieten vaak andere facetten van de natuur zien. Als groepen een bezoek aan het reservaat brachten, was dit entreegebouw het vaste punt voor onze activiteiten (de klassen werden soms opgesplitst, de ene helft ging het pad verkennen, de andere werkte in het gebouw met het beschikbare lesmateriaal over het leven in het bos), het was een schuilplaats als het regende en werd ’s middags een picknickplaats waar verrekijkers werden uitgedeeld om de vogels te bekijken die voorbij vlogen. Al deze activiteiten zijn voorlopig onderbroken voor zolang de herbouw duurt.

4.2. Het Botanische pad 4.2.1 Een nieuw systeem om het aantal bezoekers te tellen Om precieze gegevens te verkrijgen over het aantal bezoekers van het botanische pad, is er op 17 januari een klein telapparaat, een zogenaamde eco-teller geplaatst. Dit is mogelijk gemaakt dank zij de subsidie van WWF-Frankrijk. Na enkele maanden in bedrijf, lijkt het aantal bezoekers te schommelen tussen 50 en 100 per maand. De gegevens zullen na een jaar uitvoerig bekeken worden. Hoewel de eco-teller verdekt stond opgesteld, is hij door bezoekers ontdekt en die hebben geprobeerd hem los te maken. Het apparaat zou zodanig veranderd moeten worden dat het zichtbaar is voor de wandelaar die moet weten dat het slechts dient om de gebruikers van het pad te tellen en niet om ze te fotograferen. Er zou aan het begin van het pad een bord geplaatst kunnen worden om hierop te wijzen. 4.2.2 De vervanging van de borden langs het botanische pad De vervanging van de borden langs het botanische pad, die gezamenlijk gefinancierd is door EDF DiversiTerre, de Fondation du Patrimoine en de Regionale Raad van Frans-Guyana, is begin van het jaar voltooid. Er is besloten om 80 nieuwe borden te plaatsen, die met weinig maar zeer informatieve teksten prachtig in kleur zijn uitgevoerd. De opzet is uitgedacht door de eigen medewerkers van het reservaat. De uitvoering van de bijbehorende illustraties op deze borden is toevertrouwd aan Géraldine Jaffrelot, die ook de totempalen langs het botanische pad heeft vormgegeven. Twee andere illustratoren hebben ook meegewerkt aan het project: Jean-Pierre Penez en Sylvain Uriot. De grafische vormgeving sluit aan bij de totempalen. Zo vormen ze samen een belangrijke samenhangende educatieve voorziening van het reservaat. De opening van het botanisch pad, voorzien van deze nieuwe bebording, heeft plaats gevonden op 14 maart 2012 in aanwezigheid van dhr. Labrador, adviseur-generaal van de Regionale Raad en vicevoorzitter van de Adviescommissie van het reservaat, alsmede talrijke partners en sponsoren van het project.

10

4.2.3 Onderhoud botanisch pad, carbet en weg

Soort onderhoud

Aantal verrichtingen

Onderhoud botanisch pad (snoeiwerk struikgewas) Onderhoud borden Onderhoud buiten (opruiming struikgewas rond het carbet + parking + sloten…) Onderhoud CD6 (opruiming struikgewas en begroeiing op de weg) Schoonmaken borden en totempalen Onderhoud gebouwen (het hoofdgebouw en de sanitaire installaties)

9 15 4 2 2 15

De invasieve plantensoort Lantana is nog steeds aanwezig langs de weg naar het reservaat en wordt regelmatig bestreden. Dit jaar waren er twee schoonmaakacties door het Departement, waarbij het mogelijk was de scheuten met wortel en al te verwijderen. De omgeving van het entreegebouw is weer in oorspronkelijke staat teruggebracht (parkeerterreinen, rondom het entreegebouw).

4.3. Beheer van het natuurreservaat 4.3.1 De bijeenkomst van de Beheercommissie (Comité Consultatif de Gestion) Op 26 juli 2012 heeft een vergadering van de Beheercommissie van het reservaat plaatsgevonden. De discussie ging voornamelijk over de evaluatie van het beheerplan en de vooruitzichten voor een volgend plan. Er is voor deze bijeenkomst voor extra transport gezorgd zodat de vertegenwoordigers van het dorp Favard konden deelnemen (hun middelen van transport zijn beperkt). Er is een aanbeveling gedaan om de uitvoering van de taken die voor 2012 op het programma stonden financieel te onderbouwen.

4.3.2 Bewaking en toezicht Bewaking en toezicht worden uitgevoerd volgens het ‘Beheerplan 2008-2012’. Deze taak werd wekelijks minstens eenmaal uitgevoerd, afwisselend op de belangrijkste plaatsen (Favard, Placer Trésor, Orapu en langs de weg). Na het vertrek van de conservatrice werd het team kleiner en werden de taken aan het eind van het jaar minder frequent uitgevoerd, maar de neventaken (bebakening) maakten het 11

mogelijk gedurende die periode toch aanwezig te zijn. We hebben in het hele jaar twaalf overtredingen geconstateerd, waarvan zes op heterdaad. Voor vijf daarvan hebben we gekozen voor preventie en bewustmaking (twee voor loslopende honden, één voor verboden verkeer, één voor het plukken van planten en één voor jagen aan de rand van het reservaat). In november is er proces-verbaal opgemaakt tegen drie overtreders. Deze hebben toegegeven dat ze gejaagd hebben op Pekari’s (kleine bosvarkens). Daarvoor hebben ze een jachtpad uitgehakt met een kapmes. Ze hebben trouwens ook de bast van bomen met de lokale naam Mahot-cigare (Couratari sp.)geplukt. De afbakening van het reservaat langs de grenzen van het reservaat is een belangrijk onderdeel van het beheer. De twee zijgrenzen zijn al klaar (borden 10x10 cm, met 'verboden toegang' en borden dubbel A4 met aanvullende informatie). De borden zijn geplaatst op een afstand van 20 m van elkaar terwijl de A4-borden geplaatst zijn aan het begin van ieder jachtpad. De rest van de borden is gebruikt om de grens langs de weg af te bakenen. Grote borden worden gebruikt om de ingang van het reservaat aan te geven. Een toegangsbord met pictogrammen met toegangsregels is geplaatst aan het begin van het botanische pad. De precieze vaststelling van onze grenzen (wat een lastige taak is) is uitgevoerd met medewerkers van ONF, met name met dhr. Bernard Perrin van de territoriale eenheid van Cayenne voor het Kawgebied en met Laurent Dumiel, sinds kort boswachter te Montsinéry. 4.3.3 Overleg en samenwerking met betrekking tot het onderzoek naar de antropogene druk in het reservaat. Dank zij de financiële steun van het WWF-Frankrijk, kon de Association in 2010 een studie beginnen over de antropogene druk op het reservaat. Er zijn kaarten aangeschaft die de drukste zones aangeven (paden gebruikt door de beheerder, illegale jachtpaden, kampementen). Deze kartering is tijdens de excursies telkens verbeterd (ontdekking van nieuwe paden, monitoring van verschillende soorten van verstoring). Parallel aan dit werk is er overleg geweest met de talrijke actoren die betrokken zijn bij het reservaat om te praten over het beheer van het reservaat, het reglement en hun verwachtingen. In 2012 is er een rapport opgesteld dat een weergave geeft van de resultaten van dit overleg. Tijdens de laatste vergadering van de beheercommissie is er een beknopt verslag van gegeven en nu ligt het ter goedkeuring bij het WWF-Guyane en bij de toezichthoudende overheidsinstantie. In het kader van deze actie kunnen onze directe contacten met de gebruikers ook leiden tot betere ideeën over hoe het belang van het reservaat Trésor zichtbaar gemaakt kan worden in de voorlichting aan de lokale bevolking. Vooral door de politieoptredens hebben de discussies met de overtreders, naar aanleiding hiervan ertoe geleid dat we overwegen een programma op te zetten om het reservaat meer bekendheid te geven bij vooral die bezoekers (jagers en verzamelaars) die een schadelijke invloed kunnen hebben op de rijkdom van ons reservaat. Zo zouden er kleine bijeenkomsten georganiseerd kunnen worden om de jagers van de vereniging Tcho dan Bwa, uit het naburige dorp Favard meer bewust te maken van het

12

belang en het doel van het reservaat en de aanwezige biodiversiteit (grenzen van het reservaat, reglement en risico’s, studies over de vastgestelde fauna en de impact van jacht daarop).

13

4.4. Inventarisaties, wetenschappelijk onderzoek en monitoring In 2012 is er belangrijk overzichtswerk verricht met het oog op het opstellen van het nieuwe beheerplan. De lijsten van dieren zijn herzien en bijgewerkt door de belangrijkste specialisten die gegevens hebben verzameld (Tabel 1). Daarnaast moeten de gegevens over de voorkomende plantensoorten nog door deskundigen worden bijgewerkt (dit wordt opgenomen in het nieuwe beheerplan).

