Arts, Cleeren & vennoten T:

• De omgevingsvergunning komt eraan! Maar wanneer? • Eigendomsvoorbehoud: binnenkort verruimde toepassing • Beroep doen op een aannemer met sociale of fiscale schulden: een risicovolle onderneming • Shop-in-shop: een actuele maar juridisch minder gekende marketingformule • Over het nut en bepaalde gebruiken bij de beperkingen aan de aansprakelijkheid van een verkoper van aandelen • Tekent eer ge begint! Het belang van de geschreven arbeidsovereenkomst • Expect the unexpected: clausules voor behoud of herstel van het contractuele evenwicht

Juli 2013

Arts, Cleeren & vennoten • T: +32 89 36 70 45 • www.artscleeren.be

De omgevingsvergunning komt eraan! Maar wanneer? Op vrijdag 19 april 2013 keurde de Vlaamse Regering het decreet betreffende de omgevingsvergunning principieel goed. Integratie in één procedure De omgevingsvergunning integreert de procedures van de milieuvergunning en de stedenbouwkundige vergunning in één procedure, met één globale beoordeling op milieu-, ruimtelijk en stedenbouwkundig vlak. De aanvraag zal kunnen worden ingediend bij één instantie, waarna één openbaar onderzoek en één adviesronde worden georganiseerd. Op deze wijze wordt het risico op tegenstrijdige beslissingen vermeden en worden de administratieve lasten gereduceerd. Tijdwinst Dit levert een substantiële tijdwinst op. Deze tijdwinst wordt ook gerealiseerd door per procedurefase de termijn te bepalen en de overschrijding ervan te sanctioneren. Gewone vergunningsprocedure Vereenvoudigde vergunningsprocedure Het aantal vergunningsprocedures wordt tot twee gereduceerd: de gewone vergunningsprocedure en de vereenvoudigde vergunningsprocedure, die kan worden afgehandeld binnen een korter tijdsbestek. Een vergunning voor onbepaalde duur De beslissing is in principe geldig voor onbepaalde duur. Dit levert een economisch voordeel op, en ook een grotere zekerheid voor de exploitant.

Juli 2013

Belangen van de omwonenden Dit mag niet leiden tot een afbreuk aan de bescherming van de mens en het leefmilieu. De permanente vergunning is geen blanco cheque. Er wordt voorzien in een aantal flankerende maatregelen. De exploitatie wordt aan evaluaties onderworpen en op het einde van elke exploitatieperiode van 20 jaar wordt aan het publiek de kans gegeven om zijn opmerkingen te formuleren over de verdere exploitatie. Dit kan leiden tot een wijziging van de milieuvoorwaarden, het beperken van het voorwerp of het beperken van de duur van de exploitatie. Op die wijze worden de belangen van de exploitant verzoend met de belangen van de omwonenden. Conclusie De eerste stap is gezet met dit kaderdecreet. Er is echter nog heel wat werk aan de winkel. Hopelijk kan de vooropgestelde timing van inwerkingtreding begin 2014 gehaald worden. De nood in het bedrijfsleven is immers bijzonder groot!

Inke Dedecker [email protected]


