Arbeidsvoorwaarden meer richten op individu

Nummer 9 I 5 maart 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 2 Eerste politieschool Uruzgan klaar voor actie

Pagina 3 Toename vacatures was verwacht

Pagina 4 DDG te gast in Hotel New York

Pagina 5 Tactis verruimt het speelveld

Arbeidsvoorwaarden meer richten op individu DEN HAAG - Het onderhandelaarresultaat dat staatssecretaris Jack de Vries en de centrales van overheidspersoneel hebben bereikt, vormt een nieuwe stap naar arbeidsvoorwaarden-op-maat. “Dit past bij de tendens die ik verder wil ontwikkelen om groepen van personeel specifiek te bekijken. Het geld moet komen waar het nodig is”, zegt de bewindsman. “Alles is er de komende jaren op gericht een aantrekkelijke werkgever te zijn en te blijven.”

...eerste resultaat hopelijk al op het salarisstrookje van april te zien...

Boetes voor wangedrag militairen omhoog DEN HAAG - Militairen die in de fout gaan, kunnen in de toekomst een boete krijgen van 350 euro. Tot nu toe was dat 45 euro. Wie zich tijdens een buitenlandse missie misdraagt, riskeert een geldstraf van maximaal zevenhonderd euro. Dat heeft staatssecretaris Jack de Vries de Tweede Kamer afgelopen week in een brief laten weten. De beslissing van de bewinds-

man om de maximum boetes voor wangedrag van militairen te verhogen, houdt verband met aanbevelingen van de Commissie Staal. Die adviseerde Defensie maatregelen te nemen tegen wangedrag als pesten, discriminatie en seksuele intimidatie. Het opleggen van geldstraffen in de krijgsmacht vindt altijd plaats in het kader van het militair tuchtrecht.●

Buiten de salarisverhoging van 1,0%, de verhoging van de eindejaarsuitkering (1,5%) en een eenmalige uitkering ter grootte van 0,35% is een aantal specifie­ ke maatregelen aangekondigd. Het betreft dan in bepaalde gevallen hogere vergoedingen voor het reizen, een tegemoetkoming in de kosten voor buitenlandplaatsingen en het flexibel op- en meenemen van vakantiedagen. Indien de leden van de vakcentrales en ook het kabinet het akkoord goedkeuren, is het eerste resultaat hopelijk al op het salarisstrookje van april te zien, zegt Hoofddirecteur Personeel luitenant-generaal Hans Leijh. De overige voorstellen vragen meer tijd om in te passen in de respectieve systemen. De Vries spreekt van een resultaat dat recht doet aan de inzet van het personeel. “Gegeven de huidige economische situatie mogen we niet klagen. Het tekent de goede verhoudingen tijdens de onderhandelingen dat we elkaar ondanks de economische tegenspoed zo snel vonden. Het valt immers niet mee als midden in het overleg de sombere cijfers van het cpb naar buiten komen.”

SCHIPHOL - Na de crash van Turkish Airlines vlucht tk 1951 op woensdag 25 februari bij Schiphol heeft de Koninklijke Marechaussee zich niet onbetuigd gelaten. Zo bood ze onder meer ondersteuning aan het Rampen Identificatie Team en de Technische Recherche. De Boeing 737-800 stortte bij de nadering van de luchthaven neer op een akker langs de a9, ter hoogte van het Rottepolderplein bij Haarlemmerliede. Bij de crash brak het toestel in drie stukken. De KMar arriveerde binnen twee minuten na de alarmering bij de meldkamer op de plek van de ramp. Ze zette bij elkaar 215 personeelsleden in om eerste hulp te verlenen aan de passagiers van het uit Istanboel afkomstige toestel. Een flink aantal marechaussees kwam uit eigen beweging naar de luchthaven om de reeds aanwezige collega’s bij te staan. Ook personeel vanuit de andere districten begaf zich in groten getale naar Schip-

Sinds de grote reorganisatie van 2005 bestaat de militaire muziek uit de Marinierskapel der Koninklijke Marine met Tamboers en Pijpers en de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ met Regimentsfanfare ‘Garde Grenadiers en

Jagers’. Verder het Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’, de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht met Drumfanfare, het Trompetterkorps der Koninklijke Marechaussee en de Fanfare Korps Nationale Reserve. Gezamenlijk waren zij het afgelopen jaar goed voor meer dan duizend optredens in grotere en kleinere formaties, zowel in binnen- als buitenland. Een ministerieel bezoek meer dan waardig dus. Lees verder op pagina 2

hol, om te helpen bij een zorgvuldige opvang van de reizigers. Na het geven van eerste hulp bekommerden de marechaussees zich om de slachtoffers in afwachting van de komst van am-

Lees verder op pagina 3

Minister met militaire muziek mee ROTTERDAM - Minister Eimert van Middelkoop heeft begin deze week diverse krijgsmachtorkesten ontmoet en het Mariniersopleidingscentrum op de Van Ghentkazerne in Rotterdam bezocht.

Marechaussee biedt hulp na vliegramp

Minister Van Middelkoop geniet zichtbaar van de militaire muziek. Links van hem luitenant-kolonel der mariniers Pieter Jansen. Foto: Herman Zonderland.

bulances. Vervolgens assisteerden ze hulpverleningsdiensten en zetten het terrein af. Naast participatie in het Rampen Identificatieteam en de Technische Recherche is een rechercheteam van de KMar, op verzoek van de gemeente Haarlemmermeer, ingezet om de registratie van de slachtoffers zorgvuldig te waarborgen door hun gegevens te vergelijken met de passagierslijst. Complicerende factor daarbij was dat er één reiziger meer in het vliegtuig zat dan op de lijst stond vermeld. Van de vs autoriteiten kreeg de marechaussee een eervol verzoek om de erehaag te vormen voor de vier Amerikaanse dodelijke slachtoffers die werden teruggevlogen naar hun thuisland. In totaal kwamen bij de ramp negen mensen om en er vielen tientallen gewonden. Foto’s: Richard Frigge - AVDD●

5 maart I Pagina 2

Eerste politieschool Uruzgan klaar voor actie TARIN KOWT - De eerste politieschool in Tarin Kowt, bedoeld om de theoretische en praktische kennis van de Afghaanse agenten te vergroten, is klaar. Goed nieuws voor de politiemissie van de Europese Unie in Afghanistan (eupol), die optreedt als mentor van de Afghaanse politie-instructeurs. Deze week kwam het hoofd van de missie, de Deense commissaris Kai Vittrup, met eigen ogen het nieuwe centrum aanschouwen. De Afghaanse overheid stelt zich ten doel om eind 2010 een goed opgeleide politiemacht van 82.000 man te kunnen inzetten.

Het idee om een Provincial Training Center (ptc), zoals de school officieel heet, op te richten, komt van de Task Force Uruzgan (tfu). In Afghanistan bestonden al diverse regionale trainingscentra waar Afghaanse agenten worden opgeleid. “Alleen is het aantal beschikbare plaatsen daar beperkt”, zegt majoor Edwin, plaatsvervangend hoofd g7. “Bij de tfu besefte men dat er behoefte was aan meer trainingscapaciteit. We wilden ook mannen op provinciaal niveau op-

leiden. Dit ptc, gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken, maakt dat mogelijk.” De opleiding hier duurt acht weken en uiteindelijk moeten alle politieagenten van Uruzgan deze volgen. Op dit moment zijn er 1657 agenten in de provincie, maar de meesten hebben geen gedegen training gehad. Op het ptc geven acht instructeurs les, met steun van de Coalition Forces en eupol. De doelstelling van laatstgenoemde is om bij te dragen aan

Militaire muziek ROTTERDAM - Na een ontvangst met vier ereroffels, waarop de Tamboers & Pijpers van het Korps Mariniers ‘De Jonge prins van Friesland’ speelden, gaf Inspecteur Militaire Muziek Krijgsmacht luitenant-kolonel der mariniers Pieter Jansen een presentatie voor de minister. Uiteraard volgde een kort optreden met stukken van onder anderen Hector Berlioz, Johann Sebastiaan Bach en Lionel Richie door de Tamboers & Pijpers van het Korps Mariniers en de Marinierskapel.