Tabel 1: Overzicht (2012) van voorkomende planten- en diersoorten in het Trésor reservaat. Groep

FransGuyana totaal aantal soorten

Res. Trésor (voor 2008) totaal aantal soorten

Flora

ongeveer 5000 87

1060 45

50

57,4

11

102 167 132 713 482

15 60 41 301 4

60 80 52 328 57

58,2 47,3 38,6 45,9 11,8

6 7 7 ??? 30

Niet vliegende zoogdieren Vleermuizen Reptielen Amfibieën Vogels Vissen

Reservaat Trésor 2012 (na het BP 2008-2012) totaal % aanwezige aantal aantal (fauna) patrimoniale soorten soorten m.b.t. soorten FG 1233

De samenvatting van de waarnemingen (en van de methode hoe de gegevens zijn verkregen) zal in het volgende ‘beheerplan 2013-2017’, waarvan deel A in bewerking is, verspreid worden. 4.4.1 Botanische inventarisaties 4.4.1.1 Onderzoek in de savannes Dit onderzoek heeft tot doel de mogelijke sluitingsdynamiek van de savannes in ons reservaat beter te leren begrijpen. De vraag is of de bomengroei op de savannes vanuit het bosgebied eromheen voortschrijdt of niet ? Om deze vraag te beantwoorden (aansluitend op een onderzoek over de verschillende luchtfoto’s die zijn genomen), is besloten een monitoring op de grond uit te voeren. Een eerste onderzoek in 2008 bestond uit het vaststellen van zeven waarnemingspunten waarvan een foto is genomen van de bodem in een bepaalde richting. In 2012 zijn opnieuw zeven foto’s 14

genomen onder dezelfde omstandigheden als in 2008. In vier jaar tijd is niets aangetoond dat erop wijst dat het bos de savannes verovert !!!. Aangezien de planten zeer langzaam groeien in dit savannemilieu, moet deze monitoring over een langere periode van jaren worden uitgevoerd om een goed beeld te hebben van de dynamiek. 4.4.1.2 Inventarisatie van het botanische pad. Ter gelegenheid van de vervanging van de informatieborden langs het botanische pad, hebben we in 2011 een beroep gedaan op Pascal Petronelli om de bomen langs het pad tot op ongeveer vijf meter aan iedere kant van het pad opnieuw op naamgeving te controleren. Er zijn hierbij enkele wijzigingen in de nomenclatuur doorgevoerd sinds het oude onderzoek van 2000. In 2012 hebben we de codering van de bomen van het pad veranderd. Iedere benoemde boom wordt voortaan gecodeerd met een aluminium strip waarop de locatie van de boom is vermeld (afstand van het pad, zijdelingse afstand m.b.t. het midden van het pad). Op een Excel database wordt de lijst van deze soorten met hun code bijgehouden. 4.4.1.3 De kartering van de biotopen van het reservaat Trésor Van april tot september 2012 heeft Caroline Bedeau, stagiaire van de Universiteit van La Rochelle, gewerkt in Trésor, om de biotopen nauwkeurig in kaart te brengen. Hierbij zijn ook de zeven vegetatietypes van het reservaat die door Ek et al. in 2000 zijn vastgesteld aan een meer gedetailleerd onderzoek onderworpen. Dit onderzoek is een vervolg op een eerder soortgelijk onderzoek in 2010, dat door medewerkers van het natuurreservaat Mont Grand Matoury is uitgevoerd en waar eveneens de verschillende biotopen nauwkeurig in kaart zijn gebracht. Dit in het kader van het karteringsprogramma van de natte gebieden van Frans-Guyana o.l.v. DEAL. Gezien eenzelfde ligging van het reservaat Trésor en de overeenkomsten in de natuurlijke biotopen heeft DEAL, op verzoek van dhr. B. Goguillon, erin toegestemd dat ook Trésor in het kader van hetzelfde programma dit onderzoek mocht uitvoeren. Dhr. S. Linarès, chef van de dienst GIS bij DEAL, heeft de opdracht gekregen dit onderzoek te coördineren en het werk van Caroline stap voor stap te begeleiden. Bij dit onderzoek wordt met behulp van het interpreteren van infrarood-luchtfoto’s met een hoge resolutie, in combinatie met veldwerk (op de grond) een nauwkeurige beschrijving van de aanwezige biotopen nagestreefd. Het doel is een adequate onderverdeling van de in kaart gebrachte verschillende biotopen van Trésor te verkrijgen als basis voor een goed beheerplan .

15

Het maken van de luchtfoto’s is uitbesteed aan een gespecialiseerde firma, l’Avion Jaune (Fig. 1) Dit bedrijf is daarvoor speciaal uit Frankrijk overgekomen. Na een eerste mislukte poging in mei, vanwege de dichte bewolking boven het Kawgebied, zijn de foto’s uiteindelijk eind juli genomen. De identificatie en beschrijving van de biotopen is uitgevoerd in samenwerking met de twee deskundigen; dhr. L. Procópio en dhr. G. Léotard (tien dagen veldwerk samen met de boswachters).

Figuur 1: Een indruk van het vliegtuig waarmee de foto’s zijn genomen, met daarop de gemonteerde camera.

Momenteel heeft dit onderzoek op het grondgebied van het reservaat en omgeving zeventien vegetatietypes (biotopen) aangetoond. Vanwege de vertraging door de weersomstandigheden kon dit project door Caroline niet binnen de beschikbare tijd worden afgerond. Daarom is haar een tijdelijk contract aangeboden, dit is mogelijk gemaakt dankzij extra financiële steun van DEAL. Het nieuwe contract gaat in 2013 in.

4.4.2 Inventarisaties en wetenschappelijk onderzoek fauna 4.4.2.1 Inventarisatie van Opossums en andere knaagdieren Het doel van deze inventarisatie is: de tot nu toe verzamelde gegevens bij te werken en mogelijkerwijze de basis te leggen voor een seizoensgebonden monitoring. Eerder werden reeds twee inventarisaties (2005 en 2008) uitgevoerd in samenwerking met dhr. F. Catzeflis van de Universiteit van Montpellier, deskundige voor deze groep van dieren in Frans-Guyana.

16

Aanvullende waarnemingen zijn verkregen door het aanbrengen van cameravallen (onderzoek SPECIES, WWF-KWATA, 2009) en door onderzoek van onze boswachters in verschillende delen van het reservaat. In 2012 is besloten uitgebreider te inventariseren door om de drie maanden vallen uit te zetten. Deze inventarisatie is gesteund door de vereniging KWATA (technische hulp) en het Instituut Pasteur (aanvullend onderzoek naar virale infecties). Na de vier nu uitgevoerde onderzoeksessies en na analyse van de eerdere gegevens, zijn de hierna volgende soorten vastgesteld - 7 buideldieren van de 14 soorten die bekend zijn in Frans-Guyana (waarvan er 12 mogelijk voorkomen in het reservaat) - 7 kleine knaagdieren van de 26 soorten die bekend zijn in Frans-Guyana (waarvan er 16 mogelijk voorkomen in het reservaat). De vangstinspanning was aanzienlijk in 2012 (vier sessies van zeven dagen). Toch zijn er slechts 35 dieren gevangen (of opnieuw gevangen) in al die sessies. Dit resultaat betekent niet per se dat andere soorten niet voorkomen in het reservaat, maar dat het huidige voorkomen op de onderzochte plaatsen laag is. Onderzoek in andere bosgebieden van FransGuyana laten dezelfde resultaten zien. Om de andere soorten te vinden die vermoedelijk aanwezig zijn in het reservaat, zullen de hierna volgende inventarisaties gedaan worden in de meer lager gelegen delen van het reservaat in de buurt van de savannes en in de moerasbossen. 4.4.2.2 Monitoring Dendrobates en Chytriden Volgens hetzelfde protocol als in 2009 heeft het team van het reservaat in het begin van het jaar een monitoring onderzoek uitgevoerd naar de populatie van de Dendrobates tinctorius op het botanische pad. Door deze studie, die gebaseerd is op een eerder getoetste methode 'Vangen-Merken-Opnieuw vangen' kunnen we de omvang van de aanwezige populatie schatten. Deze monitoring zal jaarlijks herhaald worden om eventuele schommelingen in de aantallen van de soort aan te tonen. Er is een onderzoeksrapport opgesteld waarin alle resultaten van de studie zijn opgenomen.

