Asset Management-Model Visie op investeren in en het onderhouden van het hoogspanningsnet
Als Transmission System Operator (TSO) is het onze taak het transport van elektriciteit in
Asset Management-model
Nederland en een groot deel van Duitsland te faciliteren. Daarom beschikken we over een
Om beide aspecten, kosten en performance,
hoogwaardige elektriciteitsinfrastructuur van hoogspanningslijnen, ondergronds gelegen elektriciteitskabels en verschillende soorten verdeel- en transformatorstations. Onze missie is ervoor te zorgen dat
Asset Management model TenneT
aantoonbaar in balans te houden, hebben wij net als andere TSO’s gekozen voor een risicogebaseerd
Asset Owner
Asset Management-model. Wij hebben dit model en bijbehorende processen ingericht volgens de NTA8120.
24 uur per dag, 365 dagen per jaar elektriciteit beschikbaar is. Zonder
Dit is de Nederlandse afgeleide van de wereldwijd
onderbrekingen en tegen maatschappelijk acceptabele kosten.
geaccepteerde PAS55-standaard. Met een op risicogebaseerd Asset Management-model bedoelen
KPI’s
Effectiviteit (wat & wanneer)
Asset Manager Prestatie - Risico Resultaat
we dat risico’s, performance en kosten worden gebalanceerd. Het bewust accepteren van bepaalde Balancering tussen risico, performance en kosten
wordt niet alleen gekeken naar de effectiviteit van onze
risico’s voorkomt dat we kosten maken die niet echt
De balans tussen kwaliteit van de transportdienst en de
activiteiten, dus of we de juiste dingen doen. Er wordt
bijdragen aan het behalen van de performance-criteria
kosten die we daarvoor moeten maken wordt voor een
ook naar de efficiëntie gekeken waarmee de activiteiten
en daarmee niet doelmatig zijn.
belangrijk deel gestuurd door de keuze in risicopositie en
worden uitgevoerd, dus of we ons werk tegen zo laag
is onderdeel van ons beleid. Overheidsinstanties, zoals de
mogelijke kosten uitvoeren. De effectiviteit en efficiëntie
Autoriteit Consument & Markt (ACM), die er onder andere
bepalen in belangrijke mate of de kosten die we maken
voor moet waken dat de kosten voor transport zo doelmatig
om aan de performance-criteria van de infrastructuur te
mogelijk zijn, hebben hierin een controlerende taak. Hierbij
voldoen, worden vergoed.
Verantwoordelijk
Kaders (strategisch beleid)
Efficiency (kosten & hoe)
• Beïnvloeden wet- en
• Stakeholdermanage
• Asset Management-
• Risicomanagement • Ontwikkelen oplossi
• Investerings- en ond
• Standaardisatie, nor
• Portfolio optimalisati
“De juiste dingen doen”
• Managen uitvoering
Service Providers
• Technisch advies (u • Ontwerpen (technie
Kennis en kunde om opdrachten goed en goedkoop uit te voeren “De dingen juist doen”
April 2013
• Business planning / • Targetsetting (bedrij
8
Asset Management
• Datamanagement
• Bouw/aanleg (nieuw
• Beheer en onderhou
• Storingsdienst (24x7
• Dataverzameling en
Risicogebaseerd Asset Management is ontwikkeld voor het
Rollen en verantwoordelijkheden
managen van kapitaalintensieve bedrijfsmiddelen, ook wel
In het Asset Management-model onderscheiden we
definieert wat er met de assets moet gebeuren om zo
assets genoemd. Deze worden gekenmerkt door een lange
drie rollen:
effectief mogelijk aan de eisen en kaders van de Asset
of infrastructuur uit. De Service Providers hebben
levensduur. Risicogebaseerd Asset Management maakt
• De Asset Owner is eigenaar en bepaalt de strategische
Owner te voldoen. Dit kan onderverdeeld worden in
als uitdaging om deze activiteiten zo doelmatig
het specificeren van het benodigde onderhoud, het
• De Asset Manager monitort en analyseert de assets en
• De Service Providers voeren de door de Asset Manager gedefinieerde activiteiten aan de bedrijfsmiddelen
onderbouwde keuzes in de kosten mogelijk. Deze kosten
kaders waar de infrastructuur aan moet voldoen. Zo
worden doorgaans op de korte termijn gemaakt, terwijl
definieert de Asset Owner bijvoorbeeld of de gewenste
definiëren van vervangingsprogramma’s en het
oplossingen te bedenken, het hanteren van intelligente
het bijbehorende risico op minder performance pas op
performance en de mate van risico op (afname van) deze
identificeren van uitbreidingsinvesteringen. Al deze
inkoopprocedures of het aangaan van meerjarige
middellange of lange termijn zichtbaar wordt.
