Arbo Risicomanagement
BMD Advies Oost Deventer BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement
Veiligheidsissues
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Wie zijn wij? • Onafhankelijke, dienstverlenende organisatie, die bedrijven met expertise en capaciteit snel, flexibel, grondig en gedegen ondersteunt.
Werklocaties: Hardenberg en Deventer
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Programma 15.00 uur
Welkom/ontvangst Norman Smit - directeur - BMD Advies Oost
15.15 uur
Risicomanagement Jaap Middel - HVK - BMD Advies Oost
- de ins en outs van risicomanagement - waarom risicomanagement toepassen - en als het dan toch mis gaat !
16.00 uur
Pauze
16.10 uur
Risicomanagementtools Jaap Middel - HVK - BMD Advies Oost -
17.00 uur
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Risico-inventarisatie en -evaluatie zorgsystemen veranderingsprocessen de komst van arbocatalogi, wat te doen?
Afsluiting
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Welke risico’s loopt u als werkgever?
• Financiële risico’s • Materiële risico’s • Aansprakelijkheidrisico’s • Imagoschade
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement
Bronnen: Hart van Nederland, Tubantia, Dagblad van het Noorden, Telegraaf, Regioactueel, Newspower.nl, Shell.nl
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement Wat je bespaart heb je verdiend.
Een persoon die in het leven voor verrassende dingen zorgt. De grootste uitvinder van dingen die niet werken, of wel werken, maar direct weer tot zelfdestructie over gaan. Welke werkgever zou hem willen missen in z'n omgeving, niemand toch?
als er meer dan één manier is om een taak te doen en één van die manieren zal in een ramp resulteren, dan zal iemand het zo doen.
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
al is de kans op een ernstige menselijke fout heel klein, als het risico maar vaak genoeg wordt gelopen, dan maakt er vroeg of laat iemand een fout.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement - Begrippen Arbo-Risicomanagement: • Het tijdig herkennen, analyseren en onderzoeken van alle risico’s welke de mogelijkheden van een bedrijf, om haar doelstellingen te behalen, negatief beïnvloeden, inclusief de activiteiten om de risico’s te verkleinen of te voorkomen. • Risico’s die betrekking hebben op mensen, goederen en activiteiten. BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement - Begrippen
HRM
Technisch Natuur
Gemeenschap
Financieel Doelen
Strategisch
Organisatie
Wet- en regelgeving
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement • Verdeling verantwoordelijkheden • Beheersing processen • Naleving van procedures
• Product aansprakelijkheid • Wettelijke vereisten • Licentie voorwaarden • Arbo vereisten
• Internationale samenwerking • Partnerschappen • Reorganisaties • Visie Wet- en regelgeving
• Storm • Overstroming • Bliksem
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Strategisch
Doelen Natuur
Financieel
• Oninbare vorderingen • Dubieuze debiteuren • Fraude • Valuta schommelingen
Organisatie
HRM
Gemeenschap
• Imago • Publieke houding • Publieke waardering van het bedrijf
• Beschikbaarheid personeel • Kennis van medewerkers • Ziekte • Ongelukken • Veiligheid op het werk
Technisch
• Productkwaliteit • Netwerkproblemen •Informatie beveiliging • Afhankelijkheid van leveranciers
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement Het Risk Management proces is een algemene handleiding voor elke organisatie, ongeacht de aard van de werkzaamheden, activiteit of functie.
7 stappen in het RM proces
Stel Stel de de kaders kaders vast vast Identificeer Identificeer de de risico’s risico’s Analyseer Analyseer de de risico’s risico’s Evalueer Evalueer de de risico’s risico’s Implementeer Implementeer de de maatregelen maatregelen BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement ‘Het Risico' is veelal dynamisch en voortdurend aan verandering onderhevig, zodat het RM proces tevens omvat:
Monitoren Monitoren en en beoordelen beoordelen en
Communicatie Communicatie en en overleg overleg
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement Uiteindelijk bereikt u de beheersing van de risico’s en borgt daarmee de veiligheid in uw organisatie, met als doelstelling een hoger niveau te bereiken:
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement Risicomanagement vraagt om samenwerking in de keten!