De Chytride (Batrachochytrium dendrobatidis) is een pathogene schimmel die parasiteert op amfibieën. Vandaag de dag is deze schimmel bekend in alle gematigde en tropische gebieden en is verantwoordelijk voor de afname, ja zelfs verdwijning van talrijke soorten over de hele wereld. Onlangs is

17

hij gesignaleerd in Frans-Guyana en is er een reeks monsternames uitgevoerd op verschillende plaatsen, waaronder het natuurreservaat Trésor. Volgens de eerste resultaten lijkt het erop dat de chytride-infectie voorkomt in Trésor, doordat enkele monsters positief bleken te zijn. Een jaarlijkse analyse, gekoppeld aan een monitoring, zal een verspreiding van de besmetting kunnen aantonen en de invloed daarvan op de aantallen amfibieën in de streek. 4.4.2.3 Inventarisatie Gastropoda Tijdens het overleg en evaluatie van het vorige beheerplan van het Reservaat ‘2008-2012’, sprak een van de leden van de Regionale Wetenschappelijke Commissie voor Natuurbescherming, dhr. D. Massemin, over de mogelijkheid in het reservaat een inventarisatie van de Gastropoda (slakken) uit te voeren. Dhr. Massemin is de specialist in Frans-Guyana voor deze groep dieren. Onze boswachters konden bijgedragen aan dit onderzoek door foto’s te maken van gevonden dieren die ze tegenkwamen tijdens hun verschillende werkzaamheden in het reservaat en die vervolgens op te sturen voor identificatie. Dit onderzoek is voortgezet totdat er voldoende gegevens waren voor een Eerste rapportage. In 2012 zijn nu twaalf soorten Gastropoda vastgesteld in het reservaat van de 88 soorten land- en zoetwaterslakken die Frans-Guyana telt. De vastgestelde soorten zijn voornamelijk gevonden tijdens rondleidingen voor het publiek langs het botanische pad of bij het onderzoek van de belangrijkste kreken van het reservaat. Dit betekent dat slechts een klein deel van het reservaat op deze dieren is onderzocht. In totaal zeven van de vastgestelde soorten worden als patrimoniale aangeduid (d.w.z. van bijzondere waarde, voornamelijk omdat ze endemisch zijn op het Plateau van de Guyanas). Het gaat om de volgende soorten: Alcadia kuehni, Neocyclotus cayennensis, Labyrinthus bifurcatus, Simpulopsis corrugata, de landsoorten zijn: Angustipes carcelaris, een naaktslak en ten slotte twee zoetwaterslakken, Asolene crassa en Aylacostoma hohenackeri. De ontdekking in Trésor van de soort Simpulopsis corrugata is zeer interessant, omdat het de derde vermelding is voor Frans-Guyana. Al deze waarnemingen zijn door dhr. D. Massemin bevestigd.

18

4.4.3 Onderzoek van de CO2-opslag Fanny Boeraeve en Peter Zomer, van de Universiteit Utrecht, hebben het onderzoek aan de CO2-opslag (in bossen) in het Kawgebied voortgezet van 20 februari tot einde mei 2012. Dit onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met het ONF, CIRAD: EcoFog Kourou, het WWF-Guyana en de Stichting Trésor. Het is voor het derde jaar achtereen dat de Association master studenten van de Universiteit Utrecht ontvangt voor dit onderzoek Volgend jaar is het de bedoeling de verkregen informatie te evalueren en meer

bekendheid te geven aan de resultaten. Voor dit doel worden middelen beschikbaar gesteld door het Conseil Régional om een extra medewerker aan te stellen. Voor 2013 overwegen de Universiteit Utrecht en Stichting Trésor de mogelijkheid dit onderzoek naar de koolstofopslag van bossen voort te zetten in het reservaat Peperpot Nature park, in Suriname.

4.5. Milieueducatie en voorlichting Voor 2012 en 2013 is besloten tijdelijk minder rondleidingen in het reservaat te geven om op deze wijze tijd vrij te maken voor het opstellen van het nieuwe Beheerplan 2013-2017. Het Trésor reservaat is steeds zeer actief en toont grote betrokkenheid bij deze activiteiten, zowel door het ontvangen van groepen, waaronder schoolklassen als door het vervaardigen van lesmateriaal om ons educatief programma aantrekkelijker te maken. Daardoor was het dit jaar weer erg druk, want ons team heeft gevolg gegeven aan alle verzoeken en daarnaast zijn van onze kant nog extra activiteiten georganiseerd.

19

4.5.1 Educatieve Activiteiten Dit jaar heeft ons team 37 programma’s uitgevoerd. Hierbij zijn 23 rondleidingen georganiseerd in het reservaat (voor het publiek en voor scholieren) en 14 voorlichtingsdagen voor de klas of elders. 382 volwassenen (tegen 362 in 2011) en 359 kinderen (tegen 361 in 2011) hebben hieraan deelgenomen, in totaal dus 741 personen (tegen 723 in 2011). Dit jaar hebben alle klassen van de Augustine Duchange school uit Roura het reservaat kunnen bezoeken. Alle presentaties waren gratis en wij hebben de leerkrachten erop gewezen dat wij ook naar de scholen konden komen om daar de thema’s over de kennis van de natuur voor de klas voor te dragen. Dit beleid past bij een eerdere beslissing van het Bestuur van de Association Trésor om de inwoners van Roura gratis te laten deelnemen aan onze activiteiten op het gebied van milieueducatie en voorlichting (voordrachten, lesmateriaal rondleidingen). 4.5.1.1 Maandelijkse rondleidingen in de natuur Op iedere laatste zaterdag van de maand organiseert het team van het reservaat zo mogelijk een rondleiding over het botanische pad. Deze wandelingen worden beperkt tot groepen van 12-15 personen, zodat de gids tijdens de wandeling over het smalle pad door iedereen goed te verstaan is. Deze wandelingen worden steeds in de media aangekondigd en na verschijnen van de advertenties kunnen de reserveringen worden gemaakt in de week voorafgaande aan de rondleiding. 4.5.1.2 Programma zomeractiviteiten Voor het derde achtereenvolgende jaar organiseert de Association Trésor, samen met het reservaat Mont Grand Matoury een thematisch excursieprogramma genaamd: ‘Deskundigen vertellen u over de biodiversiteit’. Dit met telkens een andere deskundige. Er stonden elf excursies op het programma, waarvan er vijf in Trésor hebben plaatsgevonden: -

04/08: Bomen en hun gebruik als timmerhout – Olivier Brunaux, ONF. 07/07: Zich oriënteren in het bos – Benoît Jambu, begeleider lange afstandswandelingen. 14/07: Varens – Michel Boudrie, regionaal varendeskundige. 20/07: Het leven van de vleermuizen – Sylvain Uriot en Laetitia Proux, gevolgd door een nachtelijke wandeling o.l.v. de boswachters van het reservaat. 28/07: Op zoek naar insecten – Serge Fernandez, SEAG.

Deze vorm van populairwetenschappelijke voorlichting buiten in de natuur wordt zeer op prijs gesteld. Helaas moeten we regelmatig mensen afwijzen vanwege het beperkte aantal plaatsen (12-15 personen). 4.5.1.3 ‘Open bos voor iedereen’ Het reservaat is ingegaan op een vraag van de projectoproep van Réserve Naturelle des France en de Stichting EDF DiversiTerre om een milieueducatieprogramma op te zetten. In 2011 en 2012 heeft de Association Trésor het project ‘Open bos voor iedereen’ georganiseerd dat bestond uit het ontvangen van speciale schoolklassen van kansarme kinderen. Tien klassen, afkomstig uit Cayenne en omgeving, zijn eind 2011 ontvangen in ons entreegebouw en hebben een rondleiding gekregen over het botanische pad. Het is

20

voor veel van deze kinderen een van de zeldzame gelegenheden buiten de school iets te doen. In januari 2012 is het project voortgezet met een voordracht voor de klas voor dezelfde leerlingen, met als thema de vleermuizen. De inhoud van het programma was grotendeels geïnspireerd op het eerdere werk van het Instituut Pasteur voor het programma “’Het feest van de wetenschap 2011”, Het huis van de vleermuizen’. Mw. A. Lavergne van het Instituut Pasteur heeft haar materiaal beschikbaar gesteld om te gebruiken voor alle scholen en bij andere gelegenheden. Wij danken haar voor deze actieve medewerking aan ons programma. 4.5.1.4 Natuurclub voor kinderen De DSRU van Cayenne heeft opnieuw een beroep gedaan op het RNR Trésor in het kader van het Contrat Educatif Local 2011-2012 van het gemeentebestuur van Cayenne. Onze boswachters hebben om de beurt een groep kinderen begeleid met educatieve activiteiten en korte wandelingen over het terrein, (in totaal acht keer op woensdagen) twintig kinderen hebben van dit programma kunnen genieten. Volgend jaar zal de vereniging Kwata dit programma overnemen 4.5.1.5 16e Campagne Fréquence Grenouille De campagne Fréquence Grenouille, geleid door een samenwerkingsverband van verenigingen, wordt ieder jaar uitgevoerd. Ons team draagt steeds bij met een nachtelijke rondleiding over het botanische pad en met het bezoek aan een kikkerpoel in het Kawgebied. Dit jaar vond de excursie plaats op 20 april.

4.5.1.6 Bijzondere activiteiten voor studenten Voor studenten uit Frans-Guyana zijn verschillende activiteiten ontwikkeld: -

-

21

in de maand februari is een vrijwilligersdag georganiseerd om het botanische pad op te knappen, samen met de BTS-GPN van het Agrarisch lyceum van Matiti – jaar 2011-2012 in de maand november is er een driedaagse cursus gegeven over de

technieken om opossums en knaagdieren te bestuderen voor de studenten BTS-GPN van het Agrarisch lyceum van Matiti – (schooljaar 2012-2013). Deze cursus is gegeven door dhr. A. Baglan, van Sepanguy, beheerder van de Pripris de Yiyi en door onze boswachter dhr. J.-F. Szpigel. -

in de maand december hebben de studenten Master 2 ‘Ecologie van Tropische Bossen’ het reservaat bezocht om ons beheerplan te analyseren en voorstellen voor het volgende plan te formuleren.