Na de lunch stond het mariniersopleidingscentrum op het programma. Hier stipte de commandant, luitenant-kolonel der mariniers Jur van Nee, de historische band tussen het Korps Mariniers en de stad Rotterdam aan. Van Nee vertelde de minister verder wat meer over het Facilitair Steunpunt Rotterdam, het Mariniersmuseum, en het Mariniersopleidingscentrum, waarna een rondleiding volgde over de kazerne. Tekstbijdrage: AOO drs. John Smit●

EUPOL commandant Vittrup (l.) bezocht onder andere gouverneur Hamdam in Tarin Kowt.

Hoofdtaak van EUPOL is om de Afghanen te mentoren en trainen.

strategieontwikkeling en professionalisering van de Afghaanse politie, zodat die uiteindelijk zelfstandig en goed kan functioneren. eupol valt niet onder isaf. Edwin: “Ze worden beperkt door hun mandaat waardoor ze operationeel niet inzetbaar zijn buiten de poort. Met de komst van het ptc kunnen zij zich focussen op één van de taken die wel binnen hun mandaat vallen. Nu houden ze zich met name bezig met algemene criminaliteitsbestrijding. Daarnaast adviseren zij de staf van de Afghaanse Nationale Politie.” Wat eupol vooral parten speelt, is het tekort aan mensen. Zo zouden er op dit moment in Afghanistan vierhonderd man werkzaam moeten zijn, maar het is slechts de helft. “Als je grootschalig op wilt treden”, waarschuwt Edwin, “moet iedereen zijn bijdrage leveren.” De Australiërs, die deel uitmaken van de coalitiestrijdkrachten, hebben dat begrepen; zij willen zo snel mogelijk met tien extra in-

structeurs over de brug komen. Nederland heeft sterk gepleit voor de komst van eupol. De missie is vooral van belang omdat de eu als geheel hiermee in de opbouw en stabilisatie van Afghanistan investeert en zo kan zorg dragen voor stroomlijning van de verschillende nationale initiatieven. Tekst: tlnt Judith Rietveld, foto's sgt Gerben van Es-avdd●

Vittrup verbleef twee dagen op Kamp Holland. Hij bezocht onder an­dere gouverneur Assadullah ­Hamdam van Uruzgan en sprak met de politiemannen van eupol over hun werkzaamheden. Daarnaast onderhield hij zich met commandant tfu brigadegeneraal Tom Middendorp en de civiele vertegenwoordiger Joep Wijnands over eupol en haar rol in Uruzgan. Hij beaamde dat de werkomstandigheden lastig zijn. “Het ptc is daarom een grote stap voor eupol”, aldus Vittrup.●

...het lijkt soms alsof militaire activiteiten zich niet verdragen met de natuur doordat Defensie opereert in gebieden die vroeger als waardeloos golden, maar nu geliefd zijn om hun schoonheid... Foto: Peter Wiezoreck

Duurzaamheidsdilemma’s in milieubeleid DEN HAAG - “Defensie en milieu hebben veel met elkaar te maken”, constateerde staatssecretaris Jack de Vries vorige week tijdens de presentatie van de Duurzaamheidsnota 2009. Daarbij waren ook prof. dr. Coby van der Linde van het Clingendael International Energy Programme en de directeur Directie Ruimte Milieu en Vastgoedbeleid, Jan Fledderus, aanwezig. De Duurzaamheidsnota is de opvolger van de Defensie Mileubeleidsnota 2004 en bevat de strategie van Defensie voor de periode 2009 tot en met 2012. Fledderus noemde de eu als belangrijkste bron van weten regelgeving op milieugebied in Nederland. “Defensie dient zich daar net als alle andere ministeries aan te houden”, zei hij. De Vries gaf aan dat men op militaire terreinen al rekening houdt met planten en dieren. Duurzaamheid gaat echter ook over energie, gebruik en verbruik van eindige grondstoffen en over vervuiling en verstoring door de voorbereiding op Defensietaken. De staatsecretaris wees daarbij op het spanningsveld van milieuwet- en -regelgeving en operationele noodzaak. Dit betekent volgens hem niet dat een duurzaamheids- of milieubeleid onmogelijk is. Er doen zich echter wel dilemma’s voor.

Strategische kijk

Wat energie betreft maakte De Vries duidelijk dat de Duurzaamheidsnota inzet op energie-efficiency als voornaamste instrument. Als voorbeeld noemde hij gebouwen, die misschien vijftig jaar meegaan en materieel dat een levensduur heeft van wellicht dertig. Beslissingen van nu werken jarenlang door. Een strategische kijk op de toekomst acht De Vries van belang. “We haken waar mogelijk aan bij het programma Duurzaam Inkopen van het Rijk en ook elders in Europa zien we dit soort initiatieven ontstaan. We gaan bijvoorbeeld zeker mee met de eisen die vanuit Duurzaam Bouwen aan onze gebouwen worden gesteld. Energie-effectiviteit staat bij infrastructuur hoog op de agenda.” Over de aanleg van windmolenparken zei De Vries zich te willen conformeren aan de kabinetsdoelstelling, maar aan de andere kant geen te grote verstoring op radars van de krijgsmacht te kunnen accepteren. “Uiteraard blijven we het belang van radars voor de nationale veiligheid uitleggen, maar dit is een duidelijk voorbeeld van een botsing tussen milieu en veiligheid.” Volgens hem lijkt het soms alsof militaire activiteiten zich niet verdragen met de natuur doordat Defensie opereert in gebieden die vroeger als waardeloos golden, maar nu geliefd zijn om hun schoonheid. Als voorbeeld noemde hij De Veluwe, De Marnewaard en schietrange De Vliehors. Er zijn mensen die menen dat Defensie elders moet oe-

fenen. Dat gebeurt volop in het buitenland, maar niet elke dag. “Bovendien vind ik alleen het buitenland geen optie. Apachevliegers zijn al twee van de drie nachten van huis. Je moet ook in Nederland oefenmogelijkheden hebben. Het probleem is echter dat we als Defensie niet ruim in ons jasje zitten. De afgelopen jaren zijn veel defensieterreinen afgestoten.” Dat betekent weinig alternatieven om tijdens de vogeltrek, broedseizoenen, zoogperiodes of paartijd uit te wijken. Bestaande oefengebieden zijn hard nodig. Overigens wordt, samen met het ministerie van lnv, gewerkt aan een Natuurbeschermingswetvergunning voor het militair laagvliegen in Nederland. De Vries zei te hopen dat hiervan het signaal uitgaat dat ook Defensie zich wil houden aan de natuurwetgeving. “Waarbij ik me wel afvraag: blijft er voldoende ruimte over om te doen wat we moeten doen?”● Professor Van der Linde gaf een overzicht van de internationale belangen, knelpunten op het gebied van energiezekerheid, nu en in de toekomst te gebruiken bronnen en hoe het ruwe materiaal ons bereikt. Zij stelde dat met het gebruik van olie- en gasbronnen en de bijbehorende zeeroutes en pijpleidingen een interessant spel van politieke belangen ontstaat. Dat als het erop aankomt, de meeste staten enkel voor de eigen belangen gaan.●

5 maart I Pagina 3

...de nieuwkomers zullen eerst moeten worden ge­ schoold en dat vergt ook extra inspanningen bij de opleidingscentra... Foto: Hennie Keeris

Toename vacatures was verwacht

DEN HAAG - Een grotere instroom van nieuw personeel leidt niet meteen tot een afname van het aantal vacatures. De nieuwkomers zullen eerst moeten worden geschoold en dat vergt ook extra inspanningen bij de opleidingscentra. Met die uitspraken tempert staatssecretaris Jack de Vries het optimisme over de mogelijke invloed van de slechte economische situatie in ons land op de belangstelling voor een baan bij Defensie. De Vries maakte vorige week in de halfjaarlijkse rapportage over het Flexibel Personeelsysteem en Werving & Behoud bekend dat het aantal militaire vacatures is opgelopen tot 7606. “De situatie is ongewenst, maar niet onverwacht”, stelt hij. Van die banen staat bijna een kwart hooguit drie maanden open en bijna de helft drie maanden tot één jaar. De meeste open plaatsen zijn er bij de onderofficieren (ruim 44 procent), gevolgd door de manschappen (ruim 37 procent) en daarna de officieren met bijna 19 procent. De staatssecretaris wijst erop dat de rapportage nauwelijks rept over het burgerpersoneel bij Defensie, maar dat sommige delen uit het fps een op een kunnen worden overgenomen. Hoofddirecteur Personeel luitenant-generaal Hans Leijh, denkt dan ook aan instrumenten als loopbaanbegeleiding en ontwikkeling door studie. “Het zal om een cultuuromslag vragen, maar de rechtspositie biedt mogelijkheden ook burgers naar een andere stoel te zetten. Als we daar grip op willen hebben, moet er wel een onderzoek komen hoe dat valt in de organisatie.”