Eigendomsvoorbehoud: binnenkort verruimde toepassing De positie van de verkoper van een (roerend) goed kan ingeval van niet-betaling door de koper aanzienlijk worden versterkt door de inlassing van een eigendomsvoorbehoud. Dit voorbehoud houdt in dat partijen overeenkomen dat de koper pas eigenaar wordt na volledige betaling. Wanneer de betaling uitblijft, kan de verkoper het goed terugeisen (aangezien het steeds zijn eigendom is gebleven) indien aan de wettelijke voorwaarden is voldaan en voor zover het goed nog aanwezig is bij de koper. In de huidige wetgeving zal een eigendomsvoorbehoud vaak geen uitwerking krijgen indien de overeenkomst geen loutere koop-verkoop betreft maar gekwalificeerd wordt als een overeenkomst van aanneming (of een variatie van beiden). In het kader van een grote hervorming van de zekerheidsrechten wordt ook het toepassingsgebied van het eigendomsvoorbehoud uitgebreid, zodat dit ook bij aanneming zal kunnen worden ingeroepen. De datum van inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving is ten vroegste voorzien eind 2014. Dit weerhoudt ons niet om de actuele werking van het eigendomsvoorbehoud even kort in herinnering te brengen. Naargelang de situatie waarin de niet-betalende tegenpartij verkeert, verkrijgt het eigendomsvoorbehoud namelijk een verschillende uitwerking. Faillissement van uw schuldenaar Vandaag is het faillissement de enige wijze van samenloop waarbinnen eigendomsvoorbehoud door de niet-betaalde verkoper kan worden ingeroepen (dus niet bij andere gevallen van samenloop zoals beslag, collectieve schuldenregeling…) De clausule van eigendomsvoorbehoud is tegenstelbaar aan de curator en de andere schuldeisers. Dit betekent dat de verkoper (binnenkort ook de aannemer) het goed - ondanks de faling - alsnog kan terugvorderen. Opdat het eigendomsvoorbehoud kan worden ingeroepen, moet dit schriftelijk zijn overeengekomen uiterlijk op het ogenblik van de levering (opname in aanvaarde algemene voorwaarden wordt als voldoende aangezien) en moet de niet-betaalde eigenaar zich hierop beroepen vóór het eerste PV van nazicht van schuldvorderingen (deze datum wordt opgenomen in het faillissementsvonnis en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en valt gebruikelijk tussen de 4 à 6 weken na datum faillissement). Let op: te laat is onherroepelijk te laat. Ook dient het betrokken goed nog aanwezig te zijn bij de gefailleerde in de oorspronkelijke vorm (en dus niet verwerkt).

Juli 2013

Tegenpartij werd toegelaten tot de procedure WCO Indien de tegenpartij opschorting van betaling heeft bekomen van de rechtbank en dus het voordeel geniet van de Wet Continuïteit Ondernemingen (WCO), heeft een clausule van eigendomsvoorbehoud een verschillende werking naargelang de aard van de overeenkomst. De clausule van eigendomsvoorbehoud kan zijn opgenomen in een overeenkomst die nooit gesloten werd met de bedoeling een eigendomsoverdracht te realiseren (vb. ingeval van leasing, huur, consignatie…). In dat geval kan ook tijdens WCO beroep worden gedaan op dit eigendomsvoorbehoud. Ofwel was de werkelijke bedoeling van partijen om het eigendom effectief te laten overgaan en dan had het eigendomsvoorbehoud een loutere zekerheidsfunctie. In dat geval kan het betrokken goed niet teruggevorderd worden. U kan dan als verkoper mogelijk wel de ontbinding van uw overeenkomst vragen ten laste van de koper wegens wanprestatie en daarbij de teruggave van het goed vorderen. De niet-betaalde eigenaar kan zich mogelijk ook beroepen op het statuut van buitengewoon schuldeiser, wat concreet betekent dat hij voor zijn geldvordering een betere positie kan claimen. Andere gevallen, buiten faling en gerechtelijke reorganisatie De niet-betaalde eigenaar heeft dan twee opties: 1. Hij start de procedure van beslag tot terugvordering, waarbij hij het goed terugvordert (de oorspronkelijke overeenkomst tussen vb. verkoper en koper blijft evenwel bestaan), of 2. Een procedure van ontbinding van de overeenkomst wordt opgestart waarbij tevens de teruggave van het goed wordt gevorderd. Het eigendomsvoorbehoud is een belangrijk zekerheidsinstrument voor de niet-betaalde eigenaar. De toekomstige uitbreiding naar alle andere contracten, ongeacht hun kwalificatie, is meer dan een goede zaak. Nu rest u alleen nog de taak om uw contracts- en algemene voorwaarden in die zin aan te passen. De toepassing van het eigendomsvoorbehoud in de Europese en internationale context moet steeds geval per geval worden onderzocht met het oog op de specifieke toepassing van het eigendomsvoorbehoud binnen de verschillende landen.