4.5.1.7 Expodorp IUFM Op 4 april heeft de Association meegedaan met het expodorp ‘Milieueducatie’, georganiseerd door het rectoraat van Frans-Guyana. Dit evenement had tot doel jeugdwerkers uit het hele departement bijeen te brengen, alsmede organisaties die voor dit doel informatiemateriaal vervaardigden. Dit programma was erop gericht om leerkrachten en studenten IUFM zo goed mogelijk te ondersteunen in hun werk en studie.

4.5.1.8 Het vleermuizenspel Dit vleermuizenspel is bedacht door mw. M. Delaval van het ONF en door mw. A. Lavergne van het Instituut Pasteur. Ons team heeft bijgedragen aan de uitvoering en heeft ideeën aangedragen voor een volledige presentatie. Het bestaat uit: een PowerPoint-presentatie ‘De vleermuizen van Frans-Guyana’, een bordspel en een vouwblad over de herkenning van de grote taxonomische groepen van vleermuizen aan de hand van hun voeding en een spel ‘Prooi-roofdier’ om o.a. oriëntatievermogen van vleermuizen beter te leren begrijpen. De bordspelen hebben wij gekregen en kunnen we dus ook uitlenen aan de leerkrachten. 4.5.1.9 ‘Dendrobates-spel’ en dierfiguren De Stichting Remco Maas Geesteranus Nature Fund heeft de vervaardiging gefinancierd van zes dierfiguren die bij dit spel horen. Alle figuren worden in hars uitgevoerd en zullen worden toegevoegd aan de tentoonstelling in het entreegebouw van het Reservaat. Daarnaast wordt een animatie over de levenscyclus over de gifkikkers gemaakt. De uitvoering is in handen van mw. H. Martin van het Natuurhistorisch Museum van Parijs en zal in 2013 worden gerealiseerd. De zes gekozen ‘reuzen’-figuren zullen voorstellen: Vogelspin, Gordeldier, Oropolenda, Gifkikker, Termiet en Mier. De animatiecyclus over de pijlgifkikkers bestaat uit verschillende onderdelen waardoor het mogelijk wordt het leven van deze dieren te leren kennen en ook de manier waarop ze bestudeerd worden in het Trésor reservaat (PowerPoint ‘Pijlgifkikkers’ en spel). Ten slotte wil de Association graag ieder kind een afgietsel van een pijlgifkikker geven, dat hij of zij met onze begeleiding kan verven en vervolgens mee naar huis mag nemen.

22

5. Samenwerkingsverbanden 5.1 Stichting Trésor Van 1 tot 9 februari hebben negentien donateurs van de Stichting deelgenomen aan de jaarlijkse reis. Het team van het reservaat heeft hen begeleid op een deel van hun tocht. Dhr. V.P.A. Lukkien, secretaris van de Stichting, en mevr. P. Jeurissen hebben de Algemene Vergadering van de Association bijgewoond die op 16 februari 2012 plaatsvond. Op 5 december 2012 hebben de leden van het team door bemiddeling van dhr. Lukkien hun collega’s van het natuurgebied Peperpot Nature park in Suriname ontmoet. Het is de bedoeling dat in de toekomst kennis en ervaring worden uitgewisseld en dat er gewerkt wordt aan gezamenlijke programma’s in het kader van een interregionale uitwisseling tussen landen op het Guyanaschild. 5.2 WWF-Guyane Het rapport over de resultaten van de studie naar de antropogene invloeden in het reservaat, gefinancierd door het WWF, is in de loop van 2012 gereed gekomen. Het wordt momenteel door partijen opnieuw gelezen en beoordeeld. Om gevolg te geven aan de resultaten van deze studie, is in 2012 een verzoek ingediend (WWF en het Conseil Régional) een tijdelijke post van één jaar te realiseren voor een extra medewerker voor de Association Trésor. Dit nieuwe staflid zal vooral een voorlichtende taak krijgen. Op dit verzoek is positief gereageerd, zowel door het WWF als door het Conseil Régional. Hierbij is de voorwaarde gesteld dat deze nieuwe medewerker ook alle aandacht besteedt aan de resultaten en de maatschappelijke implicaties van het onderzoek naar de koolstofopslag van bossen in het gebied. Aan dit verzoek zal in de loop van 2013 door de Association Trésor gevolg worden gegeven 5.3 Samenwerking met het Natuurreservaat Connétable (GEPOG-ONCFS) Onze boswachters hebben in 2012 gedurende vijf dagen deelgenomen aan de beheersactiviteiten van het natuurreservaat Connétable. Het team van Connétable heeft het reservaat Trésor ook vijf dagen geholpen met bewakingstaken en met de inrichting van het pad (plaatsing van borden langs het botanische pad). 5.4 Samenwerking met het Natuurreservaat Mont Grand Matoury (ONF-Gemeente Matoury) De Association Trésor heeft dit jaar opnieuw samen de collega’s van Mont Grand Matoury een zomerprogramma opgezet onder de naam ‘Deskundigen vertellen over de biodiversiteit’. De overeenkomsten in de missie en ligging van beide reservaten vormt een uitstekende basis voor deze samenwerking. Gezien het succes van het gezamenlijke programma zou het goed zijn hiermee nog meer naar buiten te treden en er ieder jaar weer een evenement van te maken waarna men naar uitkijkt.

23

5.5 Samenwerking met het beschermd moerasgebied van Yiyi (SEPANGUY) Vanaf 2011, aan het begin van de inventarisaties van de kleine zoogdieren, is ons team, in samenwerking met SEPANGUY in zowel Trésor als het gebied Yiyi van deze organisatie begonnen met dit type onderzoek. Dhr. A. Baglan en onze boswachter dhr. J.-F. Szpigel voeren dit onderzoek uit. Op 20 en 21 december heeft ons team op verzoek van medewerkers van Sinnamary en het bezoekerscentrum van Yiyi het terrein bezocht. Deze uitwisseling had tot doel een speciaal perceel af te zetten. Dit testperceel zal dienen als rustpunt voor de vogels die over de moerassen trekken. 5.6 Samenwerking met het Natuurreservaat Trinité (ONF) Van 20 tot 26 oktober 2012 is onze boswachter dhr. B. Villette gevraagd mee te doen aan een onderzoek uitgevoerd door het team van het reservaat Trinité en de vereniging Kwata. Daar dit onderzoek van lange duur was en er geen tegenprestatie kon worden geleverd in vorm van arbeidstijd, wordt er een directe vergoeding gevraagd om de personeelskosten te dekken. 5.7 Samenwerking met het Natuurreservaat Nouragues (ONF-AGEP-CNRS) Onze boswachter dhr. J.-F. Szpigel is twee keer gevraagd om technische ondersteuning te verlenen bij de monitoring van vleermuizen op kamp Inselberg van het natuur reservaat Nouragues. Deze uitwisseling binnen de samenwerking CEN is dit jaar begonnen. Zoals bij het Natuurreservaat Trinité wordt er bij taken die langer dan vijf dagen duren een bescheiden vergoeding gevraagd (declaratie personeelskosten). 5.8 Samenwerking met GEPOG De organisatie GEPOG doet onderzoek naar de Oranje rotshaan in het Kawgebied, dit in het kader van het project Life + CAP DOM. Er is hierbij een betaalde kracht aangesteld voor dit onderzoek die samen met vrijwilligers het veldwerk verricht in de buurt van Trésor. Het team van GEPOG verblijft gedurende dit veldonderzoek in het entreegebouw van ons reservaat, en als tegenprestatie openen zij het gebouw voor bezoekers. Er is tussen beide partijen een overeenkomst getekend over het gebruik van het ons gebouw. Dhr. K. Pineau, onze penningmeester en vertegenwoordiger van het STOC programma in het reservaat heeft twee maal de belangrijkste resultaten van dit onderzoek gepresenteerd: - tijdens de cursus statistiek GEPOG-MNHN, van 8 augustus 2012; - tijdens een van de GEPOG avonden, op 31 augustus in het bezoekerscentrum van GRAINE. 5.9 Samenwerking met het Regionaal Natuurpark Frans-Guyana De uitwisseling tussen onze beide organisaties lag dit jaar op het gebied van milieueducatie. Dhr. J.-M. Prévoteau van PNRG heeft drie keer het team van het reservaat versterkt (wanneer de groepen groter dan 30 kinderen waren). Als tegenprestatie geven wij op zijn verzoek presentaties over het reservaat binnen zijn organisatie.