Gunstige tekenen

Het negatieve saldo van in- en uitstroom bij de krijgsmacht bedroeg vorig jaar 891. Dat is een gunstiger cijfer dan in 2007. Toen verlieten bijna 500 mili­tairen meer de dienst. Zo’n vijf­ tienhonderd openstaande mili­taire banen zijn volgens de staatssecretaris tijdelijk in te vullen door burgers. Het betreft dan zogenoemd civiel herkenbare functies zoals verpleegkundigen, technici en administratief personeel. Behalve dat Defensie bepaalde medewerkers goed kan gebruiken, meent De Vries de burgermaatschappij ook een dienst te bewijzen met het aanbieden van werkgelegenheid. De krijgsmacht blijft in staat de operationele taken uit te voeren, maar het grote aantal vacatures heeft wel effect op oefenprogramma’s en aspecten van de gereedstelling en bedrijfsvoering, meldt generaal-majoor der mariniers Ton van Ede. Hij is namens de Hoofddirecteur Personeel belast met werving en behoud. “Alles is erop gericht dit jaar af te sluiten met een positief saldo van in- en uitstroom. De tekenen zijn gunstig.”

...vijf­tienhonderd openstaande mili­taire banen zijn tijdelijk in te vullen door burgers. Het betreft civiel herkenbare functies zoals verpleegkundigen, technici en administratief personeel... Foto: Gerben van Es-AVDD

Er zijn meer positieve ontwikkelingen. Zo groeit de belangstelling voor instroomopleidingen bij de Regionale Opleidingscentra (roc). Het aantal jongeren dat dit schooljaar deelneemt, is opgelopen tot ruim tweeduizend. “We werken structureel samen met zo’n dertig roc’s”, vertelt ‘wervingsgeneraal’ Van Ede. “Met zeven daarvan wordt een aanzienlijke uitbreiding van aantal en soort instroomopleidingen uitgewerkt. De komende jaren introduceren we die ook bij andere regionale opleidingscentra. Deze samenwerking levert Defensie een behoorlijke groep van goed voorbereide jongeren op.” De wervingsbonus werpt eveneens vruchten af. Die leverde binnen twee maanden bijna tweehonderd sollicitaties op en wordt uitgekeerd zodra de sollicitant de opleiding heeft voltooid. De resultaten van de campagne ‘Van werk naar werk’ overtreffen daarnaast de verwachtingen; in totaal hebben al ruim drieduizend geïnteresseerden zich gemeld. Te Vroeg

Hoewel het verschil tussen in- en uitstroom over 2008 minder negatief uitvalt dan verwacht, is het te vroeg om te zeggen welk effect de maatregelen uit het Actieplan Werving en Behoud al hebben gehad. Begin dit jaar startte de eerste groep van elf herintreders bij het Commando Landstrijdkrachten met een korte (opfris-)opleiding militaire basisvaardigheden. Naar verwachting stromen in 2009 circa driehonderd geïnteresseerden met eerder opgedane werkervaring in. Dat leidt niet meteen tot minder vacatures, waarschuwt Van Ede. “De opleiding van nieuwe collega’s neemt de nodige tijd in beslag.” De extra inspanningen op het gebied van werving en de intensivering van de samenwerking met de roc’s hebben overigens hun weerslag op opleidingscentra. “Die staan onder druk”, meldt De Vries. “Tijdelijke oplossingen vergroten op korte termijn de capaciteit ervan. Het vormt een uitdaging dit zo min mogelijk ten koste van de operationele inzet te laten gaan. Er zijn structurele oplossingen in onderzoek en er worden maatregelen voorbereid.”●

Vervolg van pagina 1

Kleine maatregelen, groot plezier DEN HAAG - Het wegnemen van punten die tot ontevredenheid bij het personeel (kunnen) leiden, vormde een van de belangrijkere zaken in de nieuwe arbeidsovereenkomst. “Er staan maatregelen in die helemaal niet veel geld vergen, maar wel een voorname verbetering betekenen”, zeggen staatssecretaris Jack de Vries en Hoofddirecteur Personeel (hdp) luitenantgeneraal Hans Leijh. Als de wensen van de vakcentrales en hetgeen Defensie heeft te bieden naast elkaar worden gelegd, is voor het bereiken van een akkoord wederzijds wel wat water bij de wijn gedaan. “Je mag het zakelijk oneens zijn, maar dat mag het proces niet verstoren.” Zowel Defensie als centrales zagen er het belang van in om voortvarend te werk te gaan. “Dat is zeer goed gelukt”, vinden De Vries en Leijh. “Als je op 30 januari de onderhandelingen opent en er rolt op 20 februari een akkoord uit, dan blijkt dat aan beide kanten de intentie heeft bestaan tot een snel en goed resultaat te komen.” Hoewel in alle media de loonsverhoging als opmerkelijkste punt wordt aangeduid, wijzen de bewindsman en de hdp vooral op de zaken waarvoor zowel de operationele commandanten als de bonden aandacht hebben gevraagd. Het betreft dan bijvoorbeeld maatregelen voor militairen die geen eigen huishouding voeren en inwonend zijn. Zij krijgen elke week een vergoeding voor de reiskosten naar huis (nu tweemaal per maand) en de inhouding voor huisvesting gaat van 5,6% naar 3,6% van het salaris. “Vooral de beginnende militairen hielden aan het einde van de maand niet veel over. Daar moesten we wat aan doen”, zegt Leijh. Verlof

Dat geldt ook voor het vullen van de vacatures in het buitenland, een proces dat steeds stroever verloopt. “De buitenlandtoelage is soms niet genoeg en het aanhouden van een eigen huis in Nederland brengt extra kosten met zich mee. Daarom is een pakket maatregelen genomen om wat soelaas te bieden.” Dit schooljaar vervalt de eigen bijdrage in de onderwijskosten. Voor het eventueel verlies van inkomen van de partner en het aanhouden van een huis in Nederland zonder dit te verhuren, wordt een tegemoetkoming geboden. Het is straks ook mogelijk meer dan tachtig uur vakantieverlof mee te nemen naar het nieuwe jaar. Dan dient in het voorgaande jaar echter wel het minimum aan uren te zijn opgenomen. “Dit punt gaan we verder uitdiepen”, zegt generaal Leijh. “Te denken valt in de toekomst aan het aan- of verkopen van verlofdagen. Daarnaast kan met ingang van 1 juli eenmaal per kalenderjaar, op een willekeurig moment of bij functiewisseling, een verzoek tot flexibilisering van de arbeidsduur worden ingediend.” Foto’s: Defensiearchief●

5 maart I Pagina 4

ROTTERDAM - De naam van de vorige week gehouden havenbewakingsoefening ‘Hotel New York‘ is toepasselijk. Bij het afzoeken van de Rotterdamse Rijnhaven komt de Remus duikrobot van de Duik- en Demonteergroep (ddg) precies onder de kade van het prestigieuze etablissement op de Kop van Zuid vast te zitten. Gelukkig slaagt adjudant Cees Trommel erin het peperdure toestel op de tast weer los te trekken. De volgende dag gaat de Remus weer in de fout. “Die problemen met de navigatie behoren straks tot het verleden”, stelt luitenant ter zee 2 oc Jurriën van Kasteren gerust.

