Artilia Officieel Orgaan Vereniging Onderofficieren Artillerie

Artilia

Officieel Orgaan Vereniging Onderofficieren Artillerie

JUBILEUMUITGAVE Nummer 100 | december 2012

Bestuur Voorzitter R.A. van der Veen VustCo i.o.

Sterhyacint 11, 8255 JX Swifterbant ’t Harde, *06-536-57448, 0525-657448

0321-324229

Het Koggeschip 120, 1784 SL Den Helder ’t Harde, *06-536-58936, 0525-658936

0223-660684

De Wimpel 9, 8447 ED Heerenveen ’t Harde, *05-536-57255, 0525-657255

051-3651548

Biotoop 77, 3893 BJ Zeewolde ’t Harde, *06-536-57510, 0525-657510

036-5234218

Secretaris / Webmaster R.J. de Vos VustCo i.o.

Penningmeester J.S. de Vries VustCo i.o.

Lid J.L. de Brouwer VustCo i.o.

Lid J. Delen VustCo i.o.

Rommestraat 39, 8015 AR Zwolle ’t Harde, *06-536-57252, 0525-657252

Lid C.J.M. Damen VustCo i.o.

Beiersgulden 72, 8253 DW Dronten ‘t Harde, *06-536-57335, 0525-657335

0321-317735

de Wiezeboom 9, 8332 JT Steenwijk

0521-512095

Lid A.M. Mol B.D.

Lid H. Treffers VustCo i.o.

Poldervaart 39, 6642 CW Beuningen 024-6750888 Idar Oberstein, *06-345-4710-1902, 0049-6781-511902, 0049-1759324628

Lid A.J.M. Witsiers

Mr. v.d. Venstraat, 6627 AG Maasbommel

RLDA

Brede KMA, *06-529-73391

048-7562457

Lid R.G.J.M. Oudheusden HRF HQ

Nieuwe Onnastraat 56, 8381 MC Steenwijk Meunster, *06-537-55145, 0577-45145

Lid S.D. Bekkema VustCo i.o.

Frederik Hendrikstraat 45, 8606 EG Sneek ‘t Harde, *06-536-57447, 0525-657447

06-22427784

Voorwoord

Beste VooA leden en Artilia lezers,een klein jubileum, want voor u ligt de 100ste uitgave van uw verenigingsblad de Artilia. Door de jaren heen hebben we geprobeerd u met de Artilia te informeren over het wel en wee van wat er gebeurt met en binnen ons wapen en is het blad gegroeid van een zwart wit blaadje tot wat er nu voor u ligt. Ook deze keer heeft de redactie zijn uiterste best gedaan om voor u een mooi blad te maken met interessante onderwerpen en wetenswaardigheden. Zoals u misschien weet heeft de reorganisatie van de grondgebonden vuursteun enige vertraging opgelopen, maar het ziet er naar uit dat de meeste barrières zijn geslecht en we weer verder kunnen met het reorganisatietraject. De datum van 5 november voor het omklappen, werd echter niet meer gehaald. Als alles nu verder volgens plan verloopt, zullen we begin december 2012 omklappen naar het nieuwe VustCo (Vuursteun Commando). Tijdens de bestuursvergadering van 30 oktober 2012 heeft Theo van der Aart aangegeven te stoppen met zijn werkzaamheden als voorzitter van de Commissie van Goede Diensten. Theo is er een van het eerste uur van de VooA. Ruim 36 jaar geleden kwam een groep onderofficieren met het plan een vereniging voor onderofficieren Artillerie en Luchtdoel Artillerie op te richten. Hierbij kregen zij steun van de toenmalig wapenoudste Generaal Bouman en werd Theo in oktober 1976 uiteindelijk de eerste voorzitter van de Vereniging onderofficieren Artillerie. In 1986 werd Theo erelid van de VooA en werd hij voorzitter van de Commissie van Goede Diensten. Een commissie die het bestuur van de VooA gevraagd en ongevraagd adviseert, ondersteund en een direct contact bied naar onze

postactieve leden. Theo blijft natuurlijk wel naar onze verenigingsactiviteiten komen en hem kennende blijft hij wel ongevraagd adviseren. Als bestuur respecteren wij Theo zijn beslissing. We zullen tijdens de algemene ledenvergadering 2013 op gepaste wijze Theo bedanken voor alles wat hij voor de vereniging heeft gedaan. De uitnodiging en agenda voor de algemene ledenvergadering zijn als het goed is al bij u thuis in de bus gevallen en hierin vindt u niet dat Theo aftreed. Dit houdt in dat er nu een wijziging is op de agenda. Nu zult u ook begrijpen dat we op zoek gaan naar een nieuw lid voor de Commissie van Goede Diensten. Heeft u interesse als postactief dienende om plaats te nemen in de Commissie van Goede Diensten, laat het ons dan aub weten middels een mailtje aan de secretaris van de VooA zodat wij u tijdens de algemene ledenvergadering kunnen voorstellen. De tweede wijziging op de agenda gaat over de volgende die heeft aangegeven zich niet meer verkiesbaar te stellen. Jos Mol heeft aangegeven dat hij het te druk heeft om voldoende aandacht aan de vereniging te geven. Hij heeft het te druk met onder andere de drie grote veteranen verenigingen die ons land telt. Jos geeft aan dat hij hierdoor ook niet op de jaardag kan zijn, maar ook hem zullen we op een gepaste wijze tijdens een bestuurs bijeenkomst bedanken. Omdat er in het bestuur al 1 lid teveel zat, zal er voor Jos voorlopig geen nieuw bestuurslid terug komen. Tijdens de algemene ledenvergadering op 10 januari zal er en gewijzigde agenda voor u klaar liggen. Ook heeft u inmiddels ontvangen de uitnodiging voor het jaaruitje op 9 december. Dit jaar gaan we naar het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum met vooraf gaand een brunch bij van der Valk restaurant “De Witte Bergen” te Hilversum. Laten we er met zijn allen een mooie dag van maken. Ik hoop u te zien met het jaaruitje of anders tijdens de jaardag op 10 januari 2013 en omdat het einde van het jaar ook dichterbij komt alvast prettige feestdagen. Veel leesplezier, Uw voorzitter, Rob van der Veen.

Vereniging OnderOfficieren Artillerie

INHOUDSOPGAVE Naamgeving contactblad

Pagina 5

Uitreiking erekoord aan de wmrt Bisschop.

Pagina 5

Van de redactie & Rectificatie

Pagina 6

A-Wolven-bt, 14e Afdva, naar Prinsjesdag 2012

Pagina 7 - 9

Nieuwe stukscommandanten

Pagina 10

Uit de oude doos

Pagina 11

Ridder Militaire Willems-Orde Overleden

Pagina 12 - 13

Artillerie te Mill, 10 en 11 mei 1940

Pagina 14 - 17

Bevorderingen & actieve dienst verlaten

Pagina 18

C-Pel 2E Bt 11 Afdra

Pagina 18 - 20

Het Nieuwe Begin.

Barbara in Oostenrijk

Pagina 21

Nieuwe Commandant Bravo Batterij ”Longhorns”

Pagina 22 -23

Viking Leader ‘Zomer GVA’ 2 Bt

Pagina 24 - 25

Open Monumentendag 2012

Pagina 26

Artillerie Veteranen Associatie

Pagina 27

Reunie Orkest Artillerie Trompetterkorps

Pagina 28

ROA optredens tweede halfjaar 2012

Pagina 29

Boekbespreking

Pagina 30

Zilveren Jubileumuitvoering Nationale Herdenking Roermond

Pagina 31

Schenkingen

Pagina 32 - 33

Nederlands Artillerie Museum

Pagina 34 - 35

Noot van de redactie

Pagina 36

NAAMGEVING CONTACTBLAD In januari 1981 verscheen het eerste “Contactblad “ van de VOOA !

De redactie schreef daarin onder meer : “Ja, het is zover: ons eerste contactblad ligt voor u. Het is ons duidelijk geworden, dat publiciteit voor onze vereniging het basisinstrument moet zijn om de doelstelling zo optimaal mogelijk te verwezenlijken en uit te dragen.”

EN DAN:

Aooi Rob Berg

in nr 27 van december 1990 was er de eerste ARTILIA met een afbeelding erbij.

WAPENOUDSTE : In de bestuursvergadering van 9 april 1990 waren er 7 voorstellen met namen. En de naam ARTILIA werd unaniem gekozen! De bedenker/inzender daarvan was de toenmalige secretaris > aooi Rob Berg (zie foto)! Los van de vele werkzaamheden die hij als zodanig verrichtte, kwam hij met dit voorstel dat ieders instemming kreeg. In 1994 stopte hij met het bestuurswerk en bleef tot de dag van vandaag een zeer trouw en belangstellend lid van “zijn” VOOA”.

In een voorwoord van de 1e uitgave schrijft deze> Ik wens het bestuur van de VOOA , toe dat het erin slaagt om de vereniging tot een niet weg te denken element in het onderoffcierskorps van het Wapen te maken en dat de hiervoor genoemde doelstellingen ten volle worden bereikt, zulks – om het maar eens met de laatste strofe van het Artillerielied te zeggen – tot roem van het regiment. L.Hendriks Wapenoudste

5

Uitreiking erekoord aan de wmrt Bisschop. Op 11 november 2012 heeft de wmrt Bisschop uit handen van C-KMS, kolonel Nijkamp het erekoord ontvangen. Dit vond plaats in Idar Oberstein, waar de wmrt Bisschop in opleiding zat voor stukscommandant PzH2000NL. De wmrt Bisschop heeft het erekoord ontvangen omdat hij, op zondag 1 juli bij een ernstig auto-ongeval in Wezep, hulp heeft verleend aan de slachtoffers. Op 1 juli kwam de wmrt Bisschop als eerste aan bij een ernstig auto-ongeval in Wezep, waarbij 5 zwaar gewonden zijn gevallen. Hij heeft geholpen met stabiliseren van gewonden. Tevens heeft hij allerlei hand en spandiensten verricht waardoor de politie aanzienlijk veel werk uit handen werd genomen. De politie en andere hulpdiensten hebben contact opgenomen om hun dank uit te spreken, dit omdat de wmrt Bisschop op een bijzonder goede manier hulp heeft verleend, ondanks de grote chaos die was ontstaan. Voor zijn kordate handelen en daadkrachtig optreden heeft de C-KMS besloten hem het erekoord uit te reiken.

Van de redactie • • • •

Het blad de Artilia verschijnt 3 keer per jaar. De uitgave datums zijn voor volgend jaar vastgesteld op respectievelijk 15 maart, 15 juli en 15 november. Het aanleveren van copy kan tot uiterlijk 4 weken voor iedere uitgave. Voor mensen die het blad graag willen ontvangen maar niet lid kunnen zijn, is het mogelijk om jaarabonnee te worden. Als u zich opgeeft bij de secretaris via mail of via post met uw adresgegevens, en 7,50 euro per jaar overmaakt op rekeningnummer 45.93.22.303(ABN Heerenveen), ovv Artilia, krijgt u de Artilia toe gestuurd. Verder wil de redactie alvast iedereen prettige feestdagen toewensen en een voorspoedig 2013.