24

5.10 Samenwerking met Ecofog/CIRAD Het onderzoeksinstituut Ecofog heeft de overeenkomst over het onderzoek naar CO2 in tropische bossen getekend, en heeft bijgevolg voor het derde jaar achtereen waardevolle hulp geboden aan de studenten van de Universiteit Utrecht. De heren C. Baroloto, P. Naisso, J. Engel en P. Petronelli hebben de studenten (Fanny en Peter) enorm geholpen en onze boswachters hebben hen ook bijgestaan in het veldwerk. Evenals de ONF, danken wij ook Ecofog voor hun rol in dit project, hun bereidheid op onze vragen te reageren en hun inzet. 5.11 Samenwerking met ONF Met name dhr. B. Perrin was dit jaar bij de afbakening van de grenzen van het reservaat belast met de exacte bepaling van die grenzen waar geen duidelijkheid over was, daar deze gebieden grenzen aan het staatsdomein en beheerd worden door ONF. Hij heeft meer dan acht dagen voor ons aan dit werk besteed. Wij hebben ook vier dagen hulp gehad van de boswachter van Montsinéry, dhr. L. Dumiel. Wij danken hen beiden dat ze voor ons klaar stonden. Dhr. B. Perrin heeft ook de studenten van de Universiteit Utrecht gesteund bij hun onderzoek naar CO2-opslag. Hij heeft hen vooral geholpen bij het vinden van de juiste plek om hun plots ten behoeve van dit onderzoek uit te zetten. De ONF heeft ons gevraagd of ze het entreegebouw mochten gebruiken om een ontmoetingsdag te organiseren voor hun agenten. De Association heeft daarop positief gereageerd. Deze bijeenkomst vond plaats in februari. Voor het gebruik van het entreegebouw als ontvangstruimte en eventueel ontmoetingsplaats voor degenen die in het Kawgebied werkzaam zijn in het kader van natuurbeschermingsactiviteiten heeft het bestuur reeds verdere voorstellen gedaan. Het ziet hierin een waardevolle uitbreiding van het gebruik van het gebouw. 5.12 Samenwerking met GRAINE-Guyane Op 21 november heeft ons team deelgenomen aan de organisatie van de jaarlijkse publieksdag onder leiding van GRAINE, onder het motto: ‘Laten we over het milieu praten’. Onze boswachters hebben meegedaan aan de workshop die ging over het rekening houden met de verschillende culturele groepen in milieueducatie. 5.13 Samenwerking met DEAL DEAL heeft dit jaar het nieuwe karteringsprogramma van de biotopen van ons reservaat gefinancierd dat past in het onderzoek van de natte gebieden van Frans-Guyana.

25

5.14 Samenwerking met de scholen Roura Het team van Trésor heeft overleg gehad met het onderwijsteam van de Augustine Duchange school te Roura om hun een gezamenlijke activiteit met de kinderen voor te stellen. Door de ligging binnen dezelfde gemeente als het reservaat profiteert de school van Roura van rondleidingen die gratis worden aangeboden. We zijn van plan meer ontmoetingen te organiseren opdat alle leerkrachten en jeugdleiders uit Roura van deze mogelijkheid weten. 5.15 Samenwerking met het Toeristisch Informatiepunt Roura (PIT) PIT geeft altijd informatie door over het reservaat. Dit jaar is er een internetsite gemaakt met een pagina over het natuur van ons reservaat. Alle informatie en foto’s van het reservaat zijn aan hen verstrekt. 5.16 Samenwerking tussen de natuurreservaten van Frans-Guyana Dhr. O.Tostain en mevr. H. Guillen hebben het jaarlijkse congres van RNF bijgewoond dat werd gehouden in Trégastel (Finisterre) en hebben daarnaast deelgenomen aan het overleg in de commissie Overzeese gebiedsdelen die bij die gelegenheid plaats vond. De Association Trésor heeft veel baat bij de informatie uit dit overleg en kan altijd met een of ander natuurreservaat contact opnemen om eventueel kennis uit te wisselen. 5.16.1 Conservatoire des Espaces Naturelles de Guyane (CEN) De Association Trésor heeft tijdens de laatste algemene vergadering het voorzitterschap van CEN overgedragen aan PNR Guyane. Onze vertegenwoordigers zijn: dhr. O. Tostain, als afgevaardigde van het bestuur van de Association Trésor en dhr. O. Fortune, als afgevaardigde van betaalde medewerkers van de Association Trésor De Association heeft baat bij de diverse cursussen die geboden worden door ATEN en het netwerk TEMEUM en die gecoördineerd worden door CEN. Hierdoor kunnen personeelsleden van reservaten geheel gratis cursussen volgen die ze direct kunnen toepassen bij de uitoefening van hun taken. Voorbeelden van deze cursussen zijn een cursus GIS, Ontmoetingsdag boswachters, etc. Op 22 en 23 november vonden de eerste ontmoetingsdagen van medewerkers van reservaten plaats. Hierdoor konden strategieën van aanpak ontwikkeld worden die de verschillende organisaties gemeen hebben. Ook is besloten om ondersteunende communicatiemiddelen beschikbaar te stellen die meteen door de boswachters gebruikt kunnen worden en die de onderlinge uitwisseling makkelijker kunnen doen verlopen. (forum, website, adresboek).

26

Overzicht van in dit jaarverslag genoemde organisaties en gebruikte afkortingen BTS-GPN (Brevet de technicien supérieur-Gestion et protection de l’environnement): HBO-opleiding op het gebied van het milieu. CdL (Conservatoire du Littoral): Organisatie met als doelstelling bedreigde natuurgebieden te beschermen, met name in de kustgebieden, door het voeren van goed ruimtelijk beleid. CEN (Conservatoire des Espaces Naturels): Overkoepelende organisatie van natuurbeschermingsorganisaties. CENG (Conservatoire des Espaces Naturels de Guyane): Overkoepelende organisatie van natuurbeschermingsorganisaties van Frans-Guyana. CIRAD (Centre de coopération internationale en recherche agronomique pour le développement): Openbaar Frans orgaan dat gericht is op agronomisch wetenschappelijk onderzoek in de warme landen. Comité du Tourisme Guyanais. Het Frans-Guyanese bureau voor toerisme. Compagnie des Guides (Vereniging van gidsen): Ondersteunen de ontwikkeling van het toerisme. Conseil Régional. Volksvertegenwoordiging van Frans-Guyana. DEAL (Direction régionale de l’Environnement de l’Aménagement et du Logement) Regionaal orgaan van het Franse ministerie van ecologie, duurzame ontwikkeling en energie. DSRU (Développement social et Renovation urbaine): Gemeentelijke instelling van Cayenne gericht op de verbetering van het leven van de mensen in de achterstandswijken. ECOFOG (Ecologie Des Forêts De Guyane) Onderzoeksgroep gericht op de ecologie van de bossen van Frans-Guyana. EDF DiversiTerre. Stichting voor goede doelen van de Franse elektriciteitsmaatschappij EDF (Electricité de France). FONDATION DU PATRIMOINE: Particuliere instelling zonder winstoogmerk die zich ten doel stelt het patrimonium dat niet beschermd wordt door de staat, te behouden FRÉQUENCE GRENOUILLE: Voorlichtingscampagne, bewustmaking van het publiek voor het behoud van waterrijke gebieden. GEPOG (Groupe d’Etude et de Protection des Oiseaux de Guyane): FransGuyanese natuurbeschermingsorganisatie voor natuureducatie en de studie en bescherming van vogels. GRAINE (Groupe Régional d’Animation et d’Initiation à la Nature et à l’Environnement) heeft tot doel de ontwikkeling van milieueducatie en duurzame ontwikkeling. IKA (Indice Kilométrique d’Abondance): Kilometer densiteitindex. Punt-transectmethode. Bij deze methode worden op een bepaald traject observatiepunten uitgezet, telkens op 1 kilometer afstand van elkaar. De methode berust op het principe dat het aantal waargenomen dieren per kilometer in verhouding staat tot de dichtheid van de aanwezige populatie. INNO fonds (Internationale Natuurbescherming Nederlandse Organisaties)

27

Instituut Copernicus: Onderzoek en ontwikkeling op het gebied van duurzaamheid. Life + Cap DOM: Kennis, beheer en bescherming van vogelsoorten en bedreigde habitats. ONF (Office National des Forêts): Het Franse Staatsbosbeheer. PNRG (Parc Naturel Regional de Guyane): De Regionale Natuurparken zijn opgezet ter bescherming van de natuur van bewoonde rurale gebieden. REDD (Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation) RNF (Réserves Naturelles de France): Overkoepelende organisatie van natuurreservaten die ook de verschillende Associations in Frans-Guyana ondersteunt. Société Entomologique de Guyane: Vereniging die zich bezig houdt met het bestuderen van insecten STOC (Suivi Temporel d’Oiseaux Communs): Monitoring van algemeen voorkomende vogels. WNF, WWF: Wereld Natuur Fonds

28

Uitvoering van taken zoals voorzien in het beheerplan voor 2012 Code Titel

Uitvoering Commentaar 2012

Uitstel of hervatting in 2013 en/of BP

Administratief Beheer AB1 AB2 AB3 AB4 AB5 AB6 AB7 AB8 AB9 AB10 AB11 AB12 AB13

Overgang naar RNR Vaste aanstelling 2 boswachters Betrekking conservator Maand en jaarplanning Begeleiding stagiaires Samenwerking-uitwerking dossiers Rapporten, verslagen, publicaties Jaarlijkse activiteitenbalans Voorbereiding beheercommissie Voorbereiding, uitvoering budget Evaluatie en opstelling BP Bijeenkomsten Betrekkingen Stichting/NR Trésor

n.v.t. n.v.t. n.v.t. ja ja ja ja ja ja ja deels ja ja

Statuut RNR verkregen in 2009 Vast contract getekend in 2011 Betrekking conservator in 2010 Maandplanning uitgevoerd, jaarlijks actieplan 2 studenten Universiteit van Utrecht, 1 student BTS, 1 student HBO Project cartografie,-Subsidiedossier EDF Diversiterre/RNF, DEAL… Cartografie habitats, onderzoeksrapport Dendrobates en Zoogdieren

PB1 PB2 PB3 PB4 PB5 PB6 PB7

Politie en bewaking Routine bewaking Markering jachtpaden Scholing personeel Samenwerking met partner-organisaties Bewaking savannes Handhaving toegangsverbod savannes Rivierpatrouille

ja ja ja ja ja ja ja

Wekelijks aanwezig in carbet, geregeld taken in reservaat

ja ja

Bijhouden van de Lantana camara langs de CD6 Gerichte inventarisatie

1 vergadering beheercommissie

ja ja ja

ja

Beheerplan wordt geschreven Geregeld vergaderingen Donateursreis, geregeld telefonisch contact

Cursus SIG, statistiekcursus, opleiding en cursus TEMEUM Uitwisseling personeel met RNN en ONF, boswachter-dagen Op regelmatige tijden, bezoek geïsoleerde savannes Op regelmatige tijden op de Orapu.