Na klem te hebben gezeten onder de kade van Kantendrecht wordt de Remus voor een proefduik weer overboord gezet.

Rotterdamsee haven uitdaging voor duikrobot Remus

DDG te gast in Hotel New York

Een duikploeg bekijkt de resultaten van de robot.

TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: SJOERD HILCKMANNAVDD

In open water functioneert de torpedovormige robot doorgaans goed, maar in de Rijnhaven lijkt hij het spoor bijster: allerlei ijzeren troep beïnvloedt het magnetisch kompas. Woensdagmiddag raakt de Remus weer op drift en blijft onder de zuidelijke kademuur van de wijk Katendrecht steken. Ook nu brengt een duiker uitkomst. Ondanks een serie haperingen, klaagt het aan boord van de Hydra gestationeerde Duikpeloton Havenbewaking niet. De robot is immers nog niet geschikt voor werkzaamheden in nauwe havens. Eenmaal op dreef zoekt de robot met een snelheid van één hectare per minuut de bodem af. “Met duikers is zo’n oppervlak uitkammen ondenkbaar”, aldus hoofd Specialistische Duikteams, Van Kasteren. Toch blijft er voor hen genoeg over. Voordat bijvoorbeeld een denkbeeldige Amerikaanse nucleaire onderzeeboot mag aanmeren, inspecteren de kikvorsmannen de lange noordelijke kademuur op verdachte pakketjes. Met vier man onder elkaar zwemmend, is die opdracht bewerkelijk en lastig. “Dikwijls stoot je dan tegen een winkelwagentje of fietswrak aan“, spreekt plaatsvervangend commandant Trommel uit ervaring.

Voor de havenbewakingsoefening ‘Hotel New York’ zette de Hydra, met aan boord een duikpeloton koers naar de Maasstad.

Ondanks alle nieuwe apparatuur blijft de mens de belangrijkste factor binnen de DDG.

Veel werkzaamheden vinden bij duisternis plaats, maar de Hydra en haar opvarenden blijven niet onopgemerkt. In het kader van de Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking zijn onder meer politie, brandweer en Havendienst reuze geïnteresseerd in wat de ddg bij calamiteiten te bieden heeft. Van oudsher is die het juiste adres voor het opsporen, neutraliseren of vernietigen van explosieven, zoals torpedo’s, vliegtuigmunitie en zeemijnen. “Door de aanleg van de tweede Maasvlakte zit die taak flink in de lift”, aldus Van Kasteren. “Geregeld treffen we spul aan uit de Tweede Wereldoorlog.” Mede door de komst van nieuwe apparatuur kan de ddg tegenwoordig echter ook allerlei beveiligings-, bewakings en zoekopdrachten uitvoeren, zoals het opsporen van drugs, stoffelijke overschotten en allerhande objecten. Dieper

Aangewezen voor de gehele krijgsmacht en operationeel ondergebracht bij het Commando Landstrijdkrachten voeren de duikers van de ddg ook tactische opdrachten uit. In de aanloop naar een amfibische operatie het landingsgebied afspeuren of de oevers van een waterhindernis ten behoeve van een gemechaniseerde manoeuvre inspecteren, vormt geen probleem. Tijdens ‘Hotel

New York’ blijven deze werkzaamheden uiteraard achterwege. De nadruk ligt op het ondersteunen van de civiele autoriteiten bij calamiteiten. De eerste week onderzocht het duikpeloton de marinehaven van Den Helder op allerlei voorwerpen. Daarna ging de reis naar Rotterdam, waar de exercitie onder andere omstandigheden wordt herhaald. Onder de grote stalen steiger in de Rijnhaven simuleren de mannen onder meer het afspeuren van de romp van een vrachtschip op explosieven. Trainen kan geen kwaad, want het Duikerpeloton is nog niet helemaal volledig operationeel. Per januari 2011 ziet een tweede peloton het daglicht, dat vanaf de verlengde Nautilus gaat opereren. Tegen die tijd kan de marine aan vrijwel alle verzoeken om bijstand voldoen. Er bestaan al werkrelaties met allerlei civie­le clubs, zoals het Dregteam van het Korps Landelijke Politie Diensten. “Met hun apparatuur kunnen ze tot vijftien meter duiken, terwijl wij veel dieper gaan. Ook beschikken wij over een betere sonar”, zegt Van Kasteren.

en -bodems te onderzoeken. Of handzame sonars, waarmee duikers zeemijnen of andere objecten kunnen waarnemen. Tevens staat de verwerving van een duik- en detectiesysteem op stapel, speciaal om indringers onder water waar te nemen. En er komen nog drie ‘Remussen’ bij. De dan in totaal vijf robots krijgen tegelijk vernieuwde traagheidsnavigatie ingebouwd, waardoor de huidige problemen tot het verleden behoren. Werken die hulpmiddelen in

Duikers spelen een on­misbare rol bij het verder onderzoeken van contacten.

de hand dat duikers minder vaak te water hoeven? Van Kasteren denkt dat dit wel meevalt. “Veel plekken kun je niet met mechanisch duiktuig onderzoeken, zoals het gebied rond schroeven en roe-

Overbodig

Om de inzetbaarheid verder te vergroten, krijgt de ddg binnenkort nog meer materieel. Zoals een met camera’s uitgerust Remotely Operated Vehicle, benodigd om grote oppervlakken scheepshuid

Op de beelden van de duikrobot zijn duidelijk allerlei dekplaten van binnenvaartschepen te zien.

ren. Mensenhanden zijn bij werkzaamheden als lassen, beitelen, hameren of het verifiëren van eerder gemaakte opnamen ook niet weg te denken. Ik zie absoluut geen reden voor paniek.”●

5 maart I Pagina 5

De Leopard 2A6 simulatoren zijn inmiddels in gebouw AE8 geïnstalleerd.

Weldra ongekende mogelijkheden voor manoeuvre-eenheden

Tactis verruimt het speelveld AMERSFOORT - Projectleider Ronald Struiwig en de instructeurs van de Gevechts Training School verblijven momenteel in Parijs om enkele acceptatietests af te werken. Majoor Geert Pals en adjudant b.d. Huub Piepers schrijven intussen de benodigde scenario’s. Er wordt hard gewerkt om de Tactische Indoor Simulator (Tactis) over ongeveer een half jaar draaiende te hebben. Tot die tijd zwaait projectofficier majoor Mel van Ommen Kloeke de scepter over het opvallende gebouw ae8 op de Bernhard­kazerne in Amersfoort. TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: SJOERD HILCKMANN-AVDD

Links: De decoraties aan gebouw AE8 op de Bernardkazerne zijn heel opvallend.

Rechts: Projectofficier majoor Mel van Ommen Kloeke (links) en commandant Tactis, majoor Bert van Pijkeren.

Fabrikant Thales Nederland is net begonnen met de installatie van de mock ups voor de Leopard 2a6 en de ypr. Pas wanneer een aanzienlijk deel af is, kunnen de gemechaniseerde eenheden aan de bak. Het beoefenen van manoeuvres op groeps/sectie-, pelotons- en teamniveau gebeurt nu nog te velde, maar straks voor een belangrijk deel op een realistisch digitaal slagveld. Daarop zijn de gekste dingen mogelijk. In de zomer trainen voor een mis-

sie in de wintermaanden? Geen punt. Omgekeerd kan ook. Met gemak bootsen de krachtige computers regen, sneeuw of een landschap onder een mooi lentezonnetje na. Een training afwerken in dorp, stad of op de hei? Ook geen probleem. Met een paar klikken op de muis genereren de instructeurs de gewenste omstandigheden. Daarmee bespaart de landmacht naar verwachting miljoenen. Onder meer brandstofverbruik, oefenschade, ongeval-

len, logistieke en transportkosten lopen met Tactis drastisch terug. Ook de slijtage vermindert, waardoor het materieel langer mee kan. Dat geldt sowieso voor de Leopard 2a6 en voor de cv90, die de kern van het Tactis vormen. Van de Leopard zijn reeds vijftien simulators gebouwd, die tot in detail overeenkomen met het interieur van het origineel. Zeven mock-ups staan opgesteld in gebouw ae8, de andere acht in twee mobiele sets. “Voor een training op pelotonsniveau rijden we dan naar de klant toe”, zegt Van Ommen Kloeke. De high fidelity simulators voor de cv90 zijn in bestelling. Hiervan komen er vijf in gebouw ae8 en acht stuks op wielen. Koppelen

Draden, draden en nog eens draden. Er komt heel wat bij kijken om een virtueel slagveld op de monitors van de cursisten te toveren.

