Assembleren als Proceskunst Prof. Dr. Ing. Geert Teisman Co-director NLBW
Hoe alles verandert • Initiële vraag: – Hoe bestaande aanpak verder te optimaliseren? • Sterk projectgericht • Sterk gericht op enkele partijen • Idee daarbij: – we hebben geleerd om projecten integraal aan te vliegen, – nu moeten we nog leren om ze integraal uit te voeren.
• Emergerende vraag: – Help, het hele systeem wankelt – Wat nu?
Wat nu?
WAT IS ER DAN VERANDERD?
Wonderbaarlijke kantelpunten • Aanbodsturing verliest dominantie • Vraagsturing wordt ‘normaal’ – en stelt andere/hogere eisen aan gebiedsontwikkeling
• Oude verdienmogelijkheden vallen weg • Nieuwe zijn nauwelijks in zicht – Ontwikkelen nieuwe verdienmodellen vereist grensoverschrijdend gedrag
• Dominante partijen (rijk, gemeente, ontwikkelaar) verliezen positie / komen in andere positie – Nieuwe actoren uitnodigen is noodzakelijk
Systeemveranderingen • Van systeem van één naar samengesteld systeem van meer 1. Van stabiele ramingen om aanbod te bepalen naar organische dynamische groei met actuele vraag 2. Van staatsruif naar combineren op zoek naar joint business case 3. Van winst uit grond, naar meerwaardecreatie » »
Grondwisseltruc wordt van majeur tot mineur onderdeel business case Sluitende business case is koopkrachtige vraag + minimale externe effecten + aanzienlijke wederzijdse opbrengsten
Consequenties procesgang • Plan als uitvoeringsschema verliest sturende werking – Beleid is afnemende garantie voor uitvoering – Uitvoering vloeit minder voort uit beleid en meer uit opportuniteit
• Procedure stuurt procesverloop steeds minder – Processen zijn wonderbaarlijk grillig, ook als ze proberen ze te vangen in een procedure – Verloop hangt af van wie echt iets doet
• Ergo: GO van meer met minder plan en procedure
Nieuwe procesuitdagingen • Vraagsturing = ketenomkering! – Begin bij wat kan en bouw uit tot ontwikkeling – Complicerende factor: • Aanbodpartijen denken minder in vraaggestuurde ontwikkelketens
• Vernieuwing door ketenomkering: – Initiatieven uitlokken – Complicerende factor: autopoiesis, • Partijen neigen tot uitnodigen voor eigen voordeel • Interne ontvankelijkheid is matig ontwikkeld
GO nieuwe stijl + • GO wordt omgekeerd processysteem – Begint bij (klein) initiatief – Evolueren tot projecten en programma’s – Perspectieven en principes vormen uitnodiging en support in selectie
GO nieuwe stijl in formule GRT1
R = .3 A + .4 I + .3 E
Dia 9 GRT1
G is sommatie van projecten, programma en beleidsurgentie gedeeld door beleidsconstructen actie x verbinding x energie/ energieslurpers Geert Teisman; 11-12-2012
Vier regels van eenvoud 1. Begin gewoon aan het eind (product) 2. Voeg iets toe of doe niet mee (zelforganisatie) 3. Assembleer (grote nieuwe uitdaging van GO) – Σ product = project; – Σ project = pakket; – Σ pakket = programma
4. Ontwikkel maatwerk op basis van universele vereisten van billijkheid en redelijkheid – Wordt meerwaarde gecreëerd?
Aangrijpingspunten nieuwe stijl • Initiatief anderen genereert variëteit en energie • Simpele gedragsregels over uitnodigen, toelaten en ondersteunen van initiatief • Heldere kaders voor eigen gedrag en steun anderen (perspectief en principe) • Combineer initiatieven (programma als ontmoeting van product en project (initiatief) en principes, perspectieven) • Ontvankelijkheid en vermogen om toegevoegde waarde te zien en te vormen zijn kernkwaliteiten • Vermogen om ontbrekende schakels te constateren en binnen te brengen vormt derde kernkwaliteit
Vijf V model van assemblage i. ii. iii. iv.
Voeden van initiatieven zodat ze overleven Verrijken van initiatieven door anderen Verbeterd in licht van belangen anderen Verbinden met andere initiatieven tot combinaties die meer zijn dan som der delen v. Voeden met ontwikkelingen, gebeurtenissen en kansen van (ver) buiten het GO proces
Nieuwe hoop 1. Meerwaardecreatie = kerncompetentie 2. Uitnodigen = proceskunst –
Ontwikkel deze en verlok nieuwe partijen tot initiatief
3. Interactief assembleren is kern –
Creatie van wederzijdse meerwaarde