Rectificatie In het artikel over de keizerskroon op het kanon 7 Veld van de maj cav bd W.Plink wordt gesteld dat de auteur van het artikel ”De helm met de cent” is overleden, gelukkig is de Heer F.A.Th. Smits (junior) nog in ons midden. Zijn vader F.J.H.Th Smits (senior) is in 2006 overleden. De redactie

6

A-Wolven-bt, 14e Afdva, naar Prinsjesdag 2012 Mijn naam is wachtmeester der eerste klas Thijs Evers en ik ben werkzaam als vuurleider bij de Abt Afdeling. Een paar maanden geleden kregen wij de taak om de saluutbatterij voor onze rekening te nemen. Normaal ligt deze taak bij de 11 Afdra echter vanwege de herstructurering Vuursteun en de oefening Perigrine Sword kwam deze bij ons te liggen. Maar de vragen kwamen al wel snel.  “Dit is toch een traditie van de 11de Afdeling” was toch wel de meest voorkomende. Het antwoord hierop was simpel. “We worden één nieuw vuursteun commando dus daarom gaan wij dit nu doen”. Doelstelling van de C-Abt en voor ons was dat wij een zeer strakke uitvoering zouden laten zien en ook om te laten zien dat ook wij deze traditie kunnen uitvoeren.   Even een klein stukje geschiedenis over de saluutbatterij. Wanneer H.M. de Koningin op Prinsjesdag, de derde dinsdag van september, op plechtige wijze het parlementaire jaar opent en de verenigde vergadering van de Staten-Generaal bijwoont, geeft de saluutbatterij op het Malieveld in Den Haag minuutschoten af. Het eerste schot wordt afgegeven op het moment dat zij Paleis Noordeinde verlaat en gaat door totdat zij is teruggekeerd op het paleis.   Maar wie doen er nu allemaal mee? De saluutbatterij bestaat uit een batterijcommandant (BtC) In dit geval Elnt Emmen aangezien de kapitein Tiedink zelf op huwelijksreis was tijdens de uitvoering, een batterijofficier (BtO) Tlnt Geurts/Tlnt Kaizer, 4 stuksbedieningen en 1 reserve stuksbediening. Een stuk bestaat uit een stukscommandant en vijf man stuksbediening. Uitvoerende stuco’s waren de wmr1 Evers/wmr Winnen/wmr Kuik/sgt Cetin en reserve

wmr de Busser. Naast de uitvoerende mensen zijn er natuurlijk ook altijd mensen die op de achtergrond de werkzaamheden uitvoeren om dit allemaal mogelijk te maken. Zo heb je de voorbereidingsgroep. Deze groep stond onder leiding van de wmr Dekker. Zij zorgen er tijdens de voorbereiding voor dat de stukken altijd op tijd klaar staan en plegen onderhoud aan de stukken zodat ze er perfect uitzien. Voor de uitvoering vertrekken zij reeds een dag eerder naar Den Haag om de voorbereidingen te treffen voor de volgende dag. Ook zorgen ze ervoor dat de stukken uitgelijnd op het Malieveld staan, de munitie gereed staat en zijn zij de hulptroepen van de Btowi. Verder heb je nog een tijdwaarnemer die aangeeft aan de BtO wanneer er geschoten moet worden en natuurlijk niet te vergeten het personeel van de manege welke het personeel helpt bij het kleden. De voorbereidingen Zoals eerder genoemd, zijn we zodra we hoorden dat we er van waren begonnen met het trainen van de saluutbatterij. Temeer omdat we dit ook nog nooit hadden gedaan. We konden hierbij gebruik maken van de kennis en ervaring van de owi Bankert die ons hierbij voortreffelijk heeft ondersteund. Voor het trainen van een saluutbatterij heb je ongeveer 6 weken nodig. Na een aantal keren getraind te hebben op de pasjes, en dit begon te lopen, zijn we medio juli gaan kleden. Dit werd een drama omdat de uniformen van de Gele Rijders uit de jaren 50 komen en de hedendaagse jeugd wat langer is en wat meer aan fitness doen dan vroeger. Gevolg was dat de helft niet in het pak paste waardoor we opnieuw konden beginnen. Een paar weken later met de rest van de batterij richting het DCT in Soesterberg en kijken wie er in het pak past. Met veel pijn en moeite hadden we eindelijk de

7

aantallen in pak en konden we opnieuw starten. Gevolg was wel dat mensen die niets met vuursteun hebben nu ook in de saluutbatterij zaten. Bijvoorbeeld de Sgt Cetin, onze Foxtrot, was nu stuco. Gezien het tijdsverlies en de beperkte tijd die we nog hadden (zomervakantie en oefeningen) werd er besloten om de 25 ponder mee te nemen op oefening om daar in de zeldzame vrije tijd te oefenen. Het trainen bestond uit het aanmarcheren, het bezetten van de posten, het laden, het verzamelen van de bediening en het afmarcheren. Dit alles volgens vaste exercitieregels. Dat houdt in dat een deel van alle handelingen aan de vier stukken gelijktijdig moet worden uitgevoerd. Het eerste deel van de training bestaat dan ook uit het opleiden van de enkele stuksbedienaar. Elke functionaris op het stuk moet exact weten wat zijn taak is. Bovendien dient iedereen uiteindelijk deze taken synchroon met de andere stukken uit te voeren. Op een gegeven moment had iedereen onder de knie wat zijn of haar taak was. Iedereen kende de pasjes, dus konden we het als batterij gaan oefenen. Al snel bleek dat de moeilijkheid niet zat in het onthouden van je taken en je pasjes maar alles tegelijk doen als batterij zijnde. Ik geloof dat we zo’n 859 keer het commando “op uw posten” hebben gekregen omdat dit niet gelijk ging. Dit was een frustratie voor iedereen. De batterijexercitie wordt geleid door de BtO welke ook alle commando’s geeft. Echter een week voor de uitvoering bleek dat voetbal geen goede sport is voor militairen en was de BtO niet meer in staat om zijn taken uit te voeren. Gelukkig hadden we PC Bpel als reserve en kon deze de taak van BtO overnemen. En op 14 september was het zover. We hadden onze generale repetitie en de gehele batterij voerde het nu tegelijk uit. We waren klaar voor Prinsjesdag!

8

De Uitvoering Op de dag voor de uitvoering vertrok olv de Btowi de voorbereidinggroep, 4x Scania met de 25 ponders, de Delta met de munitie en het geneeskundig personeel van de Bbt richting Den Haag om op de Frederickkazerne de voertuigen te parkeren, vervolgens richting het Malieveld te gaan om dit in te richten en te overnachten op het IDL. 18 september. Het is zover. Appel om 05.00 uur en om 05.30 uur iedereen in de bus richting het ADO stadion in Den Haag. Aangekomen bij het stadion was het kleden in de thuiskleedkamer van ADO. We waren mooi op tijd zodat iedereen nog rond kon kijken in dit nieuwe stadion en er vele foto’s werden gemaakt. Ondertussen was de voorbereidingsgroep bezig met het op zijn plaats zetten van de 25 ponders en het inrichten van het gebied. Om 10.00 uur was alles ingericht en was het wachten op het personeel van de saluutbatterij. Deze hadden ondertussen gegeten en waren gekleed. Na gecontroleerd te zijn door Ellen en het personeel van de manege vertrokken we richting het Malieveld. Daar aangekomen bleef iedereen achter bij de bus m.u.v. de BtC en BtO en de 2 voorste lopers zodat zij nogmaals de route konden verkennen. Dit hebben zij geweten aangezien zij reeds voortdurend werden gevraagd voor een fotomoment. OM 11.35 is het dan zover voor het eerste gedeelte: de inspectie. We lopen op, langs de overige detachementen van de krijgsmacht, richting de opstellocatie van de 25 ponders. Onderweg reeds veel bekijks. Je valt wel op in vergelijking met de andere uniformen. Aangekomen wachten we op de plaatsvervangende Gouverneur van de residentie welke om 11.55 uur arriveert.

Hier bleek dat het veelvuldig oefenen van de Elnt Emmen zijn vruchten afwierp aangezien de handelingen aan het sabel veel soepeler verliepen dan de plv Gouverneur. Echter de plv. Gouverneur was tevreden na de inspectie zodat we terug konden gaan richting de bussen om daar wat te eten en te drinken. Eindelijk was het dan zover voor de echte uitvoering. Om 12.35 uur liepen we wederom richting de 25 om op 12.50 uur “Op uw Posten” te krijgen. Er stond nu veel publiek langs de dranghekken. Nu was het wachten op het moment dat H.M. de Koningin het paleis zou verlaten. Om 13.00 uur exact kregen we te horen dat we konden beginnen. Het eerste schot had veel impact. Tot het van schrik laten vallen van je telefoon, het aan het huilen krijgen van kinderen en de “ooh” reacties in het publiek. De uitvoering verliep zeer gedisciplineerd en strak zodat na 66 schoten de BtO de Tlnt Kaizer het commando “Stoppen met laden” kon geven. De reacties waren tijdens en na allemaal zeer positief. Iedereen vond het een strak en goed verzorgde uitvoering. Na de afmars richting de bus richting het ADO Stadion waar er omgekleed werd en de tenues werden ingeleverd. De voorbereidingsgroep begon gelijk na afloop met het onderhoud van de 25 ponders zodat deze vervoersgereed werden gemaakt om door de MB op de flattracks te worden gereden en ook terug konden richting ‘t Harde. Om half 6 was iedereen weer aanwezig en werd in de bar van de Abt “Stelling A” de dag afgesloten met een borrel en een rijstmaaltijd. Kortom, het personeel van de Abt is weer een leuke ervaring rijker zodat we een week later wederom richting het DCT in Soesterberg konden gaan om nu te kleden in het Ceremonieel Tenue van de Veldartillerie. Op 23 oktober staan we als saluutbatterij op vliegveld Rotterdam/The Hague ter verwelkoming van de Italiaanse President.  

Wmr1 Thijs Evers Vuurleider A-Wolven-bt 

9

Nieuwe stukscommandanten Mijn Naam is Danny Verstijnen 26 jaar en woonachtig in Sittard. Sinds Februari 2009 werk ik bij defensie en ben momenteel bezig met de opleiding stukscommandant PzH2000 NL in Idar Oberstein. Voordat ik naar de KMS ging was ik al werkzaam binnen de Artillerie. Eerst als chauffeur bij de munitie bewakingsgroep 14e Afdeling D-Pel en later als bedienaar PzH. Dit is mij altijd zeer goed bevallen. Maar ik wilde meer verantwoordelijkheid. Vandaar dat voor mij de keus snel gemaakt was om richting de KMS te gaan en terug te keren als groepscommandant binnen de Artillerie. Ik hoop over een aantal weken mijn diploma te behalen en weer een mooie periode tegemoet te gaan binnen de Artillerie.

Ik ben Thomas Oosterbroek, ben 24 jaar oud en woonachtig in De Lutte met als grote hobby’s mijn vriendin en voetbal. Ik ben begonnen als manschap bij de 14e Afdeling, daar ben ik in 2005 opgekomen bij de B-bt als bedienaar 120 mm mortier.Aansluitend heb ik tot begin 2011 verschil-

10

lende functies gedraaid waaronder bedienaar, chauffeur en plaatsvervangend stukscommandant PzH2000. Een periode waar ik met veel plezier op terugkijk, met als hoogtepunt een uitzending in 2007 naar Deh Rawod. Dus na 5 leerzame jaren werd het tijd om de stap te maken richting de KMS en zelf groepscommandant te worden.Waar ik na een zeer leerzame periode op de KMS in augustus 2011 me mocht melden bij wederom de B-bt van 14 Afdva om daar een half jaar als wachtklikker weer in een warm bad terecht te komen, alleen nu als wachtmeester. Aansluitend een geweldige tijd beleefd bij de Vaktechnische Opleiding Artillerie Algemeen, op de LBO. Vooral de betrokkenheid van de instructeurs en diepgang van de opleiding is me zeer goed bevallen. Vervolgens ben ik met de 2 overgebleven leerlingen begonnen aan de Vaktechnische Opleiding PzH2000NL. Inmiddels zijn we ruim over de helft en als alles voorspoedig verloopt, hoop ik u vanaf eind oktober als stukscommandant te begroeten in ’t Harde.

Uit de oude doos

Sergeant R.P. De Jong Toen de Duitsers op de vroege ochtend van 10 mei 1940 Nederland binnenvielen,rekenden zij op een snelle overwinning, zonder al te veel verliezen. Na de strijd echter, voelden ook de Duitsers pijn, want meer dan 500 vliegtuigen werden neergehaald. De Duitse Fuhrer Adolf Hitler was des duivels over het verlies van zoveel toestellen,die hij hard nodig had voor zijn voorgenomen aanval op Engeland. De vernietiging van deze toestellen kan voor een groot gedeelte worden toegeschreven aan de Nederlandse Luchtdoelartillerie. Een van de mensen die deel uitmaakte van deze luchtdoelartillerie was de sergeant R.P.de Jong, eenentwintig jaar oud,en stukscommandant van het derde stuk van 13 Batterij luchtdoelartillerie. Sergeant De Jong was een uitstekend stukscommandant,Hij wist zijn mensen te motiveren,en gaf hun zelfvertrouwen. Hij was een goed voorbeeld voor zijn manschappen,zag er altijd goed verzorgd uit en motiveerde zijn stuksbediening. Toen de Duitsers hun luchtaanval op het vliegveld Ypenburg openden ,werden door de vuurmond van sergeant De Jong, een Vickers 7,5 TL, negen granaten afgevuurd op de voortse vliegtuigen van de Duitse aanvalsformatie. Ook de andere vuurmonden van de batterij openden het vuur en er werden treffers geplaatst. De aanval werd afgeslagen. Sergeant De Jong bleef de rust zelve,en sprak zijn mensen moed in. De vijand naderde op lage hoogte ,en sergeant De Jong bleef op zijn post bij de vuurmond ,met zijn bediening gereed om te vuren. Terwijl een ‘Stuka ‘ naderde,wachtte sergeant De Jong op vuuropdrachten tegen hoogvliegende vliegtuigen. De Stuka dook tot op het stuk van sergeant De Jong, en liet een bom vallen. De bom doodde sergeant de Jong en zijn volledige bemanning. Hij was de eerste stukscommandant die het hoogste offer heeft gebracht voor zijn vaderland. Zijn ouders verloren hun enige zoon. Zijn ouders en zijn verloofde bleven in groot verdriet achter.De ouders van sergeant de jong zijn inmiddels overleden en er zijn geen nabestaanden meer. Door de naamgeving van een gebouw zal de naam De Jong een symbool blijven voor alle Luchtdoelartilleristen die tijdens de meidagen van 1940 hun plicht hebben gedaan,en waarvan velen hun levens hebben gegeven en die verder anoniem zijn gebleven. Het is goed om stil te staan bij het feit dat de uiterste consequentie van ons beroep de inzet is van ons eigen leven. De handhaving van onze vrijheid is het belangrijkste deel van onze militaire taak. Een ideaal ,waarvoor sergeant De Jong zijn leven heeft gegeven.