Ecologisch Onderzoek EO1 EO2 29

Bescherming tegen invasieve soorten Inventarisatie vogels

ja

EO3 EO4 EO5 EO6 EO7

ja ja nee ja ja

Gerichte inventarisatie Gerichte inventarisatie Verschoven naar 2e beheerplan Gerichte inventarisatie Gerichte inventarisatie

n.v.t.

Uitgevoerd in 2010

n.v.t.

Uitgevoerd in 2010

EO10 EO11 EO12 EO13

Inventarisatie zoogdieren Inventarisatie en monitoring vleermuizen Inventarisatie insecten Inventarisatie reptielen en amfibieën Inventarisatie vissen Inventarisatie ecologische eenheid bos op geïsoleerde heuvels Inventarisatie ecologische eenheid moerasbossen Gerichte inventarisatie flora Inventarisatie bomen Monitoring vogels onderhout Monitoring jachtdieren

ja ja n.v.t. n.v.t.

EO14

Monitoring amfibiepoelen

deels

Gerichte inventarisatie Gerichte inventarisatie Beëindigd in 2011 Wordt om het jaar uitgevoerd, volgende actie in 2013 Snelle inventarisatie van de gebieden waar amfibieën kunnen voorkomen

EO15 EO16 EO17 EO18

Monitoring herpetofauna Monitoring fenologie pad Onderzoek Dendrobates Tinctorius Monitoring dynaOmiek savannes

nee ja ja ja

EO8 EO9

Waarnemingen zaden en bloemen worden regelmatig genoteerd Foto’s gemaakt op basis van de gegevens van 2008

ja

ja

ja ja nee

Eenmalige Werkzaamheden TU1 TU2 TU3 TU4 TU5 TU6 TU7 TU8

Afbakening grenzen reservaat op strategische punten Afbakening zijgrenzen Aanleg savannepad Afbakening grenzen Orapu Cartografie reservaat Inrichting pad Landscaping carbet Gateway Canopee Onderhoud

30

ja

Begin van paden en kreken afgebakend

ja n.v.t. deels ja ja nee nee

Het pad is voor 2008 uitgezet Structuur gereed, plaatsing komt binnenkort Werk van een studente beroepslicentiaat Nieuwe bordjes bij opmerkelijke planten langs het pad Langer onderzoek in beraad voor volgend BP

ja

OH1 OH2 OH3

Onderhoud botanisch pad Onderhoud ontvangstcarbet Onderhoud materiaal

ja ja ja

ja ja ja

Bezoek, Ontvangst, Educatie BO1 BO2 BO3 BO4 BO5 BO6 BO7 BO8 BO9 BO10

ja n.v.t. ja ja ja deels ja ja deels ja

BO12 BO13 BO14 BO15 BO16

Rondleidingen Gids voor het pad Exposities Kwantitatief onderzoek bezoekers ja Kwalitatief onderzoek bezoekers Samenwerking touroperators Voorlichting op scholen Vervaardiging, verspreiding lesmateriaal Aanleg educatief dossier Lid GRAINE en ME netwerk Programma NME sociaal zwakke bevolkingsgroepen Populariseren wetenschappelijk onderzoek Folder Nieuwsbrief Nasynchronisatie film Vervaardiging souvenirs

BO17

Onderhoud website

ja

BO11

31

Gedrukt in 2009 Afwerking posters, Fototentoonstelling, documentatie Plaatsing ecoteller Werkstuk van student BTS Eerste contact

ja ja ja

Vervaardiging dierenfiguren Bijwerken met het nieuwe materiaal

ja

ja

Project EDF Diversiterre over 2011/2012

ja

deels n.v.t. nee nee nee

Via de website van de Stichting, bij activiteiten voor publiek In 2011 is er een folder uitgegeven

ja

Er is een ondertitelde versie voorhanden

ja nee ja

Uitvoering door de webmaster van de Stichting Trésor – project nieuwe website voor Association

ja

Activiteiten 2012 Datum

Soort

Opmerkingen

Tijd

Plaats

Stad

Partners

Gids

05-01-2012

S

2

24 workshop vleermuizen

kansarme klas

8.30-11.30

College Just Hyacine

Macouria

EDF/RNF

JFS

06-01-2012

S

2

30 workshop vleermuizen

kansarme klas

8.30-11.30

IMED

Cayenne

EDF/RNF

JFS

09-01-2012

S

2

11 workshop vleermuizen

kansarme klas

8.30-11.30

Catalayée

Cayenne

EDF/RNF

JFS

10-01-2012

S

2

28 workshop vleermuizen

kansarme klas

8.30-11.30

Lise Ophion

Matoury

EDF/RNF

JFS

11-01-2012

PS

0

13 CEL Club Nature

DSRU Cayenne

14.00-16.00

IMED

Cayenne

12-01-2012

S

2

31 workshop vleermuizen

kansarme klas

11.30-14.00

Zéphir

Cayenne

25-01-2012

PS

0

13 CEL Club natuursporen

DSRU Cayenne

14.00-16.00

IMED

Cayenne

JFS

26-01-2012

S

0

45 rondleiding pad

school Roura

9.00-15.30

RNR Trésor

Roura

JFS/BV

03/02/2012

GP

10

1 Nachtexcursie ZH

JMZH

18.45-22.30

RNR Trésor/fourguassié

Roura

Sepanguy

JFS/BV/HG

06-02-2012

E

25

0 Mayouri NR-beleid

BTS-GPN Matiti

9.00-15.30

RNR Trésor

Roura

Agrarisch lyceum

JFS/BV/HG

08-02-2012

PS

0

13 CEL Club Nature

14.00-16.00

Rorota

Rémire

05-03-2012

GP

19

0 Rondleiding pad

DSRU Cayenne Rorota Donateurs

10.00-16.00

RNR Trésor/rotshaan

Roura

Stichting Trésor

JFS/VL/PJ

08-03-2012

GP

19

0 Rondleiding pad

Donateurs

12.00-18.00

RNR Trésor/fourguassié

Roura

Stichting Trésor

BX/VL/PJ

DSRU Cayenne

14.00-16.00

Botanische tuin

Cayenne

14-03-2012

32

GP

Aantal volw. (16+)

0

Aantal Thema kind. (16-)