Volgens commandant instructiegroep Tactis majoor Bert van Pijkeren zijn de mogelijkheden groot. Voor een training op teamniveau koppel je de computers van de mobiele sets gewoon aan die in gebouw ae8. Naast de zestien ypr- simulatoren staan daar ook zogenoemde generieke simulators. Om de manoeuvres compleet te maken, kun je er onder meer een bruglegger, Brandstof Distributiemiddel, een wiellaadschop, een Fennek-at of een mb mee uitbeelden. Met dit materieel is het ook mogelijk om te variëren. Bijvoorbeeld meerdere Fenneks laten oefenen met twee

infanteriepelotons en een tankpeloton. Of tegelijk een schietopleiding op de Leopard2a6 geven. De indoor simulator biedt niet alleen uitkomst bij de tank schietopleiding, maar dus ook bij het oefenen in het virtuele terrein. “Tankschutters onderwijzen we vanaf niveau 1 (individu)”, aldus Van Pijkeren. “Zodra ze de kennis onder de knie hebben, leren we hen in de trainer onder meer schieten op bewegende doelen. Later voegen we de mannen samen met de overige bemanningsleden.” Chauffeur, lader en commandant krijgen hun individuele opleiding op het Opleidings- en Trainingscentrum Manoeuvre. Daarna leren ze vanaf niveau 2 (groep/ sectie) samenwerken. Voor cv90 bemanningen geldt eenzelfde opleidingstraject. Computer Assisted Instruction

Geheel nieuw is volgens Van Pijkeren de wijze waarop cursisten worden gevolgd. Het systeem registreert iedere vergissing; voert de schutter een verkeerde windrichting in, neemt hij een te grote voorhoudhoek of schuift de lader een verkeerde granaat in het kanon, dan komt cai (Computer Assisted Instruction) in actie. Op een beeldschermpje verschijnt een melding van de verkeerde handeling en wat te doen om die op te

heffen. Zo verlicht cai het werk van de instructeur, die tot vijftien bemanningen kan monitoren. “Nog nooit vertoond”, zegt Van Ommen Kloeke. “Normaal is één instructeur op vier leerlingen.” Na afloop van iedere sessie wordt, net als in het echt, een after action review gehouden, waarvoor gebouw ae8 en ook de mobiele sets uitgebreide faciliteiten bezitten. Na de debriefing duikt iedereen desgewenst weer de simulators in. “Geen tanks parkeren, geen onderhoud, geen tijdverlies en je kunt doorgaan tot in de kleine uurtjes of desnoods 24 uur per dag”, haalt Van Pijkeren enkele voordelen aan. Zodra de cv90 mock ups klaar zijn, worden op teamniveau zo’n 220 man tegelijk getraind. “Om de overdracht van kennis en ervaring te optimaliseren, evalueren we hen het liefst allemaal tegelijk”, gaat Van Ommen Kloeke verder. Achter de schermen staan ook voor dit onderdeel van de training zo’n twaalfhonderd servers paraat. Alle apparatuur trekt zoveel elektriciteit dat Tactis over een aparte stroomkabel van 1500 kVA beschikt. “Wanneer je een volledig scenario in teamverband afwerkt, verbruik je net zoveel energie als een klein dorp. Toch wegen de kosten daarvan absoluut niet op tegen de besparingen. Want met Tactis ben je veel goedkoper uit.”●

5 maart I Pagina 6

KORT INTERNATIONAAL NIEUWS

Nieuwe vleugels voor Warthog

Darten op hoog niveau LONDEN - Thales uk heeft van het Britse ministerie van Defensie een contract gekregen voor de ondersteuning van het laserge­ leide Starstreak high velocity missile (hvm) systeem. Dat dekt alle uitrusting, inclusief het draagbare lichtgewicht meervoudi­ge lanceersysteem, de gemotoriseerde Stormer variant (zie foto) en munitie tot aan het moment van uitdienststelling op 31 de-

cember 2020. Het bedrijf levert ook een moderne vuurleiding voor de Stormer, samen met een automatisch volgsysteem, en een nieuw type dart. De Starstreak hmv bevat namelijk geen kop met springlading, maar vernietigt zijn doel met kinetische energie bij snelheden tot Mach 3 op afstanden van 1500 tot 5500 meter en een hoogte van maximaal duizend. Foto: Thales●

Meer VBCI’s voor Franse leger

WASHINGTON - De Amerikaanse luchtmacht verwacht in juni weer tientallen A-10 Tunderbolt II aanvalsvliegtuigen operationeel te hebben. De toestellen werden aan de grond gehouden nadat scheurtjes waren ontdekt in de vleugels dicht bij het landingsgestel. In oktober vorig jaar dacht men nog dat dit euvel alleen voorkwam in oudere versies met een dunnere huid, die al vanaf 1975 vliegen. Maar sindsdien heeft men ze ook aangetroffen in nieuwere modellen, die uit de jaren ’80 stammen. De usaf neemt alle vleugels onder het mes en vervangt ze in sommige gevallen door compleet nieuwe exemplaren. De revisie moet in 2011 voltooid zijn en het toestel tot minstens 2035 in de lucht houden. De Thunderbolt, ook Warthog genoemd, is belangrijk voor close air support. De Amerikanen bezitten er ongeveer vierhonderd. Foto: Staff Sgt Aaron Allmon, USAF●

Viking met pensioen JACKSONVILLE - De Amerikaanse marine heeft onlangs haar laatste Viking toestellen voor verkenning en waarneming gepensioneerd. De s-3 kwam in 1974 in dienst en maakte in juni van het jaar daarop zijn debuut aan boord van het vliegdekschip John F. Kennedy. In de loop der jaren heeft de Viking een veelheid aan taken

Toen bij de Dallas identieke mankementen werden geconstateerd, nam de kustwacht beide schepen uit de vaart. Ze hebben een waterverplaatsing van 3300 ton, zijn meer dan veertig jaar oud en opereren als enige van de twaalf vaartuigen van de Hamilton en Hero klasse aan de oostkust. Vorige maand gingen beide het droogdok in. Het karwei moet medio dit jaar geklaard zijn. Foto: Lauren Jorgensen, U.S. Navy●

WASHINGTON - De combinatie van een Avenger geschuttoren met een laserapparaat heeft onlangs zijn eerste succes geboekt. Tijdens een beproeving op het schietterrein van White Sands wist het systeem drie kleine uav’s op te sporen en te volgen tegen een onoverzichtelijke achtergrond van woestijn en bergen. Een van de toestelletjes werd neergehaald door een gat te branden in een cruciaal besturings­ orgaan. De laser functioneert onafhankelijk van de camera’s en forward-looking infrared van de Avenger toren, maar kan er desgewenst wel mee samenwerken. Groot voordeel van de Laser Avenger is dat hij, in tegenstelling tot conventionele wapens, zijn positie niet verraadt door een mondingsvlam of vuurstaart. Foto: Boeing Defense●

PARIJS - Het Franse directoraat-generaal Materieel heeft onlangs een order geplaatst bij Nexter (voorheen Giat) voor de levering van nog eens 116 vbci infanteriegevechtsvoertuigen. Dit brengt het totaal aan bestelde pantserwagens op 298. In de vci-versie (infanterie, de commandobak heet vpc) kunnen deze 8x8 voertuigen elf militairen vervoeren. De vbci is bewapend met een 25 mm kanon en een 7,62 mm mitrailleur en weegt circa 25 ton in een operationele configuratie. Hij kent een maximumsnelheid van 95 km/u en past in een toekomstig a400m transportvliegtuig (als dat er ooit komt). Zijn pantser is bestand tegen kogels, granaatscherven, ied’s en mijnen. Bovendien beschikt hij over een infraroodsysteem om inkomende projectielen te misleiden en daar komt weldra een afweer tegen rpg’s, granaten en antitankraketten bij. Foto: Nexter●

Cutters op het droge

CHARLESTON - Spoedeisende reparaties aan de kustwachtcutters uscg Dallas (zie foto) en Gallatin trekken een zware wissel op de operaties in de wateren langs de Atlantische kust van de vs. De gebreken die tot deze herstelwerkzaamheden nopen, kwamen aan het licht tijdens een inspectie van de Gallatin in augustus vorig jaar. Die onthulde ernstige structurele, mechanische en ventilatieproblemen.