11

RIDDER MILITAIRE WILLEMS-ORDE OVERLEDEN

Pierre Louis baron d’Aulnis de Bourouill is 16 september 2012 op 93-jarige leeftijd in Den Haag overleden. De oud-artillerieofficier was de een na oudste Ridder Militaire Willems-Orde en ontving de onderscheiding voor verzetsdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toen Duitsland op 10 mei 1940 Nederland binnenviel was D’Aulnis als commandant van een batterij luchtdoelartillerie aan de Buurtweg in Wassenaar gestationeerd. Zijn batterij haalde die dag 2 vliegtuigen uit de lucht. Na de capitulatie ging D’Aulnis terug naar Leiden, waar hij rechten studeerde en lid was van studentencorps Minerva. Met andere corpsleden werd hij lid van het ondergrondse Legioen van Oud-Frontstrijders (LOF). Na vele omzwervingen, onder meer via Gibraltar, kwam hij in januari 1942 in Londen aan.

Gedropt D’Aulnis nam contact op met ‘Soldaat van Oranje’ Erik Hazelhoff Roelfzema en Chris Krediet, die hij als clubgenoten en medeverzetsleden uit Leiden kende. In maart werd hij beëdigd als tweede luitenant bij de Prinses Irene Brigade. Hij leerde onder meer parachutespringen en volgde een marconistencursus om als verbindingsofficier het contact van het verzet met Engeland te coördineren. In de nacht van 10 op 11 juni werd hij gedropt bij de Wijk, ten oosten van Meppel.

Persoonsbewijzen In Nederland regelde D’Aulnis een dropping van 5 zenders waaronder 3 weerstations voor een groep die voor de geallieerden werkte. Als marconist van Groep Kees vroeg hij in 1943 de Nederlandse regering en de Royal Air Force om Huize Kleykamp te bombarderen. Daar zat het Centrale Bevolkingsregister met duplicaten van alle uitgegeven persoonsbewijzen. Op 11 mei 1944 gingen 6 Mosquito-gevechtsvliegtuigen op pad voor de missie. Hoewel slechts een kwart van de documenten werd vernietigd, was de missie geslaagd; in veel gemeentes konden ambtenaren weer valse persoonsbewijzen afgeven. Na een mislukte poging om naar Londen terug te keren, verzorgde d’Aulnis tot het einde van de oorlog in Leiden de radioverbinding van Jan Kielstra, die een groep leidde van koeriers tussen Leiden en Zwitserland. Tijdens de oorlog was d’Aulnis getrouwd met Blanche Noyon. Het echtpaar kreeg 4 kinderen. Na de oorlog werkte hij bij Koopman & Co, een handelsonderneming in Amsterdam, en Brocades. In 1960 richtte hij samen met onder anderen Johan Verdoner de Academie voor Kleinkunst in Amsterdam op.

Onderscheidingen Behalve de Militaire Willems-Orde(MWO) ontving hij voor zijn activiteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog de Distinguished Service Order van de Britse inlichtingendienst, het Kruis van Verdienste, het Oorlogsherinneringskruis, het Verzetsherdenkingskruis, het Officierskruis en de Inhuldigingsmedaille 1948. Van 1982-1984 was d’Aulnis voorzitter van de Interallied Confederation of Reserve Officers, waarvoor hij een conferentie in Rome organiseerde en werd onderscheiden met de Orde van Verdienste van de Republiek Italië. D’Aulnis was ook erelid van de Leidse studentenweerbaarheid Pro Patria, een gezelschap binnen Minerva.

12

De heer Mr. Pierre Louis Baron d’Aulnis de Bourouill is voor zijn MOED, BELEID EN TROUW, door Hare Majesteit Koningin Juliana bij K.B. van 7 januari 1950, No. 18, benoemd tot Ridder der 4e klasse der Militaire Willems-Orde wegens: “Heeft zich door het bedrijven van bijzonder moedige en beleidvolle daden in de strijd tegenover de vijand onderscheiden door, na op 10 Juni 1943 als organisatorparachutist, tevens marconist, in bezet Nederland te zijn neergelaten, zich op bijzonder moedige en kundige wijze van zijn opdracht te kwijten om de berichtgeving van bezet Nederland naar Engeland te verbeteren en uit te breiden, o.a. door het organiseren van nieuwe koerierslijnen. Voorts door mede te werken aan het tot standkomen van de geheime Nederlandse meteorologische berichtgeving en tot de bevrijding van Nederland steeds de stuwende kracht te zijn in verschillende, voor het Bureau Inlichtingen werkzame, belangrijke inlichtingengroepen.” Het Kruis van Verdienste werd hem bij Koninklijk Besluit van besluit van 3 september 1942 No. 4 door Hare Majesteit Koningin Wilhelmina toegekend en dat luidde als volgt: “Wij WILHELMINA, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje Nassau, enz., enz., enz., Op voordracht van Onze Minister van Oorlog a.i. van 116 Juni 1942, Iste Afdeeling, nr. 4;HEBBEN GOEDGEVONDEN EN V ERSTAAN: Toe te kennen het Kruis van Verdienste aan: Baron D’AULNIS DE BOUROUILL, Pierre Louis, res. 2de Luitenant; Wegens het in tijd van oorlog met groot beleid voorbereiden van hun ontsnapping uit het door den vijand bezette gebied van Nederland en het moedig en beleidvol uitvoeren van hun ontsnapping en hun reis naar Engeland, waaraan, door het optreden van den vijand groote gevaren waren verbonden. Onze Minister van Oorlog is belast met de uitvoering van dit besluit, waarvan afschrift enz. Londen, 3 September 1942 (get.) WILHELMINA Bron: Ministerie van Defensie en Vereniging Dragers Militaire Dapperheidonderscheidingen

13

Artillerie te Mill, 10 en 11 mei 1940 Over de gevechten bij Mill op 10 en 11 mei 1940 zijn genoeg boeken te vinden (1), dus wil ik mij richten op een specifieke groep, namelijk de artilleristen. Bij Mill lag niet alleen een afdeling, III-20RA met hun 8-Staal kanonnen uit 1880, maar ook waren vele artilleristen ingedeeld bij de infanterie regimenten. De regimenten beschikten naast hun anti tank compagnie, ook over een batterij 6-Veld voor directe en indirecte steun. Maar de artilleristen zijn ook te vinden binnen de mitrailleur compagnieën. Het is niet de bedoeling, dat ik u het hele verhaal beschrijf, maar ik wil u mee nemen naar de toenmalige (op) stellingen en die van nu. Natuurlijk moet ik u de situatie schetsen, want bij velen is Mill onbekend, ondanks dat het vermeld wordt in het vaandel van de Veldartillerie. Mill ligt in noordoost Brabant op 7 km zuid van Grave, of Reek (spring- en camouflage school) en aan de N-264, de doorgaande weg van Uden naar Gennep. Voorheen liep ook de spoorlijn Gennep, Uden, Boxtel door Mill.

De stelling

________________________

Door de ontginning van de Peel, maakte Mill in 1940 tot een belangrijke doorgang in het noordelijke Peel gebied. Toen dit onderkend werd, werd besloten, dat dit gebied in de stellingbouw moest worden mee genomen. Zo zou een Duitse route door het zuiden geblokkeerd worden. De Peel-Raam stelling moest versterkt worden met een tankgracht, betonnen kazematten en loopgraven. Het geld werd door samenwerking tussen het ministerie van Oorlog en Sociale zaken gevonden. Werkelozen groeven o.a. bij Mill de gracht, die zowel geschikt was voor water-

afvoer, als tegen tanks. Zodoende werd het Peel kanaal in de volksmond al snel Defensiekanaal genoemd. De stelling zou, net als bij de Vallei/ Grebbeberg diepte hebben en ingericht worden voor regimenten. Na politiek gekrakeel besloot men de stelling uit te dunnen en te gebruiken om de Duitsers te vertragen. Hierdoor kwam er voor de artillerie een rolverandering. De 6-Veld

14

zou gebruikt moeten worden in een anti pantser rol en de aanwezige vuursteun verdween. Om dit op te vangen, werd 20RA met de 8-Staal opgericht (2) en naar de Peel gezonden.

Het gevecht _________________________ Op 10 mei 1940 lukte het de Duitsers om de brug over de Maas bij Gennep in handen te krijgen. Met de pantser en troepen trein lukte de doorbraak van de Peel-Raam stelling, maar niet het veroveren van de beoogde bruggen. Het succes van de doorbraak en het resultaat waren lange tijd onbekend bij de Duitsers. Vele kleine gevechten achter en in de Nederlandse stellingen leverde niet het gewenste resultaat voor de Duitse eenheden. Uiteindelijk konden Nederlandse eenheden gedeeltes van de stelling weer heroveren. Pas in de namiddag, na een hevig artillerie en lucht bombardement, kwam alsnog doorbraak. Maar door het late tijdstip en vrees voor het onbekende terrein in front, bleven de Duitsers bij Mill. De volgende ochtend werd de opmars pas voort gezet.

Het slagveld_____________________________ Ik neem u steeds mee vanuit het zelfde startpunt, het herdenkingsmonument “De Wenende Vrouw” gelegen aan het1-3RI (3) Plantsoen/ Langenboomseweg te Mill. Hier aan het kanaal worden de jaarlijkse herdenkingen gehouden. De stichting Sporen van de Oorlog Mill heeft de kazemat aan de andere zijde van het kanaal ingericht als museum kazemat. Op elk punt zal

ik een stukje vertellen over de situatie toen en wat er nu nog terug te vinden is. Op deze wijze zou u bij een bezoek aan Mill, de locaties terug kunnen vinden. De route is zowel met de fiets, als met de auto te volgen. Wel zal men soms een stukje moeten lopen.

Deel 1 III-20RA Stormvuur___________________________ Er waren vier voorbereide vuren in de omgeving van Mill. Allen waren zogenaamde stormvuren, prioriteit vuren, van 300 meter breed voor of nabij een hindernis. Vaak op een kruispunt van belangrijke wegen, of overgang over het kanaal. Alles werd op één vaste afstand afgegeven. Dat wil zeggen, zoals de stukken stonden opgesteld, zo viel ook het vuur. Als we met de rug naar het monument staan, zien we de brug over het kanaal. In 1940 lag de brug 15 meter verder en liep de Langenboomseweg meer met een boog. Tussen de rotonde en deze brug lag een bakkerij. Bij deze bakkerij lag een versperring van betonringen en verhakkingen. Om deze hindernis te versterken, had III-20RA hier een stormvuur gepland. Deze kon worden waargenomen door de luitenant Fenell en de wachtmeester v Kalkeren. Nadat het duidelijk werd, dat de oorlog was begonnen, is dit vuur gecontroleerd door het afgeven van een proeflaag. Deze lag goed (4) en is later afgegeven als kaart vuur nadat de verbinding was weg gevallen.