9

CEL Club Nature-Botanische tuin

JFS EDF/RNF

JFS

JFS/BV

JFS/BV

21-03-2012

PS

0

13

CEL Club Nature-Reglementspel

DSRU Cayenne

14.00-16.00

IMED

Cayenne

JFS

29-03-2012

S

4

43 Rondleiding pad

school Roura

9.00-15.30

RNR Trésor

Roura

JFS/BV

12-04-2012

S

4

44 Rondleiding pad

school Roura

9.00-14.30

RNR Trésor

Roura

JFS/BV

20-04-2012

GP

15

0 Fréquence Grenouille

19.00-22.30

RNR Trésor/fourguassié

Roura

25-04-2012

PS

4

25 CEL Club Nature – pad

9.00-12.00

RNR Trésor

Roura

26-04-2012

PS

0

10 excursie jongeren

9.00-11.30

RNR Trésor

Roura

13

0 Rondleiding pad

9.00-11.00

RNR Trésor

Roura

HG/JA

0 Rondleiding pad

9.00-11.00

RNR Trésor

Roura

BV

02-06-2012

GP

23-06-2012

GP

12

07-07-2012

GP

9

14-07-2012

GP

20-07-2012

DSRU Cayenne

excursie CE IFREMER

RNF

JFS/BV JFS/BV

GRAINE

BV

3 Excursie ‘Orientatie’

Progr.NR Trésor

9.00-11.00

RNR Trésor

Roura

Benoît Jambu

JFS/JA

10

0 Excursie ‘Varens’

Progr. NR Trésor

9.30-12.00

RNR Trésor en Matoury

Roura

Michel Boudry

JFS/JA

GP

15

1 Excursie ‘Vleermuizen’

Progr. NR Trésor

19.00-22.30

RNR Trésor en Matoury

Roura

Sylvain Uriot

JFS/BV/JA

28-07-2012

GP

14

0 Excursie ‘Insecten’

Progr.NR Trésor

10.00-12.00 RNR Trésor en Matoury

Roura

Serge Fernandez

JFS/JA

04-08-2012

GP

16

2 Excursie ‘Bomen’

Progr.NR Trésor

9.30-11.30

RNR Trésor en Matoury

Roura

Olivier Brunaux

JFS/BV/JA

31-08-2012

GP

25

0 Presentatie resultaten STOC

Avond GEPOG

20.00-22.00

Carbet GRAINE

Cayenne

GEPOG

KP

17-09-2012

GP

14

0 Rondleiding pad

excursie JAL

9.30-11.30

RNR Trésor

Roura

JAL

JFS

01-10-2012

GP

19

0 Rondleiding pad

excursie JAL

9.30-11.00

RNR Trésor

Roura

JAL

BV

15-10-2012

GP

14

0 Rondleiding pad

excursie JAL

9.00-11.00

RNR Trésor

Roura

JAL

JFS

33

24-10-2012

25-10-2012

26-10-2012

08-11-2012

29-11-2012

03-12-2012

34

E

E

E

GP

GP

E

24

0 Onderzoek micro-zoogdieren

Opleiding BTS-GPN matiti

10.00-19.30

Matiti

Kourou

Yiyi

JFS/AB

24

0 Onderzoek micro-zoogdieren

Opleiding BTS-GPN matiti

5.00-14.30

Matiti

Kourou

Yiyi

JFS/AB

24

0 Onderzoek micro-zoogdieren

Opleiding BTS-GPN matiti

5.00-16.00

Matiti

Kourou

Yiyi

JFS/AB

13

0 Rondleiding pad

excursie carrefour voyage

15.30-17.30

RNR Trésor

Roura

CTG

BV

13

0 Rondleiding pad

excursie carrefour voyage

9.00-12.00

RNR Trésor

Roura

CTG

JFS

13

0 beheer-behoud

opleiding Master EFT Kour

10.30-16.00

RNR Trésor

Roura

Universiteit Kourou

JFS/BV

Financieel verslag 2012 Sponsoren In dit boekjaar heeft de stichting Trésor zich weer kunnen verheugen op de bijdragen van een aantal trouwe sponsoren :  Ficus Forever, de vereniging van ficuskwekers, heeft dit jaar weer een bijdrage geleverd van € 2.875.  De Universiteit Utrecht / Copernicus instituut heeft door de CO2-compensatie van verreden kilometers een bedrag gegeven van € 3092.  Keukenhuys – de Tweede Kamer geeft voor de laatste keer een sponsorbedrag van € 10.000.  Biohorma leverde wederom een bijdrage van € 2.500.  Daarnaast waren er nog enkele kleinere sponsorbedragen ontvangen. Het totaal van de sponsoring is € 19.172

Aflossing leningen Na uitvoerig overleg tussen de bersturen van de Universiteit Utrecht, het WNF en van de Stichting Trésor zijn de Universiteit en het WNF bereid gevonden om de eindaflossing van de restschuld van de leningen bij de Triodos bank geheel op zich te nemen. De Universiteit droeg bij met een bedrag van € 100.000 en het WNF met een bedrag van € 45.000. De restschuld bedroeg op het moment van aflossen € 139.334. De Stichting Trésor is hiermede geheel schuldenvrij en kan daarmee alle inkomsten benutten voor zaken die direct te maken hebben met Trésor zelf.

35

Donateurs Jaarverslag Donateurs over 2012 In 2012 hebben 297 donateurs in totaal 545 donaties gedaan. Ten opzichte van 2011 hebben minder donateurs ongeveer een gelijk aantal donaties gedaan. Tabel-1 Verworven m2 door het verschijningen van Trésor Nieuws in 2011 : Aantal Donaties Trésor Nieuws 35 Trésor Nieuws 36 Trésor Nieuws 37 Totalen

Totaal inkomsten van sponsors en 2 m -adoptie € 58.666

188 195 162 545

Totaal Bedrag € 9.930 € 7.448 € 20.051 € 37.429

Sponsoring € 19.172

Donaties € 39.494

Daarvan 2 Totaal in m -telling € 37.429

Datum

Adoptie Barometer 37.635

31-12-2011 Februari Mei November 31-12-2012

40.629

Bijz. en grote bedr. 2

in m -telling : € 15.563 Adoptie m2 : € 21.866

In 2012 is een aantal grotere donaties gedaan, die in de bovenstaande tabel meegenomen zijn. Deze donateurs hebben voor hun bijdrage ook Trésor adoptie-m2 bijgeschreven gekregen. Deze bijzondere donaties van € 1000 of meer zijn : 1 x € 2.563 privé donateur ivm pensioen 1 x € 3.000 privé donateur 1 x € 10.000 privé donateur

36

In Tabel 2 worden de aantallen donaties van de verschillende waarden weergegeven. Tabel 2 Donaties Aantal in 2012 € 12,50 171 € 25,00 205 € 37,50 11 € 50,00 48 Overige < € 50,00 42 € 50,00 < x ≤ € 100,00 35 € 100,0 < x ≤ 250,00 21 € 250,00 < x ≤ € 500,00 9 € 500,00 < x ≤ € 1000,00 0 € 1000,00 < x ≤ € 5000,00 2 € 5000,0 < x ≤ 10000,00 1 > € 10.000 0 Totaal 545

Financiën De belangrijkste financiële gebeurtenis in 2012 is de aflossing van beide nog openstaande leningen bij de Triodos Bank in Zeist. De rente en de aflossingen op deze leningen legden elk jaar weer beslag op een groot deel van de inkomsten van de stichting. Mede daardoor konden de bijdragen aan de Association in Frans-Guyana de afgelopen jaren maar beperkt blijven tot € 15.000 tot € 20.000. Eind 2011 en in het eerste kwartaal van 2012 is er veel overleg geweest tussen de besturen van de Universiteit Utrecht, het WNF en de Stichting Trésor met als resultaat dat de Universiteit en het WNF bereid waren gezamenlijk de eindaflossing van de leningen geheel te financieren. In april 2012 is deze eindaflossing afgerond, waardoor het negatieve eigen vermogen, dat voornamelijk bestond uit de toenmalige schulden bij de bank, weer positief is geworden. De Stichting Trésor is nog wel eigenaar van het reservaat Trésor, maar dit is in 2010 door het bestuur van de Stichting geheel afgewaardeerd. De waarde van de vaste activa in de balans is hiermee € 0. De inkomsten uit sponsoring en adoptie van vierkante meters is ten opzichte van 2011 gedaald van € 71.482 naar € 58.666. Ondanks het mooie blad Trésor Nieuws en werving door de projectleider en mw. Jeurissen een afname van bijna 18%. Wij kunnen dit alleen maar toeschrijven aan voortdurende afwezigheid van vertrouwen in de toekomst van particulieren en bedrijven. Daar tegenover staat dat de Association steeds zelfstandiger opereert.

37

De Stichting Trésor droeg in 2012 bij met een bedrag van € 20.000. Dit is ongeveer 16% van de omzet van de Association. Daarbij moet gezegd worden dat WWF-Guyana’s de totale loonsom van de boswachters direct aan de Association betaalde, samen ongeveer € 73.000. De m2-barometer is geklommen van 37.635 naar 40.629, waarbij een deel van de sponsorbedragen meetellen in de m2-telling. KPMG de Meern is na het controleren van de boeken en het opstellen van de jaarcijfers 2010 gestopt met het assisteren van de Stichting in dezen. De boeken en de jaarcijfers 2011 en 2012 zijn door de accountant Jan W. Broens in Roermond om niet gecontroleerd en opgesteld onder volledige verantwoordelijkheid van het bestuur van de Stichting Trésor.