Geert Reniers geert.reniers@artscleeren. be Ilona Lo Giudice [email protected]


Beroep doen op een aannemer met sociale of fiscale schulden: een risicovolle onderneming Als u een contract aangaat voor onroerende werken met een aannemer die sociale of fiscale schulden heeft, dient u een deel van de factuur in te houden en rechtstreeks te betalen aan de RSZ of de fiscus, anders loopt u een ernstig risico een tweede keer te betalen. Hoewel deze aansprakelijkheid voor schulden van de (onder) aannemer al vijf jaar bestaat, blijkt dat de verplichtingen onvoldoende gekend zijn en de risico’s ernstig onderschat worden. Werken aan onroerende goederen Deze werken omvatten bouwwerken, schilderwerken, installeren van alarm… maar ook schoonmaakwerken. De verplichting geldt voor iedereen met uitzondering van privéwerken voor een natuurlijke persoon. Let op! Ook werken aan de privéwoning vallen onder de regel indien de werken worden uitgevoerd in opdracht van een vennootschap. Indien de woning gedeeltelijk wordt gebruikt voor beroepswerkzaamheden, bent u ook als natuurlijke persoon verplicht de inhoudingen te doen. U wenst over te gaan tot betaling aan uw (onder)aannemer. Hoe kan u dit veilig doen? U dient na te gaan of de aannemer sociale of fiscale schulden heeft door verificatie op de websites van de RSZ en de fiscus (www.socialsecurity.be en www.minfin.fgov.be). Indien de aannemer op één van beide websites staat vermeld, moet u een gedeelte van de factuur inhouden volgens de richtlijnen op de website.

Indien er een opname bestond in de databank bij het aangaan van de overeenkomst: Indien de aannemer bij het begin van de overeenkomst al fiscale en/of sociale schulden had, zijn de gevolgen nog groter. Indien u dan geen inhoudingen doet op het ogenblik van betaling, kan u hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor de fiscale en/of sociale schulden van de aannemer. Dit betekent concreet dat u kan worden aangesproken voor 35% van de totale prijs van de werken (bij fiscale schulden) en zelfs voor 100% van de totale prijs van de werken (bij sociale schulden). Indien er fiscale en sociale schulden zijn, bent u voor beide samen tot 100% van de totale prijs van de werken gehouden. In het slechtste geval zal u dus dubbel betalen voor de uitgevoerde werken (eenmaal aan de aannemer, eenmaal aan de fiscus/RSZ). Hoe voorkomt u een financiële kater? Een controle van de databanken bij het aangaan van een overeenkomst en vóór de betaling van een factuur zijn een must, zodat u niet nodeloos (veel) teveel betaalt. TIP! Print steeds het resultaat van de databank op datum van het aangaan van de overeenkomst en op datum van betaling uit, en hecht deze aan de documenten (overeenkomst of factuur). U kan best ook de nodige bepalingen hieromtrent voorzien in uw overeenkomsten.

Indien de aannemer niet opgenomen is, kan u met een gerust hart betalen. Wat als u ten onrechte geen inhouding doorvoert? Om de sanctie te kennen, dienen we een onderscheid te maken naar gelang de aannemer opgenomen stond (of niet) in de databank op het ogenblik van het aangaan van de overeenkomst.

Indien er geen opname bestond in de databank bij het aangaan van de overeenkomst maar wel op het ogenblik van betaling: U kan worden aangesproken om vooralsnog het bedrag dat u had moeten inhouden te betalen, maar vermeerderd met een tweede maal dit bedrag als boete. Deze boete kan in bepaalde omstandigheden worden verminderd.