performance nog acceptabel is. Op basis van de kosten
activiteiten worden bezien vanuit het risico dat we
contractvormen. Hiermee zijn de Service Providers
en de risico’s die het hebben van assets met zich
met onze bedrijfsmiddelen lopen en de door de Asset
De gedachte achter risicogebaseerd Asset Management is
meedraagt en de door de directie gewenste performance
Owner toegestane risicopositie. De Asset Manager kan
een continue balancering tussen risico, performance en
anderzijds, stelt zij de strategische kaders waar nodig bij.
adviseren om bepaalde projecten of programma’s met
kosten. Hierbij staan de doelstellingen die het bedrijf wil
Ook omgevingsontwikkelingen, afkomstig van externe
prioriteit uit te voeren. Of juist uit te stellen wanneer dit
realiseren op de voorgrond. De afgeleide eisen voor de
stakeholders, kunnen voor de Asset Owner aanleiding
vanuit het oogpunt van het balanceren tussen risico,
assets volgen hieruit. Net als de uit te voeren activiteiten
zijn de kaders bij te sturen.
performance en kosten effectiever is. Vanuit een portfolio
aan de assets. De activiteiten moeten tenslotte zo efficiënt
aan risicomitigerende activiteiten aan de infrastructuur
mogelijk uitgevoerd worden om de kosten zo laag mogelijk
adviseert de Asset Manager wat in welk tijdsdomein
te laten zijn. Gewenste bedrijfsresultaten en afgeleide eisen
uitgevoerd moet worden en waakt daarmee over de
aan de assets staan binnen het Asset Management-model
effectiviteit van het onderhouds- en investeringsplan.
centraal.
mogelijk uit te voeren. Door bijvoorbeeld slimme
onder meer verantwoordelijk voor de efficiëntie van
het activiteitenplan.
Het AM-proces
2. Analysen van de infrastructuur op basis van conditie
Het Asset Management-model bestaat uit zeven stappen:
1.
Vaststellen van marktbehoefte, strategische
Eén van de speerpunten van de Asset Manager is het
van de assets (op basis van inspecties) bepalen we
kaders en toegestane risicopositie.
identificeren van de onderhouds- en investeringbehoefte
wanneer extra onderhoud nodig is of wanneer vervangingen
2a. en 2b. Analysen van de infrastructuur op basis van
aan de hand van knelpunten in de infrastructuur. Hiervoor
moeten plaatsvinden. Ook de frequentie van de inspecties
conditie en marktontwikkelingen.
hanteren we een aantal analysemethodieken. Voor het
en de resultaten van het onderhoud worden periodiek
3.
Identificeren van knelpunten in de infrastructuur.
analyseren van de onderhoudsbehoefte gebruiken we
geëvalueerd. De capaciteitsbeperkingen in de infrastructuur
4.
Beoordelen risico’s van de geïdentificeerde
uitgebreide storingsanalyses en de Asset Health Index. Op
worden bepaald met netberekeningen aan de hand van
knelpunten.
basis van de leeftijd van de assets en de conditiebepaling
de verwachte marktontwikkelingen.
5.
Definiëren van mitigerendemaatregelen.
6.
Analyseren van de portfolio.
7.
Opstellen van een jaarlijks onderhouds- en
investeringsplan en de uitvoering.
en marktontwikkelingen
Investeringsproces
1. EU marktbehoefte en vaststellen kaders
2a. en 2b. CapaciteitsBehoefte en
3.