UAV gelasered

TEKST: WIEBREN TABAK

verricht, zoals bestrijding van onderzeeboten en oppervlakteschepen, operaties boven land, vracht afleveren op vliegkampschepen, bijtanken in de

lucht en elektronische waarneming. Voor die laatste drie taken werden speciale versies ontwikkeld: respectievelijk de us-3a, de es-3a Shadow en de ks-3a. Tijdens operatie Iraqi Freedom schakelde een s-3b onder meer met een lasergeleide agm-65 Maverick Sadddams oceaanjacht uit. Foto: Michael D. Cole, U.S. Navy●

5 maart I Pagina 7

IN HET KORT

Dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

Nieuwe directeur Veteraneninstituut

DOORN - De Raad van Bestuur van de Stichting het Veteraneninstituut heeft ingestemd met de benoeming van kapitein ter zee van Administratie Frank Marcus tot nieuwe directeur. De benoeming gaat in op 1 juli. Marcus volgt per deze datum kolonel Loek Habraken op, die het directeurschap van de Stichting heeft vervuld sinds september 2002.●

Ultieme civielmilitaire samenwerking

NOVI TRAVNIK - Het lot team Travnik belandde laatst tijdens een van zijn vele patrouilles in de gaarkeuken van Novi Travnik en schrok zich rot bij de aanblik. Het kookvertrek stond bol van vocht en schimmel, maar herbergde ook twee dames die zes dagen per week met schaarse middelen de hulpbehoevenden van Novi Travnik een warme maaltijd voorzetten. Het spontane idee om zelf de renovatie ter hand te nemen, bleek te hoog gegrepen. Dat moet nu gebeuren via gesprekken met lokale autoriteiten. Maar de dames een keertje een kookbeurt uit handen nemen, moest kunnen; dankzij medewerking van lot team Mrkonjic Grad, dat een heuse kok in de gelederen telde. Zo gebeurde het dat op zaterdag 21 februari een perfecte macaronimaaltijd en als extraatje kippensoep voor 270 man kon worden opgediend. En de beide dames hoefden voor de verandering alleen maar toe te kijken.●

door filmactrice Mia Farrow als ambassadeur van Unicef. Diverse Hollywoodsterren zetten zich al enige tijd in voor de hulpprogramma’s van het World Food Programme.●

Hierop staat meer informatie en een routebeschrijving. Niet-leden die willen deelnemen, kunnen zich via deze website eerst kosteloos als ‘relatie’ van kivi niria aanmelden.●

Robots aan zet

Holi-Phagwa

AMSTERDAM - De achtste editie van het Prof. Ir. Dr. J.M.J. Kooy symposium, met als thema ‘De robots aan zet’, vindt plaats op 14 april in het Defensie Evenementencentrum op de Marinekazerne Amsterdam. Voor de organisatie tekent kivi niria Defensie en Veiligheid in samenwerking met tno en apa (vereniging voor technische landmachtofficieren). Het onderwerp robotica is een van de vijf in de Strategische Kennisagenda van Defensie genoemde technologische ontwikkelingen en wordt vanuit zowel de operationele, de technische als de industriële optiek belicht. Het symposium begint om 12.30 uur en eindigt met borrel en rijsttafel. Aanmelden uitsluitend via de website www.kiviniria.nl/dv, van kivi niria defensie en veiligheid.

DEN HAAG - Het Holi-Phagwa, is een Hindoestaans feest dat jaarlijks rond maart wordt gevierd. Het betreft in dit geval een combinatie van een lentefeest, een festijn waarbij het draait om de overwinning van het goede op het kwade en een nieuwjaarsfeest. Volgens de Gregoriaanse kalender wordt dit in het voorjaar gevierd, volgens de Hindoekalender op de dag na volle maan van de maand Phaalguna. Het Holifeest heeft een bijzondere boodschap, die uitvoerig aandacht krijgt op 10 maart. Dan is er een bijeenkomst van 13.30 tot 17.30 uur in gebouw 147 (zaal boven) op de Frederikkazerne in Den Haag. Hindoe militairen en belangstellenden zijn hiervoor uitgenodigd. Gelet op de huisregels van de multifunctio-

nele ruimte is besloten bij de viering geen gekleurd poeder en kleursels te gebruiken, parfum kan wel. Aanmelden: telefonisch: 070 - 316 67 34 of per e-mail: [email protected]●

Herdenking gevallenen Verbindingsdienst

EDE - De jaarlijkse Herdenking Gevallenen Verbindingsdienst wordt vrijdag 15 mei gehouden bij het monument van het Regiment Verbindingstroepen op de Elias Beeckmankazerne te Ede. Ontvangst veteranen en kransleggers die zich bij de Regimentsadjudant hebben aangemeld, vanaf 10.30 in gebouw 2 (Grote Zaal). Voorafgaande aan de ceremonie om 14.00 uur, is er gelegenheid het Museum Verbindingsdienst te bezoeken. Deelname staat open voor alle (oud-) militaireen (oud-)burgermedewerkers binnen het Wapen van de Verbindingsdienst. Niet ingedeelde actief dienende militairen worden ontvangen tussen 13.00 en 13.45 uur. Nadere info bij de Regimentsadjudant, Aooi de Gussem (0318 - 68 12 65). Website Regiment Verbindingstroepen: www.verbindingsdienst.nl●

Nieuw bestuur Jong Defensie

DEN HAAG - Jong Defensie is op 26 februari van bestuursleden gewisseld. Dat gebeurde tijdens de maandelijkse borrel, waarbij dit keer ook plaatsvervangend secretaris-generaal Jeroen Sikkel aanwezig was. Het terugtredende bestuur heeft de afgelopen anderhalf jaar aanzienlijke veranderingen doorgevoerd waardoor de positie van Jong Defensie verbeterde. Zo verdubbelde het ledental van ongeveer 400 naar ruim 800. Waar jd eerder grotendeels in Den Haag actief was, heeft het bestuur succesvol militairen en burgers in het hele land weten te benaderen. Verder bouwde het banden op met de Defensieleiding en kaart daar behoeften aan die leven bij de achterban.●

Hollywood in Tsjaad

GOZ BEIDA - Steracteur George Clooney, ambassadeur van het World Food Programme, is afgelopen week bij de mariniers in Goz Beida geweest. Zijn werkelijke reden van het bezoek ten oosten van Tsjaad was het trekken van aandacht voor de vluchtelingenproblematiek. Clooney was niet de enige bekende persoon die het Iers-Nederlandse bataljon te Goz Beida bezocht. Het werd drie weken eerder nog verrast

Nieuw wapenschild voor Amfibisch Gevechtssteun Bataljon

DEN HELDER - Het nieuwe wa­penschild van het Amfibisch Ge­ vechtssteun Bataljon van het Korps Mariniers, is onlangs door de Hoge Raad van de Adel bekrachtigd. Het visualiseert de relatie met kustwater en amfibische operaties. Nadat het Amfibisch Ondersteuningsbataljon en het Gevechtssteun Bataljon in 2008 ophielden te bestaan en eenheden werden samengevoegd in het Amfibisch Gevechtssteun Bataljon bestond er behoefte aan een nieuw wapenschild. Gekozen werd voor een groene kaaiman op een zilveren achtergrond met drie golven. De alligator is wereldwijd de mascotte voor amfibische eenheden, zilver kan worden gezien als een heraldische verbeelding van de zee en de golven staan voor de kustwateren waarin de eenheden opereren. De lijfspreuk sluit hier naadloos op aan: dentes e mari litus icent (tanden (van)uit zee zullen de kust bijten (/slaan).●