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement - en als het dan toch misgaat? De Arbeidsinspecteur zal naar aanleiding van een ongeval een onderzoek starten. Als blijkt dat het bedrijf tekort geschoten is in het naleven van wettelijke verplichtingen, dan kan de Arbeidsinspecteur een aantal protocollen volgen: •Stillegging •Last onder bestuursdwang •Last onder dwangsom •Eis tot naleving •Bestuurlijke boete opleggen •Proces verbaal opmaken
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement - en als het dan toch misgaat?
Proces-verbaal (strafrechtelijke procedure) Indien de Arbeidsinspecteur overgaat tot het opmaken van een proces-verbaal is dat de start van een strafrechtelijke procedure.(OvJ) Het strafrecht is gericht op het straffen van de (rechts)persoon en om een voorbeeld te stellen aan anderen: overtredingen van wettelijke voorschriften worden niet getolereerd en bestraft.
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement - en als het dan toch misgaat? Civielrechtelijke aansprakelijkheid Een bedrijf kan ook civielrechtelijk aansprakelijk worden gesteld door bijvoorbeeld het slachtoffer van het ongeval. Bij civielrechtelijke aansprakelijkheid gaat het om het onrechtmatig handelen van het bedrijf of een persoon, waardoor (materiële of immateriële) schade is ontstaan. Degene die schade lijdt wil die schade graag vergoed zien.
Onrechtmatige daad, Burgerlijk Wetboek Boek 6 Artikel 162.
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement - en als het dan toch misgaat? Werkgever dient aan te tonen dat: • • • •
Voldaan is aan de zorgplicht De schade niet het gevolg is van het tekortschieten in die zorgplicht De schade ook zou zijn ontstaan als die zorgplicht zou zijn nagekomen De schade het resultaat is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer Zorg ervoor dat bij het onderzoek van de AI altijd een extern (veiligheids)deskundige namens uw bedrijf meeloopt en U een eigen ongevalonderzoek start. Ook de AI maakt nl. fouten
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement
• Weet U wat, en hoe groot, uw risico’s zijn? BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement Risico = Kans x Effect
Effect
Alligators Tigers (IV) (III) Kittens (I)
Puppies (II)
I
Beheersmaatregelen niet direct noodzakelijk II Kans reduceren III Effectreductie IV Vermijden/reduceren
Kans
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement - Beheersmaatregelen Beheersmaatregelen 1. Vermijden (Bronaanpak) 2. Verminderen/delen (Afschermen, PBM’s, voorlichting) • Kans -> preventief • Gevolg -> correctief 3. Aanvaarden/Accepteren (mits gewogen) • Niet te beïnvloeden • Kosten beheersmaatregel te groot in relatie tot het risico (redelijkerwijsheidsclausule) 4. Verzekeren BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Risicomanagement – een samenspel
”Veilig”
Techniek
Gedrag
Organisatie
Beleid van onderneming
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Managementsystemen
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Managementsystemen VCA ISO 9001 ISO 14001 OHSAS 18001 ISO 26000 ISO 31000 BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Managementsystemen ISO 9001
Afgestemd op klanteisen BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Managementsystemen ISO 14001
www.warmilieu.nl
Afgestemd op (milieu) wet- en regelgeving BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Managementsystemen OHSAS 18001
WAR Arbo
Afgestemd op arbo wet- en regelgeving BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Managementsystemen ISO 26000 en MVO prestatieladder
Afgestemd op prestatie-indicatoren BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Managementsystemen ISO 31000
Afgestemd op prestatie-indicatoren BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Waar staat uw bedrijf ?
3. Weten wat er plaats vindt
4. Voorkomen is beter dan genezen
5. We zijn gewoon de beste
2. Bezig met brandjes blussen
1. Er is niets geregeld
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
RI&E Risico- Inventarisatie en Evaluatie!