4. Risicobeoordeling
Kwaliteits- en capaciteitsdocument
Projecten en
Portfolio optimalisatie
7. Realisatie
Mitigerende maatregelen
Asset conditiebehoefte
Het investeringsproces
6.
5.
Laag
Medium
Hoog
Zeer Hoog
Ontoelaatbaar
Ontoelaatbaar
Ontoelaatbaar
Verwaarloosbaar
Laag
Medium
Hoog
Zeer Hoog
Ontoelaatbaar
Ontoelaatbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Laag
Medium
Hoog
Zeer Hoog
Ontoelaatbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Laag
Medium
Hoog
Zeer Hoog
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Laag
Medium
Hoog
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Laag
Medium
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Verwaarloosbaar
Laag
Kosten
Risico
Performance
Op elk van deze stappen volgt hieronder een toelichting. 1. Vaststellen van marktbehoefte, strategische kaders en
3. Identificeren knelpunten in de infrastructuur
toegestane risicopositie
Uit de analyses volgt een netontwikkelings- en
De Asset Owner ontwikkelt visies voor de ontwikkeling in
10-jarige visie de verwachtingen voor de markt- en
instandhoudingsplan dat voldoet aan de geïdentificeerde
vraag, productie, import en export en de impact daarvan
netontwikkelingen op Europese schaal combineert.
toekomstscenario’s, het Kwaliteits- en Capaciteitsdocument
op het net. Dit om inzicht te krijgen in de consequenties
Onder meer op basis van deze marktontwikkelingen stelt
(KCD). In dit nationale plan wordt verantwoording afgelegd
voor de piekbelastingen van het transportnet. Deze
de Asset Owner, in overleg met de directie, de strategische
over de wijze waarop TenneT de kwaliteit en capaciteit
visies vormen de palen rond het veld waarbinnen de
kaders vast. Ook definieert de Asset Owner de
van haar transportdienst heeft geborgd. Wij zijn verplicht
elektriciteitsmarkt zich naar alle waarschijnlijkheid in
bedrijfswaarden, de gewenste performance op de
om iedere twee jaar een KCD op te stellen voor de
de toekomst ontwikkelt. Belangrijke input voor deze
bedrijfswaarden en overige kaders. Deze worden vastgelegd
toezichthouder.
marktontwikkelingscenario’s komt van ENTSO-E (een
in de zogenaamde ‘Kaderbrief’ aan de Asset Manager.
April 2013
11
Asset Management
Europees netwerk van TSO’s) die onder andere in haar
5. Projecten 5. Definiëren van mitigerende maatregelen Minor
Quality of supply Quality of supply Financial Financial Reputation Reputation
customer Hardly any damage Hardly any
Environment Environment
damage Honoured complaint Honoured
Compliance Compliance
Very often
Frequency Frequency
Frequently Frequently Probably Probably Possibly Possibly Improbably Improbably
Serious
Als het risiconiveau een bepaalde drempelwaarde
Catastrophic
Moderate Considerable Serious Catastrophic Serious injury Injury with Multiple with longinjury term One casualty Serious absenteeism casualties Injury with Multiple absenteeism One casualty with long term absenteeism casualties absenteeism See table See table See table See table Quality supply Quality supply Quality supply Quality supply Seeoftable Seeoftable Seeoftable Seeoftable Quality Quality Quality supply of M supply 1M 100 k of- supply 1 M -of10supply M 10 M -of100 M Quality > 100 More than 100 k€ - 1 M€ 1 M€ -than 10 M€ 10 M€ -than 100 1M€ > 100 M€1 Less 1 More Regional media week Morenational than 1 week week Lessnational than 1 Morenational than 1 attention and political Regional media week national attention attention week national week national attention attention and political attention attention National and attention Treatment of political National and Claim < 1 M complaint Claim > 1 M Treatmentby of treatment political of sector by complaint Claim < 1 M€ Claim > 1 M€ complaintof treatment customers sector Difficult Very difficult Hardly complaint Easy repairable Repairable Non repairable repairable repairable repairable Difficult Very difficult Hardly damage damage Easy repairable Repairable Nondamage repairable damage damage damage repairable repairable repairable damage damage damage Grouped and damage damage damage Criminal law Administrative Non-conformity / Lawsuit Indemnification honoured Grouped and sanction fine warning Non-conformity / Administrative Criminal law complaint Indemnification Lawsuit honoured warning fine sanction complaint