Slag om Javazee herdacht Regionale Directies DVD gecertificeerd

DEN HAAG - De regionale directies van de Dienst Vastgoed Defensie (dvd) hebben onlangs iso-certificaten op het gebied van kwaliteitszorg uitgereikt gekregen van de firma Lloyd’s. Hiermee zijn alle regionale directies afzonderlijk gecer-

George Clooney, geflankeerd door (l.) sergeant der mariniers Lars Thesing en (r.) twee Ierse militairen.

tificeerd qua algemene kwaliteitszorg (iso 9001), arbo (ohsas 18001) en milieuzorg (iso 14001). Dat geldt zowel voor de kwaliteit van de geleverde producten en diensten als voor de manier waarop dat gebeurt.●

DEN HAAG - Op vrijdag 27 fe­ bru­ari was het 67 jaar geleden dat de Slag in de Javazee plaatsvond. In de Kloosterkerk aan het Lange Voorhout in Den Haag werd deze historische gebeurtenis herdacht in aanwezigheid van vijf ooggetuigen. De zeeslag liep slecht af voor Nederland en de geallieerden. Ruim tweeduizend zeelieden sneuvelden en ook eskadercommandant schout-bij-nacht Karel Doorman ging met het vlaggenschip Hr. Ms de Ruijter ten onder. De herdenking wordt jaarlijks georganiseerd door het Karel Doorman Fonds. In het portaal van de Kloosterkerk hangen een plaquette met een afbeelding van Karel Doorman en de originele scheepsbel van de De Ruijter. Die werd in 2004 opgedoken uit het wrak en uiteindelijk teruggeschonken aan de Koninklijke Marine.●

WONINGEN Te koop: Biddinghuizen, De Koets 11, 8-kmr tussenwoning met uitbouw en tuindeuren. Bjr 1982. Vloerverwarming en ingeb. sfeerkachel met afstandsbediening en nog veel meer. Centraal t.o.v.div. defensielocaties, Kunstijsbaan en Walibi World. Zie www.funda.nl of www. Smit&Evinkmakelaardij.nl Te koop: Breda, Middellaan 460-27, toppenthouse op steenworp afstand van kma. 2 slpkmrs, 50m² woonkmr, 20m² dakterras. Grote raampartijen met uitzicht op de grote kerk. Vr.pr. H 260.000,- k.k. Inf.: 06 – 5495 3481. Te koop: Breda, centrum (naast kma, aan water), Nijverheidssingel 247, op 3e etage gelegen gemoderniseerd 2-kmr appartement. Inpandige parkeerplaats en berging. Opp. 47 m², inh. 130 m³. Ind.: woonkmr, inb.kast, open keuken, slpkmr, laminaatvloer, rollui­ken. Badkmr, inloopdouche, wandmeubel en -closet. Vr.pr. H 155.000,- en parkeerpl. H 10.950 .- k.k. Zie www.funca.nl Te koop: Etten-Leur, Klaroenring 201, royale tussenwoning met 4 slpkmrs, stenen berging en zonnige ca 12 m. diepe achtertuin op zw. Rustig gelegen in de wijk ‘Grauwe Polder’, nabij winkels en scholen. Totale opp. 152 m² en inh. 350 m³. Vr.pr. H 209.000,- kl.k. (kk). Zie: www.funda.nl Te koop: Geldrop, Hooiland 20, 2/1 kapwoning met garage. Bjr 1988 . Ind: hal, toilet, woonkmr, keuken, bijkeuken. 1e verd.: 3 slpkmrs en hobbykmr, badkmr met bad, douche, toilet. Vaste trap naar zolder met 4e slpkmr. Tuin op zo. Vr.pr. H 329.500,- k.k. Zie www.funda.nl . Te koop: Venlo-Blerick, Geresstraat, keu­rig afgewerkt maisonnette v.v. lift en berging. Nabij winkelcentrum en a67/a73. Woonkmr, balkon op ZW, dichte keuken. Verd.: overloop, 3 ruime slpkmrs, badkmr met douche, wastafel. Instapklaar. Vr.pr. H 94.750,- k.k. Tel: 06 - 130 937 60.

RECREATIE Te huur: Spanje, Alella, ca 15 km van Bar­celona, 5-pers. luxe appartement met 2 slpkmrs en badkmrr, zonneterras en gebruik zwembad. 5 km van strand. Vrij in mei t/m oktober. Inl. of brochure 0223 - 64 27 11 of [email protected] Te huur: Texel, op park De Krim, 6-pers. luxe bungalow v.v. alle luxe en vrije toe­gang binnenen buitenbad. Nog div. we­ken/weekeinden vrij. Inl. 06 - 167 920 00 (na 18.00 uur) of via [email protected] Te huur: Zuid Eifel, 6-pers. voll. inger. va­ kantiehuis v.v. 4 slpkmrs, Ned. tv, overdekt terras. Tegen berghelling met prachtig uit­­zicht op Prum in Prumzurlay. Veel wandel- en fietsmogh. Restaurant, gezellig dorp. Huisdieren welkom. Prijs vanaf H 265,- p.w. Info 033 - 494 45 26 of zie members.tele2.nl/lambertus.jansen/index.htm Het CLSK Wings for Life Roparunteam houdt op zaterdag 28 maart een ruim op­gezette topsportclinicdag op de vlb Gilze Rijen. De clinics worden verzorgd door leden van de Defensie Topsportselectie en Nelli Cooman (ambassadrice van het Roparunfonds en het Sophia kinderziekenhuis). Het gaat om de sporten teakwondo, judo en atletiek. Zie: www.wingsforlife.nl

REÜNIE De grote IFOR-reünie vindt plaats op 27 maart op de vm Vlb Soesterberg/Camp Holland. Bestemd voor alle 5075 militairen die hebben deelgenomen aan deze missie in vm Joegoslavië, zowel beroeps als dienstplichtig. Geregistreerden bij het Veteraneninstituut hebben een uitnodiging ontvangen. Alle anderen zie www.vredesmacht.nl of neem contact op via [email protected]●

5 maart I Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN...

Colofon

Hansen Tomas. Deze 22 jaar jonge artiest bracht afgelopen maand het liedje ‘Beeld zonder geluid’ uit. De tekst heeft alles te maken met uitgezonden militairen. Hoe kwam je op het idee? “Het liedje was er eigenlijk al in 2007. Vorig jaar november werd ik gevraagd op te treden tijdens Missie Max, waar het allemaal draaide om het missen van geliefden. Dat sloot eigenlijk prima aan bij ‘Beeld zonder geluid’. Dus uiteraard heb ik aan dat verzoek voldaan.” Beantwoordde het aan je verwachtingen? “Meer dan dat. Zelf ben ik als artiest veel weg. Dan mis ik mijn familie. Maar door dat contact met het thuisfront van militairen realiseerde ik me pas dat die achtergebleven relaties het véél zwaarder hebben. Ik zag hoe ze, via beeldverbinding, contact zochten met hun partner, ouder of kind in zo’n kamp ver weg. Dat emotioneerde me.” Uiteindelijk maakte je een nieuwe, net uitgekomen versie van ‘Beeld zonder geluid’. Waarom? “Na mijn optreden tijdens Missie Max kreeg ik ontzettend veel e-mails. Vrouwen vertelden me hoe het voelt om een geliefde te moeten missen. Ik kreeg echt aangrijpende verhalen te horen, raakte emotioneel betrokken bij dat thuisfront en wilde daar wat mee. Ik vind dat veel meer Nederlanders er weet van moe-