Waarnemingspost__________________________ We gaan op de Langenboomseweg rechts af het kanaal over en volgen deze weg tot aan de Kapelweg, hier staat een bordje Maria kapel naar links. We slaan deze weg, met kinderkoppen, in en vervolgen deze tot aan de kapel. Daar parkeren we de auto. We staan nu midden in de stelling. Helaas is de kapel niet altijd open, maar het is een mooi gebouwtje om omheen te lopen. Wat opvalt, zijn de twee kleuren van de stenen. Het was in 1940 al vervallen en in en voor de kapel, in het open terrein, was een mitrailleurpost gemaakt. Als we voor de kapel gaan staan, met gezicht naar de kapel en de kinderkoppen weg in de rug, slaan we links af het zandpad in, waar aan beide zijden hoge bomen staan. Aan het einde lopen we tegen een hek van de sportvelden aan. Hier was de waarnemingspost van de luitenant Fennell. In de top van de boom was een platform gebouwd, met zicht op de stelling en het voorterrein. Zo hebben zij de pantser en troepen trein langs zien komen aan de andere kant van het kanaal. De wal is zichtbaar tussen de bomen zuid van u. Vanuit de post liep een telefoonlijn direct naar de afdeling. Onderaan de boom stond de motor geparkeerd. Toen uiteindelijk de pantsertrein terug kwam en ontspoorde op de haastig geplaatste asperges (niet door een mijn of van de rails geschoten zoals wel vaker wordt vermeld), konden zij vanuit hun post hierop vuur aanvragen. Helaas is dit maar van korte duur geweest, want de telefoonlijn werd onherstelbaar beschadigd. Hierop zijn de waarnemers terug gereden en hebben diverse malen kaartvuren aangevraagd. Dit terug rijden is ze later kwalijk genomen ivm verlaten van hun post.

sperge opstelling______________________ We lopen terug naar de auto en vervolgen de kapelweg Op de Nieuwenhofweg slaan we links af, laten de Heufseweg (T splitsing) rechts liggen. We steken het bolle bruggetje met witte randen over (denk aan uw snelheid, menig onderkant/ trekhaak heeft het wegdek al geraakt!) en parkeren de auto na 150m rechts bij een hek. Dit is de oude spoorlijn. Als we deze volgen, zien we in de verte een asperge hindernis. Dit monument is eind jaren 80 gebouwd. Helaas ligt de rails in verkeerde richting gebogen. We lopen verder en steken via een metalen voetbrug het kanaal over. In het bruggenhoofd was de tweede wagon gedrukt, waardoor de trein als een harmonica ineen gedrukt werd(4). In de verte zien we opnieuw een asperge opstelling, met de verwrongen restanten in het midden. Hier ontspoorde de trein en stond de loc. Hier is het kaartvuur afgegeven. Helaas konden de granaten het pantser niet doorboren, maar zorgde er wel voor, dat de Duitsers vele malen dekking moesten zoeken in de trein. De schade aan de kazematten zijn niet ontstaan door de artillerie, maar tijdens het ruimen van de kazematten door de Duitsers. De stichting heeft de loopgraven terug gebracht zoals ze in die tijd waren.

We gaan weer terug naar het kanaal. De keuze is aan u, om of via de spoorlijn terug te lopen, of langs het kanaal.

15

De stelling___________________________ We rijden terug over het bolle bruggetje en slaan op de tsplitsing naar links de Heufseweg in. Links is de spoordijk goed zichtbaar en rechts lagen de loopgraven. Volg de weg tot aan de volgende t-splitsing en sla daar echts af (Koestraat). Aan deze weg lag de CP van de mitrailleur compagnie (MC) I-3RI, die we de volgende keer tegen komen bij de 6-Veld. Op het kruispunt Udensedijk links af en volg deze weg een aantal kilometers. Sla rechts op de Dellenweg. U rijdt nu in het gebied, dat de Duitsers gebruikten voor hun opmars richting de Langenboomseweg. Zij werden echter ontdekt en door de afdeling, zonder mitrailleurs, met directe richting terug gedreven. U komt nu bij een klein groepje huizen, daar slaat u rechts af de Dellenweg (!) in. Volg deze weg enkele honderden meters en net voor het kruispunt links, ziet u het betonnen artillerie monument liggen. Dit is de locatie van de rechterbatterij, waar de luitenant Mulder de Duitsers ontdekte, en zijn stukken liet draaien. Deze vuurden ,om en om, over elkaar heen, totdat hij later de stukken naast elkaar kon laten zetten. Uiteindelijk sloegen de Duitsers op de vlucht. Hiervoor moest wel een huisje tot mans hoogte worden weg geschoten. Daarna is de stelling weer ingenomen. Aan de andere kant van de Zeelandsedijk, in de bosjes, lag de midden batterij. Ook zij hebben deelgenomen aan het bevuren van de Duitsers. Zij hebben hun stukken uit de stelling gehaald en geplaatst op het zandpad gedeelte van de Zeelandsedijk.

16

Nadat de Duitsers doorgebroken waren en vele gevluchte infanteristen door de stelling kwamen, wilden ook de meeste artilleristen terugtrekken. Niet alle munitie was verschoten en vele waren door onbekendheid vergeten het afvuur pistool te verwijderen of anderszins het stuk onbruikbaar te maken. Maar tijdens de terugtocht werden kwamen zij een sectie (peloton) van het 2e regiment Huzaren Motorrijders tegen (6). Door goed optreden van de sectiecommandant, keerden de artilleristen terug naar de stelling, verschoten al hun munitie op de afgesproken stormvuur locaties en uiteindelijk nadat de daadwerkelijk order tot terugtrekken was gekomen, zijn alle stukken onklaar gemaakt. De linkerbatterij locatie is thans niet meer zichtbaar. Deze ligt aan de Langenboomseweg en op de locatie staat een groot bedrijf.

Commandopost_______________________ Sla op het kruispunt links af de Zeelandsedijk in en daarna de tweede weg rechts de haverstraat in. Na 100 meter op de hoek in de bocht staat aan de linkerzijde van de weg een oude boerderij. Dit was de commandopost. Vanuit hier werden de vuren geleid. Hier werd de terugtocht voorbereid en gestart. Alle paarden zijn achtergelaten, of waren gesneuveld. Door gebruik te maken van de vrachtauto’s, motoren en zelfs de eigen privé auto (Robbé Groskamp), konden velen tot de provincie Zeeland terugtrekken en is zelfs een enkeling tot aan de Belgische kust gekomen.

Gegevens: 3x 4 stukken 8-Staal Kaliber: Max. bereik: Gewicht: Jaar: Staf: Gev Bt:

8,4 cm 5.000m 1.030kg 1880 50 man, 40 fietsen, 5 auto’s, 1 wagen, 2 paarden 55 man, 20 fietsen, 13 paarden, 6 auto’s, li mitr PM

Organisatie: AfdC: Lnt-adj: Wrn: Wrn: C-vbd: C-Gnk: Bt.C-1e bt: Bt.O-1e bt: Bt.C-2e bt: Bt.O-2e bt: Bt.C-3e bt: Bt.O-3e bt:

Kap Groenewoud Lnt Robbé Groskamp Lnt Fennell Wmr v Kalkeren Wmr Cramer Dr v Romondt Lnt Mulder Owi Nikkel Lnt Klopper Lnt Feith Lnt v Soest Knt Ceulen

KHHR: Stormvuren: Schootsveld: Frontbreedte per batterij:

1100, 1700 en 2300 mills 4 stuks (7) 1200 mills breed 100m

Gebruik voor het terug vinden van de locaties een WGS-84 kaart, kaartbladen 45 OOST en 46 Hiermee corresponderen onderstaande coördinaten. Stormvuren Locatie Langenboomseweg: Observatiepost in de boom : Kapel : Kaart vuur op ontspoorde pantsertrein : CP MC I-3RI : Linkerbatterij: Midden batterij: Rechter batterij: CP III-20RA : (1) (2)

(3)

(4) (5) (6) (7)

FT9200-2978 FT 9154-2948 FT 9140-2950 FT 9121-2909 FT 2860-2929 FT 9058-3016 FT 9060-2999 FT 9050-2992 FT 8897-3001

Via de militaire bibliotheken te vinden: Opmars naar Rotterdam deel II E.H. Brongers, Gevecht bij Mill (oranje boekje) E.H.Brongers, Militaire Spectator 1941, Stafreeks Gedeelte Brabant Peel-Raamstelling en vele anderen. Samengesteld uit museumstukken, waarvan de afvuurpistolen net voor het uitbreken van de oorlog inzetbaar waren gemaakt door de Owi Nikkel. De bediening bestond uit maar enkele ervaren (reserve) artilleristen, de rest kwam uit het depot. De Duitsers wisten de locaties van alle loopgraven, kazematten, etc, maar waren niet op de hoogte van de locatie en komst III-20RA. Het eerste monument was een houten kruis op het kerkhof. Later is onder de oud-strijders, bevolking en overige belang stellenden, een inzamel actie gehouden en is het huidige monument gebouwd. Hierop staan alle militaire en burger gesneuvelden. Het stelt een vrouw met bloemenkrans, staande op oorlogspuin en een helm, voor. Gevechtsverslag C-2-I-3RI, JJ Luikinga, 13-09-1940: Bij het Hof heb ik last gehad van, vermoedelijk de zich inscheede, 8St. verklaring C-III-20RA Ir. SL. Groenewoud 12 feb 1953: Het stormvuurpunt lag ongeveer 200m oost, bij de tankgracht. Trein viel niet van de rails, dit is later gebeurd om de rest van de trein te bergen. De trein heeft tot 1944 in Rusland dienst gedaan. De lnt J.A.C. Peterse, later de eerste bataljonscommandant 11 tank. Gevechtsverslag 2e sectie 3-I-3RI, G Bleeker 16 mei 1940: ..en artillerievuur, dat gericht was op den weg Mill/ Volkel en op enkele plaatsen doel trof. Naar mijn mening was dit eigen artillerievuur afkomstig van 8-Staal…

17

BEVORDERD

ACTIEVE DIENST VERLATEN

Wachtmeester 1

Adjudant

JGA van Extel (luart)

P.J.M. Gerrits

Wachtmeester

Opperwachtmeester

F. Stoelwinder.

P.S.B. Wessels (luart)

A.J.J Kunst.

L. Grolleman

H.Steffens J.de Busser F.A. van Zanten

Wachtmeester 1 M.Smiet G.D. Verweij

Wachtmeester T.C. Hottinga M.J.J.P Westhuis

C-pel 2e bt 11 AfdRa

HET NIEUWE BEGIN.

Voor de 2e bt 11 afdra stond het jaar 2012 in het teken van De Compagnie in de west op Curaçao tot het omvormen van PzH-bt naar Mortier-bt. Nog voor de zomer vakantie stond alles in het teken van cursussen voor de kaderleden met betrekking tot de mortier 120mm H.B. Raye. Denk daarbij aan de opleiding van stuks commandant 120mm, vuurleider 120mm, Tmd Rekenen en tmd verkennen. Plus een groot aantal rijders die het Mil rijbewijs B moesten halen omdat er per peloton een 7 tal soft-top MB’s bij het wagenpark kwamen om als mrt-bt te kunnen optreden. Sob-Soms 3 2012 stond daarom ook in het teken om met deze oefening de basis te gaan leggen voor de toekomst als Mortier-bt. Om dit te bewerkstellen is er ook een team

18

mee gegaan vanuit Otc-vust van de Instructie groep Mortieren, die zowel het C-pel als het D-pel zou gaan OT’n. De eerste dagen werd het peloton gescheiden van de co-gp en de stukken. De 3 stukken werden onderhanden genomen middels een programma door zorg van de instructeurs om procedures te gaan trainen op en om het stuk. Het wel bekende wax en stax’n (wapen en schiet excercitie). Kortom die waren druk met stellingen betrekken en vuren onder eigen waarneming. En er was gelegenheid voor de stuco’s om zich voor te bereiden voor hun niveau 1 meting met hun groep. De vuurleiders werden rechtstreeks gekoppeld met de waarnemers om samen de procedures door te nemen en te trainen, middels hun formats en radio procedures. De pc, opc, pw en chauffeurs hielden zich de eerste dagen bezig met vooral terreinmeten en verkennen van stellingen. Ook hier waren er instructeurs bij, om met raad en daad hun kennis over te brengen. Deze manier van aanpak is eenieder goed bevallen. Na iedere actie die werd gedaan werd er volop geëvalueerd. Deze manier bevorderde alleen maar de basis voor het generieke optreden. Want na de Sob-Soms stond alweer een andere grote oefening gepland. Peregrine -Sword een legerkorps oefening dat zou ons eerste operationele optreden worden inclusief een fire power demo. Tijdens de weekend break was er een wisseling van de batterij -commandant. De vertrekkende Majoor Spruijt gaf het stokje over aan de nieuwe Kapitein Venekamp wat gepaard ging met een BBQ in de solthingermühle met een hapje en een drankje. De week daarna was het tijd voor lfx’n vanuit verschillende stellingen en in ieder geval 2 voltreffers volgens de waarnemers. Tijdens het schrijven van deze tekst waren de 2 kratjes bier nog niet overhandigd, maar naar hoogst waarschijnlijkheid zal dat nog wel goedkomen…

19

Ook in deze week was een “battle”, de battle houdt in dat er een competitie met afvalrace wordt georganiseerd om te kijken welk buddy-paar de beste richter en hulprichter zouden zijn van de batterij. Dit komt ook ten goede van het batterij-gevoel en vooral de strijd onder de mannen om in wedstrijd verband te bewijzen wie de beste en snelste is. Wat als erg positief bevallen is en vaker op het programma zal gaan verschijnen. Kortom deze oefening stond in het teken van een nieuw begin en om de basis te gaan leggen voor het nieuwe optreden. Waarbij deze keer goed de nadruk is gelegd op niveau 1 en niveau 2. Dat kwam ook mede door de manier van aanpak die goed is bevallen. Het belangrijkste niveau ligt uiteindelijk toch bij niveau 2, want als dat niet in de hand is heeft het trainen naar niveau 3/4 nog geen enkele zin. In deze 2 weken zijn grote stappen voorwaarts gemaakt, en de komende tijd zal er nog een niveau 2 test komen en vandaaruit zal er gewerkt gaan worden aan niveau 3/4.