Juli 2013

Voor verdere vragen in verband met deze inhoudingsplicht kan u steeds terecht bij: Geert Reniers geert.reniers@artscleeren. be Astrid Cooreman [email protected]


Shop-in-shop: een actuele maar juridisch minder gekende marketingformule Shop-in-shop? What’s in a name? De marketingformule ‘shop-in-shop’ houdt in dat een handelaar zijn goederen aan de eindconsument aanbiedt in een eigen winkel (shop) in de winkel (shop) van een andere handelaar. Grotere winkelketens zoals ‘Inno’, ‘Bijenkorf’, ‘V&D’, e.a. passen dit concept al jaren toe, maar ook kleinere winkels springen stilaan op de kar. Het concept is inderdaad niet alleen interessant voor fabrikanten van grote merken, maar ook voor kleinere fabrikanten die de promotie van hun producten op een andere manier willen organiseren, via een eigen shopje in de winkel van (één of meerdere van) hun klanten. Op B2Bniveau zal het ‘shop-in-shop’-concept voor beide handelaars meer klanten (en omzet) opleveren en wordt er dus een synergie-effect bereikt. Op B2C-niveau kan het ‘shop-inshop’-concept verkoopbevorderend werken doordat de eindconsument een betere indruk krijgt van de ‘look and feel’ van de verkochte producten. Op juridisch vlak bestaat hierover nog weinig expertise en komen er meerdere vragen naar boven. Hoe moet de rechtsverhouding tussen partijen gekwalificeerd worden? Zijn er bepaalde dwingende regels waarvan niet kan worden afgeweken? Wat wordt er best in een contract voorzien? Juridische omkadering Vanuit juridisch oogpunt doet ‘shop-in-shop’ denken aan een soort van ‘franchisecontract’, al zijn er enkele verschilpunten. De franchisewet van 19/12/2005 bepaalt onder andere dat minstens één maand vóór de contractsluiting bepaalde documentatie (ontwerp-overeenkomst én precontractueel informatiedocument) overgemaakt moet worden aan de toekomstige mede-contractant alsook dat er gedurende die periode van één maand geen enkele verbintenis mag worden aangegaan en geen enkel(e) vergoeding, bedrag of waarborg mag worden gevraagd of betaald. De wet verbindt hieraan de nietigheid van de overeenkomst.

Enkele nuttige tips voor een (goed) ‘shop-in-shop’-contract We doen hieronder graag enkele suggesties van afspraken die best in een ‘shop-in-shop’-contract worden opgenomen: • Onafhankelijkheid van partijen. Bepaal best dat beide partijen handelen in eigen naam en voor eigen rekening en altijd hun zelfstandigheid behouden, waarbij elke partij haar eigen uitbatingswijze en knowhow behoudt op het vlak van verkoop van producten en handel drijft onder haar eigen handelsbenaming en uithangbord. • Eénvormige shopformule. Zorg voor een eenvormige formule voor de verkoop van de goederen, waarbij de formule kan bestaan uit een merk, een logo, een presentatiewijze, enz. • Richtlijnen. Definieer duidelijke richtlijnen in verband met de uitbating van de shop. • Implementatie. Maak goede afspraken over de inplanting van de ‘shop in de shop’, vb. voorzie de verplichting om een inplantingsplan op te stellen dat voorafgaand aan de implementatie moet worden goedgekeurd. • Inrichting en uitrusting. Maak goede afspraken over hoe de shop wordt ingericht, wie zal instaan voor de inrichting, wie deze zal financieren, met welke goederen de shop wordt uitgerust, hoe de goederen worden gepresenteerd in de shop, op welke wijze de goederen geactualiseerd kunnen worden, enz. • Eigendom en vergoeding. Spreek op voorhand duidelijk af wie eigenaar (verkoop/verhuur) is van de shop, welke vergoeding verschuldigd zal zijn, enz. • Onderhoud en herstellingen. U komt best in detail overeen welke verplichtingen beide partijen hebben op het vlak van onderhoud van de shop. Bepaal wie zal instaan voor kleine en grote onderhoudswerkzaamheden en herstellingen, en wat hieronder wordt begrepen. Voorzie best een recht van toegang tot de shop, enz. • Beëindiging en gevolgen. Maak ook duidelijke afspraken over hoe de commerciële samenwerking eindigt en wat de gevolgen zijn van een beëindiging (vb. wat gebeurt er met de inrichting en uitrusting).