complaint
More than 10 times More thana year 10 times a year More than once More athan year once a year
Once every 1Once - 10 year every 1 - 10 year
Once every 10 - 100 Once every year 10 - 100 year Once every 100 - 1000 Once every year 100 - 1000 year Once every 1000 Once-every 10.000 1000 year 10.000
Less year than once every
Nearly impossible Less than 10.000 once every Nearly impossible year 10.000 year
Low
Medium
High
Very High
Unacceptable
Unacceptable
termen van een onderhoudsactiviteit of een investerings-
Unacceptable
Low
Medium
High
Very High
Unacceptable
Unacceptable
Unacceptable
Negligible Negligible
Low Low
Medium Medium
High High
Very High Very High
Unacceptable Unacceptable
Unacceptable Unacceptable
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Low Low
Medium Medium
High High
Very High Very High
Unacceptable Unacceptable
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Low Low
Medium Medium
High High
Very High Very High
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Low Low
Medium Medium
High High
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Low Low
Medium Medium
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Negligible Negligible
Low Low
Elk investeringsproject doorloopt een aantal stadia:
overschrijdt, definiëren we een mitigerende maatregel in
Capaciteit Capaciteit of of Kwaliteitsknelpunt Kwaliteitsknelpunt
Customers Customers
Often Often
Small
Very small Minor Small Injury with Minor injury Minor injury with adapted Injuryworking with without aid Minor first aid with Minorfirst injury injury package adapted working without first aid first aid package See table See table See table Quality supply Quality supply Quality supply Seeoftable Seeoftable Seeoftable Quality Quality supply 1 k -of 10supply k 10 k -of 100 k < 1ofk supply Quality Internal < 1 k€ 1 k€ - 10 k€ 10 k€ - 100 k€ Commotion in commotion Local media Internal sector without Commotion in without media attention Local media commotion media sectorattention without attention attention without media media attention attentionof Compliant by Complaint group of by only one of Claim < 10 k Complaint Compliant customers customer only one group of Claim < 10 k€
Safety Safety
Very often
Very small
Consequence Moderate Considerable Consequence
1. Dit begint met de initiatiefase, waarbij het project
project. Alle maatregelen worden opgenomen in een
gedefinieerd wordt en waarbij een eerste ruwe schatting
portfolio. Er bestaan ook maatregelen die niet
wordt gemaakt van planning en budget.
risicogedreven zijn. Bijvoorbeeld klantaansluitingen,
2. Vervolgens komt het project in studiefase, waarbij uit
vanwege onze wettelijke plicht om klanten aan te
verschillende alternatieven het voorkeursalternatief voor
sluiten op het net. Of reconstructies van de infrastructuur.
de oplossing wordt gedestilleerd. Dit voorkeursalternatief
Beiden worden op verzoek van derden uitgevoerd en veelal
wordt, vergezeld van een planning met een marge
deels door derden vergoed.
van 20% op de kostenraming, in een investeringsvoorstel geschreven.
Initiatie
Studie
•• Projectdefinitie Projectdefinitie •• Eerste Eerste schatting schatting planning planning en en budget budget (± (± 30%) 30%)
•• Studierapport Studierapport •• InvesteringsInvesteringsvoorstel voorstel •• Budget: Budget:(± (±20%) 20%)
Basisontwerp Basisontwerp •• Basis Ontwerp •• InvesteringsInvesteringsaanvraag aanvraag Budget: (± (± 10%) 10%) •• Budget:
Realisatie
Nazorg
• Werkopdrachten Overdracht aan naarService SP • Providers Voortgangs• Voortgangsrapportages rapportages
Restpuntenlijst •• Restpuntenlijst Overdracht •• Overdracht naar beheerorganisatie organisatie
3. Wanneer dit investeringsvoorstel wordt goedgekeurd, beginnen we met de ‘engineering’ van het voorkeursalternatief. Het project bevindt zich dan in
de zogenaamde Basis Ontwerp-fase (BO). De BO-fase eindigt in een investeringsaanvraag, met een meer gedetailleerde planning en een kostenraming met een marge van 10%.