Dit teneinde om onze collega’s voorin te kunnen voorzien van adequate vuursteun.

Met vriendelijke mortier groet Owi Dale Opc E-pel 2e bt

20

Barbara in Oostenrijk Van een van de vrijwilligers bij het NAM, dhr Wim Rutgers, ontving ik een foto van een Barbarabeeld die hij had gemaakt in Hotel Gollingerhof,  Hinterglemm Oostenrijk. De hoteleigenaresse had het beeld gekregen met de mededeling dat het de heilige Catharina was, aangezien zij zelf ook die naam droeg. Wim heeft haar uit de droom geholpen aangezien het beeld duidelijk is voorzien van de juiste attribuut van Barbara, nl. de toren. Sinte Catharina (van Alexandrië) wordt afgebeeld met een rad. In onderstaande legende speelt ook de bliksem een rol, net als bij Barbara. Legende Catharina kwam volgens de oudste overlevering uit een roemrijk patriciërsgeslacht en was de dochter van Costus, de gouverneur van Alexandrië. Ze kende alle werken van Plato uit haar hoofd toen ze nog maar vijftien was. Ze was de Heer met hart en ziel toegedaan, en beloofde hem haar maagdelijkheid. Nauwelijks had ze dat gedaan, of keizer Maxentius werd verliefd op haar. Op haar weigering om na zijn echtgenote de tweede dame aan het hof te worden, wilde hij haar dwingen haar geloof af te zweren onder bedreiging met gruwelijke folteringen. Ook stuurde hij zijn veertig heidense filosofen op haar af om haar te bekeren, maar dit pakte een beetje verkeerd uit: in plaats van Catharina werden de geleerden bekeerd, en wel tot het Christendom. Daarop wilde hij haar laten verpletteren met een rad waarop scherpe ijzeren punten waren gemonteerd. In plaats van Catharina brak echter het rad, getroffen door de bliksem. Hij wilde haar laten verbranden, maar het vuur waaide uiteen en verbrandde de beulen. Uiteindelijk lukte het dan toch haar te onthoofden. Uit haar halswond stroomde melk die de stad van de pest bevrijdde. Hierna werd haar lichaam door engelen naar de Sinaïberg gebracht. Op deze plek werd haar lichaam rond het jaar 800 door pelgrims teruggevonden. Het was nog steeds in goede staat. Naast de berg werd later het Katharinaklooster gebouwd dat naar haar vernoemd is. Barbara & Catharina -1- Niet zelden wordt Barbara afgebeeld in gezelschap van Sint Catharina. Zowel in het oosten als in het westen. In het westen symboliseren deze twee heiligen het kloosterleven: Catharina het contemplatieve of beschouwende en Barbara het actieve of apostolische. -2- In Midden- en Oost-Europa komt hen als derde vaak de heilige maagd Margaretha vergezellen. In het Duitse taalgebied spreekt men van ‘Die Drei Heiligen Madl’: “Margaretha mit den Wurm Barbara mit dem Turm Katharina mit dem Radl: Das sind die drei heil‘gen Madl.“ -3- Tenslotte komt er soms nog een vierde heilige maagd bij: Dorothea. In dat geval spreekt men van ‚De Vier Kapitale Maagden‘ (Quattuor Virgines Capitales). In de kunst wordt Barbara afgebeeld als martelares (met palmtak en zwaard), met een toren bij zich, meestal met drie vensters (verwijzing naar haar geloof in de Drie-eenheid); ook wel met een model van een kanon (zie bij patronaten); zeer vaak heeft ze een kelk of een hostie in de hand (een engel bracht haar de eucharistie in de kerker: daarom roept men haar aan om niet een onverwachte dood te sterven zonder de sacramenten). Vaak wordt ze afgebeeld samen met de H. Catharina van Alexandrië, soms ook samen met Catharina en Margaretha; of ook nog met Dorothea erbij.

met museale artilleriegroeten de secretaris Nederlands Artillerie Museum (NAM) F.T. (Frits) Dürst Brittuitenant-kolonel der artillerie bd www.nederlandsartilleriemuseum.nl

21 21

Nieuwe Commandant Bravo Batterij ”Longhorns” Op donderdag 8 november vond op de Luitenant Kolonel Tonnet Kazerne een bijzonder batterij – appèl plaats ter gelegenheid van de commando- overdracht van de Bravo Batterij. Hierbij was ook een groot aantal mensen uitgenodigd, die veel voor de Bravo Batterij hadden betekend gedurende de afgelopen periode.

Kapitein Rob Rulkens, die vanaf 16 december 2010 de scepter zwaaide over de “Longhorns”, droeg tijdens het appèl het commando over aan Kapitein Stefan Ober. Hij blikte daarbij kort terug op zijn periode als batterij commandant. Het was een drukke periode, waarin naast de reguliere schietmomenten voor de waarnemers ook niveau 2,3 en 4 evaluaties plaatsvonden. Ook het pionieren met betrekking tot de TTP “Battery Leading”, waarbij de vuurmond batterij rechtstreeks onder bevel stond bij het 45 PIB, was voor hem een van de hoogtepunten. De inzet van de Batterij voor NATOPS tijdens OPPLAN 10 bij de branden in Schoorl en de wateroverlast in het hoge noorden werd natuurlijk ook genoemd. Daarnaast stond zijn periode als batterij- commandant in het teken van de grote bezuinigingsslag, die met name ook de Artillerie heeft geraakt en de daaropvolgende reorganisatie van de vuursteun. Deze reorganisatie is, zoals iedereen weet, nog niet geheel afgerond.

22

De Kapitein Rulkens kijkt met trots terug op zijn periode als batterij commandant van de Bravo Batterij. Aansluitend aan de commando overdracht vond een korte receptie plaats met de genodigden in de Longhornbar, waarna ’s avonds met de batterij intern onder het genot van een hapje en een drankje tot in de late uurtjes afscheid werd genomen van de vertrekkende commandant.

Tekst: Owi Iwan Swinkels Btowi B- Batterij Longhorns

Foto’s: SM Hans Cornelissen AMV B-Batterij Longhorns

23

Viking Leader ‘Zomer GVA’ 2e Bt Voor sommigen een nachtmerrie, voor anderen een week op vakantie met de batterij: week 44 stond voor de 2de Batterij in het teken van GVA Bad Reichenhall. Hoewel de GVA plaats zou vinden in november, stond toch het zomerprogramma gepland. Al snel bleek dat de omstandigheden niet echt zomers waren. In het weekend voorafgaand aan de GVA-week bedekte een, voor Nederlands begrip, behoorlijk pak sneeuw het Berchtesgadener Land, hetgeen de nodige ophef binnen de batterij op Facebook veroorzaakte. Berichtgeving hierover kwam namelijk uit de eerste hand: wachtmeester Butter was als Hoofd Inwendige Dienst met zijn kwartiermakerploeg al op de donderdag voor de oefening naar Bad Reichenhall vertrokken om alle logistieke zaken op orde te brengen. De focus van de GVA-week lag op leiderschap, vorming en teambuilding. De groepscommandanten en plaatsvervangers kregen de gelegenheid om hun leiderschapsvaardigheden en ook vooral hun evaluatieve vaardigheden, uit te breiden. Daarnaast werkte de gehele batterij aan kameraadschap, discipline en doorzettingsvermogen. De GVA-week werd voorbereid met lessen leiderschap, een les optreden bergachtig terrein en marstraining. En wat is voor dat laatste meer geschikt dan de eigen vertrouwde Knobbel… Maandag 29 oktober om 0630 uur vertrokken twee bussen en een 4-tonner met een wat uitgedunde batterij richting Bad Reichenhall. Tijdens de busrit passeerden een groot aantal meer of minder verstrooiende films de revue, waarna het reisgezelschap om een uur of zeven ’s avonds aankwam op de Almhof. Na een rit van niet minder dan 14 uur en 20 minuten kwamen ook foerier en

hulpfoerier aan met de 4-tonner… De Almhof was geheel gereed gemaakt door wmr Butter en zijn HID-ploeg, zodat de batterij vlot zijn intrek kon nemen in het chalet. Op dinsdag en woensdag doorliep de batterij een wisselprogramma dat bestond uit een klättersteig en een canyoningparcours. De klättersteig ging voor het deltapeloton niet door, aangezien het ijs op de kabels gevaar op zou kunnen leveren. In plaats daarvan werd de top bereikt door de een bergwandeling. Sommigen hadden echter hierbij al genoeg moeite om overeind te blijven… Toen het charlie-peloton toe was aan de klättersteig was het gevaar van vallend ijs voldoende geweken, zodat zij de klättersteig wel uitvoerden. Hierbij werd behoorlijk gewerkt aan kameraadschap, discipline en doorzettingsvermogen. Het canyoningparcours was voor de meesten een nieuwe ervaring. In een wetsuit gehesen, die bij sommigen een wel heel erg realistisch beeld van hun buikmaat opleverde, klauterden, zwommen en sprongen de pelotons door de ‘Almbachklamm’. De temperatuur van het water zorgde ervoor dat sommigen de kiezelsteentjes in hun kisten niet meer voelden. Donderdag en vrijdag stonden in het teken van een tweedaagse bergtocht door de Reiteralpe. Op donderdag verplaatsten de pelotons zich naar de op 1.560 meter gelegen Traunsteinerhütte. De weg hier naartoe liep langs besneeuwde traptreden en grindpaden en ondanks de winterse omgeving verplaatste een groot gedeelte van de batterij zich in t-shirt. Moe maar voldaan kwam iedereen die ’s ochtends de tocht begonnen was rond 1700 uur aan bij de berghut. Na een goed bord spaghetti, een evaluatie tot de pijngrens - die toch wel heel nuttig was - en een enkele halve liter, kropen de buddyparen knus

24

tegen elkaar aan op de niet-verwarmde zolder. De hoop op vrijdag alleen nog maar af te hoeven dalen bleek ongegrond. Na nog enkele honderden meters hoger verplaatst te zijn, bleek dat verder verplaatsen echter te gevaarlijk was. Vandaar dat de afdaling werd ingezet. Hierbij werden de knieën behoorlijk op de proef gesteld. Hoewel de groepscommandanten prima functioneerden moesten zij op de terugweg toch anderhalve kilometer per brancard worden vervoerd. Het kan in het midden worden gelaten wie beter af was: de persoon op de brancard of de dragers. Na de laatste evaluatie op vrijdagmiddag kwam een einde aan het GVA-programma en ving de busreis naar Nederland aan. De batterij kon terugzien op een nuttige, leerzame, maar ook vooral leuke week, waarin de leerdoelen goed tot z’n recht kwamen. De basis voor kameraadschap, discipline en doorzettingsvermogen die tijdens de GVA-week gelegd is, wordt vastgehouden en uitgebreid en heeft nu al z’n resultaat in afspraken en initiatieven binnen de pelotons en de batterij! Tlnt J. Verschoor PC Delta-peloton

25

Open monumentendag 2012 De Open Monumentendag van 8 september jl. zit er weer op, gelukkig met schitterend weer wat de sfeer gunstig heeft beïnvloed op de LbO. Een compliment en dank voor voorbereiding en uitvoering aan de vele vrijwilligers (inb. partners en familieleden) van het NAM, het OTCVust, het ASK, de dienstdoende wacht, het Bedrijfsbureau, de brandweer en de Officierscantine. Ook de jaarlijks trouw terugkerende ‘gelegenheidsmedewerkers’ hebben met groot enthousiasme hun schouders eronder gezet. Sietse en Willem Mulder konden wederom op grote belangstelling rekenen met hun oude militaire voertuigen; een blijvend populair onderdeel. We zijn dit jaar gastheer geweest voor de organisatoren van de rondleidingen op de ‘special weapons site’ aan de overkant van de Eperweg. Van hen hebben we vernomen dat alles naar wens was verlopen. Dit onderdeel was een meerwaarde aan de dag. Helaas heeft de re-enactmentgroep afgezegd i.v.m. dubbelboeking en heeft het

museum van de KRA niet meegedaan. Hierdoor kwamen wat publiekstrekkende activiteiten te vervallen. Desondanks zijn er bijna 800 bezoekers geturfd. De pendelbusjes hebben de hele dag door een goede aanloop gehad. De omzetten op de diverse plekken stemmen zéker tot tevredenheid.   