Frank Cleeren [email protected] Pieter Dujardin [email protected]

Juli 2013


Over het nut en bepaalde gebruiken bij de beperkingen aan de aansprakelijkheid van een verkoper van aandelen Een koper van aandelen is meestal enkel bereid om aandelen voor een bepaalde prijs te kopen als hij van de verkoper een aantal garanties en zekerheden krijgt met betrekking tot het onderliggend vermogen van de gekochte onderneming. Om die reden wordt in de meeste aandelentransacties afgesproken dat de verkoper de juistheid bevestigt van bepaalde verklaringen en garanties (zgn. representations and warranties) in verband met dit onderliggend vermogen, bijvoorbeeld: • dat de vennootschap niet betrokken is in juridische geschillen; • dat de jaarrekening waarheidsgetrouw is opgesteld; • dat de fiscale en sociaalrechtelijke verplichtingen werden nageleefd; • dat er geen vervallen en onbetaalde schulden zijn; • dat de milieu- en andere reglementering werd nageleefd; • dat de activa zich in goede staat bevinden • … Maar uiteraard wenst u als verkoper van aandelen aan de koper geen ‘carte blanche’ te geven en uw aansprakelijkheid (toch minstens gedeeltelijk) te beperken. We geven u graag enkele tips mee. 1. U kan bepalen dat de koper van aandelen u binnen een vervaltermijn van vb. 12 maanden na het ondertekenen van de koopovereenkomst op de hoogte dient te brengen van inbreuken op de verklaringen en garanties. 2. Indien er door de koper een boekenonderzoek (zgn. due diligence) werd uitgevoerd, is het niet ongebruikelijk te bedingen dat documenten die in dit verband aan de koper en/of zijn adviseurs werden meegedeeld een uitzondering vormen op de verklaringen en garanties die u aflegt (omdat deze informatie door de koper gekend was vóór het afsluiten van de koopovereenkomst). U kan een soortgelijke uitzondering trouwens ook voorzien voor alle informatie die openbaar of algemeen bekend is of waarvan de koper op een andere wijze op de hoogte was (mits de verkoper dit kan bewijzen uiteraard). 3. U kan overeenkomen om slechts zeer beperkte verklaringen en garanties af te leggen, vb. enkel met betrekking tot de aandelen, fiscaliteit en sociale zekerheid. 4. U kan bepaalde maximumgrenzen stellen aan uw aansprakelijkheid (uitgezonderd bedrog), vb. 50% van de koopprijs.

Juli 2013

5. U kan ook minimumgrenzen bepalen, zodat u vb. slechts tot schadevergoeding gehouden zal zijn voor zover de individuele claims hoger zijn dan vb. 0,5% van de prijs (of vb. 5.000 euro per schadegeval), en bovendien gecumuleerd meer dan vb. 2,5% van de prijs (of vb. 50.000 euro). 6. Ook is het gebruikelijk dat er in de koopovereenkomst wordt opgenomen dat u als verkoper van aandelen niet dient op te draaien voor schade: • waarvoor een (voldoende) voorziening werd aangelegd in de jaarrekeningen; • die is gedekt door een verzekering; • waarvoor een vergoeding vanwege een derde partij kan worden bekomen. 7. Let er als verkoper op dat u schade definieert als de zogenaamde ‘netto kost’ na belastingaftrek, met andere woorden: kom duidelijk overeen dat er bij het berekenen van de schade rekening zal worden gehouden met het gerealiseerde en/of te realiseren ‘belastingvoordeel’ (ca. 34%) in hoofde van de vennootschap wegens de eventuele aftrekbaarheid als kost. 8. Vermijd het om schade te moeten vergoeden die het gevolg is van omstandigheden die zich voordoen na de ondertekening van de koopovereenkomst, zoals: een wijziging in de wetgeving of de boekhoudkundige praktijk. 9. Indien er bij de prijsberekening gebruik werd gemaakt van een bepaalde multiplicator (vb. 4 à 5 maal EBITDA), zal het nuttig zijn uitdrukkelijk te bepalen dat deze multiplicator niet wordt toegepast op het bedrag van de schade… 10. Het is niet onredelijk dat de koper van aandelen zich sterk maakt dat hij alle redelijke maatregelen zal treffen voor het vermijden en beperken van elke schade of elk ander nadeel dat aanleiding zou kunnen geven tot een vordering tegenover u als verkoper.