38

Balans per 31 december 2012 2012 EUR

2011 EUR

-

-

Vlottende activa Liquide middelen

47.700

39.493

Totaal activa

47.700

39.493

Vermogen

31.367

- 118.103

Remco Maas Geesteranus Fund

16.177

15.956

Langlopende schulden

-

117.112

Kortlopende schulden

156

24.528

47.700

39.493

Vaste activa Materiële vaste activa

Totaal passiva

39

Exploitatierekening over 2012 2012 EUR

2011 EUR

19.172 39.494 11.830

Baten Sponsoring Donateurs Bijdrage voor studieproject voor Peperpot Bijdrage project Bijdrage Universiteit Utrecht eindaflossing leningen Bijdrage WNF voor eindaflossing leningen Overige baten

100.000 45.000 500

34.104 37.382 3.800 8.000 129

Totaal baten

215.996

83.415

20.000 1.890 2.046 2.953 11.830

17.000 8.657 2.109 2.293 2.932

Lasten Bijdrage aan Association Frans Guyana Rente (leningen Triodos Bank) Wervingskosten donateurs + PR Werkbezoek Frans Guyana Studieproject in Trésor FG (extra kosten studie) Studieproject voor Peperpot Suriname Project Tree & Dendrobate game , Remco MG fonds Project cursus tropische flora Project borden langs de grens Accountantskosten (in natura) Operationele kosten Bankkosten en betaalde rente Kosten vrijwilligers Diverse en lidmaatschappen Totaal lasten

Exploitatieresultaat

40

26.111 665 360 671

3.800 10.500 3.000 2.800 16.946 667 1.530

66.526

72.234

149.470

11.181

Toelichtingen op de balans en exploitatierekening ALGEMEEN Doelstelling Stichting Trésor is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Utrecht (inschrijfnummer S187239) en heeft tot doel 'het zonder winstoogmerk verwerven, in stand houden en beheren van het Trésor reservaat (Réserve Naturelle Régional) in Frans-Guyana'. De stichting is opgericht op 13 december 1994. Schenkingsrechten De stichting is in 2008 door de Belastingdienst aangemerkt als een ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) en daarmee vrijgesteld van schenkingsrechten. Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling Tenzij anders vermeld worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde; vorderingen, indien nodig, onder aftrek van voorzieningen. BALANS Materiële vaste activa Er zijn wel materiële vaste activa (Trésor Reservaat), maar deze zijn in 2010 geheel afgewaardeerd en hebben sinds 2011 geen boekwaarde meer. Liquide middelen De liquide middelen betreffen de tegoeden bij de Triodos Bank en zijn alle direct opeisbaar: 2012 EUR

2011 EUR

Triodos Internet Zaken Rekening Tridos Internet spaarrekening ( Remco Maas Geesteranus Nature Fund)

31.523 16.177

23.537 15.956

Totaal

47.700

39.493

2012 EUR

2011 EUR

- 118.103 149.470

- 129.284 10.868

Vermogen

Stand per 1 januari Toevoeging Exploitatie resultaat Rente RMG fonds 2011 € 221 Correctie rente RMG fonds 2010 € 92 Totaal rente + correctie € 313 Stand per 31 december 2011

41

313 31.367

- 118.103

Voorziening Remco Maas Geesteranus Nature Fund In 2003 heeft de familie Maas Geesteranus een fonds ingesteld ter nagedachtenis aan hun zoon, met als doel natuureducatie in Frans-Guyana te stimuleren. Het fonds is ondergebracht bij de Stichting Trésor, maar blijft eigendom van de familie Maas Geesteranus.

Stand per 1 januari Rente Donatie aan Stichting Trésor voor Tree & Dendrobate game in FG Stand per 31 december 2011 (Internet spaarrekening)

42

2012 EUR

2011 EUR

15.956 221

19.512 244

-

16.177

3.800

15.956

Langlopende schulden De langlopende schulden betreffen de volgende ontvangen leningen van: 2012 EUR

2011 EUR

Triodos Bank

-

117.112

Totaal

-

117.112

De Universiteit Utrecht stond tot de eindaflossing van de leningen, april 2012, voor een bedrag ad EUR 210.000 borg richting Triodos Bank. Specificatie van de wijzigingen

Stand per 01-01 Aflossing in boekjaar (leningen 78.47.59.367 en 78.47.59.375) Stand per 31-12 Langlopend deel van de hypothecaire leningen per 31 december

2012 EUR

2011 EUR

117.112 117.112

139.334 - 22.222

-

117.112

2012 EUR

2011 EUR

Kortlopende schulden De kortlopende schulden kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Kortlopend deel van de aflossing hypothecaire leningen Nog te betalen rente lening (Q4 leningen 78.47.59.367 en 78.47.59.375) Bankkosten Q4 vorig boekjaar Declaratie werkbezoek Q4

-

22.222 1.968

156 -

236 102

Totaal

156

24.528

43

EXPLOITATIEREKENING Sponsoring De volgende bijdragen van sponsoren zijn ontvangen: 2012 EUR

2011 EUR

Keukenhuys de Tweede Kamer Wish – Wish (Pluim) IUCN Fontys Hogeschool Ficus Forever Biohorma Remco Maas Geesteranus Nature Fund Universiteit Utrecht & Copernicus Instituut Universiteit Utrecht KPMG Accountants (in natura)

10.000 67 138 500 2.875 2.500 3.092 -

16.000 7.954 2.750 2.625

Totaal

19.172

34.104

1.975 2.800

Donateurs Dit bedrag omvat de bijdragen aan de Stichting in de vorm van de adoptie van m2 bos in het Trésorgebied. Enkele grote bedragen: € 10.000, € 3.000 en € 2.563 (pensioen) Overige donaties

: € 23.931 (adoptie van m2)

Bijdrage Studieproject Het WWF heeft een bijdrage van € 11.830 geleverd voor een project in Peperpot (Suriname) uitgevoerd door Olivier Tostain. Dit bedrag is weliswaar door de boeken van de Stichting gegaan maar was volledig bestemd voor de stichting Peperpot in Suriname. Eenmalige bijdrage voor eindaflossing leningen De Universiteit Utrecht en het WNF hebben elk een eenmalige bijdrage gegeven van respectievelijk € 100.000 en € 45.000 voor de eindaflossing van de leningen 78.47.59.367 en 78.47.59.375. De totale restwaarde op moment van eindaflossing bedroeg € 139.334. De totale bijdrage van € 145.000 is als baten opgenomen in de exploitatierekening 2012. Bijdrage uit RMG Nature Fund In 2012 zijn geen bijdragen voor projecten in Frans-Guyana geleverd uit het Remco Maas Geesteranus fonds.

44

Bijdrage aan de Association in Frans-Guyana Dit zijn de jaarlijkse bijdragen van de Stichting aan de Association voor het dekken van de dagelijkse kosten voor het beheer van het reservaat en het gebouw. In 2012 totaal € 20.000. Wervingskosten. Dit zijn de kosten voor het drukken van Trésor Nieuws en voor de catering tijdens de donateursdag. Werkbezoek Frans-Guyana De kosten van het werkbezoek van de Trésor-projectleider aan Frans-Guyana voor het voeren van besprekingen met alle betrokken partijen aldaar. Deze kosten bestaan voornamelijk uit reis- en verblijfkosten. Werkbezoek : februari – maart 2012 Studieproject in Trésor In Trésor Frans-Guyana zijn geen studieprojecten uitgevoerd. Operationele kosten Dit zijn de out-of-pocket-kosten van de projectleider voor het uitvoeren van zijn taken en de kosten voor de inhuur van mw. Jeurissen. De projectleider ontving in 2012 van de Stichting Trésor géén salaris. Mw. Jeurissen werkt met ingang van 2011 onder een contract met vergoeding voor de gewerkte uren en gemaakte reiskosten. Kosten vrijwilligers Kosten gemaakt voor het afscheid van voorzitter L. de Geer van Oudegein. Diverse en lidmaatschappen Lidmaatschap van FIN, Stichting Tropenbossen en IUCN.

45

BIJLAGE: PERSBERICHT – PERSBERICHT – PERSBERICHT – PERSBERICHT – PERSBERICHT Association Regionaal Natuurreservaat Trésor 15 rue Georges Guéril 97300 CAYENNE [email protected] 05 94 38 12 89 In de nacht van 14 op 15 december is het ontvangstgebouw van het natuurreservaat Trésor door brandstichting tot op de grond toe afgebrand. Wij betreuren het verlies van alle meubels, onderhoudsmateriaal, en vooral de belangrijke leermiddelen die grotendeels speciaal waren ontworpen en ontwikkeld voor de kinderen van Frans-Guyana. Onmisbaar materiaal voor de milieueducatie waar het Trésor reservaat zich mee bezig houdt, is verwoest, en brengt een belangrijk deel van onze activiteiten in gevaar. Pro memorie: alleen al in 2012 (m.u.v. het botanische pad), hebben wij in het ontvangstgebouw meer dan 500 mensen ontvangen voor rondleidingen door personeel van het reservaat. Deze activiteiten op het gebied van milieueducatie zijn meer dan 200 scholieren ten goede gekomen, met name uit Roura. Jaren van hard werken gaan zo in rook op. Vrijwilligers en personeel hebben zich ingezet voor vorming, educatieve vernieuwing en investeringen en dat alles is in de as gelegd. Maar ook de waardevolle financiële steun van internationale en lokale instellingen is verloren gegaan. Dit gebouw was ook een ontmoetingsplaats en een werkruimte voor touroperators, wetenschappers en natuurvorsers, alsook een tentoonstellingsruimte voor talrijke kunstenaars en fotografen. Ongeveer 7 jaar nadat het eerste ontvangstgebouw onder soortgelijke omstandigheden opzettelijk is verwoest, verliest het team van het reservaat opnieuw een hulpmiddel dat essentieel is voor het benutten van de mogelijkheden om de regionale gemeenschap bewust te maken van het milieu en de bescherming van het natuurlijk erfdeel van FransGuyana. Wij vragen ons nog af hoe en waarom men tot deze destructieve daad, die nog niet is opgeëist, is gekomen. Een onderzoek door de politie is in volle gang. De Association Trésor legt steeds meer het accent op zijn rol als beheerder van het natuurreservaat en we bevestigen ons voornemen opnieuw te starten met de bouw van een nieuw ontvangstgebouw tot grote vreugde van honderden mensen, van alle leeftijden, van alle schakeringen, die dit geweldige bos bezoeken. De Association Trésor.

46