Manager NAM, Paul van Brakel

26

Artillerie Veteranen Associatie VETERANENDAG APELDOORN Tijdens de veteranendag Apeldoorn/ Epe op 8 juni 2012 werd o.a. een gloedvolle toespraak gehouden door de erevoorzitter van het Veteranen Platform, lgen art tit. b.d. T. Meines.

NEDERLANDSE VETERANENDAG Onder uitstekende weersomstandigheden werd op 30 juni j.l. door 4500 deelnemers deelgenomen aan het Veteranendefilé in Den Haag. Veteranen die meelopen in detachementsverband vormen de grootste groep en er zijn ca. 800 militairen van de Nederlandse krijgsmacht. Muzikale ondersteuning is er door 750 muzikanten en bijna 250 veteranen rijden mee op historische voertuigen. Tenslotte zijn er nog veteranen en partners die een plaats hebben gereserveerd op de tribune. Hierbij behoorde ook een detachement van de AVA dat bestond uit 35 artillerie en 20 partners. Op de veteranendag is door de Minister van defensie bekend gemaakt dat vooruitlopend op de implementatie van de Veteranenwet, ook nog actiefdienende militairen met een uitzending achter de rug ook aangemerkt worden als veteraan. Betreffende artilleristen kunnen zich melden bij de AVA (zie www.artillerieveteranen.nl).

PLANNEN AVA 2013 April 2013

Artilleriesymposium met veteranenprogramma.

4 mei 2013

individuele deelname via AVA aan ere couloir op de Dam in Amsterdam.

5 mei 2013

deelname AVA-detachement aan het Bevrijdingsdefilé in Wageningen.

29 juni 2013

deelname AVA-detachement aan het Veteranendefilé in Den Haag.

17 sep 2013

individuele deelname via AVA aan ere couloir t.g.v. Prinsjesdag te Den Haag.

Ondersteuning bij organisatie van eigen afdelings- en regimentsreünies. Lkol art bd F.T. Dürst Britt

AVA INGETREDEN IN ERECOULOIR TIJDENS PRINSJESDAG Willem van den Dungen en ik zijn om 06.31 uur op de trein gestapt richting Den Haag, dus het was erg vroeg dag. Toen we bij Gouda waren kwam de regen in bakken uit de hemel vallen dus we waren blij dat we een regenjas aan hadden. Aangekomen in Den Haag stonden er al veel veteranen te wachten en om precies 08.15 uur kwamen er 2 bussen aangereden waarmee we, na 45 min wachten op laatkomers, richting het ADO stadion zijn gereden. Iedereen die deelnam aan het defilé kwam daar naar toe. Daar kwamen we nog een artillerist tegen Jan Schouten (Indiëveteraan, 86 jaar). Daar aangekomen kregen we een lunchpakket en koffie en kon iedereen nog naar het toilet. Om 11.30 uur in colonne verband verplaatsen naar het Malieveld. Bussen aan de linkerkant en wij verplaatsen naar “ onder de bomen” van waar we ook met de Veteranendag vertrekken. Dan afmarcheren met ongeveer 80 veteranen naar ons plekje van de route. Wij liepen als laatste groep van alle deelnemers. Wij stonden bij het torentje van de minister president vlak voor het Mauritshuis, dat ze aan het verbouwen zijn, met onze ruggen tegen een houten schutting, dus geen publiek achter ons. Voor ons een groot kantoorpand en hierlangs kwamen de parlementariërs langs gelopen op weg naar de Ridderzaal, dus veel bekenden gezien, en ook vele leuke hoedjes. Rond 12.00 uur kwamen er ongeveer 70 prima dure auto’s langs van corps diplomatic om inzittenden weg te brengen. Daarna de hele optocht met de gouden koets. Dan heb je een pauze totdat iedereen weer terug verplaatst naar het paleis. Even wat fotootjes maken en toiletteren in het kantoorgebouw voor diegene die erg moesten. We konden alles goed zien want ze komen vlak langs je heen gereden, ook de paarden met 4-en naast elkaar. Na afloop terug marcheren naar het Malieveld. Dan kon je nog terug naar ADO maar wij hebben onze jas uit de bus gehaald en zijn terug naar het station gelopen. De hele dag is wel afhankelijk van mooi weer want als het regent zit je wel de rest van de dag met een nat pak, maar wij hadden geluk dus. Al met al een leuke dag, leuk om het een keer meegemaakt te hebben. Joep Brood

27

Reunie Orkest Artillerie Trompetterkorps TERUGBLIK OPTREDENS ROA De maanden mei t/m juli waren een drukke periode voor het ROA waarin maar liefst acht optredens werden afgewerkt. Op vrijdag 4 mei ondersteunde het ROA de Herdenking in Eernewouden (Friesland). Dodenherdenking Earnewâld (bericht van Doarpsfotograaf Tjamme Tilstra) Een traditie die na jaren van afwezigheid weer in ere is hersteld, dodenherdenking in Earnewâld. De herdenking vond plaats in en bij de hervormde kerk. Het geheel werd muzikaal ondersteund door een ensemble uit het Reünie Orkest Artillerie. De twee minuten stilte werden buiten op het kerkhof gehouden, waarna het Wilhelmus werd gezongen. Vervolgens werden de bloemstukken, gemaakt door Gryt Wester, op de graven gelegd. Op het kerkhof liggen drie mensen die omgekomen zijn in oorlogssituaties, de Engelse boortschutter Edward J. May, Piet Miedema tijdens de Tweede Wereldoorlog en Roel Kiers tijdens de Politionele Acties in Indonesië. Het was een zeergeslaagde herdenking, met vele belangstellenden. Een traditie om in ere te houden. Een dag later volgde op zaterdagmiddag 5 Mei deelname aan het Bevrijdingsdefilé Wageningen. Hier begeleidde het ROA het detachement van de Vereniging Oud-Militairen Indiëgangers (VOMI). Zaterdagmiddag 9 juni namen de muzikanten van het ROA deel aan de 12e Leidse Muziek Play-In op het Stadhuisplein in het centrum van Leiden. Het jaarlijks groeiende aantal deelnemende muzikanten zorgde ook dit jaar weer voor een stampvolle muziektent, waarin ruim 100 muzikanten musiceren, onder de traditionele, ontspannen en enthousiaste muzikale leiding van zoon Dominic en vader Henk Sierat. Dit jaar traden als gastorkesten op de Residentie Brassband uit Den Haag en het Reünie Orkest Artillerie (vroeger genaamd het Trompetterkorps der Artillerie, dat in 1963 werd omgevormd van Trompetterkorps tot Fanfare). Voorafgaand aan hun concert verzorgde het ROA nog een Streetparade door het centrum van Leiden, waarna zij het gastoptreden vervolgden met een drie kwartier durend concert, met gevarieerde stukken en natuurlijk enige militaire marsen. Traditioneel eindigde het ROA, onder leiding van dirigent Nico van Oudheusden, haar optreden met de Artilleriemars met het gezongen Artillerielied. Om 15.00 uur begon het Play-In-concert dat werd afgesloten met een gezamenlijk optreden van het Play-In-orkest en het Fanfareorkest van het ROA, met de mars Washington Grays. Deze mars lu-

28

istert “meesterlijk” eenvoudig, maar is door de effectief contrasterende, onophoudelijke stroom van muzikale ideeën overweldigend overtuigend, ook blijkend uit het wel zo enthousiaste publiek, dat beide orkesten door de voortdurende reactie. Op zaterdagmiddag 30 juni werd tijdens het Veteranendefilé in Den Haag wederom het detachement van de krasse knarren van de VOMI begeleid (gemiddelde leeftijd boven de 80). Tijdens de laatste landelijke veteranenbijeenkomst in Dalen (Drenthe) op zaterdag 7 juli verzorgde het ROA de muzikale ondersteuning bij de herdenkingsceremonie en de dag werd afgesloten met een concert.

ARTILLERIE JAARCONCERT 2013 Zaterdag 20 april 2013 het Artillerie Jaarconcert in de RK Johannes de Doperkerk te Breukelen. Overige optredens en repetities zijn nog in de planning of zie onze website www.reunieorkestartillerie.tk. Toegangskaarten voor dit concert kunnen gratis worden aangevraagd. Vrienden van het ROA ontvangen in de Nieuwsbrief een uitnodiging. Het repetitieschema voor 2013 is (wijzigingen voorbehouden; zie onze website) als volgt: 12 januari, 2 februari, 23 februari (in Breukelen), 9 en 23 maart, 13 april (in Breukelen). De repetities zijn (tenzij anders aangegeven) op de zaterdag vanaf 10.00 tot 14.30 uur in de voormalige filmzaal op de Lkol Tonnetkazerne in ‘t Harde. I.v.m. de toegangscontrole tot het kazerneterrein, worden bezoekers verzocht zich vooraf aan te melden bij F. T. Dürst Britt.

Lkol art bd F.T. Dürst Britt

ROA optredens tweede halfjaar 2012 Als U deze rubriek over Uw trompetterkorps leest, gaan we even terug in de tijd toen de zomerse dagen nog zonnig en warm waren. De volgende optredens zijn gerealiseerd: Zondagmiddag 15 juli 2012 Schuttersfeesten in DIDAM. De plaats Didam staat bekend als schuttersgemeente en telt zeven schutterijen en schuttersgilden, die alle op 15 en 16 juli schuttersfeest vierden in hun eigen dorp/ buurtschap. Op de zondagmiddag komen alle schutterijen samen op het gemeenteplein voor een vendelhulde aan het gemeentebestuur. Het ROA, o.l.v. Bert van Faassen als tambour-maître, ondersteunde de Schutterij Wilhelmina tijdens de parade, het bezoeken van de bogen, het ophalen van de koningen en de vendelhulde in het bejaardenhuis. Vervolgens werd koers gezet richting gemeentehuis voor het defilé en de gezamenlijke vendelhulde om 16 uur van de zeven Didamse schutterijen aan het gemeentebestuur en de Didamse bevolking.

Op uitnodiging van de organisatie die voor de 26e keer het bevrijdingsfeest “Le Pas de Calais Liberé” organiseerde, reisde het ROA af met een bus van de firma Besselink naar Lens (zuid van Lille), een gemeente in het Franse departement Pas-de-Calais. Geen tijd voor inkwartieren, wel voor de lunch en ’s-middags gelijk twee optredens in de dorpen Bully les Mines en Verquigneul. Hier werden we ontvangen door de burgemeester. Op het marktplein stonden talloze militaire voertuigen opgesteld, waarbij een grote groep als geallieerde militairen en burgers uit WO2 geklede personen. Zondagmorgen nam het ROA deel aan de streetparade in Souchez en bracht voor het erepodium de Artilleriemars en het Artillerielied ten gehore. Na de lunch volgde nog een miniconcert waarbij de bevolking met applaus hun waardering toonden. Naast het ROA werd ook door een reünie orkest Italiaanse bergjagers en reservistenband uit Engeland opgetreden. De terugreis ging met meer fileleed gepaard en zo kwamen de meeste ROA-leden omstreeks 11.00 uur weer thuis. Het was een aangenaam maar vermoeiend weekend geweest. Zaterdagmiddag 8 september Streetparade DELFT en concert bij Legermuseum. Dankzij de medewerking van Bureau Protocol & Ceremonieel CLAS en het Depot Ceremoniële Tenuen van het KPU-Bedrijf kon het ROA de door U geschonken geklede tenues aanpassen tot ceremoniële tenues en zo o.l.v. tambour-maître Bert van Faassen paraderen door de drukbevolkte Delftse binnenstad t.g.v. de Taptoe Delft. Na de parade werd als afsluiting een miniconcert o.l.v. Henk van ’t Veer verzorgd bij het Legermuseum.