Frank Cleeren [email protected] Leen Wetsels [email protected]


Tekent eer ge begint! Het belang van de geschreven arbeidsovereenkomst Na een grondige selectieprocedure is het zover: u hebt de ideale kandidaat gevonden voor een vacante post in uw bedrijf en hij of zij kan zich vrijwel onmiddellijk vrijmaken. Uw HR-manager die voor de contracten zorgt, is net naar de zon vertrokken en komt pas binnen twee weken terug. Geen probleem, uw nieuwe werknemer begint alvast te werken en het papierwerk komt dan wel later. Bij terugkomst van uw HR-manager wordt er een arbeidsovereenkomst opgemaakt en ondertekend. Is alles hiermee opgelost? Helaas, de Belgische arbeidswetgeving is niet zo soepel. Volgende problemen kunnen opduiken: 1. Na vier maanden blijkt uw ideale kandidaat toch niet zo ideaal te zijn en u verbreekt de arbeidsovereenkomst tijdens de in de overeenkomst opgenomen proefperiode met een opzegtermijn van 7 dagen. De werknemer betwist de geldigheid van het proefbeding en vordert een aanvullende opzegvergoeding als bediende gelijk aan het loon gedurende 84 dagen (91 dagen - 7 dagen). Uw werknemer heeft inderdaad gelijk. Opdat een proefbeding geldig zou zijn, moet u een geschreven akkoord hebben van de bediende dat dateert van vóór de indiensttreding. Dit beding mag een afzonderlijk document zijn. Let ook op wanneer u de arbeidsovereenkomst met een proefbeding ondertekent op dezelfde dag als de indiensttreding. U moet dan nog kunnen bewijzen dat het contract is ondertekend vóór de werknemer zijn arbeidsdag heeft aangevat, bijvoorbeeld door het uur te vermelden op de arbeidsovereenkomst bij de ondertekening. 2. U spreekt met de werknemer af dat de arbeidsovereenkomst zal lopen van 1 juli tot en met 31 december (overeenkomst voor bepaalde duur dus) en dat deze automatisch een einde zal nemen op 1 januari van het volgende jaar. Deze overeenkomst wordt ondertekend na terugkomst van uw HR-manager.Op 31 december neemt u afscheid van uw werknemer. Enkele dagen later vordert uw werknemer een opzegvergoeding gelijk aan het loon gedurende 91 dagen. Alweer heeft de werknemer gelijk. Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur moet ondertekend worden uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer in dienst treedt. Indien er geen ondertekende arbeidsovereenkomst bestaat op het ogenblik dat een werknemer zijn werk aanvat, wordt het contract automatisch omgezet naar een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur. Voor arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur van bedienden die een aanvang hebben genomen vanaf 1 januari 2013 geldt vooralsnog een opzegtermijn van 91 dagen wanneer het jaarlijks loon meer bedraagt dan 32.254 euro (bedrag geldig in 2013). Bovendien loopt u ook het risico dat u nog een pro Juli 2013