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink

Kerkhof van de Koude Oorlog ten hebben hoe het is iemand maanden te moeten missen, en dan ook nog eens in gevaarlijk gebied. Ik heb naar aanleiding van de brieven een aantal vrouwen gevraagd of ze mee wilden werken aan deze nieuwe versie van mijn liedje.” Blijft het hierbij, of heb je nog meer ideeën op dit vlak? “Ach, daar heb ik nog helemaal niet over nagedacht. Mijn liedje is net uit. Ik kijk eerst even aan hoe het loopt. Misschien zit Nederland hier helemaal niet op te wachten. Nou hoeft het geen hit te worden hoor, daar heb ik het niet voor gemaakt. Ik hoop alleen maar dat ik een boodschap kan overbrengen en dat het thuisfront van uitgezonden militairen meer begrip ontvangt van de samenleving.” Zou je misschien ook de andere kant willen zien en als je de kans krijgt naar de militairen in Afghanistan gaan? “Poeh! Ik ben een enorme schijterd. Heb enorm veel respect voor onze militairen. Maar als ze me vragen daar op te treden? Ja, natuurlijk doe ik het dan wel.”●

DELFT - In 2009 wordt de twintigste verjaardag van de val van de Berlijnse muur gevierd. Het Legermuseum gedenkt dit moment met een

speciale foto-expositie van Martin Roemers, die een beeld geeft van de verlate landschappen van de Koude Oorlog. De serie telt zestig opnamen

Defensie Para School geopend BREDA - De commandant van het Korps Commandotroepen (kct), kolonel Rob Querido (l.), heeft 2 maart officieel de Defensie Para School op de Seeligkazerne in Breda geopend. Het nieuwe pand is vernoemd naar kapitein b.d. Cees Sisselaar, een ex-commando die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn sporen verdiende in voormalig Nederlands-Indië. De nu 91-jarige Sisselaar (r.) was een van de gasten tijdens de openingsceremonie, die voorafgegaan werd door een demon­stratie parachutespringen. Op de Seeligkazerne in Breda was al de paraopleiding van het kct gehuisvest. Deze instructeurs vormen samen met die van andere krijgsmachtdelen de Defensie Para School welke alle militaire parachuteopleidingen gaat verzorgen van onder anderen commando’s, mariniers en Luchtmobiele Brigade, onder leiding van het Korps Comman-

dotroepen. De samenvoeging verhoogt de efficiëntie en vergroot de kwaliteit van de opleidingen en de veiligheid. Foto: Marjolein van Vliet●

en wordt tevens gepresenteerd in een boek van uitgeverij Mets&Schilt in Amsterdam. De tentoonstelling is te zien in het Legermuseum van 23 april tot 26 oktober. De val van de Berlijnse muur op 9 november 1989 markeert het einde van de Koude Oorlog, die kort na de Tweede Wereldoorlog begon. Het was een lange periode van gespannen verhoudingen tussen enerzijds de Verenigde Staten en West-Europa en anderzijds de communistische Sovjet-Unie en Oost-Europa. Wat hieraan herinnert, zijn de materiële overblijfselen en de verlaten landschappen aan beide kanten van het IJzeren Gordijn: bunkers, kazernes, wapens, vliegvelden, muurdecoraties, wachttorens, oefenterreinen en kernwapenopslagplaatsen. Roemers legt deze aandenkens van een voorbij tijdperk sinds jaren op indringende wijze vast. De foto’s zijn gemaakt in onder meer Duitsland, Nederland, Engeland, Rusland, Polen, Tsjechië, Oekraïne, Letland en Litouwen. Op de binnenplaats van het Legermuseum staat ook een metershoog deel van de Berlijnse muur. Een stuk beton voor een argeloze voorbijganger, maar voor velen het symbool voor het gescheiden Europa ten tijde van de Koude Oorlog.●

LEZEN & GAMEN

Infanterist in het zonnetje DEN HAAG - In een 127 pagi­na’s tellende paperback met de naam ‘Van Babylon tot Bagdad’ geeft schilder Anton Verhey een portret van ‘De infanterist door de eeuwen heen’, wat ook de ondertitel van zijn boek vormt. Het gaat van start met de Friezen die in 1345 bij Warns de binnenvallende Hollanders afdroogden en eindigt met de Amerikanen die in 2003 Bagdad binnentrokken. Het geheel voorzien van be­ge­leidend commentaar. En daar openbaart zich meteen de zwakte van dit werk. Het begint al met de inleiding, die praktisch identiek is aan de flaptekst, maar dan net ietsje slordiger. Hiermee informeert Verhey de lezer/kijker over oorsprong en karakter van de infanterie, die haar naam dankt aan de Spaanse veldheer Gonzalo de Córdoba - op zijn Italiaans door de auteur als Consalvo van (di) Cardova weggezet. Hij noemde zijn soldaten zijn kinderen - infante (en niet infant) in het Spaans - en sindsdien heet het voetvolk overal infanterie. De toelichting bij de Slag bij Warns is

evenmin foutloos. Want de gedenksteen draagt toch echt het opschrift: 1345 Leaver dea as slaef en niet Lever dea as slaaf. Naast onnauwkeurigheden als Von Rundstett (schrijf je Von Rundstedt) en brigadegeneraal Mc.Auliffes (McAuliffe) is er de verkeerde uitleg van het begrip Nuts (mesjokke) en schakelt Verhey geregeld over van verleden naar tegenwoordige tijd en omgekeerd. Over het geheel genomen had ook de toonzetting wat zakelijker gemogen. Dat gezegd hebbende, is het boekje van Verhey toch beslist de moeite waard vanwege de vele fraaie illustraties. En die vormen tenslotte het uitgangspunt. ‘Van Babylon tot Bagdad - De infanterist door de eeuwen heen’ is een uitgave van Aspekt. De prijs: H 24,95. isbn 978-90-5911742-6. Tekst: Wiebren Tabak●

Halo Wars: geslaagd strategiegame DEN HAAG - Microsoft pakte vorige week flink uit met de presentatie van het strategiespel - alleen voor de Xbox - Halo Wars. In Madame Tussauds onthulden 3fm-deejays Coen Swijnenberg en Sander Lantinga het beeld van hoofdpersoon Master Chief. Een mooie stunt, maar belangrijker is natuurlijk of de nieuwe game ook geslaagd is. ‘Concurrenten’ als Command & Conquer en Battle for Middle Earth zijn eerlijk gezegd niet aan de redactie van Lezen&Gamen

besteed. Normaal gesproken zijn deze zogenoemde rts-spellen (real time strategy) voor de computer gemaakt. Halo Wars werd echter speciaal ontwikkeld voor de XBox en dat merk je, zeker op breedbeeld. De bediening richt zich geheel op deze console en je hoeft dan ook niet te zijn afgestudeerd op de XBox om van start te gaan. Naast de besturing hebben de ontwerpers tevens de gameplay vrij simpel gehouden. Dat betekent echter niet dat het spel oppervlakkig is: verre van dat. De (vijftien) campagnes zijn wel wat kort, maar vragen veel aandacht. Echt leuk wordt het in de multiplayer mode. In de campagne strijdt de gamer aan boord van het oorlogsschip The Spirit of Fire met de bloeddorstige ‘Covenant’. Er staan allerhande helpers en trucs ter beschikking om de actie tot een goed einde te brengen, maar daar zijn inzicht en tactisch vermogen wel bij nodig. Halo Wars is zojuist verschenen en voor rond de zestig euro te koop. Alleen voor de XBox-360. Tekst: Evert Brouwer●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 6 maart: Concert Marinierskapel, Kerkrade 6 maart: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Goes 7 maart: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Terneuzen

8 maart: Lezing ‘Moderne Indonesische schilderkunst’ in museum Bronbeek, Arnhem 13 maart: ‘On the Air Night’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Amersfoort 14 maart: Concert Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso, Norg 14 maart: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Emmen

19 maart: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Maaseik 22 maart: ‘Van Linggadjati en de politionele acties naar de onafhankelijkheid’ - cultureel programma, museum Bronbeek, Arnhem Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten.●

Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808