Dinsdagmiddag 14 augustus Herdenking capitulatie Japan (einde WO2) in DOORN. De muzikanten van het ROA, met als dirigent Nico van Oudheusden, ondersteunden de herdenkingsdienst bij De Basis (voorheen BNMO) en buiten bij de vlagceremonie op passende muzikale wijze. Donderdagmorgen 23 augustus Herdenking Jongenskampen in Bronbeek te ARNHEM. Enige honderden voormalig geïnterneerden en belangstellenden verzamelden zich buiten in de tuin van landgoed Bronbeek bij het monument voor de Jongenskampen. Het optreden van het ROA o.l.v. Wytse de Vries met koralen en muziekstukken zoals de Captives Hymne, Terang Bulan en het Indisch Onze Vader werden door de aanwezigen zeer gewaardeerd.

ARTILLERIE VETERANEN ASSOCIATIE www.artillerieveteranen.nl

Weekend 1 en 2 september Bevrijdingsfeest in omgeving LENS (Frankrijk).

29

Boekbespreking 200 Jaar later...

door

Victor A.C. Remouchamps Wie zich afvraagt wat er 200 jaar geleden is gebeurd, heeft in 2012 de herdenking van de Slag bij Borodino gemist. Dit was het hoogtepunt en tegelijk dieptepunt van de veldtocht die Napoleon begon tegen de Tsaar van Rusland en diens generaals.

Doch deze veldtocht van bijna een jaar omvatte veel méér dan een serie veldslagen. De auteur heeft dit beschreven vanuit drie bijzonder perspectieven en tegen de achtergrond van de historische feiten.

1.

Hij is zelf voormalig beroepsmilitair en artillerist, hij woont in Vilnius (Litouwen), een van de steden die de ondergang van de Grande Armée kenmerkten, en hij is een nazaat van de hoofdpersoon Remi Remouchamps. Zijn eigen waarnemingen tijdens een reis langs de slagvelden en steden, zijn in het deels geromantiseerde verhaal verwerkt.

Doch het boek doet méér dan dat. Het amuseert, want Remouchamps is een geboren verteller ondanks enkele schoonheidsfoutjes. Het biedt bovendien inzicht in de kwaliteit van de uitrusting, de opleiding, de vrijwilligers en geronselden, en in de gang van zaken op het slagveld voor en tijdens het gevecht. Een onthullend en onthutsend boek waarin de glans van Napoleon niet onaangetast blijft en de verschrikkingen in een oorlog van alle tijden blijken te zijn. De sociale processen tussen mannen die met hun leven voor elkaar moeten instaan, het belang van inlichtingen, logistiek en misleiding, de erbarmelijke slechte zorg voor gewonden en uitvallers, de misdragingen door deserteurs en Kozakken, alsmede de invloeden van geografie en klimaat; het komt allemaal aan de orde. Meer specifiek voor die periode zijn de grote afhankelijkheid van paarden en de mogelijkheden tot brugslag door pontonniers.

Kortom, een geweldig leesboek, ook in omvang, en vooral boeiend voor degenen die niet op zoek zijn naar zuiver historische literatuur, maar naar een menselijk verhaal dat waar gebeurd zou kunnen zijn. Meer informatie is te vinden op de website: remouchamps.eu. L.J.J. Dorrestijn

(Historische roman) 2.

De gebeurtenissen en lotgevallen worden verteld als een soort dagboek en in de tegenwoordige tijd. De lezer is er bij, van dag tot dag, en van stad tot stad. Het lijden en de overlevingsdrang van de soldaten zijn bijna voelbaar. En het taalgebruik is dat van een soldaat: niet altijd gekuist, recht voor zijn raap, en met een knipoog waar enige overdrijving doorklinkt.

3.

30

De auteur richt zich niet op het geniale veldheerschap van Napoleon of de intriges op hoog niveau of de heldenmoed van Fransen, Zwitsers en Italianen, maar tracht te verklaren hoe de gewone soldaat binnen een kleine eenheid zijn lot heeft ervaren en daadwerkelijk kon zien waarom het niet goed zou aflopen. Dat de vlam van de hoop en het vertrouwen in de Keizer nog lang bleef branden, is in feite het unieke van de man en zijn leger. Vive l’Empereur was vaak de aanvalskreet, maar ook het afscheidswoord op het slagveld .

(Uitgeverij Gigaboek)

Zilveren Jubileumuitvoering Nationale Herdenking Roermond Op zaterdag 1 september 2012 vond in het “Nationaal Herdenkingspark Roermond” de 25 ste herdenking plaats bij het Nationaal Indië-monument 1945-1962. Het was een prachtige dag met veel zon en toch niet te warm. Ideale omstandigheden om deze jubileumeditie extra cachet te geven. Vanwege dit zilveren jubileum werd in de ochtend eerst een jubileumbijeenkomst gehouden in TheaterHotel De Oranjerie. Vanaf 10.00 uur werden hier diverse veteranen en gasten ontvangen met koffie en cake. In de grote zaal en de bovenzalen leek het eerder op een reünie dan op een ontvangst. Ruim vóór 11.00 uur werd iedereen verzocht zich te verplaatsen naar de Theaterzaal, die grote gelijkenis vertoonde met een halve arena en een redelijk hoge (vrij steile) helling bood. Veel oude veteranen hadden hier duidelijk moeite mee, maar iedereen kreeg met of zonder hulp zijn plaats toegewezen. Daarna volgde het cortège met o.a. Commandant der Strijdkrachten, generaal Tom Middendorp, de Inspecteur der Veteranen, luitenant-generaal Lex Oostendorp, de vier commandanten der krijgsmachtdelen, de Gouverneur van Limburg, de Burgemeester van Roermond en diverse anderen, waaronder 2 dragers van de Militaire Willems-Orde en luitenant-generaal bd Ted Meines. De voorzitter van de Stichting Nationaal Indië-monument 1945-1962, de heer Pascal Limpens, heette in zijn openingswoord iedereen welkom. Als intermezzo speelde steeds een gamelanorkest uit Amsterdam typische Indische muziek. Vervolgens kreeg de Roermondse Ingrid Schouten de gelegenheid een speciaal voor deze dag geschreven gedicht te declameren. Daarna kreeg generaal Middendorp het woord. Hij hield een prachtige toespraak, waarbij de Indiëveteraan centraal stond. Grootvader Eugene en kleinzoon Dominique Blom uit Sittard, ook in de zaal aanwezig, werden als voorbeeld in de schijnwerper geplaatst. Om 11.50 uur werd deze bijzondere jubileumbijeenkomst afgesloten en werd aan de aanwezigen een broodjeslunch aangeboden. Aansluitend moest verplaatst worden naar het Nationaal Herdenkingspark, waarbij de keuze werd gelaten tussen lopen of met de bus. Rond 13.30 uur waren nagenoeg alle veteranen en gasten gezeten rondom het monument. Mede gelet op de enorme warmte van vorig jaar had de organisatie gezorgd voor een flesje water onder elke stoel en enige tenten. De muzikale ondersteuning werd verzorgd door het gemengd koor van de Koninklijke Roermondse Zang- en Muziekvereniging en door de Marinierskapel. Om 13.50

uur kwam het cortège aangemarcheerd en tegen 14.00 uur kwam Z.K.H. Prins Willem Alexander, in zijn brigade-generaals uniform van de Koninklijke Landmacht met zijn begeleiding bij het monument aan. Nadat allen gezeten waren, opende voorzitter Pascal Limpens deze herdenking met een korte toespraak. Daarna volgde Monseigneur Wiertz met een gebed. Nadat het koor een intermezzo had gevuld, kreeg demissionair minister van Defensie Hans Hillen het woord. Hij sprak namens de regering zijn dank uit voor de inzet van de militairen in die periode in Nederlands-Indië. De uitvoering van een democratisch genomen besluit door de Nederlandse politiek meer dan 65 jaar geleden. Hij was dankbaar dat de verhouding tussen Nederland en Indonesië steeds vriendelijker en vriendschappelijker is geworden. “Nieuwe vriendschap is niet gebaat bij het onderzoeken van wat toen is fout gegaan!” was een kenmerkende zin in zijn toespraak. Hij besloot met: “Veteranen, ik salueer voor U!” Daarna volgde de kranslegging namens het Koninklijk Huis door Z.K.H. de Prins van Oranje met de Chef van het Militaire Huis, generaal-majoor Henk Morsink. Na het spelen van het signaal Taptoe Infanterie, de minuut stilte en het Wilhelmus volgde een declamatie van de stadsdichter de heer Hans van Bergen. Om 14.40 uur werd begonnen met het leggen van zo’n 100 kransen. Daarna werd deze jubileumherdenking afgesloten en ging ieder zijns weegs. De Prins van Oranje had nog een nagesprek met een vijftal uitgekozen veteranen, de gasten hadden nog een nazit in de tuin van het Kasteeltje Hattem, naast het Herdenkingspark. Diverse veteranen gingen nog naar de grote tent tegenover het Kasteeltje, maar de meesten gingen huiswaarts. In elk geval kon worden teruggezien op een waardige herdenking onder nagenoeg ideale weersomstandigheden.

31 31

NEDERLANDS ARTILLERIE M U S E U M

Schenkingen

Het Nederlands Artilleriemuseum heeft in de afgelopen periode ( na 15 april) de volgende schenkingen mogen ontvangen: -

Fam. Tuinstra - Stoet van Old Ruitenborgh: kleding,voorschriften en diverse andere artikelen.

-

Mw. Essenveld: een beeld van Sinte Barbara op sokkel, een routeschets E-Bt 922 Afdva, een poster werving vrijwilligers, emblemen en onderscheidingstekens, een boek ‘Nederlandse Artillerie’, diverse herinneringstegels, -borden en artilleriecuriosa.

-

Maj cav b.d. W. Plink: documentatie Tarakan-monument.

-

Fam. Tagnetti: een zakboekje (anno 19e eeuw).

-

Dhr. J. Kaspens: een schildje 14 Afdva en een syllabus (leerstof pakket geschut).

-

Dhr. Gorseling: 2x cahier patrouillegegevens (Ned Indië 1946-1950).

-

Dhr. R.A.C. Hoksbergen d.t.v. kol art b.d. R.W. Hoksbergen: een boekenserie ‘Essays over WO1’ (deel 1 t/m 15 m.u.v. deel 12 en 13).

-

Lkol inf b.d. W.P.A. de Bruin d.t.v. lkol art b.d. W. Hendriks: een ingelijste prent Maj Seelig (met MWO en Citadelmedaille).

-

Lkol art b.d. W. Hendriks: een omslag 129 Afdva, een vaantje Barbara sporttoernooi, voorschriften (3x) en een sectormal.

-

Kap art b.d. P. C.C. Mous: een tekening AOC, een boek ‘Festung Hoek van Holland’, een schietkaart (Duits) en een looplamp.

-

Maj art b.d. H. Stenekes: bierpul Ambt (2x) en diverse documenten.

-

Maj art b.d. E.H. Wagenvoort: een GT cpl., een DT en diverse andere attributen.

-

Mw. K.I. Schipper: een GT cpl. met pet, handschoenen en bottines.

-

Mw. A. ten Cate-van der Poll: een menukaart Corps 2 RVA en een groepsfoto cadetten SROA.

-

Maj art b.d. A.W. van Drecht: een herinnerings tegel Legerplaats Ossendrecht.

-

D.t.v. dhr. J. Kurk: een glas in loodpaneel met embleem rokende vulkaan (NOI, Sumatra).

-

Sgt aat J.Wolfswinkel: PSU uitrusting dpl sgt. SCHENKINGEN.