rata eindejaarspremie bent verschuldigd. Veel sectorale cao’s sluiten dit uit voor arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur, maar niet voor arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur. 3. U weet dat een deeltijdse arbeidsovereenkomst dient ondertekend te zijn voor de indiensttreding. In de arbeidsovereenkomst wordt overeengekomen dat de nieuwe werknemer deeltijds tewerkgesteld zal worden voor 20 uren per week. Het precieze arbeidsrooster ligt echter nog niet vast en er wordt afgesproken dat dit later wel geformaliseerd zal worden. Plots krijgt u sociale inspectie over de vloer en die vorderen achterstallige RSZ-bijdragen, verhogen en interesten op het verschil tussen het (fictief) voltijds loon en het deeltijds loon! Bij een deeltijdse werknemer moet de arbeidsovereenkomst zelf het volledige uurrooster bevatten, d.w.z. de precieze verdeling over de dagen bij een vast uurrooster. Bij een variabel deeltijds uurrooster moet enkel het aantal of het gemiddeld aantal uren worden vermeld in de arbeidsovereenkomst en kan verwezen worden naar de deeltijdse regelingen die zijn opgenomen in het arbeidsreglement. Het precieze uurrooster moet dan wekelijks vijf werkdagen vooraf bekendgemaakt worden via affichering (afwijkingen per sector zijn mogelijk). Deze verplichting geldt bijvoorbeeld ook wanneer voltijdse werknemers deeltijds gaan werken in het kader van tijdskrediet of ouderschapsverlof. Indien hieraan niet werd voldaan, kan de RSZ ervan uitgaan dat het om een voltijdse tewerkstelling gaat. Vroeger ging het om een zogenaamd onweerlegbaar vermoeden. Er viel niets aan te doen. Gelukkig heeft het Hof van Cassatie dit gevolg sinds 2011 wat getemperd: via gegevens van de prikklok, verklaringen van onafhankelijke derde, enz. kan u toch nog bewijzen dat de werknemer slechts deeltijdse prestaties heeft verricht. De werknemer zou ook handig gebruik kunnen maken van de situatie. Hij of zij heeft bij gebrek aan tijdig geschrift met de correcte vermeldingen de keuze onder de deeltijdse arbeidsregeling en werkroosters die vermeld zijn in het arbeidsreglement of in andere sociale documenten. Dit zijn maar enkele voorbeelden. Een en ander om u duidelijk te maken dat het zeer belangrijk is dat u tijdig het papierwerk in orde maakt, de juiste clausules opneemt en er ook voor zorgt dat alles op tijd ondertekend is. Een gewaarschuwd man of vrouw... Tom Arts [email protected] Sabrina Fiorelli [email protected]