4. Wanneer de investeringsaanvraag is goedgekeurd,
April April 2013 2013
17 17
begint de daadwerkelijke realisatie van het project.
Een investeringsproject wordt afgerond met de
Asset Management Asset Management
nazorgfase, waarna het wordt overgedragen naar
de beheerorganisatie.
4. Beoordelen risico’s van de geïdentificeerde knelpunten Elk geïdentificeerd knelpunt uit bovengenoemde
Als het knelpunt een bedreiging vormt voor één of meer
analysetechnieken beoordelen we op het risico dat dit
bedrijfswaarden, bepaalt de Asset Manager wat de kans
knelpunt geeft op de gedefinieerde bedrijfswaarden. Het
op voorkomen is en gegeven dat de bedreiging inderdaad
doel van deze risicobeoordelingen is om na te gaan in
optreedt, wat de consequentie (effect) voor die specifieke
hoeverre de geïdentificeerde knelpunten een bedreiging
bedrijfswaarde is. De combinatie van kans en effect geeft
vormen voor onze visie, missie en strategie. Deze zijn
vervolgens een maat voor het risico op die bedrijfswaarde.
door de Asset Owner vertaald in een strategisch raamwerk,
De risicobeoordelingen worden opgeslagen in het ‘asset
of bedrijfswaardenmodel (zie ook stap 1). Wij hanteren
risicoregister’. Het resultaat van een risicobeoordeling kan
de bedrijfswaarden Veiligheid, Kwaliteit van Levering,
variëren van verwaarloosbaar tot extreem.
Financieel, Reputatie, Milieu, Klanten en Compliance.
Alle maatregelen worden opgenomen in een portfolio. Er bestaan ook maatregelen die niet risicogedreven maar verplicht zijn
6. Analyseren van de portfolio
7. Opstellen van een jaarlijks onderhouds- en investeringsplan
Hoewel elke maatregel in de portfolio haar nut en noodzaak
worden. De verdiepingsslag optimaliseert de portfolio,
kent of vanuit verplichtingen richting derden of vanuit het
door te balanceren tussen risico, performance en kosten.
De optimalisatie van de portfolio resulteert in een advies
Om de deming-cirkel te sluiten (plan, do, check, act),
aan het project gekoppelde risiconiveau van het knelpunt,
Met het streven naar een zo’n laag mogelijk risicoprofiel
van welke projecten op welke termijn uitgevoerd moeten
wordt via verschillende dashboard-rapportages nagegaan
vindt er binnen Asset Management nog een verdiepingsslag
neemt de performance weliswaar toe, maar stijgen ook
worden. Deze exercitie vindt jaarlijks plaats en een
in hoeverre de realisatie van het werk in lijn is met de
plaats op het risicogedreven deel van de portfolio.
de kosten. Omgekeerd neemt het risicoprofiel toe, wanneer
samenvatting van deze resultaten wordt opgenomen in het
opgestelde plannen. En in hoeverre de daadwerkelijk
De reden is dat er doorgaans sprake is van beperkingen
er minder geld wordt gespendeerd aan de infrastructuur.
jaarlijks onderhouds- en investeringsplan. Na beoordeling
gerealiseerde performance strookt met de eisen die de
(bijvoorbeeld resources, VNB), en dus niet alle projecten op
Met als gevolg dat de kans op uitval toeneemt, en dus de
en goedkeuring van het onderhouds- en investeringsplan
Asset Owner hieraan stelt.
hetzelfde moment in de tijd uitgevoerd kunnen of hoeven
performance van de infrastructuur daalt.
van de Asset Owner, draagt de Asset Manager het plan
en de uitvoering daarvan
over aan de Service Providers. Zij zijn verantwoordelijk voor de realisatie van het onderhouds- en investeringsplan. De Service Provider draagt zorg voor een correcte en efficiënte uitvoering van het werk.
TenneT Holding B.V. Utrechtseweg 310, Arnhem Postbus 718, 6800 AS Arnhem Nederland Telefoon +31 (0)800 8366388 www.tennet.eu