-

Mw. Smith-Faber: een zakboekje, een foto te paard en een ontslagbewijs van Teunis Faber (1908).

-

Dhr J. Kuipers: een bajonet.

-

Aooi art bd F. v.d. Knaap: diverse foto’s.

-

Fam. Guiaux: een ruiterpistool (19e eeuw).

-

Dhr. G. Dekker: een speculaasplank “St. Joris met de draak”.

-

Dhr. M. Dutrieux: een opengescheurde granaat 155mm, 2x koperen huls 40L60 en een borsthanger art.

-

32

Dhr. J. Veerman: een ontwerp Handboek voor den Soldaat Bereden Artillerie (auteur L. Moll). Scans van foto’s en dagboek (1885-1941) van aoo L. Moll (3-5 RVA anno 1919).

NEDERLANDS ARTILLERIE M U S E U M -

-

Schenkingen

Kap art bd D. Nikkels: 3x Umatic banden aflossing kazernewacht Lkol Tonnetkazerne, diverse PSU artikelen en voorschriften en een aantal jaargangen Sinte Barbara. Veteraan WO2: een Duitse karabijn K98, een seinpistool, een lege lichtgranaat, een geweergranaat (oefenmodel), een 35mm granaat (oefenmodel), een tableau met diverse bajonetten met schede. Lkol art H. Molman: een bolkokarde voor Talpa, een koord signaalhoorn veldartillerie (voor 1940), een epaulet veldjas (model 1912), diverse ansichtkaarten (o.a. Chassé-Kloosterkazerne Breda). Dhr R. Soesbergen: een Paspoort Koninkrijk der Nederlanden (=getuigschrift van goed gedrag bij ontslag militaire dienst) van zijn opa (21 Afd Regiment Vestingart 1896). Kapitein Ter Zee b.d. H.M.Van Binsbergen, uit de nalatenschap van zijn vader maj (r) art bd J. van Binsbergen: 4 fotoalbums, 5 dagboeken, 14 stafkaarten, bestemmingsplan en plattegrond Garoet (Java), een zakboekje, diverse documenten, (gedenk)boeken, gedenkschriften en voorschriften, 10-19 mei 1940 beknopt overzicht krijgsverrichtingen KL, gedenkbord Korps Artillerie 1677-1977 en een tegel VOA 1948-1973. Dhr. Th. Feenstra: 2x ansichtkaart (LBO en kazerne Nijmegen), diverse documenten opkomst militaire dienst, 7 Indonesische en 2 Japanse (1 NL–talig) bankbiljetten.

-

Aoo art R.A. van der Veen: een vlag 109 Btva MLRS.

-

Mw. J. Pleysier-Ditmarsch: een boekenkast met 13 dozen boeken.

Alle schenkers worden bij deze nogmaals hartelijk bedankt voor hun bijdrage om het Artilleristisch erfgoed te completeren. Heeft U nog voorwerpen en/of documentatie met een relatie naar Defensie en in het bijzonder naar de Artillerie en waarvan U afstand wenst te doen? In dat geval even bellen met 0525-657310, fax 657311 of e-mail [email protected] voor een afspraak om het af te leveren in ’t Harde om het op te laten halen. Er is aanvullende informatie van kol art bd Müller in de vorm van een foto van het kanon 7,5 cm TL nr. 1 uit paviljoen 3 van het NAM. Op de loop van dit stuk staat ook de keizerskroon afgebeeld en zelfs twee maal. Van boven naar beneden: de Wapenspreuk van de Artillerie, de W met keizerskroon en nog een keizerskroon boven een wapenschild met de Nederlandse Leeuw, waaronder nog de tekst “Je Maintiendrai”. Medio 1937 is dit type zware halfautomatische luchtdoelkanon op kruisaffuit vervaardigd in Hembrug en ingevoerd bij het Veldleger vanaf 1938. De mogelijke verklaring dat de (Duitse) keizerskroon door de firma Krupp er bij de levering al zou zijn gegraveerd is hiermee verontzijdigd. In de meidagen 1940 beschikte Nederland over 72 van deze kanonnen .

GRATIS ARTILLERIEMEMOIRES LATEN SCANNEN In de rubriek ‘Schenkingen aan het NAM’ worden af en toe foto’s en soms fotoalbums en dagboeken aangemeld. Mocht U (of Uw nabestaanden) nog geen afstand willen doen van op deze manier vastgelegde persoonlijke impressies van Uw diensttijd, dan kunt U ook het NAM vragen om Uw (foto)documentatie te scannen. U krijgt daarna Uw origineel terug en op verzoek een gratis cd-rom of dvd met de gescande foto/documentatie. Op die manier wordt ook het artilleristisch erfgoed aangevuld met Uw bijdrage. Wenst U hieraan mee te werken, neemt U dan contact op met maj art bd Dick van Zuidam. Contactadres zie het colofon in de rubriek van het NAM.

33

NEDERLANDS ARTILLERIE M U S E U M

www.nederlandsartilleriemuseum.nl

Barbarakruid bloeit Vorig jaar is men in de gelegenheid gesteld om via het NAM een zakje Barbarakruit aan te schaffen. Degene die als eerste een bloeiende plant Barbarakruit aan heeft geboden is maj aat bd N. Verwey geweest die daarmee een kruik Barbara’s Bitter heeft gewonnen.

Lkol art bd F.T. Dürst Britt

Artillerie wikipedia Bij het NAM wordt op basis van de Traditiebundel Artillerie gewerkt aan de opzet van een wikipedia-achtig digitaal bestand. Dat moet dan met inbreng van alle artilleristen worden aangevuld met informatie over eigen afdeling(en). Wellicht heeft U dat al op een eigen website op internet gezet. Ook verwijzingen naar herinneringsboeken zijn van harte welkom. Beschikt U over veel informatie over een bepaalde artillerie-eenheid en U wilt die met ons delen, neemt U dan contact op met het NAM.

Lkol art bd F.T. Dürst Britt

34

NEDERLANDS ARTILLERIE M U S E U M

www.nederlandsartilleriemuseum.nl

Agenda NAM -

Op 30-6-2012 heeft het NAM een bijdrage geleverd aan de Nederlandse Veteranendag op het Malieveld met het showen van de enige MLRS in Nederland. Tot 27-10-2012 tijdelijke tentoonstelling in Museum Elburg m.m.v. NAM en Museum KRA. Het KRA stelde een 6-ponder kanon ter beschikking bij de openingsceremonie. Op 25 juli 2012 is de demonstratie geweest van de Groninger Vereniging voor Artillerie Traditie uit Usquert i.s.m. het NAM op het ASK. Op 8 september 2012 nam het NAM deel aan de Open Monumentendag. Als extra attractie was op de LbO aan wezig de “Halve Kompagnie Artillerie der Dienstdoende Schutterij van ’s-Hertogenbosch 1813-1907”. Deze ver eniging richt zich vooral op de periode 1830-1831, de tijd van de Belgische Opstand en de Tiendaagse Veldtocht.

Het NAM was er bij Er kan worden teruggekeken op een prachtige Grande finale van het erfgoedfestival ‘Gelegerd In Gelderland’. Zaterdag 22 september werd op de Ginkelse heide bij Ede 2000 jaar militaire historie van Gelderland in beeld gebracht. De indrukwekkende Airborne herdenking met de luchtlandingen van ruim 1000 parachutisten, de bonte schare van re-enactmentgroepen, de fascinerende static shows van oude legervoertuigen en hedendaagse eenheden, de aanvullende Airbornemarkt, sfeermakende muziek, het mooie weer: alles werkte mee aan het succes van deze dag met een overweldigend groot bezoekersaantal van 75.000! Ook was daar een bijdrage van het NAM in de vorm van een MLRS, een 203 mm HW M110A2 en natuurlijk de 25-ponder. Ook de collega’s van de Veldartillerie uit Usquert waren aanwezig met hun getrokken kanonnen. ‘s Middags werd het eindschot van het festival gegeven door gedeputeerde Annemieke Traag en burgemeester Cees van der Knaap van Ede. Het kanon waarmee het eindschot werd gegeven werd gebracht door de Historische Veldartillerie met behulp van acht Groninger paarden, een prachtig en indrukwekkend gezicht. Op zaterdag 6 oktober was op de Lkol Tonnetkazerne in ’t Harde een reünie van de drie afdelingen luchtdoelartillerie die betrokken waren bij het conflict op Nederlands Nieuw-Guinea in 1962. Het NAM verleende steun met een kanon 40L70 en een vierlingmitrailleur. Met dank aan de vrijwilligers die het Groot en Rollend Materieel inzetbaar blijven houden voor dit soort bijeenkomsten en demonstraties. Lkol art bd F.T. Dürst Britt

Atoomsite Na een boel heen en weer ge-e-maild met Defensie is het gelukt! Defensie stelde, in het kader van ‘Gelegerd in Gelderland’, eenmalig de atoomsite open voor publiek. De toestemming was voor maximaal 100 personen die in groepen van ongeveer 15 mensen het terrein mogen betreden. Je werd, net als bij de reünie in 2010, met oude legervoertuigen naar de atoomsite gebracht. Vooraf werden de deelnemers gebrieft over de site bij de maquette in paviljoen 4 van het NAM. Meer weten over de plannen van de oudgedienden van 19 Afdva, bezoek dan onze website http://www.19afdva.nl. Namens Stichting reünisten 19AFDVA: Rob, Kees, John

35

Noot van de redactie: •

Kopij aanleveren in Word

•

Tekst moet plat zijn. Dus niet vet, onderstreept, met tabs of andere opmaak. Lever eventuele opmaakwensen op een aparte uitdraai mee.

•

•

Lever u kopij pas in als u er zeker van bent dat de inhoud niet meer aan wijzigingen onderhevig is. Auteurscorrecties hebben altijd invloed op reeds gerealiseerde opmaak. Indien dit niet mogelijk is omdat er b.v. ontwikkelingen gaande zijn, die u op dat moment van schrijven nog niet weet, meldt dit dan, dan kan er rekening mee worden gehouden. Lever altijd losse foto’s aan in jpg. Nooit foto’s in het worddocument verankeren. Dit levert een te lage resolutie op.

Ereleden Dhr. Dhr. Dhr. Dhr. Dhr.

Th. C. van der Aart J.A.H.M. Majoie R.P. van der Pol A.J.A. Beekmans F. van der Knaap

medeoprichter en eerste voorzitter medeoprichter en ex-bestuurslid ex-bestuurslid ex-bestuurslid en redactielid tweede voorzitter na oprichting

Activiteitencommissie Owi A.J.M. Witsiers Aooi J.L. de Brouwer Aooi C.J.M. Damen

Commissie van goede diensten Voorzitter Secretaris Lid

Dhr. Th. C. van der Aart tel: 0342-414672 Dhr. F. van der Knaap tel: 038-4440994 Dhr. A.J.A. Beekmans tel: 076-5219238

Penningmeester Owi J.S. de Vries De Wimpel 9 8447 ED Heerenveen

Bankrelaties •

•

Het formaat van de foto mag niet kleiner zijn dan 10 x 13 cm en moet een hoge resolutie (300 dpi) worden aangeleverd. Vergrotingen leveren bij te klein formaat of te lage resolutie onscherpe foto’s op of foto’s met lelijke vierkantjes (artifacten). Geen plaatjes / foto’s van het internet gebruiken. Deze hebben een te lage resolutie en u, en dus ook wij, lopen het risico van inbreuk op eigendomsrecht.

ING 5360680 ABN/AMRO 45.93.22.303 t.n.v. Penningmeester V.O.O.A. te Heerenveen

Secretaris VOOA Aoo R.J. de Vos Postbus 1000 8084 ZX ‘t Harde E-mail: [email protected] www.vooa.nl

Webmaster Mocht u om wat voor reden dan ook niet of niet geheel in staat zijn, aan het bovenstaande te voldoen, laat dat geen belemmering voor u zijn maar meldt dat aan de redactie. Wij zullen i.o.m. de vormgever een oplossing proberen te realiseren.

Aoo R.J. de Vos Het koggeschip 120 1784 SL Den Helder Tel: 0223-660684 E-mail: [email protected]

Redactie Aooi R. van Oudheusden Aooi H.Treffers Owi S.D. Bekkema Wim Speth e-mail: [email protected] telefoon: 06-20427335

Redactieadres Postbus 1000, 8084 ZX ‘t Harde E-mail [email protected]

Vormgeving ©H.H.W.

Oplage 500 exemplaren