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Wijzigingen in de Arbowet ! • • • •
Raamwet: kaders wet- en regelgeving Algemene bepalingen voor het Arbo-beleid Toezicht en handhaving door Arbeidsinspectie Geldt voor werkgever en werknemers
Concrete uitwerking in: • het Arbo-besluit: regels voor de uitvoering • de Arbo-regeling: specifieke bepalingen Invulling door toepassen van middelvoorschriften vanuit de Beleidsregels: praktische aanbeveling CAO-afspraken, afspraken Arbo-convenanten, AIbladen, normen, voorschriften
76 beleidsregels geschrapt (01-04-2011) BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Opbouw arbowetgeving
Wetgeving Handhaving
Vroeger
Nu
- Arbowet - Arbobesluit - Arboregeling
- Arbowet Wetgeving - Arbobesluit Handhaving - Arboregeling Handhaving
- Arbobeleidsregels
- Arbocatalogus
- AI-bladen - NEN-normen - PGS richtlijnen
- AI-bladen - NEN-normen - PGS richtlijnen
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Stand der techniek
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Belangrijkste wijzigingen arbowet 2007 • De bestaande middelvoorschriften in de arbobeleidsregels zouden in 2010 komen te vervallen; • In de plaats hiervan moeten werknemers en werkgevers gezamenlijk branche voorschriften opstellen: de Arbocatalogus; • Voor risico’s waarin de Arbocatalogus niet voorziet blijft de werkgever verantwoordelijk voor beheersmaatregelen; • Bij een goed gekeurde arbocatalogus komen de arbobeleidsregels te vervallen. BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Belangrijkste wijzigingen arbowet 2011 • 76 van de huidige 92 arbobeleidsregels zijn ingetrokken per 1 januari 2011. • 11 arbobeleidsregels zijn opgenomen in regelgeving en wettelijk verplicht. • 6 beleidsregels worden aangehouden tot 1 januari 2012 omdat er nog geen branche afspraken zijn. • Arbeidsinspectie kan handhaven op laatste stand der techniek vanuit de NEN-normen en vanuit de arbocatalogi. BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Beleidsregel arbocatalogi 2010 • Alle goedgekeurde arbocatalogi worden opgenomen in de Beleidsregel arbocatalogi 2010; • De beleidsregel wordt gewijzigd wanneer er nieuwe arbocatalogi goedgekeurd worden.
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
RI&E Risico- Inventarisatie en Evaluatie!
Vraag • Hoe lang is uw RI&E geldig?
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
RI&E Risico- Inventarisatie en Evaluatie!
• Sinds 1 januari 1994 verplichting tot het vastleggen van risico’s voortkomende uit arbeidsomstandigheden • De RI&E is de spil van het Arbobeleid • Grote rol voor de preventiemedewerker • De arbocatalogus weerhoudt u NIET van de RI&E verplichting
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
RI&E als managementsysteem
WAR Arbo
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
RI&E Toetsing Per 1 april 2011 heeft er een wetswijziging plaatsgevonden die invloed heeft op de regeling voor lichte toets voor bedrijven met 25 werknemers of minder Aantal werknemers 1 - 10
Soort RI&E
Toetsing
goedgekeurde branche-RI&E
geen
eigen model
zwaar
goedgekeurde branche-RI&E
licht / geen
eigen model
zwaar
alle methodes
zwaar
Deskundigheid
gecertificeerde kerndeskundige
Per 01-01-2011 1-25 Lichte toets vervalt
11 - 25 > 25
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
bij voorkeur interne medewerker
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
RI&E
RI&E afstemmen op type bedrijf (branche)
ARIE-regeling
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement
Verdiepingen van de RI&E Kantoorveiligheid Gevaarlijke stoffen Machineveiligheid Explosieveiligheid BHV en Bedrijfsnoodplan
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement
“Werknemers neigen er naar eerder gedrag van hun baas te volgen dan de wet”
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement – Cultuur en Gedrag
Subsidie mogelijk voor verandertrajecten BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Evalueren van de RI&E en het PVA • Is er een goede RI&E opgesteld? • Bestaat er aanleiding een nieuwe RI&E op te stellen? • Zijn de voornemens uit het PvA volgens de afspraak uitgevoerd? • Is de deskundige bijstand afgestemd op de aanwezige risico's? • Hebben de maatregelen tot het gewenste effect geleid? zo nee, wat is hiervan de oorzaak? • Voortgangsverslag BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement Managen van risico’s helpt om uw doelstellingen op de kar te houden!
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Arbo Risicomanagement De onderneming van de 21e eeuw Planet (milieu)
MVO
Profit (markt/winst) BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
People (medewerkers/maatschappij) Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Bedankt voor uw aandacht: Tot ziens bij BMD Advies Oost.
BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige
Tenslotte:
Vragen? BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.
Jaap Middel Hoger Veiligheidskundige