Expect the unexpected: clausules voor behoud of herstel van het contractuele evenwicht Wanneer contractspartijen een langdurige overeenkomst afsluiten zoals koop, aanneming of dienstverlening, bestaat er altijd een risico dat onvoorziene en/of gewijzigde omstandigheden het contractuele evenwicht ernstig verstoren. Denk bijvoorbeeld aan een forse stijging van de grondstofprijzen, de loonlasten, het wegvallen van een belangrijke leverancier, enz. waardoor de overeenkomst moeilijk of zelfs niet meer kan worden uitgevoerd. Als basisprincipe geldt dat overeenkomsten partijen tot wet strekken (‘pacta sunt servanda’). Een gedwongen hernegociatie van het contract is dus eigenlijk niet mogelijk. Wel gebiedt de zogenaamde ‘goede trouw’ de contractspartijen om loyaal samen te werken en om het contract tot een goed einde te brengen. Partijen moeten dus zowel met hun eigen belangen rekening houden, als met de gerechtvaardigde belangen van de andere partij. De rechtbank kan op verzoek van één van de partijen in uitzonderlijke situaties zelfs ingrijpen, maar gerechtelijke procedures kunnen lang duren en de bevoegdheden van de rechtbank zijn hierin beperkt. Om preventief tegemoet te komen aan ‘onverwachte of onvoorziene omstandigheden’, kan u bij de redactie van het contract al een regeling treffen over onvoorziene en/of gewijzigde omstandigheden. 1. U kan in de overeenkomst een prijsherzieningsclausule opnemen, die stelt dat de prijs eenzijdig kan worden aangepast in functie van welbepaalde parameters. Een voorbeeld: De bestellingen worden gefactureerd tegen de afgesproken prijs. XXX behoudt zich uitdrukkelijk het recht voor om de prijs te verhogen indien, na de ondertekening, één of meerdere kostprijsfactoren (met inbegrip van, maar niet uitsluitend de prijzen van grondstoffen, energie, lonen) een verhoging ondergaan, ook al gebeurt dit door voorzienbare omstandigheden. Indien YYY de nieuwe prijs niet aanvaardt, heeft hij de mogelijkheid om per aangetekend schrijven een onmiddellijk einde aan de overeenkomst te stellen. 2. Ook het opnemen van een imprevisieclausule in de overeenkomst is nuttig. Deze clausule regelt de situatie waarbij een toestand van onvoorziene gemakken de uitvoering van de overeenkomst bemoeilijkt (imprevisie), maar niet onmogelijk maakt (overmacht). Partijen kunnen zeer algemeen overeenkomen om in onvoorziene gevallen het contract te heronderhandelen met het oog op het respecteren van het contractueel evenwicht. Een voorbeeld: Indien een fundamentele wijziging van economische omstandigheden tot gevolg heeft dat de uitvoering van de overeenkomst voor één van beide partijen een onredelijke of onevenredige last met zich meebrengt, zullen de partijen heronderhandelen om gezamenlijk een billijke wijziging van de overeenkomst overeen te komen. Juli 2013

3. De overmachtsclausule regelt de situatie waarin een contractspartij haar contractuele verplichtingen geheel niet kan nakomen als gevolg van een vreemde oorzaak, die niet aan haar toerekenbaar is. Partijen kunnen in een overmachtsclausule bepalen welke situaties overmacht uitmaken, alsook de gevolgen van deze overmachtssituatie op de overeenkomst regelen (opschorten of beëindigen van de overeenkomst). Een voorbeeld: Elke partij is van rechtswege bevrijd en niet gehouden tot nakoming van enige verbintenis tegenover de wederpartij ingeval van overmacht. Onder overmacht wordt verstaan ‘de situatie waarin de uitvoering van de overeenkomst door één van de partijen geheel of gedeeltelijk, al dan niet tijdelijk, verhinderd wordt door omstandigheden buiten de wil van die partij, zelfs al was deze omstandigheid ten tijde van de totstandkoming van de overeenkomst al te voorzien’. De volgende gevallen worden alleszins als overmacht beschouwd: uitputting van de voorraad, vertragingen in of uitblijven van leveringen door leveranciers van een partij, tenietgaan van goederen ten gevolge van ongevallen, machinebreuk, staking of lockout, brand, oproer, oorlog, epidemie, overstroming, hoog ziekteverzuim, elektrische-, informatica-, internet- of telecommunicatiestoringen, beslissingen of interventies van overheidswege (met inbegrip van de weigering of annulering van een vergunning of licentie), brandstoftekorten en fouten of vertragingen te wijten aan derden. De partij die zich op overmacht beroept is niet verplicht om het ontoerekenbare en onvoorzienbare karakter van de omstandigheid die overmacht uitmaakt te bewijzen. Ingeval van overmacht worden de verplichtingen van de desbetreffende partij opgeschort. De partijen zullen in dergelijk geval alle redelijke inspanningen verrichten om de gevolgen van een overmachtsituatie te beperken. Ingeval de overmacht langer dan twee maanden zou duren, is de andere partij gerechtigd om de overeenkomst zonder tussenkomst van de rechter te ontbinden, zonder dat de partij die zich op overmacht beroept tot betaling van enige vergoeding aan de andere partij kan worden gehouden. De hierboven vermelde clausules bewijzen in de praktijk ruimschoots hun belang.

Frank Cleeren [email protected] David Van Iseghem [email protected]


Arts, Cleeren & vennoten T:

Recommend Documents